Զադե

[Ռեյ սամա]

- Հո չե՞մ ցավեցնում,-ժպտում եմ,- էս լեյկոպլաստից կարմրում ա մաշկդ: Հիմա վիրակապեմ-վերջացնեմ, կգնաս տուն, արդեն լողանալ կարող ես, օճառով վերքը լավ կլվանաս, չվախենաս, բայց եռման չանես ջուրը: Հետո եթե ուզես ստերիլ անձեռոցիկով ուղղակի ծածկի, եթե չէ՝ բաց էլ թող: Հա, մաշկդ կարմրում ա, թղթից լեյկո կվերցնես, հակաալերգիկ ա:
-Էն բարակի՞ց: Իսկ դիետա՞ պիդի պահեմ:
-Հա, սրանից,-ցուց եմ տալիս ձեռքիս բարակ փաթույթը,- կամ լավ, էս մեկը վերցրու մոտդ, էլ նորը մի առ: Չէ, դիետա պետք չի, բայց թեթև սնվի, քնելուց առաջ բան մի կեր, վերջին ուտելդ առնվազն 4 ժամ առաջ: Հիմա որ դուրս գաս, բժշկի հետ կխոսես, ինքը քեզ լավ կբացատրի: Հա՛, ձեր յուղերից չքսես մաշկիդ էս մի քանի օրը:
Կտրում եմ լեյկոպլաստի ավելորդ մասերը, սովորության ուժով ձեռքի ափով նորից թեթևակի անցնում եմ վիրակապի վրայով՝ հարթ է նստել: Մի կերպ օգնում եմ վեր կենա, հողաթափերն եմ հագցնում: Դժվարանում է շարժվել, դե, առնվազն 110կգ քաշ ունի, բայց իմ բոյին է: Կանգնում է, հագնվում, ուղղում գլխաշորը: Ձեռքը պարզում է, բռնում եմ ձեռքը: Կարճ, կլորիկ մատերով սեղմում է ափս, դնում իր որովայնին:
-Զորենաս դու, բալե՛ս, էս դալար մատներդ ինչի կպնեն՝ լավանա ու հաջողի… Էս փորով 11 երեխա եմ բերել, ամեն օր իրանց համար Շամսին կաղոթիմ: Հիմիկ արդեն 12-ի համար պիտի աղոթիմ, Արևս քեզանից անպակաս էղնի,-գրկում է, ես էլ եմ գրկում:
Վիրակապարանի դուռը փակում եմ հետևից, նստում եմ աթոռակին: Ժպտում եմ:

Կարտոֆիլ եմ կճպում, աչքս առնում է թևիս ժամացույցին՝ 19:50 է: Մի տաս րոպե առաջ է ժամացույցը, գիտեմ, բայց շտապում եմ: Շունս հաչում է հատակի վրա, գրոհում, կատաղի փորում, ճանկռում մանրահատակը՝ ցուցադրելով իր որսորդական տաղանդներն ու քաջությունը, ուստի՝ անառարկելի պիտանիությունը տնտեսության մեջ: Հետո մի պահ նստում է, կարճ պոչն անհանգիստ տպտպացնում գետնին: Գիտեմ, որ ինձ է նայում:
-Հեսա գնում ենք, սպասի մի քիչ,-վերջին կարտոֆիլը գցում եմ ջրով ամանի մեջ, արագ լվանում ձեռքերս,-արևը սպասում ա, դու չէ՞:
Դուրս ենք գալիս տնից, շունս արդեն գիտի ուր պետք է գնա: Չեմ կապում, վազում է առաջ, լուռ քայլում եմ հետևից: Մինչև մայրամուտ մի կես ժամ ունենք դեռ: Բարձրանում ենք մեր «բլրակի» վրա, ես նստում եմ մայթեզրին, շունս «Վաճառվում է տարածք» ցուցանակի ձողն է նշում:
-Նշի, նշի, լավ որ նշես՝ կկարծեն, թե մերն է, էլ չեն ծախի:

Նայում եմ արևին, լսում եմ արևը, շնչում եմ արև: Մայրամուտ: Արդեն 1000-երորդ տարին:

[Ռեյ սամա]

