Ասել ճշմարտությունը

[adrenalin]

եթե հիվանդը ուժեղ մարդ է ապա այո, հակառակ դեպքում կարիք չկա...

[StrangeLittleGirl]

եթե հիվանդը ուժեղ մարդ է ապա այո, հակառակ դեպքում կարիք չկա...

Իսկ ինչպե՞ս է որոշվում հիվանդը ուժեղ է, թե ոչ:

[Արշակ]

Չէին ուզենա իմանալ… Կգերադասեի ապրել կյանքիս վերջին օրերը, չիմանալով, որ մեռնելու եմ: Ինչո՞ւ: Որովհետև կյանքը անհետաքրքիր կդառնա, եթե իմանամ, թե երբ եմ մեռնելու

Ինչի կյանքիդ միակ հետաքրքրությունը/ազարտը մահվանդ ամսաթիվը չիմանալու մե՞ջ է։

[Մանե]

Ինձ թվում է եթե մարդ մեծ տարիքում է/օր.՝70 և բարձր/,ապա կարելի է ասել,քանի որ առանց այդ էլ նա համակերպված է,որ արդեն մեծ է/չնայած չեմ հավատում այդ ծերությանը,քանի որ այդ տարիքում է շատերը դեռ երիտասարդ են ու շաաատ են սիրում կյանքը/բայց ո՞վ չի սիրում//

Բայց ես չեմ կարող ապրել,իմանալով որ շուտով մահանալու եմ,եթե ինձ ասեն,ապա ես չեմ սպասի,որ ամեն ինչ բնականոն հունով ընթանա…/կարծում եմ հասկացաք,թե ինչ ի նկատի ունեմ/

Չէ,է սխալ ա,պետք չի ասել

[John]

Ինչի կյանքիդ միակ հետաքրքրությունը/ազարտը մահվանդ ամսաթիվը չիմանալու մե՞ջ է։

Բնականաբար միակը չէ Այստեղ ամսաթիվն էլ կարևորություն չունի: Ամեն դպեքում ես գերադասու մեմ մեռնել հանկարծակի, այդ մասին չիմանալով, ոչ թե կոնկտեր իմանալով, որ մաքսիմում ասենք թե 3 ամիս եմ ապրելու ու ամեն օր մտածեմ, որ կարողա մեռնեմ էդ օրը… Ու ինչքան մոտենա էդ «3 ամիս հետոյի օրը», այդքան կմեծանա հավանականությունը, որ սիրտս չի դիմանա ու ուրիշ բանից կմեռնեմ

[StrangeLittleGirl]

Չէին ուզենա իմանալ… Կգերադասեի ապրել կյանքիս վերջին օրերը, չիմանալով, որ մեռնելու եմ: Ինչո՞ւ: Որովհետև կյանքը անհետաքրքիր կդառնա, եթե իմանամ, թե երբ եմ մեռնելու

Այստեղ խոսքը մահվան օրն իմանալու մասին չէ: Ոչ մի բժիշկ, ինչքան էլ լավ մասնագետ լինի, երբևէ չի կարող ճշգրիտ օր ասել: Թեման բացելիս ես բացարձակապես դա նկատի չեմ ունեցել: Խոսքս անբուժելի ծանր հիվանդության մասին է, որն անխուսափելիորեն կրճատում է մարդու կյանքը: Իմ սեփական կարծիքն է, որ ոչ մի բժիշկ իրավունք չունի ասելու, թե՝ քեզ այսքան կամ այնքան օր է մնացել ապրելու:

[Սամվել]

Իրոք Ժողովուրդ ես էլ հակվեցի այն մտքին որ նայած տարքի մարդուն

Օրինակ 5 տարեկան երեխային կանգնես ասես գիտես բալիկ ջան քեզ մի 2 ամիսա մնացել …եսիմ իմ կարծիքով այս դեպքում ամեն տարիքի մարդկանց յուրովի վերաբերմունքա պետք

Ավելացվել է 1 րոպե անց
Տարիք կա որ ավելի լավա երջանիկ ու անհոգ ապրես վերջին օրերտ քան իմանաս ու սկսես հաշվել ամեն օրը…

[John]

Տարիք կա որ ավելի լավա երջանիկ ու անհոգ ապրես վերջին օրերտ քան իմանաս ու սկսես հաշվել ամեն օրը…

Հիմա ես էդ տարիքում եմ

[Արշակ]

Ժողովուրդ, ով որ կարծում է, որ թեկուզ ինչ-որ տարիքներում պետք չի ասել, խնդրում եմ, որ պատասխանեք իմ այս գրառման մեջ հնչած հարցադրումներին.

Հենց դրա համար էլ ասում եմ, որ պետք է նրբանկատ լինել ու նենց ասել մարդուն, որ մարդուն չդրդես նման քայլերի։ Պետք է դուխ տալ, օգնել, հարազատները պիտի կողքին լինեն դժվար պահին։ Դրանում է կայանում հարազատների դերը, այլ ոչ թե՝ խաբելում։
Իսկ ի՞նչ գիտես, թե ճշմարտությունը լսելով ինչպես կվարվի էդ մարդը։ Գուցե էդ անբուժելի հիվանդ մարդը լիքը գործ ունի անելու էս կյանքում, նպատակներ, բարոյական պարտքեր ունի ու, լսելով հիվանդության մասին, սկսում է նենց ապրել, որ հասցնի ու հանգիստ խղճով մեռնի։
Ու սենց բազմաթիվ նուրբ հարցեր կան, որոնց մասին հնարավոր է, որ ո՛չ բժիշկը իմանա, ո՛չ էլ հարազատները։ Ու ոչ ոք իրավունք չունի հիվանդի փոխարեն կյանքի տենց կարևոր հարցերում որոշումներ ընդունել։
Կամ էլ գուցե դու չես կարող բուժել, բայց էս մարդը, իմանալով հիվանդության մասին, բուժման այլ ուղիներ է գտնում և այլն։
Մի խոսքով, ոչ ոք իրավունք չունի ուրիշի կյանքը առանց նրա համաձայնության տնօրինելու։

Եթե պետք է, կարող եմ մի հարյուր հատ էլ նմանատիպ իրավիճակներ ներկայացնել, երբ չես կարող իմանալ թե տվյալ հիվանդի համար ինչքան ողբերգական կլինի ճշմարտությունը չասելը։ [կատակախառը]Ուզում եք մի քանի հատ էլ դաժանառոմանտիկաողբերգական լացելու կինոների սցենարներ էլ նկարագրեմ էդ թեմայով, մի կուշտ լացեք, որ նոր համաձայնվեք հետս։ [/կատակախառը]

Իսկ այն դեպքում, երբ հիվանդն ինքը պնդում է, որ չի ուզում ճշմարտությունը լսել, իհարկե, այդ դեպքում պետք չի ասել։
Բայց դե հիվանդն այդ դեպքում անիմաստ ինքախաբեությամբ է զբաղվում։ Դա նման է այն երևույթին, որ ջայլամը, տեսնելով մոտեցող վտանգը, գլուխն ավազի մեջ է մտցնում։ Բայց դե դա ջայլամի/հիվանդի անձնական գործն է։ Բժիշկն էլ իրավունք չունի զոռով հիվանդի «գլուխը ավազի միջից հանելու»։
Իսկ երբ հիվանդը չի խնդրել նման բան, ապա շարունակում եմ մնալ այն համոզմանը, որ բժիշկն իրավունք չունի ճշմարտությունը չասելու։

[Սամվել]

Ժողովուրդ, ով որ կարծում է, որ թեկուզ ինչ-որ տարիքներում պետք չի ասել, խնդրում եմ, որ պատասխանեք իմ այս գրառման մեջ հնչած հարցադրումներին.

Իսկ ի՞նչ գիտես, թե ճշմարտությունը լսելով ինչպես կվարվի էդ մարդը։ Գուցե էդ անբուժելի հիվանդ մարդը լիքը գործ ունի անելու էս կյանքում, նպատակներ, բարոյական պարտքեր ունի ու, լսելով հիվանդության մասին, սկսում է նենց ապրել, որ հասցնի ու հանգիստ խղճով մեռնի։
Ու սենց բազմաթիվ նուրբ հարցեր կան, որոնց մասին հնարավոր է, որ ո՛չ բժիշկը իմանա, ո՛չ էլ հարազատները։ Ու ոչ ոք իրավունք չունի հիվանդի փոխարեն կյանքի տենց կարևոր հարցերում որոշումներ ընդունել։

Դե Արշակ ջան կա տարիք երբ մարդը այդքան էլ շատ գործեր ու հոգու պարտքեր չի ունենում…որպես օրինակ նշեմ 5-12 տարեկան երեխաներին …ավելի փոքրները բան չեն հասկանում…նրանց դեպքում իմ կարծիքով նպատակահարմար է ասել նրանց ծնողներին բայց ոչ մի դեպքում հենց նրանց…եթե նրանց մնացել է քիչ ժամանակ թող այդ ժամանակն էլ անցկացնեն անհոգ և չտանջվեն…

Կամ էլ գուցե դու չես կարող բուժել, բայց էս մարդը, իմանալով հիվանդության մասին, բուժման այլ ուղիներ է գտնում և այլն։

Այս դեպքում նունպես որոշում ընդունողները նրանք չեն…պետք է ասել ծնեղներին …և անկասկած նորմալ ծնողը կփորձի փրկել իր երեխային ինչ գնով էլ լինի

[dvgray]

ստեղ դիտարկվում է միմիայն տրամաբանական կողմը: Հիվանդի դեպքում ավելի էական է հուզական-զգացմունքային ասպեկտը: Եթե հիվանդը չոր, կայացած տրամաբանությամբ անձմավորություն է, ապա կարելի է և ասել: Սակայն եթե գործ ունես անչափ զգացնմունքային մարդու հետ, որի հիվանդությունը միայն կարող է սրել զգացմունքային մոմենտները, ապա ասելը կարող է բերել անկանխատեսելի արդյունքների: Անկանխատեսելի՝ շրջապատի, ծանոթ-ազգականների համար: Նաև կարող է դառնալ իսկական չարիք բոլորի համար...

Ասածս էն է, որ բժշկությունը ընդհանրապես, և էս դեպքում առավել ևս պետք է հանդես բերի ճկունություն և խիստ անձնականացված ու բազմակողմանի կշռադատված մոտեցում:

Հ.Գ. Կոնկրետ իմ դեպքում ես միայն շնորհակալություն զգացում կունենամ ինձ ճիշտը ասելու համար: Սակայն ինչպե՞ս ինձ կպահեմ դրանից հետո... ի՞նչ "անհետաձգելի" գործեր կձգտեմ ավարտել էս աշխարհում, կյանքիցս վերջնականապես ձեռ քաշելով... Ի՞նչ վերջին "ճշտի" համար կզոհեմ իմ արդեն օրերի հաշիվ ունեցող կյանքը/իսկ որ կզոհեմ, դա հաստատ գիտեմ/:... դա մոտավոր գծերով մենակ ինձ է հայտնի:

[Արշակ]

Դե Արշակ ջան կա տարիք երբ մարդը այդքան էլ շատ գործեր ու հոգու պարտքեր չի ունենում…որպես օրինակ նշեմ 5-12 տարեկան երեխաներին …ավելի փոքրները բան չեն հասկանում…նրանց դեպքում իմ կարծիքով նպատակահարմար է ասել նրանց ծնողներին բայց ոչ մի դեպքում հենց նրանց…եթե նրանց մնացել է քիչ ժամանակ թող այդ ժամանակն էլ անցկացնեն անհոգ և չտանջվեն…

Նախ, ի՞նչ իմանաս, գուցե այդ 10 տարեկան երեխան, իմանալով իր լուրջ հիվանդության մասին, իր համար շատ կարևոր (թեկուզ մեզ համար ոչ էական), անկեղծ, մտերմիկ զրույց է ունենում իր ծնողների հետ, ինչ-որ հարցում բացվում է ու հանգստանում, իսկ այլ դեպքում տենց չէր վարվի։
Կամ էլ թեկուզ սենց.
երեխան չիմանալով իր հիվանդության մասին՝ իրեն տանջելով դաս է անում, գիրք է կրծում, իսկ մայրը, իմանալով հիվանդության մասին, երեխային համոզում է, թե՝ «գնա քո համար խաղ արա, հերիքա քեզ տանջես»։ Երեխան էլ, թե. «Չէ, մամ, ի՞նչ ես ասում, բա ես քեզ խոսք եմ տվել որ լավ բժիշկ եմ դառնալու, որ հիվանդ երեխաներին բուժեմ, որ իմ մահացած մեծ եղբոր պես ուրիշ ոչ ոք չմահանա»։ Ու ոչ մի կերպ չեն կարողանում ծնողները երեխային համոզել, որ քիչ դաս անի։ Երեխան էլ նեղվում է ծնողների նման վերբերմունքից։ Իսկ եթե իմանար հիվանդության մասին, նա մյուս երեխաների պես բակում կխաղար՝ վայելելով կյանքի վերջին օրերը։
Էդ էլ քեզ անհոգ խաղալու վերաբերյալ օրինակ։

Ու սենց լիքը դեպքեր կարող են լինել։ Ու էդ դեպքերից շատերում էլ նույնիսկ մտերիմները կարող են չիմանալ։

... Ի՞նչ վերջին "ճշտի" համար կզոհեմ իմ արդեն օրերի հաշիվ ունեցող կյանքը/իսկ որ կզոհեմ, դա հաստատ գիտեմ/:... դա մոտավոր գծերով մենակ ինձ է հայտնի:

Ի դեպ, համոզված եմ, որ երեխաները նմանատիպ բաներն ընդհանուր առմամբ շատավելի հանգիստ են տանում, ավելի ճիշտ են վերաբերվում, քան մեծահասակները։ Մեծահասկաներն են հակված տենց դեպքերում ծանր տանելու, հիվանդագին ընկալելու ու ողբերգական հետևանքների բերող քայլերի դիմելու։

ստեղ դիտարկվում է միմիայն տրամաբանական կողմը: Հիվանդի դեպքում ավելի էական է հուզական-զգացմունքային ասպեկտը: Եթե հիվանդը չոր, կայացած տրամաբանությամբ անձմավորություն է, ապա կարելի է և ասել: Սակայն եթե գործ ունես անչափ զգացնմունքային մարդու հետ, որի հիվանդությունը միայն կարող է սրել զգացմունքային մոմենտները, ապա ասելը կարող է բերել անկանխատեսելի արդյունքների: Անկանխատեսելի՝ շրջապատի, ծանոթ-ազգականների համար: Նաև կարող է դառնալ իսկական չարիք բոլորի համար...

Ասածս էն է, որ բժշկությունը ընդհանրապես, և էս դեպքում առավել ևս պետք է հանդես բերի ճկունություն և խիստ անձնականացված ու բազմակողմանի կշռադատված մոտեցում:

Հ.Գ. Կոնկրետ իմ դեպքում ես միայն շնորհակալություն զգացում կունենամ ինձ ճիշտը ասելու համար: Սակայն ինչպե՞ս ինձ կպահեմ դրանից հետո... ի՞նչ "անհետաձգելի" գործեր կձգտեմ ավարտել էս աշխարհում, կյանքիցս վերջնականապես ձեռ քաշելով... Ի՞նչ վերջին "ճշտի" համար կզոհեմ իմ արդեն օրերի հաշիվ ունեցող կյանքը/իսկ որ կզոհեմ, դա հաստատ գիտեմ/:... դա մոտավոր գծերով մենակ ինձ է հայտնի:

dvgray, համաձայն եմ քեզ հետ, որ շատ կարևոր է հաշվի առնել հուզական-զգացմունքային ասպեկտը ու որ բժիշկը պետք է ցուցաբերի ճկունություն, խիստ անձնականացված մոտեցում, էն իմաստով որ.

Ուղղակի պիտի բժիշկը շատ նրբանկատ լինի ու կարողանա այդ ճշմարտությունը նենց ասել հիվանդին, որ հիվանդը հնարավորին չափ լավ տանի։
Բոլորս էլ գիտենք, որ նույն միտքը տարբեր ձևերով ձևակերպելու, տարբեր ինտոնացիայով ու դիմացինի նկատմամբ վերաբերմունքով ասելու դեպքում խիստ տարբեր ազդեցություններ են լինում։
Ամեն դեպքում, պարտավոր է միայն ու միայն ճշմարտությունն ասել։
…
…պետք է նրբանկատ լինել ու նենց ասել մարդուն, որ մարդուն չդրդես նման քայլերի։ Պետք է դուխ տալ, օգնել, հարազատները պիտի կողքին լինեն դժվար պահին։ Դրանում է կայանում հարազատների դերը, այլ ոչ թե՝ խաբելում։

Ու ընդհանրապես, բժիշկը չպիտի ուղղակի դիագնոզը խփի հիվանդի ճակատին։ Նա պիտի նախ և առաջ հոգեբանորեն մարդուն օգնի, որ հիվանդը կարողանա ճիշտ վերաբերվել իր հիվանդությանը, ճիշտ եզրակացություններ անել։
Ի վերջո հոգեբանությունն էլ մարդու հոգեկանը բուժելու դեր ունի։ Հոգեբանական ճիշտ մոտեցումն այստեղ ամենակարևորն է։

[Մանե]

Նախ, ի՞նչ իմանաս, գուցե այդ 10 տարեկան երեխան, իմանալով իր լուրջ հիվանդության մասին, իր համար շատ կարևոր (թեկուզ մեզ համար ոչ էական), անկեղծ, մտերմիկ զրույց է ունենում իր ծնողների հետ, ինչ-որ հարցում բացվում է ու հանգստանում, իսկ այլ դեպքում տենց չէր վարվի։

Արշակ ջան ախր տենց չի է,որ երեխեն իմանա մեռնելու ա,պարզ ա որ կվախենա,ու մի հատ էլ ակամա դրանից շաքարը կբարձրանա/առանց իրա գիտության ու ցանկության/
Ու թե պետք ա ապրեր մի տարի,կապրի կես տարի
Թող մի հարցում էլ ծնողների հետ չբացվի,մի բան էլ իրա մեջ մնա,բայց ապրի անհոգ ու ուրախ,քան թե ամեն պահի մտածի,որ ինքն անբուժելի ա ու շուտով կմեռնիՉեմ կարծում,որ իմանալով իրա մեջ ինչ-որ բան կփոխվի,ընդհակառակը,կարծում եմ,որ կդառնա ավելի ագրեսիվ ու փակ,վերջիվերջո դեռ երեխա ա,չէ՞

[StrangeLittleGirl]

Աշխարհում հարցումներ են անցկացվել, և պարզվել է, որ անբուժելի հիվանդների 50%-ը գիտեր, որ շուտով մեռնելու է, չնայած հարցման մասնակիցներից և ոչ մեկին բժիշկը չի ասել ճշմարտությունը:

[Արշակ]

Արշակ ջան ախր տենց չի է,որ երեխեն իմանա մեռնելու ա,պարզ ա որ կվախենա,ու մի հատ էլ ակամա դրանից շաքարը կբարձրանա/առանց իրա գիտության ու ցանկության/
Ու թե պետք ա ապրեր մի տարի,կապրի կես տարի
Թող մի հարցում էլ ծնողների հետ չբացվի,մի բան էլ իրա մեջ մնա,բայց ապրի անհոգ ու ուրախ,քան թե ամեն պահի մտածի,որ ինքն անբուժելի ա ու շուտով կմեռնիՉեմ կարծում,որ իմանալով իրա մեջ ինչ-որ բան կփոխվի,ընդհակառակը,կարծում եմ,որ կդառնա ավելի ագրեսիվ ու փակ,վերջիվերջո դեռ երեխա ա,չէ՞

Ինչ ասեմ, Մանե ջան, ցավում եմ, որ մեր հասարակության մեջ չեն հարգվում երեխայի զգացմունքները, իրավունքը, երեխային դեռ լիարժեք մարդ չեն համարում։ Շատ տխուրա
Իհարկե, էդ քո կարծիքն է ու ես հարգում եմ քո կարծիքը, բայց միևնույն է շարունակում եմ վստահ լինել, որ տենց հարցերին երեխաները շատ ավելի հանգիստ են վերաբերվում, քան մեծերը։