Ռուֆուս
17.12.2015, 22:55
Հայփերիոն Կանտոսը ամերիկացի գրող Դեն Սիմմոնսի գիտաֆանտաստիկ մագնում օպուսն է: Բաղկացած է չորս գրքից.
1. Hyperion/Հայփերիոն - 1989թ (Լոկուս ու Հուգո մրցանակներ)
2. Fall of Hyperion/Հայփերիոնի անկումը - 1990թ (Լոկուս մրցանակ, Հուգո և Նեբուլա մրցանակների նոմինացիաներ)
3. Endymion/Էնդիմիոն - 1996թ (Լոկուս մրցանակի նոմինացիա)
4. Rise of Endymion/Էնդիմիոնի վերելքը 1998թ (Լոկուս մրցանակ, Հուգո մրցանակի նոմինացիա)
Եթե վերցնենք միջնադարյան «Քենթրբերիի պատմվածքները», 19-րդ դարի ռոմանտիկ անգլիացի պոետ Ջոն Քիթսի պոեզիան, ճիզվիտ փիլիսոփա Թեյլհարդ դե Շարդենի ուսմունքը, ֆիզիկոս Ստիվեն Հոքինգի հայտնագործությունները ֆիզիկայի ոլորտում, էս ամենը խառնենք իրար ու տանենք հեռավոր ապագա, կստացվի Սիմմոնսի Հայփերիոն Կանտոսը:
Մի խոսքով, 28-րդ դար, մարդկությունը նվաճել ու գաղութացրել է տարբեր աստղեր ու գալակտիկաներ, սակայն «մեծ սխալի» հետևանքով կործանել է Երկիր մոլորակը: Քաղաքակրթությունը կառավարում է մարդկանց ու գերհզոր համակարգիչներից կազմված հեգեմոնիան: Իսկ Երկիր մոլորակն ամենաառաջինը լքած գաղութարարների հետնորդները՝ ouster-ները ովքեր ապրում են ամենահեռու գալակտիկաներում, սպառնում են պատերազմ սկսել հեգեմոնիայի դեմ: Հեռավոր Հայփերիոն մոլորակի վրա գտնվում է առեղծվածային «Ժամանակի գերեզմանները», որոնց առաքելությունը ոչ ոք չգիտի, սակայն շուտով գերեզմանների մոտ սկսվում են անոմալիաներ և հայտնվում է «Շրայք» անունով հրեշը, ով աջ ու ձախ մահ է սփռում: Հեգեմոնիայի տարբեր անկյուններում իր գործունեությունն է սկսում այսպես կոչված «Շրայքի եկեղեցին», ով կանխագուշակում է մարդկային քաղաքակրթության կործանումը ու ուխտագնացներ է ուղարկում Հայփերիոն, ովքեր ցանկանում են պարզել Շրայքի գաղտնիքը, սակայն նրանցից ոչ մեկ կենդանի չի մնում Շրայքի հետ հանդիպումից հետո:
Եվ հիմա երբ մարդկությունը կանգնած է եղբայրասպան պատերազմի շեմին, «Շրայքի եկեղեցին» վերջին ուխտագնացներին է ուղարկում հեռավոր Հայփերիոն: Նրանք յոթն են՝ կաթոլիկ հոգևորականը, գալակտիկ զինվորականը, պոետը, տամպլիեր նավապետը, գիտնականը, դետեկտիվը ու Հայփերիոնի նախկին կոնսուլը: Նրանք բոլորն էլ նախկինում ինչ-որ առնչություն ունեցել են Շրայքի հետ, ինչը փոխել է նրանց կյանքը, նրանք գիտակցում են, որ իրենցից վեցը ուխտագնացության վերջում կմեռնեն ու մենակ մեկը առիթ կունենա հանդիպել Շրայքին ու միգուցե կանխել մարդկության կործանումը: Սրանից ավել ոչ մի բան չեմ կարող ասել, որովհետև կսպոյլեմ:
Մի խոսքով, ահավոր լավն են: Ես նոր չորրորդ գրքին եմ հասել, բայց էն աստիճան լավն ա, որ դեռ չվերջացրած, ուզում եմ մի հատ էլ կարդամ:
Իսկ Սիմմոնսի երևակայությանը վերջ չկա, էս վեպերը hard sci-fi-ի թերևս լավագույն գրքերից են, մեջն ամեն ինչ կա, թե գալակտիկ պատերազմներ, թե մարդկային բանականության ու արհեստական սուպերբանականության հակադարձում, թե տարօրինակ ու էկզոտիկ աշխարհներ, թե կիբորգներ ու ռոբոտներ, թե գերզարգացած տեխնոլոգիաներ, թե կրոնական մտորումներ, թե պոստ-հումանիստական փիլիսոփայություն: Մի խոսքով սայ-ֆայի բոլոր երկրպագուներին (ու ոչ միայն) խորհուրդ եմ տալիս անպայման կարդալ:
1. Hyperion/Հայփերիոն - 1989թ (Լոկուս ու Հուգո մրցանակներ)
2. Fall of Hyperion/Հայփերիոնի անկումը - 1990թ (Լոկուս մրցանակ, Հուգո և Նեբուլա մրցանակների նոմինացիաներ)
3. Endymion/Էնդիմիոն - 1996թ (Լոկուս մրցանակի նոմինացիա)
4. Rise of Endymion/Էնդիմիոնի վերելքը 1998թ (Լոկուս մրցանակ, Հուգո մրցանակի նոմինացիա)
Եթե վերցնենք միջնադարյան «Քենթրբերիի պատմվածքները», 19-րդ դարի ռոմանտիկ անգլիացի պոետ Ջոն Քիթսի պոեզիան, ճիզվիտ փիլիսոփա Թեյլհարդ դե Շարդենի ուսմունքը, ֆիզիկոս Ստիվեն Հոքինգի հայտնագործությունները ֆիզիկայի ոլորտում, էս ամենը խառնենք իրար ու տանենք հեռավոր ապագա, կստացվի Սիմմոնսի Հայփերիոն Կանտոսը:
Մի խոսքով, 28-րդ դար, մարդկությունը նվաճել ու գաղութացրել է տարբեր աստղեր ու գալակտիկաներ, սակայն «մեծ սխալի» հետևանքով կործանել է Երկիր մոլորակը: Քաղաքակրթությունը կառավարում է մարդկանց ու գերհզոր համակարգիչներից կազմված հեգեմոնիան: Իսկ Երկիր մոլորակն ամենաառաջինը լքած գաղութարարների հետնորդները՝ ouster-ները ովքեր ապրում են ամենահեռու գալակտիկաներում, սպառնում են պատերազմ սկսել հեգեմոնիայի դեմ: Հեռավոր Հայփերիոն մոլորակի վրա գտնվում է առեղծվածային «Ժամանակի գերեզմանները», որոնց առաքելությունը ոչ ոք չգիտի, սակայն շուտով գերեզմանների մոտ սկսվում են անոմալիաներ և հայտնվում է «Շրայք» անունով հրեշը, ով աջ ու ձախ մահ է սփռում: Հեգեմոնիայի տարբեր անկյուններում իր գործունեությունն է սկսում այսպես կոչված «Շրայքի եկեղեցին», ով կանխագուշակում է մարդկային քաղաքակրթության կործանումը ու ուխտագնացներ է ուղարկում Հայփերիոն, ովքեր ցանկանում են պարզել Շրայքի գաղտնիքը, սակայն նրանցից ոչ մեկ կենդանի չի մնում Շրայքի հետ հանդիպումից հետո:
Եվ հիմա երբ մարդկությունը կանգնած է եղբայրասպան պատերազմի շեմին, «Շրայքի եկեղեցին» վերջին ուխտագնացներին է ուղարկում հեռավոր Հայփերիոն: Նրանք յոթն են՝ կաթոլիկ հոգևորականը, գալակտիկ զինվորականը, պոետը, տամպլիեր նավապետը, գիտնականը, դետեկտիվը ու Հայփերիոնի նախկին կոնսուլը: Նրանք բոլորն էլ նախկինում ինչ-որ առնչություն ունեցել են Շրայքի հետ, ինչը փոխել է նրանց կյանքը, նրանք գիտակցում են, որ իրենցից վեցը ուխտագնացության վերջում կմեռնեն ու մենակ մեկը առիթ կունենա հանդիպել Շրայքին ու միգուցե կանխել մարդկության կործանումը: Սրանից ավել ոչ մի բան չեմ կարող ասել, որովհետև կսպոյլեմ:
Մի խոսքով, ահավոր լավն են: Ես նոր չորրորդ գրքին եմ հասել, բայց էն աստիճան լավն ա, որ դեռ չվերջացրած, ուզում եմ մի հատ էլ կարդամ:
Իսկ Սիմմոնսի երևակայությանը վերջ չկա, էս վեպերը hard sci-fi-ի թերևս լավագույն գրքերից են, մեջն ամեն ինչ կա, թե գալակտիկ պատերազմներ, թե մարդկային բանականության ու արհեստական սուպերբանականության հակադարձում, թե տարօրինակ ու էկզոտիկ աշխարհներ, թե կիբորգներ ու ռոբոտներ, թե գերզարգացած տեխնոլոգիաներ, թե կրոնական մտորումներ, թե պոստ-հումանիստական փիլիսոփայություն: Մի խոսքով սայ-ֆայի բոլոր երկրպագուներին (ու ոչ միայն) խորհուրդ եմ տալիս անպայման կարդալ: