Շինարար-ի խոսքերից
Համալսարանում հայ գրականության ժամին, երբ ժողովրդական բանահյուսության մասին դասախոսություն էր, մեր դասախոսն ասաց, որ էն լեզուները, ովքեր լավ են անիծելուց, էդքան էլ հարուստ չեն հայհոյանքների առումով, իսկ հայհոյելուց լավ լեզուները աղքատ են անեծքների առումով սովորաբար, բայց իր խոսքով՝ հայերենը, ի պատիվ մեզ, երկու առումներով էլ հարուստ է: Իհարկե, էն ժամանակ ծիծաղալու հնչեց, բայց քանի գնում համոզվում եմ, որ չէ, մեր լեզուն շատ աղքատ ա թե անեծքներից, թե հայհոյանքներից: Իհարկե, պրպտելու դեպքում կգտնենք բազմահարկ անեծքներ էլ, հայհոյանքներ էլ, բայց ակտիվ բառապաշարի մաս են կազմում միայն շատ քչերը դրանցից, ավելի շատ երևի հայհոյանքները՝ էդ էլ ռուսերենի ազդեցությամբ հիմնականում: Փոխարենը ինչքան բարեմաղթանքեր ունենք. մենք օրհնում ու բարեմաղթում ենք ամեն առիթով՝ բարև-բարլուսը դե բոլորն ունեն, բայց մենք ուտելուց առաջ բարի ախորժակ ենք մաղթում, հետո՝ անպայման անուշ լինի, անուշի պատասխանն էլ կա՝ անուշի ծոցը մնաս: Հա, անգլերեն էլ ինչ-որ արտահայտություն կա, կամ ֆրանսերեն տարբերակն են օգտագործում, բայց մերի պես պարտադիր արարողակարգի մեջ չի մտնում: Չգիտեմ, ինձ սա շատ ա դուր գալիս, օրդ սկսում ես բարեմաղթանով, արթնացար՝ հերթով ընտանիքի բոլոր անդամներին բարի լույս մաղթեցիր, բարի լույսն առար, լողացար՝ բաղնիքդ անուշ, շնորհակալությունն էլ՝ ապրես ենք ասում, սափրվեցիր, թրաշդ անուշ, նախաճաշ՝ բարի ախորժակ, անուշ լինի, տանից դուրս եկար՝ Աստված քեզ հետ, կամ ուղղակի հաջողություն, ճաշելիս՝ նույն բարեմաղթանքների համալիրը, մի նոր բան առար՝ բարով մաշես, բարով վայելես, մի լավ բան կատարվեց՝ աչքներս լույս, աչքդ լույս, իրար դիմելիս էլ՝ ցավդ ու չարդ տանեմ, վիճելիս էլի՝ այ ցավդ տանեմ՝ ուղղակի հնչերանգը փոխած: Հրաժեշտ տալիս՝ հաջողություն էլի: Դե հա, սկզբում էլ ասի՝ բարև-բարլուս բոլորն ունեն, բայց ընդհանուր պատկերը ստանալու համար սրանք էլ եմ նշում, բայց էստեղ օրինակ բարի օրի փոխարեն ավելի հաճախ՝ հայ կամ հեյ են ասում, ռուսերեն՝ պռիվետ, մենք չէ՝ բարև, բարի լույս, բայց եթե ողջույն էլ ասենք, էլի ողջություն ենք մաղթում: Էստեղ մեկ էլ մի հատ չիըռս ունեն, բարև էլ ա, հաջող էլ ա, շնորհակալություն էլ ա, խնդրեմ էլ ա, կենաց էլ ա, ընդ որում բոլոր կենացները՝ առաջին, երկրորդ, ծնողների:Դ, ամեն ինչ ա մի խոսքով: Ամեն լեզվում ինչ-որ հետաքրքիր առանձնահատկություն կարելի ա գտնել, բայց ինձ շատ ա դուր գալիս, որ մեր լեզուն էս աստիճան դրական ա, որ մեր լեզվի ու մեր շփման ոճի առանձնահատկություններից մեկը բարեմաղթանքների առատությունն ա:
) ու նպատակաուղղված ձևով փորձում են «ճիշտ ուղու վրա դնել», այսինքն՝ բացահայտ հոգեբանական բռնություն ենք տեսնում մեր նկատմամբ։
Մեջբերել
De gustibus et coloribus non est disputandum.
։ Կամ նրան, ով սարքել ա, էլի։
Էջանիշներ