Դիտել ողջ տարբերակը : Աշխատանքի դերը մեր կյանքում
Տեխ. աշխարհում վերջին փոփոխությունները ստիպում են էս թեմայի մասին ավելի խորությամբ մտածել. ո՞րն ա աշխատանքի նպատակը, ի՞նչ դրսևորումներ կարա ունենա ու արդյոք դասական կորպորատիվ աշխատանքը լավագույն ձևն ա աշխատանքի։
Ռոլլո Մեյի «Տագնապի նշանակությունը» /The meaning of anxiety/ գրքի մեջ տագնապի պատճառներից նշում ա նաև աշխատանքի բովանդակության փոփոխությունը անցյալ ժամանակաշրջանների հետ համեմատած, իհարկե շատ հպանցիկ ա անդրառանում թեմային։ Բացի ֆիզիկական կարիքների համար միջոցներ հայթայթելուց, շխատանքը նաև մեզ համար արտաքին աշխարհի հետ փոխհամագործակցելու ձև ա, ինչու չէ նաև ինքնառեալիզացիայի։ Ռ. Մեյը զուգահեռներ ա տանում, թե ոնց էր աշխատանքը ընկալվում Ռենեսանսից առաջ ու կապիտալիզմի ժամանակ։ Ասում ա, որ Ռենեսանսի ժամանակահատվածում աշխատանքը կոլեկտիվ ու սոցիալական գործընթացից վերածվեց ինքնառեալիզացիայի ձգտման ու ընդգծվեց կապիտալիզմի ժամանակ, որից բխում են.
- մարդու հաջողությունը չափվում ա նրանով, թե կոլեկտիվից դուրս ինչ հաջողության ա մարդը հասել, այսինքն միայնակ ու խմբից դուրս ինչ տաղանդի ա տիրապետում
- քանի որ հաջողությունը չափվում ա միայն անհատի հաջողությամբ, ենթադրում ա մրցակցություն մյուս մարդկանց հետ։ Մեկի հաջողությունը կախված ա մյուսի ավելի քիչ հաջողակ լինելուց
- առաջին երկու կետերից բխում ա մարդու իզոլացիան, քանի որ կողքի մարդիկ արդեն մրցակիցներ են, ոչ թե համագործակիցներ
Անընդհատ մրցող մարդու համար «գոյությունը» սկսում ա անընդհատ վտանգի տակ լինել, մարդը որպեսզի ավելի անվտանգ իրան զգա, աշխատանքի միջոցով սկսում ա ձգտել հեղինակության, իշխանության ու փողի։ Մարդու կյանքը ու առաջնահերությունները սկսում են պտտվել դրա շուրջ, հույսով, որ մի օր կապացուցի, որ անարժեք չի ու գոյության իրավունք ունի։
Ռոլլո Մեյի դիտարկումները կարան շեղված լինեն դեպի ամերիկյան իրականություն ու ընդհանրապես շատ նեղ, աղոտ պատկերացում ա տալիս խնդրի ու հարցի շուրջ։ Ընդհանրապես ըստ իմ դիտարկումների ԱՄՆ-ում թրենդային ա ժամանակից շուտ թոշակի գնալու գաղափարը. մարդիկ ինտենսիվ աշխատում են մի քանի տարի, որ հետո չաշխատեն կամ գուցե զբաղվեն իրենց ուզածով։ Ընդհանրապես թվում ա թե աշխատանքի հանդեպ վերաբերմունքները Եվրոպայում ու Ամերիկայում շատ տարբեր են նպատակի ու բուն անելու տեսանկյունից էլ։
Վերջերս Գորիս գնալիս, քանի որ էս թեմաներն էին գլխիս մեջ սկսեցի նկատել, որ տեղի երիտասարդությանը առանձնապես չի հուզում, թե իրենք ինչ կանեն, այսինքն աշխատանքը միայն փող աշխատելու միջոց ա։ Իհարկե կարելի ա հակադրվել, թե գործազրկության բարձր մակարդակից ա, բայց փոքր տարիքում էլ ես չեմ հիշում, թե Գորիսում մարդիկ լրջորեն մտածեին, թե իրենք ինչով են ուզում զբաղվել ու ինչ են սիրում։ Անլուրջ ու ծիծաղ հետևող հարցից, թե «մեծանաս ինչ ես դառնալու»-ից էն կողմ ոչ մի ակտիվ գործողություն դրա շուրջ չկար։ Կարող ա ասածս քննադատաբար ա հնչում, բայց քննադատություն չկա։
Որոշ հարցեր, որ առաջանում են.
- արդյոք պետք ա աշխատանքը ընտրել կախված անհատի նախընտրություններից, թե պետք ա ավելի ռացիոնալ լինել ու առաջնային շեշտը դնել դրամական պարգևատրման վրա
- արդյոք հնարավոր ա կորպորտատիվ աշխատանքը օգտագործել համ ինքնառեալիզացիայի համ ֆիզիկական կարիքների բավարարման համ էլ օգտակարի ստեղծման համար
- ո՞րն ա աշխատանքի ոսկե միջինը կամ ի՞նչ տեսք ունեն կառուցողական ու առողջ պատկերացումները աշխատանքի մասին
- ի՞նչ ձև կունենա աշխատանքը ապագայում
Տարիների ու փորձի հետ իմ վերաբերմունքն էլ ա գործի նկատմամբ փոխվել, չնայած աշխատանքին վերաբերվող որոշ սկզբունքներ էլ մնացել են անփոփոխ։ Նշեմ դրանցից մի քանիսը.
- Ինչքան էլ մտքիս մեջ ունենում եմ աշխատանքի դրամական դրսևորումը, բարձր աշխատավարձի դեպքում չեմ ընտրում աշխատանքը, որը չի հետաքրքրում մասնագիտական ու անձնական տեսանկյունից կամ ունի զարգացման քիչ հեռանկարներ
- Աշխատանքը շարունակում ա լինել սովորելու աղբյուր, ոչ միայն մասնագիտական տեսանկյունից, այլ ուրիշ մարդկանց, ինքս ինձ ավելի բազմակողմանի ճանաչելու ու փոխազդելու տեսանկյունից։ Էս էն կետերից ա, որ ժամանակի հետ փոփոխվել ա։ Եթե առաջ մտածում էի, որ կորպորատիվ միջավայրում բավական ա բուն գործը լավ անել, հիմա մտածում եմ, որ գործը լավ անելը լիքը անուղղակի կոմպոնենտներ ունի ու միայն բուն գործը լավ անելը հերիք չի, օրինակ կարևոր ա, թե կատարված աշխատանքը ոնց ա հաղորդակցվում մյուսների հետ, կարևոր ա իմանալ, որ բոլոր որոշումները չեն, որ ռացիոնալ հիմքի հիման վրա են արվում, էդ ոչ թե «անարդար աշխարհից ա», այլ պետք ա դրանք էլ սովորել վերահսկել ու ազդել։
- Կարևոր ա, որ ինքս «զգամ», որ արժեք եմ ստեղծում ու իմ աշխատանքը օգուտ ա տալիս կազմակերպությանը ու մարդկանց, միևնույն ժամանակ սկզբունքային ա չլինել էն տեղերում, որոնք սուբյեկտիվ կամ օբյեկտիվ պատճառներով վնասում են
- Կարևոր ա, որ ժամանակի հետ աշխատանքը փոփոխությունների ենթարկվի՝ դառնա ավելի էֆֆեկտիվ, ազդեցության շրջանակը մեծանա, փոփոխվի ըստ ներկայի ու ապագայի պահանջների և այլն
Հիմա կողքիս էս թեմայի շուրջ ուրիշ հարցեր են սկսել ծավալվել։ Հետաքրքիր ա, թե ուրիշ մարդկանց մոտ աշխատանքի հանդեպ պատկերացումները ինչ էտապներ են ունեցել ու ժամանակի հետ ոնց են փոփոխվել։
Կուզեի քննարկեինք, թե ի՞նչ ա ձեզ համար աշխատանքը, ի՞նչ դեր ունի ձեր կյանքում։ Արդյո՞ք այլ բանով կզբաղվեիք, եթե ֆինանսական մասը բացակայեր։ Ո՞նց ա փոխվել ձեր պատկերացումը աշխատանքի մասին ու ո՞ր դեպքերում ա աշխատանքը ձեզ համար գոհացնող ու հաճելի լինում։
Էս պահին իմ գործը նաև ենթադրում ա ղեկավարում, ինչը հեչ իմը չի, ու հաճույքով կհրաժարվեի էդ «պաշտոնից»։
