Ձեռի հետ

Բյուր ջան, հա, բայց եթե հաշվի առնենք քո տարիքն ու այն թվականները, երբ լույսն արդեն մշտական էր, ապա կգանք այն փաստին, որ դու, քարը տրաքի, մթում՝ մոմի լույսի տակ, դաս սովորել ես միայն մինչև երկրորդ դասարան…

Իսկ ես... 88- ին դպրոց եմ սկսել հաճախել… ու հիշում եմ, թե ինչպես էի մթում(դեռ քիչ չի լամպի լույսի տակ) ու պադվալում(ապաստարանում) դաս սովորում: Պարապ ժամանակ էլ կարդում էի ձեռքս ընկած գեղարվեստական գրականությունը: Բա որ այդ տարիներին երկու-երեք անգամ հայրս մեզ բերեց Երևան բարեկամիս տուն: Հա, ցրտոտ էր, մութ էր… Բայց մեկ-մեկ լույս էին տալիս ու… ամենակարևորը… գրադի սնարյադներ չէին թափվում գլխներիս… նենց ուրախ էինք ես ու քույրս… Բա որ իմ դպրոցին՝ դուզ դասարանիս, գրադի սնարյադ էր կպել…

Էհ, մութ էր, ցուրտ էր, հետո՞… զատո պատերազմը մեր համար հաղթական ավարտ ունեցավ…

Ես ասում եմ, որ մոմի լույսի տակ ընդհանրապես դաս չեմ սովորել, որովհետև դասերս ցերեկներն էի անում:

ես էլ չեմ հիշում մոմի լույսի տակ դաս անելս, հավանաբար քեզ պես կամ ցերեկն էի անում կամ չէի անում
մոմի լույսի տակ մենակ լոտո խաղալն եմ հիշում

Ես էլ եմ մոմի (ավելի ճիշտ նավթային լամպի) լույսի տակ սովորել դասերս՝ և՛ տառերը (հայերեն և ռուսերեն, անգլերենը քիչ ավելի ուշ), և՛ թվերը, և՛ գրելը, և՛ կարդալը, և՛ գումար-հանումը... մի խոսքով ամենակարևոր բաները: Ու ես այնքան էի սովորել այդ աղոտ լույսին, որ էլեկտարակ լույսը ինձ մի տեսակ ճնշում էր (եթե իհարկե շաբաթը մեկ կես ժամով տալիս էին), չէի կարողանում նրա տակ կենտրոնանալ ու սովորել: Մութ էին այն տարիները, բայց ես կարոտում եմ նրանց: Կարոտում եմ, երբ մորս հետ միասին դաս էինք սովորում, երբ անհամբեր սպասում էի, թե երբ կգա երեկոն, որ հայրս տուն գա (նա տանը շատ քիչ էր լինում, ես միշտ կարոտում էի նրան) ու սկսի պատմել... կարևոր չէ ինչ, ես սիրում էի պարզապես լսել նրան: Մութ էր, բայց մի տեսակ հեքիաթային էր իմ մանկությունը... Ճիշտը որ ասեմ, ես չգիտեի էլ, որ մութ է...