Բասքերն Առաջացել են Հայերից

[Գաղթական]

Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն, դա լավ է որ իմացա, Իսպանիա մեկնելուցս առաջ. Այնտեղ ինձ օտար չեմ զգա.

Վիշապաքաղ ջան, ինձ թվում ա Գասպար Էսքոլանոն խոսում էր այժմյան Իսպանիայի տարածքում առաջինը բնակություն հաստատած Բասքերի մասին, քանի որ նույն Վալենսիան ու Կատալոնիան գտնվում են Բասքոնիայիում (որի մեծ մասը գտնվում է այժմյան Իսպանիայի տարածքում, բայց գոյություն ունեն նաև Բասքոնական պրովինցիաներ՝ Ֆրանսիայում: մի խոսքով՝ Եվրոպան Եվրոպա, բայց Հայերի սերունդները հեռու չեն փախել ճակատագրից… Բասքոնիան էլ է բաժանված մեծ տերությունների մեջ )

Ավելացվել է 4 րոպե անց

Ժողովուրդ... եթե իհարկե հպարտանում եք էս ամեն ինչով էլի... Իսկ ավելի լավ չէր լինի` թողնեինք բասկերը գրեին էս մասին ու հպատրանային? Մենք էլ մեծավարի ժպտայինք... գոնե, էլի... Ավելի... մմմ... համեստ չէր լինի?

3 դարերի ընթացքում Բասքերի Հայկական ծագման մասին գաղափարները դարձել են ազգային ավանդույթներ և բավականին լայն տարածում են գտել

Ի միջի այլոց՝ 1993թ.-ից գոյություն ունի Հայ-Բասքյան միջազգային գիտական ամսագիրը՝ «Արաքս» անվանմամբ, որի խմբագրությունում աշխատում են հայտնի արմենոլոգներ ու բասքոլոգներ՝ աշխարհի տարբեր երկրներից:

[Գաղթական]

Տնաշեն գոնե անգլերենից ու ռուսերենից ասեիր, կասեի հա միակ բառը որ միանման ա հնչում «անձրև» նա, պարզապես վրացերենում լրիվ ուրիշ նշանակություն ունի
Ի դեպ, այդպիսի բան ասելու հիմքեր պիտի լինեն: Մի քանի բառ ասա, մենք էլ իմանանք:

Ճիշտ է՝ «անձրև» բառի իրար բացարձակապես հակասող երկու լեզուներում թարգմանությունների տարբերության վրա ես էլ եմ երկար ծիծաղացել, բայց լիովին ճիշտ է այն պնդումը, որ Հայերենում ու Վրացերենում գոյություն ունեն բազում բառեր, որոնք իրար նման են՝ թե՛ արտասանությամբ և թե՛ իմաստով:

Չնայած, որ Վրացերենս շատ է խղճուկ՝ ինձ իրոք շատ էր հետաքրքրում էդ նմանությունների հանգամանքը, ու, որոշ ժամանակ ապրելով Վրացիների հետ, անընդհատ փնտրում ու գտնում էի նորանոր նմանություններ…


ես, նույնիսկ, այդպիսի մտադրություն ունեյի՝ այս ֆորումի բաժիններից մեկում նման թեմա բացել՝ «Հայերեն բառերի նմանակները օտար լեզուներում» ..կամ դրա նման մի բան.. ու տեղադրել էդ թեմայում բոլոր այն Հայերեն բառերը, որոնց նմանակները այլ լեզուներում ունեն բացարձակապես նույն նշանակությունը ինչ և Հայերենում… գուցե շատ հետաքրքրվող ու այլ արտահայտվողներ էլ լինեին…
իսկ ինքս դեռ մեծ հաջողությունների չեմ հասել, բայց, շփվելով առօրյա կյանքում բազմաթիվ ու բազմազան ազգությունների ներկայացուցիչների հետ, ուղղակի սեփական հետաքրքրությունից դրդված, «ուսումնասիրում եմ» էդ ազգերին և/կամ ազգություններին բնորոշ մենթալիտետային գծերը, ու, բացի դա, մինչև այժմ հասցրել եմ «հայտնաբերել» Հայերեն բառերի բազմաբնույթ նմանակումներ օրինակ Վրացերենում, Քրդերենում, Պարսկերենում [խոսքը այն բազմաթիվ Պարսկերեն բառերի մասին չէ, որոնք Հայերս օգտագործում ենք մեր առօրյա խոսակցականում, այլ՝ բուն լեզվին պատկանող բառերի մասին…], Գերմաներենում, Անգլերենում, նույն Իսպաներենում և այլն… ԲԱՅՑ, չնայած բոլոր այս թվարկված լեզուների, ինձ ամենաշատը հանկարծակիի բերեցին… Չեչեներենում Հայերեն բառերի նմանակումները…

իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.
օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն)
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն)
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն)
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն)
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն)
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն)
կարգին (Հայերեն) - կարգի (Վրացերեն)
դանակ (Հայերեն) - դանա (Վրացերեն)
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն)
[հինգ]շաբթի (Հայերեն) - [խուդ]շաբաթի (Վրացերեն); [շաբաթ - Հրեերեն..]
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն)
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն)
մուգ (Հայերեն) - մուգի (Վրացերեն)

և այլն…

[Lion]

Ես լիովին կողմնակից բասքերի հայկական ծագման տեսակետին. Ինքս էլ մի քանի հետաքրքիր հայտնագործություններ ունեմ այդ թեմայով, բայց ... հիմա չեմ ասի...

Մոտ 1 ամիսց լույս կտեսնի իմ գրքի հերթական հատորը և այնտեղ դուք շատ այլ հետաքրքիր փաստերի թվում կգտնեք նաև բասքերի հայկական ծագման հիմնավորումը

[Vishapakah]

Սրանք էլ ե՞ն հայերենից անցել վրացերենին

Ես արդեն նշել էի, որ գոյություն է ունեցել Հին Հայերեն եւ չի կարելի բացառել, որ քո մեջբերված բառերը ունեն Հին Հայկական պատկանելիություն. Ահա ինչու վրացիների Հայերենից վերցված բառերը պահպանվել են վրացերեն լեզվում եւ հանդիպում են Բասքերի մոտ, իսկ Հայկական լեզվի ասիմուլյացիայի պատճառպվ տվյալ բառերը մեզ մոտ ցավոք գործածությունից դուրս են եկել.

Վիշապաքաղը երևի նկատի ուներ սա

Հենց դա ի նկատի ունեի, բայց այդ մասին ոչ թե կարդացել եմ, այլ լսել իմ վրացաբնակ ընկերներից, որոնք տիրապետում են Հայերեն եւ վրացերեն լեզուներին միառժամանակ եւ դրա հետ մեկտեղ ազգությամբ Հայեր չեն. Այսինքն այլ ազգիների այս հաստատող բերված փաստերի հետ մեկ տեղ, մենք կարող ենք Բասքերի Հայկական ծակման հարցում եւ վրացական ներկա մի շարք ցեղերի Հայկական ծակումնաբանության հարցում, վստահ լինել.

ԲԱՅՑ, չնայած բոլոր այս թվարկված լեզուների, ինձ ամենաշատը հանկարծակիի բերեցին… Չեչեներենում Հայերեն բառերի նմանակումները…

Դրանք ոչ թե նմանակումներ են, այլ Չեչենական (Նոխչի) ազգ/ցեղի ծակումնաբանությունը ապացուցող եւ Նախճավան(ք) ցեղի նախնական խոսացված բառբարից պահպանված բառեր.

Իրենք Չեչենները (Նոխչի) պնդում են, որ իրենք իրենց ներկա տարացք եկել են այնտեղից, որտեղ իջել է Նոյը (Նախիջեւան) եւ այդ տարացքը համարում են իրենց պատմական Հայրենիք.

Մի անգամ ես իմ ընկերոջ հետ, հին պատմական քարտազներում ուսումնասիրություն է կատարում (Իհարկե սիրողական մակարդակի) ապացուցելու համար, որ Խեթերը (Հեթիթի) եւ Միտանները ունեն Հին Հայկական պատկանելիություն, դեռ Հայկական Ցեղերի չմիավորված ժամանակաշրջանում. Ինչպես ավելի ուշ իմացանք, որոշ գիտնականներ արդեն խոսում են Միտանների Հայկական պատկանելիության մասին եւ այդ ուսումնասիրության ժամանակ նկատեցինք մի ուշագրավ փաստ. Ներկայիս Չեչնիայի տարածքը, անվանակոչված էր Նախճավանք. Չեչենների իսկական անվանումը կամ ինքնաանվանումը Նոխչի, Նոխչա եւ եթե չեմ սխալվում Նոխչու եւ Չեչենների պնդումը, որ իրենք իրենց ներկա տարացք են եկել Նախիջեւանից, իհարկե ուշագրավ էր. Այս բացահայտումը իհարկե ինձ ցնցեց եւ ես հիշեցի ազգությամբ ինգուշ մի կնոջ, որի չեչեն ամուսինը զոհվել էր հայտնի չեչենական պատերազմի ժամանակ. Նա ինձ ասել էր, որ իսկական Չեչենները կամ Ինգուշները ունեն կամ ունեցել են բաց գույնի աչքեր եւ մազեր. Այսինքն նա նկարագրում էր այն նույն արտաքին տեսքը, ինչը մեր պատմիչները հին մատյաններում, Հայ ազգը նկարագրելու ժամանակ.

Ի դեպ, «չեչեն» բառը կիրգիզական թյուրքական լեզվից, թարգմանվում է որպես «քաղցրալեզու» «բարեխոս» այս մասին Նոխչիներին (Նախիջեւանցիներ) ասել եմ եւ նրանք «չեչեն» բառի հետ կապված ոչինչ չգիտեին, շարունակելով պնդել, որ իրենք Նոխչիներ են. Այսինքն այդ «չեչեն» ոչ Նոխչիական անվանումը, հավանաբար եկել է իսլամ ընդունելու ժամանակ, ահա թե ինչու են Նոխչիական խոսակցականում հայտնվել օտարահունչ բառեր.

Իսկ թե ինչպես մենք կարող ենք բացատրել մի շարք Հայկական ցեղերի Բասքեր, Նոխչիներ, Սվաններ բուն մայր Հայկականից տարանջատումը, թերեւս սրա պատասխաները կարողանան տալ, ներկա Հնդեվրոպական պատմություն եւ մշակույթ ուսումնասիրողները, որոնք պնդում են, որ հին Հնդեվրոպացիները հավատացել են իրենց կրոնի հետ կապված, որ իրենք աշխարհում մեծ առաքելություն ունեն, իրենց մշակույթը տարածելու եւ այլ էթնոսներին հասցնելու եւ կրթելու գործում. Ահա թե ինչու այդպիսի ճանապարհորդությունները, ավարտվել են որոշ Հնդեվրոպական ազգերի տարանջատումով.

[wagamaffia]

Հետո ի՞նչ, որ հայերից կամ վրացիներից են առաջացել... այս փաստը ինչ-որ մի դրական փոփոխություն կատարու՞մ է մեր առօրյա կյանքում կամ ՀՀ-ի ներկայիս վիճակի բարելավման գործում:

[Artgeo]

իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.
օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն)
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն)
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն)
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն)
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն)
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն)
կարգին (Հայերեն) - կարգի (Վրացերեն)
դանակ (Հայերեն) - դանա (Վրացերեն)
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն)
[հինգ]շաբթի (Հայերեն) - [խուդ]շաբաթի (Վրացերեն); [շաբաթ - Հրեերեն..]
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն)
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն)
մուգ (Հայերեն) - մուգի (Վրացերեն)

և այլն…

Մկրատը իմ գիտենալով հայերեն էլ չի: Չնայած համոզված չեմ: «Կարգի» բառ վրացերենում չկա: «Մոդի յակ»-ն էլ «մոդի աք» է: «Լոբիա» չէ, այլ «լոբիո»:
Բացի դրանից, այս նմանությունները որևէ կերպ չեն հաստատում այդ բառերի հայկական կամ վրացական լինելը: Պարզ է, որ դարեր շարունակ միասին ապրելով յուրահատուկ փոխանակություն է կատարվում լեզվի ու բարքերի միջև: Նույնը այսօր էլ կարող ենք տեսնել, երեկ վերցնում էինք խորհրդային բարքերն ու բառերը, այսօր եվրոպական ու ամերիկական:

Հ.Գ. Բայց «լոբին» ավելի վրացական ա Հայերը էդքան չեն ուտում լոբի, որքան վրացիները

[Աբելյան]

Մկրատ, բալ, լոբի, ձեթ... Էտ կարգի բառերը հայերենին ու վրացերենին են անցել արաբերենից: Էտի են վախտերն էին, երբ որ արաբները գրավել էին Կովկասը:

[Գաղթական]

Դրանք ոչ թե նմանակումներ են, այլ Չեչենական (Նոխչի) ազգ/ցեղի ծակումնաբանությունը ապացուցող եւ Նախճավան(ք) ցեղի նախնական խոսացված բառբարից պահպանված բառեր.

Վիշապաքաղ ջան,

էդ տարբերակի մասին ես վաղուց էի լսել, բայց, ճիշտն ասած՝ այնքան էլ վստահ չեմ, որ դա կապ ունի ճշմարտության հետ:

Չի բացառվում, որ Չեչենները պատմական կապ ունենան Հայերի հետ, բայց դա չի նշանակում, որ նրանք անպայման պետք է հին Նախիջևանցիները լինեն (հույս ունեմ՝ գիտես, որ Նախիջևան անվանումը՝ համեմատաբար նոր է, քանզի հին Հայերը այդ նահանգը կոչել են բոլորովին այլ կերպ):

Չեչենների ինքնանվանումը՝ Նոխչի, կապել Նախիջևանի անվան հետ՝ ինձ առնվազմ ծիխաղելի է թվում: Այնուամենայնիվ՝ այս տարբերակը տարածում է գտել Չեչենների շարքերում՝ վերջին 15-20 տարիների ընթացքում՝ մեր բարի դրացիների հակահայկական հիսթերիայի արդյունքում: Ճիշտ նույն տրամաբանությամբ՝ ՀՀ-ի տարածքը այսօր «համարվում» է "Արևմտյան Ադրբեջան" և անվանվում է իրենց պատմական հայրենիքը……

Եթե քեզ հետաքրքիր է՝ Չեչենները կապելով իրենց ինքնանվանումը Նախիջևանի հետ՝ բոլորովին չեն ուզում ընդունել, որ եթե դա այդպես է, ուրեմն իրենք պիտի որ ազգակցական կապեր ունենան Հայերիս հետ, քանի որ, ըստ իրենց՝ երբ իրենք այդտեղ էին, ոչ մի Հայի մասին էլ խոսք չկար, քանի որ… քանի որ՝ Հայերը եկվոր քոչվոր ցեղ են եղել… բա՛…

Այնուամենայնիվ՝ որքան որ ես զրուցել եմ Չեչեն տարիքով մարդկանց հետ (ինձ այդ թեման իրոք շատ էր հետաքրքրում ), ոչ մեկ տեղյակ չի սեփական պատմությունից… հա դե՝ ինչ է եղել 50-100 տարի առաջ՝ բոլորը լավ պատմում են, բայց դե օրինակ ովքեր էին Չեչենները և ինչպես էին նրանք ապրում ասենք մի 600-700 տարի առաջ՝ ոչ մեկ չի գտնում պատասխան… Գուցե հատուկենտ մարդիկ իմանան… բայց մասսաներին դա հայտնի չէ… հայտնի չէ նաև այն պարզ պատճառով, որ Չեչեն պատմաբանի պես մի երևույթի մասին ոչ ոք չի լսել… մի ժամանակ Ռուսները նեղացնում էին, հիմա էլ՝ ճնշող մեծամասնությունը դեռ չի հասունացել այն աստիճանի, որ զբաղվի գիտությամբ…

Սեփական որոնումներս Ինտերնետում ինձ հանգեցրին մի միջազգային սայթի, ըստ որի՝ Չեչենների նախահայրերը Խուրրիթներն ու ՈՒրարտներն էին… երբ ես հարցրեցի նույն Չեչեններին, թե ինչ կապ կարող են նրանք ունենալ Ուրարտների հետ՝ ոչ մեկ տեղյակ էլ չէր, թե ովքեր են ընդհանրապես եղել էդ Ուրարտները, կամ էլ՝ Խուրրիթները…

Ասեմ ավելին՝ քո մատնանշած «Նոխչի» անվանումը, համեմատաբար ավելի նոր է: Չեչեններն ունեն մեկ այլ ինքնանվանում ևս, որը, ըստ իմ տվյալների, շատ շատ ավելի հին է, քան «նոխչի»-ն: Նրանց ինքնանվանումը նաև «Վայնախ» է… բայց… էստեղ մի նրբություն էլ կա… Չեչեններն ու Ինգուշները՝ դա միևնույն ազգի 2 մասերն են… ինչպես ասենք Ուկրաինացիներն ու Ռուսները նույն Սլավոններն են… բայց, ի տարբերություն Ուկրաինացիների ու Ռուսների, Չեչեններն ու Ինգուշները դեռ մի բան էլ խոսում են նույն լեզվով՝ բարբառների թեթև տարբերությամբ… և այսպես՝ «Նոխչի» դա միայն Չեչենների ինքնանվանումն է, իսկ Չեչեններն ու Ինգուշները, իրար հետ, դա արդեն «Վայնախներն» են, ինչպես և միշտ եղել է հնում.. նրանք էլ են համեմատաբար «վերջերս» բաժանվել «տարբեր» էթնոսների…

իսկ ինչ էլ վերաբերվում է նրանց երբեմնի «սպիտակամորթ» լինելուն՝ Վիշապաքաղ ջան, Կովկասում, ըստ իս, չկա էդպիսի ազգություն կամ ազգ, որի ներկայացուցիչները չպնդեն, թե իրենց նախնիները բլոնդիններ են եղել ու ունեցել են կապույտ աչքեր… չգիտեմ ինչով է դա բացատրվում՝ կոմպլեքս թե իրականություն, բայց դա այդպես է…


Հ.Գ. Ուրարտների մասին էլ… վերջերս որոշ Հայ գիտնականներ ապացույցներ են սկսել հավաքել, որ «ՈՒրարտու»-ն գոյություն չի ունեցել և դա Սովետական գիտնականների հորինածն է… Ըստ նրանց՝ Հայերի պատմության նախահայր համարվող Մովսես Խորենացին ավելի ճիշտ էր և Հայերը միշտ էլ եղել են Հայեր, այլ որ Ուրարտուն բնակեցնող բազում ցեղերի միախառնման արդյունք… և նրանք պնդում են՝ հենվելով Խորենացու պնդման վրա, որը Հայերն ունեն 5000 և ավել տարվա պատմություն հենց որպես ՀԱՅ…

[Vishapakah]

Շնորհակալ եմ Գաղթական ջան, շատ կարեւոր տեղեկություններ ներկայացնելու համար.

Ես նշել էի, որ դա իմ անձնական ուսումնասիրության արդյունքն է եւ եղել է սիրողական մակարդակով. Ուրախ եմ, որ ի շնորհիվ Քեզ, հնարավորություն ստացա կասկածներս հերքելու.

Ի դեպ, լավ նշեցիր «սպիտակամորթության» հետ կապված վարկածը, որպես կոմպլեկս. Անկեղծ ասաց որպես իդեալ, իմ գենետիկական պատկերացման համար, ավելի ընդունելի է սեւ մազերով մարդու կերպարը. Գուցէ ելնելով մեր ներկա արտաքին տեսկից.

Ուրարտու հետ կապված ասեմ, որ այս ֆորումում մի շատ հարգարժան պատմաբանի եմ ճանաչում, նիկը Lion. Նա շատ ուշագրավ գրքեր է գրում, որոնք առիթ եմ ունեցել կարդալու եւ ասում է, որ ավելի ճիշտ կլինի Ուրարտուն անվանել Արարատյան թագավորություն.
http://www.akumb.am/showpost.php?p=239309&postcount=29

[docart]

Բասքերը հայերի բախտը բերած տեսակն, որոնց բախտը բերել է նրանով, որ ապրում են Իսպանիայում

[Hrestak]

ՇՆՈՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

[բիթի հարիֆ]

Դե իհարկե «Նու պագադի» նելա հայ, միայն չեմ հասկանում թե դրանից ինչա կոնկռետ փոխվում:

[Գաղթական]

Մկրատը իմ գիտենալով հայերեն էլ չի: Չնայած համոզված չեմ: «Կարգի» բառ վրացերենում չկա: «Մոդի յակ»-ն էլ «մոդի աք» է: «Լոբիա» չէ, այլ «լոբիո»:
Բացի դրանից, այս նմանությունները որևէ կերպ չեն հաստատում այդ բառերի հայկական կամ վրացական լինելը: Պարզ է, որ դարեր շարունակ միասին ապրելով յուրահատուկ փոխանակություն է կատարվում լեզվի ու բարքերի միջև: Նույնը այսօր էլ կարող ենք տեսնել, երեկ վերցնում էինք խորհրդային բարքերն ու բառերը, այսօր եվրոպական ու ամերիկական:

Հ.Գ. Բայց «լոբին» ավելի վրացական ա Հայերը էդքան չեն ուտում լոբի, որքան վրացիները

Դե ես հիմք չունեմ պնդելու, որ այդ բառերը անպայման հորինած կլինեն Հայերը: Ըստ իս՝ սա ավելի լեզվաբանների ուսումնասիրության առարկա պիտի լինի:

Ինձ ուղղակի հետաքրքրում էր հենց այդ բառանմանությունների առկայության փաստը: Ու, քանի որ խոսքը գնում էր այդ բառերի գոյություն ունենալու մասին, գրեցի մի քանի բառեր, որոնք լրիվ նույնն են ու նույն իմաստն են արտահայտում:

Բայց իրոք հետաքրքիր կլիներ լսել մի լեզվաբանի կարծիք սրա մասին…

Ավելացվել է 5 րոպե անց

Շնորհակալ եմ Գաղթական ջան, շատ կարեւոր տեղեկություններ ներկայացնելու համար.

Ես նշել էի, որ դա իմ անձնական ուսումնասիրության արդյունքն է եւ եղել է սիրողական մակարդակով. Ուրախ եմ, որ ի շնորհիվ Քեզ, հնարավորություն ստացա կասկածներս հերքելու.

Ի դեպ, լավ նշեցիր «սպիտակամորթության» հետ կապված վարկածը, որպես կոմպլեկս. Անկեղծ ասաց որպես իդեալ, իմ գենետիկական պատկերացման համար, ավելի ընդունելի է սեւ մազերով մարդու կերպարը. Գուցէ ելնելով մեր ներկա արտաքին տեսկից.

Ուրարտու հետ կապված ասեմ, որ այս ֆորումում մի շատ հարգարժան պատմաբանի եմ ճանաչում, նիկը Lion. Նա շատ ուշագրավ գրքեր է գրում, որոնք առիթ եմ ունեցել կարդալու եւ ասում է, որ ավելի ճիշտ կլինի Ուրարտուն անվանել Արարատյան թագավորություն.
http://www.akumb.am/showpost.php?p=239309&postcount=29

Խնդրեմ Վիշապաքաղ ջան,

իսկ Ուրարտույի մասին, մոտս մի էդպիսի ծավալուն նյութ էլ կա՝ գիտական հիմունքների հիման վրա ապացուցող ու պարզաբանող, թե ինչպես է ծնվել ՈՒրարտույի վերաբերյալ թեզը, և ինչու դա չէր կարող գոյություն ունենալ…

բայց այդ նյութն էլ է Ռուսերեն լեզվով ու հիմա թարգմանության համար ժամանակ ցավոք չունեմ… գուցե հետագայում, եթե Հայերեն լեզվով նման նյութ չգտնվի, կարողանամ թարգմանել ու այստեղ գցել

Ավելացվել է 16 րոպե անց
Շվեյցարիայում ուսանելուս տարիներին իմ հետ նույն խմբում ուսանում էր նաև մի Բասք տղա՝ Իսպանիայից: Երբ իմացավ Հայ լինելս, շատ ուրախացավ: Միշտ ինչ-որ բառեր էր խնդրում, որ թարգմանեմ ու իր համար Հայերեն տառերով գրեմ դրանք՝ իր ծոցատետրում ու նշեմ դրանց արտասանությանը եղանակը՝ Լատիներեն տառերով: Ես էլ իր համար Հայերենի այբուբենն էլ էի առանձին էջի վրա տպել ու տառերի արտասանությունը: Անընդհատ էլ ինչ-որ նորանոր հարցեր էր տալիս Հայաստանի վերաբերյալ:

Հետո պարզվեց, որ միայն ինձ չի պաշարում Հայաստանի վերաբերյալ հարցերով: Հենց նրա միջոցով էլ ծանոթացա Հայաստանից մի մասնագետի հետ, որն այդ ժամանակ աշխատում էր Շվեյցարիայի գիտության բնագավառում, որի հետ էլ, հետագայում, ջերմ բարեկամներ դարձանք:

Բայց ես այն ժամանակ, ցավոք, չգիտեի էլ Բասքերի Հայկական ծագմանը վերաբերող վարկածը, հիմա էլ, տարիներ անց, արդեն կորցրել եմ այն Բասք ուսանող տղայի հետ կապը: Բայց, հույս ունեմ, որ դեռ կհասցնեմ հանդիպել տարբեր Բասքերի, որոնց էլ, այս անգամ արդեն ես, կպաշարեմ ինձ հետաքրքրող հարցերով

[Պանդուխտ]

Աննուշկա-Շատ հետաքրքիր նյութ է: Այս տեսակետի մասին ես նախկինում էլի եմ լսել և կարդացել.. և զարմանալի չէ,որ այդպիսի ապացույցներ կան, քանի որ հայտնի է, որ հայերը համարվում են տարբեր ազգերի նախահայեր..
Ես կարդացել եմ մի գիրք, որտեղ հեղինակը բերում էր ապացույցներ այն փաստի վերաբերյալ, թե հայերը իռլադացիների նախահայրերն են .. պետք է ասեմ, որ գրքում բերված փաստարկները բավական համոզիչ էին ու հետաքրքիր.. ցավոք հեղինակի անունը մոռացել եմ...

Կեցցե՛ս սիրելի Գաղթական: Հաճելի է կարդալ նման գիրք: Արդարեւ ես էլ կարդացել քանիցս այս նիւթի մասին: Մտքումս մնացել է մի քանի օրինակ Հայ-Բասքեան առնչումից:
Անդորր (հայերէն՝ խաղաղ)-Անդորրա (լեռնային փոքր երկիր, Իսպանիա-Ֆրանսիա սահմանում)
Արամանիակ (քաղաք Ֆրանսիայի հարաւում, կարծեմ Կոնիակ անունով քաղաքն էլ մօտն է)
Արդարեւ Բասկերի երկիրը ֆրանսիայի հարաւում կոչւում է Գասկոնիա:

Վիշապաքաղ-Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն, դա լավ է որ իմացա, Իսպանիա մեկնելուցս առաջ. Այնտեղ ինձ օտար չեմ զգա.

Բասկերից ոմանք ազգային ազատագրական պայքար են մղում իսպանացիների դէմ: Այդ իսպանացի պատմաբանի գրածից հասկացայ, որ կատալոնացիների նախահայրերը Թուբալ (արդարեւ Կիլիկիոյ հիւսիսում, հիթիթների ժամանակ կար այդ անունով ուժեղ ցեղախումբ) անունով մի մարդու ժողովրդից ծնուել են: Կատալոնացի-Իսպանացի յարաբերանքը այնքան էլ բարեկամական չէ: Այսինքն՝ Կատալոնացիները թէեւ չեն կռւում բասկերի նման, բայց ցանկանում են քաղաքական ազատութիւն Իսպանիայից: Սա մեր գործը չէ, ով, ում, ինչ կը տայ, չի տար. պարզապէս գիտութեան եւ յստակեցման համար գրեցի:

Hayko

katu-կատու- Կարծում եմ սա միջազգային բառ է
Ur-Ջուր – հայերէն որոգել, առու բառերը աւելի ճիշտ չէի՞ն լիներ այստեղ
Erre-այրել –Արարատեան բարբառի նման. Էրւում է-այրւում է

Ձայնալար- Էլի ինչ-որ լեզվական նմանություններ են գտել չնայած չգիտեմ որտեղից, որովհետև վրացերենը հնդեվրոպական լեզու չի:

Բասկերէնն էլ հնդեւրոպական չէ, իսկ հայերէնը մեծաթիւ ոչ հնդեւրոպական բաղադրիչներ ունենալով հանդերձ- հնդեւրոպական լեզու է:
Ոչ հնդեւրոպական բասկերն ու հնդեւրոպական կելտերն ու գերմանները ազգական չեն (առնուազն լեզուական իմաստով):

Արտգէո-Ի դեպ, այդպիսի բան ասելու հիմքեր պիտի լինեն: Մի քանի բառ ասա, մենք էլ իմանանք

Ուբնոբա (խօսակցութիւն)-բան
Բորբոքի (զայրանալ,բարկանալ)-բորբոք
Հումի-հում
Մխիէ (գորշ)-մուխ
Նավի-նաւ
Մաշկաթեւ-ջղջիկ
Ազնաւուր-Ազուն (ազնիւ ցեղ)+ աւոր (ածանց) = ազնաւոր: Հայերէն են՝ ազնիւ, ազնուազարմ, Հայկազուն, վիշապազուն անունները:
Կան եւ ուրիշ բառեր, այսքանը բաւ է:

իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.

օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)-«Վարդ» ի ծագումը հայ-պահլաւական է:
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն) «Արծիւ»ի ծագումը Արարատեան է (Ուրարտական), այսինքն՝ հայկական:
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն) կարծում են պարսկերէն է, իսկ հայերէնը՝ խենթ:
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն) արաբերէնից հայերէնի անցած (ի դէպ արաբները կորցրել են այս բառը), հայերէնից էլ վրաց լեզուին:
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն) միջազգային բառ, բուն Հայաստանում ձիթենու ծառ չի աճում, այլ՝ միջերկրական ծովի աւազանում, տաք եւ ջրարատ վայրերում:
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն) ոմանք ասում են հակառակը:
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն) Հայերն ունեն մի այլ բառ եւս. «կոգի»:
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն) ակնյայտօրէն հայերէն:
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն) թուրքերէն
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն) հին բառ (կարծեմ ակկադական):

Հետո ի՞նչ, որ հայերից կամ վրացիներից են առաջացել... այս փաստը ինչ-որ մի դրական փոփոխություն կատարու՞մ է մեր առօրյա կյանքում կամ ՀՀ-ի ներկայիս վիճակի բարելավման գործում:

Ցաւօք, 1915ի Տէրզօրի 200 000 հայերի կոտորածը կատարուեց Ռուսատանից գաթած չեչենների ձեռքով: Նրանց թշնամին ռուսն էր, իսկ ռուսի թշնամին այդ ժամանակ ոսմանցի թուրքը, յետեւաբար հայը պիտի դառնար չեչեն հրոսակայինների զոհը:
[quote]Եթե քեզ հետաքրքիր է՝ Չեչենները կապելով իրենց ինքնանվանումը Նախիջևանի հետ՝ բոլորովին չեն ուզում ընդունել, որ եթե դա այդպես է, ուրեմն իրենք պիտի որ ազգակցական կապեր ունենան Հայերիս հետ, քանի որ, ըստ իրենց՝ երբ իրենք այդտեղ էին, ոչ մի Հայի մասին էլ խոսք չկար, քանի որ… քանի որ՝ Հայերը եկվոր քոչվոր ցեղ են եղել… բա՛…[quote]
Կարծում եմ երբ Արտաշէսեան եւ Արշակունի հայ արքաները նուաճում էին կովկասեան վայրենիներին. Դարիալի կիրճում, կամ Դերբենդում, իրենց հետ բերում էին գերիներին եւ բնակեցնում իրենց քթի տակ, անմիջական հսկողութեան ներքոյ: Այդպիսիներից կարողէին լինել Նախճաւանի (ընդամէնը մի աւան է եղել, եւ ոչ ողջ տարածքի անունը) առաջին 200 բնակիչները, որոնք Հայոց առաջին Տիկին՝ Սաթենիկի ազգականները կարող էին լինել (ալաններ): Բայց ալանները ոսերի նախահայրերն են եւ արիացի (իրանական), մինչ չեչենները կովկասեան են: Ինչեւէ, նման երեւոյթներ միշտ եղել են: Գուգլով փնտռէ՛ք Armenia անունը, եւ պիտի նկատէք աշխարհի չորս դին տարածուած քաղաքներ. այդ անունով: Սակայն դա չի նշանակում, որ հայերը եկել են Բոլիվիայից կամ Պապուա Նոր գվինիայից:

Այնուամենայնիվ՝ որքան որ ես զրուցել եմ Չեչեն տարիքով մարդկանց հետ (ինձ այդ թեման իրոք շատ էր հետաքրքրում ), ոչ մեկ տեղյակ չի սեփական պատմությունից… հա դե՝ ինչ է եղել 50-100 տարի առաջ՝ բոլորը լավ պատմում են, բայց դե օրինակ ովքեր էին Չեչենները և ինչպես էին նրանք ապրում ասենք մի 600-700 տարի առաջ՝ ոչ մեկ չի գտնում պատասխան… Գուցե հատուկենտ մարդիկ իմանան… բայց մասսաներին դա հայտնի չէ… հայտնի չէ նաև այն պարզ պատճառով, որ Չեչեն պատմաբանի պես մի երևույթի մասին ոչ ոք չի լսել… մի ժամանակ Ռուսները նեղացնում էին, հիմա էլ՝ ճնշող մեծամասնությունը դեռ չի հասունացել այն աստիճանի, որ զբաղվի գիտությամբ

Իսլամը ջնջել է իրենց ուղեղներից սեփական ժողովուրդի օրագրութիւնը, յիշողութիւնը: Նրանք նախապէս քրիստոոնեայ եղել են: Հարցրու նրանց մեքքայում 1400 տարի առաջ պատահած դէպքերի մասին, մանրամասն կը պատմեն քեզ:

Սեփական որոնումներս Ինտերնետում ինձ հանգեցրին մի միջազգային սայթի, ըստ որի՝ Չեչենների նախահայրերը Խուրրիթներն ու ՈՒրարտներն էին… երբ ես հարցրեցի նույն Չեչեններին, թե ինչ կապ կարող են նրանք ունենալ Ուրարտների հետ՝ ոչ մեկ տեղյակ էլ չէր, թե ովքեր են ընդհանրապես եղել էդ Ուրարտները, կամ էլ՝ Խուրրիթները…

Ուզեցել են իմանալ, թէ իրենց պորտակապը որտեղի՞ց է փրթել: Ամէնամօտիկ քաղաքակիրթ ժողովուրդները եղել են Վանեցիներն ու Միտանեցիները, դրա համար էլ այդ պէս գրել են (յօրինել են) այդ կայքում տեղադրուած առասպելը (հեքիաթ): Ուրարտուի, Միտանի եւ չեչենների բնակավայրի միջեւ ահագին տարածք եւ ժողովուրդներ ապրում են: Չլինի՞ նրանք էլ չեչեն են:
Վայնախ անունը ամէնաշատ Ծանախ անուան նման է:

Բասքերը հայերի բախտը բերած տեսակն, որոնց բախտը բերել է նրանով, որ ապրում են Իսպանիայում

Ամերիկաներն էլ ազգութեամբ բասկ նաւաստիներն են հետախուզել:

[Darkened]

Artgeo-ի հետ գործ չունեք, ինքը չի սիրում, երբ վրացիներին ավելի ցած են դասում, քան որեւէ մեկ ուրիշին, էլ ուր մնաց Հայերին: