,,Մազե կամուրջը"

StrangeLittleGirl-ի խոսքերից

Տարիներ առաջ, երբ էդպես երրորդ-չորրորդ կուրսի ուսանող կլինեի, մեր անատոմիկից դեպի լաբորատոր բարձրացող ճանապարհին (մարդկային լեզվով՝ Հերացու սկզբնամասում) մի տատիկ ինձ կանգնեցրեց: Սկսեց պատմել, որ իր աղջիկը հոգեկան հիվանդ է, որ եկել էր դեղ գնելու, իսկ այն թանկացել էր (սովորական երևույթ մեր օրերում), ամբողջ փողերը տվել էր ու տուն գնալու կոպեկ չուներ: Պատմեց դստեր ամբողջ կենսագրությունը, թե ոնց է գնացել Մոսկվայում սովորելու, ոնց է սկսվել հիվանդությունը, ոնց են դեղերով կարգավորել, բայց հոր մահից հետո նորից սրացել է, որ ինքը հայոց լեզվի ուսուցչուհի է, հիմա էլ հիվանդ աղջկան տանը մենակ է թողել՝ վախենում է մի բան ջարդի, վնաս տա, տունն էլ հեռու է, ոտքով չի կարող գնալ: Էդ ընթացքում աչքերն էլ լցրեց: Էն աստիճանի, որ քիչ էր մնում՝ ես էլ հուզվեի: Ամաչելով 200 դրամ ուզեց, խոստացավ, որ հաջորդ օրը նույն տեղը կբերի, իսկ ես պնդեցի, որ չանհանգստանա, ոչինչ, կարևորը շուտ տուն հասնի:

...Ամիսներ անցան: Քայլում էի Կորյունով: Մեկ էլ տեսնեմ՝ ջրակալած պղտոր աչքերով մի տատիկ ինձ է մոտենում:
- Ես մանկավարժ եմ: Էսօր գնացի աչքի բժշկի...
- Դեղ նշանակեց, փողը չհերիքեց, չէ՞,- ջղայնացա՝ ճանաչելով հոգեկան հիվանդ աղջիկ ունեցող տատիկին:
- Չէ, չէ,- շփոթվեց:
- Կներեք, ես ժամանակ չունեմ,- ու ճամփաս շարունակեցի:

Հաջորդ հանդիպումը տեղի ունեցավ Ռադիոտան մոտ: Նորից ինչ-որ նմանատիպ բան ասաց, իսկ ես արդեն կատաղեցի.
- Չե՞ք ամաչում: Մի ժամանակ էլ հոգեկան հիվանդ աղջիկ ունեիք:
- Դուք ինձ ինչ-որ մեկի հետ շփոթում եք:
- Հաստատ չեմ շփոթում: Գոնե Ձեր հիշողությունը մարզեք, հետո փողոց դուրս էկեք, որ նույն մարդուն մի քանի անգամ չմոտենաք:
- Բայց... բայց... որտե՞ղ եմ Ձեզ մոտեցել:
Հըմ... աշխարհագրական կետերն էլ է շփոթում:

Նա հավանաբար մեր թաղերից էր, որովհետև հաճախ էի տեսնում Սայաթ-Նովայի ծայրերին կամ փոստի մոտակայքում: Երևի հենց փոստի շենքում էլ ապրում էր (Հերացուց երեք րոպեի ճանապարհ), որովհետև մի քանի անգամ էդ կողմերում տեսա՝ ձեռքին հացի տոպրակ, իր հասակակից կանանց հետ (ըստ երևույթին՝ հարևան) ուրախ-ուրախ զրուցելիս: Թեև աչքերը միշտ պղտոր ու ջրալի էին, բայց դեմքը պայծառ էր:

Մի անգամ էլ տեսա Աբովյան փողոցում՝ մի ջահել աղջկա խոսացնելիս: Կլանված լսում էր: Երևում է՝ հերթական զոհն էր: Ես էլ որոշեցի տատիկի գործին խփել: Աղջկան մի կողմ քաշեցի, նախ ճշտեցի՝ ճանաչու՞մ է պառավին, թե ոչ, իսկ հետո բացատրեցի, թե ինչու է մոտեցել: Շուռ եկավ, ասաց՝ կներեք, շտապում եմ, հեռացավ:

Էսօր անատոմիկի մոտով բարձրանում էի դեպի լաբորատոր (մարդկային լեզվով՝ Հերացիով): Մեկ էլ տեսնեմ՝ մեր տատիկը կանգնած շուրջն է նայում: Տարածքը դատարկ էր, ուսանողություն չկար, բայց անատոմիկի պատի տակ մի աղջիկ կար կանգնած: Ուշադիր նայում էի երեսին՝ սպասելով, որ ինձ կմոտենա. էս անգամ ուզում էի համբերատար լսել, փորձել պարզել, թե որն է իր յուրօրինակ մուրացկանության պատճառը: Բայց երևի ճանաչեց, որովհետև ինքն էլ ինձ ուշադիր նայեց ու չմոտեցավ: Ավելին՝ երբ փոքր-ինչ հեռացա, քայլեց դեպի անատոմիկի պատի տակ կանգնած աղջիկը: Իսկ ես, քանի որ ինձ հռչակել էի որպես տատիկի գործին խփող, հետ քայլեցի, աղջկան զգուշացրի, իսկ նա շատ ուրախ ասաց.
- Տենց էլ գիտեի:

Ձեզ մոտեցե՞լ է ջրակալած ու պղտոր աչքերով էս տատիկը: Էնքան հետաքրքիր է՝ ինչի՞ համար է փող ուզել:

[COLOR="DarkGreen"] Ես տեսել եմ այդ տատիկին...

,,Զարմանահրաշ ու գաղտնիքներով լի հոգի ունես սիրելի Բյուրակն", վճռել ես ամեն կերպ ,,խփես" այդ տատիկի ,,գործին":
Իսկ ես տեսա այդ ջրակալած աչքերով տատիկին, ու ինձնից էլ մի ուրիշ պատճառով փորձեց փող խնդրել: Ես չլսեցի նրան, կարևորություն չտվեցի թե ինչ էր պատմում, բայց հասկացա, որ իսկական պատճառը ասելը անհեթեթություն կլիներ և գուցե չէր ընդունվի ոչ մեկի կողմից:
Իսկ իսկական պատճառը՝, որի համար տատիկը փող էր կորզում հետևյալն էր.
,,Ամուսինս վաղուց մահացել է, չնայած նրա լինելն էլ ոչնչով չէր մեղմելու իմ վիճակը: Մի տղա ունեյինք, որը նույնպես ընտանիքով հեռացավ երկրից ու ապրում էր Եվրոպայում:
Մինչև նրա մահանալը, օգնում էին... Բայց նրա մահից հետո նույնիսկ չեն էլ զանգում...
Ես միջին կարգի թոշակառու եմ ու գիտեք թե ինչքան եմ ստանում: Գիտեք թե որքան բարձր են տան վարձերը, կոմունալ վճարները... Իսկ սնունդը միայն թանկանում է ու թանկանում:
Ճիշտ է, քաղաքի կենտրոնական մասում տուն ունեմ, բայց դե չեմ կարողանում վաճառել: Բացի այն՝, որ չեմ կարողանում անցնել որդուս հիշատակի վրայից ու տունը չկտակել նրա զավակներին, ինքս էլ չեմ կարողանում հարմարվել այլ տեղ ապրելու մտքին, ախար իմ ամբողջ կյանքը այս տանն է անցել, իմ բոլոր լավ հիշողությունները այս տան հետ են կապված... Իսկ ինձ միայն այդ հիշողություններն են մնացել, ուրիշ ոչինչ...
Չնայած արդեն ծեր եմ ու աչքերս էլ ջրակալած են, բայց դեռ գույները տարբերում են: Լավ տարբերում են կարմիրն ու դեղինը... ելակն ու կեռասը, ծիրանն ու թութը: Ախորժակս տեղն է, բերանիս համն էլ չի փոխվել: Ցամաք հացից ու անյուղ մակարոնից զզվում եմ, ուզում եմ մեկ-մեկ էլ լավ բաներ ուտել: Բայց արի ու մարդկանց բացատրիր, որ անկախ քո տարիքից, անկախ քո ունեցած թոշակի չափից
դու էլ մարդ ես ու ուտել ես ուզում... Չեն հասկանա, հաստատ չեն հասկանա: Դրա համար էլ ստիպված եմ լինում տարբեր պատմություններ հորինել, խաբել...Կարծում եք ինձ համար հե՞շտ է ամեն անգամ մի նոր բան մտածել...":