Էլյա

1
-Տոռնյիիիկ, տոռնիիիի՜կ:
...մեր բակում, ազնվամորու թփերի մեջ ծածկված-կանգնած եմ, թաքուն, արջավարի խժռում եմ հյութալի հատապտուղներն ու լսում:
-Տոռնյիի՜կ, Ռա՜ֆիիկ,-Ձայնը շնչակտուր է, բարկացած,-զմեյա պադկալոդնայա, շոբ ծիբե պուստո բիլո: Լսում ա է, ու չի պատասխանում…
Ձայնը գնալով թուլանում է, Ձայնը ներս է գնում, էլ չեմ լսում: Ծիծաղում եմ: Բղավողը Էլյան է՝ մոտ 70 տարեկան կին, ով վերջին 45-50 տարին Հայաստանում է ապրել, բայց այդպես էլ նորմալ հայերեն խոսել չի սովորել. տիկին Էլյան՝ շատ բարի ու ժպտերես կին, ումից ես ռուսերեն հայհոյել ու անիծել եմ սովորել: Չգիտեմ ինչու հիշեցի...իրականում տիկին Էլյան չի բղավում էլ, բայց այս ամառ ևս ազնվամորու թփերի մեջ կանգնած՝ ինձանից անկախ հիշեցի Էլյայի ականջ ծակող Ձայնը, փոքրիկ, ծիծաղկոտ աչքերը ու սև կատվին:

***

Ծուլորեն դեպի տուն էի քայլում, երբ մեր «արանքի» մոտ Էլյան բռնացրեց չարչրկված ու ահավոր ծարավ մեղսավորիս:
-Օյ, Ռիմոչկա, ո՞նց ես բալա,-գրկում է, համբուրում,-էս ոնց ես մեծացել, վզռոսլայա սավսեմ, օյ կակ վռեմյա տո լեծիտ...
Պատմում եմ ինձանից, հարցնում եմ ոնց են, ինչ կա, ստանում եմ սպասված ու ծանոթ պատասխաններ՝ հստակ նախանշված ու նախապես ծրագրված զրույց, որ տասնյակ անգամներ կրկնվում է, երբ ամռանը տուն եմ գալիս ու հանդիպում ոչ մտերիմ, բայց ոչ էլ հեռու մարդկանց: Հրաժեշտ տալուց առաջ կանչում է ինձ իրենց տուն, թե՝ աղջիկս լավ չի, արի մի հատ տես ի՞նչ խորհուրդ կտաս: Խոստանում եմ, որ կգնամ ու մինչև տուն մնացած մի քանի տասնյակ մետրն անցնում՝ մտորելով պատասխանատվության, խղճի, մարդկանց՝ ինձ հետ կապած հույսերի, սպասելիքների ու դրանց հետ հեչ չբռնող հնարավորություններիս մասին:

[Ռեյ սամա]

2

«Ծանոթներիդ մի՛ ախտորոշիր ու առավել ևս մի՛ բուժիր»:
բժիշկ Հ.Մ.

-Դոչենյկա, ինճ լավա, որ եկառ, առի առաջ...Մուսկա՞ս, ահ, սատկել ա դավնո, բեդնայա մոյա: Մուժ մոյ Ռյաֆիկ տոժե զաբոլել, ինսուլտ, լավ ճի, վերևում պառկած ա: Կոֆե բո՞ւձեշ: Հա, ստեյա Մարինկաս, վի պագավառիծե, հեսա գամ:
Բազմոցին մոտ քառասուն տարեկան կին է պառկած՝ քնած է թվում: Մոտենում եմ՝ դիտավորյալ ոտքերս սովորականից ամուր դնելով գետնին: Ի պատասխան մաշված, փայտյա հատակը ճռում է՝ ձգված, ծանրորեն, մեծ դժվարությամբ: Կինը բարձրացնում է գլուխը, ծռմռված շուրթերը ժպիտ են ենթադրում: Հենվելով արմունկներին փորձում է նստել տեղում…շարժումներն ասես նմանակում են հատակի ճռռոցին: Հայացքը բացակայում է, աչքերը հանգած են: Աչքի է զարնում մաշկի զարմանահրաշ դեղինը՝ վառ, հագեցած, հյութալի դեղին: «Լյարդը չի աշխատում/լեղածորանն ա փակ/արյունն ա,-գլխումս աշխատանքի ալգորիթմ է կազմվում,-ափսոս, որ իրականում գրքի պես չի, ըստ պատճառների՝ նարնջագույն, կանաչավուն, լիմոնի՝ տեսնեիր ու պրծ...սաղ էլ դեղին են ու անջատված»:
-Բարև, ո՞նց ես,-կարծես չեմ տեսնում ոնց է...
Կարճ նախաբանից ու դանդաղկոտ սիրալիրություններից հետո թևակոխում ենք բուն քննարկման փուլ: Հարցուփորձի ընթացքում դեղնության պատճառներից երկուսը մնում են հետին պլանում՝ լեղածորանն է փակ: Խնդրում եմ, որ որովայնը բացի. դիտում եմ, բախում, շոշափում՝ ամեն ինչ ճիշտ այնպես, ինչպես տեսել եմ շատ անգամներ, բայց քիչ եմ արել: Ի զարմանս ինձ քիչ թե շատ ստացվում է, որոշ բաներ եմ հասկանում՝ լյարդը մեծացած է, աղիները փքված: Մատերս խորացնում եմ լյարդի ուղղությամբ, փորձում եմ եզրը շոշափել՝ չի հաջողվում, փոխարենը՝ ցավոտություն ու պնդացում: Ջերմություն ունի: Մի քանի այլ բան եմ ստուգում ու տարակուսում՝ մյուս երկու պատճառներն էլ կան. մաշկին փոքրիկ կապտուկներ, աչքի շաղկապենին անգույն է, արյան կորուստ է նշում: Շփոթմունքս կոծկում եմ սիրալիր ժպիտով, մի քանի այլ՝ շեղող հարցեր եմ տալիս՝ ընթացքում տենդագին փնտրելով մի բան, որ կմիավորեր երեք պատաճառն էլ: Չեմ ուզում մտածել, թե իրարից անկախ են զարգացել, քա՜վ լիցի, մեր օրգանիզմը չափազանց խելացի է նման բան թույլ տալու համար: Բան չեմ հասկանում: Ի վերջո ենադրում եմ, որ լեղապարկը քարերով լցված է: Արնահոսությունը՝ սիմպտոմատիկ խոց ունի (նախկինում խնդիրներ ունեցել է, ժառանգականությունը կա, վերջերս էլ մեծ քանակով ցավազրկողներ է խմել): Իսկ լյարդը...էլի գցում եմ ցավազրկողների վրա, որոնց մեջ նաև լյարդը վնասողները կան: Խնդրում եմ, որ ինչքան հնարավոր է շուտ գնա հիվանդանոց, սոնոգրաֆիա անցնի, տեսնեն ինչ է: Հասկանում եմ, որ չի գնա, սկսում եմ վախեցնել: Իսկ նա դեղ է ուզում՝ ցավազրկող: Ասում եմ գնա, որ ստուգեն, դեղ կկարողանան ասել, օդի մեջ ո՞նց ասեմ: Չի հասկանում, դե՛ղ է ուզում, ուզում է, որ օգնե՛մ իրեն. ո՞նց բացատրեմ, որ չեմ կարող՝ չափազանց անփորձ եմ, չափազանց վախկոտ, չափազանց…
Իրականում անտանելի պահ է՝ հա՛մ հիվանդության դեպ պետք է պայքարել, հա՛մ հիվանդությունը կրողի: Զայրույթս էլ եմ ժպիտով կոծկում:
Դուրս գալուց Էլյային էլ եմ ասում նույնն, ինչ աղջկան.
-Լյավ բալա, կէթանք, խոմ իրա ասելով ճի՞:

***

-Ռի՛մա, եթե հենց էս պահին չվերջացնես, տեղ էլ չենք գնա,-ասածին լրիվ հակառակ դուրս է գալիս տանից՝ խիստ կանացիորեն շխկացնելով դուռը:
-Մամ, դե լավ վայ, մի րոպե, հեսա պատրաստ կլինեմ,-հապճեպ հանում եմ մի վերնաշապիկը, մյուսն եմ քաշում հագս, ինչու՝ ինքս էլ չգիտեմ, նույնն են ընդհանուր առմամբ: Սա էլ եմ հանում, հագնում ամենաառաջինը, վերցնում վերարկուն ու ինքս ինձանից, միշտ սեղմող ժամանակից նեղացած վազում մորս հետևից. վերարկուն ինչպես միշտ արդեն դրսում կհագնեմ:
Երթուղայինում բավականին տաք է: Ձևացնում եմ, թե դուրս եմ նայում, իսկ ապակիներն անթափանց են՝ վերևից քրտնած, ներքևից սառցակալված: Վաղ առավոտյան նույնիսկ նախշեր կարելի է բռնացնել դրանց վրա, բայց հիմա նախշերը բազմաթիվ անգամներ հալվել-սառել են՝ վերածվելով բարալիկ, անթափանց ու պղտոր սառցաշերտի: Մայրս արմունկով բոթում է կողս: Գիտե՛մ ինչ է ասելու՝ երթուղայինում նստած կանանցից մեկը կեղծամով է, փոս ընկած աչքերի վերևում խնամքով նկարված ունքեր ունի, շպարի հաստ շերտը թաքցնում է դեմքի գույնը, թավշյա շարֆը ծածկում է պարանոցը, իսկ շարֆի ու շպարի միջև ճչան ու մերկ՝ դեղնահողագուն մաշկի մի շերտ է...
-Հա մամ, տեսել եմ,-ավելին եմ տեսել, քան դու:

-Ռիմ, մարշրուտկի էն կնգան տեսա՞ր,- խոսակցությունը շարունակում ենք արդեն տանը:
Մի պահ ընդհատում եմ հեռախոսի էկրանը կատաղի տեմպով թմբկարահելը (չատը մի քիչ կսպասի)՝ փորձելով հասկանալ՝ ու՞մ նկատի ունի:
-Հաա...պարիկով, չէ՞:
-Հա, վայթե քիմյա էր ստանում:
-Ընձ'էլ տենց թվաց,-էլի էկրանին եմ նայում:
-Ռիմ, ասերի՞, որ Մարինկան ա մեռե:
-Ի՞նչ Մարինկա, մեր:
-Էն մեր հարևան, Էլյայի աղջիկն էլի:
Անսպասելի սառնություն եմ զգում. ժողովուրդն ասում է մի դույլ սառցաջուր շուռ տվեցին գլխիս, կարծում եմ հենց դա է:
-Ինչի՞ց, մամ:
-Ուռուցք ուներ, ասում են թաքցնում էր: Գթան, էն էլ ասին էլ սկի բան չենք կարա անենք, մե ամսից մեռավ:
Լռություն…
-Չես նեղվում, չէ՞, մամ,-կոծկում եմ...ժպտում եմ,-ինչ անենք հմի, օղորմի հիրան:
«Ահա թե ինչ...ո՞նց մտքովս չէր անցել: Սակավարյունություն, վնասված լյարդ, կիսով չափ փակված լեղուղիներ...ուռու՛ցք, ուռուցք...իսկ ինչու՞ մտքովս չէր անցել»: Ուղղակի մտածում եմ, ոչինչ չեմ զգում՝ ոչ ափսոսանք, ոչ ցավ, ոչ մեղք. ոչինչ չեմ պատկերացնում ու չեմ վերհիշում, չեմ փորձում լրացնել պակասող հատվածները՝ ինչպես մեկ այլ դեպքում կանեի: Մատերիս ծայրերը տաքանում են՝ հիշում են մարմնի ջերմությունն ու պնդացած հյուսվածքը մաշկի տակ: Մատերիս ծայրերն էլ չեն մոռանա:

Մայրս էլ է հիվանդ:

Էլյան էլ չի բղավում: Փեսան ու թոռները երկրում չեն, ամուսինն աղջկանից մի ամիս հետո մահացավ:

[Ռեյ սամա]

http://www.youtube.com/watch?v=dRDsa99fMuw Հոգիս մի տեսակ լցված է այս երգով:love

Երգի անունը կարդացի այնպես, իբր-թե մոգական բառեր եմ ասում, ու մտքումս թաց, լողացող պատկերներ առաջացան՝ սառած ոտքեր ու փոքրիկ կարոտ...ինչքան հիշողություններ են պահում երգերը, չէ՞...թաքցնում են իրենց մեջ, հնգաշերտ տողերի ծալքերում, հետո՝ հենց երգի անունը տաս, հիշես բառերը կամ երաժշտությունը /բայց մոգական ձևով/՝ պահված հիշողությունդ մաս-մաս, քիչ-քիչ վերադարձնում են...


Չգիտեմ աշուն էր, թե գարուն, բայց անձրև էր ու շատ ցուրտ: Երևի աշուն կլիներ, ձմռան դեմ, իրոք շատ էր ցուրտ: Մայթի տակ վտակներ էին, մայթի վրա՝ վտակներ, ճամփի մեջտեղում՝ վտակներ... Ակնոցս հանում էի՝ աշխարհը մոխրագույն էր ու լղոզված: Միշտ ականջակալներով՝ երաժշտություն, ձայներ չկային: Ժամանակակից մարդու թերություններից մեկը վատ տեսողությունն է, մյուսը, որ ավելի շատ զավեշտալի է՝ լսողության ինքնակամ անջատումը: Գլուխս թաց էր, լողանում՝ դուրս էի գալիս, մեկ էր, որ առանց անձրևանոցի եմ: Ոտքերս վարկենապես թրջվում էին՝ մի ամառ ոտքերիս ապրած, բարակ, կողքերից ճաքճքած կեդերը վաղուց զոհված, բայց անթաղ էին:
Հա՛, որոշ բաներ չեն փոխվում: Ինչպես միշտ ուշանում էի դասից, ինչպես միշտ չէի տեսնում մոտեցող երթուղայինների համարները, մեկ պայուսակն էի մոռանում, մեկ հեռախոսը: Կանգառում որպես կանոն 2 տեսակի մտքեր էին տանջում ինձ. նախ՝ առաջին հարմար տրանսպորտով գնալ ու հասնել 25-30 րոպեում, թե մի 10-15 րոպե սպասել ուշ-ուշ, բայց կարճ ճանապարհով գնացող տրանսպորտին ու հասնել 20 րոպեում /չգիտես ինչու՝ միշտ հաղթում էր ուշ-ուշ եկողը/ ու երկրորդ՝ տանն եմ գիշերելու, թե հիվանդանոցում...
Հասնում էի դասի սկզբից մի րոպե առաջ ու խրոխտ մտնում լսարան, որտեղ արդեն տեղավորված ուսանողների մի մասն ինձ չէր սիրում, մի մասն ուղղակի խուսափում էր, մեկն էլ անհույս, ծիծաղելու աստիճան նմանակում էր՝ ոճս, բառերս, նույնիսկ ժեստերս:
Իսկ դուք գունաթափ-դեղնակաթնագույն «Երազ» գազելներն հիշու՞մ եք: Դուռը լավ չէր փակվում, պատուհանը ճեղք ուներ՝ միշտ փչում էր, բայց նույնիսկ ձմռանը ցուրտ չէր՝ Երևանյան խցկվածքը տաքությունն ապահովում էր /«в тесноте, да не в обиде»/: Վերջին շարքի նստարանին, փչող պատուհանի մոտ նստած ամեն առավոտ ժպիտ էի նկարում քրտնած ապակուն…իսկ ժպիտն հոսում էր, լացած դեմք դառնում:
Հավանաբար հենց այդ ժամանակ էր, որ մեծացա…մենակ էի շատ, անսահման մենակ:
Ու իրականում շատ քիչ բան եմ հիշում այդ ժամանակից՝ անվերջ անձրև, հիվանդանոցի հատակատիպ, չոր նստարանը /որի վրա օրումեջ քնում էի/ ու պատուհանից բացվող աբսուրդ տեսարանը՝ գերեզմանոց: Ցինիզմի անգերազանցելի կոթող էր այդ հիվանդանոցը…
Մի քանի անանուն դեմք՝ էն ժպիտի պես ջնջված, լղոզված, մի քանի անդեմ անուն՝ մեկը ջինսից կուրտկայով է հիշվել, մյուսը կանաչ կիթառով...
Նեղլիկ խուցս, մի կողմից՝ պատով այն կողմ ապրող երկուսին, որ ճիշտ կեդերիս պես՝ վաղուց էին մահացել, բայց իներցիայով դեռ շնչում ու շարժվում էին, մյուս կողմից՝ պատուհանով այն կողմ ապրող աղավնիներին ու լուսաբացները, որոնց համար /հենց այդ ժամանակ հասկացա/ արժեր ապրել:

Պատուհանիցս այն կողմ լուսաբաց է, թռչունների ճռվողյուն: Պատուհանից այս կողմ երաժշտություն կա:
Ժամանակ անց մի տեղ, պատահաբար կլսեմ այն, կասեմ կախարդական բառերն ու կհիշեմ հիման՝ մի մեծ կարոտ ու իմ նարնջագույն, տաք հիման, որ միևնույն է՝ էլի անսահման մենակ է:


http://youtu.be/1lSnAmRnBfQ?list=UUJ5r9ukfmd331PT49r-C9Mg

[Ռեյ սամա]

Ձայնը ծավալ է ստանում, առանձնանում է խորությունից զրկված, երկչափ տարածությունից: Մղվում է առաջին պլան, մարմին է ստանում՝ փափուկ, հոսուն, պլաստիկ: Գույն է ստանում:
Շարժումները դառնում են հարթ, գծային, նկարված: Շարժվողները դառնում են թուղթ, թանաք, գրաֆիտ: Հիշողությունը դառնում է գիծ: Մատերիալ՝ վատման, չափն անորոշ, գրաֆիտ՝ 8B: Ինչ-որ անզգույշ/չար/պարապ ձեռք բզբզում է գիծ-հիշողությունը, լղոզում է, մաքրում, ընդգծում, մաքրածը մատերի վրա տանում, լղոզում ուրիշ տեղ:
Պետք է գրել: Գրել, նկարել, լուսանկարել, ձայնագրել, կուտակել հիշողությունը նյութի տեսքով: Կուտակել, պահել, որ չկորչի: Պահել պարապ ձեռքի շարժահորիզոնից:
Երևի ես սկում եմ խելագարվել:
Դեմքեր: Ներսես, Սարգիս՝ Վինսենթ, Աննա (Ալե՞քս), աղջիկ՝ սիրու՜ն կապույտ աչքերով, գե՜շ բարբառով, Անուշ՝ ինչու՞, Կարեն /ո՞վ/, Օֆիկ տատի /կա՞/, Ջուլիկ տատի /չկա/, Նիկա, Լևոն...Լևո՞ն, Արամ, Արա՛մ, Աշխեն՝ երկար թարթիչներ, սև աչքեր, Աշխե՞ն... Դեմքեր, դեմքեր:
Ես, ես, ես, ես, ես, ես, ես, ես, ես, ես, ես...ո՞վ: Ես:
Երևի խելագարվում եմ:
Տեսնես կարթնանա՞մ, եթե թևս այնպես կսմթեմ, որ կապտի: Տեսնես կարթնանա՞մ, եթե...
Տեսնես ե՞րբ եմ քնել...

[Ռեյ սամա]

Նկարներս եմ նայում: Չստացված նկարներ՝ ռիսայքլ բինում: Սա ես եմ: Սա էլ ես եմ: Սա էլ, սա էլ: Բացեիբաց խոսեմ այսօր իմ մասին՝ ինձ հետ, իմ ներկայությամբ: Առիթ/պատճառ՝ ես կորել եմ:
Ատում եմ երկուշաբթիները: Պրինցիպիալ՝ չեմ համարում դրանք աշխատանքային օր: Եթե մի օր շաբաթը որոշեն սկսել երեքշաբթվանից, ես կատեմ երեքշաբթիները:
Շատ եմ սիրում նարնջագույն օրերն ու օրվա նարնջագույն ժամերը: Սիրում եմ արևը:
Ատում եմ ձևացնելը, ատում եմ, որ հաճախ եմ անում այն, ինչն ատում եմ...
Չեմ սիրում մասնագիտությունս, ավելի ուժգին, քան չեմ սիրում մարշրուտկաներ...իսկ մարշրուտկաներ ուղղակի տանել չեմ կարողանում: Դրանք միշտ լիքն են մարդկանցով: Սիրում եմ մարդկանց:
Այնքան արյուն, մեզ, լեղի, կղանք, քրտինք ու թուք եմ տեսել...մարդիկ, գիտե՞ք, որ դուք լեղի ու թուք եք: Դուք, ես, իմ երկու շները /անչափ սիրում եմ երկուսին էլ/, ձեր հարևանները, իմ ծնողները...
Ես ձեզ սիրում եմ: Իսկապես, անկե՛ղծ: Այնքա՜ն եմ սիրում, ավելի շատ, քան ինձ ու երկու շներիս՝ միասին վերցրած:
Այնքան եմ փորձել ձեզ՝ դառն եք, աղի, գարշահոտ, կպչուն-լպրծուն, բաց-հարդագույնից մինչև լերդացած-կարմիր, բոլոր գույների, բոլոր կոնսիստենցիաների, բոլոր ... Ու սիրում եմ ձեզ, որովհետև դուք իմ միակ հավատքի մարմնացումներից եք: Դուք կյանք կրող եք: Պուճուր, պուճու՜ր կյանք, այնքան սիրուն ու այնքան անթերի, այքան խոցելի, ջերմ, բաբախող: Դուք բազմաթիվ փոքրիկ, կայծկլտուն արևներ եք՝ համատարած մթի մեջ, քաոսային, անկանոն շարժվելիս:
Հա՛, իմ մասին, ինձ հետ...
Ես սիրում եմ իմ երազները: Ես ձեզ տեսնում եմ երազներում...ու շատ գույներ եմ տեսնում: Հայկն ասում էր, որ շատ գույները նյարդային լինելու նշան են: Հայկը շատ է խոսում: Երջանկությունն ի՞նչ գույն ունի, մարդիկ: Իսկ թախիծը՞, ցավը՞: Ես գիտեմ ինչ գույն ունեմ: Հայելու գույնի եմ: Մարդիկ, ինձ դուք եք ստեղծել: Ձեզանից յուրաքանչյուրը ստեղծել է ինձ՝ քիչ-քիչ, մաս-մաս...դու ինձ մի թարթիչ տվեցիր, իսկ դու՝ մի ամբողջ աչք: Մեկ ուրիշը մաշկ հագցրեց, մյուսն էլ մաշկի թևքերին նախշեր է անում՝ ասեղով, ածելիով…
Դե արի՛ ու հարթ-միագույն, բաբախող ու առկայծող ամբոխի միջից գտիր այն, ինչն հայելու գույն ունի...
Ես կորել եմ: Լուծվել եմ ձեր կենսական հեղուկներում:
Ինձանից միայն թախիծ է մնացել:
Թախիծը կմա հավերժ:

[Ռեյ սամա]

Ձեռքերս չորանում, թեփոտվում են օրվա վերջում...ու լատեքսի հոտը նյարդայնացնում ա: Ամբողջ աշխարհից լատեքսի հոտ ա գալիս: 2,5 ժամ` հայելու մեջ ինձ ճանաչելու, աշխարհի դրվածքի մասին մտածելու ու քնելու համար:
Ձեռքերս թաց են, լատեքսի հոտն ուժեղանում ա, խառնվում ա անորակ օճառի ու կետամինի սուր հոտին: Հայլին մշուշոտ ա, ակնոցս չկա, դեմքս լողում ա: Մնաց մտածելը, քնելն ու 2 ժամ: Գլուխս դնում եմ բարձին: Անսահման երջանիկ եմ, որ գլուխս դնելու տեղ կա: Ծածկոց կա:
Քունս չի տանում: Մի մետր էն կողմ «Բանակային Ընկերս» ա քնած` հանգիստ ֆսֆսում ա:
Մտքերս լողում են օդում: Ձեռքերս բարձից հեռու եմ պահում, որ լատեքսի հոտը չխրտնեցնի մտքերս: Դեմքեր են լողում օդում: Անսահման կարոտում եմ նրանց, ում միևնույն ա իմ կարոտը, ինձ անսահման կարոտում են նրանք, ում կարոտն ինձ միևնույն ա: Աշխարհի դրվածքն ա էդպիսին, երևի էլի: Քունս չի տանում: Վերջին կես ժամն անցնում ա: Վեր եմ կենում: «Բանակային Ընկերս» ժպտում ա կիսաքուն:
Կամա~ց լուսանում ա, աշխարհից անձրևի հոտ ա գալիս: Ժպտում եմ լուսաբացին:

[Ռեյ սամա]

Չի գրվում էս անտեր ռեզյումեն...
Ո՞նց կարա մարդ նստի, ինքն իր մասին էդքան ինֆորմացիա գրի: Ատում եմ եվրոպացիներին /վերջերս հաճախ եմ օգտագործում ատել բառը/:
էն էլ տենց չոր, է՞:
Ես ուզում եմ գրել, որ զզվում եմ կեֆիրից, բայց մեկ-մեկ ուզում եմ կեֆիր խմել:
Որ ջինն ու սպրայթը ամպի համ ունեն, որ դրանցից էլ եմ զզվում, բայց մեկ-մեկ խմում եմ, որ մի օր հասկանամ՝ ամպի համ ունի՞, թե խաբել են ինձ:
Ինչու՞ պիտի գրեմ, որ էսինչ բանն եմ արել, էնինչը ու տենց շարունակ՝ կարևոր ու մեծական գործեր...ուզում եմ գրել, որ էսինչ ու էնինչ արած բաների մեջ լավերը շատ կան, բայց վատերն էլ քիչ չեն՝ վուդու տիկնիկ եմ սարքել, մեկի իրերը փչացրել եմ, ստել եմ, ապակի եմ կոտրել, իսկ մի անգամ, շատ վաղուց, մեկին անիծել եմ: Էդ լավ չի իհարկե, բայց գոնե հետաքրքիր ա, որովհետև փոքր էի, բայց հիշում եմ՝ ի սրտե անիծել էի...
ու էլի լիքը բաներ

Բայց տենց չի:
Պիտի գրես քո մասին չոր՝ ոնց որ սապոնով ասվալտին: Հիմա ես կմտնեմ գուգլ ու կստուգեմ ասվալտ բառի ուղղագրությունը: Ասում ա ֆ-ով ա գրվում, բայց ես վ գիտեի...հա՛, ռեզյումեում ավելացնեմ՝ ինքնակատարելագործվելու մղում...մնացածն էլ՝ մոռացկոտություն, ցրվածություն, անտարբերություն, հավերժ ուշանալու հատկություն, նույնիսկ՝ անպատասխանատվություն:
Որ կավիճը գրատախտակին ճռում էր է՞, այ տենց զգացողություն ունեմ...ամեն օր ծանոթանում եմ նրանց հետ, ում վաղուց եմ ճանաչում:
Չեմ ուզում գրել իմ մասին...քնել եմ ուզում:

[Ռեյ սամա]

խեղված մարդու տեսա, ում առաջ ճանաչում էի` առողջ ու ուժեղ մեկն էր, «բայեվիկ»:
ինքն էլ ճանաչեց (առաջ նվազ էի ու մութ), ապակուց էն կողմ ձեռքով էր անում, ոնց որ ձող տարուբերեր` ծայրին թաթ-դրոշակ, աչքս վերք արեց:
*
քահանայի պիտի նկարեինք` նկարը լուսավոր եղավ, երեք նկար, ռենտգենն էլ փչացավ, աստվածային էռոռ էր սա:
*
պրոգրեսիվող դիսկոմֆորտ եմ ապրում
*
ես ի վիճակի՞ եմ բոլորի շորերն հանեմ-հագցնեմ, ոտքս պրոթեզ ա,
տերտերին պիտի նորից նկարեմ, նեղացել գնացել ա
-ոչինչ, աստված մեծա, մեզ կների
*
նա բարեկամն է, մոտը կոպիտ բան չասես, կնեղանա ու դալաժիտ կանի
-ուրիշ ո՞նց եք բա, տանեցիք ո՞նց են:
*
-եկա, խալաթս ժավել դիր, ինձ էլ մեջը` սպիտակենք մի քիչ
-կդեղնեք:
-հոգնել եմ
-ուրիշ պերեվալչնի պունկտ գտի քեզ: