Նայել RSS հոսքը

Բլթանոց

Ենթագիտակցական

Գնահատական. 3 ձայն, 5.00 ընդհանուր:
Նույնիսկ ամենագեղեցիկ, գունեղ առարկաների ստվերը գորշ է, գորշ ու տափակ: Զարդանախշերի ստվերն էլ է գորշ ու հարթ՝ առանց պճնանքի ու հմայքի։ Ես իմ ստվերն եմ... ես ստվեր եմ, ընդամենը գորշ, կորած–մոլորված ստվեր, որ փնտրում է նրան, ով այդ ստվերը ստեղծում է։ Երևի` դա է պատճառը, որ ժամերով քայլում եմ փողոցներում ու փնտրում իմ ստվերի տիրոջը։ Մարդ կա ստվերն է կորցնում, ստվեր էլ կա՝ մարդուն է կորցնում։
Տեսնես ինչ ձևի է իմ տերը։ Տեսնես ինչ գույն ունի։ Միագույն է, թե բազմերանգ։
Օֆ դե, արա, մոռթեց առթեն, թե ով էր խնթրում՞

Կար–չկար մի ստվեր կար՝ գորշ ու տափակ։ Ստվերն ապրում էր աշխարհում ու զարմանում, թե ինչու են մնացածը` մարդ, ամեն մեկը՝ մի գույնի, ամեն մեկը՝ իր յուրահատկություններով, իր համով, հոտով, իսկ ինքը՝ միշտ անգույն, միատարր, հոգնած ու դատարկ մի ստվեր։
Մի օր տեսավ, որ ամեն մարդ իր հետևից կպած մի ստվեր է ման ածում ու հասկացավ, որ, երևի, ինքն էլ է այդպիսի մի մարդ ունեցել, իսկ հետո պոկվել է նրանից ու կորել այս մեծ ու գորշ քաղաքում։ Ստվերը փնտրում էր իր տիրոջը, բայց չէր գտնում։
Մի օր նա որոշեց, որ եթե չի գտնում իր մարդ–տիրոջը, ինքը կդառնա մարդ։
Ստվերը սկսեց զարդարվել։ Սկզբից նա գունավոր շորեր հայթայթեց, վառ նարնջագույն կեղծամ ու շպար։ Նա հագավ շորերը, շպարվեց, բայց հենց տեղից վեր էր կենում, որ դուրս վազի, ինքը գնում էր, շպարն ու շորերը մնում էին։
Մի քանի ժամանակ ստվերը փակվել էր իր տնակում ու խորհում էր։ Նա երկար լաց էր լինում ու խղճում իրեն, մինչև դրանից էլ հոգնեց ու որոշեց նոր ուղիներ մտածել։
«Թքած շորերը,– մտածում էր ստվերը,– ասում են՝ հագուստը չի մարդուն գեղեցկացնում»։
Ստվերը մտածում էր, որ եթե չի կարող իր արտաքինը գեղեցկացնել ու զարդարել, կսկսի ներքինը զարդարել։ Նա օրերով դուրս չէր գալիս իր սենյակից, գրքեր էր կարդում, ուսումնասիրում էր տարբեր ազգերի պատմությունը, գեղարվեստը, գրականությունը, հետո՝ անցավ երաժշտություն ուսումնասիրելուն։ Նա ուսումնասիրում էր մինչ այդ գրված ամբողջ այն երաժշտությունը, որ քչից–շատից մտել էր մարդկության պատմության մեջ։ Այնքան խորացավ, որ մի օր նույնիսկ մի սոնատ գրեց։ Դրանում ընդամենը երեք ձայն կար. անձրևի կաթիլը, քամու սվսվոցը ու ձկան լողը։ Իր ստեղծագործությունն իրեն շատ էր դուր գալիս։ Ժամերով կրկին ու կրկին լսում էր այն ու երազում, թե մի օր ինչպես մարդիկ կգտնեն իր երաժշտությունն ու ինքը կդառնա հանրահայտ, աշխարհահռչակ, չէ, տիեզերահռչակ կոմպոզիտոր։
Այդպես անցնում էին ամիսներ ու տարիներ։
Մի օր ստվերը որոշեց, որ արդեն պատրաստ է դուրս գալ իր մենախցից ու ներկայանալ մարդկությանը։
Նա դուրս եկավ փողոց ու քայլեց դեպի իր իմացած ամենամարդաշատ բարերից մեկը։ Երբ նա բացեց դուռը ու ներս մտավ, նրան խլացրին այնտեղից եկող անհայտ ինչ–որ երաժշտության ձայներ, որ ավելի շատ նման էին վայրի կենդանիների մռնչյունների ու վայրենության մեջ ապրող մարդկանց՝ երկու քարը իրար տալուց եկող ձայնին, մեկն էլ երգում էր այնպես, կարծես կատուն շռեր մետաղյա թաշտի մեջ։
Մի քիչ լսելուց հետո չդիմացավ, վեր թռավ ու սկսեց բղավել.
– Մարդի՛կ, այս ի՞նչ եք անում, ինչպե՞ս կարող եք լսել այս աղմուկը, երբ մարդկությունը այնպիսի՜ հարմոնիկ ստեղծագործություններ ունի, երբ հանճարներն իրենց ուղեղի ստեղծած ամենափայլուն մարգարիտնե՜րն են ձեզ պարգևել, երբ...
Վերջին «երբ»– ի վրա երկու հոգի ձեռից–ոտից բռնեցին գիտունիկին ու շպրտեցին փողոց։
– Մյուս անգամ ստեղ ոտ չդնե՛ս, պրոֆեսո՛ր։ Քո նման խելոքներն էին պակաս մեր քեֆը խանգարեին,– հեգնանքով մռթմռթաց հերոսներից մեկը։
Ստվերը որոշեց չհանձնվել։ Հաջորդ օրը մի հայտարարություն տեսավ, որտեղ ցանկացողներին հրավիրում էին ազգային գրադարան՝ մասնակցելու մի քննարկման, որի թեման էր «Ժամանակակից զտարյուն մարդկային ցեղի գրականությունը»։
Հաջորդ օրը ուղիղ նշանակված ժամին ստվերը ներս մտավ քննարկումների դահլիճ, բայց քննարկումներն արդեն սկսել էին։
«... դուք իրավունք չունեք արգելել սե... ցանկացած մարդ իրավունք ունի նայ...»,– դահլիճի բեմից հասնում էին ոգեվորված մի կնոջ խոսքեր։ Նրա ձայնը մի քիչ խռռպոտ էր, երևի՝ շատ էր ծխում, մազերը՝ թափթփված ու անշնորհք, հագուստն էլ՝ կարծես արջի բերանից հանած լիներ։ Ստվերը նկատեց, որ կնոջ ասած ամեն նախադասության մեջ անպակաս է «իրավունք» բառը. «դուք իրավունք չունեք պոռնիկներին արգելել փողոց դուրս գալ», «դուք իրավունք չունեք մեզ արգելել սեռիալներ նայել», « կինը իրավունք ունի անել՝ ինչ ուզում է», « ամեն ոք իրավունք ունի ասել այն, ինչ մտածում է», «ոչ ոք իրավունք չունի ինձ արգելել լինել այնպիսին, ինչպիսին ուզում եմ»։ Մի քանի րոպեի ընթացքում կինն այնքան ազատ անձի «իրավունք» նշեց, որ գրառվելու դեպքում, երևի, մի Կալիֆորնիա նահանգի օրենսգրքի չափ կդառնային՝ նախադեպերի նկարագրություններն հետը։
Ստվերը մտածում էր։ Հետո՝ կանգնեց.
– Մարդն ամեն ինչի իրավունք էլ ունի, բայց դա դեռ չի նշանակում, որ այդ իրավունքը պետք է օգտագործվի։ Օրինակ, մադա՛մ, օրենքը չի արգելում ձեզ դավաճանել ձեր սիրած տղամարդուն, դրա իրավունքն է՛լ ունեք, ինչու՞ չիրագործեք, հը՞ն։ Գուցե՝ ամեն ինչ չէ, որ իրավունք ունենալ–չունենալով է որոշվում՞
Դահլիճում քար– լռություն տիրեց։ Բոլորը սպասում էին, թե ինչ կպատասխանի մադամը։
– Կինն իրավունք ունի քնել ում հետ ուզում է։ Ոչ ոք իրավունք չունի արգե...
Ստվերը քայլում էր աշնանային փողոցով։ Մի քիչ հիասթափված էր, մի քիչ էլ՝ տարակուսանքի մեջ։ Չէր հասկանում, թե դահլիճն ինչի վրա էր այդպես ծափահարում այդ կնոջը, չէր հասկանում, թե ինչու բոլորը ծիծաղեցին, երբ ինքը փորձեց խոսել ու ինչու իրեն ուղարկեցին լա՜աավ հեռու՝ տասնյոթերորդ դար՝ մեր պապերի թիվ։
Ամսիներն ու տարիները նորից անցնում էին, իսկ ստվերը նոր պլաններ էր մշակում մարդկության առողջացման։

– Մենք միշտ ընկերներ կլինենք, չէ՞։
Ստվերը շրջվեց։ Նստարանի կողքը երկու փոքրիկ ինչ–որ խաղ էին խաղում։ Մեկը աղջիկ էր, մյուսը՝ տղա։
– Կտաս ինձ քո լապատչկեն՞ հիմա ստեղ պիտի փորեմ մի հատ... Չէ, կարմիր պոչովն եմ ուզում։
– Իսկ դու մի հատ կտաս սամասվալդ՞ հիմա սամասվալը պիտի հողը լցնի ու տանի թափի ձորից ներքև…
– Ո՛Չ, ձորից ներքև չէ, անտառ։
– Ո՛Չ, անտառ չէ, մեր տան...
Ստվերը շատ տեղեր էր հանդիպել «ընկերներ» բառը։ «Շերլոք Հոլմսն ու բժիշկ Ուաթսոնը ընկերներ էին»՝ փաստում էր Կոնան Դոյլը, «Եսլի դռուգ ակազալսյա վդռուգ...»՝ երգում էր խռռպոտ ձայնը ռադիոյից, հետո՝ ընկերներ բառը ուղղագրական ու բացատրական բառարաններում էր հանդիպել, կրթված էր մեր ստվերը, բայց իմաստը մի քիչ այդքան էլ լավ չէր հասկանում։
«Հաաաա՜, երևի «ընկերները» այն է, որ մի բան ես ուզում, հետո մի բան ես տալիս»– մտածեց ստվերը ու այդ օրվանից որոշեց, որ պետք է մեկին գտնի, ումից մի բան ուզի, ու ում մի բան տա։
Փողոցով մի մարդ էր անցնում։ Շորերը պատառոտված էին ու անթրաշ էր։ Սպիրտի հոտն էլ այնպես էր վրայից փչում, որ կարելի էր դոշից ցուցանակ կպցնել՝ Մոտակայքում չծխել, վտանգավոր է կյանքի համար։
Բայց ստվերն այնքան էր ոգևորված, որ դա չէր էլ նկատում։ Ուրախությամբ լցված, որ հիմա մի բան էլ կսովորի, կիմանա, թե ինչ է նշանակում ընկերներ, ու մի քիչ էլ կմոտենա իր՝ այդքան տենչած մարդու կերպարին, վազեց.
– Բարև ձեզ, մենք հավերժ ընկերներ կլինենք, չէ՞ ։ Դուք ինչ կարող եք ինձ տալ։ Այ ե՛ս այսպիսի մի բան ունեմ,– նա գրպանից հանեց ինչ–որ մի իր, լավ չէր երևում՝ ինչ, որովհետև միայն ստվերն էր երևում այդ առարկայի։
– Ոսկի՜,– զարմացավ հարբեցողը։
– Հաա՜, ուրեմն ոսկի՜ էր իմ գրպաններում դրածը…Իմ ամեն ինչը ստվեր է։ Թե քաք լինի, թե ոսկի, բոլորը մի գույնի է,– հայտնեց ստվերը։
– Աբռես, ախպերս, քո ցավը տանեմ, աբռես դու, պապիին փրգիր դու...
Ստվերն ուրախ էր, նույնիսկ մի քիչ էլ երջանիկ. առաջին անգամ իր գորշ կյանքում մեկին ուրախություն էր պատճառել։
– Իսկ դուք ինչ կարող եք ինձ տալ,– հարցրեց ստվերը պապիին, երբ նա կարծես թե պատրաստվում էր հեռանալ։
– Տո՛ ես ի՞նչ ունեմ, ա՛յ ախպեր, որ քեզ տամ,– վրդովվեց նա,– յա՛ն տու, այ քյալ, դու էիր պակաս հըլը ընձնից բան ուզեիր... գնա՝ քու...

Ուղարկել «Ենթագիտակցական"» Digg-ին Ուղարկել «Ենթագիտակցական"» del.icio.us-ին Ուղարկել «Ենթագիտակցական"» StumbleUpon-ին Ուղարկել «Ենթագիտակցական"» Google-ին

Պիտակներ: դեպրեսիվ Խմբագրել պիտակները
Կատեգորիաներ
Առանց կատեգորիայի

Մեկնաբանություն

  1. Ֆրեյա-ի ավատար
    Ստվերը այլևս չէր ուզում ոչինչ։ Բացարձակապես ոչինչ։ Արդեն մի քանի տարի էր, ինչ առանց դուրս գալու ապրում էր իր տնակում ու ուզում էր մինչև կյանքի վերջ էլ շարունակեր իր տնակում մնալ։
    Ստվերը ծերացել էր ու թոշնել։ Ժամանակին գեղեցիկ սանրված մազերից միայն մի գզգզված դեզ էր մնացել, եղունգները՝ կրծոտած էին ու կեղտոտ, շորերը չէր փոխել այն օրվանից։ Կեղտից ու արևի պակասից մաշկը ծածկվել էր խոշոր պզուկներով ու գորտնուկներով։ Ինքն էլ ամբողջ օրը միայն ուտում էր ու քնում, այնպես, որ դարձել էր մի մեծ, փտած մսագունդ։
    Մի օր մի թռչնակ մտավ իր տնակը։ Խեղճը մոլորվել էր երևի… Առաստաղի տակ թպրտում էր, կոտորում իրեն, բայց չէր կարողանում ելքը գտնել։ Ստվերն էլ՝ սովորականի պես պառկած էր անկողնում ու ալարում էր վեր կենար, որ փոքրիկին ազատ արձակի։
    Այդպես մի քանի օր տանջվելուց հետո թռչնակը առաստաղի ծղոտները քիչ–քիչ կտցեց ու մի անցք բացեց, դուրս պրծավ–գնաց։ Փոքրիկ անցքից ինչ–որ պայծառ լույսեր էին ընկնում, կարծես ստվեր լիներ, բայց ոչ թե գորշ ստվեր, այլ լուսավոր, պայծառ, մաքուր, սպիտակ ստվեր…
    Ստվերը վեր կացավ տեղից։ Սկզբից նա դուրս նայեց անցքից, բայց ոչինչ չտեսավ։ Միայն կապույտ երկինք էր երևում ու փոքրիկ ամպիկներ։
    Հետո որոշեց մեծացնել անցքը ու հասկանալ, թե այդ որտեղից էին գալիս այդ պայծառ ճառագայթները։
    Նա ավելի ու ավելի էր քանդում ծղոտներն ու ավելի ու ավելի շատ բան էր տեսնում դրսում. լազուր, ջինջ երկնքում լողում էին կուտակված գոլորշուց կենդանիկներ՝ ձկնիկներ, փիսիկներ ու նապաստակներ։ Որքան մեծացնում էր անցքը, այդքան ավելի էր իրեն դուր գալիս տեսածը, այնքան ավելի էր զմայլվում ու հիանում։
    Մի մեծ կտոր էլ հանեց առաստաղից ու տեսավ «նրան»։ Մեծ, դեղին, պայծառ, փայլող–շողացող, շլացնող, հմայիչ ու միաժամանակ ջերմ... Նա այնքան շատ պայծառ «ստվերներ» էր արձակում, որ նույնիսկ մի ճանճանչը բավական էր, որ լուսավորեր ստվերի գորշ տնակը։
    Ստվերը մի քանի ճաճանչ բռնեց, հավաքեց դրանք ու դրեց ծաղկամանի մեջ։
    Մի քանի օր շարունակ ստվերը, նստած սեղանի կողքը, ձեռքը կզակի տակ ծալած, նայում էր իր «ոսկե» փնջին ու աչք չէր կարողանում կտրեր։
    «Դու հրաշք ես, դու ամենագեղեցիկն ես, դու ամենալուսավորն ես»,– մտածում էր ստվերը։
    Նա արդեն մոռացել էր ուտելն ու քնելը։
    Մի քանի օր էլ անցավ ու ստվերը հասկացավ. այն ժամանակ նա այդպես էլ չգտավ իր մարդ–տիրոջը, որովհետև իր տերը ոչ թե մարդ էր, այլ արևն էր։ Նա – արևի ստվերն էր։ Ժամանակը եկել էր. ստվերն ու տերը պետք է միավորվեին կրկին ու այևս երբեք ստվերը չէր լինի գորշ ու անգույն, տափակ ու միատեսակ։
    Վերջին շաբաթը ստվերը ոգևորության մեջ էր։ Նա ամբողջ օրը իրեն կարգի էր բերում, ահագին նիհարել էր, մազերն ու եղունքները սարքել էր, այլևս թավալ չէր տալիս անկողնում ամբողջ օրը ու տան գործերով էր զբաղվում։
    Եւ ահա եկավ այն օրը, երբ նա պատրաստ էր ներկայանալ իր տիրոջը…
    Արևը դեռ դուրս չէր եկել նախորդ օրվա ննջից, երբ ստվերը լքեց տնակը։ Նա քայլերն ուղղեց դեպի ձորի բերանը, որտեղից առաջինը պետք է երևար նոր արթնացող արևը։
    Եւ ահա, մի նոր շող փայլատակեց։ Քիչ–քիչ սկսեցին երևալ նաև մյուս ճաճանչները։
    Արևը գալիս էր։
    Այնքա՜ն պայծառ էր, այնքա՜ն լուսավոր էր, այնքան հաճելի էր դիտել նրան կողքից, որսալ նրա ժպիտը։
    Արդեն ուղիղ կիսով չափ դուրս էր եկել արևը։ Ստվերը նայում էր ու ջերմ հաճույք էր զգում կրծքավանդակում այդ տեսարանից. զմայլված էր ու քարացած… Նույնիսկ շնչել չէր կարողանում։ Վախենում էր վախեցնել… Իսկ շողերը դեռ գալիս էին ու գալիս, ու կարծես վերջը չէր էլ երևում դրանց։
    Երբ արևի վերջին շողերը դուրս էին եկել, ստվերն էլ չկար։ Նա միայն հասցրեց նկատել, որ քիչ–քիչ խամրում է, բայց չէր կարող տեղից շարժվել ու փախչել–պատսպարվել։
    Շաաա՜տ ուշ էր արդեն...
  2. Apsara-ի ավատար
    լավն էր, ինձ շատ դուր եկավ, բայց մեկնաբանություններրը՝ այսինքն այն ինչ ես ընկալեցի թողնում եմ ինքս ինձ
  3. Rhayader-ի ավատար
    ) ապլես:
  4. Բարեկամ-ի ավատար
    Շատ ազդեցիկ էր, Ֆրեյա:
    Նորից ծնվելու համար պետք է լինում մեռնել, այնպես որ վերջաբանը ավելի քան օպտիմիստական էր, ինչը և մաղթում եմ բոլոր ստվերներին. թողնել այդ հին ու հոգնած ստվերային կաղապարը ու վերածնվել արևի մեջ: Հա, ստվերը դա ընդամենը տարիների ու հանգամանքների ճենջից ձևավորված կաղապար ա, ոչ թե էություն, էությունը իսկ դա արևի ջերմության մասն ա, անձև ու անկաղապար, ամենուր ու ռեգեներացող, առանձին ու մասը ամենի, մի խոսքով - "Շաաա՜տ ուշ էր արդեն..."-ի փոխարեն` "Ահա, վերջապե'ս!":
  5. Ռուֆուս-ի ավատար
    Շատ լավն էր, ապրես

    Մի շնչով կարդացի, էնքան որ հետաքրքիր էր