Նույնիսկ մտածում եմ աշխատողներիցս մեկին դարձնեմ տնօրեն, սաղ էդ կազմակերպչական հարցերը թողնեմ իրան, ես զբաղվեմ ինձ հաճելի գործով։
Մեկ էլ գործիս վատն էն ա, որ չկա հստակ աշխատանքային ժամ։
Ասենք մի քիչ առաջ՝ 21։50 րոպեին մի խանութից զանգեցին, որ ՀԴՄ ապարատի խնդիր կա, հեռակա կարգավորեցի։
Չեմ ուզում, որ աշխատողներս իրանց գործից դուրս ստիպված լինեն աշխատանքային զանգերի պատասխանել, բայց արդյունքում դրանք մնում ա իմ վրա։
Չեմ էլ կարա նենց անեմ, որ կլիենտներս էս ժամերին չաշխատեն։
Մեր դարի թերևս «լավագույն ձեռքբերումը» (սուբյեկտիվորեն, որովհետև նաև կտրվել ենք բնությունից) ավոտոմատիզացիան է, որով գրեթե բոլոր նախկին տաժանակիր աշխատանքները վերածվել են հաճելի առօրյաի, բայց դե՝ զարգացած երկրներում, ասենք Աֆրիկայի շատ երկների սա կարող է չվերաբերել։
Սրանից բխում է, որ ամենապահանջված ու բարձր վարձատրվող աշխատանքները գիտության ու ինժեներիայի ոլորտից են (ու արդեն ոչ ֆինանսական/բանկային)։
Օրինակ Նահանգներում աշխատանքի շուկան կարելի է ասել իր ոսկե դարն է ապրում, գործազրկությունը՝ 3․5 տոկոս է, դե պաշտոնապես։
Ներկա պահին իմ տպավորություններով, ամենացածր ինտելեկտի ու ունակությունների տեր մարդը կարող է գործ գտնել, եթե մի փոքր կամք ունի։
Ռացիոնալիզմի տեսակետից՝ մարդս պիտի ինքն իրեն հարց տա իր առաջնայնությունների ու սեփական ունակությունների մասին, որպեսզի պարզի, թե տվյալ հնարավորությունների պարագայում առաջին տեղում դրամն է, թե ազատ ժամանակը, թե հաճույքը, միշտ չի, որ սրանք համատեղվում են,
սակայն գիտության, տեխնիկայի ու ինժեներիայի հետ սեր ունեցող մարդիկ շատ ավելի հեշտ կգտնեն բալանսն ու երջանկությունը, քան մնացած ոլորտներով հետաքրքրվածները։
Շատ կարևոր է իրականությանը մոտ պատկերացումներ ունենալը, ոմանք իրենց հնարավորությունները թերագնահատում են, իսկ ոմանք՝ գերագնահատում։ Որոշ դեպքերում մարդիկ կարող են իրականությունը փոխել, այսինքն հավատն էլ է շատ կարևոր։
Կորպորատիվ աշխատանքով կարելի է թե հաջողությունների ու բալանսի հասնել, թե միջակ վիճակ ունենալ, թե զրկվել ազատ ժամանակից ու առողջությունից, այսինքն մեծ ընտրություն կա։
Եթե նախկինում կորպորացիա ասելի հասկանում էինք շահագործում, մրցակցություն ու տաժանակիր աշխատանք, հիմա դրությունը մի փոքր այլ է, չնայած շատ մարդիկ
դեռ ամբողջությամբ չեն գիտակցում՝ ահագին բան կախված է դատողականության խելացիությունից՝ smart work vs hard work, եթե մարդս ուղեղին զոռ տալու հետ սեր կամ հավես չունի, ապա հաջողության շանսերը քչանում են։
Իհարկե թիմերից, մենեջմենթից ու դրված խնդիրներից էլ է ահագին բան կախված, բայց դե մարդս հիմա ավելի շատ մանևրելու տեղ ունի, քան նախկինում։
Ընդհանուր առմամբ պարզ է, որ կիրթ, խելացի ու ռացիոնալ հասարակություններում ավելի հեշտ է ապրելը, քան հետամնաց ու ճահճացած հասարակություններում, անկախ մասնագիտությունից։
Մյուս կողմից՝ յուրաքանչյուր անհատի, մասնավորապես սոցիալապես ակտիվ մարդկանց ազդեցությունը հասարակության վրա հիմիկվա ինտերնետի դարում շատ ավելի մեծ է, քան նախկինում էր։
Աշխատանքի ոսկե միջինը ստեղծագործ և/կամ հաճելի ու «օգտակար» (ես վերջերս սկսում եմ կասկածել շատ, մասնավորապես՝ consumerism-ը խթանող աշխատանքների օգտակարությանը) գործի, ազատ ժամանակի ու աշխատավարձի բալանսն է։
Որոշ տենդենց կա նորարարությունը (ասենք՝ բլյութութով ջրի շշեր), որոշ աշխատանքների կարևորությունը (օրինակ՝ ծրագրային կառավարողներ, aka - project management) ճոռոմացնելու, ինչպես նաև հիմարություններով զբաղվելը խթանելու (օրինակ՝ TikTok),
ենթադրում եմ ժամանակն ու մարտահրավերները ամեն ինչ կդնեն իրենց տեղը։
Ապագայի աշխատանքը վայթե մեծամասամբ ինժեներիայի ոլորտից է, քանի որ անկյալ մարդկությունը լուրջ միջոցներ է դնում ավտոմատիզացիայի ու արհեստական բանականության վրա, ուստի շատ մասնագիտություններ ապագայում կարող են գոյություն չունենալ, կամ զգալիորեն կրճատվել։
Առաջին հերթին երևի կկրճատվեն ցածր ու միջին ինտելեկտ պահանջող, ֆիզիկական մոնոտոն գործողություններ ներառող, ինչպես նաև տվյալների մշակման հետ կապ ունեցող աշխատանքները:
Հ․Գ․ Մի քիչ այլ հանգամանքների դեպքում ես հաճույքով կզբաղվեի գյուղատնտեսական գործերով, արդեն ինձ ձանձրալի է միկրոսխեմաների նախագծումն ու տեստավորումը, ու արդյունքում էլ ասենք՝ գերսմարթ ինքնավար մեքենաների անցնելը, կամ ռոբոտիզացիան, զգում եմ, որ ինքս էլ եմ ռոբոտանում ու ռոբոտանում են մարդկանց մեծ մասը։
StrangeLittleGirl
12.01.2023, 00:53
- մարդու հաջողությունը չափվում ա նրանով, թե կոլեկտիվից դուրս ինչ հաջողության ա մարդը հասել, այսինքն միայնակ ու խմբից դուրս ինչ տաղանդի ա տիրապետում
- քանի որ հաջողությունը չափվում ա միայն անհատի հաջողությամբ, ենթադրում ա մրցակցություն մյուս մարդկանց հետ։ Մեկի հաջողությունը կախված ա մյուսի ավելի քիչ հաջողակ լինելուց
- առաջին երկու կետերից բխում ա մարդու իզոլացիան, քանի որ կողքի մարդիկ արդեն մրցակիցներ են, ոչ թե համագործակիցներ
Չգիտեմ՝ ով ոնց ա հաջողությունը սենց սահմանում, բայց երկար տարիներ ապրելով Սկանդինավիայում ու ինքս էլ իմ արժեհամակարգով բավական մոտ լինելով տեղացիներին՝ կարամ ասեմ, որ ինձ համար «կոլեկտիվից դուրս հաջողությունը» հաջողություն չի։ Նախ պետք ա սահմանել, թե դա ընդհանրապես ինչ ա. ընկերության հիերարխիայով վե՞ր բարձրանալ։ Կներեք, ես դա չեմ ուզում, ինձ չեն հետաքրքրում կոստյումներով տիկին-պարոնները, որ լուրջ սենյակներում լուրջ որոշումներ են ընդունում։ Ինձ համար հաջողությունը հենց կոլեկտիվ նվաճումներ են, ու ոչ մի բան ինձ էնքան չի երջանկացնում, ինչքան կոլեկտիվ ջանքերով գրանցած արդյունքները լինի դա աշխատանքում, թե անձնական կյանքում։ Ու էս վերջին աշխատանքս հենց դրանից ելնելով եմ ընտրել. ընտրել եմ մի տեղ, որտեղ համագործակցությունը շատ բարձր մակարդակի վրա ա, ու ընդհանրապես չկա անհատական հաջողություն ասվածը (ի տարբերություն օրինակ ակադեմիայի, որտեղ բոլորն իրար կոկորդ էին կրծում մշտական պայմանագիր կոչվող մի կտոր ոսկորի համար)։
Բարձր աշխատավա՞րձը։ Դա էլ ինձ չի հետաքրքրում։ Ինձ հերիք ա վաստակել էնքան, ինչքան պետք ա տան վարկն ու կոմունալները վճարելու ու քչից-շատից հարմարավետ ապրելու համար։ Ավելին ասեմ. կյանքում երբեք աշխատանքս չեմ ընտրել դրամական պարգևատրման հիման վրա։ Չնայած որ հիմա աշխատավարձս բավական բարձր ա, ավելի բարձր, քան երբևէ եղել ա, ու փաստացիորեն ընկնում եմ Դանիայում ամենաշատ վաստակող վերին քառորդում, աշխատավարձը չի, որ ինձ էս աշխատավայրում պահում ա, այլ ամեն օր գործի գնալ, կոլեգաներիս տեսնելը, միասին խնդիրներ լուծելը, ուրիշ բաժինների հետ գիտության համար կռիվ տալը, ղեկավարության վերաբերմունքն աշխատողների նկատմամբ ու երեկոներին, շաբաթ-կիրակի ու արձակուրդներին գործից լրիվ անջատվելը (ասել կուզի՝ կյանք-աշխատանք բալանս)։ Ավելին ասեմ. ըստ աշխատավարձի մեծության մասնագիտություն ընտրելով՝ անձն իրեն մեծ վտանգի տակ ա դնում, քանի որ էն, ինչը էսօր լավ ա վարձատրվում, հինգ տարի հետո կարա ամենացածր վարձատրվող աշխատանքներից լինի։
- արդյոք պետք ա աշխատանքը ընտրել կախված անհատի նախընտրություններից, թե պետք ա ավելի ռացիոնալ լինել ու առաջնային շեշտը դնել դրամական պարգևատրման վրա
- արդյոք հնարավոր ա կորպորտատիվ աշխատանքը օգտագործել համ ինքնառեալիզացիայի համ ֆիզիկական կարիքների բավարարման համ էլ օգտակարի ստեղծման համար
- ո՞րն ա աշխատանքի ոսկե միջինը կամ ի՞նչ տեսք ունեն կառուցողական ու առողջ պատկերացումները աշխատանքի մասին
- ի՞նչ ձև կունենա աշխատանքը ապագայում
- Էս հարցերի մասին մտածելով՝ հավատացած եմ, որ աշխատանքը պիտի անհատի նախընտրություններից բխի։ Եթե մարդու մոտիվացիան դրամական պարգևատրումն ա, ունենում ես ոչ սոլիդար, անհատապաշտ, մենակ իր շահի հետևից ընկած, էգոիստ հասարակություն։ Իսկ երբ մարդը կարողանում ա զբաղվել իր սիրած գործով ու միաժամանակ էնքան վաստակել, որ արժանապատիվ ապրի, երբ շատ վաստակողը շատ ա հարկվում, քիչ վաստակողը՝ քիչ, երբ ունես ամուր սոցիալական համակարգ, էդ դեպքում ունենում ես սոլիդար հասարակություն, որտեղ մարդիկ նաև երջանիկ են։
- Ու այո, հնարավոր ա կորպորատիվ աշխատանքն օգտագործել համ ինքնառեալիզացիայի, համ ֆիզիկական կարիքների բավարարման, համ էլ օգտակարի ստեղծման համար։ Աշխատելով դեղագործական ընկերությունում ու կիսելով շուկա մտնող դեղերի որակի պատասխանատվությունը՝ հասկանում եմ աշխատանքիս կարևորությունը, միաժամանակ դրանից անասելի հաճույք ստանում։ Դե էլ չասեմ, որ մեր ընկերությունը զարգացման անսահման հնարավորություններ ա տալիս։ Եթե վաղը որոշեմ պրոֆիլս լրիվ փոխել ընկերության ներսում, դրա հնարավորությունները կլինեն։
- Աշխատանքի ոսկե միջինն էն ա, որ վարձատրվում ես էնքան, որ արժանապատիվ ապրես, դրանից ավելին հարկվում ա ավելի շատ, աշխատում ես շաբաթը 37 ժամ (կամ ասենք 40, երկրից կախված) ու աշխատանքիցդ հաճույք ես ստանում, իսկ երեկոներդ ու վիքենդներդ քեզ են պատկանում։
- Միանշանակ հեռավար աշխատանքն ավելի մեծ դեր կունենա, ինչը ավելի մեծ ճկունություն կտա աշխատողներին, բայց, կարծում եմ, ավելի պակաս հաճելի կդարձնի։ Ու մեկ էլ կարծում եմ, որ ապագան էսպես կոչված generalist-ներինն ա, որ հեշտությամբ մի պրոֆիլից մյուսին են անցնում, իսկ specialist-ների կարիքն ավելի քիչ կլինի։
One_Way_Ticket
12.01.2023, 02:08
- Էս հարցերի մասին մտածելով՝ հավատացած եմ, որ աշխատանքը պիտի անհատի նախընտրություններից բխի։ Եթե մարդու մոտիվացիան դրամական պարգևատրումն ա, ունենում ես ոչ սոլիդար, անհատապաշտ, մենակ իր շահի հետևից ընկած, էգոիստ հասարակություն։ Իսկ երբ մարդը կարողանում ա զբաղվել իր սիրած գործով ու միաժամանակ էնքան վաստակել, որ արժանապատիվ ապրի, երբ շատ վաստակողը շատ ա հարկվում, քիչ վաստակողը՝ քիչ, երբ ունես ամուր սոցիալական համակարգ, էդ դեպքում ունենում ես սոլիդար հասարակություն, որտեղ մարդիկ նաև երջանիկ են։
Կոմունիզմից հինգ պակաս :)
Չգիտեմ Դանիայում ոնց է, բայց Ավստրալիայում ապրած լինելով, որտեղ նույնպես բավական ամուր սոցիալական համակարգ էր գործում, բացարձակապես չեմ կարող համաձայնվել։ Սիրած գործ, չէ մի չէ։ Տեղացիներին հերիք էր աշխատել սրճարանում մատուցող կամ խանութում վաճառող, որ ասածդ արժանապատիվ կյանքով ապրեին, ու դրանից ավելիին ձգտելու ոչ մի մոտիվացիա չունեին։ Համարյա բոլոր աշխատանքները, որոնք քչից-շատից պահանջում էին կրթություն, զբաղեցվում էին դրսից եկածների կողմից։
Լրիվ կապիտալիսական համակարգն էլ իհարկե աշխատող չէ տարատեսակ պատճառներով։ Այդուհանդերձ, այն ինչ շատ ավելի հոգեհարազատ է, քան սոցիալիզմը։
Հա, բայց անկեղծ ընկերական կոլեկտիվն ու կոլեկտիվ հաջողությունները հրաշալի բան են, անկախ սոցիալիզմից ու կապիտալիզմից: Առհասարակ պետությունն էլ է կոլեկտիվ, ու քաղաքացիները էդ կոլեկտիվի մասն են ու կիսում են ընդհանուր հաջողություններն ու ձախողումները:
Ընդհանրապես թե կոլեկտիվ ու թե անհատական հաջողության համար պետք է լրացուցիչ էներգիա ծախսել, այն էլ խելամտորեն, իսկ ասենք պառակտման համար կարելի է ամեն ինչ թողնել նույնը, այսինքն ոչինչ չանելը բերում է պառակտման ու ձախողումների:
Կարծում եմ, միֆ է, թե սկանդինավյան երկրները սոցիալիստական են, նրանք այդպիսին գուցե թվում են որոշ լոկալ մասշտաբների հարկային ու տնտեսական քաղաքականությունները դիտարկելիս, բայց պետական տնտեսական քաղաքականության առումով ու մեծ մասշտաբներով
կարող ա ավելի կապիտալիստական են, քան Նահանգները, մասնավորապես տնտեսական ազատության ինդեքսներով եվրոպացիք արդեն ավելի առաջ են Նահանգներից (https://www.heritage.org/index/ranking):
Ինձ թվում է, Նահանգները խայտառակ արագություններով գնում է դեպի մոնոպոլիզացիա ու դիկտատուրա, որովհետև իրական սոցիալիստները վայթե էստեղի տուպոյ դեմոկրատներն են։ Շեղվեցի ոնց որ։
StrangeLittleGirl
12.01.2023, 12:17
Կոմունիզմից հինգ պակաս :)
Չգիտեմ Դանիայում ոնց է, բայց Ավստրալիայում ապրած լինելով, որտեղ նույնպես բավական ամուր սոցիալական համակարգ էր գործում, բացարձակապես չեմ կարող համաձայնվել։ Սիրած գործ, չէ մի չէ։ Տեղացիներին հերիք էր աշխատել սրճարանում մատուցող կամ խանութում վաճառող, որ ասածդ արժանապատիվ կյանքով ապրեին, ու դրանից ավելիին ձգտելու ոչ մի մոտիվացիա չունեին։ Համարյա բոլոր աշխատանքները, որոնք քչից-շատից պահանջում էին կրթություն, զբաղեցվում էին դրսից եկածների կողմից։
Լրիվ կապիտալիսական համակարգն էլ իհարկե աշխատող չէ տարատեսակ պատճառներով։ Այդուհանդերձ, այն ինչ շատ ավելի հոգեհարազատ է, քան սոցիալիզմը։
Ավստրալիայի սոցիալական համակարգը Դանիայի հետ չես համեմատի։ Էստեղ առողջապահությունն ամբողջապես ու կրթությունը բոլոր մակարդակներում ու բոլորի համար անվճար ա։ Ավելին՝ պետությունը էնքան բարձր կրթաթոշակ ա վճարում ուսանողներին, որ տեսականորեն ուսանողը կարա չաշխատի ու կարողանա իրա մինիմալ կարիքները հոգալ։ Բայց գրեթե բոլոր ուսանողներն աշխատում են, ընդ որում՝ ոչ որպես մատուցող կամ խանութում վաճառող, այլ իրենց սովորած մասնագիտության համապատասխան ուսանողական աշխատանք են կատարում տարբեր տեղերում։ Մատուցողները հիմնականում ցածր կուրսերի ուսանողներ են, որ դեռ բավարար գիտելիք չունեն մասնագիտական աշխատանքի համար, արտասահմանցի ուսանողներ, որոնք լեզուն չգիտեն, ուրիշ տեղ բարդ ա գործի ընդունվելը, մեկ էլ մարդիկ, ովքեր կողքից ձեռի հետ են մատուցող աշխատում զանազան պատճառներով (ոմանք սիրում են, ոմանք ունեն կես դրույքով հիմնական աշխատանք, բայց ժամային ճկունության ու լրիվ դրույք ապահովելու համար մատուցող են աշխատում և այլն)։ Խանութներում էլ մինչև տասնութ տարեկան էրեխեք են ու մարդիկ, որոնք ուրիշ աշխատանք չեն կարա անեն (օրինակ՝ խրոնիկ հիվանդություն ունեն)։
Իսկ «ավելիին» ձգտելն էլ էլի հարաբերական ա։ Էն, ինչ քո համար «ավելիին ձգտել» ա, դանիացու համար կարա լրացուցիչ գլխացավանք լինի։ Դանիացիները շատ են սիրում ժամանակ անցկացնել իրենց ընտանիքների հետ, հետևաբար ցանկացած բան, որ աշխատանք-կյանք բալանսը խախտում ա, հեռացնում են իրենց կյանքից (էդ թվում՝ լավ վարձատրվող աշխատանք)։ Ու ոնց որ թե պետությունը լավ աշխատում ա, բիզնեսներն էլ հետը։ Ի վերջո, Դանիան աշխարհի ամենահարուստ պետություններից ա։
Հա, բայց անկեղծ ընկերական կոլեկտիվն ու կոլեկտիվ հաջողությունները հրաշալի բան են, անկախ սոցիալիզմից ու կապիտալիզմից: Առհասարակ պետությունն էլ է կոլեկտիվ, ու քաղաքացիները էդ կոլեկտիվի մասն են ու կիսում են ընդհանուր հաջողություններն ու ձախողումները:
Ընդհանրապես թե կոլեկտիվ ու թե անհատական հաջողության համար պետք է լրացուցիչ էներգիա ծախսել, այն էլ խելամտորեն, իսկ ասենք պառակտման համար կարելի է ամեն ինչ թողնել նույնը, այսինքն ոչինչ չանելը բերում է պառակտման ու ձախողումների:
Կարծում եմ, միֆ է, թե սկանդինավյան երկրները սոցիալիստական են, նրանք այդպիսին գուցե թվում են որոշ լոկալ մասշտաբների հարկային ու տնտեսական քաղաքականությունները դիտարկելիս, բայց պետական տնտեսական քաղաքականության առումով ու մեծ մասշտաբներով
կարող ա ավելի կապիտալիստական են, քան Նահանգները, մասնավորապես տնտեսական ազատության ինդեքսներով եվրոպացիք արդեն ավելի առաջ են Նահանգներից (https://www.heritage.org/index/ranking):
Ինձ թվում է, Նահանգները խայտառակ արագություններով գնում է դեպի մոնոպոլիզացիա ու դիկտատուրա, որովհետև իրական սոցիալիստները վայթե էստեղի տուպոյ դեմոկրատներն են։ Շեղվեցի ոնց որ։
Այո, կոլեկտիվ հաջողությունները շատ հրաշալի բան են, ու Դանիայում էնքան մտած ա դա մշակույթի մեջ, որ մարդիկ ծնված օրից են խմբերի մեջ, առանց չափազանցնելու. սկզբում ծնողների խմբերում են, որտեղ նույն տարիքի նորածիններ ունեցող ծնողները պարբերաբար հավաքվում են։ Հետո մսուրի, հետո մանկապարտեզի խմբեր։ Հետո ուսանողական խմբեր (էստեղ կուրսայինների ու դիպլոմայինների մեծ մասը խմբային աշխատանք ա), հետո աշխատանքային խմբեր ու տենց շարունակ։
Իսկ սոցիալիզմի մասով. Սկանդինավիան սոցիալիստական չի, այլ կապիտալիզմի մեջ ներդրել ա սոցիալիզմը նենց, որ հնարավորինս վերանա սոցիալական անարդարությունը։ Ու այո, շուկան շատ ազատ ա։ Բայց ասեմ, ձեր մոնոպոլիաները կամաց-կամաց ուզում են Սկանդինավիան էլ գրավել։ Իսկ ձեր դեմոկրատները սոցիալիզմի հետ ոչ մի աղերս չունեն։
Եկա ասեմ, որ հիմնականում կոլեկտիվ հաջողությունները մեկ են իմ համար, մի քանի անգամ ա եղել, որ մեկ չի եղել։ Հիմնականում հետաքրքրում են էնքանով, ինչքանով կարան իմ կյանքը փոխեն։ Նու անձնականներից էլ լիքը բաներ որ մյուսների համար կարային մոտիվացվիա հանդիսանային՝ ինձ էլի մեկ են։
Աշխատում եմ, որտև էդ ապրելու միակ ձևն ա իմ ֆինանսական վիճակի մարդու համար) Աշխատանքս էլ, կոլեկտիվն էլ, աշխատավայրն էլ շատ են դուրս գալիս։ Բայց եթե ինչ-որ շատ մեծ գումար շահեի, մի րոպե չէի մտածի դուրս գալուց ու որևէ տեղ էլ չաշխատելու որոշումից առաջ։
Ինչ վերաբերվում ա ղեկավար պաշտոններին՝ Աթեիստին նենց լավ եմ հասկանում։
Մի երկու անգամ եմ ստիպված եղել «ղեկավար» լինել (օր․ բանակում կամ մեդիկուսում) ու հասկացել եմ, որ էդ իմը չի, ոչ թե որ չի ստացվում այլ որ շատ մեծ ստրես ա իմ համար։ Չգիտեմ ինչքան ավել գումար պիտի ստանամ, որ որևէ շատ փոքր թիմ սկսեմ ղեկավարել։
Ի՞նչ ա ենթադրում ղեկավարի պաշտոնը էս դեպքում, հնարավո՞ր ա, որ ղեկավարի պաշտոնին ենթադրվող վարքագիծն ու պատկերացումն ա վանու՞մ։ Այսինքն ղեկավար լինելը իմ դիտարկմամբ կոնկրետ հմտություն չի, այլ պահանջից, գործից կախված փոխվում ա ու ամեն մեկը ինքն ա որոշում տվյալ պարագայում ինչ գործողություններ ա ենթադրում
StrangeLittleGirl
12.01.2023, 18:32
Ի՞նչ ա ենթադրում ղեկավարի պաշտոնը էս դեպքում, հնարավո՞ր ա, որ ղեկավարի պաշտոնին ենթադրվող վարքագիծն ու պատկերացումն ա վանու՞մ։ Այսինքն ղեկավար լինելը իմ դիտարկմամբ կոնկրետ հմտություն չի, այլ պահանջից, գործից կախված փոխվում ա ու ամեն մեկը ինքն ա որոշում տվյալ պարագայում ինչ գործողություններ ա ենթադրում
Ղեկավարի մասին ես շատ սխալ պատկերացումներ ունեի Հայաստանից սկսած, Դանիայում ակադեմիական կարիերայով վերջացրած, մինչև չեկա, չհանդիպեցի իմ ներկայիս ղեկավարին։ Հատկապես իմ վերջին ակադեմիական գործի տեղը ես իմ պաշտոնական ղեկավարին (նա, ով թղթի վրա էր իմ շեֆը, ոչ թե նա, ով ամեն օր գլխիս կանգնում, մայքրոմենեջ էր անում) մի անգամ եմ տեսել։ Երկրորդ անգամ տեսնելուց գործից դուրս գալուս դիմումն էի հանձնում։
Էլի պատասխանատվությունը շատ, հնարավոր ա, որ իրան խանգարեն արձակուրդին (ի տարբերություն սովորական աշխատողների)։ Բայց մի կարևոր դեր ունի մեր թիմի ղեկավարը. նենց անել, որ բոլորը կարողանան իրանց աշխատանքը լավագույնս կատարել։ Ոչ մի ջղայնանալ, ոչ մի նկատողություն, ոչ մի ամոթանք։ Ինքը հերթով բոլորին լսում ա, աշխատանքը հարմարացնում իրանց պահանջներին, պլյուս կոնֆլիկտներ հարթում լինեն դրանք թիմի ներսում (սա տեսական եմ ասում, դեռ չեմ տեսել), թե տարբեր թիմերի միջև։ Ու այո, ինքը հատուկ հմտություններ ունի, հատկապես հաղորդակցական, որ դու հստակ տեսնում ես լիքը թրեյնինգներ էլ ա անցել, փորձ էլ ունի։
Կարծում եմ՝ հենց էդ պիտի լինի ղեկավարի դերը. նենց անել, որ բոլորը բոլորի հետ կարողանան աշխատել։
Ղեկավարի մասին ես շատ սխալ պատկերացումներ ունեի Հայաստանից սկսած, Դանիայում ակադեմիական կարիերայով վերջացրած, մինչև չեկա, չհանդիպեցի իմ ներկայիս ղեկավարին։ Հատկապես իմ վերջին ակադեմիական գործի տեղը ես իմ պաշտոնական ղեկավարին (նա, ով թղթի վրա էր իմ շեֆը, ոչ թե նա, ով ամեն օր գլխիս կանգնում, մայքրոմենեջ էր անում) մի անգամ եմ տեսել։ Երկրորդ անգամ տեսնելուց գործից դուրս գալուս դիմումն էի հանձնում։
Էլի պատասխանատվությունը շատ, հնարավոր ա, որ իրան խանգարեն արձակուրդին (ի տարբերություն սովորական աշխատողների)։ Բայց մի կարևոր դեր ունի մեր թիմի ղեկավարը. նենց անել, որ բոլորը կարողանան իրանց աշխատանքը լավագույնս կատարել։ Ոչ մի ջղայնանալ, ոչ մի նկատողություն, ոչ մի ամոթանք։ Ինքը հերթով բոլորին լսում ա, աշխատանքը հարմարացնում իրանց պահանջներին, պլյուս կոնֆլիկտներ հարթում լինեն դրանք թիմի ներսում (սա տեսական եմ ասում, դեռ չեմ տեսել), թե տարբեր թիմերի միջև։ Ու այո, ինքը հատուկ հմտություններ ունի, հատկապես հաղորդակցական, որ դու հստակ տեսնում ես լիքը թրեյնինգներ էլ ա անցել, փորձ էլ ունի։
Կարծում եմ՝ հենց էդ պիտի լինի ղեկավարի դերը. նենց անել, որ բոլորը բոլորի հետ կարողանան աշխատել։
Միայն հաղորդակցման հմտությունը հերի՞ք ա լավ ղեկավար լինելու համար։ Օրինակ փոքր թիմերում էնքան հողորդակցողի դերը չի տանում ղեկավարը, ինչքան որ կախված բիզնեսի կարիքներից ճիշտ պահանջներ ու ուղղություն ա դնում, իրատեսական սպասումներ ստեղծում, մոտիվացիան պահում ու էլի շատ գործառույթներ կարա ունենա, կախված ինչ տիպի ղեկավար ա։ Ղեկավարի պաշտոններ կան, որ հաղորդակցման ու կոորդինացիայի մասը ընդհանրապես իրանց գործառույթների մեջ չի էլ մտնում
Ի՞նչ ա ենթադրում ղեկավարի պաշտոնը էս դեպքում, հնարավո՞ր ա, որ ղեկավարի պաշտոնին ենթադրվող վարքագիծն ու պատկերացումն ա վանու՞մ։ Այսինքն ղեկավար լինելը իմ դիտարկմամբ կոնկրետ հմտություն չի, այլ պահանջից, գործից կախված փոխվում ա ու ամեն մեկը ինքն ա որոշում տվյալ պարագայում ինչ գործողություններ ա ենթադրում
Նու իմ փոստում նկատի ունեի մարդ, ում հիմնական գործը ուրիշ մարդկանց առաջադրանքներ տալն ա։ Թիմլիդից մինչև CEO ։Դ
StrangeLittleGirl
12.01.2023, 19:09
Միայն հաղորդակցման հմտությունը հերի՞ք ա լավ ղեկավար լինելու համար։ Օրինակ փոքր թիմերում էնքան հողորդակցողի դերը չի տանում ղեկավարը, ինչքան որ կախված բիզնեսի կարիքներից ճիշտ պահանջներ ու ուղղություն ա դնում, իրատեսական սպասումներ ստեղծում, մոտիվացիան պահում ու էլի շատ գործառույթներ կարա ունենա, կախված ինչ տիպի ղեկավար ա։ Ղեկավարի պաշտոններ կան, որ հաղորդակցման ու կոորդինացիայի մասը ընդհանրապես իրանց գործառույթների մեջ չի էլ մտնում
Չէ, իհարկե մենակ հաղորդակցությունը քիչ ա, ուղղակի դա օրինակ բերեցի որպես ձեռքբերովի, դասընթացներով ստացվող հմտություն։ Ես խոսում եմ անմիջական ղեկավարների՝ people manager-ների մասին, թե չէ ավելի վերևներում իրանց դերն ավելի շատ ստրատեգիա մշակելն ա, բիզնես կարիքներ ձևակերպելը և այլն։ Իսկ people manager-ի բուն դերը հենց մենակ նենց անելն ա, որ թիմն իրա գործը կարողանա անել, էդ թվում՝ բիզնես պահանջները վերևից ներքև բերել, առաջնահերթություններ ստեղծել, թիմին պաշտպանել արտաքին հարձակումներից (իսկ ֆարմայում օրինակ դրանք անխուսափելի են)։
Բայց հաղորդակցական հմտություններ ունենալը վերևից ներքև բոլոր ղեկավար պաշտոնների ու ընդհանրապես կորպորատիվ աշխարհում աշխատողների համար շատ կարևոր ա։ Մեր բոլոր կոնֆլիկտները հաղորդակցական սխալներից են լինում, ու ինչքան էսկալացիա, էնքան ավելի վերևների ղեկավարները պիտի իրար հետ լեզու գտնեն։
Ավստրալիայի սոցիալական համակարգը Դանիայի հետ չես համեմատի։ Էստեղ առողջապահությունն ամբողջապես ու կրթությունը բոլոր մակարդակներում ու բոլորի համար անվճար ա։ Ավելին՝ պետությունը էնքան բարձր կրթաթոշակ ա վճարում ուսանողներին, որ տեսականորեն ուսանողը կարա չաշխատի ու կարողանա իրա մինիմալ կարիքները հոգալ։ Բայց գրեթե բոլոր ուսանողներն աշխատում են, ընդ որում՝ ոչ որպես մատուցող կամ խանութում վաճառող, այլ իրենց սովորած մասնագիտության համապատասխան ուսանողական աշխատանք են կատարում տարբեր տեղերում։ Մատուցողները հիմնականում ցածր կուրսերի ուսանողներ են, որ դեռ բավարար գիտելիք չունեն մասնագիտական աշխատանքի համար, արտասահմանցի ուսանողներ, որոնք լեզուն չգիտեն, ուրիշ տեղ բարդ ա գործի ընդունվելը, մեկ էլ մարդիկ, ովքեր կողքից ձեռի հետ են մատուցող աշխատում զանազան պատճառներով (ոմանք սիրում են, ոմանք ունեն կես դրույքով հիմնական աշխատանք, բայց ժամային ճկունության ու լրիվ դրույք ապահովելու համար մատուցող են աշխատում և այլն)։ Խանութներում էլ մինչև տասնութ տարեկան էրեխեք են ու մարդիկ, որոնք ուրիշ աշխատանք չեն կարա անեն (օրինակ՝ խրոնիկ հիվանդություն ունեն)։
Իսկ «ավելիին» ձգտելն էլ էլի հարաբերական ա։ Էն, ինչ քո համար «ավելիին ձգտել» ա, դանիացու համար կարա լրացուցիչ գլխացավանք լինի։ Դանիացիները շատ են սիրում ժամանակ անցկացնել իրենց ընտանիքների հետ, հետևաբար ցանկացած բան, որ աշխատանք-կյանք բալանսը խախտում ա, հեռացնում են իրենց կյանքից (էդ թվում՝ լավ վարձատրվող աշխատանք)։ Ու ոնց որ թե պետությունը լավ աշխատում ա, բիզնեսներն էլ հետը։ Ի վերջո, Դանիան աշխարհի ամենահարուստ պետություններից ա։
Այո, կոլեկտիվ հաջողությունները շատ հրաշալի բան են, ու Դանիայում էնքան մտած ա դա մշակույթի մեջ, որ մարդիկ ծնված օրից են խմբերի մեջ, առանց չափազանցնելու. սկզբում ծնողների խմբերում են, որտեղ նույն տարիքի նորածիններ ունեցող ծնողները պարբերաբար հավաքվում են։ Հետո մսուրի, հետո մանկապարտեզի խմբեր։ Հետո ուսանողական խմբեր (էստեղ կուրսայինների ու դիպլոմայինների մեծ մասը խմբային աշխատանք ա), հետո աշխատանքային խմբեր ու տենց շարունակ։
Իսկ սոցիալիզմի մասով. Սկանդինավիան սոցիալիստական չի, այլ կապիտալիզմի մեջ ներդրել ա սոցիալիզմը նենց, որ հնարավորինս վերանա սոցիալական անարդարությունը։ Ու այո, շուկան շատ ազատ ա։ Բայց ասեմ, ձեր մոնոպոլիաները կամաց-կամաց ուզում են Սկանդինավիան էլ գրավել։ Իսկ ձեր դեմոկրատները սոցիալիզմի հետ ոչ մի աղերս չունեն։
Ստացվում ա զարգացող ու զարգացած պետությունները լրիվ տարբեր վերաբերմունք ունեն աշխատանքի նկատմամբ։ Ասածիցդ նաև հանգում եմ նրան, որ ինչքան սոցիալական աջակցությունը շատ ա, էնքան աշխատանքը ավելի «կոլեկտիվակենտրոն ա» դառնում, բայց համ էլ մարդը միայն դրամական պարգևատրմամբ չի առաջնորդվում, որովհետև պետությունը մինիմալ ապահովություն տալիս ա։
Ստեղ բարձր կրթաթոշակ տալը ուրիշ անուղղակի խթան էլ ունի. ընտանիքից ավելի անկախ լինելը երիտասարդ տարիքից։ Հայաստանում ուսանողների համար աշխատանքները մասնագիտական դաշտում քիչ են, կապ չունեցողները ժամային կամ ճկուն չեն էնքան էլ ու ստիպված դասերի հաշվին պետքա անել, կամ էլ շահագործում են որպես ուսանող։ Ստացվում ա՝ ուսանողը ինքն իրեն ապահովելը կամ պիտի դասերի հաշվին անի կամ էլ մնա ընտանիքից կախված
Չէ, իհարկե մենակ հաղորդակցությունը քիչ ա, ուղղակի դա օրինակ բերեցի որպես ձեռքբերովի, դասընթացներով ստացվող հմտություն։ Ես խոսում եմ անմիջական ղեկավարների՝ people manager-ների մասին, թե չէ ավելի վերևներում իրանց դերն ավելի շատ ստրատեգիա մշակելն ա, բիզնես կարիքներ ձևակերպելը և այլն։ Իսկ people manager-ի բուն դերը հենց մենակ նենց անելն ա, որ թիմն իրա գործը կարողանա անել, էդ թվում՝ բիզնես պահանջները վերևից ներքև բերել, առաջնահերթություններ ստեղծել, թիմին պաշտպանել արտաքին հարձակումներից (իսկ ֆարմայում օրինակ դրանք անխուսափելի են)։
Բայց հաղորդակցական հմտություններ ունենալը վերևից ներքև բոլոր ղեկավար պաշտոնների ու ընդհանրապես կորպորատիվ աշխարհում աշխատողների համար շատ կարևոր ա։ Մեր բոլոր կոնֆլիկտները հաղորդակցական սխալներից են լինում, ու ինչքան էսկալացիա, էնքան ավելի վերևների ղեկավարները պիտի իրար հետ լեզու գտնեն։
Հաղորդակցությունը ամենակարևորներից է, ու իմ շրջապատում մենեջերների գերակշիռ մասը փայլուն հռետորներ ու հաղորդակցվողներ են, համենայն դեպս ձևականորեն:
Խնդիրը հաղորդակցման էֆեկտիվությունն է, այսիննքն մարդը կարող է ճոխ-ճոխ արտահայտություններով ու հարցուպատասխանններով բուռն գործունեության իմիտացիա անել, հետո ցածր արդյուքները էլի ներկայացնել որպես մեծ էֆեկտիվություն, ծայրահեղ դեպքերում ողջ մեղքն ու պատասխանատվությունը բարդել աշխատողների վրա, այսինքն մանիպուլյացիաներն ու քաղաքականությունը ոչ մեկ չի չեղարկել մենեջմենթի մեջ ։Ճ
Մեկ ուրիշ լուրջ խնդիր է ղեկավարների մոտ տիրույթի իմացությունը ու որոշումներ կայացնելու անճկունությունը, էս երկուսն իրար հետ կապված են։ Երբ որ ղեկավարը տիրույթին խորությամբ չի տիրապետում, բնականաբար իր մոտ ներքին անվստահություն է առաջանում օրինակ ասենք աշխատողի ինչ–որ լուրջ փոփոխություն անելու համարձակ առաջարկը արժանանում է ղեկավարի դիմադրությանը՝ չիմացության ու անորոշության պատճառով, իսկ այստեղ ասենք հաղորդակցության ավելի լուրջ հմտություն է պահանջվում աշխատողից կորզելու բոլոր նյուանսներն ու դրական ու բացասական կողմերը՝ ադեկվատ որոշում կայացնելու համար։ Այ սա իմ դիտարկումներով բացակայում է ահագին ղեկավարների մոտ, ու ինձ թվում է, սրա համար ղեկավարը պիտի ամբողջությամբ թաթախված լինի այն գործերի մեջ, ինչ աշխատողներն են անում, այսինքն պիտի առնվազն կտրված չլինի բուն գործից։ Իդեալական դեպքում մենեջերների անհրաժեշտություն որպես առանձին հաստիք պիտի չլինի, այսինքն առաջատար մասնագետները պիտի զուգահեռ զբաղվեն զբաղվեն մենեջմենթով ու շատ դեպքերում ղեկավարները հենց այդպիսին են, այսինքն ոչ միայն զբաղված են մարդկանց աշխատանքը կազմակերպելով, այլ իրենք էլ մասնակցում են աշխատանքների կատարմանը: Օրինակ ասենք ծրագրավորող ընկերություններում շատ մենեջերներ կոդ են գրում, կամ վերիֆիկացիա են անում, կամ ասենք հաշվապահական ընկերություններում՝ ստուգումներ ու սպասարկումներ:
Հիմա մի գիրք եմ կարդում` Society of Singularities, էստեղ Ռեկվիցն ասում է, որ նոր «էլիտաները» նրանք են, ում գործը ստեղծագործական է, և գրեթե չի ներառում մեխանիկական գործողություններ. սա «բարձր» խավն է, որից ավելի ցածր է պրեկարիատը, նրանք, ովքեր հիմնականում աշխատում են սերվիսի ոլորտում և հեշտորենկարող են փոխել աշխատատեղերը՝ նույնքան հեշտորեն յուրացնելով այլ՝ նմանատիպ աշխատանքի առանձնահատկությունները (aka Սթարբաքսի գանձապանից մինչև զանգերի կենտրոնի աշխատող՝ հեռահաղորդակցության ոլորտում և այլն)։
Այստեղ մեկ այլ հետաքրքիր բան էլ է նշվում՝ այն է, որ «էլիտաներին» է հիմնականում տրված աշխատանքից հաճույք ստանալու ընտրության իրավունքը, իսկ պրեկարիատը աշխատում է, որ աշխատանքից դուրս կարողանա հաճույք ստանալ կյանքի այլ բարիքներից։
ԻՆչ-որ չափով համաձայն եմ այս պնդման հետ, քանի որ ունեմ նման փորձառություն։
Ես աշխատանքի անցել եմ առաջին անգամ հենց իմ մասնագիտությամբ, տարիքիս և զրոյական փորձիս հետ համադրությամբ՝ բավական բարձր աշխատավարձով։ Գործս ստեղծագործական էր, ակտիվ, իսկ միջավայրը, ըհըմ, մեղմ ասած՝ անբարեջահող, քանի որ ունեի ինձ վրա (և ընդհանարպես բոլորի) գոռացող ղեկավար, ով շատ ճնշող էր և խանգարում էր իրոք հաճույք ստանալ գործից։ Որևիցե մի պահից ես սկեսցի երանությամբ մտածել այն ընկերներիս մասին, ովքեր ավարտում էին գործը ժամը 7-ին, գնում տուն, ու վերջ, աշխատանքը սկսվում էր մեկ էլ հաջորդ առավոտյան։ Ես երազում էի ամեն օր տեսնել իմ աշխատանքի արդյունքը, փակել նոթբուքը և վայելել մնացած օրս։
Այդպիսով ընտրեցի հաջորդ գործս՝ իմ մասնագիտության հետ ուղիղ կապ չունեցող, որտեղ ղեկավարները քեզ հետ ծխում, կատակում ու սուրճ էին խմում (հա, ինձ համար խորթ հաճույք էր), գործը անում էիր երբ ուզում էիր, չէիր էլ անում՝ ոչինչ, հետո կանեիր։ Երկու ամիս ապրելով, ինչպես Ալիսան՝ հրաշքների աշխարհում, ես սկսեցի վախենալ ու տագնապի մեջ լինել, քանի որ ինձ սկսում էր դուր գալ կոմֆորտը, իսկ աճելու հեռանկարներ չէին երևում, կամ սրտովս չէին։ Եվ ես մտածեցի, որ չափազանց ջահել եմ, որ այդ տարիքից մտնեմ կոմֆորտի զոնա, ու հետո վտագեմ դրանից դուրս գալու պատրաստակամությունը։ Երկու ամիս աշխատելով այդ հրաշք միջավայրում, ես թողեցի նրանց, ու հետ գնացի իմ ոլորտ՝ արդեն այլ միջավայր, ընկերություն և ղեկավար։ Հիմա վայելում եմ աշխատանքս, հաճույք ստանում նրանից, ինչ անում եմ, ու անում եմ շատ լավ, հաճախ ավելի, քան պետք է, քան ակնկալվում է, բայց ես ինքս ինձ հանգիստ չեմ զգում՝ որևէ բան կիսատ կամ ոչ այնքան լավ անելուց, որքան կարող եմ։
Աշխատանքը զբաղեցնում է օրվա 8 ժամը միջինում, այն ուղղակիորեն չես կարող արհամարել, կամ ինքդ քեզ համոզել, որ քո կյանքի, ինքնառեալիզացիայի վրա ոչ մի ազդեցություն չունի։
StrangeLittleGirl
21.01.2023, 17:08
Ստացվում ա զարգացող ու զարգացած պետությունները լրիվ տարբեր վերաբերմունք ունեն աշխատանքի նկատմամբ։ Ասածիցդ նաև հանգում եմ նրան, որ ինչքան սոցիալական աջակցությունը շատ ա, էնքան աշխատանքը ավելի «կոլեկտիվակենտրոն ա» դառնում, բայց համ էլ մարդը միայն դրամական պարգևատրմամբ չի առաջնորդվում, որովհետև պետությունը մինիմալ ապահովություն տալիս ա։
Ստեղ բարձր կրթաթոշակ տալը ուրիշ անուղղակի խթան էլ ունի. ընտանիքից ավելի անկախ լինելը երիտասարդ տարիքից։ Հայաստանում ուսանողների համար աշխատանքները մասնագիտական դաշտում քիչ են, կապ չունեցողները ժամային կամ ճկուն չեն էնքան էլ ու ստիպված դասերի հաշվին պետքա անել, կամ էլ շահագործում են որպես ուսանող։ Ստացվում ա՝ ուսանողը ինքն իրեն ապահովելը կամ պիտի դասերի հաշվին անի կամ էլ մնա ընտանիքից կախված
Ինձ թվում ա՝ պատճառ-հետևանքային կապն ավելի շատ հակառակն ա։ Պետությունն էդքան սոցիալական աջակցություն տալիս ա, որովհետև հասարակությունն ինքը կոլեկտիվակենտրոն ա ու հենց էդպիսի պետություն ա ուզում։ Դրան հակադրենք մի ուրիշ զարգացած պետություն՝ ԱՄՆ-ն, որը երևի աշխարհի ամենաանհատապաշտ պետություններից մեկն ա, որտեղ էսպիսի ամուր սոցիալական համակարգ չկա, ու շատ ուսանողներ տարիներով ճռռում են իրենց ուսանողական վարկերի տակ։
Ու այո, բարձր կրթաթոշակն ընտանիքից անկախություն ա ապահովում, ինչը կրթությունը հասանելի ա դարձնում բոլորի համար՝ անկախ ֆինանսական կարգավիճակից։ Ծնողների ֆինանսական կարգավիճակը կարա որոշի, թե ուսանողն ուսանող էղած ժամանակ որտեղ կապրի (ծնողի առած բնակարանում, թե հանրակացարանում), բայց երբեք որոշիչ գործոն չի մարդը կրթություն կստանա, թե չէ։
Ինչ վերաբերում ա ուսանողական աշխատանքին, էստեղ էդպիսի աշխատանքն առանձին օրենսդրությամբ կառավարվող ոլորտ ա։ Կոնկրետ ժամաքանակ կա, որից ավել ուսանողը չպիտի աշխատի։ Հաստիքները հենց ուսանողական հաստիքներ են, ոչ թե նորմալ հաստիքներ, որ ուսանողներն էլ կարան զբաղեցնեն։ Իսկ աշխատանքային ժամերը կառուցվում են ամբողջապես ուսանողների դասացուցակների շուրջ։ Էն ա, մեր թիմում մի ուսանող ունեինք, որ ամռանն ամեն օր էր աշխատում, աշնանը՝ շաբաթը երկու օր, իսկ նոյեմբերից շաբաթը մի օր, որ թեզի վրա աշխատի։ Մի ուրիշ ուսանող էլ ունենք, որ ամբողջ դեկտեմբեր-հունվարն ազատ ենք տվել, որ քննությունները հանձնի ու երեք շաբաթանոց ֆուլ թայմ դասընթացը հասցնի։ Երկուշաբթի գալու ա, նոր սեմեստերի համար նոր ժամացուցակ կազմենք։
StrangeLittleGirl
21.01.2023, 17:11
Հիմա մի գիրք եմ կարդում` Society of Singularities, էստեղ Ռեկվիցն ասում է, որ նոր «էլիտաները» նրանք են, ում գործը ստեղծագործական է, և գրեթե չի ներառում մեխանիկական գործողություններ. սա «բարձր» խավն է, որից ավելի ցածր է պրեկարիատը, նրանք, ովքեր հիմնականում աշխատում են սերվիսի ոլորտում և հեշտորենկարող են փոխել աշխատատեղերը՝ նույնքան հեշտորեն յուրացնելով այլ՝ նմանատիպ աշխատանքի առանձնահատկությունները (aka Սթարբաքսի գանձապանից մինչև զանգերի կենտրոնի աշխատող՝ հեռահաղորդակցության ոլորտում և այլն)։
Այստեղ մեկ այլ հետաքրքիր բան էլ է նշվում՝ այն է, որ «էլիտաներին» է հիմնականում տրված աշխատանքից հաճույք ստանալու ընտրության իրավունքը, իսկ պրեկարիատը աշխատում է, որ աշխատանքից դուրս կարողանա հաճույք ստանալ կյանքի այլ բարիքներից։
ԻՆչ-որ չափով համաձայն եմ այս պնդման հետ, քանի որ ունեմ նման փորձառություն։
Ես աշխատանքի անցել եմ առաջին անգամ հենց իմ մասնագիտությամբ, տարիքիս և զրոյական փորձիս հետ համադրությամբ՝ բավական բարձր աշխատավարձով։ Գործս ստեղծագործական էր, ակտիվ, իսկ միջավայրը, ըհըմ, մեղմ ասած՝ անբարեջահող, քանի որ ունեի ինձ վրա (և ընդհանարպես բոլորի) գոռացող ղեկավար, ով շատ ճնշող էր և խանգարում էր իրոք հաճույք ստանալ գործից։ Որևիցե մի պահից ես սկեսցի երանությամբ մտածել այն ընկերներիս մասին, ովքեր ավարտում էին գործը ժամը 7-ին, գնում տուն, ու վերջ, աշխատանքը սկսվում էր մեկ էլ հաջորդ առավոտյան։ Ես երազում էի ամեն օր տեսնել իմ աշխատանքի արդյունքը, փակել նոթբուքը և վայելել մնացած օրս։
Այդպիսով ընտրեցի հաջորդ գործս՝ իմ մասնագիտության հետ ուղիղ կապ չունեցող, որտեղ ղեկավարները քեզ հետ ծխում, կատակում ու սուրճ էին խմում (հա, ինձ համար խորթ հաճույք էր), գործը անում էիր երբ ուզում էիր, չէիր էլ անում՝ ոչինչ, հետո կանեիր։ Երկու ամիս ապրելով, ինչպես Ալիսան՝ հրաշքների աշխարհում, ես սկսեցի վախենալ ու տագնապի մեջ լինել, քանի որ ինձ սկսում էր դուր գալ կոմֆորտը, իսկ աճելու հեռանկարներ չէին երևում, կամ սրտովս չէին։ Եվ ես մտածեցի, որ չափազանց ջահել եմ, որ այդ տարիքից մտնեմ կոմֆորտի զոնա, ու հետո վտագեմ դրանից դուրս գալու պատրաստակամությունը։ Երկու ամիս աշխատելով այդ հրաշք միջավայրում, ես թողեցի նրանց, ու հետ գնացի իմ ոլորտ՝ արդեն այլ միջավայր, ընկերություն և ղեկավար։ Հիմա վայելում եմ աշխատանքս, հաճույք ստանում նրանից, ինչ անում եմ, ու անում եմ շատ լավ, հաճախ ավելի, քան պետք է, քան ակնկալվում է, բայց ես ինքս ինձ հանգիստ չեմ զգում՝ որևէ բան կիսատ կամ ոչ այնքան լավ անելուց, որքան կարող եմ։
Աշխատանքը զբաղեցնում է օրվա 8 ժամը միջինում, այն ուղղակիորեն չես կարող արհամարել, կամ ինքդ քեզ համոզել, որ քո կյանքի, ինքնառեալիզացիայի վրա ոչ մի ազդեցություն չունի։
Կարծում եմ՝ պրեկարիատը մի քիչ սխալ ա գործածված էս կոնտեքստում։ Պրեկարիատ ասելով ես հասկանում եմ էն մարդկանց, որոնք մշտական լրիվ դրույքով պայմանագրեր չունեն, ու անընդհատ պայմանագրից պայմանագիր են անցնում։ Ու սա հեչ պարտադիր չի, որ մենակ սերվիսի, մեխանիկական աշխատանք անող ոլորտը լինի։ Հենց ամենաստեղծագործ ոլորտը՝ ակադեմիան ու արվեստը, մեր օրերում պրեկարիատ են, բայց դե հատկապես արվեստագետները ստիպված ձեռի հետ սերվիսի ոլորտի գործեր են անում ժամանակ առ ժամանակ մինչև հաջորդ պայմանագիրը կամ ֆինանսավորումը։
boooooooom
21.01.2023, 22:56
Աշխատանքը հիանալի թաքստոց է, երբ կարիք կա կյանքից մի տեղ փախչել թաքնվելու։ Ինքը հաստ թաղանթով քեզ կտրում է աշխարհից։ Երբ ինչ որ բան կյանքում չի ստացվում, ընդամենը անցնում ես գործիդ, որը հինգ մատի պես գիտես, որը միշտ լավ ա ստացվում, որում ամենի տերն ու պատասխանատուն ես, բոլոր հարցերի պատասխանն ունես։ Մի խոսքով աշխատանքը խիստ անհրաժեշտ է ապրելու համար։
Աշխատանքի մասին ես միայն մեկ պատկերացում ունեմ։ Եթե կյանքում ինչ որ բաներ կան, որ ուզում ես, ուրեմն նշանակում ա դրան համապատասխան բաներ պետք ա տաս։ Իմ համար սա ունիվերսալ, գրեթե միշտ աշխատող կանոն ա։ Եթե թեկուզ ինչ որ դեպքերում սա չի աշխատում, բայց միևնույն ա սա best bet-ն ա: Ոչ մի բան օդից չի ստեղծվում ու օդում էլ չի վերանում։ Էն մնացածը արդեն մանրուքներ են։ Եթե ես չգիտեմ ինչ պատճառով սիրում եմ սնկեր հավաքել, բայց դրանով չեմ կարողանում իմ ուզածներին հասնել, ուրեմն սունկ պետք ա չհավաքեմ, պետք ա խնձոր հավաքեմ։ Ու ստեղ պետք ա ոչ մի էմոիցաներ ու attachment-ներ չլինեն։ Որովհետև մեծ հաշվով էն ինչ "ցանկություն"-ներ մենք ունենք, թե ինչ ենք ուզում անենք, միշտ չի որ իրականությանը համապտասխանեցված են։ Հիմա եթե ես սունկ եմ ուզում հավաքել, բայց մարդկանց սունկ պետք չի, բայց ինձ տուն ա պետք, առնվազն դամբուլ պետք ա լինեմ, որ շարունակեմ սունկ հավաքել, կամ շարունակեմ տուն ուզել։ Այսինքն մինչ աշխատանքին վերաբերմունքի հարցին հասնելը պետք ա հստակ սահմանել, թե ինչ ես ուզում, դրանից էլ կբխի թե ինչ աշխատանք ա պետք անես։ Ու որպեսզի շատ սև ու սպիտակ չթվա գրածս մի հատ օրինակ բերեմ։ Նախ սահմանում ես, որ ուզում ես սունկ հավաքել, տուն ունենալ, կարողանալ ֆինանսապես միջին ապահովել քեզ, հետո ասում ես, հիմա եթե սունկ հավաքեմ, էս ամենինչը կարողանալու եմ ապահավովեմ, ոչ, ուրեմն պետք ա երևի խնձոր հավաքել, գնում սկսում ես խնձոր հավաքել, ուզածներիդ մեծամասնությունը բավարարում ես, մեկ-մեկ էլ երբ հավեսդ տալիս ա սունկ հավաքելու, գնում հավաքում ես։ Որպես կոնտր-արգումենտ, թե երջանիկ չեմ լինի որ սունկ չհավաքեմ, ես կպնդեմ, որ եթե դու 100-բան ես ուզում, չես հասնում են 80-ին, որովհետև են 20-ը չես անելու, ուրեմն դամբուլ ես։ Գնա են ինչ ուզում ես, վերանայի։ Խաղը շատ պարզ ա, սահմանում ես ուզածներդ, անում ես են, ինչը ուզածներիդ ամենաշաատն ա բավարարում։ Ու երջանկությունը ոչ թե փնտրում ես սունկ հավաքելու մեջ, այլ ուզածներիդ հասենլու։ Profit: