Արյունոտ օրը մոտեցավ ավարտին և արդյունքում պարզվեց, որ երկիրը մնացել է առանց ղեկավարի: Այս պայմաններում Կուտուզը սուլթան հռչակեց Այբեկի 13-ամյա որդուն` ալ-Մանսուր Նուր-էդ-Դին Ալիին (1257-1259):
Բայց մինչ մամլուքները զբաղված էին այս ամենով` սուլթանության վրա կախվեց մահացու մի վտանգ: 1256 թ-ին, վերսկսելով իրենց առաջխաղացումը դեպի արևմուտք, մոնղոլները սկսել էին մոտենալ Եգիպտոսի սահմաններին: 1258 թ-ին ընկավ Բաղդատը, նույն տարում, ավելի վաղ կամ էլ ավելի ուշ, ընկան նաև մահմեդականների ամրացրած քաղաքները Հայաստանի հարավում: Մոնղոլները նաև դաշինք ունեին կնքած Կիլիկիայի թագավորության, ինչի արդյունքում էլ այս իրադարձություններին մասնակցեցին նաև հայերը:
Մոնղոլա-Մամլուքյան I պատերազմ (1259-1260)
1259 թ-ի ամռանը սկսվեց Մոնղոլա-Մամլուքյան I պատերազմը, որի հենց սկզբում մամլուքների հիմնական ուժերը հրաշքով փրկված և Ասորիքից վերադարձած Կուտուզի մամլուք Բեյբարսի գլխավորությամբ շարժվեցին Ասորիքի ուղղությամբ: Բեյբարսի փրկվելու պատմությանը մենք դեռ կանդրադառնանք, իսկ այստեղ միայն նշենք, որ Այբեկի օրոք Ասորիքում ապաստանած Բեյբարսը, որը, չհամակերպվելով Կուտուզի իշխանության հետ, 1258 և 1259 թվականներին Կալաունի գործուն աջակցությամբ հարձակվել էր Եգիպտոսի վրա, բայց հաջողության չէր հասել, ի վերջո, սակայն, ստիպված եղավ հաշտվել Կուտուզի հետ: Հաշտության առաջարկը ռազմական օժանդակության կարիք ունեցող Կուտուզն էր արել, բայց դա Բեյբարսին էլ էր ձեռք տալլիս, քանի որ մոնղոլները գրավելու էին Ասորիքը, իսկ այդ դեպքում նա ուղղակի կմնար օդի մեջ կախված: Բացի այդ այս փառասեր մարդն էլ իր ծրագրերն ուներ...
Այսպես թե այնպես, բայց նախկին զինակիցները կրկին հաշտվեցին: Ավելին, Կուտուզը Կահիրե ժամանած Բեյբարսին նշանակեց գործող բանակի հրամանատար, նրան օգնական նշանակեց Կալաունին և վերջիններիս կրկին ետ ուղարկեց Ասորիքը` թշնամու դեմ: Կուտուզը գործող բանակ մեկնեց մի քիչ ուշ, քանի որ մի կարևոր գործ նրան ստիպեց մի քիչ հապաղել: Սկսվել էր պատերազմ, բոլորի գլուխը խառն էր և իսկը ժամանակն էր դե-ֆակտո իշխանությունը վերածելու նաև դե-յուրեի: Օգտվելով պատերազմական իրավիճակից` փոխ-սուլթանը գահընկեց արեց 15-ամյա սուլթանին ու սպանել տվեց նրան: Կուտուզը (1259-1260) հռչակվեց նոր սուլթան: Գրեթե անմիջապես էլ վճռական այս ղեկավարը հրամայեց գլխատել իր անձնատվության պահանջով Կահիրե ներկայացած մոնղոլների դեսպաններին և ի ցույց դնել նրանց գլուխները Կահիրեի Բաբ Զուբեյա դարպասների վրա, որից հետո միայն նա մեկնեց գործող բանակ:
Սկսվում էր պատերազմ, վճռական հետևանքներ ունեցող մի պատերազմ, որը լուրջ փոփոխություններ էր առաջացնելու ողջ Մերձավոր Արևելքում...
Էջանիշներ