PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Աշուղական Երգ



sharick
05.06.2012, 12:57
Աշուղական արվեստը համաարևելյան ավանդույթ է, որը բխում է մերձավորարևելյան և կովկասյան ժողովուրդների մշակութային ակունքներից (հայեր, վրացիներ, պարսիկներ և այլն): Գուսանական-աշուղական արվեստը հայ երաժշտաթատերական մշակույթում հզոր մի շերտ է, որի արմատները գնում են մինչև հազարամյակների խորքերը:

Հայաստանը աշուղական բարձր մշակույթի տեր երկիր է: Գտնվելով Արևելքի և Արևմուտքի խաչմերուկում՝ հայ մասնագիտացված երաժշտարվեստը իր մեջ ներառել է մի կողմից՝ արևելյան մոնոդիկ (միաձայն) հուզական մեղեդու, մյուս կողմից` մեղեդու արևմտյան կառուցվածքայնության և մի շարք այլ տարրեր:

Արևելքի բանավոր ավանդույթի երաժշտաբանաստեղծական արվեստում աշուղական երգերն ամենասիրվածն ու տարածվածն էին, որոնք ծնունդ են առել քաղաքային բնակչության արհեստավորական շրջաններում: Հայ աշուղական արվեստի գոհարները երգվում և սերնդից սերունդ փոխանցվում էին բանավոր:

Աշուղական արվեստը իր մեջ պարունակում է մի քանի տարրեր` քնարերգություն, երաժշտություն, հեղինակային կատարում, նվագակցություն, ուստի այն բարդ է իր տեսակի մեջ: Աշուղ դառնալու համար հարկավոր էր անցնել մասնագիտական պատրաստություն “վարպետ աշուղի” մոտ, հորինել մեղեդիներ և ոտանավորներ աշուղական տաղաչափական կանոնների համաձայն, անգիր իմանալ աշուղական դասական նմուշները, կատարելագործել հատուկ տիպական մեղեդիները, մասնակցել աշուղական մրցույթներին, մեջլիս մտնել, լինել բանաստեղծ, ասմունքող, երգիչ, երաժիշտ-երգահան, նվագածու, ունենալ կատարողական բարձր վարպետություն, մկրտվել աշուղների հովանավոր եկեղեցում` Մշո Սուրբ Կարապետ վանքում (Արութին-Սայաթ-Նովա, Սերոբ Լևոնյան–Ջիվանի, Կարապետ Կարապետյան-Զահրի, Սուքիաս Զահրյան–Խայաթի, Վարշամ Տրդատյան–Պայծառե, Մկրտիչ Տալյան-Ջամալի, Գրիգոր Տալյան– Շերամ և այլն): Լավագույն աշուղները ոչ միայն սերտում էին ավանդական մեղեդիները, որոնց համար գրում էին սեփական բանաստեղծություններ, այլև գրում էին նոր եղանակներ (մեղեդիներ), որոնք սերնդե-սերունդ փոխանցվում էին բանավոր: Աշուղական այդիպիսի մեղեդիների թիվն այսօր հասնում է մոտ հինգ տասնյակի:

Աշուղի հիմնական երաժշտական գործիքը սազն էր, քամանչան, թառը, թամբուրը, քամանին, չոնգուրը և այլն: Աշուղի հորինած երգերը “համերգային” կատարման համար էին: Այդ “համերգները” լինում էին սրճարաններում, թեյարաններում, տոնավաճառներում, խնջույքներում, հրապարակներում, պալատներում, հանդիսությունների և մրցումների ժամանակ: Աշուղները երգում էին տեղի բարբառներով, հարևան ժողովուրդների լեզուներով:

Հայ աշուղների գործունեությունն ընթացել է քաղաքային, գյուղական, պալատական միջավայրում:
Տարբերվում էին գյուղական և քաղաքային աշուղներ: Գյուղական աշուղների երգերն իրենց քաղաքացիական ուղղվածությամբ, ձևակառուցվածքով, լադաինտոնացիոն համակարգով, դրամատուրգիայով քիչ էին տարբերվում գեղջուկ երգերից /Կոմիտաս, Հոդվածներ և ուսումնասիրություններ, Երևան, 1941/: Քաղաքային աշուղների երգերը իրենց ձևակառուցվածքով հաճախ ավելի լայնաշունչ էին, ասերգային, գաղափարական առումով միտված էին ներկայացնելու կյանքի հակասությունների առավել խոր շերտերը: Այս տիպի երգերը կամրջում էին աշուղական երգերը միջնադարյան տաղերին /Վ. Ներսիսյան, Հայ միջնադարյան տաղերգության գեղարվեստական միջոցները 13-16 դդ.-ում, Երևան, 1976/:

Նկատեցի , որ ակումբում թեմաներ կան գրեթե երաժշտական բոլոր ժանրերին վերաբերվող <<դասականից մինչև ռեպ >> բայց թեմա չկար հայ աշուղական երգի մասին , որն ըստ իս շատ կաևոր դեր ունի և կարելի է շատ ու շատ խոսել աշուղական արվեստի գոհարների մասին որոշեցի բացել այս թեման:Ես աշուղական երգարվեստի բուռն երկրպագու լինելով առաջարկում եմ խոսել աշուղների , աշուղական երգի , թե ինչ դեր ունեն դրանք պրոֆեսիոնալ երաժշտության մեջ և մեր կյանքում և այլն, այն ինչ կապված է աշուղական երգի հետ կարող ենք քննարկել այս թեմայում: Ինձ հետաքրքրում է նաև ակումբում կան աշուղական երգի սիրահարներ, ինչու եք սիրում աշուղական երգը , կամ եթե չեք սիորւմ ինչն է պատճառը? , որ աշուղներին եք ավելի գնահատում և , որ ստեղծագործությունները?

Հարդ
05.06.2012, 15:38
Շարիկ, էս նյութը Գարեգին Լևոնյանի գրքից ե՞ս գրել:

Աշուղական արվեստի սիրահար միանշանակ չեմ, բայց մեկ մեկ երեբ Ջիվանի եմ լսում, մեջս տակնուվրա ա լինում: Ասեմ, ուրեմն հայ աշուղների երաժշտությունն ինձ համար բաժանվում ա երկու մասի՝ Սայաթ - Նովա ու Ջիվանի: Սրանք տարբեր բաներ են իմ համար: Համարյա անտարբեր եմ Սայաթ - Նովայի երաժշտության նկատմամբ: Նովայի երաժշտությունն ինձ համար ուղղակի ձևականություն ա, առան ոչ մի խորության: Էդ երաժշտությունն ուղղակի նկարագրում ա տվյալ ժամանակաշրջանը անդրկովկասում ու ազնվական մարդկանց ապրելակերպը:

Իսկ Ջիվանին լրիվ ուրիշ բան ա: Ջիվնան իմ կարծիքով ավելի մոտ ա բուն հայկական երաժշտությանը (ֆոլկլորին): Իսկ Ջիվանու երգերի տեքստերը համամարդկային բնույթ են կրում: Ջիվանին հանճար ա ե՛վ խոսքեր գրելուց, ե՛վ երաժշտություն գրելուց:

***
Իսկ մնացած աշուղները արդեն մի մասը կամ Ջիվանու ոճին են նման, կամ Սայաթ - Նովայի: Չնայած, որ իմ դասախոսը՝ Թովմաս Պողոսյանը բոլորովին հակառակ կարծիքի ա (իրա ասելով Սայաթ - Նովան ա համամարդկային, իսկ Ջիվանին համազգային), բայց ես տենց էլ չեմ կարում հասկանամ, թե Սայաթ - Նովայի ինչն ա համամարդկային:

Ջիվանի
Խելքին զոռ տալով է հիմա ամեն բան,
Հիմարն էլ իմաստուն կարծում է իրան.
Նիհար հավը պարարտ, մեծ սագի նման
Ուզում է ձու ածել, խելքի՛ աշեցեք։

Նշածս տողը լրիվ էսօրվա ֆեյսբուքի 5000 ֆրենդ ունեցող սահմանափակ ուղեղով փիլիսոփայող, բայց լիքը լայք հավաքող «դեմքերի» վիճակն ա )))

հ.գ. ընդհանրապես երաժշտության մեջ ինձ երգերի բառերը չեն հետաքրքրում, պլյուս դրան ինձ համար շատ ձանձրալի ա բանաստեղծություններ կարդալը: Բայց Ջիվանին միակ գրողն ա, ում գրած բառերից միշտ հիանում եմ:

sharick
05.06.2012, 16:15
Շարիկ, էս նյութը Գարեգին Լևոնյանի գրքից ե՞ս գրել:

Աշուղական արվեստի սիրահար միանշանակ չեմ, բայց մեկ մեկ երեբ Ջիվանի եմ լսում, մեջս տակնուվրա ա լինում: Ասեմ, ուրեմն հայ աշուղների երաժշտությունն ինձ համար բաժանվում ա երկու մասի՝ Սայաթ - Նովա ու Ջիվանի: Սրանք տարբեր բաներ են իմ համար: Համարյա անտարբեր եմ Սայաթ - Նովայի երաժշտության նկատմամբ: Նովայի երաժշտությունն ինձ համար ուղղակի ձևականություն ա, առան ոչ մի խորության: Էդ երաժշտությունն ուղղակի նկարագրում ա տվյալ ժամանակաշրջանը անդրկովկասում ու ազնվական մարդկանց ապրելակերպը:

Իսկ Ջիվանին լրիվ ուրիշ բան ա: Ջիվնան իմ կարծիքով ավելի մոտ ա բուն հայկական երաժշտությանը (ֆոլկլորին): Իսկ Ջիվանու երգերի տեքստերը համամարդկային բնույթ են կրում: Ջիվանին հանճար ա ե՛վ խոսքեր գրելուց, ե՛վ երաժշտություն գրելուց:

***
Իսկ մնացած աշուղները արդեն մի մասը կամ Ջիվանու ոճին են նման, կամ Սայաթ - Նովայի: Չնայած, որ իմ դասախոսը՝ Թովմաս Պողոսյանը բոլորովին հակառակ կարծիքի ա (իրա ասելով Սայաթ - Նովան ա համամարդկային, իսկ Ջիվանին համազգային), բայց ես տենց էլ չեմ կարում հասկանամ, թե Սայաթ - Նովայի ինչն ա համամարդկային:

Ջիվանի
Խելքին զոռ տալով է հիմա ամեն բան,
Հիմարն էլ իմաստուն կարծում է իրան.
Նիհար հավը պարարտ, մեծ սագի նման
Ուզում է ձու ածել, խելքի՛ աշեցեք։

Նշածս տողը լրիվ էսօրվա ֆեյսբուքի 5000 ֆրենդ ունեցող սահմանափակ ուղեղով փիլիսոփայող, բայց լիքը լայք հավաքող «դեմքերի» վիճակն ա )))

հ.գ. ընդհանրապես երաժշտության մեջ ինձ երգերի բառերը չեն հետաքրքրում, պլյուս դրան ինձ համար շատ ձանձրալի ա բանաստեղծություններ կարդալը: Բայց Ջիվանին միակ գրողն ա, ում գրած բառերից միշտ հիանում եմ:

Հետաքրքիր ա Հարդ ջան կարդացի գրառումդ ու իրար հակասող ենքան բան կար (համենայն դեպս իմ կողմից այդպես ընկալվեց) : Դու ասում ես , որ Ջիվանի լսելիս մեկ -մեկ ներսդ տակն ու վրայա լինում , բա դա չի խոսում նրա մասին , որ դու անտարբեր չես աշուղական երգի հանդեպ , ինչպես , որ ասում ես ; կամ ասում ես , որ երգ լսելիս անտարբեր ես բանաստեղծական տեքստի հանդեպ , բայց Ջիվանու խոսքերը միակն են , որոնցով դու հիանում ես :) Գիտես ես կարծում եմ , որ դա խոսում է այն մասին , որ դու հայ ես , իսկ հայը ուղղակի չի կարող անտարբեր մնալ ազգայինի հանդեպ , ինչպես որ ես կարողացա ընկալել քո գրածը կարող եմ ասել , որ եթե դու կարողանում ես գնահատել Ջիվանու արվեստը և նույնիսկ անտարբեր չես բանաստեղծական տեքստի հանդեպ , ինչպես , որ մյուսների հանդեպ ես անտարբեր , հատկապես , որ Ջիվանի լսել և ընկալելը դյուրին բան չէ , ուրեմն դու բոլորովին էլ անտարբեր չես աշուղական արվեստի հանդեպ , պարզապես աշուղներից քեզ ավելի մոտ է Ջիվանին և նրա երգերը:
Իսկ ինչ վերեբերվում է Սայաթ-Նովայի արվեստի համամարդկային լինելուն , ես կարծում եմ , որ ազգայինը չի կարելի համամարդկային կոչել , որովհետև օտարերկրացին չի կարող հայի նման լսել և ընկալել ազգային երաժշտությունը , ինչքան ել , որ գեղեցիկ լինի : Սա իմ տեսակետն է :

Հարդ
05.06.2012, 16:30
Հետաքրքիր ա Հարդ ջան կարդացի գրառումդ ու իրար հակասող ենքան բան կար (համենայն դեպս իմ կողմից այդպես ընկալվեց) : Դու ասում ես , որ Ջիվանի լսելիս մեկ -մեկ ներսդ տակն ու վրայա լինում , բա դա չի խոսում նրա մասին , որ դու անտարբեր չես աշուղական երգի հանդեպ , ինչպես , որ ասում ես ; կամ ասում ես , որ երգ լսելիս անտարբեր ես բանաստեղծական տեքստի հանդեպ , բայց Ջիվանու խոսքերը միակն են , որոնցով դու հիանում ես :) Գիտես ես կարծում եմ , որ դա խոսում է այն մասին , որ դու հայ ես , իսկ հայը ուղղակի չի կարող անտարբեր մնալ ազգայինի հանդեպ , ինչպես որ ես կարողացա ընկալել քո գրածը կարող եմ ասել , որ եթե դու կարողանում ես գնահատել Ջիվանու արվեստը և նույնիսկ անտարբեր չես բանաստեղծական տեքստի հանդեպ , ինչպես , որ մյուսների հանդեպ ես անտարբեր , հատկապես , որ Ջիվանի լսել և ընկալելը դյուրին բան չէ , ուրեմն դու բոլորովին էլ անտարբեր չես աշուղական արվեստի հանդեպ , պարզապես աշուղներից քեզ ավելի մոտ է Ջիվանին և նրա երգերը:
Իսկ ինչ վերեբերվում է Սայաթ-Նովայի արվեստի համամարդկային լինելուն , ես կարծում եմ , որ ազգայինը չի կարելի համամարդկային կոչել , որովհետև օտարերկրացին չի կարող հայի նման լսել և ընկալել ազգային երաժշտությունը , ինչքան ել , որ գեղեցիկ լինի : Սա իմ տեսակետն է :

Շարիկ, դու հիմա վատ ձևակերպված նախադասություններով գրառում ես արել, որտեղ խոսում ես իմ գրառման մեջի հակասությունների մասին :)
Այո, լինում են բացառություններ, իսկ Ջիվանին էս պարագայում իմ բացառությունն ա: Ամբողջ երգային երաժշտության ոլորտում իմ ամենասիրած երգերի մաքուր 90 տոկոսը ես չգիտեմ, թե ինչի մասին են: Ու դա էն պատճառով, որ ինձ դա չի հետաքրքրում: Մյուս պատճառն էլ են ա, որ անգլերեն չգիտեմ:


իսկ հայը ուղղակի չի կարող անտարբեր մնալ ազգայինի հանդեպ

Ես հայեր եմ ճանաչում, ովքեր անտարբեր են ազգայինի հանդեպ:


ինչպես որ ես կարողացա ընկալել քո գրածը կարող եմ ասել , որ եթե դու կարողանում ես գնահատել Ջիվանու արվեստը և նույնիսկ անտարբեր չես բանաստեղծական տեքստի հանդեպ , ինչպես , որ մյուսների հանդեպ ես անտարբեր , հատկապես , որ Ջիվանի լսել և ընկալելը դյուրին բան չէ , ուրեմն դու բոլորովին էլ անտարբեր չես աշուղական արվեստի հանդեպ , պարզապես աշուղներից քեզ ավելի մոտ է Ջիվանին և նրա երգերը:

Ես չեմ էլ ասել, թե անտարբեր եմ, ուշադիր կարդա գրառումս: Ասել եմ, որ աշուղական արվեստի սիրահար չեմ:

sharick
05.06.2012, 16:45
Շարիկ, դու հիմա վատ ձևակերպված նախադասություններով գրառում ես արել, որտեղ խոսում ես իմ գրառման մեջի հակասությունների մասին :)
Այո, լինում են բացառություններ, իսկ Ջիվանին էս պարագայում իմ բացառությունն ա: Ամբողջ երգային երաժշտության ոլորտում իմ ամենասիրած երգերի մաքուր 90 տոկոսը ես չգիտեմ, թե ինչի մասին են: Ու դա էն պատճառով, որ ինձ դա չի հետաքրքրում: Մյուս պատճառն էլ են ա, որ անգլերեն չգիտեմ:



Ես հայեր եմ ճանաչում, ովքեր անտարբեր են ազգայինի հանդեպ:



Ես չեմ էլ ասել, թե անտարբեր եմ, ուշադիր կարդա գրառումս: Ասել եմ, որ աշուղական արվեստի սիրահար չեմ:

Թեմայից մի փոքր շեղվելով ասեմ , որ ես էլի մարդիկ եմ ճանաչում , որ երգի բառերին ընդանհրապես ուշադրություն չդարձնելով սիրում են այս կամ այն երգը , ես բոլորովին այլ եմ , ինձ համար բառերը շատ կարևոր են երգի մեջ և նույնիսկ կան երգեր ,որոնց երաժշտությունը այնքան ել ինձ դուր չի գալիս , բայց բանաստեղծական տեքստի պատճառով դառնում է սիրելի երգ:

Եվ , որ նշեցիր , որ հայեր ես ճանաչում , որոնք անտարբեր են ազգայինի հանդեպ , ես կարծում եմ , որ ոչ թէ անտարբեր են այլ նրանց ներսում ուղղակի քնած է ազգայինը , որը կարող է որոշ դեպքերում գլուխ բարձրացնել : Խոսքս վերաբերվում է ազգային երաժշտությանը զուտ ,( ես ել նշեմ , որ ազգային կոմպոզիտրական սիմֆոնիկ երաժշտության հանդեպ եմ անտարբեր և ավելին նույնիսկ ինչ-որ տեղ ինձ նյարդաինացնում է )

Գեա
06.06.2012, 12:21
Աշուղական երգը ինձ այնքան էլ չի հուզում, ու ես այդպես էլ այն չկարողացա ընկալել իբրև հայկական մշակույթ,տարածաշրջանի ամբողջ կոլորիտը մեջը կա, դրա համար էլ շատ երգեր կոկորդ կրծելու պատճառ են դառել: Սայաթ նովայի անձն անգամ պատերազմի պատճառ է,այն դեպքում, երբ իր մտքով չի էլ անցել, երբևէ կամ որևէ ձևով շեշտել իր ազգային պատկանելիությունը,մարդը գրել է ինչ լեզվով ուզել է, ինչ խաղիկ ուզել է օգտագործել է , երբեք հոգ չտանելով իր արածը հայկական է , պարսկական է , թուրքական է ... կամ գուցե պատճառը այն է եղել, որ էդ շրջանում հայկական մշակույթը ջարդուփշուր վիճակում էր ու խորը թաղված մարդկանց գիտակցության մեջ,կամ էլ գուցե Սայաթ նովան ընդհանրապես տեղյակ չի եղել հայ երգի գոյության մասին, Մի խոսքով մարդը իսկապես տարածաշրջանի համար համամարդկային բնույթ է կրել, ու իր արածը կոնկրետացնել դարձնել հայկական մշակույթ մի տեսակ ոնց որ այնքան էլ ճիշտ չէ ...
Մյուս աշուղների դեպքում էլ գերական արևելքն է, որը բնորոշ է տվյալ երաժշտական ոճին: Մարդիկ գրել են երաշժտություն, որը այդ ժամանակ ընդունելի ու սիրելի է եղել մարդկանց ականջին, էնտեղ հայկական երաժշտությանը բնորոշ ու հատուկ բան այնքան էլ կարծես թե չկա...
հայկական երգ ասելիս սա (http://www.akumb.am/showthread.php/52224-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A3%D5%A5%D5%B2%D5%BB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D4%B5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6) եմ հասկանում...
Աշուղական երգերի խաղիկները հաճախ նմանեցնում եմ այսօրվա ռաբիզ երգերում լսվող խաղերի ու կլկլոցների հետ, այսինքն զգում եմ Արևելքը իր ողջ "փայլով", ու դա անկեղծ էնքան էլ իմ ազգային մշակույթային, հայկական գեները չեն հուզում...
ու մեկ էլ մտածում եմ, կարող է գա ժամանակ Արամեի ու Արման Հովաննիսյանի երգած երգերն էլ համարվեն հայկական մշակութային արժեքներ?
ՀԳ կարծիքս խնդրում եմ համարել խիստ սուբյեկտիվ, ընկալումներիս մասին եմ գրել ընդամենը,ես մասնագետ չեմ, որ օբյեկտիվ ու ուսումնասիրված կարծիք ունենամ :

Հարդ
06.06.2012, 14:59
Ի միջի այլոց, եթե չեմ սխալվում Սայաթ Նովան ավելի շատ գրել է վրացերենով ու թուրքերենով, քան հայերենով: Իսկ Ջիվանին, որը սկզբում գրում էր թուրքերենով, ճիշտ ժամանակին հասկացավ, որ պետք ա հայերենով գրել: Ու դրանից հետո մենակ հայերեն գրեց:

Մեկ էլ նշեմ, որ իմ կարծիքով աշուղական երաժշտությունն իր ժամանակի երաժշտությունն էր, որն էսօր, ապարդյուն, որոշ մարդիկ փորձում են ատամներով պահել: Ամեն դեպքում էսօր արդեն դա ակտուալ չի ու որոշ ժամանակ անց լրիվ կմոռացվի, լավագույն դեպքում կվերածվի թանգարանային նմուշի: Անձամբ ես, ապագան (կամ թեկուզ էս օրը) չեմ պատկերացնում աշուղական երաժշտության հետ: Ու վաղը մյուս օրը մարդիկ ման կգան էդ աշուղական երաժշտության մասին տեղեկություններ հավաքելու, որ հասկանան, թե էդ ի՞նչ երաժշտություն ա եղել, որի մասին խոսվել ա, ոնց էսօր մենք գուսանականի մասին ենք հետաքրքրվում:

sharick
06.06.2012, 15:42
Ի միջի այլոց, եթե չեմ սխալվում Սայաթ Նովան ավելի շատ գրել է վրացերենով ու թուրքերենով, քան հայերենով: Իսկ Ջիվանին, որը սկզբում գրում էր թուրքերենով, ճիշտ ժամանակին հասկացավ, որ պետք ա հայերենով գրել: Ու դրանից հետո մենակ հայերեն գրեց:

Մեկ էլ նշեմ, որ իմ կարծիքով աշուղական երաժշտությունն իր ժամանակի երաժշտությունն էր, որն էսօր, ապարդյուն, որոշ մարդիկ փորձում են ատամներով պահել: Ամեն դեպքում էսօր արդեն դա ակտուալ չի ու որոշ ժամանակ անց լրիվ կմոռացվի, լավագույն դեպքում կվերածվի թանգարանային նմուշի: Անձամբ ես, ապագան (կամ թեկուզ էս օրը) չեմ պատկերացնում աշուղական երաժշտության հետ: Ու վաղը մյուս օրը մարդիկ ման կգան էդ աշուղական երաժշտության մասին տեղեկություններ հավաքելու, որ հասկանան, թե էդ ի՞նչ երաժշտություն ա եղել, որի մասին խոսվել ա, ոնց էսօր մենք գուսանականի մասին ենք հետաքրքրվում:

Գուցե ակտուալ չի Հարդ ջան , բայց համենայդեպս , որ համեմատենք մի քանի տարի առաջ և հիմա , ես բավական առաջընթաց եմ նկատում , աշուղական երգը վերջին ժամանակներս նորից տարածում է գտել և շատ ուրախ եմ դրա համար: Մանավանդ երբ երիտասարդների հրաշալի կատարումներն եմ լսում

sharick
06.06.2012, 15:48
Աշուղական երգը ինձ այնքան էլ չի հուզում, ու ես այդպես էլ այն չկարողացա ընկալել իբրև հայկական մշակույթ,տարածաշրջանի ամբողջ կոլորիտը մեջը կա, դրա համար էլ շատ երգեր կոկորդ կրծելու պատճառ են դառել: Սայաթ նովայի անձն անգամ պատերազմի պատճառ է,այն դեպքում, երբ իր մտքով չի էլ անցել, երբևէ կամ որևէ ձևով շեշտել իր ազգային պատկանելիությունը,մարդը գրել է ինչ լեզվով ուզել է, ինչ խաղիկ ուզել է օգտագործել է , երբեք հոգ չտանելով իր արածը հայկական է , պարսկական է , թուրքական է ... կամ գուցե պատճառը այն է եղել, որ էդ շրջանում հայկական մշակույթը ջարդուփշուր վիճակում էր ու խորը թաղված մարդկանց գիտակցության մեջ,կամ էլ գուցե Սայաթ նովան ընդհանրապես տեղյակ չի եղել հայ երգի գոյության մասին, Մի խոսքով մարդը իսկապես տարածաշրջանի համար համամարդկային բնույթ է կրել, ու իր արածը կոնկրետացնել դարձնել հայկական մշակույթ մի տեսակ ոնց որ այնքան էլ ճիշտ չէ ...
Մյուս աշուղների դեպքում էլ գերական արևելքն է, որը բնորոշ է տվյալ երաժշտական ոճին: Մարդիկ գրել են երաշժտություն, որը այդ ժամանակ ընդունելի ու սիրելի է եղել մարդկանց ականջին, էնտեղ հայկական երաժշտությանը բնորոշ ու հատուկ բան այնքան էլ կարծես թե չկա...
հայկական երգ ասելիս սա (http://www.akumb.am/showthread.php/52224-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A3%D5%A5%D5%B2%D5%BB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D4%B5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6) եմ հասկանում...
Աշուղական երգերի խաղիկները հաճախ նմանեցնում եմ այսօրվա ռաբիզ երգերում լսվող խաղերի ու կլկլոցների հետ, այսինքն զգում եմ Արևելքը իր ողջ "փայլով", ու դա անկեղծ էնքան էլ իմ ազգային մշակույթային, հայկական գեները չեն հուզում...
ու մեկ էլ մտածում եմ, կարող է գա ժամանակ Արամեի ու Արման Հովաննիսյանի երգած երգերն էլ համարվեն հայկական մշակութային արժեքներ?
ՀԳ կարծիքս խնդրում եմ համարել խիստ սուբյեկտիվ, ընկալումներիս մասին եմ գրել ընդամենը,ես մասնագետ չեմ, որ օբյեկտիվ ու ուսումնասիրված կարծիք ունենամ :

ԳԵԱ ջան ինձ թվում է նույնիսկ շատ լավ է , որ Սայաթ-նովան ստեղծագործել է մի քանի լեզուներով , որովհետև դրա շնորհիվ է գուցե , որ նրա երգի գոհարները տարածում են գտել նաև հարևան երկրներում : Բայց ստեղծագործելիս լեզուն այնքան էլ կարևոր չե , կարևորը հայ լեզվամտածողությունն է , լադային առանձնահատկությունները , հայկական տարրերը ,որոնք օգտագործել են աշուղները:

Ֆոտոն
06.06.2012, 16:42
Հարդ ջան, աշուղական ու գուսանական երգի տարբերությունը կասե՞ս: Ես գիտեի, թե դրանք նույնն են::oy

էս ոճն իմը չի: Որ ուզեմ էլ, չեմ կարողանա էդ խաղիկներն անել, սրտովս էլ չեն: Համարում եմ, որ աշուղական երգը էսօրվա հեղիանակյին երգին ա համարժեք: Անհատներ ստեղծագործել են, ոնց որ հիմա: Ես էլ եմ երգեր գրում, Պողոսն էլ, լիքը մարդիկ էլ: Դրանցից ոմանք կմնան որպես մեր ժամանակի անհատների ստեծագործություններ: Ինչպես ես կարող եմ անգլերեն գրել, այնպես էլ էն ժամանակ այլ լեզուներով են գրել: Ես չեմ փնտրում դրա մեջ հայկականը և չեմ աշխատում անպայման ազգայինը շեշտել: Կարծում եմ՝ ժամանակին մի քանի ազգեր շատ խառնված են ապրել ու ստեղծել են միասնական երաժշտություն, հիմա այլ է, ամեն մեկ իր առանձին կյանքն ու երգն ունի: Ու աշուղականն ինձ էդքան էլ չի հուզում, եթե հաշվի առնենք, որ երգի խոսքերը հիմնականում չեմ լսում:

Հարդ
06.06.2012, 17:31
Գուցե ակտուալ չի Հարդ ջան , բայց համենայդեպս , որ համեմատենք մի քանի տարի առաջ և հիմա , ես բավական առաջընթաց եմ նկատում , աշուղական երգը վերջին ժամանակներս նորից տարածում է գտել և շատ ուրախ եմ դրա համար: Մանավանդ երբ երիտասարդների հրաշալի կատարումներն եմ լսում

Կարող ա մի քիչ կոպիտ հնչի արտահայտությունս, բայց փաստ ա, որ դա ուղղակի մահվան շեմին թփրտալուն ա նման: Որպեսզի չմեռնի էդ ոճը, պետք ա նոր աշուղներ լինեն, որոնք հավասար կլինեն եղած մեծերին: Իսկ որ էդ մարդիկ հայտնվեն, դրա համա պետք ա նորից գանք էն հին ապրելակերպին: Իսկ դա ուղղակի անհնար ա:


Հարդ ջան, աշուղական ու գուսանական երգի տարբերությունը կասե՞ս: Ես գիտեի, թե դրանք նույնն են::oy

«Վահագնի Ծնունդը» գուսանական ստեղծագործություն ա: Սա որպես օրինակ: Գուսանական երաժշտության մասին գրեթե տեղեկություններ չունենք, սակայն գիտենք, որ այդտեղ հիմնականում երգերի թեման առասպելներն էին (առասպելների թեմաներ աշուղական արվեստում ել ա հանդիպում հազվադեպ): Տեղեկություն կա, որ Կոմիտասի մեզ հասցրած «Ակնա» երգերը գուսանական երաժշտություն են:

Որպեսզի երգը համարվի աշուղական, դա պետք ա գրված լինի աշուղական տաղաչափության օրենքներով: Իսկ քանի որ այդ օրենքներն առաջացել ու մեզ են հասել արաբական ժողովրդից, ապա ակնհայտ ա դառնում, որ աշուղական երաժշտությունն ուղղակի կապ չի կարող ունենալ գուսանական երաժշտության հետ (գուսանական երաժշտությունը հայտնի ա անհիշելի ժամանակներից):

Իսկ էսօր որ ասում են գուսան Սայաթ - Նովա, կամ գուսան Շերամ, դա ծիծաղելի ա...

sharick
06.06.2012, 19:20
Կարող ա մի քիչ կոպիտ հնչի արտահայտությունս, բայց փաստ ա, որ դա ուղղակի մահվան շեմին թփրտալուն ա նման: Որպեսզի չմեռնի էդ ոճը, պետք ա նոր աշուղներ լինեն, որոնք հավասար կլինեն եղած մեծերին: Իսկ որ էդ մարդիկ հայտնվեն, դրա համա պետք ա նորից գանք էն հին ապրելակերպին: Իսկ դա ուղղակի անհնար ա:

Հարդ ջան ինչ որ չափով համամիտ եմ քեզ հետ այն հարցում , որ որպիսի չմահանա այդ ոճը նոր աշուղներ են պետք , բայց ասեմ , որ մեր ժամանակներում էլ կան մի քանի ժամանակակից աշուղներ , ճիշտ է չեն կարող համեմատվել Շերամի , Սայաթ-նովայի , կամ Ջիվանիի հետ , բայց համենայնդեպս ուրախալի փաստ ա , որ մեր ժամանակներում դեռևս գրվում են նման երգեր: Ճիշտ ա հավասարազոր չեն լինի այն ժամանակվա աշուղական երգերին , բայց գոնե կան ու կմնան այն հիանալի ստեղծագործությունները , որը թողել են մեր աշուղները ու քանի դեռ կան կատարողներ դա երբեք չի մահանա> Իսկ ես վստահորեն կարող եմ ասել , որ կատարվում են այդ երգերը:


«Վահագնի Ծնունդը» գուսանական ստեղծագործություն ա: Սա որպես օրինակ: Գուսանական երաժշտության մասին գրեթե տեղեկություններ չունենք, սակայն գիտենք, որ այդտեղ հիմնականում երգերի թեման առասպելներն էին (առասպելների թեմաներ աշուղական արվեստում ել ա հանդիպում հազվադեպ): Տեղեկություն կա, որ Կոմիտասի մեզ հասցրած «Ակնա» երգերը գուսանական երաժշտություն են:

Որպեսզի երգը համարվի աշուղական, դա պետք ա գրված լինի աշուղական տաղաչափության օրենքներով: Իսկ քանի որ այդ օրենքներն առաջացել ու մեզ են հասել արաբական ժողովրդից, ապա ակնհայտ ա դառնում, որ աշուղական երաժշտությունն ուղղակի կապ չի կարող ունենալ գուսանական երաժշտության հետ (գուսանական երաժշտությունը հայտնի ա անհիշելի ժամանակներից):

Իսկ էսօր որ ասում են գուսան Սայաթ - Նովա, կամ գուսան Շերամ, դա ծիծաղելի ա...

Հարդ ջան ինչ որ չափով համամիտ եմ քեզ հետ այն հարցում , որ որպիսի չմահանա այդ ոճը նոր աշուղներ են պետք , բայց ասեմ , որ մեր ժամանակներում էլ կան մի քանի ժամանակակից աշուղներ , ճիշտ է չեն կարող համեմատվել Շերամի , Սայաթ-նովայի , կամ Ջիվանիի հետ , բայց համենայնդեպս ուրախալի փաստ ա , որ մեր ժամանակներում դեռևս գրվում են նման երգեր: Ճիշտ ա հավասարազոր չեն լինի այն ժամանակվա աշուղական երգերին , բայց գոնե կան ու կմնան այն հիանալի ստեղծագործությունները , որը թողել են մեր աշուղները ու քանի դեռ կան կատարողներ դա երբեք չի մահանա> Իսկ ես վստահորեն կարող եմ ասել , որ կատարվում են այդ երգերը:

Quyr Qery
06.06.2012, 19:50
Միշտ զարմացել եմ հայերի՝ հինը ատամներով պահելու ցանկության վրա: Այն կարծիքին եմ, որ այն ինչ հնանում է, երբեք չի վերադառնում: Երբեք չեն գրավել աշուղական ե րգերը, ոչ մի անգամ տարված չեմ եղել Սայաթ Նովայով կամ մնացածով: Իրենք իրենց ժամանակի պահանջն են եղել, իրենց ժամանակին են ակտուալ եղել, հիմա էդ երաժշտության տեսակը պետք է, որ հետաքրքրի հատուկ աշուղական երգեր ուսումնասիրողներին, մեզ համար էդ երգերը իրանց երաժշտությամբ, արդիական չեն և գուցե ոչ էլ հաճելի: Հա ու ազգային չեմ կարող համարել մի ոճը, որտեղ կան մի քանի ազգերի տարրեր:

sharick
06.06.2012, 21:11
Միշտ զարմացել եմ հայերի՝ հինը ատամներով պահելու ցանկության վրա: Այն կարծիքին եմ, որ այն ինչ հնանում է, երբեք չի վերադառնում: Երբեք չեն գրավել աշուղական ե րգերը, ոչ մի անգամ տարված չեմ եղել Սայաթ Նովայով կամ մնացածով: Իրենք իրենց ժամանակի պահանջն են եղել, իրենց ժամանակին են ակտուալ եղել, հիմա էդ երաժշտության տեսակը պետք է, որ հետաքրքրի հատուկ աշուղական երգեր ուսումնասիրողներին, մեզ համար էդ երգերը իրանց երաժշտությամբ, արդիական չեն և գուցե ոչ էլ հաճելի: Հա ու ազգային չեմ կարող համարել մի ոճը, որտեղ կան մի քանի ազգերի տարրեր:

Քերի ջան բայց գուցե կան բաներ որ չեն հնանում , օրինակ ինձ համար երաժշտությունը չի հնանում : Կարող ենք օրինակ վերցնել դասական ստեղծագործություններ , որոնք շատ ու շատ տարիներ ու դարեր առաջ են ստեղծվել բայց մինչև հիմա իրենց տեսակի մեջ նմանը չունեն ու մինչև հիմա ապրում և լսվում են: Սա պարզապես իմ կարծիքը:

Ֆոտոն
06.06.2012, 22:08
Քերի ջան բայց գուցե կան բաներ որ չեն հնանում , օրինակ ինձ համար երաժշտությունը չի հնանում : Կարող ենք օրինակ վերցնել դասական ստեղծագործություններ , որոնք շատ ու շատ տարիներ ու դարեր առաջ են ստեղծվել բայց մինչև հիմա իրենց տեսակի մեջ նմանը չունեն ու մինչև հիմա ապրում և լսվում են: Սա պարզապես իմ կարծիքը:

Դասական կոչվածն էլ է հնանալու, գոնե մի մասը: Ակնհայտ է, որ դասական երաժշտությունը պոպուլյար չէ: Ինչպես և աշուղականը: Դրանցից որոշ բաներ կմնան: Համ էլ էդ դասական կոչվածն էլ հայերի հետ կապ չունի, եվրոպական երաժշտությունն է: Արամ Խաչատրյանն ու մնացածներն էլ իրենց պարտքն են համարել դասական ոճով ստեղծագործել:

Մերսի, Հարդ ջան, ահագին տարբերություն փաստորեն կա գուսանականի ու աշուղականի միջև, բայց շատ լղոցված են օգտագործվում էդ բառերը:

Հինը ատամներով պահելը դուրս եկավ: :)) Քերին շատ լավ նկարագրեց: Արմատներին կպչելը ինչ-որ գերբնական ուժ ու պաշտպանվածություն է տալիս մեր ազգին, դրա համար էլ կառչում են: Իրականում դրա մեջ լավ բան շատ կա: Լավ է, որ ճանաչում ես հին մշակույթը, բայց արդիականացնել հին թեմաները չի ստացվի: Նույն ձևով էլ ինձ Շեքսպիրի Ռումեո և Ջուլիետա չի հուզում, ախր հեչ մեզ հետ կապ չունի:

Հարդ
06.06.2012, 23:01
Ֆոտոն ջան, ստեղ կարող ես նայել մի խումբ «մասնագետների», ովքեր կարծում են, որ աշուղ հասկացությունը սխալ ա, թուրքերեն ա, ու պետք ա ասվի գուսան :D


http://www.youtube.com/watch?v=i9UBo3UgS7o

Հատկապես ինձ բացում ա էն մասը, որ մեկն ասում ա՝ «եկեք մի կողմ թողնենք գիտությունը և առանց դրա խոսենք» :D: Փաստորեն գիտությունն ավելորդ բան ա )))

Իրականում աշուղը արաբերեն (կամ պարսկերեն էր, լավ չեմ հիշում) բառ ա (աշըխ), որը նշանակում ա՝ սիրահար:
Իսկ գուսանը հին պահլավերեն բառ ա (բացատրությունը չեմ հիշում, ցավոք):

Շատ զվարճալի հատվածներ կան, նայեք )))

Diana99
28.06.2013, 19:20
Պաշտում եմ Սայաթ Նովային..: Երբ դպրոցում ես առաջարկեցի կազմակերեպել միջոցառում Սայաթ Նովայի 300 ամյակին նվիրված,բոլորը շատ ոգևորված էին: Ես երգեցի 4 երգ :Այնքան չեն երգում,դրա համար էլ մոռացվում է ամեն ինչ:

Diana99
28.06.2013, 19:21
http://www.youtube.com/watch?v=bQ-qKkqzmDU

Diana99
28.06.2013, 19:22
http://www.youtube.com/watch?v=zZdf3CTPcus

Diana99
28.06.2013, 19:26
http://www.youtube.com/watch?v=yK8L_o2j8wA

CactuSoul
29.06.2013, 01:45
Ինչ մեղքս թաքցնեմ, ես էլ առանձնապես չեմ սիրում աշուղական երգեր: Բայց առանձին կատարումներ կարող են լինել, որ դուրս գան: Իսկ մի կատարում կա, որ նույնիսկ սիրում եմ, այն էլ՝ շա՜տ: Եթե այս երգը լսած լինեի ուրիշ կատարմամբ, ամենայն հավանականությամբ չէի հավանի, իսկ այս դեպքում չհավանել հնարավոր չի. կատարյալ գեղեցկություն է ուղղակի: Վայելեք.


http://www.youtube.com/watch?v=nlyM6G9EIXs


Հ.Գ.
Թե՞ սա աշուղական երգ չի համարվում…