Դիտել ողջ տարբերակը : Կետոգենային դիետա
Քննարկենք կետոգենային դիետան (https://www.healthline.com/nutrition/ketogenic-diet-101)։
Նման է, որ Հայաստանում այս դիետայի մասին շատ չգիտեն, ու հայալեզու կայքերում էլ այս պահին կարծես շատ տեղեկություն չի երևում։
Նախ ասեմ` ինչ սկսել եմ, ինձ թվում է, որ սա է միակ ճշմարիտ սննդակարգը։
Նախաբան։
Բազմաթիվ հոլիստական (մարդուն որպես ամբողջություն դիտարկող ու պատճահետևանքային կապերը քննարկող) բուժման կողմնակիցներ
ու մեթոդիստներ սույն սննդակարգն են առաջարկում որպես պանացեա։
Հետևորդները պատմում են իրենց գերքաշերից էֆեկտիվորեն ազատվելու և այս ու այն խրոնիկաական հիվանդություններից ձերբազտվելու,
ախտանիշների թուլացման, կամ անհետացման մասին։
Շատերը կես կատակ, կեսլուրջ իրենց յութուբյան խորհրդատուներին համարում են իրենց ընտանեկան բժիշկը, իսկ դասական բժիշկներին` անօգուտ, կամ վնասակար։
Ամերիկյան աստղերը (https://www.everydayhealth.com/ketogenic-diet/diet/celebrities-cant-get-enough-ketogenic-diet/) պարծենում են այս սննդակարգին հետևելով ու տենդենցն ընդլայնվում է այն աստիճան, որ ամերիկյան մթերային խանութներում ավելի ու
ավելի հաճախ կարելի է համապատասխան ապրանքների վրա նկատել կետո–համատեղելիության մասին նշումները որպես գովազդ։
Սննդակարգը ներկայացվում է որպես էֆեկտիվ միջոց ստորև խնդիրների համար.
Արագ ու կայուն ազատում ավելորդ քաշից,
Շաքարային դիաբետի և նախադիաբետի բուժում և կանխարգելում,
Սրտային հիվանդություններ. նվազեցում այնպիսի ռիսկային հանգամանքների, ինչպիսիք են մարմնի ճարպը, խոլեստերինը, արյան ճնշումը, և շաքարի պարունակությունը,
Քաղցքեղ. Ներկայումս պաշտոնապես ուսումնասիրվում է որպես լրացուցիչ բուժում, քանի որ կարողանում է օգնել դանդաղեցնել կամ կանգնեցնել ուռուցքների աճը,
Ալցհայմերի հիվանդություն. Կարող է օգնել նվազեցնել ախտանիծները և դանդաղեցնել պրոգրեսը,
Էիլեպսիա. Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս այն սննդակարգը զգալիորեն նվազեցնում է նոպաները էպիլեպտիկ երեխաների մոտ,
Պարկինսոնի հիվանդություն,
Ձվարանների պոլիկիստոզ,
Ուղեղի տրավմաներ,
Հորմոնալ բալանսի խախտումներ,
Տագնապներ ու դեպրեսիաներ,
Մարսողության խանգարումներ,
Եվ այլն։
Հիմունքները
Կետոգենային դիետան խիստ սահմանափակ ածխաջրերով և ավելացված ճարպերով սննդակարգ է, այսինքն ածխաջրային սնունդը մեծամասամբ փոխարինվում է ճարպային սննդով։
Ածխաջրերի կտրուկ կրճատումը ձեր մարմինը բերում է կետոզ մետաբոլիկ վիճակի, որը բնութագրվում է արյան ու մեզի մեջ կետոնային մարմինների զգալի ավելացմամբ։
Պետք է նշել, որ կետոնների աճ կարող է նկատվել պաթոգեն վիճակներում և շաքարային դիաբետի դեպքերում, սակայն վերջիններս անհրաժեշտ է տարբերել առողջ սննդակարգի հետևանքով առաջացած կետոզից։
Կետոզի դեպքում ձեր մարմինը որպես էներգիա գլյուկոզի փոխարեն օգտագործում է ճարպ, այն էլ անհավատալի էֆեկտիվությամբ։
Կոտոգենային սննդակարգը էականորեն իջեցնում է արյան շաքարն ու ինսուլինը։ Այս հանգամանքը կետոնների աճի հետ մեկտեղ բերում են մի շարք առողջական օգուտներ։
Պետք է պահպանել ճարպերի, սպիտակուցների ու ածխաջրերի հետևյալմոտավոր հարաբերակցությունը` 70% ճարպեր, 20% սպիտակուցներ և 10% ածխաջրեր։
Որպես օրենք, անհրաժեշտ է, որ օրեկան ընդունվող աշխաջրերը չգերազանցեն 20-50 գրամը։
Մթերքներ, որոնցից պետք է խուսափել.
Քաղցրեղեն՝ սոդա, մրգային հյութեր, սմուծի, տորթ, պաղպաղակ, կոնֆետ, բոլոր քաղցր ըմպելիքները և այլն։
Ձավարեղեն, օսլաներ, հացամթերք, բրինձ, մակարոնեղեն, և այլն։
Մրգեր. բոլոր մրգերը, բացառությամբ փոքր քանակությամբ հատապտուղների` ելակ, մորի, մոշ և այլն։
Լոբի կամ լոբազգիներ՝ ոլոռ, ոսպ, սիսեռ և այլն։
Արմատային բանջարեղեն և պալար՝ կարտոֆիլ, քաղցր կարտոֆիլ, գազար, բազուկ և այլն։
Ցածր յուղայնությամբ կամ դիետիկ արտադրանքներ՝ ցածր յուղայնությամբ մայոնեզ, աղցանների սոուսներ և համեմունքներ։
Որոշ համեմունքներ կամ սոուսներ որոնք քաղցր բաղադրիչներ են պարունակում՝ խորովածի սոուս, մեղրով սոուսներ, տերիյակի, կետչուպ և այլն։
Անառողջ ճարպեր՝ վերամշակված բուսական յուղեր (այդ թվում արևածաղկի, եգիպտացորենի, այլ սերմերի), մարգարին, մայոնեզ և այլն։
Ածխաջրեր պարունակող ալկոհոլ՝ գարեջուր, կիսաչոր ու քաղցր գինի, լիկյոր, խառը ըմպելիքներ
Շաքարի փոխարինիչ պաունակող «դիետիկ» մթերքներ՝ կոնֆետներ, օշարակներ, պուդինգներ, քաղցրացուցիչներ, աղանդեր և այլն:
Ինչ է կարելի և պետք ուտել.
Մսեղեն՝ կարմիր միս, սթեյք, խոզապուխտ, երշիկ, ապուխտ, հավ և հնդկահավ
Յուղոտ ձկնեղեն՝ սաղմոն, իշխան, թունա, սկումբրիա, թառափ
Ձու
Կարագ և սերուցք՝ խոտով կերակրված անասունի կաթից
Պանիր. չմշակված պանիրներ, ինչպիսիք են չեդար, այծի պանիր, սերուցքային, կապույտ, մոցարելլա, հնեցված պանիրներ
Ընկույզ և սերմեր՝ նուշ, ընկույզ, կտավատի սերմեր, դդմի սերմեր, չիայի սերմեր և այլն։
Առողջարար յուղեր՝ էքստրա կուսական ձիթապտղի ձեթ և ավոկադոյի յուղ, հալած յուղ (կարագից ստացված)
Ավոկադո՝ ամբողջական ավոկադո կամ թարմ պատրաստված գուակամոլե
Ցածր ածխաջրեր պարունակող բանջարեղեն՝ բոլոր կանաչեղենները, լոլիկ, սոխ, պղպեղ, սնկեր և այլն:
Համեմունքներ՝ աղ, պղպեղ, խոտաբույսեր և համեմունքներ
Կարևոր կետ.
Կետոգենային սննդակարգին վարժվելիս կայունանում է մարդու ախորժակը, մարդը սկսում է ավելի ուշ ուշ սովածանալ, վերանում է հաճախ ինչ–որ բան ծամելու փափագը։
Էական լրացուցիչ առողջական օգուտներ են ձեռք բերվում, երբ որ այս դիետան համատեղվում է ինտերվալային ծոմի ու նաև ժամանակ առ ժամանակ պահվող մի քանի օրյա կամ երկարատև ծոմի հետ։
Ինտերվալային ծոմը դա ինտերվալներով սննդից հրաժարվելն է, ամենատարածվածը ամենօրյա ծոմն է, որը յուրաքանչյուր օր տևում է նվազագույնը 16 ժամ։
Առավել պրակտիկ տարբերակն է առավոտյան նախաճաշից հրաժարվելը, այսինքն սնվելը սկսվում է կեսօրին,
12–ից հետո, ընթրիքը տեղի է ունենում ամենաուշը 8-ին, և սնունդ չեք ընդունում մինչև հաջորդ օրվա կեսօր ու այդպես շարունակ։
Ծոմի ընթացքում կարելի է խմել առանց հավելումների դառը սուրճ, թեյ, և իհարկե ջուր, խորհուրդ են տրվում հանքային ջրերը, կամ էկեկտրոլիտներվ ու աղերով հավելումները։
Բացի առողջական օգուտներից սա բերում է նաև երկու շատ կարևոր օգուտներ`
1. Տնտեսական` մարդս ազատվում է մի շարք վնասակար, սննդանյութից գրեթե զերծ ուտելիքներ գնելուց, բացի այդ պատրաստելու վրա ավելի քիչ էներգիա է ծախսվում
2. Ժամանակ` Երեք անգամյա սնվելու փոխարեն երկու կամ մեկ անգամյա սնվելու դեպքում սնունդ պատրաստելու կամ հայթայթելու լրացուցիչ ժամանակ չի պահանջվում
Պետք է հաշվի առնել, որ կետոգենային դիետան տարբերվում է ցածր կալորիականությամբ դիետայից, այսինքն այդ դիետայի դեպքում կալորիանրե հաշվել չի պահանջվում, և հակառակը` կալորիաների պակասը չի խրախուսվում։
Կալորիաների մեծ մասը ստացվում են ճարպային սննդից, իսկ ճարպերը նույն ծավալի կամ կշռի դիմաց շատ անգամ ավելի բարձ կալորիաներ են պրունակում և
արդյունքում մարդս նույն էներգիայի համար ընդունում է ավելի քիչ ծավալի սնունդ։
Շատ կարևոր է ամենօրյա բանջարեղենի ու կանաչեղենի օգտագործումը, համ որպես բջջանյութի, համ էլ վիտամինների աղբյուր։
Նաև անհրաժեշտ է խուսափել հիմնական ուտելու արանքներում պատառներ ու սնեքեր ուտելուց, որով մարսողական համակարգին թույլ չի տրվում հանգստանալ։
Այն դասական խորհուրդները, թե անհրաժեշտ է հաճախակի ու քիչ–քիչ ուտել, աստիճանաբար հերքվում են ու համարվում են վնասակար։
One_Way_Ticket
06.03.2022, 17:37
Արագ ու կայուն քաշ քցելու համար միանշանակ էֆեկտիվ է, ես էլ եմ ժամանակին դա արել։ Բայց երկարաժամկետ չեմ պլանավորում օգտագործել։ Նախ, մարդ արարածը էվոլյուցիայի ընթացքում միրգ ու բանջարեղեն կերել է, ու դրանցից հրաժարվելու համար երկաթե-բետոնային արգումենտներ են պետք։ Հետո ես ծանր քաշերով վարժություններ եմ անում, ու էդ դեպքում ոնց որ գլյուկոզան խիստ անհրաժեշտ է։ Օրգանիզմն իհարկե ճարպից կարողանում է գլյուկոզա սինթեզել, բայց էս դեպքում կարող է քչություն անել։ Վերջապես Լատվիայի երկար ու մութ ձմեռների պայմաններում թխվածք ուտելը տրամադրություն է բարձրացնում։ Հոգեկան առողջությունը նույնքան կարևոր է որքան ֆիզիկականը։
Էքսլերը սենց բաժին (https://www.exler.ru/dieta/) ունի դիետաների մասին։
Անդրադարձել ա և իրա իմացած դիետաների տեսակներին, և քաշը կայուն վերահսկելուն։
Ես նոյեմբերից անցել եմ ինտերվալային սովին։ Այսինքն ուտում եմ օրվա ընթացքում 8 ժամվա ինտերվալում (2 կամ 3 անգամ), իսկ մնացած 16 ժամը չեն սնվում։ Շատ կայֆ, հեշտ ու փաստորեն արդյունավետ տարբերակ ա։
One_Way_Ticket
06.03.2022, 21:08
Մի լավ բլոգ խորհուրդ տամ։ Ես այն կովիդի թեմայով եմ գտել, բայց այլ թեմաներով էլ է հեղինակը գրել, այդ թվում հենց կետոգենիկ դիետայի։ Առանց օդի մեջ դատողությունների, զուտ այն, ինչ հետազոտությունները ցույց են տվել։
Ketogenic diet safe and healthy? (https://sebastianrushworth.com/2021/03/23/ketogenic-diet-safe-and-healthy/)
Արագ ու կայուն քաշ քցելու համար միանշանակ էֆեկտիվ է, ես էլ եմ ժամանակին դա արել։ Բայց երկարաժամկետ չեմ պլանավորում օգտագործել։ Նախ, մարդ արարածը էվոլյուցիայի ընթացքում միրգ ու բանջարեղեն կերել է, ու դրանցից հրաժարվելու համար երկաթե-բետոնային արգումենտներ են պետք։ Հետո ես ծանր քաշերով վարժություններ եմ անում, ու էդ դեպքում ոնց որ գլյուկոզան խիստ անհրաժեշտ է։ Օրգանիզմն իհարկե ճարպից կարողանում է գլյուկոզա սինթեզել, բայց էս դեպքում կարող է քչություն անել։ Վերջապես Լատվիայի երկար ու մութ ձմեռների պայմաններում թխվածք ուտելը տրամադրություն է բարձրացնում։ Հոգեկան առողջությունը նույնքան կարևոր է որքան ֆիզիկականը։
Կետոյի մեջ բանջարեղենը չի սահմանափակվում, հակառակը` խրախուսվում է: Ածխաջրերի ցածր պարունակությամբ վերգետնյա բանջարեղենի մասին է խոսքը` կանաչեղեն, կաղամբազգիներ, բոլոր թփերն ու ծիլերը, որ կարելի է ուտել։ Մարդ արարածը էվոլյուցիայի ընթացքում մրգերը կերել է սեզոնային, իսկ հիմա տարին 12 ամիս խանութներում խնձոր կա։ Ածխաջրերի մեջ տոկոս պարունակող մրգերի պրոբլեմը ֆրուկտոզն (https://www.healthline.com/nutrition/why-is-fructose-bad-for-you)է, որի չափից շատ օգտագործելը բերում է մետաբոլիկ պրոբլեմների, լյարդը ծանրաբեռնելուն, բորբոքումների խթանմանը և այլն։ Սթիվ Ջոբսը «նստած» էր մրգերի ու հյութերի վրա, ու էն աշխարհ գնաց պանկրեասի քաղցքեղից։ Կետոյի բետոնային արգումենտը կետոզ վիճակ ունենալն է, որի համար պահանջվում է սահմանափակել ածխաջրերը։
Ինչ վերաբերում է մկաններին, ապա միարժեք չի վայթե։ Մկանների համար բացի գլուկոզից, առողջ նյութափոխանակություն ու հորմոնների բալանս է պետք, որին կետոն նպաստում է։ Կոտոյով բոդիբիլդինգի չեմպիոն կարող ա մի քիչ ավելի դժվար ա դառնալը, բայց լինող ոնց որ լինող ա։
Էս տղան հետաքրքիր վիդեոներ ունի, կետոյի ու ծոմապահության վերաբերյալ.
https://www.youtube.com/watch?v=zbTocMbLy9o
Տրամադրություն բարձրացնելու վերաբերյալ` նույն կերպ կարելի է արդարացնել ծխելը, կամ մարիխուանան ։Ճ Ես ժամանակին դեպրեսիա ունեի, չնայած իմ սիրելի խմորեղեններն ինձնից անպակաս էին, հիմա շատ ավելի կայուն եմ առանց դրանց։
One_Way_Ticket
06.03.2022, 22:58
Դե հա, չասի մրգերի վրա նստել։ Չափավոր իհարկե։ Ու աշխատում եմ սեզոնային։ Ինչ հատապտուղների սեզոնն ավարտվել է, համարյա չեմ կերել, չնայած խանութում լիքն է՝ եսիմ որտեղից բերած։ Իմ նորման՝ օրը մի խնձոր, կամ մի տանձ, կամ մի նարինջ, կամ մի քանի թուզ, կամ մի 100-150 գրամ հատապտուղ, վոբշմ պատկերացրիր։
Տրամադրության պահով համաձայն եմ, որ նույնն է։ Ու որ խոսք գնած, խմորեղենի հետ հաճախ ռոմ եմ խմում, ընտիր սազում է։ Կայունության կարիք չունեմ, ավստրալիական կայունությունից մինչև կոկորդս կուշտ եմ։
Երեք ամիս պահել եմ կետոգենային դիետա, երևի կյանքիս մեջ տենց կայուն լավ ինձ չէի զգացել, հատկապես միտքս շատ հստակ էր էդ ընթացքում, սովածություն առհասարակ չէի զգում։ Նիհարել էի հինգ կգ, բայց արդարության համար ասեմ, որ նաև շատ առողջ էի սնվում, շաքարի ի սպառ բացակայություն ու լիքը բանջարեղեն։ Ինչ֊ինչ պատճառներով մսից հրաժարվելուց հետո սկսեց շատ բարդ լինել պահելը։ Հիմա սնվում եմ միջակայքային սովապահության տարբերակով (18/6) կախված ինչ եմ ուտում կարամ լավ կամ միջին ինձ զգամ։ Սկսել եմ նկատել, որ որոշ ուտելիքներից հենց հաստատ վատ են զգում, օրինակ ձեթով֊յուղով տապակած սննդից վատ եմ ինձ զգում, առաջ կաթ էի շատ օգտագործում, որը հիմա չեմ անում, որովհետև խմելուց մի քանի ժամ մինիմում գլուխս մառախուղի մեջ էր լինում։ Հիմա շարունակում եմ հետևել, թե որ ուտելիքներն են հատկապես բալանսից հանում ու փորձում եմ չուտել դրանք, հիմա թարմ սալաթներ կամ շատ քիչ եփած բանջարեղեն եմ փորձում ուտել, բայց հատիկեղենից (օրինակ բրինձ) չեմ կարողանում հրաժարվել։ Քաղցր չուտելը եթե կետոգենային դիետայի ժամանակ շատ հեշտ էր, առանց ջանքի, հիմա բավականին մեծ մարտահրավեր ա։ Մի խոսքով երևի, որ հասանելի լինեին կետոգենային ուտելիքները հաստատ կշարունակեի պահել։
... Սկսել եմ նկատել, որ որոշ ուտելիքներից հենց հաստատ վատ են զգում, օրինակ ձեթով֊յուղով տապակած սննդից վատ եմ ինձ զգում, առաջ կաթ էի շատ օգտագործում, որը հիմա չեմ անում, որովհետև խմելուց մի քանի ժամ մինիմում գլուխս մառախուղի մեջ էր լինում։ ...
Ռաֆինացված, կամ զտված բոլոր ձեթերը տոքսիկ են։ Բացի այդ, շուկայում անարատ ձիթապտղի ձեթ ճարելն էլ է խնդիր, շատերը կեղծ են ու խառնուրդ։ Անարատ ու հարգի մակնիշի ձիթապտղի ձեթերի վրա գրվում է ձիթապտղի բերքահավաքի տեղն ու ժամանակը։ Անարատ ձիթապտղի ձեթը հաճելի ձիթապտղի համ պիտի ունենա ու դառնահամ, կամ կծվահամ չլինի։ Քանի որ մեծ վերահսկողություն չկա ձեթերի նկատմամբ ու սա հսկայական բիզնես է, ապա տապակայի համար երևի ամենաանվտանգը կարագ, կամ կարագի յուղ օգտագործելն է, չնայած լինում են կեղծ կարագներ (մարգարինային խառնուրդներ և այլն)։
Կաթի հիմնական խնդիրը լակտոզն է, կաթնամթերքից առավել անվտանգյն ու օգտակարը բարձր յուղայնությամբ (այսինքն չյուղազրկված) ու առանց հավելումների կեֆիրներն են, հնեցված պանիրները ու թթվասերը։
Իմ ուտելիքի գերակշռող մասը բանջերեղենն է, ձուն, յուղով կամ կարագով, այսինքն տարբեր բանջարեղենով ձվածեղը, օրեկան 3–4 ձու, և պանիր, ինչը երևի ամենուրեք հասանելի է։
One_Way_Ticket
14.03.2022, 00:24
տապակայի համար երևի ամենաանվտանգը կարագ, կամ կարագի յուղ օգտագործելն է
Հա՞ որ։ Կարագը շատ շուտ օքսիդացվում է։ Ես բադի կամ սագի յուղն եմ նախընտրում: Կոկոսինն էլ վատը չի, բայց յուրահատուկ համ ունի, ամեն ճաշատեսակի հետ չէ, որ կսազի։
Հա՞ որ։ Կարագը շատ շուտ օքսիդացվում է։ Ես բադի կամ սագի յուղն եմ նախընտրում: Կոկոսինն էլ վատը չի, բայց յուրահատուկ համ ունի, ամեն ճաշատեսակի հետ չէ, որ կսազի։
Կարագի այրման ջերմաստիճանը մոտ է ձեթերի այրմանին, ուստի հարմար է ցածր ու միջին ջերմաստիճաններով տապակելու համար։
Ամենաունիվերսալն ու անվնասը երևի կարագի յուղն է, չնայած երկար տարիներ գլուխներս հարթուկել են, որ հագեցած ճարպերը վատ են, խոլեստերինը վատ է և այլն։ Հիմա հակառակ տենդենցն է։
One_Way_Ticket
14.03.2022, 01:56
Իմ նշած բոլոր յուղերը հագեցած են։ Հա, գլուխներս հարթուկել են ու շարունակում են հարթուկել։ Հակառակ տենդենցը քո, իմ ու որոշ այլ նեղ մասսաների մոտ է։ Իսկ ասենք American Heart Association-ը ոչ հագեցած յուղ է վառում։ Այսպես կոչված "established science"-ը շատ դժվար է փոխել։
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/saturated-fats
Իմ նշած բոլոր յուղերը հագեցած են։ Հա, գլուխներս հարթուկել են ու շարունակում են հարթուկել։ Հակառակ տենդենցը քո, իմ ու որոշ այլ նեղ մասսաների մոտ է։ Իսկ ասենք American Heart Association-ը ոչ հագեցած յուղ է վառում։ Այսպես կոչված "established science"-ը շատ դժվար է փոխել։
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/saturated-fats
Էս վերջերս մի գիտնականի ելույթ էի լսում, որը խոսում էր բժշկության մեջ արհեստական բանականության կիրառումների մասին, հարցրի, թե սա կարող է՞ օգնել, որ մի քիչ բժշկությունն անկախանա բիզնեսից, երկար բարակ պատասխանից ենթադրեցի, որ դժվար։ Նահանգներում բժշկությունը առնվազն 15 տարի հետ է ընկած մնացած ոլորտներից, որովհետև ցանկացած ընդունված նորմի փոփոխությունը անցնում է ահռելի պետական բյուրոկրատիայի միջով։ Բայց ինձ թվում է, էս մաֆիոզ համակարգի վերջը յութուբով ու ԱԲ–ով կարող է գալ։
Ընդամենը մի քանի տարի առաջ պաշտոնական «առողջապահական» բիզնեսը կատաղի հակաքարոզչություն էր տանում կետո դիետայի դեմ, սպիտակ խալաթավոր շառլատաններն այն անվանում էին քմահաճույքային, մոդայիկ, անիմաստ ու վտանգավոր դիետա (fad diet)։
Իսկ հիմա, տիկնայք և պարոնայք, եկել են կատարյալ երջանկության ժամանակները՝ նորագույն դեղեր, որոնք իմիտացնում են կետո դիետան իր ողջ հմայքով` Ozempic, Metabolize, Wegovy, Mounjaro... «Independent»-ի պրոպագանդան (https://www.independent.co.uk/health-and-wellbeing/ozempic-pill-jab-weight-loss-keto-diet-b2680287.html), ահավասիկ։
One_Way_Ticket
09.03.2025, 03:01
Վիշապ, քանի էս կողմերն ես, հարցնեմ կարտոֆիլի մասին։ Գիտեմ, լավ բան չի, վերևը գրել ես։ Բայց դե բանջարեղեն է, համեղ է։ Իրեն հազվադեպ ուտելը նույնքան վնասակա՞ր է, որքան ասենք հացահատիկները։
Վիշապ, քանի էս կողմերն ես, հարցնեմ կարտոֆիլի մասին։ Գիտեմ, լավ բան չի, վերևը գրել ես։ Բայց դե բանջարեղեն է, համեղ է։ Իրեն հազվադեպ ուտելը նույնքան վնասակա՞ր է, որքան ասենք հացահատիկները։
Թիքեթ ջան, քանի որ Գուգլի փոխարեն ինձ ես հարգում հարցնում, պատասխանեմ․
Կարտոֆիլը մեծամասամբ օսլա (крахмал, starch) է, մեր օրգանիզմը օսլան շատ արագ, սկսած բերանից, ստամոքսով ու 12-մատնյա աղիքով վերածում է գլյուկոզայի, և շատ ավելի արդյունավետ, քան սեղանի շաքարի դեպքում, և օսլան շատ ավելի արագ ու կարճաժամկետ էներգիայի աղբյուր է, քան՝ սեղանի շաքարը։
Հետևաբար, կարտոֆիլն անհրաժեշտ է ամբողջությամբ բացառել, եթե կետոգենիկ վիճակն է նպատակը։
Եթե առողջական խնդիր չկա լուծելու, այսինքն ինսուլինի ու մետաբոլիզմի հետ պրոբլեմ չունենք, ապա չափավոր կարտոֆիլի օգտագործումը վայթե նշմարելի վնասներ չի տալիս կյանքի նշմարելի ժամանակահատվածում, համարելով,
որ արագ ստացած էներգիան մարդս սպառում է ֆիզիկական ակտիվությունով։
Այսինքն, ամբողջ օրը ոտքի վրա անցկացրած ակտիվ մարդու համար կարտոֆիլ ուտելը երևի մեծ խնդիրներ չի առաջացնի, այլ կտա անհրաժեշտ էներգիան, եթե ավելի խելքը գլխին սննդանյութ ստանալու հնարավորություններ, կամ ցանկություն չկա։
Հակառակ պատկերը կստացվի նստակյաց, կամ այլապես քիչ ակտիվ էներգիա սպառող մարդկանց մոտ․ Օրգանիզմը ավելցուկային արագ էներգիան կվերածի ճարպի, համեմատաբար առողջ օրգանիզմներում՝ ողջ մարմնով մեկ, իսկ մետաբոլիկ և/կամ հորմոնալ խանգարումներ ունեցող օրգանիզմներում՝ վատ սցենարներով, ասենք փորի վրա, ազդրերում, կամ ամենավատը՝ լյարդի մեջ։
կարտոֆիլը օսլայի տեսակետից համեմատելի է զտված հացահատիկավորների հետ:
Չզտված, կամ թեփով հացահատիկավորները մանրաթելերի պարունակության տեսակետից ավելի լավն են, սակայն կարտոֆիլը ավելի լավն է գլյուտենի տեսակետից։
Վնասակարության տեսակետից կարևոր է պատրաստման ձևը, զտված բուսական ձեթի մեջ տապակած կարտոֆիլը անհամեմատ ավելի վատ է առանց յուղի խաշած, կամ վառարանում եփածից, կամ կարագի յուղով տապակածից։
Չիփսերն ամենավատն են, և երևի ողջ եղած ուտելիքի մեջ ամենավնասակար ուտելիքներից են՝ պոպկոռնից վատ։
Սույնը հաշվի առնելով, կարելի է եզրակացնել՝ արժի՞, թե չարժի, հազվադե՞պ, թե հաճախ։
Իմ երկարաժամկետ կենդանական դիետային վարժված համեստ կարծիքով, որ վերջերս փորձել եմ համտեսել սովորականն ու կարմիր կարտոֆիլը․ անհամ, անիմաստ սնունդ թվաց։
Համեղ թվալը վայթե իրականում օրգանիզմի դոֆամինային ռեակցիան է արագ էներգիայի աղբուրից, այսինքն, եթե մարդս գլյուկոզայի դեֆիցիտ ունի, ապա կարտոֆիլը կայֆ է տալու (նույն կերպ, ոնց քաղցրավենիքը, կամ գուցե ավելի շատ),
բայց եթե էներգիայի ստաբիլության խնդիրներ չկան, ապա անհամ ձանձրալի սնունդ է թվալու։
Եթե կարճ՝ հավայի բան է։
Բանջարեղենից ամենալավը կաղամբազգիներն են, հատկապես՝ մարինացված տեսքով։
Վերգետնյա տերևավոր բանջարեղենը անհամեմատ ավելի նախընտրելի է արմատներից ու հատիկավորներից։
Արմատներն ու հատիկավորները կետոգենիկ դիետայում պետք է բացառել, ու սրանք առհասարակ լավագույն սնունդը չեն մեր օգանիզմի համար։
Լավագույն սնունդը, որ կարելի է ու պետք է ամեն օր ուտել՝ մսեղեն, ձկնեղեն, ձու, կարագ, պանիր։
One_Way_Ticket
17.03.2025, 22:28
Մերսի, Վիշապ ջան, կարտոֆիլի բառացելու արդյունքները ոնց որ իրենց սպասել չտվեցին։ Չնայած բացառելը ինձ մոտ, ինչպես և առաջ, հարաբերական է։ Եթե կողքս դրած է, մի քանի հատ կկծմծեմ, չեմ քաշվի։
Մարինացված կաղամբի համար էլ մերսի, ես իրեն սիրում եմ, դե ստեղ էլ շուկայում դրա պակասը չկա։
Գուգլի պահը չգիտեմ սարկազմ էր, թե չէ, բայց եթե գուգլին հավատանք ու հարցնենք "is ketogenic diet healthy", առաջին արդյունքը տանում է harvard.edu-ի վրա ու ասում է․ "It's advertised as a weight-loss wonder, but this eating plan is actually a medical diet that comes with serious risks"։
Հա, ես Վիշապին ավելի շատ եմ վստահում, քան Հարվարդին։
Գուգլի պահը չգիտեմ սարկազմ էր, թե չէ, բայց եթե գուգլին հավատանք ու հարցնենք "is ketogenic diet healthy", առաջին արդյունքը տանում է harvard.edu-ի վրա ու ասում է․ "It's advertised as a weight-loss wonder, but this eating plan is actually a medical diet that comes with serious risks"։
...
Օրինակ դու, որ կարդում ես հեղինակավոր Հարվարդի գրած՝ «սա բժշկական սննդակարգ է, որը լուրջ ռիսկեր ունի», ծիծաղդ չի գալի՞ս :)) Համ բժշկական է, համ էլ մահացու է, բա՞: Գուգլից օգտվելն էլ ռիսկեր ունի փաստորեն, առաջին դիրքերում են մարդկանց առողջության հետ շահերի բախում ունեցող կոռումպացված հաստատությունները: Ես գուգլից օգտվել նկատի ունեմ վերապահումներով ու աղբյուրները ծանրութեթեև անելով, հղումներին ու հետազոտություններին ուշադրություն դարձնելով:
Դասական բժշկական աղբյուրները հին ծեծված բանաձևերի վրա են նստած ու մի հատ հավես չեն էլ անում վերջին հետազոտություններով իրենց հոդվածները թարմացնել, ինչու՞, որովհետև շահ չունեն դրանից։
Քչից շատից բալանսավորված ինֆորմացիայի համար առաջարկում եմ նայել healthline.com -ը։ Գուգլը բարդ է, բան չասի։
Չգիտեմ քանի մարդ է սա կարդում, կամ երբևիցե կկարդա, ամեն դեպքում կարևոր բան ավելացնեմ.
Երկարաժամկետ անառողջ ապրելակերպից (տոքսիկ սնունդ, միջավայր, ծխել, խմել, սթրեսներ) սույն սննդակարգով օրգանիզմը վերականգնել փորձելիս հնարավոր են կողմնակի երևույթներ, որոնք կարիք ունեն լրացուցիչ միջոցառումների։
Մասնավորապես, երկարաժամկետ ածխաջրերի վրա «նստելուց» հետո կտրուկ ճարպային սննդի անցնելը ժամանակավորապես ծանրաբեռնելու է ձեր լյարդը, լեղապարկն ու նաև երիկամները։
Էֆեկտը մոտավորապես նման է նստակյաց ու ճարպակալած վիճակից միանգամից լուրջ սպորտով զբաղվելու անցնելուն։ Շատ մարդիկ վատանում են։
Լեղապարկում ու լեղուղիներում կարող են լինել խցանումներ, որոնք բարձր ածխաջրային սննդակարգի ժամանակ իրենց զգացնել չեն տալիս, բայց ճարպային սննդի անցնելիս՝
երկար ժամանակ չաշխատած լեղապարկը (որը լեղին հավաքում ու խտացնում է հատուկ ճարպեր մարսելու համար) կարող է նեղվել։
Նկատելի ախտանիշներից են լինելու ցավերը՝ որովայնի աջ հատվածից մինչև աջ ուս, լուծը, գազերը, թուլությունը և այլն։
Օրգանիզմին օգնելու ու տոքսիններից ազատվելու համար խորհուրդ են տրվում մաքրող հավելումներ, լեղամուղներ ու թեթև միզամուղներ, որոնք բազմազան բուսական թեյերի, թուրմերի ու հաբերի տեսքով տարածված են ամենուրեք։
Ծանր դեպքերում, երբ հավելումները շատ չեն օգնում, կան լեղուղիները մաքրելու ռադիկալ ժողովրդական մեթոդներ, մասնավորապես՝ ձիթապտղի ձեթով, լիմոնի, կամ թուրինջի մզվածքով ու անգլիական աղով մաքրումը,
ինտերնետում կան ուղեցույցներ, օրինակ սա (https://www.restorativechiro.com/blog/2021/7/19/the-gallbladder-flush)։
Պարտավոր եմ նշել, որ դասական բժշկությունն ու գիտությունը ժողովրդական, մանավանդ՝ ռադիկալ մաքրման մեթոդներ խորհուրդ չեն տալիս, հետևաբար սա օգտագործեք որպես տեղեկատվություն՝ ձեր պատասխանատվությամբ։
Ու ավելացնեմ, որ ներկայիս դասական բժշկության մեջ լեղապարկը համարվում է ոչ էական օրգան, ու որի հետ խնդիրներ ունենալիս ձեզ առաջարկելու են լեղապարկը հեռացնել, ու լեղապարկի հեռացումը ամենատարածված վիրահատություններից է:
Բայց եթե դուք պլանավորում եք դոնաթներից ու չիփսերից անցնել նորմալ մսի, ձվի ու կարագի, ապա ձեզ լեղապարկը պետք է գալու, ուստի աշխատեք այն փրկել, հեռացնելու փոխարեն։
Օրգանը հիմար սննդակարգի պատճառով չօգտագործելն այն չի դարձնում ոչ կարևոր։
One_Way_Ticket
18.03.2025, 17:15
Օրինակ դու, որ կարդում ես հեղինակավոր Հարվարդի գրած՝ «սա բժշկական սննդակարգ է, որը լուրջ ռիսկեր ունի», ծիծաղդ չի գալի՞ս :)) Համ բժշկական է, համ էլ մահացու է, բա՞:
Պնդումն իրենով ծիծաղելի չէ։ Ցանկացած դեղ բուժիչ լինելուց բացի ռիսկեր է պարունակում, եթե սխալ օգտագործես։
Ծիծաղելի է բովանդակությունն իր անհիմն պնդումներով։ Որպես գլխավոր ռիսկ նշվում են հագեցած ճարպերը, սա արդեն քննարկել ենք ակումբում։ Այլ ռիսկերի թվում են վիտամինների պակասը, օրինակ՝ B վիտամինների։ Հմմ, հետաքրքիր է։ Արի հենց Հարվարդին հարցնենք, թե որ ուտելիքներն են B վիտամիններ պարունակում։ Ցուցակում նշված են նաև խոզն ու ձկնեղենը, հմմ։ Արի հարցնենք, թե ինչքան վիտամին B1 է մարդուն օրական անհրաժեշտ, ասում է՝ 1.2mg: Հիմա հարցնենք, թե խոզն ինչքան է դրանից պարունակում։ Այս հարցին Հարվարդը դժվարանում է պատասխանել, մի էջ ոնց որ կա, բայց չի բացում։ Լավ, գուգլին հարցնենք, գուգլը ինչպես արդեն պարզեցինք, Հարվարդին հարգող, վստահելի աղբյուր է, գնանք առաջին իսկ հղումով։ Ասում է՝ 100գ խոզը պարունակում է 0.87mg վիտամին B1: Շարունակելն անիմաստ է։
Պնդումն իրենով ծիծաղելի չէ։ Ցանկացած դեղ բուժիչ լինելուց բացի ռիսկեր է պարունակում, եթե սխալ օգտագործես։
...
Թիքեթ ջան, ես վախենամ՝ մարդկանցս կեղծիքի ու հիմարության մասշտաբները շատ ավելի լայն են, քան մենք ուզում ենք հավատալ։ Էդ դեղերի «բուժիչ» լինելը իր «կողմնակի էֆեկտներով» շատ դեպքերում միֆ է ու խարդախություն: Իրականությունն այն է, որ արհեստական ձևերով սիմպտոմների վերացումը, կամ թուլացումը ծախում են որպես «բուժում», իսկ տված վնասը՝ «կողմնակի էֆեկտներ», որոնք մեր փառապանծ «գիտությունը» ինչ ինչ չափանիշներով (կոպիտ ասած՝ մատներից հոտ քաշելով) համարել է ընդունելի, ու սրա վրա FDA-ի նման հարկատուներից սնվող կազմակերպությունները ահռելի մեգամիլիարդանոց մաֆիոզ ցանց են կառուցել, ու լվացել բոլորի ուղեղները։
Այնինչ նման է, որ բնությունը մեզ բոլոր ցավերի դարմանը տալիս է սկսած հակաբորբոքայիններից, վերջացրած՝ անզգայնացնող ու ցավազրկողներով շատ ավելի հասանելի ու մատչելի, քան լուրջ պրոֆեսոր դեմքերով նշանակվող սինթետիկ քիմիկատներն են։
Իսկ բուժման «ռիսկերը» սրիկա մաֆիայի ապահովագրությունն է, որով ընդունելի են համարվում վատ, կամ ոչ էֆեկտիվ արդյունքներն ու ծախսված գումարները։
Շատ դեպքերում սոված մնալը, այսինքն ոչինչ չանելն ավելի արդյունավետ է, քան այս կամ այն քիմիական նյութեր ընդունելը, բայց մենք՝ հիմար մարդիկս ընտրում ենք «կախարդական» կոճակներ և դոնաթներ, որովհետև մենք զրկանքներ չենք սիրում:
Ինչ վերաբերում է Հարվարդի, կամ Սթենֆորդի նման հռչակավոր «բժշկական» ու «գիտական» նյութերին, ապա կարող ես ասենք նայել դիաբետիկներին խորհուրդ տրվող սննդակարգը (https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/guidelines-for-healthy-eating-with-diabetes): Կարելի է չափավոր ալկոհոլ, այն է՝ երկու բաժին օրեկան տղամարդկանց համար ու մի բաժին՝ կանանց համար… Ասում է՝ զգույշ եղեք բայց:
Ստենֆորդը մի այլ կարգի «գիտական» ցուցակ (https://stanfordhealthcare.org/content/dam/SHC/treatments/h/docs/hearttransplant-pdf-carbohydratecounting.pdf)ունի ածխաջրերը չափելու, ընդունելի չափաբաժնով չիփսերով, կրեկերներով, պոպկոռնով, պաստայով, մրգերի հյութերով, մարգարինով ու այն մնացած աղբով, որ մարդուն դարձրել են դիաբետիկ, ու խորհուրդ չի տալիս սոված մնալ, կամ տվյալ ժամի ուտելը բաց թողնել: Դե որ չնեղվի մարդս, դեղերն էլ ժամանակին ընդունի:
Բայց մի երկու թռուցիկ բան կարող ես կետոյի մասին ճարել, ասենք՝ այստեղ ասում է, որ կետոն հոգեկան հիվանդությունների դեպում լավ է (https://med.stanford.edu/news/all-news/2024/04/keto-diet-mental-illness.html): :))
One_Way_Ticket
19.03.2025, 12:17
Իմ կարծիքով դեղերի մեծամասնությունը առնվազն մեկ լավ կիրառություն ունի: Մեկը ես երևանյան հիվանդություն ունեմ, ու կոլխիցինն ինձ համար փրկություն է։ Դիետայով դա չի բուժվում, չնայած պրիստուպների հաճախականության ու ինտենսիվության վրա գուցե և ազդում է (սթրեսսը հաստատ ազդում է)։
Խնդիրը դեղերի չարաշահումն է, ու ըստ իս գլխավոր պատճառը մարդկանցս մեծամտությունն է։ Մարս ենք կարողանում թռնել, փորացավի եղածն ինչ է, որ մի հատ դեղ դրա դեմ չհորինենք։ Բիգ ֆարման մարդկանց պարզապես տալիս է այն, ինչ մենք ուզում ենք ստանալ։
Իմ կարծիքով դեղերի մեծամասնությունը առնվազն մեկ լավ կիրառություն ունի: Մեկը ես երևանյան հիվանդություն ունեմ, ու կոլխիցինն ինձ համար փրկություն է։ Դիետայով դա չի բուժվում, չնայած պրիստուպների հաճախականության ու ինտենսիվության վրա գուցե և ազդում է (սթրեսսը հաստատ ազդում է)։
Խնդիրը դեղերի չարաշահումն է, ու ըստ իս գլխավոր պատճառը մարդկանցս մեծամտությունն է։ Մարս ենք կարողանում թռնել, փորացավի եղածն ինչ է, որ մի հատ դեղ դրա դեմ չհորինենք։ Բիգ ֆարման մարդկանց պարզապես տալիս է այն, ինչ մենք ուզում ենք ստանալ։
Կոլխիցինը, որ դու օգտագործում ես, ալկալոիդ է, որը ստանում են բույսից՝ շնդեղից (https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%87%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%B2), որն էլ հուշում է, որ ինչ-որ բան, ինչ-որ տեղ բնության հետ կապ ունի։
Մյուս փաստը, որ երևանյան հիվանդություն կոչված միջերկրածովյան տենդը տվյալ աշխարհագրական գոտու բնակիչների մոտ է սկսվել այն ժամանակ, երբ այդ նույն աշխարհագրական գոտում մարդիկ սկսեցին ցորեն մշակել, քեզ պիտի հուշի նաև, որ something has to do with food.
Գենետիկ աղավաղումները պատմականորեն գրեթե միշտ սկսվում են ոչ հարազատ սննդից և/կամ հարազատ սննդի դեֆիցիտից։
Իսկ ինչու բոլորը չեն, բայց հազարից մեկն է տուժում, ապա գլխին մի փոքր ավելի զոռ տալուց կարելի է հայտնաբերել, որ միջերկրածովյան ավազանը հիմնականում արևոտ է, ուստի արևից ստացվող վիտամինների (D, K, A, բիոտին) դեֆիցիտը, որը բերում է իմունային համակարգի արատների, հազվադեպ երևույթ է, այն է՝ հազարից մեկ։
Ուստի քո պարագայում, դու պիտի ապրես Իսպանիայի հարավում, ժամակիդ մեծ մասն անցկացնես լողափին, սնվես սարդիններով, ձողաձկան լյարդով ու ցուլի ամորձիններով։
Բայց, քանի որ ընտրել ես սակավարև Լատվիան իր փափկամազիկ սպիտակ աղջիկներով, ապա կառաջարկեմ ընդունել վիտամին D-ի բարձր դոզաներ՝ D3+K2 10000 IU օրեկան լավագույն տարբերակն է վայթե, սենց մի բան (https://www.amazon.com/Strength-Softgels-Strongly-Supports-Function/dp/B07YMJLTR6/?th=1) (ընդունել ճարպային սննդի հետ)։
Ու իսպառ հրաժարվել շաքարեղենից, հացամթերքից ու հատիկավորներից, սնվել ծովամթերքով ու մսեղենով։ Ու կտեսնես, որ մի քանի ամսից կոլխիցինի կարիք շատ չես ունենա։