Chuk
Եթե նկատեցիր (կամ ավելի շուտ չնկատեցիր), ես հեռակա չեմ հոխորտում: Ավելին, փառք աստծո ես այնքան կամ, որ հոխորտամ դիմացինիս ուղիղ դեմքին ու ասեմ, այդ հոխորտանքը կարող է նույն այդ դիմացինին ամենևին էլ հաճելի չլինել: Հարգելի ադմինիստրատոր, կարծում եմ նաև, որ ես այնքան կամ, որ հասկանամ, թե ինչ է սադրանքը, որտեղ է սկսվում ու որտեղ վերջանում: Ես չվատաբանեցի պ-ն Դեմոյանի գիրքը, այլ ընդամենը, երբ այն համեմատության մեջ դրվեց իմ գրքի հետ, պարզ մի օրինակով ցույց տվեցի իմ գրքի առավելությունները: Իսկ նման օրինակներ ես կարող եմ տասնյակներով բերել: Եթե կարծում ես, որ դա նշանակում է. "վատաբանել պ-ն Դեմոյանի գիրքը"... մտածիր, դա քո պրոբլեմն է: Իսկ ես ընդամենը ասում եմ, որ այս ու այս հարցերում իմ գիրքը ավելի լավն է, ասում եմ և պատրաստ եմ փաստերով ու փաստարկված ձևով հիմնավորել ասածս: Ու դա արդեն այն մարդու խնդիրն է, ում գիրքը այս կամ այն հատկանիշներով զիջում է իմ գրքին:
Այսպես ասած "լուրջ մարմիններ"-ում, ինչպես արդեն բազմիցս է ասվել, ես իմ գիրքը չեմ ներկայացրել և առայժմ չեմ ներկայացնի մի շարք օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներով, որոնց մեջ առաջնայինն է այդ մարմինների համատարած կոռումպացվածությունը, "գիտական շտամպերով" առաջնորդվելը, իմ` չափազանց զբաղված լինելը, դրա` ինձ այս պահին բացարձակապես պետք չլինելը և այլն: Ավելացնենք նաև, որ "լուրջ մարմիններում" ներկայանալուց հետո ինձ կառաջարկվի հազար ու մի կոռումպացված մինիմում հանձնել, հետո էլ մի միջակության մոտ, որը ողջ կյանքում գրել է, թե "Ուրարտուն դա Հայաստան չէ", ոչինչ չի հասկանում ռազմական պատմությունից և մինչև հիմա էլ հոգու խորքում վստահ է, որ քուշանների հիմնական հարվածային ուժը թեթև հեծյալ նետաձիգներն էին, ուրեմն ինձ կառաջարկվի նման մի նմշած միջակության մոտ դառնալ "ասպիրանտ", որ ինքը, տեսեք-տեսեք, տարիներ անց իր նմշած ձեռքով խմբագրի աշխատանքս, այնտեղից դուրս թողնի այն ամենը, ինչ իր կարծրացած ուղեղի մեջ չի տեղավորվում, որ հետո էլ մի քանի հազար դոլար կաշառք ուզելուց հետո "բարեհաճի" համաձայնել, որ ինձ գիտական կոչում շնորհեն...
Շնորհակալ եմ... բայց դա ինձ համար չի
Ի դեպ ֆիքսենք, հարգելի ադմինիստրատոր, որ ես իմ խոսքերի մեջ դնում եմ հենց այն իմաստը, որը դնում եմ և առաջարկում եմ, դրանք ընկալելու համար, դրանք ուշադիր կարդալ: Ես գրեցի, որ ունեմ. "համալսարանական վեցամյա կրթություն և ավարտական կարմիր դիպլոմ": Ես որևէ տեղ չգրեցի, որ ես ունեմ պատմաբանի կրթություն և ասենք ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի կարմիր դիպլոմ: Սակայն, եթե չես մոռացել, "համալսարանական կրթություն" կոչվածը հենց նրանով է տարբերվում այլ "ոչ համալսարաններում" ստացված կրությունից, որ այստեղ մարդը գիտելիքների մի ամբողջ համակարգ է ստանում, համակարգ, որոնց մեջ էական տեղ է հատկացվում նաև "Պատմություն" կոչված գիտությանը:Ի դեպ ֆիքսենք հա, «պատմաբան» ջան, որ այդ կարմիր դիպլոմը իրավաբանի դիպլոմ է, ոչ թե պատմաբանի: Թե չէ ակամա ընթերցողին թյուրիմացության մեջ ես գցում
Ավելին, եթե կարծում ես, որ ԵՊՀ Պատմության ֆակուլտետ ավարտած միջին ուսանողը "պատմության դիպլոմով" 10 տարում արել է ավելին "իր" մասնագիտության ոլորտում, քան ես նույն այդ 10 տարում, ապա "թող նա լինի պատմաբան, ես էլ չլինեմ": Իսկ իրականում, վստահ եմ, որ նույն այդ Հայոց պատմության և հատկապես Հայող ռազմական պատմության ոլորտում ես իմ կարդացած գրականությամբ ու արածով ավելի պատմաբան եմ, քան նույն այդ ֆակուլտետի շրջանավարտների գերակշիռ մեծամասնությունը...
Հ.Գ.
Բա որ ասում եմ մասնագետ չես ու չես հասկանում էս ամենից...Տրիբուն ձյա, հիմնավորվածության առումով քո ներկայացրած ճակատմարտի ու Լիոնի ներկայացրածների մեջ տարբերություն չեմ տեսնում:
Տրիբուն
Աղբյուներդ լուրջ չեն: Սկսենք նրանից, որ ցույց տուր սկզբնաղբյուրը, հետո էլ ներկայացրու մասնագետների կարծիքները դրանց մասին:
Ամենևին էլ ոչ, ուղղակի անչափ սիրում եմ այն գործը, որը անում եմ: Ընդամենը: Ամբողջական շաբաթ ու կիրակիներ են եղել, որ ես առավոտյան ժամը 9:30-ից գնացել եմ Հանրային գրադարանի ընթերցասրահ, շարել եմ կողքերս մի քանի տասնյակ գիրք ու մինչև ուշ երեկո, մինչև ընթերցասրահի փակվելը, երբ ընթերցասրահի աշխատողը խնդրում եր ինձ դադարեցնել ընթերցանությունը, կարդացել եմ: Կարդացել եմ ու մտածել, կարդացել եմ, համեմատել եմ և մոդելավորել: Իսկ քեզ ոնց է, որ տարիներ են եղել, որ ես արձակուրդի եմ գնացել իմ հիմնական աշխատանքից ու... արձակուրդիս մեծ մասը անցկացրել եմ նույն այդ ընթերցասրահում: Հիմի կասեք գիժա, չէ? Իսկ քեզ ոնց է, որ իմ ծանոթները, որոնք ինձ հանդիպում էին նույն այդ ընթերցասրահում, կարծում էին, թե ես գաղտնի կերպով դիսերտացիա եմ գրում իրավաբանության ոլորտում ու չէին հավատում, որ իրականում ես ասպիրանտուրայում չեմ սովորում...? Մի անգամ մի մտածող ասել է. "Երանի այնպես լինի,, որ դուք էլ Ձեր աչքերով տեսնեք իմ տեսածը": Երանի թե այդպես լիներ... Բայց միայն ես գիտեմ, թե ինչերի միջով եմ ես անցել այդ 10 տարում, ինչեր եմ տեսել, ինչեր եմ արել և ինչքան եմ սխալվել ու ուղղել սխալներս: Դուք դա երբեք էլ չեք իմանա...Լիոն, դոու վունդերկինդ ես:
3650 օրվա ընթացքում, կարդացել ես 441 գիրք: Եթե ամեն գիրքը ընդունենք ընդամենը 100 էջ, կստացվի 44.100 էջ: Այսինք օրական կարդացել ես 12 էջ ու գրել ես 2500/3650=0,68 էջ: Հասցրել ես համ էլ տարբեր ֆորումներում օրական նվազագույնը մեկ էջ գրել ու պատասխանել, էլ չասած բազմաթիվ ինտերնետային էջերը, որոնց վրայով անցել ես: Գինեսի ռեկորդների արժանի ցուցանիշ ա: Դեմոյան օտդիխայետ:
Բարդ ուղի էր դա, Տրիբուն, և սա ես ասում եմ առանց դույզն իսկ չափազանցեցնելու: Փորձեցի, սխալվեցի, ուղղեցի սխալներս, նորից փորձեցի, գտա ճիշտ ուղին և առաջ անցա: Արդյունքում մաս առ մաս ու տառացիորեն զրոյից ստեղծեցի նմանատիպ աշխատության գրելու մեթոդիկա: Ուսումնասիրության ենթարկեցին սկզբնաղբյուր հանդիսացող պատմիչների հսկայական քանակությամբ գրվածքներ և սեպագրեր, կարդացի մեծ քանակությամբ ընդհանուր պատմական ու նեղ ռազմագիտական գրականություն, փնտրեցի և գտա հարյուրավոր ինտերնետ կայքեր, կարդացի ու համեմատեցի այդ ամենը, անցա հազարավոր տպագիր էջերի վրայով` արդյունքում հաճախ, ինչպես ոսկեավազ լվացող մի ոսկեխույզ, ուրախ լինելով միայն նրա համար, որ դրանցում հանդիպել եմ ինձ հետաքրքրող թեմային վերաբերվող ընդամենը մի քանի խիստ արժեքավոր բառի կամ տեղեկատվության: Եվ այնուհանդերձ ես հավաքեցի տարաբնույթ աղբյուրներում ցրված այդ տեղեկատվությունը, Տրիբուն, համակարգեցի դրանք, վերլուծեցի, ընդհանրացրեցի և իմ կողմից մշակած մեթոդիկայի օգնությամբ ի վերջո շարադրեցի Հայ ժողովրդի ռազմական տարեգրությունը:
Տես, ուսումնասիրված է հույների ու հռոմեացիների ռազմական պատմությունը, ուսումնասիրված է թերևս ամենաշատը աշխարհում, ակադեմիական մակարդակներով վերլուծված են եվրոպական հիմնական ազգերի ռազմական պատմությունները, սակայն նույնիսկ նրանք չունեն իրենց անցած ռազմական ուղու նմանատիպ սպառիչ և համընդգրկուն մի վերլուծության, այն դեպքում, երբ մենք արդեն... ունենք այն:
Հենց սա եմ ես համարում այս տաս տարվա ջանքերիս հիմնական պտուղը, Տրիբուն, հենց սա է այն արդյունքը, որն ինձ շատ է գոհացնում և որը տեսնելով ես դույզն իսկ չեմ զղջում անցածս ուղու համար: Ընդ որում սա ես համարում եմ ոչ միայն իմ, այլև իմ ազգի ձեռքբերումը, քանի որ ներկայումս երկրագնդի վրա ապրող և ոչ մի ազգ չի կարող հպարտանալ նման մի փաստով` ունենալ իր անցած ռազմական ուղու սպառիչ տարեգրությունը:
Հ.Գ.
Եղբայր, ես մի քանի անգամ ասել եմ, թե դա ինչու ինձ պետք չէ: Ես մի քանի լուրջ ու գրքիս հետ բացարձակապես չկապված պատճառներ ունեմ, որոնք ինձ ստիպում են առայժմ ձեռնպահ մնալ բանավեճ սկսելուց: Դա, զուտ անձնական, իմ անձի հետ կապված պատճառներով, ինձ հիմա պետք չէ: Ես չեմ ձգտում դրան: Բայց դա նաև չի նշանակում, որ ես խուսափում եմ դրանից և, ինչպես արդեն ասել եմ, եթե բանավեճը այնուհանդերձ սկսվի, իմ պատասխանը ոչ-ոքի քիչ չի թվա...Հիմա էլ առաջարկում եմ. եղբայր, եթե տենց լուրջ գիտական գործ ես անում, նյութը քեզ բավարար է դոկտորական պաշտպանելո համար, եթե լուրջ է, պաշտպանիր, ապացուցիր:
Հետաքրքիրա, երևի կուզենայիր, որ նոտարական վավերացմամբ ինձ մի թուղթ տային, որ գիրքս լավն է?Ես դեռ իրանցից տենց բան չեմ լսել
Էջանիշներ