Մի քիչ ակումբի, մի քիչ էլ շարժման մասին
«Էսինչ բանը սխալ ես անում»: «Ձեր մոտեցումները կատեգորիկ սխալ են, անհրաժեշտ է էսպես անել»: «Չի կարելի էդպիսի քաղաքականություն բանեցնել, դա կբերի ակումբի պասիվացմանը» և այլն:
Սրանք սովորական դարձած մեղադրանքներ են, «էսինչի» ու «էդպիսիի» տեղն ինչ ասես կարելի է լրացնել: Օրինակ՝ «ինչու՞ եք կատակային գրառումն այսինչ թեմայում ջնջում», կամ «չի կարելի արգելել էրոտիկ նկարների տեղադրումը», կամ «չափից ավելի խստությունը կհարկադրի ակումբցիներին ակումբից հեռանել», կամ «տրանսլիտով գրառումները անհրաժեշտ է թույլատրել, որովհետև մարդիկ կան, որ չեն կարող հայատառ գրել», կամ «օտարալեզու գրառումները պետք է թույլատրել, որովհետև արքելելով սահմանափակվում է թե այցելուների, թե ասելիքի քանակը», կամ «չի կարելի մոդերատորին նշանակել, նրան պետք է ընտրեն», կամ «դու չպետք է միանձնյա որոշումներ կայացնես, պետք է հաշվի առնես այլոց կարծիքները»: Սրանք բոլոր ոչ միայն սովորական են, այլև նորմալ են: Այս տեսակետներից յուրաքանչյուրը ոչ միայն գոյություն ունի, այլև կարող է ճշմարիտ է կամ ճշմարտության տարրեր է պարունակում:
Ու այս համատեքստում ես համեմատության եզրեր եմ տանում ակումբի ու շարժման դեմ հնչած մեղադրանքների մեջ: Չէ, մեղադրանքների իմաստը չի նույնը, մեղադրանքների տիպն է նույնը: «Շարժումը պետք է սկսի ակտիվ հանրահավաքների փուլ», «Շարժումը պետք է իր ողջ ուժերը կոորդինացնի եթեր ստանալու համար», «Շարժման լիդերը պետք է փոխվի», «Շարժման տրամաբանությունը սխալ է, պետք է գնալ գրոհի ճանապարհով», «Էսպես շարունակելու դեպքում շարժման շարքերը կստվարանան» և այլն: Նման են, չէ՞: Այս տեսակետներից յուրաքանչյուրն էլ կարող է ճշմարիտ լինել կամ ճշմարտության տարրեր պարունակել, ունի գոյության ու բարձրաձայնվելու իրավունք:
Հապա ո՞րն է սխալը: Սխալը զուտ հոգեբանական է: Սխալը նրանում է, որ մեր մոտ բոլորն ամենից խելոք են: Սխալը նրանում է, որ յուրաքանչյուրն ունի իր տրամաբանությունը ու կարծում է, որ դա է միակ ճշմարտությունը, դրանից այն կողմ աշխարհ չկա: Սխալն այն է, որ ամեն մեկը կարծում է, որ եթե ամեն ինչը իր պատկերացրած ուղով չի գնում, ուրեմն ընթացքը սխալ է, որովհետև ինքն ամենախելոքն է, լուսավորումը միայն իրեն է տրված: Սխալը այլընտրանքը դիտարկել չցանկանալն է, սխալը կարծրատիպերն են ու այս տեսակետները հնչեցնելու առոգանությունը: Այո՛, առոգանությունը շատ բան է փոխում: Առոգանությունը հավակնոտություն է ստեղծում:
Այս բոլոր պնդումներն անողները մոռանում են տարրական ճշմարտություն, մոռանում են հարգել դիմացինի փորձը և արածը: Որովհետև այդ բոլոր տեսակետները գոյություն ունեն մի հասարակ փաստի պատճառով. ակումբն ու շարժումը գոյություն ունեն: Կլինեի՞ն ձեր այս տեսակետները, եթե չլիներ ակումբը, եթե չլիներ շարժումը: Իհարկե ոչ: Դուք կունենայիք այլ, էլի հավակնոտ տեսակետներ, բայց լրիվ ուրիշ բաների մասին: Իսկ հիմա դուք խոսում եք երկու իրողությունների՝ ակումբի ու շարժման մասին: Ուրեմն առաջին հերթին փորձեք հասկանալ, որ ակումբը գոյություն ունի, որովհետև այն ինչ որ մեկը ստեղծել է (ճիշտ է՝ շատերի օգնությամբ), որ շարժումը գոյություն ունի, որովհետև այն ինչ-որ մեկերը սկսել են (ճիշտ է՝ շատերի օգնությամբ):
Ու քանի դեռ այս երկու հասկացությունները չեն մեխվում ուղեղի մեջ, ձեր տեսակետները դառնալու են հավակնոտ, որովհետև այո, թե ակումբը, թե շարժումը բաց են առաջարկների ու քննադատությունների համար, բայց մի մոռացեք, որ նրանք կայացել են ՈՉ ԹԵ ՁԵՐ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ, ՁԵՐ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ, ՁԵՐ ՊԱՏԿԵՐԱՑՈՒՄՆԵՐԻ արդյունքում, այլ ՄԻԱՅՆ ՈՒ ՄԻԱՅՆ դրանք ստեղծողների ու ղեկավարողների վարած քայլերի արդյունքում: Ուրեմն ի՞նչ: Անշուշտ կարելի է համարել, որ այսինչ կամ այնինչ բանը սխալ է արվում, բայց համոզված պնդելը որ դրանք սխալ են ու դուք եք անսխալական, ծիծաղելի է, որովհետև դուք երբևէ չեք ստեղծել նման ֆորում, որովհետև դուք երբեք չեք ղեկավարել ու ստեղծել նման շարժում:
Բայց մեզ մոտ սովորական բան է բամբասկոտությունն ու ինչ-որ մեկի բմբուլները քամուն տալը: Այդ ընթացքում անպայման մտածում ես, որ դու ամենախելոքն ես, ամենատրամաբանողն ես, ամենասրամիտն ես, ամենաինտելեկտուալն ես, ամենաճիշտ հաշվարկողն ես, ամենափայլուն մտքերի տերն ես, ամենասկզբունքայինն ես ու ընդհանրապես ամենան ես: Ավելին, այդ բոլոր խոսակցությունները նախատեսված են մի ամբիոնի համար, որտեղ ընդհանուր տեղեկացվածության ու ինտելեկտուալ բազան քո չափանիշներին համապատասխան է, կամ էլ ավելի ցածր է, բայց ոչ երբեք բարձր: Բարձրի մոտ դու չես կարող քո ասելիքը նույն վստահությամբ ասել, որտև այդ բարձրը քեզ հողին կհավասարացնի իր հիմնավորումներով: Հետևաբար բոլորովին պատահական չի, որ երբ օրեր առաջ ասացի, որ շարժման ղեկավարների հետ հանդիպում է կազմակերպվում, որտեղ այս բոլոր քննադատությունները ու տեսակետները կարելի է ներկայացնել, այնպես որ ցանկացողները թող կապվեն ինձ հետ, ոչ մեկը, բացարձակապես ՈՉ ՄԵԿԸ չկապվեց: Ինչու՞: Որովհետև այնտեղ նրանց տեսակետները մեծ հավանականությամբ կջախջախվեին, նախընտրելի է այստեղ, նրանց ականջից հեռու բամբասելն ու փնովելը: Դա էլ է նորմալ, ժողովրդավարության մի մասն է: Սակայն այդ դեպքում եկեք լինենք ազնիվ. ձեզնից ոչ մեկը պատրաստ չէ մասնակցել երկրում ժողովրդավարության հաստատմանը: Դուք դա ուզում եք: Բայց ձեր սպասելիքն է, որ ձեր փոխարեն դա ուրիշները պետք է անեն: Ձերը խոսելն է: Միայն խոսելը: Գործելն ուրիշների գործն է: Դուք ի՞նչ կապ ունեք: