ԱՄՆ ՆՊԱՀՀ-ն ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը

[Egern.net]

Ցեղասպանության հարցը միասնական ուժ է դարձնում Դաշնակցությանը Թուրքիայի ներքին և արտաքին հարցերին խառնվելու հարցում և որևէ դրական ազդեցություն Հայաստանի Հանրապետության վրա (համենայն դեպս մինչ այժմ, միայն բացասական է եղել) չունի:
Ցեղասպանության հարցը առաջնային չլինելու, Հայաստանը նորմալ երկիր լինելու դեպքում սփյուռքը կդառնար միասնական ու կկենտրոնանար Հայաստանի Հանրապետության վրա: Հայաստանի Հանրապետությունն ու նրա վառ ապագան է միակ ճշմարիտ արժեքը, որի շուրջ պիտի համախմբվեն հայերը: Իսկ դրա համար պետք է նորմալ իշխանություն, օրենքի գերակայություն, կարգ ու կանոն այս փոքրիկ երկրում: Բռնատիրական ու գողական իշխանություններին հեռացնելը երկրի ղեկից ու պետություն կառուցելն է առաջնային խնդիրը այսօր և ոչ ամենևին Ցեղասպանությունը:

Արտգեո, հասկանում ու ընդունում եմ մտահոգությունդ, բայց փաստ է, որ Սփյուռքի ակունքներում է կանգնած այդ ցավոտ հարցը, ու շատ դժվար է ազատվել դրանից: Ինձ հետաքրքրում է. ինչպե՞ս ես պատկերացնում Սփյուռքի "գործունեության ուղղության շրջումը" դեպի ներհայաստանյան խնդիրներ: Իմ պատկերացմամբ Սփյուռքում (չնայած, ոչ միայն) այս հարցը ուղղակի նստած է ամեն տեղ` հոգում, սրտում, ուղեղում (ի դեպ, դա բնական է): Ու չեմ պատկերացնում, թե ինչպես է հնարավոր մարդկանց համոզել փոխել մտածելակերպը...

Անկեղծ ասած, ես այս ցեղասպանության ճանաչման լայն արշավից ու ստեղծված մթնոլորտից մի բան եմ տեսնում բացասական: Աշխարհում շատ մարդկանց մոտ հայը սկսում է ասոցացվել ցեղասպանության հետ: Շատ-շատերը ինֆորմացիա չունեն հայոց պատմության, մշակույթի և այլնի մասին: Ու ինձ համար ցանկալի կլիներ, որ Սփյուռքը իր լծակները կիրառեր հայկական արժեքները աշխարհին ճանաչել տալու նպատակով: Այո, պետք չէ մոռանալ անցյալը, բայց այն պետք է օգտագործել ապագան կերտելու համար...

(ճիշտն ասած, իմ կարծիքով, շատ հարմար առիթ էր Հին Ջուղայի խաչքարերի հետ տեղի ունեցածը... ցավոք, ոչինչ չարվեց այս հարցով... բայց սա ուրիշ թեմա է...)

[Պանդուխտ]

Արշակից մէջբերում՝

Պանդուխտ, ճիշտն ասած այնքան էլ չհասկացա, թե քո խոսքն ինչ կապ ուներ իմ գրածից մեջբերածդ հատվածի հետ։ Արդյո՞ք նկատի ունես, որ 800 տարի առանց պետականության ապրելու հետևանքով է, որ չկարողացանք պաշտպանվել։ Թե ուրիշ բան էիր ասում, որ չհասկացա։ Կխնդրեի պարզաբանես։

Այո՛, ես քեզ ուզում եմ յարգել, դրա համար պատասխանում եմ: Ցեղասպանութիւնը տեւեց հայոց ամբողջ պետականազուրկ պատմութեան ընթացքին: Տեղ մը՝ գաղթերով, այլ տեղ մը՝ կրօնափոխումով նաեւ ազգափոխումով, իսկ ուրիշ պահ մը՝ ջարդերով: Կարդայ պատմութիւնը եւ տես թէ ինչպէս Հայաստանը Հայաստան լինելուց դադարեց եւ հեշտ պատառ դարձաւ նօսր եւ անզէն հայ բնակչութիւնը: Կրճատում եմ: Ցեղասպանութիւնը գործուեց ոսմանեան պետութեան կողմից, իր իսկ քաղաքացի հայերի հանդէպ: Այստեղ ասորիները, քաղդէացիները, պոնտացիները նեղանում են թէ ինչու մեզ չէք յիշում: Նկատէ թուրքիոյ բնակչութեանն 99,999999 տոկոսը, այլ խօսքով 100 տոկոսը մուսուլման է:
Ցեղասպանութեան ամէնադաժան իրողութիւնը հայրենիքից, բնական միջավայրից զրկելու գործողութիւնն է, մի իրականութիւն, որի պատճառով 100 հազարաւորներ՝ ցեղասպանութիւնից փրկուածների յաջորդող սերունդները ուծացել են, ձուլւում են օտար ազգերի մէջ: Հայի տեսակը պահպանելու խնդրի մասին է խօսքս:

Եղեռն նետից մէջբերում

ինչպե՞ս ես պատկերացնում Սփյուռքի "գործունեության ուղղության շրջումը" դեպի ներհայաստանյան խնդիրներ:

Եղի՛կ, քեզ էլ յարգում եմ, ինչպէ՞ս մոռանում էք, անցնող 17 տարիների ընթացքում, սփիւռքահայերի մասնակցութիւնը նորանկախ Հայաստանի վերաշինութեան գործում: Ցոյց տուէք մի ոլորտ, որտեղ սփիւռքահայը կարող էր մասնակցել եւ չի մասնակցեց: Չնայած այն տարիներին, երբ մարդը շապիկի թեւերը սոթթելով պարսաւեց նարինջ ուտողներս՝ յորդորելով լինել կթան կով, առանց խառնուելու քաղաքականութեան: Նրա յետեւորդների գաղափարախօսութիւնը քաջ յայտնի է ինձ. սփիւռքահայերս՝ նարինջ ուտողներ ենք, արցախցիները՝ ազրբեջանցիներ են եւ աւելորդ գլխացաւանք Հ.Հ համար: Ահա այս գաղափարները կրողների համար, ցեղասպանուած ազգի փրկեալ յետնորդների պայքարը՝ պայքարն է այդ խառնիճաղանչ անդէմ զանգուածների ինքնաճանաչման եւ գոյատեւման համար (ճիշտ ու ճիշտ նոյն գաղափարը լսել եմ թուրքական լրատուամիջոցներից): Այդ գաղափարները կրողների համար Հ.Ց. ճանաչումը խնդիր չէ, սակայն ողջ սփիւռքահայութեան համար (գիտակից տարրի) Հայաստանի բարօրութիւնը, հզօրութիւնը այժմէական խնդիր է, իսկ Արցախի անվտանգութիւնը գերագոյն խնդիր: Մենք դաստիարակուել ենք 1 ազգ 1 Հայրենիք գաղափարով, նրանք խօսնակում են թիֆլիսում թուրք դեսպանի շրջաբերականները:

[Artgeo]

Արտգեո, հասկանում ու ընդունում եմ մտահոգությունդ, բայց փաստ է, որ Սփյուռքի ակունքներում է կանգնած այդ ցավոտ հարցը, ու շատ դժվար է ազատվել դրանից: Ինձ հետաքրքրում է. ինչպե՞ս ես պատկերացնում Սփյուռքի "գործունեության ուղղության շրջումը" դեպի ներհայաստանյան խնդիրներ: Իմ պատկերացմամբ Սփյուռքում (չնայած, ոչ միայն) այս հարցը ուղղակի նստած է ամեն տեղ` հոգում, սրտում, ուղեղում (ի դեպ, դա բնական է): Ու չեմ պատկերացնում, թե ինչպես է հնարավոր մարդկանց համոզել փոխել մտածելակերպը...

Համաձայն եմ հետդ, որ այդ հարցը նստած է, սակայն որոշակի արհեստականություն եմ տեսնում դրա մեջ: Չեմ թաքցնում, իմ մեջ նույնպես այդ հարցը նստեցվել է դեռ մանկուց: Հորական կողմս ղարսեցիներ են, իսկ մորական՝ բասենցիներ: Տատիկս փոքր ժամանակ շատ է պատմել կոտորածների մասին, նույնիսկ այնպիսի մանրամասներ, որոնք իմ կարծիքով փոքր երեխային չարժեր պատմել: Համենայն դեպս տատիկս երբեք չի ձգտել իմ մեջ ատելություն առաջացնել թուրքերի հանդեպ: Հայրիկս մի թուրք ընկեր ուներ (հիմա ես եմ նրա ու նրա որդիների հետ ընկերություն անում): Oրերից մի օր, երբ տատիկս նոր էր պատմել կոտորածների մասին, այդ ընկերը եկավ մեր տուն: Գնալուց հետո, ես տատիկիս պարզ ու հասարակ հարց տվեցի թուրքերին վերաբերող: Ինձ զարմացրել էր այն, որ թուրքերի կողմից կոտորած տեսած մարդը, այդպես սիրալիր կարող է վերաբերվել թուրքին: Դժվար չէ կռահել նաև տատիկիս պատասխանը:

Այսօր Ցեղասպանության հարցի ամենագլխավոր արծածողը Դաշնակցությունն է, այսինքն կարելի է ասել, որ նրանց գոյության հիմնական հիմքը Ցեղասպանությունն է: Ցավով եմ այս ամենը նշում, քանի որ Դաշնակցությունն որոշակի ռեսուրսներ ունի և այսպես անմտաբար այդ էներգիայի վատնումը մեծ սխալ է։ Գտնում եմ, որ Դաշնակցությունը կամ պիտի դադարի գոյություն ունենալուց, կամ պիտի փոխի իր քաղաքականությունը։ Ֆաշիստական ու ծայրահեղական գաղափարախոսությունը պիտի փոխի բարիդրացիական ու կոնստրուկտիվ գաղափարների։ Վերջացնի անիմաստ պայքարի իմիտացիան «ծովից ծով» Հայաստանի համար։ Դաշնակցությունը ունի դրա պոտենցիալը և վստահ եմ, սփյուռքը կհետեվի նրան։ Համենայն դեպս ընտրությունը նրանցն է։

Ինչ վերաբերվում է մեր սփյուռքահայերին, ապա նրանցից շատերը իրենց էներգիան և հնարավորությունները ուզում էին ներդնել նորանկախ երկրում, սակայն բոլորս էլ գիտենք, թե ինչ վիճակ է տիրում ու ինչ բախտի են արժանանում ԱՄՆ-ում ու Եվրոպայի երկրներում ապրած մեր հայրենակիցների գումարներն ու ջանքերը, որոնք սովոր են օրենքի գերակայությանը և այս թալանչի կլանի ճնշումներին չեն դիմանում: Վստահ ու համոզված եմ, որ նրանք կվերադառնան հայրենիք հենց Հայաստանում ստեղծվեն համապատասխան պայմաններ (օրենքի գերակայության առումով):

[StrangeLittleGirl]

Համաձայն եմ հետդ, որ այդ հարցը նստած է, սակայն որոշակի արհեստականություն եմ տեսնում դրա մեջ: Չեմ թաքցնում, իմ մեջ նույնպես այդ հարցը նստեցվել է դեռ մանկուց: Հորական կողմս ղարսեցիներ են, իսկ մորական՝ բասենցիներ: Տատիկս փոքր ժամանակ շատ է պատմել կոտորածների մասին, նույնիսկ այնպիսի մանրամասներ, որոնք իմ կարծիքով փոքր երեխային չարժեր պատմել: Համենայն դեպս տատիկս երբեք չի ձգտել իմ մեջ ատելություն առաջացնել թուրքերի հանդեպ: Հայրիկս մի թուրք ընկեր ուներ (հիմա ես եմ նրա ու նրա որդիների հետ ընկերություն անում): Oրերից մի օր, երբ տատիկս նոր էր պատմել կոտորածների մասին, այդ ընկերը եկավ մեր տուն: Գնալուց հետո, ես տատիկիս պարզ ու հասարակ հարց տվեցի թուրքերին վերաբերող: Ինձ զարմացրել էր այն, որ թուրքերի կողմից կոտորած տեսած մարդը, այդպես սիրալիր կարող է վերաբերվել թուրքին: Դժվար չէ կռահել նաև տատիկիս պատասխանը:

Ա՛րթ, հետաքրքիր է, գիտե՞ս: Իմ մեծ տատիկի հարզատները Եղեռնի զոհ են եղել: Ես այդ պատմություններն ամենայն մանրամասնությամբ գիտեմ: Բայց նա նույնպես չարությամբ լցված չէր թուրքերի հանդեպ: Այստեղ ցավով սկսում եմ մտածել, որ կարծես նրանք, ովքեր իրոք ցեղասպանության զոհ ազգականներ ունեն, ավելի քիչ են հետաքրքրված դրա ճանաչումով:

[Universe]

Այստեղ ցավով սկսում եմ մտածել, որ կարծես նրանք, ովքեր իրոք ցեղասպանության զոհ ազգականներ ունեն, ավելի քիչ են հետաքրքրված դրա ճանաչումով:

Մեջբերում Վարդան Պետրոսյանի ներկայացմամբ «Վերելք»-ի մի դրվագից.

« ... Ինձ պե՜տք չի էտ ցեղասպանության ընդունումը, որտեւ, էտ իմ հետ չի եղել, էտի մեր պապերի հետա եղել... »

[dvgray]

Ա՛րթ, հետաքրքիր է, գիտե՞ս: Իմ մեծ տատիկի հարզատները Եղեռնի զոհ են եղել: Ես այդ պատմություններն ամենայն մանրամասնությամբ գիտեմ: Բայց նա նույնպես չարությամբ լցված չէր թուրքերի հանդեպ: Այստեղ ցավով սկսում եմ մտածել, որ կարծես նրանք, ովքեր իրոք ցեղասպանության զոհ ազգականներ ունեն, ավելի քիչ են հետաքրքրված դրա ճանաչումով:

Նույնը կարող եմ ասել և ես: Իմ երկու տատերս ու պապերս էլ անցել են Եղեռնի ամբողջ դաժան ուղին, բայց դաժանության ու ատելության դրսևորումներ ուրիշ ազգի, թուրքի հանդեպ երբեք չի արտահայտվել նրանց մոտ:
Հիմիկվա սերնդի մեջ մտածելակերպի դաժանությունը ու ատելությունը մեծ վարպետորեն սրսկած բաներ են:
Ասեմ ավելին, անգամ սրանից շատ առաջներ, երբ չկար ինտերնետ, միշտ մոտս հարց էր ծագում, ինչու մենք ոչ մի թուրք գրող, նկարիչ, երաժիշտ չենք ճանաչում: Պատասխանը ստացա որոշ ժամանակ անց: Դա այն էր, որ մեզ նախատեսել էին ռուսական կայսրության հաջողությամբ փորձարկած գործառույթի համար, որն էր ՝ ական թուրքերի հանդեպ: Էս դեպքուն պետք էր իմանալ միայն, որ այնտեղ "գազաններ" են, որոնց պետք է "սատկացնել", և ոչ թե ծանոթացնել նրանց արվեստին:

[StrangeLittleGirl]

Հենց նոր նույնը հարցը մորս հետ էի քննարկում… Նա ասաց, որ դա երևի նրանից է, որ քո կորուստն այնքան մեծ է, որ ոչ մի ճանաչում չի կարող տեղը լցնել:

[Ambrosine]

24 ԵՐԿԱՐ ՕՐԵՐ


2009 թ. Ապրիլ 24 Հայ ժողովրդի պատմության ամենակարևոր օրերից մեկն է լինելու: Իսկապես, ԱՄՆ նախագահ Բարակ Օբամայի խոստումը Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու վերաբերյալ մեծ հույս առաջացրեց: Համենայն դեպս նախագահ Օբաման կարող է ավելի զգույշ քայլերի դիմել հաշվի առնելով իռ հարաբերությունները Թուրքիայի հետ:
Այդ պատճառով պետք է հնարավորինս խրախուսել Սպիտակ Տանը, որպեսզի այն կատարի հայերին տված իր խոստումը: Հաշվի առնելով այս իրադարձության կարևորությունը` ես ձեզ կոչ եմ անում հետևել այս ինտերնետային հասցեին http://www.facebook.com/group.php?gid=69177105745 և ուղարկել նամակը, որը կգտնեք այնտեղ հետեւյալ հասցեով http://www.whitehouse.gov/Contact/.
Շնորհակալություն
ԺԱՆ ԷՔՅԱՆ

լրագիր