Նայել RSS հոսքը

Տրիբուն

Re. Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ

Գնահատական. 6 ձայն, 5.00 ընդհանուր:
Մի անգամ, մի լավ ընկեր ասեց, որ էս գրառումը Առովտի խմբագրությունում ֆուրոր էր առաջացրել: Եսի՞մ:


Բռի ժամանակներ են, հոռի բարքերով


Մենք մի քանի անգամ զրուցել ենք “Ինչ ունենք այս պահին, կամ որտեղ ենք գտնվում” թեմայով: Այդ պատճառով էլ ձեր բոլորի քննարկմանն եմ ներկայացնում կարծիքս մեր ներկա բարոյահոգեբանական վիճակի մասին:

Աշխարհը մի կողմ, մենք մի կողմ

Մի քանի օր առաջ Բութանի թագավորությունում ընտրություններ էին: Ընտրություներն առաջինն էին Բութանի պատմության մեջ: Բացարձակ միպետը, իր կամքով, որոշել էր անցկացնել ընտրություններ, ու սահմանադրական միապետության հիմքերը դնել: Ոչ մեկը նրան դա անել չէր ստիպել:

Մի քանի ամիս առաջ էլ Պակիստանում էին ընտրություններ, ու ի զարմանս գոնե մեզ, հայերիս, դիկտատոր Մուշարաֆը պարտվեց պառլամենտական ընտրություններում ու կորցրեց մեծամասնությունը ստորին պալատում:

Մի տարի առաջ Իրանի նախագահ Ահմադինեջադը ելույթ էր ունենում Թեհրանի պոլիտեխնիկական համալսարանում: Հենց նրա ելույթի ժամանակ, ուսանողները դահլիճում սկսեցին հակակառավարական կոչեր հնչեցնել ու այրել Ահմադինեջադի նկարները: Ու ոչ մեկը դրանից հետո համալսարանից չհեռացվեց, առավել ևս չձերբակալվեց: Իրանում ժողովրդականություն վայելով գրեթե բոլոր երգիչ-երգրուհիներն ու խմբերը հակաիշխանական կոխմնորոշում ունեն:

Ու վերևում խոսքը չի գնում Ֆրանսիա, Շվեդիա, Գերմանի, Չեխիա տիպի երկրների, այլ այսպես կոչված երրորդ, չորրորդ, քսաներորդ աշխարհի երկրների մասին:

Մենք ենք, մեր բարդույթները

Մենք ամենա խելոքն ենք, ամենա հինն ենք, ամենա քրիստոնյան ենք, ամենա-ամենա-ամենան ենք: Ու ինչի ենք մենք մեր կարծիքով այսքան ամենա: Որովհետև տառապում ենք բազմաթիվ ու բազմագույն ազգային բարդույթներով:

Բարդույթ մեկ – ինչի մեզ բոլորը չեն ճանաչում ?

Ինչ-որ պահի մենք որոշեցինք, որ բոլորը մեզ պարտավոր են ճանաչել: Չէ որ մենք առաջին քրիստոնյա ազգն ենք, մենք ունենք այբուբեն որից ոչ մեկը չունի, ու տառերի քանակով փաթեթավորած ունենք նույն լատինական կամ կիրիլիկ այբուբեները, մենք ունեցել ենք Տիգրան Մեծ ու Տիգրան Պետրոսյան, Գառնի-Գեղարդ, Նարեկացի-Շիրակացի և այլն:

Վերջերս ընթրիքի ժամանակ զրուցում էի մի ֆինն կնոջ հետ: Բավականին զարգացած կին էր, լուրջ պաշտոնյա եվրոպական կառույցներում, ու ինչ որ հերթական առաքելությամբ զբոսնում էր (ու չէր ձերբակալվում) Տյան-Շանի կողմերում; Ընթրիքի ժամանակ տիկինն անկեղծորեն զարմացել էր, որ ես, հայ լինելով, խոզի միս եմ ուտում ու կարմիր գինի եմ խմում: ԵՄ կոռւյցներում պաշտոն զբաղեցնելու համար պատմություն, մշակույթ, քաղաքագիտություն թեմաներով բավականին բարդ քննություններ հանձնած պաշտոնյան անկեղծորեն կարծում էր, որ հայերը մուսուլման են; Ի հարկե, մոտս բուռն ցանկություն առաջացավ տիկնոջը ինտիմ կապի մեջ մտցնեն գինու շշի ու արդեն մորթված խոզի հետ, բայց դե դա ոչ առաջին նման դեպքն էր, ոչ էլ հաստատ վերջինը:

Դե հիմա, մարդիկ չեն գնատահատում մեր ներդրումը քաղաքակրթության զարգացման գործում – փոքր ենք, անշնան ենք, մենք մեզ գիտենք, ուրիշները չգիտեն: Ուզում եմ անկեղծորեն ենթադրել, որ իրենք են տխմար որ մեզ չեն ճանաչում, կամ գոնե լավ չեն ճանաչում: Բայց երևի մենք էլ պիտի մտածենք, իսկ արժե որ մեզ ընդհանրապես ճանաչեն: Իսկ մենք ճանաչում ենք մինչ այժմ Յուկատանում բնակվող մայաներին? Ժամանակին լուրջ քաղաքակրթություն են եղել: Պետականույթունն էլ կորցրել են մեզանից մոտ 130 տարի հետո:

Բարդույթ երկու – բոլորը մեզ պարտք են

Սեփական ազգային ողբերգություն Ցեղասպանությունը ուրիշների վզին փաթաթելը, ու բոլորին մեզ պարտք լինելը, դարձրել ենք համազգային գերագույն նպատակ: Նկատել եք, որ Ցեղասպանության մասին ներհայկական զրույցներում, երբ շատ ենք խորանում, բացի թուրքերից մի տասնյալ ուրիշ մեղավորներ էլ ենք գտնում – գերմանացիները, որ թուրքերի դաշնակիցն էին, ռուսները, որ մեզ մենակ թողեցին, ֆրնասիացիներն ու անգլիացիները, որ կանգնած էին զորքով մի քանի կիլոմետրի վրա ու ոչինչ չէին անում, արաբները, հույները, քրդերը: Բոլորը բացի մեզանից: Երբեք պատճառների մեջ մենք մեզ չենք տեսել:

Այն ժամանակ մի քաղաքականություն էր գերտերությունների կողմից ու մենք խաղաքարտ էինք ու ոչ մեկը չէր խառնվում, հիմա էլ ուրիշ քաղաքականություն է, ու ինչ-որ լուրջ, կիսա-անկապ, ու լրիվ անկապ պետություններ, ֆեդերալ միավորներ, քաղաքային խորհուրդներ ընդունում են Ցեղասպանությանը վերաբերող ինչ-որ բանաձևեր ու մենք ազգովի վեր ու վար ենք թռնում, անկեղծորեն հավատալով, որ բոլորի մեջ արթնացել է խիղճը, ու այն ժամանակ մեզ մենակ թողածներն ու չօգնածները, հիմա, պարտքի զգացումով, վազելու են ու լուծեն մեր բոլոր պրոբլեմները:

Բարդույթ երեք – մենք որ թատրոն էին գնում, դուք իրար էիք ուտում

Բոլոր լուրջ մարդիկ գիտեն, որ ազգային թևավոր խոսք դարձած այս արտահայտության մեջ միայն մի փոքր, շատ փոքր ճշմարտություն կա: Արտավազդ Բ ու Որոդեսի ողբերգություն դիտելու պատմական չհաստատված էպիզոդը, ոչ մի կապ չունի համազգային պատմական թատրոնասիրության հետ: Տիգրանակերտում կամ Արտաշատում մի 50-60 տարի գոյատևած թատրոնները (ի միջի այլոց մեծ ամֆիթատրոնների գոյությունն այպես էլ չի հաստատվել, ու ամենայն հավանականությամբ բեմադրությունները տեղի էին ունենում արքունիքում, հունարեն հասկացող շատ նեղ շրջանակի համար), որտեղ հույն դերասանները բեմադրում էին հույն դրամատուրգների, հելենական մշակույթի երկրպագու Հայոց թագավորների հովանավորությամ, մեզ հանկարծ թատերասեր հասարակություն չդարձրեց: Ավելին մինչև Պարոնյան ու Սունդուկյան մենք դրամատուրգներ էլ չեն ունեցել:

Ամեն դեպքում, ենթադրենք ունեինք թատրոն, ու ունեինք շատ զարգացած թատերական մշակույթ: Որքանով է ռացիոնալ այս արտահայտությունը, հատկապես եթե այն ասվում է ժամանակակից աշխարհում քաղաքակրթվածության սանդղակում այժմ մեզանից մի քանի աստիճան բարձր գտնվող ժողովուրների հասցեին: Սրան, երևի կա մեկ հնարավոր պատասխան. «Հիմա մենք թատրոն ունենք, իսկ ուր է ձեր թատրոնը: Հիմա մենք թատրոն ենք գնում, իսկ դուք իրար եք ուտում»: Հետաքրքիր է մեր երկրորդ ու նորընտրի նախագահները կյանքում քանի անգամ են Արտավազդ Բ օրինակով թատրոն գնացել, լուրջ ներկայացում դիտելու: Սերժ Սարգսյանի մարտի 30-ին «Արտավազդ» մրցանակաբաշխության ժամանակ թատրոնի հասցեին շռայլած սիրո խոստովանությունը շատ նման է, նրա ու Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից ժողովրդավարական արժեքներին հավատարիմ լիենելու բազմաթիվ անկեղծ խոստովանություններին:

Բարդույթ չորս – մենք ենք կտրել բոլորի պորտը, կամ մենք ձեր հներից էլ հին ենք

Մենք ամենա հին ազգն ենք, նորից անհիմն բարդույթը, հատկապես լայն տարածում է գտել կիսագրագետ երիտասարդության շրջանում: Երիտասարդություն, որը տեղեկատվությունը ստանում է, լավագույն դեպքում, ինտերնետային, ճշմարտությունից հեռու, տեղեկատվական աղբյուրներից, իսկ վատագույն դեպքում, իրենց բակում բլոտ ու նարդի խաղացող տարիքով ու բանիմաց փիլիսոփաներից:

Մի երկու տարի առաջ, իմ ուսանողների մեկը, բավականին լուրջ հայացքով փորձում էր բոլորին ապացուցել, որ հայերն են ստեղծել առաջին աստղադիտարանը: Իմ բոլոր փորձերը համոզել, որ «առաջին աստաղադիտարան» արտահայտությունն ինքնին աբսուրդ է, և գրագետ մարդուն հարիր չէ նման հայտարարություններ անել, անցան ապարդյուն: Մի 10 րոպե էլ, փորձեցի ասել, որ քաղաքկրթության օրրան Միջագետքում ու Եգիպտոսում, գոնե համաձայն կատարված պեղումներին, հայտնաբերվել են շատ հին աստղադիտարաններ և այլն: Չէ ու չէ, մեր Քարահունջը որ կար (եթե ենթադրենք որ Քարահունջը ընդհանրապես երբևէ եղել է աստաղդիտարան, կամ եթե եղել է, որքանով է այն հայկական), մարդիկ Միջագետքում դեռ չգիտեին աստղերն ինչ են: Ապարդյուն անցան նաև փորձերը նրան համոզել, որ մինչև «առաջին աստղադիտարանին» անցնելը, մենք աշխարհին ներկայացնելու այլ, փաստարկված արժեքներ ունենք – ուրույն ճարտարապետություն, գրականություն, պատմիչներ ու պոետներ և այլն: Ուսանողության բավականին մեծ մասը, ամենայն հավանակությամբ, ինձ համարեց ապազգային էլեմենտ, ու թարս չափեց, ոտքից գլուխ, հասկացնելով, որ ուզեմ թե չուզեմ, պիտի ընդունեմ հայերի կողմից առաջին աստաղադիտարանը կառուցելու փաստը:

Դե ինչ ասես, երիտասարդին, որն անկեղծորեն սիրում է իր հայրենիքը, բայց դեռ չի կողմնորոշվում, թե ինչ գործնական ուղղվածություն պիտի տա այդ սիրուն ու ինքն իր համար արժեքներ է հորինում, ու խարխափում է հնագույնից հնագույնը լաբիրինթոսում: Իսկ այդ ժամանակ, ազգի ներկա հիմնախնդիրները մի կողմ դրած հայտնի գիտնականները նույն արդ երիտասարդներին կերակրում են միստիկ տափակաբանություններով: Ասենք, Հերունին մի երկու տարի առաջ հեռուստասեությամբ, բավականին լուրջ դեմքով ապացուցում էր, որ ”մաթեմատիկա” բառը հայկական ծագում ունի ու առաջացել է մատներով հաշվելու բնազդից – մաթեմատիկա = մատը-մատից-հետո-եկավ: Կամ հարցազրույց է տալիս ու պնդում է, որ Սթոունհենջը կառուցել է Հայկ Նահապետը, երևի Անգլիա կատարծ աշխատանքային այցի ժամանակ: Լուրջ է:

Բարդույթ հինգ – բռնաբարվել ենք, ուրեմն պիտի բռնաբարենք

Մի քանի հարյուր տարի սելջուկա-մոնղոլա-ղզլբաշ ցեղերի լծի տակ գտնվելն ու կեղեքվելը (կարդա բառնաբարվելը) ձևավորել է մեր գլխավոր բարդույթը, որով պիտի հպարտանանք – համակերպվել բռանաբարված լինելու փաստի հետ, ու ձեռքից բաց չթողնել ուրիշին բռնաբարելու հնարավորությունը: Այն որ մեզանից շատերը մեր ընտրություններին մոտենում “դե տենց պիտի լինի” տեսանկյունից, ապացուցում է բարդույթի առաջին մասը: Իսկ իշխանության եկածների կողմից սեփական ժողովրդին ղզլբաշից բեթար բռնաբարելու անհագ ցանկությունն ապացուցում է երկրոդ մասը: Երբեմն մտածում եմ, որ մեր իշխանավորները իրենց ներկա վարքով ուղղակի լրացնում են մի քանի հարյուր տարվա բացը: Այսինք սովորական ժողովրդին նախորդ դարերին բռնաբարում էին ղզլբաշները, ու մեր իշխանները հնարավորություն չունեինք դա անելու, ուրեմն ինչի միայն ղզլբաշները վեյելած լինեն այդ հաճույքը. բա մենք? Այս բարդույթն, ըստ էության, ժամանակակից հայաստանյան հասարակական կոնսենսուսի, կամ փոխըմբռնման երաշխքին է – դուք դրան սովոր եք, դա ձեզ դուր է գալիս, մենք ձեզ պարգևում ենք դա ունենալու ու անսահման քանակությամբ ստանալու հնարավորությունը, ընդ որում, հասրակական հարաբերությունների բոլոր ոլորտներում:

Շարունակելի

Ուղարկել «Re. Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ"» Digg-ին Ուղարկել «Re. Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ"» del.icio.us-ին Ուղարկել «Re. Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ"» StumbleUpon-ին Ուղարկել «Re. Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ"» Google-ին

Թարմացել է 09.06.2009, 12:45 ըստ [ARG:5 UNDEFINED]

Պիտակներ: ոչ մի Խմբագրել պիտակները
Կատեգորիաներ
Առանց կատեգորիայի

Մեկնաբանություն

  1. Mephistopheles-ի ավատար
    Տրիբուն ջան, ես առաջին բարդույթը հաղթահարելու հեշտ ձև եմ գտել… հենց ասում են էդ ի՞նչ ազգ ա, թուրս անմիջապես հանում եմ (ես սովորաբար թրով եմ ման գալիս, կողքիցս միշտ կախած է) ու սուսերով պարը երգելով շուրջը մի երկու կռուգ ֆռռում եմ… բոլոր հարցերը մի անգամից վերանում են… ինձ դրանից հետո երկար չեն մոռանում… անջնջելի հետք եմ թողնում նրանց հիշողության մեջ
  2. Mephistopheles-ի ավատար
    Բայց եթե լուրջ… ինձ թվում է մինչև մենք չհասնենք մեր ստորացման ամենա ցածր կետին (մեր երկրում), որը ցավոք չգիտենք թե ինչքան ներքև է, բարդույթներից չենք ազատվելու… կարծում եմ պրոցեսը սկսված է… մինչև իրական պատկերը չտեսնենք բան չի փոխվի
  3. davidus-ի ավատար
    Հերունին օր ծերության զբաղմունք երևի չունի, սկսել ա ստուգաբանությամբ զբաղվել..... նույն քո ասած մի 2 տարի առաջ հայտարարեց որ Caesar (կեսար, ցեզար, կայսր, ցար) բառը հայկական ծագում ունի.. այսինքն` կեսար=կես ԱՐ(իբր հին հայկական ԱՍՏՎԱԾ/կներեք, բայց ԱՐ աստվածը մասին ինձ հայտնի չէ), այսինքն` ԱՐ-ի կեսը..... կարծեմ եգիպտական բուրգերի մասին էլ ՄԵՋԲԵՐՈՒՄ արեց..... ճիշտ եմ ասում, ես չգիտեի, որ բուրգերի կառուցման գործում հայերի մատը խառն ա )))) աչկիս բուրգերի էտ 2 տոննայանոց քարերը հայ դալալներն են եգիպտացիքի վրա ծախել...
  4. Հայկօ-ի ավատար
    Մեջբերում Mephistopheles-ի խոսքերից
    Բայց եթե լուրջ… ինձ թվում է մինչև մենք չհասնենք մեր ստորացման ամենա ցածր կետին (մեր երկրում), որը ցավոք չգիտենք թե ինչքան ներքև է, բարդույթներից չենք ազատվելու… կարծում եմ պրոցեսը սկսված է… մինչև իրական պատկերը չտեսնենք բան չի փոխվի
    Չէ, կարծում եմ՝ լրիվ ընդհակառակը: Էսօր սենց պլենդուզային վիճակում ենք, դրա համար էլ ինչ հեքիաթ ասես մեզ համար հորինում ենք, որ մեզ գոնե մի քիչ լավ զգանք: «Սոված սատկում եմ, բայց զատո՝ թատրոն, աստղադիտարան, քրիստոնեություն...», մոտավորապես սենց: Նույն ամերիկացի Ջոն Սմիթը, ասենք, որ ունի ընդամենը մի քանի հարյուր տարվա պատմություն, ու էդ պատմության ընթացքում ինչ քաք ասես կերել ա՝ ստրկատիրությունից բռնած մինչև իրար ուտել մինչև ատոմային ռումբ, փաթթած ունի իր ազգի սաղ հերոսական ու կռիսական անցյալները. իրան էդ պետք չի, սենց թե նենց հիմա իրանք են: Իսկ Տրիբունի նշածները գալիս են իրական ու շոշափելի ձեռքբերում հիմա չունենալուց: Տեղը հանում ենք մթամ, էլի:

    Ու ամենավատն էն ա, որ տենց խոսողները չեն հասկանում, որ էդ մեկ ա՝ ոչ մի օգուտ մեզ չի տալիս: Կհակաճառեք, որ «բա մեր պատմությունը, անցյալը, դաստիրակություն, ֆլան-ֆստան»: Հա՛, համաձայն եմ, գրեք դասագրքերում, պուճուր ժամանակ էլ ձեր երեխեքին քնելուց պատմեք, թող իմանան, շատ լավ ա: Բայց մի՛ թմբկահարեք աջուձախ, ու՞մ ա էդ պետք: Չի՛ փրկելու էդ ձեզ:

    Տրիբունի գրածին ավելացնելու բան չունեմ, սաղ ասել ա, ինչ էլ չի ասել (փղեր-մղեր), ուրիշ տեղ եմ կարդացել, հիշում եմ: Բայց աչքիս՝ ինքը ունի ավելացնելու բան, սպասենք-տեսնենք :
  5. Մեղապարտ-ի ավատար
    Ամբողջովին կիսում եմ Տրիբունի մտահոգությունը և հակված եմ կարծելու որ մեր երկրի քաղաքական ղեկավարությունը մտածված մեր ժողովրդին պահում է մտածված անգրագիտության մեջ :
    Հասարակության մեջ ձևավորվել են այնպիսի փոխհարաբե րություններ որտեղ հիմքային էլեմենտ համարվում է «որակյալ» անգրագիտությունը որի բարձրագույն դրսևորումը Ծառուկյան Գագիկն է կամ ինքը մեծն դոդիի Գագոն բիզնեսի և քաղաքակա նության մեջ:Նա այսօրյա մեր հասարակության բոլոր սոցիալա կան շերտերի հավաքական դեմքն է :
  6. Ambrosine-ի ավատար
    Տրիբուն ջան, հիշում ես՝ մի Աստղո պոեմ էիր գրել?
    կրկին այս թեմայի շուրջ էր... էստեղ տեղադրեմ? թե ուղարկեմ քեզ, եթե ցանկանաս, առանձին տեղ դնես
    խմբագրելու կարիք կա
    Թարմացել է 17.06.2009, 21:03 ըստ [ARG:5 UNDEFINED]
  7. Lion-ի ավատար
    Մենք ամենա խելոքն ենք, ամենա հինն ենք, ամենա քրիստոնյան ենք, ամենա-ամենա-ամենան ենք:
    Չէի ասի - ուղղակի մենք սիրում ենք այդ մասին խոսել ու տեղի-անտեղի քարկոծել օգտակար և հատկապես այնպիսի գործով զբաղվողներին, որից մեր խելքը չի հասնում: Նախանձի պես մի բան է, որ մեկ էլ ցույց է տալիս նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու ցանկության բացակայությունը...

    Ու ինչի ենք մենք մեր կարծիքով այսքան ամենա: Որովհետև տառապում ենք բազմաթիվ ու բազմագույն ազգային բարդույթներով:
    Բոլոր ազգերն էլ տառապում են, ուղղակի մեզ թվում է,թե մենք միակն ենք ու դրանով իսկ մեղքի հսկայական բեռ ենք վերցնում մեզ վրա:

    Բարդույթ մեկ – ինչի մեզ բոլորը չեն ճանաչում ?
    Չէի ասի, որ տարածված բարդույթ է:

    Նկատել եք, որ Ցեղասպանության մասին ներհայկական զրույցներում, երբ շատ ենք խորանում, բացի թուրքերից մի տասնյալ ուրիշ մեղավորներ էլ ենք գտնում
    Երբեք պատճառների մեջ մենք մեզ չենք տեսել:
    Տեսել ենք - ուղղակի հիշատակածդ ազգերն էլ ունեն մեղքի իրենց բաժինը:

    Բարդույթ երեք – մենք որ թատրոն էին գնում, դուք իրար էիք ուտում
    Ամենաչարչրկված, անհիմ ու անետղի խոսեցվող բարդույթը: Անձամբ ես վերջին մի քանի տարում չեմ հանդիպել մի մարդու, որը լուրջ տոնով նման բան ասի:

    Բարդույթ չորս – մենք ենք կտրել բոլորի պորտը, կամ մենք ձեր հներից էլ հին ենք
    Մի բարդույթ էլ ես ավելցանեմ: Բարդույթ չորս պրիմ մեկ - մենք սնապարծ ենք, անհիմն հպարտանում ենք գոյություն չունեցող արժեքներով, մենք ոչ մի իրական արժեք չենք ունեցել «Ուրարտու»-ից առաջ:

    Մեր հասարակության մեջ ձևավորվել է բավականին շատ, բայց դժբախտաբար նաև բավականին քիչ կարդացած մարդկանց մի շերտ, որը բավականին շատ է կարդացած, որ խելոք լինի, բայց բավականին քիչ է կարդացած, որ կարողանա Հայոց պատմության բնագավառում հիմնավորված կարծիք արտահայտել: Եվ ահա այս մարդիկ, որոնք իրոք բավականին խելոք են, բայց որոնց գիտելիքները Հայոց պատմության բնագավառում սովորաբար սահմանափակվում են դպրոցական դասագրքերով կամ վիքիպեդիական մակերեսություններով, լրջորեն նեղվում են այն բանից, որ մի օր պարզվում , որ իրենք փաստացի չգիտեն Հայոց պատմություն: Ախր ո՞նց չգիտեն, չէ՞ որ իրենք կարդացած են, մի քանիսն էլ հոդվածներ ունի տպած հարվարդներում - և ահա քեզ, չգիտես Հայոց պատմություն: Ու հենց այստեղ սկսվում է բարդույթի գործունեությունը - թվում է, թե ճիշտ կլիներ, որ նույն այդ կարդացած մարդը կարդա էլ ավելի շատ, ավելացնի Հայոց պատմության վերաբերյալ իր գիտելիքները հատկապես նորագույն տվյալներով: Բայց չի լինում... մի կողմից ժամանակ, չունի, մյուս կողմից՝ հասու տեղեկատվություն չկա ձեռքի տակ, դե իսկ երրորդ կողմից էլ... մեր մեջ ասած այդ կարդացած մարդը առանձնապես չի էլ հետաքրքրվում հայոց պատմությունով և, հատկապես հիմա, երբ շաաաատ զբաղված է, ուղղակի հավես չունի ավելացնել գիտելիքները այդ ոլորտում: Եւ հենց այստեղ սկսում է գործել բարդույթի թաքնված մեխանիզմը - ախր մարդը չի կարող, չէ՞, ընդունել, որ ինքը Հայոց պատմություն չգիտի - ինքը չէ՞ր, որ հինգեր էր ստանում դպրոցում, ընկերների մոտ սրախոսում էր պատմական թեմաներով, գրում էր ֆորումներում և - ահա քեզ, չգիտի: Չէ, այլ ելք չի մնում, քան հագնել օրթոդոքսալ պահպանողականի սքեմը և սխալ հանել բոլոր-բոլորին, ով հանկարծ որևէ նոր բան կասի Հայոց պատմույթյան բնագավառում: Դե, սկզբում, իհարկե, խոսակցությունը գնում է պատմական մակարդակում, բայց հետո, երբ մեր այս կարդացած մարդու գիտելիքները բնականաբար չեն հերիքում, նա սկսում է անցնել մանր կծոցների ու թաքնված ծաղրանքի: Այստեղ իրենց կիրառությունն են գտնում և կեղծ-պաթետիկ մտորումները «ազգային բարդույթներ»-ի մասին, և խոհա-փիլիսոփայական դատողությունները, որ իրականում մեզ ( հասկացի հենց իրեն՝ կարդացած մարդուն) հայտնի պատմությունն էլ է հերիք, և ցիտատները ազգի մեծերից, որոնք հայտնի չէ թե որ նեղսրտության ինչ պահին ինչ կոնտեքստով են ասվել ցիտվող խոսքերը - և լիքը այլ բաներ:

    Բարդույթ հինգ – բռնաբարվել ենք, ուրեմն պիտի բռնաբարենք
    Մտածել է պետք, կասեր Ծերենցի պերսոնաժը...
  8. Lion-ի ավատար
    Խոսքը իհարկե Շերենցի, այլ ոչ թե Ծերենցի մասին էր