ԳԱԳԻԿ ՋՀԱՆԳԻՐՅԱՆ. ՚ԲԱ ԵՍ ԻՆՉՔԱ՞Ն ԳԻՏԵՄ
ՙ
[20:48] 27 Նոյեմբերի, 2008
Այսօր երեկոյան ժամը 20.00-ին լրացավ ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Գագիկ Ջհանգիրյանի` ազատության մեջ գտնվելու կարճատեւ ժամկետը, եւ նա վերադարձավ քրեակատարողական հիմնարկ: Հիշեցնենք, որ նրան ազատ էին արձակել մոր մահվան առիթով: Մինչ քրեակատարողական հիմնարկ վերադառնալը` ՚Ա1+ՙ-ն այսօր այցելեց Գագիկ Ջհանգիրյանին եւ զրուցեց նրա հետ:
-Պարոն Ջհանգիրյան, լուրեր են պտտվում, որ Ձեզ առաջակել են փոխել խափանման միջոցը` կալանքը` կապված ձեր մոր մահվան հետ, սակայն Դուք հրաժարվել եք եւ վերադառնում եք քրեակատարողական հիմնարկ: Այդ լուրերը համապատասխանում են իրականությա՞նը, թե՞ ոչ:
-Իմ անձնական վիշտը օգտագործելով` հասնել նրան, որ խափանման միջոցս փոխեն` անբարո եմ համարում: Ես մաքուր չէի լինի իմ պատանդ քաղաքական բանտարկյալ ընկերներիս նկատմամբ:
-Դուք, իհարկե, շատ տխուր առիթով, այս մի քանի օրն անցկացրեցիք ազատության մեջ: Նախկինում դուք հայտարարություններ էիք անում, Շարժման ընթացքը գնահատում էիք անազատության մեջ, այս մի քանի օրերը Ձեր գնահատականներում ինչ-որ բան փոխեցի՞ն:
-Շարժումը բացարձակ չի մարում: Այն ավելի շատ անցել է գաղափարական, համոզվածության, հստակ դիրքորոշման դաշտ, քան այն առաջին հանրահավաքների ընթացքում էր, որտեղ հետաքրրքությունը, հուզականությունը գուցե ավելի շատ էին:
-Քաղբանտարկյալների առկայությունն այսօր նույնքան կարեւոր հանգամանք է դարձել որքան ընդդիմության, այնքան էլ իշխանությունների համար: Կարելի՞ է ասել, որ քաղբանտարկյալներն ընդդիմության թուլությունն են եւ իշխանության ուժը` ընդդիմության նկատմամբ, այն պարզ պատճառով, որ ըննդիմությունը պահանջում է ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին, իսկ իշխանություննեի վերաբերմունքը ավելի է կոշտանում նրանց նկատմամբ:
-Քաղբանտարկյալները ընդդիմության եւ թույլ, եւ ուժեղ կողմն են, ես կասեի նաեւ, որ ընդդիմության խոցելի տեղն են: Մեր շատ ակտիվիստները, կազմակերպչական լծակներին տիրապետող անձիք, այսօր անազատության մեջ են, ինչը Շարժմանը զրկում է որոշակի աջակցությունից: Միեւնույն ժամանակ անազատության մեջ գտնվող մարդիկ սնուցում են անկոտրուն շերտերի վարքագիծը: Ընդդիմութունն այսօր ամեն ինչ անում է, որ իշխանությունները ազատ արձակեն քաղբանտարկյալներին, իսկ իշխանությունն էլ ամեն ինչ անում է, որ այդ մարդկանց պահի անազատության մեջ: Ես չեմ կարծում, որ քաղբանտարկյալները երկար կմնան անազատության մեջ: Այդ մասին է վկայում նաեւ ԵԽ Մարդու իրավունքների հանձնակատար Թոմաս Համմարբերգի այցը:
-Քաղբանտարկյալների մեծ մասը, այդ թվում` Դուք հրաժարվեցիք հանդիպել Համմարբերգի հետ, սակայն նրան բավականին ջերմ ընդունեցիք քրեակատարողական հիմնակում: Ի՞նչ էր պատճառը:
-Մենք նրա հետ չհանդիպեցինք նախ նրա համար, որ Համմարբերգին ասելու նոր բան չունեինք: Այն, ինչ անհրաժեշտ էր Համմարբերգին, մենք նրան ասել էինք նրա նախորդ հանդիպումների ընթացքում: Համմարբերգը բավականին մանրամասն տեղյակ է մեզանից յուրաքանչյուրի գործին: Այն,որ իշխանություններն ապօրինի դատավճիռներ են կայացնում, կեղծ վկանների, կեղծ ցուցմունքների հիման վրա, քրեակատարողական օրենքներ են խախտում, ընդհանրապես ոտնահարում են ամեն մի հնարավոր դատավարական իրավունք, որեւէ մեկի մոտ կասկած չի հարուցում, այդ թվում` Համմարբերգի: Մենք, չընդունելով Համմարբերգին, ոչ թե նրա անձի դեմ ակցիա կատարեցինք, այլ նրան լուրջ խաղաքարտ տվեցինք, որ մենք նրան ընդունում ենք որպես անկաշառ, սրտացավ, օբյեկտիվ մարդ, սակայն չենք հասկանում եւրոպական կառույցների բյուրոկրատական, սառնասիրտ վերաբերմունքը մեր գործերի նկատմամբ: Իրականում, Վարդաշենի քրեակատարողական հիմնարկում մենք շատ ջերմ ընդունեցինք Համմարբերգին` պատուհաններից ծափահարություններով, պաստառներով, վանկարկումներով: Ես նրա ասուլիսից հասկացա, որ նա նույն կերպ էլ հասկացել էր իրեն չընդունելու մեր ակցիան ու հայտարարությունը:
-՚7-ի գործովՙ քաղբանտարկյալներից երկուսն այնուամենայնիվ հանդիպեցին Համմարբերգին: Ինչո՞վ էր դա պայմանավորված:
-՚7-ի գոչծովՙ քաղբանտարկյալներին մեղադրում են այնպիսի ծանր հանցագործության մեջ, որ մենք բարոյական իրավունք չունեինք, նրանց ներքաշել մեր ակցիայի մեջ` հույս ունենալով, որ նրանց հետ հանդիպումը Համմարբերգին լրացուցիչ պարզաբանումներ կտա: Եւ հենց Համմարբերգն իր ասուլիսում ասաց, որ իրեն որեւէ ապացույց չեն ներկայացրել, որը կհաստատի, որ այդ մարդիկ հանցանք են կատարել 300-րդ հոդվածի շրջանակներում: Չեն ներկայացրել, որովհետեւ չունեն որեւէ ապացույց: Ես բազմաթիվ անգամ հայտարարել եմ, որ ընդդիմության որեւէ ներկայացուցիչ չի կատարել որեւէ գործողություն, որն ուղղված լինի իշխանությունը բռնազավթելուն, յուրացնելուն:
-Դուք երկար տարիներ մեղադրող եք եղել: Այսօր ինչպե՞ս եք գնահատում Ձեզ առաջադրված մեղադրանքը: Ձեր դատավորությունների մի մասը Ձեր կատակներից է կազմված, մյուս մասը` դասախոսություններից:
-Ես կատակում եմ, որովհետեւ եթե հումորի ժանրին չանցնեմ, պիտի լաց լինեմ: Անհնար է պատկերացնել, որ գլխավոր դատախազի տեղակալ, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու Ջհանգիրյանը, որը Արդարադատության առաջին դասի պետական խորհրդական է, հրել է ինչ-որ ոստիկանի, երբ մի քանի ստահակ ոստիկաններ կատարել են ամենածանր հանցագործությունը Ջհանգիրյանի եւ նրա եղբոր նկատմամբ: Որպեսզի այս իրավիճակում կարողանամ այդ դատավարություններին գոնե ներկա լինել, պետք է կատակեմ, որովհետեւ այդ դատավորությունները ինձ ծուռ հայելիների թագավորություն է հիշեցնում, որտեղ նիհարները չաղ ու կարճահասակ են երեւոմ, իսկ չաղերը` երկար ու ձիգ: Իսկ դասախոսություններ եմ կարդում, որովհետեւ տարրական գիտելիքներ ունեցող անձի համար այս մեղադրանքները աբսուրդ են:
-Ձեր կարծիքով` մեր իրավապահները տարրական գիտելիքներ չունե՞ն:
-Ոչ միայն: Նրանք հիմնականում անողնաշարներ են, քաջություն չունեն գոնե հրաժարական տալու եւ չկատարելու այդ ապօրինի հրամանները: Ինձ համար ցավ է, որ մինչ օրս ոչ մի տղամարդ դատախազ կամ դատավոր նույնիսկ կին դատավոր Գայանե Կարախանյանի համարձակությունը չունեցավ ինքնաբացարկի որոշում ընդունելու համար: Դա նշանակում է, որ կանայք ոչ միայն ավելի ուժեղ են իշխանության մեջ, այլեւ ընդդիմության մեջ: Այսինք, շալվարովները ավելի վատ վիճակում են, քան կանայք:
-Ինչո՞վ է պայմանավորված ՚շալվարավորներիՙ ավելի կամակատար լինելը, նրանք ավելի խոցելի՞ են:
- Պատճառն այն է, որ ի սկզբանե խնդիր է դրված եղել, որ յուրաքանչյուր համակարգում առավելապես շատ մարդ ընդգրկեն այս ապօրինությունների մեջ: Որքան շատ մարդ ընդգրկեն, այնքան շատ մարդիկ ապօրինություններով կկապվեն իրար հետ եւ իմիտացիա կստեղծվի, որ այդ կառույցը ամուր է:
-Դուք ինչպե՞ս եք վերաբերվում քաղբանտարկյալներին համաներում կամ ներում շնորհելուն: Այդ մարդիկ չեն ընդունում, որ հանցանք են կատարել, նրանց ինչի՞ համար պետք է ներեն:
-Մեր Արդարադատության նախարարը խառնում է կամ շփոթում է քրեաիրավական 2 ինստիտուտները` ներման եւ համաներման: Ներումը անհատական ակտ է: Ներում են այն մարդուն, ով դիմում է երկրի նախագահին եւ զղջում իր կատարած հանցանքի համար: Համաներման ինստիտուտը այլ է. այստեղ հանցագործության մեջ մեղադրվող անձի զղջալը, հետեւանքները քավելը որեւէ կապ չունեն, սակայն այն գործերով, որոնցով դատավճիռը մտել է օրինական ուժի մեջ, անձը պետք է համաներման դիմում ներկայացնի իր ազատազրկման վայրի հիմնարկի պետին, իսկ եթե գործը քննում են դատարանում` պետք է այդ հարցով դիմի դատավորը: Դրա համար մենք քաղաքական բանտարկյալներս, պատանդներս դեմ ենք, որ մեր նկատմամբ համաներում իրականացնեն: Մենք հանցանք չենք գործել, որ մեզ ներեն կամ մեր նկատմամբ համաներում կիրառեն:
-Իսկ ինչո՞վ է պայմանավորված հատուկ Ձեր, Ձեր եղբոր նկատմամբ իշխանությունների ընդգծված վերաբերմունքը:
-Ջհանգիրյան անհատը իրենց համար շատ ավելի վտանգավոր է:
-Ինչո՞վ եք վտանգավոր:
-Ես հենց այնպես չեմ ասել, որ իմ նկատմամբ հրաման է եղել, ոչ թե կալանավորելու, ազատազրկելու, այլ` ֆիզիկապես ոչնչացնելու. ուղղակի չեն կարողացել իրականացնել: Կամ այդ հրաման տվողը, թե կատարողը վերջին պահին ինչ-ինչ պատճառներով մինչեւ վերջ չեն գնացել այդ քայլին: Ինձ չեն ներել մի քանի պատճառներով` ինչու եմ կանգնել Տեր-Պետրոսյանի կողքին, չեն ներել նաեւ հոկտեմբերի 27-ի հետ կապված եւ էլի պառճառներ ունեն: Մտածել են, որ Ջհանգիրյանը նման քայլի չպետք է գնար:
-Ինչո՞ւ են մտածել, որ Դուք Տեր-Պետրոսյանի կողքին չպետք է կանգնեիք, Դուք այս իշխանությունների սեփականությո՞ւնն էիք:
-Ես ընդհանարպես որեւէ մեկի սեփականությունը չեմ եւ չեմ կարող լինել:
-Իշխանությունները Ձեր քայլում դավաճանություն են տեսել, Ձեզ իրենց թիմի մարդ էին համարո՞ւմ:
-Ես այս իշխանությունների թիմից երբեք չեմ եղել եւ չէի կարող իրենց դավաճանել: Նրանք ինձ երբեք մինչեւ վերջ չեն վստահել, եւ ես էլ երբեք այդ ցանկությամբ չեմ վառվել: Ես միշտ իրենցից եղել եմ որոշակի հեռավորության վրա եւ սպասել եմ իմ ժամին:
-Ինչո՞ւ կանգնեցիք Տեր-Պետրոսյանի կողքին:
-Թող ինձանից չնեղանան ընդդիմության մյուս առաջնորդները, սակայն ես միայն Տեր-Պետրոսյանի մեջ եմ տեսնում այն մարդուն,պետական գործչին, ով ունակ է ոչ թե իշխանություն վերցնելու, այլ վերցնելուց հետո այս երկրում նորմալ, արժեհամակարգային փոփոխություններ իրականացնելու եւ երկրում ժողովրդավարություն հաստատելու:
-Երբ Դուք հարթակում կանգնեցիք Տեր-Պետրոսյանի կողքին, բավականին կարեւոր ու լուրջ պաշտոն էիք զբաղեցնում: Դա չէ՞ր կարող ընկալվել` իշխանություններին դեմ գնալ:
-Ես հարթակում իմ ելույթի մեջ որեւէ անձի անուն չեմ տվել, որ որեւէ մեկին դեմ գնամ: Որպես իրավաբան, որպես դատախազ ինչ ասել եմ հարթակում, մինչ այդ ասել եմ նաեւ Աղվան Հովսեփյանին: Ասել եմ, որ չի կարելի Թալինի դեպքերով խուլիգանություն կատարողին դարձնել տուժող, իսկ այն մարդկանց ովքեր կանխում են այդ խուլիգանությունը, դարձնել խուլիգաններ: Ես նաեւ ասել եմ իմ անձնական բարեկամների` Սուքիասյանների նկատմամբ իրականացվող շինծու գործերի մասին, որ եթե նրանք որեւէ հանցագործություն են կատարել, թող պատժվեն օրենքի շրջանակներում, սակայն դուք նրանց նկատմամբ շինծու գործեր եք հարուցում: Ինձ որեւէ տրամաբանական բացատրություն չեն տվել:
-Իսկ ինչո՞ւ Դուք ավելի շուտ չկանգնեցիք Տեր-Պետրոսյանի կողքին:
-Ես կարող էի հրաժարական տալ եւ Տեր-Պետրոսյանի կողքին կանգնել հենց քարոզարշավի ընթացքում, սակայն նպատակահարմար գտնվեց փետրվարին հարթակ բարձրանալս: Դատախազությունում բոլորն էլ գիտեին Տեր-Պետրոսյանի նկատմամբ իմ վերաբերունքի մասին: Ես իմ տեսակետները միշտ էլ հայտնել եմ դատախազության կոլեգանների ընթացքում: Երբ ես զինվորական դատախազ էի, ավելի ազատ էի իմ գործունեության մեջ: Հստակ էր, թե օրենքի շրջանակներում ինչպիսի սկզբունքներ պետք է պահպանվեր` ելնելով գործերի ծանրությունների: Գլխավոր դատախազությունում ինչ-որ մեկին շատ փոքր հանցանքի համար կարող էին պատժել` սանկցիայի առավելագույնով, իսկ որեւէ ծանր հանցագործ 1-2 տարի հետո կարող էր հայտնվել ազատության մեջ: Դա ինձ համար անընդունելի էր: Նույնիսկ ամենավարկաբեկված սովետական իրավական համակարգում մի սկզբունք կար` արյան գործերով որեւէ կեղծիք չպետք է արվի, արյան վրա չպետք է փող աշխատել:
-Այսօրվա դատական համակարգում ո՞վ է հետեւում գործող սկզբունքներին, եւ թույլ տալիս, որ նաեւ արյան վրա փող աշխատեն:
- Ես մի հոդված եմ գրել` ՚Հայկական արդարադատության վախճանըՙ: Այնտեղ կա նաեւ ձեր հարցի պատասխանը: Այն, ինչ Հայաստանում կատարվում է մարտի 1-ից հետո, արդարադատության մասին խոսելն ավելորդ է, ծիծաղելի: Արդարության նշույլ չկա: Եթե այսօր մարդկանց հացադուլի համար գալիս տանում են, ջարդում են նրանց վրանները, ինչի՞ մասին է խոսքը: Այս երկրում մարդիկ զրկված են նույնիսկ հացադուլի իրավունքից: Ի՞նչ արդարության մասին խոսեմ, Եռաբլուրը Հյուսիսային պողտա չի, Ազատության հրապարակ չի, որ գոնե ասեն, ինչ-որ մեկի հանգիստ էին խանգարում:
Մեջբերել
Chuk-ի խոսքերից
Էջանիշներ