Ձեռի հետ

Այստեղ բնությունն ու քաղաքակրթությունը ձուլված են իրար, ու երբ առավոտյան վարագույրները քաշում ես, պատուհանը բացում, անտառն իր ողջ թարմությամբ մտնում է ներս, ասում. "Արի գնանք, արի գրկեմ, որ շունչ տամ":

Նախաճաշից հետո դուրս ենք գալիս, քայլում դեպի ամենամոտ խանութը, որը կիլոմետրերով հեռու է: Արևը մերթ այրում է, մերթ՝ շոյում: Անընդհատ ուզում ես կանգնել ու հայացքով խժռել անտառները, սարերը, դեմքով քսվել կողքովդ անցնող թեթև քամուն... Բայց չէ... Պիտի առաջ գնաս, որովհետև շուտով ծարավելու ես, իսկ ջուր չունես:

Լսվում են միայն գետի խշշոցն ու թռչունների բազմաձայն երգերը: Ուրիշ ոչինչ չկա: Վայրի բնության մեջ ես, բայց քայլում ես ասֆալտի վրայով: Ոտքերիդ կողքով մողեսներ են վազվզում: Նրանք այս տարի շատ են: Ու ինչպես կասեր տեղի բնակիչներից մեկը, մողեսներն անտառների սանիտարներն են, նրանց չի կարելի ոչնչացնել: Ապրում են քեզ հետ, քո կողքին: Դուրս ես գալիս, դռան շուրջը վազվզում են: Մեծ, փոքր, արու, էգ... Ու ի՛նչ սիրուն նախշեր ունեն:

Մի թռչնակ թռվռում է ասֆալտի վրա: Երևի ծնողներին է կորցրել: Իսկ մեկ ուրիշին պետք է տեսնեի հաջորդ օրն առավոտյան, երբ դուռը կբացեի ու դուրս կգայի պատշգամբ, որտեղ թռչնակն իր համար կտեղավորվեր աթոռին՝ առանց մտածելու, որ մարդիկ կարող են վտանգավոր լինել:

Մի քանի քայլ անելուց հետո ոտքից տակ ճրթոց ես լսում: Գլուխդ կախում ես ու տեսնում, որ ասֆալտը ծածկված է սոճու չորացած կոներով, իսկ վերևում ծառերը կռացել են ճանապարհի վրա: Սոճին օզոնի աղբյուր է:

Հոգնում ես անընդհատ վերելքից ու նստում քարին, որ մի քիչ հանգստանաս: Ու ողք մարմինդ թուլանում է: Մի ակնթարթում ձուլվում ես անտառներին ու սարերին, ծառերին ու ասֆալտին թափված կոներին, ճամփին աճող մասրենիներին:

Վերջապես գտնում ենք խանութը: Ծարավը խեղդում է: Գնում ես սառը ջուրն ու անմիջապես շիշը բացում, թրջում չորացած կոկորդդ: Իսկ վաղն արդեն աղբյուրի ջուր կխմես:

Պատշգամբում նստած ես, երբ ամպերն իրենց սարսափելի գոռոցով ազդարարում են մոտալուտ անձրևը: Ու քիչ անց սկսվում է: Թռչունները լռում են, իսկ անձրևի ձայնը խառնվում է գետի խշշոցին: Սենյակում փակվելու փոխարեն դուռն ու պատուհանը բացում ես, որ թարմ օդը ներս գա: Իսկ դրսում չես մրսում, հետևում ես, թե ինչպես է յուրաքանչյուր կաթիլ տերևից տերև իջնում...

Երեկոյան կողքի սենյակում թիթեռնիկ է հայտնվում: Վախկոտ չէ: Թռչում է, հերթով նստում բոլորի կրծքերին: Ոչ ոք չի ուզում նրան վատություն անել: Բաց են թողնում անտառում: Մի քանի շրջան անելուց հետո վերադառնում է: Հիմա աղջիկներից մեկի ափի մեջ է: Մոտիկից զննում ես ու զարմանում, թե որքան կատարյալ են բնության գույները: Մարմինը կարմրավարդագույն է, թևիկները՝ դեղին, շագանակագույն ու սև նախշերով: Ու այնքա՛ն ուղիղ, այնքա՛ն հարթ, որ թվում է՝ ինչ-որ մեկը վրձնով նկարել է:

Տուն գնալու ճամփին նայում ես չորս կողմդ. անտառ է: Թվում է՝ նկարի միջով ես ճամփորդում, ու եթե ձեռքդ դուրս հանես, կդիպչես ծառերին ու կլղոզես դեռ չչորացած նկարը: Մեկ էլ՝ սպիտակ տարածություններ: Թցում է՝ ձյուն է եկել: Բայց չէ, երիցուկի դաշտերն են:

Կուզենայիր մի քանի ամիս ապրել այդպես՝ բնությանը ձուլված: Միայն թե քաղաքակրթության մինիմալ պահանջներս բավարարեն, և ես պատրաստ եմ գոնե կես տարի ապրել ու աշխատել այնտեղ, ուր անտառներ կան, իսկ դրանց կողքին մարդիկ երջանիկ են: