PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : է՞, թե՞ ա (գրու՞մ է, թե՞ գրում ա)



Dragon
19.04.2007, 00:23
Բոլորս էլ գիտենք, որ բանավոր խոսքում մարդկանց 90 տոկոսը է-ի փոխարեն ասում է ա:
Կուզեի իմանալ ձեր կարծիքը: Որն է ճիշտ. կենդանի-խոսակցական լեզուն դարձնել գրական նորմատիվային, թե հակառակը:

Արշակ
19.04.2007, 10:33
Վաղուց եմ այս հարցի մասին մտածում։ Երկու տեսակետի օգտին էլ փաստարկներ կան, բայց ինքս առաժմ չեմ կողմորոշվում, թե ոնց է ավելի լավ։ Ու քանի դեռ կարծիքս հստակ չէ, ֆորումում էլ հիմնականում է-ով եմ գրում։
Ես էլ շատ կուզեի լսել մյուսների կարծիքներն ու հիմնավորումները։ Հետո անհրաժեշտության դեպքում ես էլ կգրեմ։

Պանդուխտ
19.04.2007, 12:27
Մինչ այսօր ճշգրիտ չի գիտենք թէ «է» տառը ի՞նչպէս արտասանուել է, կամ ի՞նչ հնչիւն ունեցել է (Սահակ-Մեսրոպեան դարում):
Երեւի Ե+Ի, որ ածանցումի ժամանակ սղում է, եւ մնում միայն «ի»: -Գնում ա- ձեւը Արարատեան (Երեվանի) բարբառի ազդեցութեամբ է: Գրաբար հայերէն՝ ես եմ, դու ես, նա է: Մտածողներ կան թէ այս օժանդակ բայերը. «եմ, ես, է» հայոց լեզուի, հայ մարդու լեզուամտածողութեան խտացումն է:
Նկատել «Էակ» անունը, որ տրւում է արարիչի ստեղծած բոլոր էակներին:
Է+ակ (փոքրացնող մասնիկ), այսինքն «Է»ից ծնուած էիկներ: Հայոց եկեղեցիների խորանների վերեւ տեսնում ենք մեծատառ «Է» գիրը, որ խորհրդանշում է արարիչին. գլխաւոր ԷՈՒԹԻՒՆին:

StrangeLittleGirl
19.04.2007, 17:36
Չեմ կարծում, թե պետք է արհեստականորեն «է-ով» խոսել: Վերջիվերջո, խոսակցական լեզուն էլ իր համն ու հոտն ունի: Բայց տատիկս «է-ով» (ոչ միայն «է-ով», այլև խիստ գրական) է խոսում, և դա խորթ չէ իմ ականջին, հակառակը՝ նույնիսկ հաճելի: Եթե ինձ փոքրուց սովորեցրած լինեին «է-ով» խոսել, գուցե հիմա բնական լիներ, բայց այս տարիքիս «է-ի» անցնելը շատ մեծ կեղծավորություն կլինի:
Հաճախ եմ հորս ու եղբորս հետ վիճում: Նրանք ասում են, որ պետք է գրել այնպես, ինչպես խոսում ես: Բայց իմ գրավոր խոսքը հիմնականում գրական է: Դա էլ է փոքրուց արմատավորվել: Հիմա չգիտեմ որն է ճիշտ :think

Ուլուանա
19.04.2007, 18:37
Իմ ընտանիքում էլ են ընդհանուր առմամբ գրական խոսել, բայց ոչ «է»-երով... Միայն պապիկս էր «է»-երով խոսում։ :)

Գրելիս 99%-ով «է»-ով եմ գրում, բայց խոսելիս միայն բացառիկ դեպքերում (հիմնականում պաշտոնական խոսակցությունների ժամանակ) եմ «է»-ով խոսում։ Պետք է խոստովանեմ, որ ինձ դուր է գալիս «է»-ով խոսելը, :love բացի դրանից, իմ կարծիքով, այդպես խոսելն ավելի բարեհունչ է։ :ok
Բայց միաժամանակ չեմ կարող չհամաձայնել Բյուրակնի հետ, որ հանկարծ «է»-ով խոսել սկսելն իրոք արհեստական կլինի։ Ուղղակի այդ «է-ա»-ի խնդիրն, իմ կարծիքով, ամենամեծ դերն ունի մեր գրական ու խոսակցական լեզուների միջև գոյություն ունեցող հսկայական անդունդի առաջացման հարցում։ Ճիշտ է, եղածն ընդամենը մի տառ է, բայց արի ու տես, որ այդ մի հատիկ տառը լրիվ փոխում է լեզվի ընդհանուր հնչողությունը։ Ես էլ եմ դժվարանում որևէ լուծում առաջարկել այդ խնդրի համար։ Բայց որ այն լուրջ անհարմարությունների բուն է, դա, կարծում եմ, ոչ ոք չի ժխտի։ Ախր նույնիսկ շատ կիրթ ու գրագետ մարդկանցից շատ քչերն են առօրյայում «է»-ով խոսում։

Մի խոսքով, բարդ է... :think

StrangeLittleGirl
19.04.2007, 18:42
խոսելիս միայն բացառիկ դեպքերում (հիմնականում պաշտոնական խոսակցությունների ժամանակ) եմ «է»-ով խոսում։
Ա՛յ, մեր տանը միշտ այս վեճը լինում է: Ես էլ եմ պաշտոնական խոսակցությունների ժամանակ այդպես խոսում: Հայրս պնդում է, որ այդպես սխալ է, պետք է միշտ էլ խոսել այնպես, ինչպես սովորաբար ես խոսում, մինչդեռ տատիկս ու հորաքույրս կողմնակից են, որ պաշտոնական խոսակցությունների ժամանակ գրական խոսեմ: Ես վերջինի կողմնակիցն եմ:

Basaeff
19.04.2007, 18:43
Ցանկացած լեզու պետք է ունենա գրական նորմ եւ պետք է ունեն ոչ ֆորմալ ձեւ: Անգլերեն ցանկացած բառարանում կան հազարավոր բառեր, որոնց դիմացը գրած է informal, այսինքն ոչ ֆորմալ տարբերակն է:
Ցավոք ներկայիս «լեզու կերտողները»՝ սկսած դպրոցի դասատուներից, վերջացրած նրանցով, ովքեր ամեն տարի ընդունելության քննություններից առաջ մի երկու փոփոխություն են մտցնում կետադրության մեջ, որպեսզի նոր «շտեմարան»ը ծախելով փող անեն, սարսափով են ընդունում այն առաջարկը, որ կարելի է ավելի թեթեւ վերաբերվել ոչ ֆորմալ ձեւերին:

Դե, ինչ ասեմ... Դարավոր ազգի կոմպլեքսի եւս մեկ դրսեվորում է:

Արշակ
19.04.2007, 20:38
Ժողովուրդ, ճի՞շտ է, որ հայկական որոշ բարբառներում «է» է օգտագործվում։
Թե՞ միայն երևանյան բարբառում է «ա» օգտագործվում։ Ընդհանրապես տարածաշրջաներից յուրաքանչյուրում ո՞ր ձևն է օգտագործվում։ Իսկ արևմտահայերենու՞մ։

Ուլուանա
19.04.2007, 20:55
Ժողովուրդ, ճի՞շտ է, որ հայկական որոշ բարբառներում «է» է օգտագործվում։
Թե՞ միայն երևանյան բարբառում է «ա» օգտագործվում։ Ընդհանրապես տարածաշրջաներից յուրաքանչյուրում ո՞ր ձևն է օգտագործվում։ Իսկ արևմտահայերենու՞մ։
Ոնց որ թե Գյումրվա բարբառում են «է»ո-ով խոսում... :think

Kita
19.04.2007, 20:58
Ոնց որ թե Գյումրվա բարբառում են «է»ո-ով խոսում... :think
չէ, Գյումրվա մեջ չկա...

Array
19.04.2007, 21:36
Միանշանակ «Է»,Չնայած ես՝ նայած թեմայի բովանդակությունից, տարբեր կերպ եմ խոսում,բայց պարզ ա,որ մեր ա -երով աղավաղում ենք մեր Հայոց լեզուն

Ծով
19.04.2007, 23:41
Ոնց որ թե Գյումրվա բարբառում են «է»ո-ով խոսում... :thinkՃիշտ ես, վառ օրինակների հանդիպել եմ…

Dragon
20.04.2007, 02:46
Ոնց որ թե Գյումրվա բարբառում են «է»ո-ով խոսում... :think

Չէ հաստատ:

Գրական-կարդում է,
Գյումրի-կարդա գը
Լոռի-կարդըմ ա
Արևմտահայերեն-կկարդա(Արևմտահայերենը պատկանում է կը ճյուղին և քանի որ Շիրակն էլ, Թիֆլիսն էլ կը ճյուղի բարբառներ են որոշ նմանություն կա.
Լոռին, Երևանը ա ճյուղի, որը նույն է ինչ արարատյան ասվածը:

Ես համաձայն եմ, որ է-ն բարեհունչ է, թեպետ մի քիչ արհեստական, բայց մի մեծ բայց կա: Հնարավոր է ընկնենք գրաբարի և աշխարհաբարի քաոսային վիճակի մեջ, երբ խոսում էին այլ կերպ, գրում այլ և կարդում լրիվ այլ կերպ: Լեզուն կենդանի և զարգացող երևույթ է: Այդ կենդանությունը արտահայտվում է բանավոր խոսքում: Գրավոր խոսքը ավելի քարացած է: Իհարկե պետք է այնպես անել, որ այդ երկուսի մեջ անջրպետ չլինի: Միշտ էլ կենդանի-խոսակցականն է փոխել գրավոր լեզվին, սակայն մի մեծ դժվարություն է, քանի որ մեր խոսակցական լեզուն հարուստ է բարբառային, օտար ու ժառգոնային բառերով, որոնք հաստատ պետք է այնպես անել, որ մուտք չգործեն գրական,գրավոր լեզու:

Ինչև սա ժամանակի խնդիր է: Ես անձամբ գտնում եմ, որ կենդանի լեզուն պիտի դառնա նորմատիվ, եթե անգամ վատն է ու անգրագետ: Փաստը փաստ է, եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն. անիմաստ ինքնախաբեություն պետք չէ. ում է պետք գեղեցիկ գրավոր լեզում, եթե հասարակության բերանում այն այլանդակ է: Իհարկե խոսքս միայն դիցուք ա-է-ի մասին չէ, այլ առհասարակ:

Մտերիմների հետ, առօրյա զրույցներում խոսում եմ առավելապես ա-ով, իսկ մնացյալ բոլոր դեպքերում է-ով, ու այդ անցումը ինձ համար ընդհանրապես արհեստական չէ: Միայն մտածում եմ` վատ է, որ այս 2-ն տարբեր են ու ինչպես անել, որ դառնա մեկը:

Մտերմիկ խոսակցական ու պաշտոնական ոճերի մասին մտածելիս հենց նոր մի միտք էլ ծագեց.

Բացել նոր թեմա ու, թե և

Dragon
20.04.2007, 03:09
Մինչ այսօր ճշգրիտ չի գիտենք թէ «է» տառը ի՞նչպէս արտասանուել է, կամ ի՞նչ հնչիւն ունեցել է (Սահակ-Մեսրոպեան դարում):
Երեւի Ե+Ի, որ ածանցումի ժամանակ սղում է, եւ մնում միայն «ի»: -Գնում ա- ձեւը Արարատեան (Երեվանի) բարբառի ազդեցութեամբ է: Գրաբար հայերէն՝ ես եմ, դու ես, նա է: Մտածողներ կան թէ այս օժանդակ բայերը. «եմ, ես, է» հայոց լեզուի, հայ մարդու լեզուամտածողութեան խտացումն է:
Նկատել «Էակ» անունը, որ տրւում է արարիչի ստեղծած բոլոր էակներին:
Է+ակ (փոքրացնող մասնիկ), այսինքն «Է»ից ծնուած էիկներ: Հայոց եկեղեցիների խորանների վերեւ տեսնում ենք մեծատառ «Է» գիրը, որ խորհրդանշում է արարիչին. գլխաւոր ԷՈՒԹԻՒՆին:


Հարգելի Պանդուխտ Սահակ-Մեսրոպեան դարը 5-րդ դարն է(այլ կերպ ասում են ոսկեդար): Լավ էլ հայտնի է: Է-ն արտասանվել է, իսկ Ե(յեչը)-յէ: Այդ մասին տասնյակ հատոր հաստափոր ուսումնասիրություններ կան::angry

<<Երեւի Ե+Ի, որ ածանցումի ժամանակ սղում է, եւ մնում միայն «ի»: -Գնում ա- ձեւը Արարատեան (Երեվանի) բարբառի ազդեցութեամբ է: Գրաբար հայերէն՝ ես եմ, դու ես, նա է: Մտածողներ կան թէ այս օժանդակ բայերը. «եմ, ես, է» հայոց լեզուի, հայ մարդու լեզուամտածողութեան խտացումն է>>:

Այսքան մասը ինձ անհասկանալի ու անհեթեթ է թվում, խնդրում եմ բացատրես ինչ ես ուզում ասել ու ինչ կապ ունի է-ա-ի հետ: Հետաքրքիր է քո կարծիով որտեղից ծլեցին <<եմ, ես, է>-ն? Ինչէ քո կարիծով գրաբարում չկային:
Գրածներիդ նման նույնքան տարօրինակ է թվում քո <<մաշտոցյան>> ուղագրությամբ գերելը, երևի կատարելությամբ չես տիրապետում, թե միամիտ բաներ չէիր ասի(արևմտահայ ես, թե այդ ուղագրության դավանող):

Հ.Գ. Այն ինչ մեռել է հարություն չես տա, նունիսկ եթե հարալեզներն իրական դառնան::)

Պանդուխտ
20.04.2007, 09:54
եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն.
Իրաւունքի ոյժ՞ի դիրքից խօսում ես, թէ՝ ոյժի իրաւունքով:

վատ է, որ այս 2-ն տարբեր են ու ինչպես անել, որ դառնա մեկը:
Վատը միօրինակ լինելն է: Երբ ամէն մարդ մանիշակագոյն հագնում է, վա՞տ է թէ լաւ...

Հարգելի Պանդուխտ Սահակ-Մեսրոպեան դարը 5-րդ դարն է(այլ կերպ ասում են ոսկեդար): Լավ էլ հայտնի է: Է-ն արտասանվել է, իսկ Ե(յեչը)-յէ: Այդ մասին տասնյակ հատոր հաստափոր ուսումնասիրություններ կան:
Յարգելի Վիշապ (կարենա՞մ քեզ վիշապ կոչել), «յարգելի» բառը ատելավառ ժպտիկիդ չհարմարեց: Այդ դարը ոսկ՞ի էր թէ՝ պլատինիում. չգիտեմ, բայց գիտեմ, որ քո «ե»ի եւ «է»ի վերաբերեալ կարծիքիդ համաձայն չեմ:

Այսքան մասը ինձ անհասկանալի ու անհեթեթ է թվում, խնդրում եմ բացատրես ինչ ես ուզում ասել ու ինչ կապ ունի է-ա-ի հետ:
Եթէ «է» գիրը գերմաներէն Ä ի նման հնչել է անցեալում, թերեւս այս Ä ժամանակի ընթացքին Aյացել է: Պարսիկները երկար դարեր իշխել են իմ Հայաստանիս արեւելեան մասին: Նրանք (կարծում եմ) չ'ունեն «է» հնչիւնը: Նրանք գործածում են արաբական այբուբենը, որ չ'ունի. «ե»ի կամ «է»ի արատասանութեամբ հնչոյթներ...

Գրածներիդ նման նույնքան տարօրինակ է թվում քո <<մաշտոցյան>> ուղագրությամբ գերելը, երևի կատարելությամբ չես տիրապետում, թե միամիտ բաներ չէիր ասի(արևմտահայ ես, թե այդ ուղագրության դավանող):
Լաւ էլի տարօրինակ մարդու հետ էլ ծանօթացար, ապրիր եւ տես...: Միամիտ բաներ ասելու իրաւունք տուել եմ ինքնս ինձ, դու ջոկիր, քեզ համար ճիշտը ընտրիր: Չէ կատարելութեամբ չեմ տիրապետում, դրա համար եկել եմ այստեղ քեզնից սովորելու: Դու եղիր վարպետ, ես լինիմ քո աշակերտ: Եթէ ասեմ արեւմտահայ եմ. լեզուական սխալ չ՞ի լինի, որովհետեւ «Արեւմտահայաստան» անունով երկիր չկայ այժմ քարտէսի վրայ: Այդ քարտէսը մեր ուղեղներում դաջուել մնացել է, այն օրից՝ երբ մեզ քշեցին այդտեղից:

Այն ինչ մեռել է հարություն չես տա, նունիսկ եթե հարալեզներն իրական դառնան:
Իսկ ո՞վ ասաց, որ յառնել ուզում եմ: Զրուցակիցդ ուրախ է անդենականում:

Ուլուանա
20.04.2007, 12:10
Չէ հաստատ:

Գրական-կարդում է,
Գյումրի-կարդա գը
Բայց քո բերած օրինակը ոչ էլ «ա»-ով էր։ :P Այնպես որ դա ապացույց համարել չի կարելի։ ;) Դրա փոխարեն, խնդրում եմ, ասա. Գյումրվա բարբառով ո՞նց կասեն, օրինակ, «Շոգ է» արտահայտությունը։ «Շոգ է» թե՞ «Շոգ ա»։ Իմ կարծիքով՝ առաջին տարբերակը։ Ամեն դեպքում, երևի ճիշտ կլիներ, եթե որևէ բնիկ գյումրեցի պատասխաներ այս հարցին, ոչ թե պարզապես ամեն մեկն իր ենթադրությունները գրեր, ոմանք էլ իրենց ենթադրությունները ներկայացնեին որպես անժխտելի փաստ... :think


Ես համաձայն եմ, որ է-ն բարեհունչ է, թեպետ մի քիչ արհեստական, բայց մի մեծ բայց կա: Հնարավոր է ընկնենք գրաբարի և աշխարհաբարի քաոսային վիճակի մեջ, երբ խոսում էին այլ կերպ, գրում այլ և կարդում լրիվ այլ կերպ: Լեզուն կենդանի և զարգացող երևույթ է: Այդ կենդանությունը արտահայտվում է բանավոր խոսքում: Գրավոր խոսքը ավելի քարացած է: Իհարկե պետք է այնպես անել, որ այդ երկուսի մեջ անջրպետ չլինի:

Ինչև սա ժամանակի խնդիր է: Ես անձամբ գտնում եմ, որ կենդանի լեզուն պիտի դառնա նորմատիվ, եթե անգամ վատն է ու անգրագետ: Փաստը փաստ է, եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն. անիմաստ ինքնախաբեություն պետք չէ. ում է պետք գեղեցիկ գրավոր լեզում, եթե հասարակության բերանում այն այլանդակ է:
Գիտե՞ս, կարդում եմ գրածդ ու զարմանում։ Այսինքն՝ եթե մեր շուրջը վատն է գերիշխում, ուրեմն անհամասեռությունից խուսափելու համար կոչ ես անում բոլորս վատը դառնա՞նք։ :o Իսկ ես համարում եմ, որ եթե խոսակցական լեզուն վատն է ու անգրագետ, ապա պիտի խոսակցականը փորձենք փոխել, ոչ թե գրականն էլ խոսակցականի պես անգրագետ դարձնենք։ Առաջին հայացքից դա գուցե անիրական ու անգամ անհնար է թվում, բայց ես համոզված եմ, որ ցանկության դեպքում հնարավոր է այնպես անել, որ փողոցային ժարգոնը գոնե պակասի ու խոսակցական լեզուն ավելի գրագետ դառնա։ Դրա համար բավական է միայն այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ անգրագետ, փողոցային լեզվով խոսելը, պատվաբեր (այսպես ասած՝ «պրեստիժ»), մինչև անգամ ձեռնտու չլինի։ Այ այդ դեպքում կտեսնեք, թե ոնց են բոլոր քարթուները խելոք-խելոք սկսում գրական խոսել սովորել։ Ինչ վերաբերում է «ա»-ին ու «է»-ին, ապա նույնը կարելի է իրականացնել նաև դրանց դեպքում։ Հասկանալի է, որ հեշտ բան չէ, բայց, իմ կարծիքով, հնարավոր է, միայն, նորից եմ ասում, ցանկություն է պետք ու նպատակաուղղված գործունեություն։

Աբելյան
20.04.2007, 12:57
ճիշտը "է"-ն ա

Davo'o
20.04.2007, 13:00
Է միայն Է: Այս հարցը նույնիսկ պետք չէ քննարկել:

Amaru
20.04.2007, 13:31
Գյումրիում և ընդհանրապես Շիրակի մարզում «է»-ով են խոսում: Թեև «կ»-ն բառից առաջ «գը»-ն էլ են օգտագործվում: Բարբառների մեջ էդտեղ մեծ տարբերություն չկա:
Ինձ հարմար չի առօրյայում «է»-ով խոսալ, ֆորումում էլ հիմնականում «ա» եմ գրում:

Dragon
20.04.2007, 15:23
Բայց քո բերած օրինակը ոչ էլ «ա»-ով էր։ :P Այնպես որ դա ապացույց համարել չի կարելի։ ;) Դրա փոխարեն, խնդրում եմ, ասա. Գյումրվա բարբառով ո՞նց կասեն, օրինակ, «Շոգ է» արտահայտությունը։

Կասեն <<շոգ է>>, ա-ով օրինակ կար. լոռվա բարբառում-կարդըմ ա

Ես ենթադրելով չեմ գրում. հայրական կողմս Լոռուց է(Ղարաքիլիսա-Վանաձոր), մայրականը` Շիրակից (Գյումրի)
Տարօրինակ բան չեմ ասում, մի զարմացիր: Ես շատ եմ ուզում բոլորը ճիշտ խոսեն, բայց եթե չի ստացվում, պիտի կարգը փոխվի, որ սխալը դառնա ճիշտ: Իհարկե ի նկատի չունեմ, ինչ վատն է դարձնենք օրինավոր. սա, թերևս մի քանի տասնյակ տարիների գործ չէ, դարեր է պետք, բայց որ մի օր վերանայվելու և գրավոր լեզուն և համապատասխանացվելու բանավորին դա անժխտելի փաստ է:

Հ>Գ. Կրկնում եմ, չմտածեք չէ միամտորեն կարծում եմ բոլորին պիտի անգրագետ դարձնել անգրագետներին կրթելու փոխարեն, հարցը այլ տեսանկյունից պիտի դիտել:Պանդուխտի ասած միօրինակ չլինելը այս պարագայում պետք չէ, ամեն ճշմարիտը եզակի է:


Պանդուխտ մեր ուղիները շատ տարբեր են.
Չգիտեմ դու ինչպես, բայց ես լուրջ ուսումնասիրել եմ լեզուն(մասնագիտությամբ էլ բանասեր եմ): Ես սիրով քեզ կլինեի վարդապետ, հատկապես որ հավասարաչափ մեր լեզվի երեք ճյուղերին էլ տիրապետում եմ, բայց ցավոք դրա ժամանակը չունեմ:

Array
20.04.2007, 15:32
Տարօրինակ բան չեմ ասում, մի զարմացիր: Ես շատ եմ ուզում բոլորը ճիշտ խոսեն, բայց եթե չի ստացվում, պիտի կարգը փոխվի, որ սխալը դառնա ճիշտ: Իհարկե ի նկատի չունեմ, ինչ վատն է դարձնենք օրինավոր. սա, թերևս մի քանի տասնյակ տարիների գործ չէ, դարեր է պետք, բայց որ մի օր վերանայվելու և գրավոր լեզուն և համապատասխանացվելու բանավորին դա անժխտելի փաստ է:
Ժագոնը,կամ այսպես կոչված ՙպրիստիժ՚-ի համար օտարերկրյա բառերը,ոնց նկատում ենք բավականին հաճախ են անհետանում,կամ փոխարինվում այլ նմանատիպ բառերի ու բառակապակցությունների հետ;Օտարերկրյա շատ բառեր,որ օգտագործում էինք երեք-չորս տարի առաջ(օրինակ՝ սոտվի),հիմա քիչ-քիչ կիրառությունից դուրս են գալիս(հիմա ավելի շատ լսում ենք՝հեռախոս);Ինչպես կարող ենք այդպիսի ժամանակավոր երևույթների պատճառով փոփոխել ու աղավաղել մեր բյուրեղյա հայոց լեզուն

Array
20.04.2007, 15:57
Ախր շատ տարօրինակ բաներ ես գրել է;ՙՍխալի՚ անունը ՙճիշտ՚ դնելով հնարավոր չէ դրա դեմն առնել,չնայած քո ասելով ընդհանրապես չարժե պայքարել սխալ երևույթների դեմ;Եթե հիմա օտարածին,ժարգոնային բառերը ընդունենք որպես գրական հայոց լեզու,դա միայն կխթանի նմանատիպ տարրերի մուտքը,և որոշ ժամանակ անց հայոց լեզուն կլինի հիմնականում օտարածին բառերի կույտ,այսինքն արհեստական ;Ուրիշ էլ ինչպե՞ս ես պատկերացնում ապագան քո նկարագրածով

Vahe
20.04.2007, 20:28
Է-ով եմ խոսում: ա-ով փորձել եմ, լավ չի ստացվում)

Ուլուանա
20.04.2007, 21:28
Է-ով եմ խոսում: ա-ով փորձել եմ, լավ չի ստացվում)
Սկզբում գրածդ կարդացի, բնականաբար, ահավոր զարմացա, փորձեցի որևէ բացատրություն գտնել ու ակամա նայեցի հասցեիդ. Գյումրի :) Դա ամեն ինչ բացատրում է։ ;)

Dragon
21.04.2007, 01:03
Ժագոնը,կամ այսպես կոչված ՙպրիստիժ՚-ի համար օտարերկրյա բառերը,ոնց նկատում ենք բավականին հաճախ են անհետանում,կամ փոխարինվում այլ նմանատիպ բառերի ու բառակապակցությունների հետ;Օտարերկրյա շատ բառեր,որ օգտագործում էինք երեք-չորս տարի առաջ(օրինակ՝ սոտվի),հիմա քիչ-քիչ կիրառությունից դուրս են գալիս(հիմա ավելի շատ լսում ենք՝հեռախոս);Ինչպես կարող ենք այդպիսի ժամանակավոր երևույթների պատճառով փոփոխել ու աղավաղել մեր բյուրեղյա հայոց լեզուն


Տես Հ.Գ.
Ես միամտաբար չեմ մտածում աղավաղել մեր լեզուն, որ մեր ազգի գոյության միակ երաշխիքն է եղել ու կա. ոչ էլ կարծում եմ պետք է օտար բառերով հեղեղել (թեպետ հիմա արդեն բավականին կա, չգիտես ինչու հայերեն համարժեքը չի օգտագործվում):
Պետք է ընդամենը վերացնել անջրպետը: Ինչքան գնում ոչ թե վերանում են սխալները, այլ մեկը փոխարինվում է մյուսով ու առատանում: Խոսքս առհասարակ հասարակության մասին է, եթե դու այդպիսին չես, մի կարծիր որ բոլորն էլ ճիշտ գիտեն և արտահայտվում են::ok


Բայց կարիծիքը քոնն է ու ձերը: Այսուհետ ավելի շատ պիտի փորձեմ լսել ձեզ, թե չէ ինչ որ դիսոնանսի վերածվեց այս թեման: Հիմա հերթը ձերն է;) ;)

Արամ
21.04.2007, 14:15
Ախր բոլորտ մոռանում եք Խոսքի արտահայտման տարբեր ձևերի:Գիտական, Խոսակցական, Պաշտոնական, Գեղարվեստական և այլն...
Էլ կարիք չկա բացատրելու թե ինչու են դրանք բաժանված և ինչու է <<է>> և ինչու է <<ա>>:

Array
21.04.2007, 14:52
Փաստը փաստ է, եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն. անիմաստ ինքնախաբեություն պետք չէ. ում է պետք գեղեցիկ գրավոր լեզում, եթե հասարակության բերանում այն այլանդակ է:
Ի դեպ այլանդակ,անգրագետ ու անբարեհունչ խոսող մարդկանց գրավոր լեզուն էլ նույնքան այլանդակ,անբարեհունչ ու անգրագետ է լինում,այդ առումով անհանգստանալու կարիք չկա:
Բայց կարիծիքը քոնն է ու ձերը: Այսուհետ ավելի շատ պիտի փորձեմ լսել ձեզ, թե չէ ինչ որ դիսոնանսի վերածվեց այս թեման: Հիմա հերթը ձերն է
չգիտեմ այս բառը ինչերեն է,բայց դժվար՝ հայերեն լինի:Չգիտես ինչու՝ մարդկանց թվում է,որ նման «մոդայիկ» բառեր օգտագործելով իրենց խոսքը դարձնում են ավելի ծանրակշիռ: Այս հիվանդությամբ հիմա ավելի շատ տառապում են հեռուստալրագրողները: Անձամբ ես այս բառը չհասկացա, մի՞թե հայերեն համարժեքը չկար

SAS
29.04.2007, 15:59
Իսկ ո՞վ է ասում, որ ա-ով պետք է գրել: Մի՞թե կարծում եք, որ ա-ն այնքան տարածված է, որ ի հաճույս Արարատյան դաշտի բնակիչների,գրական լեզուն պետք է «դզել-փչել», հարմարեցնել, կներեք,հարմարԱցնել նրանց քիմքին:

Ամեն մի հայ խոսում է իր բարբառով, դրանց քանակն անցնում է քառասունից և արհեստականորեն փոփոխություն մտցնել գրական լեզվի մեջ(մեզ շաղկապող ամենապինդ օղակը), հիմք ուննալով Երևանի ժարգոնային, զզվանք հարուցող բարբառը, առավել մեծ հիմարություն կլինի, քան թե հայերենի դասական ուղղագրության ... բարե/բոլշե-փոխությունը:

Բոլշևիկները նպատակ ունեին, հինը հիմնահատակ քանդելով, մի նոր աշխարհ շինել: Հինը իսկապես քանդեցին՝ խզելով ժամանակների կապը գրաբարի ու նոր գրական հայերենների միջև:Նոր աշխարհի շինությունը ճեղք տվեց ու փլվեց: Սակայն ճեղքվածքը մնաց մեր ուղեղներում, որ այսօր ուզում ենք ինչ-որ բանով լցնել:

Ինչո՞ւ «խոսում է» պետք է գրել «խոսում ա» հարցն ունի պարզունակ մի պատասխան. հայերի մի մասը այդպես է խոսում: Հայերի մի ստվար զանգված Տիգրան/Տիրան/Տիրուն-ի փոխարեն ասում է՝ Ծիգրան/Ծիրան/Ծիրուն: Հիմա ի՞նչ եք առաջարկում, Տիգրանի փոխարեն գրենք Ծիգրա՞ն: Ցնծա՛,հայ ժողովուրդ, Մոսկվայում համերգ է տալիս ծիկին Ծիրուն Ծիրանովնա Ծիգրանյանը: :)

Ես զարմանում եմ, թե հայը ինչքա՜ն ջանք ու եռանդ է վատնում որևէ օտար լեզու,մաքուր, ԲԵԶ ԱԿՑԵՆՏԱ, :) խոսելու համար, իսկ իր մայրենի գրական լեզվի վրա թքած ունենա: Այդպիսի արգահատելի վերաբերմունք եթե մենք ցույց տայինք թուրքին, ապա շան օրի չէինք հասնի ու սեփական ոչնչության գիտակցումի ցավից խենթացած, գրավոր լեզվի մեջ փոփոխություն մտցնելու մասին չէինք մտածի:

Թե՞ մեր մտածողությունը միշտ պետք է մնա բանահուսություն-ֆոլկլորի մակարդակի՝ ի հուրախություն մեր թշնամիների:Ծնվել է մի սերունդ, որ ակնկալում է ինչ-որ փոփոխություններ, ի՞նչ՝ չգիտի ու թուր է ճոճում հայոց գրական լեզվի վրա:Օխա՜յ, մեզանից հետո՝ թեկուզ ջրհեղեղ::)

Լեո
10.01.2008, 18:38
"Ա"-ն առօրյա-խոսակցական լեզվին է պատկանում, իսկ "է"-ն` գրական լեզվին:
Ինչքան էլ հարմար լինի "ա"-ի օգտագործումը, չպետք է մոռանալ, որ ավելի գեղեցիկ ու ճիշտ է "է"-ի կիրառումը:
ԿՈՉ ԵՄ ԱՆՈՒՄ ԲՈԼՈՐԻՆ ԳՐԱՌՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼ ՄԻԱՅՆ "Է"-ՈՎ!

Sunny Stream
10.01.2008, 19:38
«ա»–ով գրառումներ կարդալիս կամ գրելիս միանգամից ինչ–որ անտաշության ու անգրագիտության հոտ է գալիս, անմիջապես ջնջում, «է» եմ սարքում. երևի պատճառն էն է, որ աչքներս սովոր է «է»–եր կարդալ։ Այ եթե մի միջավայրում լինենք, ուր բոլորը բացառապես «է»–ով են խոսում ու դա հնչի ոչ արհեստական, այլ ամբողջապես գրական խոսքի մեջ, էդ միջավայրում ցանկացած «ա» մեզ էլի անտաշ ու անգրագետ կթվա։
Ես շատ կուզեի, որ իմ ու բոլորի խոսակցականում չլիներ «ա»–ն, բայց դրանից ազատվել արդեն համարյա անհնար է։ Առհասարակ կուզեի լեզուն վերադառնար գրականին, մնային միայն "էս, էդ էն..." դերանուններն ու «ա»–ն (Թումանյանի հայերենրը...), էդպիսի խոսքի մեջ «ա»–ն կամ կսկսի բարեհունչ լինել մեջ ականջին, կամ էլ կամաց–կամաց կվերածվի «է»–ի…
Առհասարակ էս շաաաատ կարևոր խնդիր է, խոսակցականի ու գրականի էսքան մեծ տարբերությունը նաև մեծ խոչընդատ է բոլոր էն արվեստների զարգացման համար, որոնք այս կամ այն չափով կապված են խոսքի հետ (գրականություն, առավել ևս՝ կինո, թատրոն...)... դրա համար էլ, Հէ–ի կրկնօրինակումները, եթե նույնիսկ փայլուն կարդան, միշտ ինչ–որ բան խորք կմնա ականջին, մեկ էլ կհայհոյեն իրար ու «է»–ով կխոսեն... :8

Լ.յ.ո.վ.
11.01.2008, 18:20
Ես գտնում եմ,որ պետք է խոսալ "է"-ով,բայց քանի,որ ներկայիս դրությամբ խոսակցականը "է"-ով շատ արտասովոր և անգամ ծիծաղալու կլինի,դա պետք է անել ժամանակի ընթացքում:Պետք է գալիք սերնդի հետ իսկզբանե խոսալ "է"-ով և նրանց մեջ դեռ փոքրուց մտցնել սա: :ok
Բայց ոնց տեսնում եմ դա անհնար բան ա : :D:D:D

Yeghoyan
10.09.2009, 15:11
Դե փորձիր դրսում ,,է,,-ով խոսել,100-ից 99-ի դեմքին այլանդակ ժպիտ կհայտնվի/ էլ չեմ ասում,որ մտքում կմտածեն. Հետաքրքիր է որ մոլորակից է ու երբ է ժամանաել/
ՉԻ ընդունվում հասարակության մեծամասնության կողմից ,,է,,-ն, իսկ խելացի,գրագետ մարդիկ փորձում են հարմարվել ժամանակակից պահանջներին: Հիմնականում գրում են ,,է,, ,սակայն խոսակցության մեջ օգտագործում են ,,ա,,: Ես ինքս էլ նույն կերպ եմ վարվում, իհարկե ոչ բոլոր դեպքերում, ու ոչ բոլորի հետ;)

Շինարար
10.09.2009, 16:46
Ժողովուրդ, այստեղ թեմա չեմ տեսնում, իմ կարծիքով, ա-ն պետք է համարվի գրական, իսկ է-ն շարունակի ա-ի հետ փոխգոյատևել, ինչպես ու-ն և և-ը, ում ոնց հարմար է, թող այնպես էլ խոսի, լեզուն ազատություն է սիրում:

Լեո
10.09.2009, 16:55
Ժողովուրդ, այստեղ թեմա չեմ տեսնում, իմ կարծիքով, ա-ն պետք է համարվի գրական, իսկ է-ն շարունակի ա-ի հետ փոխգոյատևել, ինչպես ու-ն և և-ը, ում ոնց հարմար է, թող այնպես էլ խոսի, լեզուն ազատություն է սիրում:

«Ա»-ն գեղեցիկ չէ և գրական լեզվին հարիր չէ:

Yeghoyan
10.09.2009, 17:01
Ժողովուրդ, այստեղ թեմա չեմ տեսնում, իմ կարծիքով, ա-ն պետք է համարվի գրական, իսկ է-ն շարունակի ա-ի հետ փոխգոյատևել, ինչպես ու-ն և և-ը, ում ոնց հարմար է, թող այնպես էլ խոսի, լեզուն ազատություն է սիրում:

ինչի՞ ես գրել պետք է եթե քո կարծիքով պետք է ա-ն համարվի գրական: , եթե դու համաձայն լինեիր քո կարծիքի հետ կգրեիր պատք ա
ինքդ ել տեսնում ես,որ կարծիքդ սխալ է:ok

Chuk
10.09.2009, 17:08
ինչի՞ ես գրել պետք է եթե քո կարծիքով պետք է ա-ն համարվի գրական: , եթե դու համաձայն լինեիր քո կարծիքի հետ կգրեիր պատք ա
ինքդ ել տեսնում ես,որ կարծիքդ սխալ է:ok

Իսկ իմ կարծիքով ինքը գրել ա, որ ում ոնց հարմար է, էնպես էլ պետք ա խոսի, ու իր կարծիքով երկուսն էլ պետք է գրական համարվեն, որովհետև էդպես ճիշտ ա, իսկ լեզուն ազատություն է սիրում:

Լեո
10.09.2009, 17:15
Ժողովուրդ, այստեղ թեմա չեմ տեսնում, իմ կարծիքով, ա-ն պետք է համարվի գրական, իսկ է-ն շարունակի ա-ի հետ փոխգոյատևել, ինչպես ու-ն և և-ը, ում ոնց հարմար է, թող այնպես էլ խոսի, լեզուն ազատություն է սիրում:
Մի հարց: Ինչպե՞ս ես պատկերացնում, օրինակ, Շեքսպիրի «Լիր արքան» «ա»-երով հայերեն թարգմանած :think

Ես պատկերացնում եմ :[

Yeghoyan
10.09.2009, 17:17
Իսկ իմ կարծիքով ինքը գրել ա, որ ում ոնց հարմար է, էնպես էլ պետք ա խոսի, ու իր կարծիքով երկուսն էլ պետք է գրական համարվեն, որովհետև էդպես ճիշտ ա, իսկ լեզուն ազատություն է սիրում:

ու դու մտածում ես ճիշտ է ,,ա,, և ,,է,, համարել գրական
սխալ է սա, ինչպես նաև ականջի համար հաճելի չէ լսել անվերջ ,,ա,,-ով վերջացող բայեր :ok
Կարելի է այս մասին խոսել հայերենի մասնագետի հետ:think բայց ոչ էն ծերուկների հետ, որ ամեն ինչն են ուզում իբր թե թարգմանեն հայերեն

Chuk
10.09.2009, 17:20
ու դու մտածում ես ճիշտ է ,,ա,, և ,,է,, համարել գրական
Կոնկրետ դեպքի մասին կարծիք արտահայտելուց կխուսափեմ, թեև դա նորմալ եմ համարում, ինքս հաճախ ա-ով եմ գրում: Կասեմ ավելի ընդհանրական. լեզուն (ցանկացած լեզու) «կենդանի օրգանիզմ» է, անընդհատ ձևափոխությունների ենթարկվող: Եթե էդպիսի ձևափոխությունները չեն լինում, ապա լեզուն մեռնում է, ինչը մենք անշուշտ չենք ուզում, որ լինի հայերենի հետ: Հնարավոր եմ համարում, որ ա-ի գրական լեզու մտնելը կարող է լինի էդ ձևափոխությունների մեկը:

Լեո
10.09.2009, 17:22
Կոնկրետ դեպքի մասին կարծիք արտահայտելուց կխուսափեմ, թեև դա նորմալ եմ համարում, ինքս հաճախ ա-ով եմ գրում: Կասեմ ավելի ընդհանրական. լեզուն (ցանկացած լեզու) «կենդանի օրգանիզմ» է, անընդհատ ձևափոխությունների ենթարկվող: Եթե էդպիսի ձևափոխությունները չեն լինում, ապա լեզուն մեռնում է, ինչը մենք անշուշտ չենք ուզում, որ լինի հայերենի հետ: Հնարավոր եմ համարում, որ ա-ի գրական լեզու մտնելը կարող է լինի էդ ձևափոխությունների մեկը:
Չուկ, դու էլ էս հարցին պատասխանի՛ր:


Մի հարց: Ինչպե՞ս ես պատկերացնում, օրինակ, Շեքսպիրի «Լիր արքան» «ա»-երով հայերեն թարգմանած :think

Ես պատկերացնում եմ :[

Chuk
10.09.2009, 17:29
Չուկ, դու էլ էս հարցին պատասխանի՛ր:
Իսկ դու ասենք Սևակին պատկերացնու՞մ ես «ա»-երով, ես պատկերացնում եմ, ահա այսպես.


ՄԱՅՐԵՆԻ ԼԵԶՈւ

Դու մեր մեծ երթի գավազանակիր
Եվ մեր պատմության մեծագու՜յն դիվան,
Մեր ազնըվության գովասանագիր,
Մեր մտքի պահեստ, հոգու օթևան:
Անցյալին պարզված դու մեր լսափող,
Եվ մեր խոսափող՝ գալիքին ուղղված:
Դու մեր սրբություն՝ կնքված Մեսրոպով,
Նարեկացիով օծված ու յուղված:
Դաժան դարերի ամե՛ն մի ժամին
Շա՜տ բան ա խլել մեզնից թշնամին:
Բարդելով վերքին վերք ու անարգանք,
Հեծության վրա մի նոր հեծություն՝
Խլել ա մեզնից հանգիստ ու հարգանք,
Խլել ա մեզնից փառք ու մեծություն,
Խլել ա կյանքը մեր և... կյա՜նքից էլ թանկ՝
Մեր հո՛ղը, հո՛ղը,
Մեր սուրբ հայրենի՜ն:
Շա՜տ բանից ա զրկել մեզ վայրենին:
Մեր կերած հացին քսել ա նա ժա՛նգ,
Բայց և... դարավոր բնիկ վայրերի
Կորըստի լեղի կարո՜տն ա քսել,
Մեր խումին խառնել մեր սուրբ մայրերի
Արցու՛նքը, սակայն... և արյու՛նը սև,
Բայց մենք չենք զրկվել... մեր բերնի համից,
- Քաղցրացել ենք մենք... մեր քաղցր բառով,
Մեր հայրենահամ անուշ բարբառով:
Շա՜տ բանից ա զրկել մեզ թշնամին:
Իր ձեռքով նա մեր ձեռքերն ա հատել,
Հատել ա ականջ ու ոտնաթաթեր,
Աչքեր ա հանել դաշյունով իր սուր,
Կտրել ա նաև արմատից լեզուն,
Եվ սակայն... իզու՜ր.
Չի՛ հատվել լեզուն,
Մնացել ա նա՝ հատվե՜լով անգամ...
Քե՛զ՝ մեր հայկական և արամական,
Չկարողացան քեզ խլել մեզնից,
Ո՛չ խարդավանքով արամեական,
Ո՛չ բյուզանդական սիրով անազնիվ,
Ո՛չ Ահրիմանի ահեղ նետերով,
Ո՛չ Քրիստոսի մարդ-չմարդությամբ,
Ո՛չ Մուհամեդի ճմլիչ ոտերով,
Ո՜չ ճշմարտությամբ,
Ո՜չ էլ ստերով:

Չկարողացա՛ն քեզ մեզնից խլել:
Եվ պարզ ա հիմա, հստակ ու որոշ,
Որ չե՜ն էլ կարող քեզ մեզնից խլել,
Ինչպես չեն կարող խլել մի դրոշ,
Որ հազարամյա դաժան մարտերում
Փողփողացել ա միշտ էլ... սրտերու՜մ:

Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը կուլ տալ չի՜ կարող,
Ագահ կոկորդում դու խոր ես խրվում:
Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը փուլ տալ չի՜ կարող,
Ինչպես երկինքը երբեք չի փլվում:
Չե՜ս խլվի երբեք,
Չե՜ս փլվի երբեք,
Ինչպես արյունից գու՛յնը չի խլվում...

Եվ ի՞նչ խաչագող դեռ պիտի հասնի,
Որ քեզ կամենա գողանալ մեզնից
(Մի՛ ասա <<մեզնից>>, <<աշխարհի՛ց>> ասա).
Չէ՞ որ դու հիմա ոչ միայն լեզու,
Այլև մասու՜նք ես,
Մասու՜նք ես մի սուրբ,
Անկողոպտելի մասու՜նք սրբազան՝
Դարերի խորքից դարերին հասած:

Մասու՞նք: Ինչպե՞ս թե: Մասունքըս ո՜րն ա:
Մասունքի տեղը տուփն ա կամ հորն ա:
Իսկ դու՝ դարավոր, բայց և առույգ ես,
Գիսավոր ծուխ ես, բայց և խարույկ ես,
Ինչքան պարզ՝ նույնքան ասպետական ես,
Շատերի մեջ ես, բայց պետական ես,
Եվ դրանով իսկ դու պետքական ես
Այն պետությանը, որ վաղը պիտի
Լուսնից ու Մարսից ինքն իրեն դիտի...

Yeghoyan
10.09.2009, 17:30
Կոնկրետ դեպքի մասին կարծիք արտահայտելուց կխուսափեմ, թեև դա նորմալ եմ համարում, ինքս հաճախ ա-ով եմ գրում: Կասեմ ավելի ընդհանրական. լեզուն (ցանկացած լեզու) «կենդանի օրգանիզմ» է, անընդհատ ձևափոխությունների ենթարկվող: Եթե էդպիսի ձևափոխությունները չեն լինում, ապա լեզուն մեռնում է, ինչը մենք անշուշտ չենք ուզում, որ լինի հայերենի հետ: Հնարավոր եմ համարում, որ ա-ի գրական լեզու մտնելը կարող է լինի էդ ձևափոխությունների մեկը:

Մի խուսափիր, համեմատիր, ու ինքդ էլ կհամոզվես որ սխալ է 3-րդ դասարանի աշակերտին սովորեցնել բառի վերջում ,,ա,, ասելը գրական է, կարող ես օգտագործել դպրոցում ուսուցչի հետխոսելու ժամանակ:ok
Մենք բոլորս էլ օգտագործում ենք ,,ա,, բայց մեզանից քչերն են հասկանում, որ անհրաժեշտության դեպքում պետք է կիրառենք ,,է,, , ու կարողանանք կտրուկ փոխել դրանց օգտագործումը խոսելու ընթացքում:
Ինչ վերաբերում է ձեր կողմից ասված ձևականությանը, ասեմ, որ նման ձևականություններն անիմաստ ժամանակն են փչացնում, մեր ժամանակը:

Chuk
10.09.2009, 17:33
Մի խուսափիր, համեմատիր, ու ինքդ էլ կհամոզվես որ սխալ է 3-րդ դասարանի աշակերտին սովորեցնել բառի վերջում ,,ա,, ասելը գրական է, կարող ես օգտագործել դպրոցում ուսուցչի հետխոսելու ժամանակ:ok
Մենք բոլորս էլ օգտագործում ենք ,,ա,, բայց մեզանից քչերն են հասկանում, որ անհրաժեշտության դեպքում պետք է կիրառենք ,,է,, , ու կարողանանք կտրուկ փոխել դրանց օգտագործումը խոսելու ընթացքում:
Ինչ վերաբերում է ձեր կողմից ասված ձևականությանը, ասեմ, որ նման ձևականություններն անիմաստ ժամանակն են փչացնում, մեր ժամանակը:

Ձևականություն բառը ոչ մի աղերս չունի իմ կիրառած ձևափոխություն բառի հետ :)

Իսկ մնացածը... ես գտնում եմ, որ մի օր կարող ա «ա»-ն մտնի գրական լեզու ու դպրոցում աշակերտին դասավանդվի առանց որևէ խոչընդոտի :)

Լեո
10.09.2009, 17:33
Իսկ դու ասենք Սևակին պատկերացնու՞մ ես «ա»-երով, ես պատկերացնում եմ, ահա այսպես.

Թումանյանն էլ բարբառով էր գրում, բայց բարբառը գրական լեզու չի դառնա:

Yeghoyan
10.09.2009, 17:34
Ժող ջան Սևակը կարգին տղա է եղել, իրան ամեն բան էլ կարելի է, անգամ ,,ա,,-երով գրելը, իրա մոտ դրանից գրվածի համն ու հոտը չի կորում;)
Ոչ ոք չի կարա նրա նման թեկուզ ,,է,,-ով գրի նման թեմաների մասին:P

Chuk
10.09.2009, 17:35
Թումանյանն էլ բարբառով էր գրում, բայց բարբառը գրական լեզու չի դառնա:
Իսկ ես չասեցի, որ «ա»-ն անպայման կմտնի գրական լեզվի մեջ, ես ասացի, որ կարող է և մտնի, ինչպես որ ժարգոնային ու բարբառային, ինչպես նաև օտար լեզվի շատ բառեր մտել են ժամանակի ընթացքում:

Հ.Գ. Ի դեպ Սևակն օրիգինալում «ա»-ով չի գրել, «է»-երը ես «ա»-երի փոխեցի և նվաստիս կարծիքով սարսափելի բան չեղավ, թեև անսովոր ա:

Yeghoyan
10.09.2009, 17:36
Իսկ ես չասեցի, որ «ա»-ն անպայման կմտնի գրական լեզվի մեջ, ես ասացի, որ կարող է և մտնի, ինչպես որ ժարգոնային ու բարբառային, ինչպես նաև օտար լեզվի շատ բառեր մտել են ժամանակ ընթացքում:

Քո ասելուն ոչ չք չի էլ նայելու, մենք ասում ենք որ դա սխալ է, թեկուզ մտնի էլ, միևնույն է սխալ է:angry
չնայած չի էլ մտնի, ձուկը ջրում բազար ենք անում:D

Շինարար
10.09.2009, 17:37
Իսկ իմ կարծիքով ինքը գրել ա, որ ում ոնց հարմար է, էնպես էլ պետք ա խոսի, ու իր կարծիքով երկուսն էլ պետք է գրական համարվեն, որովհետև էդպես ճիշտ ա, իսկ լեզուն ազատություն է սիրում:

Ավելի լավ ես ինքս էլ չէի կարող պաշտպանել իմ ասածը, իսկ Սևակին ա-ով պատկերացնում եմ ու հաստատ է-ի օգտագործումը չի Սևակի պոեզիայի գլխավոր արժանիքը, իսկ Շեքսպիրին եթե կարելի է հայերեն պատկերացնել ուրեմն ա-ի հետ պետք է խնդիր չլինի, ինքս է-ով եմ գրում, որովհետև աշխատում եմ գրական գրել, եթե ա-ն համարվեր գրական, ես թերևս խտրություն չէի դնի:

Rammstein
10.09.2009, 17:40
Եթե էդպիսի ձևափոխությունները չեն լինում, ապա լեզուն մեռնում է, ինչը մենք անշուշտ չենք ուզում, որ լինի հայերենի հետ:

Ես կասեի ճիշտ հակառակը` եթե այդպիսի ձեւափոխություններ են լինում, էդ դեպքում է լեզուն մեռնում։ Օրինակ` ներկայիս հայերենի ու գրաբարի միջեւ ահռելի տարբերություն կա։ Արդյո՞ք մենք կարող ենք համարել, որ մենք խոսում ենք գրաբարով, ուղղակի զարգացած։ Ես կարծում եմ` ոչ, հիմիկվա լեզուն լրիվ այլ է, եւ եթե աչքաթող անենք գրաբարը, ապա այն կդառնա մեռած լեզու։ Ինչի հետեւանք՞ով, իհարկե ձեւափոխությունների։

Եթե այսօր էլ աչքաթող անենք մեր լեզուն, ու թողնենք, որ ձեւափոխվելով «զարգանա», ապա ներկայիս ամենաթունդ ժարգոնային լեզուն, կդառնա հայոց գրական լեզուն…
…կամ էլ ղարաբաղի բարբառը կդառնա գրական լեզու (:D)

Երկնային
10.09.2009, 17:42
Լեզուն (առհասարակ ցանկացած լեզու) փոփոխման ենթակա երևույթ ա, ու ինչքան շատ ա օգտագործվում որևէ տարր, էնքան մեծ ա հավանականությունը, որ ժամանակի ընթացքում այն կդառնա գրական համարվող: Տվյալ դեպքում «ա» օժանդակ բայը ունի բոլոր բավարար պայմանները հետագայում գրական համարվելու, գուցե «է»-ին համարժեք: Իսկ ժամանակի ընթացքում «է»-ն կարող ա լրիվ հնացած ու ոչ գործածելի ձև համարվի:

Հ.Գ. ես «է»-ին դեմ ոչինչ չունեմ ;)

Լեո
10.09.2009, 17:49
Լեզուն (առհասարակ ցանկացած լեզու) փոփոխման ենթակա երևույթ ա, ու ինչքան շատ ա օգտագործվում որևէ տարր, էնքան մեծ ա հավանականությունը, որ ժամանակի ընթացքում այն կդառնա գրական համարվող: Տվյալ դեպքում «ա» օժանդակ բայը ունի բոլոր բավարար պայմանները հետագայում գրական համարվելու, գուցե «է»-ին համարժեք: Իսկ ժամանակի ընթացքում «է»-ն կարող ա լրիվ հնացած ու ոչ գործածելի ձև համարվի:

Հ.Գ. ես «է»-ին դեմ ոչինչ չունեմ ;)

Ինձ հետաքրքիր է՝ որո՞նք են այդ բավարար պայմանները :8 Այն, որ «ա»-ն այսօր առօրյա խոսակցական լեզվում խիստ գործածական է, դա հաստատ դեռ հիմք չէ:

Լեզուն միշտ նորոգվում է, բայց ոչ երբեք աղճատումների ու աղավաղումների միջոցով: Զանգվածների լեզուն չի կարող գրական լեզու դառնալ:

Երկնային
10.09.2009, 17:51
Ինձ հետաքրքիր է՝ որո՞նք են այդ պայմանները :8 Այն, որ «ա»-ն այսօր առօրյա խոսակցական լեզվում խիստ գործածական է, դա հաստատ դեռ հիմք չէ:

Լեզուն միշտ նորոգվում է, բայց ոչ երբեք աղճատումների ու աղավաղումների միջոցով: Զանգվածների լեզուն չի կարող գրական լեզու դառնալ:

Հավատա, որ դա մենակ հերիք ա ;)

Լեո
10.09.2009, 17:55
Հավատա, որ դա մենակ հերիք ա ;)

:o Զարմացնում ես:

Առօրյա խոսակցականում այսօր կան հարյուրավոր աղավաղումներ, որոնք նույնպես «ա»-ից ոչ պակաս են գործածվում: Մի՞թե այդ բոլոր սխալները մի օր գրական կդառնան :think

Կա՞ աշխարհում գեթ մի լեզու, որ չունենա այդ «անջատվել» բայը: Թե կա, ես փոխում եմ ազգությունս (Սևակ):

Եթե վերոնշյալս տեղի ունենա, ես առանց Սևակի դրած պայմանի էլ կփոխեմ ազգությունս:

Շինարար
10.09.2009, 17:57
Զանգվածների լեզուն չի կարող գրական լեզու դառնալ:

Իսկ ու՞մ լեզուն պետք է գրական լեզու դառնա՝ անհատների՞, էլիտայի՞, իշխանությունների՞…
Արաբ լեզվաբանները, երբ ցանկանում են ինչ-որ վիճելի հարց պարզել, գնում են ամենախուլ, հետամնաց վայրերում ապրող բեդվիններին հարցնում, թե ինչպես կասեին այս ինչ բանը: Որևէ լեզվաբանական կռվան ապացուցելու համար օգտագործվող ամենածանրակշիռ հղումը նրանց մոտ հետևյալն է՝ այսպես են խոսում արաբները:

Լեո
10.09.2009, 17:58
Իսկ ու՞մ լեզուն պետք է գրական լեզու դառնա
Նրանց լեզուն, ովքեր գիտեն, որ հայրենիքն ու լեզուն նույնական են:

Շինարար
10.09.2009, 18:00
Նրանց լեզուն, ովքեր գիտեն, որ հայրենիքն ու լեզուն նույնական են:

Ենթադրում եմ, դա միայն ընտրյալները գիտեն, իսկ զանգվածները ոչինչ չե՞ն հասկանում:

Երկնային
10.09.2009, 18:02
:o Զարմացնում ես:

Առօրյա խոսակցականում այսօր կան հարյուրավոր աղավաղումներ, որոնք նույնպես «ա»-ից ոչ պակաս են գործածվում: Մի՞թե այդ բոլոր սխալները մի օր գրական կդառնան :think

Կա՞ աշխարհում գեթ մի լեզու, որ չունենա այդ «անջատվել» բայը: Թե կա, ես փոխում եմ ազգությունս (Սևակ):

Եթե վերոնշյալս տեղի ունենա, ես առանց Սևակի դրած պայմանի էլ կփոխեմ ազգությունս:

Ինչքան էլ ժարգոնային և այլն, էսօր դրանցից ոչ մեկը «ա» օժանդակ բայի պես գործածելի չի, Վլադ:

Աշխարհում ոչ մի լեզու չկա, որն անփոփոխ ա մնացել կամ մնալու: ;)

Երկնային
10.09.2009, 18:04
Հետո լեզուն անփոփոխ թողնել նշանակում ա ոչ մի նոր բառի ներթափացում չթույլատրել ու խոսել սահմանափակ բառապաշարով ու շատ-շատ երևույթների անվանում չունենալու, այն է՝ աղքատ լեզու ունենալ:

Լեո
10.09.2009, 18:05
Ենթադրում եմ, դա միայն ընտրյալները գիտեն, իսկ զանգվածները ոչինչ չե՞ն հասկանում:

Սա հա՞րց էր: Եթե հարց էր, պատասխանեմ: Ո՛չ, զանգվածները չգիտեն (կամ չեն հասկանում): Իսկ նրանք, ովքեր գիտեն, ընտրյալներ չեն, պարզապես հասկանում են, որ լեզուն ազգային ինքնության դրսևորման ամենակարևոր ձևն ու միջոցն է: Մայրենի լեզվի նկատմամբ ոտնձգությունը, ըստ իս, քո ով լինելու մասին անտարբեր լինելու հետևանք է:

Արամ
10.09.2009, 18:05
Քո ասելուն ոչ չք չի էլ նայելու, մենք ասում ենք որ դա սխալ է, թեկուզ մտնի էլ, միևնույն է սխալ է:angry
չնայած չի էլ մտնի, ձուկը ջրում բազար ենք անում:D

Քո ասելուն ոչ չք չի էլ նայելու
Այ օրինակ իրա կարծիքը ստեղ ու իրա ասածը հիմնավորված են ու ճիշտ են, իսկ քո գրառումների կեսից շատը ասում ես դու սխալ ես կարծիքդ սխալ Ա:
ետ դուք ովքեր եք, ու ինչ գիտես որ ՁԵՐ ասածը մեկ ուրիշի մտածածից բարձր Ա՞

Լեո
10.09.2009, 18:09
Աշխարհում ոչ մի լեզու չկա, որն անփոփոխ ա մնացել կամ մնալու: ;)


Հետո լեզուն անփոփոխ թողնել նշանակում ա ոչ մի նոր բառի ներթափացում չթույլատրել ու խոսել սահմանափակ բառապաշարով ու շատ-շատ երևույթների անվանում չունենալու, այն է՝ աղքատ լեզու ունենալ:


Ես լեզվի զարգացմանն ու հարստացմանը դեմ չեմ :nono Լեզուն պետք է զարգանա, բայց ոչ երբեք սեփական կոլորիտը կորցնելու գնով:

Շինարար
10.09.2009, 18:15
Ո՛չ, զանգվածները չգիտեն (կամ չեն հասկանում):

Ցավոք, այսպես են մտածում մեզ մոտ իշխանությունները, դրա համար էլ չեն կարողանում երկիրը նորմալ կառավարել, այսպես են մտածում արվեստագետները, դրա համար էլ չեն կարողանում արվեստ ստեղծել, այսպես են մտածում գրողները, դրա համար էլ չեն կարողանում գրել…
Իսկ ես քեզ ասեմ, որ զանգվածները ոչ միայն գիտեն, այլ միայն զանգվածները գիտեն, դու էլ մեկն ես զանգվածներից, քեզ ավելի վեր մի դասիր: Դու չես նկատում, որովհետև կողքերդ նայելու փոխարեն, ներքև ես նայում, իսկ ներքևում ոչ ոք չգիտի, բայց շուրջդ ինչքան մարդ կա, որ գիտի…

Հայկօ
10.09.2009, 18:20
Անիմաստ վեճ ա: Ուրեմն՝ սկսենք սկզբից. գոյություն ունի գրական լեզու ու գոյություն ունի բարբառ: Գրական լեզվում նորման «է»-ն ա: Բարբառներում նորման ինչ ասես կարող ա լինի. լեննագանի բարբառում նորման «է»-ն ա, արարատյան բարբառում նորման «ա»-ն ա: Հիմա բախտի բերմամբ թե պատահմամբ նենց ա ստացվել, որ մենք սաղս էլ հիմնականում արարատյան բարբառի կրողներն եք, ու ասուն ենք «ա», «նենց» ու «սաղս», ոչ թե «է», «էնպես» ու «բոլորս», ոնց որ ուրիշ բարբառներում: Էդ նորմալ ա: Ու նորմալագույն երևույթ ա նաև էն, որ գրական ու խոսակցական լեզուները էապես տարբերվում են իրարից, ու բացարձակապես երբեք, նույնիսկ ամենակրթված ու ամենախելացի մարդու համար, խոսակցականն ու գրականը նույնը չեն կարող լինել. էս աքսիոմ ա:

Հիմա՝ ֆորումի ու օնլայն շփման մասին. եթե դուք էս ամեն ինչին նայում եք ձևի տեսանկյունից, գրեք «է»-երով, որովհետև, ի վերջո, սաղս էլ գրում ենք, ոչ թե խոսում: Եթե էս տեսակ շփմանը նայում եք բովանդակության տեսանկունից, գրեք նենց, ոնց ուզում եք ու ոնց խոսում եք, որովհետև էս ակումբային գրոտումները նաև երկխոսություն են, զրույց, քննարկումներ, այսինքն մի բան, որ կոկնկրետացված ա ժամանակի մեջ, ոնց որ բանավոր հաղորդակցման ակտը, այլ ոչ թե տարաժամանակյա ա, ոնց որ գրավոր խոսքը: Իսկ իրականում՝ երկու տարբերակներն էլ ճիշտ են :):

Լեո
10.09.2009, 18:30
Ես էլ եմ առօրյայում խոսում «ա»-երով, որովհետև չեմ ցանկանում սպիտակ ագռավ լինել, բայց օրինակ երբեք չեմ կարդա գիրք, որը «ա»-երով է գրված կամ կկարդամ տհաճությամբ:

One_Way_Ticket
10.09.2009, 18:37
Պատահում է, որ խոսակցականը ժամանակի հետ դառնում է նորմա և սկսում համարվել գրական: Օրինակ, ի սկզբանե "գրել" բառի հրամայական ձևի ճիշտ տարբերակը եղել է "գրեցեք", սակայն ժամանակի հետ խոսակցական "գրեք"-ը նույնպես դարձել է գրական: Բայց "ա"-ն դժվար թե դառնա: Դա այնուամենայնիվ համատարած կիրառություն չունի երկրում: Ինքս Գյումրիից եմ, Երևանում ապրում եմ 2002 թվականից, "սենց, նենց" օգտագործում եմ, "պետք չէ"-ի փոխարեն (որը գրականն է և որը օգտագործում են գյումրեցիները) երբեմն երևանցիների նման ասում եմ "պետք չի": Բայց "ա"-ով չեմ խոսում: Եվ գյումրեցիների մեծամասնությունը նույնպես երբեք "ա"-ի չի անցնում:

Chuk
10.09.2009, 18:40
Քո ասելուն ոչ չք չի էլ նայելու, մենք ասում ենք որ դա սխալ է, թեկուզ մտնի էլ, միևնույն է սխալ է:angry
չնայած չի էլ մտնի, ձուկը ջրում բազար ենք անում:D
Իհարկե իմ ասելուն ոչ մեկը չի էլ նայելու, որովհետև ես ընդամենը տեսակետ եմ հայտնում, տեսակետ, որն ունեն շատերը:

Սակայն այս տրամաբանությամբ գրողին պարտքս եմ համարում հակադարձել, որ քո ճիշտ կամ սխալ համարելուն ոչ մեկն էլ չի նայելու: Չի նայելու հասարակ պատճառով, որովհետև եթե «ա»-ն մտնի գրական լեզու, դա ինքնաբերաբար է լինելու, ոչ թե հրովարտակով: Որովհետև եթե դու համարում ես որ սխալ ա, ուրիշներն էլ համարում են որ ճիշտ ա, ու ճիշտն ասած էդ ճիշտ համարողների մեջ լեզվաբաններ էլ կան, գիտնականներ էլ կան, հայրենասերներ էլ կան, ու նույնիսկ, ենթադրում եմ, մարշրուտկի շոֆեր էլ կլինի, որ տենց ա համարում :) Էնպես որ առաջարկում եմ առանց ավելորդ կարմրած պոմիդորների (խոսքս այս սմայլիկի մասին ա՝ :angry) յոլա գնալ :)

Chuk
10.09.2009, 18:42
Ես կասեի ճիշտ հակառակը` եթե այդպիսի ձեւափոխություններ են լինում, էդ դեպքում է լեզուն մեռնում։ Օրինակ` ներկայիս հայերենի ու գրաբարի միջեւ ահռելի տարբերություն կա։ Արդյո՞ք մենք կարող ենք համարել, որ մենք խոսում ենք գրաբարով, ուղղակի զարգացած։ Ես կարծում եմ` ոչ, հիմիկվա լեզուն լրիվ այլ է, եւ եթե աչքաթող անենք գրաբարը, ապա այն կդառնա մեռած լեզու։ Ինչի հետեւանք՞ով, իհարկե ձեւափոխությունների։
Ոչ, իհարկե մենք գրաբարով չենք խոսում, բայց որքան էլ որ զարմանալի է, պատկերացրու, որ մենք հայերենով ենք խոսում :)

Chuk
10.09.2009, 18:51
Ես էլ եմ առօրյայում խոսում «ա»-երով, որովհետև չեմ ցանկանում սպիտակ ագռավ լինել, բայց օրինակ երբեք չեմ կարդա գիրք, որը «ա»-երով է գրված կամ կկարդամ տհաճությամբ:

Ժամանակին եղել եմ տեսակետիդ կրողը: Ուրեմն մի գրող-հրապարակախոս կա, Մարինե Պետրոսյան: Շատ հետաքրքիր հոդվածներ էր գրում: Բայց դժվարությամբ էի կարդում, որովհետև շատ-շատերի պես ինքն էլ «ա»-ի կողմնակիցն ա, ու «ա»-երով ա գրում: Ես էլ նյարդայնանում էի: Բայց ախր նյութը շատ հետաքրքիր էր: Մի քանի բան կարդալուց հետո, հանկարծ նկատեցի, որ շատ հանգիստ կարդում եմ:

Հիմա հաջորդ կետի մասին: Ինձ հարցրիր Շեքսպիրի «Լիր արքայի» մասին, համարելով, որ դրա «ա»-երով գրելը անընդունելի ա: Ախր շատ արագ ու հեշտ ապացուցեցի, որ «ա»-երով գրվածը կարող ա նորմալ ընդունվել: Ապացույցս Սևակի բանաստեղծություններից մեկի «է»-երը «ա» սարքելն ու ներկայացնել էր, իսկ հետո քո և Եղոյանի այդ տարբերակը նորմալ ընդունելը այնքան ժամանակ, քանի դեռ կարծում էիք, որ հենց Սևակն է էդպես գրել :)

Իրականում «ա»-ն ինչ-որ աղտեղություն չի, տգեղ չի, ընդամենը ձև ա, ոճ: Դրանից չի կախված լեզվի գեղեցկությունը ու ճկունությունը: Իրականում ա-ն բավական էլ գեղեցիկ ձև ա: Սովորության հարց է:

Հ.Գ. Գրական ձևում ես «ա»-ի գործածումը չեմ ընդունում, ես պարզապես ներկայացնում եմ տրամաբանություն ու վերլուծություն ու ցույց տալիս, որ դա սարսափելի չի, հերիք չի, դեռ կա հնարավորություն կամ հավանականություն, որ մտնի գրական լեզվի մեջ, ու ճիշտն ասած այդ դեպքում ոչ աշխարհը շուռ կգա, ոչ երկրագունդը քառակուսի կդառնա, ոչ էլ հայերը երկրի երեսից կվերանան կամ էլ նրանց գեղեցիկ լեզուն՝ հայերենը, կկորի:

Արշակ
10.09.2009, 19:35
Ինձ հետաքրքիր է՝ որո՞նք են այդ բավարար պայմանները :8 Այն, որ «ա»-ն այսօր առօրյա խոսակցական լեզվում խիստ գործածական է, դա հաստատ դեռ հիմք չէ:

Լեզուն միշտ նորոգվում է, բայց ոչ երբեք աղճատումների ու աղավաղումների միջոցով: Զանգվածների լեզուն չի կարող գրական լեզու դառնալ:


:o Զարմացնում ես:

Առօրյա խոսակցականում այսօր կան հարյուրավոր աղավաղումներ, որոնք նույնպես «ա»-ից ոչ պակաս են գործածվում: Մի՞թե այդ բոլոր սխալները մի օր գրական կդառնան :think

Կա՞ աշխարհում գեթ մի լեզու, որ չունենա այդ «անջատվել» բայը: Թե կա, ես փոխում եմ ազգությունս (Սևակ):

Եթե վերոնշյալս տեղի ունենա, ես առանց Սևակի դրած պայմանի էլ կփոխեմ ազգությունս:
Լեո, եթե դրա պատճառով ազգությունդ ուզում ես փոխել, ապա արդեն կարող ես փոխել, որովհետև զանգվածների լեզուն արդեն մի քանի անգամ դառել է գրական լեզու, երբ գրաբարից անցել են միջին հայերենի, իսկ հետո նաև ժամանակակից հայերենի՝ էն հայերենը, որով դու հիմա գրում ես՝ զանգվածներին վերևից նայելով։:P

Նման պրոցեսներ մշտապես լինում են լեզուներում, ուզես, թե չուզես։ Նենց որ, ինչպես Chuk–ն արդեն ասաց, հնարավոր է, որ մի օր էլ նման բան լինի է ու ա–ի հետ կապված, ու դրա մեջ սարսափելի բան չեմ տեսնում։
Իհարկե, լեզվաբանները, գրողներն ու լեզվի հետ առնչվող այլ մասնագետներ որոշ դեր ունեն լեզվի զարգացման մեջ (չնայած նրանց միջամտությունն էլ երբեմն անհաջող վիրահատության պես է լինում), բայց գլխավոր դերը, միևնույն է, միշտ մնում է հասարակ ժողովուրդին՝ քո ասած զանգվածներին։ Ու ժողովրդի հավաքական իմաստությունից, ներքին կուլտուրայի մակարդակից կախված՝ լեզուն կարող է կատարելագործվել, հղկվել, կամ էլ հակառակը։ Իզուր չի որ ասում են լեզուն արտացոլում է տվյալ ժողովրդի էությունը։ Լավ, արդեն շատ փիլիսոփայեցի։ :)

Rammstein
10.09.2009, 20:19
Ժամանակին եղել եմ տեսակետիդ կրողը: Ուրեմն մի գրող-հրապարակախոս կա, Մարինե Պետրոսյան: Շատ հետաքրքիր հոդվածներ էր գրում: Բայց դժվարությամբ էի կարդում, որովհետև շատ-շատերի պես ինքն էլ «ա»-ի կողմնակիցն ա, ու «ա»-երով ա գրում: Ես էլ նյարդայնանում էի: Բայց ախր նյութը շատ հետաքրքիր էր: Մի քանի բան կարդալուց հետո, հանկարծ նկատեցի, որ շատ հանգիստ կարդում եմ:

Ես «ա»-ի դեմ ոչինչ չունեմ, գուցե շատերի համար ավելի գեղեցիկ է, քան «է»-ն, բայց պետք է լեզուն պահպանել, որպեսզի Բաբելոն չդառնա։ Դու հանգիստ կարդում ես Պետրոսյան Մարինեի գրածը, գուցե ուրիշը հանգիստ չկարդա։ Դա արդեն Բաբելոնի պատմության միկրո օրինակ է։ Կամ ի՞նչ է, Մարինեն էդքան «չափանիշ» է՞, որ մարդիկ (այդ թվում դու) հարմարվեն նրա լեզվին։ Ինքը պիտի, պարտավոր է հարմարվել ներկայիս գրական լեզվին։

Հետո ինչո՞ւ պետք է «ա»-ով ձեւը դառնա գրական, որովհետեւ մեծամասնությո՞ւնն է դա ուզում։ Դա սխալ տրամաբանություն է, չի կարելի միշտ նայել մեծամասնությանը, մեծամասնությունն էլ կարող է սխալվել, ու շատ հաճախ էլ սխալվում է։ Չի կարելի թքել փոքրամասնության վրա։


Իրականում «ա»-ն ինչ-որ աղտեղություն չի, տգեղ չի, ընդամենը ձև ա, ոճ: Դրանից չի կախված լեզվի գեղեցկությունը ու ճկունությունը: Իրականում ա-ն բավական էլ գեղեցիկ ձև ա: Սովորության հարց է:

Լրիվ համաձայն եմ, «ա»-ն շատ էլ գեղեցի ձեւ ա, ու ոչ մի աղտեղություն չկա դրա մեջ, բայց ամեն գեղեցիկ բան չի, որ պետք ա մտցնել գրական լեզվի մեջ։ Օրինակ` իմ, ու թերեւս շատ այլ հայերի համար ավելի գեղեցիկ ու հարմար է «մառշուտնի» ձեւը, քան «երթուղային»։ Արժի՞ դրա համար ու լեզուն կենդանի պահելու համար այդ բառը փոխել։


***

Ինձ շատ հետաքրքիր է այն, որ մարդիկ, որոնք համարում են, որ դասական ուղղագրությանն անցնելը դժվար կլինի կամ չգիտեմ ինչ, հիմա ասում են, որ «ա»-ին անցնելու դեպքում աշխարհը շուռ չի գա։


Գրական ձևում ես «ա»-ի գործածումը չեմ ընդունում, ես պարզապես ներկայացնում եմ տրամաբանություն ու վերլուծություն ու ցույց տալիս, որ դա սարսափելի չի, հերիք չի, դեռ կա հնարավորություն կամ հավանականություն, որ մտնի գրական լեզվի մեջ, ու ճիշտն ասած այդ դեպքում ոչ աշխարհը շուռ կգա, ոչ երկրագունդը քառակուսի կդառնա, ոչ էլ հայերը երկրի երեսից կվերանան կամ էլ նրանց գեղեցիկ լեզուն՝ հայերենը, կկորի:


Էդ ու՞մ մտքով ա անցել, որ ես պետք է ակումբի թարգմանությունը փոխեմ
Կամ մենք մեր դպրոցական դասագրքերը, ուսումնական ձեռնարկները փոխենք, գեղարվեստական գրքերը վերահրատարակենք:
Էդ ու՞մ մտքով ա անցել, որ այնքան բարոյական իրավունք ունի, որ ՀՀ ողջ բնակչությանը կարող է գրչի մի հարվածով մայրենի լեզվից անգրագետ սարքի:

Rammstein
10.09.2009, 20:20
Ոչ, իհարկե մենք գրաբարով չենք խոսում, բայց որքան էլ որ զարմանալի է, պատկերացրու, որ մենք հայերենով ենք խոսում :)
Գիտեմ, մեր լեզվի անունը «հայերեն» է։ ;)

Շինարար
10.09.2009, 20:37
Հետո ինչո՞ւ պետք է «ա»-ով ձեւը դառնա գրական, որովհետեւ մեծամասնությո՞ւնն է դա ուզում։ Դա սխալ տրամաբանություն է, չի կարելի միշտ նայել մեծամասնությանը, մեծամասնությունն էլ կարող է սխալվել, ու շատ հաճախ էլ սխալվում է։ Չի կարելի թքել փոքրամասնության վրա։


***


Եթե ա-ն դառնում է գրական, չի նշանակում, որ է-ն դուրս է մղվում, փոքրամասնության վրա ոչ ոք չի թքում, յուրաքանչյուրն ազատ է լինում օգտագործելու իր նախընտրած տարբերակը:

ars83
10.09.2009, 20:42
Ինձ մի բան հետաքրքրեց. շատերդ ասում եք, որ «ա»-ն անբարեհունչ է: Իսկապե՞ս այն բարեհունչ չէ ձեր լսողությանը, թե՞ սա ընդունված, տարածված տեսակետ է միայն: Մի անգամ երկու հայերով խոսում էինք «ա»-երով: Կողքից մի իտալացի լսում էր մեր խոսակցությունը և վերջում ասաց, որ մեր լեզուն իրեն դուր է գալիս ձայնավորների, մանավանդ՝ «ա»-ի հաճախակի օգտագործման պատճառով. դա լեզվին մեղեդայնություն է հաղորդում:
Ինձ թվում է՝ մենք պարզապես սովորել ենք այն տեսակետին, որ «է»-ն ավելի բարեհունչ է, քանի որ այն գործածվում է գրական լեզվում, որը մեզ համար բարձր արժեք ունի:

Հ.Գ. Մեկ այլ խնդիր կա, որն, ըստ իս, շատ ավելի է աղավաղում լեզուն, քան «ա» օժանդակ բայը. դա օտարալեզու «հայացված» բառերի գործածությունն է այն պարագաներում, երբ գոյություն ունի հայերեն գրական համարժեքը, օրինակ «պադնոս»՝ սկուտեղի փոխարեն:

Rammstein
10.09.2009, 20:42
Եթե ա-ն դառնում է գրական, չի նշանակում, որ է-ն դուրս է մղվում, փոքրամասնության վրա ոչ ոք չի թքում, յուրաքանչյուրն ազատ է լինում օգտագործելու իր նախընտրած տարբերակը:
Ուզում ես ասել հանե՞նք «գրական լեզու» հասկացությունը, ու ով ոնց ուզի, որ բարբառով ու ժարգոնով ուզի գրի։

Rammstein
10.09.2009, 20:53
Ինձ մի բան հետաքրքրեց. շատերդ ասում եք, որ «ա»-ն անբարեհունչ է: Իսկապե՞ս այն բարեհունչ չէ ձեր լսողությանը, թե՞ սա ընդունված, տարածված տեսակետ է միայն: Մի անգամ երկու հայերով խոսում էինք «ա»-երով: Կողքից մի իտալացի լսում էր մեր խոսակցությունը և վերջում ասաց, որ մեր լեզուն իրեն դուր է գալիս ձայնավորների, մանավանդ՝ «ա»-ի հաճախակի օգտագործման պատճառով. դա լեզվին մեղեդայնություն է հաղորդում:
Ինձ թվում է՝ մենք պարզապես սովորել ենք այն տեսակետին, որ «է»-ն ավելի բարեհունչ է, քանի որ այն գործածվում է գրական լեզվում, որը մեզ համար բարձր արժեք ունի:

Լավ է, որ իտալացուն դուր է եկել մեր լեզուն, բայց դա դեռ չափանիշ չի։ Ու ընդհանրապես, չափանիշը բարեհունչ լինելու մեջ չի։ Գրական լեզվի մեջ փոփոխություն կատարեկլու համար պիտի մի փոքր հիմնավորում լինի, որը ես այս թեմայում չտեսա։

Շատ ճիշտ նկատեցիր, որ «է»-ն մեր համար ավելի բարձր արժեք ունի (կամ գոնե պիտի ունենա)։ Խնդիրը հենց արժեքների մեջ է (այլ ոչ ճաշակի)։

REAL_ist
10.09.2009, 21:08
Ուզում ես ասել հանե՞նք «գրական լեզու» հասկացությունը, ու ով ոնց ուզի, որ բարբառով ու ժարգոնով ուզի գրի։Մարդը տենց բան չասեց, ուղղակի ա-յով տարբերակն էլ հանգիստ կերպով կարա մցվի գրական լեզու, լեզուն ստատիկ չի, որ անփոփոխ մնա միշտ, ժամանակի հետ այն պետքա զարգանա, իր մեջ ներառելով խոսակցականի մեջ տարածված ձևեր: Մեր այսօրվա գրական լեզուն նույնպես նման զարգացումա ապրել:

Շինարար
10.09.2009, 21:14
Մարդը տենց բան չասեց, ուղղակի ա-յով տարբերակն էլ հանգիստ կերպով կարա մցվի գրական լեզու, լեզուն ստատիկ չի, որ անփոփոխ մնա միշտ, ժամանակի հետ այն պետքա զարգանա, իր մեջ ներառելով խոսակցականի մեջ տարածված ձևեր: Մեր այսօրվա գրական լեզուն նույնպես նման զարգացումա ապրել:

Այնպես է ստացվում, որ մինչև ես ուզում եմ իմ տեսակետը պաշտպանել, արդեն մեկ ուրիշը դա արած է լինում: Այս թեմայում սա արդեն երկրորդ դեպքն է: Շնորհակալ եմ, ավելին ասելու կարիք էլ չկա:
Եթե մենք ունենք երկու՝ «ու» և «և» շաղկապները, դրանից քաոս լեզվում չի առաջանում, նույնը և օժանդակ բայերի դեպքում կլինի: Իհարկե, մենք ինչ-որ առումով այստեղ յուղ ենք վառում, որովհետև ինչպես քննարկման մասնակիցներից մեկը արդարացիորեն նշեց՝ մեզ ոչ ոք չի հարցնում, բայց ով գիտի՝ ինչից ինչ կդառնա:

Հայկօ
10.09.2009, 21:51
մենք ինչ-որ առումով այստեղ յուղ ենք վառում, որովհետև ինչպես քննարկման մասնակիցներից մեկը արդարացիորեն նշեց՝ մեզ ոչ ոք չի հարցնում

Մարդ ես, մեկ էլ տեսար՝ ինձ հարցրին ;):

Yeghoyan
10.09.2009, 22:14
Այ օրինակ իրա կարծիքը ստեղ ու իրա ասածը հիմնավորված են ու ճիշտ են, իսկ քո գրառումների կեսից շատը ասում ես դու սխալ ես կարծիքդ սխալ Ա:
ետ դուք ովքեր եք, ու ինչ գիտես որ ՁԵՐ ասածը մեկ ուրիշի մտածածից բարձր Ա՞

Ցանկացած ճիշտ /կարծիք/ ինչ որ մեկի համար ճիշտ է, մյուսի համար սխալ, չի կարող միանշանակ սխալ կամ ճիշտ լինել, և հավասարապես ընդունվել բոլորի կողմից: Այստեղ ամենք իր կարծիքն է արտահայտում և ՄԵՆՔԸ վերաբերում է նրանց ում կարծիքով սխալ է ,,ա,,-ն գրական համարելը:
Եվ խնդրեմ ճիշտ հասկացեք իմ գրածները ոչ մի դեպքում ես իմ կարծիքը բարձր չեմ համարել մյուսների մտածացից:

Արշակ
10.09.2009, 22:30
Լավ է, որ իտալացուն դուր է եկել մեր լեզուն, բայց դա դեռ չափանիշ չի։ Ու ընդհանրապես, չափանիշը բարեհունչ լինելու մեջ չի։ Գրական լեզվի մեջ փոփոխություն կատարեկլու համար պիտի մի փոքր հիմնավորում լինի, որը ես այս թեմայում չտեսա։Իսկ չափանիշը ո՞րն է քո կարծիքով։ Կարծում եմ կարևոր չափանիշներից մեկն էլ բարեհնչությունն է, որով ժողովուրդը հղկում, ֆիլտրում է իր լեզուն։
Ասածս չի նշանակում, թե ա–ն ավելի բարեհուն եմ համարում է–ից, կամ հակառակը։


Շատ ճիշտ նկատեցիր, որ «է»-ն մեր համար ավելի բարձր արժեք ունի (կամ գոնե պիտի ունենա)։ Ինչու՞։ Ինչու՞մ է է–ի առավել մեծ արժեքը ա–ի նկատմամբ։:think
Ինքս էս հարցով հստակ կարծիք չունեմ, ուղղակի հետաքրքիր է, թե դու ըստ ինչի՞ ես արժեվորում կամ արժեզրկում։

Լեո
10.09.2009, 22:30
Վայ քո, էս ինչքան եք ծավալվել :o
Դե լավ, թող մտնի էդ «ա»-ն գրական լեզու :8
http://s17.rimg.info/56263c1c81a894bb56c88cf1920f58db.gif գրական հայերեն, Ա՛:

Մենք էսօր շատ ավելի լուրջ խնդիրներ ունենք՝ կապված լեզվի հետ, քան «ա»-ն է:

Yeghoyan
10.09.2009, 22:33
Իհարկե իմ ասելուն ոչ մեկը չի էլ նայելու, որովհետև ես ընդամենը տեսակետ եմ հայտնում, տեսակետ, որն ունեն շատերը:

Սակայն այս տրամաբանությամբ գրողին պարտքս եմ համարում հակադարձել, որ քո ճիշտ կամ սխալ համարելուն ոչ մեկն էլ չի նայելու: Չի նայելու հասարակ պատճառով, որովհետև եթե «ա»-ն մտնի գրական լեզու, դա ինքնաբերաբար է լինելու, ոչ թե հրովարտակով: Որովհետև եթե դու համարում ես որ սխալ ա, ուրիշներն էլ համարում են որ ճիշտ ա, ու ճիշտն ասած էդ ճիշտ համարողների մեջ լեզվաբաններ էլ կան, գիտնականներ էլ կան, հայրենասերներ էլ կան, ու նույնիսկ, ենթադրում եմ, մարշրուտկի շոֆեր էլ կլինի, որ տենց ա համարում :) :)

ու քո կարծիքով ես պնդում էի հա՞, թե իմ ճիշտ կամ սխալ համարելուն են նայելու: իմ գրածը նաև ինձ էր վերաբերում, ինչպես նաև բոլոր նրանց ովքեր մեր նման են մտածում:
Ես մտածում եմ,որ սխալ կլինի ,,ա,,-ն գրական համարել:
ինչքա՞ն ժամանակ է,քանի՞ դար է, որ գրական լեզվի մեջ կիրառվել ու շարունակում են հիմա ել օգտագործվել ,,է,, , դե եկենք վերցնենք ու օգտագործենք ,,ա,,-ն, ի՞նչ կարիք կա վիճելու, երկար-բարակ գրելու, փողոցում էլ, դպրոցում էլ , կառավարության նիստերին էլ կխոսենք ոչ այնքան հաճելի տոնով, իրար լավ էլ կհասկանանք, ամեն ինչ մի մակարդակի կհասնի, կլինի միայն առօրյա խոսակցական լեզու, ինչը երբեք էլ չենք կարող համարել գրական:

Արամ
10.09.2009, 22:37
ու քո կարծիքով ես պնդում էի հա՞, թե իմ ճիշտ կամ սխալ համարելուն են նայելու: իմ գրածը նաև ինձ էր վերաբերում, ինչպես նաև բոլոր նրանց ովքեր մեր նման են մտածում:
Ես մտածում եմ,որ սխալ կլինի ,,ա,,-ն գրական համարել:
ինչքա՞ն ժամանակ է,քանի՞ դար է, որ գրական լեզվի մեջ կիրառվել ու շարունակում են հիմա ել օգտագործվել ,,է,, , դե եկենք վերցնենք ու օգտագործենք ,,ա,,-ն, ի՞նչ կարիք կա վիճելու, երկար-բարակ գրելու, փողոցում էլ, դպրոցում էլ , կառավարության նիստերին էլ կխոսենք ոչ այնքան հաճելի տոնով, իրար լավ էլ կհասկանանք, ամեն ինչ մի մակարդակի կհասնի, կլինի միայն առօրյա խոսակցական լեզու, ինչը երբեք էլ չենք կարող համարել գրական:

երևում է հայոց լեզվի ապագայով շատ ես հետաքրքրված երևի անցյալնել կիմանաս, ետ խի ա հենց Է-ն գրական իսկ ա-ն բացասական, լօլ այսինքն ա-ն էլ ժառգոնային

Yeghoyan
10.09.2009, 22:47
երևում է հայոց լեզվի ապագայով շատ ես հետաքրքրված երևի անցյալնել կիմանաս, ետ խի ա հենց Է-ն գրական իսկ ա-ն բացասական, լօլ այսինքն ա-ն էլ ժառգոնային

Ոչ ոք չի ասում թե ,,ա,, ժառգոնային է, առօրյա խոսակցականի մի մասն է:Բոլորս էլ այն օգտագործում ենք, ու կարծում եմ որպես հայ մեզ բոլորիս պետք է հետաքրքրի հայոց լեզվի ապագան:

Արամ
10.09.2009, 22:50
Ոչ ոք չի ասում թե ,,ա,, ժառգոնային է, առօրյա խոսակցականի մի մասն է:Բոլորս էլ այն օգտագործում ենք, ու կարծում եմ որպես հայ մեզ բոլորիս պետք է հետաքրքրի հայոց լեզվի ապագան:

սենց ասեմ, Է-ն գրականա, բայց ա-ն ոչ գրական, խի ա տենց?

Rammstein
10.09.2009, 22:51
Իսկ չափանիշը ո՞րն է քո կարծիքով։ Կարծում եմ կարևոր չափանիշներից մեկն էլ բարեհնչությունն է, որով ժողովուրդը հղկում, ֆիլտրում է իր լեզուն։
Ես առաջին նախադասությունովս նկատի ունեմ, որ իտալացին չափանիշ չի։ Կարող է իտալացուն դուր է եկել, ֆրանսիացուն կամ մեկ այլ իտալացու դուր չգար։ :)


Ինչու՞։ Ինչու՞մ է է–ի առավել մեծ արժեքը ա–ի նկատմամբ։
Ոչմիբանում։ :) Արժեքը ոչ թե է-ի կամ ա-ի մեջ է, այլ ներկայիս գրական լեզվի, որը նման անհիմն կերպով փոխելը համարում եմ անթույլատրելի։

Ինձ անկեղծ, հեչ չի հետաքրքրում` կլինի «է», «ա» թե «ճ», բայց հետաքրքրում է, որ ամեն մեկի քմահաճույքով, «զարգացման» քողի տակ լեզուն չաղավաղվի, չխեղաթյուրվի։

Ռուֆուս
10.09.2009, 23:04
Եվ գյումրեցիների մեծամասնությունը նույնպես երբեք "ա"-ի չի անցնում:

Ես էլ լիքը գյումրեցիներ գիտեմ, ովքեր կյանքի մեծ մասը Երևանում են ապրել ու "ա"-ի չեն անցել: Բացի ինձանից :))

Երբ նոր էի Երևան տեղափոխել, ահավոր անսովոր էր "ա"-ով խոսելը, բայց մի վեց-յոթ տարի անց ես էլ սկսեցի մեկ մեկ "ա" օգտագործել, մինչև որ դա դարձավ սովորական բան: Հիմա Երևանում սովորաբար "ա"-ով եմ խոսում, մեկ մեկ անգիտակցաբար անցնելով "է"-ի, Գյումրիում ընտանիքիս անդամների հետ միայն "է"-ով եմ խոսում, մնացածի հետ կամ "ա"-ով կամ "է"-ով (ընտրությունը էլի գիտակցաբար չի լինում):

Մեկ էլ մի բան էլ եմ նկատել, երբ Գյումրի եմ գալիս, առաջին օրը Երևանի բարբառով եմ խոսում, եր Երևան եմ գալիս՝ առաջին օրը Գյումրիի բարբառն եմ օգտագործում :))

Ինչ վերաբերվում է այստեղ ծագած անիմաստ վեճին, խնդրում եմ լեզուն հանգիստ թողեք իր հունով զարգանա: Եթե "ա" ձևը այնքան ուժեղ լինի, որ կարողանա ժամանակի ընթացքում փոխարինել "է" ձևին, հալալ է իրեն ;) Լեզուն չի կարելի արհեստականորեն կաղապարների մեջ դնել, թե չէ կունենանք աղքատիկ, հասարակության պահանջներին չհամապատասխանող հնացած լեզու:

Chuk
10.09.2009, 23:30
Ես «ա»-ի դեմ ոչինչ չունեմ, գուցե շատերի համար ավելի գեղեցիկ է, քան «է»-ն, բայց պետք է լեզուն պահպանել, որպեսզի Բաբելոն չդառնա։ Դու հանգիստ կարդում ես Պետրոսյան Մարինեի գրածը, գուցե ուրիշը հանգիստ չկարդա։ Դա արդեն Բաբելոնի պատմության միկրո օրինակ է։ Կամ ի՞նչ է, Մարինեն էդքան «չափանիշ» է՞, որ մարդիկ (այդ թվում դու) հարմարվեն նրա լեզվին։ Ինքը պիտի, պարտավոր է հարմարվել ներկայիս գրական լեզվին։
Իսկ ո՞վ ասաց, որ Մարինեն չափանիշ է:
Ո՞վ ասաց, որ պետք է հարմարվենք:
Ոչ մեկը հարգելիս: Ուշադիր հետևիր խոսակցությանը: Քննարկման մասնակիցներից մեկն ասաց, որ եթե «ա»-ով գրվի, կարդալ չի լինի, իմ լեզվով ասեմ, դիզկոնֆորտ կլինի, ես մի փոքրիկ օրինակ վրա ցույց տվեցի, որ պարտադիր չէ, որ դիզկոնֆորտ լինի:

Ինչ վերաբերվում է կոնկրետ Մարինեի դեպքին, ապա այնքան էլ համաձայն չեմ: Մարդը գտնում է, որ պիտի գրի խոսակցական լեզվով, ճիշտ այնպես, ինչպես որ Թումանյանը գտնում էր, որ ոչ թե գրական լեզվով պետք է գրեր, այլ լոռվա բարբառով: Ու շատ տարածված ու հիմնավորված տեսակետի համաձայն հեղինակին պարտադրել չի կարելի, որքան էլ դու, գուցե և ես, հակառակ կարծիքն ունենանք:


Հետո ինչո՞ւ պետք է «ա»-ով ձեւը դառնա գրական, որովհետեւ մեծամասնությո՞ւնն է դա ուզում։ Դա սխալ տրամաբանություն է, չի կարելի միշտ նայել մեծամասնությանը, մեծամասնությունն էլ կարող է սխալվել, ու շատ հաճախ էլ սխալվում է։ Չի կարելի թքել փոքրամասնության վրա։
Իսկ ո՞վ ասեց թքել փոքրամասնության վրա: Ընդամենը ասվում է, որ ժամանակի ընթացքում «ա»-ն կարող է մտնի գրական լեզու ու այո՛, կարող է: Ի դեպ ես թեմայում քիչ եմ հանդիպել տեսակետներ, ըստ որոնց պարտադիր պետք է մտնի: Մեծ մասս ուղղակի չենք բացառում ու նորմալ ենք վերաբերվում մտնելու հավանականությանը: Իսկ եթե մոտենանք քո, ի դեպ սխալ, տրամաբանությամբ, ապա փոքրամասնությունը կարող է թքել մեծամասնության վրա: Որտև այո՛, եթե ամեն ինչ բերելու ենք «թքելու լեզվի», ապա այդ տրամաբանությամբ կամ մեծամասնությունն է փոքրամասնության վրա թքում, կամ փոքրամասնությունը մեծամասնության: Եթե այս տրամաբանությունը գործող լիներ, անձամբ ես կնախընտրեի, որ մեծամասնությունը թքեր փոքրամասնության վրա, որպեսզի թքոտվողները քիչ լինեին: Բայց բարեբախտաբար այդ տրամաբանությունը սխալ է, ոչ մեկը ոչ մեկի վրա չի թքում, այլ ընդամենը հնարավոր է, որ մի օր այդ օժանդակ բայը մտնի գրական լեզվի մեջ, ինքնաբերաբար, այլ ոչ թե ինչ-որ մեկի կամ մեկերի որոշմամբ, հրովարտակով:


Լրիվ համաձայն եմ, «ա»-ն շատ էլ գեղեցի ձեւ ա, ու ոչ մի աղտեղություն չկա դրա մեջ, բայց ամեն գեղեցիկ բան չի, որ պետք ա մտցնել գրական լեզվի մեջ։ Օրինակ` իմ, ու թերեւս շատ այլ հայերի համար ավելի գեղեցիկ ու հարմար է «մառշուտնի» ձեւը, քան «երթուղային»։ Արժի՞ դրա համար ու լեզուն կենդանի պահելու համար այդ բառը փոխել։
Գուցե և մի օր «մառշռուտնի» ձևն այնքան կիրառվող լինի, այնքան մտնի մարդկանց բառապաշարի մեջ, որ տեղափոխվի նաև գրական լեզու: Ես ինքս չեմ ուզի, որ դա լինի, քանի որ «երթուղային» ձևն առավել գեղեցիկ ու բարեհունչ եմ համարում: Սակայն եթե ինքն այդաստիճան գործածվող լինի ու մտնի, ապա կամքն է ժողովրդի, ով ժամանակի ընթացքում կերտում է տվյալ պահի գրական լեզուն :)


Ինձ շատ հետաքրքիր է այն, որ մարդիկ, որոնք համարում են, որ դասական ուղղագրությանն անցնելը դժվար կլինի կամ չգիտեմ ինչ, հիմա ասում են, որ «ա»-ին անցնելու դեպքում աշխարհը շուռ չի գա։
Իսկ ինձ շատ հետաքրքիր է, որ երկու իրարից էապես տարբերվող հասկացություններ համեմատում ես: Սակայն թյուրըմբռնումներ չլինելու համար ավելի պարզ ներկայացնեմ.

- Դասական ուղղագրությանն անցնելը լինելու է պարտադրաբար, այն փոխելու է ողջ ժողովրդի խոսակցական լեզուն ու գրական լեզուն, այն չի լինելու հարազատ, այլ լինելու խորթ և խրթին, լինելու է կտրուկ՝ իր բոլոր հետևանքներով:

- «ա» գրական լեզու մտնելու դեպքում (եթե իհարկե մտնի, քանզի այստեղ ոչ մեկը չի պնդել որ մտնելու է, կամ ցանկություն չի հայտնել որ մտնի, այլ միայն հնարավորությունն է հաշվի առել), մտնելու է սահուն, մտնելու է հանգիստ, ժամանակի ընթացքում, այն խորթ ու խրթին չի լինելու, մարդկանց համար լինելու է հարազատ, քանի որ հենց իրենք են ինքնաբերաբար մտցրել:

Եթե այնպես լինի, որ ժամանակի ընթացքում սահուն կերպով մարդիկ անցնեն դասական ուղղագրությանը, ապա դա ևս սարսափելի չի լինի: Բայց դա պետք է լինի ինքնաբերաբար, ժամանակի երկար կտրվածքում ու սահուն: Մինչդեռ առաջարկվող տարբերակը կտրուկն է, Արշակի ասած, տապոռով վիրահատությունը:

Հուսով եմ տեսակետս գոնե այս անգամ պարզ է, անկախ նրանից, դրան համաձայն կլինես, թե ոչ:

Շինարար
10.09.2009, 23:48
Մարդ ես, մեկ էլ տեսար՝ ինձ հարցրին ;):

Ես էլ եմ այդ հույսով:

Իրականում, շատ լավ է, որ այսքան ծավալվել ենք այս հարցի շուրջ, այն որ ավելի լուրջ խնդիրներ կան, բան չունեմ ասելու, բայց սա էլ է խնդիր, որ քննարկման կարիք ունի: Եվ ուրախալի է, որ այսքան արձագանք գտավ այս թեման:

Շինարար
10.09.2009, 23:49
Բոլորս էլ գիտենք, որ բանավոր խոսքում մարդկանց 90 տոկոսը է-ի փոխարեն ասում է ա:
Կուզեի իմանալ ձեր կարծիքը: Որն է ճիշտ. կենդանի-խոսակցական լեզուն դարձնել գրական նորմատիվային, թե հակառակը:

Այս թեմայի բացումը ուղղակի ողջունում եմ:

Rammstein
11.09.2009, 00:23
Իսկ ինձ շատ հետաքրքիր է, որ երկու իրարից էապես տարբերվող հասկացություններ համեմատում ես: Սակայն թյուրըմբռնումներ չլինելու համար ավելի պարզ ներկայացնեմ.

- Դասական ուղղագրությանն անցնելը լինելու է պարտադրաբար, այն փոխելու է ողջ ժողովրդի խոսակցական լեզուն ու գրական լեզուն, այն չի լինելու հարազատ, այլ լինելու խորթ և խրթին, լինելու է կտրուկ՝ իր բոլոր հետևանքներով:

- «ա» գրական լեզու մտնելու դեպքում (եթե իհարկե մտնի, քանզի այստեղ ոչ մեկը չի պնդել որ մտնելու է, կամ ցանկություն չի հայտնել որ մտնի, այլ միայն հնարավորությունն է հաշվի առել), մտնելու է սահուն, մտնելու է հանգիստ, ժամանակի ընթացքում, այն խորթ ու խրթին չի լինելու, մարդկանց համար լինելու է հարազատ, քանի որ հենց իրենք են ինքնաբերաբար մտցրել:

Եթե այնպես լինի, որ ժամանակի ընթացքում սահուն կերպով մարդիկ անցնեն դասական ուղղագրությանը, ապա դա ևս սարսափելի չի լինի: Բայց դա պետք է լինի ինքնաբերաբար, ժամանակի երկար կտրվածքում ու սահուն: Մինչդեռ առաջարկվող տարբերակը կտրուկն է, Արշակի ասած, տապոռով վիրահատությունը:

Հուսով եմ տեսակետս գոնե այս անգամ պարզ է, անկախ նրանից, դրան համաձայն կլինես, թե ոչ:

Դեռեւս այդպիսի դեպք չգիտեմ, որ արմատներից շեղված լեզուն ինքնաբերաբար վերադառնա հետ։ Եթե ազատ թողնենք մեր լեզուն էլ, ինքնաբերաբար ավելի ու ավելի կհեռանա նախնականից (ինչը միշտ տեղի է ունեցել)։ Այսինքն` սահուն անցումները լեզվին հեռացնում են արմատներից։ Ես դա համարում եմ շատ վատ։ Գուցե քո կարծիքով արմատներից հեռանալը վատ չէ՞…



Գուցե և մի օր «մառշռուտնի» ձևն այնքան կիրառվող լինի, այնքան մտնի մարդկանց բառապաշարի մեջ, որ տեղափոխվի նաև գրական լեզու: Ես ինքս չեմ ուզի, որ դա լինի, քանի որ «երթուղային» ձևն առավել գեղեցիկ ու բարեհունչ եմ համարում: Սակայն եթե ինքն այդաստիճան գործածվող լինի ու մտնի, ապա կամքն է ժողովրդի, ով ժամանակի ընթացքում կերտում է տվյալ պահի գրական լեզուն

Այ հենց այստեղ է ամենամեծ թյուրիմացությունը։ Ժողովուրդը չի կարող կերտել գրական լեզու։ Ժողովուրդը կարող է կերտել բարբառներ` ամեն մեկը իրեն հոգեհարազատ ձեւով։ Եթե ասում ես, որ ժողվուրդն է կերտում գրական լեզուն, ապա պիտի ասես, թե որ ժողովուրդը` եթե գյումրեցուն թողնես, ապա մի ձեւով կկերտի, խոյեցին` այլ ձեւով, երեւանցին` լրիվ այլ կերպ։


Իսկ ո՞վ ասաց, որ Մարինեն չափանիշ է:
Ո՞վ ասաց, որ պետք է հարմարվենք:
Ոչ մեկը հարգելիս: Ուշադիր հետևիր խոսակցությանը: Քննարկման մասնակիցներից մեկն ասաց, որ եթե «ա»-ով գրվի, կարդալ չի լինի, իմ լեզվով ասեմ, դիզկոնֆորտ կլինի, ես մի փոքրիկ օրինակ վրա ցույց տվեցի, որ պարտադիր չէ, որ դիզկոնֆորտ լինի:

Ինքդ ես գրել, որ որոշ ժամանակ նյարդայնանում էիր։ Ուրեմն դիսկոմֆորտ եղել է (թեկուզ ժամանակավոր)։ :) Հետո վարժվել ես այդ լեզվին, այսինքն` հարմարվել ես, գուցե ակամա։

Շինարար
11.09.2009, 00:45
Այ հենց այստեղ է ամենամեծ թյուրիմացությունը։ Ժողովուրդը չի կարող կերտել գրական լեզու։ Ժողովուրդը կարող է կերտել բարբառներ` ամեն մեկը իրեն հոգեհարազատ ձեւով։ Եթե ասում ես, որ ժողվուրդն է կերտում գրական լեզուն, ապա պիտի ասես, թե որ ժողովուրդը` եթե գյումրեցուն թողնես, ապա մի ձեւով կկերտի, խոյեցին` այլ ձեւով, երեւանցին` լրիվ այլ կերպ։

Իսկ գրական լեզուն կերտվում է հենց այդ ժողովրդական բարբառներից: Ժամանակակից գրական լեզվի հիմնաքարերից մեկի դնող Խ. Աբովյանի մոտ կարդում ես այնպիսի բարբառախոսություններ, նույնը Պ. Պռոշյանի մոտ… Գրական լեզուն բարբառներից է ստեղծվում, իհարկե անընդհատ հղկվում է, բայց անհրաժեշտ է, որ այն անընդհատ նաև սնուցվի բարբառներից: Իհարկե, բարբառից գրական լեզվի միջոցով պետք է ազնվացվեն միայն այն տարրերը, որոնք ժամանակի փորձությանն են դիմացել, ա օժանդակը ոչ միայն դիմացել է այդ փորձությանը, այլ ի սկզբանե եղել է, գրական լեզվի ձևավորման ընթացքում, չգիտես ինչու դուրս է մղվել նրանից, սակայն տես, որ ժողովուրդը հավատարիմ է մնում դրան:
Է-ի և ա-ի այս հակամարտության հետ կապված մի անեկդոտ հիշեցի, չգիտեմ, թե որքանով է տեղին այս թեմայում, բայց պատմեմ.
Էս էշը գնում ա Մեսրոպ Մաշտոցի մոտ, թե՝ Մեսրոպ Վարդանիչ, չի լինի՞, որ Է-ն դարձնես այբուբենի առաջին տառ, Մաշտոցը, թե՝ էշ ջան, ո՞նց կլինի, հունարենում, պարսկերենում, անգլերենում, բոլոր լեզուներում ա-ն ա առաջին տառը, էշն էլ, թե՝ դու գիտես, դու ու քու վատությունը, ինձ ավանակ էլ են ասում:
Արամայիս Սահակյանի ոճով ավելացնեմ, որ հո-հո-հո մենք է-ով էլ ենք յոլա գնում, բայց ա-ն գրական լեզվում ոչ միայն չէր խանգարի այլև ավելի բազմազան կդարձներ մեր գրական խոսքը և ավելի գեղեցիկ:

Chuk
11.09.2009, 00:52
Դեռեւս այդպիսի դեպք չգիտեմ, որ արմատներից շեղված լեզուն ինքնաբերաբար վերադառնա հետ։ Եթե ազատ թողնենք մեր լեզուն էլ, ինքնաբերաբար ավելի ու ավելի կհեռանա նախնականից (ինչը միշտ տեղի է ունեցել)։ Այսինքն` սահուն անցումները լեզվին հեռացնում են արմատներից։ Ես դա համարում եմ շատ վատ։ Գուցե քո կարծիքով արմատներից հեռանալը վատ չէ՞…
Ես էլ եմ կարծում, որ հետ չենք գա, ու դրանում սարսափելի ոչինչ չեմ տեսնում: Մեր հիմիկվա լեզուն բավական լավն է ու կգոյատևի :)


Այ հենց այստեղ է ամենամեծ թյուրիմացությունը։ Ժողովուրդը չի կարող կերտել գրական լեզու։
Միթե՞ :))
Կարծու՞մ ես գրական լեզվում մտած բառերը նախապես խոսակցականում չեն եղել :))


Ինքդ ես գրել, որ որոշ ժամանակ նյարդայնանում էիր։ Ուրեմն դիսկոմֆորտ եղել է (թեկուզ ժամանակավոր)։ :) Հետո վարժվել ես այդ լեզվին, այսինքն` հարմարվել ես, գուցե ակամա։
Ոչ, պարզապես «նախապաշարումով» էի մոտենում: Դեռևս «անաղարտ լեզվի կոմպլեքսը» չէի հաղթահարել ;)

Rammstein
11.09.2009, 01:18
Մեր հիմիկվա լեզուն բավական լավն է ու կգոյատևի

Կգոյատեւի։ Գրաբարն էլ կմեռնի։


Կարծու՞մ ես գրական լեզվում մտած բառերը նախապես խոսակցականում չեն եղել

Լեզուն միայն բառեր չեն։ ;)


Դեռևս «անաղարտ լեզվի կոմպլեքսը» չէի հաղթահարել

Ուրախ եմ, որ հաղթահարեցիր։ :img

Ուլուանա
11.09.2009, 01:31
Կգոյատեւի։ Գրաբարն էլ կմեռնի։
Այսինքն՝ քո կարծիքով, դեռ նո՞ր պիտի մեռնի։ :8

Morpheus_NS
11.09.2009, 11:48
Մի հարց: Ինչպե՞ս ես պատկերացնում, օրինակ, Շեքսպիրի «Լիր արքան» «ա»-երով հայերեն թարգմանած :think

Ես պատկերացնում եմ :[

Լեո շատ նորմալ, ինչպես է-ով, այնպես էլ ա-ով: Դու ուղղակի միշտ է-ով կարդացել, դրա համար էլ քեզ համար անսովոր ա, բայց իրականում ոչ մի տարբերություն չկա:
Ես գրելուց էլ, խոսելուց էլ երկու ձեւով էլ գրում եմ, ինձ համար երկուսն էլ ընդունելի է/ա:

Morpheus_NS
11.09.2009, 11:56
Թումանյանն էլ բարբառով էր գրում, բայց բարբառը գրական լեզու չի դառնա:


Ժող ջան Սևակը կարգին տղա է եղել, իրան ամեն բան էլ կարելի է, անգամ ,,ա,,-երով գրելը, իրա մոտ դրանից գրվածի համն ու հոտը չի կորում;)
Ոչ ոք չի կարա նրա նման թեկուզ ,,է,,-ով գրի նման թեմաների մասին:P

Էս դուք լուրջ մտածել էիք Սեւակը ա ով էր գրել:o

Հ.Գ. Եղոյան ջան կարծում եմ ա-ին դեմ մարդը բոլդ արածը սխալը թույլ չպիտի տար;)

Venus
11.09.2009, 12:00
Մի հարց: Ինչպե՞ս ես պատկերացնում, օրինակ, Շեքսպիրի «Լիր արքան» «ա»-երով հայերեն թարգմանած :think

Ես պատկերացնում եմ :[

Մեր գրական լեզուն "Է"-ով է, ում ինչպես հարմար է խոսելը ո՞րն է, ում ինչպես հարմար է կարող է խոսել առօրյայում, բայց ոչ թե "ա"-ն դարձնեն գրական, էդպես որ լինի, մեզ էլ մեր բարբառն է հարմար, կդնենք ու ամեն ինչ մեր բարբառով կգրենք, ես չեմ ընդունում "ա"-ն , "Է"-ն ավելի գեղեցիկ է ու ճիշտ:

Համամիտ եմ Լեո ջան քո հետ:

Morpheus_NS
11.09.2009, 12:03
Լեզուն միշտ նորոգվում է, բայց ոչ երբեք աղճատումների ու աղավաղումների միջոցով: Զանգվածների լեզուն չի կարող գրական լեզու դառնալ:

Բա քո կարծիքով գրական լեզուն միա՞յն էլիտային պիտի հատուկ լինի: Լեզուն հաղորդակցման միջոց է, գրավոր խոսքը՝ գրավոր հաղորդակցման: Իսկ հաղորդակցման գլխավոր բնութագրիչը հեշտությունն է: Ինչքան հաղորդակցումը հեշտ ու առանց ավելորդ զանգուլակների լինի, էնքան լավ: Իսկ գեղեցկությունն ու բարեհունչությունը թող մնա պոեզիային ու արձակին, չնայած ես էս դեպքում էլ եմ պարզության կողմնակից:

Morpheus_NS
11.09.2009, 12:05
Մեր գրական լեզուն "Է"-ով է, ում ինչպես հարմար է խոսելը ո՞րն է, ում ինչպես հարմար է կարող է խոսել առօրյայում, բայց ոչ թե "ա"-ն դարձնեն գրական, էդպես որ լինի, մեզ էլ մեր բարբառն է հարմար, կդնենք ու ամեն ինչ մեր բարբառով կգրենք, ես չեմ ընդունում "ա"-ն , "Է"-ն ավելի գեղեցիկ է ու ճիշտ:

Համամիտ եմ Լեո ջան քո հետ:

Գեղեցիկը ո՞րն ա է, հլը մի 5 հատ գիրք կարդա ա-ով գրած, տեսնեմ ա-ն «տգեղ» կթվա քեզ, թե ոչ:

Yeghoyan
11.09.2009, 12:11
սենց ասեմ, Է-ն գրականա, բայց ա-ն ոչ գրական, խի ա տենց?

Ուրեմն տես Ա-ն շատ են օգտագործում բառբառներում...
Օրինակ.« Քյնում ա, կյալիս ա, վեր ա կալում, մարդ ա, փչացած ա և այլն, և այլն...»:
Գրական լեզվով է-ն մատչելի է բոլորին...
Եթե ուշադիր կարդաք միջնադարյան հայ գրականությունը, ապա կտեսնեք, որ շատ է օգտագործվել Ա-ն... Ինչու՞... Որովհետև բանաստեղծները և գրողները գրել են բառբառային լեզվով...
Սայաթ-Նովան -թիվլիսյան բառբառ,
Ջիվանին- Ջավախքի...
Եվ այլն ...և այլն...
Խաչատուր Աբովյանից հետո տիրապետվեց նոր գրական հայերենը...
Եվ Ա-ն կամաց-կամաց իր տեղը զիջեց Է-ին

այսինքն ժամանակին ա-ն էլ եղել է գրական, պարզապես իր տեղն է զիջել է-ին?
և նույն հաջողությամբ կարող է է-ն ա դառնալ:
Չնայած դրա համար, իմ կարծիքով, նախադրյալներ չկան:
Մի ժամանակ շատ գործածական բառեր անգամ« յար, քիզ, թարիփ,ջիգյար,նամուսև այլն) հիմա գործածական չեն,և կարծում եմ չեն էլ լինի ապագայում:

Հուսով եմ կարողացա ինչ-որ չափով բացատրություն տալ ձեր հարցին, ինչպես նաև իմ մյուս պատասխաններին օգնել, որ ձեզ նման մտածողները ճիշտ հասկանան իմ գրածների իմաստը:

Լեո
11.09.2009, 12:13
Venus և Մորֆ, որպեսզի նորից անտեղի չծավալվեմ, մեջբերեմ իմ այս գրառումը :)


Վայ քո, էս ինչքան եք ծավալվել :o
Դե լավ, թող մտնի էդ «ա»-ն գրական լեզու :8
http://s17.rimg.info/56263c1c81a894bb56c88cf1920f58db.gif գրական հայերեն, Ա՛:

Մենք էսօր շատ ավելի լուրջ խնդիրներ ունենք՝ կապված լեզվի հետ, քան «ա»-ն է:

Venus
11.09.2009, 12:14
Գեղեցիկը ո՞րն ա է, հլը մի 5 հատ գիրք կարդա ա-ով գրած, տեսնեմ ա-ն «տգեղ» կթվա քեզ, թե ոչ:

Հա ինձ տգեղ կթվա "ա"-ն ,

բարբառը բարբառ է մնում, գրականը գրական.

Շինարար
11.09.2009, 12:17
Venus և Մորֆ, որպեսզի նորից անտեղի չծավալվեմ, մեջբերեմ իմ այս գրառումը :)

Չեմ հասկանում, թե ոնց կարող ես պաշտպանել մի տեսակետ, երբ դրան հակառակ պնդողները մի քիչ շատ են ծավալվում, միայն այդ բանի և ոչ համոզվելու համար, համաձայնում ես: Լավ չի: Կամ էլ դու էլ մի անգամ ասել ես ու հիմա ստիպված պաշտպանում ես քո ասածը, բայց իրականում համոզվել ես, որ…

Morpheus_NS
11.09.2009, 12:23
Հետո ինչո՞ւ պետք է «ա»-ով ձեւը դառնա գրական, որովհետեւ մեծամասնությո՞ւնն է դա ուզում։ Դա սխալ տրամաբանություն է, չի կարելի միշտ նայել մեծամասնությանը, մեծամասնությունն էլ կարող է սխալվել, ու շատ հաճախ էլ սխալվում է։ Չի կարելի թքել փոքրամասնության վրա։

Հարգե՛նք փոքրամասնության իրավունքները:))



Venus և Մորֆ, որպեսզի նորից անտեղի չծավալվեմ, մեջբերեմ իմ այս գրառումը :)

Լեո ջան ես սկզբից հերթով գրառումներին պատասխանելով գալիս եմ, մինչեւ հասա էտ գրառմանդ, արդեն գրել էի:)

Հա ինձ տգեղ կթվա "ա"-ն ,

բարբառը բարբառ է մնում, գրականը գրական.

Իսկ եթե ասենք ամբողջ գրականությունը ա-ով լիներ ու ա-ն լիներ գրական, դու պնդելու էիր, որ է-ն ավելի բարեհունչ ա ու է-ով էիր խոսելու:
Ըստ իս «յո»-ն ավելի բարեհունչ ա, օրինակ նա գնացել յո տուն:

Լեո
11.09.2009, 12:24
Չեմ հասկանում, թե ոնց կարող ես պաշտպանել մի տեսակետ, երբ դրան հակառակ պնդողները մի քիչ շատ են ծավալվում, միայն այդ բանի և ոչ համոզվելու համար, համաձայնում ես: Լավ չի: Կամ էլ դու էլ մի անգամ ասել ես ու հիմա ստիպված պաշտպանում ես քո ասածը, բայց իրականում համոզվել ես, որ…

Չէ՛, չեմ համոզվել, առաջվա նման գտնում եմ, որ «ա»-ն գրական լեզվին հարիր չէ, գեղեցիկ չէ: Ինչքան էլ այն առօրյա խոսակցականում գործածվի, միևնույն է նրա «արժեքը այնքան չի բարձրանա», որ այն գրական լեզվու մտնելուն արժանի լինի: Ես պարզապես գտնում եմ, որ այստեղ ծավալված քննարկումն է անտեղի, որովհետև նման հարց ըստ էության իրականում երբեք չի ծառանա, «ա»-ն միշտ էլ կմնա գավառական քնձռոտ մակարդակի վրա, ոչ երբեք ավելին (սա իմ համոզմունքն է):

Իսկ ասեցի «թող «ա»-ն մտնի գրական լեզու» ոչ նրա համար, որ հակառակում եմ համոզվել և իմ տեսակետից հետ եմ կանգնում, ո՛չ: Դա արեցի նրա համար որպեսզի «գոհացնեմ» իմ ընդդիմախոսներին ու այս անհետաքրքիր քննարկումից դուրս գամ:

Շինարար
11.09.2009, 12:32
Չէ՛, չեմ համոզվել, առաջվա նման գտնում եմ, որ «ա»-ն գրական լեզվին հարիր չէ, գեղեցիկ չէ: Ինչքան էլ այն առօրյա խոսակցականում գործածվի, միևնույն է նրա «արժեքը այնքան չի բարձրանա», որ այն գրական լեզվու մտնելուն արժանի լինի: Ես պարզապես գտնում եմ, որ այստեղ ծավալված քննարկումն է անտեղի, որովհետև նման հարց ըստ էության իրականում երբեք չի ծառանա, «ա»-ն միշտ էլ կմնա գավառական քնձռոտ մակարդակի վրա, ոչ երբեք ավելին (սա իմ համոզմունքն է):

Իսկ ասեցի «թող «ա»-ն մտնի գրական լեզու» ոչ նրա համար, որ հակառակում եմ համոզվել և իմ տեսակետից հետ եմ կանգնում, ո՛չ: Դա արեցի նրա համար որպեսզի «գոհացնեմ» իմ ընդդիմախոսներին ու այս անհետաքրքիր քննարկումից դուրս գամ:

Գավառական մակարդակը քնձռոտ չէ, չեմ ուզում բանավեճը այլ հողի վրա տեղափոխել, ուղղակի կխնդրեի մի փոքր ավելի նրբանկատ լինել, թեկուզ այդպես ես մտածում, քո մեջ պահիր քո ոչ այնքան գեղեցիկ մտքերը:

Տեսնում եմ` նույնիսկ շնորհակալություն են հայտնում քեզ գավառական մակարդակը քնձռոտ անվանելու համար, լավ չի, լավ չի;

Լեո
11.09.2009, 13:00
Գավառական մակարդակը քնձռոտ չէ, չեմ ուզում բանավեճը այլ հողի վրա տեղափոխել, ուղղակի կխնդրեի մի փոքր ավելի նրբանկատ լինել, թեկուզ այդպես ես մտածում, քո մեջ պահիր քո ոչ այնքան գեղեցիկ մտքերը:

Տեսնում եմ` նույնիսկ շնորհակալություն են հայտնում քեզ գավառական մակարդակը քնձռոտ անվանելու համար, լավ չի, լավ չի;

Իսկ դու որտե՞ղ կարդացիր, որ ես գավառական մակարդակը համարում եմ քնձռոտ :think Ես նման բան չեմ ասում: Ասածս հետևյալն է: «Ա»-ն գավառական մակարդակի (ընդ որում գավառականը վերաբերում է նաև Երևանին) լեզվական տարր է, որը ըստ իս «է»-ի համեմատ խղճուկ ու քնձռոտ է: Իմ ասածից ոչ մի կերպ չի հետևում, որ այն ամենը, ինչը գավառական է, անպայման քնձռոտ է :nono

Dragon
11.09.2009, 13:04
Ենթադրում եմ, դա միայն ընտրյալները գիտեն, իսկ զանգվածները ոչինչ չե՞ն հասկանում:

Զանգվածները չեն հասկանում այնքան, որքան ընտրյալները: Այս հարցում ընտրյալները լեզվաբաններն են, որոնք լեզուն շատ ավելի լավ են հասկանում` իր ողջ պատմական զարգացման մեջ, քան սովորական անհատներս` լեզուն մեկ կոնկերտ ժամանակահատվածում (մեր ապրած կյանքում) դիտարկելիս և հետևություններ անելիս:


<.................... ընդամենը հնարավոր է, որ մի օր այդ օժանդակ բայը մտնի գրական լեզվի մեջ, ինքնաբերաբար, այլ ոչ թե ինչ-որ մեկի կամ մեկերի որոշմամբ, հրովարտակով:>

Զուտ տեսականորեն ամեն ինչ էլ հնարավոր է: Բայց լեզվի մեջ ոչ մի բան ինքնաբերաբար չի հատնվում և դառնում կանոն: Քո ասած <ինչ-որ մեկի կամ մեկերի> որոշմամբ է լինում: Լեզվական բարեփոխումներն էլ գիտնական մարդիկ են անում, մեծ լեզվաբանները:
Վերջին այդպիսի բարեփոխումները արվեցին 1922 թվականին` Մանուկ Աբեղյանի կողմից: Նրա գիտական հիմնավորումները այո' հրովարտակի նման ընդունվեց որպես ճշմատություն, որպես կանոն-նորմա: Այսօրվա գրական-գրավոր հայերենի տեսքը այդ ժամանակ է սահմանվել: Իհարկե հետագայում, այլ նշանավոր լեզվաբների կողմից էլ է լեզուն ճշգրտումների ենթարկվել, բայց ոչ այն չափով և այնպես շրջադարձային ինչպես Աբեղյանը արեց: Հիմնաքարը էլի մնաց Աբեղյանական բարեփոխումը:
Ճիշտ է լեզուն աընդհատ զարգացող երևույթ է, անընդհատ ճշգրտվում և մաքրվում է, փոփոխությունների կարիք լինում է, բայց այդ փոփոխությունները հենվում են լուրջ գիտական ուսումնասիրությունների հիման վրա, այլ ոչ թե անձերի կամ հասաևակության ինչ որ շրջանակի կողմից դա ընդունելի կամ չընդունելի համարվելու վրա: Անկախ նրանից դա մեծամասնություն է, թե փոքրամասնություն: Միակ բանը որ միշտ հաշվի է առնվում այն է, որ գրավոր լեզուն պետք է կենդանի մնա, անճանաչելիության չափ չհեռանա լեզուն կրողներից(բանավոր), հնարավորինս ճիշտ, մատչելի լինի և գիտական հիմնավորվածություն ունենա:
Եթե մի օր հույժ կարիք լինի փոփոխել <է>-ի և <ա>-ի գործածության սահմանները դա կրկին լեզվաբաններն են անելու` իհարկե մեծ ու նշանավոր, որոնց խոսքը արժեք և կիրառություն կունենա, հակառակ պարագայում, ցանկացածի նշած տարբերակը դատապարտված է լինելու չկիրառության:
Անձամբ ես գոնե մոտակա 50 տարում հորիզոնում ոչ այդիպի հարց եմ տեսնում, ոչ էլ այնպիսի լեզվաբան, ով կանդրադառնա այդ խնդրին:
Վաղուց սահմանվել է <է>-ն գրական տարբերակ է, <ա>-ն բարբառային, խոսակցական:
Բարեփոխումներից բացի, լեզուն պահպանել է պետք, այլապես 10 տարին մեկ <բարեփոխումներ> կլինեն:

Հ.Գ. Որպես պարզաբանում.
Թեմայի սկզբում արված գրառումներիս մեջ մտքեր կան, որոնք ոչ թե իմ համոզմունքն են այլ հեգնական են: Զայրույթ, որ չի պահպանվում մեր լեզուն:

Լեո
11.09.2009, 13:18
Բոլոր «ա»-ի կողմանակիցներ, միգուցե՞ մի օր «խի»-ն էլ մտցնենք գրական լեզու: Ախր այնքան շա՜տ է գործածվում, ախր այնքա՜ն հարմար է, այնքա՜ն էլ գեղեցիկ է հնչում:

Սա էլ խոսքերի ապացույցը :love

ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՍԵԼԻՍ

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են,
Հայաստան ասելիս ծնկներս ծալվում են,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս շրթունքս ճագում ա,
Հայաստան ասելիս հասակս ծաղկում ա,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են,
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են,
Չգիտեմ խի ա այդպես...

Հայաստան ասելիս աշխարհն իմ տունն ա
Հայաստան ասելիս էլ մահն ու՞մ շունն ա

Կլինեմ, կմնամ այսպես...

Շինարար
11.09.2009, 13:32
Բոլոր «ա»-ի կողմանակիցներ, միգուցե՞ մի օր «խի»-ն էլ մտցնենք գրական լեզու: Ախր այնքան շա՜տ է գործածվում, ախր այնքա՜ն հարմար է, այնքա՜ն էլ գեղեցիկ է հնչում:

Սա էլ խոսքերի ապացույցը :love

ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՍԵԼԻՍ

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են,
Հայաստան ասելիս ծնկներս ծալվում են,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս շրթունքս ճագում ա,
Հայաստան ասելիս հասակս ծաղկում ա,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են,
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են,
Չգիտեմ խի ա այդպես...

Հայաստան ասելիս աշխարհն իմ տունն ա
Հայաստան ասելիս էլ մահն ու՞մ շունն ա

Կլինեմ, կմնամ այսպես...

Ես կողմ եմ խի-ին էլ, ոնց-ին էլ, իսկ դասականների գործերը փոխել պետք չէ, նույնիսկ եթե ու կամ և է, պետք է պահել այն, որը գրել է տվյալ գրողը:

Chuk
11.09.2009, 13:52
Բոլոր «ա»-ի կողմանակիցներ, միգուցե՞ մի օր «խի»-ն էլ մտցնենք գրական լեզու: Ախր այնքան շա՜տ է գործածվում, ախր այնքա՜ն հարմար է, այնքա՜ն էլ գեղեցիկ է հնչում:
Լեո, նախ կխնդրեի նորից ուշադիր հետևել քննարկման ընթացքին: Կրկնում եմ ևս մեկ անգամ, մեծ մասը ոչ թե կողմ են ա-ի մտցնելուն, այլ դեմ չեմ, ոչ թե կողմնակից են, այլ հակառակորդ չեն: Տարբերությունը մեծ ա: Իսկ եթե կմտածես, թե հայերենի «անաղարտ» պահելուն ավելի կողմ ես, քան օրինակ ես, ապա ներողամիտ կժպտամ :)

Փորձիր բերված փաստարկներին տրամաբանորեն հակաճառել, այլ ոչ թե էմոցիոնալ կերպով հեգնել :)

Chuk
11.09.2009, 13:56
Զանգվածները չեն հասկանում այնքան, որքան ընտրյալները: Այս հարցում ընտրյալները լեզվաբաններն են, որոնք լեզուն շատ ավելի լավ են հասկանում` իր ողջ պատմական զարգացման մեջ, քան սովորական անհատներս` լեզուն մեկ կոնկերտ ժամանակահատվածում (մեր ապրած կյանքում) դիտարկելիս և հետևություններ անելիս:



Զուտ տեսականորեն ամեն ինչ էլ հնարավոր է: Բայց լեզվի մեջ ոչ մի բան ինքնաբերաբար չի հատնվում և դառնում կանոն: Քո ասած <ինչ-որ մեկի կամ մեկերի> որոշմամբ է լինում: Լեզվական բարեփոխումներն էլ գիտնական մարդիկ են անում, մեծ լեզվաբանները:
Վերջին այդպիսի բարեփոխումները արվեցին 1922 թվականին` Մանուկ Աբեղյանի կողմից: Նրա գիտական հիմնավորումները այո' հրովարտակի նման ընդունվեց որպես ճշմատություն, որպես կանոն-նորմա: Այսօրվա գրական-գրավոր հայերենի տեսքը այդ ժամանակ է սահմանվել: Իհարկե հետագայում, այլ նշանավոր լեզվաբների կողմից էլ է լեզուն ճշգրտումների ենթարկվել, բայց ոչ այն չափով և այնպես շրջադարձային ինչպես Աբեղյանը արեց: Հիմնաքարը էլի մնաց Աբեղյանական բարեփոխումը:
Ճիշտ է լեզուն աընդհատ զարգացող երևույթ է, անընդհատ ճշգրտվում և մաքրվում է, փոփոխությունների կարիք լինում է, բայց այդ փոփոխությունները հենվում են լուրջ գիտական ուսումնասիրությունների հիման վրա, այլ ոչ թե անձերի կամ հասաևակության ինչ որ շրջանակի կողմից դա ընդունելի կամ չընդունելի համարվելու վրա: Անկախ նրանից դա մեծամասնություն է, թե փոքրամասնություն: Միակ բանը որ միշտ հաշվի է առնվում այն է, որ գրավոր լեզուն պետք է կենդանի մնա, անճանաչելիության չափ չհեռանա լեզուն կրողներից(բանավոր), հնարավորինս ճիշտ, մատչելի լինի և գիտական հիմնավորվածություն ունենա:
Եթե մի օր հույժ կարիք լինի փոփոխել <է>-ի և <ա>-ի գործածության սահմանները դա կրկին լեզվաբաններն են անելու` իհարկե մեծ ու նշանավոր, որոնց խոսքը արժեք և կիրառություն կունենա, հակառակ պարագայում, ցանկացածի նշած տարբերակը դատապարտված է լինելու չկիրառության:
Անձամբ ես գոնե մոտակա 50 տարում հորիզոնում ոչ այդիպի հարց եմ տեսնում, ոչ էլ այնպիսի լեզվաբան, ով կանդրադառնա այդ խնդրին:
Վաղուց սահմանվել է <է>-ն գրական տարբերակ է, <ա>-ն բարբառային, խոսակցական:
Բարեփոխումներից բացի, լեզուն պահպանել է պետք, այլապես 10 տարին մեկ <բարեփոխումներ> կլինեն:

Հ.Գ. Որպես պարզաբանում.
Թեմայի սկզբում արված գրառումներիս մեջ մտքեր կան, որոնք ոչ թե իմ համոզմունքն են այլ հեգնական են: Զայրույթ, որ չի պահպանվում մեր լեզուն:
Դռագոն, այն ինչ Աբեղյանը արեց, ես որակում եմ որպես տապոռով վիրահատություն :) Բայց դա եղել ու անցել ա, իսկ հիմա այս թեման Աբեղյանի մասին չի ու ծավալվել չեմ ուզում:

Հիմա խոսում ենք «ա» օժանդակ բայի գրական լեզու մտնելու հնարավորության մասին: Նորից կպնդեմ, եթե այն մտնի, մտնելու է ինքնաբերաբար, մտցնելու է ժողովուրդը, այլ ոչ թե քո մասնագետները, որովհետև նորմալ պայմաններում լեզուն ոչ թե լեզվաբաններն են զարգացնում, ձևափոխում ու եսիմ ինչ անում, այլ հենց ինքը՝ ժողովուրդը: Լեզվաբանները առավելագույն դեպքում վերջում միայն հաստատում են: Իսկ լեզուն ձևափոխությունների է ենթարկվում ՀԵՆՑ ժողովրդի կողմից:

Լեո
11.09.2009, 14:06
Լեո, նախ կխնդրեի նորից ուշադիր հետևել քննարկման ընթացքին: Կրկնում եմ ևս մեկ անգամ, մեծ մասը ոչ թե կողմ են ա-ի մտցնելուն, այլ դեմ չեմ, ոչ թե կողմնակից են, այլ հակառակորդ չեն: Տարբերությունը մեծ ա: Իսկ եթե կմտածես, թե հայերենի «անաղարտ» պահելուն ավելի կողմ ես, քան օրինակ ես, ապա ներողամիտ կժպտամ :)

Փորձիր բերված փաստարկներին տրամաբանորեն հակաճառել, այլ ոչ թե էմոցիոնալ կերպով հեգնել :)

Չուկ, եթե դու կողմնակից չես, նշանակում է իմ հարցը քեզ չէր ուղղված :) Կամ միգուցե կոչականը սխալ էի ընտրել, պիտի ասեի՝ «ա»-ին ոչ հակառակորդներ: Բայց էականը դա չէր :)

Ես ինձ երբեք հայերենի անաղարտության պահպանման «զինվոր» չեմ համարել, Չու՛կ: Ես ծանոթ եմ քո՝ հայերենի իմացությանը և քո ստեղծագործություններին ու չեմ էլ կասկածում, որ դու առավել լավ ես տիրապետում լեզվին ու ավելի մաքուր հայերենով ես արտահայտվում, քան ես: Ժպիտդ տեղին կլիներ, բայց որ ներողամիտ... :think

Ես ոչ ոքի չեմ հեգնում: Հեգնում եմ լեզվական մի երևույթ, որը այնքան խղճուկ է ու դրա հետ մեկտեղ այնքա՜ն էլ հավակնոտ :)

Morpheus_NS
11.09.2009, 15:49
Բոլոր «ա»-ի կողմանակիցներ, միգուցե՞ մի օր «խի»-ն էլ մտցնենք գրական լեզու: Ախր այնքան շա՜տ է գործածվում, ախր այնքա՜ն հարմար է, այնքա՜ն էլ գեղեցիկ է հնչում:

Սա էլ խոսքերի ապացույցը :love

ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՍԵԼԻՍ

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են,
Հայաստան ասելիս ծնկներս ծալվում են,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս շրթունքս ճագում ա,
Հայաստան ասելիս հասակս ծաղկում ա,
Չգիտեմ խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են,
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են,
Չգիտեմ խի ա այդպես...

Հայաստան ասելիս աշխարհն իմ տունն ա
Հայաստան ասելիս էլ մահն ու՞մ շունն ա

Կլինեմ, կմնամ այսպես...

Շատ էլ լավ ա հնչում
Բայց մի քիչ դզեմ


ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՍԵԼԻՍ

Հայաստան ասելիս այտերս այրվում են,
Հայաստան ասելիս ծնկներս ծալվում են,
Չգիտեմ, թե խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս շրթունքս ճագում ա,
Հայաստան ասելիս հասակս ծաղկում ա,
Չգիտեմ, թե խի ա այսպես...

Հայաստան ասելիս աչքերս լցվում են,
Հայաստան ասելիս թևերս բացվում են,
Չգիտեմ, թե խի ա այդպես...

Հայաստան ասելիս աշխարհն իմ տունն ա
Հայաստան ասելիս էլ մահն ու՞մ շունն ա

Կլինեմ, կմնամ այսպես...

Venus
11.09.2009, 16:45
Էլ երկար-բարակ չգրեմ, լրիվ համամիտ եմ Լեո-ի հետ ;)

Հայկօ
11.09.2009, 19:14
Դռագոն, այն ինչ Աբեղյանը արեց, ես որակում եմ որպես տապոռով վիրահատություն

Տապոռով վիրահատվածները մեռնում են:

Չուկ, դու լեզվաբան չես, թեմայում գրողների մեծամասնությունն էլ լեզվաբան չեն, ու 99 տոկոսով չեն պատկերացնում, թե ինչ ա լեզուն: Լեզվաբանությունը շատ, շատ լուրջ գիտություն ա, ու լեզվաբանության բնագավառում առանց ծանրակշիռ հիմքեր ու գիտելիքների բավականին հիմնավոր պաշար ունենալու հանպատրաստից ուղղակի ինչ-որ բան տապոռով վիրահատություն որակել չի՛ կարելի: Ես չեմ քննարկում, չէ՞, բարձրագույն մաթեմատիկայի կամ մոլեկուլյար ֆիզիկայի հարցեր: Ինչու՞. որովհետև դրանցից բան չեմ հասկանում: Նույն սկզբունքը կիրառելի ա լեզվաբանության համար: Լեզու իմանալը դեռ լեզվաբանություն իմանալ չի: Գրականություն իմանալը, շատ կարդալը, մեծ բառապաշար, էրուդիցիա, հզոր տրամաբանություն և այլն ունենալը լեզվաբան լինել չի: Լեզվաբանությունը, նորից եմ ասում, կոնկրետ գիտություն ա՝ կոնկրետ գիտնականներով, օրենքներով, միտումներով, փաստերով, սկզբունքներով, մեթոդներով, զարգացման հսկայական անցած ուղիով՝ ավելին, քան գիտությունների մեծամասնությունը: Ընդ որում՝ շատ կուռ, համակարգված, բազմաբնույթ ու համընդգրկուն գիտություն ա: Դու Աբեղյանին չես կարող քննադատել ճիշտ էնպես, ոնց որ ես չեմ կարող քննադատել Նիլս Բորին:

Հարևան թեմայում Մերուժան Տեր-Գուլանյանի գրածը «էշություն» էի որակել (շատ կներես), ջղայնացար: Հիմա դու էստեղ Աբեղյանի արածն ես տապոռություն որակում: Բայց ես կոնկրետ հիմքեր ունեի տենց բան ասելու համար. գրածների մեջ նենց աբսուրդ մտքեր կային, որ Սոսյուրն ու Հումբոլդտը (մեծագույն լեզվաբաններ են) հիմա դրախտում վինծիլյատր են աշխատում երևի: Իսկ դու կարո՞ղ ես ցույց տալ, որ Աբեղյանի արածը տապոռով վիրահատություն էր: Ընդհանրապես կարո՞ղ ես գոնե ասել, թե էդ ի՞նչ ա արել էդ Աբեղյանը: Կամ Աճառյանը: Կամ Աղայանը: Կամ Ջահուկյանը: Կամ մնացածները: Աբեղյանի մասին դատել առանց Աբեղյան կարդալու չի կարելի: Ավելին՝ առանց Աճառյանի «Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի» յոթհատոր մոնումենտալ աշխատությունը կարդալու էլ չի կարելի: Կամ գոնե մի քառասուն-հիսուն ուրիշ լեզվաբանական աշխատություններ, հոդվածներ ու դասագրքեր: Առանց լեզվաբան լինելու չի՛ կարելի: Այլապես անհիմն ա դառնում կարծիքդ:

Chuk
11.09.2009, 21:09
Հայկօ ջան, դու կարող ես մոլեկուլյար ֆիզիկայի մասին հանգիստ եզրահանգումներ անել, վերլուծել, մի մասը գուցե նույնիսկ ճիշտ կլինի: Հիմա շարունակենք. էն որ ես լեզվաբան չեմ, ճիշտ ես, բայց թե լեզվաբանությունը որքանով եմ ուսումնասիրել, դա արդեն լրիվ այլ հարթության խնդիր է: Օրինակ հարևան թեմայում գրած Մերուժան Հարությունյանը (ոչ ըե Տեր-Գուլանյանը) ֆիզիկ ա, բայց լեզվաբանությունը իրա նման իմացողները քիչ են, անկախ էն հոդվածում գրած-չգրածից, որտեղ ճիշտ բաներ էլ կան, սխալներ էլ կան: Էնպես որ խնդրում եմ ինձնից չպահանջել կամ չակնկալել էս հարցերի վերաբերյալ կարծիք, ընդ որում հիմնավորված կարծիք չհայտնելս:

Ինչ վերաբերվում է «տապոռով վիրահատելուն», ապա տերմինս գուցե այնքան էլ տեղին չի, ես դրանով նկատի ունեի կտրուկ ու միանգամից փոփոխությունը, իսկ էդ թեմայով ծավալվել, կրկնում եմ, չեմ ուզում: Դու անգամ չգիտես, ես դա դրական եմ համարում, թե ոչ :)

Ասածս ինչ է, ասելիքը, կոնկրետ մտքերը թողած կողքի բախչեքն ընկնել պետք չի ;)

հ.գ. Հույս ունեմ, որ ոչ մեկը որպես անձնական վիրավորանք չի ընդունի, սակայն նկատել եմ, որ լեզվաբանների մեծ մասը լեզվաբանական հարցերում «ամբիցիոզ» են, կողքի տեսակետները լսել չեն ուզում: Դա խիստ բացասական եմ որակում:

Հայկօ
11.09.2009, 21:27
Օրինակ հարևան թեմայում գրած Մերուժան Հարությունյանը (ոչ ըե Տեր-Գուլանյանը) ֆիզիկ ա, բայց լեզվաբանությունը իրա նման իմացողները քիչ են, անկախ էն հոդվածում գրած-չգրածից, որտեղ ճիշտ բաներ էլ կան, սխալներ էլ կան

:oy: Ես գիտեի Տեր-Գուլանյանն ա...

Բայց էդ ոչ մի բան չի փոխում: Վայ լեզվաբանությանը, եթե նույնիսկ իրա նման իմացողները պիտի քիչ լինեն: Ի դեպ՝ դու ո՞նց ես գնահատել, որ իրա նման իմացող քիչ կա: Հենց մենակ էդ մի թիքա հոդվածում լիքը ակնհայտ սխալ մտքեր կային, մի մասը Loki-ն նշել էր: Ո՞նց կարող ա մարդը հրաշալի լեզվաբանություն իմանալ ու տենց տարրական բաներ սխալ ասել: Էդ գաղափարներից ամեն մեկը արդեն վաղու՜ց հազար անգամ քննարկված, հաստատված ու հերքված ա, զրոյից հեծանիվ հնարել պետք չի: Հենց թեկուզ լեզուների հանդիպելուց դրանցից մեկի վերանալու աբսուրդ միտքը: Եթե ինչ-որ բան բեսամթ վստահ տոնով ես ասում, վերջում էլ գրում ես, որ էդ գիտական աքսիոմ ա, դրանից էդ ճշմարտություն չի դառնում:

Աբեղյանին դրական ես վերաբերվում, էն «Աբեղյանական» թեման էլ եմ կարդում :):

Կողքի տեսակետների մասին. եթե կարծիքը լուրջ հիմնավորված կարծիք ա, կապ չունի՝ կողքի մարդն ա ասել, թե Մեսրոպ Մաշտոցը: Բայց ես հիմնավորված կարծիք չեմ տեսնում էնտեղ: Հակառակ կարծիքը, օրինակ, լավ էլ հնարավոր ա հիմնավորել, ընդ որում՝ բազմաթիվ տեսանկյուններից՝ կառուցվածքային լեզվաբանության, լեզուն որպես համակարգերի համակարգ ներկայացնող տեսության, մարկավարժական լեզվաբանության, բարբառագիտության, պարուրաձև զարգացման տեսության, լեզվական նորմերը ու միտումները հաշվի առնելով և այլն:

Հո բարեկա՞մ չի :scare:

Chuk
11.09.2009, 21:33
Բայց էդ ոչ մի բան չի փոխում: Վայ լեզվաբանությանը, եթե նույնիսկ իրա նման իմացողները պիտի քիչ լինեն: Ի դեպ՝ դու ո՞նց ես գնահատել, որ իրա նման իմացող քիչ կա: Հենց մենակ էդ մի թիքա հոդվածում լիքը ակնհայտ սխալ մտքեր կային, մի մասը Loki-ն նշել էր: Ո՞նց կարող ա մարդը հրաշալի լեզվաբանություն իմանալ ու տենց տարրական բաներ սխալ ասել: Էդ գաղափարներից ամեն մեկը արդեն վաղու՜ց հազար անգամ քննարկված, հաստատված ու հերքված ա, զրոյից հեծանիվ հնարել պետք չի: Հենց թեկուզ լեզուների հանդիպելուց դրանցից մեկի վերանալու աբսուրդ միտքը: Եթե ինչ-որ բան բեսամթ վստահ տոնով ես ասում, վերջում էլ գրում ես, որ էդ գիտական աքսիոմ ա, դրանից էդ ճշմարտություն չի դառնում:
Բարեկամ չի, հարազատ մարդ ա, բայց դա բոլորովին էական չի:
Պարոն Հարությունյանի հետ քննարկումներ բազմիցս եմ ունեցել: Իմ համոզմունքն ա, որ գիտությունը հաճախ իրա նման մարդկանց շնորհիվ ա առաջ շարժվում, որովհետև ի տարբերություն բազում լեզվաբանների ինքը չի սահմանափակվում «ճշմարտություն» ընդունված լեզվաբանական դասագրքերով, սահմանումներով, անընդհատ վերլուծությունների ա ենթարկում ամեն ինչը, սեփական եզրահանգումներն անում, կամ ավելի հաճախ եզրահանգումների ու տրամաբանական շղթաների համար հարուստ հումք ա տրամադրում: Իրա ցանկացած էս կարգի հոդվածը խիստ վիճելի ա, որն էլ, իմ կարծիքով, իր հիմնական նպատակն է. ստեղծել բանավեճի միջավայր, ստեղծել քննարկումների միջավայր:

Ինչ վերաբերվում է նրա գիտելիքներին, ապա Հայկօ ջան, ուզես էլ էդ գրառումից իր գիտելիքների մակարդակը չես կարող որոշել: Օրինակ, մասնավորապես թեկուզ նույն Աբեղյանին իր չափ ուսումնասիրած մարդ ես չեմ ճանաչում, իսկ ես չափից ավելի շատ լեզվաբանների հետ եմ շփվել ճակատագրի բերմամբ :)

Հայկօ
11.09.2009, 21:35
Ալքիմիկոս ա, էլի :)):

Վերջ, ես ձենս կտրում եմ:

Ներսես_AM
11.09.2009, 21:50
Ես կարծում եմ` ոչ, հիմիկվա լեզուն լրիվ այլ է, եւ եթե աչքաթող անենք գրաբարը, ապա այն կդառնա մեռած լեզու։
Ինչքանով ես գիտեմ, հնարավոր է սխալվում եմ, գրաբարը վաղուց արդեն համարվում է մեռած լեզու:

Ներսես_AM
11.09.2009, 22:02
Իսկ ինչ վերաբերվում է թեմային, այսօր ավտոբուսի մեջ մտածում էի սրա մասին, չնայած չէ մի քիչ ավելի գլոբալ: Ու սկիզբ առավ այդ ամենը նրանից որ հիշեցի Դայանայի օրագրային գրառումը: Գրել էր որ կյանքը սկսել է այնպես արագ ընթանալ, որ ցնդել կարելի է: Ու հանգեցի էն մտքին որ մենք այդ կյանքի տեմպին դիմանալու համար սկսում ենք բառերը կարճացնել, ավելի հարմարեցնել որ ինֆորմացիայի փոխանակումը տևի ավելի կարճ: Հայերեն համարժեքները չունենալով օտարալեզու բառեր ենք օգտագործում, հայերեն երկար բառերը կրճատում, ու արդյունքուն դառնում է այն շիլաշփոթը ինչ հիմա ունենք: Նույնն էլ «ա»-ի դեպքում է: Իրականում չեմ կարծում որ գրել «գրում ա» լավ կլինի, այսինքն «ա» ն որ փոխարինի «է» ին: Այդ ինֆորմացիայի փոխանցման արագությունը փոխվում ե գրական «գրում է»ի նկատմամ շատ չնչին, իսկ «գրումա» տարբերակում այն արդեն շատ զգալի է: Իմ համես կանխատեսմամբ, կգա մի պահ երբ «ա» կդրվի «է»-ի հետ կողք կողքի, որպես օժանդակ բայ, իսկ հետագայում «ա»-ն սահուն կկպնի բայերին ու տենց:

ըշտը
12.09.2009, 00:38
Մի բան հարցնեմ էլի, սիրտներդ չի խառնո՞ւմ որ հեռուստացոյցով սկսում են տգէտ-տգէտ ա-երով ու չգիտեմինչերով խօսել... էլի ձեր տակի խանութում գնա ա-ով խօսա, հարեւանիդ հետ ա-ով խօսա, բայց գրական լեզո՞ւն.... արաբներից ինչի վատն է՞ք որ իրանց գրականը հէնց ԳՐԱԲԱՐՆ ա, չնայած մէկի բարբառը միւսը չի հասկանում... թէ՞ աւելի զարգացած էք...... հեսա որ ազգը կը վերանայ էն ժամանակ կիմանաք... ապրէք......

Ռուֆուս
12.09.2009, 00:48
Հարգելի Ըշտը, ընդ որում ձեր ավատարը լրիվ համապատասխանում է քննարկումներին:

ըշտը
12.09.2009, 00:51
Հարգելի Ըշտը, ընդ որում ձեր ավատարը լրիվ համապատասխանում է քննարկումներին:
ես էդ աւատարով հեռուստատեսային ելոյթներ չեմ ունենում....

Լեո
12.09.2009, 00:53
ես էդ աւատարով հեռուստատեսային ելոյթներ չեմ ունենում....

Բայց հանդես եք գալիս համաշխարհային սարդոստայնում :)

ըշտը
12.09.2009, 01:00
Բայց հանդես եք գալիս համաշխարհային սարդոստայնում :)
համաշխարհային սարդոստայնը իմ համար մեր բակից շատ քիչ ա տարբերւում... Դուք ձեր բակ ինչի կոստիւմով է՞ք իջնում....

Chuk
12.09.2009, 01:05
Ահա, ուզում էի ասել, հարգելիս, որ եթե դու համացանցը ձեր բակ իջնելուց չես տարբերում, ապա ես մեր հեռուստատեսությունների ցանկացած տաղավարը մեր քուչի բիսեդկից չեմ տարբերում: Ինչի՞ մասին ա խոսքը:

Ուլուանա
12.09.2009, 01:40
Մոդերատորական։ Հիշեցնեմ, որ թեման ունի հստակ հարցադրում, և քննակումներն էլ պետք է ծավալվեն ըստ այդմ։ Թեմայից դուրս մի շարք գրառումներ ջնջվել են։ Մնացե՛ք թեմայի սահմաններում։

Yeghoyan
12.09.2009, 11:38
Էս դուք լուրջ մտածել էիք Սեւակը ա ով էր գրել:o

Հ.Գ. Եղոյան ջան կարծում եմ ա-ին դեմ մարդը բոլդ արածը սխալը թույլ չպիտի տար;)

Եղոյանը շատ լավ ծանոթ է Սևանի գրածներին, եթե անգամ նա ա-երով գրեր դրանից ոչ մի բան չէր փոխվի, նորից կկարդացվեր շատերի կողմից:
և ի գիտություն քեզ Եղոյանը հայերենի մասնագետ չի, չնայած ենքան էլ վատ չի տիրապետում, իսկ քեզ մոտ նման սխալներ չե՞ն եղել:think

Morpheus_NS
12.09.2009, 20:47
Եղոյանը շատ լավ ծանոթ է Սևանի գրածներին, եթե անգամ նա ա-երով գրեր դրանից ոչ մի բան չէր փոխվի, նորից կկարդացվեր շատերի կողմից:

Սրանով միայն իմ տեսակետն ես հաստատում;)

և ի գիտություն քեզ Եղոյանը հայերենի մասնագետ չի, չնայած ենքան էլ վատ չի տիրապետում, իսկ քեզ մոտ նման սխալներ չե՞ն եղել:think

Դա ես շփման ժամանակ սխալ չեմ համարում, իսկ դու կարծեմ համարում ես:

Yeghoyan
12.09.2009, 22:00
Սրանով միայն իմ տեսակետն ես հաստատում;)


Դա ես շփման ժամանակ սխալ չեմ համարում, իսկ դու կարծեմ համարում ես:
Հ.Գ. Կարո՞ղ ա անունդ Արմա՞ն ա:8

Ես դա սխալ եմ համարում ոչ թե շփման ժամանակ, այլ գրավոր խոսքում/քիչ առաջ նորից նմանատիպ սխալ եմ արել ,,աֆորիզմներ,, բաժնում, կարող ես նաև այնտեղ ուղղումներ անել/այ թե ուսուցչուհիս կտեսներ.....:D ուշադիր չլինելու արդյունք է:(

Հ.Գ. Այստեղ ոչ թե սխալներնն ենք ուղղում, այլ կոնկրետ թեմայի մասին կարծիքներ ենք հայտնում,իսկ քո տեսակետը պահիր քեզ:P/խնդրեմ առանց վիրավորվելու:oy

Morpheus_NS
13.09.2009, 01:39
Ես դա սխալ եմ համարում ոչ թե շփման ժամանակ, այլ գրավոր խոսքում/քիչ առաջ նորից նմանատիպ սխալ եմ արել ,,աֆորիզմներ,, բաժնում, կարող ես նաև այնտեղ ուղղումներ անել/այ թե ուսուցչուհիս կտեսներ.....:D ուշադիր չլինելու արդյունք է:(

Իսկ գրավոր խոսքով շփվելու դեպքում դու դա սխա՞լ ես համարում, թե՞ ոչ:8



Հ.Գ. Այստեղ ոչ թե սխալներնն ենք ուղղում, այլ կոնկրետ թեմայի մասին կարծիքներ ենք հայտնում,իսկ քո տեսակետը պահիր քեզ:P/խնդրեմ առանց վիրավորվելու:oy
:o:o թեման բացելուց գրեիր, որ տեսակետ հայտնելու իրավունք միայն Եղոյանը ունի:

Yeghoyan
13.09.2009, 07:27
Իսկ գրավոր խոսքով շփվելու դեպքում դու դա սխա՞լ ես համարում, թե՞ ոչ:8



:o:o թեման բացելուց գրեիր, որ տեսակետ հայտնելու իրավունք միայն Եղոյանը ունի:

Չե՞ս զգում շատ ես թեմայից շեղվում:
Գրածներիս մեջ ուշադրություն դարձրու եզակի ու հոգնակի թվով գրվածներին;)

Morpheus_NS
14.09.2009, 02:42
Չե՞ս զգում շատ ես թեմայից շեղվում:

Հարցս թեմայի մեջ էր:B


Գրածներիս մեջ ուշադրություն դարձրու եզակի ու հոգնակի թվով գրվածներին;)

Չհասկացա:think

Շինարար
14.09.2009, 02:49
Է-Ա հակամարտությունը շարունակվում է, կրքերի բորբոքումը հասել է կիզակետին: Կարդացեք "Դար" Ակումբ կայքում:

Եղիայեան
14.09.2009, 04:18
Ժողովուրդ, ճի՞շտ է, որ հայկական որոշ բարբառներում «է» է օգտագործվում։
Թե՞ միայն երևանյան բարբառում է «ա» օգտագործվում։ Ընդհանրապես տարածաշրջաներից յուրաքանչյուրում ո՞ր ձևն է օգտագործվում։ Իսկ արևմտահայերենու՞մ։

Արևմտահայերէնը, ի հարկէ, նման երկուութիւն չունի, քանի արևելահայերէնի գնում է-ա, երգոգմ է-ա և նմաններուն համարժէքը թունի: Մեր բարբառը է օժանդակ բայը միօրինակ կը կիրարկէ միայն վաղակատարի ու յարակատարի մէջ՝ ԵՐԳԵՐ Է - ԵՐԳԱԾ Է, իսկ այս երկու բայաձևերուն մէջ արևելահայեերէնը ևս , որքան գիտեմ, երկուութիւն չունի...թէ՞ կը սխալիմ:
Արմենակ Եղիայեան, Լիբանան

Venus
14.09.2009, 12:05
Ժողովուրդ, ճի՞շտ է, որ հայկական որոշ բարբառներում «է» է օգտագործվում։
Թե՞ միայն երևանյան բարբառում է «ա» օգտագործվում։ Ընդհանրապես տարածաշրջաներից յուրաքանչյուրում ո՞ր ձևն է օգտագործվում։ Իսկ արևմտահայերենու՞մ։

Այո մեր բարբառում /այսինքն Գյումրվա/ ընդհանրապես բացակայում է «ա»-ն, մենք օգտագործում ենք «է» ;)

Լեռնցի
14.09.2009, 15:20
Հիմա ես Գորսեցի եմ, ու խոսում եմ շատ հաճախ ա-ով, ընդ որում ա-ի հնչեցման տարբեր տեսակներ կան: Արարատյաn բարբառում չգիտեմ որն է ճիշտը, բայց եթե փորձում ես խոսել գրական, ապա գրականը է-ն է:
Էնպես որ սխալ է ասելը թե ա-ն սխալ է: Ոնց որ մի օր գաս գորիսեցուն ասես, ընկույզ թե ճղուպեր: Պարզ չի? ՃՂՈՒՊԵՐ :) ;)

Արիացի
14.09.2009, 16:31
Պարզ չի? ՃՂՈՒՊԵՐ :) ;)

Ո՞նց թե, ճղուպեր: Պարզ չի՞ ճիշտը ճղուպուր ա:

Ուլուանա
14.09.2009, 21:52
Ո՞նց թե, ճղուպեր: Պարզ չի՞ ճիշտը ճղուպուր ա:
Օրինակ, Ղարաբաղի բարբառով ճղոպուր է, բայց գուցե Գորիսի բարբառով էլ ճղուպեր է... :esim Գորիսեցիները կիմանան։

Ուլուանա
14.09.2009, 21:55
Ի դեպ, բարբառների վերաբերյալ առանձին թեմա ունենք՝ «Բարբառներ» (http://www.akumb.am/showthread.php?p=1371061)։ Եկեք թեմայից չշեղվենք։ ;)

Գուգօ
21.09.2009, 20:07
Բոլորս էլ գիտենք, որ բանավոր խոսքում մարդկանց 90 տոկոսը է-ի փոխարեն ասում է ա:
Կուզեի իմանալ ձեր կարծիքը: Որն է ճիշտ. կենդանի-խոսակցական լեզուն դարձնել գրական նորմատիվային, թե հակառակը:

Իմ կարծիքով սխալ կլիներ կենդանի-խոսակցական լեզուն դարձնել գրական նորմատիվային,առավել ճիշտ կլինի հակառակը: Հենց մենակ Է-Ա հակամարտությունը բավական է, դրա անհրաժեշտությունը հասկանալու համար: Անհրաժեշտ է գրելու հետ հանդերձ, գոնե մի քիչ էլ ճիշտ խոսել;)

bari hoki
26.12.2009, 22:09
Ոնց որ թե Գյումրվա բարբառում են «է»ո-ով խոսում... :think

Ոնց որ թե չէ այլ« է»-ով են խոսում

bari hoki
26.12.2009, 22:11
չէ, Գյումրվա մեջ չկա...

Սխալվում ես

Նաիրուհի
27.12.2009, 11:24
Մենք էլ ենք է-ով խոսում։
Ես ինքս իմ համերկրացիների հետ միայն մեր բարբառով եմ խոսում, մարդկանց հետ, ում առանձնահատուկ եմ հարգում, գրականով եմ խոսում, բնականաբար՝ է-ով, խոսակցականում նաև ա-ով:[ եմ խոսում (երևանցիների կամ իրենց այդպիսին երևակայողներ հետ), իսկ գրավոր խոսքում, եթե ուրիշի ուղղակի խոսք չեմ մեջբերում, միանշանակ է-ն եմ օգտագործում։

Rammstein
27.12.2009, 12:58
Մենք էլ ենք է-ով խոսում։
Ես ինքս իմ համերկրացիների հետ միայն մեր բարբառով եմ խոսում, մարդկանց հետ, ում առանձնահատուկ եմ հարգում, գրականով եմ խոսում, բնականաբար՝ է-ով, խոսակցականում նաև ա-ով եմ խոսում (երևանցիների կամ իրենց այդպիսին երևակայողներ հետ), իսկ գրավոր խոսքում, եթե ուրիշի ուղղակի խոսք չեմ մեջբերում, միանշանակ է-ն եմ օգտագործում։

Ես գիտեի երեւանցին դա Երեւանում բնակվող մարդն ա: Բայց «երեւանցի» ու «այդպիսին» բառերի միմյանց հետ օգտագործումից պարզվում ա, որ դա, փաստորեն, մարդու հատկանիշ ա (ընդ որում կասկածելի որակի հատկանիշ), ու դեռ որոշ մարդիկ էլ իրենց երեւակայում են այդպիսին:

(:D)

Գիտեմ, օֆֆտոպ էր, կներեք…

Դատարկություն
27.12.2009, 13:34
Մենք էլ ենք է-ով խոսում։
Ես ինքս իմ համերկրացիների հետ միայն մեր բարբառով եմ խոսում, մարդկանց հետ, ում առանձնահատուկ եմ հարգում, գրականով եմ խոսում, բնականաբար՝ է-ով, խոսակցականում նաև ա-ով եմ խոսում (երևանցիների կամ իրենց այդպիսին երևակայողներ հետ), իսկ գրավոր խոսքում, եթե ուրիշի ուղղակի խոսք չեմ մեջբերում, միանշանակ է-ն եմ օգտագործում։
Հիմա, եթե ես ա-ով եմ խոսում, ուզում եմ ինձ երևանաբնակ կամ երևանցի պատկերացնե՞լ : Կամ ուզում եմ ինձ երևակայել, թե իբր երևանցի՞ եմ: Աստծո սիրուն, ես խոսելու եմ ա-ով ու ես ոչ երևանցի եմ, ոչ էլ ինձ էդպիսին պատկերացնող մարդ, իսկ եթե դուք Ձեր կյանքում մի քանի անգամ այդպիսի դեպք նկատել եք, դա չի նշանակում, որ մասնավոր դեպքը պետք է ընդհանրացնեք:

Venus
27.12.2009, 13:35
չէ, Գյումրվա մեջ չկա...

Գյումրիում «ա»-ն ընդհանրապես չի օգտագործվում, «Է» -ով ենք խոսում, :)

Venus
27.12.2009, 13:38
[QUOTE=Dragon;248046]Չէ հաստատ:

Գրական-կարդում է,
Գյումրի-կարդա գը /մեջբերում Dragon;-ի խոսքերից/

:) հա դա բարբառային է, չեմ ասում գրական ենք խոսում, այդպես էլ ենք ասում, նայց օրինակ որ հարցնենք «Ո՞վ է», կամ «ի՞նչ է եղել»կամ էլ եթե ասենք «Գնացել է»հենց այդպես էլ կհարցնենք, ոչ թե «Ով ա»....... :ok

Արևհատիկ
27.12.2009, 13:40
Ես միշտ ա-ով եմ խոսում ու գրառումներս էլ ա-ով եմ անում: Մեկ-մեկ մտածում եմ, որ գրառումներս է-ով անեմ: Գրում եմ, վերջացնում ու ջնջում բոլորը նորից ա սարքում, որովհետև գրառումս կարդալուց մի տեսակ կեղծիք եմ տեսնում: Այսինքն՝ ես ոնց խոսում եմ, էդպես էլ գրում եմ ու գտնում եմ, որ ճիշտը ա-ն ա:

Venus
27.12.2009, 13:42
հա քեզ ոնց հարմար է այնպես էլ գրիր կամ խոսիր, բայց ճիշտը «ա»-ն չէ :)

bari hoki
27.12.2009, 16:41
Իհարկե իմ ասելուն ոչ մեկը չի էլ նայելու, որովհետև ես ընդամենը տեսակետ եմ հայտնում, տեսակետ, որն ունեն շատերը:

Սակայն այս տրամաբանությամբ գրողին պարտքս եմ համարում հակադարձել, որ քո ճիշտ կամ սխալ համարելուն ոչ մեկն էլ չի նայելու: Չի նայելու հասարակ պատճառով, որովհետև եթե «ա»-ն մտնի գրական լեզու, դա ինքնաբերաբար է լինելու, ոչ թե հրովարտակով: Որովհետև եթե դու համարում ես որ սխալ ա, ուրիշներն էլ համարում են որ ճիշտ ա, ու ճիշտն ասած էդ ճիշտ համարողների մեջ լեզվաբաններ էլ կան, գիտնականներ էլ կան, հայրենասերներ էլ կան, ու նույնիսկ, ենթադրում եմ, մարշրուտկի շոֆեր էլ կլինի, որ տենց ա համարում :) Էնպես որ առաջարկում եմ առանց ավելորդ կարմրած պոմիդորների (խոսքս այս սմայլիկի մասին ա՝ :angry) յոլա գնալ :)

Ձեր կարծիքով եթե լեզվաբան է կամ գիտնական կամ էլ մարդկանց մեծամասնություն ուրեմն չի կարող սխալ լինել

AniwaR
27.12.2009, 17:00
Ինձ թվում է՝ նույնիսկ ծիծաղելի կլինի գրական լեզվի մեջ ճիշտը համարել «ա»-ն: Պատկերացրեք, որևէ պաշտոնական փաստաթուղթ եք կարդում, ասենք, Սահմանադրությունը, որտեղ գրված է.


Հոդված 6. ....
Oրենքները պետք ա համապատասխանեն Սահմանադրությանը: Այլ իրավական ակտերը պետք ա համապատասխանեն Սահմանադրությանը և օրենքներին....


Հոդված 12. Հայաստանի Հանրապետության պետական լեզուն հայերենն ա:

ղժժժ:lol

«Է»-ի ու «ա»-ի կայֆն էլ հենց էդ ա. կախված նրանից, թե որն ես օգտագործում տվյալ իրավիճակում, ցույց է տալիս քո վերաբերմունքը դիմացինի նկատմամբ, հարաբերությունների բնույթը, ինչու ոչ՝ բնավորությունդ և այլն:

Իմ կարծիքով՝ «է»-ն միանշանակ պետք է պահպանվի որպես այդ օժանդակ բայի ճիշտ, գրական ձևը: Դե իսկ խոսակցականն էլ նրա համար է խոսակցական, որ տարբերվում է գրականից: :)

AniwaR
27.12.2009, 17:09
Հա, բացի դրանից, իմ կարծիքով, դա կլինի մի տեսակ «խտրականություն» Հայաստանի բնակիչների միջև: Վերջիվերջո «ա»-ն երևի թե արևելահայերեն բարբառներին հատուկ ձև է (ու հենց ՀՀ տարածքում էդ ձևը գործածողները մեծամասնություն են): Բայց, օրինակ, գյումրեցիների բարբառը, որ որոշ ընդհանրություններ ունի արևմտահայերենի հետ, կտրականապես «ժխտում է» «ա»-ն: :think Ինչու՞ պետք է իրենք սկսեն հարմարվել էդ խորթ ձևին::beee

Ուլուանա
27.12.2009, 17:11
Ես միշտ ա-ով եմ խոսում ու գրառումներս էլ ա-ով եմ անում: Մեկ-մեկ մտածում եմ, որ գրառումներս է-ով անեմ: Գրում եմ, վերջացնում ու ջնջում բոլորը նորից ա սարքում, որովհետև գրառումս կարդալուց մի տեսակ կեղծիք եմ տեսնում: Այսինքն՝ ես ոնց խոսում եմ, էդպես էլ գրում եմ ու գտնում եմ, որ ճիշտը ա-ն ա:
Ինձ հետ էլ է երբեմն պատահում, որ ինքնաբերաբար ա–ով գրում եմ, հետո մտածում՝ չէ, է–ով գրեմ, ավելի գրական թող լինի, բայց է–երով որ կարդում եմ, կեղծիք եմ զգում մի տեսակ, որովհետև ես էդ պահին հենց ա–ով եմ մտածել ու զգացել, հետևաբար էդ պահի համար ճիշտը ա–ով գրելն եմ համարում։ Բայց դե դա, իհարկե, չի նշանակում, թե է–ն դուրս է մղվում։ Օրինակ, լեզվական թեմաներում ինքնաբերաբար է–ով եմ մտածում միշտ, էդպես էլ գրում եմ։ Ու ընդհանուր առմամբ գրառումներում աշխատում եմ է–երով գրել։ Դեպքեր կան, երբ երկուսով էլ կարող եմ գրել, այսինքն՝ է–ն կեղծ չի թվում, բայց կարող էի ա–ով էլ գրել, այնուամենայնիվ, նախընտրում եմ է–ն։

Որոշ դեպքերում էլ (էս պահին չեմ կարող հստակ բնորոշել, թե որ), ա–ի կիրառությունն ակամա ընկալում եմ որպես հայոց լեզվի նկատմամբ թքողական վերաբերմունք։

Chuk
27.12.2009, 17:24
Ձեր կարծիքով եթե լեզվաբան է կամ գիտնական կամ էլ մարդկանց մեծամասնություն ուրեմն չի կարող սխալ լինել

Ոչ, ես կարծում եմ, որ գրառմանը պատասխանելուց առաջ պետք է գրառումը կարդալ և հասկանալ:
Մասնավորապես ես գրել էի, որ ճիշտ ու սխալին ոչ մեկն էլ չի նայելու, եթե մտնի գրական լեզվի մեջ, իսկ եթե մտնի, դա լինելու է ոչ թե խցկելով, այլ ինքնաբերաբար:

Նաև փաստել էի, որ շատերը ճիշտն են համարում «ա»-ն: Ուշադրություն, ես չէի գրել ճիշտ ա, այլ գրել էի ճիշտ են համարում: Կարծում եմ տարբերությունն այնքան ակնհայտ է, որ այս գրառումս լրիվ անտեղի կրկնություն է:

bari hoki
27.12.2009, 17:27
Ինձ թվում է՝ նույնիսկ ծիծաղելի կլինի գրական լեզվի մեջ ճիշտը համարել «ա»-ն: Պատկերացրեք, որևէ պաշտոնական փաստաթուղթ եք կարդում, ասենք, Սահմանադրությունը, որտեղ գրված է.




ղժժժ:lol

«Է»-ի ու «ա»-ի կայֆն էլ հենց էդ ա. կախված նրանից, թե որն ես օգտագործում տվյալ իրավիճակում, ցույց է տալիս քո վերաբերմունքը դիմացինի նկատմամբ, հարաբերությունների բնույթը, ինչու ոչ՝ բնավորությունդ և այլն:

Իմ կարծիքով՝ «է»-ն միանշանակ պետք է պահպանվի որպես այդ օժանդակ բայի ճիշտ, գրական ձևը: Դե իսկ խոսակցականն էլ նրա համար է խոսակցական, որ տարբերվում է գրականից: :)

Կարող է էականն էլ «աական» ասես

Շինարար
27.12.2009, 17:32
Կարող է էականն էլ «աական» ասես

Երբ գրական լեզվում ունենք և, մեկ էլ՝ ու, դրանով այլևը այլու չի դառնում:
Եթե մեկին ա-ն դուր չի գալիս, դա չի նշանակում, որ այն ծիծաղելի է: Գրական լեզուն միշտ պետք է սնվի, թարմանա ի հաշիվ խոսակցական լեզվում կատարվող զարգացումների, այլապես մի օր արաբների օրը կընկնենք, որոնց մեծ մասը ընդհանրապես չի հասկանում իրենց գրական լեզուն:

AniwaR
27.12.2009, 17:33
Կարող է էականն էլ «աական» ասես

Շնորհակալություն ակնարկի համար: Գիտեմ, որ «է» օժանդակ բայը թաքուն կապում են «աստված» բառի հետ: Եթե դրանով ուզում էիք ասել, որ խոսակցականում էլ եք «ա»-ի կիրառմանը դեմ, ի տարբերություն ինձ... է դեմ եղեք, միևնույն է՝ դա խոսողների վրա ոչ մի ազդեցություն էլ չի ունենա:

Rammstein
27.12.2009, 17:49
Գրական լեզուն միշտ պետք է սնվի, թարմանա ի հաշիվ խոսակցական լեզվում կատարվող զարգացումների

Ուզում ես ասել, որ գրական լեզուն միշտ պետք է աղավաղվի, հարմարվի խոսակցականում` ըստ մոդայի ավելացող նորամուծություններին, հա՞: :)


այլապես մի օր արաբների օրը կընկնենք, որոնց մեծ մասը ընդհանրապես չի հասկանում իրենց գրական լեզուն:
Շինարար ջան, ուզում ես ասել, եթե մեր երեխեքը միշտ դպրոցներում սովորեն ներկայիս գրական լեզուն, ու դա մնա անփոփոխ, ապա կգա մի օր, երբ մարդիկ կսկսեն չհասկանալ էդ նույն գրական լեզո՞ւն: Եթե այո, ապա դրա մեխանիզմը կբացատրե՞ս:

Շինարար
27.12.2009, 17:59
Ուզում ես ասել, որ գրական լեզուն միշտ պետք է աղավաղվի, հարմարվի խոսակցականում` ըստ մոդայի ավելացող նորամուծություններին, հա՞: :)

Ոչ, ուզում եմ ասել, որ այն պետք է միշտ զարգանա, ա-ն մոդայի հետ ոչ մի կապ չունի, ա-ի անտեսումը գրական լեզվի կողմից արհեստական է:

Շինարար ջան, ուզում ես ասել, եթե մեր երեխեքը միշտ դպրոցներում սովորեն ներկայիս գրական լեզուն, ու դա մնա անփոփոխ, ապա կգա մի օր, երբ մարդիկ կսկսեն չհասկանալ էդ նույն գրական լեզո՞ւն: Եթե այո, ապա դրա մեխանիզմը կբացատրե՞ս:

Մեխանիզմն այն է, որ լեզուն զարգացող գորընթաց է և ոչ երբեք քարացած վիճակ, իսկ եթե գրական լեզուն չցանկանա հարմարվել խոսակցականին, մի օր լեզվի երկու տարբերակների միջև անդունդ կգոյանա, մեր երեխեքը դժվար թե դա զգան, բայց սերունդներ անց արդեն խնդիրը ահագին մեծ կլինի, պատկերացրու՝ այսօր դեռ գրական մնացած լիներ գրաբարը:

Rammstein
27.12.2009, 18:21
Ոչ, ուզում եմ ասել, որ այն պետք է միշտ զարգանա, ա-ն մոդայի հետ ոչ մի կապ չունի, ա-ի անտեսումը գրական լեզվի կողմից արհեստական է:
Ոչ մի արհեստական բան չկա: «ա»-ն բարբառային է, նույն տրամաբանությամբ պիտի գրական լեզվում հաշվի առնվեին բոլոր բարբառների բոլոր յուրահատկությունները, ինչը հնարավոր չի:


Մեխանիզմն այն է, որ լեզուն զարգացող գորընթաց է և ոչ երբեք քարացած վիճակ, իսկ եթե գրական լեզուն չցանկանա հարմարվել խոսակցականին, մի օր լեզվի երկու տարբերակների միջև անդունդ կգոյանա, մեր երեխեքը դժվար թե դա զգան, բայց սերունդներ անց արդեն խնդիրը ահագին մեծ կլինի, պատկերացրու՝ այսօր դեռ գրական մնացած լիներ գրաբարը:
Անդունդ չի գոյանա: Եթե գրականը մնա անփոփոխ, ապա խոսակցականը շատ չի կարողանա շեղվել նրանից:

Շինարար
27.12.2009, 18:27
Ոչ մի արհեստական բան չկա: «ա»-ն բարբառային է, նույն տրամաբանությամբ պիտի գրական լեզվում հաշվի առնվեին բոլոր բարբառների բոլոր յուրահատկությունները, ինչը հնարավոր չի:


Անդունդ չի գոյանա: Եթե գրականը մնա անփոփոխ, ապա խոսակցականը շատ չի կարողանա շեղվել նրանից:
Դե մեր այսօրը այլ բան է ապացուցում, ինչևէ իմ կարծիքը այս թեմայում արդեն մի քանի անգամ ասել եմ, որպեսզի ստիպված չլինեմ կրկնվել, էլ չեմ երկարացնում: Իսկ ա-ն եթե բարբառային երևույթ էլ է, այնպիսի երևույթ է, որ բնորոշ է ՀՀ բնակչության բացարձակ մեծամասնությանը, մենակ մայրաքաղաքի բնակչությունը հերիք է, այնպես որ բոլոր բարբառների յուրահատկությունները հաշվի առնելու կարիք չկա:

Rammstein
27.12.2009, 19:12
Իսկ ա-ն եթե բարբառային երևույթ էլ է, այնպիսի երևույթ է, որ բնորոշ է ՀՀ բնակչության բացարձակ մեծամասնությանը, մենակ մայրաքաղաքի բնակչությունը հերիք է, այնպես որ բոլոր բարբառների յուրահատկությունները հաշվի առնելու կարիք չկա:
Նախ ասեմ, որ նույն մայրաքաղաքում ոչ մի բարբառ չկա, կա ցեխ, կա շիլաշփոթ, բայց բարբառ չկա:
Հետո չեմ հասկանում, թե ինչ կապ ունի մեծամասնությունն ու փոքրամասնությունը: Ի՞նչ չշանակութոյւն ունի, թե մեծամասնությունը ոնց է խոսում: Հիմա ասում ենք, որ Գյումրեցիները «ա»-ով չեն խոսում, հետեւաբար չեն մտնում քո ասած մեծամասնության մեջ: Հիմա ի՞նչ, պետք է անտեսվե՞ն:

Հայկօ
27.12.2009, 19:16
Անդունդ չի գոյանա: Եթե գրականը մնա անփոփոխ, ապա խոսակցականը շատ չի կարողանա շեղվել նրանից:

Էս աշխարհի ամենամեծ սխալն ա:

Կամ էլ սենց (այսպես).

Սա աշխարհի ամենամեծ սխալն է:

Հարգանքներով:

bari hoki
27.12.2009, 19:41
Երբ գրական լեզվում ունենք և, մեկ էլ՝ ու, դրանով այլևը այլու չի դառնում:
Եթե մեկին ա-ն դուր չի գալիս, դա չի նշանակում, որ այն ծիծաղելի է: Գրական լեզուն միշտ պետք է սնվի, թարմանա ի հաշիվ խոսակցական լեզվում կատարվող զարգացումների, այլապես մի օր արաբների օրը կընկնենք, որոնց մեծ մասը ընդհանրապես չի հասկանում իրենց գրական լեզուն:

Դուր գալու կամ չգալու խնդիր չկա:
Բարբարը կամ խոսակցականը և օտարամուտ բառը չի կարելի զարգացում համարել:
Եթե ցանկացողներ կան որ «Ա»-ն լինի «Է»-ի փփոխարեն գրական լեզվի մեջ Հայաստանում ամեն մի մարզը ինչու չէ ամեն միքաղաքը, գյուղը ունի իր խոսակցականը, բարբարը նրաք էլ կցանգանան իրենց խոսակցականից ինչ որ մի բառ կամ տառ գրականի լեզվի մեջ և ինչ՞ կստացվի:
Բոլորն էլ Հայ են ոչ մի խտրականություն:
Եթե մի ազգ ընդունում և օգտագործում է օտարամուտ բառերը գրում է բարբարով մեղավորը միայն ու միայն դպրոցն է, այսինքն ոչ գրավիչ ուսուցում ունենալու պատճառով: Օրինակ Բելգիայում Հոլանդիայում դպրոց գնում են չորս տարեկանից և եթե դուք դասատուին տեսնեք չեք «տարբերի» աշակերտից այսինքն նրանք խաղերով են սովորեցնում երեխաներին, և աշակերտները մինչև 12 տարեկան տնային աշխատանք չեն ունենում, և չեն ծանրաբեռնվում տանը սովորելուց ունենում են ազատ ժամանակ տանը խաղալու այլ պաշտում են դպրոցը, դասատուին և հաճույքով սովորում:
Այստեղից է պետք օրինակ վերցնել և ավելի կատարելագործել այլ ոչ թե Արաբներից

Chuk
27.12.2009, 19:43
Ես է-ի կողմնակիցների դեմ ոչ մի բան չունեմ ու հարգում եմ նրանց բոլորի տեսակետները, հայացքները: Սակայն այս թեմայում նրանց փաստարկները լսելուց հետո մեջս ցանկություն է առաջանում նրանց պատկերացրած «գրական լեզուն» վերանվանել «պատմական լեզու», հստակ կանոններ սահմանել ու արգելել դիպչելը, բացել թանգարան, պահել այդ թանգարանում, կազմակերպել պարբերական ցուցադրումներ՝ վճարով, ինչը նաև հնարավորություն կտա լցնել պետ. բյուջեն:

bari hoki
27.12.2009, 20:16
Դե մեր այսօրը այլ բան է ապացուցում, ինչևէ իմ կարծիքը այս թեմայում արդեն մի քանի անգամ ասել եմ, որպեսզի ստիպված չլինեմ կրկնվել, էլ չեմ երկարացնում: Իսկ ա-ն եթե բարբառային երևույթ էլ է, այնպիսի երևույթ է, որ բնորոշ է ՀՀ բնակչության բացարձակ մեծամասնությանը, մենակ մայրաքաղաքի բնակչությունը հերիք է, այնպես որ բոլոր բարբառների յուրահատկությունները հաշվի առնելու կարիք չկա:

Դուք խոսեք միայն ձեր անունից

Շինարար
27.12.2009, 20:49
Նախ ասեմ, որ նույն մայրաքաղաքում ոչ մի բարբառ չկա, կա ցեխ, կա շիլաշփոթ, բայց բարբառ չկա:
Հետո չեմ հասկանում, թե ինչ կապ ունի մեծամասնությունն ու փոքրամասնությունը: Ի՞նչ չշանակութոյւն ունի, թե մեծամասնությունը ոնց է խոսում: Հիմա ասում ենք, որ Գյումրեցիները «ա»-ով չեն խոսում, հետեւաբար չեն մտնում քո ասած մեծամասնության մեջ: Հիմա ի՞նչ, պետք է անտեսվե՞ն:
Ոչ, ինչու՞ անտեսվեն, ա-ի մուտքով գրական լեզու ոչ ոք չի առաջարկում է-ն անտեսել:

Օրինակ Բելգիայում Հոլանդիայում դպրոց գնում են չորս տարեկանից և եթե դուք դասատուին տեսնեք չեք «տարբերի» աշակերտից այսինքն նրանք խաղերով են սովորեցնում երեխաներին, և աշակերտները մինչև 12 տարեկան տնային աշխատանք չեն ունենում, և չեն ծանրաբեռնվում տանը սովորելուց ունենում են ազատ ժամանակ տանը խաղալու այլ պաշտում են դպրոցը, դասատուին և հաճույքով սովորում:
Այստեղից է պետք օրինակ վերցնել և ավելի կատարելագործել այլ ոչ թե Արաբներից
Կոնկրետ այս հարցում ես առաջարկել էի հենց օրինակ չվերցնել արաբներից, իսկ ընդհանրապես Հոլիանդիայից մինչև հիմա վերցրած բոլոր օրինակները ոչ մի լավ բանի մեզ չեն բերում:

Դուք խոսեք միայն ձեր անունից
Եթե իմ գրառումները հայտնվում են իմ մականվան ու ավատարի կողքը, հետևաբար դրանք միայն ու միայն իմ անունից են, այդուհանդերձ հայցում եմ Ձեր ներողամտությունը և բարեհոգությունը:)

bari hoki
27.12.2009, 21:23
Ես է-ի կողմնակիցների դեմ ոչ մի բան չունեմ ու հարգում եմ նրանց բոլորի տեսակետները, հայացքները: Սակայն այս թեմայում նրանց փաստարկները լսելուց հետո մեջս ցանկություն է առաջանում նրանց պատկերացրած «գրական լեզուն» վերանվանել «պատմական լեզու», հստակ կանոններ սահմանել ու արգելել դիպչելը, բացել թանգարան, պահել այդ թանգարանում, կազմակերպել պարբերական ցուցադրումներ՝ վճարով, ինչը նաև հնարավորություն կտա լցնել պետ. բյուջեն:

Chuk հացը է-ի կողմնակից և դեմ լինելու մեջ չի այլ ոմանց մոտ ցանկություն է առաջացել նրան փոխել ինչոր «ա»-ով անհասկանալի պատճառով, ոմանք էլ գիտեն թե նախագահական ընդռություն է մեծամասնություն են մեջ բերում:
Սխալը մնում է սխալ եթե մեծամասնությունը սխալ է միայն մեկն է ճիշտ միևնույն է նա ճիշտ է:

Chuk
27.12.2009, 21:28
Chuk հացը է-ի կողմնակից և դեմ լինելու մեջ չի այլ ոմանց մոտ ցանկություն է առաջացել նրան փոխել ինչոր «ա»-ով անհասկանալի պատճառով, ոմանք էլ գիտեն թե նախագահական ընդռություն է մեծամասնություն են մեջ բերում:
Սխալը մնում է սխալ եթե մեծամասնությունը սխալ է միայն մեկն է ճիշտ միևնույն է նա ճիշտ է:

Նախ ոչ մեկը չի պատրաստվում «է»-ն փոխել «ինչ-որ» «ա»-ով, այլ «է»-ն արդեն իսկ փոխված է «ա»-ով շատ բարբառներում, ինչպես նաև շատերի գրավոր խոսքում: Ու խոսքը գնում է ընդամենը այն մասին, որ այս զարգացումը կարող է հասնի նրան, որ բնականոն ձևով «ա»-ն մտնի գրական լեզու:

bari hoki
27.12.2009, 21:30
Ոչ, ինչու՞ անտեսվեն, ա-ի մուտքով գրական լեզու ոչ ոք չի առաջարկում է-ն անտեսել:

Կոնկրետ այս հարցում ես առաջարկել էի հենց օրինակ չվերցնել արաբներից, իսկ ընդհանրապես Հոլիանդիայից մինչև հիմա վերցրած բոլոր օրինակները ոչ մի լավ բանի մեզ չեն բերում:

Եթե իմ գրառումները հայտնվում են իմ մականվան ու ավատարի կողքը, հետևաբար դրանք միայն ու միայն իմ անունից են, այդուհանդերձ հայցում եմ Ձեր ներողամտությունը և բարեհոգությունը:)

իսկ ինչ՞ օրինակ նկատի ունես

bari hoki
27.12.2009, 22:57
Նախ ոչ մեկը չի պատրաստվում «է»-ն փոխել «ինչ-որ» «ա»-ով, այլ «է»-ն արդեն իսկ փոխված է «ա»-ով շատ բարբառներում, ինչպես նաև շատերի գրավոր խոսքում: Ու խոսքը գնում է ընդամենը այն մասին, որ այս զարգացումը կարող է հասնի նրան, որ բնականոն ձևով «ա»-ն մտնի գրական լեզու:

Կներես բայց ես նկատի չեմ ունեցել խոսակցականը: Կներես եթե չեմ նշել
Դուք բերել էիք օրինակ ինչ որ մեկի «ա» -ով գիրք գրելուց եթե չեմ սխալվում:
Եթե մեկը «ա»-ով «է»-ի փոխարեն ինչ որ գիրք կամ գրվածք է գրել և նրա մոտ ստացվել է վաճառել բազմությանը նա կարող է համարել որ ստացվել է գրավել մարդկանց միտքը, սա «շոու» է մրցակցություն մի ընկեք «հոսանքի» տակ խնդրում եմ:

Rammstein
01.01.2010, 02:52
Ես է-ի կողմնակիցների դեմ ոչ մի բան չունեմ ու հարգում եմ նրանց բոլորի տեսակետները, հայացքները: Սակայն այս թեմայում նրանց փաստարկները լսելուց հետո մեջս ցանկություն է առաջանում նրանց պատկերացրած «գրական լեզուն» վերանվանել «պատմական լեզու», հստակ կանոններ սահմանել ու արգելել դիպչելը, բացել թանգարան, պահել այդ թանգարանում, կազմակերպել պարբերական ցուցադրումներ՝ վճարով, ինչը նաև հնարավորություն կտա լցնել պետ. բյուջեն:

Ես «է»-ի կողմնակից եմ, բայց դեմ չեմ լեզուն փոխելուն, միայն դեմ եմ նենց փոխելուն, ինչպես մարդիկ կարող ա իրանց մականունը ակումբում փոխեն ու հետո զղջան, բայց արդեն ուշ լինի (;)): Լեզուն անփոփոխ պահել հնարավոր չի, որովհետեւ մարդկությունը միշտ առաջ է գնում: Ընդամենը անցած դարում չկար «համակարգիչ» բառը, հիմա կա, ու պիտի լիներ (սա մի փոքրիկ օրինակ էր, օրինակները լիքն են): Մի խոսքով փոփոխություններն ու հավելումները անխուսափելի են, բայց դրանք պիտի լինեն խիստ հիմնավորված: Իսկ էն փաստը, որ ինչ-որ բան խոսակցականում կա, իսկ գրականում չկա, ես չեմ համարում բավարար հիմք, գրական ներմուծման համար:

Chuk
01.01.2010, 03:53
Ես «է»-ի կողմնակից եմ, բայց դեմ չեմ լեզուն փոխելուն, միայն դեմ եմ նենց փոխելուն, ինչպես մարդիկ կարող ա իրանց մականունը ակումբում փոխեն ու հետո զղջան, բայց արդեն ուշ լինի (;)): Լեզուն անփոփոխ պահել հնարավոր չի, որովհետեւ մարդկությունը միշտ առաջ է գնում: Ընդամենը անցած դարում չկար «համակարգիչ» բառը, հիմա կա, ու պիտի լիներ (սա մի փոքրիկ օրինակ էր, օրինակները լիքն են): Մի խոսքով փոփոխություններն ու հավելումները անխուսափելի են, բայց դրանք պիտի լինեն խիստ հիմնավորված: Իսկ էն փաստը, որ ինչ-որ բան խոսակցականում կա, իսկ գրականում չկա, ես չեմ համարում բավարար հիմք, գրական ներմուծման համար:

Ավետ ջան, եթե խորանանք, կարող ա պարզենք, որ նույն «համակարգիչ» բառի գրական լեզու մտնելը (կոմպյուտերի փոխարեն), խիստ հիմնավորված չէր: Իմ ասածն էն ա, որ ես կամ դու որևէ տեղ քննարկելով չպիտի որոշենք ա-ն մտնելու՞ ա գրական լեզու, թե՞ չէ, այլ դա պետք ա, եթե կուզես, ինքնահոսի թողնել: Լեզուն ինքը կորոշի, ա-ն մտնելու՞ է, թե՞ ոչ:

Ֆոտոն
01.01.2010, 05:43
Լեզուն կենդանի օրգանիզմ է: Զարգանում է խոսողի շրթերին: Այսօր «է» գրում ենք, ընդունված է, «ա» ասում ենք, մտքում էլ երբեմն մտածում խոսակցական գրավոր շփման մեջ որին դիմել:
Վաղը էդ հարցը չի լինի մեր մտքում: Ի վերջո՝ լեզուն շփման միջոց է, ոչ թե նպատակ: :)

Rammstein
01.01.2010, 06:23
Ավետ ջան, եթե խորանանք, կարող ա պարզենք, որ նույն «համակարգիչ» բառի գրական լեզու մտնելը (կոմպյուտերի փոխարեն), խիստ հիմնավորված չէր: Իմ ասածն էն ա, որ ես կամ դու որևէ տեղ քննարկելով չպիտի որոշենք ա-ն մտնելու՞ ա գրական լեզու, թե՞ չէ, այլ դա պետք ա, եթե կուզես, ինքնահոսի թողնել: Լեզուն ինքը կորոշի, ա-ն մտնելու՞ է, թե՞ ոչ:
Ուղղակի եթե ինքնահոսի թողնենք, Արտ ջան, էդ դեպքում գրական կոչված լեզվի ամբողջ իմաստը կորում ա: Ամեն մարդ իրա բարբառը ու իրա խոսակցականն ունի, դրանք կդարձնի գրական ու մարդիկ կսկսեն իրար չհասկանալ: Ախր գրականը հենց էն ա, որ թե՛ Երեւանի, թե՛ Գյումրիի, ու թե՛ մնացած բոլոր վայրերի հայալեզու մարդկանց տալիս ա մեկ ընդհանուր լեզվով շփվելու հնարավորություն: Իհարկե սա մի թերություն ունի, էս ձեւով լեզվի բնական վիճակը մի քիչ շեղվում ա, բայց դրա փոխարեն լինում ա բոլորի համար նույնը:

Կոպիտ օրինակ բերեմ. պատկերացրու ակումբը թողնես, քո ասած, ինքնահոսի, այսինքն` որ կանոնադրությունը ենթակա լինի փոփոխումների: Ինչ կդառնա՞, քաոս: Տե՞ս, դու միշտ կանոնադրության մեջ հավելումներ անում ես, կախված նորամուծություններից, ու նախկին բացթողումներից, բայց փոփոխություններ` ոնց որ թե` չես անում (նույնիսկ բացառություններ չես անում):

Իհարկե քաղաքականացնելու մտադրույթյուն չունեմ, բայց մի օրինակ էլ քաղաքականությունից ասեմ. Սահմանադրության մեջ կա կետ, որտեղ գրված ա, որ նույն Սահմանադրության այսինչ այսինչ կետերը ենթակա չեն փոփոխման: Այ իմ կարծիքով լեզվի առանցքային բաղադրիչներն էլ պիտի նույն ձեւով ենթակա չլինեն փոփոխման:

Մեկ էլ ասեմ, որ «համակարգիչ» բառը ես հենց էնպես ասեցի: Թեկուզ եթե դրա փոխարեն լիներ «կոմպյուտեր» կամ «քոմփյութեր» (:D) բառը, ապա մեկ ա դա կլիներ հավելում մեր լեզվին: Ինչեւէ, ես «համակարգիչ»-ին եմ կողմ, որովհետեւ computer Նշանակում է ընդամենը հաշվիչ, բայց ներկայից կոմպերը հենց համակարգելու համար էլ կիրառվում են:

Chuk
01.01.2010, 06:28
Ուղղակի եթե ինքնահոսի թողնենք, Արտ ջան, էդ դեպքում գրական կոչված լեզվի ամբողջ իմաստը կորում ա: Ամեն մարդ իրա բարբառը ու իրա խոսակցականն ունի, դրանք կդարձնի գրական ու մարդիկ կսկսեն իրար չհասկանալ:
Ավետ ջան, թույլ տուր սխալ մեկնակետով գրառմանդ չանդրադառնալ: Խնդիրն էն ա, որ ինքնահոսի թողնել հենց նշանակում ա, որ ամեն մեկը չի կարող իր բարբառը գրական դարձնի: Ինքնահոսի ժամանակ լեզուն ինքն ա ընտրում, թե ինչն ա պետք վերցնել, ինչը չէ: Դա արվում ա ոչ թե ինչ-որ մեկի կողմից, այլ բոլորիս կողմից՝ ակամա:

bari hoki
11.01.2010, 02:46
Լեզուն կենդանի օրգանիզմ է: Զարգանում է խոսողի շրթերին: Այսօր «է» գրում ենք, ընդունված է, «ա» ասում ենք, մտքում էլ երբեմն մտածում խոսակցական գրավոր շփման մեջ որին դիմել:
Վաղը էդ հարցը չի լինի մեր մտքում: Ի վերջո՝ լեզուն շփման միջոց է, ոչ թե նպատակ: :)

Լեզուն չի կարող զարգանալ, զարգանում է գիտությունը հայտնագործում են օրինակ «կոմպյուտր» հայերեն թարգմանվում է համակարգիչ: «Իսկ ականջը կմնա հավերժ և չի զարգանա»:
Լեզվի շփման նպատակը իրար հասկանալն է: Օրինակ հոլանդացիները մոտ 500 տարի առաջ առանձնացեել են գերմանացիներից և դառել առանձին պետություն, նշեմ որ նրաց լեզուները տարբերվում են բարբարով: Ինչ եք կարծում՞ եթե այսպես շարունակվի հայերը խուսափելու հնարավորություն ունեն:

Ameli
02.05.2011, 01:05
Չեմ կարծում, թե պետք է արհեստականորեն «է-ով» խոսել: Վերջիվերջո, խոսակցական լեզուն էլ իր համն ու հոտն ունի: Բայց տատիկս «է-ով» (ոչ միայն «է-ով», այլև խիստ գրական) է խոսում, և դա խորթ չէ իմ ականջին, հակառակը՝ նույնիսկ հաճելի: Եթե ինձ փոքրուց սովորեցրած լինեին «է-ով» խոսել, գուցե հիմա բնական լիներ, բայց այս տարիքիս «է-ի» անցնելը շատ մեծ կեղծավորություն կլինի:
Հաճախ եմ հորս ու եղբորս հետ վիճում: Նրանք ասում են, որ պետք է գրել այնպես, ինչպես խոսում ես: Բայց իմ գրավոր խոսքը հիմնականում գրական է: Դա էլ է փոքրուց արմատավորվել: Հիմա չգիտեմ որն է ճիշտ :think

:thinkՀըմմ :),զարմանալի է չէ? ոնց է լինում որ գրական գրում ենք, առօրյա խոսակցականով էլ խոսում: Ա-ն էլ է մերը բան չունեմ ասելու, բայց դե է-ն ուրիշ է էլի, ու ոչ մի կեղծավոր բան էլ չկա է-ով խոսելու մեջ, ես որ աշխատում եմ է-ով խոսել:
Լավ, իսկ ինչ կարծիքի եք? գրավոր խոսքում որն է ճիշտ? ա-ն առանձին ? թե միասին գրելը? Ասենք երգում ա? թե երգումա?
Բա սենց-ը, նենց-ը, տենց-ը.....:D:D դրանք երևի երևանյան բարբառից են, ....... թե ժառգոնի մեջ են մտնում:8?

Ուլուանա
02.05.2011, 03:30
Լավ, իսկ ինչ կարծիքի եք? գրավոր խոսքում որն է ճիշտ? ա-ն առանձին ? թե միասին գրելը? Ասենք երգում ա? թե երգումա?
Իմ խորին համոզմամբ, ճիշտը առանձին գրելն է՝ հաշվի առնելով, որ «է»–ն առանձին է գրվում։ Ու, ճիշտն ասած, չեմ պատկերացնում, թե ինչ հիմնավոր պատճառ կարելի է բերել միասին գրելու համար։


Բա սենց-ը, նենց-ը, տենց-ը.....:D:D դրանք երևի երևանյան բարբառից են, ....... թե ժառգոնի մեջ են մտնում:8?
Չէ, ժարգոն չեն, խոսակցական ձևեր են։

Claudia Mori
02.05.2011, 11:11
ԵՊՀ–ում մի շատ երիտասարդ հայոց լեզվի դասախոս ունենինք, ով երեւի այսօրվա դրությամբ մեր լեզվի կանոններին տիրապետող ամենագիտակ մարդկանցից է, բայց ինքը դասախոսությունները կարդում էր բացառապես «ա»–ով, երբեմն նաև ժարգոն էր օգտագործում ու նախապես զգուշացնում էր, որ այդպես է դասերը վարելու ու քննադատության պարագայում էլ միշտ հաղթող էր դուրս գալիս... հետաքրքիրն այն էր, որ դա բացարձակ չազդեց մեր՝ ուսանողներիս լեզվական գիտելիքների վրա բացասական առումով:)

Շինարար
02.05.2011, 11:13
ԵՊՀ–ում մի շատ երիտասարդ հայոց լեզվի դասախոս ունենինք, ով երեւի այսօրվա դրությամբ մեր լեզվի կանոններին տիրապետող ամենագիտակ մարդկանցից է, բայց ինքը դասախոսությունները կարդում էր բացառապես «ա»–ով, երբեմն նաև ժարգոն էր օգտագործում ու նախապես զգուշացնում էր, որ այդպես է դասերը վարելու ու քննադատության պարագայում էլ միշտ հաղթող էր դուրս գալիս... հետաքրքիրն այն էր, որ դա բացարձակ չազդեց մեր՝ ուսանողներիս լեզվական գիտելիքների վրա բացասական առումով:)

Իսկ ձեր էդ գիտակ դասախոսը չէր ասու՞մ, թե ում են պետք էդ կանոնները, եթե նույնիսկ լեզվի դասախոսության ժամանակ չեն կիրառվում:8

Ameli
02.05.2011, 11:19
Ես էլ եմ կարծում , որ պետք է առանձին գրել , քանի որ ա-ն է-ի պես օժանդակ բայերի շարքին եմ դասում: Միշտ ընկերուհուս հետ վիճում են այս հարցի շուրջ, նա թե.
- Ի՞նչ ա խոսելիս ա-ն առանձին ես ասում:
Բայց ըստ իս դա ընդհանրապես կապ չունի , խոսելիս բոլոր բառերն էլ միասին ես արտաբերում, հիմա ի՞նչ, բոլոր բառերը միասին գրե՞նք::D

Claudia Mori
02.05.2011, 11:31
Իսկ ձեր էդ գիտակ դասախոսը չէր ասու՞մ, թե ում են պետք էդ կաոնները, եթե նույնիսկ լեզվի դասախոսության ժամանակ չեն կիրառվում:8

Ինքը միայն լսարանում ու մարդկանց հետ շփվելիս էր այդպես, մնացած բոլոր դեպքերում, լիներ դա գիտական աշխատանք, լեզվական գիտելիքներդ ստուգելու ժամանակ, քննություններին այսպես ասած «Բոբո» էր` 5 ու ստուգարք ստանալն այդքան էլ հեշտ չէր :))

Հետո գիտե՞ս շատ դասախոսներ կային, ովքեր միայն լեզու գիտեին ու իրենցից ոչ մի բան հնարավոր չէր սովորել, դասերին էլ մարդիկ քնում էին, ես էլ գիրք էի կարդում ստիպված :)

Դե չեմ ասում, որ «ա»–ի կողմնակից եմ, բայց ինքը բացառիկ դեպքերից էր, որ ես հանդուրժել եմ :)

Շինարար
02.05.2011, 11:35
Դե չեմ ասում, որ «ա»–ի կողմնակից եմ, բայց ինքը բացառիկ դեպքերից էր, որ ես հանդուրժել եմ :)

Ես քո դասախոսին չեմ մեղադրում, Կարինե ջան, ես ինքս «ա»-ի կողմնակից եմ, բայց էն դեպքում, եթե էդ «ա»-ն ամրագրված լինի կանոնով: Որ ասացիր՝ ձեր դասախոսը գիտակ ա եղել, հետաքրքրեց, թե երիտասարդ, գիտակ մասնագետները էդ հարցի վերաբերյալ ինչ են մտածում, ի վերջո, ձեր կուրսում մեկնումեկդ հարցրած կլինեք, չէ՞:)

Claudia Mori
02.05.2011, 11:42
Ես քո դասախոսին չեմ մեղադրում, Կարինե ջան, ես ինքս «ա»-ի կողմնակից եմ, բայց էն դեպքում, եթե էդ «ա»-ն ամրագրված լինի կանոնով: Որ ասացիր՝ ձեր դասախոսը գիտակ ա եղել, հետաքրքրեց, թե երիտասարդ, գիտակ մասնագետները էդ հարցի վերաբերյալ ինչ են մտածում, ի վերջո, ձեր կուրսում մեկնումեկդ հարցրած կլինեք, չէ՞:)

Կանոններն անհրաժեշտ են, որ կարողանաս խախտել դրանք, բայց խախտելուց հետո էլ, որ հմուտ կարողանաս վերադառնալ կանոններին անհրաժեշտության դեպքում...կամ կանոն իմանալը դեռ չի նշանակում, որ դու տիրապետում ես դրան...

մոտավորապես այսպիսի պատասխան էր, բառացի չեմ հիշում ;)

Շինարար
02.05.2011, 11:49
Կանոններն անհրաժեշտ են, որ կարողանաս խախտել դրանք, բայց խախտելուց հետո էլ, որ հմուտ կարողանաս վերադառնալ կանոններին անհրաժեշտության դեպքում...կամ կանոն իմանալը դեռ չի նշանակում, որ դու տիրապետում ես դրան...

մոտավորապես այսպիսի պատասխան էր, բառացի չեմ հիշում ;)
Մի խոսքով՝ պատասխան չի ունեցել:))

Claudia Mori
02.05.2011, 11:54
Մի խոսքով՝ պատասխան չի ունեցել:))

Կարծում եմ ուղղակի սիրտը այդպես էր ուզում, դրա համար էլ այդպես էր խոսում :))

Հայկօ
26.12.2012, 20:55
Ես, օրինակ, նենց ակումբցի եմ, ով մենակ է-երով ա գրում:

Varzor
27.12.2012, 04:29
Ես, օրինակ, նենց ակումբցի եմ, ով մենակ է-երով ա գրում:
Հունց քեփըս տվալա, տի էլ կիրալըմ :esim

yerevanci
27.12.2012, 13:51
Ես քիչ առաջ այս մասին կարծիքս կիսեցի Բողոքի գրքում, մի անգամ էլ այստեղ ասեմ.
«ա»-ն դա Արարատյան բարբառնա, որը տիպիկ արտահայտում ունի Երևանում և նրա հարակից շրջաններում, Հայաստանի մի շարք շրջաններում բարբառն ավելի մոտ է գրականին, օրինակ Շիրակի մարզում շատ հազվադեպ կհանդիպես մարդու, ով «ա»-ով կխոսի, որոշ շրջաններում էլ բարբառն ընդհանրապես այլ դրսևորում ունի:
Դե եթե հաշվի առնենք Դար ակումբի կարգախոսը` «Պահպանել հայ գիրն ու գրականությունը», ապա ավելի գեղեցիկ կլինի գրական գրենք: Բայց եթե Ակումբի ադմինները դեմ չեն «ա»-ով գրառումներին, ապա հեչ էլ ամոթ չի «ա»-ով գրառում անել, եթե առօրյա խոսում ենք էդպես, ուրեմն գրառում անելուց էլ չպիտի ամաչենք ու ձևականություններրի ետևից չընկնենք: