Թեմայից դուրս, բայց հետաքրքիր կամ կարևոր գրառումներ

[Շինարար]

Բյուր, իրոք պատասխանելիս զգացի, որ շատ տարածված մոտեցում ա ախր, քեզ հեչ դուր չի գա, բայց խնդրեմ՝ Վահրամ Սահակյանը: Ախր դու էնքան տարբեր ազգերի հետ ես շփվել, մարդիկ տարբեր են ամենուր, պիտի բոլորիցս լավ իմանաս, ախր խի՞ ենք զիբիլ:

[Դատարկություն]

Ես էլ Անդրանիկին (antranigv) FB-ում էի շուտ-շուտ հանդիպում, էն էլ լքել ա ՖԲ-ն ։)
Ուրախ եմ, որ հիմա ստեղ ա։

Հա, ես էլ Անդրանիկին գիտեմ, մեր գործի տեղ ա եկել ու սփյուռք.ամ-ից ա
Բարի գալուստ:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, իրոք պատասխանելիս զգացի, որ շատ տարածված մոտեցում ա ախր, քեզ հեչ դուր չի գա, բայց խնդրեմ՝ Վահրամ Սահակյանը: Ախր դու էնքան տարբեր ազգերի հետ ես շփվել, մարդիկ տարբեր են ամենուր, պիտի բոլորիցս լավ իմանաս, ախր խի՞ ենք զիբիլ:

Շին, հենց տարբեր ազգերի հետ շփվելու արդյունքում ա, որ շշմում եմ: Ամեն ազգ ունի իրա միջին վիճակագրական, ստերեոտիպային տեսակը: Առանձին վերցրած մարդիկ կարող ա էս կամ էն կետով շեղվեն ստերեոտիպից: Օրինակ, հայտնի ա, որ գերմանացիները գարեջուր խմող, սանդալների հետ սպիտակ գուլպա հագնող ու ճշտապահ ժողովուրդ են: Կարող ա ոմն Յոհաննեսը ճշտապահ ու սանդալների հետ սպիտակ գուլպա ա հագնում, բայց գարեջրից զզվում ա:

Էդ միջին վիճակագրականից էլ շեղվող շատ փոքր տոկոս կտեսնես, բայց նույնիսկ էդ շեղման դեպքում էնքան տարբեր չեն, որ էդ հասարակությունից դուրս զգան իրանց:

Հայ ազգի դեպքում տենց չի: Երկու իրարից արմատապես տարբերվող մշակույթ ա: Ճիշտ ա՝ մեկը շատ ավելի մեծ ա, բայց մյուսն էնքան փոքր չի, որ ասես՝ միջինից շեղվողներն են: Ու հա, էդ մեծը զիբիլ ա, որտև պրոդուկտ չի տալիս: Ինքը զբաղված ա ինքնասնուցմամբ ու ինքնաբավարարմամբ, ոչ մի տեսակի օգուտ չի տալիս ո՛չ իրան, ո՛չ իրա երկրին, ո՛չ առավելևս մարդկությանը: Ու դա անհասկանալի ֆենոմեն ա:

[Շինարար]

Բյուր, մի քիչ մտքերս հավաքեցի, նոր պատասխանեմ: Քանի որ ես շատ եմ կարևորում ակումբցիքի, քո ու բոլորի ոնց մտածելը, սրտիս մոտ եմ ընդունում էս քննարկումը, ես չեմ ուզում սենց մտածենք, ճիշտ մոտեցում չի, լավ միտում չի ու դեպի լավը չի տանելու իմ կարծիքով:


Չեմ հավատում ես որ ազգի մեծ մասը կամ մի ստվար զանգվածը կամ մի քսան տոկոսը թեկուզ զիբիլ ա: Ես շփվել եմ բանվորների, գյուղացիների, քյասիբների, անտունների, տարբեր մարդկանց հետ, մարդիկ լավն են, համենայն դեպս էն մարդիկ, որոնց ես հանդիպել եմ իմ կյանքում մեծ մասամբ լավն են եղել: Իհարկե ես առանձնապես շփվող չեմ, բայց նաև ի տարբերություն ձեզ էդ հնարավորությունը չեմ ունեցել որոշակի փաբերում կամ գուցե ակումբ.էյեմի հետ իմ ուսանողական տարիները իմ նման մարդկանց հետ անցկացնելու:

Ինձ թվում ա խնդիրն էն ա, որ կեղտը, զիբիլը, տականքը վեր ա բարձրացել, ի դեմ Աշոտյանի, Շերմազանովի, մյուսի, ու հա դուք (դուք եմ ասում, որովհետև իրոք ես չեմ կարող ինձ առանձնացնել, եթե զիբիլ ենք, ես էդ զիբիլի մեջ եմ ինձ տեսնում) գուցե իրար գտել եք, առանձնացել, բայց դա չի նշանակում, որ ձեզնից դուրս մնացածը սաղ զիբիլ են, մի հսկա զանգված, որը ձեզնից դուրս ա, որը չունի ձեր ինտելեկտը, ձեր հասկացողությունը, ձեր գիտելիքները, ձեր տեղեկացվածությունը, բայց իրան էլ ա խորթ, ինքն էլ ա օտարված, ինքն էլ իր ձևով ա օտարված, իր գյուղում իր անասունն ա պահում, իր քաղաքում իր գաջն ա քաշում, էդ ա իր արտադրանքը, կներես սաղ ակումբ.էյեմում պատվածք չեն կարող գրել: Գնա մարդկանց հետ խոսա, սաղ պայթում են մեջից, ոչ մեկ իր տեղը չի գտնում, էդ ո՞նց եղան սաղ զիբիլ: Մի խոսքով, ինձ թվաց, թե մտքերս հավաքել եմ, նորմալ կարամ շարադեմ, բայց ստացվեց էն, ինչ ստացվեց: Չեմ ընդունում էս մտածողությունը ոչ մի կերպ: Սաղ օրը Մեֆի հետ կռվում եմ, որ մի ասա տենց, բայց պիտի ես ասեմ: Սխալ եք:

[Gayl]

...ձեզնից դուրս մնացածը սաղ զիբիլ են, մի հսկա զանգված, որը ձեզնից դուրս ա, որը չունի ձեր ինտելեկտը, ձեր հասկացողությունը, ձեր գիտելիքները, ձեր տեղեկացվածությունը...

Ապեր էտ ովքեր են?… այլ մոլորակներից հյուրեր ունենք?… թե աստվածներն են բարեհաճել?…
Քիչ էր մնում մոռանայի...սովորական մահկանացուներ ջան բարևներ, լավ եք?

[Հայկօ]

Բյուր, մի քիչ մտքերս հավաքեցի, նոր պատասխանեմ: Քանի որ ես շատ եմ կարևորում ակումբցիքի, քո ու բոլորի ոնց մտածելը, սրտիս մոտ եմ ընդունում էս քննարկումը, ես չեմ ուզում սենց մտածենք, ճիշտ մոտեցում չի, լավ միտում չի ու դեպի լավը չի տանելու իմ կարծիքով:


Չեմ հավատում ես որ ազգի մեծ մասը կամ մի ստվար զանգվածը կամ մի քսան տոկոսը թեկուզ զիբիլ ա: Ես շփվել եմ բանվորների, գյուղացիների, քյասիբների, անտունների, տարբեր մարդկանց հետ, մարդիկ լավն են, համենայն դեպս էն մարդիկ, որոնց ես հանդիպել եմ իմ կյանքում մեծ մասամբ լավն են եղել: Իհարկե ես առանձնապես շփվող չեմ, բայց նաև ի տարբերություն ձեզ էդ հնարավորությունը չեմ ունեցել որոշակի փաբերում կամ գուցե ակումբ.էյեմի հետ իմ ուսանողական տարիները իմ նման մարդկանց հետ անցկացնելու:

Ինձ թվում ա խնդիրն էն ա, որ կեղտը, զիբիլը, տականքը վեր ա բարձրացել, ի դեմ Աշոտյանի, Շերմազանովի, մյուսի, ու հա դուք (դուք եմ ասում, որովհետև իրոք ես չեմ կարող ինձ առանձնացնել, եթե զիբիլ ենք, ես էդ զիբիլի մեջ եմ ինձ տեսնում) գուցե իրար գտել եք, առանձնացել, բայց դա չի նշանակում, որ ձեզնից դուրս մնացածը սաղ զիբիլ են, մի հսկա զանգված, որը ձեզնից դուրս ա, որը չունի ձեր ինտելեկտը, ձեր հասկացողությունը, ձեր գիտելիքները, ձեր տեղեկացվածությունը, բայց իրան էլ ա խորթ, ինքն էլ ա օտարված, ինքն էլ իր ձևով ա օտարված, իր գյուղում իր անասունն ա պահում, իր քաղաքում իր գաջն ա քաշում, էդ ա իր արտադրանքը, կներես սաղ ակումբ.էյեմում պատվածք չեն կարող գրել: Գնա մարդկանց հետ խոսա, սաղ պայթում են մեջից, ոչ մեկ իր տեղը չի գտնում, էդ ո՞նց եղան սաղ զիբիլ: Մի խոսքով, ինձ թվաց, թե մտքերս հավաքել եմ, նորմալ կարամ շարադեմ, բայց ստացվեց էն, ինչ ստացվեց: Չեմ ընդունում էս մտածողությունը ոչ մի կերպ: Սաղ օրը Մեֆի հետ կռվում եմ, որ մի ասա տենց, բայց պիտի ես ասեմ: Սխալ եք:

Շին, իմ կարծիքով՝ ստեղ քաքի համը հանողը ոչ թե Աշոտյան ու Co-ն ա, այլ պատրիարխալ, փակ, քսենոֆոբ, ավանդապաշտ, գողական, հիվանդ արժեհամակարգով, սխալ ձգտումներով, անպատասխանատու ու անօրեն (սենց երկար կարող եմ շարունակել) հասարակարգը, որի արտադրողներն ու կրողները հենց էդ քո ասած մարդկանց մեծագույն մասն ա: Աշոտյանենք սրա բնականոն ու տրամաբանական ծնունդն են: Բյուրի գրածը չեմ կարդացել, եթե ուրիշ թեմա եմ բացում, կներեք ինձ երևի:

[Շինարար]

Շին, իմ կարծիքով՝ ստեղ քաքի համը հանողը ոչ թե Աշոտյան ու Co-ն ա, այլ պատրիարխալ, փակ, քսենոֆոբ, ավանդապաշտ, գողական, հիվանդ արժեհամակարգով, սխալ ձգտումներով, անպատասխանատու ու անօրեն (սենց երկար կարող եմ շարունակել) հասարակարգը, որի արտադրողներն ու կրողները հենց էդ քո ասած մարդկանց մեծագույն մասն ա: Աշոտյանենք սրա բնականոն ու տրամաբանական ծնունդն են: Բյուրի գրածը չեմ կարդացել, եթե ուրիշ թեմա եմ բացում, կներեք ինձ երևի:

Հայկ, բայց էդ հասարակարգի պատճառով սաղս ենք քաքի մեջ, ներողություն արտահայտությանս: Ո՞վ ա ասում, որ իմ ասած մեծ մասը ողջունում ա դա, ախպեր, մարդիկ ուղղակի էդքան թվարկեցի գրագետ և այլն չեն, չգիտեն ոնց դրա դեմն առնեն, դու ես հասկացողը, գրագետը, ինետելկտուալը, մտավորականը, լրիվ անկեղծ, ինձ համար դու մեր ազգի մտավորականի իդեալական օրինակ ես, մարդ, որի տեղեկացվածությունը, հասկացողությունը, գիտելիքները, աշխարհընկալումը ես ինքս կուզենամ որպես չափանիշ վերցնեմ ու մոտենամ, լրիվ անկեղծ եմ ասում: Դու մտավորական լինելով գիտե՞ս՝ ոնց դեմն առնել, ոնց կոտրել էդ շղթա ասեմ, ինչ զահրումար ասեմ, էն խեղճ գյուղացին, բանվորը, չարքաշը որտեղի՞ց իմանա, մի բան գիտի, որ սենց սխալ ա, պայթում ա մեջից, մտավորականներն էլ փաբերում լռվցրած իրանք իրանց գտած չգիտեմ հայհոյում են, կամ ուղղակի բավարարվում են իրանց նեղ աշխարհով, գլուխներն առնում երկրից գնում են: Չկա տենց բան, որ հասարակության մեծ մաը դրա կրողն ա: Ես ծառայել եմ բանակում, կես տոկոսը ստեղծում ա էդ համակարգը ու ղեկավարում մնացած իննսունինը տոկոսին, մի մասը առանձնանում ա, մեկուսանում, ինքն իր մեջ ամփոփվում, էն մնացածն էլ ուղղակի ղեկավարվում են՝ մեջներից պայթելով ու ի վիճակի չլինելով ինչ-որ բան փոխել: Խի՞ ա տենց, ես չգիտեմ, բայց ես գիտեմ, որ էդ համակարգի կրողը էդ մի կես տոկոսն ա, էն մնացածը սաղ հայհոյում են, պայթում են ու բան չեն փոխում, դու էլ չես փոխում, ուրեմն դու էլ ես իրանցից մեկը, ու դու իրանցից ավելի խելացի ես, իրանք դա գիտեն, իրանք բա քեզ են նայում առաջին հերթին, իսկ դու ասում ես՝ սաղդ նույնն եք, զիբիլ եք (դու ասելով մտավորականին նկատի ունեմ, դու զիբիլ չես ասեմ, բնականաբար, բայց Բյուրի տեսակետն ես շարունակում):

[Արէա]

Շին, իմ կարծիքով՝ ստեղ քաքի համը հանողը ոչ թե Աշոտյան ու Co-ն ա, այլ պատրիարխալ, փակ, քսենոֆոբ, ավանդապաշտ, գողական, հիվանդ արժեհամակարգով, սխալ ձգտումներով, անպատասխանատու ու անօրեն (սենց երկար կարող եմ շարունակել) հասարակարգը, որի արտադրողներն ու կրողները հենց էդ քո ասած մարդկանց մեծագույն մասն ա: Աշոտյանենք սրա բնականոն ու տրամաբանական ծնունդն են: Բյուրի գրածը չեմ կարդացել, եթե ուրիշ թեմա եմ բացում, կներեք ինձ երևի:

Ավելի շուտ հակառակն ա, Հայկ։
Ոչ թե աշոտյանենք են էս տիպի հասարակության ծնունդ, այլ հասարակությունը էսպիսին ա դարձել (ավելի ճիշտ էսպիսին չի դարձել, կամ աբողջովին էսպիսին չի դարձել, ուղղակի էսպիսին լինելն ա խրախուսվում, էսպիսիներն են երևում) աշոտյանենց շնորհիվ։
Ցանկացած իշխող դասակարգ իր արժեհամակարգն ա թելադրում հասարակությանը, թե ոնց ա էդ դասակարգը դարձել իշխող, էդ ուրիշ հարց ա, կարա աստիճանաբար տրանսֆորմացիայի, դեգրադացիայի, սխալների, իշխանության զավթման կամ հազար ու մի պատճառի արդյունք լինի։ Բայց եթե իշխանությունը հանցագործ ա, ինքստինքյան հասարակությունում էլ սկսում են գործել հանցագործ խաղի կանոններ, իշխանությունը մտավորականությունից ձևավորվի՝ հասարակությունում էլ աստիճանաբար կբարձրանա մտավորականների դերը, որպես հետևանք վերացնելով գողական մտածելակերպը, արժեքները։
Հիտլերի իշխանության ժամանակ գերմանացիները քսենոֆոբ, ռասիստ ու ֆանատիկ էին, հիմա գերմանացիներն էդպիսի՞ն են, ոչ իհարկե։

Դու նախագահ ես, կամ մշակույթի նախարար, կամ իշխանության այլ ներկայացուցիչ, որը հասկանում ա որ հասարակությունում սխալ խաղի կանոններ են գործում, քո համար դժվա՞ր կլինի էդ կանոնները փոխել։

Հ.Գ. Խոսքս ոչ թե ինչ-որ բան արգելելուն ա վերաբերվում, այլ մեկ այլ բանի պրոպոգանդային։

[Շինարար]

Ավելի համակարգված կարելի էր գրել, բայց ինձ թվումա ՝ ընդհանուր իմաստը պարզ ա՝ ինչ նկատի ունեմ: Ֆեյսբուքում նոր աչքովս ընկավ մեջբերում էն մարդուց, ում ֆանատն եմ, ասում ա՝ Մեր ծանծաղ մտքերի, մեր անքաջ հոգիների տղմուտներում, կամ եթե ասում ենք զիբիլ, մեզ էլ ենք էդ զիբիլի մեջ տեսնում, ու քննարկում ենք՝ խի ենք զիբիլ, մեր ինչն ա զիբիլ, ու լրիվ համաձայն եմ ինքս իմ մեջ գտնել ինչն ա զիբիլ, քննարկել, կամ եթե առանձնանցնում ենք մեզ էդ զիբիլից, ասում՝ չէ, մենք մեր փոքր խմբով բայց էդքան էլ ոնց զիբիլ չենք, այ դուք, ու էլ լսելի չենք դառնում էդ դուքի, էդ զիբիլ որակվողների կողմից, որովհետև ինձ չի կարա առաջնորդի իր գաղափարներով մեկը, իր գաղափարները ինձ հասանելի դարձնի ինչ-որ մեկը, ով ինձ զիբիլ ա անվանում, չի էլ անվանում, բայց հոգու խորքում զիբիլ ա համարում:

[Շինարար]

Ավելի շուտ հակառակն ա, Հայկ։
Ոչ թե աշոտյանենք են էս տիպի հասարակության ծնունդ, այլ հասարակությունը էսպիսին ա դարձել (ավելի ճիշտ էսպիսին չի դարձել, կամ աբողջովին էսպիսին չի դարձել, ուղղակի էսպիսին լինելն ա խրախուսվում, էսպիսիներն են երևում) աշոտյանենց շնորհիվ։
Ցանկացած իշխող դասակարգ իր արժեհամակարգն ա թելադրում հասարակությանը, թե ոնց ա էդ դասակարգը դարձել իշխող, էդ ուրիշ հարց ա, կարա աստիճանաբար տրանսֆորմացիայի, դեգրադացիայի, սխալների, իշխանության զավթման կամ հազար ու մի պատճառի արդյունք լինի։ Բայց եթե իշխանությունը հանցագործ ա, ինքստինքյան հասարակությունում էլ սկսում են գործել հանցագործ խաղի կանոններ, իշխանությունը մտավորականությունից ձևավորվի՝ հասարակությունում էլ աստիճանաբար կբարձրանա մտավորականների դերը, որպես հետևանք վերացնելով գողական մտածելակերպը, արժեքները։
Հիտլերի իշխանության ժամանակ գերմանացիները քսենոֆոբ, ռասիստ ու ֆանատիկ էին, հիմա գերմանացիներն էդպիսի՞ն են, ոչ իհարկե։

Դու նախագահ ես, կամ մշակույթի նախարար, կամ իշխանության այլ ներկայացուցիչ, որը հասկանում ա որ հասարակությունում սխալ խաղի կանոններ են գործում, քո համար դժվա՞ր կլինի էդ կանոնները փոխել։

Հ.Գ. Խոսքս ոչ թե ինչ-որ բան արգելելուն ա վերաբերվում, այլ մեկ այլ բանի պրոպոգանդային։

Արեա, մի վայրկյանում կփոխվեն, չեն էլ փոխվի, վերջապես հնարավորություն կունենան ազատ շնչելու, ոնց կան իրականում:

[StrangeLittleGirl]

Հայկ, բայց էդ հասարակարգի պատճառով սաղս ենք քաքի մեջ, ներողություն արտահայտությանս: Ո՞վ ա ասում, որ իմ ասած մեծ մասը ողջունում ա դա, ախպեր, մարդիկ ուղղակի էդքան թվարկեցի գրագետ և այլն չեն, չգիտեն ոնց դրա դեմն առնեն, դու ես հասկացողը, գրագետը, ինետելկտուալը, մտավորականը, լրիվ անկեղծ, ինձ համար դու մեր ազգի մտավորականի իդեալական օրինակ ես, մարդ, որի տեղեկացվածությունը, հասկացողությունը, գիտելիքները, աշխարհընկալումը ես ինքս կուզենամ որպես չափանիշ վերցնեմ ու մոտենամ, լրիվ անկեղծ եմ ասում: Դու մտավորական լինելով գիտե՞ս՝ ոնց դեմն առնել, ոնց կոտրել էդ շղթա ասեմ, ինչ զահրումար ասեմ, էն խեղճ գյուղացին, բանվորը, չարքաշը որտեղի՞ց իմանա, մի բան գիտի, որ սենց սխալ ա, պայթում ա մեջից, մտավորականներն էլ փաբերում լռվցրած իրանք իրանց գտած չգիտեմ հայհոյում են, կամ ուղղակի բավարարվում են իրանց նեղ աշխարհով, գլուխներն առնում երկրից գնում են: Չկա տենց բան, որ հասարակության մեծ մաը դրա կրողն ա: Ես ծառայել եմ բանակում, կես տոկոսը ստեղծում ա էդ համակարգը ու ղեկավարում մնացած իննսունինը տոկոսին, մի մասը առանձնանում ա, մեկուսանում, ինքն իր մեջ ամփոփվում, էն մնացածն էլ ուղղակի ղեկավարվում են՝ մեջներից պայթելով ու ի վիճակի չլինելով ինչ-որ բան փոխել: Խի՞ ա տենց, ես չգիտեմ, բայց ես գիտեմ, որ էդ համակարգի կրողը էդ մի կես տոկոսն ա, էն մնացածը սաղ հայհոյում են, պայթում են ու բան չեն փոխում, դու էլ չես փոխում, ուրեմն դու էլ ես իրանցից մեկը, ու դու իրանցից ավելի խելացի ես, իրանք դա գիտեն, իրանք բա քեզ են նայում առաջին հերթին, իսկ դու ասում ես՝ սաղդ նույնն եք, զիբիլ եք (դու ասելով մտավորականին նկատի ունեմ, դու զիբիլ չես ասեմ, բնականաբար, բայց Բյուրի տեսակետն ես շարունակում):

Շին, այ էդ քո ասած հայհոյողները նաև նրանք են, ովքեր անմոռուկներ են կպցնում իրանց ամեն տեղին, ովքեր կաշառք են տալիս հարցեր լուծելու համար, ովքեր տանը իրանց կանանց ծեծում են, ու կարելի ա շարունակել: Ես էստեղ լավ-վատ կյանքի հարց չեմ բարձրացնում, որովհետև իմ ասած երկու խմբերում էլ կան թե՛ լավ, թե՛ վատ ապրողներ: Ես էստեղ արժեքների հարց եմ բարձրացնում: Ու Հայաստանում կա հսկայական զանգված, որը հենց էդ դարավոր մուսուլմանական առաքելական արժեքներով ա առաջնորդվում, որը խեղդվում ա իշխանությունների ձեռը, բայց ինքը փոքր ֆորմատով նույնն իրա տանն ա անում, մեծ ֆորմատով էլ կաներ, եթե իրան շանս տային:

Ու էդ ամբողջ հասարակությունը կոնկրետ ինձ ու ինձ նման շատերին ժամանակին իրա միջից դուրս ա արել, վռնդել ա ու դա արել ա մի քանի անգամ: Ի՞նչ փոխելու մասին կարա լինի խոսքն էդ դեպքում, երբ իրանք չորով ասում են՝ դու մերոնցից չես, ռադ էղի:

[Շինարար]

Էրեխեք, վերջին հաշվով չեմ ուզում համոզած լինեմ, կարճ՝ իմ ասելն էն էր, որ ամեն դեպքում ինձ համար ավելի մոտ ու հարազատ ա բանվոր, քարտաշ, անճաշակ զիբիլը, թեկուզ անմոռուկ կպցնող, հա ի՞նչ անենք, էդքան ա հականում, էդ ա տեսնում, իրան թվում ա՝ դա ա հայ լինելը, քան էդ զիբիլին ղեկավարող «մտավորական» Աշոտյանակերպերը կամ էդ իրեն էդ զիբիլից վեր դասող (իսկ եթե զիբիլ ես անվանում, արդեն իսկ վեր ես դասում) մտավորականը: Ես ինձ էդ զիբիլի մեջ եմ տեսնում, դուք ոնց գիտեք:

[StrangeLittleGirl]

Էրեխեք, վերջին հաշվով չեմ ուզում համոզած լինեմ, կարճ՝ իմ ասելն էն էր, որ ամեն դեպքում ինձ համար ավելի մոտ ու հարազատ ա բանվոր, քարտաշ, անճաշակ զիբիլը, թեկուզ անմոռուկ կպցնող, հա ի՞նչ անենք, էդքան ա հականում, էդ ա տեսնում, իրան թվում ա՝ դա ա հայ լինելը, քան էդ զիբիլին ղեկավարող «մտավորական» Աշոտյանակերպերը կամ էդ իրեն էդ զիբիլից վեր դասող (իսկ եթե զիբիլ ես անվանում, արդեն իսկ վեր ես դասում) մտավորականը: Ես ինձ էդ զիբիլի մեջ եմ տեսնում, դուք ոնց գիտեք:

Շին, նորից եմ ասում՝ էդ տարբերությունը կրթության մակարդակի կամ ինտելեկտի մեջ չի, այլ արժեքների: Երկու «ճամբարներում» էլ կան կիրթ ու գրագետ, մտածող մարդիկ, կան նաև կրթություն չստացած, անգրագետ, հասարակ մարդիկ: Ստեղ հարցն արժեքներն են: Ու եթե քո համար արժեքն անմոռուկն ա, դասի քեզ էդ մասսայի մեջ, ինչ ասեմ:

[Շինարար]

Շին, նորից եմ ասում՝ էդ տարբերությունը կրթության մակարդակի կամ ինտելեկտի մեջ չի, այլ արժեքների: Երկու «ճամբարներում» էլ կան կիրթ ու գրագետ, մտածող մարդիկ, կան նաև կրթություն չստացած, անգրագետ, հասարակ մարդիկ: Ստեղ հարցն արժեքներն են: Ու եթե քո համար արժեքն անմոռուկն ա, դասի քեզ էդ մասսայի մեջ, ինչ ասեմ:

Բյուր, դու հստակ ասում ես, մեր հասարակության մեծ մասը 150 տարի առաջ էլ ա եղել զիբիլ, հիմա էլ, ու բերում ես քո հիմնավորումները, էդ թվում նաև անմոռուկ կպցնելը, ես էլ պատասխանում եմ, որ չկա տենց բան, բացառվում ա, ու անմոռուկը մատի փաթաթան մի դարձրեք, էդ ա քարոզվում, մարդիկ էլ կրկնօրինակում են: Անմոռուկը ո՞նց կարա որևէ արժեքի չափանիշ լինի: Ես էլ ասում եմ, որ անմոռուկը ընդամենը ճաշակի բացակայության մասին կարա խոսա, վերջ, բայց էդ նույն մարդը օտարված ա իրան զգում, որքան դու: Հա, խառը մառն եմ գրել, բայց ես վերընթերցում եմ, իմ միտքը ամեն դեպքում հստակ երևում ա՝ ինչ նկատի ունեմ: Չկա տենց բան, հասարակության մեծ մասը, իննսունինն ու հինգ տոկոսը, այդ թվում նրանք, ովքեր անմոռուկ են կպցնում, քո ասած զիբիլը չեն ու չեն կրում իրանց մեջ Հայկի նշած գողական համակարգը, դա պարտադրված ա, սաղ էլ դրա մեջ են տապակվում, սաղ էլ զգում են, որ սխալ ա, սաղ էլ ուզում են դուրս պրծեն:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, դու հստակ ասում ես, մեր հասարակության մեծ մասը 150 տարի առաջ էլ ա եղել զիբիլ, հիմա էլ, ու բերում ես քո հիմնավորումները, էդ թվում նաև անմոռուկ կպցնելը, ես էլ պատասխանում եմ, որ չկա տենց բան, բացառվում ա, ու անմոռուկը մատի փաթաթան մի դարձրեք, էդ ա քարոզվում, մարդիկ էլ կրկնօրինակում են: Անմոռուկը ո՞նց կարա որևէ արժեքի չափանիշ լինի: Ես էլ ասում եմ, որ անմոռուկը ընդամենը ճաշակի բացակայության մասին կարա խոսա, վերջ, բայց էդ նույն մարդը օտարված ա իրան զգում, որքան դու: Հա, խառը մառն եմ գրել, բայց ես վերընթերցում եմ, իմ միտքը ամեն դեպքում հստակ երևում ա՝ ինչ նկատի ունեմ: Չկա տենց բան, հասարակության մեծ մասը, իննսունինն ու հինգ տոկոսը, այդ թվում նրանք, ովքեր անմոռուկ են կպցնում, քո ասած զիբիլը չեն ու չեն կրում իրանց մեջ Հայկի նշած գողական համակարգը, դա պարտադրված ա, սաղ էլ դրա մեջ են տապակվում, սաղ էլ զգում են, որ սխալ ա, սաղ էլ ուզում են դուրս պրծեն:

Շին, լավ էլի... հա, 150 տարի առաջ նույն զիբիլն են էղել, հիմա էլ նույն զիբիլն են: Ի՞նչ պարտադրվածության մասին ա խոսքը: Ինչու՞ ինձ չեն կարողանում պարտադրել, իրանց կարողանում են: Ո՞վ ա իրանց պարտադրում իրանց կանանց տանը ծեծել, կաշառել ինչ-որ մեկի, երբ նույնիսկ էդ մարդը չի խնդրել կաշառք, արևածաղիկ չրթելով գնալ Ծիծեռնակաբերդ:

Իմ մեծ տատը հիմա սաղ չի, բայց որ սաղ լիներ... Ինքը ո՛չ դպրոց ա գնացել, ո՛չ գրել կարդալ գիտեր, ո՛չ ծնողներն են գլխին եղել, բայց հաստատ ոչ ոք չէր կարողանա իրան անմոռուկ պարտադրել, որովհետև ինքն ուղղակի էդ տեսակից չէր:

Ու ո՞նց են ուզում էդ մարդիկ դուրս պրծնել: Դու խորացե՞լ ես, հարցրե՞լ ես: Իրանց ուզած դուրս պրծնելն էն ա, որ իրանք էդ ամենն անելու շանս ունենան: Իրանք ոչ թե ուզում են կաշառք տվողի դերում լինել, այլ վերցնողի, ոչ թե քամվողի, այլ քամողի: Որովհետև երբ շանս ա լինում որևէ բան ասելու կամ անելու, սկսում են առաջ քաշել գործտվողություն ու այլ արժեքային հարցեր, ու էդտեղ տեսնում ես, որ մեկ ա իրանց արժեհամակարգն ուրիշ ա:

Օրինակ բերեմ: Երբ զինկոմիսարիատից պիտի դուրս գայի, ինձ զանգեցին, ասեցին՝ հրաման ա, իրավունք չունեմ գործից դուրս գալու: Ես ասեցի՝ իրավունք չունեք ինձ հրամայելու ու դուրս էկա: Մի երկու ամիս անց տեսա էնտեղ աշխատող բժիշկներից մեկին, որը քանի տարի ա ուզում ա գործից դուրս գալ, չի կարողանում, որովհետև «հրաման» ա, ինձ էլ նախանձում էր, որ կարողացել եմ պոկվել: Կարա՞ս ասես որն ա իմ ու իրա տարբերությունը: Էն, որ իմ արժեհամակարգում էդ հրամանն արժեք չունի, ես իմ արժեքների հետևից եմ գնում, ասել եմ՝ երկու ամիս, ուրեմն երկու ամիս: Իսկ էդ բժշկուհու համար հրամանը հրաման ա, ու ինքը ենթարկվում ա դրան: Այ տենց 150 տարի առաջ էլ էին ենթարկվում, հիմա էլ են ենթարկվում ու դեռ կենթարկվեն, մինչև իրանց հերթը գա ենթարկացնելու, որովհետև իրանք ուղղակի ուրիշ նյութից են պատրաստված: