PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Հավաքածու մրցույթը ակումբում



Էջեր : [1] 2 3 4 5 6

Դավիթ
20.11.2012, 17:32
Հարգելի ակումբցիներ,

ՈՒրախ եմ հայտնելու, որ Հավաքածու բլոգի հերթական մրցույթը կանցկացվի ակումբում, այս ուրբաթ օրը: Խնդրում եմ ինձ ներել այսպիսի կարճ ժամկետի համար:
Ակումբցիները նույնպես կարող են մասնակցել այս մրցույթին: Քննարկումները և քվեարկումը չի տարբերվի ակումբի նախորդ մրցույթներից:

Մրցույթին հանձնվող արձակ ստեղծագործությունները պետք է լինեն նոր և նախկինում չհրապարակված:


Հեղինակները կներկայացնեն մինչև 5 էջ (7500 նիշ) ստեղծագործություն:

Մրցույթը չունի ժանրային կամ թեմատիկ սահմանափակում:

Առաջին տեղ-$300.00

Երկրորդ տեղ-$150.00

Երրորդ տեղ-$75.00


Մրցույթի լավագույն երեք ստեղծագործությունը նաև կհրատարակվի Գրեթերթի ձմեռային համարում:

Սրբագրված ստեղծագործությունները ուղարկել էլեկտրոնային հասցեով՝ [email protected]

Արէա
20.11.2012, 18:28
Օհօ, էս հո հիանալի բան եղավ:

Իսկ ինչպե՞ս է կազմակերպվելու ոչ ակումբցիների մասնակցությունը:

Դավիթ
20.11.2012, 18:36
Օհօ, էս հո հիանալի բան եղավ:

Իսկ ինչպե՞ս է կազմակերպվելու ոչ ակումբցիների մասնակցությունը:

Իհարկե, ոչ ակումբցիները նույնպես կմասնակցեն մրցույթներին, և ակումբում գրանցվելու դեպքում, նրանք կարող են ակտիվորեն մասնակցել քննարկումներին և քվեարկությանը:

Արէա
20.11.2012, 18:39
Իհարկե, ոչ ակումբցիները նույնպես կմասնակցեն մրցույթներին, և ակումբում գրանցվելու դեպքում, նրանք կարող են ակտիվորեն մասնակցել քննարկումներին և քվեարկությանը:

Հիանալի է:
Շնորհակալություն բոլորին նախաձեռնության և իրականացման համար, սա իրոք որ հրաշալի նորություն էր:
Հուսով եմ շարունակական կլինի:

Դավիթ
20.11.2012, 18:46
Իմ կողմից, շնորհակալություն եմ հայտնում Չուկին, ՈՒլուանաին, Այվիին, Բյուրակնին, Գալաթեաին, Հաիկօին, Իմպռեշիոնին, և Ռայադերին, որոնց միջոցով հնարավոր դարձավ իրականացնել այս մրցույթը ակումբում:

ivy
22.11.2012, 18:17
Վաղը սկսվում ա :yahoo

StrangeLittleGirl
22.11.2012, 18:26
Վաղը սկսվում ա :yahoo

այոոոո, վերջապես :)

Ուլուանա
23.11.2012, 07:09
Քվեարկության պայմանները
Ստեղծագործությունները տեղադրվում են առանց հեղինակների նշման, «N–րդ տարբերակ. Ստեղծագործության վերնագիր» վերնագրով, որոնք էլ լինելու են քվեարկության ընտրության կետերը,
Քվեարկությունը տևելու է 7 օր,
Ստեղծագործությունների հեղինակները կարող են քվեարկել նաև սեփական տարբերակի օգտին՝ գուշակության փուլում իրենց վրայից կասկածը հանելու տակտիկական նկատառումով, սակայն արդյունքների վերջնական ամփոփման ժամանակ այդ ձայները չեն հաշվվելու,
Քվեարկության 7 օրերի ընթացքում կարելի է թե՛ քննարկել ստեղծագործությունները, թե՛ փորձել գուշակել հեղինակներին,

Ստեղծագործության հեղինակներն ինքնաբացահայտվելու իրավունք չունեն,
Քվեարկությունը բազմակի է. յուրաքանչյուրը կարող է ընտրել մեկից ավել տարբերակներ,
Քվեարկությունը բաց է, բոլորը տեսնելու են, թե ով որ տարբերակի օգտին է քվեարկել,
7 օր անց, քվեարկության ավարտից հետո կհայատարարվեն հեղինակները:


Ուշադրություն
Այսուհետև ակումբում քվեարկել կարող են միայն այն մարդիկ, ովքեր
ա) գրանցվել են քվեարկությունից առնվազն 10 օր առաջ
բ) կատարել են 15–ից ոչ պակաս գրառում
գ) ունեն 15–ից ոչ պակաս վարկանիշ։

Ուլուանա
23.11.2012, 07:14
1–ին տարբերակ
Մի կիլո լոլիկի պատմությունը

-Ինչ արժի լոլիկը,- հազիվ լսելի ձայնով հարցրեց բարձրահասակ կինը` ձեռքն առնելով արկղում խնամքով դասավորված լոլիկնորից մեկը: Վաճառողն անտարբեր պատասխանեց.
- 300 դրամ:
Կինը զգուշությամբ դրեց լոլիկը` հասցնելով միաժամանակ ստուգել վերջինիս պնդությունը, այնուհետև հանեց թաշկինակն ու սկսեց խնամքով մաքրել ձեռքը: Դրանից վաճառողը լոլիկի պես կարմրեց ու ատամները կրճատացնելով` հայտարարեց.
-Իմ լոլիկը մաքուր է, տիկի’ն:
-Միգուցե,- փիլիսոպայորեն արտաբերեց կինը` անդունդը գլորելով վաճառողի համբերության վերջին պնդօղակը: Ու եթե այդ պահին տիկնոջ հեռախոսը չզանգեր, վաճառողը հաստատ իր ողջ զայրույթը կթափեր կնոջ վրա: Առանց բարևի անգամ, տիկինը հեռախոսի մեջ շշնջաց` “Զբաղված եմ” ու անջատեց այն: Վաճառողը, հավաքելով իրեն, փորձեց ժպտալ.
- Տիկին, դուր չի գալիս, ուրեմն մեկ այլ տեղից…
Վաճառողը, որը կարճահասակ, մսոտ մատներով, կլոր դիմագծերով միջին տարիքի տղամարդ էր, չհասցրեց ավարտել իր միտքը, երբ կինը համարձակորեն պնդեց.
-300ը թանկ է:
Վաճառողը, շփոթված կնոջ համառությունից, կարկամելով ինչ-որ բան փնթփնթաց քթի տակ: Կրկին հեռախոսազանգ: Կինը նայեց հեռախոսին ու տեսնելով, որ դա այնքան էլ “կարևոր” զանգ չէ, կրկին անջատեց` չպատասխանելով:
-Դե ինչ,- հարցրեց վաճառողին:
- 280-ով եմ գնել: Չեմ հասկանում, ինչ արել- չի արել 20 դրամն է արել,- զայրացավ վաճառողը:
Տիկինը խիստ հայացքով նայեց վաճառողին, ու արդեն երրորդ անգամ նրանց շեղեց հեռախոսազանգը: Կորցնելով իր սառնասրտությունը` տիկինը բողոքող ձայնով արտասանեց.
- Այս սպասուհիներին թվում է, թե երբ սիրտն ուզի, պիտի զանգեն քեզ,- ասաց ու մոտեցրեց հեռախոսն ականջին,- հիմա’ր, զբաղված եմ,-կտրուկ արտասանեց` անջատելով հեռախոսը:
Տիկնոջ թիկունքին արդեն զգալի հերթ էր գոյացել: Վաճառողն զգալով, որ տիկինն իրենից համառ է, վերցրեց պարկն ու սկսեց լցնել լոլիկները:
- 280ով եմ տալիս, կլինի:
- Կլինի,- լայն ժպտաց կինը:
- Քանի կիլո եք ուզում:
- Մեկ:
Կշռված պարկը վերցնելով` կինը մեկնեց վաճառողին 300 դրամը: Վերջինս սկսեց մանր փնտրել:
- Մանրը պետք չի,- հեգնեց կինը:
Վաճառողը վիրավորված բացականչեց.
- Մի ժամ է 20 դրամի համար վիճում եք, հիմա էլ ասում եք` պետք չի:
- Ես միշտ հասնում եմ իմ ուզածին. Դա իմ բնավորությունն է,- ժպտաց կինը` հավաքվածների խեթ հայացքների ներքո, որից հետո վերցրեց լոլիկները ու ուղղվեց դեպի դուռը:
- Ստացեք մանրը,- ասաց վաճառողը` նետելով երկու մեծ 10 դրամանոցները կնոջ ոտքերի տակ,- Տիկին, փոքր բաների հետևից ընկնելով` հաճախ կորցնում են ավելի մեծը:
Տիկինն ուզում էր պատասխանել, բայց կրկին զանգեց հեռախոսը: Այս անգամ սեղմեց կոճակը.
- Ինչ է եղել, հիմար:
“Տիկին, Ձեր որդին վթարի է ենթարկվել: Ուզում էր խոսել Ձեզ հետ, բայց Դուք հեռախոսը չեիք վերցնում: Նա մահացավ…”:
Տիկնոջ ճիչը միախառնվեց խանութի դռան ճռռոցին: Միայն մի ակնթարթ և լսվեց հերթական “ինչ արժե-ն”, իսկ խանութի մուտքի աստիճաններին` արևի տակ, փայլում էին կարմիր լոլիկները… պինդ էին` անգամ թափվելով քարե աստիճաններին, չէին ճզմվել:

Ուլուանա
23.11.2012, 07:23
2–րդ տարբերակ.
Անվերնագիր–1

Նույն քայլվածքով, նույն չափի քայլերով գնում էր նցյալ տարվա պարտքերը մարելու: Մեկին նկար պիտի տար, բայց ժամանակ չէր
լինում: Երբ հեռախոս ուներ, զանգում էր, խոստանում, որ կտանի շուտով ու էլի չէր տանում: Հետո հեռախոսը վաճառեց ու էլ չզանգեց: Ու՞մ են պետք հեռախոսները: Ի՞նձ: Քե՞զ: Լավ, իմն էլ քեզ կտամ, եթե ունենամ: Բայց ես ավելի լավ բաներ ունեմ քան հեռախոսն է: Օրինակ` հուշեր, պատմություններ՝ օրինակ` այն օրը, երբ գնում էր պարտքը տալու… Ցերեկ էր: Հետո աչքն ընկավ դիմացից եկող մարդու ձեռքի մոմին: Մոմը ոչ թելուսավորում էր, այլ խավարեցնում էր շուրջը: Մոմով մարդը մոտեցավ.

ՄՈՄՈՎ ՄԱՐԴ_Ու՞ր:
ՆԱ_Տուն…_/դեմքը մռայլվեց/_ Չէ, տուն չէ: Առա~ջ:_/հռետորական տոնով/
ՄՈՄՈՎ ՄԱՐԴ_Առաջ ու՞ր:
ՆԱ _Առաջ, չգիտեմ:
ՄՈՄՈՎ ՄԱՐԴ_Առջևում քարեր են:_/չար քմծիծաղով/
ՆԱ_Չէ քար չկա, նայիր:_/միամիտ ու վստահ/
ՄՈՄՈՎ ՄԱՐԴ_Ինքդ նայիր:_/ինքնավստահ ու գոգ ժպիտով/
Նա նայեց ու տեսավ, որ քարեր են, բայց մինչ այդ չկային.
ՆԱ_Չէ ետ գնանք… Չէ, չէ, առաջ:
Անցնող մարդիկ զարմացած նրան էին նայում: Նա էլ ապուշի տեսք ուներ։ Մոմով մարդը ծիծաղեց.
ՄՈՄՈՎ ՄԱՐԴ_Ցածր խոսիր, ինձ միայն դու ես տեսնում:
ՆԱ_Ե՞ս: Ինչո՞ւ ես: Եվ ինչո՞ւ եմ տեսնում: Հա~: Պարզ է: Լա~վ կատակ էր: Բայց կներես: Ես շտապում եմ “թվացյալ մարդ”_հեգնական տոնով:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Չեմ կատակում:_/վիրավորվեց, որ իրեն չեն հավատում/
ՆԱ_Հա~, ճիշտ է, դու ջինն ես, ես էլ ընտրյալդ եմ: Երևի կարևոր հանձնարարություն ունես ինձ տալու: “Ո~վ ջինն”,_ծիծաղեց ու առաջ քայլեց:_Հա~, ի դեպ, մոմն իսկապես էֆֆեկտ էր…
Հանկարծ նայեց թվացյալ մարդուն ու տեսավ, որ նա առաջվա պես իր առջև կանգնած է, իսկ նա քայլո~ւմ էր, քայլո~ւմ էր… Վախեցավ հանկարծ: Աչքը մոմից չէր կտրում: Այդպիսի գեղեցկություն դրախտում էլ չես տեսնի: Դժոխքում, միգուցե…
ՆԱ _Լսիր, մեմն ինչպե՞ս է աշխատում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Չի աշխատում, փչացած մոմ է,_ ծիծաղեց:
ՆԱ _(Փորձելով զարմանքը ցույց չտալ)._Սխալ մոմ է: Սխալ է աշխատում:_ուզում էր կատակել, բայց աչքերը մատնեցին վախը: Ցանկացավ թեման փոխել.
ՆԱ_Իսկ դու ո՞վ ես:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Դե՜… Ով ուզես նա եմ:
ՆԱ _Ով ուզե՞մ… Նա չես… Նա չկա…
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Բա ի՞նչ կա:
ՆԱ _Հեռախոս, ժամացույց…
Թվացյալ մարդը զարմացավ.
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Մի՞թե դու հեռախոս ունես:
ՆԱ _Չէ, չունեմ,_/ուշքի գալով/_ո՞նց իմացար:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Իսկ ինչո՞ւ խաբեցիր:
Սկսեց իրոք վախենալ, սարսափել: Բայց հեռախոսի մասին հենց այնպես էր ասել:
ՆԱ _Աստված վկա, մոռացել էի, որ վաճառել եմ,_չգիտեր ինչու է արդարանում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Ինչո՞ւ ես վաճառել:
ՆԱ _ Մեկ է ոչ ոք չէր զանգում: Խանգարում էր:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Գնողին չի՞ խանգարելու:
ՆԱ _Կխանգարի,_/փորձված փիլիսոփայի նման/_բայց հիմաաա… չի խանգարում:/արդեն վստահ/
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Զարմանալի եք,_/կարծես ինչ-որ բան էր հաշվում/_վճարում եք, որ ձեզ խանգարեն:
ՆԱ _Հա~:_/Գլուխը դրական շարժեց: Ամեն ինչ կորցրածի էր նման/_ Փող ենք տալիս, որ մեզ վնասեն:_/ափսոսանքով ժպտաց/_Լա~վ է,_/դադար տվեց, հետո հանկարծ նայեց թվացյալ մարդուն/_չէ՞:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Հիմար եք:
ՆԱ _Գիտեմ:_/անմիջապես պատասխանեց, կարծես գիտեր, թե ինչ է լսելու/
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Դա արդեն լավ է: Դու այնքան էլ հիմար չես: Դու գոնե վաճառել ես հեռախոսդ:
Նրան չուրախացրեց այն, որ ինքը պակաս հիմար է, քան շատերը:
Ուրիշ մտքից էր ճնշվում: Մտածեց ու նորից դարձավ
Անծանոթին.
ՆԱ _Հեռախոսն ի՞նչ կապ ունի:
Թվացյալ մարդը զարմացած նայեց նրան`բացատրություն պահանջող հայաքով: Նա փորձեց բացատրել.
ՆԱ _Դե հեռախոսն ի՞նչ կապ ունի մոմիդ հետ: Ես մոմի մասին էի հարցնում: Մոմն ինչի՞դ է պետք, այն էլ ցերեկը: Գիշեր էլ լիներ օգուտ չէր տալու,_ուզում էր մի ծաղրող բան ասել:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Հասկանո՞ւմ ես…
ՆԱ _Ո՛չ: /ընդհատելով/:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Երբ մութ է, լուսավորում է…_/չնկատեց, որ իրեն ընդհատում են ու շարունակեց խոսքը/_իսկ ցերեկը…ցերեկն ամեն ինչ հակառակ է:
ՆԱ _Չեմ հասկանում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Գիտեմ:_/ափսոսանքով ու խղճահարությամբ նայեց նրան/, Մարդիկ շատ հիմար են դա հասկանալու համար:
ՆԱ _Բայց ես հարցնում էի, թե…
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Ո՞ւր ես գնում:
ՆԱ _Առա՛ջ…/ձեռքը մեկնելով/… Ե՜տ…/վախեցած նայեց հակառակ ուղղությաքմբ, հետո չորս կողմն ուսումնասիրեց ու կասկածանքով նայեց իր ձեռքին/_ Տո՞ւն…/գլուխը կախեց/_ Չգիտեմ…
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Նույնիսկ դա չգիտես: Գնում ես ու չգիտես… Էլ ի՞նչ ես ուզում:/ձեռքը թափ տվեց, իբր թե հեռանում է/
ՆԱ _Ուզում եմ…/մտածելով ասի, թե չասի/ ուզում եմ թռչուն դառնալ :
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Ես քեզ թռչուն կդարձնեմ:_/ետ շրջվեց` շարունակություն ակնկալող հայացքով, բայց շարունակություն չեղավ/_ Իսկ ի՞նչ թռչուն:_/հանգիստ, առանց զարմանալու/:
ՆԱ _Ինչ ուզես: Հա, հա~ ինձ թռչուն դարձրու: Ինչ կուզես, մեծ, փոքր…
Ի~նչ կուզես:_/Ուրախությունից գոռում էր/:
Իսկ թվացյալ մարդը ծիծաղում էր ու փորձում ինչ-որ բան ասել,
բայց ծիծաղը չէր թողում, որ խոսի: Հազիվ կարողացավ
արտաբերել.
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ _Հաաա~վ… հա~ հա~ հա~…
ՆԱ_Չէ, չէ: Ի~նչ հավ: Թռչել եմ ուզում, հասկանո՞ւմ ես:/հետո ուշքի
գալով/ …ծաղրում ես…/բայց տեսնելով դիմացինի լուրջ աչքերը
ինքն էլ լրջացավ/:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Արագի՞լ, կարա՞պ…
Նա շփոթված գլխով էր անում ու մտքում աղոթում էր, որ դա երազ չլինի: Մտքերն արդեն վաղուց թռչուն էին դարձել ու թռել տարբեր ուղղություններով: Նրանցից մի քանիսը հավաքվեցին ու կարծես լսելի դարձավ.
ՆԱ_Միայն… միայն թռչեմ
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Ո՞ւր:
Հարցն այնքան կտրուկ ու բարձր հնչեց, որ նա ցնցվեց ու թվաց, թե
վախեցած է: Սկսեց կմկմալ.
ՆԱ_Եե… ես պետք է տեսնեմ նրան:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Ո՞ւմ:
ՆԱ_Ով հեռու է շատ:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Քեզանի՞ց… Ի՞նչն է ձեզ բաժանում:
ՆԱ_Մի օվկիանոս ու մի կյանք:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Ուզում ես օվկիանո~սն անցնել…/մտածեց ու զարմացավ նրա հիմարության վրա, հետո փորձեց հուշել/… Ձուկ դարձիր:
ՆԱ_Դու ոչինչ չես հասկանում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Հասկանում եմ, իհա~րկե հասկանում եմ: Դու ջրից վախենում ես: ինչ իզուր է, /հետո իներցիայով շարունակեց/_ Դե ասենք դրա
համար հասկանալ պետք չէ, զգալ է պետք,_/հեգնական ու
ափսոսանքի ժպիտով/:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_/դեմքը մոտեցրեց նրան ու նայեց ուղիղ աչքերի մեջ/_Լսի՛ր, մա՛րդ, ես քեզ քար կդարձնեմ ու հոգիդ միայն կենդանի կթողեմ,_/զայրացավ ու կարմրաեց/:
ՆԱ_Աղաչում եմ, չանես, կմեռնեմ:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Այսպես էլ կմեռնես: Կարծում ես անմա՞հ ես: Խեղճ մահկանացու ես` բոլորի նման:
ՆԱ_Ոչինչ էլ չեմ կարծում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Ուրեմն լսի՛ր: Պարտադիր չէ, որ ես հասկանամ, առավել ևս պարտադիր չէ, որ ես զգամ: Իմ գործն ուրիշ է…
ՆԱ_Հա, մոմն էլ է ուրիշ,_անկախ իրենից ընդհատեց թվացյալ մարդուն: Երևի հետաքրքրությունից էր:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Մի՛ խոսիր քեզ անհասանելի բաների մասին: Թռչե՞լ ես ուզում, ուրեմն ձուկ մի՛ դարձիր, շա~տ լավ… Երբ ցանկանաս թռչել, ասա կախարդական խոսքերը. “Թռչուն եմ, բայց հավ չեմ”, իսկ երբ հասնես քո ուզած տեղը և ցանկանաս նորից մար…դ…
ՆԱ_Շնորհակա՜լ եմ…,_վազեց մի քանի քայլ ու թռավ:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Ետ դարձիր անհամբե՜ր արարած, լսիր երկրո~րդ խոսքը:
Նա արդեն հեռու էր և վերևից ձեռքով էր անում:
ԹՎԱՑՅԱԼ ՄԱՐԴ_Թյո~ւ…


… Թվացյալ մարդն անհետացավ, իսկ թռչունը թռավ, ու երկինքը կուլ տվեց նրան: Անցա՞վ արդյոք օվկիանոսը: Բայց թռավ ու դեռ թռչում է: Բոլորը նրան տեսնում են, ժպտում են, երեխաները ուրախանում են, ու ոչ ոք ոչինչ չի հասկանում: Իսկ նա այլևս մարդ չի դառնա… Իսկ մարդիկ ժպտում են նրան տեսնելիս և գուցե մտածում.
ՄԱՐԴԻԿ_Երանի ես էլ թռչուն լինեի…
_Երանի…
Ոմանք էլ ուզում են ձուկ դառնալ… երբեմն…

Ուլուանա
23.11.2012, 07:26
3–րդ տարբերակ
Անվերնագիր–2

Քարահունջն իմ գյուղն է, իմ կենսագրության ակունքն ու…մինչ այսօրն է:
Վաղն է:
Հետոն էլ է...
Քարահունջը չունեցածս գրքի բազմահատորյակն է, որը ժանր չունի, չունի "Առաջաբանի
փոխարեն" ու "Ծանոթագրություններ" բաժիններն անգամ: Չպիտի էլ ունենար, որովհետև իմ չեղած գրքում
հաստատել-ապացուցել-վկայակոչելու կարիքը չկա:
Այնտեղ փաստեր չկան, իրադարձություններ՝ նույնպես:
Այնտեղ այգաբացին ստվերներ նետող, իրար հրմշտոցով նախրի` նախրաձայնով բացվող այգաբացը
կա, ու օնիբուն թորվող օղու տաք թթաբույրը կա...
Այնտեղ Ներքի աղբրից կժով ջուր կրել ու մինչ տատիդ տուն ձգվող քարասալ դիքերի հետ հաշտ-
համերաշխ լինելը կա-վիթի նման դյուրաթրթիռը կա...
Այնտեղ քո թախտին ու լույս-Լուսիկ տատիդ անկողնուն կեսգիշերին վետվետող հսկա ակացիայի
օրօր-ստվերը կա...
Այնտեղ կավե քրտնած կուլայից գիշերվա կեսին մոթալի պանրի ծարավը ջրող, ծոցդ գիլ-գիլ
ակոսող սառը ջուրը կա...
Այնտեղ Շռռանի փրփուր ջրվեժազրնգոցը կա...
Այնտեղ ժամերը խառնած-շփոթած աքլորականչը կա...
Այնտեղ օրվա ժամանակին իր ժամանակով…հաղթած, քնած-դադրած տատիդ մեղմ չնչառությունը
կա...
Այնտեղ քեզ հայացք նետած ջահելների հետ մեն-մեկուսի, ձեռքերդ վերմակին դարսդասած
խունջիկ-մունջիկը կա...
Այնտեղ ողջն այդ նոտագրող, մեղրածոր թթով ծոցվորված թթենինների..սոխակ “ճիճու” միալար
սերենադան կա…
Այնտեղ համը կա, հոտը կա, գույնը կա, մարդը կա, հոգնությունն ու իրար տեղ իմանալը կա...
Այնտեղ կյանքիդ հեքիաթը կա ու իրական-իրական հրաշքը կա…

Կա, կա' իմ չեղած գրքում, իմ բաժիններ, էջ ու "Բովանդակություն" չունեցող գրքում, որ իմն է
միայն, իմ մասունքն է, մասունքից էլ թանկ է, իմ միս ու արյունով անցածն է, իմ հիշողությանն ու նյարդին
անխաթար պահ տվածն է:
Բայց այսօր տխուր է, այսօր տխուր-խեղճացած է իմ չեղած գիրքը...
Այսօր իմ գյուղը սահում-իջնում է, այսօր իմ գյուղում նախրաձայնը խլանում է ճաքհառաչ
անհանգիստ ընդերքի ձայներից՝ խուլ դղրդյուններից...
Այսօր ակացիայի ստվերը մոգոնող-խաղացնող լույսերը չկան...
Այսօր այնտեղ քամին կա, բայց անհավես է-լուսնապարը չկա, լուսնապարին սպասողը չկա…
Այսօր այնտեղ իմ թախտն ու տատիս "ֆրաժի" մահճակալը բաց կտուրի՝ շեկ արևի ու մզմզան
անձրևի տակ են...
Այսօր այնտեղ ծեր ու լքյալ է Ներքի աղբյուրն անգամ...

Այսօր այնտեղ ջահելները ծեր են-օրվա, օրվա ծանծաղի մեջ են, ծերերն ո՞ւր են. կան-չկան՝
մամռոտ հավատով են, մամռե դեմքերով են, այստեղ, բայց …այնտեղ են, այնտեղ, ուր օրը ժպիտ ուներ ու
վաղվա լույս-պարան…
Իմ հաշվանքի սիստեմն էլ է փոխվել այսօր, այսօր…փարթամ-հաստ ծամերով, ջուր շաղ տված խալ-
խալ բակը սրբելուց խենթանալու չափ երջանիկ աղջնակը մտքով ավելի քան աղջնակ է, բայց…
Բայց նա այդպես էլ չեղած գիրքը հոգու սնդուկում գուրգուրող գյուղաճարակի տենդ ունի, արյան
մշտահմա ժաժք ունի, ունի ու՝ հավերժ փառաբանության պատճառ՝ այդքա~ն իրական ու իրեղեն,
այդքաա~ն…չեղած գիրք ունենալու համար…
Ու այդ աղջնակը հոժար է, որ իր հոգին, պահապան հրեշտակի պես, ճերմակ թևերով գուրգուրի իր
արյան կաթնաղբույր Քարահունջը:
Որ գրկի-գուրգուրի այնպես, որ սահք-սողքի ցավը բալասանի, որ հոսելուց, ընդերքի ձայների ահից
փրկի իր թելիկ-մելիկ հուշերը...
Որ էն՝ մանկության պստլիկ սրտիկը, անզորության ցավից ճաք չտա...
Որ կենդան մարմնի կենդան հոգին երկար-երկար գուրգուրի Քարահունջը…
Որ Քարահունջն իրեն պահի իր բացվող, բայց տաք ծոցում…
Որ պահենք իրար, որ չեղած գիրքս, Աստված մի արասցե, չվավերագրվի…
Որ գրադարակ մտնելու ահը չառարկայանա…
Որ հեքիաթս չխռովի ինձնից…

Ուլուանա
23.11.2012, 07:47
4–րդ տարբերակ
Թափառող հոգիներ

«Ամենից անկախ,Աստծո կամքից դուրս կա մի ինքնագո աշխարհ, ուր նետվում են ինքնակոչ վրիժառուները՝ ակնկալելով իրենց հաղթանակը անշնորհակալ աշխարհի հանդեպ»:


Ես չգիտեմ թե որտեղից եմ եկել, չգիտեմ թե ինչու եմ ծնվել: Երբ առաջին անգամ բացեցի աչքերս, լողում էի անսահման օվկիանում: Իսկ իմ եղբայրներն ու քույրերն անհետանում էին մեկը մյուսի հետևից: Թույլ, բայց սարսռազդու ալիքները անընդհատ ծփում էին: Ես վախնում էի, կարծում էի, թե հաջորդ վայրկյանին կանհետանամ, ինչպես նրանք: Դա առաջին զգացմունքն էր կյանքիս մեջ: Այն էլ այդժամ ինձ միակ հասանելի զգացմունքը: Պարուրված վախով սպասում էի թե երբ կգա իմ ժամանակը: Բայց դա երկար չտևեց: Եկավ իմ աշխարհ գնալու օրը: Տեսադաշտումս շողաց արևը, որին ես սև էի ներկել: Տարված այդ հսկայի վեհությամբ՝ թույլ ձեռքերս մեկնեցի՝ փորձելով գիրկս առնել այդ մռայլ մենակին, բայց նա հեգնանքով ինձ վրա սփռեց իր սառը շողերը: Գիտակցեցի, որ այդպես նա ինձ պատրաստում էր ապագա խոչընդոտներին: Չէ՞-որ Սև Արևն էր իմ մայրն ու իմ Աստվածը: Վրեժի աստվածը: Դա հասկանալուց հետո ես ոտքի կանգնեցի ու սկսեցի ապրել: Ապրել, որ վրեժս լուծեմ ամբողջ աշխարհից:

Այն ժամանակ, այն երկրում, ուր ես ծնվել էի կար մի սովորություն: Եթե երեխան իր առաջին քայլերն անում էր մինչ իր միամյակը, նրա մեջքին էին կապում խոշոր կծիկներ: Այդպես երեխան չէր կարողանում հավասարակշռությունը պահել ու անընդհատ ընկնում էր: Սա միջոց էր, որ նա չկարողանար լքել հայրական տունը ժամանակից շուտ: Ես էլ կանգնել սովորեցի տասերորդ ամսում: Ինչպես ակնկալվում էր, շուրջս հավաքվեցին տատիկ-պապիկներն ու ծնողներս: Մեջքիս կապեցին հինգ խոշոր կծիկ, բայց ես չընկա: Չգիտեմ թե ով, բայց ինչ որ մեկը ուսիցս ինձ հրեց: Եվ ես ընկա մեջքիս վրա: Իսկ նրանք բոլորը վերևից ինձ էին նայում ու ծիծաղում: Ես չլացեցի, նրանք էլ շարունակում էին վերևից ցած ինձ նայելը: Ես մեռելի պես անշարժ մնացի պառկած...

Մինչև վեց տարեկանը ինձ դաստիարակեցին որպես մի աղջկա ու վարսերս էլ դեռ չէին կտրել: Իսկ արդեն հիմա ես մորս հետ նստած էի վարսավիրանոցի սպասասրահում: Հիշում եմ, որ մի գիրք էի նայում ու երբ հայացքս գրքից հեռացրի, վարսավիրանոցի աթոռները կամովի վերածեցի փոքրիկ բեմահարթակների: Երեխաները բարձրանում էին դրանց վրա ու անէանում: Այդ երևույթը ինձ մի բան հիշեցրեց: Թե ինչպես էի ես մի քանի ամիսն շարունակ կավից մարդուկներ պատրաստում: Բավականին շատ էի պատրաստել ու սենյակիս հատակը ասես պատերազմի դաշտ լիներ: Օրերից մի օր, չկարողանալով կուլ տալ մանկությունս տրորող ձանձրույթը, արձանիկներս հատիկ-հատիկ փշուր-փշուր արեցի՝ խառնելով դրանց զայրութ, ատելություն, ինքնասիրություն: Դա էր իմ առաջին չարագործությունը: Հիշեցի նաև մեր շան: Նրան ջրախեղդ էին արել: Ես սիրում էի շնիկիս, նա էլ ինձ էր սիրում: Մեծերը փորձում էին հանգստացնել անդադար ու սրտապատառ լացս: Զուր էր. նրանք չէին էլ ենթադրում, որ հենց ես էի սպանել իմ սիրելի շնիկին: Ու երբ նույնիսկ ինքս ի վիճակի չէի հավատալու արածիս, ես դադարեցի լացել: Դա տարրական դպրոց գնալուցս մեկ տարի առաջ էր:

Բայց ինչքա՜ն էի սիրում այդ փոքրիկ էակին...

Սա էլ կատարվեց, երբ գնացի ավագ դպրոց: Ծնողներս ինձ տարան մի խումբ, որը նախատեսված էր հոգեպես անկայուն ու մտովի թերզարգացածների համար: Նրանց կարծիքով արտսասովոր էի, նույնիսկ վտանգավոր: Բայց դա ժամանակի անտեղի կորուստ էր: Ուղղակի մինչ այդ ես ինձ համար արդեն մերժել էի «զգացմունք» ու «անհատականություն» կոչվածները: Եվ ես հաստատ մտովի թերզարգացած չէի, դրանք էլ ինձ պարզապես պետք չէին: Բայց ես հաճախում էի այդ խումբ ամեն կիրակի: Երևի թե ասելու կարիք չկա, որ նույնիսկ պատկերացում չունեի թե ինչպես շփվել խմբակիցներիս հետ: Հենց նրանց պահելաձևն ինձ ստիպեց կյանքում առաջին անգամ ապշանք զգալ: Ասես մոլորվել էի: Տպավորությունն այն էր, թե երեխաները միայն անմիտ քիթ քչփորել, անկապ ծիծաղել ու ավազների մեջ թավալ գալ էին կարողանում: Բայց ինքս ներծծված լինելով այդ միջավայրում՝ տեսնում ու զգում էի նրանց տառապող հոգիներն ու լացող աչքերը: Ինձ էլ պիտակեցին շփման եզր գտնելուն անկարողունակ: Դա ևս մի հիմարություն էր: Պարզապես ես փախչում էի մյուսների հոգու լացից.

-Մենք չե՛նք սիրում մահը, մենք չե՛նք ուզում մահը զգալ:Մենք չե՛նք ուզում, որ դուք լացեք: Չե՛նք էլ ուզում ինքներս լացել, ո՛չ մի բանի համար» ու «ի՞նչ կլիներ, որ մենք ինքներս ընտրեինք մեր սեփական կյանքը: Իսկ ի՞նչ եք զգում դուք, երբ մահանում է ձեզ հարազատ մեկը: Ինչպե՞ս է աշխարհը դեռ կարողանում ագահորեն ծիծաղել նման անտեղի ցավերի վրա...- այս հարցերն էին հորդում նրանց վիրավոր էությունից: Նրանցից ոմանք էլ տաիս էին լուռ ու ոչնչացնող պատասխաններ.

-Ո՛չ-ոք չի ցանկանում բախվել նման բաների հետ, մենք էլ շրջվել ենք ու հետ չե՛նք նայի... Մենք ոչինչ փոխել չե՛նք կարող... Չե՛նք ուզում վայելել մի աշխարհ, ուր մարդ կարող է կորցնել սեփական «ես»-ը:

Տեսնելով նրանցում թաքնված պարզությունն ու իրականությունը՝ իմ առաջին ռեակցիան նրանցից հեռու մնալն էր: Բայց ի վերջո ես չէի ուզում, որ ինձ ուղարկեին հիվանդանոց: Դրա համար էլ փորձեցի շփվել մեծերի հետ. «ծափ-ծափ մեր քիթիկը», ապա «ծափ-ծափ մեր աչքերը» ու «ծափ-ծափ բարձրացնում ենք ձեռքերը»: Լիակատար հիմարություն... Հանուն ծնողներիս ես մի կերպ տանում էի այդ դասաժամերը: Մեկն էլ կար՝ մի աղջիկ: Նա օգնում էր ուսուցիչներին երեխաներին զբաղեցնել: Նկատելով իմ մեկուսացումը մյուսներից՝ նա միշտ խաղում էր ինձ հետ: Տարօրինակ կընկալվի, բայց նրա ջերմ վերաբերմունքը ավելի շատ վանում ու կատաղեցնում էր ինձ, իսկ մյուս երեխաների մոտ առաջացնում նախանձ: Ի վերջո դա ընդունեցի որպես առավելություն ու զգացի հպարտություն ասվածը:

Շարունակությունը՝ հաջորդ գրառման մեջ

Ուլուանա
23.11.2012, 07:48
Սկիզբը՝ նախորդ գրառման մեջ

Սովորում էի արդեն ավագ դպրոցում: Ի զարմանս իմ ծնողների, նրանց զավակը, որին ներառել էին հոգեպես անկայունների կուրսերում, իրեն բավականին լավ էր զգում նոր դպրոցում: Ինձ համար այդ դպրոց կոչվածը ասես բանտ լիներ: Ես միանգամից հասկացա այնտեղ օտար լինելս: Դպրոցականների հոծ ամբոխին հարմարվելու համար դիմում էի ամեն քայլի: Բայց ամեն ինչ զուր էր: Ոմանք շարունակ ամեն ինչ իրենցով էին անում, մյուսները՝ հեգնանքով քրքջում, երրորդներն էլ՝ անտարբեր սահում ու անցնում: Հետո հասկացա, որ նրանց հարմարվելն այնքան էլ էական չէր: Պետք էր ուղղակի չառանձնանալ ընդհանուր խմբից: Բայց սուսուփուս ուղղակի նստելն էլ տարբերակ չէր: Իրականում դա հակառակ արդյունք էր տալիս: Կարևոր էր ոսկե միջինի դերում հանդես գալ կարողանալը: Բոլորի նման ուրախ լինել, բոլորի նման հիմար ու խելացի լինել, բոլորի նման խելոք և չարաճճի լինել: Այդպես օրերս գլորում էի աշխույժի ու վախկոտի սեփական դիմակով: Ի վերջո ես զարգացնում էի դերակատարիս այդ տաղանդը ամբոխից աննկատ հեռու մնալու համար: Ինձ դա այնքան անիմաստ էր թվում, որ առանց խղճի խայթի սկսեցի խաղալ: Խաղալ այնպես, ինչպես բոլորն էին խաղում: Դասարանում մի աղջիկ կար: Նա համարվում էր բոլորի թիրախը: Պատճառը կայանում էր նրանում, որ խեղճը ուղղակի չէր կարողանում հարմարվել աշակերտական հասարակությանը: Քանզի նա բոլորովին ընդունակ չէր խաղալու, մեկ հյուսքերն էին կտրում, մեկ հրում գցում, մեկ էլ տեսար պայուսակն էին գողանում: Չնկատեցի թե ինչպես ինքս էլ ներքաշվեցի հեգնանքով քրքջացողների կարգի մեջ: Հետո էլ մակարդակս «բարձրացրեցի»ու այժմ արդեն հոսում էի հոսանքին համապատասխան, այն էլ աչքերս փակ: Այդպես էլ անընդհատ խավարում խարխափելով՝ դարձա շրջանավարտ, վերջակետ դրեցի դպրոցական կյանքիս: Առաջինը, մտքիս խրամատներում ձևավորվեց բարձրագույն ընդունվելու ցանկությունը: Բայց հաշված ժամերում կասկածեցի ու փոշմանեցի: Հոգիս ձանձրույթից պայքարում էր ինքն իր հետ, փնտրում որևէ փոփոխություն, որը թույլ կտար գտնել մի հետաքրքիր արժեք կամ հիասթափություն: Հերթը հասավ աշխատանքի անցնելուս մտքին: Որոշումս վերջնական էր: Հորս ծանոթներից մեկը կարողացավ քաղաքային փոստում ինձ աշխատանքի տեղավորել: Փոստատար... Շատերի համար դա անգույն ու տաղտկալի զբաղմունք էր միայն: Բայց կարծում եմ՝ ինձ չէր խանգարի հասկանալ մարդկանց մեկը մյուսին նամակ գրելու իմաստը: Ի՞նչ էր ասում տնօրենը: Կարծես թե.

- Քեզ է վստահվում ամենակարևորն ու թանկը: Հոգի՛ն: Քո պարտականությունն է այն ժամանակին տեղ հասցնելը: Ոչ մի նամակ չպե՛տք է մոլոր մնա,- ես իհարկե ոչինչ չհասկացա, նույնիսկ մտքումս ծիծաղեցի: Ծերուկն իրեն երևի համարում էր սառցաբեկորի գագաթը, բայց հազիվ հիմքն էր մի կերպ պահում իր փոստային ցանցով: Կարող էի միայն համաձայնել նրա հետ, որ ամենուր ամենակարևորը հոգին է: Դե բնական է, ամեն հոգի ունի իր տերը: Հոգին է մեզ դարձնում այն, ինչ մենք կանք իրականում: Երկամյա աշխատանքիս ընթացքում ես պարզեցի ավելին՝ հեռավորությամբ իրարից զատված մարդկանց համար նամակը հոգու մասնիկն էր, որը նրանք ուղարկում էին միմյանց: Սկսեցի հասցեատերերին տեսնելու ծարավ զգալ, զգալ ու ապրել նրանց զվարթությունն ու թախիծը: Ասես ինքս մի մոլորված նամակ լինեի, որը երկար ու զուր փնտրում էր իրեն սպասողին՝ իր հասցեատիրոջը: Անհանգիստ հոգուս ճիչը լսելով՝ թողեցի փոստատարի պարտականություններն այլոց ու սկսեցի հաշվել անիմաստ տարիներս: Մի օր գողանում, մի օր խաբում... Ու որոշել էի ոչինչ չփոխել: Սպասում էի ճակատագրի գալուն ու սկուտեղի վրա ակնկալածս մատուցելուն:

Եկավ, նա էլ եկավ: Հայտնվեց փողոցում ուղիղ դիմացս: Մեր մեջ եղած քսանից տասնհինգ մետրը ասես մի երկու ոտնաքայլ լիներ: Սև սքեմը հագին, սահում էր դեպ ինձ: Շուրջբոլորն ամռան ջերմ գույներն էին խաղում, մարդկային ժպիտներն ու հետախույզ հայացքներն էին թափառում: Իսկ նա, ամբողջ հորիզոնը թևի տակ առած, դանդաղ ու սահուն մոտենում էր ինձ: Մի ակնթարթ, ու մայր մտնող արևի հետքն էլ չմնաց երկնքի մորթված լազուրում: Մի ցավեցնող դատարկություն զգացի: Ծնկներս ծալվում էին, իսկ գլուխս բառացիորեն պայթում էր ներխուժած, անհասկանալի արտահայտություններից:

-Դու՛, որ չգիտես ու չգիտես թե ինչը չգիտես, հիմա՛ ր ես: Դու, որ չգիտես ու չգիտես թե ինչը չգիտես խղճու՛կ ես: Դու՛,որ չգիտես ու չգիտես թե ինչը չգիտես, ագա՛հ ես: Բա՛ վ է, բա՛վ... հերի՛ ք ինչքան խախտեցիր կյանքի հավասարակշռությունը: Գնա՛ ու չքվի՛ր հավիտյան,- ինքս էլ չհասկացա թե ինչպես ես՝ արդեն ոտքի կանգնած, բախվեցի անծանոթ տարօրինակի հետ: Ապա անբառ նայեցի սիրտս խոցված դանակի բռնակոթին: Թույլություն... Դատարկություն...

Աչքերս բացեցի մի անծանոթ փողոցում: Մինչ կփորձեի հասկանալ կատարվածը, հեռվում նկատեցի մի փոքրիկ աղջակի.

- Հա... Քե՛զ էլ են անջատել ֆիզիկական մարմնիցդ: Մեղքդ ո՞րն էր:

- Ֆիզիկականի՞ց ,- դեռ բառը լրիվ չարտասանած, նրա փոքրիկ մարմինը գերմարդկային արագությամբ անցավ մեջովս:

- Հիմա հասկացա՞ր: Մենք էլ կեղծ մարդիկ չենք: Եթե առաջ գոնե ֆիզիկական մարմնի միջոցով կարող էինք ապրել Առաջին աշխարհում, հիմա այնտեղը մեզ համար տաբու է: Մենք էլ չենք կարող մեր վրեժը լուծել ,- լայն ժպտաց նա:

-Ովքե՞ր ենք մենք:

-Աստծո զավակներն ենք, որ ծնվել են նրա տառապանքից, կասկածանքից ու զղջանքից: Մեր առաքելությունը մեր հոր վրեժը նրա ստեղծած աշխարհից լուծելն է: Բայց դա դժվար է: Մեզանից քչերն են հասկանալով ճիշտ գործում առաջին աշխարհում: Իսկ մինչ մեր հասկանալն ու գործելը, մեր ծրագիրը խափանում են և ուղարկում այս Եկրորդ աշխարհը, ուր մենք ոչինչ չենք կարող անել:

-Ո՞վ է խափանում:

-Աստծո ծառաները՝ հրեշտակներն ու սրբերը: Նրանք իրենց մեզանից ավելի կարևոր են համարում Աստծո համար: Սակայն մեր գոյությունը գաղտնիք է նույնիսկ Նրա համար: Լավ, ո՞րն էր մեղքդ, ի՞նչը օգնեց նրանց գտնել քեզ:

-Չգիտեմ...

- Դե դա հասկանալու համար քեզ ժամանակ է պետք: Ես ինքս միայն վերջերս հասկցա մեղքս: Օգտագործելով անմեղ արտաքնիս առկայությունը սպանում էի նրանց, ովքեր ստիպում էին երկնքին լաց լինել: Ինձ չէին էլ կասկածում: Ի վերջո «նրանք» ինձ էլ գտան, առան ինձ սև թևերի վրա ու այս աշխարհ նետեցին: Բայց ես մենակ չեմ, դու էլ մենակ չես: Այլևս դիմակի ու խաղերի կարիք չունենք: Բոլոր այստեղ ուղղարկվածները մեկ են ու ...

-Դա նրանց սխալն է,- շարունակեցի ես նրան ,- մենք կմիավորվենք,կլուծենք մեր վրեժը: Այնտեղ մեր եղբայրներն ու քույրերն են, ոմանք կհասնեն մեր նպատակին, ոմանք էլ կգան այստեղ մեզ ընկերակցելու: Հիմա ես գիտեմ՝ ինչու եմ ծնվել, գտա իմ նպատակը: Մեզ կպիտակեն որպես մարդասպանների ու մոլագար խելագարների: Բայց ես չեմ հրաժարվի իմ առաքելությունից, հանուն իմ Հոր կանեմ ամեն բան,- այսպես ես որոշեցի դառնալ գործիք Ֆարտունայի ձեռքերում: Հանուն նրա, ում չէի էլ հավատում, որոշեցի ցավեցնել մարդկանց, նույնիսկ սպանել: Կարճատև կյանքիս ընթացքում հասկացա, որ նրանք չեն արժևորում կյանքը: Անիմաստ պատճառներ են գտնում ու սկսում ստել, թալանել կամ սպանել: Դա աններելի է: Ինչո՞ ւ պիտի անմեղը զրկվի կյանքից այս կամ այն ահաբեկչության պատճառով, ինչո՞ւ պիտի մեկի ագահությունը կուլ տա մյուսներին, կամ մայրը զոհաբերի իր զավակին քաղաքական նպատակների արդարացմանը: Միանգամից հիշեցի կիրակնօրյա խմբակիցներիս՝ լուռ լացող, գոռոզ սահող հոգիներին: Ճիշտ է՝ մարդիկ չեն սիրում մահը, բայց նրանք սպանում են: Նրանք չեն սիրում անմիտ արցունքներն ու անտեղի արտասվելը: Երբեք չեմ մտածել այս ամենը փոխելու մասին: Բայց եթե չփոխեմ աննպատակ կյանքն ու տխրությունը անխուսափ կլինեն: Հավանաբար դժվար կլինի, բայց առաջ գնալու ժամանակն է արդեն: Միշտ խուսափել եմ մարդկանցից, բայց եթե պետք է, ապա ինչո՞ւ չնայեմ անցյալիս ու չգծագրեմ ապագան: Վայելել մի աշխարհ, ուր ոչ-ոք ո՛չ-ոքի ու ո՛չինչ չի կորցնի: Մի աշխարհ ուր այս աղջնակը ստիպված չի լինի կրել արյունոտ հագուստ, ուր այն դասընկերուհիս չի արտասվի: Մի աշխարհ, ուր ոչ-ոք դիլեմայի առաջ չի կանգնի, երջանիկ կլինի և ուրախ...

Ուլուանա
23.11.2012, 07:51
5–րդ տարբերակ
Հենակետում

Երբ մարտական հենակետի հանձնում-ընդունումը կատարվեց, ծանր զենքը բարձրացրին ու տեղադրեցին դիրքում, զենք-զինամթերքը դասավորվեց զինանոցում ու զինաբուրգում, ուտելիքի պաշարը` գետնափոր մառանում, մարսողության հետ խնդիրներ ունեցող հենակետի ավագը` կապիտան Ղազարյանը, արտաքնոց գնալու բնական պահանջ զգաց, և երկու վատ նորություն բացահայտվեց: Պարզվեց, որ արտաքնոցը ծայրից-ծայր լցված է կղանքով, մեզով ու անձրևաջրերով, իսկ դա նշանակում էր, որ անհրաժեշտ է նոր փոս փորել ու արտաքնոց կառուցել և` որ յոթ գալար զուգարանի թղթերով տոպրակը անհետացել է: Ղազարյանը, որը հաշվի առնելով բանակային սննդից, թե ինչ-որ ուրիշ բանից պարբերաբար կրկնվող փորլուծությունը՝ իր սպորտային ճամպրուկում մշտապես մի քանի գալար պահուստային թուղթ էր բարձրացնում հենակետ, վերցրեց պահուստային գալարներից մեկը և հրահանգեց մինչև իր վերադարձը ինչ գնով էլ լինի գտնել զուգարանի թղթով տոպրակը:
Հենակետի սակավաթիվ անձնակազմից երկուսը` Բրդոտն ու Բիձեն, սկսեցին ուսապարկերը քրքրել, Բոյով Ճուտը ` հենակետի բարձրահասակ խոհարարը, գետնափոր մառանը տակնուվրա արեց, իսկ ավագի օգնականը` Կոտոշը, սկսեց տապիկով զանգել հարևան հենակետերը, որոնց անձնակազմերի հետ նույն մեքենայով էին բարձրացել:
Երբ հանգստացած ստամոքսով Ղազարյանը վերադարձավ գետնատնակ, Կոտոշը վերջին հենակետի հետ էր զրուցում:
-Չկա, հա՞: Դե լավ, ապեր…
-Գտա՞ք,- հարցրեց Ղազարյանը:
-Չէ, -տապիկի լսափողը ցած դնելով` ասաց Կոտոշը:
- Հենակետը բլինդաժի դեմը շարվի,-խիստ տոնով հրաման տվեց Ղազարյանը:
Անձնակազմը հոգնած էր: Ճանապարհի մեծ մասը ոտքով էին եկել` ծանր զենքը, 14 օրվա սնունդը ձեռքով էին բերել, որովհետև հակառակորդի նշանառուները աշխատում էին և բաց` ծառազուրկ տարածքով մեքենայի անցնելը վտանգավոր էր: Այս ու այն կողմից լսվեցին անձնակազմի դժգոհության ձայները : Ղազարյանը, բերանից փրփուր շաղ տալով, գոռաց.
-Զենքով, բրոնիժիլետով` պոլնի էպիկիրովկա:
Անձնակազմը դանդաղ էր շարժվում, մի քանի րոպե առաջ դասավորված զինամթերքն ու նառերի տակ դրված ուսապարկերը վերցնելը չափազանց տհաճ էր: Հենակետի ավագը թողնել տվեց` զենքերը կրկին դրվեցին զինանոցում, զինամթերքը զինաբուրգում, ուսապարկերը նառերի տակ, ապա Ղազարյանը նորից հրամայեց շարվել:
Երրորդ փորձից հենակետի անձնակազմը շարված էր դրսում: Բոյով ճուտը, Բրդոտը, Բիձեն և Հարութը զրահաբաճկոնով ու սաղավարտով էին, ուսապարկերը մեջքներից կախած, իսկ հենակետի «լավ տղերքը»` Բիզոնը և Կոտոշը, միայն զենքերն էին վերցրել: Բիզոնը այնպես էր ճնշել Ղազարյանին, որ կարող էր դուրս չգալ, պառկել նառերի վրա, հեռախոսով ծանոթության կայքեր մտնել և Ղազարյանը հազիվ թե բան ասեր, ինչպես որ հիմա ուշադրություն չէր դարձնում, որ նա միայն զենքն է ուսից կախ գցել, բայց նա չէր չարաշահում իր հնարավորությունները:
Ամեն անգամ, երբ հենակետ էին բարձրանում, նույն պատմությունը կրկնվում էր: Կապիտան Ղազարյանը, որ գումարտակի ամենաթույլ սպան էր , որին զինվորները չէին հարգում և որից չէին վախենում, միշտ ինչ-որ պատճառ գտնում էր հենակետի անձնակազմը առաջին իսկ օրը դրսում շարելու համար: Դրանով նա փորձում էր ցույց տալ, թե իրավիճակի տերն է, որ պետք է ենթարկվեն իրեն, բայց ճիշտ հակառակ արձագանքն էր ստանում. իր ու զինվորների միջև նորից լարում էր ստեղծում:
- Էս էդքան հաբգել եք, հա՞, որ ասում եմ շարվեք ` չեք շարվում,- մի քիչ կատաղած, մի քիչ էլ կատաղություն խաղալով՝ գոռում էր Ղազարյանը,- դուք երևում ա` լավ չէք ճանաչում Ղազարյանին: Ոչինչ, մի երկու ժամ ստեղ կանգնած կմնաք, տեղը կբերեք:
Ղազարյանի ներկայացումները զվարճալի էին, բայց զենքով, ծանր ուսապարկով, զրահաբաճկոնով ու սաղավարտով 10-15 րոպե կանգնելուց հետո սկսում էին ձանձրացնել ու հոգնեցնել:
- Ղազարյան, ախպոր պես, վերջացրու,- ասաց Կոտոշը,- կարող ա ճանապարհին ա ընկել, կարող ա ներքևում` կապտյորկում ա մնացել, վաղը մարդ կուղարկենք ճանապարհը նայելու: Եղածը զուգարանի թուղթ ա, էլի: Եթե չգտնվի, կասենք՝ ներքևից տղերքը կուղարկեն ջրի հետ:
- Մի պաշտպանի սրանց, Կոտոշ,- ասաց Ղազարյանը,- էսօր զուգարանի թուղթն են կորցնում, վաղը զենքերը կկորցնեն, երկուսիս էլ բռնել կտան:
Ղազարյանը սիրում էր իր խոսքը համեմել տղայական, փողոցային պատկերացումներով. նրան թվում էր, թե դրանով հարգանք է ձեռք բերելու հենակետի «լավ տղերքի»` Բիզոնի ու Կոտոշի մոտ:
-Ղազարյան, ես գնացի Բլինդաժ,- անտարբեր արտաբերեց Բիզոնը և քայլեց դեպի գետնատնակը;
-Գնա,- ասաց Ղազարյանը կարծես իր թույլտվությունից էր կախված Բիզոնի գնալ-չգնալը,- Կոտոշ, դու էլ ներս մտի:
Բիզոնը,Ղազարյանը, Կոտոշը ներս մտան գետնատնակ, իսկ մի քանի րոպեից ներս կանչեցին նաև հենակետի խոհարարին: Պատվերը ստանալուց հետո Բոյով Ճուտը գետնատնակից դուրս եկավ ու մոտեցավ գետնափոր մառանին: Ծալվեց, մարմնով 90 աստիճանի անկյուն կազմելով ներս մտավ: Մառանից Բոյով Ճուտը դուրս եկավ մի քանի օրվա ձվի ու պահածոյացված մսի պաշարը ձեռքին, իսկ պոլիէթիլենային տոպրակների մեջ փաթեփավորված երշիկները սեղմված ատամներից կախված:
Գետնատնակի առջև շարված զինվորները հայացքով ուղեկցեցին Բոյով Ճուտին. նրանց հասանելիք մի քանի օրվա սնունդը «լավ տղերքը» ու Ղազարյանը մի քանի րոպեում խժռելու էին, և իրենք նորից մսաբուսական շիլայի հույսին էին մնալու:
- Ղազարյանին առիթ էր պետք մեզ դուրս հանելու համար,- ասաց Բրդոտը ու, շարքից դուրս գալով, նստեց գետնատնակի մոտ` հարթ մակերևույթից դուրս տնկված գլաքարի վրա:
Իրիկնանում էր, բայց անձնակազմը դեռ կանգնած էր գետնատնակի առջև: Կանգնած էր, որովհետև հացկերույթը ավարտվել էր, իսկ ճաշից հետո Ղազարյանը արտաքնոց վազելու սովորություն ուներ և ամեն պահ կարող էր դուրս գալ գետնատնակից ու, անձնակազմը շարված չտեսնելով, նորից աղմուկ բարձրացնել: Շուտով հերթափոխի ժամանակն էր, գետնատնակի առջև կանգնածները հերթափոխելու էին դիրքերում կանգնած դիտորդներին և չէին ուզում, որ իրենց պատճառով հերթափոխից իջած զինվորներն էլ չարչարվեն, իսկ եթե չենթարկվեին հրամանին, ամենայն հավանականությամբ այդպես էլ կլիներ:
Բիձեն ու Բրդոտը հայացքը բոսորագույն վերջալույսին հառած ծխում էին, իսկ Հարութը նայում էր հենակետի տարածքում վեր բարձրացող միակ մատղաշ ծառին, որն անհասկանալի է, թե ինչպես էր առաջացել լերկ ապառաժների քարքարոտ միջավայրում: Նրան դուր էր գալս նայել այդ ծառին, հետևել , թե քամու թույլ հոսանքից ինչպես են մեղմորեն շարժվում տերևները: Մշտապես, երբ նայում էր ծառին, սիրելի աղջիկը` Արփին էր միտքը գալիս, որովհետև ծառը հույս էր ներշնչում, որ բոլոր դժվարությունները և արգելքները հաղթահարելի են, որ շուտով կվերջացնի ծառայությունը և ինքն ու Արփին միասին կլինեն ու այլևս չեն բաժանվի: Հարութը նայում էր ծառին, մտովի թռչում Արփիի մոտ` ոչ վաղ անցյալ կամ ոչ հեռավոր ապագա և սաղավարտը այլևս չէր նեղում ծանրացած գլուխը, զրահաբաճկոնի ու զենքի ծանրությունը չէր զգում, ու այդ ծանրության տակ հոգնած ոտքերին թեթևություն էր իջնում: Ներսում մի հաճելի ջերմություն էր տարածվում, և գլխում մի բանաստեղծություն էր պտտվում, այն պոեզիայի գրքից, որ Արփին էր նվիրել բանակ գալուց առաջ և որը ամենուր իր հետ էր վերցնում` նույնիսկ ուսումնական զորավարժությունների ու մարտական հերթապահության ժամանակ:
«Էս ծառը ոնց-որ մեր սերը լինի,-մտածում էր նա,- աճել է շրջապատին ու միջավայրին անտեսելով, և գնալով ավելի է բարձրանալու ու փարթամանալու»:
Հաջորդ օրը կապիտան Ղազարյանը մարդ ուղարկեց, որ ստուգեն ճանապարհը, որով եկել էի, բայց զուգարանի թղթերով տոպրակը չգտնվեց: Նախորդ օրվա ճոխ ընթրիքից բարիացած՝ հենակետի ավագը զուգարանի թղթի երկու գալարները դրեց գետնատնակի պատին ամրացված պահարանի դարակի վրա և պատվիրեց խնամքով օգտագործել: Շուտով մոռացան թղթի պակասության մասին և միայն, երբ ինչ-որ մեկը արտաքնոց գնալիս գալարից թուղթ էր պոկում, մյուսները հայացքով հետևում էին, որ հանկարծ շատ չվերցնի, անտեղի չվատնի թուղթը: Իսկ գալարները ինչքան էլ խնամքով էին օգտագործում, բարակում էին մեծ արագությամբ: Բանակային սնունդը, նեխահոտ արձակող ջուրը և ցուրտ եղանակը հաճախ էին փորլուծություն առաջացնում և ոչ միայն Ղազարյանի մոտ: Էժանագին, հաստ ու կոշտ թղթի գալարները հալվում էին, և մի շաբաթ անց Ղազարյանի պահուստային երեք գալարներից ընդամենը մեկն էր մնացել: Կոտոշը հոգացել էր, որպեսզի ներքևից` գումարտակից ջուր բերող մեքենայի հետ գումարտակում մնացած տղաները թուղթ ուղարկեն, բայց ջրի մեքենայի գալը հետաձգվում էր, որովհետև հերթափոխը երկարաձգվել էր` նրանց գումարտակը 14 օրվա փոխարեն 21 օր պետք է մնար հենակետում, և գումարտակի հրամանատարը բենզինը խնայելու համար հետաձգում էր, որ ջրի մեքենայի հետ գնդից ստացվելիք հավելյալ մեկ շաբաթվա սնունդը ևս ուղարկի:
Մարտական հերթապահությունից հետո զինվորները իջնում էին և, բացի Բիզոնից ու Կոտոշից , նոր արտաքնոցի փոսն էին փորում: Քարքարոտ հողը մեծ դժվարությամբ էր փորվում, իսկ Ղազարյանը պարբերաբար դուրս էր գալիս գետնատնակից ու գոռգոռում, որ ավելի արագ անեն գործը, որովհետև գործածվող արտաքնոցը ծայրեծայր լիքն էր կեղտով: Գերհոգնած դիտորդները մարտական հերթապահության ժամանակ քնում էին, որովհետև նրանց հանգստի ժամանակը ծախսվում էր զուգարանի շինարարության վրա: Կարդալու ժամանակ չէր լինում, բայց Հարութը երբեմն գիշերով, երբ արթուն հերթափոխ էր լինում, ուսապարկից հանում էր Արփիի նվիրած գիրքը և վերընթերցում:
Նոր զուգարանի շինարարությունը ավարտելու գիշերը կիսխավար` մոմի լույսով լուսավորված գետնատնակի նառերի վրա պառկած Հարութը տեսավ, թե ինչպես Ղազարյանը մոտեցավ դարակին ու, թղթի գալարը վերցնելով, դուրս եկավ: Երբ նա վերադարձավ, գալարը այլևս նրա ձեռքին չէր: Առավոտյան պարզվեց, որ գալարը գլորվել, արտաքնոցի անցքով ցած է ընկել և փոսի հատակում է: Կոտոշը հարցրեց անձնակազմի անդամներին, թե ով է մեղավորը, բայց ձայն հանող չեղավ, և նա հայհոյեց թուղթը փչացնողին: Ղազարյանը, որ չգիտես ինչու լռել էր, հիմա ստիպված էր շարունակել լռել, այլապես կստացվեր, որ Կոտոշը իրեն է հայհոյել, իսկ դա ավելի կհեղինակազրկեր նրան: Կոտոշից հետո բոլորը սկսեցին հայհոյել նրան, ով ցած էր գցել թուղթը ու չէր խոստովանում: Ամենաթունդ հայհոյանքները Ղազարյանն էր տալիս:
Հենակետում մի 12 էջանոց նոր տետր կար, «Զինվոր» թերթի մի քանի համար և վերջ: Ճաշի ժամանակ Ղազարյանը անձնակազմին հարցրեց, թե ում մոտ տետր կամ գիրք կա, թեև շատ լավ գիտեր, որ միայն Հարութն է հենակետ գրքեր բարձրացնում:
-Ինձ մոտ, բայց չեմ կարող տալ, -ասաց Հարութը,-ինձ համար շատ թանկ նվեր ա:
Ղազարյանը ինչ-որ բան էր ուզում ասել, բայց լռեց:

Երբ Հարութը մտավ գետնատնակ, զգաց, որ ինչ-որ բան այնպես չի. տղաները մի տեսակ նայեցին իրեն ու հայացքները փախցրեցին, ասես ինչ-որ մեղք էին գործել իր հանդեպ կամ ինչ-որ գաղտնիք էին պահում: Նայեց պատից կախված դարակին՝ տետրը այնտեղ էր, թուղթ կար, նշանակում է գրքին ձեռք չեն տվել: Սուրճ դրեց վառարանի վրա և գնաց ուսապարկից գիրքը հանելու:
-Իզուր մի նայի, - ասաց Բրդոտը,- Ղազարյանը վերցրել, զուգարան ա գնացել: Ասեց` տետրի թուղթը չոր ա:
Հարութը գլխիվայր ջրջեց ու դատարկեց ուսապարկի պարունակությունը` գիրքը չկար: Արյունը խփեց գլխին, մարմնով ջղային դող անցավ:
-Կսպանեմ էդ անասունին,- ասաց ու դուրս եկավ գետնատնակից:
Նստեց դուրս ցցված գլաքարի վրա և, հուզմունքից ջղային դողալով, մի ծխախոտ վառեց, սպասեց Ղազարյանի դուրս գալուն: Գիրքը` Արփիի նվերը, այսքան ժամանակ ուժ և համբերություն էր տվել նրան բանակային կյանքին համակերպվելու համար. երբ նա բացում էր գիրքը, բոլոր դժվարություններն ու անարդարությունները` սպաների հայհոյանքները և ստորացումները, «լավ տղերքի» սանձարձակ ու լկտի պահվածքը, ոտնահարված արժանապատվությունը մոռացվում էին, և բանակային կյանքը տանելի ու ժամանակավոր էր դառնում:
Ուժեղ քամու հոսանքից մատղաշ ծառը ճկվել էր և նրա աչքի առաջ ժամանակից շուտ տերևաթափ էր լինում:
Մինչ Կոտոշը և մյուս տղաները Հարութին հանգստացնում էին, համոզում, որ կռիվ չսարքի, Ղազարյանը արտաքնոցում պպզած, բաց հետույքը և հետանցքից դուրս եկած թութքը արտաքնոցի ճյուղաշեն պատերից ներս թափանցող սառը քամուն հանձնած, պոեզիա էր կարդում: Ամեն նախադասության հետ նրա հոգին փափկում, նրբանում էր և մոռացված մի քնքշություն ջերմացնում էր սիրտը: Նրա աչքերը վազում էին տողերի վրայով, իսկ միտքը ընտանիքի` կնոջ ու երկու աղջիկների հետ էր, որոնց վեց ամիս է՝ չէր տեսել:

Ուլուանա
23.11.2012, 07:58
6–րդ տարբերակ
Լռությունն ինքն էր

Օրը սկսվեց: Դեռ վաղ առավոտ էր՝ մոտ ժամը յոթը: Մեկ այլ մարդու համար այդ առավոտը յուրահատուկ էր, նման չէր մյուսներին, ինչպես նման չեն մարդիկ իրար առհասարակ: Այդ օրվա յուրահատկությունը կարող էին վկայել գոնե գիշերամութի հետքերը երկնքի վրա, քնաթաթախ քաղաքը, որի արթնացումը նման չէր ո՛չ մանկան, ո՛չ կենդանու, ո՛չ էլ առհասարակ ինչ-որ բանի. այն քաղաքային էր. անքուն և անհանգիստ: Կամ առնվազն յուրահատկության վկան կարող էին լինել ամեն առավոտ փողոցի թաքնված անկյուններից մեկում հնչող կիթառի ձայնը, կամ արևը, որն այսքան երկար ժամանակ չի ծուլանում ծագել և ամենապատասխանատուն է բոլորից, կամ տերևը…Ա՜խ, ոչ, այս ամենը այլ էր իր փոքրիկ բնակարանում ծվարած պատանու աչքերում:

Նա 19-ամյա Տիգրանն էր: Աշխարհում ապրող մյուս Տիգրաններից նա տարբերվում էր: Արտաքինից գեղեցկադեմ էր, նույնիսկ գրավիչ. նրա կաթնագույն ու գունատ մաշկը, կապտաչյա հայացքը, խռիվ մազերը նրան դարձնում էին այդպիսին: Բայց իր արտաքինը այնքանով էր հետաքրքիր իրեն, որքանով նրա տարեկիցներից շատերին Կյանքի գաղափարը: Այլ էր նրա ներաշխարհը: Դեռ դպրոցական տարիքից նա առանձնանում էր իր նրբազգացությամբ ու վարվելակերպով: Եթե նեղացնում էին ինչ-որ մեկին, նա էր միակ պաշտպանը, օգնել էր պետք դասերին, նա էր օգնողը: Գիտե՞ք ինչու էր նա այդպես վարվում. նա գիտեր, որ ճիշտ է օգնելը, ճիշտ է պաշտպանելը, գիտեր, քանզի զգում էր իր փոքրիկ սրտով, չէ որ երեխա էր՝ ամենաազնիվ էակը: Հաճախ հիշում էր իր մանկությունը և զղջում մի բանի համար, որ մտածել չգիտեր: Կարողանալու դեպքում շատ բան կփոխեր իր կյանքում, այլ կերպ կմեծանար, ձեռք չէր բերի իր նյարդային դիմագծերն ու բնավորությունը վերջին տարիներին…բայց, միաժամանակ, զղջում էր իր այդ մտքի համար. չէ որ երջանիկ չէր լինի: Կմեծանար միանգամից, կկորցներ իր մանկական միամտությունն ու ներդաշնակությունը: Վերջին եզրակացությանը հանգել էր վերջերս կարդացած գրքից, որտեղ ասվում էր. <<Երջանկությունը բնական ներդաշնակության մեջ է>>: Ճշմարիտ էր ասվածը, ուղղակի նա էր, որ պրպտում էր իր անցյալի դեպքերը սովորության համաձայն, գտնում սխալները և ամեն անգամ նորովի սկսում տառապել: Բայց այդ տառապանքը չէր մաքրում նրա հոգին, այլ ընդհակառակը ավելի էր խճճում, դարձնում դյուրագրգիռ և մտազբաղ: Նա ձգտում էր անարատության հասնել միանգամից, առանց անգամ նկատելու լուսածին աստիճանը, որով բարձրանում էր ամեն րոպե…

Վերջերս էր վարձել բնակարանը: Փոքր էր այն, բայց բավականին հարմարավետ: Տիգրանին շատ բան էլ հարկավոր չէր: Ընդամենը մահճակալ, սեղան, որը ծառայում էր թե՛ որպես գրապահարան, թե՛ որպես ճաշասեղան, թեկուզև շատ քիչ էր սնվում, նաև պահարան հագուստը տեղավորելու համար և… լռություն: Լռության պակասն էր ստիպել նրան հեռանալ ընտանիքից, բնակարան վարձել, ընդհատել ուսումը և աշխատել: Լռությունը կորել և հայտնվել էր միաժամանակ իր տաղտկալի և միօրինակ օրվա ընթացքում: Դժվար է պատկերացնել, թե ինչպիսի տաղտուկ էր շրջապատել Տիգրանին: Միօրինակությունը սկսվում էր առավոտյան յոթին և շարունակվում մինչև գիշերվա տասներկուսը: Հենց այդպես էլ <<սահմանվել էր>> միօրինակությունը Տիգրանի առօրյայում: Տասնինը տարի նա ապրում էր իրենց տան չորս պատերի մեջ, միևնույն դեմքերի շրջապատում: Երեք տարի էր արդեն ամեն օր կորցնում էր առնվազն մեկ ժամ երթուղայինով երթևեկելիս, չորս ժամ համալսարանում… այլևս հնարավոր չէր: Ասել, թե Տիգրանը հեռատես չէր, կլիներ նրա ամենասխալ բնութագրությունը: Նա առաջին հերթին նրբազգաց էր: Դա էր միակ ճիշտ որոշումը. Հակառակ դեպքում նա կխելագարվեր իր կյանքի այդ ճնշող դասավորությունից, կարգից, որը սահմանվել էր իրեն էլ անհայտ մեկի կողմից: Նա պետք է միառժամանակ մեկուսանար իրեն ծանոթ և հարազատ ամենից: Նրա այդ վերաբերմունքը նման չէր սիրո բացակայության, այլ կանխարգելիչ քայլ՝ ատելությունից խուսափելու: Այն ատելությունից, որը նա կտածեր իր սիրելի մարդկանց նկատմամբ: Մեկուսացումն էր, որ նվիրեց իրեն լռություն: Այն բացահայտելով միայն նա կհասկանար ինքն իրեն: Չէ որ լռությունը մենիմաստ և միատարր չէ…

Թողնելով ուսումը՝ Տիգրանը դժվարությամբ աշխատանքի էր ընդունվել՝ գեղագրի պաշտոնով: Քանի՜ անգամ էր Տիգրանը ներկայացրել իր ձեռագրով արտատպած էջեր, դրանց շարքում նաև իր մտքերը: Բայց վերջիվերջո նրան հաջողվեց գրավել տպարանի տիրոջ հետաքրքրությունը: Նա աշխատանքի ընդունվեց չնչին աշխատավարձով, որը սակայն բավականացնում էր բնակարանի վարձը և սննդի ծախսերը հոգալու համար: Առավոտյան արթնանալով՝ Տիգրանն իրեն կարգի բերեց, մի բաժակ թեյ խմեց մի կտոր հացի հետ, այդպիսով առժամանակ չեզոքացնելով քաղցի զգացումը, վերցրեց տպարանում իրեն անհրաժեշտ թղթերը և դուրս եկավ <<լռության խցից>>:

Փողոցում աշուն էր: Տիգրանի ամենասիրելի եղանակն էր: Բայց նա անգամ մոռացել էր այդ երբեմնի նշանակալից մանրուքի մասին: Քայլելիս ակամա հիշեց դպրոցական տարիներին իր փոքրիկ սխրագործությունը. Աշակերտներին հանձնարարություն էր տրվում բակից հավաքել երփներանգ աշնանային տերևներ և չորացնել դրանք որևէ գրքի էջերում պահելով: Այդ հիշողությունը նրա մոտ ժպիտ առաջացրեց, չէ որ այդ ժամանակ գործի էր դրվել նրա անկրկնելի պատասխանատվությունը: Անգամ հիմա, իրենց տան որոշ գրքերում պահպանվել էին նրա պահած տերևները: Չէր նկատում նաև վաղ առավոտյան շողերի հետ արթնացող կիթառ նվագող թափառաշրջիկին, երկնքում դարսված թուխ ամպերին, որոնք ժամանակին իր տարերքն էին, երևակայական իրերի ու կենդանիների մարմնավորումը: Չէր նկատում նաև ամեն օր զբոսայգի դուրս եկող իր կույր, ծերուկ հարևանին, երաժշտական քամուն և նրա ընկերներ ծառերին: Շատ բան չէր նկատում Տիգրանը: Բայց դա ժամանակավոր էր: Նա չէր կարող թողնել իր նորաստեղծ կյանքի անբաժան ուղեկիցներին: Նա մտածված էր խուսափում՝ դրանց էությունն ու կարևորությունը գիտակցելու ակնկալիքով: Նրանք կմիանան նորից, բայց ոչ հիմա… նրանք կհասկանան իրեն…

Մտքերով տարված՝ հասավ իր աշխատատեղը: Աշխատանքը կատարում էր հաճույքով, չէ որ սիրում էր գրել: Դա միակ բանն էր, ինչին կատարելապես տիրապետում էր: Նրա պարտականությունն էր ստուգել հոդվածները, ուղղել, կատարել ձեռագիր արտագրություններ և նմանաըիպ կետեր: Առաջին իսկ օրվանից Տիգրանը գրավել էր իր աշխատակիցների ուշադրությունը: Ինքնանփոփ պատանի, անբացատրելի գրավչությամբ, ով դեպի իրեն էր ձգում շրջապատի հետաքրքրությունն ու ուշադրությունը: Տիգրանը կասկած անգամ չուներ իր այդ հատկության մասին: Նա պարզ էր, ինչպես անտեղի և տեղին օգտագործվող թուղթը: Բայց այդ պարզությունն էր խրթին, չէ որ դա Տիգրանի պարզությունն էր: Նրան սիրում էին բոլորը անխտիր, քանի որ նա իրեն միշտ էլ կարողանում էր ճիշտ պահել բոլոր իրավիճակներում:

Երբ ավարտեց իր գործը, դուրս եկավ ընդմիջման: Մյուսների նման չէր սիրում իր ժամանակը ծախսել աշխատատեղին կից սրճարաններում, այլ դրա փոխարեն գնում էր ինչ-որ ուտելու բան, վերցնում իր այդ օրվա անբաժան գիրքը և գնում մոտակայքում գտնվող այգի: Այնտեղ կար մի նստարան, որն առաջին անգամ տեսնելով Տիգրանը զգաց մի տեսակ մտերմություն: Եվ առհասարակ նա միշտ էլ այդպես էր զգում ինչ-որ նոր բան ձեռք բերելիս: Կլիներ դա գիրք, հագուստ կամ այլ երևույթ, նա պարզապես զգում էր, որ գտել է իր նմանին՝ չկարևորելով դրա անշունչ կամ շնչավոր լինելը: Տիգրանը մենակ էր այգում: Տեղավորվելով նստարանին՝ նա կերավ իր գնած ուտելիքը, զուտ ֆիզիկապես պատրաստ լինելու ընթերցանությանը: Նա դրան էլ էր մեծ պատասխանատվությամբ մոտենում: Իր մոտ միշտ պահում էր փոքրիկ մարմնագույն մատիտ: Դա էլ էր <<իրենը>>: Այդ փոքրիկ մատիտը օգնում էր նրան նշել և մտապահել գրքերում արտահայտված հանճարեղ մտքերը, գաղափարները, որոնք այլ կերպ չէին կարող հնչել Տիգրանի շուրթերից, բացի <<հանճարեղ>> բնորոշմամբ: Զարմանալի է, բայց նրան հաճախ թվում էր, որ այդ մտքերից շատերի հեղինակն ինքն է, ուղղակի դարերի տարբերությամբ:

Ահա և բացվեց իր իրականության դուռը՝ գիրքը: Լ. Տոլստոյ էր ընթերցում՝ <<Ասորեստանի թագավոր Ասարհադոնը>> պատմվածքը: Ուզում էր գտնել դրա մեջ լռության բացատրությունը, բայց գտավ ավելին… <<… դու դրսևորում ես քեզնով միասնական կյանքի մասնիկը միայն… քո մեջ կյանքը դու կարող ես բարվոքել այն բանով միայն, որ խորտակես քո կյանքը մյուս էակների կյանքից բաժանող պատնեշը, մյուս էակներին էլ համարես սեփական անձդ՝ սիրես նրանց… Մարդիկ չարիք են գործում իրենց հանդեպ, երբ կամենում են չարիք պատճառել ուրիշ էակների … >> … այսպես էին խոսում տողերը: Երբ մի պահ շրջվեց պայուսակից մատիտը վերցնելու, հանկարծ նկատեց իր կողքին նստած կույր ծերուկին:
- Կարդու՞մ ես, տղաս:
- Այո… բայց Դուք ինչպե՞ս իմացաք:
- Կույր եմ, բայց հոտառությունս անդավաճան է, հատկապես գրքերի դեպքում: Ոչնչի հետ չեմ շփոթի գրքի բույրը: Կարծես մարդկային դժբախտության և երջանկության բույրը լինի, անդառնալի պատմության բույրը: Կարծում եմ հարց ունես ինձ, տու՛ր:
- Ես չունե՛մ: Ո՛չ մի հարց չունեմ:
- Հարց չունեցողն այդպես չէր պատասխանի: Դու մտածում ես, կարդում, և այդ դեպքում հարց չունենալը առնվազն հանցագործություն է: Տաքարյուն ես երևում, բայց գիտեմ, որ քո տաքարյունությունն անտեղի չէ երբեք:
- Ինձ չեք նկարագրում, այլ մեկ այլ մարդու միգուցե: Տաքարյունությունս է պատճառը, որ հիմա նստած եմ այստեղ, լսում եմ ձեզ, այդ է պատճառը, որ թողեցի ամեն ինչ ու որոշեցի նոր Տիգրան դառնալ… գիտեք, թե չե՞մ գիտակցում, որ իմ միակ թշնամին եմ, կործանիչը, ով…ով մեծ է իր տարիքից, մենակ ու խելագարության ճանապարհին… այո՛, խելագարության…բայց ես ունե՛մ, ունե՛մ հարց, ծերու՛կ: Ասա ի՞նչ է լռությունը քեզ համար:
- Լռություն… այն մի բան է ինձ համար, մեկ այլ բան՝ քեզ: Համաձայնիր, որ շատ բացատրություններ այսպես են սկսվում, և սովորաբար անհասկանալի և անիմաստ: Բայց այլ է լռության իմաստը: Գիտես, տղա՛ս, մենիմաստությունը խորթ է լռությանը: Այն կարելի և՛ ատել, և՛ սիրել, այն և՛ օգնում է, և՛ դժբախտացնում… բայց այն միշտ կա…
- Լռությունն օգնու՞մ է:
- Իհարկե, տղա՛ս: Այն օգնում է նկատել մանրուքները: Փողոցով քայլելիս քանի՞ անգամ ես ուշադրություն դարձրել քամու երաժշտությանը, ծառերի և տերևների միալար հնչեղությանը: Իհարկե դարձրել ես ուշադրություն, բայց երբ չէիր հասկանում լռության նշանակալիությունը մանրուքների հարցում: Դու պարզապես սիրում էիր և զգում քո պարզ հոգու բոլոր լարերով: Հաճախ միամտությունն ավելի պարզ է ու ճշմարիտ…
- Լռությունը դժբախտացնու՞մ է:
- Դժբախտ է նա, ում անբաժան ընկերն է տևական լռությունը: Հավատա, չկա այնպիսի մի հատված իմ առօրյայում, որն անցնի առանց այդ չար ընկերոջս: Նա է ստիպում ինձ հիշել անցյալը, գիտակցել, որ այն արդեն ներկա է և վախենալ ապագայից: Լռությունն է ամենակործանն ու ամենաստեղծը…
- Ատե՞լ լռությունը:
- Այո՛, գիտես ինչու՞ զարմացար, որովհետև թափառաշրջիկ չես, ով խլացնում է իր տկարությունը կիթառի հնչյունների միջոցով: Գիտես, նա ատում է լռությունը, մարդկանց լռությունը, այն լռությունը, որն արտահայտվում է ոչ թե բառերի բացակայությամբ, այլ քայլող անցորդների դիմագծերի կանոնավոր դադարով: Նա բարձր է այդ անցորդներից, որովհետև ինքն է առաջինը խղճում նրանց, ոչ թե արժանանում նրանց խղճահարությանը: Լռությունը նրա առօրյան է. այդ է ատելության պատճառը…
- Սիրե՞լ լռությունը:
- Ինչու՞ ես զարմանում: Ախր դու ինքդ ես հնարել լռության հանդեպ սերը: Հնարել ես, որովհետև այլ կերպ հնարավոր չէր: Պետք էր մոռանալ և թողնել աղմուկը, մեկուսանալ և… սիրել լռությունը: Մի՛ մոռացիր, որքան հեշտ է լռությունը իրեն սիրել տալիս, այնքան ցավալի է նրան ատելը…
Տիգրանն արթնացավ: Գիրքն ընկած էր գետնին: Քարացած հայացքով նայում էր աներևույթ կետի: Այլևս ոչինչ միօրինակ չի լինի… Նա զգաց սիրտն այրող ջերմություն, կարոտ իր տան և ընտանիքի, ընկերների և դասերի նկատմամբ: Նա պատրաստ էր կրկին վերափոխել իրեն…բայց այս անգամ ունենալով գաղտնազերծ լռության գաղափարը, բացահայտած սիրո և ատելության, դժբախտության և օգնության լռությունը… Այլևս նա ինքն էր լռությունը:

Ուլուանա
23.11.2012, 08:00
7–րդ տարբերակ
Մի կտոր երջանկություն

***
Համալսարանի լսարաններից մեկում մի քանի ուսանող նստած խոսում էին.
- Իսկ որտե՞ղ է Դարինան, չգիտե՞ս Ինա,- հարցրեց աղջիկներից մեկը:
- Օհ, չգիտեմ, դեռ չեմ խոսել նրա հետ:
- Մեր Դարինան վերջերս շատ է փոխվել,- մի տղա մտավ խոսակցության մեջ:
- Ի՞նչ ի նկատի ունես Էդգար,- հարցրեց Ինան:
- Նա այնքան զգայուն ու ինքնամփոփ է դարձել: Չեմ հասկանում՝ ինչ է պատահել: Կարծում եմ, որ լավ կանեք խոսեք հետը, աղջիկներ: Միգուցե նա մեր օգնության կարիքն ունի:
- Այո, Էդգարը ճիշտ է ասում,- ասաց Աննան,- Ինա, դու նրա ամենամոտ ընկերն ես, ինձ թվում է՝ պետք է խոսես հետը:
- Դե լավ, լուրջ մի ընդունեք: Ես գիտեմ Դարինայի վարքագծի պատճառը: Այս ամբողջի պատճառն այդ Էրիկն է:
- Ո՞վ է Էրիկը,- հարցրեց Էդգարն Ինային:
- Էրիկը շվեդ դերասան է: Նա Դարինայի ուրախությունն է,- ժպտում էր Ինան:
- Օ այո, ես գիտեմ այդ մասին: Ես տեսել եմ Էրիկի նկարները Դարինայի մոտ: Իրոք նա շատ գեղեցկադեմ երիտասարդ է, բայց խելքից դուրս է սիրահարվել մեկին, ում երբեք չես տեսել և ով իր երկրում հայտնի դերասան է,- Աննան այնքան ոգևորված էր խոսում, բոլորը ժպիտով նրան էին նայում:
- Պատկերացնում եմ, թե ինչքան դժվար պետք է որ լինի հայտնի անձնավորության սիրելը,- նկատեց Էդգարը՝ մտածկոտ հայացքով:

***
Լսարանի դուռը բացվեց և մի փոքրիկ աղջիկ ներս մտավ.
- Բարի լույս սիրելի կուրսեցիներ,- բացականչեց նա ժպիտով:
- Օհ բարի գալուստ մեր թանկագին Դարինա,-ասաց Էդգարը:
- Ու՞ր էիր Դարինա, ինչու՞ չզանգեցիր ինձ,- խոսեց Ինան:
- Վայ, կներես Ին ջան,- Դարինան նստեց նրա կողքին,- այնքան քնատ էի այսօր, չկարողացա շուտ արթնանալ:
- Եթե ամբողջ գիշեր Էրիկի մասին չմտածեիր, քնատ էլ չէիր լինի հիմա,- ասաց Աննան:
Էդգարը սկսեց ծիծաղել:
- Իմ անուշ Աննա,-ժպտաց Դարինան,- դու շատ լավ գիտես, որ ես չեմ կարող նրա մասին չմտածել...
- Բայց դու պետք է կարողանաս,- Աննան նրան նայեց զայրացած,- նա քեզ ցավ է պատճառում, դու պետք է դադարես սիրել նրան:
- Խնդրում եմ այլևս մի խոսիր այդ մասին, Ան,- ասաց Ինան,- միևնույնն է անօգուտ է Դարինային ինչ-որ բան հասկացնելը:
Էդգարը ձեռքով փակեց Աննայի բերանը.
- Աղջիկներ, բավական է նյարդայնացնեք Դարինային: Թողեք նա սիրի ում ուզում է:
- Շնորհակալություն սիրելի Էդգար: Աղջիկներ, հերիք է իմ ու Էրիկի մասին մտածեք: Ես ինձ լավ եմ զգում՝ անկախ ամեն ինչից: Ավելի լավ է անդրադառնանք մեր դասերին:
Զանգը հնչեց և դասախոսը մտավ լսարան:
***
Շաբաթվա վերջն էր արդեն: Դարինան իր սենյակում էր: Որոշ դասեր պարապելուց հետո նա միացրեց իր համակարգիչը և, ինչպես միշտ, սկսեց ուսումնասիրել շվեդական ամսագրեր ու շաբաթաթերթեր: Հանկարծ նրա աչքերը փայլեցին. Մեծատառերով գրված մի վերնագրի մեջ աչքին ընկավ Էրիկի անունը. <<ԴԵՐԱՍԱՆ ԷՐԻԿ ՆԻԼՍՈՆԸ ՊԱՏՐԱՍՏՎՈՒՄ Է ԵՐԿՐԻՑ ԲԱՑԱԿԱՅԵԼ ԱՆՀԱՅՏ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐՈՎ>>:
Հետևյալ վերնագրի ներքո նա կարդաց. << Էրիկ Նիլսոնը TV4 հեռուստաալիքով մի քանի ժամ առաջ ունեցած հարցազրույցում նշել է, որ երեք օրով բացակայելու է երկրից: Երկրպագուները շատ հետաքրքրված են իմանալու մեկնման պատճառը, բայց Էրիկը դեռ գաղտնի է պահում՝ նշելով, որ իր ուղևորությունն անձնական բնույթ ունի ու կապված չէ ֆիլմերի նկարահանման հետ>>:
Նա սեղանի վրայից վերցրեց Էրիկի նկարը. << Ուր էլ լինես, ինչ էլ անես, ինձ համար դու միշտ իմ Էրիկը կմնաս: Ոչ մի իրադարձություն չի կարող բաժանել ինձ քեզանից: Նույնիսկ մահը չի կարող ինձ հեոացնել քեզանից: Դու ընդմիշտ կլինես իմ սրտում և իմ մտքերում>>: Նա համբուրեց նկարը և դրեց իր գրքի մեջ: Այնուհետև անջատեց համակարգիչը և դուրս եկավ բակ:
Բնությունն այնքա՜ն գեղեցիկ էր: Թռչունները ծլվլում էին, մեղմ քամին փչում էր ու նրբորեն շոյում նրա վարսերն ու զգեստը: Դարինան իրեն միայնակ էր զգում, այնքան միայնակ: Թվում է՝ քամին փորձում էր հակառակն ապացուցել՝ մեղմ գգվելով նրան: Թռչնակները կարծես միայն նրա համար էին երգում, բայց նա դեռ զգում էր միայնակ՝ այն տարօրինակ զգացումը, որ չես հասկանում որտեղից է հայտնվում և ինչու է հայտնվում...
***
Գեղեցիկ աշնանային երեկո էր: Դարինան համալսարանից տուն էր վերադառնում: Ճանապարհն անցնում էր այգու միջով: Նա քայլում էր՝ ինչպես միշտ խորասուզված մտքերի մեջ: Հանկարծ տերևների խշշոցը ստիպեց Դարինային կտրվել իր մտքերից: Ինչ-որ մեկն իր մեծ ափերով նրբորեն փակեց Դարինայի աչքերը: Աղջիկն անակնկալի եկավ: Նա ուզում էր մի կողմ հրել անծանոթ ձեռքերը, այդ պահին իր այտին զգաց անծանոթի թույլ համբույրը: Մինչ Դարինան կհասցներ ուշքի գալ, թե ինչ է կատարվում, աչքերը բացվեցին, և նա կարողացավ տեսնել մի դեղին վարդ, որն ընկավ իր ոտքերի մոտ: Դարինան անմիջապես շրջվեց՝ հուսալով վերջապես տեսնել այդ խենթ անծանոթին: Շրջվելուն պես Դարինան մի ճիչ արձակեց և անզոր ընկավ <<անծանոթ>>-ի թևերի վրա...


***
Այգու ծառերից մեկի մոտ նստած էր մի երիտասարդ զույգ. Մի փոքրիկ, նուրբ աղջնակ ու մի գեղեցկադեմ երիտասարդ.
- Եվ...հիմա արդեն քեզ լա՞վ ես զգում,- խոսեց երիտասարդը սահուն անգլերենով:
- Հուսով եմ այո...օօհ, չեմ կարող հավատալ, դեռ չեմ հավատում, օհ Աստված իմ,- նույնպիսի գեղեցիկ անգլերենով պատասխանեց Դարինան ու փակեց իր աչքերը:
- Հավատա անուշս, հավատա: Ես այստեղ եմ, քո կողքին: Եվ դու գիտես, որ ես քեզ համար եմ եկել, ընդամենը երկու օրով, որ քեզ ուրախություն պատճառեմ:
- Օհ, Էրի՜կ...
Էրիկը քնքշորեն իր ձեռքերի մեջ առավ աղջկա փոքրիկ ձեռքը:
***
- Բառերն ուղղակի անզոր են նկարագրելու, թե ես ինչ եմ զգում, չգիտեմ ինչ ասել, Էրիկ,- լսվեց Դարինայի շփոթված ձայնը:
- Ես գիտեմ, գիտեմ: Ոչինչ մի ասա, ես հասկանում եմ քեզ: Ես գիտեմ, թե դու ինչքան ես սպասել այս օրվան, ինչքան ես երազել ու լաց եղել ընդամենը այս օրվա համար: Ես եկել եմ, որ քեզ վերադարձնեմ քո անուշ ժպիտն ու փայլուն աչքերը: Ճիշտ է, ես ունեմ խենթ երկրպագուների մի հսկայական բանակ, ես ունեմ սիրած աղջիկ, բայց այն անկեղծ վստահությունը, նվիրվածությունը, որ ինձ անհրաժեշտ էր, ես գտա միայն քո մեջ: Ինչքան էլ ուզում է ինձ աստղ կոչեն, միևնույնն է, վերջապես ես էլ սովորական մի մահկանացու եմ: Ես էլ եմ ունենում տխուր պահեր: Ու նման դեպքերում ես միշտ կարդում էի քո խոսքերը, որոնք ինձ ուժ էին տալիս չընկճվելու, ինձ ուժեղ զգալու և պայքարելու: Ես երբեք չեմ տեսել այսքան խորը հոգով մի պատանի աղջնակ: Բայց ես մի օր սկսեղի ինձ մեղավոր զգալ՝ հասկանալով, որ դու տխուր ես ու հեռու ինձնից: Ու ես որոշեցի երկու օրով հետաձգել իմ բոլոր գործերն ու գալ իմ փոքրիկ հրեշտակի մոտ՝ ընդամենը մի փոքրիկ, շատ փոքրիկ երջանկություն բերելու:
Դարինան գլուխն հենել էր Էրիկի ուսին ու լացում էր, բայց այս անգամ, դրանք ոչ թե տխրության, այլ անսահման երջանկության արցունքներ էին:

***
Նրանք խոտերի վրա նստած ուրախ զրուցում էին.
- Էրիկ, գիտե՞ս ես մի քիչ շվեդերեն եմ սովորել,- ասաց աղջիկը ժպտալով:
- Օհ, իսկապե՞ս սիրելի Դարինա:
- Այո, Էրիկ, ես ուզում էի գիտենալ քո մայրենի լեզուն: Սպասիր հիմա ցույց կտամ իմ տետրը,- նա պայուսակից հանեց կարմիր ժապավեններով զարդարված մի տետր,- տես, թե ինչքան շվեդերեն եմ սովորել:
Դարինան սկսեց խոսել շվեդերեն՝ նայելով ուղիղ Էրիկի աչքերին,- Du är min lycka, du är min inspiration. Du betyder allt för mig. Jag är så glad att du klev in i mitt liv. Du gör livet värt att leva. (Դու իմ ուրախությունն ես: Դու իմ ներշնչանքն ես: Դու ինձ համար ամեն ինչ ես: Այնքան ուրախ եմ, որ հայտնվեցիր իմ կյանքում: Քեզնով կյանքը նոր արժեք է ստանում):
Էրիկն, աղջկա տետրն ամուր բռնած, ուշադիր լսում էր նրան: Նա այնքա՜ն բնական էր...Էրիկն իսկապես զգացված էր, բայց ոչինչ չասաց, որովհետև շուրթերը զբաղված էին աղջկան համբուրելով: Դա առաջին համբույրն էր, որ Դարինան երբևէ ստացել էր...
***
Էրիկի ձեռքերը գրկեցին նրա նուրբ իրանը: Բայց Դարինան իր ձեոքի թեթև շարժումով փակեց նրա շուրթերն ու ասաց.
- Դու չպետք է ինձ համբուրես միայն նրա համար, որ դու ուզում ես ինձ երջանկության մի պահ պարգևել: Էրի՛կ, երբեք մի՛ արա այն, ինչ քեզ հաճելի չէ:
- Դարինա, ի՞նչ ես խոսում: Ինչի՞ց ենթադրեցիր, որ ինձ հաճելի չէ քեզ համբուրելը: Դու այնքան գեզեցիկ, փոքրիկ շուրթեր ունես:
- Գեղեցկությունը ոչ մի նշանակություն չունի: Էրիկ, համբուրում են միայն մեկին, այն մեկին, ում սիրում են, իսկապե՛ս սիրում են...անկեղծ սրտով ու ամբողջ հոգով:
- Բայց ես քեզ շատ եմ սիրում, Դա...
- Շը՜շ, ոչ մի բան մի ասա: Ես գիտեմ, որ ինձ շատ ես սիրում: Բայց դու սիրում ես ինձ, որովհետև քեզ մեղավոր ես զգում: Սիրում ես ինձ իմ՝ քո հանդեպ ունեցած անչափ մեծ սիրո համար: Իմ տածած սերը դեպի քեզ շատ մեծ է, այն իր թևերն է տարածում քո զգացմունքների վրա, ու քեզ թվում է, թե սիրում ես ինձ:
- Ինչու՞ ես տանջում մեզ երկուսիս,- լսվեց Էրիկի տխուր ձայնը:
- Էրիկ, արի մոռանանք այս խոսակցությունը, ես չեմ ուզում, որ... Էրիկ, մի խաբիր ինձ ու ինքդ քեզ, դա ոչ մեկիս երջանկություն չի բերի:
- Դարինա...
- Էրիկ,- ասաց նա ու համբուրեց Էրիկի այտը,- ես ուզում եմ վայելել քո ներկայությունը, չէ՞ որ վաղն այս ժամին դու այլևս այստեղ չես լինի:
- Ճիշտ ես, իմ փոքրիկ հրեշտակ,- ասաց Էրիկն ու սեղմեց Դարինային իր կրծքին:
- Ամուր գրկիր ինձ, Էրիկ, շատ ամուր,- խոսեց Դարինան արցունքների միջից:
Էրիկն այնքան պինդ էր իրեն սեղմել աղջկան, որ թվում էր՝ ուր որ է կխեղդվի փոքրիկ Դարինան:
Նա համբուրում էր նրա ճակատն ու մազերն ու կրկնում.
- Իմ փոքրիկ Դարինա, իմ հրեշտակ: Ես այստեղ եմ, ես քեզ հետ եմ, հանգստացիր սիրունս:
Էրիկը մտքում ասաց <<Եթե միայն կարողանայի սիրել քեզ այնպես, ինչպես դու ես սիրում, միայն այդ ժամանակ կկարողանայի իսկապես երջանկացնել քեզ>>:

***
Օդանավակայան....ընդամենը մի քանի րոպե ու ինքնաթիռը կբարձրանա երկինք: Մեկնող երիտասարդ, արցունքներն հազիվ զսպող աղջնակ:
Եվ ահա մի վերջին գրկախառնություն...
- Խոստացիր ինձ, որ երբեք չես տխրելու, ուզում եմ, որ միշտ ուրախ լինես,- աղջկա ականջին շշնջաց տղան:
- Հիմա ժամանակն է, որ գնաս ու ինքդ քո երջանկությունը գտնես: Միակ ցանկությունս քեզ միշտ երջանիկ տեսնելն է: Իսկ ես... ես քեզնով կհպարտանամ նույնիսկ հեռվից...
- Հենց սրա համար էլ սիրում եմ քեզ, ես համոզված եմ՝ դու կգտնես քո իրական երջանկությունը, հրեշտակս,- Էրիկը սեղմեց Դարինային իր կրծքին ու համբուրեց նրա սպիտակ ճակատը...
***
Ահա և ամեն ինչ նույն հունի մեջ ընկավ... նստած նույն լսարանում, նույն համալսարանը, նույն հարցասեր ընկերները...
Վերջապես լսվեց Դարինայի պատասխանը.
- Նա մեկնեց՝ թողնելով ինձ մի կտոր երջանկություն...

Ուլուանա
23.11.2012, 08:04
8–րդ տարբերակ
Թռչե՞լ, թե՞ սողալ



Не запрещай себе летать,
Не вспоминай, что ты не птица:
Մարիա Ցվետաևա

Ասում են՝ կողքի փողոցի վրա մի շենք կա, որի առաջին մուտքի 9-րդ հարկում մի հսկա պատշգամբ կա՝ Թռչողների պատշգամբը: Դա այն նախամուտքն է, որ բաժանում է Սողունների աշխարհը Թռչունների աշխարհից: Ասում են…

Ծիտիկ
-Մա՛մ, նայի՛, ծիտիկն ուզում թլնի, արի վազենք՝ բլնենք:
-Աղջի՛կ ջան, մենք չենք կարող ծիտիկին բռնել, կփախչի:
-Մա՛մ, որ արագացնենք, ցի փախծի: Մաաա՛մ, տե՛ս՝ մեզնից մի քից ա հելու:
Աչքերը լայն բացած, խնդրող հայացքով մորն էր փորձում համոզել փոքրիկ աղջիկը՝ անհանգիստ տրոփող սրտիկով ու ոգևորված դեմքով: Շտապող շարժումով ձգում էր մոր թևը:
-Վա՛յ, չե՞ս հասկանում, ասացի, չէ՞, որ մենք չենք հասցնի բռնել : Վե՛րջ, թեման փակված է:
-Մաաա՛մ, խնդրում եմ,-փոքրիկ ձեռքերը մորն էր պարզել, սրտիկը արագ-արագ էր խփում, հույս ուներ, որ մայրը կլսի,-տե՛ս, երեք քայլ ու կհասնենք:
Դեմքը ոգևորությունից կարմրել էր, մի ոտքն արդեն վերև էր բարձրացրել, մյուսը դողում էր վազելու ցանկությունից: Եթե մայրն այդքան ամուր բռնած չլիներ ձեռքը, նա հիմա ծիտիկի մոտ էր:
-Վե՛րջ, հիմա մեքենա կգա, քեզ տակով կտա, է՞դ ես ուզում, հա՞:
-Մա՛մ, ես արագ կվազեմ, մաաամ…
-Ի՞նչ ես ձայնդ գլուխդ գցել, վե՛րջ տուր, ձեռքս պի՛նդ բռնի, գնում ենք տուն:
-Բայց ինցի՞:
-Չես հասկանում, հա՞, ծիտիկները թռչում են, մենք չենք կարող նրանց բռնել:
-Մենք էլ կթլցենք, մա՛:
- Հիմա՛ր աղջիկ, դու թևեր ունե՞ս, որ թռչես: Թողնեն՝ միայն ինձ զայրացնես:
-Ունեմ, նայի՛, ես երկու թև ունեմ:
-Վաա՜յ, գժվեցրեց: Լսի՛, դու քո թևերով չես կարող թռչել: Թռչելու համար թռչունի թև է պետք: Դու չունես: Մեկընդմիշտ ականջիդ օղ արա՝ դու չես կարող թռչել:
-Բայց ինցի՞, մա՛, արի փոլցենք: Բա որ կարողանամ:
-Վե՛րջ, տուն գնացինք, արդեն ցուրտ է:
-Մա՛մ, ծիտիկը թլավ: Մենք չհասցրինք:
-Ուույ…

Մամ
Մա՛մ, ես կարող էի թռչել, բայց դու կտրեցիր թևերս: Անխնա ոտքի տակ տվեցիր, բմբուլները ցրիվ-ցրիվ եղան, ու դու քո առավոտվա ուբոռկի ժամանակ հանգիստ ավլեցիր թևերս, սավոկի մեջ լցրիր ու թափեցիր աղբամանը: Ասում են՝ սողունը սողուն է ծնում, բայց դու թռչուն էիր ծնել: Ի՞նչ անեիր՝ պիտի սողալ սովորեցնեիր: Թռչունդ համառ էր, նա ճախրելու համար էր ծնվել, իսկ դու ուզում էիր գետնի վրա պահել: Մաաա՜մ…

Փազլը
Փողոցներ ու փողոցներ, շենքեր ու շենքեր, մեքենաներ, մշակված ծաղկամարգեր, շուն ու կատու՝ տանը պահվող, ձի ու էշ՝ գոմում պահվող, արծիվ ու բազե՝ ընտելացրած:
Փազլը քանդվում է: Կը՛տ-կըտ-կըտ… Բլուրներն են, փարթամ դաշտեր, ջունգլիներ:
Հսկա ծաղիկը՝ բուսահոտ, բուսակաթ, բերանը բացել, շոշափում է գլուխս, հաջորդ վայկյանին նա ինձ կուլ է տալիս: Ծամում, քաշում միջիս եղածն ու չեղածը, սեղմվում ու սեղմում, սեղմուուում: Հետո զզվանքով դուրս է թքում: Գլուխս բռնած մի կերպ փախչում եմ, բլրի վրա մի ձի է երևում, հենց հասնեմ, կնստեմ ու տուն կգնամ: Վազում եմ: Այս բլուրն անցնեմ, մյուսը ձիու բլուրն է, չէ՛, դեռ երկու բլուր էլ կա, սա էլ անցնեմ ու…, չէ՛, դեռ չորս բլուր էլ կա, շունչս կտրվում է հիմա չորքոտանու պես եմ առաջ շարժվում, ևս վեց բլուր ու կհասնեմ: Հիմա սողում եմ: Մա՛մ, ուրախացի՛ր, սողում եմ, սողուուում: Բայց դա ինձ համար նորմալ չէ, մա՛մ, ես ուղղակի ուժասպառ եմ: Բա որ ուշքս գնա՞: Չէ՛, չի կարելի:
Վա՜յ, ձին կողքիս է: Փորձում եմ նստել վրան, քացով տալիս է հենց ճակատիս մեջտեղին: Ուղեղս ցնցվում է:
Դաշտի մեջ վազում են աքլորները: Կատարներն օդում թափահարում են՝ բարձրացնում, իջեցնում, բարձրացնում, իջեցնում, կտցում են, սու-սուր կտուցներով քանդում են ընդերքը: Գետինը դողում է, փլթփլթում, պոկպոկվում: Ճեղքեր են բացվում, դրանք րոպե առ րոպե մեծանում են: Աքլորները ճեղքի եզրին են, չանչերով բռնել են որդախառն հողակոշտերը, իսկ դրանք գնդիկ-գնդիկ ցած են թափվում: Դե՛, թռե՛ք, թռչուն եք, չէ՞, թռե՛ք: Դուք վայրի թռչուն եք, չէ՞, թռե՛ք, թե չէ ինչի՞ համար են ձեր թևերը: Է՜, կցկտուր թափ եք տալիս կողքներդ կպած ելուստները, դրանք թև չեն, շրտե՛ք, թող գնան:
Հարյուրներով իրենց գցում են բացվող ճեղքերի մեջ, խփվում դուրս ցցված քարերին, արյունը պայթում է օդում ու խառը ցրիվ գալիս: Է՜, հավացունե՛ր…

Թռչողների պատշգամբ
Ասում են՝ կողքի փողոցի վրա մի շենք կա, որի առաջին մուտքի 9-րդ հարկում մի հսկա պատշգամբ կա՝ Թռչողների պատշգամբը: Դա այն նախամուտքն է, որ բաժանում է Սողունների աշխարհը Թռչունների աշխարհից: Ասում են, որ թեկուզ հազվադեպ, բայց լինում են դեպքեր, երբ սողուններից ոմանք գտնում են, որ սա իրենց աշխարհը չէ ու որոշում են գնալ Թռչունների աշխարհ: Վերջին տարիներին ավելի հազվադեպ են եղել դեպքեր, երբ սողունը որոշել է թողնել սողունային կյանքը և հանդգնել անցնել նախամուտքը: Բայց դա ինձ չի վախեցնում: Ես հաստատ որոշել եմ, գնալու եմ: Բարձրանալու եմ իններորդ հարկ, կանգնելու եմ պատշգամբի ճաղերին, լաաայն բացելու եմ թևերս ու… թռչելու եմ: Ասում են՝ թռչելիս պիտի անպայման վերև նայես ու աչքերը չփակես, թե չէ վայր կընկնես: Դու ուզւոմ ես թռչել վեր, դեպի շատ վեր, դու ճախրել ես ուզում:
Վերջապես իններորդ հարկում եմ: Ոչ մի արտակարգ բան էլ չկար փողոցն անցնելու ու ինը հարկ բարձրանալու մեջ: Միայն հաստատ որոշել էր պետք:
Պատշգամբում օդը յուրահատուկ քաղցր է: Այնքան հեշտ է շարժվել ազատ օդին ընդառաջ:

Ոտնաթաթերն արդեն գրկել են բազրիքի ճաղերը, իսկ նա դեռ փակ աչքերով շնչում ու շնչում է: Ահա և Թռչողների պատշգամբը: Հեշտ է նայել ներքև, երբ այնտեղ ոչ մի կապող բան չկա:
Հիմա այլևս չէր կասկածում, որ իր թևերը ունակ են թռչելու: Վստահ էր: Մի քայլ էր իրեն բաժանում Թռչունների աշխարհից:
Ամեն ինչ կատարվեց ինքնաբերաբար:
-Մաաաա՜մ, ես թռչո՜ւմ եմ, տեսա՞ր…

Ուլուանա
23.11.2012, 08:06
9–րդ տարբերակ
Անվերջանալի դեկտեմբեր կամ հրաշքի սկիզբը

Դեկտեմբեր: Գլոբալ տաքացում,բայց էլի մի տեսակ ցուրտ: Տերը սցենար է գրում աշխարհի վերջի մասին և այն էլ Լոռու բառբառով:
- Ինչ լավ է, մոտենում է Նոր տարին… որքան եմ սիրում այն,- մազերս բիզ-բիզ կանգնելու գնով լսում եմ ընկերուհուս հրճվանքը:
<< Չէ մի, Նոր տարին…հիմա ամեն օր նրա ասած անհեթեթությունները պիտի լսեմ>>, -մտածում եմ ու մի կերպ փորձում զսպել ինձ:
Ոնց չեմ սիրում Նոր տարին, Նոր տարվա հանդեսը, փուչիկները, տոնածառը, փայլերը, Նոր տարվա սեղանը, հարբեցող հարևանների մի ամբողջ շարքի…բա Ձմեռ Պապը…նա սիրում է գողանալ խաղալիքներս…
Ու այսպես անցնում է դեկտեմբերը:
- Բաղդյան իջեցրո՛ւ գլուխդ, գրատախտակը չի երևում:
Մոտենում են քննության օրերը, դեկտեմբերը սպառվելու է, անվերջանալի են միայն դասախոսությունները Տոպոլոգիայից, իսկ Բաղդյանին շարունակ ասելու են, որ գլուխը մի քիչ իջեցնի…
Ինչ տխուր է դեկտեմբերը, ինչ ցուրտ է, արև կա, բայց էլի ցուրտ է: Մասնագետների մի խումբ կարծում է, որ գլոբալ տաքացումը և աշխարհի վերջը սերտորեն կապված են իրար հետ…ևս մի չհաջողված սցենար…
Տոնածառ վաճառողները փակել են մայթերը,օդ չկա, ամենուր կանաչ է…փակ աչքերով սիրում եմ կանաչը, ու ամեն անգամ փողոց դուրս գալուց վախենում եմ, որ էլ չեմ սիրի իմ սիրելի կանաչը…վախենում եմ…
Ընկերուհուս հորինած անհեթեթությունները դեռ շարունակում են բարկացնել ինձ… նրանից ազատվելու ջանքերի գնով շտապում եմ տուն… երթուղայինի մեջ մի երեխայի թարս հայացքով եմ չափում,որովհետև նա էլ է սիրում Նոր Տարին… մի ժամանակ ես հավատում էի հրաշքներին, մի ժամանակ ես էլ էի երեխա…
Մտովի տեղափոխվում եմ անցյալ տարի, հնչում են զանգերը, բոլորից թաքուն սկսում եմ չսիրել Ամանորը, կենացներ, էլի կենացներ, հրավառություն, որ սկսվում է երկնքում ու ավարտվում աչքերիդ մեջ…իսկ ես շտապում եմ մտնել անկողինս…ուշ գիշեր… 02:02 րոպե… հեռախոսս զնգում է…
- Բարև…
Երեխայի ձայնը ծակում է ուղեղս, այն ինձ ներկա է վերադարձնում, որովհետև նա նորից համարյա ճչում է, որ հատ-կա-պես սիրում է Ձմեռ Պապին… մի ժամանակ ես երեխա չէի, բայց հավատում էի հրաշքներին, ու թերևս երևի բոլորից թաքուն շարունակում եմ հավատալ …
Հարմարավետորեն տեղավորված մայրիկն ու իր փոքրիկը, երեխայի դեմքի ուրախությունը սպառելու անհեթեթ հայացքներս ստիպում են, որ ինքս հրաժարվեմ նյարդերի բորբոքումից…
Թափառում…
Երազներում վերջերս անընդհատ Ձմեռ Պապին եմ տեսնում,նորից խաղալիքներս գողանալիս… այսպես ամեն օր, ամեն գիշեր… դրա համար էլ քունս տանում է դասերի ժամանակ:
- Բաղդյան,վերջապես իջեցրու գլուխդ…գրատախտակը նախատեսվածից ներքև են կախել…
Գլոբալ տաքացում, որի պատճառն ընդամենը արտադրված ածխաթթու գազն է: Մոլորակը գնալով լայնանում է տաքացումից, իսկ ձեռքերս սառում են…
Ամեն անգամ փողոց դուրս գալուց մտածում եմ Տերը ինչ սցենար գրեց աշխարհի վերջի ու այս Նոր Տարվա գիշերվա մասին…
Էլի դեկտեմբեր… անհավատալի կերպով ավարտվում են դասախոսությունները Տոպոլոգիայից, քննություններ, Բաղդյան, գրատախտակ, փողոցներ, մարդիկ, տոնածառներ, ամեն տեսակի անհեթեթություններ…
Մայրս իր հերթին պատրաստություններ է տեսնում,իսկ ես մաշվում եմ քննություններից, մաշվում է ինձանով փաթաթված թիկնոցս:
-Մամ, ուզո՞ւմ ես այս տարի պատմվածքներ դնենք սեղանին, իսկ որպես դեսերտ կմատուցենք բանաստեղցություններ,մա՛մ, շատ լավ կլինի…
Աշխարհի վերջի մասին իմ պատկերացումներն ու մտածմունքները թուլանում են, որովհետև միտքս ամբողջությամբ զբաղեցվում է Ձմեռ Պապով ու ամեն գիշեր տեսածս մղձավանջներով:
-Ձմեռ պա՛պ, հերիք Է գողանաս խաղալիքներս…
Վախենալով կանաչը կորցնելու մտքից` ամեն օր տուն եմ փախչում, փակում եմ բոլոր դռներն ու պատուհանները, կծկվում եմ վերմակիս տակ:
Դեկտեմբերը որոշում է անհետանալ, վերջապես անհետանալ…
Երբ զանգերը ներսից խփեն հեռուստացույցի ապակուն, երբ փորձեն ազատվել քառակուսի մետրանոց տարածքից, երբ փորձեն մտնել մարդկանց խորքերը, ես էլ բոլորի նման կպահեմ երազանքներս, որ դրանք կատարվեն… այս անգամ չեմ մոռանա…
Ամանորի գիշեր… մայրս այդպես էլ չհամաձայնեց սեղանի ձևավորման գործողությունը հանձն առնել ինձ, ասաց` հիմա ո՞վ է սեղանին պատմվածքներ ու բանաստեղծություններ դնում:
02:02 րոպե… բացում եմ անկողինս ու տեղավորվում նրա մեջ…նայում եմ հեռախոսիս…նա լուռ է… փակում եմ աչքերս, սպասում եմ…կկատարվի…
02:30 րոպե… արթնանում եմ… բայց չէ՞ որ հրաշքն արդեն կատարվել է… ավարտվեց դեկտեմբերը, իմ կյանքի ամենաերկաաաաաաաաաաաար դեկտեմբերը…
Գլոբալ տաքացման հետևանքով ձյունը կես ճամփին անձրև է դառնում ու լղոզվում գետնին…ինչևէ, վաղը անձրևամարդ կպատրաստեմ…
Իսկ փողոցներում, մայթերի վրա, տանիքների տակ, ամենուր, ամեն տեղ Տերը սցենար է գրում աշխարհի անվերջանալի վերջի մասին և այն էլ Լոռու բառբառով…
Նա պարզապես հիասքանչ է ձնախառն անձրևի տակ, սցենար գրելիս, Նոր տարվա գիշերով ու, հատկապես, իմ պատուհանի անձրևոտ ապակուց նայելիս:
Բացում եմ անձրևանոցս ու դուրս եմ գալիս փողոց… մոտենում եմ նրան ու բռնում ձեռքը. սառն է…
- Բոլորը քնած են, ներս գնանք, Տե՛ր իմ, կմրսես…

Ուլուանա
23.11.2012, 08:10
10–րդ տարբերակ
Անվերնագիր–3

Այդ երազանքները հազվադեպ են իրականանում ու հոսում են սեփական ուշացած կենսագրությանը համընթաց: Ետ նայելիս անծայյրածիր մթության մեջ հայյրս դիտարկում է ինձ, որպես մի կղզու, ուր ոչ ոք չի բնակվում, որովհետև մարդիկ ասում են , որ բոլոր կղզիները մի օր անցնելու են ջրի հատակը: Խարխափելով մթության մեջ` հայրս, անխոս գրկելով, բազմոցից նստեցնում է հաշմանդամի սայլակին: Մեջքիս ետևում փափուկ բարձ է դնում , հարմարեցնում գլուխս այնպես , որ ետ չընկնի ու միասին իջնում ենք բակ: Քարին նստած ծեր կինը առօրեական ողջույնը փոխանակելուց հետո , հիշեցնում է իմ վտիտ մարմնագոյացման վտանգի մասին ու հորս արագորեն պատմում դրախտի գոյությունը հաստատող վերջին կարևորագույն լուրերը. Կանաչ խոտածածկի վրա ցատկոտող երեխաներ, քաղցր պաղպաղակ, գնդակ խաղացող մանուկներ: Ֆուտբոլի դաշտի կողքով անցնելիս <<գոլ>>, <<գոլ>> բացականչություններով գնդակը հայտնվեց ուղիղ ոտքերիս մոտ ու շոկոլադե պաղպաղակով տղան վախեցած սկսեց լաց լինել: Հայրս թեթև շարժումով, հատկապես որ սպորտային կոշիկներ էր հագել, ետ մղեց գնդակը ու խաղը շարունակվեց դատավորի` ծռմռված շրթունքներից բխող սուլոցի ներքո:
Ամենաշատը վախենում եմ հրաժեշտից, որին հաջորդում է նոր բան սկսելու անորոշությունը ` անհայտ եզրափակիչով, հաշիվը առնվազն 1-0 ավարտով: Դեռ մտովի հետևում էի ֆուտբոլի խաղին ու չնկատեցի ինչպես հասանք կանաչ նստարանին վիճաբանող կանանց: Աստծուց էին բանբասում` լսել էին` տղա է ունեցել: Իմ լռությունը անզոր էր կանգնեցնել վստահ քայլերով ինձ մոտեցող կնոջ ցանկությունը` մի խուրձ բուկլետ տալ: Հայրս անխոս , բայց կտրուկ շարժումով թեքեց սայլակը ` բախվելով հայտարարությունների բարձր սյանը` <<Զգուշացեք Եհովայի վկաներից>>: Պատ: Սա տեսողական խաբկանք չէ: Երկգույն վանդակավոր տախտակին շարված խաղաքարերի գլխիկները տաքացել էին կնճռոտված մատների արանքում: Ծերունիները լքված էին ինչպես դատարկ տան չորս պատերը և չաշխատող ժամացույցի նման պարապ, որովհետև ժամանակը կորցնում է իր բովանդակությունը երբ առջևում միայն մի արկած կա` մահը: Անցանք ժամացույցի վերանորոգման կողքով, դատարկ տարածք, տրվում է վարձով, ականջի դակում: Անցանք վայրկյանապես, առանց ափսոսանքի, արագորեն: Հայրս լարված սայլակս էր հրում, իսկ մյուս ձեռքով խոսում էր բջջայինով` հաջորդ օրվա պայմանավորվածությունների մասին: Միասին հեռանում էինք, ինձ թվում է փախչում էինք այն ժամանակներից , երբ դռան թակոցը լսելիս վազում էի իմ ննջասենյակ ու անկողին մտած ամուր փակում աչքերս` իբր թե քնած եմ: Հայրս դռան արանքից երկար նայում էր ու լուռ հեռանում: Մի անգամ խիզախեց համբուրել: Փափուկ ու ծույլ շարժումով մի կողմ հրեցի նրան ու վերմակով ծածկեցի դեմքս:
<< Ինչ լավն ես քնած ժամանակ>>,- Ժպիտով ասաց նա:
Դեռ չգիտեի, որ ամբողջ անշարժ ու շարժական գույքը ժառանգելու են բարեկամներս, հորս դիակը` ես: Նա հնամենի մի երգ էր շվշվացնում սիրո մասին: Գեղջկական ելևէջներով բառերը չէին համապատասխանում բանկոմատի էկրանին գրվող թվերի հետ: Վերջին ամսվա աշխատավարձը նախքան տուն հասնելը ծախսվելու էր քաղցրավենիքի ու նման անհեթեթ բաների վրա: Ինչպես միշտ դատարկ գրպաններով վերադառնալու էինք տուն, բայց հայրս ուրախ էր թվում: Իմ փոխարեն ողջունեց դասընկերոջս, որ փորձում էր ձեռքս սեղմել ու հարցնել որպիսությունս: Լավ ենք: Երկու բառով ավարտեց խոսակցությունն ու նույնպիսի զվարթ տրամադրությամբ փոսերի վրայով հրեց սայլակս ` կամացուկ ցնցումով հայտնվելով մթերային խանութի առջև: Թեք հարթակի վրայով անցանք ազատ զամբյուղների մոտով ` որպես նշանակետ ունենալով գինիների բաժինը, հայրս վերցրեց ամենամեծը: Նեղ ու երկար լաբիրինթոսի նմանվող ճանապարհին կորելու վախից ուզում էի բռնել հորս ձեռքը, բայց մնացի անշարժ: Տեսողությամբ լուսանկարեցի այն պահը` ինչպես է կլոր գործիքով օղակ-օղակ կտրվում երշիկը ակվարիումի մեջ լողացող ձկան կողքին, որ դանդաղ բացուխուփ էր անում բերանը` կեր որսալու պատրվակով: Մի պահ սայլակս ու զամբյուղը, միմյանցից չտարբերվելու աստիճան, գլորվում էին դեպի ելքը` փաթեթավորված ձուկն ու վերնաշապիկը մինչև վերջ կոճկած իմ մարմինը միասին: Հայրս միայն ուղորդում էր մեր շարժումը մինչև դրամարկղի մոտ:
Այնուհետև նահանջն էր, որովհետև փախչելու տեղ չկար: Միևնույնն է կգտնեին: Մեքենայի ապակին իջեցնելով` ասելու էին` արձակիր վերնաշապիկիդ կոճակները, երբ հայրս կողքիս չլիներ: Նա չգիտեր, որ մարդկանց ամենաբաղձալի ցանկությունները իջնում են շատ ավելի ներքև: Վերադարձն այնքան դանդաղ էր, որ ճանաչեցի հորս շնչառությունը, չորացած տերևների շրշյունը ու հաշվեցի ձկան տոպրակից գլորվող արյան կաթիլները` 67:
Ջութակ նվագող մուրացիկի երաժշտության ներքո մեր բնակավայրն ավելի դատարկ էր թվում: Նա երկար մատներով խնամքով բռնել էր փայտիկը. այդ վտիտ մատներում լռությամբ ու վախով ապրում էր երաժիշտ կոչվելու երբեմնի փառքը: Հյարս: Հայրս մեծ երազող է: Նրա երազանքը գամված է սայլակին, սպասումով, որ կգրկի ինձ ու սովորականի նման կբարձրացնի վերև: Հորս մարող ջերմությունը, ծանր ու ընդհատվող շնչառությունը: Թրմփ: Ձկան տոպրակը ձեռքից ընկավ:
Ես շրջվեցի, հայրս ծերացել էր: Ոտքի կանգնեցի, գրկելով հորս, օգնեցի նստել սայլակին ու միասին բարձրացանք չորրորդ հարկ:
Ես գիտեի , որ երբ հայրս ծերանա, կկորցնեմ նրան ու կսկսվի իմ մենությունը:

Ուլուանա
23.11.2012, 08:12
11–րդ տարբերակ
Գագոյի երազանքը

Համալսարանն ավարտելուց հետո ամեն տարի հուլիսի 30-ին հավաքվում ենք մեր տասնվեց հոգանոց խմբով: Հավաքվում ենք, որ մեկ-երկու շիշ գարեջրի հետ տեսնենք` ով որտեղ է հասել, որ հիշենք նույն մազալու պատմությունները, նույն դասախոսների տնազներն անենք ու զարմանանք, թե ինչու մեզնից ոչ ոք դեռ չի ամուսնացել: Տարվա մնացած օրերն այնքան են հեռացնում մեզ իրարից, որ հանդիպելիս ուրիշ թեմաներով խոսել չենք էլ կարողանում: Եթե ավելի հաճախ տեսնվեինք, գուցե հուշերը սպառվեին, տնազներից ձանձրանայինք ու սկսեինք նոր թեմաներ հորինել, որ զրույցը շարունակվի:
Ամենամյա մեր հանդիպումները միայն մի բանով էին իրարից տարբերվում. գնալով պակասում էին ներկաները, որովհետև գնալով շատանում էին Հայաստանից գնացողները: Մեր հանդիպման վեցերորդ տարում արդեն տասնվեցիցս ընդամենը չորսով էինք մնացել Հայաստանում` Անահիտը, Տիգրանը, Աշոտը և ես: Եվրոպաներից ու Ամերիկաներից գրում էին մեր համակուրսեցիներն, ասում էին` դուք էլ եկեք, ի՞նչ եք կորցրել Հայաստանում: Անահիտը պատասխանում էր, որ ծնողները ծեր են, չի կարող նրանց մենակ թողնել: Տիգրանն արդեն զզվել էր ամեն ինչից ու պատրաստվում էր Կանադա մեկնել. յոթերորդ տարում ինքն էլ չի լինի: Աշոտը կուրորեն սիրում էր Հայաստանը և հավատում էր, որ ինչ-որ բան կարող է փոխել, չնայած բոլորիցս վատ պայմաններում ինքն էր ապրում: Իսկ ես կյանքիցս գոհ էի. ունեի լավ վարձատրվող աշխատանք, մեկ-երկու տարին մեկ մի քանի ամսով գործուղվում էի արտասահման, ապրում էի առանձին: Մի խոսքով, խելքս չէի թռցրել, որ անհոգս-անդարդ կյանքս ռիսկի տակ դնեի:
Բայց մեր վեցերորդ հանդիպմանը հինգով էինք: Հուլիսի 29-ին Աշոտը հերթով զանգեց բոլորիս ու հարցրեց` կլինի՞ Գագոն էլ գա: Գագոն մեր համակուրսեցին է եղել, բայց վարձը չտալու պատճառով առաջին կուրսից հետո դուրս է մնացել: Գնացել բանակ, վերադարձել, ուսումը շարունակել է, ավարտել է մեզնից երկու տարի հետո: Մեր խմբից միայն Աշոտն էր, որ Գագոյի հետ կապը պահպանել էր, դեռ լավ էլ մտերիմ էին, իրարից տեղյակ: Ու երբ զանգեց, հարցրեց ընկերոջը հետը բերելու մասին, մեզնից ոչ ոք չառարկեց: Ավելին` ուրախ էինք, որ Գագոյին էսքան տարի հետո նորից պիտի տեսնեինք: Բացի դրանից, էդքան քիչ չէինք երևա, տխուր չէր լինի:
Հավաքվեցինք Արամ Խաչատրյանի արձանի մոտ ու զարմանալիորեն հավաքվեցինք ընդամենը հինգ րոպեում. էլ ստիպված չեղանք ամբողջ կես ժամ մեկ-երկու ուշացողների սպասել: Չգիտեմ` ավելի պարտաճանա՞չ էինք դարձել, թե՞ ուշացողներն էին Հայաստանից գնացել:
- Ու՞ր գնանք,- հարցրեց Աշոտը:
Մեր հինգ հանդիպումներից չորսը Վեսթում են անցել, մեկը` Այրիշում, որովհետև կարծում էինք, որ տեղի փոփոխությունը բովանդակության փոփոխություն էլ կբերի, բայց պարզվեց, որ Վեսթը հեչ էլ մեղավոր չէր, որ մենք խոսելու ուրիշ թեմա չունեինք:
- Տեխա՞ս,- առաջարկեցի:
- Էդ ի՞նչ ա,- հարցրեց Գագոն,- էկեք Փարվանա գնանք:
Ես ու Անահիտը նայեցինք իրար, Տիգրանը ցնցվեց, իսկ Աշոտն անհանգիստ շարժում արեց:
- Չէ, Գագ, արի էս անգամ Տեխաս գնանք: Փարվանան թող մնա մյուս անգամ,- առաջարկեց Աշոտը:
Բոլորս թեթևացած շունչ քաշեցինք ու շարժվեցինք դեպի Տեխաս:
Դռան զանգը տվեցի ու դուռը բացող բարմենուհուն ասացի` եկել ենք:
- Քանի՞ հոգով եք,- հարցրեց:
- Հինգ,- պատասխանեցի:
Սկսեցինք հերթով ներս մտնել ու առաջանալ դեպի ազատ սեղաններից մեկը: Դռնով վերջինն անցավ Գագոն: Մատուցողուհին ակնթարթային հայացք գցեց վրան ու արտաբերեց.
- Կներեք, տեղ չունենք:
Կյանքիս մեջ առաջին անգամն էր, որ Տեխասի ֆեյս քընթրոլը չանցա: Լեզուս կծեցի ու հասկացա, որ դժվար երեկո է լինելու, բայց սպասեցի, թե ընկերներս ինչ կառաջարկեն:
- Էկեք Անանուն փաբ գնանք,- առաջարկեց Աշոտը
- Գնանք, վաղուց էնտեղ չեմ եղել,- համաձայնեց Անահիտը:
Անանուն փաբում չկարողացան ասել, որ տեղ չկա, որովհետև բոլոր սեղաններն ազատ էին, բացի մի անկյունում ինչ-որ առիթով հավաքված ինը-տասը երիտասարդներից, որոնք, ինչպես հետո իմացանք, ծնունդ էին նշում: Մտնելու պահին Փինք Ֆլոյդ էր հնչում, ու երբ մատուցողուհին մոտեցավ պատվերներ վերցնելու, Գագոն միանգամից վրա բերեց.
- Քուր ջան, ինչ կլինի, էս երաժշտությունը ցածրացրու:
- Մեզ մոտ շատ լավ երաժշտություն է հնչում,- հայտարարեց զարմացած մատուցողուհին:
Եկան գարեջրի առաջին շշերը: Սկսվեցին առաջին պատմությունները:
- Հիշու՞մ ես Ասատրյանին, որ մի անգամ երկու գալստուկ կապած դասի էկավ: Որ շուռ էկավ, գրատախտակին բան գրելու, երկրորդն էլ էրևաց, ու ուշքներս ծիծաղից գնաց:
- Բա Գևորգյա՞նը: Ո՜նց էր ոտը ոտին գցում ու ծխում սաղ վախտ: Տեսնես` հլը սա՞ղ ա:
- Հա, էն օրը տեսել եմ. առաջվա ծիտն ա, հեչ չես ասի, որ հեսա ութսուն տարեկան կդառնա:
- Լուրջ, էդքան կա՞: Ես իրան հիսունից ավել չէի տա:
- Հա, հաստատ բան եմ ասում: Իրա թոռան հետ եմ աշխատում, ինքն էլ ա իրա տատով հպարտանում:

Երաժշտությունը փոխվեց պարայինի: Կողքի սեղանի աղջիկները վեր կացան, սկսեցին կոտրատվելով պարել: Գագոն չէր մասնակցում մեր զրույցին: Աչքերը չռած նայում էր պարող աղջիկներին:
- Գագ, տենց մի նայի, մի մոռացի, որ ընկերուհի ունես,- փորձեց սաստել Աշոտը:
- Լու՞րջ,- զարմացավ Անահիտը` ուրախանալով, որ խոսակցության նոր թեմա կբացվի. մենք բոլորս ոչ միայն ամուրի էինք, այլ երդվյալ սինգըլներ, ու մինչև հիմա ոչ մի սիրային պատմություն ոչ մեկիցս չէինք լսել:
Լսելով, որ Գագոն ընկերուհի ունի, բայց միևնույն ժամանակ ուրիշ աղջիկների վրա է կենտրոնացել, թարս նայեցի:
- Քեզ ի՞նչ էղավ, Մար,- Գագոն վախեցել էր հայացքիցս:
- Որ ընկերուհի ունես, ի՞նչ ես տենց վավաշոտ նայում էդ աղջիկներին:
- Էդ չի խանգարում: Էսօր մեկին կպցնելու եմ:
Աղջիկները շարունակում էին կոտրատվել: Նրանցից երկուսն արդեն գրկախառնված էին պարում:
- Սրանք հաստատ լեզբի են,- որոշեց Տիգրանը:
- Ճարներն ի՞նչ: Որ սենց խիար տղերքով շրջապատված լինեն, տենց էլ կլինի:
Սեղանի շուրջ հավաքված տղաներն իրենց աթոռներին փռված Գագոյից ոչ պակաս վավաշոտ հայացքներով նայում էին պարող աղջիկներին:
- Հլը ուշադիր. իրանցից ամեն մեկը մի տղու համար ա կոտրատվում,- նկատեց Անահիտը:
Իրոք, աղջիկներից ամեն մեկն աչքի տակով մի տղայի էր նայում, իսկ նրանք տեղներից շարժվելու մտադրություն բնավ չէին ունեին:
Գարեջրի երկրորդ շշի հետ հայտարարեցի.
- Որ Նիրվանա դնեն, ես էլ կպարեմ:
Գագոյի աչքերը կլորացան ու դուրս թռան: Ինչ-որ բան էր ուզում ասել, բայց էդ պահին Աշոտն առաջարկեց կենաց խմել, ու Գագոն ստիպված ասելիքը մեջը պահեց:
Կողքի սեղան տորթ բերեցին մոմերով:
- Ան, լսել եմ գործից դուրս ես էկել:
- Հա, բայց արդեն թազա գործ եմ ճարել, նենց որ էդքան էլ վատ չի:
Գագոն էլի բացակա էր:
- Տիկ, բա դու ե՞րբ ես գնում:
- Եթե սաղ լավ լինի, մինչև ձմեռ: Բանակիս հարցերը դեռ չեմ լուծել:
- Ո՞նց, քեզ չէի՞ն ազատել:
- Վերջնական չէ:
Մեկ էլ Գագոն նորից միացավ մեզ:
- Անահիտ ու Մարի, ես ձեր մասին ուրիշ կարծիք ունեի: Չգիտեի, որ սենց տեղեր եք գալիս:
- Ո՞նց տեղեր,- ծիծաղեցի:
- Դե սենց էլի… ես ստեղ կգայի աղջիկ կպցնելու:
- Արի գրազ գանք, որ քառասուն անգամ գաս ստեղ, քառասուն անգամն էլ մենակ դուրս կգաս,- առաջարկեց Աշոտը:
- Կամ էլ երեսունիններորդ անգամ տղու հետ դուրս կգաս,- ծիծաղեց Տիգրանը:
Գագոն չլսելու տվեց:
- Աղջկերք, դուք ստեղից դուրս գալուց հետո ուզող չեք ունենալու:
- Արխային, ես տարին մեկ արտասահման եմ գնում: Նենց որ սենց թե նենց ուզող չեմ ունենա:
Էծերս էկան ու որոշեցին Գագոյին ջղայնացնել: Մտածեցի` ամենաուժեղը շիշը ձեռքիս պարելը կլինի: Գնացի զուգարան, որպեսզի շպարս թարմացնեմ, ավելի թեթև մայկա հագնեմ, մազերս էլ թացացնեմ: Հետո պիտի վերադառնայի, խնդրեի, որ Նիրվանայի Rape Me-ն միացնեն, վերցնեի գարեջրի շիշը ու գժված թռվռայի:
Լավ էր, որ զուգարանում մարդ չկար: Հանեցի տաք սվիտրս ու հագա մարմինս գրկող մայկաս, ներքև քաշեցի, որպեսզի կրծքերիս բացվածքը երևա: Կարմիր շրթներկ քսեցի: Մազերս թեթևակի թացացրեցի, որ պարելիս չշոգեմ: Այ Գագո, Գագո, դու հիմա կտեսնես: Երբ պարեմ, ու լոզերդ գնան, երբ ուշքի գաս, որ քո հեզիկ-նազիկ համակուրսեցին եմ, ոչ թե «կպցնելու աղջիկ», երբ չկողմնորոշվես՝ ինձ մոտենաս, թե չէ, էդ ժամանակ կիմանաս, թե ինչ է նշանակում ընկերուհուն դավաճանել կամ ինչ է նշանակում իմ մասին «ավելի լավ» կարծիք ունենալ:
Երբ դուրս եկա զուգարանից, Գագոն չկար, իսկ աղջիկները չէին պարում:
- Էս ու՞ր ա Գագոն,- հարցրի:
- Նեղացավ, գնաց դուրս
- Ինչու՞, ի՞նչ եք արել էդ խեղճին:
Ձայն չհանեցին: Գնացի դուրս, որ Գագոյին բերեմ: Դեռ մի քայլ էի արել, որ դուրս գամ փաբից, մեկ էլ տեսնեմ` ծառի տակ թաքնված Գագոն ինչ-որ մեկի հետ համբուրվում է: «Փաստորեն գրազը կրեց»,- մտածեցի ու թաքուն մոտեցա, որ տեսնեմ` պարողներից որ մեկը վերջը բաժին հասավ Գագոյին:
Եվս երկու քայլ, և նկատեցի, որ Գագոյի հետ համբուրվողը կողքի սեղանի սպիտակ շալվարով տղան էր, որն իր մյուս սեռակիցների պես աթոռին գամված նայում էր պարող աղջիկներին` այդպես էլ չմիանալով նրանց:
***
Կարդաց էս պատմությունն ընկերներիցս մեկը: Կարդաց-կարդաց ու չհավատաց, ասաց՝ Գագոն տղու հետ չէր համբուրվի, օրալ սեքս՝ հա, բայց համբուրվել՝ երբեք: Երկնքից ընկավ երեք խնձոր: Մեկն էս պատմությունը հորինողին, մեկը Գագոյին, մյուսն էլ հավատացողին, որ Գագոն տղու հետ համբուրվեց:

Ուլուանա
23.11.2012, 08:15
12–րդ տարբերակ
Գետնահարկը

Առաջինը Մերուժանն էր: Երբ նա սկսեց օրվա մեջ մի քանի անգամ մոտենալ արևելք նայող պատին և հանգամանորեն լիզել պատի ճաքերը, գործընկերներն սկսեցին անհանգստանալ: Մերուժանին մինչ այդ նույնիսկ պաղպաղակ լիզելուց չէին տեսել: Սկզբում բոլորը ծիծաղում էին: Քահ-քահ: Հետո երբ հավատացին, որ Մերուժանը չի հիշում՝ ինչպես և ինչու է պատը լիզում, սկսեցին վախենալ նրա համար: Համոզեցին՝ գնաց բժշկի: Որոշ ստուգումներից հետո նա հայտարարվեց առողջ և ուղարկվեց տուն: Գործընկերները թեթևացած շունչ քաշեցին: Էլ ոչինչ չէր լիզում:
Անցավ մեկ շաբաթ: Լուսինեն ինչպես միշտ առաջիններից մեկը եկավ աշխատանքի այդ օրը: Իր սեղանին մոտենալիս Լուսինեն դանդաղեցրեց քայլերը: Օդի մեջ տարօրինակ զգացողություն էր տիրում: Հինգ քայլ հետո... Նաիրան, գործընկերուհիներից մեկը, գոտկատեղից ներքև մերկ, պատռտած վերնաշապիկով ու արյան մեջ կորած, անբնական դիրքով պառկած էր՝ սառած հայացքը դեպի արևելք նայող պատը: Նրա պարանոցին սիրտ խառնելու չափ պարզ երևում էին արդեն սևացող մատնահետքերը: Լուսինեն փորձեց ճչալ, բայց ասես երազում՝ ձայն դուրս չեկավ կոկորդից: Միայն բերանն էր բաց՝ ու սարսափից աղճատված: Վարագույրի հետևում շողք էր երևում: Անհասկանալի ուժով մղված, շատ լավ գիտակցելով, որ չի ուզում տեսնել, թե ինչ է վարագույրի հետևում, Լուսինեն քայլեց դեպի պատուհանը:
Չգիտես ինչու՝ ամենաշատը տպավորվեց Մերուժանի զոլավոր փողկապը: Պատուհանի վերևի բռնակից կապած, վիզը գրկած, կարմիր ու կապույտ զոլերով փողկապը, որի կապույտը շատ մոտ էր Մերուժանի դեմքի կապույտին: Լուսինեն մտածեց, որ գույները սազում են իրար ու վերջապես կարողացավ կոկորդի ճիչը դուրս բերել՝ իր վերջին հետևության անպատեհությունից ավելի, քան երկու դիակներից սարսափած:

Քաղաքի մեծահարուստներից մեկին պատկանող շինության մասին շշուկները չէին դադարում: Մարդիկ համառորեն պնդում էին, որ երբ համարձակվում ես շենքին շատ մոտ քայլել, գետնահարկից ճիչեր ու տնքոցներ են լսվում: Ու մարդիկ գործի էին դնում իրենց երևակայությունը: Ասում էին, որ մեծահարուստը ամեն գիշեր քնելուց առաջ գետնահարկն է բերել տալիս մի ընտանիք ու սպանում է ընտանիքի բոլոր անդամներին: Յուրաքանչյուրին մի առանձին ձևով: Մեկին կտրտում է կացնով՝ սկսած ձեռքի մատներից, մյուսին խեղդում ու եփում է եռացած ջրով լի կաթսայի մեջ, երրորդին, ասենք ընտանիքի հորը, ստիպում է բռնաբարել իր աղջկան և հետո սպանել նրան՝ կոկորդը կտրելով: Իսկ հետո նրանց բոլորին թաղում է գետնահարկի բետոնե խորը ավազանի մեջ, որը արևելքին նայող պատի մոտ է փորված, իրար կողք շարելով դիակներն ու բետոնի նոր շերտ ավելացնելով: Տասից մեկին էլ կենդանի է թաղում: Ու մինչև հաջորդ գիշեր բետոնի այդ շերտը չորանում-քարանում է, քանի որ գետնահարկում դժոխքի ջերմաստիճանն է տիրում: Պարզ չէր, թե նման մանրամասները որտեղից են հայտնի քաղաքի բնակիչներին. չէ՞ որ գետնահարկից ոչ ոք կենդանի դուրս չէր գալիս ըստ շշուկների:

Փոքրիկ քաղաքի ամենահին բնակիչներից մեկը,Սերոբեն, ով երդվում էր, որ անգիր գիտի բոլոր հին բնակիչներին, մարդկանց ասում էր, որ մեծահարուստն իրականում Սպանդարամետ աստվածն է, որ վերադարձել է մարդու կերպարանքով և հագեցնում է իր դարավոր քաղցը: Հետո նա ստիպված էր լինում բացատրել, թե ով է Սպանդարամետը և ընդհանրապես ինչպես կարող է բացի մարդկանց ճանաչած Աստծուց ուրիշ աստված լինել: Այն էլ արյունարբու ու մարդակեր: Սերոբեին ատեցին ու դադարեցին լսել:

Հրատարակչության տնօրինությունը երեք տարի էր արդեն, որ աշխատակիցներին խոստանում էր տեղափոխվել նոր շենք, բայց խոստումը խոստում էր մնում: Ներկայիս շենքը, ճիշտ է վերանորոգած, բայց միևնույն է, շատ հին էր: Գետնահարկը, որում հրատարակչության տարածքն էր, վերջին մի քանի օրում, ասես արագացված կադրերով, սկսել էր մաշվել: Իսկապես մաշվել: Պատերի ներկը քայքայվում էր, առաստաղից ժամը մեկ ծեփոններ էին կախվում ու ընկնում հատակին, համակարգիչների ու մարդկանց վրա: Բայց այս ամենը համարվել էր աշնան խոնավության հետ եկած երևույթ և գրեթե անուշադրության էր մատնվել՝ մինչև Մերուժանի ու Նաիրայի վախճանը:
Փորձաքննությունը պարզել էր, որ Մերուժանը սպանելուց առաջ բռնաբարել է Նաիրային: Մերուժանը, որ ըստ բոլոր գործընկերների, աշխարհի ամենաբարի ու ամաչկոտ մարդն էր:

Ու Լուսինեն: Դեռ խելքի չեկած երկու գործընկերների հետ պատահածից, աշխատողներն սկսեցին նկատել Լուսինեի տարօրինակ պահվածքը: Նրան անընդհատ բռնացնում էին հայացքը հառած այն կետին, ուր այն օրն ընկած էր խոշտանգված Նաիրան: Պետք էր լինում մոտենալ ու դիպչել Լուսինեի ուսին, որովհետև պարզապես կանչելով նա խուլի պես արձագանք չէր տալիս:
Հրատարակչությունում շշուկներ սկսվեցին հիմնարկը փակելու մասին: Աշխատողների մեծ մասը պարզապես հրաժարվում էր ներկայանալ՝ անգամ աշխատանքից զրկվելու սպառնալիքով: Բայց ոչինչ էապես չփոխվեց, մինչ մի առավոտ Անահիտը ներս մտնելով չգտավ Լուսինեին նույն տեղում, ուր նա նայում էր առանց հայացքը կտրելու: Նրա կոկորդի մեջ ցցված էին գրասենյակային երկու մատիտներ՝ ծայրերին վարդագույն կիսամաշ ռետիններով:

Միքայելը նորից զարթնեց նույն երազից: Շունչը դեռ չէր հերիքում, ինչպես երազում: Բետոնի հեղուկ զանգվածն ասես դեռ մարմնի վրա, աչքերի ու բերանի մեջ լիներ: Ու այն չորանում էր: Արագ, արագ: Աչքերն էլ չէր կարողանում փակել, մեջը լցված բետոնը չէր թողնում:
Հեռախոսի զանգը փրկության ղողանջ թվաց; Նետեց իրեն հեռախոսի մոտ;
- Ալո:
- Միքայել,- լսեց Անահիտի հիստերիկ ձայնը, - Լուսինեն... Լուսինեն... Լուսինեն...
Միքայելը լսափողը հեռու տարավ ականջից: Մի տոն էլ բարձր ու Անահիտին միայն չղջիկները կկարողանային լսել:

Միքայելը տենդագին արագությամբ փորփրում էր իր դարակը: Նյարդայնացած՝ եղածը շուռ տվեց բազմոցի վրա և սկսեց մի կողմ շպրտել այն ամենն ինչ իրեն պետք չէր: Վերջապես թղթերի կույտի տակ նշմարեց կարմիր, մաշված կազմով տետրը: Վերցրեց և սկսեց դողացող մատներով թերթել: Գտավ իր փնտրած էջը: Վերջին էջը, որից հետո սկսվում էին դատարկ թերթերը:

“Դժոխքն ավելի քան իրական է: Սպանդարամետը վերադարձել է: Նա քաղցած է: Մարդկանց հոգիները բանտված են քարե դարակներում: Նրանց ճիչն ու ոսկորները հալվում են դժոխքի կրակում: Արևելք նայող պատի մեջ թույն կա: Կաթիլ-կաթիլ հավաքված են մարմիններից գողացած հոգիները: Եվ կրկնվելու է: Շրջանը լրանալուն պես կրկնվելու է: Կանցնի ուղիղ յոթանասունհինգ տարի, Սպանդարամետի զոհերի քանակով, ու նորից կսկսվի նույնը: Քաղցած չարիքը կսկսի խժռել մարդկանց: Տանջել, անասնացնել, մարդկային կերպարանքից զրկել ու խժռել...”

Միքայելն արագ բացեց կիսամաշ տետրի առաջին էջը:

Օրագիր Սերոբեի
Անիծված մարգարեի և դժբախտ մարդու:

Երկրորդ տողն ուրիշ թանաքով էր գրված, հավանաբար ավելի ուշ էր ավելացվել:
Միքայելը կարդաց նաև քիչ առաջվա գրառման տակ դրված ամսաթիվը՝արդեն իմանալով, թե ինչ թիվ է տեսնելու: Գրառման թվականից անցել էր ուղիղ յոթանասունհինգ տարի:

Միքայելն այդ օրագիրը գտել էր քաղաքային գրադարանի արխիվներից մեկում, փոշու կեսդարյա շերտի տակ ծածկված և անհասկանալի մղումով արել էր իր կյանքի առաջին և վերջին գողությունը: Պարզապես չէր կարողացել օրագիրը թողնել այնտեղ, փոշիների մեջ, մոռացված ու արհամարհված: Սերոբեի մտքերը կարդացել էր մի գիշերում, կուլ տալով ամեն մի բառը, բայց ժամանակի ընթացքում այն դարձել էր իր գրադարանի մի սովորական մասը: Մոռացվել էր:

Հրատարակչության տնօրենն ուշադիր լսեց Միքայելի պատմածը, բայց վերջում չկարողացավ զսպել ժպիտը:
- Միքայել, Սերոբեի մասին ես վաղուց գիտեմ. քաղաքի ամենահայտնի գիժն է համարվել: Այդ պատմությունից էլ եմ տեղյակ: Անհետացած մարդկանց մասին ու դրա շուրջ հյուսված լեգենդների: Ու ես համամիտ եմ, որ մեր հիմնարկն աշխատողների համար երբեմն դժոխքի է վերածվում, բայց արի մեզ չկորցնենք, լա՞վ:
- Ինչպես Մերուժա՞նն էր իրեն կորցրել: Լուսինե՞ն, Նաիրա՞ն Ես համաձայն եմ:
Տնօրենը մռայլվեց:
- Ի՞նչ է ուզածդ:
- Ստուգել, ընդամենը ստուգել ու համոզվել:
- Ախր ես չեմ կարող հիմնարկի հատակը փորել քեզ համար, Միքայել, հասկանո՞ւմ ես, թե ինչ ես ուզում:
- Դուք ոչ մի բան էլ մի փորեք, փորող կգտնվի:
- Դու համոզվա՞ծ ես, որ ուզում ես ճիշտը փորել:
Միքայելը զարմացած նայեց:
- Բա էլ ինչու՞ եմ ձեզ հետ խոսում:
- Լավ: Ես քեզ կզանգեմ երեկոյան:
Միքայելը սպասողական նայեց:
- Փորողն իմ կողմից,- տնօրենը լայն ժպտաց:

Աղմուկը դեռ դրսից լսեց: Միքայելը երբեք այդքան ուշ ժամի չէր եղել հրատարակչությունում: Տարօրինակ էր ու անսովոր: Կամ գուցե պատճառն իր ընկերների չարագույժ մահերն էին: Միքայելին վերջինն ավելի հավանական թվաց:
Արևելքին նայող պատը և այդ տարածքում դրված ամեն ինչը ծածկված էր փոշու հաստ շերտով: Երկու տղամարդ, երկաթե բրիչներով զինված, հայացքները գետնից չկտրելով քանդում էին հիմնարկի հատակը: Սկզբում Միքայելին թվաց, թե նրանցից մեկը շատ ցածրահասակ է, բայց մոտենալով հասկացավ, որ պարզապես ավելի ներքև է կանգնած, իր իսկ փորած փոսի մեջ: Տնօրենը Միքայելի գրասեղանի մոտ նստած ծխում էր: Միքայելը քայլեց դեպի իր սեղանը՝ մտքում նյարդայնանալով, որ տնօրենը սիգարետի մոխիրը թափ է տալիս ուղիղ իր ստեղնաշարին:
Տնօրենը գլխով ցույց տվեց սեղանի մոտ դրված աթոռը՝ հրավիրելով նստել:
- Գո՞հ ես: Փորում են:
- Շնորհակալ եմ:
- Տղաները հենց մի տեղ հասնեն, մեզ տեղյակ կպահեն: Օրագիրը բերե՞լ ես:
Միքայելը բաճկոնի գրպանից հանեց կարմիր կազմով օրագիրը, մեկնեց տնօրնեին, հետո փոքր-ինչ մտածելուց հետո հանեց բաճկոնը և դրեց իր մեջքի հետևը: Շոգում էր:
Տնօրենը մի երկու էջ թերթեց, ժպտալով կարդաց մի քանի նախադասություն և փակելով օրագիրը անփույթ նետեց սեղանին:
- Սերոբե, Սերոբե...
Միքայելն զգաց, որ չնայած տաքությունից խտացող օդին, իր ճակատից դեպի աչքերը սողացող քրտինքը սառույցի պես սառն է:
- Դե դու գիտես, - տնօրենը ժպտում էր:

Միքայելի վերջին ճիչը, խառնվելով բերանը լցվող հեղուկ բետոնի հետ, վերածվեց անորոշ խռխռոցի:
“Հիմա կզարթնեմ, հիմա կզարթնեմ, հիմա կզարթնեմ...”

Ուլուանա
23.11.2012, 08:17
13–րդ տարբերակ
Ատունեի կործանումը

Լեռնային խորխորատում հսկա մի ծառ կար՝ Ատունեն: Նրա խավարի պես սև ճյուղերին այլևս կանաչ տերևներ չէին աճում: Մռայլ անշնչությունը տարածվում էր ծառի շուրջն ամենուր, բայց երբեմն այնտեղ կարմիր, գեղեցիկ ծաղիկներ էին հայտնվում: Այդ ծաղիկները հողի սրտից չէ, որ բարձրանում էին, դրանք որպես զոհաբերություն անմատչելի լեռներում ապրող Կարմիր Արծվի ցեղախումբն էր բերում: Նրանց պաշտամունքի առարկան էր Ատունեն: Ծառի խոռոչները` նման խոժոռ աչքերի, ներկել էին կարմիր դեռ նրանց հինավուրց նախնիները, և ցեղախումբը սկսել էր պաշտել կարմիրը: Ժամանակ առ ժամանակ հայտնվում էր ցեղախմբից մեկը և նվիրական ցանկություն հայտնում. հնչում էին անհեթեթ կամ նվիրական ցանկություններ, հնչում էին անգամ անասելի չար ցանկություններ, բայց զոհաբերությունից հետո Ատունեն իրականացնում էր մարդկանց ցանկությունները: Միայն թե, քմահաճ էր Ատունեն ու օրհասական պահերին լքում էր նրանց:
Վաղ առավոտյան Ատունեի առաջ հայտնվեցին ամենագեղեցիկ ծաղիկները: Մի աղջիկ ծնկի իջավ և խնդրեց.
- Փրկի՛ր, հզո՛ր Ատունե, Կարմիր Արծվի ցեղախմբին սպանող ծարավից:
Երբ աղջիկը մանուկների կացարանից տեղափոխվեց մեծերի գետնափոր տնակը, նրան նոր անուն տվեցին: Կարմիր վարսերի պատճառով աղջկան Ատունե էին անվանում, բայց չարացած աստվածուհին չհանդուրժեց, որ իր անունով կոչեն մահկանացույի ու որպես պատիժ երաշտ ուղարկեց նրա աշխարհ: Կարմրահեր աղջիկը եկել էր՝ խնդրելու, որ Ատունեն գթա մարդկանց: Հուսահատված նա շշնջում էր
- Ես համաձայն եմ կրել հինավուրց պատիժը՝ մնալ առանց անուն և մինչև կյանքիս վերջին օրերը ապրել մանուկների կացարանում, միայն թե, Ատունե, գթա մարդկանց:
Աղջիկը հավատում էր, որ մռայլ աստվածությունը կլսի իրեն` դրա համար ինքը չափազանց թանկ գին էր վճարում: Բայց երեկոյան, երբ նա վերադարձավ կացարան, այնտեղ մարդիկ դեռ տոչորվում էին: Մարեց հավատը հին աստվածության նկատմամբ: Ատելությունը շանթեց սիրտը, և աչքերում ցոլացին ջինջ արտասուքներ: Նա սլացավ հեռու` չարությամբ մտածելով այն ատելի անվան մասին, որ տվել էին իրեն:
Գիշերը մտամոլոր դեգերումները նրան կրկին տարան ծառի մոտ: Այրվող աչքերը հառված էին ծառին: Աղջկա հայացքում վայրի կայծեր էին հուրհրում, իսկ Ատունե աստվածուհու կարմիր աչքերը քարացած անտարբերությամբ էին նայում հուսահատ աղջկան:
- Հզոր աստվածուհի ես դու, Ատունե, բայց մարդիկ նույնպես ուժ ունեն, ունեն կյանքի ծարավ, մինչդեռ դու ստիպում ես նրանց տոչորվել, իսկ դա սխալ է, վատ է - ասում էր աղջիկը հին աստվածությանը:
Ատունե աստվածուհու քարացած աչքերը նույն անտարբերությամբ էին նայում վրդովված աղջկան:
- Մի լռիր, Ատունե, ես քեզնից չեմ վախենում, դու ենթարկվում ես համընդհանուր ոգուն, գիշերհավասարին նա հառնել է իմ դեմ երազում: Այն երազում իմ նա քեզ նման չէր, նման էր մարդկանց, ուրեմն մեզ ավելի է սիրում, ուրեմն դու պարտավոր ես ենթարկվել, պարտավոր ես փրկել մեռնող ցեղին, այլապես կգա Նրա պատիժն ու այնժամ ինքդ քեզ անգամ փրկել ի զորու չես լինի,- անիմաստ մերթ հորդորում էր, մերթ սպառնում աղջիկը մունջ ծառին:
Բայց Ատունեն չէր լսում նրան: Աղջիկն, արհամարհելով ուժգին քամու սառը պոռթկումները, կանգնել էր Ատունեի առաջ և իր ցեղի հանդեպ տածած սիրուց ուժ առած հրամայում էր Ատունեին փրկել բոլորին: Պառավ Ատունեն կուչ էր գալիս քամու ապտակներից, հոգնած ճռնչում ու չարությամբ քրքջում աղջկա պարզունակ բարության վրա: Աղջիկն այդ պահին բարի և ահեղ էր, Ատունեն թույլ էր ու չար: Եվ հանկարծ աղջիկը հասկացավ, որ իր համար Ատունեն այլևս պաշտամունքի առարկա չէ, այլ չորացած, ներկված մի ծառ, որի ոգին` մի պառավ խաբեբա, վախենում էր մահից և հզորության միֆ էր ստեղծել` խաբելով Կարմիր Արծվի ցեղախմբին: Հիասթափված աղջիկը ցանկանում էր ոչնչացնել մահասփյուռ ծառն ու նրա հետ՝ մարդկանց կաշկանդող անհեթեթ սնահավատությունը: Նա վազեց կրակ հայթայթելու, բայց երբ բարձրացավ ժայռի գագաթը, որի մյուս կողմում ցեղախումբն էր, անսպասելի որոտից քարացավ: Հաղթահարելով սարսափը` նա ետ նայեց և տեսավ այրվող Ատունեին: Համընդհանուր ոգին, որ ավելի հզոր և բարի էր, պատժել էր չար ծառին: Խավարում վիթխարի խաույկի պես մոխրանում էր Ատունեն:
Այս լուրը նա առաջինը տարավ, բայց նրան չհավատացին, և ցեղախմբի ավագները ցանկացան սեփական աչքերով տեսնել սարսափելի հրաշքը: Վերադառնալով` նրանք աղջկան մեղադրեցին:
- Աստվածասպան, - հնչեցին վախվորած շշուկներ ցեղախմբում:
Աղջիկը չարդարացավ, բայց սկսեց մտածել, որ իր ատելությունն էր շանթի վերածված այրել ծառը: Սկզբում նրան ցանկանում էին հեռացնել ցեղախմբից, բայց, վախենալով Ատունեի զայրույթից, որոշեցին նրան արժանացնել նույն վախճանին և հանձնել կրակին` այրվող Ատունեից վերցված խանձողով: Աղջիկը սարսափած էր, բայց հավաքեց իր ողջ արիությունը, անտարբեր մոտեցավ խռիվին, մի թեթև թռիչքով բարձրացավ վեր և սահուն նստեց ճյուղերի վրա:
- Ես պատրաստ եմ մեռնել, չա՛ր աստվածություն: Համընդհանուր ոգին ինձ իր մոտ կտանի, իսկ քեզ մեկընդմիշտ կկլանի մահվան ամպը: Իմ կյանքը ես կդնեմ զոհասեղանի ու իմ մահը քո անեծքից հզոր կլինի, ինչպես հզոր էր իմ զայրույթը քո կյանքից, - շշնջում էին նրա գունատ շուրթերը:
Նա հավատացնում էր իրեն, որ չի վախենում, բայց երբ խռիվը բոցավառվեց, սարսափի մի խուլ ճիչ թռավ շուրթերից, և նա ուշաթափ ընկավ:
Անձրևի սառը կաթիլները նրան ուշքի բերեցին: Աղջիկը մի պահ էր միայն մնացել ուշաթափ, բայց այդ ակնթարթն էլ բավական էր, որ համընդհանուր ոգին տեղատարափ անձրևով հանգցներ խարույկը: Ցեղախմբում հավատացին, որ Ատունեն ներել է նրան: Մարդիկ հեղեղի պես սլացան խորխորատ: Նրանց հետևից դանդաղ, գլխիկոր քայլում էր և աղջիկը: Նրան թվում էր, թե կտեսնի վերածնված, չար Ատունեին, սակայն ծառը վաղուց մոխրացել էր, իսկ անձրևը` որպես անսանձ հեղեղ, նրա խղճուկ մնացորդները քշում էր հեռու` խառնելով արթնացած գետին:
Աղջկա ներսում իրարամերժ վախեր կային. նա մերթ իր հորինած համընդհանուր ոգուն էր հավատում, մերթ չար Ատունեի աստվածային զորությանը, այժմ նրա ներսում մի ուրիշ պաշտամունք էր գոյանում:
Բլրի գագաթից խիզախ աղջիկը արհամարանքով էր նայում ծառի վերջին բեկորներին, հիասթափված նայում էր բլրի շուրջ խռնված մարդկանց, որոնք վախվորած, բայց հիացմունքով լի հայացքները հառել էին նրան: Ատունեի կործանումից հետո փշրվել էր հին պաշտամունքը, հիմա նրանց պաշտամունքի առարկան այդ աղջիկն էր: Աղջկան ինչ որ մեկն Ատունե անվանեց, բայց նա զզվանքով հրաժարվեց հին աստվածության անունից: Ցեղախումբը ծնկի իջավ հրահեր աղջկա առաջ` երկրպագելով նրան:
Մի ժամանակ աղջիկը հավատում էր իր իսկ հորինած համընդհանուր ոգուն, սակայն թախիծով մտածում էր, որ երբեք մարդիկ նրան չեն ճանաչի, չեն տեսնի ու հավիտյան կպաշտեն հորինած աստվածների:
Միայն մի պահ աջիկը սկսեց հասկանալ մարդկային կամքի ու հավատի զորությունը, մի պահ միայն աղջիկը հեռավոր կերպով մոտեցավ մարդկային ներուժի գիտակցմանը:
Այժմ նա հավատում էր, որ ինքն է մեծագույն զորության կրողը, նա հավատում էր, որ իր կամքով ի զորու է աշխարհը փոխել, նա իրեն էր դարձնում իր իսկ պաշտամունքի առարկան ու չէր նկատում, թե ինչպես է քայլում Ատունեի հետքերով՝ հռչակելով ինքն իրեն աստվածուհի…

Ուլուանա
23.11.2012, 08:23
14–րդ տարբերակ
Երկու սահմանների առաքյալները


Հայտնվում է Առաքյալը՝ բերնով
փրփրակալած ու դեմքով ջղաձիգ,
եւ ասում. «Ամեն ինչ այս մեռնող
ներքեւում նման է վերեւում եղածին»…

Ա.Եփրեմյան


Հարևանի դուռն իրենց համար փակ սահմանն էր: Թե ինչու, գոնե տան փոքրերի համար այդ թեման փակ էր, ինչպես հարևանի դուռն ու սահմանը: Ուրախության, թե վշտի առիթներ որպես այդպիսին չէին եղել, հանդիպումներ չէին լինում, որպեսզի վերջապես հալչեր երեխաների համար խորհրդավոր սառույցը: Չէր եղել կամ չէին ուզեցել, որ լինի:

Ամանորի համընդհանուր այցելություններն էլ շենքում շրջանցել էին երկու ընտանիքներին: Նրանք այսինչի տուն գնալուց առաջ`նախ ճշտում էին կոդ-հարցադրմամբ` Եկել ե'ն: Իրենց մեծերն էլ, թե` գնացե'լ են…երկուսն էլ ճշտում էին, առանձնահատուկ զգուշավորությամբ, թեև տարիների ընթացքում, անհաշտության դեպքում բավականին նախանձելի փոխհամաձայնությամբ անխախտ կազմել էին չեզոք կողմերի այցելությունների ժամանակացույցը: Անգիր գիտեին ժամանումն ու մեկնումը: Կենացների հերթագայությունը: Իրար մերժելով հաստատում էին իրենց իսկ գործողությունների օրինաչափությունը: Իրարից հեռանալով ավելի շատ էին մոտեցել իրար, ավելի մերձ ու ճանաչող էին դարձել:

Պատշգամբում նստած, սրճելիս, թերթ կարդալիս ու մեկ այլ բանով զբաղվելիս անգամ տարբերում էին նրանց ընտանիքի անդամներին` անտես, ոտնաձայներով, օծանելիքի հոտով…Սահմանապահի լսողություն ու ամենատեսություն ունեին, հոտառությունն անխաբելի էր ու դիպուկ: Անգիր գիտեին նախասիրություններն ու հակակրանքները: Դե արի ասա, որ փակ էին միմյանց հանդեպ: Դե արի ու ասա սահմանաբաժան համակեցության մարդիկ էին:

Դրան վարժվում էին նաև երեխաները, ակամայից, առանց հատուկ կողմնորոշման: Լուռ գաղափարախոսությամբ: Երևի այդպես է աշխարհիս օրենքը կամ դրանով է արդարացվում անօրենությունը: Սրանք ոչ այն է պատերազմում, ոչ այն է` հանդուրժում էին միմյանց:

Մի օր այդուհանդերձ ամեն ինչ խառնվեց: Արամը դասերից հետո գերհոգնածության պատճառով սովորականի պես չհետախուզեց իրենց շքամուտքի վերելակում մարդ կա, թե ոչ: Անծանոթ մարդու, չէ, անծանոթ վերարկուի հետևից ինքն էլ խցկվեց վերելակի մեջ ու հարցրեց.

- Որ հարկ եք գնում…

Անծանոթ վերարկուով տղամարդը ծանոթ դեմքով, աչքերով, հոտով լցվեց Արամի հայացքի մեջ:

- Յոթերորդ…

Ալկոհոլի հոտ առավ: Չնահանջեց սահմանապահի պես ու սեղմեց կոճակը: Առաջին անգամ ներքևից վերև տանող վերելակի երթուղին երկար թվաց սովորականից: Էս ինչու է այսքան դանդաղ աշխատում: Մտքում էր ասել: Հիմա սկսեց կասկածել: Իսկ եթե բարձրաձայնել է: Ու հարևանն էլ հասկացել է ակնարկը անհամատեղելի ճամփընկերոջ մասին:

Հարևանի նոր վերարկուն էր շեղել կրտսեր սահմանապահի նշանառությունը: Ձախողել էր հմուտ որսորդ, քաջարի զինվոր դառնալու հեռանկարը: Թեպետ ոչ ոք չէր էլ պարտադրել իրեն նման առաքելություն ստանձնել: Ինքնահռչակ դրույթ էր, ընտանեկան սահմանադրություն…

Փակ սահմանի կենվորը հանկարծակի գունատվեց: Հենվեց վերելակապատին: Ձեռքերը դողում էին. փորձում էր ծոցագրպանից ինչ-որ բան հանել, չէր ստացվում, դրանից ավելի էր նյարդայնանում: Ի վերջո հաջողեց հանել վալյերանկայի սրվակն ու մի քանի դեղին հաբ հանելով` արագորեն կուլ տվեց դրանք: Դարձյալ թույլ էր ու անօգնական: Խփված, խոցված որսազոհի էր նման: Ինքն էլ տանուլ էր տվել: Խորամանկ աղվեսը զույգ ոտքով է թակարդն ընկնում: Հիշեց մեկ օր առաջ դպրոցատարիք աղջկա բարձրաձայն ընթերցանությունը: Ասույթներ էին հանձնարարել: Այդ մեկը հատկապես տպավորվել էր: Ու ահա…տեսության առարկայացումը:

…Վերելակի դռները բացվեցին: Երկուսն էլ դուրս չեկան: Ամեն մեկը դրա համար սեփական ու հիմնավոր պատճառներ ուներ: Երկուսն էլ սահմանախախտի երկչոտությամբ սպասում էին պատժին: Դռները փակվեցին: Վտանգն ու մտավախությունն առավել սաստկացավ: Եթե վերելակը կանչեն ու միասին բռնացնեն: Չէ, դա ավելի ստորացուցիչ է: Լիակատար պարտություն: Ըստ իրադրության երկուսն էլ պարտված էին: Ինքն ավելի խոցված է: Չի կարող շարժվել. սրտի նոպա ունի հավանաբար: Արամը սեղմում է կոճակը. սիրտ ունի հաստա’տ…Պետք է փրկել կամ փրկվել: Ի’նչ տարբերություն:

Դռների բացվելուն պես տղան առաջինը դուրս եկավ ու միանգամից տնտղեց միջանցքը: Կատուն խոշոր աչքերով սևեռուն նայեց նրան: Առաջին հայացքը պետք է ընդունել պատվով: Ուզում էր առաջանալ դեպի իրենց տան դուռը, մեջքին զգաց նրա անհույս հայացքը…Ինքնաբերաբար ետ է գնաց ու ոտքը խցկեց փակվող կիսադռների արանքը: Ոտքը ցավեց: Անսովոր իրավիճակում ակամայից ստացած առաջին ցավը պետք է պատվով տանել` մտածեց Արամը:

Հարևանը բռնեց իր ձեռքը, հենվեց նրան ու չանցնող կասկածանքով քայլ առ քայլ շարունակեց դանդաղընթաց, երկար ու ճնշող ճանապարհը: Սահմանը հարաբերական անդորրի մեջ է: Կատուն շարունակում է նայել`լուռ, ճնշող հայացքով:

Հասան սահմանին: Արամը ձգվեց: Պետք է անպայման ետ դառնալ: Առաքելությունն անսահմանափակ չէ: Ու'մ առաքելությունը…

Մահմեդականի համար սահմանաբաժան կա. ջիհադն է` քրիստոսի սերնդին հայտարարված պատերազմը: Կրո'ն է, թե' սահմանափակ պատասխանատվությամբ հավատամք: Ճշմարիտ քրիստոնյան ինքնին առաքյալ է` անսահման սիրով ու ներումնահայց: Նրան խփում են, անիծում, սա մյուս այտն է դեմ տալիս, ներում է…Նա սահմաններ չունի, նրա հայրենիքը մեկը չէ, նա մեկ հայրենիքի առաքյալ չէ: Սերն ու ներումը ջնջում են հողեղեն սահմաններն ու քրիստոնյաին գցում մոլորության, թե ազատության մեջ, այլ սահմանագծեր են նրա հոգևոր քարտեզագրքին: Ու դրա համար սա հաճախ չի կարևորում աշխարհագրական սահմանները, բայց նաև թույլ չի տալիս իր հոգևոր աշխարհը ներխուժող ավերիչներին: Ուստի նրան հավասարապես ցավեցնում է օտար հողում իր հոգևոր հայրենիքի նշխարների պղծումը`խաչքարից մինչև օտարախոս զավակը…Համակեցությունը հոգևոր եզր է`կուզես սահմաններդ ընդարձակիր, կուզես բավարարվիր եղածով, հոգևոր սահմանի գիտակցումն է երկարանցիկ, եթե ոչ դժվարահաղթ ճանապարհ…Ներքուստ ինքնորոշվեցիր, արտաքին սահմանը դառնալու է կյանքային…Կյանքին պետք չէ լուրջ վերաբերել: Անիմաստ է: Իր մասին գիշեր ու տիվ մտածում ենք, ինքը` մեզ չի հիշում, մոռանում, ոտատակ է տալիս, ասես`չենք եղել, չենք լինելու…Այդպես է. ինչին լուրջ վերաբերեցիր, մտածեցիր, դառնում է քոնը: Մահն օրինակ: Լուրջ ենք, չէ'ընդունում, որ վախենում ենք, ու ի'նչ, գալիս ու պոկ չի գալիս մեզնից:

Մինչ Արամը մտորում էր, հարևանը բոլորի աչքից արագորեն վրիպելու և իր տանը պատսպարվելու մտքից զորացած բացել էր իր տան դուռն ու տղային թևանցուկ երկար ու մթամած միջանցքով առաջացել հյուրասենյակ:

Շնորհակալությունը`ներս գնացած, հիվանդոտ աչքերն էին ու դրանց միահյուսում-ջղատ ծամածռումը շուրթերի վրա:

Շնորհակալությունը միասնական հանցանք-քաջության համար Արամի գլխի թեթև շարժումն էր ու ոտքի թաթերի վրա զգուշորեն հեռանալն`ասես պատերազմի ականապատ տարածքից: Ոչ պարտված, ոչ հաղթած ընդարմությունն էր շնորհակալությունը և դա փոխադարձ էր:

* * *
-Ծո, էդ հնճի չե'ք խոսա: Թե մտքներդ պղտոր է ու էս ճամփի լադոկների տակ ձեր կնիգ մարդերուն էք հիշե ` ձեզի ձեռնտու ձեվերով…

Զինվորական ՈՒԱԶ-ի մեջ ծխայրված դեմքով, մոլի ծխողի ծխախոտատուփի հանգույն անկանոն իրար կողքի մեկնված զինվորների մեջ ամենակրտսերն Արամն էր: Չծխված ծխախոտն էր ինքը. անցավ մտքով ու մտքում էլ ժպտաց:

-Մէ անեկդոտմ պադմեմ: Հայը, թուրքը, վրացին գիշերը կգնին թիփիյով ու ստիված քնին տեղըմ`պալադկի մեճը: Առավոդ զարթնին գը ամեն մեգն իր տեսած երազը կպադմե մյուսին: Աջակողմ պառգած հայը կսե`Երզիս ռուս ախչիկների հետ քեֆ կենեի, ըմբես լավ էր ու չսած: Ձախակողմ քնաձ վրացին էլ, թե` ես էլ ուկրաինացիքի հեդ էի ու էլի լավն էր: Ու ես ազերին, ոչ ավել, ոչ պակաս կպադմե, թե`երևի ցրդից էր, ինչ, սաղ գիշեր լիժա կքշեի…

Զինվորների փռթկոցի մեջ շատերին պատմածի բուն իմաստն այնքան էլ ընկալելի չէր, ուղղակի ծիծաղում էին, ծիծաղանկար ելք փնտրում համատարած տագնապից ու պատերազմի շուրջկալ վախից: Շատերն իրար նայելով կասկածում էին`մահն է արդյոք, նստել է ու նախապատրասում է, որ շատ մեծ ցավ չապրեն: Կողքինդ զինակիցդ է, թե մահվան սուրհանդակը, ապագ մեռնողը, մահից փրկողն ու մահացնողը միաժամանակ:

* * *
…Դիրքերում աննկարագրելի ցուրտ էր: Մորից ստացած քառածալ նամակը ոչ մի կերպ չէր կարողանում բացել, կարդալ: Ատամներով մի կերպ, հոտոտելով, մոր հոտն առնելով, սուրբ նշխարի պես զգույշ ու ծիսական բացեց, հայացքով պարագրկեց տառերը, պատկերացրեց դրվագ առ դրվագ, թե ինչպես է թուղթ վերցրել (Արամիս ձեռագիրը լավն է), նստել ու ծնկներին դողդողալով, մի կողմից կուլ տալով արցունքը, մյուս կողմից թղթի վրայից մաքրել ծորացած արցունքամեռոնը, գրել է, չէ տառ տառ ասեղնագործել, հուլունքաշարել: Մոր նամակն ախր սովորական նամակ չէ, աշխարհի մայրական բոլոր նամակները…

Այդ նախադասությունը ծանր էր գրվել. զգաց ձեռագրից: Մատնվող ձեռագիր էր: Ծանր գրվածը ծանր էլ կարդացվեց: Ծանր էլ հասկացվեց: Չհասկացվեց: Դառն օղու պես չոր-չոր խրվեց կոկորդում, վառեց ներսն ու քայքայեց ամբողջությամբ: Արցունք չեղավ: Չեղավ կամ չդարձավ: Ցուրտ էր: Լիներ էլ`չէր երևալու, արցունքառում լաց չէր: Սովորական լաց չէր: Այդ լացը երբեք չէր լացվել: Ամեն լաց տարբեր է. առանց արցունքի լացն ամենաեղերականն է:

Մայրն իր փոխարեն լացել էր:
Ընկերները համերաշխ լռությամբ լացի դեմն առան ու մտքներում ամեն մեկն իր լացը լացեց:

* * *
-Ես եմ գնալու,-հրամանատարին ի պատասխան ասաց Արամը:

-Այդ առաջադրանքի համար դու փորձ չունես:

-Կունենամ,-սեպեց կամակոր երեխայի պես:

Որոշված էր: Փորձն ինքը խաբուսիկ է միշտ: Քաջությունը միանգամյա չէ: Որ փորձես ու ասես քաջ եմ, վերջ: Քաջ եմ եղել, քաջություն եմ արել: Ամենօրյա ապացուցման առաքելություն է: Անսահման քաջություն է: Սահմանադրուժ ու սահմանապահ է միաժամանակ:

-Ես միշտ սահմանապահ եմ եղել,-հայտարարեց ամենայն պատասխանատվությամբ,-փոքրուց:

-Այ տղա միայն չասես, որ Աֆղանստանում կռվել ես,-առաջին անգամ կատակեց հրամանատարը:

-Իմ Աֆղանստանում`հա: Ամեն մեկն իր մարտադաշտն ունի:

-Պոետիս տեսեք: Գնա, գնա պատրաստվիր, համոզեցիր…

Հետո զարմանալիորեն փաղաքուշ, հայրաբար մոտեցավ ու պինդ հպեց կրծքին.դուխդ չգցես…Սրտառուչ էր: Հրամանատարի ու զինվորի սահման չկար: Իրար շատ էին պետք, անսահման նվիրում ու զորակցություն էր հարկավոր: Ամեն մեկին հրաժեշտ տալը մահվան դուռը ճամփելու պես էր: Ամեն առավոտ զարթնելն ու բարևելն էն աշխարհից հետ գալու հանգույն: Մահակռիվ էր ու կյանքի տնազ:

Շարունակությունը՝ հաջորդ գրառման մեջ

Ուլուանա
23.11.2012, 08:23
Սկիզբը՝ նախորդ գրառման մեջ

* * *
Երբ վերջին կասկածը փարատվեց, որ մոլորվել է, դանդաղ առաջացավ դեպի անծանոթ տեղանքի ծառուտ հատվածը: Մարդկային բնազդ է: Պատսպարվել մի վայրում, որն ամենավտանգավորն է իրականում: Ծառ, մարդ, նկուղ`բոլորն էլ հասանելի, ենթադրելի գաղտնազերծելի: Գնաց գիտակցելով, բայց պաշտպանություն փնտրողի անհաղթահարելի մղումով: Քաջության համար վայրը կարևոր չէ: Այն որոշակի տեղանք-տարածություն չունի, արարմունք է`մի վայրում, ցանկացած տեղում:

Մթի մեջ միանգամից տարբերեց իրեն նայող մարդկային, թե կենդանական հայացքը: Զգաց ներկայությունը: Մա'հն էր: Թե մահվան ուղարկածը: Կարևոր չէր:

Զենքն արդեն ձեռքում էր`պատրաստ կրակելու:

Մթության գրքից խախուտ էջի պես պոկվեց ու առաջն ընկավ ծերունին:

-Խնայիր, մի խփիր: Մի երկու ցախ եմ տանում, պառավս չմրսի:

Խոսող էջ էր`պատմության, խաղաղության մասին պատառոտված թղթի կտոր: Դեղին, ճմրթված թղթի մի հատվածին մահակնիք կար:

-Հեռու ես ապրում,-չիմացավ ինչ պատասխանի:

-Մի կես ժամվա ճամփա է:

Լւոռ գնացին: Ինքը հետևից, ծերունի`առջևից: Նեղվում էր, իր կարգավիճակից, հետևից անզոր, անմեղ մարդուն ուղղորդելուց: Պատերազմից:

-Կաց,-դիմեց ծերունուն:

Հալիվորը չխոսեց: Կանգնեց: Մեռնելու ես`միանգամից մահացիր: Իրեն մտքում գոտեպնդեց ազերին: Հետո մտքին զուգահեռ նկատեց զինվորի`իրեն հավասարվելը:

- Ցախդ տուր ինձ,-վերցրեց կապոցն` առանց քաջության սեթևաթանքի:

Լուռ շարունակեցին գնալ:

-Նոր ես ռազմադաշտ եկել, հա'…

Ծերունին գլխի էր ընկել: Անփորձությունը կռահելի էր: Կանխատեսելի մարդը խոցելի է, բայց արդար է: Չիմանալին, անորոշելին մահն է իսկ: Քաջությունը ծերունու վրա փորձարկվելիքներից չէ: Քաջության թիրախն էլ մարդը չէ, եթե կուզեք: Մեկին խփել սպանելով չեն հերոսանում, անարդար, բռնի մահից փրկելն է հերոսությունը: Մարդեղեն, հողեղեն, սահմանային չէ քաջությունը:

Քաջության մասին խորհրդածությունն առաջինն էր, ինչպես պարտադրված պատերազմը: Դիրքերը, զինվորական մտքերը, հոր մահվան մասին մոր առաջին նամակը, ամեն ինչ առաջինն էր ու վերջինը գուցե:

Ծերունու տանը ոչ մի արտառոց բան չկար: Սովորական բնակատեղի էր, գյուղական կահավորանքով, մարդա-անասնա համաբույրով, պլպլան սպասքով, պատին կախված մեծ գորգով`վրան նույն հայացքով, գործի համար նկարված-կյանքային հրատապ դեմքով, հետմահու օգտագործվող հիշողություն-մասունք մեծադիր լուսանկարով:

Պառավը չկար: Հալիվորն այդ զգաց շեմքից առաջ գալուց հետո: Առանց ձայնի ու խոսակցության, առանց տեսնելու: Դիմավորվողի բնազդով: Առաջը չէր եկել ու ձեռքից վերցրել բեռը: Թե' տեսել էր մոտեցող զինվորին ու թաքնվել: Չէ: Իրեն հակադարձեց ծերունին: Ցախը տղայի ձեռքին էր ու օգնող զինվոր էր: Իրենց պաշտպանվելուն կոչված մի երկու զինվորացու եկան ու վերջին անգամ հոխորտացին`ինչ եք լռվել, մնացել, այ բիձեք: Հո այգում ոսկի չէք պահել: Հայը գալու է ու կոտորի ձեզ: Ոսկին էլ հետը տանի:

-Չէ,-լուրջ հանդիմանել էր ծերունին,-մեռնելու ենք` այստեղ կմեռնենք: Ուրիշ որտեղ գնանք: Ով ունենք, որ գնանք: Ինչու գնանք:

Բարձրաձայն չէր ասել, որ չի հավատում, որ հայը կգա ու կկոտորի իրեն: Ախր շրջկենտրոնում աշխատելուց հայի հետ է շփվել, հայի տուն է գնացել ու հյուր կանչել: Հաց են կիսել, հարսանիքի ու թաղման են մասնակցել: Միասին ապրել են ու միասին մեռել: Ինչու պիտի առանձին տեղ գնային ու այդպես չտրամաբանված մեռնեին:

Զինվորները կոպիտ-կոպիտ խոսել էին, բայց նստել տաք ճաշ էին կերել, մի երկու բաժակ օղի խմել: Այդ ընթացքում նրանցից մեկը հաշիշի ազդեցության տակ աչքը չէր կտրել պառավ կնոջ փարթամ կրծքերից, միտքը պղտորվել էր ու համոզել էր ընկերոջը, թե բա ցուրտ է, արի էսօր մնանք էս ծերուկների մոտ, համ էլ կպաշտպանենք: Մյուսը չէր համաձայնել, որովհետև հայի մոտալուտ գալուստն ու շնչառությունն էր զգացել մաշկով մեկ: Այդպես թողել գնացել էին, անպաշտպան թողնելով ու պարտք կատարածի պես նախազգուշացնելով: Գնացել էին`խաղաղության վերջին ծվենի վրա վերջին մարդուն հերոսացնելով: Ակամա:
Հերոսը չի նախազգուշացնում. պարտքը կատարում է առանց բառերի, բառախաղի, առանց իր խոսքն ու գործը կշռել-ծախելու: Անում է լուռ`Արևի հանգույն` տեսանվելու անհրաժեշտությամբ, գնալիս, անէանալիս էլ` պարտքը կատարածի համեստությամբ:

Կնոջ սառած մարմինը երկուսով տարան այգու այն հատվածը, որը կարճ ժամանակում փորել էին: Շատ խորը փոս չէին արել, պարզապես մի կես մարդաբոյ, այնքան, որ կինը տեղավորվի ու հետո վրան ոչ մեծ թումբ գոյանա: Որ հողը վրան թեթև լինի: Թե չէ ասում են ու վրան եգիպտաբուրգեր ծանրացնում`դե արի ու հողի տակ, հանդերձյալախցում մի պատեպատվի: Դե արի ու մեռած տեղդ նորից մի մեռիր ու մահդ մի ապրիր: Մարդը տարօրինակ է, ապրելու ժամանակ կյանքն է ծանրացնում, մեռնելու ժամանակ`մահը:

Լուսանում էր: Արևալույսը զորություն չուներ: Զորացնում էր լույսի երևումը, ներկայությունն իսկ: Գույնն էր փոխվում, պատկերն էր փոխվում, թե չէ նույն ցուրտն ու մահախուճապն էր:
Կնոջը հողին հանձնելուց հետո ծերունին Արամին խնդրեց օգնել ու բացել մառանի դուռը, սառել չէր բացվում:

-Այնտեղ գինի ունեմ պահած, պառավիս ողորմաթասը խմեմ,-մի շնչով, ծերունական լացի պես արտաբերեց նա, հետո ուղղեց իրեն, -խմենք:

Բանալին տվեց Արամին: Առաջին անգամ ձեռքերը շփվեցին: Սառը զենքից ու փայտակույտից հետո մարդու էր կպնում: Մեռնող, թե սպանող մարդու: Կյանքը միակերպ սիրող ու մահը միանման ատող մարդու ձեռք: Խաղաղության հուսահատ ձեռք:

Երկուսն էլ վստահության կարիք ունեին: Սահմանախախտ վստահության: Մարդկային չգրված ու չորոշված սահմանադրության:

Մառանի դուռն իրոք լռվել, մնացել էր: Չհանձնվող մահ էր դուռը: Քաջին չէր ուզում ենթարկվել: Քրտինքի մեջ կորած փորձում էր ծերունու առաջադրանքը կատարել: Հետո հիշեց, որ զենքը չկա: Թողել է հալիվորի ոտքերի մոտ: Կասկածեց, բայց ետ չշրջվեց: Չի սպանի: Դիպուկ չի կարողանա կրակել: Ցուրտ է, մատները չեն ենթարկվի:

Սպասեց, որ ծերունին համարձակություն գտնի ու սառած, դողացող ձեռքերում ավելի ամուր պահի զենքը:
- էխ, Թոֆիկ Մամեդով,-հառաչեց ծերունին,-դու մենակության բան չես…Մենությունը քոնը չի, այ քեֆչի հալիվոր: Ոչ մենությունն է քոնը, ոչ էլ անմահությունը: Էդ երկուսն էլ ամեծք են: Դու սովորական մարդ ես…

Այս ընթացքում Արամն անընդհատ փականի մեջ պտտեցնում էր բանալին, քաշքշում բռնակից, աչքը դիմահայաց ապակուց չկտրելով, մտքում էլ սրտնեղելով, թե այ բիձա, ինչու ես ուշացնում, դե խփիր էլի, խփի'ր, որ գոնե ինքնապաշտպանության դիմեմ, որ զորեմ ձեռք բարձրացնել: Արդարացնեմ մեղքս: Քաջությունն հաստատեմ կամ հերքեմ:

Ձայնը պատկերից շուտ եկավ: Շրջվեց ծերունու մարմնի անկման խաղաղ ձայնից: Մոտի եղած դանակը խրել էր կրքավանդակիմեջ:

…Թոֆիկ Մամեդով…Արդեն կրկնեց Արամը: Պատահական չէր: Մեռնողի ամեն խոսքը պատահական չէր: Իր անուն ազգանունն արտասանելը պատահական չէր: Մենության մասին խոսքը հենց այնպես չէր ասել: Ուզում էր անհիշատակ, անանուն չկորչել, ուզում էր մեռնելուց հետո տապաքանար ունենալ ու կարևոր չէ որտեղ, բայց շարունակել ներկայությունը: Իր մահով սահմանազատվել մահից: Ազերի ծերուկն ուզում էր կյանքում ի'ր մահն ունենալ և ունենալ մահվան մեջ իր կյանքը: Միայն թե մենակ ու անմահ չլիներ: Անմահությունն անեծք է: Ամեն մեկն իր մահվան իրավունքն ունի, ինչպես և ապրելունը: Ամեն մեկն իրավունք ունի անմահ չլինելու: Որովհետև անմահությունն անեծք է և առաքյալն էլ անմահ չէ: Անընդհատ շարժման մեջ է`հանուն խաղաղության: Մեկ ցածի աստված է, մեկ վերից է հսկում: Ուրեմն օրհնյա'լ են խաղաղությունն ու նրա առաքյալները` սահմանի որ կողմում էլ լինեն…

Ուլուանա
23.11.2012, 08:37
15–րդ տարբերակ
Ցրված սկավառակ

Հորս մատների արանքում չվայելված ու չբավարարված ծխում էր մայրս:Ոտքերն ու կոնքերն արդեն թաթախվել էին տաք մոխրի մեջ,որ երկարելով կեռանում էր ու սպառնում հաջորդ շնչին փշրվել:Մայրս աղաչող հայացքով նայում էր կուչ եկած զևսի աչքերին,որ ժամանակից շուտ իրեն դժողքի կրակներն էր նետել ու աղոթում էր,իրենից ուժեղ մեկին էր փորձում հորինել.նա օգնության կարիք ուներ:
-Սա´մ,Սամվել հերիք ա,խնդրում եմ:
-Սու´ս,Գոհար:Գործիդ նայի:
-Ախր բժիշկն ասեց,որ խստիվ արգելվումա ծխել:
-Հաաա:Բա ապրե ՞լ,էդ էլ ա՞ խստիվ արգելվում:
Մայրս թուլացած նստեց բազկաթոռին ու փորձեց ամենահարմար բառը ընտրել սկսելու համար:
-Դու կբուժվես,հավատա ինձ:
Հայրս հանգցրեց ծխախոտն ու արագ մյուսը վառեց:
-Պետք չի ինձ հույս տալ,ես ամեն ինչ գիտեմ ու զգում եմ:Նվագի´ր:իմ սիրածը:
Մայրս նստեց դաշնամուրի մոտ:Մատները ցրվեցին դաշնամուրի վրա ու սառը հնչյունների մեջից լսվեց մորս նվվոցը:
Լույսը,քիչ -քիչ թափանցելով կոպերիս տակ,խառնվեց երազներիս, ու ենթագիտակցորեն զգալով մթի ու գիշերվա կորուստը,ինձ ուժեղ ու ամենակարող զգացի,փախա ետևիցս ընկած առյուծից,բայց հասնելով փակուղի,լսելի ձայնով ասացի."Սա իմ երազն է,ես կարող եմ":
Հետո ոտքերս գետնին հրեցի ու թռաա,ես առանց թևերի ուղղակի թռա ու շատ բարձր ,որտեղ չկարողացավ հասնել գիշատիչը:փրկվեցի:
-Այ քեզ երազ:Համ վախենալու էր,համ հրաշալի:
-ինչ ես դատարկ բաների հետևից ընկել,Կարեն,ուրիշ բան չունե՞ ս մտածելու:
Ես մի փոքր վիրավորված նայեցի մորս,որ միչև քոք բթամատի եղունգը կրծած շարունակում էր բզկտել եղունգի կողքերի կաշին:
-ՈՒնեմ,մամ:Ես էլ եմ պապայի մասին շատ մտածում,բայց ի՞նչ կարամ անեմ:Ոչ մի բան:
-Մեծ տղա ես,արդեն 16 տարեկան ես,մի բան մտածի:
Մի պահ վախեցա:Ինձ թվաց մայրս գժվել է:
-Մամ,ի՞նչ ես խոսում,պապան անբուժելի հիվան ա,ես ինչ կարող եմ անել կամ մտածել:
-Գիտեմ,էդ գիտեմ:Բայց բժիշկն ասեց որ իրեն լավ նայի ու սթրես չտանի,իրենց նշած ժամանակից երկար կապրի:
-հմմ,գիտեմ:Իսկ ինքը ամբողջ օրը ծխում ա ու մտածում մահվան մասին:
-Հա´,հա´:Ոնց որ նստել սպասում ա,թե երբա մեռնելու:Ես կգժվեմ:Մեզ էլ իր հետ ա սպանում:
Մայրս չդիմցավ,փռթկաց ու ոռնալու աստիճան խեղդված ու անօգնական լաց եղավ:

-Պապ ջան,ո՞ նց ես:
Հայրս,ուսերը թափ տալով,շարունակեց նայել հեռուստացույցին,որտեղ կատարվող ոչինչ իրեն չէր հուզում կամ բարկացնում,ինչպես առաջ:
-Պապ,էսօր լավ երազ եմ տեսել,պատմե՞ մ:
-Պատմի:
Ամենայն մանրամասնությամբ ու մի քիչ էլ ճոխացնել - չափազանցնելով պատմեցի երազս,հիանալի նկարագրեցի
թռիչքս ու փրկվելս,բայց հորս դեմքին ոչ մի միմիկա չէր հայտնվում,ոչ մի գիծ չէր փոխվում:Նա շարունկում էր նայել հեռուստացույցին,որ ծխի մեջ խավար գույներով էր երևում:
Մայրս այսուայնկողմ իբր գործ էր անում,բայց աչքի պոչով հետևում էր հորս,կարծում էր կարող էի մի կերպ հորս տրամադրությունը լավացնել:
-Պապ կուզե՞ ս շախմատ խաղանք:
-չէ:հավես չունեմ:
-Հահա,վախենում ես կրե՞ մ քեզ,-փորձեցի խորամանկության դիմել:
-Հա:
էլ ինչ խոսեի:Լրիվ անիմաստ էր.հայրս զենքերը վայր դրած սպասում էր:Նա կորցրել էր պայքարելու ունակությունը:Նա սպանում էր ինքն իրեն :Մայրս ճիշտ էր ասում.նա մեզ էլ էր սպանում:Մեր տունը չափազանց մռայլ էր դարձել,մեկ-մեկ ուղղակի չէի ուզում դասից տուն գալ:Մայրս ինքն իր գոյության մասին լրիվ մոռացել էր,նիհարել,կնճռոտվել ու կորացել էր մի տեսակ,կարծես ծերացած լիներ մի 20 տարով:Ամիսներն անցնում էին,հայրս ամեն օր նույն դիրքով,նույն դեմքի արտահայտությամբ սպասում էր,տունը թոնրատան նման թաղվել էր ծխի մեջ,մեր տնից անհետացել էին բոլոր զվարճալի ու ուրախ ձայները,գույներն ու իրերը,նույնիսկ 6 ամյա քույրս էր մեծացել ու հասունացել այս ամիսների ընթացքում:Մայրս ամբողջ օրը հազում էր:Նրա ձեռքերը չորացել ու դեղնել էին,մարմինը կորել էր շորերի մեջ,գլուխը փոքրացել էր,որի հաշվին ավելի մեծ էին երևում բերանը,քիթն ու խամրած աչքերը:Մի քանի անգամ մայրս գիտակցությունը կորցրել էր,բժիշկ էինք կանչել,եկել վիտամիններ ու գլյուկոզա էր ներարկել գնացել:
-Մամ,լավ ե՞ ս:
-հա տղես,լավ եմ,հորդ հաց տվե՞լ ես:
-Հա:
Մայրս տկարած սեղմվել էր մահճակալի մեջ,ես երբեմն մոռանում էի,որ մայրս կին է.նա վերածվել էր անորոշ ու անհասկանալի էակի:Նրա վիճակը գնալով վատանում էր,շուտով հիվանդանոց տեղափոխեցինք,որտեղ և օրեր անց մահացավ մայրս:Հայրս համակերպված մասնակցեց նրա հուղարկավորությանը,ջահել մորս,որ հիվանդություն չուներ,որ ուներ շաաատ երազանքներ ու ուզում էր ապրել,ուզում էր,բայց նրան սպանեց...
Մորս մատների պես սառն ու ցրված սկավառակը պտտվում է:Երեխաներս վազվզում են ծխի միջով,ինչպես մանր ձկները ակվարիումի մեջ,որոնք զարմանալիորեն չեն շնչահեղձվում:Հայրս արդեն 20 տարի սպասում է ու բոլորիս հերթով ծխում :

Ուլուանա
23.11.2012, 08:46
16–րդ տարբերակ
Խե՛նթ
(լեգենդ)

Ազգային հերոս Խենթի, Սամսոն Տեր-Պողոսյանի հորեղբոր աղջըկանից, լուսահոգի Վերգուշ տատուցս մանուկ հասակում լսած մի պատմություն, որն արժե հիշատակության և խոնարհման...

***
19-րդ դարի վերջում և 20-րդ դարի սկզբին, երբ ռուսական բանակը փորձում էր ավելի ամուր հաստատվել անդրկովկասում, իր միակ հավատարիմ դաշնակցի, հայերի երկրում`, ղաչաղների երկու տարբեր ավազակախմբեր, որոնց պարագլուխներն էին Սոլան ու Նաբին, արդեն մի քանի տարի անպատիժ ասպատակում էին Բայազետից մինչև Սուրմալու և Մասիսի չորս դին ընկած բնակավայրերը: Հայ աշխարհականը կրակն էր ընկել սրանց ձեռքը, որոնք նախամարդու դաժանությամբ, սուլթանի ու սատանայի հովանավորությամբ կողոպտում, սպանում էին և մարդու աչքը մտած փշի պես` ցավ պատճառում:
Այլևս անկարելի էր հանդուրժել ղաչաղների վարքը, սակայն վարժված լինելով միայն կանոնավոր ու լայնամասշտաբ գործողությունների, ռուսական բանակը հարմարված չէր առանձին պատժիչ գործողություններ իրագործելու համար: Այնուամենայնիվ, հայ աշխարհականի բարյացակամությունից չզրկվելու և Խենթի համառության շնորհիվ` ռուսական հրամանատարությունը հարկ համարեց երկու տասնյակից բաղկացած հեծյալների մի խումբ տրամադրել Խենթին. Սամսոն Տեր-Պողոսյանին...

***
Լուսաբացը մոտ էր, բայց խավարը դեռ չէր ցրվել: Խենթի ձին առաջապահ Իվանի ձիուն գրեթե հավասար` առաջ էր ընթանում: Քսանչորս հեծյալներ, արդեն երկու օր էր, ինչ հաղթահարում էին քարքարոտ ու դժվարանցանելի լեռնուտը...
Առանց գլուխը վեր բարձրացնելու, կիսախուփ աչքերի արանքից Խենթը զննեց իրեն քաջ ծանոթ տեղանքը: Համոզվելով, որ հետախույզի հայտնած վայրին դեռ չեն հասել` քթի տակ քրթմնջաց.
-Իվան, ոլորանի վրա ձայն կտաս ինձ:
-Անհոգ մնա, կարթնացնե´մ, - արձագանքեց Իվանն ու իրենց հետևող հեծյալներին համր շարժումով հասկացրեց, որ զրույցները դադարեցնեն:
Հրահանգներ կատարելիս ակնհայտ էր ռուսների վարժվածությունն ու ապահով սրտով Խենթը կրկին փակեց աչքերը:
Դա մի վիճակ էր, երբ մարդ ոչ քնած է, ոչ էլ արթուն: Նրա ձին ասես զգում էր, որ իր հեծյալը ննջում է ու սրածայր քարերը ջոկ-ջոկ անելով էր առաջանում... Քչերին է հաջողվում նիրհել թամբին ու վայր չընկնել ձիուց: Անվերջ դիմադրելով քնի դեմ, Խենթը նիրհում էր և հայտնվել էր վերհուշի գրկում: Թույլ չտալով, որ քաղցր նիրհը վերջնականապես խոր քնի վերածվի և վերհուշն իրենից խլելով այն փոխի երազի, նա հաճախ մի աչքը բացում ու էլի տեղանքն էր զննում: Մի պահ երազի սահմանագծին հասնելով`, նա տեղափոխվեց աշուն... Ահա´: Ինքը ուշաթափ ընկած էր Լալայենց ցանկապատի մոտ... Ձախ ուսն ու թևը բզկտված էին... Խեղդամահ գայլի դունչը կրծքին սեղմած` ինքն արնածորում էր...
Այդ օրը Լալայի հայրը ջերմություն ուներ... Անձրևնեևը սկսելուց առաջ ինքը թաքուն կալսել էր նրանց արտի խոտն ու սիրած աղջկա տան կրակը թեժ պահելու համար` չոր քոթուկ էր քարշ տվել նրանց ցանկապատի մոտ... Առաջը գայլ էր կտրել... Գզվռտոցից հետո, երբ Լալան գտել էր նրան ասես բալասան` արտասվելով իր վերքերն էր համբուրում. «Դու խե´նթ ես, խե´նթ սիրելիս»...
Ահա´, կարծես մեկը կրկին ձայն էր տալիս ու իր անունը կրկնում...
-Խե´նթ, Խե´նթ... - ցածրաձայն կանչում էր Իվանն ու թեթևակի ցնցում ընկերոջ ուսը: - Արթնացի´ր, արդեն ոլորանի վրա ենք:
Խենթը բացեց աչքերը: Փորձեց թոթափել հոգնությունը, պարզեց թևերն ու ձգվեց հորանջելով:
Ձիերից իջան: Ուր որ է լուսանալու էր: Հուշերն էլ, Լալային էլ մի կողմ թողած` Խենթը մի թմբի մոտեցավ: Կանչեց Իվանին ու սկսեց հրահանգներ տալ.
-Ա՜յն քարափը տեսնու՞մ ես, որի տակ քարայր է նշմարվում, - ցույց տալով դիմացի կնճռապատ լեռը, հարցրեց Խենթը: - Քարայրը, որի աջ ու ձախ կողմերում լիքը մասրենու թփեր կան: Տեսա՞ր:
Իվանը ցրվող աղջամուղջի մեջ նշմարեց քարայրն ու գլխով արեց:
-Կեցցե´ս: Հենց այդ քարայրի մասին էր պատմում հետախույզը, դա է ղաչաղների որջը: Մարդկանց բաժանիր երեք խմբի... Մի խումբը կգա ինձ հետ, մյուս երկու խմբերի նշանառուները, գնդակի հեռավորություն պահելով` թող դիրքավորվեն այդ քարայրի աջ ու ձախ թևերում... Կկազմակերպես այնպես, որ փախուստի ճանապարհ չմնա ավազակներին: Պետք է անաղմուկ գործել : Թուր ու թվանքի հետ վարվելու մեջ` հմուտ են ղաչաղները, էս ջահելներդ ափսոս են, հասկացա՞ր: Դե, քեզ տեսնեմ Իվան ջան, գործի անցիր:
Մինչ Իվանը փույթով անցավ ջոկատի անդամներին իրենց անելիքները բացատրելուն, Խենթը ջրի տափաշիշը մոտեցրեց բերանին: Նա Իվանին լավ գիտեր: Իրենց ծանոթության երկու տարիների ընթացքում Իվանը «մեծն» ռուս եղբորից հասցրել էր վերածվել հավատարիմ զինակցի, ընդունելով իր հայ բարեկամի գերազանցությունը մարտավարական խնդիրներում: Ինչ վերաբերում էր շիկահեր ու պեպենոտ նորաթուխ տղաներին`, նրանցից շատերին առաջին անգամն էր տեսնում:
Ավարտելով զինվորների հետ քննարկումը, Իվանը շրջվեց Խենթի կողմն ու իրեն հատուկ հումորով կատակեց.
-Սամսո´ն, հրամանդ անիրագործելի է:
-Ինչու՞: Ի՞նչ կա...
-Ինձ ու քեզ էլ միասին հաշված` քսանհինգ հոգի ենք: Ի՜նչ անում եմ, ասածիդ պես ջոկատը երեք խմբի հավասար չի բաժանվում...
Ընդունելով կատակը, Խենթը բարեհոգաբար ժպտաց: Այնուհանդերձ` հարկ համարեց խստորեն հիշեցնել.
-Լույսը բացվեց, կատակելու ժամանակը չի: Շտապի´ր, այլապես կձախողվենք:
-Կատարե´լ, - զինվորների կողմ շրջվելով, հակիրճ նետեց Իվանը:
Ձիերին թաքցնելու համար հարմար տեղ գտան ու կապկպեցին քարերից: Այնուհետև ջոկատը երեք խմբի բաժանվեց: Զգուշորեն,
բայց սրընթաց`, յուրաքանչյուր խումբ իր ուղղությամբ առաջ նետվեց:
Իրեն բաժին հասած յոթ զինվորների գլուխն անցած, Խենթն առաջնորդեց կենտրոնով: Այդ ընթացքում նա գոհունակորեն նկատեց, որ մյուս երկու խմբերը հաջող թևանցումներ արեցին ու հարմար տեղեր ընտրեցին քարայրի ելքը թիրախում պահելու համար:
Բավականին մոտենալուց հետո քարայրի խորքում թրթռացող ճրագի լույս նշմարվեց: Խենթն իր կողքին գտնվող զինվորի դեմքին խորացող երկյուղ հայտնաբերելով, մտածեց. «Եթե ղաչաղների դեմ սասանվեց, կորած է... Այս անփորձների երկյուղը կարող է իրենց կործանման պատճառը կդառնալ: Սրանց մարմինները լավ են կոփել, բայց սրտերն անտեսել են»: Երկյուղած զինվորին ափով իր մոտ պահած`, Խենթն անաղմուկ մուտք գործեց քարայր: Մնացածները հետևեցին նրան: Երբ այնքան էին խորացել, որ պարզորոշ լսվում էր ներսի խոսակցությունները`, Խենթի հովանու տակ գտնվող զինվորը սայթաքեց ու մատնեց իրենց ներկայությունը: Նա մեղավոր հայացքով կարմրատակեց ու քար կտրեց: «Գրողը տանի, հապաղելը կործանարար է», կայծակի արագությամբ անցավ Խենթի գլխով ու որոտաձայն հայհոյելով ներխուժեց քարայրի խորքը:
Քաջալերված զինակիցներն ու Իվանը նրա ետևից հասան այն պահին, երբ Խենթը թիկունքից դեն նետեց յափնջին ու մերկացնելով ուսադիրները, վայրագ ղաչաղների առջև հայտնվեց որպես ռուսական բանակի սպա:
Ղաչաղներից երկուսը ռազմատենչ գոչյունով վեր թռան ու նախքան իրենց արձակած գոռոցի ձայնը կմարեր, Խենթի սրից խոցված փլվեցին գետնին: Իրարանցումից քարայրում ճրագները մարեցին:
Ներկա գտնվող երկու տասնյակից ավելի ղաչաղների պարագլուխը` Սոլան, դրանցից յոթի հայրն էր նաև: Անակնկալից ուշքի գալով, նա ճանկեց թուրն ու ցասումով ոտքի կանգնեց: Հայացքն անընդհատ սպանված յուրայինների մարմիններին գցելով, նա կատաղի ֆշշաց.
-Դու ո՞վ ես...
-Սամսոնն եմ, Խե´նթը... Լսած կլինես:
Չնայած այն հանգամանքին, որ Սոլան իր հարցը տվեց քրդերեն, իսկ Խենթը պատասխանեց հայերեն`, թե ռուսները, թե ղաչաղները հասկացան այդ կարճ երկխոսության իմաստը: Ակնհայտ էր, որ նախաձեռնություը խըլված է ղաչաղներից և Իվանը, գոտկատեղից հանելով մի ջահ, վառեց:
Մազակալած դեմքերով ղաչաղները ձեռքները երկարած դեպի իրենց թըվանքները`այդպես էլ սառել մնացել էին նայելով իրենց վրա ռուսների ուղղած հրացանների սվիններին:
Հանկարծ ավազակապետը, Սոլան կտրուկ շարժումով թրախողոխ արեց Խենթի դաստակը, սակայն` վերջինիս պատասխանը սառեցրեց Սոլայի կիրքը, երբ իր սուրը մի մատ հեռավորությամբ սպառնալից կախեց նրա պարանոցին: Խենթը չշտապեց թռցնելու սրա գլուխը և ինչպես կատուն է դադար տալիս, երբ թաթը մկան պոչին է դնում, այնպես էլ` Խենթը, հաղթողի վայելեքը երկարաձգեց իր քիմքում:
Սոլան շփոթմունքի մեջ էր: Նա իր հուսահատական քայլն արել էր յուրայինների ու յոթ զավակների աչքին մի վերջին անգամ տղամարդ երևալու մղումով...
-Իվան, հապա ջահդ մոտեցրու, - գյուտ արածի պես զարմանքով ասաց Խենթը:
Իվանը մոտեցրեց ջահը, որն իր առատ լույսի ներքո պատվազուրկ դրության մեջ բացահայտեց Սոլային: Սա չնայած թուրը ձեռքին կատաղի մարտիկ էր հիշեցնում, սակայն անզոր էր դադարեցնելու այն խայտառակությունը, որն առատորեն ծորում էր թրջված ծնկների արանքով...
-Ցած նետիր թուրդ, - նողկանքով պահանջեց Խենթը:
-Երբե´ք, գյավուր, - ծղրտաց Սոլան:
-Բոլորին կապել, - հրամայեց Խենթը: - Իսկ այս մեկին`, ոչ մի իրեն հարգող ձի չի´ հանդուրժի իր գավակին:
Հաջորդ ակնթարթին Խենթն ու Սոլան միաժամանակ սրերն օդ բարձրացրին... Ղաչաղներից նրանք, որոնք ավազակապետի յոթ զավակներն էին, գլուխները մի կողմ թեքելով հայացքներն իջեցրին այն պահին, երբ հայի պատժող սուրն իջավ իրենց ավազակ հոր պարանոցին:

***
Կայազոր վերադառնալիս զինվորները զրույցներով, իսկ Իվանն ու Խենթը` իրենց մտքերով էին տարված... Զինվորներից նրանք, որոնք քարայր մտնելիս գըտնվել էին Խենթի կողքին, քչփչոցով մյուսներին պատմում էին, թե ինչպես մի անզգույշ շարժումով մատնվեցին ու գրեթե տապալված գործն ինչպես գլուխ եկավ շնորհիվ Խենթի վճռականության: Փառք տալով Աստծուն, որ գործողության ընթացքում մարդկային կորուստներ չունեցան, նրանք նաև պնդում էին, թե հակառակ դեպքում քարայր մտած իրենց փոքրիկ խմբի անդամները գլխովին կկոտորվեին...
Իվանը թիկունքով որսում էր ռուս հայրենակիցների շշուկներն ու իր հերթին մտաբերում այն պահերը, երբ շատ անգամ ինքն ականատես էր եղել ժողովրդի ընդունելությանն ու սիրուն, հանդեպ Խենթի: Նա հասկացել էր, որ ինքը ճակատագրի բերումով հերոսի զինակից ընկերն է ու թանկ էր գնահատում իրենց բարեկամությունը:
Տարօրինակ էր, բայց փաստ. ընկերոջ մասին ինքը շատ բան չգիտեր... Խարույկների շուրջ իրենց գինովցած զրույցներից տեղյակ էր միայն, որ Խենթի հայրը եկեղեցու բարեպաշտ ծառա, տերտեր է եղել... Բազմիցս տեսել էր նաև, թե ինչպես էր նա ախ քաշում, երբ սիրած աղջկա, Լալայի անունն էր արտաբերում...
Հանկարծ Իվանն իր համար պարզեց, հայտնաբերեց, թե ինչպես են ծնվում լեգենդնեը... Հե´նց հիմա, այդպիսի մի լեգենդ ծնվում էր իր թիկունքում, իր զինակիցների բերանում, նրանց իսկ շուրթերով...

Շարունակությունը՝ հաջորդ գրառման մեջ

Ուլուանա
23.11.2012, 08:47
Սկիզբը՝ նախորդ գրառման մեջ

***
Նկատելով, որ հայտնվել է գերիներով բեռնված երամակի թիկունքում, Խենթն ալարկոտ ճլոթեց իր ձիուն: Նա կրկին սուզվել էր խոհերի հորձանուտը:
Կրոնավոր հայրը իրեն սովորեցրել էր աշխարհին հոգու աչքերով նայել, ներշնչել էր համոզմունք, որ ամենուրեք Արարչի կամքն է տիրում: Սակայն, ապավինելով Աստծուն` տարակուսանքը միաժամանակ խեղդում էր պատանի Սամսոնին, երբ ականատես էր լինում անարդարության, ջարդ ու սպանդի: Իրո՞ք Արարիչն ամենատե՜ս էր... Եվ արդյո՞ք Արարիչն ամենակարող էր, եթե չէր միջամտում, հանդուրժում էր այդ ամենը...
Ու մի օր, մարմնով վերացած, հոգում տառապանք`, նա ծնկեց աղոթքի ու պատասխան մուրաց երկնքից:
Սակայն` երկինքը լուռ էր:
Տանջալի սպասումը մուրալուց վերաճեց ըմբոստ պահանջի: Անպատասխան մնալուց հոգնած`, աղոթքի համար նրա վեր պարզած ափերը բռունցքների վերածվեցին ու նա սկսեց հարվածներ տեղալ ծունկ դրած հողին...
Գուցե հենց դա էր եղել երկնքի պատասխանը, որն իր համր լռությամբ նրան ստիպել էր հիշել իր բռունցքների գոյության մասին... Ու սարեցու ազատամիտ ոգին, որ հենց նույն Արարիչն էր դրել Սամսոնի սրտում, ստիպել էր բարեպաշտ հորից ներշնչված հեզության դեմ ըմբոստանալ, շեղվել կրոնավոր դառնալու արահետից և իր խենթ ոգու թելադրանքով` ձեռքը սուր վերցնել:

***
Ռուսական կայազորի հրամանատարը, լինելով բանիմաց ու խըստապահանջ սպա` ստորադասների համար միաժամանակ նաև սրտացավ ու կարեկից ընկեր էր: Անհանգստացած և արդեն թերահավատորեն տրամադրված, նա հասցրել էր բազմիցս զղջալ Խենթին տաք գլխով տված իր համաձայնության համար: Տագնապը, թե երկու տասնյակից ավել զինվորների կորստյան է դատապարտել, խուճապի էր սկսել մատնել նրան...
Հենց այդ ժամանակ, փոշու ամպ բարձրացնելով` քրտինքի մեջ կորած հեծյալների ջոկատը բերդի դարպասներից սրընթաց ներս խուժեց: Տեսնելով կապկպված ղաչաղներին, որոնք գետին գլորվեցին ձիանքի վրայից ու համոզվելով, որ անձնակազմը կորուստ չի կրել, հրամանատարը թեթևացած շունչ քաշեց: Եթե մինչև ջոկատի ժամանելը նա հասցրած լիներ որևէ մեկի հետ կիսվել իր տագնապների մասին, ապա թերևս ուրախությունից չբացականչեր այն, ինչ պարզապես դուրս թռավ նրա բերանից.
-Կեցցե´ք: Слава Богу ! Ողջ ու առողջ եք բոլորդ: Մնաց` կաչակ Նաբին...
-Կաչա՜կ, կաչա՜կ... - Խենթը մի կուշտ ծիծաղեց հրամանատարի անվարժ արտասանության վրա: - Ո´չ թե կաչակ`, այլ ղաչա´ղ:
Նա ջրով լի դույլը դրեց ձիու առջև ու փաղաքշեց կենդանու մեջքը: Ձին գոհունակորեն փռնչաց: Խորամանկ փայլն աչքերում, Խենթը տևականորեն ջուր խմեց սափորից:
«Պետք է օգտվել հրամանատարի բարձր տըրամադրությունից, - մտմտաց նա, - չէ՞ որ ի´նքը հիշեցրեց ղաչաղ Նաբու անունը»:
Թավ բեղերը թևքով սրբելուց հետո, նա լայն բացեց ափն ու մոտեցավ հրամանատարին:
-Ասացիր` մնաց ղաչաղ Նաբի՞ն: Դե ուրեմն, թխի´ ձեռքիս:
Միաժամանակ, երկուսն էլ իրենց ձեռքի ափերը բարձրից բերելով` ուժգին շխկացրին:
Երեկոյան, երբ հրամանատարը գերագույն շտաբին զեկուցագիր էր գրում ղաչաղ Սոլայի ավազակախմբի չեզոքացման մասին, ժպտալով նկատում էր, որ իր աջ ձեռքի ափը դեռ շարունակում է ցավից մզզալ...

***
Հերթը ղաչաղ Նաբունն էր:
Հետախույզները լուրեր էին հասցնում, որ սա սկսել է առավել զգուշավոր գործել: Էությամբ առավել դաժան Նաբին Սոլային վիճակված դատաստանի մասին շշուկներն առնելուց հետո` դասեր էր քաղել: Գազանի հոտառությունը նրան թելադրում էր, որ անընդհատ տեղաշարժվի ու նույն տեղում երկար չմնա...
Այդ կերպ` նրան առայժմ հաջողվում էր անպատիժ մնալով այստեղ-այնտեղ կտցահարել, խփելտանել ու խուսափել ուխտ արած հայ վրիժառուների կամ ֆիդայինների ձեռքն ընկնելուց…
Զգուշավոր սրիկան ծածուկ գործելիս սկսել էր առավել դաժան վարվել աշխարհականներիի հետ:
Շտապել էր պետք ու Խենթը կրկնապատկել էր ծպտյալ հետախույզների քանակը:

***
Մի քանի ամիս անց, երբ Նաբու գտնվելու տեղի մասին Խենթը հավաստի լուրեր ստացավ` որոշեց, որ պահը հասունացել է հրամանատարին իր տված խոստման մասին հիշեցնելու: Որպեսզի նա ոչ մի պատրվակով հանկարծ չդրժեր նախկինում իր տված խոստումը, Խենթը մոտակա գյուղից նախապես երկու պուլիկ ընտիր գինի հայթհայթեց:
Նույն երեկոյան ախորժելի գինարբուք կազմակերպեց, որի ավարտին հարմար առիթը բաց չթողեց վերստին հրամանատարի համաձայնությունը կորզելու համար... Կերուխումի ավարտին հրահանգներ տվեց Իվանին ու գնաց մի քանի ժամ քնելու...
Լույսը բացվելուն պես, Իվանի և մեկ տասնյակից ավել հեծյալների գլուխն անցած` Խենթը լքեց կայազորի տարածքը: Առանց ձիերին ուժասպառ անելու, մեկ օրվա ճանապարհ ունեին անցնելու:
Հաջորդ օրը, դեռևս խնդալով Իվանի գլխացավի վրա, որը տրտընջում էր անվերջ, թե հարբածության զգացումը իրեն չի լքում`, դաշտում մի թուրք գառնարածի հանդիպեցին: Սրա լեզուն արագ բացվեց հենց իմացավ, թե
ում են փնտրում հեծյալները. խեղճը քիչ առաջ ի´նքն էլ էր տուժել ղաչաղի ձեռքից: Գառնարծը բողոքեց, որ մի քանի ժամ առաջ Նաբու զինակիցը զոռբայությամբ իրենից երկու գառ է խլել ու դեռ մի այրող ապտակ էլ` վրայից հասցրել, իրկամքին հակառակվելու համար:
Կորցրած գառների մրմուռը սրտում, խեղճը ձեռքը պարզեց իրենց գյուղի կողմն ու մղկտաց.
-Հրե´ն, մեր գյուղի տանուտիրոջ տան բակից ծուխը ելնում է... Անիծյալները հիմի կրակը վառել, գառներս են խորովում... Հարա´մ ըլնի նրանց էդ միսը:
Գառնարածից անհրաժեշտ հարցերի պատասխանները ստանալով, Խենթը գործի անցավ: Գյուղի մոտերքում զինվորներից մեկին ձիանքի վրա պահակ կարգեց, մնացածին երեք-երեք տեղակայեց տանուտիրոջ տան բոլորքն ու կարգադրեց մատները ձգաններին պահել: Այդ ամենից հետո` Իվանի ուղեկցությամբ մոտեցավ տանուտիրոջ տանը:
Փայտե դարպասը թակելուց հետո մարդաբոյ պարսպի ետևից գամփռի կուշտ ու ալարկոտ մարդահաչ լսվեց... Դուռը բացվեց ու հայտնվեց կլորավուն մարմնով տանուտերը: Նրա դեմքին առկա բարձր ինքնագնահատանքի արտահայտությունը փոխվեց, երբ իր առջև տեսավ համազգեստով շիկահեր ռուսի և յափնջին ուսերին գցած խոժոռադեմ, թավ բեղերով անբռնազբոս հայի: Խենթն ինչպես վայել է ողջունեց, սակայն տանուտերը զարմանքով նկատեց, որ այդ հայն ի վերջո ներս մտնելու հրավերքի չի սպասում: Շեմը բաց չթողնելով, հարցրեց.
-Ո՞վ եք, ի՞նչ կա...
-Քո հետ խնդիրք չունենք, - ասաց Խենթը, - մեզ ղաչաղ Նաբին է պետք: Ու՞ր է նա: Թուրքի դեմքով տագնապի ստվեր անձավ: Նա փորձեց խոսքը կտուրը նետել. -Նաբի՞ն... Ասում են` Նաբին մի տեղում չի սըթրվում, ես ի՜նչ իմանամ: Համ էլ`, - տանուտերը բարձրացրեց ձայնը, կարծես լսելի դարձնելու համար անկոչ հյուրերի այցելության նպատակը, - պարոնն ինչու՞ է Նաբուն իմ տանը փնտրում: Տանուտերը հետևեց հայի դեմքի խոժոռվելուն և հակադրվելու կամքից զուրկ` ստիպված ասաց.
-Լավ, ներս անցեք... Հյուրն ալլահինն է...
Խենթը ներքուստ զվարճություն զգաց հաստամարմին թուրքի կեղծավորությունից և առանց զգոնությունը թուլացնելու, սկսեց խաղալ նրա առաջադրած խաղի կանոններով: Իվանի հետ հայացքներ փոխանակելով, նրանք մոտեցան ծածկի տակ գտնվող սեղանին, որի վրա մրգեղեն, գինու թասեր և ուտելիքի մնացորդներ կային: Տեղավորվելով հարդաթաղտերից մեկին, որոնք առատորեն ծածկված էին գույնզգույն բարձ ու մութագիներով` Խենթը հարցրեց.
-Էս տեսակ սեղանի պատվին արժանացած հյուրերդ ու՞ր են:
-Նաֆարիս հետ էի սեղան նստել, դուք էլ համեցեք... - կմկմաց թուրքը չիմանալով, արդյո՞ք իր խոսքը համոզիչ հնչեց:
Նա բացահայտ շփոթմունքի մեջ էր, սակայն փորձեց այն հաղթահարել, երբ տեսավ, թե ինչպես Իվանը խորոված մսի մի պատառ վերցրեց ու սկսեց վայելել... Հյուրասեր տանտիրոջ դերի մեջ մտնելով` թուրքը սկսեց թասերի մեջ առատորեն գինի լցնել... Ընդարձակ բակը, որ մինչ այդ կարծես թե ամայի էր, լցվեց ներս ու դուրս անող չալմայավոր կանանցով... Թուրքին մի պահ թվաց, թե խրոխտ արտաքինով հայն արդեն մոռացել է իր այցելության նպատակն ու գեղեցիկ այգով է զմայլվում: Դրանից թեթևացած` թուրքն ավելի աշխուժացավ. մոտենալով կանանց սկսեց կարգադրություններ տալ, որ սեղանն առատ պահեն ու խաշլամայով լի ղազանի տակ կրակը նորից թեժացնեն:
Խենթը մի սերկեվիլ սկսեց մաքրել: Խաղը շարունակվում էր... Իվանը կարծես գտել էր խումարից ու գլխացավից դուրս գալու միջոցը: Նա արդեն գինու երկրորդ թասը բերանից հեռացնելով` որոշեց կատակել.
-Սամսո´ն, հապա խոսքս թարգմանիր տանուտիրոջ համար. հարցրու´, այս բոլոր կանայք նրա՞նն են: Երանությու՜ն է, այնպես չէ՞, մեկից ավելի կին ունենալը... - Առանց նկատելու իրեն ուղղված Խենթի սաստող հայացքը, Իվանը հիմա էլ սկսեց հարեմի կանանց համրել. - Մեկ, երկու, երեք... Ա ՜յ քեզ բախտավորություն: Թուրքը դեռ չէր հասցրել իր դեմքին մտահոգություն հաղորդել Իվանի լկտի վարքագծի կապակցությամբ, երբ Խենթը ոտքի կանգնեց ու արագաքայլ գնաց այգու խորքը: Թիկունքից զննելով հեռացող կանանցից մեկին և համոզվելով, որ նրա տրեխները չափազանց մեծ են կնոջ համար`, գոչեց.
-Հապա` կա´նգ առ: Կա´ց:
Մոտ վազող թուրքը, որն անկոչ հյուրերի հայտնվելուց ի վեր ստիպված էր անվերջ փոխել իր դիմակները, Խենթի թևը բռնելով հիմա էլ փորձեց խանդոտ ու պատվասեր այր ձևանալ.
-Հարգելի՜ս... - բողոքեց նա, - Դու արդեն չափդ անցնում ես: Կնանիքի՞ցս ի՜նչ ես ուզում...
Լավ իմանալով վարվեցողության կանոններն ու թուրքերի ադաթները, Խենթն այլ պարագաներում իրեն թույլ չէր տա խախտել այդ նորմերը: Սակայն` հիմա անտեսելով թուրքի խանդոտ հանդիմանանքը, չալմայավոր կնոջը հրամայեց.
-Բա´ց դեմքդ:
Կինը հապաղեց: Նա գլուխը թուրքի կողմն ուղղեց ու կարծես մի վերջին պաշտպանություն հայցեց:
Այլևս հարկ չհամարելով սպասել, Խենթը դուրս քաշեց սուրն ու դիմացինի չալման մի կողմ տարավ... Ղաչաղ Նաբու մորուքը հայտնըվեց Խենթի բռում: Նաբին ցավից ոռնաց, երբ ծնոտն ազատելու համար ցոնցեց գլուխն ու մի մազափունջ թողնելով նրա բռում, թուրը վեր քաշեց...
Խենթի սուրն ավելի արագ կիսաշրջան գործեց օդում և նախքան Իվանն իր զորակցությունը կհասցներ, գլխատված ղաչաղի դին տապալվեց խոտերին:
-Գնա´, - գործի դնելով Իվանին, հուշեց Խենթը, - սրա զինակցին մյուս չալմայավորների մեջ փնտրիր:
Թզենու տերևով սրի շեղբը մաքրելուց հետո, նա շրջվեց թուրքի կողմը: Ահից անշարժացած թուրք տանուտիրոջ դեմքին սառել, մնացել էր խանդոտ այրու դիմակը, որից ազատվել` օգնեց Խենթի ծանըր բռունցքը: Թուրքի բերանում ինչ որ բան շրխկաց:
-Ատամներդ կոտրեցի այն պատճառով`, - բացատրեց Խենթը, - որ սրանից հետո գողացված գառան միս չկարենաս ծամել, մեկ էլ`
չալմա կրող հարեմիդ մեջ ավազակ չթաքցնես : Իսկ`… Անունս չես ուզու՞մ իմանալ, չի հետաքրքրու՞մ:
-Կռահել եմ:
-Հապա՞:
-Խե´նթ, Խե´նթ է անունդ:

***
Ռուսական կայազորի հրամանատարը երկու օրվա մեջ կրկին հասցրել էր զղջալ Խենթին տված իր համաձայնության համար: Նա հալումաշ էր լինում, անհանգստանալով անձնակազմի անվտանգության համար:
Կեսօրին, տեսնելով, թե ինչպես Խենթի գլխավորած հեծելախումբը փոշու ամպ բարձրացնելով խուժեց բերդատարածք`, անորոշ սպասումից հոգնած`, նա դուրս նետվեց ու շտապեց տեղեկանալ, թե ինչը ոնց է անցել: Համբերությամբ, մինչև վերջ լսեց Իվանի զեկույցը:
Վերջում թեթևացած շունչ քաշեց, թփթփացրեց Իվանի ուսին և քայլեց դեպի Խենթը: Չնայած նա կանխավ գիտեր, որ իր հայ բարեկամի հարվածի ուժգնությունից ողջ օրվա ընթացքում կրկին ցավից մզզալու է իր ափը, միևնույն է, աջը լայն բացեց ու պարզեց Խենթին:
-Կեցցե´ս, - ասաց նա,- Թխի´ գա...
Ձեռքերի բարեկամական շխկոցից Իվանի ձին, որ մինչ այդ հանգիստ կանգնած էր, խրտնեց ու իր գավակից ցած նետեց կնոջ չալմայով բարուրված Նաբու զինակցին: Հարվածի պատճառած ցավից հրամանատարի աչքերում արցունքի երկու կաթիլներ հայտնվեցին:
Դրանք միայն Իվանը նկատեց, որովհետև` Խենթն արդեն շրջվել ու հեռանում էր:
Նա սիրում էր առանձնության մեջ վերհուշի գիրկն ընկնել ու քայլելով դեպի իր վրանը, քթի տակ արդեն ինքն իրեն հարցնում էր. «Տեսնես` հիմա ո՞նց է, ի՞նչ է անում Լալաս... »:

Ուլուանա
23.11.2012, 08:51
17–րդ տարբերակ
Իմ հաղթանակների օրը

Տիկին Գոհար, փակեք աչքերն ու հաշվե՛ք մինչև տասը:
- Չէ, լավ է «Հայր մերը»,- մտքում որոշեց Գոհարը:


1
- Երազումս մի աղջիկ երեխա էի գրկել, ո՜նց էի սիրում, ո՜նց էի սիրում, ու պատկերացնու՞մ եք, ինքս ինձ բարձրաձայն ասում էի. «ես էս երեխային Աննայի չափ եմ սիրում»,- շոկոլադի սալիկը կոտրատելով պատմում էր Գոհարը,- մեր Հասոյի աղջկա,- ակնարկեց քրոջը:
- Երազում երեխան լավ չի,-սուրճը բաժակների մեջ լցնելով ասաց Մանուշակը,- հիվանդությունա:
- Եթե արթնացել ես ու տրամադրությունդ լավա եղել, ուրեմն էսօր մի լավ բան կլինի,- Մարիամն էր, Գոհարի ամենամոտ ընկերուհին:
- Տեսնես առավոտվա սուրճից ավելի համեղ բան կա՞...
- Չէ- չկա, առավոտյան սուրճն անմահական ա,- միաբերան արտասանեցին աղջիկներն իրենց հնարած կանոնն ու ծիծաղեցին:
- Էսօր երեկոյան մեր տուն կգաս, Ռաֆի ծնունդնա, բայց նվեր չբերես,- հենց Մանուշակը սենյակից դուրս եկավ, շուտասելուկի պես ասաց Մարիամը:
-Առանց նվեր ծնունդա՞ լինում,- ծիծաղեց Գոհարը:
Տուն գնալիս ճանապարհին մտավ խանութ, կոնյակ ու մի երկու քաղցր բան վերցրեց, հո դատարկ ձեռով չի՞ գնալու:
Հայրը դիմավորեց դռների մեջ:
- Խորովածի լավ միս եմ առել, էսօր խորովե՞մ թե մնա շաբաթ.
- Պապ ջան, էսօր ծնունդի եմ, թո՛ղ մնա:
Գոհարն արագ հաց սարքեց հոր համար, կարգի բերեց՝ առանց այդ էլ ամեն ինչ իր տեղում բնակարանն:
- Պապ ջան, արի, հացդ կեր,- ու մտավ իր սենյակ զգեստափոխվելու:
Մարիամը դուռը բացեց,- արի, սրանք ինչի՞ ես բերել, չասացի՞ չբերես, արի, արի,- ու առաջնորդեց Գոհարին հյուրասենյակ:
Ա՛յ քեզ բա՜ն, հյուրասենյակում տոնական սեղան չկար դրված, բազմոցին էլ Ռաֆն էր ու Ռուբենը՝ Գլխավոր երկրաբանի բաժնի նոր աշխատողը: Տղամարդիկ կանգնեցին, ու դա ավելի շփոթեցրեց Գոհարին:
- Ռուբե՛ն, մենք իրար գիտենք, բայց ուրախ եմ օֆիցիալ ծանոթանալու համար:
Գոհարն այնպես էր ամաչում, որ միայն կարողացավ շշնջալ,- Գոհա՜ր...
- Մարիա՞մ, սա՞ էր Ռաֆի ծնունդը,- ընկերուհու ետևից խոհանոց մտավ Գոհարը.
-Ասաց, չի ուզում աշխատանքի տեղում կամ դրսում հանդիպել, էնպես լա՜վ տղայա, Ռաֆի դասընկերնա ...
Ռուբենը հետաքրքիր էր խոսում, ռուսերեն շեշտադրուլթյամբ, էնպես էլ անուշ հոտ էր գալիս: Կարծես մի պայմանավորվածություն լիներ. բոլորը խոսում էին իրենց մասին, ու Գոհարը զարմանում էր ինքն իր վրա, թե ո՞նց այդքան շուտ վերագտավ իրեն ու կարծես թե համաձայն է, ինքն էլ չգիտի թե ինչի...
Հրաժեշտ տվեցին տանտերերին ու իջան աստիճաններով: Ռուբենը բռնեց Գոհարի ձեռքը: Ձեռքն այնքան տաք էր, ինչ որ ուժ էր գալիս նրանից, ու Գոհարն իրեն շատ հանգիստ էր զգում: Նոյեմբերյան երեկոյի ցուրտը անկարող էր սողոսկել նրանց հագուստից ներս, անգամ քամին չէին զգում:
Շատ հաճելի էր Ռուբենի ձայնը՝ հավատ ներշնչող: Ամեն խոսքից Գոհարը մտքում երկար-բարակ մտածում էր, բայց միայն արտաբերում էր այո, կամ … ավելի շատ՝ այո: Երջանկությունը ջերմացրել էր արյունը, դարձել հաճելի խռովք, և ժպիտի ու շիկնանքի ձևով դուրս էր հորդում նրանից:
- Ես քեզ հավանել եմ առաջին իսկ պահին, որ տեսել եմ, ուզում եմ իմ կինը լինես, հարստություն չեմ խոստանում,աստղեր ու լուսին էլ չէ, բայց սեր ու հավատ՝ վստահեցնում եմ:
Երկար քայլեցին քաղաքի փողոցներով, չնկատելով էլ դրանք ծանո՞թ են, թե ոչ: Իրար ձեռքից բռնած, երբեմն կանգնելով ու իրար աչքերի մեջ նայելով, քայլում էին աղջիկն ու տղան և ծրագրում իրենց ապագան:
Կեսգիշերն անց էր: Մոտեցան Գոհարենց շքամուտքին:
- Երրորդ հարկի այն պատուհանները մերն են:
-Բարձրանա՛նք.
Բնակարանի դռան մոտ Ռուբենը ձեռքերի մեջ առավ Գոհարի գլուխը, նայեց աչքերին ու համբուրեց ...
Գիշերը կրկնվող երազի նման էր: Անընդհատ հիշում էր իրենց զրույցները, Ռուբենի ռուսերեն շեշտադրությունն, օծանելիքի բույրը... իսկ շուրթերը դեռ այրվու՜մ էին, ի՜նչ երանություն ...
Գոհարը շտապ վեր կացավ անկողնուց, առանց հողաթափերի վազեց դեպի գրասեղանը, փոքրիկ օրացույցի վրա կարմիր գրիչով օղակեց նոյեմբերի 29-ը, ժպտաց իր հայտնագործությանն ու հանգիստ մտավ անկողին:


2

-Սրտիկս, ես գնացի,- խելոք կմնաք, շուտ կգամ,- հայացքով շոյելով վերմակի տակից ընդգծված կնոջ փորիկը, հուշիկ համբուրելով ականջի բլթակը՝ շշնջաց Ռուբենն ու ուղղվեց դեպի ննջարանի դուռը:
Գոհարը կիսաքուն երջանիկ ժպտում էր:
- Կսպասենք, դու հանգիստ եղիր,- արտաբերեցին կիսաբաց շուրթերը,- մի ժամ էլ պառկեմ ու վեր կենամ:
Աչքերը բացեց մեջքի սուր ցավից: Անտանելի էր: Վերմակը ետ գցեց, որ վեր կենա, չկարողացավ, ոտքերն ընդարմացել էին, շարժել չէր կարողանում,- Ռուբե՜ն...,- ու այդպես կծկված տապ արեց անկողնում:
Մի քանի վայրկյանից ցավը մեղմացավ, անցավ: Փորձեց, ոտքերի զգացողությունը վերականգնվել էր, վեր կացավ տեղերից ու գնաց խոհանոց: Մի բաժակ ջուր խմեց, ասես ոտքերն էլ ամրապնդվեցին: Մտքում միայն մի հարց էր՝ մի՞թե դա հենց այն է, ինչին սպասում են, պետք է անհապաղ զանգել Ռուբենին:
- Բարև Ձեզ, պարոն Սեդրակյան, Ռուբենին կկանչե՞ք, այո, շնորհակալություն, լավ եմ, լավ ենք…, ա՜խ…
Էլի նույն ցավերը, բժշկուհին ասել էր հենց անծանոթ ցավեր ունենաս, շուտ կգաս հիվանդանոց,- Ռուբե՜ն,- թույլ տնքաց Գոհարն ու ամուր բռնեց սեղանից...
Դուռը բացվեց ու հևիհև ներս ընկավ Ռուբենը:
- Սեդրակյանի մեքենայով եմ, գնում ենք հիվանդանոց ...
Բժշկուհի Լենան շփոթված էր: Ցավերի հաճախականությունն մոտ է ծննդաբերության, բայց Գոհարի մարմինը՝ ոչ: Միգուցե կեսարյա՞ն անեն, երեխային կորցնելու վտանգ կա: Զանգեց վիրաբույժին:
- Հայրապետյան, խնդրում եմ գաս ինձ մոտ:
- Ուշ է վիրահատության համար, պետք է բնական ճանապարհով ծննդաբերի, ամուսնուն կանչե՛ք:
- Գոհարի մոտ խնդիրներ կան, Երեխան արդեն ֆիքսվել է, իսկ համապատասխան չափսեր չկան, պետք է վիրաբուժական միջամտություն, եթե ոչ, երեխային կորցնելու վտանգ կա, ուզում ենք, որ դուք էլ ներկա լինեք:
Ռուբենը լվացվեց, հագավ բուժքրոջ տված խալաթն ու գլխարկը: Շատ մտահոգ էր: Նա ինքն էլ անհանգստանում էր կնոջ ու երեխայի համար, բայց պիտի հավաքվի, որ Գոհարն ոչինչ չզգա: Ո՞վ կպատկերացներ, որ կարող է ներկա գտնվել իր զավակի լույս աշխարհ գալուն: Աչքերը լցվեցին, բայց միայն մի պահ, արագ սթափվեց, ինքը ուժեղ էր պետք Գոհարին:
Կինը ցավերից կծկվել էր ու անձայն տնքում էր, արցունքները գլոր-գլոր հոսում էին աչքերից: Ռուբենին որ տեսավ, ամաչությունից ուզեց վեր կենալ պառկած տեղից.
- Էս ու՞ր, աղջիկ ջան, ամուսնուդ բերել ենք որ քեզ ուժեղ զգաս...
Հայացքը հառեց բժշկուհուն, որտեղ և՛ խնդրանք կար, և՛ պահանջ, և՛ համաձայնություն:
-Գոհար ջան, դու ուշադիր լսիր ինձ, մենք հիմա միասին պիտի օգնենք ձեր բալիկի ծնվելուն :
Ռուբենը բժշկուհու ցուցումով կանգնեց կնոջ գլխավերևում, բռնեց ձեռքերը: Նրա տաք ու հուսադրող, չէ՛, վստահություն փոխանցող ձեռքերը ամեն ինչ էին Գոհարի համար: Ու նա ապավինեց դրանց՝ ջանալով ամեն կերպ կատարել դրանցով իրեն հասնող հրահանգները…

- Տղա է, - ուրախ բղավեց Ռուբենը՝ չնկատելով բժշկուհու խեթ հայացքը:
Գոհարը քնքշորեն կրծքին էր սեղմել նորածնին ու երջանկությունից փայլում էր: Հայկը ծնվել էր իր ու Ռուբենի ծանոթության օրը, նոյեմբերի 29-ին՝մեկ տարի անց:


3

Հիվանդասենյակի դուռը ծեծեցին:Ռուբենի «մտե՛ք»-ին պատասխան՝ սենյակ մտավ Սուսաննա Սեյրանովնան:
- Տիկին Գոհար, վաղը վիրահատվում ենք,- ականջին հաճելի հանգիստ տոնով սկսեց նա,- մենք ուժեղ ենք չէ՞,- ու շոյեց սրսկումից կապտած ձեռքը,- այս պահից ոչինչ չուտեք ու չխմեք, ու՝ հանգիստ եղեք: Նայեք աչքերիս, ամեն ինչ լավ է լինելու, դե՞, դե՞...
Մի ձեռքը բժշկի ափում, մյուսը՝ ամուսնու, արցունքները զսպած կոպերի տակ՝ Գոհարը ժպտում էր անբնական ժպիտով ու չէր զգում թե որքան ամուր է սեղմում Ռուբենի ձեռքը:
- Վաղը սենյակը հանձնելու եք,-դիմեց բժշկուհին Ռուբենին, մի անգամ էլ ժպտաց Գոհարին- բարի մնացեք, մի՛նչ առավոտ:
- Դու մի քիչ ննջիր, ես մի հատ ծխեմ ու գամ,- բժշկուհու հետ դուրս գնաց Ռուբենը:
Գոհարը փորձեց պառկել: Ո՛չ, խառը մտքեր են, անհանգիստ վիճակ, մենակ չի ուզում մնալ:
Միջանցքում միայն հերթապահ քույրն էր ու մի հիվանդապահ: Արդեն քանի անգամ ետ ու առաջ էր անում ողջ երկարությամբ՝ չնկատելով, թե որքան արագ է քայլում:
- Վա՞տ եք զգում...
- Ինձ վաղը վիրահատելու են...
- Գիտեմ, ,- ու ժպտաց, որ նշանակում էր «ոչնչից մի վախեցեք»:
Միջանցքի ծայրից գալիս էր Ռուբենը, օ՜, աստված, Երվանդի հետ է, իր դասընկերոջ:
- Գոհա՛ր...
Միանգամից փլվեց Երվանդի գրկում ու հեղձկաց: Երվանդը հայացքով լռեցրեց Ռուբենին.
- Գնա՛նք, գնանք սենյա՛կ.
- Երվանդ ջան, էս որտեղի՞ց, ո՞նց...
- Ընկերոջս հորն են վիրահատել, սպասասրահում տեսա Ռուբենին... էս ինֆարկտը ո՞նց ես հաջողացրել:
Հարցուփորձ արեց նրա ընտանիքից, հետո անցան իրենց պատանեկությանը, վերհիշեցին դասընկերներին , Երվանդի սերերին (իրեն էլ էր հետամտում անպիտանը), առանց իրար հերթ տալու պատմում էին ու այդ ամենը՝ ընդմիջելով ծիծաղով: Ռուբենը երախտապարտ հայացքով նայում էր Երվանդին. «ինչ լավ մարդ ես դու, աստված քեզ ուղարկեց»:
Հեռուստացույցով Նունե Եսայանն էր երգում, կարծես ձյան մասին էր.
- Ուզում եմ քնել, հոգնեցի, լույսը չանջատես, լա՞վ...
Ռուբենը վաղ առավոտյան գնաց Նորքի եկեղեցում մոմ վառելու՝ ի հաջողություն սպասվող վիրահատության: Երբ վերադարձավ, Գոհարը լվացված, մազերը հարդարած ու նոր խալաթով նստած էր աթոռին:
- Ամեն ինչ հավաքել եմ, - ցույց տվեց դռան անկյունը:
Եկավ բուժքույրը, անվասայլակ էր բերել.
- Չէ, ես ինքս կգնամ,- բռնելով ամուսնու ձեռքը, սենյակից դուրս եկան:
Վիրահատարան տանող վերելակի մոտ ժպտաց ամուսնուն, համբուրեց ձեռքերը...
- Ես չեմ վախենում, չմտածե՛ս...


- Տիկի՛ն Գոհար, հաշվե՛ք մինչև տասը.
- Չէ, լավ է «Հայր մերը»,- մտքում որոշեց Գոհարը:


- Գոհա՜ր, Գոհա՜ր,- լսվում էր հեռվից տղամարդու ձայնը:
Մի ծանրություն էր զգում կրծքավանդակում, մտածեց որ իրեն արդեն անզգայացնում են, իսկ ձայնն էլի կանչում էր.
- Գոհա՜ր, բացի՛ր աչքերդ..
Լուսավոր, իրեն անծանոթ սենյակ էր, գլխավերևում տղամարդու դեմք էր, աղոտ նմանեցրեց Հրայրին: Աչքերը չդիմացան վառ լույսին ու նորից փակեց:
- Շնորհավորում եմ նոր սիրտդ, դու հերոսուհի ես,- Տղամարդը Նորք-Մարաշ բժշկական կենտրոնի գլխավոր վիրաբույժն էր:
Փորձեց պատասխանել, բայց ինչ.որ բան կոկորդում խանգարում էր խոսելուն:
Մտքում բարձրաձայն արտասանեց. «նոյեմբերի 29, Հրայր, դու էլ Աստվա՜ծ ես» ....

Ուլուանա
23.11.2012, 09:16
Բարի ընթերցում և հետաքրքիր քննարկումներ :)։

ivy
23.11.2012, 12:28
Քանի որ մեզ հիմա շատ «ոչ ակումբցիներ» են հետևում, ովքեր մասնակցել են էս մրցույթին ու սպասում են արդյունքներին, ապա նախ ասեմ՝ ուրախ ենք, որ էստեղ եք: :)
Մեր Ակումբում հաճախ են անցկացվում գրական մրցույթներ, բոլորս էլ սովորական ընթերցողներ ենք՝ տարբեր տարիքի, մասնագիտության ու կենսակերպի, ունենք մեր լավ կամ վատ գրական ճաշակը, մի բան հավանում ենք, մի բան՝ էնքան էլ չէ՝ կախված մեր անհատականությունից ու գրականության մասին ձավորված պատկերացումներից: Էնպես որ, հանգիստ վերաբերվեք թե էստեղ հնչելիք կարծիքներին, թե քվեարկությանը: :)
Բայց ընդհանուր առմամբ, կարծում եմ, Ակումբում լավ գրական ճաշակ կա. պիտի որ գոհ մնաք քվեարկությունից: Թեև տեսնում եք, որ տարբերակները շատ են, ըստ այդմ՝ նաև մրցակցությունը. ոչ բոլորն են վերջում հաղթանակին մոտ լինելու, հուսով եմ՝ սա հասկանում եք...

Հիմա գործերի մասին:
Տարբերակներից դեռ առաջին հինգն եմ կարդացել, ու դեռ հինգերորդն եմ հավանել՝ «Հենակետումը», շուտով մնացածն էլ կկարդամ ու հետո կգրեմ...

Արէա
23.11.2012, 14:01
Նախ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնեմ բոլոր մասնակիցներին հիանալի ժամեր պարգևելու համար, շատ ապրեք:
Էս անգամ որոշել էի ամեն տարբերակի մասին առանձին կարծիք չգրել, մեր հյուրերին չնեղացնելու համար, բայց հետո փոշմանեցի, ու որոշեցի ամեն մեկի մասին գոնե մի երկու տող գրել:
Ուզում եմ տեղյակ պահել, որ ես գրականության մասնագետ չեմ, կարծիքներս զուտ զգայական մակարդակում են, էնպես որ կխնդրեմ շատ չնեղվել ու սրտին մոտ չընդունել գրածներս, իսկ ես կաշխատեմ հնարավորինս մեղմ լինել:
Կարճ եմ գրելու ամեն տարբերակի մասին: Հետագա քննարկումների ժամանակ գուցե ավելի մանրամասն խոսեմ որոշների մասին, գուցե ոչ: Տեսնենք ոնց կլինի: Սկսեցինք:


1–ին տարբերակ - Մի կիլո լոլիկի պատմությունը
Լավը չէր: Ասելիք չկար, փիլիսոփայելու, ինչ-որ բան ասելու փորձ էր արված, բայց արդյունքում անհետաքրքիր. թե շարադրանքի, թե իմաստի առումով պատմություն էր ստացվել:

2–րդ տարբերակ - Անվերնագիր–1
Կախեց: Ինչի՞ մասին էր. աստված գիտի: Տառասխալները կարդալ չէին թողնում, շարադրման ձևն էլ անհետաքրքիր ու ձանձրացնող էր: Լավը չէր:

3–րդ տարբերակ - Անվերնագիր–2
Շատ վատը չէր, բայց ձանձրալի էր մի քիչ: Շարադրություն հիշեցրեց: Էն որ միշտ 5+ են ստանում: Արհեստականոտ էր մի քիչ:

4–րդ տարբերակ - Թափառող հոգիներ
Սա գուցե ինչ-որ մեկը լավ գործ համարի, բայց ես ոչինչ չհասկացա: Տանել չեմ կարողանում էսպիսի գործեր, որոնցում պետք է ամբողջ ուժերդ լարես մի բան հասկանալու համար: Լավը չէր:

5–րդ տարբերակ - Հենակետում
Վատը չէր: Չնայած չեմ սիրում բանակային թեմաներով, մանավանդ տհաճ բառերով ու նկարագրություններով համեմված ստեղծագործություններ, բայց էս մեկը վատը չէր: Գրագետ ու հետաքրքիր էր շարադրված: Վերջը էդքան էլ դուրս չեկավ, բայց մինչև հիմա կարդացածներիցս ամենալավը սա էր:

6–րդ տարբերակ - Լռությունն ինքն էր
Կարծում եմ հեղինակը դպրոցական է: Առանձնապես չտպավորվեց պատմվածքը: Որ ուզում եմ բովանդակությունը հիշել, միայն արհեստական բառեր, արտահայտություններ ու համեմատություններ եմ հիշում: Լավը չէր:

7–րդ տարբերակ - Մի կտոր երջանկություն
Օհ, վառեք ինձ, եթե ես չգիտեմ թե ով է հեղինակը: Աղջիկս, փորձե՞լ ես սերիալի սցենար գրել: Կարծում եմ հիանալի կստացվի: 14 տարեկան աղջիկ լինեի՝ երևի հուզվեի, բան:

8–րդ տարբերակ - Թռչե՞լ, թե՞ սողալ
Էէէէէ: Անբնական երկխոսություն. անբնական զայրույթ. անբնական ձգտում. անբնական շարադրանք ու նկարագրություն: Լավը չէր: Ի դեպ. կողքի փողոցում, ոչ թե կողքի փողոցի վրա:

9–րդ տարբերակ - Անվերջանալի դեկտեմբեր կամ հրաշքի սկիզբը
Լավն էր :) Չգիտեմ էլ ինչը դուրս եկավ, բայց հավանեցի: Շնորհակալություն:

10–րդ տարբերակ - Անվերնագիր–3
Էհ, տխուր էր: Չեմ սիրում: Տխրեցրեց: Վերջի այլաբանությունն էլ վանեց, որովհետև ես էդպես էլ այլաբանություն հասկանալ չսովորեցի:

11–րդ տարբերակ - Գագոյի երազանքը
Էս մեկի հեղինակին էլ ոնց որ գիտեմ :)) Հավես էր, լավ ես պատմում: Շատ հավանեցի: Բայց դե չհավատացի որ Գագոն տենց բան կաներ :))

12–րդ տարբերակ - Գետնահարկը
Այ սա պատմվածք էր: Սկզբից մինչև վերջ կլանված կարդացի: Հիանալի շարադրանք, հիանալի նկարագրություն, լարված ու հետաքրքիր պատմություն: Շնորհակալություն հեղինակին: Շատ լավն էր:

13–րդ տարբերակ - Ատունեի կործանումը
Եթե այլաբանություն էր՝ բան չհասկացա: Եթե ուղղակի պատմվածք էր՝ բավականին անհետաքրքիր ու ձանձրացնող էր: Լավը չէր:

14–րդ տարբերակ - Երկու սահմանների առաքյալները
Լավն էր: Մաթևոսյանի, Սիրադեղյանի ոճն է, ինչը ես էդքան էլ չեմ սիրում, բայց էս պատմվածքը դուրս եկավ, չնայած առաջի մասի կապը պատմվածքի հետ էդքան էլ լավ չհասկացա: Մտածող ու գրագետ մարդ է հեղինակը: Շնորհակալություն: Ի դեպ ադրբեջանցի զինվորների նկարագրությունն էլ դուր չեկավ, երևի իրե՞նք էին սպանել կնոջը: Կարելի էր առանց դրա յոլա գնալ:

15–րդ տարբերակ - Ցրված սկավառակ
Չհավանեցի :( Չեմ հասկանում նման պատմություններ գրողներին: Իմաստ չեմ կարողանում գտնել: Լավը չէր:

16–րդ տարբերակ - Խե՛նթ
Լավն էր գուցե, բայց չհետաքրքրեց: Խանզադյանին հիշեցի, նա էր էս ոճով գրում: Ինչևէ, վատը չէր, բայց ինձ դուր չեկավ:

17–րդ տարբերակ - Իմ հաղթանակների օրը
Լավն էր :) Կարդում ու անընդհատ սարսափով սպասում էի որ ուր որ է մի վատ բան է կատարվելու, մեկը հեռանալու է, կամ մեկը մահանալու է, կամ մի այլ բան է լինելու, մարդիկ սիրում են մռայլ պատմություններ: Վերջում խորը շունչ քաշեցի ու ժպտացի: Բայց հավանեցի միայն լավատեսությունը, իսկ որպես պատմվածք առանձնապես չտպավորվեց:


Ուֆ, հազիվ վերջացրեցի: Քվեարկում եմ չորս տարբերակների օգտին, ըստ հորիզոնականների.

4-րդ հորիզոնական. Անվերջանալի դեկտեմբեր կամ հրաշքի սկիզբը (http://www.akumb.am/showthread.php/63786-%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%A8-%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B4?p=2369673&viewfull=1#post2369673)
3-րդ հորիզոնական. Գագոյի երազանքը (http://www.akumb.am/showthread.php/63786-%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%A8-%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B4?p=2369675&viewfull=1#post2369675)
2-րդ հորիզոնական. Երկու սահմանների առաքյալները (http://www.akumb.am/showthread.php/63786-%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%A8-%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B4?p=2369678&viewfull=1#post2369678)
1-ին հորիզոնական. Գետնահարկը (http://www.akumb.am/showthread.php/63786-%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%A8-%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B4?p=2369676&viewfull=1#post2369676)

Նաև շնորհակալություն եմ հայտնում Հենակետում և Իմ հաղթանակների օրը տարբերակների հեղինակներին: Ապրեք շատ :)


Օֆ, լավն էր: Ավել-պակասի համար կներեք: Նեղանալ-մեղանալ չկա: Բոլոր էն հեղինակներին, ովքեր դեռ չեն գրանցվել ակումբում, ասում եմ. բա ո՞ւմ եք սպասում: Շուտ արեք այ մարդ :)

Շինարար
23.11.2012, 15:09
14–րդ տարբերակ - Երկու սահմանների առաքյալները
Լավն էր: Մաթևոսյանի, Սիրադեղյանի ոճն է, ինչը ես էդքան էլ չեմ սիրում, բայց էս պատմվածքը դուրս եկավ, չնայած առաջի մասի կապը պատմվածքի հետ էդքան էլ լավ չհասկացա: Մտածող ու գրագետ մարդ է հեղինակը: Շնորհակալություն: Ի դեպ ադրբեջանցի զինվորների նկարագրությունն էլ դուր չեկավ, երևի իրե՞նք էին սպանել կնոջը: Կարելի էր առանց դրա յոլա գնալ:



Արեա ջան, էսքանով համոզվեցի, որ կարդամ ու հիասթափվեցի: Ըտեղ Մաթևոսյանի ոճ ո՞նց ես նկատել… Գուցե շատ լավն էր, բայց որ ուրիշ բան էի սպասում ու չտեսա, հիասթափվեցի:
Մնացածը ընթացքում կկարդամ:

Շինարար
23.11.2012, 15:19
5–րդ տարբերակ
Հենակետում
Չգիտեմ` ով ա գրողը, բայց Բոյով Ճուտը կասկածելի ա:

Արէա
23.11.2012, 15:23
Արեա ջան, էսքանով համոզվեցի, որ կարդամ ու հիասթափվեցի: Ըտեղ Մաթևոսյանի ոճ ո՞նց ես նկատել… Գուցե շատ լավն էր, բայց որ ուրիշ բան էի սպասում ու չտեսա, հիասթափվեցի:
Մնացածը ընթացքում կկարդամ:

Դե ես ասում եմ չէ, որ Մաթևոսյանից գլուխ չեմ հանում :))
Չնայած էլի պնդում եմ, որ զգացողությունների, մտքերի նկարագրություններում, էսպես առօրեական, հասարակ, բայց միևնույն ժամանակ էն որ պիտի մի քիչ մտածես, մի թեմայից մյուսին անցնող, մտածող, դատողություններ անող ոճ է, որը շատ նման է Մաթևոսյանին: Վանո Սիրադեղյանին էլ:

Շինարար
23.11.2012, 15:37
Մի խոսքով, քվեարկեցի, մեկնաբանություններ չեմ ուզում շատ անեմ, որովհետև մոտեցումս շատ սուբյեկտիվ ա, ոչ թե ինչ-որ գործերով հիացել եմ, այլ քվերակածս ամեն գործում ինչ-որ մի տող, բառ, մականուն, նկարագրություն կոնկրետ ինձ համար էդ ստեղծագործությունը ավելի իսկական, բնական ա դարձրել:

kivera
23.11.2012, 16:15
Շատ լավն էր... Սահյանական




3–րդ տարբերակ
Անվերնագիր–2

Քարահունջն իմ գյուղն է, իմ կենսագրության ակունքն ու…մինչ այսօրն է:
Վաղն է:
Հետոն էլ է...
Քարահունջը չունեցածս գրքի բազմահատորյակն է, որը ժանր չունի, չունի "Առաջաբանի
փոխարեն" ու "Ծանոթագրություններ" բաժիններն անգամ: Չպիտի էլ ունենար, որովհետև իմ չեղած գրքում
հաստատել-ապացուցել-վկայակոչելու կարիքը չկա:
Այնտեղ փաստեր չկան, իրադարձություններ՝ նույնպես:
Այնտեղ այգաբացին ստվերներ նետող, իրար հրմշտոցով նախրի` նախրաձայնով բացվող այգաբացը
կա, ու օնիբուն թորվող օղու տաք թթաբույրը կա...
Այնտեղ Ներքի աղբրից կժով ջուր կրել ու մինչ տատիդ տուն ձգվող քարասալ դիքերի հետ հաշտ-
համերաշխ լինելը կա-վիթի նման դյուրաթրթիռը կա...
Այնտեղ քո թախտին ու լույս-Լուսիկ տատիդ անկողնուն կեսգիշերին վետվետող հսկա ակացիայի
օրօր-ստվերը կա...
Այնտեղ կավե քրտնած կուլայից գիշերվա կեսին մոթալի պանրի ծարավը ջրող, ծոցդ գիլ-գիլ
ակոսող սառը ջուրը կա...
Այնտեղ Շռռանի փրփուր ջրվեժազրնգոցը կա...
Այնտեղ ժամերը խառնած-շփոթած աքլորականչը կա...
Այնտեղ օրվա ժամանակին իր ժամանակով…հաղթած, քնած-դադրած տատիդ մեղմ չնչառությունը
կա...
Այնտեղ քեզ հայացք նետած ջահելների հետ մեն-մեկուսի, ձեռքերդ վերմակին դարսդասած
խունջիկ-մունջիկը կա...
Այնտեղ ողջն այդ նոտագրող, մեղրածոր թթով ծոցվորված թթենինների..սոխակ “ճիճու” միալար
սերենադան կա…
Այնտեղ համը կա, հոտը կա, գույնը կա, մարդը կա, հոգնությունն ու իրար տեղ իմանալը կա...
Այնտեղ կյանքիդ հեքիաթը կա ու իրական-իրական հրաշքը կա…

Կա, կա' իմ չեղած գրքում, իմ բաժիններ, էջ ու "Բովանդակություն" չունեցող գրքում, որ իմն է
միայն, իմ մասունքն է, մասունքից էլ թանկ է, իմ միս ու արյունով անցածն է, իմ հիշողությանն ու նյարդին
անխաթար պահ տվածն է:
Բայց այսօր տխուր է, այսօր տխուր-խեղճացած է իմ չեղած գիրքը...
Այսօր իմ գյուղը սահում-իջնում է, այսօր իմ գյուղում նախրաձայնը խլանում է ճաքհառաչ
անհանգիստ ընդերքի ձայներից՝ խուլ դղրդյուններից...
Այսօր ակացիայի ստվերը մոգոնող-խաղացնող լույսերը չկան...
Այսօր այնտեղ քամին կա, բայց անհավես է-լուսնապարը չկա, լուսնապարին սպասողը չկա…
Այսօր այնտեղ իմ թախտն ու տատիս "ֆրաժի" մահճակալը բաց կտուրի՝ շեկ արևի ու մզմզան
անձրևի տակ են...
Այսօր այնտեղ ծեր ու լքյալ է Ներքի աղբյուրն անգամ...

Այսօր այնտեղ ջահելները ծեր են-օրվա, օրվա ծանծաղի մեջ են, ծերերն ո՞ւր են. կան-չկան՝
մամռոտ հավատով են, մամռե դեմքերով են, այստեղ, բայց …այնտեղ են, այնտեղ, ուր օրը ժպիտ ուներ ու
վաղվա լույս-պարան…
Իմ հաշվանքի սիստեմն էլ է փոխվել այսօր, այսօր…փարթամ-հաստ ծամերով, ջուր շաղ տված խալ-
խալ բակը սրբելուց խենթանալու չափ երջանիկ աղջնակը մտքով ավելի քան աղջնակ է, բայց…
Բայց նա այդպես էլ չեղած գիրքը հոգու սնդուկում գուրգուրող գյուղաճարակի տենդ ունի, արյան
մշտահմա ժաժք ունի, ունի ու՝ հավերժ փառաբանության պատճառ՝ այդքա~ն իրական ու իրեղեն,
այդքաա~ն…չեղած գիրք ունենալու համար…
Ու այդ աղջնակը հոժար է, որ իր հոգին, պահապան հրեշտակի պես, ճերմակ թևերով գուրգուրի իր
արյան կաթնաղբույր Քարահունջը:
Որ գրկի-գուրգուրի այնպես, որ սահք-սողքի ցավը բալասանի, որ հոսելուց, ընդերքի ձայների ահից
փրկի իր թելիկ-մելիկ հուշերը...
Որ էն՝ մանկության պստլիկ սրտիկը, անզորության ցավից ճաք չտա...
Որ կենդան մարմնի կենդան հոգին երկար-երկար գուրգուրի Քարահունջը…
Որ Քարահունջն իրեն պահի իր բացվող, բայց տաք ծոցում…
Որ պահենք իրար, որ չեղած գիրքս, Աստված մի արասցե, չվավերագրվի…
Որ գրադարակ մտնելու ահը չառարկայանա…
Որ հեքիաթս չխռովի ինձնից…

Արէա
23.11.2012, 16:20
Շատ լավն էր... Սահյանական

Լավը լավն էր, բայց Սահյանական չէր: Բառերը Սահյանական էին, պատկերն ու տրամադրությունը՝ չէ:

Noosy
23.11.2012, 16:20
Արէա ջան, դուք 7-րդ պատմվածքի հեղինակին հաստատ ինչ-որ մեկի հետ շփոթել եք, դուք դժվար թե ճանաչեիք իրեն:

kivera
23.11.2012, 16:23
Իսկական հ1, հ2, հ3-յան սերիալների սցենար...
Կամ դեռահասների համար լավ ֆիլմ կնկարվի...:)



7–րդ տարբերակ
Մի կտոր երջանկություն

***
Համալսարանի լսարաններից մեկում մի քանի ուսանող նստած խոսում էին.
- Իսկ որտե՞ղ է Դարինան, չգիտե՞ս Ինա,- հարցրեց աղջիկներից մեկը:
- Օհ, չգիտեմ, դեռ չեմ խոսել նրա հետ:
- Մեր Դարինան վերջերս շատ է փոխվել,- մի տղա մտավ խոսակցության մեջ:
- Ի՞նչ ի նկատի ունես Էդգար,- հարցրեց Ինան:
- Նա այնքան զգայուն ու ինքնամփոփ է դարձել: Չեմ հասկանում՝ ինչ է պատահել: Կարծում եմ, որ լավ կանեք խոսեք հետը, աղջիկներ: Միգուցե նա մեր օգնության կարիքն ունի:
- Այո, Էդգարը ճիշտ է ասում,- ասաց Աննան,- Ինա, դու նրա ամենամոտ ընկերն ես, ինձ թվում է՝ պետք է խոսես հետը:
- Դե լավ, լուրջ մի ընդունեք: Ես գիտեմ Դարինայի վարքագծի պատճառը: Այս ամբողջի պատճառն այդ Էրիկն է:
- Ո՞վ է Էրիկը,- հարցրեց Էդգարն Ինային:
- Էրիկը շվեդ դերասան է: Նա Դարինայի ուրախությունն է,- ժպտում էր Ինան:
- Օ այո, ես գիտեմ այդ մասին: Ես տեսել եմ Էրիկի նկարները Դարինայի մոտ: Իրոք նա շատ գեղեցկադեմ երիտասարդ է, բայց խելքից դուրս է սիրահարվել մեկին, ում երբեք չես տեսել և ով իր երկրում հայտնի դերասան է,- Աննան այնքան ոգևորված էր խոսում, բոլորը ժպիտով նրան էին նայում:
- Պատկերացնում եմ, թե ինչքան դժվար պետք է որ լինի հայտնի անձնավորության սիրելը,- նկատեց Էդգարը՝ մտածկոտ հայացքով:

***
Լսարանի դուռը բացվեց և մի փոքրիկ աղջիկ ներս մտավ.
- Բարի լույս սիրելի կուրսեցիներ,- բացականչեց նա ժպիտով:
- Օհ բարի գալուստ մեր թանկագին Դարինա,-ասաց Էդգարը:
- Ու՞ր էիր Դարինա, ինչու՞ չզանգեցիր ինձ,- խոսեց Ինան:
- Վայ, կներես Ին ջան,- Դարինան նստեց նրա կողքին,- այնքան քնատ էի այսօր, չկարողացա շուտ արթնանալ:
- Եթե ամբողջ գիշեր Էրիկի մասին չմտածեիր, քնատ էլ չէիր լինի հիմա,- ասաց Աննան:
Էդգարը սկսեց ծիծաղել:
- Իմ անուշ Աննա,-ժպտաց Դարինան,- դու շատ լավ գիտես, որ ես չեմ կարող նրա մասին չմտածել...
- Բայց դու պետք է կարողանաս,- Աննան նրան նայեց զայրացած,- նա քեզ ցավ է պատճառում, դու պետք է դադարես սիրել նրան:
- Խնդրում եմ այլևս մի խոսիր այդ մասին, Ան,- ասաց Ինան,- միևնույնն է անօգուտ է Դարինային ինչ-որ բան հասկացնելը:
Էդգարը ձեռքով փակեց Աննայի բերանը.
- Աղջիկներ, բավական է նյարդայնացնեք Դարինային: Թողեք նա սիրի ում ուզում է:
- Շնորհակալություն սիրելի Էդգար: Աղջիկներ, հերիք է իմ ու Էրիկի մասին մտածեք: Ես ինձ լավ եմ զգում՝ անկախ ամեն ինչից: Ավելի լավ է անդրադառնանք մեր դասերին:
Զանգը հնչեց և դասախոսը մտավ լսարան:
***
Շաբաթվա վերջն էր արդեն: Դարինան իր սենյակում էր: Որոշ դասեր պարապելուց հետո նա միացրեց իր համակարգիչը և, ինչպես միշտ, սկսեց ուսումնասիրել շվեդական ամսագրեր ու շաբաթաթերթեր: Հանկարծ նրա աչքերը փայլեցին. Մեծատառերով գրված մի վերնագրի մեջ աչքին ընկավ Էրիկի անունը. <<ԴԵՐԱՍԱՆ ԷՐԻԿ ՆԻԼՍՈՆԸ ՊԱՏՐԱՍՏՎՈՒՄ Է ԵՐԿՐԻՑ ԲԱՑԱԿԱՅԵԼ ԱՆՀԱՅՏ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐՈՎ>>:
Հետևյալ վերնագրի ներքո նա կարդաց. << Էրիկ Նիլսոնը TV4 հեռուստաալիքով մի քանի ժամ առաջ ունեցած հարցազրույցում նշել է, որ երեք օրով բացակայելու է երկրից: Երկրպագուները շատ հետաքրքրված են իմանալու մեկնման պատճառը, բայց Էրիկը դեռ գաղտնի է պահում՝ նշելով, որ իր ուղևորությունն անձնական բնույթ ունի ու կապված չէ ֆիլմերի նկարահանման հետ>>:
Նա սեղանի վրայից վերցրեց Էրիկի նկարը. << Ուր էլ լինես, ինչ էլ անես, ինձ համար դու միշտ իմ Էրիկը կմնաս: Ոչ մի իրադարձություն չի կարող բաժանել ինձ քեզանից: Նույնիսկ մահը չի կարող ինձ հեոացնել քեզանից: Դու ընդմիշտ կլինես իմ սրտում և իմ մտքերում>>: Նա համբուրեց նկարը և դրեց իր գրքի մեջ: Այնուհետև անջատեց համակարգիչը և դուրս եկավ բակ:
Բնությունն այնքա՜ն գեղեցիկ էր: Թռչունները ծլվլում էին, մեղմ քամին փչում էր ու նրբորեն շոյում նրա վարսերն ու զգեստը: Դարինան իրեն միայնակ էր զգում, այնքան միայնակ: Թվում է՝ քամին փորձում էր հակառակն ապացուցել՝ մեղմ գգվելով նրան: Թռչնակները կարծես միայն նրա համար էին երգում, բայց նա դեռ զգում էր միայնակ՝ այն տարօրինակ զգացումը, որ չես հասկանում որտեղից է հայտնվում և ինչու է հայտնվում...
***
Գեղեցիկ աշնանային երեկո էր: Դարինան համալսարանից տուն էր վերադառնում: Ճանապարհն անցնում էր այգու միջով: Նա քայլում էր՝ ինչպես միշտ խորասուզված մտքերի մեջ: Հանկարծ տերևների խշշոցը ստիպեց Դարինային կտրվել իր մտքերից: Ինչ-որ մեկն իր մեծ ափերով նրբորեն փակեց Դարինայի աչքերը: Աղջիկն անակնկալի եկավ: Նա ուզում էր մի կողմ հրել անծանոթ ձեռքերը, այդ պահին իր այտին զգաց անծանոթի թույլ համբույրը: Մինչ Դարինան կհասցներ ուշքի գալ, թե ինչ է կատարվում, աչքերը բացվեցին, և նա կարողացավ տեսնել մի դեղին վարդ, որն ընկավ իր ոտքերի մոտ: Դարինան անմիջապես շրջվեց՝ հուսալով վերջապես տեսնել այդ խենթ անծանոթին: Շրջվելուն պես Դարինան մի ճիչ արձակեց և անզոր ընկավ <<անծանոթ>>-ի թևերի վրա...


***
Այգու ծառերից մեկի մոտ նստած էր մի երիտասարդ զույգ. Մի փոքրիկ, նուրբ աղջնակ ու մի գեղեցկադեմ երիտասարդ.
- Եվ...հիմա արդեն քեզ լա՞վ ես զգում,- խոսեց երիտասարդը սահուն անգլերենով:
- Հուսով եմ այո...օօհ, չեմ կարող հավատալ, դեռ չեմ հավատում, օհ Աստված իմ,- նույնպիսի գեղեցիկ անգլերենով պատասխանեց Դարինան ու փակեց իր աչքերը:
- Հավատա անուշս, հավատա: Ես այստեղ եմ, քո կողքին: Եվ դու գիտես, որ ես քեզ համար եմ եկել, ընդամենը երկու օրով, որ քեզ ուրախություն պատճառեմ:
- Օհ, Էրի՜կ...
Էրիկը քնքշորեն իր ձեռքերի մեջ առավ աղջկա փոքրիկ ձեռքը:
***
- Բառերն ուղղակի անզոր են նկարագրելու, թե ես ինչ եմ զգում, չգիտեմ ինչ ասել, Էրիկ,- լսվեց Դարինայի շփոթված ձայնը:
- Ես գիտեմ, գիտեմ: Ոչինչ մի ասա, ես հասկանում եմ քեզ: Ես գիտեմ, թե դու ինչքան ես սպասել այս օրվան, ինչքան ես երազել ու լաց եղել ընդամենը այս օրվա համար: Ես եկել եմ, որ քեզ վերադարձնեմ քո անուշ ժպիտն ու փայլուն աչքերը: Ճիշտ է, ես ունեմ խենթ երկրպագուների մի հսկայական բանակ, ես ունեմ սիրած աղջիկ, բայց այն անկեղծ վստահությունը, նվիրվածությունը, որ ինձ անհրաժեշտ էր, ես գտա միայն քո մեջ: Ինչքան էլ ուզում է ինձ աստղ կոչեն, միևնույնն է, վերջապես ես էլ սովորական մի մահկանացու եմ: Ես էլ եմ ունենում տխուր պահեր: Ու նման դեպքերում ես միշտ կարդում էի քո խոսքերը, որոնք ինձ ուժ էին տալիս չընկճվելու, ինձ ուժեղ զգալու և պայքարելու: Ես երբեք չեմ տեսել այսքան խորը հոգով մի պատանի աղջնակ: Բայց ես մի օր սկսեղի ինձ մեղավոր զգալ՝ հասկանալով, որ դու տխուր ես ու հեռու ինձնից: Ու ես որոշեցի երկու օրով հետաձգել իմ բոլոր գործերն ու գալ իմ փոքրիկ հրեշտակի մոտ՝ ընդամենը մի փոքրիկ, շատ փոքրիկ երջանկություն բերելու:
Դարինան գլուխն հենել էր Էրիկի ուսին ու լացում էր, բայց այս անգամ, դրանք ոչ թե տխրության, այլ անսահման երջանկության արցունքներ էին:

***
Նրանք խոտերի վրա նստած ուրախ զրուցում էին.
- Էրիկ, գիտե՞ս ես մի քիչ շվեդերեն եմ սովորել,- ասաց աղջիկը ժպտալով:
- Օհ, իսկապե՞ս սիրելի Դարինա:
- Այո, Էրիկ, ես ուզում էի գիտենալ քո մայրենի լեզուն: Սպասիր հիմա ցույց կտամ իմ տետրը,- նա պայուսակից հանեց կարմիր ժապավեններով զարդարված մի տետր,- տես, թե ինչքան շվեդերեն եմ սովորել:
Դարինան սկսեց խոսել շվեդերեն՝ նայելով ուղիղ Էրիկի աչքերին,- Du är min lycka, du är min inspiration. Du betyder allt för mig. Jag är så glad att du klev in i mitt liv. Du gör livet värt att leva. (Դու իմ ուրախությունն ես: Դու իմ ներշնչանքն ես: Դու ինձ համար ամեն ինչ ես: Այնքան ուրախ եմ, որ հայտնվեցիր իմ կյանքում: Քեզնով կյանքը նոր արժեք է ստանում):
Էրիկն, աղջկա տետրն ամուր բռնած, ուշադիր լսում էր նրան: Նա այնքա՜ն բնական էր...Էրիկն իսկապես զգացված էր, բայց ոչինչ չասաց, որովհետև շուրթերը զբաղված էին աղջկան համբուրելով: Դա առաջին համբույրն էր, որ Դարինան երբևէ ստացել էր...
***
Էրիկի ձեռքերը գրկեցին նրա նուրբ իրանը: Բայց Դարինան իր ձեոքի թեթև շարժումով փակեց նրա շուրթերն ու ասաց.
- Դու չպետք է ինձ համբուրես միայն նրա համար, որ դու ուզում ես ինձ երջանկության մի պահ պարգևել: Էրի՛կ, երբեք մի՛ արա այն, ինչ քեզ հաճելի չէ:
- Դարինա, ի՞նչ ես խոսում: Ինչի՞ց ենթադրեցիր, որ ինձ հաճելի չէ քեզ համբուրելը: Դու այնքան գեզեցիկ, փոքրիկ շուրթեր ունես:
- Գեղեցկությունը ոչ մի նշանակություն չունի: Էրիկ, համբուրում են միայն մեկին, այն մեկին, ում սիրում են, իսկապե՛ս սիրում են...անկեղծ սրտով ու ամբողջ հոգով:
- Բայց ես քեզ շատ եմ սիրում, Դա...
- Շը՜շ, ոչ մի բան մի ասա: Ես գիտեմ, որ ինձ շատ ես սիրում: Բայց դու սիրում ես ինձ, որովհետև քեզ մեղավոր ես զգում: Սիրում ես ինձ իմ՝ քո հանդեպ ունեցած անչափ մեծ սիրո համար: Իմ տածած սերը դեպի քեզ շատ մեծ է, այն իր թևերն է տարածում քո զգացմունքների վրա, ու քեզ թվում է, թե սիրում ես ինձ:
- Ինչու՞ ես տանջում մեզ երկուսիս,- լսվեց Էրիկի տխուր ձայնը:
- Էրիկ, արի մոռանանք այս խոսակցությունը, ես չեմ ուզում, որ... Էրիկ, մի խաբիր ինձ ու ինքդ քեզ, դա ոչ մեկիս երջանկություն չի բերի:
- Դարինա...
- Էրիկ,- ասաց նա ու համբուրեց Էրիկի այտը,- ես ուզում եմ վայելել քո ներկայությունը, չէ՞ որ վաղն այս ժամին դու այլևս այստեղ չես լինի:
- Ճիշտ ես, իմ փոքրիկ հրեշտակ,- ասաց Էրիկն ու սեղմեց Դարինային իր կրծքին:
- Ամուր գրկիր ինձ, Էրիկ, շատ ամուր,- խոսեց Դարինան արցունքների միջից:
Էրիկն այնքան պինդ էր իրեն սեղմել աղջկան, որ թվում էր՝ ուր որ է կխեղդվի փոքրիկ Դարինան:
Նա համբուրում էր նրա ճակատն ու մազերն ու կրկնում.
- Իմ փոքրիկ Դարինա, իմ հրեշտակ: Ես այստեղ եմ, ես քեզ հետ եմ, հանգստացիր սիրունս:
Էրիկը մտքում ասաց <<Եթե միայն կարողանայի սիրել քեզ այնպես, ինչպես դու ես սիրում, միայն այդ ժամանակ կկարողանայի իսկապես երջանկացնել քեզ>>:

***
Օդանավակայան....ընդամենը մի քանի րոպե ու ինքնաթիռը կբարձրանա երկինք: Մեկնող երիտասարդ, արցունքներն հազիվ զսպող աղջնակ:
Եվ ահա մի վերջին գրկախառնություն...
- Խոստացիր ինձ, որ երբեք չես տխրելու, ուզում եմ, որ միշտ ուրախ լինես,- աղջկա ականջին շշնջաց տղան:
- Հիմա ժամանակն է, որ գնաս ու ինքդ քո երջանկությունը գտնես: Միակ ցանկությունս քեզ միշտ երջանիկ տեսնելն է: Իսկ ես... ես քեզնով կհպարտանամ նույնիսկ հեռվից...
- Հենց սրա համար էլ սիրում եմ քեզ, ես համոզված եմ՝ դու կգտնես քո իրական երջանկությունը, հրեշտակս,- Էրիկը սեղմեց Դարինային իր կրծքին ու համբուրեց նրա սպիտակ ճակատը...
***
Ահա և ամեն ինչ նույն հունի մեջ ընկավ... նստած նույն լսարանում, նույն համալսարանը, նույն հարցասեր ընկերները...
Վերջապես լսվեց Դարինայի պատասխանը.
- Նա մեկնեց՝ թողնելով ինձ մի կտոր երջանկություն...

kivera
23.11.2012, 16:34
:) ամեն քայլիդ համար պետք է պատասխան տաս ակումբում)))
այստեղ սխալ հղում էի արել, կներեքՃՃՃՃՃ

Noosy
23.11.2012, 16:41
Ինձ դուր եկավ Լռությունն ինքն էր պատմվածքը, որի տակ ավելի խորը իմաստ է թաքնված, քան թվում է առաջին հայացքից...իսկ դուրս չեկավ Գետնահարկը, գուցե ես իմաստը լավ չըմբռնեցի, այնուամենայնիվ, ես զզվելի տեսարաններից բացի ուրիշ բան չնկատեցի այս պատմվածքում:

kivera
23.11.2012, 16:46
:) Սահյանը տարբեր տրամադրություններով է գրել, իհարկե,
էս վերջերս մեկն ինձ ասաց գրականությունը հողից ու ջրից է բխում)


Լավը լավն էր, բայց Սահյանական չէր: Բառերը Սահյանական էին, պատկերն ու տրամադրությունը՝ չէ:

Արէա
23.11.2012, 16:53
:) Սահյանը տարբեր տրամադրություններով է գրել, իհարկե,
էս վերջերս մեկն ինձ ասաց գրականությունը հողից ու ջրից է բխում)

Կարող է բխի, կարող է նաև չէ :)
Սահյանի մոտ էդպես է, շատ շատերի մոտ էդպես չի :)
Ու դա լավ ու վատի հետ կապ չունի:

kivera
23.11.2012, 16:59
:) Լավն էր ու սահյանական... մեկի մոտ ընկալումն էդպես է, շատ շատերի մոտ էդպես չի....
Ու դա լավի ու վատի հետ կապ չունի:

Արէա
23.11.2012, 21:00
Մարդի՜կ, աո՜ւ: Էս ո՞ւր եք այ մարդ:

kivera
23.11.2012, 21:44
Բազմազանությունն այլևս կրծելա բոլոր տեսակի խնձորները...
դրանք այլևս ոչ հեքիաթի ավարտն են հուշում...ոչ էլ ավանդույթի պահապանը հանդիսանում...
Դրանք «Գագոյի» երկնագույն երազանքներն են...ու ընթերցողի «բերնի գոլը» իմանալու հետաքրքիր ձև :)

Moonwalker
23.11.2012, 21:49
Չեմ ուզում գրաքննադատ երևալ: Ուղղակի ասեմ՝ քվեարկել եմ ակումբային-«կոմերցիոն» «Գագոյի երազանք»-ի ու ոնց որ այստեղից դուրս պրծած (http://www.akumb.am/showthread.php/62520-%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9-%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A5%D6%80%D6%87%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80) «Գետնահարկ»-իօգտին:

Հ.Գ. Երկրորդ տարբերակը չեմ կարդացել ոչ հայերեն կետադրական նշանների առատության պատճառով:
Հ.Գ.Գ. Մի մրցույթի համար գործերում փիլիսոփայման չափաբաժինը, ԻՀԿ, շա՜տ էր:

Շնորհակալ եմ բոլոր հեղինակներից, ապրե՛ք::)

Արէա
23.11.2012, 21:50
Բազմազանությունն այլևս կրծելա բոլոր տեսակի խնձորները...
դրանք այլևս ոչ հեքիաթի ավարտն են հուշում...ոչ էլ ավանդույթի պահապանը հանդիսանում...
Դրանք «Գագոյի» երկնագույն երազանքներն են...ու ընթերցողի «բերնի գոլը» իմանալու հետաքրքիր ձև :)

Ի՞նչ: Ո՞վ է ում բերնի գոլն ուզում իմանալ: Բազմազանության կրծած խնձորներն ինչե՞րն են: Եթե կարելի է մի քիչ ավելի մատչելի, խնդրում եմ:

Արէա
23.11.2012, 21:52
ոնց որ այստեղից դուրս պրծած (http://www.akumb.am/showthread.php/62520-%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9-%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A5%D6%80%D6%87%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80) «Գետնահարկ»-ի օգտին:

Մահվան պարը, չէ՞:

Հ.Գ. Թե՞ ուղղակի սարսափի պահն ի նկատի ունեիր:

ivy
23.11.2012, 22:05
Էս ինչքան շատ էր Աստծո, գերբնական ուժերի ու մեկ էլ ծառի թեման, նույնիսկ զարմացա :))

Բայց ընդհանուր ահագին լավն էին ստեղծագործությունները:
Թեև ձեր գոված «Գետնահարկը» չեմ հավանել: Սկիզբը շատ հետաքրքիր էր, բայց հետո հիասթափվեցի ամբողջ պատմվածքից...
Ինձ էն պատմվածքներն են դուր եկել, որտեղ հոգի կար, զգացվում էր հեղինակի անձը:

Ճտիս քնացնեմ, ավելի մանրամասն կգրեմ ու կքվեարկեմ, մի խառնվի, Արէա ջան, դեռ լիքը ժամանակ կա :))

StrangeLittleGirl
23.11.2012, 22:22
Մանրից թեժանում ա: Ժող, ձեր քննարկումները նայում եմ, լոզերս գնում են, ուզում եմ կարդալ, բայց հիմա ծանր պատիժ եմ կրում՝ դաս եմ անում: Մի խոսքով, գիշերը երևի նայեմ-բան անեմ:

Mephistopheles
23.11.2012, 22:39
1-ին

"Զդաչի նե նադո"-ն ունի որոշ ֆունդամենտալ թերություններ… նախ պամիդորի շուրջ չարժեր ծավալել նման գործողություն քանի որ "ես միշտ իմ ուզածին հասնում եմ" փիլիսոփայությունը էդ կարգի սիտուացիաներում չի համապատասխանում… "զդաչի նե նադոն"-ն պետք ա լիներ իրա ամենաուժեղ տողը, բայց հեղինակը տղուն սպանելով քաքմեջ արեց տողը, զա օդնո էլ պատժեց… երևի գրողն էլ ա ջղայնացել իրանից անսպասելի…

իրականում կարար լավը լիներ եթե կենտրոնացվեր ճիշտ կետի վրա… չհասկացա ինչու վաճառողի ու առնողի միջև սակարկումը տենց շուտ դադարեց… կարար ճոճանակի պես մի կողմից մեկ այլը անցներ "համալկրանքը"… լարվածությունը մեծացներ հասցներ եռման կետի, հետո՝ "Զդաչի նե նադո"… հետո թողներ մնացածը կարդացողին… շարունակությունը կատարվում ա կարդացողի գլխում…

պատմվածքը պրիմիտիվ ա, բայց պոտենցիալ տեսա…

Արէա
23.11.2012, 22:47
1-ին

"Զդաչի նե նադո"-ն ունի որոշ ֆունդամենտալ թերություններ… նախ պամիդորի շուրջ չարժեր ծավալել նման գործողություն քանի որ "ես միշտ իմ ուզածին հասնում եմ" փիլիսոփայությունը էդ կարգի սիտուացիաներում չի համապատասխանում… "զդաչի նե նադոն"-ն պետք ա լիներ իրա ամենաուժեղ տողը, բայց հեղինակը տղուն սպանելով քաքմեջ արեց տողը, զա օդնո էլ պատժեց… երևի գրողն էլ ա ջղայնացել իրանից անսպասելի…

իրականում կարար լավը լիներ եթե կենտրոնացվեր ճիշտ կետի վրա… չհասկացա ինչու վաճառողի ու առնողի միջև սակարկումը տենց շուտ դադարեց… կարար ճոճանակի պես մի կողմից մեկ այլը անցներ "համալկրանքը"… լարվածությունը մեծացներ հասցներ եռման կետի, հետո՝ "Զդաչի նե նադո"… հետո թողներ մնացածը կարդացողին… շարունակությունը կատարվում ա կարդացողի գլխում…

պատմվածքը պրիմիտիվ ա, բայց պոտենցիալ տեսա…

Հեղինակը, իմ կարծիքով, նոր է սկսում գրել ու բավականին երիտասարդ է: Նպատակ է ունեցել պատժելու չար մարդուն, ինչն էլ ի վերջո արել է: Բայց ցավոք չափազանց անհամոզիչ ու կեղծ էին թե երկխոսությունները, թե հերոսների պահվածքը, թե վերջնական "պատիժը": Իրական կյանքում մարդիկ այդպես չեն խոսում, այդպես չեն պահում իրենց: Ամեն դեպքում, եթե հեղինակը սկսնակ է, ապա հույս կա, որ հետագայում ավելի հաջող գործեր կստացվեն:

Mephistopheles
23.11.2012, 22:49
2-4-6…

"զոռովից հորինովի փիլիսոփայություն են խցկում տեքստի մեջ" տպավորությունն ա… էն աստիճանի որ պատմվածքը ողնաշարը/կառուցվածքը/կմաղքը կորցնում ա… բացարձակապես կորում ա պատմվածքի իմաստը քանի որ կարդացողը իրեն սկսում ա չտեսնել պատմվածքի մեջ… ոչ միայն չտեսնել այլև ինքն իր մասին ոչինչ չի հայտնաբերում… too many ideas in one place and all of them are lost… էնքան շատ գաղափարներ են խցկած մի պատմվածքի մեջ որ իրենք էլ չեն կարողացել կենտրոնան մեկի վրա…

խելոք երևալու տենդենց կա որն իրենց ընթերցողից հեռացնում ա ու իրանք իրանց քարկապ են քցում… մեզ էլ հետները…

կարդալուց երկու անգամ քնել եմ… ամեն մի պատմվածքի ընթացքում…

Mephistopheles
23.11.2012, 22:52
Հեղինակը, իմ կարծիքով, նոր է սկսում գրել ու բավականին երիտասարդ է: Նպատակ է ունեցել պատժելու չար մարդուն, ինչն էլ ի վերջո արել է: Բայց ցավոք չափազանց անհամոզիչ ու կեղծ էին թե երկխոսությունները, թե հերոսների պահվածքը, թե վերջնական "պատիժը": Իրական կյանքում մարդիկ այդպես չեն խոսում, այդպես չեն պահում իրենց: Ամեն դեպքում, եթե հեղինակը սկսնակ է, ապա հույս կա, որ հետագայում ավելի հաջող գործեր կստացվեն:

միգուցե… բայց ես կասեի նյութ կա աշխատելու… հետաքրքիր կլիներ էս մոտեցումը… առաջին մասը կատարվում ա ընթերցողից դուրս… երկրորդ մասը ընթերցողի գլխում… չնայած մի մոմենտ էլ կա, ստեղ առնողը միանշանակ սխալ ա՝ վատ մարդ… ես տենց չէի անի…

Արէա
23.11.2012, 23:09
միգուցե… բայց ես կասեի նյութ կա աշխատելու… հետաքրքիր կլիներ էս մոտեցումը… առաջին մասը կատարվում ա ընթերցողից դուրս… երկրորդ մասը ընթերցողի գլխում… չնայած մի մոմենտ էլ կա, ստեղ առնողը միանշանակ սխալ ա՝ վատ մարդ… ես տենց չէի անի…

Մենք հո գիտենք որ դու սենց չէիր անի. ուզեիր էլ չէիր կարողանա :sulel

Mephistopheles
23.11.2012, 23:23
Քարահունջն իմ ճաշակով չի…

…բայց…

ճարտարապետական լեզվով ասած ունի երեք համակարգ որոնք գալիս են մեկը մեկից հետո… "Այնտեղ…" "Այսօր այնտեղ…", "Որ... լինի…" համակարգերն են որենք կարայի շատ հետաքրքիր ձևով անցում կատարել մակից մեկը… այ էդ հանդիպման ու համադրման տարծքները կարային շատ հետաքրքիր լինեին… մի քիչ անցումը միամիտ ա արված, Լոռեցու պես միամիտ… հեղինակը ռիթմով պարզ կառուցված դետալ ա օգտագործում օրինակ՝

"Այնտեղ կավե քրտնած…"
"Այնտեղ Շռռանի փրփուր…"
"Այնտեղ քեզ հայացք նետած…"

հետո անցում ա կատարում…

Կա, կա' իմ չեղած գրքում, իմ բաժիններ, էջ ու "Բովանդակություն" չունեցող գրքում, որ իմն է
միայն, իմ մասունքն է, մասունքից էլ թանկ է, իմ միս ու արյունով անցածն է, իմ հիշողությանն ու նյարդին
անխաթար պահ տվածն է:
Բայց այսօր տխուր է, այսօր տխուր-խեղճացած է իմ չեղած գիրքը..
մի քիչ բանաստեղծական բան կա ու մտնում ա մարդու մեջ, բայց էս վիճակով քիչ ա մտնում…

ու այսօրից սկսում ա երկրորդ ռիթմը…

այ էս անցումների հետ ես պրոբլեմ ունեմ… տրամադրում, տրամադրում, տրամադրում ու գալիս ա shift-ը բայց լավ չի գալիս…

…ես դրա վրա կաշխատեի… անցումի՝ shift-ի…

ես չեմ սիրում սենց բաներ, բայց դա անձնական ա… շատ բանաստեղծական ա կարում ա մտնի մարդու արյան մեջ, բայց քիչ… shift- որ լավացնի կարող ա ըլնի…

Mephistopheles
23.11.2012, 23:24
Մենք հո գիտենք որ դու սենց չէիր անի. ուզեիր էլ չէիր կարողանա :sulel

բարկանում ե՞ս աղա ջան…

Mephistopheles
23.11.2012, 23:31
5–րդ տարբերակ Հենակետում…

շատ դժվար ա մի բան գրել… ամբողջ պատմվածքի ընթացքում տուալետի թուղթ էին ման գալիս ու լարվածությունն իրա պիկին չեր հասնում թե՞ չպիտի լիներ լարվածություն թե ինչ… չհասկացա ուր էր գնում էս պատմվածքը… մականունները շատ էին որն առաջին հայացքից տրիվիալ ա, բայց պատմությունը կեղծ ա դարձնում…

մի անգամ եմ քնել…

Արէա
23.11.2012, 23:32
բարկանում ե՞ս աղա ջան…

Չէ ինչ բարկանալ, ասում եմ ինչքան էլ քեզ որպես չար ներկայացնես, մենք հո գիտենք որ էդպիսի բան չկա :)
Էն մնացած մրցույթներին դու ինչի՞ ձեն չէիր հանում: Նոր տաղանդներդ ենք բացահայտում:

Mephistopheles
23.11.2012, 23:32
7–րդ տարբերակ…Մի կտոր երջանկություն

ո՞վ ա էսի մտցրել էս մրցույթի մեջ… ո՞վ ա էդ որոշումը կայացրել…

Mephistopheles
23.11.2012, 23:36
8–րդ տարբերակ…Թռչե՞լ, թե՞ սողալ

բարոյադաստիարակչական առակ ա… ավելի լավ ա Վարդան Այգեկցու առակները կարդամ, կամ էլ կռիլովինը…

կամ էլ John Lennon-ի working class hero-ն…

գաղափարն ու փիլիսոփայութնունը շատ ափաշքյարայ ա ու յավնի փորձել ա շուստռավատ ըլնի՝ միթոմ չջոգենք, էլի…

Please…

impression
23.11.2012, 23:45
կարդացել եմ մինչև յոթերորդը
զոռով, ինձ սպանելով (միակ բացառությունը քարահունջն էր, տեղ-տեղ շատ սիրուն նկարագրություններ էին ստացվել, մարդը աշխատել էր տեքստի վրա)
ահավոր վատն էին, էն աստիճան վատն են, որ պետք ա ասել, որ վատն են
մնացածները կարդալ ի վիճակի չեմ, հուսամ մեջները հաջող գործեր կլինեն

ինչի՞ եք գրում օ՜հ, այո, սիրելի եսիմ ինչ իմ զհարիկ, դուք տենց եք խոսու՞մ... հաստատ տենց չեք խոսում, ուրեմն ձեր հորինած-հիշած-մետմորֆած կերպարն էլ տենց չպետք ա խոսի
ուզում եք մրցույթի մասնակցել, բայց մենակ ուզելով չի էդ, պետք ա մի բան անեք դրա համար, ես էլ կարամ հեկեկամ թղթի վրա, ընդ որում, դեռ ջհանդամ, որ հեկեկոց ա, հետն էլ ապաշնորհ հեկեկոց ա: ինձ ամենաշատը սպանում ա էն, որ ԱՆԳՐԱԳԵՏ հեկեկոց ա
մի էրկու տող բան կարդայիք, լավ կլիներ մեր հիմիկվա դարին պատկանող ինչ-որ մի բան, կամ մի քանի բան
լավ գրելու համար մարդ պետք ա ոչ միայն դրա շնորհքն ունենա, այլև մի շատ տարրական բան՝ հարգանք իր գրածը կարդացողի հանդեպ
մի հատ ինքներդ ձեզ հարց տվեք՝ ունեի՞ արդյոք ես բարոյական իրավունք իմ գրածը կարդացողների կյանքից էդքան ժամանակ խլելու

շատ զայրացած գրառում ստացվեց, բայց դե ստացեք, գրածներիդ համապատասխան ա

Noosy
23.11.2012, 23:45
հէյշ ուր եք կորել հայեեեր

Mephistopheles
23.11.2012, 23:45
9–րդ տարբերակ…Անվերջանալի դեկտեմբեր կամ հրաշքի սկիզբը

ընդհանրապես շատ շատերի մեջ "փիլիսոփայությունը" չափից շատ ա ու էնքան շատ որ հենց փիլիսոփայությունն էլ սկսում ա տուժել…


"Մամ, ուզո՞ւմ ես այս տարի պատմվածքներ դնենք սեղանին, իսկ որպես դեսերտ կմատուցենք բանաստեղցություններ,մա՛մ, շատ լավ կլինի…"

շատ կեղծ ա… միթոմ շատ միամիտ բարձր ինտելեկտ ա… please…

նոր տարվա սեղանին չարազ, բուդ, տոլմա, գինի ու տենց բաներ պետք ա լինի… ու ոչ ոք թող չասի թե Նոր Տարին ինչ որ ձևով կարա ուրախ չլինի… սուտ ա, տենց բան չկա… կարող ա տխրես որ սպասածից պակաս ա, բայց ոչ տխուր…

ու ոչ ոք թող չփորձի նոր տարվա սեղանին պատմվածքներ ու բանաստեղծություններ դնի… չի ուտվի… գոնե անեկդոտ ասեր…

կեղծ ա…

Արէա
23.11.2012, 23:58
կարդացել եմ մինչև յոթերորդը
զոռով, ինձ սպանելով (միակ բացառությունը քարահունջն էր, տեղ-տեղ շատ սիրուն նկարագրություններ էին ստացվել, մարդը աշխատել էր տեքստի վրա)
ահավոր վատն էին, էն աստիճան վատն են, որ պետք ա ասել, որ վատն են
մնացածները կարդալ ի վիճակի չեմ, հուսամ մեջները հաջող գործեր կլինեն

ինչի՞ եք գրում օ՜հ, այո, սիրելի եսիմ ինչ իմ զհարիկ, դուք տենց եք խոսու՞մ... հաստատ տենց չեք խոսում, ուրեմն ձեր հորինած-հիշած-մետմորֆած կերպարն էլ տենց չպետք ա խոսի
ուզում եք մրցույթի մասնակցել, բայց մենակ ուզելով չի էդ, պետք ա մի բան անեք դրա համար, ես էլ կարամ հեկեկամ թղթի վրա, ընդ որում, դեռ ջհանդամ, որ հեկեկոց ա, հետն էլ ապաշնորհ հեկեկոց ա: ինձ ամենաշատը սպանում ա էն, որ ԱՆԳՐԱԳԵՏ հեկեկոց ա
մի էրկու տող բան կարդայիք, լավ կլիներ մեր հիմիկվա դարին պատկանող ինչ-որ մի բան, կամ մի քանի բան
լավ գրելու համար մարդ պետք ա ոչ միայն դրա շնորհքն ունենա, այլև մի շատ տարրական բան՝ հարգանք իր գրածը կարդացողի հանդեպ
մի հատ ինքներդ ձեզ հարց տվեք՝ ունեի՞ արդյոք ես բարոյական իրավունք իմ գրածը կարդացողների կյանքից էդքան ժամանակ խլելու

շատ զայրացած գրառում ստացվեց, բայց դե ստացեք, գրածներիդ համապատասխան ա

Մի երկու հատ էլ դիմանայիր հետաքրքիրներին էիր հասնելու :) Էն որ ոսկի որոնողները մի հազար կիլոմետր փորում են, ոսկուց մի քանի մետրի վրա հուսահատ հետ են դառնում, հիմա քոնն ա:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 00:01
էկա ակումբի մրցույթներին սեր խոստովանելու :love լավն են էլի ստեղի մրցույթները, շախով-շուխով, կարծիքներով, քննարկումներով, բազարներով:

թե չէ էն հարգարժան ժյուրիներովը... մեկ էլ հայտարարում են հաղթողներին, ու պըրծ, բան չես հասկանում, հաճույք չես ստանում :))

impression
24.11.2012, 00:01
ես քամվեցի առաջին յոթի վր,ա Արեա, մի քիչ խելքի գամ, կկարդամ երևի

Mephistopheles
24.11.2012, 00:01
10-րդ…

շատ "մութ" գրվածք ա… թվում ա թե անընդհատ սովորական խոսակցության նյութա շոշափվում, բայց շատ ծանր ա կարդացվում, մռայլ ա… ոնց որ բավականին observant ա առաջին հայացքից, բայց էդ ուսումնասիրության՝ observation-ի արդյունքը կարծես իրա նպատակին չի ծառայում… գրողն ու կարդացողը չեն "սովորում" չեն "բացահայտում"… քեզ դնում ա մի ընդհանուր մի հատ մռայլ վիճակի մեջ… բայց չի ասում ուր գնաս, ինքը քեզ չի տանում… այսինքն որ կարդաս կարող ա օրդ քաքմեջ ըլնի…

"Դեռ չգիտեի, որ ամբողջ անշարժ ու շարժական գույքը ժառանգելու են բարեկամներս, հորս դիակը` ես" այ ստեղից արդեն հասկանում ես որ հաստատ 100% դեպրեսիվ նյութ ես կարդում… մինչդեռ մինչև վերջ հասնելը small talk ա տարվում ու վերջում ԲՈՒՄ… Ես շրջվեցի, հայրս ծերացել էր: Ոտքի կանգնեցի, գրկելով հորս, օգնեցի նստել սայլակին ու միասին բարձրացանք չորրորդ հարկ:
Ես գիտեի , որ երբ հայրս ծերանա, կկորցնեմ նրան ու կսկսվի իմ մենությունը:

երևում ա որ գրողը հոր հետ հատգուկ հարաբերությունների մեջ ա եղել… ես էլ եմ հայր կորցրել, բայց մինչև այսօր ես փորձում եմ վերահայտնաբերել հորս ու զարմանալիորեն ինքս ինձ ճանաչելով վերաճանաչում եմ հորս… ու իմ գնահատականը սկսում ա փոխվել հորս նկատմամբ… սկսում եմ ավելի շատ հասկանալ, բայց սիրում եմ նույն չափով, բայց հասկանալով…

ես դա չտեսա… հեղինակն ուսումնասիրում ա հորը, զուտ հոր գործողություններով ու հիշողություններով, բայց չի վերահայտնաբերում հորը… իրա մեջ հորը չի տեսնում… սա շատ կարևոր դետալ ա իմ համար…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:04
Գագոյի երազը հեշտ կարդացվում էր, բայց խի՞ էդ տղեն վերջում գեյ եղավ, կամ խի՞ ես պլտի հավատամ կամ չհավատամ դրան… իմ խնձորն էլ կարամ տամ հեղինակին… պետք չի ինձ…

ընթացքը վգատը չէր, բայց վերջը քանդեց ամեն ինչ… երևի չի հասցրել ու վերջին մոմենտին մի բան գրել ա… վատ ա արել…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:05
էկա ակումբի մրցույթներին սեր խոստովանելու :love լավն են էլի ստեղի մրցույթները, շախով-շուխով, կարծիքներով, քննարկումներով, բազարներով:

թե չէ էն հարգարժան ժյուրիներովը... մեկ էլ հայտարարում են հաղթողներին, ու պըրծ, բան չես հասկանում, հաճույք չես ստանում :))

ստեղ ժյուրին ես եմ…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:07
12…Գետնահարկը չդզեց…

no way էսի պատմվածք ա… էսի կարող ա ինչ որ կինոյի վերապատում ա, բայց ոչ մի դեպքում պատմվածք… լրիվ շիրպոտրեբ ա… կներեք…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:10
կարդացել եմ մինչև 13-ը…

ուզում եմ մի բան նշել ժողովուրդ… ես ճարտարապետ եմ, գրականության հետ կապ չունեմ գրում եմ զուտ իմ անձնական կարծիքը, էսի պրոֆեսիոնալ կարծիք չի…

ձենս էլ հլա ոչ մեկին չեմ տալու… նայած ով ինչքան կտա իմ ձենին… ծախում եմ…

Արէա
24.11.2012, 00:11
12…Գետնահարկը չդզեց…

no way էսի պատմվածք ա… էսի կարող ա ինչ որ կինոյի վերապատում ա, բայց ոչ մի դեպքում պատմվածք… լրիվ շիրպոտրեբ ա… կներեք…

Բա պատմվածքը ո՞րն ա տնաշեն: Մարդը լավ էլ գրել ա. լարված կարդում ես, ուզում ես շարունակությունն իմանաս, հերոսներին պատկերացնում ես, պատկերները տեսնում ես: Էլ պատմվածքը ո՞նց ա լինում:

ivy
24.11.2012, 00:15
Մի բան ինձ դուր չեկավ ընդհանուր առմամբ, ասեմ, հետո կանցնեմ քվեարկությանը:
Ոչ հետաքրքիր սյուժեներ կան, ոչ էլ ինչ-որ աչքի ընկնող կերպարներ: Եթե կան էլ, ապա հեչ զարգացած չեն: Տասնյոթ գործ եմ կարդացել, բայց ոչ մի գործող հերոս չի տպավորվել, որ ասեմ՝ այ էս ինչ հարուստ կերպար էր: Կարող է՝ պատճառը պատմվածքի նախապես որոշված չափսն է, որը հնարավորություն չի տվել ամբողջական կերպարներ ստեղծել, չգիտեմ:
Հիմնական շեշտը դրված է «խոհափիլիսոփայության« վրա: Իսկ իրականում, արժի շեշտը դնել գործող անձանց վրա, նրանց պարզ մարդկային գործողությունների ու երկխոսությունների վրա, որի արդյունքում էդ ամբողջ «փիլիսոփայությունը», որը հատուկ շեշտած տողերով եք տվել, ինքնիրեն կգա՝ առանց հատուկ աչքներս մտցնելու: Այ դա կլինի հաջողություն, երբ մարդ հասկանում է, թե ինչ ես ուզել ասել, առանց էդ տողերը գրելու:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 00:16
Անցանք գործի :))
1. Ինձ թվում ա՝ շատ ավելի հետաքրքիր կլիներ, եթե ուղղակի ուզածին հասնելով վերջանար: Շատ լավ երևում ա, որ հեղինակը ջահել ա, բայց լավ ա ջահել լինել ու աճելու տեղ ունենալ: Տեսարանները լավն էին, բայց մի քանի տեղ ածականներով ու մակբայներով համը հանում էր: Օրինակ, սկզբում նշվեց, որ կինը բարձրահասակ ա: Բայց դա էական նշանակություն ունի՞: Ինչ-որ կերպ փոխու՞մ ա պատմության ընթացքը: Բնականաբար ոչ: Ուրեմն արժե այ էդ սկզբունքով բոլոր ածական-մակբայների հախից գալ:

ivy
24.11.2012, 00:17
Բա պատմվածքը ո՞րն ա տնաշեն: Մարդը լավ էլ գրել ա. լարված կարդում ես, ուզում ես շարունակությունն իմանաս, հերոսներին պատկերացնում ես, պատկերները տեսնում ես: Էլ պատմվածքը ո՞նց ա լինում:

Արէա ջան, դու էնտեղ ի՞նչ կերպար ես հիշել, ո՞վ էին էդ մարդիկ, ի՞նչ կատարվեց, ի՞նչ պատճառով: Ինչն էր էդ պատմվածքի ասելիքը: Ոնց որ էժանագին ուժասծիկ լիներ :pardon

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 00:20
2. Կներեք, չկարողացա կարդալ: Տպավորություն ունեմ, որ հեղինակն ընթերցողին չի հարգում: Խորհուրդ կտայի մեկ-մեկ գիրք բացել: Եթե նույնիսկ կարդալն այդքան անտանելի ու ծանր գործ է, ապա գոնե կարելի է նայել, թե ինչպես է տեքստը կետադրվում: Իսկ սխալ կետադրությունն ահավոր խանգարում է կարդալուն: Իմ ուղեղը կախվեց:

Արէա
24.11.2012, 00:22
Արէա ջան, դու էնտեղ ի՞նչ կերպար ես հիշել, ո՞վ էին էդ մարդիկ, ի՞նչ կատարվեց, ի՞նչ պատճառով: Ինչն էր էդ պատմվածքի ասելիքը: Ոնց որ էժանագին ուժասծիկ լիներ :pardon

Հա ես սիրում եմ էդպիսի բաներ: Լավ, չեմ վիճում: Ինձ դուր է եկել: Իմ կարծիքով պարտադիր չի պատմվածքն ինչ-որ ասելիք, ինչ-որ խորը իմաստներ, եսիմինչեր ունենա: Կարդացիր՝ կարդացվե՞ց, չձանձրացա՞ր, ամեն տողը կարդալիս ուզեցի՞ր հաջորդն էլ կարդալ, վերջ, ուրեմն լավն է պատմվածքը: Իհարկե մասնագետները հազար ու մի այլ գնահատման չափանիշներ ունեն: Սա իմ անձնական կարծիքն է, իսկ իմ կարծիքը ավելի զգայական մակարդակում է, քան գիտական:

Mephistopheles
24.11.2012, 00:29
կարդացել եմ մինչև յոթերորդը
զոռով, ինձ սպանելով (միակ բացառությունը քարահունջն էր, տեղ-տեղ շատ սիրուն նկարագրություններ էին ստացվել, մարդը աշխատել էր տեքստի վրա)
ահավոր վատն էին, էն աստիճան վատն են, որ պետք ա ասել, որ վատն են
մնացածները կարդալ ի վիճակի չեմ, հուսամ մեջները հաջող գործեր կլինեն

ինչի՞ եք գրում օ՜հ, այո, սիրելի եսիմ ինչ իմ զհարիկ, դուք տենց եք խոսու՞մ... հաստատ տենց չեք խոսում, ուրեմն ձեր հորինած-հիշած-մետմորֆած կերպարն էլ տենց չպետք ա խոսի
ուզում եք մրցույթի մասնակցել, բայց մենակ ուզելով չի էդ, պետք ա մի բան անեք դրա համար, ես էլ կարամ հեկեկամ թղթի վրա, ընդ որում, դեռ ջհանդամ, որ հեկեկոց ա, հետն էլ ապաշնորհ հեկեկոց ա: ինձ ամենաշատը սպանում ա էն, որ ԱՆԳՐԱԳԵՏ հեկեկոց ա
մի էրկու տող բան կարդայիք, լավ կլիներ մեր հիմիկվա դարին պատկանող ինչ-որ մի բան, կամ մի քանի բան
լավ գրելու համար մարդ պետք ա ոչ միայն դրա շնորհքն ունենա, այլև մի շատ տարրական բան՝ հարգանք իր գրածը կարդացողի հանդեպ
մի հատ ինքներդ ձեզ հարց տվեք՝ ունեի՞ արդյոք ես բարոյական իրավունք իմ գրածը կարդացողների կյանքից էդքան ժամանակ խլելու

շատ զայրացած գրառում ստացվեց, բայց դե ստացեք, գրածներիդ համապատասխան ա

Աբրես… էս գրառումդ որ դնեիր 5000 դրամով ձայնս կտայի քեզ… լավ ձրի…

ես էլ ընգել եմ էշ էշ մինչև 13 կարդացել եմ…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:31
Բա պատմվածքը ո՞րն ա տնաշեն: Մարդը լավ էլ գրել ա. լարված կարդում ես, ուզում ես շարունակությունն իմանաս, հերոսներին պատկերացնում ես, պատկերները տեսնում ես: Էլ պատմվածքը ո՞նց ա լինում:

2 անգամ քնել եմ… գոնե կինոյի լինքը դներ նայեինք…

Արէա
24.11.2012, 00:36
2 անգամ քնել եմ… գոնե կինոյի լինքը դներ նայեինք…

Ես ոչ մի անգամ չեմ քնել: Էն մնացածից ոչ մեկի ժամանակ մտքովդ չանցավ չէ՞ որ կարծես կինոյի վերապատում լինի: Ուրեմն մենակ սրա հիման վրա հնարավոր կլիներ կինո նկարել, ասենք ոչ շատ հաջող կինո, բայց դե աշխարհում նկարվող կինոների նման կինո, ոչ թե դժվար ապրուստ, որովհետև էն մնացածի մեծ մասի հիման վրա մենակ դժվար ապրուստ նկարել կլինի:

Mephistopheles
24.11.2012, 00:37
Մի բան ինձ դուր չեկավ ընդհանուր առմամբ, ասեմ, հետո կանցնեմ քվեարկությանը:
Ոչ հետաքրքիր սյուժեներ կան, ոչ էլ ինչ-որ աչքի ընկնող կերպարներ: Եթե կան էլ, ապա հեչ զարգացած չեն: Տասնյոթ գործ եմ կարդացել, բայց ոչ մի գործող հերոս չի տպավորվել, որ ասեմ՝ այ էս ինչ հարուստ կերպար էր: Կարող է՝ պատճառը պատմվածքի նախապես որոշված չափսն է, որը հնարավորություն չի տվել ամբողջական կերպարներ ստեղծել, չգիտեմ:
Հիմնական շեշտը դրված է «խոհափիլիսոփայության« վրա: Իսկ իրականում, արժի շեշտը դնել գործող անձանց վրա, նրանց պարզ մարդկային գործողությունների ու երկխոսությունների վրա, որի արդյունքում էդ ամբողջ «փիլիսոփայությունը», որը հատուկ շեշտած տողերով եք տվել, ինքնիրեն կգա՝ առանց հատուկ աչքներս մտցնելու: Այ դա կլինի հաջողություն, երբ մարդ հասկանում է, թե ինչ ես ուզել ասել, առանց էդ տողերը գրելու:

շատ սխալ ես Այվի ջան… բացարձակապես համաձայն չեմ… էն զուգարանի թուղթի պատմությունը շատ լավն էր… էն լուծ կապիտանը որ ընգած տուալետի թուղթ ա ման գալի…

Ղազարյանը շատ լավն ա… անընդհատ մի ոտի վտա թռվռացող, կաս-կարմիր, քրտինքը վրեն, ֆուռաժկեն ծուռ դրած ձեռներով "դեմն" ու ոռը բռնած հեսա հեսա տակը քաքելու ա ու ընգած ձենը գլուխն ա քցել զուգարանի թուղթ ա ման գալիս… վատն ա՞… վերջում էլ էն խեղճ հարիֆի սիրածի գիրքն առնում գնում ա քաքելու…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 00:37
3. Քարահունջը կարդալիս մի հատ բարձրացա վերև, մրցույթի հայտարարությանը նորից նայեցի: Հա, փաստորեն ժանրային սահմանափակում չկա: Պատկերները շատ սիրուն էին, լավ էր գրված, բայց պատմվածք չէր: Փաստորեն, պահանջ էլ չկա, որ պատմվածք լինի:

Ի դեպ, արդեն երկրորդ անվերնագիր գործն եմ կարդում: Ժողովուրդ ջան, նորից խնդրում եմ գիրք վերցրեք: Թեկուզ մի կարդացեք, բայց մի հատ նայեք, տեսեք՝ քանի՞ անվերնագիր գիրք կգտնեք: Ախր վերնագիրն առաջին բանն ա, որով ստեղծագործությունը ներկայանում ա ընթերցողին, որը տեսնելով ընթերցողը որոշում ա կարդալ կամ չկարդալ: Իսկ «Անվերնագիր՞ տեսնելով դժվար ինչ-որ մեկը կարդալու ցանկություն ունենա:

4. Միջակություն, ընդ որում՝ կռահում եմ ով է հեղինակը, որովհետև Հավաքածուի նախորդ մրցույթներին նույնպես մասնակցել է նմանատիպ գործերով, որ մի քիչ պատմվածք հիշեցնում է, ու չես ուզում ուղարկել վառելու, բայց մյուս կողմից էլ թույլ է:

Mephistopheles
24.11.2012, 00:40
Ես ոչ մի անգամ չեմ քնել: Էն մնացածից ոչ մեկի ժամանակ մտքովդ չանցավ չէ՞ որ կարծես կինոյի վերապատում լինի: Ուրեմն մենակ սրա հիման վրա հնարավոր կլիներ կինո նկարել, ասենք ոչ շատ հաջող կինո, բայց դե աշխարհում նկարվող կինոների նման կինո, ոչ թե դժվար ապրուստ, որովհետև էն մնացածի մեծ մասի հիման վրա մենակ դժվար ապրուստ նկարել կլինի:

չէ ապեր, կինոն արդեն նկարած ա, ինքը փորձում ա պատմի ուղղակի տեղ տեղ լավ չի հիշում…

Ապեր, կարող ա՞ բարեկամ ա գրողը… ասա իմանամ, համը չհանեմ…

ivy
24.11.2012, 00:41
Ես արդեն խառնվեցի...
Կամ պիտի մենակ «Գագոյի երազանքի» համար քվեարկեմ՝ որպես միակ սյուժեով գործ առանց խոհափիլիսոփայական զեղումների ու մի մեծ «ղժժոց» սաղ էդ «հոմո vs. քյառթ» թեմաների վրա, կամ պիտի ընտրեմ էն գործերը, որոնք ինձ ինչ-որ չափով հուզել են, ինչ-որ էմոցիաներ առաջացրել մեջս ու դրանց օգտին քվեարկեմ, ի դեպ էդպիսի հինգ պատմվածք կա: Գագոն ինձ չի հուզել, մենակ հասկացնել է տվել, թե հեղինակն ինչ էր ասում ու ոնց էր սաղիս ծաղրում (տո լավ էլ անում էր) :))

Իսկ երկուսը համատեղել չեմ ուզում, որովհետև լրիվ տարբեր կատեգորիաների ընտրություններ են ինձ համար... Կամ Գագոն, կամ էն հինգը:

Mephistopheles
24.11.2012, 00:43
Ժողովուրդ… կարող ա՞ վրեքներս կայֆավատ են ըլնում… ո՞վ ա կազմակերպել էս մրցույթը…

Հայկօ
24.11.2012, 00:47
Էս ինչ լավ թեմա ա։ Մյուս շաբաթ կկարդամ, թե չէ քլունգս արդեն ժանգոտում ա։

Հայկօ
24.11.2012, 00:48
Ժողովուրդ… կարող ա՞ վրեքներս կայֆավատ են ըլնում… ո՞վ ա կազմակերպել էս մրցույթը…

Հանցավոր ռեժիմը, Մեֆ։

Mephistopheles
24.11.2012, 00:48
Ես արդեն խառնվեցի...
Կամ պիտի մենակ «Գագոյի երազանքի» համար քվեարկեմ՝ որպես միակ սյուժեով գործ առանց խոհափիլիսոփայական զեղումների ու մի մեծ «ղժժոց» սաղ էդ «հոմո vs. քյառթ» թեմաների վրա, կամ պիտի ընտրեմ էն գործերը, որոնք ինձ ինչ-որ չափով հուզել են, ինչ-որ էմոցիաներ առաջացրել մեջս ու դրանց օգտին քվեարկեմ, ի դեպ էդպիսի հինգ պատմվածք կա: Գագոն ինձ չի հուզել, մենակ հասկացնել է տվել, թե հեղինակն ինչ էր ասում ու ոնց էր սաղիս ծաղրում (տո լավ էլ անում էր) :))

Իսկ երկուսը համատեղել չեմ ուզում, որովհետև լրիվ տարբեր կատեգորիաների ընտրություններ են ինձ համար... Կամ Գագոն, կամ էն հինգը:

Այվի ջան, կարա՞ս մի հատ քեզ նեղություն տաս ասես էն Հենակետի ի՞նչն ա դուրդ եկել… եթե իհարկե գաղտնիք չի…


"որոնք ինձ ինչ-որ չափով հուզել են, ինչ-որ էմոցիաներ առաջացրել մեջս ու դրանց օգտին քվեարկեմ"… շուշուտ գրի արդեն մտովս ուրիշ բաներ ա անցնում…

Mephistopheles
24.11.2012, 00:50
Էս ինչ լավ թեմա ա։ Մյուս շաբաթ կկարդամ, թե չէ քլունգս արդեն ժանգոտում ա։

ապեր, քլունգդ պահի… ես արդեն էշէշ 13 հատ կարդացի… fuck'm… որ քլքնգես, կնշանակի կուտը կերել ես… իմ նման…

ivy
24.11.2012, 00:51
Մեֆ, լավ դու էլ, տենց վատ չի, մարդիկ են, իրենց համար սրտի մեջ եղածը գրել են, դե ինչ անպայման ա բարձր գրականություն լինի: Ի դեպ, կարծում եմ շատ ավագ սերնդի մարդիկ էլ են մասնակցել:

ivy
24.11.2012, 00:52
Այվի ջան, կարա՞ս մի հատ քեզ նեղություն տաս ասես էն Հենակետի ի՞նչն ա դուրդ եկել… եթե իհարկե գաղտնիք չի…

Բոլոր նկարագրությունները, բանակային կյանքի դրվագը ու պատմության ավարտը:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 00:53
Մեֆ, լավ դու էլ, տենց վատ չի, մարդիկ են, իրենց համար սրտի մեջ եղածը գրել են, դե ինչ անպայման ա բարձր գրականություն լինի: Ի դեպ, կարծում եմ շատ ավագ սերնդի մարդիկ էլ են մասնակցել:

Սրտի չէ, հոգու :D
Ռիփ, դու էլ կողմնորոշվի ուֆ :))

impression
24.11.2012, 00:54
հա, թութքի առկայությունն ինձ էլ հուզեց...

Mephistopheles
24.11.2012, 00:55
Մեֆ, լավ դու էլ, տենց վատ չի, մարդիկ են, իրենց համար սրտի մեջ եղածը գրել են, դե ինչ անպայման ա բարձր գրականություն լինի: Ի դեպ, կարծում եմ շատ ավագ սերնդի մարդիկ էլ են մասնակցել:

էտ ա՞ դրանց սրտի մեջ… ավա՞գ սերնդի… ինչքան ավագ Այվի ջան… 105 տարեկա՞ն…

ivy
24.11.2012, 00:57
Ես չեմ գրել, ինձ մի քլնգեք :D

Mephistopheles
24.11.2012, 00:58
Բոլոր նկարագրությունները, բանակային կյանքի դրվագը ու պատմության ավարտը:

it's about a fucking toilet paper… ու ինչ մի հատ տվայտանքների մեջ են ընգել… ես բանակում ծառայել եմ, ավելի շատ պոեզիա ու գրականություն կար քան սրա մեջ… տղերքով ընենց զրույցներ ու շամանակներ էկնք անց կացնում (բազմազգ) որ եթե գրող լինեի կարայի մի հատ լավ պատմվածք գրեի…

ivy
24.11.2012, 00:58
Մեֆ, ի դեպ ընկել ես, քաշի, էն մնացած չորսն էլ կարդա, դու կարող ես, ես գիտեմ :))

Mephistopheles
24.11.2012, 00:59
Ժող ակումբից մարդ կա՞ որ ներկայացրել ա…

impression
24.11.2012, 01:00
դրել էշ-էշ ձրի գրաքննադատ ենք աշխատում
նորմալ երկիր լիներ հիմա խմբագրությունները իրար միս կուտեին մեր մի հոդված տպելու համար, դրել ստեղ ձրի մեզ ու մեր նեռվերն ենք մաշում
վերջացավ, քլունգս փողով ա դառնում


իսկ եթե լուրջ՝ ասենք համոզված եմ էլի, լսել են մրցույթում փողի թեմա կա, ասել են ջհանդամ, փորձենք, կպավ՝ կպավ, աշտոժ
հիմա առաջարկում եմ մի ուրիշ պայման՝ մյուս մրցույթին էկեք սենց անենք՝ հաղթողները էլի թող իրանց պրիզները ստանան էլ, բարով էլ վայելեն, բա՜յց էդ մրցանակային ֆոնդը կազմվի պարտվողների անդամավճարներից

դե տեսնեմ էլի տենց ինչ դեբիլ սերիալային արտահայտություն մտքներով անցնի, էլի կգրե՞ն
կարող ա արդեն իրոք նորմալ գործեր լինեն կարդալու

Mephistopheles
24.11.2012, 01:00
Մեֆ, ի դեպ ընկել ես, քաշի, էն մնացած չորսն էլ կարդա, դու կարող ես, ես գիտեմ :))

քոնը էն մնացած չորսի մեջ ա՞…

ivy
24.11.2012, 01:03
քոնը էն մնացած չորսի մեջ ա՞…

Չեմ մասնակցել, ազնիվ-ազնիվ խոսք :)

ivy
24.11.2012, 01:03
Ժող ակումբից մարդ կա՞ որ ներկայացրել ա…

Հնարավոր ա, որ կա, չգիտենք:

Mephistopheles
24.11.2012, 01:04
Հարգելի ակումբցիներ,

ՈՒրախ եմ հայտնելու, որ Հավաքածու բլոգի հերթական մրցույթը կանցկացվի ակումբում, այս ուրբաթ օրը: Խնդրում եմ ինձ ներել այսպիսի կարճ ժամկետի համար:
Ակումբցիները նույնպես կարող են մասնակցել այս մրցույթին: Քննարկումները և քվեարկումը չի տարբերվի ակումբի նախորդ մրցույթներից:

Մրցույթին հանձնվող արձակ ստեղծագործությունները պետք է լինեն նոր և նախկինում չհրապարակված:


Հեղինակները կներկայացնեն մինչև 5 էջ (7500 նիշ) ստեղծագործություն:

Մրցույթը չունի ժանրային կամ թեմատիկ սահմանափակում:

Առաջին տեղ-$300.00

Երկրորդ տեղ-$150.00

Երրորդ տեղ-$75.00


Մրցույթի լավագույն երեք ստեղծագործությունը նաև կհրատարակվի Գրեթերթի ձմեռային համարում:

Սրբագրված ստեղծագործությունները ուղարկել էլեկտրոնային հասցեով՝ [email protected]


Ժողովուրդ սրանց համար փող տվող կա… փող են տալու էս մարդկանց որ գնան էլի գրեն… մի հատ էլ սենց մրցույթ ըլնի… Հեթանոսն ա մեղավոր… գիտեմ…

չբռնեմ էն գեմառոյի օգտին քվեարկեմ…

Mephistopheles
24.11.2012, 01:06
Հնարավոր ա, որ կա, չգիտենք:

ո՞նց իմանանք… ես նոր եմ բանտից դուրս եկել, էլ չեմ ուզում գնամ… որ էլի գնամ, բանտում էլ կմեռնեմ…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:06
չսպանեք, բայց ինձ էլ հինգը դուր էկավ :)) (որոշ վերապահումներով)
ուրեմն որ սկսեցի կարդալ, մտածեցի՝ ըհը, բանակային կյանքի մասին գրող հայտնի ժամանակակից գրողն ա, որոշել ա կայֆավատ լինի, քաղցր-մեղցր հայերեն ա խոդի տվել: զանգ ընկերոջը: չէ, ինքը չի: ուրեմն հեղինակը լուրջ էդ քաղցր-մեղցր լեզուն ա օգտագործել: չէ, բանակի հետ չի ուտվում էդ լեզուն: ախր եթե բանակի մասին էլ չլիներ: մեկը արտաքնոց բառը շատ արհեստական ա: ինչևէ, էսքան քննադատելուց հետո առայժմ միակ գործն ա, որ գոնե մի քիչ դուրս էկավ :))

ivy
24.11.2012, 01:08
ո՞նց իմանանք… ես նոր եմ բանտից դուրս եկել, էլ չեմ ուզում գնամ… որ էլի գնամ, բանտում էլ կմեռնեմ…

Վույ աման :))
Չենք կարող իմանալ, դա մենակ hetanos-ը գիտի՝ մրցույթի կազմակերպիչը:

Malxas
24.11.2012, 01:10
Ցավոք ժամանակ չեղավ կարդալու, իսկ ակումբակիցների գրառումներից եկա այն կարծիքի, որ նորմալ պատմվածք չկա 17 - մեջ: Եթե իրոք այդպես է, ապա ճիշտ կլիներ, եթե պտմմվածքները նախնական քվեարկություն անցնեին ու միայն եզրափակիչ փուլ մտածները, որոնք թույլ գործերի դեպքում կարող են և ընդհանրապես չլինել, իրավունք ունենային մրցանակի հավակնել:

ivy
24.11.2012, 01:10
Ի դեպ, բացի ինձնից էլի մարդ կա՞, ում մտքով անցել ա, որ «Խենթը» Մալխասն ա գրել:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:12
Ի դեպ, բացի ինձնից էլի մարդ կա՞, ում մտքով անցել ա, որ «Խենթը» Մալխասն ա գրել:

վայ համբերի :)) երկար ճանապարհ կա մինչև խենթը

Mephistopheles
24.11.2012, 01:12
Վույ աման :))
Չենք կարող իմանալ, դա մենակ hetanos-ը գիտի՝ մրցույթի կազմակերպիչը:

գիտես կատակ ե՞մ անում… 3րդ անգամ 4 շաբաթով ա արգելափակումը…

բայց գաղտնի ա չի ասի… ոճից, բանից չեք զգու՞մ ով կարա լինի…

ivy
24.11.2012, 01:13
Մալխաս, միաժամանակ արեցինք գրառումը, իմն էլ՝ հենց քո մասին էր, ո՞նց են ասում՝ երկար ես ապրելու, թե նման մի բան :))

Malxas
24.11.2012, 01:17
Ի դեպ, բացի ինձնից էլի մարդ կա՞, ում մտքով անցել ա, որ «Խենթը» Մալխասն ա գրել:

Էդ շատ ավագ, որ ասում էիր ինձ նկատի ունեիր ուրեմն :angry :D
Այվի ջան, չեմ թաքցնում իմ տարիքը, բայց էստեղ գրելն էլ էն չի, հետո քեզ կասեմ ;) Իմ կողմից միայն ավելացնեմ, որ գեղեցիկ աղջիկների նկատմամբ դեռ անտարբեր չեմ և հաճախ նրանք են ինձ ոգեշնչուն, որ ստեղծագործեմ: Հիմա կսկսեմ կարդալ «Խենթը»: Տեսնեմ էդ ով է սկսել իմ ոճով գրել :))
Իսկ իմ պատմվածքները ընդհանուր առմամբ երեքն են, որովհետև մրցույթի կաղզմակերպիչների հետ պայմանավորվել եմ, որ երեք պրիզն էլ ինձ տան :P

Mephistopheles
24.11.2012, 01:17
չսպանեք, բայց ինձ էլ հինգը դուր էկավ :)) (որոշ վերապահումներով)
ուրեմն որ սկսեցի կարդալ, մտածեցի՝ ըհը, բանակային կյանքի մասին գրող հայտնի ժամանակակից գրողն ա, որոշել ա կայֆավատ լինի, քաղցր-մեղցր հայերեն ա խոդի տվել: զանգ ընկերոջը: չէ, ինքը չի: ուրեմն հեղինակը լուրջ էդ քաղցր-մեղցր լեզուն ա օգտագործել: չէ, բանակի հետ չի ուտվում էդ լեզուն: ախր եթե բանակի մասին էլ չլիներ: մեկը արտաքնոց բառը շատ արհեստական ա: ինչևէ, էսքան քննադատելուց հետո առայժմ միակ գործն ա, որ գոնե մի քիչ դուրս էկավ :))

really?… մի հատ վերլուծե՞ք էլի… հավես չկա մի անգամ էլ կարդամ…

ivy
24.11.2012, 01:19
Վերջ, ես քվեարկում եմ :))

Malxas
24.11.2012, 01:24
Ի դեպ, բացի ինձնից էլի մարդ կա՞, ում մտքով անցել ա, որ «Խենթը» Մալխասն ա գրել:

Այվի ջան, կարդացի «Խենթը»: Չէէէէէ, ես չէի գրել...

ivy
24.11.2012, 01:27
Այվի ջան, կարդացի «Խենթը»: Չէէէէէ, ես չէի գրել...

Ինչ-որ կասկածելիորեն շուտ կարդացիր :acute

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:27
Մի կտոր երջանկությունը... ուրեմն ուզում եմ քլնգել, վատ խոսքեր ասել, թե՝ երկխոսություններն արհեստական են, սենց նենց, բայց նենց լեզուս չի պտտվում, որովհետև հեղինակը հաստատ դեռահաս ռոմանտիկ մի աղջնակ ա, որը հոգու ճիչի փոխարեն փորձել ա պատմվածք գրել: Մի խոսքով, հեղինակ ջան, պատմվածքդ վատն ա, շատ վատը, բայց խնդրում եմ՝ մի հուսահատվիր: Ուղղակի անընդհատ գրի: Ոչինչ, էդ տարիքում ես էլ եմ սենց բաներ գրել ու թաքուն-թաքուն պահել :))

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:28
really?… մի հատ վերլուծե՞ք էլի… հավես չկա մի անգամ էլ կարդամ…

այ մարդ, ի՞նչ վերլուծել: մտահղացումն օրիգինալ էր: ճիշտ ա՝ լեզուն սպանեց-թողեց: բայց իրոք հավես աշխատանք էր:

Mephistopheles
24.11.2012, 01:30
Մի կտոր երջանկությունը... ուրեմն ուզում եմ քլնգել, վատ խոսքեր ասել, թե՝ երկխոսություններն արհեստական են, սենց նենց, բայց նենց լեզուս չի պտտվում, որովհետև հեղինակը հաստատ դեռահաս ռոմանտիկ մի աղջնակ ա, որը հոգու ճիչի փոխարեն փորձել ա պատմվածք գրել: Մի խոսքով, հեղինակ ջան, պատմվածքդ վատն ա, շատ վատը, բայց խնդրում եմ՝ մի հուսահատվիր: Ուղղակի անընդհատ գրի: Ոչինչ, էդ տարիքում ես էլ եմ սենց բաներ գրել ու թաքուն-թաքուն պահել :))

մի քլնգի հա՞… էտի հեշտ ա… դուռակություն ա…

Mephistopheles
24.11.2012, 01:32
այ մարդ, ի՞նչ վերլուծել: մտահղացումն օրիգինալ էր: ճիշտ ա՝ լեզուն սպանեց-թողեց: բայց իրոք հավես աշխատանք էր:

ի՞նչն էր հավես…

Malxas
24.11.2012, 01:32
Ինչ-որ կասկածելիորեն շուտ կարդացիր :acute

Ինչ ուշադիր ես բայց: :oy Սկիզբը կարդացի: Բայց եթե ուզում ես խոստովանեմ, որ ես եմ գրել, ոչ մի խնդիր չկա, որովհետև ես քեզ անսահման լավ եմ տրամադրված :))

Mephistopheles
24.11.2012, 01:33
Ժող մի բան կարամ հաստատ ասեմ… ակումբցի մասնակիցը հաստատ անընդհատ էս էջն ա գալիս, բայց կարծիք չի գրում…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:33
ի՞նչն էր հավես…

զուգարանում քամակը բաց պոեզիա կարդալը: իհարկե, եթե հեղինակը մի քիչ ավելի հարուստ երևակայություն ունենար, կնշեր, թե կոնկրետ ինչ էր կարդում Ղազարյանը, բայց դե :))


քլնգելս չի գալիս, աչքիս մեծացել եմ :)) համ էլ քլունգս պահում եմ ավագ սերնդի անտաղանդներին: դեռահասներին քլնգելու կարիք չկա, իրանք նուրբ հոգի ունեն :))

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:35
Ժող մի բան կարամ հաստատ ասեմ… ակումբցի մասնակիցը հաստատ անընդհատ էս էջն ա գալիս, բայց կարծիք չի գրում…

մի ակումբցի կա, էս էջից դուրս չի գալիս: բայց կարդացածս առաջին ութի մեջ հաստատ ինքը չկա:

Գալաթեա
24.11.2012, 01:37
Էս ինչ մի կայֆերի մեջ եք առանց ձյաձի, մարդ մի հատ ոտքը չքաշի:
Մեկ-մեկ քլնգեմ, թե՞ ոնց :)

Շինարար
24.11.2012, 01:39
Բոլոր նկարագրությունները, բանակային կյանքի դրվագը ու պատմության ավարտը:

Իսկ ինձ Բոյով Ճուտը, ինքը մեր վաշտից ա եղել:D մեկ էլ Ղազարյանը, մեր սպաներից էր:D

ivy
24.11.2012, 01:39
Մի կտոր երջանկությունը... ուրեմն ուզում եմ քլնգել, վատ խոսքեր ասել, թե՝ երկխոսություններն արհեստական են, սենց նենց, բայց նենց լեզուս չի պտտվում, որովհետև հեղինակը հաստատ դեռահաս ռոմանտիկ մի աղջնակ ա, որը հոգու ճիչի փոխարեն փորձել ա պատմվածք գրել: Մի խոսքով, հեղինակ ջան, պատմվածքդ վատն ա, շատ վատը, բայց խնդրում եմ՝ մի հուսահատվիր: Ուղղակի անընդհատ գրի: Ոչինչ, էդ տարիքում ես էլ եմ սենց բաներ գրել ու թաքուն-թաքուն պահել :))

Սա մեր էն թաքուն թեմայի հերոսուհին ա :D

Mephistopheles
24.11.2012, 01:39
Էս ինչ մի կայֆերի մեջ եք առանց ձյաձի, մարդ մի հատ ոտքը չքաշի:
Մեկ-մեկ քլնգեմ, թե՞ ոնց :)

ինչի կարդացել ե՞ս…

Ծով
24.11.2012, 01:39
ժող ջան, էսօր կապրիզնի տրամ ա մոտս, որ խնդրեմ խորհուրդ կտաք՝ որից սկսեմ...տխուր չլինի էլի շատ…:)

ivy
24.11.2012, 01:40
Իսկ ինձ Բոյով Ճուտը, ինքը մեր վաշտից ա եղել:D մեկ էլ Ղազարյանը, մեր սպաներից էր:D

աաաաաաաաաաաաա :D

Mephistopheles
24.11.2012, 01:40
մի ակումբցի կա, էս էջից դուրս չի գալիս: բայց կարդացածս առաջին ութի մեջ հաստատ ինքը չկա:

հեչ չգիտեմ ում մասին ա խոսքը… ո՞վ ա…

Գալաթեա
24.11.2012, 01:41
ինչի կարդացել ե՞ս…

Գործի տեղն ինձ կոտորելով, վառատնիկիցս բռնած կոմպի առաջ քաշ տալով, երեսս զոռով դեպի կոմպը շրջելով մի քանիսը կարդացել եմ:

ivy
24.11.2012, 01:41
ժող ջան, էսօր կապրիզնի տրամ ա մոտս, որ խնդրեմ խորհուրդ կտաք՝ որից սկսեմ...տխուր չլինի էլի շատ…:)

Գնա քնելու, Ծով ջան :))

Mephistopheles
24.11.2012, 01:42
Իսկ ինձ Բոյով Ճուտը, ինքը մեր վաշտից ա եղել:D մեկ էլ Ղազարյանը, մեր սպաներից էր:D

Շին, կներես ապեր… ես իրականում գրականության մեջ էդքան էլ չկամ… ես ընդհանրապես ճարտարապետի աչքով եմ նայում ու շատ հավանական ա որ սխալ դատողություններ անեմ՝ ոչ գրական…

Գալաթեա
24.11.2012, 01:42
Իսկ ինձ Բոյով Ճուտը, ինքը մեր վաշտից ա եղել:D մեկ էլ Ղազարյանը, մեր սպաներից էր:D

Էդ պատմությունից խաբար ե՞ս :)

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:42
Թռչե՞լ, թե՞ սողալն էլ կարդացի: Ոնց որ կռահում եմ՝ հեղինակն ով ա: Ինքը ակումբցի չի, էլի Հավաքածուի նախկին մասնակիցներից ա: Հեղինակն ակնհայտորեն գրելու շնորհք ունի, բայց կոնկրետ էս գործը շատ թույլ էր: Մեկ էլ երեխայի խոսքի հետ կապված դիտողություն. բացի թլիկ խոսելուց, երեխաների խոսքը շատ ուրիշ բաներով էլ է տարբերվում մեծահասակներինից: Պետք ա ուշադիր լինել:

Ու մեկ էլ իններորդ հարկն ու պատշգամբն ինչ-որ ծանոթ էին :D

Mephistopheles
24.11.2012, 01:43
Գործի տեղն ինձ կոտորելով, վառատնիկիցս բռնած կոմպի առաջ քաշ տալով, երեսս զոռով դեպի կոմպը շրջելով մի քանիսը մի կարդացել եմ:

…Հենակետը հետաքրքիր էր չէ՞…

ivy
24.11.2012, 01:43
Իսկ ես յոթ տարբերակի համար քվեարկեցի :oy
Հետո երևի կգրեմ առանձին-առանձին:

Ծով
24.11.2012, 01:44
Գնա քնելու, Ծով ջան :))
վ սմիսլե տխուր ե՞ն:think

Շինարար
24.11.2012, 01:45
Շին, կներես ապեր… ես իրականում գրականության մեջ էդքան էլ չկամ… ես ընդհանրապես ճարտարապետի աչքով եմ նայում ու շատ հավանական ա որ սխալ դատողություններ անեմ՝ ոչ գրական…
Մեֆ ջան, արխային, հեղինակը ես չեմ: Ես տենց շատ վերջակետեր չեմ օգտագործում:)) Ես էլ լինեի, էլի արխային:

Էդ պատմությունից խաբար ե՞ս :)

Չէ, դեպքը բաց եմ թողել աչքիս, մենակ Ղազարյանն ու Բոյով Ճուտը համընկան, Կոտոշին էլ չեմ ճանաչում:))

Գալաթեա
24.11.2012, 01:45
…Հենակետը հետաքրքիր էր չէ՞…

Դժվարությամբ եմ կարդացել:
Բանակային տերմինալոգիան, հիմնականում ռուսերեն ու մականունների բազմությունը նեղում էր:
Արա դե չեմ սիրում էլի ես մականուններ:

Mephistopheles
24.11.2012, 01:48
Մեֆ ջան, արխային, հեղինակը ես չեմ: Ես տենց շատ վերջակետեր չեմ օգտագործում:)) Ես էլ լինեի, էլի արխային:

զգայուն եմ դառել Շին ջան…



Չէ, դեպքը բաց եմ թողել աչքիս, մենակ Ղազարյանն ու Բոյով Ճուտը համընկան, Կոտոշին էլ չեմ ճանաչում:))

իյա՛ Շի՞ն… քեզնից հետո ա եղե՞լ… կարող ա՞ դու ես գողացել էդ թղթերը… ապեր տար տուր, Ղազարյանը հես ա քաքելու ա տակը… լուծ ա…

Գալաթեա
24.11.2012, 01:50
Թռչե՞լ, թե՞ սողալն էլ կարդացի: Ոնց որ կռահում եմ՝ հեղինակն ով ա: Ինքը ակումբցի չի, էլի Հավաքածուի նախկին մասնակիցներից ա: Հեղինակն ակնհայտորեն գրելու շնորհք ունի, բայց կոնկրետ էս գործը շատ թույլ էր: Մեկ էլ երեխայի խոսքի հետ կապված դիտողություն. բացի թլիկ խոսելուց, երեխաների խոսքը շատ ուրիշ բաներով էլ է տարբերվում մեծահասակներինից: Պետք ա ուշադիր լինել:

Ու մեկ էլ իններորդ հարկն ու պատշգամբն ինչ-որ ծանոթ էին :D

Էդ թլոշ պուճուրն էլ մեկ-մեկ մոռանում էր, որ թլոշ ա, լավ էլ արտասանում էր տառերը:
Ասածս ինչ ա, հետևողական ու ուշադիր ա պետք լինել:
Կամ թլոշ ա, կամ թլոշ չի:

Mephistopheles
24.11.2012, 01:51
Դժվարությամբ եմ կարդացել:
Բանակային տերմինալոգիան, հիմնականում ռուսերեն ու մականունների բազմությունը նեղում էր:
Արա դե չեմ սիրում էլի ես մականուններ:

Գալ, վերջը էդ թուղթը գտա՞ն թե չէ… կարծեմ չէին գտել, մոռացել եմ, կամ էլ լավ չեմ հասկացել…

Գալ, դու գործ չունես ներկայացրած չէ՞…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:51
Դեկտեմբերն էլ կարդացի: Էլի. հեղինակը գրելուց հեռու չի, բայց կոնկրետ գործը թույլ էր, չնայած տեղ-տեղ հավեսին արտահայտություններ կային (աշխարհի վերջ լոռվա բարբառով :D ): Ամեն դեպքում, բազմաթիվ բազմակետերն ահավոր խանգարում էին: Հեղինակ ջան, խորհուրդ լսի, բազմակետերից հեռու մնա: Նրանք նախատեսված են միայն ու միայն հոգու ճիչ ժանրի համար: Պատմվածքներում վերջակետերն ավելի հարմար են :))

Mephistopheles
24.11.2012, 01:52
Իսկ ես յոթ տարբերակի համար քվեարկեցի :oy
Հետո երևի կգրեմ առանձին-առանձին:

աբրիս… աչքս մտար… շատ ճիշտ որում ես կայացրել…

ivy
24.11.2012, 01:53
տեղ-տեղ հավեսին արտահայտություններ կային (աշխարհի վերջ լոռվա բարբառով :D ):

Էդ արտահայտությունը ինձ էլ էր լրիվ տարել, քվեարկել եմ էդ տարբերակի համար :)

ivy
24.11.2012, 01:53
աբրիս… աչքս մտար… շատ ճիշտ որում ես կայացրել…

Հա, Մեֆ, լրիվ ճիշտ ո*ում :D

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 01:54
Անվերնագիր 3-ն էլ ա Հավաքածուի հին մասնակիցներից:

Շինարար
24.11.2012, 01:55
իյա՛ Շի՞ն… քեզնից հետո ա եղե՞լ… կարող ա՞ դու ես գողացել էդ թղթերը… ապեր տար տուր, Ղազարյանը հես ա քաքելու ա տակը… լուծ ա…
Ես տենց վաղտերը բուշլատի աստառից էի օգտվում:oy

Mephistopheles
24.11.2012, 01:55
Հա, Մեֆ, լրիվ ճիշտ ո*ում :D

գնա՛… ես քո մասին շատ լավ կարծիք ունեի, բայց ոնց որ հասկացա սխալվել եմ…

Գալաթեա
24.11.2012, 01:56
Գալ, վերջը էդ թուղթը գտա՞ն թե չէ… կարծեմ չէին գտել, մոռացել եմ, կամ էլ լավ չեմ հասկացել…

Գալ, դու գործ չունես ներկայացրած չէ՞…

Էն Գետնահարկը որ կարդացի, ինձ թվաց ունեմ :D
Իմ սիրած ժանրն ա վերցրած, mystery, supernatural crap.
Բայց թույլ էր, ես ավելի լավ կգրեի:
Ես էն Սահմանների Առաքյալն եմ ուզում ինձ ստիպեմ մինչև վերջ կարդամ, չեմ կարողանում, ի՞նչ անեմ :noti

Mephistopheles
24.11.2012, 01:56
Անվերնագիր 3-ն էլ ա Հավաքածուի հին մասնակիցներից:

էդ ո՞րն ա…

ivy
24.11.2012, 01:57
գնա՛… ես քո մասին շատ լավ կարծիք ունեի, բայց ոնց որ հասկացա սխալվել եմ…

Ախ ախ ախ, քրքրվեցի :D

Mephistopheles
24.11.2012, 01:57
Էն Գետնահարկը որ կարդացի, ինձ թվաց ունեմ :D
Իմ սիրած ժանրն ա վերցրած, mystery, supernatural crap.
Բայց թույլ էր, ես ավելի լավ կգրեի:
Ես էն Սահմանների Առաքյալն եմ ուզում ինձ ստիպեմ մինչև վերջ կարդամ, չեմ կարողանում, ի՞նչ անեմ :noti

բայց չունես չէ՞…

Mephistopheles
24.11.2012, 01:59
Ախ ախ ախ, քրքրվեցի :D

ինչ ուզում ես եղի… ուզում ես տրաքի… 300 դոլարը եթե դրան ես տալու, ուրեմն էդքան ա ճաշակդ… գնա՛

Գալաթեա
24.11.2012, 01:59
բայց չունես չէ՞…

Ինչի՞ ջան, վախենում ես գրածիս վրա ախկո արած լինես, նեղանա՞մ :D

Ծով
24.11.2012, 02:00
լոլիկը դուրս չեկավ:) ինձ թվաց` հեղինակը Դիանա Գրիգորյանն ա, անցանք առաջ...

ivy
24.11.2012, 02:00
ինչ ուզում ես եղի… ուզում ես տրաքի… 300 դոլարը եթե դրան ես տալու, ուրեմն էդքան ա ճաշակդ… գնա՛

Իմ գործը էղածի միջից ընտրելն ա, տվողը ես չեմ :pardon

Գալաթեա
24.11.2012, 02:01
լոլիկը դուրս չեկավ:) ինձ թվաց` հեղինակը Դիանա Գրիգորյանն ա, անցանք առաջ...

Դու Դիանային դեռ չես հասել, Ծով :D :D

ivy
24.11.2012, 02:01
լոլիկը դուրս չեկավ:) ինձ թվաց` հեղինակը Դիանա Գրիգորյանն ա, անցանք առաջ...

Դու որոշեցիր սկզբից սկսել :)

Mephistopheles
24.11.2012, 02:02
Իմ գործը էղածի միջից ընտրելն ա, տվողը ես չեմ :pardon

էտի քո գործը չի… դու ես քեզ էդ գործը վերագրել… կարայիր չքվեարկեիր… կարայիր քվեարկեիր, ասենք "Խենթ"-ի օգտին…

Գալաթեա
24.11.2012, 02:04
Ժող ջան, բայց Հավաքածուի ժողովուրդը սովոր ա՞ նման քլնգախառը քննարկումների:
Մենք սովոր ենք, գլխներիս գալիքը գիտենք, բայց նենց չլինի մարդկանց վիրավորենք թողենք:

ivy
24.11.2012, 02:06
էտի քո գործը չի… դու ես քեզ էդ գործը վերագրել… կարայիր չքվեարկեիր… կարայիր քվեարկեիր, ասենք "Խենթ"-ի օգտին…

Հա, Մեֆ, ես Խենթի օգտին էլ եմ քվեարկել, ասեցի յոթ տարբերակ եմ ընտրել:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:07
Գետնահարկը կարդացի, ոնց որ հեղինակին էլ տեղը բերեցի (ես իրա ցավը տանեմ): Գիտե՞ք ինչը դուրս էկավ: Որ գրագետ էր, աշխատած էր, ոչ թե արագ-արագ խզբզած-ուղարկած: Բայց վերջը թույլ էր:

Mephistopheles
24.11.2012, 02:07
Ժող ջան, բայց Հավաքածուի ժողովուրդը սովոր ա՞ նման քլնգախառը քննարկումների:
Մենք սովոր ենք, գլխներիս գալիքը գիտենք, բայց նենց չլինի մարդկանց վիրավորենք թողենք:

կսովորեն… եթե սովոր չեն, թող գրելը թարգեն, կամ գրել սովորեն…

ivy
24.11.2012, 02:07
Ժող ջան, բայց Հավաքածուի ժողովուրդը սովոր ա՞ նման քլնգախառը քննարկումների:
Մենք սովոր ենք, գլխներիս գալիքը գիտենք, բայց նենց չլինի մարդկանց վիրավորենք թողենք:

Իրենք էլ բեթարի են սովոր, էն ինչ էր անում ժյուրին... Բայց դե կարելի ա նենց անել, որ ստեղ գոնե տենց չլինի:

Mephistopheles
24.11.2012, 02:07
Հա, Մեֆ, ես Խենթի օգտին էլ եմ քվեարկել, ասեցի յոթ տարբերակ եմ ընտրել:

հա՞… էլ ո՞ր տարբերակի օգտին ես քվեարկել…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:08
Ժող ջան, բայց Հավաքածուի ժողովուրդը սովոր ա՞ նման քլնգախառը քննարկումների:
Մենք սովոր ենք, գլխներիս գալիքը գիտենք, բայց նենց չլինի մարդկանց վիրավորենք թողենք:

Գալ, հավաքածուի յոթ հարկանի քլունգների համեմատ սրանք գովասանքի խոսքեր են: Բայց մեկ ա հավաքածուի ժողովուրդը տենց էլ չի սովորում քլնգին :D

Malxas
24.11.2012, 02:08
Հա, Մեֆ, ես Խենթի օգտին էլ եմ քվեարկել, ասեցի յոթ տարբերակ եմ ընտրել:

Ապրես, 300 - ից 100 քոնն է :)

Mephistopheles
24.11.2012, 02:09
Դու Դիանային դեռ չես հասել, Ծով :D :D

Գալ Դիանայի հետ իմ հարաբերությունները ոնց ե՞ն… ես կարդացել ե՞մ մինչև 13 են կարդացել…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:10
կսովորեն… եթե սովոր չեն, թող գրելը թարգեն, կամ գրել սովորեն…

Մեֆ, մարդ կա ոչ սովորում ա, ոչ գրելն ա թարգում :D

Ի դեպ, Բայի ներմուծած հավաքածուական տերմինն էս մրցույթում դեռ չեմ օգտագործել, ինչը նշանակում ա առայժմ էդ աստիճանի վատ գործեր չեմ կարդացել :D

Շինարար
24.11.2012, 02:10
Գալ, հավաքածուի յոթ հարկանի քլունգների համեմատ սրանք գովասանքի խոսքեր են: Բայց մեկ ա հավաքածուի ժողովուրդը տենց էլ չի սովորում քլնգին :D

Չի էլ սովորի, Բյուր ջան: Դուք՝ ստեղծագործողներդ, մի ուրիշ տեսակի փխրուն ժողովուրդ եք: Մեր՝ ընթերցողների էլ դա մի ուրիշ տեսակի հեչ վեջը չի:

Ծով
24.11.2012, 02:10
անվերնագիր մեկ. չեմ ձգում, ներողություն եմ խնդրում հեղինակից մրցույթից հետո անպայման կկարդամ:)

Գալաթեա
24.11.2012, 02:11
Գալ, հավաքածուի յոթ հարկանի քլունգների համեմատ սրանք գովասանքի խոսքեր են: Բայց մեկ ա հավաքածուի ժողովուրդը տենց էլ չի սովորում քլնգին :D

Հա՞:
Դե որ տենց ասեմ էլի, ասեմ, որ սպասուհի ունեցող ժամանակակից կանայք երբեք իրենց առևտուրն, այն էլ մեկ կիլոգրամ պամիդորի, անձամբ չեն անում:
Դրա համար շոֆեռ կա, փերսընըլ shopper կա:
Իմացեք էլի, գյոռս չեմ տանելու:

Գալաթեա
24.11.2012, 02:13
Գալ Դիանայի հետ իմ հարաբերությունները ոնց ե՞ն… ես կարդացել ե՞մ մինչև 13 են կարդացել…

Մեֆ, Դիանան էն անտաղանդ սերիալագիրն ա Առմենիայի :D
Բայց որ մտածում ես, ստեղի սերիալում աղջկա կերպարին շատ քնքշիկ են վերաբերում:
Դիանայի գրած կնանիքին ցբխում են պատերով ամբողջ օրը:

Mephistopheles
24.11.2012, 02:14
Մեֆ, մարդ կա ոչ սովորում ա, ոչ գրելն ա թարգում :D

Ի դեպ, Բայի ներմուծած հավաքածուական տերմինն էս մրցույթում դեռ չեմ օգտագործել, ինչը նշանակում ա առայժմ էդ աստիճանի վատ գործեր չեմ կարդացել :D

wow…սրանից վատն էլ ե՞ս կարդացել…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:15
wow…սրանից վատն էլ ե՞ս կարդացել…

բա Մեֆ :))

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:16
Հա՞:
Դե որ տենց ասեմ էլի, ասեմ, որ սպասուհի ունեցող ժամանակակից կանայք երբեք իրենց առևտուրն, այն էլ մեկ կիլոգրամ պամիդորի, անձամբ չեն անում:
Դրա համար շոֆեռ կա, փերսընըլ shopper կա:
Իմացեք էլի, գյոռս չեմ տանելու:

յա, բայց ինքը իրա ուզածին միշտ հասնում ա :D
լավ, լոլիկի հեղինակն էլ ա էրեխա էրևում, պետք չի շատ թունդ :))

Mephistopheles
24.11.2012, 02:16
Մեֆ, Դիանան էն անտաղանդ սերիալագիրն ա Առմենիայի :D
Բայց որ մտածում ես, ստեղի սերիալում աղջկա կերպարին շատ քնքշիկ են վերաբերում:
Դիանայի գրած կնանիքին ցբխում են պատերով ամբողջ օրը:

Ես ասի Դիանան Ակումբից ա… դե հասկանում ես, էլի ես ինձ մի քիչ պտի շնորհքին պահեմ Գալ ջան…

Mephistopheles
24.11.2012, 02:17
Ժող, բայց խի՞ 17 հատ… մի քիչ շատ չի՞…

Շինարար
24.11.2012, 02:18
լավ, լոլիկի հեղինակն էլ ա էրեխա էրևում, պետք չի շատ թունդ :))

Եթե բարեխոսովի ա, ես էլ Գագոյի երազանքի համար եմ բարեխոսում, հերոսներից մեկը ես եմ, աչքիս:oy բայց ոչ Գագոն, և ոչ էլ իր երազանքը:

Ուլուանա
24.11.2012, 02:19
Դեռ առաջին երեքն եմ կարդացել։ Դրանց մասին գրեմ, մնացածն էլ՝ ընթացքում քիչ–քիչ։

1. «Մի կիլո լոլիկի պատմությունը»
Համաձայն եմ Մեֆի հետ, որ պատմվածքը պոտենցիալ ուներ, բայց... Էստեղ լիքը բայցեր կան։ Նախ, ինչպես արդեն նշեցին, խոսակցությունը բնական ու համոզիչ չէր։ Տիկնոջ կերպարը մի տեսակ չափազանցված, դզված–փչված էր։ Տեղ–տեղ հաջողված դիպուկ նկարագրություններ կային, ինչն ուղղակի ցույց էր տալիս, որ հեղինակը լավ ստեղծագործելու ունակ է։ Պատմվածքի հանգուցալուծումն էլ չհավանեցի. ինչ–որ շատ աչք մտցվող «արդարացի զուգադիպություն» ստացվեց, ընթերցողին հատուկ ցնցելու միտում էր նկատվում։

2. Անվերնագիր–1
Մեֆի ասած քնելու վախից մինչև վերջ չկարդացի։ Չնայած Մեֆը ոնց որ թե ուրիշ պատմվածքների ժամանակ էր քնել, բայց ես էս մեկի սկիզբը մի քիչ կարդալուց արդեն զգացի, որ քունը նենգորեն մոտենում է, ու մտածեցի, որ չարժե դա թույլ տալ։ Ենթադրում եմ, որ ասելիք ուներ, բայց անհասկանալի կետադրական նշանները մի կողմից, շարադրանքի ձգձգվածությունը՝ մյուս կողմից, չթողեցին, որ բան հասկանամ։ Բայց ինձ թվում է՝ էդ տարօրինակ կետադրության պատճառով էս գործն ավելի շատ փնովվեց, քան արժանի էր։ Ինչևէ, թող սա դաս լինի բոլոր ստեղծագործողների համար, որ գրելիս ուշադրություն դարձնեն ոչ միայն բովանդակությանը, այլև տեքստը հավաքելու ձևին։ Գործող անձանց անունների դիմաց դրված էդ գծիկներն ու փակագծի փոխարեն թեք գծերը բավական դժվարընթեռնելի էին դարձնում գրվածքը։

Ի դեպ, հանուն արդարության պիտի ասեմ, որ տվյալ տարբերակի բնօրինակ տեքստը, որը պատճենել եմ այստեղ, շատ ավելի ընթեռնելի տեսք ուներ՝ ըստ երևույթին՝ ձեռքով դրված բազմաթիվ բացատների շնորհիվ, որոնք, սակայն, պատճենելիս չէին կարող պահպանվել, իսկ նորից հատիկ–հատիկ էդքան բացատներ շարելն առանց չափազանցության ահռելի գործ է, ու չարժեր ակնկալել, որ տեղադրողը պիտի էդքան ժամանակ ծախսի տեքստի գեղարվեստական ձևավորման վրա։ Նման բաները պետք է հաշվի առնել։ Բայց մարդիկ էնքան բողոքեցին սխալ կետադրական նշաններից, որ մտածեցի՝ մի քիչ անարդարացի կլինի, եթե դրա պատճառով շատերը չկարդան։ Հենց նոր գործող անձանց անունները թավատառ դարձրի ու լիքը բացատներ ջնջեցի։ Հուսով եմ՝ դրանից հետո ավելի լավ կկարդացվի։ Էս գործում կետադրության հետ կապված ինչ–որ նկատելի անգրագիտություն չկար իրականում, ավելի շուտ տեսողական առումով էր տեքստը դժվարընթեռնելի։

3. Քարահունջ
Հետաքրքիր պատկերներ, նկարագրություններ կային, բայց մեծ մասամբ շատ էին ծանրաբեռնված ածականներով և այլ նկարագրական բառերով։ Ավելի շուտ արձակ բանաստեղծություն էր հիշեցնում։ Նաև համաձայն եմ, որ սահյանական ինչ–որ բան կար, էն տարբերությամբ, որ Սահյանն ավելի պարզ ու անպաճույճ է գրում։ Հետո էդ բնույթի գրվածքի համար մի քիչ շատ էր երկար։ Կարելի էր ավելի կարճ կապել. ես որ կեսից արդեն զոռով էի կարդում։ Բայց ընդհանուր վատը չէր։

Mephistopheles
24.11.2012, 02:21
Եթե բարեխոսովի ա, ես էլ Գագոյի երազանքի համար եմ բարեխոսում, հերոսներից մեկը ես եմ, աչքիս:oy բայց ոչ Գագոն, և ոչ էլ իր երազանքը:

ապեր Գագոն էլ ըլնեիր, ոչինչ… դու գիտես իմ հայացքները… ես OK եմ… դու իմ մոտ խնդիր չունես…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:24
ի դեպ, ոնց հասկացա, չնայած ծավալային սահմանափակում ա դրվել, բայց տեղադրելուց չի ստուգվել՝ բոլոր գործերը տեղավորվու՞մ են 7500 նիշ սահմանափակման մեջ, թե՞ ոչ: առաքյալներն ակնհայտորեն խախտում ա էդ սահմանափակումը: դրա համար առանց խղճի խայթ զգալու մինչև վերջ չեմ կարդում ու չեմ քվեարկում էս մեկի օգտին:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:25
Եթե բարեխոսովի ա, ես էլ Գագոյի երազանքի համար եմ բարեխոսում, հերոսներից մեկը ես եմ, աչքիս:oy բայց ոչ Գագոն, և ոչ էլ իր երազանքը:

դու երևի հեղինակն ես կամ էլ խնձորը :))

Mephistopheles
24.11.2012, 02:26
Ժող, կարող ա՞ կարդում եք… ինձ ասեք որն եք ուզում, ես կասեմ արժե կարդալ թե չէ…

Գալաթեա
24.11.2012, 02:27
Ի դեպ, կարդացածներիցս դեռ միայն Գագոն եմ հավանել :)
Չի բացառվում, որ հեղինակին գիտեմ: Երկու հոգու հիշեցրեց ոճը, հումորը: Բայց տարբեր տողեր կարդալիս երկուսից մեկը աչքիս առաջ էր գալիս, նենց որ հաստատ չգիտեմ: Ի դեպ, էդ աչքիս առաջ եկողներիցս մեկը կարա մի երկու տող վերջերում ինադու ավելացրած լինի, որ այ սենց ինձ թողի շիվարած :D

Բնականությունն էր շատ հավես շարադրածի: Ինձ Տեխասում էի զգում, սեղաններից մեկի մոտ նստած: Էդ ամենին հետևելիս: Չէի պարում բայց կոտրտվելով: Եքա կնիկ եմ, հետն էլ ամուսնացած:
Գագոյի համբույրից բոլորովին վատ չզգացի: Թեև գրեթե գլխի էի ընկել, որ տենց մի բան լինելու ա: Էլի "American Beauty"-ն հիշեցի:
Ստեղ ինչ-որ կարծիք էր հնչել ավանդույթների պահպանման հետ կապված:) Սիրտս չամիչ ուզեց:

Վերջում ինձուինձ ժպտում էի էկրանին՝ ևս մեկ անգամ օֆիսում ամրապնդելով գժի իմ համբավը:

Mephistopheles
24.11.2012, 02:29
չբռնե՞մ Ատունեի Կկործանումը կարդամ…

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:30
Ժող, կարող ա՞ կարդում եք… ինձ ասեք որն եք ուզում, ես կասեմ արժե կարդալ թե չէ…

վերջին երեքին եմ հասել, էլ չեմ կարողանում ինձ համոզել, որ կարդամ

Mephistopheles
24.11.2012, 02:31
Ի դեպ, կարդացածներիցս դեռ միայն Գագոն եմ հավանել :)
Չի բացառվում, որ հեղինակին գիտեմ: Երկու հոգու հիշեցրեց ոճը, հումորը: Բայց տարբեր տողեր կարդալիս երկուսից մեկը աչքիս առաջ էր գալիս, նենց որ հաստատ չգիտեմ: Ի դեպ, էդ աչքիս առաջ եկողներիցս մեկը կարա մի երկու տող վերջերում ինադու ավելացրած լինի, որ այ սենց ինձ թողի շիվարած :D

Բնականությունն էր շատ հավես շարադրածի: Ինձ Տեխասում էի զգում, սեղաններից մեկի մոտ նստած: Էդ ամենին հետևելիս: Չէի պարում բայց կոտրտվելով: Եքա կնիկ եմ, հետն էլ ամուսնացած:
Գագոյի համբույրից բոլորովին վատ չզգացի: Թեև գրեթե գլխի էի ընկել, որ տենց մի բան լինելու ա: Էլի "American Beauty"-ն հիշեցի:
Ստեղ ինչ-որ կարծիք էր հնչել ավանդույթների պահմանման հետ կապված:) Սիրտս չամիչ ուզեց:

Վերջում ինձուինձ ժպտում էի էկրանին՝ ևս մեկ անգամ օֆիսում ամրապնդելով գժի իմ համբավը:

ինձ դրա վերջը չհամոզեց… շուշուտ wrap up ա արել պրծել ա…

Շինարար
24.11.2012, 02:32
վերջին երեքին եմ հասել, էլ չեմ կարողանում ինձ համոզել, որ կարդամ

Ասա, որ 14-ի ոճը Վանոյի կամ Մաթևոսյանի ոճի հետ հեչ կապ չուներ: Մի տեսակ նեղված եմ ինձ զգում էդ համեմատությունից:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:33
չբռնե՞մ Ատունեի Կկործանումը կարդամ…

էդ ո՞րն ա:

կարո՞ղ ա թռել եմ :oy

Գալաթեա
24.11.2012, 02:33
ինձ դրա վերջը չհամոզեց… շուշուտ wrap up ա արել պրծել ա…

Գետնահարկի վերջն էլ ա տենց արած:
Կարա նրանից լինի, որ Ակումբցիներ են հեղինակները ու էնքան ժամանակ չեն ունեցել, որքան Հավաքածուի ժողովուրդը:

Գալաթեա
24.11.2012, 02:35
Ասա, որ 14-ի ո-ը Վանոյի կամ Մաթևոսյանի ոճի հետ հեչ կապ չուներ: Մի տեսակ նեղված եմ ինձ զգում էդ համեմատությունից:

Շին, լավ էլի :D
Պասի գնամ կարդամ գամ:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:35
Ասա, որ 14-ի ոճը Վանոյի կամ Մաթևոսյանի ոճի հետ հեչ կապ չուներ: Մի տեսակ նեղված եմ ինձ զգում էդ համեմատությունից:

Վանո չգիտեմ, բայց ի՞նչ Մաթևոսյան: Սկի չկարողացա ինձ ստիպել, որ վերջացնեմ:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:38
Գետնահարկի վերջն էլ ա տենց արած:
Կարա նրանից լինի, որ Ակումբցիներ են հեղինակները ու էնքան ժամանակ չեն ունեցել, որքան Հավաքածուի ժողովուրդը:

Գալ, ինձ թվում ա՝ ոչ թե ժամանակի հարց ա, այլ սահմանափակման: Ուղղակի որոշ մարդիկ լրիվ իգնոր են արել, որ սահմանափակում կա նիշերի, բոլ-բոլ գրել են: Ինձ թվում ա՝ նրանց ի սկզբանե պետք ա որակազրկել ու ասել՝ պաշոլներդ քաշեք, ձե՞ռ եք առնում, կրկնակի երկարության բաներ եք ուղարկում: Մի երկու բառ չի էղածը, որ ասես հա:

ivy
24.11.2012, 02:39
Առաքյալները իմ ամենահավանած տարբերակն ա:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:42
Առաքյալները իմ ամենահավանած տարբերակն ա:

Վերջը ստիպելու ես մինչև վերջ կարդամ :D եթե նույնիսկ ամենալավն ա, մեկ ա, ոչ արդար մրցակցության պայմաններում ա: Եթե Գետնահարկի հեղինակին էլ էդքան տարածք տային, պատկերացնում եմ՝ ինչեր կգրեր:

Շինարար
24.11.2012, 02:43
Առաքյալները իմ ամենահավանած տարբերակն ա:

Չգիտեմ, կարող ա՝ իրոք շատ լավն ա: Կարող ա՝ եթե հենց սկզբից տենց հավակնոտ համեմատություն չկարդայի, լրիվ ուրիշ հայացքով կարդայի դա: Ի վերջո, հանճարեղ գործեր ստեղ չկան, ու չորս պատմվածք կարողացել եմ առանձնացնել ու քվեարկել, բայց էդ համեմատությունից հետո կարդացածս լրիվ ուրիշ տպավորություն թողեց վրաս:

Գալաթեա
24.11.2012, 02:43
Գալ, ինձ թվում ա՝ ոչ թե ժամանակի հարց ա, այլ սահմանափակման: Ուղղակի որոշ մարդիկ լրիվ իգնոր են արել, որ սահմանափակում կա նիշերի, բոլ-բոլ գրել են: Ինձ թվում ա՝ նրանց ի սկզբանե պետք ա որակազրկել ու ասել՝ պաշոլներդ քաշեք, ձե՞ռ եք առնում, կրկնակի երկարության բաներ եք ուղարկում: Մի երկու բառ չի էղածը, որ ասես հա:

Դե հա, եթե սահմանափակում կար, բոլորը պետք ա դա պահեին:
Երգիրը երգիր չի:

Թարսի պես էս սահմանափակումը խախտած երկար գործերը չեն կարդացվում, որ ասես՝ օգտվել են, լավ են արել, զատո լավ են գրել:

ivy
24.11.2012, 02:44
Վերջը ստիպելու ես մինչև վերջ կարդամ :D եթե նույնիսկ ամենալավն ա, մեկ ա, ոչ արդար մրցակցության պայմաններում ա: Եթե Գետնահարկի հեղինակին էլ էդքան տարածք տային, պատկերացնում եմ՝ ինչեր կգրեր:

Էդ Գետնահարկի անունը մի տվեք էլի, թե ինչն եք տենց հավանել, ես զարմացած եմ մնում...

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:47
Էդ Գետնահարկի անունը մի տվեք էլի, թե ինչն եք տենց հավանել, ես զարմացած եմ մնում...

պատեր լպստելը :P

ivy
24.11.2012, 02:47
Առաջին նախադասությունը լրիվ վերջն էր, նենց գրավեց ուշադրությունս, բայց հետո քիչ էր մնում կիսատ թողնեի...

ivy
24.11.2012, 02:48
պատեր լպստելը :P

Դե էդ եմ ասում՝ առաջին նախադասությունը:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:50
Դե էդ եմ ասում՝ առաջին նախադասությունը:

բա կոկորդի բետոնը :))

ivy
24.11.2012, 02:51
Դուք ստեղ բոլորդ նրբաճաշակ իզվռաշեններ եք :))

Գալաթեա
24.11.2012, 02:53
Ուֆ դե չեմ կարողանում կարդամ էլի առաքյալները:
Ինչի՞ են մարդիկ բառեր հորինում, քիչ կա՞:
Վերելակապատ, դպրոցատարիք, անխաբելի... մի տեսակ չեմ կարողանում իմաստի մեջ մտնեմ, լռվում եմ էդ բառերի վրա:
Արցունքառում ի՞նչ ա նշանակում:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:55
Դուք ստեղ բոլորդ նրբաճաշակ իզվռաշեններ եք :))
Նրաբաճաշակ իզվռաշեն :)) գնամ սփյուռքում թազա անուն սարքեմ

Շինարար
24.11.2012, 02:57
Ուֆ դե չեմ կարողանում կարդամ էլի առաքյալները:
Ինչի՞ են մարդիկ բառեր հորինում, քիչ կա՞:
Վերելակապատ, դպրոցատարիք, անխաբելի... մի տեսակ չեմ կարողանում իմաստի մեջ մտնեմ, լռվում եմ էդ բառերի վրա:
Արցունքառում ի՞նչ ա նշանակում:

Ու էդ բոլորի կողքին չգիտես ինչու՝ վալյերանկա, ախր, եթե դպրոցատարիք, ուրեմն կատվախոտ, չէ՞:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 02:58
Ու էդ բոլորի կողքին չգիտես ինչու՝ վալյերանկա, ախր, եթե դպրոցատարիք, ուրեմն կատվախոտ, չէ՞:

ընդ որում՝ յ-ով

Գալաթեա
24.11.2012, 02:59
Ու էդ բոլորի կողքին չգիտես ինչու՝ վալյերանկա, ախր, եթե դպրոցատարիք, ուրեմն կատվախոտ, չէ՞:

Դու միանգամայն իրավացի եք:
Կամ ՝միանգիրավացի:

ivy
24.11.2012, 03:02
Ժողովորդ, մի հատ էն Խենթը կարդացեք, էլի: Ես կարծում եմ, որ դա Մալխասն ա: Ու էն տողադարձները հուշում են, որ դա արդեն ուրիշ ֆորմատի համար էլ ա սարքած եղել: Դե ինքը հա ինչ-որ պատմական բաներ ա գրում, տպում:

Գալաթեա
24.11.2012, 03:04
Ժողովորդ, մի հատ էն Խենթը կարդացեք, էլի: Ես կարծում եմ, որ դա Մալխասն ա: Ու էն տողադարձները հուշում են, որ դա արդեն ուրիշ ֆորմատի համար էլ ա սարքած եղել: Դե ինքը հա ինչ-որ պատմական բաներ ա գրում, տպում:

Եթե բառեր չի հորինել, կկարդամ :)
Գնացի:

Գալաթեա
24.11.2012, 03:06
Երկար ա :(

ivy
24.11.2012, 03:06
Հա, լիքը հորինած բառ կա Առաքյալների մեջ, բայց ինձ ամենաշատն էր հուզել բոլոր տասնյոթ պատմվածքներից, ու նույնիսկ դուր էր եկել, թե ոնց էր սկիզբը մի տեսակ առանձնացված շարունակությունից, ինչ-որ հետաքրքիր բան կար դրա մեջ, ինձ դուր եկավ: Հոգի կար մեջը: Իսկ դուք բետոնած կոկորդներով բռնաբարված կնանիք եք սիրում, ախ, ախ, ախ :cry

Mephistopheles
24.11.2012, 03:10
ընդհանրապես երբ մրցույթներ են լինում իհարկե չես սպասում որ հանճարեղ գործեր լինեն, բայց համենայն դեպս բոլոր գործերից ինչ որ բան հնարավոր ա լինում սիրել ու տանել… չի լինում նենց որ լրիվ անպետք լինի (խոսքս ճարտարապետական մրցույթների մասին ա)… միշտ ինչ որ հետաքրքիր բան կարողանում ես գտնել ու սովորել…

Էս մրցույթը աչքի ա ընկնում նրանով որ բացարձակապես ոչինչ չի տալիս ու առավել ևս քննարկելու նյութ չեմ տեսնում երկար հոծ տաղտկալի տեքստերը կարդալ կարելի ա մենակ փողով… բացարձակապես իրական կյանքի հետ առնչություն չունեցող տեքստեր են, անգամ նրանք որոնք թվում ա թե հեշտ են կարդացվում, բայց իրականում չնայած կերպարները կենդանի են, բայց վերջում մեջդ բան չեն թողնում… էս ի՞նչ պղպջակի մեջ են ապրում էս գրողները որ սենց կտրված անկախ/անկապ գրում են, թեկուզ երբեմն էլ հմտորեն… կարծիք եղավ որ սա հին սերունդն ա… ուրեմն քննարկելն ավելորդ ա սրանից լավը չեն լինելու ոչ էլ քննադատություններն են ընդունելու… անգամ անդրադառնալ չարժե…էսի իրանց պատալոկն ա… լավա գոնե հացնող սերունդն ա…

ավելի լավ ա մի քիչ անգրագետ գրեն, անփույթ ու կանոնները խախտելով, բայց կրքոտ ու զգաս որ ասելիք ունեն… ստեղ բացարձակապես ասելիք չտեսա why would anybody write this?

Շինարար
24.11.2012, 03:12
Հա, լիքը հորինած բառ կա Առաքյալների մեջ, բայց ինձ ամենաշատն էր հուզել բոլոր տասնյոթ պատմվածքներից, ու նույնիսկ դուր էր եկել, թե ոնց էր սկիզբը մի տեսակ առանձնացված շարունոկությունից, ինչ-որ հետաքրքիր բան կար դրա մեջ, ինձ դուր եկավ: Հոգի կար մեջը: Իսկ դուք բետոնած կոկորդներով բռնաբարված կնանիք եք սիրում, ախ, ախ, ախ :cry

Մեջը ապատեղեկատվություն կա նաև, ո՞վ ա ասել, որ ջիհադը քրիստոսի սերնդին հայտարարված պատերազմ ա, ինչո՞ւ քրիստոսը փոքրատառով, ովքե՞ր են քրիստոսի սերունդը: Մի նախադասության մեջ 4 սխալ, չորրորդը մահմեդական բառն ա, որ սխալ բառ ա: Ուղղակի պետք չի գրել չիմացած բաների մասին:

ivy
24.11.2012, 03:13
Մեջը ապատեղեկատվություն կա նաև, ո՞վ ա ասել, որ ջիհադը քրիստոսի սերնդին հայտարարված պատերազմ ա, ինչո՞ւ քրիստոսը փոքրատառով, ովքե՞ր են քրիստոսի սերունդը: Մի նախադասության մեջ 4 սխալ, չորրորդը մահմեդական բառն ա, որ սխալ բառ ա: Ուղղակի պետք չի գրել չիմացած բաների մասին:

Ես էդքան չեմ խորացել...

Mephistopheles
24.11.2012, 03:16
Ժողովորդ, մի հատ էն Խենթը կարդացեք, էլի: Ես կարծում եմ, որ դա Մալխասն ա: Ու էն տողադարձները հուշում են, որ դա արդեն ուրիշ ֆորմատի համար էլ ա սարքած եղել: Դե ինքը հա ինչ-որ պատմական բաներ ա գրում, տպում:

Րաֆֆու խենթը լրիվ հերիք ա… սկսեցի, բայց զգացի որ մինչև վերջը կենդանի չեմ մնա…

Գալաթեա
24.11.2012, 03:17
Խենթն էլ ա ջանջալ:
Կարա Մալխասը լինի:

Գալաթեա
24.11.2012, 03:19
Գնացի քնեմ ժող:
Հեղինակներ ջան, ավել-պակասի համար՝ կներեք:

Շինարար
24.11.2012, 03:20
Ես էդքան չեմ խորացել...

Դե սա առաջինը իմ աչքին զարնեց: Քանի Ռայադերը մանրադիտակը ձեռքին չի եկել, ասի՝ շուտ ես ասեմ:))

Mephistopheles
24.11.2012, 03:25
Գնացի քնեմ ժող:
Հեղինակներ ջան, ավել-պակասի համար՝ կներեք:

Բարի գիշեր Գալ ջան… ներում եմ…

Mephistopheles
24.11.2012, 03:54
Մեջը ապատեղեկատվություն կա նաև, ո՞վ ա ասել, որ ջիհադը քրիստոսի սերնդին հայտարարված պատերազմ ա, ինչո՞ւ քրիստոսը փոքրատառով, ովքե՞ր են քրիստոսի սերունդը: Մի նախադասության մեջ 4 սխալ, չորրորդը մահմեդական բառն ա, որ սխալ բառ ա: Ուղղակի պետք չի գրել չիմացած բաների մասին:

Ստռաիծել ախպեր, ինչի հետևից ես ընգել… ամեն բան թամամ էր դրանք էլ սխալ էի՞ն…

Արէա
24.11.2012, 08:42
Շին ախպոր պես հլը ասա, էս Մաթևոսյանին, կամ ավելի շատ Վանոին նման չի՞.


Ծերունին գլխի էր ընկել: Անփորձությունը կռահելի էր: Կանխատեսելի մարդը խոցելի է, բայց արդար է: Չիմանալին, անորոշելին մահն է իսկ: Քաջությունը ծերունու վրա փորձարկվելիքներից չէ: Քաջության թիրախն էլ մարդը չէ, եթե կուզեք: Մեկին խփել սպանելով չեն հերոսանում, անարդար, բռնի մահից փրկելն է հերոսությունը: Մարդեղեն, հողեղեն, սահմանային չէ քաջությունը:

բա էս


Պառավը չկար: Հալիվորն այդ զգաց շեմքից առաջ գալուց հետո: Առանց ձայնի ու խոսակցության, առանց տեսնելու: Դիմավորվողի բնազդով: Առաջը չէր եկել ու ձեռքից վերցրել բեռը: Թե' տեսել էր մոտեցող զինվորին ու թաքնվել: Չէ: Իրեն հակադարձեց ծերունին: Ցախը տղայի ձեռքին էր ու օգնող զինվոր էր: Իրենց պաշտպանվելուն կոչված մի երկու զինվորացու եկան ու վերջին անգամ հոխորտացին`ինչ եք լռվել, մնացել, այ բիձեք: Հո այգում ոսկի չէք պահել: Հայը գալու է ու կոտորի ձեզ: Ոսկին էլ հետը տանի:

էս մեկը


Բարձրաձայն չէր ասել, որ չի հավատում, որ հայը կգա ու կկոտորի իրեն: Ախր շրջկենտրոնում աշխատելուց հայի հետ է շփվել, հայի տուն է գնացել ու հյուր կանչել: Հաց են կիսել, հարսանիքի ու թաղման են մասնակցել: Միասին ապրել են ու միասին մեռել: Ինչու պիտի առանձին տեղ գնային ու այդպես չտրամաբանված մեռնեին:

էս


Զինվորները կոպիտ-կոպիտ խոսել էին, բայց նստել տաք ճաշ էին կերել, մի երկու բաժակ օղի խմել: Այդ ընթացքում նրանցից մեկը հաշիշի ազդեցության տակ աչքը չէր կտրել պառավ կնոջ փարթամ կրծքերից, միտքը պղտորվել էր ու համոզել էր ընկերոջը, թե բա ցուրտ է, արի էսօր մնանք էս ծերուկների մոտ, համ էլ կպաշտպանենք: Մյուսը չէր համաձայնել, որովհետև հայի մոտալուտ գալուստն ու շնչառությունն էր զգացել մաշկով մեկ: Այդպես թողել գնացել էին, անպաշտպան թողնելով ու պարտք կատարածի պես նախազգուշացնելով: Գնացել էին`խաղաղության վերջին ծվենի վրա վերջին մարդուն հերոսացնելով: Ակամա:

Ախր շատ նման ա է :(

Արէա
24.11.2012, 09:01
Առավոտը թարմ ուղեղով նորից կարդացի "Գետնահարկն" ու "Առաքյալները":

"Առաքյալները" լավն էր ավելի :love

Բայց մի պայմանով, պետք է սկսել կարդալ երրորդ կտորից, էն որ. Դիրքերում աննկարագրելի ցուրտ էր:
Դրանից առաջ գտնվող հատվածները ոնց որ թյուրիմացաբար կպած լինեն պատմվածքին: Ոնց որ հեղինակը երկու տարբեր պատմվածք ուղարկած լինի, ու պատահաբար միասին ներկայացվեն:
Ինչևէ: Երեկ Այվին որ հարցրեց, թե էդ հերոսներից ո՞ր մեկն է տպավորվել, չգիտեի ինչ պատասխանեի: Հետո գիշերը մտածեցի, ու զգացի որ զինվորը լավ կերպար ա: Հիմա մի հատ էլ կարդացի ու ուզում եմ որ հենց էս տարբերակը հաղթի.
Էն որ նամակ ա կարդում, էն որ պապիի փայտն ա վերցնում, էն որ սպասում ա որ ծերուկը խփելու ա ու միաժամանակ կողպեքն ա քչփորում, էն որ վերջում գրած չի, բայց արդեն դու ես շարունակում, թե ոնց ա լարված հայացքով մի փոս էլ ծերուկի համար փորում:
Չէ, շատ լավն էր: Լուրջ տպավորվել եմ:

Malxas
24.11.2012, 09:18
Ժողովորդ, մի հատ էն Խենթը կարդացեք, էլի: Ես կարծում եմ, որ դա Մալխասն ա: Ու էն տողադարձները հուշում են, որ դա արդեն ուրիշ ֆորմատի համար էլ ա սարքած եղել: Դե ինքը հա ինչ-որ պատմական բաներ ա գրում, տպում:

Այվի ջան, Խենթը իր գրված մակարդակով բարձր է մրցույթի պատմվածքների մեծ մասից, բայց տպվելու մակարդակից շատ հեռու է: Ինչպես նշեց Գալաթեան այն իսկապես ջանջալ է և այն գործերի թվին չի պատկանում, որոնք կարդացվում են հետաքրքրությամբ: Ինձ որ մնար ես դա մոտ 40 տոկոսով կկրճատեի ու կորակավորեի: Համ էլ դու իմ վերջին գրածներից չես կարդացել :)

Արէա
24.11.2012, 09:57
Էն որ Պողոսը մի բան ա ասում, Պետրոսը կանչում ա թե.
Մարտիրո՜ս, Մարտիրո՜ս, հլը տես էս Պողոսն ինչ մազալու բան ա ասում,
Մարտիրոսն էլ գալիս ու սկսում ա ղժալ, թե.
աաաաաաաաաա, Պետրոս լավ էլի :D:D:D

Ոնց որ քացով պոչկեքիդ խփելուց լինեն: Էն որ երեխա ժամանակ լացում ես, թե. աձին աձին եկեք արա:

Հ.Գ. էս էնպես, մտորումներ են:

Դավիթ
24.11.2012, 11:20
ՈՒզում եմ շնորհակալություն հայտնել բոլոր հեղինակներին, որ որոշեցին մասնակցել այս մրցույթին: Ինչպես ցույց է տվել նախորդ մրցույթների փորձը, այս մրցույթին, գործերի միայն 30-40 տոկոսն են որոչ չափով հաջողվել: Իմ համար կառանձնացնեմ 7 ստեղծագործություն` «Անվերնագիր–2», «Հենակետում», «Անվերջանալի դեկտեմբեր կամ հրաշքի սկիզբը», «Անվերնագիր–3», «Գագոյի երազանքը», «Գետնահարկը» և «Երկու սահմանների առաքյալները»:
Կքվեարկեմ միայն լավագույն երեքի օգտին`«Հենակետում», «Գագոյի երազանքը» և «Գետնահարկը»:

Չնայած այն հանգամանքին, որ մրցույթի կաննոների մեջ պարզ նշված էր` «մինչև 7500 նիշ», մի քանի հեղինակներ գերազանցել էին նիշերի թույլատրելի քանակը իրենց ստեղծագործություններում: Այդ իսկ պատճառով, ես չեմ կարող քվեարկել «Երկու սահմանների առաքյալները» ստեղծագործության օգտին:

Շինարար
24.11.2012, 12:30
Ստռաիծել ախպեր, ինչի հետևից ես ընգել… ամեն բան թամամ էր դրանք էլ սխալ էի՞ն…

Դե եթե մարդը հավակնում ա գրականություն ստեղծել, ենթադրվում ա, որ ուզում ա՝ իր գրականությունը համոզիչ լինի:

Խոսեմ իմ քվեարկած տարբերակների մասին:

«Հենակետում»
Էս մարդը բանակից իրոք լավ տեղեկացված ա, կղանքով լցված զուգարանը, մականունները, թույլ սպան, որը առիթ էր ման գալիս զորքը շարելու, հերթով բոլորի հայհոյելը վատ արարք անողին ու ոչ մեկի՝ իր վրա չվերցնելը, էս ամենը գոնե ինչ-որ չափով ընթերցողին տեղափոխում ա բանակ, ստեղծում ա հավաստի, իրականին շատ նման բանակային մթնոլորտ: Ասենք, ես եթե գրող լինեի, բնական կարիքները հոգալու մասին պատմվածք չէի գրի, էնպես չի, որ ստեղծագործությունը լիովին բավարարեց իմ գեղագիտական պահանջմունքները, բայց ո՞վ եմ ես, որ որոշեմ, թե դու կամ Պողոս-Պետրոսը ինչի մասին գրեն: Ուղղակի հավատացի, որ տենց էլ եղած կլինի: Եթե 2 տարբերակ ընտրելու լինեի, մեկը սա կլիներ:


Լռությունն ինքն էր

Ինձ դուր եկավ Տիգրանի վարձած սենյակի նկարագրությունը, իմ ուսանողական սենյակները հիշեցրեց, նոստալժիա առաջացրեց մենակ ապրածս օրերի հանդեպ: Գուցե ինչ-որ անհասկանալի փիլիսոփայություն կար մեջը, որը ես չեմ սիրում, ու հա, ընդհանրապես իմ ոճը չէր, մեջը անկապ բառեր կային, օրինակ՝ մենիմաստ, բայց եսիմ, պետք ա էս 17-ից ընտրեինք, ու էն չորս պատմվածքներից էր, որը ինձ կապեց իմ իրականության հետ:

Գագոյի երազանքը

Միակ պատմվածքն ա, որ կարդացել եմ մի շնչով: Մենակ դա հերիք ա, որ իմ ձայնը տայի, էլ մտածելու, կյանքի հետ համեմատելու ժամանակ էլ չես ունենում, ուղղակի կարդում ես: Կարծում եմ՝ բավարար պայման ա քվեարկելու համար: Վերջաբանը, այսինքն՝ աստղանիշից հետո եկող հատվածը լավ էլ համոզիչ էր, իրոք մինչև էդ մասը կարդացող յուրաքանչյուր ոք կասեր, որ Գագոն չէր համբուրվի: Զուտ գեղագիտորեն, նորից իմը չէր, ասենք, որ ուզում եմ ինչ-որ բան կարդալ, հաստատ էսպիսի պատմվածքը չի, բայց կարծում եմ, որ արդարացված ա 4 լավերի մեջ այս ստեղծագործությունը մտցնելը: 2 տարբերակի դեպքում մյուսն էլ սա կլիներ:

Գետնահարկը

Իրոք, համաձայն եմ, որ սկիզբն էր շատ լավը՝ առաջին պարբերությունը հատկապես: Բայց էս չափանիշներով գնահատելիս միանշանակ պետք ա նաև այս ստեղծագործությանը ձայն տայի: Ու վերջն էլ առանձնապես վատը չէր:

Ու էս բոլորում չգտա որևէ պահ, որտեղ ինձ թելադրված զգամ: Սա շատ կարևոր ա: Այս ստեղծագործությունների հեղինակներն էլ երևի չգիտեն, թե ջիհադն ինչ ա, բայց իրենց չիմացությունը չեն պարտադրել ընթերցողին: Չէ՞ որ ես կարայի առաջին անգամ այդ բառը հանդիպել հենց այս ստեղծագործություններից որևէ մեկում ու սխալ մեկնաբանության պատճառով սխալ ընկալեի: Գեղարվեստական գործ կարդալիս ես չեմ ենթադրում, թե հեղինակն ամեն ինչ գիտի, բայց հույս ունեմ, որ խոսում ա իր իմացածից իր իմացած չափով:

kivera
24.11.2012, 12:39
Վերջապես կարդացի բոլոր գրվածքները...
շնորհակալություն մրցույթի կազմակերպիչներին և ինձ էստեղ հրավիրողին...)))
Առաջին պահին շատ ավելի ուժեղ էին թվում ներկայացված աշխատանքները... կարծում էի ավելի ուժեղ են քան նախորդ մրցույթներինը...համենայն դեպս հեղինակները փորձել էին...
Լոլիկի պատմությունը մի տեսակ խոստումնալից էր, երբ ավարտեցի նորից կարդացի ու հասկացա, որ տարբեր խնդիրներ էր դրել հեղինակը, ու համարյա ոչ մեկին լուծում չտվեց,
«Գետնահարկի» գրողն էլ, թվումա՝ ավելի լավ գործեր կունենա )))
«Անվերնագիր -2»՝ մի տեսակ հավատ ներշնչեց...
«Գագոյի երազանքը» ստացվել է, բայց էդ այլընտրանքային խնձորը ուզեցի վերադարձնել հեղինակին...
«Առաքյալները»... մի տեսակ սկզբի ու վերջի փիլիսոփայությունը չկապեցի իրար, բայց հետաքրքիր էր...
Հ.Գ. «Իմ հաղթանակների օրը» հեղինակին (որին կարծես ճանաչեցի)` շատ բարի պատմություն էր, մարդիկ սովոր են...տառապել
Շնորհակալություն)))))))))

Շինարար
24.11.2012, 12:51
Շին ախպոր պես հլը ասա, էս Մաթևոսյանին, կամ ավելի շատ Վանոին նման չի՞.

Արեա ջան, մեջբերածդ առաջին հատվածում արդեն էնքան շատ էր աֆորիզմայնությունը, որ համեմատելու տեղ չի մնում: Բայց ամենակարևորը, մեջբերածդ յուրաքանչյուր հատվածում հեղինակը կոնկրետ մի բան ա պատմում: Սա վատ չի, մեծ մասամբ տենց էլ անում են, բայց Մաթևոսյանը տեքստային նույն տարածքի մեջ միանգամից ամենաքիչը 2-3 բան կպատմեր: Ինձ համար սա իրա գլխավոր առանձնահատկությունն ա, բազմաշերտություն են ասում, պոլիֆոնիա են ասում, ես շատ գիտեմ` ինչ են ասում, ինձ համար` ուղղակի մարդու մտքի բնական ընթացքի շարադրում, որը գրողների մեծ մասը չգիտես ինչու չի անում, էստեղ էլ չկար դա:

Տրիբուն
24.11.2012, 13:08
.....անդունդը գլորելով վաճառողի համբերության վերջին պնդօղակը....

Երեք տող եմ կարդացել առաջին գործից, ու ժողովուրդ, եթե մնացած պատմավածքներն էլ են լցված սենց ծիպա դեմք գեղագրականալեզվաբանական ֆրազաներով, գլխանց ասեք ինձ չկոտորեմ:

impression
24.11.2012, 13:32
Երեք տող եմ կարդացել առաջին գործից, ու ժողովուրդ, եթե մնացած պատմավածքներն էլ են լցված սենց ծիպա դեմք գեղագրականալեզվաբանական ֆրազաներով, գլխանց ասեք ինձ չկոտորեմ:

քեզ մի կոտորի :D
ես էրեկ ինքնակոտորած էի կազմակերպել սեփական գլխիս, մինչև հիմա վատ եմ

impression
24.11.2012, 13:40
չնայած ես առաջին յոթն եմ կարդացել էրեսի զոռով, բայց էրեխեքն ասում են էն մնացածի մեջ լավերը կան, սակայն ինձ մնացել ա մեկ հատիկ նյարդային բջիջ, ուզում եմ խնայողաբար օգտագործեմ, թող էդ մեկն էլ մենակությունից մեռնի, բայց առանց տանջանքների :))

ivy
24.11.2012, 13:52
Ի դեպ, Գետնահարկի միջի «Սպանդարամետը» Հավաքածուի նախորդ մրցույթում էլ կար՝ մի բանաստեղծության մեջ: Եթե զուգադիպություն չի, ուրեմն էս գործի հեղինակն էլ հնարավոր է, որ Սաթ Ռշտունին է, ով հաճախ մասնակցում է Հավաքածուին: Թեև գուցե պատահականություն էր, ի վերջո, Սպանդարամետը դիցաբանական կերպար է և նոր չի հորինվել: Բայց դե անցավ մտքովս...

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 14:19
Ի դեպ, Գետնահարկի միջի «Սպանդարամետը» Հավաքածուի նախորդ մրցույթում էլ կար՝ մի բանաստեղծության մեջ: Եթե զուգադիպություն չի, ուրեմն էս գործի հեղինակն էլ հնարավոր է, որ Սաթ Ռշտունին է, ով հաճախ մասնակցում է Հավաքածուին: Թեև գուցե պատահականություն էր, ի վերջո, Սպանդարամետը դիցաբանական կերպար է և նոր չի հորինվել: Բայց դե անցավ մտքովս...

Եթե Սաթ Ռշտունին ա, ուրեմն որակային մեծ թռիչք ա կատարել: Ինքն էլ էր նենց միջակոտ բաներ գրում:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 19:30
Ծերունին գլխի էր ընկել: Անփորձությունը կռահելի էր: Կանխատեսելի մարդը խոցելի է, բայց արդար է: Չիմանալին, անորոշելին մահն է իսկ: Քաջությունը ծերունու վրա փորձարկվելիքներից չէ: Քաջության թիրախն էլ մարդը չէ, եթե կուզեք: Մեկին խփել սպանելով չեն հերոսանում, անարդար, բռնի մահից փրկելն է հերոսությունը: Մարդեղեն, հողեղեն, սահմանային չէ քաջությունը:
Մաթևոսյանը սենց ամբաղ-զամբաղ չի փիլիսոփայում :o

Դավիթ
24.11.2012, 19:41
Սելավի ջան, ի՞նչ արտասովոր բան տեսար 7-րդ գործի մեջ, որ դա արժանացավ քո ձայնին:

StrangeLittleGirl
24.11.2012, 19:43
Սելավի ջան, ի՞նչ արտասովոր բան տեսար 7-րդ գործի մեջ, որ դա արժանացավ քո ձայնին:

հոգու ճիչ :D

Mephistopheles
24.11.2012, 20:59
Լավ է, ժողովուրդ… ցանկացած քաղմասի ինքնախոստովանություն ավելի հեշտ կկարդացվեր… հեռախոսի գիրքն ավելի հետաքրքիր ա կարդալ քան սրանք…

ivy
24.11.2012, 21:30
Էհ, էրեխեք, սենց դեմոտիվացիա եք անում, որ քվեարկությունը կանգնում է...
Մի լսեք իրենց, ժողովուրդ, կարդացե՜ք ու քվեարկե՜ք :))

Դավիթ
24.11.2012, 21:30
Լավ էհ, Մեֆ, բոլո՞րը: Չեմ ուզում պաշպանել մրցույթը որպես կազմակերպիչ, բայց նշածս գործերը այդքան էլ վատը չեն: ՈՒղղակի, հեշտ ա 7500 նիշի կոնտեքստում մի երկու բան գտնել ու կայֆավատ լինել:

Ուլուանա
24.11.2012, 21:51
4.Թափառող հոգիներ
Էդպես էլ չհասկացա էս պատմվածքի ասելիքը։ Էդ ի՞նչ վրեժի ծարավ հոգիներ էին, որ տենց էլ չհաջողացրին պարպել իրենց վրեժը, ումի՞ց էին վրեժ ուզում լուծել, ինչի՞ համար... Ընթացքում պատմվող դրվագների միջև էլ կապ հաճախ չէի տեսնում։ Մի խոսքով՝ բան չհասկացա։ Անհետաքրքիր էր ու անհասկանալի։

5. Հենակետում
Լավ էր կարդացվում ընդհանուր։ Ղազարյանի կերպարը հաջողված էր, իմ կարծիքով։ Մի քիչ էն հանգամանքը դուրս չեկավ, որ պատմվածքի մեխը Ղազարյանի լուծն էր, ու հեղինակը կարծես յուրօրինակ հաճույք ստանար ամեն անգամ էդ երևույթը շեշտելիս։ Բայց ընդհանուր լավ էր պատմված, չնայած կոնկրետ ինձ համար էդ բանակային բառերն ու գործողությունները անտեղի շատ էին, մի քիչ ձանձրացնում էին։ Բայց դա գուցե զուտ իմ անձնական ընկալումն է։ Ինչևէ, մինչև հիմա կարդացածս տարբերակների մեջ դեռ միակն է, որի վերջն էլ չհիասթափեցրեց։

6.Լռությունն ինքն էր
Տիգրանի կերպարն ինձ ահագին հոգեհարազատ էր, ու եթե զուտ անձնական զգացողություններով առաջնորդվեի, կքվեարկեի էս տարբերակի օգտին, բայց էդ, իհարկե, հեչ։ Կերպարի բնութագրում կրկնությունները մի քիչ շատ էին։ Կերպարին իդեալականացնելու ու ընթերցողի աչքը մտցնելու միտում էր զգացվում, ինչն արդեն թերություն է։ Նկարագրությունները տեղ–տեղ լավը թվացին, տեղ–տեղ՝ դպրոցականի շարադրություն հիշեցնելու չափ պարզունակ։ Առաջին կեսն ընդհանուր առմամբ վատ չէր կարդացվում, բայց էն կույր ծերուկի հայտնվելու պահից սկսվեց ծեծված ու գոնե ինձ համար քնեցնող բարոյախրատափիլիսոփայական երկխոսությունը, որը զոռով կարդացի։ Ամեն դեպքում էն քիչ գործերից է, որտեղ գոնե հերոսի կերպարն, ի տարբերություն ընդհանուր պատմվածքի, քիչ թե շատ հաջողված եմ համարում՝ էն իդեալականացման պահերը չհաշված։

7. Մի կտոր երջանկություն
Հըմ... Չգիտեմ էլ՝ ինչ ասեմ էս պատմվածքի մասին...
Հենց սկզբից էն անբնական «Օ՜, իմ սիրելի եսիմինչ» տոնով խոսակցություններն արդեն ամեն ինչ ասում էին։ Հեղինակը երևի շատ երիտասարդ ու անփորձ ստեղծագործող է։ Կարծեմ մի քանի հոգի արդեն ասեցին, ես էլ միանամ. իրականում նման բառապաշարով ու տոնով խոսակցություններ չեն լինում կյանքում, դա բոլորս էլ երևի գիտենք, մնում է՝ ստեղծագործելիս էլ չմոռանանք դրա մասին։ Էդպիսի հանդիսավոր տոնով խոսակցություններն արդեն էնքան վանող են, որ արդեն չես էլ ուզում իմանալ՝ սյուժեն ինչի մասին է։ Թեև տվյալ դեպքում սյուժեն էլ իր հերթին էր անիրական։ Չնայած, որ մտածում եմ, գուցե գրելաոճի, խոսակցությունների բնականության շնորհիվ հնարավոր լիներ նույնիսկ էդպիսի անիրական սյուժեով հետաքրքիր ու համոզիչ պատմվածք ստանալ։

Mephistopheles
24.11.2012, 22:15
Լավ էհ, Մեֆ, բոլո՞րը: Չեմ ուզում պաշպանել մրցույթը որպես կազմակերպիչ, բայց նշածս գործերը այդքան էլ վատը չեն: ՈՒղղակի, հեշտ ա 7500 նիշի կոնտեքստում մի երկու բան գտնել ու կայֆավատ լինել:

Դավ ջան, ես մինչև տասներկուսը կարդացել եմ ու բարեխղճորեն արձագանքել եմ… նույնիսկ ֆիդբաք եմ տվել…

առաջարկում եմ քո ամենասիրած տարբերակը ես քննադատեմ դու պաշտպանի… կարծում եմ շատ հետաքրքիր ու օգտակար կլինի… կողքից մարդիկ կարող են միանալ…

Ի՞նչ կասես…

Գալաթեա
24.11.2012, 22:47
Եթե Դավիթը չուզենա հետդ խաղա, ինձ կխաղացնե՞ս, Մեֆ:

Ամմէ
24.11.2012, 22:48
Լավ է, ժողովուրդ… ցանկացած քաղմասի ինքնախոստովանություն ավելի հեշտ կկարդացվեր… հեռախոսի գիրքն ավելի հետաքրքիր ա կարդալ քան սրանք…

Դիպուկ է ասված: