Մինչև վերջ շատ ուշադրությամբ կարդացի: Հարգելի Փիլիսոփա, ցանկանում եմ անկեղծորեն գրել կարծիքս: Եթե համարես, որ վիրավորական է՝ ջնջիր:
Նախ՝ Ի սկզբանե, որպես վերլուծության միավոր դու ընտրել ես "ընտրողին" և մեջբերումներդ էլ կառուցել ես դրա հիման վրա: Սակայն կարծում եմ, որ դրանից առաջ և ավելի կարևոր "երկրի քաղաքացին" է: Քաղաքացու իրավունքներից է նաև ընտրելը, սակայն հենց քաղաքացու և քաղաքացիների քանակով է որոշակիանում և որոշվում երկիրը, կացութաձևը:
Այն ինչ գրել ես՝ վաղուց արդեն հնացած է, որովհետև ավելի թարմ գրականությունը հուշում է արդեն բևեռացված և/կամ մեկուսացված ինվիդում-հասարակարգի մասին, երբ մարդը լյումպեն չէ, բայց և քաղաքացի էլ չէ: Այդ իմաստով Ֆրոմին հիշատակելը, որը համարում էր, որ "Զարգացած Հյուսիսը պետք է օգնի թերզարգացած Հարավին", այնքան էլ ճիշտ չէ, հատկապես, որ ինքը Արևմուտքի զարգացման խթան համարում էր ոչ թե քաղաքական ակտիվությունը, այլ տեղեկատվության փոխանակումը՝ the flow of information. (Էրիխ Ֆրոմի մասին է հուսով եմ խոսքը)...
Մի խոսքով, կուրսային կամ կուրսայինի ոճով գրածդ կարող էիր ավելի հակիրճ ձևակերպել: Իմ կարծիքով խնդիրը "հայ ընտրողի" լյումպենացումը չէ, ոչ էլ քաղաքական պասիվությունը: Խնդիրը անհատական և հանրային անտարբերությունն է, որը հետևանք է երկրում փոփոխությունների բացակայության:
Ինչ է լինելու՞, կարծում եմ հստակ է՝ մենք կորցնելու ենք մեր ինքնիշխանությունը, պետությունը…մի խոսքով գերբն ու դրոշը...եթե Միջին Ասիան հարուստ է բնական ռեսուրսներով, Ադրբեջանը՝ նավթով, Վրաստանը տարանցիկ ռակոմ վիճակով, Հայաստանը կարող էր հարուստ լինել ժողովրդավարությամբ և բարձրակարգ մասնագետներով: Ժողովրդավարության չհասանք, մասնագետները մեկնում են:
Ով է մեղավոր...չգիտեմ, մենք՝ բոլորս: Ու կարծում եմ այժմ ոչ թե պատեհ պահն է, այլ ճակատագրական ժամը բոլորով, միասին ուշքի գալու և նույնիսկ կյանքի գնով կանգնելու ժողովրդավարական ուժերի կողքին, լինել քաղաքացի, ոչ թե ընտրող, լինել երևանցի, ոչ թե երևանաբնակ, մասնակից, ոչ թե դիտորդ:
Մարդկային պատմությունը հարուստ է անսպասելի շրջադարձերով, երբ չգիտես որտեղից կամ ինչպես բայց ժողովուրդը ոտքի է հելնում: Էդ ոտքի հելնողն էլ, հանողն էլ մենք ենք: