Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք

[Լեռնցի]

էՀ, հակափաստարկների մեջ ինչ որ արհեստական հոտ եմ զգում: Այն տպավորությունն է, որ ցանկանում են անընդհատ վարկաբեկել:
Մարդիկ, մարդ եղեք... !!!մի մոռացեք դրա մասին, որ մարդ եք...հարգեք Ձեր դիմացի մարդուն, ոչ թե ...
Երբևէ եղել եք մի բանավեճի, որտեղ բանավիճում են մի հարցի շուրջ, այդ հարցի գիտակները,... միայն կարելի է հիանալ, լսելով կողքից, թե ինչպես են նրանք ցանկանում, իրոք պարզել ճշմարտությունը, ոչ թե անընդհատ նետեր արձակում մեկը մեկի վրա...
Ես չէ, որ պետք է ասեմ Ձեզ, թե ինչպես բանավիճել, բոլորդ էլ հասուն մարդիկ եք, ունեք կրթություն, դուք պետք է իմանաք բանավիճելու տարրական ԷԹԻԿԱՆ:
Վերջ տվեք Ձևականություններին... ու դրանցից բխող շատ և շատ հիմարություններին:

[Lion]

775 ապրիլի 24 – Արձն գյուղի ճ-մ (Բագրևանդ, Արածանիի ափին)

"- Քաջարի ռազմիկներ, անձնատուր եղեք:
- Զիբիլ քեզ…"

Կամբրոն, Վաթեռլո 1815

Կարինի մոտ գտնվող և նախորդ պարտությունից հետո ուժերը միավորած Հայկական բանակը (5.000 հեծյալ)` Մուշեղ Քաջ Մամիկոնյանի ու վերջինիս որդի Շապուհի, Սամվել Մամիկոնյանի ու նրա որդի Շապուհի, Հայոց իշխան ու սպարապետ Սմբատ Բագրատունու, վերջինիս որդիներ Աշոտի և Շապուհի, եղբայր Վասակի, եղբայրներ Համազասպ ու Սահակ Արծրունիների, ինչպես նաև Սահակ Բագրատունու և Վահան Դաշույն Գնունու գլխավորությամբ, դադարեցրեց քաղաքի պաշարումը ու Կարին-Բասեն-Բագրևանդ երթուղով շարժվեց Ապահունիք-Բագրևանդ երթուղով առաջխաղացող արաբական բանակի (մոտ 29.800 հեծյալ) դեմ: Վերջինս հասավ Արձն գյուղին և ճամբարեց գյուղի միջով հոսող Արածանի գետի հարավային ափին:
Հաշվի առնելով թշնամու թվական վեցապատիկ գերակշռությունը և այն, որ վերջինիս բանակը ամբողջովին կազմված է հեծելազորից, որի հետ նման պայմաններում անհնար է բաց դաշտում կանոնավոր մարտ տալը, Հայկական բանակի հրամանատարությունը որոշվեց վաղ առավոտյան անակնկալ հարձակում գործել ճամբարած թշնամու վրա: Այդ նպատակով Հայ հեծյալները, թողնելով ձիերը գյուղից մոտ 300 մետր հեռավորության վրա, հետևակ վիճակում մոտեցան թշնամու ճամբարին :
I փուլ – Վաղ լուսաբացին Հայկական բանակը անցավ գետը և անակնկալ հարձակվեց թշնամու վրա, որը խուճապի մատնվելով ու կորուստներ տալով դիմեց փախուստի:
II փուլ – Շուտով պարզվեց, որ թշնամու ռազմիկները այնքան շատ են, որ Հայկական բանակի ուժերը հազիվ են հերիքում ճամբարում գտնվող թշնամու ռազմիկներին ոչնչացնելու համար: Այդ պատճառով ճամբարից մարտի սկզբում փախուստի դիմած թշնամու ռազմիկները, օգտվելով անմիջական հետապնդման բացակայությունից, կենտրոնացրին ուժերը և, ետ վերադառնալով, հարվածեցին Հայկական բանակին: Դա ոգևորեց նաև անմիջականորեն ճամբարում գտնվող թշնամու ռազմիկներին: Բռնկվեց համառ մարտ, որի արդյունքում Հայկական բանակի մի մասին (2.500) հաջողվեց հեռանալ ճամբարից դեպի ոչ հեռու գտնվող ձիերը և պոկվել թշնամուց:
III փուլ – Արաբական բանակը շրջապատեց Հայկական բանակի մյուս մասին (1.000) և առաջարկեց հանձնվել:
IV փուլ – Հայկական բանակը մերժեց թշնամու առաջարկը և անցավ հարձակման` փորձելով ճեղքել շրջապատման օղակը: Սկսվեց համառ ու կատաղի, սակայն խիստ անհավասար մի մարտ, որի արդյունքում, կռվելով մինչև վերջ, ի վերջո ընկան Մուշեղ և Սամվել Մամիկոնյանները, Սմբատ և Սահակ Բագրատունիները, Վահան Դաշույն Գնունին, ինչպես նաև զոհվեցին նրանց գրեթե բոլոր ռազմիկները:
Հայերը կորցրին 3.000, թշնամին` մոտ 7.000 զինվոր:

[Lion]

1165 սեպտեմբեր – Անարզաբայի ճ-մ

Կիպրոսից արշաված Անդրոնիկ Կոմենոսի գլխավորած բյուզանդական (մոտ 15.000), ինչպես նաև Կիլիկիայում նրան միացած Օշին Հեթումյանի (մոտ 2.000) միացյալ բանակը մոտեցավ քաղաքի մոտ մարտակարգ ընդունած Թորոս Ռուբինյանի բանակին (մոտ 10.000), որից հետո Անդրոնիկի հրամանով նրա բանակը ընդունեց խաչակիր օրդեններին բնորոշ սեպաձև մարտակարգ :
I փուլ – Հայկական բանակը, անտառներով ու ձորակներով աննկատ թևանցնելով թշնամուն, անակնկալ թևային հարվածներ հասցրեց և ծանր պարտության մատնեց վերջինիս:
II փուլ – Հայկական բանակը հետապնդեց և ոչնչացրեց թշնամու փախչող մնացորդներին: Ու թեև այդ ընթացքում Թորոսին աննկատ մոտեցած հեծյալ Անդրոնիկը անակնկալ հարձակումով տապալեց վերջինիս ձիուց և դիմեց փախուստի, սակայն, շնորհիվ հուսալի զրահի ու երկար վահանի, Ռուբինյան իշխանը որևէ էական վնաս չկրեց:
Հայերը կորցրին 400, թշնամին` 4.201 զինվոր:

Հ.Գ. Հայկական ու բյուզանդական աղբյուրներում հիշատակվող այն տեղեկությունը, որ Անդրոնիկն իր բանակը դասավորել էր "խոզի կամ կենդանու" ձևով և որը վերջիններս ընկալել են որպես բյուզանդական զորավարի արհամարհանքի ցույց հայերի նկատմամբ, իրականում պետք չէ հասկանալ ուղղակի իմաստով:
Կարելի է կարծել, որ բյուզանդական բանակը, որն այդ դարաշրջանում արդեն կորցրել էր իր "հռոմեական" որակները և ըստ էության վերածվել էր միջին եվրոպական ֆեոդալական պետության հեծելազորային մի բանակի, իրականում ընդունել է սուր ծայրը դեպի հակառակորդի դասավորության կենտրոնն ուղղված խաչակիր ռազմա-վանական օրդեններին բնորոշ սեպաձև մարտակարգ, որտեղ շարքով կանգնած ռազմիկների ամբողջությունը հեռվից նայելիս իրոք նմանվում է խոզի:
Ըստ երևույթին հենց այս հանգամանքն է, որ չեն ընկալել ռազմական գործին անտեղյակ հոգևորական-պատմիչները: Կարելի է ենթադրել, որ վերջիններս, լսելով ճակատամարտին մասնակցած ռազմիկների կիրառած արտահայտությունները այն մասին, որ Անդրոնիկն իր բանակին տվել է "կենադանու", "խոզ"-ի կամ "խոզի գլխի" ձև ու չխորանալով դրա ռազմա-տակտիկական նրբությունների մեջ, այդ բառերը ընկալել են որպես թշնամու հրամանատարի արհամարհանքի ցույց հայերի նկատմամբ: Իմ տեսակետը անուղղակիորեն հաստատվում է նաև այն հանգամանքով, որ թշնամու բանակը լիակատար անկարողություն դրսևորեց մասերի բաժանված Հայկական բանակի անակնկալ (հավանական է թևային) հարվածին դիմադրելիս: Իսկ հայտնի է, որ "խոզի գլուխ"-ը բավականին արդյունավետ է հակառակորդի մարտակարգերին հզոր ճակատային հարված հասցնելու համար, սակայն միաժամանակ այն նաև խիստ անդյուրաշարժ է, անմանևրունակ, անօգնական ու հատկապես անպաշտպան թևային հարվածներից: Որպես ասվածի հաստատում կարելի է մատնանշել "խոզի գլուխ" մարտակարգի կիրառման ամենահայտնի օրինակներից մեկը` 1242 ապրիլի 5-ի "Սառցաջարդ" անունով հայտնի Չուդ լճի ճ-մ-ը:
Այս օրինակը, ի դեպ, կրկին ցույց է տալիս պատմիչներին գրեթե համատարած բնորոշ այն թերությունը, որ նրանք, լինելով հոգևորականներ և խորթ ռազմական գործից, չէին մտնում ռազմական մանրամասնությունների մեջ ու իրենց աշխատություններում ներկայացնում էին ավելի շատ մարտի հոգեբանա-բարոյական կողմը և արդյունքը: Ռազմական մանրամասները պարզելու տեսակետից արդեն իսկ դժվարընկալելի այս տեղեկատվությունը իր հերթին հետագա մասնագետների թեթև ձեռքով, որոնք իրենք էլ լինելով փայլուն բանասերներ կամ լեզվաբաններ, այնուամենայնիվ չունեին ռազմական պատմության ոլորտի բավարար գիտելիքներ, ավելի է աղավաղվում:

[Lion]

Ապրես Դա էլ չէի կարող ասել, որ չմեղադրեին վեճից փախչելու մեջ

[Janita Hero]

...

Janita Hero

Ուղղակի հարցն այն է, որ իրեն հարգող մարդը թույլ չի տա այդ մեխից ԻՆՉ ՈՒԶԻ ԿԱԽԻ

իրեն հարգող մարդը միշտ չէ ճշմարտության կրողը……

[Bergmann]

1. Հովհաննես Դրասխանակերտցի <<Հայոց պատմություն>>, Երևան 1996
2. Միքայել Չամչյան <<Հայոց պատմություն>>, Երևան 1985
3. Մխիթար Այրիվանցի <<Ժամանակագրական պատմություն>> (ռուսերեն), ՍՊԲ 1869
4. Մովսես Խորենացի <<Հայոց պատմություն>>, Երևան 1997
5. Աբեղյան Մ. <<Հայոց հին գրականության պատմություն>>, Երևան 1975
6. Ալիշան Ղ. <<Այրարատ>>, Վենետիկ 1890
7. Ալիշան Ղ. <<Հայապատում>>, Վենետիկ 1901
8. Այվազյան Ա. Ա. <<Հայաստանի պատմության լուսաբանումը ամերիկյան պատմագրության մեջ>>, Երևան 1998
9. Ավետիսյան Հ. Մ. <<Հայկական լեռնաշխարհի և Հյուսիսային Միջագետքի պետական կազմավորումների քաղաքական պատմությունը մ.թ.ա. XVII-IX դդ>>, Երևան 2002
10. Երեմյան Ս. Տ. <<Հայաստանն ըստ <<Աշխարհացույցի>>>>, Երևան 1963
11. Թովմասյան Պ. Մ. <<Հայկական լեռնաշխարհը և Միջագետքը>>, Երևան 2006
12. Իշխանյան Ռ. Ա. <<Հայ ժողովրդի ծագման և հնագույն պատմության հարցեր>>, Երևան 1988
13. Իշխանյան Ռ. Ա. <<Պատկերազարդ պատմություն հայոց>> գիրք Ա, Երևան 1990
14. Լեո <<Հայ ժողովրդի պատմություն>>, երկերի ժողովածու 10 հատորով, Երևան 1960-1989
15. Ղափանցյան Գ. Ա. <<Ուրարտուի պատմությունը>>, Երևան 1940
16. Մովսիսյան Ա. Ե. <<Բարեպաշտ արքաների աշխարհակալություն: Հարյուրամյա կայսրություն Տիգրան Մեծից առաջ>>, Երևան 1997
17. Մովսիսյան Ա. Ե. <<Հայաստանը Քրիստոսից առաջ երրորդ հազարամյակում>>, Երևան 2005
18. Սարգսյան Ս. Վ. <<Հայ ռազմական արվեստի պատմություն>>, Երևան 1969
19. Վարպետյան Ա. Ս. <<Ովքեր են ի վերջո արիացիները>>, Մարսել 1989
20. Տերյան Ա. <<Միտանի Հայոց հնագույն պետությունը>>, Երևան 2006
21. Օհանյան Մ. Ս. <<Հայաստանը հին աշխարհի երկրների գահակարգում>>, ՊԲՀ N 2, Երևան 2003
22. Аветисян Г. М. “Государство Митани”, Ереван 1984
23. Айвазян С. С. “История России: Армянский след”, Москва 1997
24. Галямов С. “Башкорды от Гильгамеша до Заратуштры”, Уфа 1999
25. Гардон Ч. “Арийцы. Основатели европейской цивилизации”, Москва 2007
26. Джаукян Г. Б., Сараджиева Л.А., Арутюнян Ц. Г. “Очерки по сравнительной лексикологии армянского языка”, Ереван 1983
27. Джаукян Г. Б. “Урартский и индоевропейские языки”, Ереван 1963
28. Дьяконов И. М. “Предыстория армянского народа”, Москва 1969
29. Дьяконов И. М., Старостин С. А. “Хуррито-урартские и восточнокавказские языки”, Москва 1988
30. Дьяконов И. М. “Хурритский язык и другие субстратные языки Малой Азии”, Москва 1980
31. Зиберман М. “Кто такие гайксосы”, www.hapiru.name.ru 2006
32. Капанцян Г. А. “Хайаса – колыбель армян: Этногез армян и их начальная история”, Ереван 1947
33. Меликашвили Н. В. “Урартские клинообразные надписи”, Москва 1960
34. Перепелкин Ю. Я. “История древнего Египта”, Москва 2003
35. Эмин Н. О. “Династический список Хайкидов”, Москва 1884
36. “Ригведа” Москва. Мандалы I-IV 1989 г., Мандалы V- VIII 1995 г., Мандалы X- IX 1999 г
37. История Древнего Востока, Москва 2002
38. Культурное наследие Египта и Христианский Восток. Вып. 2, Москва 2004
39. Helck 1983. Wolfgang Helck. Historisch-Biographische Texte der 2. Zwischenzeit und Neue Texte er 18. Dynastie. Wiesbaden.
40. Tapsell R. Monarchs, Rulers, Dinasties and Kingdoms of the world. London, 1983.

Կանխատեսում եմ հարցը, որ հիմա կտաք: Մենք իրենից կոնկրետ պատասխան ենք ուզում, իսկ նա ցանկ է տալիս: Անարդար է, բայց դրան էլ պատասխանեմ...

Ցանկում բերած գրքերը ու նրանցում բերված վերլուծություններն ու փաստերը հիմնավորում են
1."հյուկսոս"-"հակսոս"-"հայք" կապը
2. Արիների` հայեր լինելը
3. Արիների ու "հյուկսոս"-ների արշավանքների թվականները
4. Այսպես կոչված "խուռիներ"-ի հայականությունը
5. "հյուկսոս"-ների մայրաքաղաքի և արքայատոհմի անվանումը
6. և այլն...

Լիոն, դու երևի աղբյուրներդ խառնել ես, մասնավորապես Դյակոնովը ու Ջահուկյանը չեն ասել, որ խուռիները(նույնն է թե ուրարտացիները) հայկական ծագում ունեն, ընդհակառակը դրան կտրականապես դեմ են եղել

Ревизионистские концепции после своего повторного появления во второй половине ХХ века подверглись критике историками как в Советской Армении, так и за её пределами. Например, академики Б.Н. Аракелян, Г.Б. Джаукян
и Г.Х. Саркисян заявляли, что «решительно отвергают антинаучные тезисы о том, что будто бы урартский язык и урартское государство не существовали и что урартийцы — те же армяне. Эти положения, грубо искажающие историческую действительность, в последние годы распространяются в частности в общедоступной печати нашей республики рядом дилетантов, не являющихся специалистами в этой области исторической науки»[24]. Критиковали эти концепции и такие российские учёные, как академик Б.Б. Пиотровский[6][25] и профессор И.М. Дьяконов[26].

վիկիպեդիա

Իսկ Իշխանյանն ու Այվազյանը մասնագիտությամբ պատմաբան էլ չեն

[Chuk]

Իսկ ես հիմք եմ ընդունել այս բառերդ

Ես գիտեմ, որ դու հզոր գործ ես արել, վիթխարի գործ:

Տարօրինակաբար անտեսվել է մտքի շարունակություն, կարևորագույն մասը, մեջբերում եմ.

Ես գիտեմ, որ դու հզոր գործ ես արել, վիթխարի գործ ու խոնարհվում եմ աշխատասիրությանդ ու ձգտումներիդ առաջ: Բայց շարունակում եմ մնալ հին կարծիքիս:

Իսկ հին կարծիքս էր, որ ես չեմ հավատում գրքի հավաստիությանը, չեմ ընդունում այն որպես լուրջ աշխատություն: Այո, ես ընդունում եմ, որ դու վիթխարի գործ ես արել, բայց դա չի նշանակում, թե ես իբր համարում եմ, որ դու որակյալ գործ ես արել: Ավելին, հակված եմ այն համարել ոչ որակյալ:
Ի դեպ աշխատասիրության մասով նկատի էի ունեցել նաև առաջին երկու հատորները:

[Lion]

Լավ Chuk, ընդունում եմ, ես իրոք սխալ էի հասկացել քո խոսքերը

Bergmann

Լիոն, դու երևի աղբյուրներդ խառնել ես, մասնավորապես Դյակոնովը ու Ջահուկյանը չեն ասել, որ խուռիները(նույնն է թե ուրարտացիները) հայկական ծագում ունեն, ընդհակառակը դրան կտրականապես դեմ են եղել

Հետաքիքիր մտածողություն ունեք Այսինքն ըստ Ձեզ ես պետք է ուղղակի պլագիատով զբաղվեի? Այսինքն ինչ-որ մեկն ասեր, իսկ ես կրկնեի... Ես աշխատանքի մի քիչ այլ մեթոդ ունեմ: Ես քննարկել եմ բոլոր աղբյուրների և սկզբնաղբյուրների հայտնած տվյալները, դիտարկել եմ հավաքված փաստական նյութը, ծանոթացել եմ արտահայտված տեսակետներին և, ուշադիր, ձևակերպել իմ կարծիքը:

Մասնավորապես. ըստ ձեզ "խուռիներ"-ը, բայց իրականում "հարիներ"-ը, ըստ իմ կարծիքի, որը առաջին անգամ այս հիմնավորմամբ արտայատւոմ եմ ես, ուղղակի հայերն էին: Այդ կարծիքին է նաև օրինակ Ա. Տերյանը իր <<Միտանի Հայոց հնագույն պետությունը>>, Երևան 2006 աշխատությունում, թեև այլ հիմնավորմամբ: Նար Սուրեն Այվազյանը, թեև կանխատեսում եմ, թե նրա անուն տալը ինչ օվացիաներ կառաջացնի: Նման կարծիք է արտահայտել նաև Ալեքսանդր Վարպետյանը: "Հակոսոսներ"-ին անառարկելիորեն հայ է համարում նաև Արտակ Մովսիսյանը: Բայց կրկնում եմ - ԱՅՍ հիմնավորումը իմն է և ես չեմ կրկնել որևէ մեկի միտքը: Հուսով եմ պարզ արտահայտվեցի...

Իսկ Իշխանյանն ու Այվազյանը մասնագիտությամբ պատմաբան էլ չեն

Է հետո?? Ըստ քեզ Արմենը ավելի քիչ գիտելիքներ ունի Հայոց պատմության ոլորտում, քան ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետն ավարտած մագիստրատը?? Հերիք է գիտական կոչումներով ու դիպլոմներով դատեք մարդկանց գիտելիքների մասին: Դրա փոխարեն նայեք, թե այդ մարդը ինչ է ասում...

Եվ վերջում: Ցանկերս կարծես սկզբունքորեն բոլորին բավարարեցին, չնայած չեմ կասկածում, որ Bergmann-ի նման էլի պրետենզիաներ կլինեն: Այժմ իմ օպոնենտները ինչից պիտի կառչեն??

[Lion]

իրեն հարգող մարդը միշտ չէ ճշմարտության կրողը……

Գուցե ավելի պարզ արտահայտվեք?

[CCoder]

Պլուտարքոսի բերած տվյալներին ընդհանրապես և թվական տվյալներին հատկապես, որոնք գրված են ռասիստական դիրքերից և նպատակ ունեն ամեն կերպ փառաբանել հռոմեական պետությունը և բանակը, պետք է վերաբերվել չափազանց զգուշորեն ու դեն նետել նրանք, որոնք չեն տեղավորվում հստակ տրամաբանական շրջանակներում:

Ինձ թվում է դուք բավական մեծ հաջողությամբ շարունակում եք Պլուտարքոսի գործը ուռճացնելով իրական թվերը։ Ձեր բերած թվերը նույնպես չեն տեղավորվում հստակ տրամաբանության շրջանակներում։ 300000–անոց մշտական գործող բանակ ։ Ես կհամաձայնվեմ ձեզ հետ եթե դուք ասեք 100000 մշտական + 200000 ռեզերվ։ Ինչու անիմաստ բեռնել տնտեսությունը, եթե պատերազմական իրավիճակում բավական արագ կարելի էր զորահավաք կազմակերպել, և զորքերի պատրաստվածության մակարդակը բավարար էր քանի, որ չէին հանդիպել լավ պատրաստված թշնամու հետ ինչպիսին հռոմեական բանակն էր, որտեղ շեշտը դրվում էր զորքերի որակի(սպառազինության և մարտիկների պատրաստվածության) և ոչ թե քանակի վրա։ Ինձ թվում է նույն փաստի մասին է խոսում Տիգրանակերտի մոտ կրած պարտությունը, որովհետև մշտական բանակը կլիներ ավելի լավ պատրաստված, կազմված մարտերում կոփված վետերաններից ինչպիսի զորք իր տրամադրության տակ ուներ Լուկուլլոսը։ Չեմ կարծում որ բազմաթիվ հաղթանակներ տարած, հմուտ ստրատեգ, ռազմավար Տիգրան Մեծը թերագնահատեր թշնամուն և հետևեր ոգևորությանը, պատճառը ըստ իս միայն վար ու ցանք իմացող գյուղացիների, որոնց մի 2 օր առաջ զենք էին տվել անպատրաստվածությունն է եղել, և միակ պրոֆեսիոնալ ուժը եղել է հեծելազորը որն իր գործողություններով թույլ է տվել հետևակին հեռանալ առանց մեծ կորուստների։

Խորհուրդ կտամ կարդալ Սուն Ցզիի – «Ռազմական արվեստ» գիրքը։

[Lion]

Շատ շնորհակալ եմ խորհրդի համար: Ձեր ասած հեղինակի գրվածքների մի մասը կարդացել եմ:

Բայց ես էլ Ձեզ մի խորհուրդ տամ... Խորհուրդ տալուց առաջ ուշադիր ծանոթացեք այն մարդու մտքերին, գաղափարներին և տեսակետներին, ում խորհուրդ եք տալիս: Մասնավորապես, խորհուրդ տալով նման ֆորումներում, նեղություն կրեք և կարդացեք նման մարդու ֆորումային գրածների գոնե հիմնական մասը, նոր խորհուրդ տվեք:

Հակառակ դեպքում չէիք հայտնվի այնպիսի անհեթեթ վիճակում, ինչպիսին հայտնվել եք հիմա, քանի որ, ուշադիր,

Ես որևէ տեղ, ոչ ընդհանրապես, ոչ այս ֆորումում, չեմ ասել, որ Տիգրանն ուներ 300.000-անոց ՄՇՏԱԿԱՆ բանակ:

Հասկացանք իրար?

[Bergmann]

Հետաքիքիր մտածողություն ունեք Այսինքն ըստ Ձեզ ես պետք է ուղղակի պլագիատով զբաղվեի? Այսինքն ինչ-որ մեկն ասեր, իսկ ես կրկնեի... Ես աշխատանքի մի քիչ այլ մեթոդ ունեմ: Ես քննարկել եմ բոլոր աղբյուրների և սկզբնաղբյուրների հայտնած տվյալները, դիտարկել եմ հավաքված փաստական նյութը, ծանոթացել եմ արտահայտված տեսակետներին և, ուշադիր, ձևակերպել իմ կարծիքը:

Չէ, Լիոն, դու գրում ես, որ խուռիները հայեր են ու որպես աղբյուր բերում ես հայտնի արևելագետ Դյակոնովին ու մյուսներին, որոնք դա չեն ասել ու չեն ընդունել

Հերիք է գիտական կոչումներով ու դիպլոմներով դատեք մարդկանց գիտելիքների մասին: Դրա փոխարեն նայեք, թե այդ մարդը ինչ է ասում...

Լավ, տեսնենք մարդը (Ս. Այվազյանը) ինչ է ասում ըստ վիկիպեդիայի

Историей Армении Сурен Айвазян увлёкся в 1960-е гг., намереваясь доказать исключительную древность армянского народа. Встречаясь с академиком Пиотровским, участвовавшим в раскопках древнего урартского города Тейшебаини, он вступил с ним в дискуссию относительно реальности мифологической древней Армении, описанной у Мовсеса Хоренаци. Борис Пиотровский тогда сказал ему: «как геолог, Вы знаете, что ни один природный процесс не происходит бесследно. Если, как Вы утверждаете, древнейшая Армения Мовсеса Хоренаци существовала, то укажите мне археологический объект в Армении, который это подтверждает.»[1].
Сурен Айвазян выбрал в качестве такого объекта древний памятник бронзового века Мецамор, а для доказательства его связи с Арменией опубликовал[2] подложные прорисовки монет с якобы хайасскими (древнеармянскими) иероглифами, отнеся их к XIX веку до н.э. и снабдив их собственными «переводами». (После проверки в отделе нумизматики Исторического музея Армении в 1968 году выяснилось, что эти монеты выпущены атабеками Азербайджана из династии Ильдегизидов в 1133 — 1225 гг. н. э.)[3]. В этой же статье Айвазян опубликовал «хайасские надписи», обнаруженные им на скалах Мецамора, которые после проверки, проведенной в 1968 году профессором В. А. Крачковской, оказались знаками куфического арабского письма XIX века нашей эры[3].
Сурен Айвазян опубликовал ряд неожиданных утверждений, касающихся истории Руси. В частности, он утверждает, что армянин Смбат Багратуни основал Киев в 585 году н.э., что христианские соборы Киева и Новгорода построены армянскими зодчими в X — XI веках, что именно армяне ввели христианство на Руси, а также что настоящее имя Юрия Долгорукого было Геворг Багратуни.

[Lion]

Չէ, Լիոն, դու գրում ես, որ խուռիները հայեր են ու որպես աղբյուր բերում ես հայտնի արևելագետ Դյակոնովին ու մյուսներին, որոնք դա չեն ասել ու չեն ընդունել

Ոչ: Ես գրում եմ

Ես քննարկել եմ բոլոր աղբյուրների և սկզբնաղբյուրների հայտնած տվյալները, դիտարկել եմ հավաքված փաստական նյութը, ծանոթացել եմ արտահայտված տեսակետներին և, ուշադիր, ձևակերպել իմ կարծիքը:

Հուսով եմ հասկանալի է, որ ես չեմ ասում, որԴյակոնովը գրել է, թե այսպես կոչված "խուռիներ"-ը հայեր են: Իսկ ցանկի մնացած կետերի մասին ինչ կարծիքի եք?

Լավ, տեսնենք մարդը (Ս. Այվազյանը) ինչ է ասում ըստ վիկիպեդիայի

Վիկիպեդիան Հայոց պատմության ուսումնասիրման առումով ուղղակի զիբիլ է, աղբանոց: Ես իմ կարծիքն ունեմ Սուրենի մասին, իսկ վիկիպեդիայի զիբիլը ինձ քիչ է հետաքրքրում:

[Lion]

Հա, ամենակարևորը: Այստեղ սկսում ես քննադատել Ս. Այվազյանին: Է քննադատի, ասա որ նրա գործը զիբիլ է: Ասենք ճիշտ ես, հետո? Ուրեմն նրա աշխատանքը իրավունք չունեի ընդգրկել այն գրքերի թվում, որոնք կարդացել եմ աշխատանքս ստեղծելիս? Անընդունելի տրամաբանություն է, քանի որ գիտնականները, չընդունելով հանդերձ որևէ մեկի աշխատությունը, եթե իրենց ածխատանքը ստեղծելիս օգտվել են նաև դրանից, թեկուզ և քննադատել են, իրավունք ունեն ընդգրկել այն գրականության ցանկի մեջ:

Ասած լինեի - այդպես է ասում Սուրենը, որւեմն ես ճիշտ եմ, էլի քննադատեիր Սորւենին: Բայց այս դեպքում ուղղակի ասածներիդ իմաստը չեմ տեսնում...

[Bergmann]

Հուսով եմ հասկանալի է, որ ես չեմ ասում, որԴյակոնովը գրել է, թե այսպես կոչված "խուռիներ"-ը հայեր են

քո խոսքերից

29. Дьяконов И. М., Старостин С. А. “Хуррито-урартские и восточнокавказские языки”, Москва 1988

Ցանկում բերած գրքերը ու նրանցում բերված վերլուծություններն ու փաստերը հիմնավորում են

4. Այսպես կոչված "խուռիներ"-ի հայականությունը

Իսկ ցանկի մնացած կետերի մասին ինչ կարծիքի եք?

մնացածի մասին ոչինչ չեմ կարող ասել