Մանկական բանաստեղծություններ

[Շինարար]

Լենին պապին մեռել է,
Մեզ էլ ավանդ թողել է,
Երեխաներ, մեծացեք,
Կոմունիզմը կառուցեք:

[Interdenominational]

Մեծարգո Rammstein, նախորդ թեմայում տրված Ձեր հղումը այս թեման տեղափոխեց: Սակայն նկատի ունեցեք, որ այս թեման ներառում է մանկական բանաստեղծություններ, իսկ նախորդը` մեր մանկության ոտանավորները, որը հեղինակի /ու իմ/ կարծիքով ամենևին էլ ՆՈՒՅՆԱԿԱՆ ՉԷ տվյալ թեմայի հետ:
Խնդրում եմ ըմբռնումով մոտենալ տարակուսանք-հայտարարությանս

[Valentina]

Քանի, թեման փակվեց, առանց իմ ոտանավորը տեղափոխելու այստեղ, նորից արտասանեմ.


Տիկնիկիս համար լվացք եմ անում,
Փռում արևին, մի լավ չորացնում,
Ապա արդուկով կոկիկ արդուկում,
Որ իմ տիկնիկը միշտ մաքուր լինի,
Կոկիկ հագնված, ժիր ու սիրելի:

[erexa]

Իմ Տիկնիկը

Դու իմ փոքրիկ,փոքրիկ տիկնիկ,
Դու իմ խելոք, սիրունիկ,
Դու աչիկներ ունես լուսե,
Քեզ կոչում եմ իմ Նունե:

Առավոտյան երբ արթնանում,
Բարի լույս եմ քեզ ասում,
Քո մազերն եմ ես հարդարում,
ՈՒ դպրոց եմ ես շտապում:

Դպրոցում էլ դասի ժամին
Քո մասին եմ մտածում,
Թե ինչպես ես մենակ մնում.
Չես ձանձրանում ու հոգնում:

Սակայն մի քիչ դու համբերիր.
Կմեծանաս, կփոխվես,
ՈՒ քո ձեռքից մի օր բռնած
Ինձ հետ դպրոց կտանեմ:

[Smokie]

Անգլիական ժողովրդական մանկական բանաստեղծություններ
Հենրիկ Սևանի փոխադրությամբ

Հենրիկ Սեւանից մի մանկական գիրք ունեինք՝ «Ագահ մկնիկները»: Հիմա ոնց-որ կորել ա, բայց որոշ բանաստեղծություններ հիշում եմ, բայց որոշ փոքրիկ հատվածներ լավ չեմ հիշում: Հիշում եմ նաեւ գրքի նկարները, սիրուն էին:
Խոստովանանք

Ծիտը թռավ *****(չէմ հիշում)
Կատվին բերեց ուրախ լուր:
_Մկնիկները բեղավոր
Քեզ կարգել են թագավոր:
Կատուն տխրեց _Ծիտիկ ջան,
Վախենում եմ, որ զղջան:


Իմ կատուն

Երեկոյան իմ ծեր կատուն,
Վերադարձավ կրկեսից տուն:
Ասաս _Բարեւ Հենրիկ Սեւան,
Իզուր չեկար կրկեսավան:
Շաղ էր տալիս մի լավ բադիկ
Բրինձն այնտեղ հատիկ-հատիկ,
Ժիր մկնիկն էլ բրինձն առնում,
Ուրախ-ուրախ տուն էր դառնում:
Ի՞նչ ես կարծում, շաղ տամ բրինձ,
Կմոտենա՞ մկնիկը ինձ:


Հորթն ու կովը

Հորթն ու կովը միասին,
Դաշտերն ելան մայիսին:
Տրտինգ տվեց հորթուկը,
Վազեց մինչեւ քոթուկը:
Գայլը տեսավ չար հորթին,
Թողեց միայն չալ մորթին:


Իմ շունը

Խռովել էր իմ շունը,
Էլ չէր հսկում մեր տունը:
Ո՛չ խաղում էր, ո՛ հաչում,
Ո՛չ էլ բան էր պահանջում,
Նույնիսկ չասաց «հաֆ-հաֆ-հաֆ»
Երբ գող կատուն տուն մտավ:

(էդ շունիկի նկարը էնքան լավն էր՝ դեղին, սիրուն շուն էր, սիրուն է՛լ ժպտում էր):

Ագահ մկնիկները

Մայր մկնիկը ****
Ցորեն բերեց մեծ պարկով:
Ճաշին, մկնիկը հոգնած
Եփեց ցորենը համով:
Ամբողջ խաշիլը կերան
Ձագուկները նույն օրը,
Բայց չասացին մի բերան
_Այս գդալն էլ մեր մորը:


Մի-քանի բանաստեղծություններից էլ որոշ հատվածներ եմ անգիր հիշում: Է՜հ:

[Smokie]

Իսկ հիշու՞մ եք Ղազարոս Աղայանի այս բանաստեղծությունները:

***

Ծիտը ծառին ծլվլում է,
_Ծի՜վ, ծ՜իվ, ծի՜վ:
Բազեն գլխին պտտվում է,
_Վու՜յ, վու՜յ, վու՜յ:
Ծիտը լսեց, ծիտը վախեց,
_Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ:
Բազե հայ, բազե հայ
_Հա՜յ, հա՜յ, հա՜յ:

Մանուշակ

_Սիրու՛ն մանուշակ, ինչու՞ ես թառմել,
Կապույտ աչիկներդ ինչու՞ ես փակել:
Քեզ ո՞վ նեղացրերեց, ո՞վ վատ բան ասեց,
Քո անուշ հոտովդ ո՞վ չզմայլվեց:

_Սիրու՛ն մանուկներ, դուք ինձ սիրեցիք
Իմ ծաղիկներից փնջեր կապեցիք.
Բայց կոշտ ձեռքերից, կոպիտ ճանկերից
Ինձ չազատեցիք, չպահպանեցիք:

[ՆանՍ]

2 տարեկանում եմ շատ էի սիրում արտասանել այս բանաստեղծությունը

Բժիշկ, բժիշկ, եկ մեր տուն,
Շատ հիվանդ է մեր կատուն,
Մի ճար արա, լավանա,
Թեչե ձեռքից կգնա:

Եվ բժիշկը ահագին,
Երկար խալաթը հագին,
(Լուսիկ էր, ով էր)Դրա հետ մտավ տուն,
Ուր պառկած էր սև կատուն:

-Ոչինչ,ոչինչ, Ձեր կատուն,
Չունի այնքան տաքություն,
Մի մուկ, մի ձուկ, որ ուտի,
Իսկույն ոտքի կկանգնի

Հիշեցի` սա էլ էի սիրում արտասանել.

Լուսին,լուսին, լուսեեե-րես,
Մամայի նման կլոոոոոոր ես,
Լույս ես տալիս գիսեեե-րով,
Մամայիս անուսիկ թսեեեե-րով

[Smokie]

Հենրիկ Սեւանից մի մանկական գիրք ունեինք՝ «Ագահ մկնիկները»: Հիմա ոնց-որ կորել ա, բայց որոշ բանաստեղծություններ հիշում եմ, բայց որոշ փոքրիկ հատվածներ լավ չեմ հիշում: Հիշում եմ նաեւ գրքի նկարները, սիրուն էին:

Գտել եմ գիրքը

Ձագուկը

Կատուն ասաց իր ձագուկին.
_Հյուր է գալու գյուղից,
Ես գնում եմ ձկան խանութ,
Չշարժվես տեղից:

Նոր էր կատուն փողոցն անցել,
Դեռ պոչն էր երեւում,
Երբ մկները պար բռնեցին
Փոքրիկ տան վերեւում:

Իջնում էին մկներն ուրախ,
Ձագին աչքով անում,
Քաշում էին ձեռ ու ոտից,
Վրան լեզու հանում:

Լաց էր լինում կատվի ձագը,
Դողում մկան ցավից,
Բայց մայրիկին խոսք էր տվել,
Որ չի շարժվի տեղից:


Իմ հավը

Ես ունեի մի չալ հավ,
Մեր հավերից շատ էր լավ:
Վեր էր կենում ինձնից շուտ,
Հավ ու ճտին տալիս կուտ.
Ոտքով գնում ջրաղաց,
Հաց էր բերեւ ու ատաղձ,
Բուրդ էր գզում, թել մանում,
Գառնուկներիս հանդ տանում,
Կանաչ խոտ էր արածում,
Միայն նա ձու չէր ածում:


Երեք իմաստուն
(անգլիական)

Երեք իմաստուն մի տաշտակ գտան,
Ամպ ու կայծակին խոր ծովը մտան:
Այդ հին տաշտակը թե ծակ չլիներ,
Իմ պատմությունը դեռ շատ կերկարեր:


Գրագետ քամին

Աշնան քամին բարձրացավ,
Մեր քա ղաքով անց կացավ,
Շտապ թերթեց գիրքը բաց՝
Պատուհանի գիրկն ընկած:
_Վա՜յ, քամին էլ է կարդում,
Տեսե՛ք, էջերն է թերթում_
Ասաց փոքրիկ Ալվարդը,
Ձեռքից գցեց ալ վարդը,_
Թե կարող ես քամի ջան,
Գիրքը կարդա բարձրաձայն:


Թիթեռն ու թրթուրը

Մի օր թիթեռն ասաց._Թրթուր,
Ինձնից հեռու, ես՝ ու՜ր, դու՝ ուր:
Քեզ սազում է խոնավ հողը,
Ինձ երկինքը ու վառ ջողը:
Պատասխանեց թրթուրն այսպես.
_Այ ցեղակից հերիք փքվես,
Թրթուր էիր դու էլ ինձ պես:


Ագռավն ու թագը

Ոնց պատահեց՝ մայր ագռավին
Ոսկեջրած մի թագ տվին,
Ոթ բոլորից լավին գտնի,
Թագը նրա գլխին դնի:
Անցավ ագռավն այգի ու մարգ,
Տեսավ սոխակ ու սիրամարգ,
Պտտեց, պտտեց, վերջը բերեց
Թագն իր ճտի գլխին դրեց:


Ձկնորսը

Ձուկ էր ուզու տատս հիվանդ,
Կարթը ձեռքիս վազեցի հանդ,
Սարերն ելա ես մեր գյուղի,
Անտառ մտա ու սայլուղի,
Չթողեցի ես ծակ ու ծուկ,
Վերջը գտա փոքրիկ մի ձուկ:
Իսկ որտեղի՞ց, չեմ կատակում,
Թաքնվել էր նա գետակում:


Ծիտիկն ու կատուն

Կատուն տեսավ մի չաղ ծիտիկ՝
Նստած ճյուղին ծառի.
_Ի՞նչ ես անում,_ասաց կատուն,_
Թռիր, ինձ մոտ արի:

_Չէ, այստեղից լավ եմ տեսնում
Մեր տան ճամփաները,
Փողոցներով ման են գալիս
Մեծ-մեծ գամփռները:

_Դե լավ, ծիտիկ, մնաս բարով,_
Ասաց անբախտ կատուն,
Շան անունը նա լսելով,
Փախավ գնաց իր տուն:


Ուրիշ գրքերր էլ եմ գտել (Հենրիկ Սեւանից չէ) հետագայում էլի բանաստեղծություններ կդնեմ այս թեմայում:

[Մանուլ]

Նոր մի բան հիշեցի

- Ծիրանի´ ծառ, ծիրա´ն տուր:
- Ծիրան չունեմ, ծո´ւյլ Ծատուր:
- Ծիրան չունե՞ս: Ունես, չէ´:
- Ունեմ` ծույլի համար չէ:

[Մանուլ]

Տիկնիկ ունեմ` ծաղրածու է,
Քիթը հավի ներկած ձու է:
Հագնում է նա փքվա՜ծ մի շոր,
Կոշիկները` խոշո՜ր- խոշո՜ր:
Երբ նրա հետ ես խաղում եմ,
Ուրախ-ուրախ ծիծաղում եմ:


Ես էլ փքվածի փոխարեն թքված էի ասում:

[Hack]

Մոտ ութ տարի առաջ մի մանկական բանաստեղծություն էի գրել նոր տարվա մասին: Չգիտեմ, ինչքանով է հաջողված:

Նոր Տարի

Օ՜, երանի այն օրերը
Երբ ըղձալի Նոր Տարին,
Լայն բացում է իր դռները
Մեր բոլոր մանուկներին:

Սպիտակ մորուս, կարմիր գոտի,
Մեղմ ժպիտը շուրթերին,
Ընծաներով պարկ շալակած՝
Կայցելի Ձմեռ Պապին:

Բոլորս ներս հիմա շարժվենք՝
Դեպ հեքիաթներ երազի,
ՈՒրախ երգով շուրջպար բռնենք.
Բարի գալո՜ւստ Նոր Տարի:

Արագ կանցնեն, կչքանան
Անուրջները այս բարի,
Սակայն մանկան վառ սրտի մեջ
Նրանք երբեք չեն մարի:

Արի՜, արի՜, մի՛ լքիր մեզ
Երջանկության բանալի,
Նորից պիտի կանչենք մեզ մոտ
Կախարդական Նոր Տարի:

2008. I. 17

[StrangeLittleGirl]

Լենին պապին մեռել է,
Մեզ էլ ավանդ թողել է,
Երեխաներ, մեծացեք,
Կոմունիզմը կառուցեք:

Մենք սրա ուրիշ վերսիան էինք ասում փոքր ժամանակ Մոդերներ, ինձ խփել չկա:

Լենին պապին մեռել է,
Մատը ոռին դրել է,
Հանկարծակի տռել է,
Մատը ոռից թռել է:

[Լուսանդր]

Իսկ այս մեկը Լևոն Հախվերդյանի «Զրույցներ լեզվի մասին» գրքից է՝ հետևյալ նախաբանով։

«Մի բան է երեխային խրատ կարդալ, տրամաբանորեն բացատրել, որ ամեն արարած իր հատկություններն ունի, օժտված է ունակություններով, որ մյուսը կարող է չունենալ, չպետք է լինել մեծամիտ և կարծել, թե ամեն ինչ կարող ես ամել։ Եվ բոլորովին այլ բան է այդ նույնն ասել համով-հոտով, հումորով, այսինքն՝ գեղարվեստորեն... Այս ծիծաղկոտ, վառ ոտանավորի հեղինակը մանկագիր Գրիգոր Եղիկյանն է։ Իհարկե՛, երեխան սա անգիր կանի հրճվանքով...»

Մեծամիտ աքլորիկը

Կար կիկլիկո,
Ծիկ-ծիկլիկո,
Գոռոզ, ճչան,
Մեծ-մեծ փչան:
Տեսավ բադին,
Կարմիր թաթին`
Լիճը մտած
Լող է տալիս,
Արևի տակ
Շո՛ղ է տալիս:
— Այս ի՞նչ բան է,
Ա՛յ քեզ օյին,
Մահը տանի
Կիկլիկոյին,
Ես չլողամ՝
Բա՞դը լողա
Սատկես լավ է,
Աքլոր տղա…
Ասավ, իրեն
Գցեց լիճը,
Խեղճից մնաց
Միայն ճիչը…