PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Դեմիստիֆիկացնենք ֆոտոխցիկը



Rhayader
30.10.2020, 11:30
Ընդհանուր առմամբ, լուսանկարչությամբ հետաքրքրվող մարդկանց ֆոտոխցիկի ընկալումն այսօր հաճախ չի տարբերվում, ասենք, 19-րդ դարում մարդկանց ընկալումից՝ տենց «սև արկղ» է, որը նկարներ է անում:

Իրականում դուք կարող եք տնական պայմաններում սեփական ֆոտոխցիկ սարքել: Միակ խնդիրն օպտիկան կլինի, որի ֆունկցիան իրականում թղթի մեջ արած ծակն էլ կարող է կատարել (pinhole): Լավ չի կատարի, բայց կկատարի ցանկացած դեպքում: Դուք կարող եք տնական պայմաններում սեփական ֆոտոթիթեղներ սարքել: Ոչ մի հանելուկային բան չկա: Չե՞ք հավատում: Էստեղ մարդը մեծ ֆորմատի ֆոտոխցիկ է սարքում, ինչպես իրենց սարքում էին միշտ.


https://www.youtube.com/watch?v=djxfHtrBX20

Ֆոտոխցիկն իրականում բավականին պարզ բան է. camera obscura, մութ խցիկ: Որի մի կողմում լուսազգայուն մակերևույթ է (ֆոտոթիթեղ, ֆոտոժապավեն, մատրիցա), մյուս կողմում՝ ապերտուրա (բացվածք), ու օբյեկտիվ: Ապերտուրան փակված է փեղկով: Օբյեկտիվը կադրը կենտրոնացնում է լուսազգայուն մակերևույթի վրա: Փեղկը բացվում-փակվում է, տեղի է ունենում exposure: Լուսազգայուն մակերևույթի վրա, անալոգային լուսանկարչության դեպքում, ֆոտոքիմիական պրոցեսներ են գնում, որոնց արդյունքում արծաթի հալիդները քայքայվում, դառնում են մետաղական արծաթ ու հալոգեններ: Հաջորդ քայլով ընդամենը երևակիչ է օգտագործվում՝ քիմիական նյութ, որը կարագացնի այդ քայքայման պրոցեսը, հակառակ դեպքում պատկերը շատ աղոտ կլիներ, ու ամրացուցիչ՝ նյութ, որով բոլոր ավելորդ նյութերն ու ռեակցիա չտված հալիդները մաքրում են կադրից: Ու պատրաստ է:


https://www.youtube.com/watch?v=9xFnJCMN7wk

Օքեյ, իսկ ինչպես անենք, որ տեսնենք՝ ինչ ենք նկարում: Հին, մեծ ֆորմատի ֆոտոխցիկների հետևի պատի վրա իրականում խարտած ապակի կա, որի վրա կենտրոնացած պատկերը մյուս կողմից տեսանելի է լինում: Լուսանկարիչը կադրը բռնում է ապակու վրա, հետո պատուհանի նման փեղկը հետ քաշում, տեղը դնում ֆոտոթիթեղի կրիչը, ու նոր կադր անում: Խարտած ապակու վրայի պատկերն այնքան էլ պայծառ չի, դրա համար լուսանկարիչները մեծ ֆորմատի վրա ֆոտոխցիկի հետևը ծածկում են սև շորով, որ մթության մեջ պատկերը լավ երևա: Ահա թե ինչ տեսք ունի այդ «ֆոկուսային էկրանը».

https://i.imgur.com/8Z0rX5j.jpg

Այն նաև շրջված է: Ու վերջ: Մենք ունենք ֆոտոխցիկ: Այն թույլ է տալիս տեսնել կադրը, նկարել կադրը: Մնում է՝ մտածել, թե ինչպես այն դարձնել ավելի լավը, ավելի հարմար:

Rhayader
30.10.2020, 12:22
Նախ՝ հասկանանք, թե ինչի համար է պիտանի մեր վերևում ստացած ֆոտոտեխնիկան: Այն դանդաղ է՝ ֆոտոթիթեղները շատ լուսազգայուն չեն, ու exposure-ը մի քանի վայրկյան է տևում: Իրենք հարմար են.

- Դիմանկարների համար
- Պիկտորիալիզմի համար՝ լուսանկարներ, որոնք նմանակում են գեղանկարներին, գուգլեք Heinrich Kühn
- Բնապատկերների համար՝ գուգլեք Ansel Adams
- Մահացած մարդկանց համար՝ գուգլեք post mortem photography

Հին ֆոտոթիթեղներն ու ֆոտոժապավենները սև ու սպիտակ էին, բայց մարդիկ աստիճանաբար սովորեցին գունավոր լուսանկարներ ստանալ (գուգլեք՝ Autochrome, Sergeii Prokudin-Gorskii): Պրոկուդին-Գորսկու օգտագործած տեխնիկան ենթադրում էր երեք տարբեր կադր ստանալ՝ երեք տարբեր գունային ֆիլտրերով նկարած, դնել իրար վրա: Ավտոխրոմը՝ կարտոֆիլի օսլայի բյուրեղները ներկել տարբեր թանաքներով, նստեցնել թիթեղի կամ ժապավենի վրա:

Աստիճանաբար մենք սովորել ենք ստանալ ավելի լուսազգայուն, «արագ» ժապավեններ, ու դանդաղեցնողը դարձել է ֆոտոխցիկի չափսն ու կոնստրուկցիան: Կարիք կար ստանալ ավելի կոմպակտ, հարմար ու արագ ֆոտոխցիկներ:

Բացի դրանից, եթե դանդաղ ժապավենի դեպքում էական չի՝ exposure-ը 8 վայրկյան կտևի, թե 9 վայրկյան: Երբ խոսքը գնում է 1/60 վայրկյանի, կամ ավելի մեծ արագությունների մասին, ճշգրտությունը կարևոր գործոն է դառնում: Եթե ձեր կադրը չափազանց շատ լույս ստանա, այն «վառած» կստացվի (overexposure), եթե չափազանց քիչ՝ մութ (underexposure):

Սրա համար նախ պետք էր ստանդարտացնել ժապավենների լուսազգայունությունը (ASA/ISO համակարգը դրա օրինակ է): Երկրորդը՝ լուսաչափները, սարքեր, որոնք հնարավորություն են տալիս ճշգրիտ չափել լույսը: Օրինակ՝ spot meter-ները հնարավորություն են տալիս կադրի միջի կոնկրետ կետի պայծառությունը չափել: Հետո լուսանկարիչը կարող է մաթեմատիկա անել՝ հաշվարկել, թե այսքան լույսն այսպիսի դիաֆրագմայով լինզայի ու այսպիսի լուսազգայունությամբ ժապավենի դեպքում ինչպիսի արդյունք կտա: Հիշեք՝ արդյունքը տեսնում եք կադրն անելուց, երևակելուց հետո, այնպես որ՝ լուսանկարչության մեջ խիստ կարևոր է նախապես պատկերացնել, թե ինչ է ստացվելու, կադրն ունենալ գլխի մեջ՝ պատկերացնելով ձեր ունեցած տեխնիկայի սահմանափակումները:

Մյուս կողմից՝ ֆոտոխցիկի կափարիչը ձեռքով բացել-փակելն արդեն բավականաչափ արագ ու ճշգրիտ չէր լինի, դրա համար սկզբում մեխանիկական, հետո՝ էլեկտրոնային փականներ (shutter) սկսեցին մշակվել, որոնք մեծ ճշգրտություն ու արագություն էին ապահովում:

Երրորդը՝ պատուհանով նայել կադրին, հետո պատուհանը փոխարինել ժապավենով՝ արդեն սա էր լուսանկարչության ամենադանդաղ մասը: Հաջորդ գրառման մեջ կխոսենք եղանակների մասին, թե ինչպես ենք լուսանկարչին հնարավորություն տվել տեսնել ու նկարել միաժամանակ:

Rhayader
30.10.2020, 15:14
Տեխնիկական խնդիր. ինչպե՞ս միաժամանակ ֆոկուս բռնել, կադրի կոմպոզիցիա անել ու նկարել:

Լուծում 1. Viewfinder
Սիրողական ժապավենային ֆոտոխցիկների վրա տեսած կլինեք՝ հատուկ պատուհան կա, որից կարող եք նայել ու մոտավորապես տեսնել, թե ինչ է նկարելու ձեր ֆոտոխցիկը: Մոտավորապես՝ որովհետև պատուհանը բացվում է լինզայից որոշ շեղումով, կողքից: Բայց արդյունքը բավականաչափ ճշգրիտ է: Նկարում այն աջ կողմում է.

https://i.pinimg.com/originals/71/9d/25/719d25cf974cbfa6aff06863178bee0c.jpg

Viewfinder-ը մոտավորապես նույն խոշորացումն է ապահովում ու նույն կադրավորումն, ինչ ձեր լինզան: Իսկ եթե ձեր ֆոտոխցիկը թույլ է տալիս լինզան փոխել... դա նույնպես խնդիր է, որը պետք է լուծել: Խնդրի համար երկու լուծում կա՝ տարբեր ֆոկուսային հեռավորությունների համար տարբեր viewfinder-ներ, որոնք կարելի է դնել ֆոտոխցիկի վրա ու փոխել.

https://i.pinimg.com/originals/53/d7/64/53d764464c1fced76cb0d4938ff83810.jpg

Կամ՝ ունիվերսալ viewfinder, որը տվյալ պլատֆորմի համար արտադրվող ամենալայն հասանելի տեսադաշտը կապահովի, բայց ներսում գծանշված կլինեն, թե տարբեր ֆոկուսային հեռավորությունները կադրի որ մասն են ներառելու:

Viewfinder-ը շատ ավելի կոմպակտ լուծում է, քան հաջորդները, դրա համար այն տարածված է կոմպակտ ու սիրողական ժապավենային ֆոտոխցիկների վրա՝ վստահ եմ, դուք այս լուծումը տեսել եք.

https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/58e7646c3e00be081c92c968/1545650936033-N66NMY3M5225DG6JOCMV/ke17ZwdGBToddI8pDm48kD78gG_4WNFcDEkbdCG_PcJZw-zPPgdn4jUwVcJE1ZvWQUxwkmyExglNqGp0IvTJZamWLI2zvYWH8K3-s_4yszcp2ryTI0HqTOaaUohrI8PIETYEDieAeJ3oR3nuQ3TqhA3PByk26ocj3_I6m-l7-uoKMshLAGzx4R3EDFOm1kBS/Minolta-TC%2BCameraville%2BThe%2BDarkroom.jpg

Իսկ ինչպես ֆոկուս բռնել viewfinder-ով՝ երկու տարբերակ կա:

Կոմպակտ ժապավենային ֆոտոխցիկների լինզաները ֆոկուս ընտրելու հնարավորություն սովորաբար չունեն՝ իրենք միշտ անվերջություն ֆոկուսի վրա են, բայց այնքան նեղ դիաֆրագմա ունեն, որ միանգամից շատ բան են ֆոկուսի մեջ վերցնում՝ իրենց վրա ֆոկուս բռնելու հնարավորություն չկա: Ամենապարզ տարբերակն է, բայց, կանխատեսելիորեն, ոչ ամենալավ արդյունքները տվող:

Ավելի բարձր դասի ֆոտոխցիկների դեպքում իրավիճակը փոխվում է: Մանուալ հին լինզաների վրա դուք կտեսնեք ֆոկուսային հեռավորությունը գծանշված՝ մետրերով կամ ոտնաչափերով: Բացի դրանից, նշվում է, թե կոնկրետ դիաֆրագմայի դեպքում ինչ միջակայք է ֆոկուսի մեջ լինելու: Ձեզ պետք է մոտավորապես ենթադրել ձեր հեռավորությունը սուբյեկտից ու դիաֆրագման ճիշտ ընտրելով կարգավորել հնարավոր սխալը: Փորձված լուսանկարչի համար սա բավականին հեշտ պրոցես է, բայց սա մի բան էր, որը ժամանակին լավ ու վատ լուսանկարչի միջև տարբերությունն էր որոշում:

https://static.bhphoto.com/images/images1000x1000/1279891882_586190.jpg

Լուծում 2. Rangefinder

Rangefinder-ը հեռվաչափ է, որը կարող է ավելացվել viewfinder-ով ֆոտոխցիկին կամ կցվել իր վրա: Այն հնարավորություն է տալիս չափել հեռավորությունը ֆոտոխցիկի ու սուբյեկտի միջև: Viewfinder-ով բռնում եք կադրը, rangefinder-ով կարող եք պարզել հեռավորությունն ու դնել ճիշտ ֆոկուսը:

Ավելի ուշ ժամանակներում rangefinder-ը ներդրվել է viewfinder-ի հետ ու կապվել լինզային՝ երբ դուք ֆոկուս եք բռնում, rangefinder-ն ավտոմատ ցույց է տալիս, պատկերը ճիշտ է, թե ոչ: Թե ինչպես է դա անում՝ viewfinder-ում դուք տեսնում եք պատկերի փոքր հատված՝ դեղին ու շեղումով: Եթե դուք պատկերի այդ հատվածը ֆոկուս բռնելով հասցնեք իր ճիշտ տեղը, պատկերը ֆոկուսի մեջ կլինի: Սա շատ լավ լուծում է, բայց աշխատում է միայն երբ թե՛ ֆոտոապարատը, թե՛ լինզաները շատ լավ որակի են, որպեսզի իրարից լրիվ անկախ աշխատող ու միայն մեխանիկական ձևով իրար հետ կապված լինզան ու rangefinder-ը իրար հետ սինխրոն աշխատեն, քանի որ rangefinder-ը չի կարող գուշակել, թե դուք ինչ լինզա եք կպցրել: Դրա համար էլ rangefinder ֆոտոխցիկների ամենահայտնի մասնագիտացած արտադրողն է Leica ընկերությունը, որտեղ ամեն ինչ ձեռքով են սարքում ու շտկում:

Ահա թե ինչ տեսք ունի ներդրված rangefinder-ով ֆոկուս բռնելը.

https://www.overgaard.dk/thorstenovergaardcom_copyrighted_graphics/L1090528_LR6-Process-2010-640w.jpg

Երկրորդ համաշխարհայինից հետո ԽՍՀՄ-ը սկսել է պատճենահանել գերմանական ֆոտոտեխնիկան, ու FED, Zorki սովետական ֆոտոապարատները գերմանական Leica II ֆոտոապարատի կլոններ են (որոնք ժամանակի հետ իրենց սեփական էվոլյուցիան են ապրել): Ու, մեր մեջ ասած, որոշ մոդելներ բնավ վատ կլոններ չեն: Այնպես որ, եթե որոշեք ժապավեն նկարել rangefinder-ով, բնավ վատ միտք չի սկսել FED-4 կամ Zorki-4-ից (List.am-ում՝ լինզայի հետ միասին մոտ 15,000 դրամ նորմալ վիճակում), որովհետև Leica-ները հաճախ մոտավորապես 0,75-1,3 երիկամ արժեն:

Rhayader
30.10.2020, 15:29
Լուծում 3. Twin Lens Reflex (TLR)

Ձեզանից շատերը երևի տեսել են Rolleiflex ֆոտոխցիկն ու մտածել՝ ինչի՞ համար է այն, ու ինչու՞ այսպիսի տեսք ունի.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Rolleiflex_f2-8-F.jpg/480px-Rolleiflex_f2-8-F.jpg

Եկեք հիշենք մեր հին, խարտած ապակուց էկրանով ֆոտոխցիկները: Պատկերացրեք՝ իրար վրա դնեք երկու ֆոտոխցիկ, որոնց օբյեկտիվներն իրար հետ կապված են՝ միասին են ֆոկուս բռնում: Վերևինը խարտած ապակուց էկրանով է, ֆոկուս ու կադր բռնելու համար, իսկ ներքևինի հետևում փեղկն ու ժապավենն են: Քանի որ օբյեկտիվներն իրար բավականաչափ մոտ են, վերևինի միջոցով տեսած կադրը բավականաչափ ճշգրիտ է: Կոնստրուկցիային ավելացվում է 45 աստիճան թեքված հայելի, որ հնարավոր լինի խցիկին նայել վերևից, ոչ թե հետևից: Ահա թե ինչ է տեսնում վերևից խցիկի մեջ նայող մարդը.

https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/52fe9090e4b04956087afd01/1411323331610-INX7Q9AXSA7WFGRU6VV6/ke17ZwdGBToddI8pDm48kIKtq-0qAsoAZiTrN09IiCBZw-zPPgdn4jUwVcJE1ZvWQUxwkmyExglNqGp0IvTJZamWLI2zvYWH8K3-s_4yszcp2ryTI0HqTOaaUohrI8PIFx_JkrF6ebjUzX-Mnlvh-BsX3P2j88TJOr7UKvOwa14KMshLAGzx4R3EDFOm1kBS/20140919_105902.jpg

Այս համակարգը շատ լավ է աշխատում՝ տալով թե՛ կոմպակտ, թե՛ հեշտ օգտագործելի (rangefinder-ների համեմատ) ֆոտոխցիկներ, ու ժամանակին rangefinder-ները պոպուլյար էին բանակում ու լրագրողների մոտ, իսկ tlr-ները՝ ստուդիային, սիրողական ու քաղաքային լուսանկարիչների մոտ: Լուսանկարիչ Ֆան Հոն (իր մասին առանձին թեմա կբացեմ) ամբողջ կյանքում լուսանկարել է Rolleiflex-ով ու հրաժարվել նոր ֆոտոխցիկ վերցնել:

TLR ֆոտոխցիկների մեծ առավելություն է իրենց ծագումը խոշոր ֆորմատի ֆոտոխցիկներից, ինչն իրենց թույլ է տալիս օգտագործել միջին ֆորմատի (120) ժապավեններ, որոնց կադրը մոտ երկու անգամ ավելի մեծ է, քան 35մմ ժապավենը, արդյունքում՝ ավելի որակով կադրեր, հատկապես՝ դիմանկարների ու խոշոր տպագրության համար:

TLR ֆոտոխցիկների մեծ թերությունն այն է, որ լինզաները փոխելը տեխնիկապես բարդ է, ինչի համար նման ֆոտոխցիկների մեծ մասը թույլ չի տալիս իրենց վրա տարբեր լինզաներ օգտագործել:

Ես պատրաստվում եմ, երբ սկսեմ միջին ֆորմատ նկարել, գնել Minolta Autocord TLR՝ Rolleiflex-ին բացարձակապես ոչ մի բանով չի զիջում, բայց մոտ հինգից տաս անգամ ավելի էժան է:

Rhayader
30.10.2020, 15:45
Եկեք նայենք TLR ֆոտոխցիկների սխեմային.

https://image.jimcdn.com/app/cms/image/transf/none/path/s2dbf74e0170cb1a6/image/if3604aa04e70a584/version/1535439447/image.jpg

Փորձենք այն մինիատյուրիզացնել: Ի՞նչ կլինի, եթե մենք ներքևի լինզայի վրա գտնվող leaf shutter փեղկը տեղափոխենք հետ` ժապավենին գրեթե կպած, ու դարձնենք focal plane shutter, ինչպես մեր rangefinder ու viewfinder կամերաների դեպքում, հայելին դնենք ներքևի լինզայի դիմաց (կադր վերցնելու պահին այն ավտոմատ կբարձրանա վերև), ու ազատվենք վերևի լինզայից, քանի որ ներքևի լինզայի միջոցով կարող ենք տեսնել, թե ինչ է «տեսնում» ֆոտոխցիկը:

Լուծում 4. Single lens reflex

Մենք հասանք ժամանակակից «հայելային» ֆոտոխցիկներին: Ու քանի որ այնքան ենք փոքրացրել խցիկը, որ կարող ենք նորից հետևից դիտել, ոչ թե վերևից, ու որ լուծենք «շրջված պատկերի» խնդիրը, վերևում ավելացնում ենք պենտապրիզմա (հնգանկյունաձև պրիզմա), ու ստանում սա.

https://qph.fs.quoracdn.net/main-qimg-125f9e02e62d566b53c141c7c9122d5e.webp

SLR ֆոտոխցիկի հատույթն այս տեսքն ունի.

https://cdn.shopify.com/s/files/1/2221/0457/products/BIGPINS_7_200x.jpg?v=1574703857

Գրեթե բոլոր հայելային ֆոտոխցիկների վերևում բարձր «կուզ» կա՝ այն հենց պենտապրիզման պահելու համար է:

Թվային բարձր դասի ֆոտոխցիկների մեծ մասը հայելային է (բացի rangefinder Leica ֆոտոխցիկներից), բայց սկսել են տարածվել նաև անհայելի ֆոտոխցիկները, որոնց մասին կխոսենք հաջորդ գրառման մեջ: Թվային հայելային ֆոտոխցիկների մեջ ընդամենը ժապավենը փոխարինված է թվային լուսազգայուն մատրիցայով:

Rhayader
30.10.2020, 15:51
Լուծում 5. Mirrorless

Եթե երբևէ ունեցել եք 2011 թվականից ուշ դուրս եկած հայելային ֆոտոխցիկ, կիմանաք, որ իրենք նաև հնարավորություն են տալիս բարձրացնել հայելին ու պատկերը տեսնել ոչ թե SLR viewfinder-ից (որը տարբեր է դասական viewfinder-ից), այլ հետևի էկրանի վրա: Իսկ ի՞նչ կլինի, եթե մենք ազատվենք հայելուց, պենտապրիզմայից ու մնացած ամեն ինչից: Էկրանն, իհարկե, ավելի պրոբլեմատիկ է պայծառ լույսի տակ, բայց կարող ենք դասական SLR viewfinder-ի փոխարեն դնել թվային viewfinder` փոքրիկ էկրանով: Արդյունքում կստանանք թվային անհայելի ֆոտոխցիկ:

https://www.backscatter.com/ITEM_IMAGES/cn-3075c002aa_5.jpg?resizeid=6&resizeh=600&resizew=600

Այն էլ ավելի փոքր կլինի, քան թվային SLR-ները՝ հայելու բլոկն ու պենտապրիզման ֆոտոխցիկի չափսի զգալի մասն են զբաղեցնում, ու ժամանակակից անհայելի ֆոտոխցիկները տեխնիկապես գրեթե չեն զիջում հայելայիններին (չնայած թվային viewfinder-ը որոշ լուսանկարիչների համար պակաս բնական է, քան հին, օպտիկականը):

Rhayader
30.10.2020, 16:05
Օքեյ, սրանցից ո՞րն է ձերը:

Ամենահին, խարտած ապակուց պատուհանով ֆոտոխցիկները գրեթե բոլորը large format են, իրենք նաև ամենապարզն են, դուք նույնիսկ տանը կարող եք իրենցից սարքել, ինչպես ասացի: Կարող եք նաև գնել՝ The Intrepid Camera Company-ն, օրինակ, դեռ արտադրում է իրենցից: Բայց հիշեք՝ իրենք մեծ են, իրենց դժվար է տեղափոխել: Բայց պրոֆեսիոնալ անալոգային դիմանկարային աշխատանքի համար իրենց դժվար է գերազանցել:

Viewfinder-ով ֆոտոխցիկների մեծ մասը սիրողական են: Եթե ուզում եք ցածր բյուջեով սկսել ժապավեն նկարել ԶՈՒՏ ԻՆՍՏԱԳՐԱՄՈՒՄ ՌԵՏՐՈ ՖՈՏՈՆԵՐ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ ՀԱՄԱՐ, ոչ թե լուսանկարչությամբ քչից-շատից լուրջ զբաղվելու նպատակով, կարող եք շատ էժան սիրողական ժապավենային ֆոտոխցիկ գնել ու նկարել իրենով: Իրենք ամենապարզ ներածական ժապավենային խցիկներն են: Ներկայումս նման խցիկներ գրեթե չեն արտադրվում, այնպես որ՝ հիմնականում օգտագործվածներն են հասանելի:

Rangefinder-ով թվային ֆոտոխցիկներ դեռ արտադրում են Leica-ն ու Fujifilm-ը, հնարավոր է՝ նաև ուրիշ ընկերություններ: Leica-ներն ամենադասականն են, բայցն նաև ամենաթանկը: Սովետական ժապավենային կլոնները հաճախ բավականին հաջող են՝ Zorki-4, FED-4 (Leica II-ի կլոններ), Kiev-4M (Zeiss Ikon Contax ապարատի կլոն), և այլն, ու ավելի բյուջետային, քան Leica-ները:

TLR ֆոտոխցիկներ գրեթե չեն արտադրվում, ստիպված պիտի օգտագործված գտնեք: Rolleiflex-ներն ամենադասականն են, բայց թանկ են ու հազվագյուտ: Ճապոնական կլոններն, ինչպիսին է Minolta Autocord-ը, բավականին հաջող են ու հաճախ չեն զիջում օրիգինալին:

SLR ֆոտոխցիկների դեպքում ձեր ընտրությունն ամենալայնն է (ու ձեր տանը հավանաբար փոշի հավաքող Zenit-E-ն դրա օրինակ է): Թվային հայելային ֆոտոխցիկներ արտադրում են Pentax, Nikon, Canon ընկերությունները (ու այլ ընկերություններ, օրինակ՝ Sony, Leica, բայց բոլորին չես նշի): Ժապավենային՝ հիմնականում պիտի գնեք օգտագործված՝ Pentax, Nikon, Canon, Olympus, Cosina, Minolta և այլն: Առանձին ֆոտոխցիկներն առանձին ռևյու կանեմ:

Անհայելի ֆոտոխցիկների դեպքում Canon-ն ու Nikon-ը մրցակցում են Fujifilm-ի, Sony-ի, Olympus-ի, Panasonic-ի հետ: Leica-ն նույնպես շատ լավ որակի անհայելի թվային ֆոտոխցիկներ է արտադրում: Հատկապես որ rangefinder-ներն դիզայնով արդեն անհայելի են ու իրենց հեշտ է ադապտացնել թվային անհայելի ֆորմատին:

Այնպես որ՝ ընտրությունը նախասիրության ու բյուջեի հարց է:

Rhayader
30.10.2020, 16:39
Վերջին մի բան

Ինչպես հասկացաք՝ ֆոտոխցիկն իրենով շատ պարզ բան է, ու զարգացումներն ուղղված են լուսանկարչի կյանքը հեշտացնելուն (ոչ թե լուսանկարչությունը պրիմիտիվացնելուն, այլ ֆոտոխցիկի տեխնիկական սահմանափակումները փոքրացնելուն, մի լսեք սնոբներին):

Բացի այս լուծումներից, էլի մի քանի բան են ավելացվել ֆոտոխցիկներին, որոնք նույնպես հեշտացնում են լուսանկարչի կյանքը:

Լուսաչափը՝ light meter

Ժամանակի հետ լուսանկարչական ապարատները սկսել են ներառել լուսաչափներ: Zenit-E-ի դեպքում լույսի չափման պատուհանը լինզայի վերևում է, ու ֆոտոխցիկի վերևում կարող եք տեսնել արդյունքը:

https://i.pinimg.com/originals/1e/a9/91/1ea991ab508b3415db4957dea2b5b30c.jpg

Սա, մեղմ ասած, իդեալական չի, որովհետև դուք նաև ստիպված եք ֆոտոխցիկի վրա անվակներ պտտելով ձեռքով լուսաչափի ասեղի ցուցումը համապատասխանեցնել ձեր լինզայի դիաֆրագմային ու ժապավենի լուսազգայունությանը՝ ամեն լուսավորություն փոխվելուց: Փաստացի դուք ձեր ֆոտոխցիկի մեջ ներառված արտաքին լուսաչափ ունեք: Որն առանձնապես լավը չի:

Ավելի լավ ֆոտոխցիկներն ունեն through the lens metering (TTL), այսինքն՝ լուսաչափը լույսը չափում է օբյեկտիվի հետևում, հաշվելով իրական լույսի քանակը, որը մտնում է ֆոտոխցիկի մեջ: Ձեզ պետք է միայն նոր ժապավեն դնելուց նշել ժապավենի լուսազգայունությունը, իսկ մնացած դեպքերում հենց SLR vievfinder-ի ներսում, կադրը բռնելուց, կողքին կտեսնեք սլաք, որը ձեզ կհուշի, թե ինչ կադրի տևողություն ընտրել տվյալ դիաֆրագմայի համար: Իմ Minolta XE-7-ն այդպես է աշխատում: Կամ, ավելի պարզ դեպքերում, սլաքը ցույց կտա, որ կադրը չափազանց լուսավոր-նորմալ-չափազանց մութ է:

https://petapixel.com/assets/uploads/2016/01/av1_850.jpg

Կարճ ասած, լավ, աշխատող TTL լուսաչափով ֆոտոխցիկը շատ կարևոր է անալոգային լուսանկարչության ժամանակ, որպեսզի ճիշտ exposure ընտրելը տառապանք չդառնա: Բայց հիշեք՝ էստեղ ես չեմ խոսում dynamic range-ի մասին՝ երկար պատմություն է, թե ինչ է, բայց այս հարցում կամ ավելի բարդ լուսաչափեր են պետք, կամ լուսանկարչի լավ աչք: Լավ աչք ունենալը միշտ լավ բան է՝ ամեն հարցում պետք չի հույսը դնել տեխնիկայի վրա: Բայց լավ աչքը նաև նշանակում է շատ նկարել, սխալվել, սխալների վրա սովորել:

Focus aid
Իսկ հիմա՝ ֆոկուս բռնելու մասին: Կախված ձեր տեսողությունից ու ապարատի կադրը դիտարկելու հնարավորություններից, ֆոկուս բռնելը կարող է դժվար լինել: Մեծ ֆորմատի (էն ամենաառաջին խմբի, խարտած ապակիով) ֆոտոապարատների վրա կարելի է խարտած ապակուն խոշորացույցով նայել ու հղկել ֆոկուսը:

TLR ֆոտոապարատները հաճախ ներդրված խոշորացույց ունեն՝ նույն նպատակով, կամ split prism (հայելայինների մասին խոսելուց դրանից էլ կխոսենք):

Rangefinder-ները քննարկելուց նկարագրեցի, թե ինչպես են իրենք օգնում ճիշտ ֆոկուս բռնել հեռվաչափի միջոցով: Իրենք ստեղծված են հեշտ, արագ ֆոկուս բռնելու համար:

SLR-ների դեպքում... նորից վերադառնանք Zenit-E-ին: Ինչպես եք ֆոկուս բռնում Zenit-E-ով՝

https://images-wixmp-ed30a86b8c4ca887773594c2.wixmp.com/f/1377d170-f17c-4681-aebf-4c43871e50a3/dyxr9-e989ea9c-2020-4b78-bc39-98502ef9cbfb.jpg?token=eyJ0eXAiOiJKV1QiLCJhbGciOiJIUzI1NiJ9.eyJzdWIiOiJ1cm46YXBwOiIsImlzcyI6InVybjphcHA6Iiwib2JqIjpbW3sicGF0aCI6IlwvZlwvMTM3 N2QxNzAtZjE3Yy00NjgxLWFlYmYtNGM0Mzg3MWU1MGEzXC9keXhyOS1lOTg5ZWE5Yy0yMDIwLTRiNzgtYmMzOS05ODUwMmVmOWNiZmIuanBnIn1dXSwiYXVkIjpbInVybjpzZXJ2aWNl OmZpbGUuZG93bmxvYWQiXX0.nCTlKM_lqDghrosKcd_HqojViXxsefnOa_aGnQu2xZw

Դատարկ, մինիմալիստական էկրան, ոչ մի օգնող բան: Պատասխանը՝ աչքաչափով: Եթե տեսողության խնդիրներ ունեք, կամ աչքաչափը բավականաչափ ճշգրիտ չի՝ ցավում եմ: Ստիպված եք ավելի հին ֆոտոխցիկների նման՝ ենթադրել հեռավորությունը ձեր ու սուբյեկտի միջև, օգտվել լինզայի վրայի նշումներից:

Բայց սա չի նշանակում, որ բոլոր SLR-ներն են այդպես պրոբլեմատիկ: Նույնիսկ ավելի նոր Zenit TTL, Zenit 122 մոդելներում այս խնդիրը լուծված է split prism focusing-ի միջոցով:

Ի՞նչ է split prism focusing-ը: Viewfinder-ի մեջտեղում մեջտեղից կիսված օղակ կա: Օղակի մեջ առնված պատկերը «ջարդված» է երկու կտորի: Ֆոկուսը բռնելով դուք երկու կտորները մոտեցնում եք իրար, մինչև ամբողջական պատկեր ստանաք: Մոտավորապես այս տեսքն ունի.

https://i.stack.imgur.com/cjOO8.jpg

Սա երևի ամենահեշտ տիրապետելի ու ինտուիտիվ մեխանիզմներից է, որ ունեն ժապավենային SLR-ները, ու որը ես շատ կուզեի տեսնել թվային SLR-ների վրա:

Անհայելի թվային ֆոտոապարատների վրա քանի որ ամեն ինչ թվայնացված է, ֆոկուսին օգնող մեխանիզմներն էլ ավելի ժամանակակից են: Օրինակ՝ focus peaking-ը, որն ընդգծում է ֆոկուսի մեջ գտնվող սուբյեկտի ուրվագծերը.

https://ilovehatephoto.com/wp-content/uploads/2015/01/focus-peaking-mirrorless_10_reasons_iLHP.jpg

Կարճ ասած, թեկուզ հին ժապավենային, բայց լավ ֆոտոխցիկի վրա ձեռքով ֆոկուս բռնելն իրենից ոչ մի դժվարություն իրականում չի ներկայացնում, ու ժամանակի հետ դառնում է բավականին արագ ու վարժ բան: Ընդհանրապես կարիք չկա մանուալ ֆոկուսից վախենալ, եթե գիտեք, թե ինչ եք անում:

Առավել ուշ շրջանի (80-ականներից սկսած) ժապավենային SLR-ներն ու բոլոր DSLR/mirrorless ֆոտոխցիկները նաև ավտոֆոկուս ունեն, երբ ֆոտոխցիկն ավտոմատ բռնում է ֆոկուսը, բայց դա շատ երկար թեմա է, ու ավելի լավ կլինի՝ ավտոֆոկուսի մասին ձեզ պատմի ինչ-որ մեկն, ով ավտոֆոկուս օգտագործում է:

Rhayader
30.10.2020, 20:53
Ինչպես հասկանալ crop factor-ը

Crop factor-ը թվային ֆոտոապարատների դեպքում ցույց է տալիս, թե ինչ պես է տվյալ ֆոտոխցիկի մատրիցան չափսով տարբերվում 35մմ ժապավենի կադրի չափսից:

Պատկերացրեք՝ վերցնեք մի քանի տարբեր չափսերի մատրիցաներով ֆոտոխցիկներ, իրենց վրա դնեք նույն օբյեկտիվը, ու նկարեք լրիվ նույն կադրը: Ահա թե ինչ կնկարի ամեն ֆոտոխցիկը՝ կախված իր մատրիցայի չափսից.

https://i2.wp.com/digital-photography-school.com/wp-content/uploads/2015/11/Crop-Factors.jpg?w=600&h=1260&ssl=1

Full frame մատրիցայով ֆոտոխցիկների crop factor-ը 1 է՝ իրենց մատրիցան 35մմ ժապավենի կադրի չափ է:
Nikon, Pentax, Sony, Fujifilm ֆիրմաների APS-C մատրիցայով ֆոտոխցիկների crop factor-ը 1.5 է՝ իրենց մատրիցան 1.5 անգամ ավելի փոքր է, քան 35մմ ժապավենի կադրը:

Canon ֆիրմայի APS-C մատրիցայով ֆոտոխցիկների crop factor-ը 1.6 է՝ իրենց մատրիցան 1.6 անգամ ավելի փոքր է, քան 35մմ ժապավենի կադրը:

Micro Four-Thirds (MFT) ֆոտոխցիկների crop factor-ը 2 է՝ իրենց մատրիցան երկու անգամ ավելի փոքր է, քան 35մմ ժապավենի կադրը:

Ի՞նչ է փոխում crop factor-ը
Շատ բաներ:

1. Նույն կադրը ստանալու համար, ավելի բարձր crop factor-ով ֆոտոխցիկին նույնքան անգամ ավելի լայն օբյեկտիվ է պետք: Օրինակ՝ full frame մատրիցայի վրա 50մմ օբյեկտիվի արդյունքը ստանալու համար micro four thirds մատրիցայի վրա պետք կլինի 25մմ օբյեկտիվ: Բարձր crop factor-ով մատրիցաները կարողանում են ավելի փոքր օբյեկտիվներով բարձր խոշորացում ստանալ, բայց տուժում են, երբ հարցը վերաբերում է ավելի լայն օբյեկտիվներին (որակով լայն օբյեկտիվներն ավելի թանկ են):

2. Նույն սերնդի full frame ֆոտոխցիկներն ավելի լավ են աշխատում վատ լուսավորության դեպքում՝ ավելի մեծ մատրիցան ավելի շատ լուսային ինֆորմացիա է ստանում, ու մեծ մատրիցայի վրա էլեկտրական աղմուկից, մատրիցայի տաքացումից, այլ խնդիրներից ավելի հեշտ է խուսափել: Բարձր ISO-ների դեպքում ավելի կիրառելի են, այլ կերպ ասած:

3. Մեծ մատրիցա՝ ավելի շատ ինֆորմացիա, ավելի մաքուր դետալներ:

4. Full frame մատրիցա սարքելը մոտ 20 անգամ ավելի թանկ է, քան APS-C մատրիցա սարքելը: Դրա համար էլ full frame ֆոտոխցիկները շատ ավելի թանկ են:

5. DOF-ը (թե ինչքան «խորությամբ» է կադրը ֆոկուսի մեջ, էստեղ բացատրել եմ (https://www.akumb.am/showthread.php/68114-%D4%BB%D5%B6%D5%B9%D5%BA%D5%A5%D5%BD-%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%A5%D5%AC-%D6%85%D5%A2%D5%B5%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE?p=2607016&viewfull=1#post2607016)): DOF-ն իրականում ոչ մի ուղղակի կապ չունի մատրիցայի չափսի հետ: Բայց քանի որ այն կախված է հեռավորությունից, ու մեծ մատրիցան թույլ է տալիս ավելի մոտիկից նույն կադրը վերցնել, արդյունքում մեծ մատրիցաները թույլ են տալիս ավելի մակերեսային DOF վերցնել ու հեշտ սուբյեկտն իզոլացնել ֆոնից: Դրա համար իրենք ավելի հարմար են, օրինակ, դիմանկարների համար:

6. Աստրոֆոտոգրաֆիայի դեպքում վերևում նշված բոլոր գործոնները (լինզայի տեսադաշտն ավելի ամբողջական օգտագործելը, վատ լուսավորության դեպքում էֆեկտիվությունը, ավելի բարձր դետալիզացիան և այլն) մատրիցայի չափսը դարձնում են բավականին կարևոր գործոն:

Ու ցանկը կարելի է հավերժ շարունակել:

Բայց լավ, ի՞նչ հետևություն անել սրանից:

Փոքր մատրիցայով ֆոտոապարատները սովորաբար ավելի փոքր ու էժան են:

Մեծ մատրիցայով ֆոտոապարատները սովորաբար ավելի որակով կադրեր են տալիս ու թանկ են:

Փոքր մատրիցայով ֆոտոապարատները կարողանում են մեծ խոշորացում ապահովել համեմատաբար փոքր լինզաներով:

Մեծ մատրիցայով ֆոտոապարատներին ավելի հասանելի են լայն օբյեկտիվները, հետևաբար՝ բնապատկերներ նկարելն ավելի հեշտ է:

Ի՞նչ հետևություն անել սրանից: Crop factor-ը կարևոր է հասկանալ, որպեսզի իմանաք, թե ինչ ակնկալեք ձեր ֆոտոապարատից: Բայց ինքը ֆոտոապարատի վատ կամ լավ լինելու նշան չի: Ի՞նչն է ձեզ համար ավելի կարևոր, կոմպակտությու՞նը, թե՞ կադրի որակը: Դուք հեռու՞ օբյեկտներ եք նկարելու, թե՞ լայն կադրեր:

Հասկանալով, թե ինչ եք ուզում ստանալ ձեր ապարատից, կարող եք հասկանալ, թե ինչ ապարատ է ձեզ պետք:

Մի բացառությամբ: Մի գնեք կոմպակտ մատրիցայով ֆոտոապարատներ, իրենք անիմաստ են: