Չնայած ուզում էի մի քանի օր էլ սպասել, հետո գրել, բայց կարծում եմ, որ արդեն ժամանակն է մի քիչ պալյատիվ բժշկության և այլ մանրամասների մասին խոսելը:
Նախ, անիմաստ է ուրիշի (լինի դա երեխա, Պողոս, թե Պետրոս) փոխարեն որոշում. նա պե՞տք է իմանա ճշմարտությունը, թե՞ ոչ: Կարծում եմ՝ տեսնում եք, թե հարցումն ինչպես եմ ձևակերպել: Դա հենց այնպես չեմ արել: Հաճախ շատ հեշտ է լինում ուրիշի փոխարեն խոսելը… ուրիշին ցավ կպատճառի, ուրիշը տեղում կմեռնի, բայց ես պետք է իմանամ, ես ուրիշ չեմ, ես ուժեղ եմ: Ծիծաղելի է:
Ասեմ, որ նմանատիպ հարցումներ անցկավել են նաև ավելի մեծ մասշտաբներով: Բժիշկների 100%-ը, իսկ ոչ բժիշկների 80%-ն է կամեցել իմանալ ճշմարտությունը: Եթե մարդ կամենում է իմանալ, մենք ի՞նչ բարոյական իրավունք ունենք որևէ բան թաքցնելու: Եթե անգամ վատ լուրը լսելուց հետո հիվանդը դեպրեսիայի մեջ կընկնի, ոչինչ, թող ընկնի. դա պահ է, պետք է ապրել: Իսկ նախօրոք ծնողներին կամ հարազատներին ասելը շատ ավելի սխալ է: Նրանք նույնպես ոչ մի բարոյական իրավունք չունեն հիվանդի փոխարեն որոշելու:
Լավ, իսկ ի՞նչ անենք մյուս 20%-ի հետ, որը չի ուզում իմանալ ճշմարտությունը: Շատ պարզ. հիվանդին հարցնում ես: Ես Արշակի հետ համաձայն չեմ, որ այդ մարդիկ ջայլամի քաղաքականություն են վարում: Մարդ է, դա էլ իր որոշումն է: Հետո, եթե դրական պատասխան է տալիս, պետք է հարցնել, թե ինչ ծավալով է ուզում իմանալ, ում է ուզում կանչել, որ հետը ներկա լինի վատ լուրը հայտնելու պահին:
Բացի դրանից, ճշմարտությունը հայտնելով բժիշկը շահում է հիվանդի վստահությունը, սկսվում է համագործակցություն: Մի անգլիացի բժիշկ, որը զբաղվում է պալյատիվ բժշկությամբ (հետևաբար շատ հաճախ է այսպիսի ծանր պարտականության առաջ կանգնում), պատմում է, որ երբ առաջին անգամ հիվանդին ասաց ճշմարտությունը, նա ասաց. «Շնորհակալ եմ, բժի՛շկ, երևի Ձեզ համար շատ դժվար էր»:
Երբ հիվանդը չի իմանում ճշմարտությունը, սկսում է հարցեր տալ: Խուսափողական պատասխաններ ստանալով՝ սկսում է ենթադրություններ անել, այլևս չվստահել բժշկին, իսկ դա կարող է խանգարել բուժման հետագա ընթացքին: Այո՛, այո՛, թեկուզ հիվանդը շուտով մեռնելու է, բայց պետք է լավացնել մնացած կյանքի որակը: Հիշենք, որ բուժել չի նշանակում ապաքինել:
Մի բան էլ ավելացնեմ: Նշածս անգլիացի բժիշկը, որն արդեն բավական երկար ժամանակ է, ինչ այդ ոլորտում է աշխատում, երբևէ չի նկատել ինքնասպանության, սրտի կաթվածի կամ նմանատիպ այլ դեպքեր: Դրա պատճառը կարծում եմ այն է, որ հիվանդին նախապատրաստել է վատ լուրին:
Մեջբերել
Բյուրակն-ի խոսքերից
Էջանիշներ