Անտուան դը Սենտ էքզյուպերի, "Փոքրիկ իշխանը"

[Լեո]

Փոքրիկ Իշխանը ընթերցել ու վերընթերցել եմ բազմաթիվ անգամներ, ու կարծում եմ՝ դեռ շատ անգամեր կընթերցեմ: Այս գրքույկում ինձ համար մի շատ կարևոր ճշմարտություն եմ բացահայտել. գեղեցկությունն ու ճշմարիտ զգացմունքը միշտ պարզության մեջ են: Ամեն մի անտեղի բարդացում անխուսափելիորեն բերում է դրանցից յուրաքանչյուրի կորստի: Պարզն այս դեպքում ոչ մի կերպ չի նշանակում պրիմիտիվ, այն ավելի շատ մաքրության ու հասկանալիի մի յուրահատուկ սինթեզ է: Հաճախ ինքս հեռանում եմ պարզության մեջ գեղեցիկը տեսնելու և այն արժեվորելու գիտակցությունից (կամ միգուցե ենթագիտակցությունից): Այսպիսի դեպքերում նա (Փոքրիկ Իշխանը) իմ ամենամեծ օգնական է Եվ ինչքան մեծ փիլիսոփայություն կա այս պարզ բառերի մեջ. «Ամենակարևորը աչքով չես տեսնի... Միայն սիրտն է սրատես»:

Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերիի այս գլուխգործոցը պատահական և իզուր չէ, որ այսքան փառաբանվել է, միանշանա՛կ:

[CactuSoul]

Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերիի այս գլուխգործոցը պատահական և իզուր չէ, որ այսքան փառաբանվել է, միանշանա՛կ:

Իրականում ասածիդ մտքին համաձայն եմ լիովին, միայն թե Էքզյուպերիի գլուխգործոցը, ավելի շուտ, "Citadel"-ն է: Որովհետև չեմ կարծում, թե գրքի հիթայնությամբ է որոշվում նրա՝ գլուխգործոց լինել-չլինելը: Նույնիսկ Էքզյուպերին ինքը "Citadel"-ը համարել է իր արած կարևորագույն բանը կյանքում: Էնտեղ ամեն նախադասությունը գանձ է, ամեն մեկը մի առանձին թևավոր խոսք կարող էր լինել:

Իսկ «Փոքրիկ իշխանը» փոքր, մատչելի, հրաշալի գիրք է՝ բոլորի համար, անկախ տարիքից, սեռից, ռասսայական պատկանելությունից… Էնտեղ կյանք կա, ինչպես Էքզյուպերիի ցանկացած այլ ստեղծագործության մեջ: Ու դա է, որ գրավում է: Ուրիշ ոչինչ: Ու ուրիշ ոչինչ էլ պետք չէ:

[Լեո]

Իսկ միգուցե՞ Էքզյուպերիի հիշյալ երկու հանճարեղ գործերն էլ իրավամբ կարելի է գլուխգործոցներ համարել

[Rhayader]

Առաջին անգամ ընթերցել եմ փոքր տարիքում, թե կոնկրետ քանի տարեկանում, չեմ հիշում:
Էական չի, թե ինչ եմ հասկացել ու ինչ չեմ հասկացել, էական չի, որովհետև հավանել եմ ու հետո վերընթերցել եմ: Ուրեմն լավն ա՝ ընկալելի ա երեխեքի համար: Էական չի նույն կերպ ա ընկալելի, ինչ ավելի մեծ տարիքում, թե չէ: Էական չի, որտև դուր է գալիս երեխեքին: Իհարկե ոչ բոլորին: Ինչպես որ բոլոր մեծահասակներին չի, որ դուր է գալիս: Ու դա բնավ չի նշանակում, որ այս երեխան կամ մեծահասակը մյուսից ավելի խելացի են, կամ մյուսից ավելի խորն են մտածում, կամ մյուսից ավելի լավ ճաշակ ունեն: Ոչ: Ուղղակի հեչ պարտադիր չի, որ բոլորը հավանեն: Կա ընդամենը փաստ, որ շատ երեխաներ հաճույքով այդ գիրքը կարդում ու վերընթերցում են: Վե՛րջ: Վերջակետ: Մնացածը ընդամենը դատողություններ են՝ խիստ սուբյեկտիվ, որոնք ճշմարտության չեն ձգտում:

Չուկ, իրականում ասածս էն ա, որ գիրքը չափազանց շատ ա կուլտիվիզացվում, մարդիկ կան՝ ամբողջ կյանքում մենակ «Փոքրիկ Իշխանն» են կարդացել, ու շատ շրջապատներում դա բավական ա, որ ասեն՝ «վաու, դու դեմք ես», չնայած բոլորն էլ նույն ձևի մի գրքի դեպքեր են:
Իրականում ինչքան պարզ ու հիշվող ա գիրքը, էնքան շատ կլինեն ինֆանտիլ մարդիկ, ովքեր կսկսեն ընդօրինակել էդ գրքի միջի պահվածքը: Ու իրանք իրանց ներսում դեմք են, տենց միլիոնավոր միանման ու միապաղաղ դեմքեր: Ինչից հետո բոլորն իրանց պսևդոօրիգինալ պատմվածք-հեքիաթներն են գրում «по мотивам» ու գնա՜ց... Մեղք ա էն գիրքը, որն էդ կարգի պոպսացվում ա ու որին իրա արժեքից մեծ նշանակություն ա տրվում: Կոնտեքստը լրիվ փչանում ա: Էսպես ասեմ, էն մարդիկ, ովքեր երեկ չէ առաջի օրը մենակ «Փոքրիկ Իշխանն» էին կարդացել, երեկ՝ «Փոքրիկ Իշխանն» ու Կոելիոյի «Ալքիմիկը», էսօր կարդացել են «Փոքրիկ Իշխանը», Կոելիոյի «Ալքիմիկն» ու Ստեֆանի Մեյերի «Մայրամուտը», ինչն էդ երեք գրքերը նույն մակարդակի վրա ա դնում, այնինչ իրանք իրականում լրիվ տարբեր կարգի ու նշանակության աշխատանքներ են:
Մոտավորապես նույն ստատուսում ա հայտնվել նաև «Ալիսան Հրաշքների Աշխարհում» գիրքը:

[Chuk]

Եսիմ, Սոֆ, ինձ բնավ որևէ գիրք կարդալուց չի հետաքրքրում իրա պոպուլիզացման աստիճանը: Գիրքը լա՞վն ա: Վերջ: Վա՞տն ա: Վերջ:
Ոչ մի սարսափելի բան չեմ տեսնում, որ էդքան կուլտիվիզացվել ա (համա թե բառ ա):

[CactuSoul]

Իսկ միգուցե՞ Էքզյուպերիի հիշյալ երկու հանճարեղ գործերն էլ իրավամբ կարելի է գլուխգործոցներ համարել

Էլի համաձայն եմ:
Պարզապես մտածում եմ՝ «գլուխ-գործոց», ասել է թե՝ գործերի գլուխը, ամենա-ամենան, հետևաբար՝ միակը, ու այս տեսանկյունից դիտելիս Էքզյուպերիի գլուխգործոցն է "Citadel"-ը: Ու դա բոլորովին չի գցում «Փոքրիկ իշխանի» արժեքը:

[Rhayader]

Եսիմ, Սոֆ, ինձ բնավ որևէ գիրք կարդալուց չի հետաքրքրում իրա պոպուլիզացման աստիճանը: Գիրքը լա՞վն ա: Վերջ: Վա՞տն ա: Վերջ:
Ոչ մի սարսափելի բան չեմ տեսնում, որ էդքան կուլտիվիզացվել ա (համա թե բառ ա):

Ինձ խանգարում է: Երևի նրանից է, որ ես զուտ սպառողական վերաբերմունք չի, որ ունեմ գրքերի նկատմամբ:

[Chuk]

Ինձ խանգարում է: Երևի նրանից է, որ ես զուտ սպառողական վերաբերմունք չի, որ ունեմ գրքերի նկատմամբ:

Ի՞նչ ա նշանակում «զուտ սպառողական վերաբերմունք», ու ինչու՞ ես կարծում, որ օրինակ ես «զուտ սպառողական վերաբերմունք» ունեմ (եթե քեզ խանգարում ա դրա բացակայության պատճառով, ապա պատճառահետևանքային կապով դուրս ա գալիս, որ ինձ չի խանգարում դրա առկայության պատճառով, ինչը իրականության հետ նույնքան եզր ունի, ինչքան դու հավատացյալ քրիստոնյա ես):

[Rhayader]

Մի քիչ ազատ լինեմ, կգամ, դեմագոգ թեմաներից կզավզականանք էս թեմայում: Հիմա զբաղված եմ:

[Հայկօ]

«Փոքրիկ իշխանի» գերհայտնիության դիագնոզի հետ և՛ համաձայն եմ, և՛ համաձայն չեմ: Համաձայն եմ, որովհետև իրոք՝ այնքան ուժեղ գործ չի, ինչքան փառաբանում են. նույնը կարելի է ասել «Հարյուր տարվա մենության» մասին, որ ոմանք համարում են քսաներորդ դարի լավագույն գործ և այլն: Համաձայն չեմ, որովհետև բոլոր գրքերն էլ, ի վերջո, հավասար պայմաններում են, ու եթե հենց «Փոքրիկ իշխանի» մասին է հիմա այսքան խոսվում, ուրեմն ինչ-որ բան, այնուամենայնիվ, այդ գիրքը ունի, որ դրան վեր է դասում մյուսներից (եթե անգամ դա ծամել-բերանը դնելու ոճն է): Ինձ երբեք այդ աստիճան չի հիացրել, ամեն դեպքում. չափազանց սենտիմենտալ է դրա համար:

[Ֆրեյա]

Այսօր, վերջապես, եւ կյանքումս առաջին անգամ կարդացի Փոքրիկ Իշխանը։
Առաջին անգամ, այսօր, որովհետև էնքաաա՜ն են էս գիրքը դարձերլ պոպսա... մի մասը կարդում ա, որովհետև մոդա էր, մյուս մասը՝ կարդում ա ու բան չի հասկանում, դրա համար որոշում ա, որ սա պետք ա դպրոցական ծրագիր մտնի Ու ինչքան շատ մարդ ա իրա կարճ ուղեղով, մեծամիտ սրտով ու "կեղտոտ" ձեռներով կպնում էս գրքին, էդքան ավելի ներվայնացնող ա դառնում գրքի հեղինակությունը...
Շատերը համարում են, որ սա երեխաների համար ստեղծագործություն ա (դե երեխու մասին ա, չէ՞)... երեխան ինչ կարող ա հասկանա սիրելուց, ընկերությունից ու աշխարհից, պարզ չի... Երեխաների մոտ էդ ամեն ինչը առանց գիտակցելու ա ստացվում
Երկրորդ–երրորդ դասարանում մեզ տարել էին Փոքեիկ Իշխանի գարշելիագույն ներկայացման, որից հետո մոտս տպավորվել էր, որպես "էշություն"... զզվելի դեկորացիաներ, ծամածռություններ ու ոչ մի հասկանալի բան...
Հիշում եմ, որ աղվեսը աղվեսի նման չէր ու երբ որ ասում էր՝ ընտելացրա ինձ, սաղ դասարանը ծիծաղում էր, որովհետև սաղ ներկայացումից հասկացել էին մենակ էն, որ աղվեսը սիրահարվել ա Փոքրիկ Իշխանին...

Չեմ ուզում ավելորդ ոչինչ ասել գրքի բովանդակության մասին... Գիրքը կա՝ անկախ մեր հավանել–չհավանելուց, մնում ա ամեն մեկը ինքը որոշի քանի անգամ ա կարդալու

Հիմա որ կարդացի, հասկացա, թե շատերը ումից են "թխել" իրանց գրելաոճը...

[StrangeLittleGirl]

Այսօր, վերջապես, եւ կյանքումս առաջին անգամ կարդացի Փոքրիկ Իշխանը։
Առաջին անգամ, այսօր, որովհետև էնքաաա՜ն են էս գիրքը դարձերլ պոպսա... մի մասը կարդում ա, որովհետև մոդա էր, մյուս մասը՝ կարդում ա ու բան չի հասկանում, դրա համար որոշում ա, որ սա պետք ա դպրոցական ծրագիր մտնի Ու ինչքան շատ մարդ ա իրա կարճ ուղեղով, մեծամիտ սրտով ու "կեղտոտ" ձեռներով կպնում էս գրքին, էդքան ավելի ներվայնացնող ա դառնում գրքի հեղինակությունը...
Շատերը համարում են, որ սա երեխաների համար ստեղծագործություն ա (դե երեխու մասին ա, չէ՞)... երեխան ինչ կարող ա հասկանա սիրելուց, ընկերությունից ու աշխարհից, պարզ չի... Երեխաների մոտ էդ ամեն ինչը առանց գիտակցելու ա ստացվում
Երկրորդ–երրորդ դասարանում մեզ տարել էին Փոքեիկ Իշխանի գարշելիագույն ներկայացման, որից հետո մոտս տպավորվել էր, որպես "էշություն"... զզվելի դեկորացիաներ, ծամածռություններ ու ոչ մի հասկանալի բան...
Հիշում եմ, որ աղվեսը աղվեսի նման չէր ու երբ որ ասում էր՝ ընտելացրա ինձ, սաղ դասարանը ծիծաղում էր, որովհետև սաղ ներկայացումից հասկացել էին մենակ էն, որ աղվեսը սիրահարվել ա Փոքրիկ Իշխանին...

Չեմ ուզում ավելորդ ոչինչ ասել գրքի բովանդակության մասին... Գիրքը կա՝ անկախ մեր հավանել–չհավանելուց, մնում ա ամեն մեկը ինքը որոշի քանի անգամ ա կարդալու

Հիմա որ կարդացի, հասկացա, թե շատերը ումից են "թխել" իրանց գրելաոճը...

Թխել ասելով ու՞մ նկատի ունես: Ես մտքիս մեջ մի գրողի ունեմ, հետաքրքիր ա քո կարծիքն էլ իմանալ:

Իսկ էդ ներկայացման մասին չխոսամ... ես որ գնացի, հինգերորդ դասարանի խելոք երեխա էի ու «Փոքրիկ իշխանն» արդեն 1.5 անգամ կարդացել էի (երկրորդ դասարանում կիսատ էի թողել): Ո˜նց էի ջղայնացել էդ ներկայացումից:

Ինձ թվում ա՝ ամենահարմար տարիքն էս գրքի համար պատանեկությունն ա: Բաներ կան, որ էդ տարիքում նոր-նոր ես սովորում, իսկ «Փոքրիկ իշխանն» օգնում ա, որ ճիշտ սովորես: Մեջը լիքը լավ բաներ կան մարդկային հարաբերությունների կառուցման մասին:

[Rhayader]

Ինձ թվում ա՝ ամենահարմար տարիքն էս գրքի համար պատանեկությունն ա: Բաներ կան, որ էդ տարիքում նոր-նոր ես սովորում, իսկ «Փոքրիկ իշխանն» օգնում ա, որ ճիշտ սովորես: Մեջը լիքը լավ բաներ կան մարդկային հարաբերությունների կառուցման մասին:

Գիրքը չափազանց նեղ ա նայում մարդկային հասարակությանը, որ հարաբերություններ կառուցելու ուղեցույց լինի: Չափազանց նեղ ա, որ կարողանա աշխարհայացքի վրա ազդեցություն թողնել՝ առանց վերջինս նեղացնելու:
Ընդհանրապես, այնքան էլ չեմ սիրում աֆորիստիկ գրողներին: Ասենք՝ Րաֆֆիին ու իր նմաններին: «Փոքրիկ Իշխանն» այդ առումով հազվագյուտ գրքերից է, որ հաճույքով եմ կարդացել: Բայց որ որևէ սուր կամ խիստ ազդեցություն ունենա իմ վրա՝ ոչ մի դեպքում:

[Chuk]

«Փոքրիկ իշխան» գիրքը համաշխարհային գլուխգործոցներից մեկն է: Չէ՛: Էս պահին իր գրական արժեքը չեմ ակնարկում:
Պարզապես էդ գիրքը բացառիկ տաղանդ ունի ի դերև հանել գրական գլուխգովաններին, իրենց երևակայողներին: Սա մի բացառիկ գործ է, որ շատերը կիրառում են իրենց թվացյալ գերազանցությունը ցույց տալու համար. ամենատարածված տարբերակը ասելն է, որ իբր իրենք հասկացել են, իսկ մյուսներն, ովքվեր ասում են թե հասկացել են, բան էլ չեն հասկացել: Փոքրիկ իշխանը յուրօրինակ գիրք է անվերջ կրքեր բորբոքելու ու անվերջ քննարկումներ ծավալելու համար: Փոքրիկ իշխանը հատուկ երևույթ է շրջապատի մյուս մարդկանց ավելի ցածր դասակարգում իբր դասելու համար: Իրապես հիանում եմ Փոքրիկ իշխանի այս գործառույթներով, ու ցավում, որ գրական այս գեղարվեստական հրաշալի գործը նաև էսպիսի ցածր արժեքների համար է ծառայում:

[Հայկօ]

Ի միջի այլոց՝ Ակումբը առաջին տեղն ա, որտեղ պարզել եմ, որ «Փոքրիկ Իշխանը» կարող է ինչ-որ կրքեր բորբոքել : Գիրք ա, էլի: Տենց տարածված գրքեր էլի կան. «Անասնաֆերման» ա, «Ջոնաթան Լիվինգսթոն ճայն» ա, «Տասնմեկ րոպեն» ա... Գալիս ա մի պահ, որ բոլորը դրանք կարդում են, ինչը, անշուշտ, վատ բան չի: