Ֆենթզի

[Chuk]

Թեմայի առաջին 25 գրառումները առանձնացվել են «Ֆիա (http://www.akumb.am/showthread.php/58218)» թեմայից: Այս թեմայում առաջարկվում է քննարկել Ֆենթզի գրական ոճը, ոճի առանձնահատկությունները, ոճի հայտնի հեղինակներին:

[Leo Negri]

Ի վիճակի չեմ, Մալխաս ջան, բովանդակության առումով հստակ կանոններ ունեցող գրականություն չեմ պատկերացնում, ասենք, ոնց հասկացա մեջը պետք ա պարտադիր թուր լինի թող ավելի տեղեկացված մեկը կազմակերպի, ես զերծ եմ մնում գրականությունը պարտադրանքների մեջ դնելուց


Իրականում թուր լինելը պարտադիր չի: Նույնիսկ միջնադարյան ֆոն պարտադիր չի, կամ ասենք չար վիշապներ ու բարի կախարդներ: Որպես օրինակ` Մուրքոքի "Աշնանային Աստղերի Քաղաքը" արտակարգ գրքի դեպքերը տեղի են ունենում ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ, իսկ ոչ պակաս լավ ԴեԼինթի գրքերինը` ընդհանրապես մեր օրոք: Բայց որոշակի ժանրի էլեմենտներ թե բարձր ֆենթեզին, թե ցածր ֆենթեզին /ցածր այն պատճառով չէ, որ վատնա: ուղղակի ուրիշ պրինցիպների վրայա հիմնված/, թե գիտաֆանտաստիկ ժանրը, թե սարսափը այնուամենայնիվ պիտի ունենան` տարբերվելու համար ուղղակի ֆանտաստիկ էլեմենտներ պարունակող գործերից: Ժանրերը կարան փոխազդեն իրար վրա, ու սահմանները իրականում քարացած չեն: Բայց դա դեռ պատճառ չի միջակ սերիալ հիշացնող, տետրակի չափ գրքում տեղ արած գործը դասել ֆենթեզիի ժանրին` ինչա ինքը պարունակումա թեթև ֆանտաստիկ էլեմենտներ ու իբրև թե խորիմաստ մտքեր` աշխարհի կառուցվածքի մասին:

[Leo Negri]

Բերեմ օրինակներ կինեմատոգրաֆից`

Բարձր Ֆենթեզի /ընդհանրապես, երևի ժանրի հիմքում այնուամենայնիվ ինքնա ընկած, ոչ թե ավելի վաղ ստեղծագործող Լորդ Դանսենին/


http://www.youtube.com/watch?v=f9lcJJuHPEs

Ցածր Ֆենթեզի /Կոնանի մասին գրքերը էլի ժանրի հիմնադիր գրքերից են/


http://www.youtube.com/watch?v=d1XmZ9_ckdw

Իսկ այ սա` ֆենթեզի չի


http://www.youtube.com/watch?v=GlccUju7-oU

Ինչպես ասում են` ամեն մարդու ազատ ընտրություննա, թե ինչ նայել /կամ ինչպես մեր դեպքումա` ինչ կարդալ/:

[Rhayader]

Լյով, խառնել ես: Բարձր ֆենտեզին, եթե ճիշտ եմ հիշում, լրիվ հորինված աշխարհում տեղի ունեցողն ա, ցածրն՝ իրական աշխարհի ինչ-որ ժամանակահատված, ավելացրած ֆենտեզի տարրեր:

[Leo Negri]

Չեմ խառնել: Թոլքինի MiddleEarth-ը լիովին հորինած աշխարհա` հիմնովին տարբերվող մեզ ծանոթ աշխարհից, դրա համար էլ դասվումա բարձր ֆենթեզիին: Նույնը ասենք կարելիա ասել Նարնիայի, Ամբեռի կամ Մելնիբոնեի աշխարհների մասին:

Բարձր Ֆենթեզիի աշխարհը`
-կամ իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում:

Իսկ այ Կոնանի դեպքերը տեղի են ունենում իրական, րացիոնալ աշխարհի շատ շատ հին, գրեթե միֆիկ ժամանակներում` ավելացրած մոգական էլեմենտներ, զուտ սյուժեն հետաքրքիր ու սուր դարձնելու համար:

Թոլքինը իհարկե նամակներում գրումա, որ նկատի ուներ իրական աշխարհի վաղեմի անյալը /նույնը մեկ մեկ նշումա Մուրքոքը Էլրիքի աշխարհի մասին/, բայց իրա աշխարհի հիմնովին տարբերվելը, իրացիոնալ էլեմենտների /Վալինորի նման տեղ ցածր ֆենթեզիում շատ դժվար տեղ կանի/ ճնշող առկայությունը ու հիմքում ընկած ֆանտաստիկ արմատները /որը շատ հեշտա զգալ` համեմատելով նույն Կոնանի հետ/ թույլ չեն տալիս իրան դասակարգել որպես ցածր ֆենթեզի:
Միաժամանակ Կոնանից հնարավորա հանել ֆանտաստիկ էլեմենտները /ինչպես երբեմն անումա Հովարդը` օրինակ փոխելով ֆանտաստիկ էլեմենտները գիտաֆանտաստիկով, ինչպես "Փղի Աշտարակումա"/, իրանք չեն կազմում Կոնանի աշխարհի հիմքը` ու ինքը մեկա Կոնան կմնա:

Ասելա թե, եթե բարձր ֆենթեզիում հեքիաթային էլեմենտները կազմում են գլխավոր ճաշատեսակը, ցածրում համեմունքի դեր են կատարում:

[Malxas]

Ժողովուրդ էս գրածները որ կարդում եմ գալիս եմ եզրակացության, որ ես էլ եմ ֆենտեզի գրել: :) Չգիտեմ բարձր ֆենտեզի է թե ցածր, բայց ֆենտեզի է: Գործողությունները հորինված աշխարհում են տեղի ունենում, բոլոր հերոսները սկզբից մինչև վերջ հորինված են (կարող եմ երդվել) ու բացի այդ... Մեջը լիքը փիլիսոփայական մտքեր կան (Պլատոնը կնախանձեր) , համ էլ կյանք է սովորեցնում (Կոնֆուցիոսն իմ աշակերտն է եղել) ու նման լիքը բաներ: :) Իսկ եթե հանկարծ ասեք, որ դա ֆենտեզի չէ, կզղջաք դրա համար :)

[Leo Negri]

Ժողովուրդ էս գրածները որ կարդում եմ գալիս եմ եզրակացության, որ ես էլ եմ ֆենտեզի գրել: Չգիտեմ բարձր ֆենտեզի է թե ցածր, բայց ֆենտեզի է: Գործողությունները հորինված աշխարհում են տեղի ունենում, բոլոր հերոսները սկզբից մինչև վերջ հորինված են (կարող եմ երդվել) ու բացի այդ... Մեջը լիքը փիլիսոփայական մտքեր կան (Պլատոնը կնախանձեր) , համ էլ կյանք է սովորեցնում (Կոնֆուցիոսն իմ աշակերտն է եղել) ու նման լիքը բաներ: Իսկ եթե հանկարծ ասեք, որ դա ֆենտեզի չէ, կզղջաք դրա համար

Է բա տպագրի, այ մարդ!
Սաունդթրեքի համար դիմի, նենց 50 cent-անոց սաունդթրեք դզենք փչենք, բեսթսելլեր դառնա!

[Malxas]

Է բա տպագրի, այ մարդ!
Սաունդթրեքի համար դիմի, նենց 50 cent-անոց սաունդթրեք դզենք փչենք, բեսթսելլեր դառնա!

Վախ ես քու կամեցող կյանքին մեռնեմ :hands

Անպայման կտպագրեմ էս տարվա ընթացքում, իսկ առայժմ ստեղծագործողների բաժնում եմ տեղադրել :)

[Հայկօ]

Լյով, խառնել ես: Բարձր ֆենտեզին, եթե ճիշտ եմ հիշում, լրիվ հորինված աշխարհում տեղի ունեցողն ա, ցածրն՝ իրական աշխարհի ինչ-որ ժամանակահատված, ավելացրած ֆենտեզի տարրեր:

+1: Ես էլ եմ միշտ նույն կերպ տարաբաժանել բարձր ու ցածր ֆենտզիները (դե, կարելի ա ասել՝ սա հենց «դասագրքային», ամենաընդունված բաժանումն ա): Ուղղակի հաճախ շատ բարդ ա լինում կոնկրետ գիրքը որևէ ենթաժանրում դասելը: Նույն «Մատանիների տիրակալը» համարվում ա դասական բարձր ֆենտզիի օրինակ, սակայն, ամեն դեպքում, էնքան էլ կտրված չի իրականին մոտ սեթինգից, ինչքան զանազան քայլող ծառերն ու հին դևերը փորձում են ցույց տալ: Հիմքում մեր իրականությունն է, չէ՞. թագավորներ, իշխանության համար պայքար, տոլերանտություն, մշակութային շոկ (հեղինակն էլ ա նույնը նշել, եթե չեմ սխալվում)... Միանշանակ չի, իհարկե, շատ վիճելի ա, բայց նման մեկնաբանություն էլ ա կարելի տալ: Պրատչետի «Տափակ աշխարհի» շարքը (Discworld), կարծես թե, հենց էն ա, ինչը ի սկզբանե մեր աշխարհի հետ ոչ մի առնչություն չի կարող ունենալ, բայց ամեն քայլափոխի էնպիսի նուրբ ու ընտիր հղումների ես հանդիպում դեպի էս կողմ, որ ուղղակի չես կարող կարդալիս քո իրականությունից կտրվես ու լրիվ սուզվես գրքում ստեղծած իրականության մեջ (մենակ մեր աբորիգեն բուսակերների «ձվերը չծնված ճուտիկների լեշերն են» լոզունգի հիշատակումը ինչ ասես արժի :))): «Հարրի Պոտերն» էլ ա բարդ դեպք, չնայած ավելի շատ ցածր ա, կամ ավելի ճիշտ՝ գնալով ցածրանում ա... Կամ ի՞նչ կարելի ա ասել, օրինակ, «Ամբերի ժամանակագրության» մասին: Բարձր ա՞, թե՞ ցածր: Ըստ ամենայնի՝ ավելի շատ ցածր ա, քան թե բարձր, բայց երբ գործողությունները լրիվ տեղափոխվում են Միակ Քաղաք, էդ մասին նույնիսկ չես էլ հիշում: Սապկովսկու «Գերալտը» հաստատ լրիվ համապատասխանում ա բարձր ֆենտզիի բոլոր չափանիշերին, բայց միջի բոլոր կրքերը, մոտիվացիաները, փոխհարաբերությունները և այլն էնքա՜ն կպած են մեր աշխարհին, որ մնացած արծաթե թրերը, էլիքսիրները, զանազան մանտիկորներն ու սկոյատա'էլները ուղղակի փոխարինում են, ասենք, M4 ավտոմատներին ու արաբ ահաբեկիչներին. հիմքը մեկին մեկ նույնն ա:

Իմ կարծիքով՝ հարյուր տոկոսանոց ցածր ֆենտզի կարելի ա համարել, օրինակ, Լուկյանենկոյի «Պահակախմբերի» շարքը: Ամեն դեպքում՝ ինձ համար բարձրի ու ցածրի բաժանողը ավելի շատ գործող անձանց մոտիվացիաներն են, հարաբերությունները, մտածելակերպերը, ընդհանուր ֆաբուլան ա և այլն, քան թե թուր/ատրճանակ հարաբերակցությունը կամ միջնադարյան/ժամանակակից սեթինգը: Այսինքն էն խմորումները, որ մեր աշխարհում էլ կարող էին տեղի ունենալ, ցածր են, իսկ էն զարգացումները, որ առանց հնարովի-կախարդական տարրերի ուղղակի չէին էլ կարող լինել, բարձր են. իսկ մնացածը ուղղակի դեկորացիա ա: Համ էլ իսկական, լավ ֆենտզի կարդալիս երբեք թույլ չեմ տալիս, որ նման մանր-մունր հարցերը գրքի կայֆը փչացնեն :)): Էդ բաժանումը հարյուրերորդական նշանակություն ունի:

[Leo Negri]

Նույն «Մատանիների տիրակալը» համարվում ա դասական բարձր ֆենտզիի օրինակ, սակայն, ամեն դեպքում, էնքան էլ կտրված չի իրականին մոտ սեթինգից, ինչքան զանազան քայլող ծառերն ու հին դևերը փորձում են ցույց տալ:

Հիմքում Վալինորնա: Վալինորից ալտերնատիվ աշխարհ/սեթթինգ դժվարա հորինել:


Պրատչետի «Տափակ աշխարհի» շարքը (Discworld), կարծես թե, հենց էն ա, ինչը ի սկզբանե մեր աշխարհի հետ ոչ մի առնչություն չի կարող ունենալ, բայց ամեն քայլափոխի էնպիսի նուրբ ու ընտիր հղումների ես հանդիպում դեպի էս կողմ, որ ուղղակի չես կարող կարդալիս քո իրականությունից կտրվես ու լրիվ սուզվես գրքում ստեղծած իրականության մեջ (մենակ մեր աբորիգեն բուսակերների «ձվերը չծնված ճուտիկների լեշերն են» լոզունգի հիշատակումը ինչ ասես արժի ):

Էլի բարձրա: Նարնիայում էլ հղումներ կան դեպի քրիստոնեական դիցաբանություն, էդ իրան ցածր չի դարձնում: Իսկ Dark Tower-ում հերոսները երբ չեն ալարում, գալիս են մեր աշխարհ, ու մի դրվագում նույնիսկ Սթիվեն Քինգին են հանդիպում ու մահից փրկում:


«Հարրի Պոտերն» էլ ա բարդ դեպք, չնայած ավելի շատ ցածր ա, կամ ավելի ճիշտ՝ գնալով ցածրանում ա...

Հոգվարթսը դասական աշխարհա աշխարհի մեջ` հետևաբար ինքը բարձրա:
Թեկուզ ամենադժվար դեպքերից մեկնա, իրոք:


Կամ ի՞նչ կարելի ա ասել, օրինակ, «Ամբերի ժամանակագրության» մասին: Բարձր ա՞, թե՞ ցածր: Ըստ ամենայնի՝ ավելի շատ ցածր ա, քան թե բարձր, բայց երբ գործողությունները լրիվ տեղափոխվում են Միակ Քաղաք, էդ մասին նույնիսկ չես էլ հիշում:

Տիպիկ բարձր` նամանավանդ երբ մեյդան են ընկնում Քաոսի Տիրույթները:


Սապկովսկու «Գերալտը» հաստատ լրիվ համապատասխանում ա բարձր ֆենտզիի բոլոր չափանիշերին, բայց միջի բոլոր կրքերը, մոտիվացիաները, փոխհարաբերությունները և այլն էնքա՜ն կպած են մեր աշխարհին, որ մնացած արծաթե թրերը, էլիքսիրները, զանազան մանտիկորներն ու սկոյատա'էլները ուղղակի փոխարինում են, ասենք, M4 ավտոմատներին ու արաբ ահաբեկիչներին. հիմքը մեին մեկ նույնն ա:

Էլի բարձր:
Իրականում, Հայկո, դասակարգման հիմքում ընկած չի քո սուբյեկտիվ ընկալումը կամ սյուժեի ընթացքի մոտ լինելը իրական աշխարհի սյուժեներին: Դասակարգման հիմքում ընկած պրինցիպները մի քիչ ուրիշ են: Էդ ոնց որ ասես` սնդիկը մետաղ չի, որովհետև հեղուկա, իսկ հեղուկ բաները ինձ մետաղ չեն հիշացնում:


Իմ կարծիքով՝ հարյուր տոկոսանոց ցածր ֆենտզի կարելի ա համարել, օրինակ, Լուկյանենկոյի «Պահակախմբերի» շարքը


Ցածրա, ահամ: Զուտ նրա պատճառով, որ միջի աշխարհը ալտերնատիվ չի:


Ամեն դեպքում՝ ինձ համար բարձրի ու ցածրի բաժանողը ավելի շատ գործող անձանց մոտիվացիաներն են, հարաբերությունները, մտածելակերպերը, ընդհանուր ֆաբուլան ա և այլն, քան թե թուր/ատրճանակ հարաբերակցությունը կամ միջնադարյան/ժամանակակից սեթինգը: Այսինքն էն խմորումները, որ մեր աշխարհում էլ կարող էին տեղի ունենալ, ցածր են, իսկ էն զարգացումները, որ առանց հնարովի-կախարդական տարրերի ուղղակի չէին էլ կարող լինել, բարձր են. իսկ մնացածը ուղղակի դեկորացիա ա:

Կրկնվեմ` բաժանումը բարձրի/ցածրի կախված չի մոտիվացիաներից, հարաբերություններից, մտածելակերպից և այլն: Նույն Սթիվեն Քինգի "Gunslinger"-ը բարձ ֆենթեզիա, չնայած միջի սաղ մոտիվացիաները անասելի մոտ են մեր աշխարհին, իսկ ամբողջ յոթ գրքի ընթացքում քիչա մնում իրար վրա նռնականետներից կրակեն, նենց են վառռռում:
Միակ վիճելի դեպքը Մատանիների Տիրակալիննա` բայց ստեղ Վալինորի առկայությունը իրան անվիճելի դասումա բարձր ֆենթեզիի` նույնիսկ չնայած այն փաստի, որ Թոլքինը համարում էր, որ Միդլերթը մեր աշխարհի վաղեմի անցյալնա: Իսկ այ Կոնանի վաղեմի անցյալում նման "ուրիշ աշխարհ" չկա, դրա համար էլ ցածրա:

[Barekendan]

Ես գիտեի ցածր ֆենթզին էտպես ա կոչվում , որովհետև մեջը լիքն են մկանոտ տղամարդիկ, մերկ կանայք, դաժանություն ու նման լայն մասսաներին հրապուրող բաներ:

[Rhayader]

+1: Ես էլ եմ միշտ նույն կերպ տարաբաժանել բարձր ու ցածր ֆենտզիները (դե, կարելի ա ասել՝ սա հենց «դասագրքային», ամենաընդունված բաժանումն ա): Ուղղակի հաճախ շատ բարդ ա լինում կոնկրետ գիրքը որևէ ենթաժանրում դասելը: Նույն «Մատանիների տիրակալը» համարվում ա դասական բարձր ֆենտզիի օրինակ, սակայն, ամեն դեպքում, էնքան էլ կտրված չի իրականին մոտ սեթինգից, ինչքան զանազան քայլող ծառերն ու հին դևերը փորձում են ցույց տալ: Հիմքում մեր իրականությունն է, չէ՞. թագավորներ, իշխանության համար պայքար, տոլերանտություն, մշակութային շոկ (հեղինակն էլ ա նույնը նշել, եթե չեմ սխալվում)... Միանշանակ չի, իհարկե, շատ վիճելի ա, բայց նման մեկնաբանություն էլ ա կարելի տալ: Պրատչետի «Տափակ աշխարհի» շարքը (Discworld), կարծես թե, հենց էն ա, ինչը ի սկզբանե մեր աշխարհի հետ ոչ մի առնչություն չի կարող ունենալ, բայց ամեն քայլափոխի էնպիսի նուրբ ու ընտիր հղումների ես հանդիպում դեպի էս կողմ, որ ուղղակի չես կարող կարդալիս քո իրականությունից կտրվես ու լրիվ սուզվես գրքում ստեղծած իրականության մեջ (մենակ մեր աբորիգեն բուսակերների «ձվերը չծնված ճուտիկների լեշերն են» լոզունգի հիշատակումը ինչ ասես արժի :))): «Հարրի Պոտերն» էլ ա բարդ դեպք, չնայած ավելի շատ ցածր ա, կամ ավելի ճիշտ՝ գնալով ցածրանում ա... Կամ ի՞նչ կարելի ա ասել, օրինակ, «Ամբերի ժամանակագրության» մասին: Բարձր ա՞, թե՞ ցածր: Ըստ ամենայնի՝ ավելի շատ ցածր ա, քան թե բարձր, բայց երբ գործողությունները լրիվ տեղափոխվում են Միակ Քաղաք, էդ մասին նույնիսկ չես էլ հիշում: Սապկովսկու «Գերալտը» հաստատ լրիվ համապատասխանում ա բարձր ֆենտզիի բոլոր չափանիշերին, բայց միջի բոլոր կրքերը, մոտիվացիաները, փոխհարաբերությունները և այլն էնքա՜ն կպած են մեր աշխարհին, որ մնացած արծաթե թրերը, էլիքսիրները, զանազան մանտիկորներն ու սկոյատա'էլները ուղղակի փոխարինում են, ասենք, M4 ավտոմատներին ու արաբ ահաբեկիչներին. հիմքը մեկին մեկ նույնն ա:

Իմ կարծիքով՝ հարյուր տոկոսանոց ցածր ֆենտզի կարելի ա համարել, օրինակ, Լուկյանենկոյի «Պահակախմբերի» շարքը: Ամեն դեպքում՝ ինձ համար բարձրի ու ցածրի բաժանողը ավելի շատ գործող անձանց մոտիվացիաներն են, հարաբերությունները, մտածելակերպերը, ընդհանուր ֆաբուլան ա և այլն, քան թե թուր/ատրճանակ հարաբերակցությունը կամ միջնադարյան/ժամանակակից սեթինգը: Այսինքն էն խմորումները, որ մեր աշխարհում էլ կարող էին տեղի ունենալ, ցածր են, իսկ էն զարգացումները, որ առանց հնարովի-կախարդական տարրերի ուղղակի չէին էլ կարող լինել, բարձր են. իսկ մնացածը ուղղակի դեկորացիա ա: Համ էլ իսկական, լավ ֆենտզի կարդալիս երբեք թույլ չեմ տալիս, որ նման մանր-մունր հարցերը գրքի կայֆը փչացնեն :)): Էդ բաժանումը հարյուրերորդական նշանակություն ունի:

Դե դրա համար էլ հիմա ֆենտեզին մի քանի կտրվածքով են բաժանում. մի կողմից՝ բարձր ու ցածր, մյուս կողմից՝ ենթաժանրային (epic, sword-and-sorcery, urban, historical և այլն), ընդ որում՝ որոշ ենթաժանրեր էքսկլյուզիվորեն բարձր կամ ցածր ֆենտեզիին են պատկանում (օրինակ՝ urban ու historical ֆենտեզիները ցածր ֆենտեզիի մենաշնորհն են): Այլ կերպ ասած, եթե վհուկները սկսում են ցախավելների վրա թռվռալ ձեր քաղաքում, ցածր ֆենտեզի է: Եթե վհուկի ցախավելին նստում ու ընկնում ես Յեսսիմոր երևակայական երկիրը, ուրեմն հիբրիդային ոճի հետ գործ ունես (եթե, իհարկե, ֆենտեզիային բնույթի գործողությունները երկու վայրերում էլ տեղի են ունենում. հակառակ դեպքում, ինչպես Միխաել Էնդեի «Անվերջանալի Պատմություն» գրքում, բարձր ֆենտեզի է): Եթե վհուկներն ու ցախավելներն ի սկզբանե երևակայական Յեսսիմոր տեղում են, ապա բարձր ֆենտեզի է:
Նաև բաժանվում են տարիքային խմբերի. juvenile (Diana Wynne Jones, "Howl's Moving Castle"), teen (JK Rowling, "Harry Potter"), young adult (այս տարիքային խմբից բան չեմ կարդացել, բայց հաճախ կցվում է teen-ին), adult (Neil Gaiman, "American Gods"), bildungsroman (ցանկացածը, որտեղ երիտասարդ կամ երեխա հերոսը մեծանում է ու հասուն, եթե ոչ ծեր տարիքի հասնում):

[Rhayader]

Հիմքում Վալինորնա: Վալինորից ալտերնատիվ աշխարհ/սեթթինգ դժվարա հորինել:

Դու հլա քրիստոնյաներին հարցրու, արդյո՞ք Վալինորը մեր աշխարհի հետ կապ չունի:D

[Leo Negri]

Ես գիտեի ցածր ֆենթզին էտպես ա կոչվում , որովհետև մեջը լիքն են մկանոտ տղամարդիկ, մերկ կանայք, դաժանություն ու նման լայն մասսաներին հրապուրող բաներ:


Հիմքում գլխավորապես ընկածա, կրկնվեմ`

-արդյոք աշխարհը իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա /Սիլմարիլիոն, Մատանիների Տիրակալ/
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ /Նարնիա, Ամբեռ, Մելնիբոնե/
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում /Հոգվարթս/



Դու հլա քրիստոնյաներին հարցրու, արդյո՞ք Վալինորը մեր աշխարհի հետ կապ չունի


Դե եթե քրիստոնյաներին լսենք, արի Նարնիան էլ սկսենք դասել ցածր ֆենտեզիի, Մուրքոքի գրքերի մի մասն էլ /դե որտեղ Լուցիֆեր, Սատանա, կամ Ստալինին հիշացնող /Ստալնիկով, եթե չեմ սխալվում/ կերպարներ կան/:

[Leo Negri]

որոշ ենթաժանրեր էքսկլյուզիվորեն բարձր կամ ցածր ֆենտեզիին են պատկանում (օրինակ՝ urban ու historical ֆենտեզիները ցածր ֆենտեզիի մենաշնորհն են):

Այդպես չէ: Մարտինի "Սառույցի ու Հրո Երգը" որոշակի չափով հիմնված է Վարդերի Պատերազմի դեպքերի և դեմքերի ու միջնադարյան Բրիտանիայի վրա /Լաննիստերներ-Լանքաստերներ, Ադրիանի պատ/, բայց տիպիկ բարձր ֆենթեզիի պատկանող գործա:

[Barekendan]

Հիմքում գլխավորապես ընկածա, կրկնվեմ`

-արդյոք աշխարհը իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա /Սիլմարիլիոն, Մատանիների Տիրակալ/
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ /Նարնիա, Ամբեռ, Մելնիբոնե/
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում /Հոգվարթս/

Հա դե ցածրի դեպքում, գիրքը ավելի նման ա պատմական գրքի, բայց առանց պատմության ու մի քիչ կախարդանքով: Բարձրի դեպքում, կախարդանքը էնքան շատ ա, որ էտ գրքի աշխարհում շատ անգամ նույնիսկ ամենօրյա, սովորական բան ա հերոսների համար:

[Հայկօ]

Հիմքում Վալինորնա: Վալինորից ալտերնատիվ աշխարհ/սեթթինգ դժվարա հորինել:



Էլի բարձրա: Նարնիայում էլ հղումներ կան դեպի քրիստոնեական դիցաբանություն, էդ իրան ցածր չի դարձնում: Իսկ Dark Tower-ում հերոսները երբ չեն ալարում, գալիս են մեր աշխարհ, ու մի դրվագում նույնիսկ Սթիվեն Քինգին են հանդիպում ու մահից փրկում:



Հոգվարթսը դասական աշխարհը աշխարհի մեջ` հետևաբար ինքը բարձրա:
Թեկուզ ամենադժվար դեպքերից մեկնա, իրոք:



Տիպիկ բարձր` նամանավանդ երբ մեյդան են ընկնում Քաոսի Տիրույթները:



Էլի բարձր:
Իրականում, Հայկո, դասակարգման հիմքում ընկած չի քո սուբյեկտիվ ընկալումը կամ սյուժեի ընթացքի մոտ լինելը իրական աշխարհի սյուժեներին:



Ցածրա, ահամ: Զուտ նրա պատճառով, որ միջի աշխարհը ալտերնատիվ չի:



Կրկնվեմ` բաժանումը բարձրի/ցածրի կախված չի մոտիվացիաներից, հարաբերություններից, մտածելակերպից և այլն: Նույն Սթիվեն Քինգի "Gunslinger"-ը բարձ ֆենթեզիա, չնայած միջի սաղ մոտիվացիաները անասելի մոտ են մեր աշխարհին, իսկ ամբողջ յոթ գրքի ընթացքում քիչա մնում իրար վրա նռնականետներից կրակեն, նենց են վառռռում:
Միակ վիճելի դեպքը Մատանիների Տիրակալիննա` բայց ստեղ Վալինորի առկայությունը իրան անվիճելի դասումա բարձր ֆենթեզիի` նույնիսկ չնայած այն փաստի, որ Թոլքինը համարում էր, որ Միդլերթը մեր աշխարհի վաղեմի անցյալնա: Իսկ այ Կոնանի վաղեմի անցյալում նման "ուրիշ աշխարհ" չկա, դրա համար էլ ցածրա:


Ընդունում եմ, ճիշտ ես ասում, հասկանալի ա էդ ամեն ինչը: Ես փորձեցի բարձրի ու ցածրի բաժանման իմ սեփական մեկնաբանությունը ներակայացնել: Էսպես թե էնպես՝ միանշանակ ասելը համարյա անհնար ա, որտև ա) հենց իրենք՝ սահմանումներն են շատ աղոտ, ու բ) գործ ունենք էնպիսի «անկարգ» երևույթի հետ, ինչպիսին գեղարվեստն ա: Եթե վերացարկվենք ամեն ինչից ու փորձենք ընդհանրացված մոտեցում գտնել, հնարավոր ա նույնիսկ հասնել նրան, որ բարձր ֆենտզի ընդհանրապես գոյություն չունի բնության մեջ, որովհետև ինչքան էլ որ գիրքը անիրականի մասին լինի, գիրքը գրողը մնում ա մեր աշխարհին կպած, «տեղացու» փորձով ու մտածողությամբ, և այլն: Հարցը ընդամենը էդ իրական-անիրականի մակարդակն ա. մի տեղ էդ իրականը կարող ա խիստ ակնհայտ լինել, մի ուրիշ տեղ ուղղակի կոնտեքստի խորքում թաքնված: Բաժանել հնարավոր ա, քո բաժանման հետ ես էլ եմ ընդհանուր առմամբ համաձայն. ասածս էն ա, որ հստակ սահմաններ դնելը միշտ էլ դժվար ա:


Հ.Գ. Խնդրում եմ գրառումներս էսպես չկտրտել, եթե դժվար չի :): Պարզ ա, որ գրավոր հաղորդակցությունն էլ իր առանձնահատկությունները ունի, ու էն, ինչը իրականում պիտի կարճ նախադասություններով երկխոսություն լիներ, կարող ա վերածվել երկար ու անդուր մենախոսության, բայց ամեն դեպքում՝ արի մեր գրածները որպես մեկ ամբողջություն թողնենք: Շնորհակալություն, BR և այլն :)):

[Rhayader]

Հիմքում գլխավորապես ընկածա, կրկնվեմ`

-արդյոք աշխարհը իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա /Սիլմարիլիոն, Մատանիների Տիրակալ/
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ /Նարնիա, Ամբեռ, Մելնիբոնե/
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում /Հոգվարթս/




Դե եթե քրիստոնյաներին լսենք, արի Նարնիան էլ սկսենք դասել ցածր ֆենտեզիի, Մուրքոքի գրքերի մի մասն էլ /դե որտեղ Լուցիֆեր, Սատանա, կամ Ստալինին հիշացնող /Ստալնիկով, եթե չեմ սխալվում/ կերպարներ կան/:

Լյով, կարճ ու կոնկրետ. եթե մեր աշխարհի ենթադրված ու իրական պատմության հետ ուղղակի կապ չունեցող տարբերակ ա ի նկատի ունեցվում, ոնց, ասենք, LOTR-ը, Witcher-ը և այլն, նույն Ամբերի դասակարգումն են գնում: Իսկ եթե գործ ունես Չարլզ դե Լինտի «Moonheart»-ի հետ, որտեղ էլի ալտերնատիվ իրականություն կա, ցածր ֆենտեզի ա: Ռեյնեվանը, չնայած պատմական այլանդակ անճշտությունների (օրինակ՝ Նարրենտյուրմը մի կես հազարամյակ շուտ կառուցելը), ցածր ֆենտեզի ա:

[Leo Negri]

Ընդունում եմ, ճիշտ ես ասում, հասկանալի ա էդ ամեն ինչը: Ես փորձեցի բարձրի ու ցածրի բաժանման իմ սեփական մեկնաբանությունը ներակայացնել: Էսպես թե էնպես՝ միանշանակ ասելը համարյա անհնար ա, որտև ա) հենց իրենք՝ սահմանումներն են շատ աղոտ, ու բ) գործ ունենք էնպիսի «անկարգ» երևույթի հետ, ինչպիսին գեղարվեստն ա: Եթե վերացարկվենք ամեն ինչից ու փորձենք ընդհանրացված մոտեցում գտնել, հնարավոր ա նույնիսկ հասնել նրան, որ բարձր ֆենտզի ընդհանրապես գոյություն չունի բնության մեջ, որովհետև ինչքան էլ որ գիրքը անիրականի մասին լինի, գիրքը գրողը մնում ա մեր աշխարհին կպած, «տեղացու» փորձով ու մտածողությամբ, և այլն: Հարցը ընդամենը էդ իրական-անիրականի մակարդակն ա. մի տեղ էդ իրականը կարող ա խիստ ակնհայտ լինել, մի ուրիշ տեղ ուղղակի կոնտեքստի խորքում թաքնված: Բաժանել հնարավոր ա, քո բաժանման հետ ես էլ եմ ընդհանուր առմամբ համաձայն. ասածս էն ա, որ հստակ սահմաններ դնելը միշտ էլ դժվար ա:


Հ.Գ. Խնդրում եմ գրառումներս էսպես չկտրտել, եթե դժվար չի : Պարզ ա, որ գրավոր հաղորդակցությունն էլ իր առանձնահատկությունները ունի, ու էն, ինչը իրականում պիտի կարճ նախադասություններով երկխոսություն լիներ, կարող ա վերածվել երկար ու անդուր մենախոսության, բայց ամեն դեպքում՝ արի մեր գրածները որպես մեկ ամբողջություն թողնենք: Շնորհակալություն, BR և այլն :


Էսպես թե էնպես՝ միանշանակ ասելը համարյա անհնար ա, որտև ա) հենց իրենք՝ սահմանումներն են շատ աղոտ, ու բ) գործ ունենք էնպիսի «անկարգ» երևույթի հետ, ինչպիսին գեղարվեստն ա:

Դասակարգումը շատ պարզ ու կոնկրետա: Կա ուրիշ իրացիոնալ աշխարհ` բարձրա, չկա` ցածրա:
Նույն Դարք Թաուերում ինչքան ուզումա ժամանակակից Նյու Յորք գան` ինքը դրանից ցածր չի դառնում, քանի որ իրա մեջ ուրիշ աշխարհների բազմություն կա: Նույնը Ամբեռը:


որ բարձր ֆենտզի ընդհանրապես գոյություն չունի բնության մեջ, որովհետև ինչքան էլ որ գիրքը անիրականի մասին լինի, գիրքը գրողը մնում ա մեր աշխարհին կպած, «տեղացու» փորձով ու մտածողությամբ, և այլն:


Հեղինակները կարան որոշ կերպարներին հիմնեն իրանց վրա, կամ անփոփոխ սեփական անձը մցնեն գրքի մեջ /Սթիվեն Քինգ, ահամ - հուսով եմ սփոիլեր չի/: Դա դասակարգման վրա չի ազդում:
Բարձր ֆենթեզիում ալտերնատիվ աշխարհը/աշխարհները կարան անթիվ անհամար կապեր ունենան մեր աշխարհի ու նույնիսկ մեր ժամանակի հետ` քանի իրանց աշխարհը մնումա ալտերնատիվ ու հիմնովին տարբեր` ինքը բարձրա:


Հարցը ընդամենը էդ իրական-անիրականի մակարդակն ա. մի տեղ էդ իրականը կարող ա խիստ ակնհայտ լինել, մի ուրիշ տեղ ուղղակի կոնտեքստի խորքում թաքնված: Բաժանել հնարավոր ա, քո բաժանման հետ ես էլ եմ ընդհանուր առմամբ համաձայն. ասածս էն ա, որ հստակ սահմաններ դնելը միշտ էլ դժվար ա:

Մակարդակը չի: Նույն Կոնանում երբ Կոնանի մեգաթշնամի Թոթ-Ամոն չար մոգնա սկսում վառռել, դևեր կանչել և այլն` էնքան անիրականա դառնում, որ էլ դու սուս: Հիմքում ընկածա անիրականի սկզբնական կամ երկրորդական լինելը: Եթե մի ամբողջ անիրական աշխարհ կա, ապա անիրականը սկզբնականա: Եթե անիրականը զուտ մոգերն են ու իրանց կանչած բոբոները` անիրականը երկրորդականա:


Հ.Գ. Խնդրում եմ գրառումներս էսպես չկտրտել, եթե դժվար չի : Պարզ ա, որ գրավոր հաղորդակցությունն էլ իր առանձնահատկությունները ունի, ու էն, ինչը իրականում պիտի կարճ նախադասություններով երկխոսություն լիներ, կարող ա վերածվել երկար ու անդուր մենախոսության, բայց ամեն դեպքում՝ արի մեր գրածները որպես մեկ ամբողջություն թողնենք: Շնորհակալություն, BR և այլն :


Ինձ սենց ավելի հարմարա մտքերս շարադրել` գրածներս հասցեագրելով հենց էն գրածիդ հատվածին, որին մտադրված էի: Կոմպրոմիսի համար հաղորդագրության սկզբում ներառել եմ ամբողջ գրածդ` որ կոնթեկստից դուրս մեկնաբանության տպավորություն չստեղծվի:

[Leo Negri]

Լյով, կարճ ու կոնկրետ. եթե մեր աշխարհի ենթադրված ու իրական պատմության հետ ուղղակի կապ չունեցող տարբերակ ա ի նկատի ունեցվում, ոնց, ասենք, LOTR-ը, Witcher-ը և այլն, նույն Ամբերի դասակարգումն են գնում

Կոնանում պատմության հետ ուղղակի կապ չունի` մի կողմ թողելով Իրանիստանը ու Կհիթայը: Բայց ինքը ցածրա:
Մատանիների տիրակալը բարձրա: Ես մինչև հիմա չեմ հասկացել, հենց ինչն եմ ըստ քեզ խառնել:


Իսկ եթե գործ ունես Չարլզ դե Լինտի «Moonheart»-ի հետ, որտեղ էլի ալտերնատիվ իրականություն կա, ցածր ֆենտեզի ա:

Չեմ հիշում, իրա մեջ հենց ալտերնատիվ աշխարհ էր, թե մեր աշխարհի ուրիշ ժամանակ: Դրա համար չեմ վիճաբանի:


Ռեյնեվանը, չնայած պատմական այլանդակ անճշտությունների (օրինակ՝ Նարրենտյուրմը մի կես հազարամյակ շուտ կառուցելը), ցածր ֆենտեզի ա:


Ցածրա, որովհետև դեպքերը տեղի են ունենում իրական հիմնական աշխարհում: Իսկ այ Գերալտը բարձրա, ինչքան ուզումա մեջը թուքումուր ու բատիստե տրուսիկներ լինեն:

[Leo Negri]

Հա դե ցածրի դեպքում, գիրքը ավելի նման ա պատմական գրքի, բայց առանց պատմության ու մի քիչ կախարդանքով: Բարձրի դեպքում, կախարդանքը էնքան շատ ա, որ էտ գրքի աշխարհում շատ անգամ նույնիսկ ամենօրյա, սովորական բան ա հերոսների համար:


Չէ, մի քիչ էն չի:
Օրինակ Մարթինի Սառույցի ու Հրո Երգ-ում կախարդանքը շատ շատ քիչա, նամանավանդ առաջին գրքերում: Բայց քանի որ ալտերնատիվ աշխարհա` ինքը այնուամենայնիվ բարձրա: Նույնը կարելիա ասել ռուս Վերա Կամշայի արտակարգ "Աեթերնայի Ցիկլի" մասին, որում ընդհանրապես էդքան մոգություն չի, ինչքան միսթիկա, նամանավանդ սկզբի գրքերում, երբ համը չի հելել, ու հերոսները շատ ուժեղ զարմանում են, երբ ռաստ են գալիս մոգության: Բայց քանի որ գրքում կա ալտերնատիվ աշխարհի բազմություններ, էդ բազմություններում գործող հերոսներ, ու էդ բազմություններում սյուժեի վրա ազդող տեղի ունեցող դեպքեր` ինքը այնուամենայնիվ էլի բարձրա:
Իսկ Քոնանում մեկ մեկ մոգությունը տալի սաղ սահմանները անցնումա, ու Քոնանի համար այն սովորական բանա: Բայց թե բարձր դրանից ինքը չի դառնում:

[Rhayader]

Կստածի այ էստեղ նշվում ա, որ Կոնանը S&S ա՝ http://en.wikipedia.org/wiki/Sword_and_sorcery
ու առանձնացնում ա S&S-ը բարձր ֆենտեզիից՝ բարձր ֆենտեզին նույնացնելով էպիկ ֆենտեզիի հետ:
Բայց մեկ ա՝ Կոնանը ոչ մի դեպքում ցածր ֆենտեզի չի դառնում:
http://en.wikipedia.org/wiki/High_fantasy
http://en.wikipedia.org/wiki/Low_fantasy

[Հայկօ]

ՕԿ, բաժանման սկզբունքը հսկատացավ, ինչը հաստատ լավ ա: Թեման ինչ-որ առումով սկսում ա նմանվել Շվեյկի միջի երիքոնյան վարդին:

[Leo Negri]

Բայց մեկ ա՝ Կոնանը ոչ մի դեպքում ցածր ֆենտեզի չի դառնում:


Կոնանը քրեստոմատիկ ցածր ֆենթեզիա: S&S բաժանումը /ինչպես ինքդ գրեցիր` ինքը ենթաժանրայինա/ արվումա ըստ ուրիշ պարամետրերի, ու չի պատկանում ցածր ու բարձրի բաժանման ավելի ընդարձակ չափումներին:

Ու եթե անցանք Վիքի-ին`


http://en.wikipedia.org/wiki/Conan_the_Barbarian



The various stories of Conan the Barbarian occur in the fictional "Hyborian Age", set after the destruction of Atlantis and before the rise of the known ancient civilizations. This is a specific epoch in a fictional timeline created by Howard for many of the low fantasy tales of his artificial legendary.


Համառոտ թարգմանություն` ասումա թե ցածրա:

[Barekendan]

Կարճ ասած ցածր ֆենթզին այսպես ասած Ֆենթզի լայթսն ա: Այսինքն էն էլեմենտները, որոնք ֆենթզին ֆենթզի են դարձնում իրա մեջ շատ թեթև են արտահայտված: Իսկ բարձրը «խորացած ֆենթզին» ա:

[Chuk]

Մոդերատորական. Թեմայի առաջին 25 գրառումները առանձնացվել են «Ֆիա» թեմայից: Այս թեմայում առաջարկվում է քննարկել Ֆենթզի գրական ոճը, ոճի առանձնահատկությունները, ոճի հայտնի հեղինակներին:

[Rhayader]

Լավ, ժող, եկեք մի հատ գրենք համեմատաբար ամբողջական բիբլիոգրաֆիան ֆենտեզիի, որը կարդացել ենք)

[Chuk]

Լավ, ժող, եկեք մի հատ գրենք համեմատաբար ամբողջական բիբլիոգրաֆիան ֆենտեզիի, որը կարդացել ենք)

Սոֆ, ես էլ հարց ունեմ: Մի քիչ ավելի մանրամասն կարո՞ղ ես շարադրել, թե որ ատրիբուտներն են ստեղծագործությունը դարձնում ֆենտզի: Ասենք որոշ դեպքերում հեքիաթ-վիպակի ու ֆենտզիի տարբերությունն էնքան էլ լավ չեմ ընկալում:

[Rhayader]

Ես ավելի լավ կլինի՝ Սապկովսկու հոդվածը մեջբերեմ այդ առումով (համ էլ կավարտեմ թարգմանությունը).

Нет золота в серых горах!
АНДЖЕЙ САПКОВСКИЙ

Где истоки фэнтези? Мнения специалистов разделились: одни отсылают к Уолполу, Анне Рэдклифф и Мэри Шелли, другие предпочитают лорда Дансени, Меррита и Кларка Эштона Смита. Третьи, и в их числе ваш покорный слуга, ищут истоки Белого Нила в так называемых pulp-magazines — дешевых журнальчиках, публикующих сенсационные рассказы. В одном из таких журналов некто Виндзор Маккей начал примерно в 1905 году публиковать комикс о приключениях героя по имени Немо (!). Приключения Немо разыгрывались не на Диком Западе, не в глубинах Черной Африки и не на другой планете. Все происходило в удивительной стране, которую Маккей назвал Сламберлендом: там возвышались замки на скалах, а населяли страну обаятельные принцессы, отважные рыцари, чародеи и жуткие чудовища. Сламберленд стал первой широко известной Страной Мечты. Комикс Маккея нельзя было считать «приключенческим», не был он и научной фантастикой. Он был просто фантастикой. По-английски — фэнтези. Несколько позже, в 1930 году, Роберт Говард придумал для журнала «Weird Tales» (Таинственные рассказы. Здесь и далее прим. перев.) фигуру здоровяка Конана из Киммерии. Первую историю о Конане Америка прочитала в 1932 году, а в 1936 году Говард покончил жизнь самоубийством, оставив после себя несколько коротеньких рассказов. Конан проделывает там то, чего его создатель не сумел. Лишь одну крупную вещь о Конане, а именно «Час Дракона», создал Говард. Это произведение уже после кончины автора вновь публикуют под названием «Конан-Завоеватель».

Թարգմանություն.

Չկա՛ ոսկի մոխրագույն սարերում
ԱՆԴԺԵՅ ՍԱՊԿՈՎՍԿԻ

Որտե՞ղ են ֆենտեզիի աղբյուրները: Մասնագետների կարծիքները տարբեր են. ոմանք նշում են Վալփոլին, Էնն Ռեդկլիֆին ու Մերի Շելլիին, մյուսները նախընտրում են լորդ Դանսնիին, Մերրիթին ու Կլարկ Էշթոն Սմիթին: Երրորդները, նրանց թվում է նաև ձեր խոնարհ ծառան, փնտրում են Սպիտակ Նեղոսի ակունքներն այսպես կոչված pulp-magazine-ներում՝ էժանագին ամսագրեր, որոնք սենսացիոն պատմվածքներ են տպագրում: Այդպիսի ամսագրերից մեկում ոմն Վինձոր ՄակՔեյ մոտ 1905 թվականին սկսեց հրատարակել Նեմո (!) անունով հերոսի արկածների մասին կոմիքս: Նեմոյի արկածները տեղի էին ունենում ոչ Վայրի Արևմուտքում, ոչ Սև Աֆրիկայի խորքերում, ու ոչ էլ ուրիշ մոլորակի վրա: Ամեն ինչ տեղի էր ունենում զարմանալի երկրում, որը ՄակՔեյն անվանեց Սլամբերլենդ (թարգմանաբար՝ Նիրհի Երկիր). այնտեղ ժայռերի վրա ամրոցներ էին բարձրանում, իսկ երկիրը բնակեցնում էին հմայիչ արքայադուստրեր, քաջարի ասպետներ, կախարդներ ու սարսափելի հրեշներ: Սլամբերլենդը դարձավ առաջին լայնորեն հայտնի Երազանքների Աշխարհը: ՄակՔեյի կոմիքսն անհնարին էր անվանել «արկածային» կամ գիտական ֆանտաստիկա: Այն պարզապես ֆանտաստիկա էր: Անգլերեն՝ ֆենտեզի: Որոշ ժամանակ անց՝ 1930 թվականին, Ռոբերտ Հովարդը «Weird Tales» ամսագրի համար հորինեց ջանավար Կիմերիացի Կոնանի պատկերը: Ամերիկան Կոնանի մասին առաջին պատմությունը կարդաց 1932 թվականին, իսկ 1936-ին Հովարդն ինքնասպանություն գործեց՝ իրենից հետո թողնելով մի քանի կարճ պատմվածք: Կոնանն այդ պատմվածքներում անում է այն, ինչ նրա հեղինակը չէր կարողանում: Կոնանի մասին միայն մի խոշոր աշխատանք է, որ Հովարդն է գրել՝ «Վիշապի Ժամը»: Այդ ստեղծագործությունն արդեն հեղինակի մահվանից հետո հրատարակում են որպես «Կոնան-Նվաճող»:

(շարունակելի)

[Rhayader]

Фэнтези — большой взрыв
В 1937 году, вскоре после смерти Говарда, малоизвестный сорокапятилетний мистер Толкин публикует в Англии детскую книжку под названием «Хоббит, или Туда и обратно». Толкиновская идея Средиземья родилась в двадцатых годах нашего столетия, но лишь в 1954 году издательство «Allen & Unwin» издает «Властелина Колец». На то, чтобы создать произведение, трилогию, которая потрясла мир, автору потребовалось двенадцать лет. Его опередил К. С. Льюис со своей «Нарнией», увидевшей свет в 1950 году. Но именно Толкин повергает мир на колени. Однако, поскольку, как известно, нет пророка в своем отечестве, слава пришла к нему лишь в 1965 — 1966 годах, после того как в Штатах эти книги опубликовали в мягкой обложке.
Издание трилогии совпадает по времени с переизданием всей серии «Конанов», изрядно дополненной Л. Спрэг Де Кампом.
Обратите внимание: два автора и два произведения, столь разных, сколь различны их авторы. Молоденький невротик и зрелый, солидный профессор. Конан из Киммерии и Фродо из Хоббитании. Две такие разные страны. И общий успех. И созданный жанр. Начавшийся культ и безумие.
Когда оглянулись назад, то, конечно, увидели «Алису…» Льюиса Кэрролла, даже «Удивительного мудреца Страны Оз» Фрэнка Баума, написанного в 1900 году. Но если уж в такой степени подгонять критерии, то где место для «Питера Пэна» и «Винни Пуха»? Ведь это тоже фантазия, фэнтези. Поэтому быстренько сляпали термин — взрослая фантастика, фантастика для взрослых. Не иначе как для того, чтобы перекрыть Винни дорожку в список фантастических бестселлеров.

Թարգմանություն.

Ֆենտեզի. մեծ պայթյուն
1937 թվականին, Հովարդի մահվանից շատ չանցած, հայտնիությամբ աչքի չընկնող քառասունհինգամյա միստեր Տոլկիենն անգլիայում «Հոբբիթ» վերնագրով մանկական գրքույկ է հրատարակում: Միջերկրի Տոլկիենական գաղափարը ծնվել է մեր հարյուրամյակի քսանական թվականներին, բայց միայն 1954 թվականին է, որ «Allen & Unwin» հրատարակությունը թողարկում է «Մատանիների Տիրակալը»: Ստեղծագործությունը, աշխարհը ցնցած այդ եռագրությունը ստեղծելու համար հեղինակին պահանջվեց տասներկու տարի: Նրանից առաջ ընկավ Ք. Ս. Լյուիսն իր «Նարնիայով», որը լույս տեսավ 1950 թվականին: Բայց հենց Տոլկիենն աշխարհը ծնկի իջեցրեց: Ինչևէ, քանի որ, ինչպես հայտնի է, չկա մարգարե սեփական հայրենիքում, փառքը գտավ նրան միայն 1965-1966 թվականներին՝ այն բանից հետո, ինչ այդ գրքերն ԱՄՆ-ում թողարկվեցին փափուկ կազմով:
Եռագրության հրատարակումն ըստ ժամանակի համընկնում է Սպրեգ Դե Կեմպի կողմից շռայլորեն լրացված «Կոնանների» ամբողջ շարքի վերահրատարակության հետ:
Ուշադրություն դարձրեք. երկու հեղինակներ ու երկու ստեղծագործություն՝ այնքան տարբեր, որքան տարբեր են նրանց հեղինակները: Երիտասարդ նևրոտիկ ու հասուն, հարգարժան պրոֆեսսոր: Կիմմերիացի Կոնանն ու Հոբբիտանիացի Ֆրոդոն: Երկու այդքան տարբեր երկրներ: Ու ընդհանուր հաջողություն: Ու ստեղծված ժանր: Սկսած կուլտ ու խելագարություն:
Երբ ետ նայեցին, իհարկե, տեսան Լյուիս Քերոլի «Ալիսան...», նույնիսկ 1900 թվականին Ֆրենկ Բաումի գրած «Օզ Երկրի Կախարդին»: Բայց եթե այդ մակարդակի լայնացնենք չափանիշներն, ապա ու՞ր է «Պիտեր Պենի» ու «Վիննի Թուխի» տեղը: Չէ՞ որ դա էլ է ֆանտազիա, ֆենտեզի: Դրա համար էլ թափով ծեփեցին տերմին՝ հասուն ֆանտաստիկա, ֆանտաստիկա մեծերի համար: Ով գիտի, որ Վիննի Թուխի ճանապարհը փակեն ֆանտաստիկ բեսթսելլերների ցուցակ:

(շարունակելի)

[Rhayader]

Фэнтези — расширение
Жанр развивался лавинообразно, ставя очередные километровые столбы, и Зал Славы быстро заполнялся портретами авторов.
В 1961 году возникают саги «Эльрик» и «Лунный сокол» Майкла Муркока. В 1963 году — первый «Колдовской Мир» Андре Нортон. Возобновляется «Фафхрд и Серый Мышелов» Фрица Лейбера. Наконец, в 1968 году с великим гулом выходит «Маг Земноморья» Урсулы Ле Гуин и одновременно «Последний Единорог» Питера С. Бигля — два произведения абсолютно культового характера. Нахлынула волна семидесятых годов — появляются и побивают все рекорды по продаже книги Стивена Кинга. Правда, в них больше ужасов, чем фэнтези, но это практически первый случай, когда писатель из «гетто» вытеснил «мэйнстримовцев» (Mainstream (англ.) — основное направление, главная нить в жанре) из всех возможных списков бестселлеров. Вскоре после него появляются «Хроники Томаса Обетованного, неверующего» Стивена Р. Дональдсона, «Амбер» Р. Желязны, «Ксант» Пирса Энтони, «Дерини» Кэтрин Куртц, «Могила рождения» Танит Ли, «Туманы Авалона» Мэрион Зиммер Брэдли, «Бельгариад» Дэвида Эддингса. И так далее… Конъюнктура не ослабевает.
Как уже сказано — безумие, культ, продажа, побивающая все рекорды, гигантская популярность и гигантская прибыль. И как всегда — сморщенные носы критиков. Популярно, читабельно, любимо, хорошо продается — а посему… ничего не стоит. Чепуховина. Какая-то там фэнтези! Никто не слушал Толкина, когда старый улыбающийся хоббит спокойно объяснял, что свое «Средиземье» он творил не как убежище для дезертиров из трудолюбивой армии реальной действительности, а совсем наоборот, хотел раскрыть двери узилища, заполненного несчастными смертниками повседневности. «Фантазирование, — говорил старый Дж. Р. Р., — естественная тенденция в психическом развитии человека. Фантазирование не оскорбляет благоразумия и не мешает ему, не затмевает правды и не притупляет стремления к познанию. Совсем наоборот — чем живее и проницательнее ум, тем прекраснее фантазии, которые он в состоянии создавать».
Хотелось бы сказать — верно. Добавив — и наоборот. Потому что, когда начался бизнес, фантазировать принялись различные, очень различные умы. Но об этом позже. Сначала подумаем над тем, что же такое эта знаменитая фэнтези.

Թարգմանություն.

Ֆենտեզի. ընդլայնում
Ժանրը ձնահոսքի պես էր զարգանում՝ հերթական կիլոմետրանոց նշանասյուները կանգնեցնելով, ու Փառքի Սրահն արագ լցվում էր հեղինակների դիմանկարներով:
1961 թվականին լույս տեսան Մայքլ Մուրկոկի «Էլրիկ» ու «Լուսնային Բազե» ասքերը: 1963-ին՝ Անդրե Նորտոնի առաջին «Կախարդական Աշխարհը»: Վերսկսվեց Ֆրից Լեյբերի «Ֆաֆհրն ու Մոխրագույն Մկնորսը»: Վերջապես, 1968 թվականին մեծ աղմուկով թողարկվում են Ուրսուլա Լե Գյուինի «Երկրածովի Կախարդն» ու Պիտեր Ս. Բիգլի «Վերջին Միաեղջյուրը»՝ բացարձակապես պաշտանմունքային մակարդակի գրքեր: Ալիքի պես վրա տվեցին յոթանասունականները՝ հայտնվում են ու վաճառքի բոլոր ռեկորդներն են խփում Սթիվեն Քինգի գրքերը: Իհարկե, նրանց մեջ ավելի շատ սարսափ է, քան ֆենտեզի, բայց դա գրեթե առաջին դեպքն է, երբ «գետտոյից» դուրս եկած գրողը բեսթսելլերների բոլոր հնարավոր ցուցակներից դուրս է մղում «մեյնսթրիմցիներին»: Շուտով նրան հետևեց Սթիվեն Ռ. Դոնալդսոնի «Թոմաս Նվիրյալ Անհատատի Քրոնիկները», Ռ. Ժելյազնու «Ամբերը», Պիրս Էնտոնիի «Քսանթը», Քեթրին Կուրտցի «Դերինին», Տանիթ Լիի «Ծննդյան Գերեզմանը», Մերիոն Զիմմեր Բրեդլիի «Ավալոնի Մշուշները», Դևիդ Էդդինգսի «Բելգարիադը»: Եվ այդպես շարունակ... Կապակցումը չի թուլանում:
Ինչպես արդեն ասվել է՝ խելագարություն, կուլտ, վաճառք, որը խփում է բոլոր ռեկորդները, հսկայական մասսայականություն ու հսկայական եկամուտ: Ու, ինչպես միշտ, քննադատների կնճռոտած քթերը: Մասսայական է, դյուրընթերցելի է, սիրված է, լավ է վաճառվում, այսպիսով՝ արժեք չունի: Ապուշություն: Ինչ-որ ֆենտեզի: Ոչ ոք չէր լսում Տոլկիենին, երբ ծեր, ժպտադեմ Հոբբիթը հանգիստ բացատրում էր, որ իր «Միջերկիրը» ստեղծել է ոչ թե որպես իրականության աշխատասեր բանակից դասալիքների ապաստարան, այլ, ընդհակառակը, փորձել է բացել առօրեականության խեղճ մահապարտներով լի բանտի դռները: «Երևակայելը»,- ասում էր ծեր Ջ. Ռ. Ռ.-ն,- բնական հակում է մարդու հոգեբանական զարգացման մեջ: Երևակայությունը չի խաթարում սթափ մտածելու ունակությունն ու չի խանգարում նրան, չի խավարեցնում ճշմարտությունն ու չի բթացնում ճանաչելու մղումները: Ընդհակառակը՝ ինչքան ավելի կենդանի ու թափանցող է միտքը, այնքան ավելի գեղեցիկ են ֆանտազիաները, որոնք այն ունակ է ստեղծել»:
Կուզեի ասել՝ ճիշտ է: Ավելացնելով՝ հակառակը նույնպես: Քանի որ, երբ սկսեց բիզնեսը, երևակայել սկսեցին տարբեր, շատ տարբեր մտքեր: Բայց այդ մասին՝ հետո: Սկզբում մտածենք այն մասին, թե ինչ է այդ հանրահայտ ֆենտեզին:

(շարունակելի)

[Chuk]

Երբ ետ նայեցին, իհարկե, տեսան Լյուիս Քերոլի «Ալիսան...», նույնիսկ 1900 թվականին Ֆրենկ Բաումի գրած «Օզ Երկրի Կախարդին»: Բայց եթե այդ մակարդակի լայնացնենք չափանիշներն, ապա ու՞ր է «Պիտեր Պենի» ու «Վիննի Թուխի» տեղը: Չէ՞ որ դա էլ է ֆանտազիա, ֆենտեզի: Դրա համար էլ թափով ծեփեցին տերմին՝ հասուն ֆանտաստիկա, ֆանտաստիկա մեծերի համար: Ով գիտի, որ Վիննի Թուխի ճանապարհը փակեն ֆանտաստիկ բեսթսելլերների ցուցակ:
Շնորհակալ եմ: Այ էս էր հարցիս պատասխանը :)
Ես էլ կպած ուզում էի պապիս գիրքը հեքիաթ-վիպակից վերանվանել ֆենթզիի, էն էլ չկպավ :))

[Rhayader]

Определения в карете из тыквы
Еще Лем писал, скажет вам любой правоверный фэн, что фэнтези — это сказка, лишенная оптимизма детерминированной судьбы, это повествование, в котором детерминизм судьбы подпорчен стохастикой случайностей.
Хо-хо! Звучит мудро, аж зубы болят, а ведь это еще не конец. Продолжая штудировать классика, мы узнаем, что фэнтези, с одной стороны, принципиально отличается от сказки, ибо фэнтези есть игра с ненулевой суммой, а вот с другой стороны, совершенно от сказки не отличается, ибо она не поддается проверке в плане событийной осуществимости (она «антиверистична»). Зубы болят все невыносимее, но что делать, лемовская «Фантастика и футурология» была рассчитана не на таких, как я, простачков, которым разжуй и положи в рот, да еще и подтверди это тривиальным примером. Скажем, вот так: сказка и фэнтези тождественны, ибо непроверяемы. И в сказке, и в фэнтези Золушка, к примеру, едет на бал в тыкве, запряженной мышами, а трудно придумать что-либо более непроверяемое. Детерминизм событий, пресловутый «гомеостат» сказки требует того, чтобы дающий бал принц ощутил при виде Золушки удар, приступ неожиданной любви, граничащей с умопомрачением, а «игра с нулевой суммой» требует, чтобы они поженились и жили долго и счастливо, предварительно покарав злую мачеху и не менее злых сестер. В фэнтези же может сработать «стохастика случайностей» — принц, допустим, ловко разыгрывает страсть, выманивает девушку в темную галерею и лишает невинности, а затем приказывает гайдукам выкинуть ее за ворота. Обуреваемая жаждой мести Золушка скрывается в Серых Горах, где золота, как известно, нет, там организует партизанский отряд, дабы свергнуть насильника с трона. Вскоре благодаря древнему предсказанию становится ясно, что именно Золушке-то принадлежат права на корону, а негодяй-принц — незаконнорожденный сын и узурпатор, да к тому же еще и марионетка в руках злого чародея. Я доступно изложил?
Однако вернемся к той непроверяемости («антиверизму»), характерной черте, либо — если это больше нравится другим, а особенно противникам жанра, — стигме фэнтези. Снова обратимся к Золушке. Пусть наше повествование начнется, когда все уже чуточку подпорчено стохастикой случайностей — скажем, на балу. Что мы тут имеем? Мы имеем замок и галереи, принца и дворян в атласе и кружевах, лакеев в ливреях, канделябры — все веристично до тошноты. Если дополнительно мы прочитаем фрагмент диалога, в котором гости принца комментируют постановления Константинопольского Собора, то проверяемость будет уже полной. Но тут вдруг появляются волшебница, карета из тыквы и влекущие ее полевые мышки! Ох, скверно! Антиверизм! Непроверяемость! Остается только надеяться, что действие, может быть, разворачивается на планете, где мыши таскают кареты ежедневно. Может, добрая волшебница обернется космонавткой из NASA или переодетым мистером Споком. Или, например, все происходит на Земле после какого-то ужасного катаклизма, отбросившего человечество к феодализму и галереям внутренних двориков и одновременно обогатившего мир мышами-мутантами. Ведь такой поворот событий был бы научным, серьезным и, ха-ха! — веристичным! Но магия? Волшебница? Нет. Исключено. Несерьезные глупости. «Выкинуть, — цитирую Лема, — в корзину». Убейте меня, дорогие, но я не вижу большой разницы между непроверяемостью волшебной тыквы и непроверяемостью удаленных галактик либо Большого Взрыва. А разговоры о том, что волшебных тыкв не было, нет и не будет, а Большой Взрыв мог некогда иметь место либо еще может когда-нибудь случиться — для меня дискуссия бесплодная и смешная, ведущаяся с позиций тех цековских деятелей культуры, которые некогда требовали от Теофиля Очепки, чтобы он перестал малевать гномиков, а начал изображать достижения коммунизма, ибо коммунизм существует, а гномики — нет. И скажем себе раз и навсегда, — с точки зрения непроверяемости, фэнтези не лучше, не хуже, чем так называемая SF. А для того, чтобы наш рассказ о Золушке стал веристичным, ему необходимо в последних абзацах оказаться сном секретарши из проектного бюро, упившейся вермутом в предновогоднюю ночь.

Թարգմանություն.

Սահմանումը դդումից կառքի մեջ է
Դեռ Լեմն է գրել, կասի ձեզ ամեն ուղղահավատ երկրպագու, որ ֆենտեզին կանխորոշված ճակատագրի օպտիմիզմից զուրկ հեքիաթ է, պատմություն, որպեղ ճակատագրի կանխորոշումը պղտորված է պատահականության ստոխաստիկայով:
Հո-հո, այնքան իմաստուն է հնչում, որ մարդու ատամներն են ցավում, իսկ սա դեռ վերջը չի: Շարունակելով ուսումնասիրել դասականին, մենք իմանում ենք, որ ֆենտեզին, մի կողմից, սկզբունքայնորեն տարբերվում է հեքիաթից, քանի որ ֆենտեզին ոչ զրոյական գումարով խաղ է, իսկ այ մյուս կողմից այն ընդհանրապես հեքիաթից չի տարբերվում, քանի որ այն իրավիճակային կատարելիության տեսանկյունից ստուգման ենթակա չի (այն «անտիվերիստիկ» է): Ատամներն ավելի անտանելիորեն են սկսում ցավալ, բայց ի՞նչ անել, եթե լեմական «Ֆանտաստիկա և ֆուտուրոլոգիան» նախատեսված էր ոչ այնպիսի մարդկանց համար, ինչպիսին ես եմ՝ պարզամիտների, որոնց համար ծամես, դնես բերանը, մի հատ էլ հաստատես տրիվիալ օրինակով: Ասենք՝ ահա այսպես. հեքիաթն ու ֆենտեզին համարժեք են, քանի որ անստուգելի են: Թե՛ հեքիաթում, թե՛ ֆենտեզիում Մոխրոտիկն, օրինակ, պարահանդես է գնում դդումի վրա, որին մկներ են լծած, ու դժվար է ինչ-որ ավելի անստուգելի բան հորինել: Իրադարձությունների կանխորոշումը, հեքիաթի տխրահռչակ «հոմեոստատը» պահանջում է, որ պարահանդեսը կազմակերպած արքայազնը Մոխրոտիկին տեսնելիս ցնցում զգա, անսպասելի սիրո նոպա, որը սահմանակցում է ուղեղի մթագնման հետ, իսկ «զրոյական գումարով խաղը» պահանջում է, որ նրանք ամուսնանան ու ապրեն երկար ու երջանիկ, նախապես պատժելով չար խորթ մորն ու ոչ պակաս չար քույրերին: Իսկ ֆենտեզիում կարող է գործել «պատահականությունների ստոխաստիկան»՝ արքայազնը, ասենք, ճարպկորեն կիրք է խաղում, աղջկան դուրս է քաշում մութ միջանցք ու զրկում անմեղությունից, իսկ հետո հրամայում է հայդուկներին նրան դարպասներից դուրս շպրտել: Վրեժի ծարավով տոգորված Մոխրոտիկը թաքնվում է Մոխրագույն Սարերում, որտեղ, ինչպես հայտնի է, ոսկի չկա, այնտեղ պարտիզանական ջոկատ է կազմակերպում, որպեսզի բռնաբարողին գահընկեց անի: Շուտով հինավուրց գուշակության շնորհիվ պարզ է դառնում, որ հենց Մոխրոտիկին է պատկանում գահի իրավունքը, իսկ սրիկա-արքայազնն ապօրինի զավակ և ուզուրպատոր է, բացի դրանից՝ տիկնիկ չար կախարդի ձեռքերում: Պա՞րզ շարադրեցի:
Ինչևէ, վերադառնանք այն անստուգելիությանը («անտիվերիտիզմին»)՝ բնութագրիչ գծին, կամ, եթե այդպես ավելի է դուր գալիս ուրիշներին, մասնավորապես՝ ժանրի հակառակորդներին, ֆենտեզիի խարանին: Նորից անդրադառնանք Մոխրոտիկին: Թող մեր պատմությունը սկսի, երբ ամեն ինչ արդեն մի փոքր աղավաղված է պատահականությունների ստոխաստիկայով՝ ասենք, պարահանդեսին: Ի՞նչ ունենք այդտեղ: Ունենք ամրոց ու միջանցքներ, արքայազն ու պալատականներ՝ ժանեկավոր զգեստներ հագած, լիվրեավոր սպասավորներ, մոմակալներ՝ ամեն ինչ հետ տալու աստիճանի վերիստիկ է: Եթե ի լրացում կարդանք երկխոսության հատված, որտեղ արքայազնի հյուրերը մեկնաբանում են Կոնսանտինոպոլյան տաճարի որոշումները, ապա ստուգելիությունն արդեն լիարժեք կլինի: Բայց հանկարծ հայտնվում է կախարդուհի, դդումից կառք ու այն քաշող դաշտամկներ: Օհ, զզվելի՛ է: Անտիվերի՛զմ: Անստուգելիությու՛ն: Մնում է միայն հուսալ, որ գործողությունը, հնարավոր է, տեղի է ունենում մի մոլորակի վրա, որտեղ մկներն ամեն օր են կառքեր քաշում: Միգուցե բարի կախարդուհին վերածվի NASA-ի տիեզերագնացուհու կամ զգեստափոխված միստեր Սփոուքի: Կամ, օրինակ, ամեն ինչ տեղի է ունենում Երկրի վրա ինչ-որ սարսափելի աղետից հետո, որը մարդկությունը ետ է վերադարձրել ֆեոդալիզմի, ներքնաբակերի միջանցքների ու միաժամանակ հարստացրել է աշխարհը մուտանտ-մկներով: Չէ՞ որ իրադարձությունների նման շրջադարձը կլիներ գիտական, լուրջ, ու, հա-հա՝ վերիստիկ: Բայց մոգությու՞ն: Կախարդուհի՞: Ոչ: Բացառվում է: Անլուրջ հիմարություններ են: «Շպրտել,- մեջբերում եմ Լեմին,- աղբարկղ»: Սպանեք ինձ, սիրելիսներս, բայց ես մեծ տարբերություն չեմ տեսնում կախարդական դդումի անստուգելիության ու հեռավոր գալակտիկաների կամ Մեծ Պայթյունի անստուգելիության միջև: Իսկ խոսակցություններն այն մասին, թե կախարդական դդումներ չեն եղել, չկան ու չեն լինի, իսկ Մեծ Պայթյունը կարող էր կամ դեռ կարող է տեղի ունենալ, իմ մասին անպտուղ ու ծիծաղելի քննարկում է, որը վարվում է կուսկենտրոնի այն արվեստի գործիչների տեսանկյունից, ովքեր ժամանակին Տեոֆիլ Ոչեպկայից պահանջում էին, որ նա դադարի թզուկներ խզբզել ու սկսի նկարել կոմունիզմի ձեռքբերումները, քանի որ կոմունիզմը գոյություն ունի, իսկ թզուկները՝ ոչ: Ու ասենք ինքներս մեզ առաջին ու վերջին անգամ՝ անստուգելիության տեսանկյունից ֆենտեզին ոչ վատ է, ոչ էլ լավ այսպես կոչված SF-ից: Նրա համար, որ Մոխրոտիկի մասին մեր պատմությունը դառնա վերիստիկ, այն պետք է վերջին պարագրաֆներում նախագծային բյուրոյի քարտուղարուհու երազ դուրս գա, ով նոր տարվա գիշերը հարբել է վերմուտից:

(շարունակելի)

[Rhayader]

Շնորհակալ եմ: Այ էս էր հարցիս պատասխանը :)
Ես էլ կպած ուզում էի պապիս գիրքը հեքիաթ-վիպակից վերանվանել ֆենթզիի, էն էլ չկպավ :))

Շարունակությունը կարդա))) կարճ ասեմ՝ հեքիաթից եթե հանում ես գծային տրամաբանությունն ու ռեալիզմ ես ավելացնում, այն դառնում է ֆենտեզի:

[Chuk]

Շարունակությունը կարդա))) կարճ ասեմ՝ հեքիաթից եթե հանում ես գծային տրամաբանությունն ու ռեալիզմ ես ավելացնում, այն դառնում է ֆենտեզի:

Շարունակությունը կարդացի, էլի սկսեցի տատանվել :)) Բայց ամեն դեպքում հեքիաթ ա :)

[Rhayader]

Շարունակությունը կարդացի, էլի սկսեցի տատանվել :)) Բայց ամեն դեպքում հեքիաթ ա :)

Կտա՞ս կարդամ:oy

[Leo Negri]

Վերսկսվեց Ֆրից Լեյբերի «Ֆաֆհրն ու Մոխրագույն Մկնորսը»:

Պետքա նշել, որ Ֆաֆհրնի ու Մոխրագույն Մկնորսի սերիան նենցա վառռռում /ֆալցետով երգող բարբարոս սկալդ, ահամ:) - ու դա դեռ ամենը չի/ , որ էլ ասելու չի: Երբևե գրած ամենալավ /ու ամենախոխմա/ ֆենթեզի սերիաներիցա:

[Հայկօ]

Պետքա նշել, որ Ֆաֆհրնի ու Մոխրագույն Մկնորսի սերիան նենցա վառռռում /ֆալցետով երգող բարբարոս սկալդ, ահամ:) - ու դա դեռ ամենը չի/ , որ էլ ասելու չի: Երբևե գրած ամենալավ /ու ամենախոխմա/ ֆենթեզի սերիաներիցա:

Ֆրից Լեյբերից մենակ «Gonna Roll the Bones» փոքրիկ պատմվածքն եմ կարդացել. երևի հարկավոր ա բացը լրացնել :think:

[Leo Negri]

Ֆրից Լեյբերից մենակ «Gonna Roll Them Bones» փոքրիկ պատմվածքն եմ կարդացել. երևի հարկավոր ա բացը լրացնել :


Ինձ դեռ փոքր վախտա տարել` առաջին տողերից, որ նկարագրումա, թե ոնց են ցեղի կանայք սառը պատերազմ հայտարարում տղամարդկանց, ձնագնդիկներով ջարդները տալիս, մեկ մեկ կոլլեկտիվ նույնիսկ ամենահուժկու որսորդներին կամ սկալդերին բռնում տփում, ու կոլլեկտիվ սառցային վհուկություն անում տղամարդկանց բարեմասնությունները սառացնելու համար, ինչա խանդում են էկած թատրոնի դերասանուհիների ու պարուհիների հանդեպ: :(

Կարդալ կարելիա ստեղ`

http://lib.rus.ec/a/18286

[Malxas]

Ֆենթեզի քիչ եմ կարդացել: Վերջերս Թենի ու Բրաունի պատմվածքների ժողովածուն կարդացի շատ դուրս եկավ: Համ թեմաներն էին յուրօրինակ ու հետաքրքիր, համ էլ լեզվական առումով էին ուժեղ:
Խնդրում եմ խորհուրդ տալ, թե էլ ինչ կարելի է կարդալ:

[Chuk]

Ֆենթեզի քիչ եմ կարդացել: Վերջերս Թենի ու Բրաունի պատմվածքների ժողովածուն կարդացի շատ դուրս եկավ: Համ թեմաներն էին յուրօրինակ ու հետաքրքիր, համ էլ լեզվական առումով էին ուժեղ:
Խնդրում եմ խորհուրդ տալ, թե էլ ինչ կարելի է կարդալ:

Թոլքին, «Մատանիների տիրակալը»: Էդ անկախ նրանից, ինքը ֆենտզի ա թե ինչ ա, պիտի կարդացված լինի :)

[Malxas]

Թոլքին, «Մատանիների տիրակալը»: Էդ անկախ նրանից, ինքը ֆենտզի ա թե ինչ ա, պիտի կարդացված լինի :)

Դա հայերեն կա?
Ունեմ Թոլքինի պահապանները: Դա արժի կարդալ?

[Chuk]

Դա հայերեն կա?
Ունեմ Թոլքինի պահապանները: Դա արժի կարդալ?

Պահապանները «Մատանիների տիրակալի» առաջին հատորն ա: Մենակ դա ա հայերեն թարգմանված: Վատ թարգմանություն չի, բայց ավելի լավ ա չհայերեն կարդալ:

[Malxas]

Պահապանները «Մատանիների տիրակալի» առաջին հատորն ա: Մենակ դա ա հայերեն թարգմանված: Վատ թարգմանություն չի, բայց ավելի լավ ա չհայերեն կարդալ:

Իսկ շարունակությունը էլեկտրոնային տեսքով կա էլ. գրադարաններում? Մի անգամ կարծեմ նայեցի մենակ վաճառքի էր:

[Հայկօ]

Իսկ շարունակությունը էլեկտրոնային տեսքով կա էլ. գրադարաններում? Մի անգամ կարծեմ նայեցի մենակ վաճառքի էր:

Ռուսերեն, տարբեր ֆորմատներով.

RTF (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39876) --- PDF (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39878) --- FB2 (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39875) --- ePub (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39877)

Մուրավյովի և Կիստյակովսկու թարգմանությունն է, լավն է :): Եթե, իհարկե, բնագիրը չես կարող կարդալ:



Կարդա, ու եթե վերջացնելուց հետո «Նումենորի հին արքաները» արտահայտությունը քո մեջ սրբազան դող չառաջացնի, ապա կարող ես հանգիստ խղճով հրաժարվել այս ժանրից առհասարակ ;): Եթե ոչ... Բարի գալուստ Dark Side, Լյուկ :D:

[Malxas]

Ռուսերեն, տարբեր ֆորմատներով.

RTF (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39876) --- PDF (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39878) --- FB2 (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39875) --- ePub (http://reeed.ru/lib/getfile.php?id=39877)

Մուրավյովի և Կիստյակովսկու թարգմանությունն է, լավն է :): Եթե, իհարկե, բնագիրը չես կարող կարդալ:

Անգլերեն այդքան լավ չգիտեմ, որ գեղարվեստական գիրք կարդամ :)
Շատ մերսի, հեսա քաշեմ:

[Sagittarius]

Ժող. կարո՞ղ եք բոլոր հատորները անգլերենով տաք: Նախապես շնորհակալություն:

[Հայկօ]

Ժող. կարո՞ղ եք բոլոր հատորները անգլերենով տաք: Նախապես շնորհակալություն:

Torrent-հղումը (http://thepiratebay.org/torrent/3500923): PDF, ներառում ա բոլոր երեք մասերը + Hobbit գիրքը + քարտեզներ և այլն:

[Malxas]

Տղերք, գոյություն ունի ծրագիր, որը ֆենթեզի սյուժեներ է գեներացնում: Խաբար եք դրա մասին? :Ճ

[Rhayader]

Մալխաս, դու նման ես Քրիստոֆոր Կոլումբոսին: Մեծ հիացմունքով հայտնաբերել ես մի բան, որ քեզանից առաջ գրեթե բոլորն էլ հայտնաբերել են:B

[Rhayader]

Ժող, կարճ ասած, ֆենտեզիի ա ցանկացած գիրք, որը հետևյալ կոնցեպցիաներն ա պարունակում. սեթթինգ-մագիա-արկածներ: Ու վերջ: Սեթթինգ՝ այսինքն երևակայական աշխարհ իրա օրենքներով, անկախ նրանից, մեր աշխարհի վրա ա հիմնված, թե ոչ: Մագիա՝ ավելին, մագիայի համակարգ: Արկածներ՝ նույնպես ժանրի բնորոշ ու պարտադիր գծերից է:
Մնացածը ֆենտեզիի հետ կապ չունի:

[Malxas]

Մալխաս, դու նման ես Քրիստոֆոր Կոլումբոսին: Մեծ հիացմունքով հայտնաբերել ես մի բան, որ քեզանից առաջ գրեթե բոլորն էլ հայտնաբերել են:B

Առաջին անգամ չեմ հայտնվում նման իրավիճակում, բայց առանձնապես վատ էլ չեմ զգում դրանից: :)
Բացի այդ, ես ոչ թե հայտնաբերել եմ, այլ իմացել եմ, որ այդպիսի բան գոյություն ունի, չնայած դա էլ կարող է հայտնաբերվել կոչվել... Մի խոսքով ինձ անհրաժեշտ է այդ ծրագիրը: Անինայի հետ քննարկությունները ցանկություն առաջացրին ֆենթզի պատմվածք կամ վիպակ գրել, բայց սյուժեի հարցում դժվարանում եմ: Գուցե այդ ծրագիրը որևէ գաղափարի հետքի վրա գցեր:

[Malxas]

Ժող, կարճ ասած, ֆենտեզիի ա ցանկացած գիրք, որը հետևյալ կոնցեպցիաներն ա պարունակում. սեթթինգ-մագիա-արկածներ: Ու վերջ: Սեթթինգ՝ այսինքն երևակայական աշխարհ իրա օրենքներով, անկախ նրանից, մեր աշխարհի վրա ա հիմնված, թե ոչ: Մագիա՝ ավելին, մագիայի համակարգ: Արկածներ՝ նույնպես ժանրի բնորոշ ու պարտադիր գծերից է:
Մնացածը ֆենտեզիի հետ կապ չունի:

Իսկ որն է կոչվում դետեկտիվ: ? Ճիշտն ասած մի պատմվածք ունեմ, որը համարում եմ դետեկտիվ: Բայց մեկ էլ տեսար պարզվեց, որ բոլորովին էլ դետեկտիվ չի, որովհետև... և այլն և այլն...

[Հայկօ]

Մալխաս, դու նման ես Քրիստոֆոր Կոլումբոսին: Մեծ հիացմունքով հայտնաբերել ես մի բան, որ քեզանից առաջ գրեթե բոլորն էլ հայտնաբերել են:B

Իսկ ես malxas-ին նախանձում եմ սև ու դառը նախանձով: Նա պիտի առաջին անգամ կարդա Մատանու պատմությունը :love: Ես էլ եմ ուզում ոնց որ առաջին անգամ :cry2:)):


Առաջին անգամ չեմ հայտնվում նման իրավիճակում, բայց առանձնապես վատ էլ չեմ զգում դրանից: :)
Բացի այդ, ես ոչ թե հայտնաբերել եմ, այլ իմացել եմ, որ այդպիսի բան գոյություն ունի, չնայած դա էլ կարող է հայտնաբերվել կոչվել... Մի խոսքով ինձ անհրաժեշտ է այդ ծրագիրը: Անինայի հետ քննարկությունները ցանկություն առաջացրին ֆենթզի պատմվածք կամ վիպակ գրել, բայց սյուժեի հարցում դժվարանում եմ: Գուցե այդ ծրագիրը որևէ գաղափարի հետքի վրա գցեր:

Ես քեզ համար ցանկացած սյուժե կգեներացնեմ :zagar: Տուր ինձ հենման կետ, և ես այդ կետը կոնվերտ կանեմ առ ֆենտզի: Առաջին քսան էլֆը անվճար, յուրաքանչյուր հաջորդը՝ $14.99 :)): Աղբյուրի ժանրը, ոճը, կաղապարը, գրագիտության մակարդակը էական չեն:

[Malxas]

Իսկ ես malxas-ին նախանձում եմ սև ու դառը նախանձով: Նա պիտի առաջին անգամ կարդա Մատանու պատմությունը :love: Ես էլ եմ ուզում ոնց որ առաջին անգամ :cry2:)):



Ես քեզ համար ցանկացած սյուժե կգեներացնեմ :zagar: Տուր ինձ հենման կետ, և ես այդ կետը կոնվերտ կանեմ առ ֆենտզի: Առաջին քսան էլֆը անվճար, յուրաքանչյուր հաջորդը՝ $14.99 :)): Աղբյուրի ժանրը, ոճը, կաղապարը, գրագիտության մակարդակը էական չեն:

Ինչքան հասկացա քեզ պարզապես փող է հարկավոր, իսկ որպեսզի երջանիկ զգաս, գումարը պետք է 15 դոլար լինի :)

[Lion]

Պահապանները «Մատանիների տիրակալի» առաջին հատորն ա: Մենակ դա ա հայերեն թարգմանված: Վատ թարգմանություն չի, բայց ավելի լավ ա չհայերեն կարդալ:

Իսկ ինձ մոտ լրիվ հակառակն է - "Պահապաններ"-ի հայերեն տարբերակը կարող եմ անվերջ կարդալ` ոճը, բառերը, հզոր է...

[Malxas]

Վերջապես սկսեցի կարդալ Պահապանները: Տպավորությունը դրական է: Զգացվում է, որ հեղինակը երկար ու հանգամանալից նախապատրաստվել է: Չդիմացա ու ֆիլմերն էլ նայեցի: Մի փոքր անհարմար է խոստովանել, բայց մինչ այդ չէր տեսել: :)Առաջին անգամ է հանդիպում, երբ առաջին ֆիլմը լավն է, երկրորդն ավելի լավը, իսկ երրորդը շատ լավը: Ասում են գրքերն էլ են այդպես:

[Sagittarius]

Վերջապես սկսեցի կարդալ Պահապանները: Տպավորությունը դրական է: Զգացվում է, որ հեղինակը երկար ու հանգամանալից նախապատրաստվել է: Չդիմացա ու ֆիլմերն էլ նայեցի: Մի փոքր անհարմար է խոստովանել, բայց մինչ այդ չէր տեսել: :)Առաջին անգամ է հանդիպում, երբ առաջին ֆիլմը լավն է, երկրորդն ավելի լավը, իսկ երրորդը շատ լավը: Ասում են գրքերն էլ են այդպես:

Մատանիների Տիրակալը իմ ամենասիրած ֆիլմերից մեկն ա /եթե ոչ ամաենասիրած/, չեմ կարող ասել, որ մասն եմ ավելի շատ սիրում, մեկը մյուսից լավն ա. բայց երկրորդ և երրորդ մասերում բախումները վերջն են: Համոզված եմ գիրքը ավելի եմ սիրելու, բայց դեռ Հոբբիթն եմ կարդում :D ես շատ դանդաղ կարդացող եմ,, ավարտեմ կանցնեմ դրան: գոլումոտ սմայլիկ:

հ.գ. մի հարց՝ մի անգամ լսել եմ, որ Մատանու Տիրակալներում Երկրորդ Համաշխարհայինի իրադարձություններն են ամփոփված, ինչքանո՞վ ա ճիշտ.

[Malxas]

Մատանիների Տիրակալը իմ ամենասիրած ֆիլմերից մեկն ա /եթե ոչ ամաենասիրած/, չեմ կարող ասել, որ մասն եմ ավելի շատ սիրում, մեկը մյուսից լավն ա. բայց երկրորդ և երրորդ մասերում բախումները վերջն են: Համոզված եմ գիրքը ավելի եմ սիրելու, բայց դեռ Հոբբիթն եմ կարդում :D ես շատ դանդաղ կարդացող եմ,, ավարտեմ կանցնեմ դրան: գոլումոտ սմայլիկ:

հ.գ. մի հարց՝ մի անգամ լսել եմ, որ Մատանու Տիրակալներում Երկրորդ Համաշխարհայինի իրադարձություններն են ամփոփված, ինչքանո՞վ ա ճիշտ.

Հատկապես երրորդում ռազմական գործողության տեսարանները իդեալական են ներկայացված, ճշմարտացի են թվում ու համոզիչ:
Երկրորդ համաշխարհայինի պահով չեմ կարող վստահաբար ասել, բայց հեղինակն ինչ որ բան ցանկացել է ասել իր գրքով: Մասնավորապես սպիտակ ռասայի հաղթանակը բոլորի նկատմամբ :)

[Lion]

Վերջապես սկսեցի կարդալ Պահապանները: Տպավորությունը դրական է: Զգացվում է, որ հեղինակը երկար ու հանգամանալից նախապատրաստվել է: Չդիմացա ու ֆիլմերն էլ նայեցի: Մի փոքր անհարմար է խոստովանել, բայց մինչ այդ չէր տեսել: :)Առաջին անգամ է հանդիպում, երբ առաջին ֆիլմը լավն է, երկրորդն ավելի լավը, իսկ երրորդը շատ լավը: Ասում են գրքերն էլ են այդպես:

Ինձ մոտ մի քիչ այլ է` 1,3,2 :) Շատերն են փորձել Թոլքիենի մոտ այլաբանություններ փնտրել, բայց հեղինակը որպես կանոն ժխտել է դրանք:

[Malxas]

Ինձ մոտ մի քիչ այլ է` 1,3,2 :) Շատերն են փորձել Թոլքիենի մոտ այլաբանություններ փնտրել, բայց հեղինակը որպես կանոն ժխտել է դրանք:

Բա հո չէր հաստատի :))

[Malxas]

Մատանիների տիրակալ 3 - ում մի հատված կար, որն ինձ Շեքսպիրի Մակբեթին է նմանեցված: :) Խոսքը Սարոմանի այն զինվորի մասին է, որ վիշապի վրա նստած աջ ու ձախ կոտորում է և որին ոչ մի տղամարդ չի կարող սպանել: Ի վերջո նրան սպանում է թագավորի աղջիկը: Շեքսպիրի մոտ էլ Մակբեթին չէր կարող սպանել յուրաքանչյուր ոք, որին կին է ծնել: Ի վերջո դա հաջողվում է Մակդուֆին, որը ոչ թե բնական ձևով էր ծնվել, այլ կեսարյան հատումով...

[Lion]

Խոսքը Սարոմանի այն զինվորի մասին է,

Ինչ երևում է, է, որ Թոլքիեն նոր ես կարդում, ոնց կուզենայի այս հարցով քո տեղը լինեի - խոսքը Անգմար (http://ru.wikipedia.org/wiki/Король-чародей_Ангмара) անունով հայտնի նազգուլի կամ Սև հեծյալի մասին է, ամենազոր Սև առաջնորդի և Սարսափի տիրակալի, որը ըստ իս "Մատանիների տիրակալ"-ի ամենահետաքրքիր, ես նույնիսկ կասեի հակասական, հետաքրքիր և ինչ-որ տեղ նույնիսկ ողբերգական ֆիգուրներից մեկն է :)

Դե իսկ այլաբանությունից վախենալու կարիք երևի թե իրոք չկար, որ բան լիներ, Թոլքիենը կասեր...

[Ջուզեպե Բալզամո]

հ.գ. մի հարց՝ մի անգամ լսել եմ, որ Մատանու Տիրակալներում Երկրորդ Համաշխարհայինի իրադարձություններն են ամփոփված, ինչքանո՞վ ա ճիշտ.

Վստահաբար Առաջին Համաշխարհայինի (որին մասնակցել է հեղինակը)… Մորիայի քարայրներում տրոլի հետ կատաղի ու անզոր մարտը, գերմանական տանկի հետ Տոլկենի ու նրա զինակիցների հանդիպման տպավորությունների ծնունդ է… սա լսել եմ ֆիլմի ստեղծման մասին արված մի հաղորդման մեջ

[Lion]

Անձամբ իմ կարծիքով էլ այստեղ արտացոլված է Երկրորդ համաշխարհայինը: Հիշում եք, գրքում խուլ հիշատակություններ կան էլֆերի ու մարդկանց երբեմնի դաշինքի մասին, որի արդյունքում չարը տապալվեց, բայց չոչնչացվեց: Այ հենց այդ դաշինքն է առաջին համաշխարհայինը:

Ի դեպ, կխնդրեյի մոդերատորին այս բոլոր թոիլքիենական քննարկումները տանել Թոլքիենին նվիրված համապատասխան թեմա :)

[Տրիբուն]

ժողովուրդ, բաժնում ման եկա ու «փնտրում եմ գիրք» թեմա չգտա, դրա համար էլ ստեղ եմ գրում:

Փնտրում եմ ու ցանկանում եմ գնել հետևյալ գրքերը:

Дуглас Ноэль Адамс

1. «Путеводитель для путешествующих по галактике автостопом», 1979 г.
2. «Ресторан "У конца вселенной"», 1980 г.
3. «Жизнь, Вселенная и всё остальное», 1982 г.
4. «Всего хорошего, и спасибо за рыбу!», 1984 г.
5. «В основном безвредна», 1992 г.

Քաշել ու տպել չեմ ցանկանում, դրա տեղը գիտեմ: Առաջարկությունները ՊՄ-ով, պլիզ:

[Rhayader]

Լավ էլ ընդունել է, որ աստվածաշունչն է վերապատմում: Դրա համար էլ գրքից դալտոնիկ խրյուսի հոտ է գալիս))) իհարկե, ոչ Նառնիայի չափ, որը կարդալ չի լինում: Նամանավանդ Իզյան՝ Ասլանի դերակատարմամբ :D

[Leo Negri]

խոսքը Անգմար անունով հայտնի նազգուլի կամ Սև հեծյալի մասին է

Իրա անունը Անգմար չի: Անգմարը հյուսիսային թագավորության անունա, որի արքայա էղել նազգուլների առաջնորդը: Թարգմանվումա որպես "երկաթյա տուն":
Թոլքինը Անգմարի կախարդ-արքայի անունը ոչ մի տեղ չի նշում, բայց "ենթադրումա", որ վերջինս մարդ էղած ժամանակ նումենորցիա էղել: Միակ նազգուլը, ում անունը երբևէ նշվելա Թոլքինի կողմից, իսթերլինգ Խամուլն ա:

[Lion]

Իրա անունը Անգմար չի: Անգմարը հյուսիսային թագավորության անունա, որի արքայա էղել նազգուլների առաջնորդը: Թարգմանվումա որպես "երկաթյա տուն":
Թոլքինը Անգմարի կախարդ-արքայի անունը ոչ մի տեղ չի նշում, բայց "ենթադրումա", որ վերջինս մարդ էղած ժամանակ նումենորցիա էղել: Միակ նազգուլը, ում անունը երբևէ նշվելա Թոլքինի կողմից, իսթերլինգ Խամուլն ա:

Ճիշտ ես, իհարկե, ուղղակի հիշատակում չկա: Բայց դե որ այլ անուն էլ չկա... Ես այդ կերպարին միշտ նույնացնում եմ Մեֆիստոֆելի հետ, նույն կերպ ձգտեց "գլխից վեր թռնել" ու դաժանորեն հատուցեց դրա համար...

[Rhayader]

Ճիշտ ես, իհարկե, ուղղակի հիշատակում չկա: Բայց դե որ այլ անուն էլ չկա... Ես այդ կերպարին միշտ նույնացնում եմ Մեֆիստոֆելի հետ, նույն կերպ ձգտեց "գլխից վեր թռնել" ու դաժանորեն հատուցեց դրա համար...

Ինչի՞ց այդքան բան ենթադրեցիր))) որտե՞ղ է կոզլիկ Wi+ch|{ing-ը գլխից վերև թռնում:
Լիոն, Տոլկիենի մոտ կա բարի, կա չար: Արանքում՝ ոչ մի բան: Ոչ մի տրագիզմ չարագործների մեջ: Ընդհանրապես: Ասենք, երբ ինքը «Children of Hurin»-ում ֆիննական «Կալևալայի» Կուլերվոյի պատմությունն է պատմում, տրագիզմ գլխավոր հերոսի ճակատագրում՝ ինչքան ուզես: Բայց երբ Տոլկիենի «սեփական» սյուժեներն են գնում, ամեն ինչ խրյուսների աստվածաշնչից այն կողմ չի անցնում. կա Բացարձակ Չար Տիրակալ (տարբեր հանգամանքներում՝ Մելկորը, Սաուրոնը կամ Wi+ch|{ing-ը)՝ իր Բացարձակ Չար Հետևորդներով (օրկեր, օգրեր, Ցածր Մարդիկ՝ մանրամասնեմ, երեքն էլ «սևեր են», ու առանց դրա էլ ռասսիզմի անտանելի հոտ էլ է գալիս), որոնք ուզում են Գրավել ու Ստրկացնել աշխարհը (Գ&Ս, ստերեոտիպային չարագործի կյանքի նպատակը, որի համար կամ որի արդյունքում իրեն սովորաբար ՄՈՌՌՌԹՈՒՄ են), ու Բարի Հերոսների Սովետական Սոցիալիստական Հանրապետությունը, որի ներկայացուցիչները սիստեմատիկ ոչնչացնում են Բացարձակ Չար Տիրակալներին ու Բացարձակ Չար Հետևորդներին, ու ինչն է հետաքրքիր՝ բոլորն էլ, որ նայենք, նույն նպատակներն ունեն (հակառակորդին վերացնել ու մենակ իշխել ամբողջ աշխարհում), ու նման մեթոդներից են օգտվում (բոլոր ձեռքի տակ եղած մեթոդներով հակառակորդ ՌԱՍՍԱՆԵՐԻ տոտալ ցեղասպանություն իրականացնել): Տոլկիենն, իհարկե, օրկական ու գոբլինական բնակավայրերի ոչնչացման տեսարաններում շատ հարմար ձևով բաց է թողնում վերջիններիս կանանց ու երեխաներին (բայց, (c) Էոմեր, ոչնչացնում են մինչև վերջին մարդը): Որ հերոսների խիղճը մաքուր լինի:
Ու այդքան իրար նման կողմերը ինչու՞ են բաժանված «չարի» ու «բարու»: Որ արդարացվի նրանց կոնֆլիկտն ու «բարիների» կողմից «չարերի» սիստեմատիկ ոչնչացումը: Ինչպես նաև՝ դատապարտվի հակառակ պրոցեսը:
Այլ կերպ ասած՝ պատմությունը գրում են հաղթողները:
Պարզ օրինակ. երբ Սաուրոնը բոլորին խաբում է մատանիներով, օ՜ սարսափ, ինչպիսի՜ չարագործություն, բայց երբ Գանդ... ալֆը զբոսնում է՝ բոլորին, անկախ նրանից՝ «չար» են, թե «բարի», աջ ու ձախ մանիպուլյացիա անելով ու խաբելով, որովհետև «գիտի, թե ինչն է բոլորի համար լավ» (համոզված եմ՝ Սաուրոնն էլ իր արարքներն այդպես կբացատրեր), ինչպիսի՜ իմաստուն կախարդ, «Gandalf for president!» և այլն:
Բոլոր Տոլկիենապաշտներին խորհուրդ եմ տալիս կարդալ ֆենտեզի ոճի հեղինակավոր գրող Մայքլ Մուրկոկի «Epic Pooh» հոդվածը: Ձեր օրգաստիկ նոպաները տեղին չեն. գիրքն, իհարկե, լավն է (հետաքրքիր է ընթերցվում, վարպետորեն է գրված, հուզիչ պահեր ունի և այլն), բայց հաստատ կատարելությունից հեռու է:
Չնայած՝ ես գիտեմ, թե Լիոնին ինչով է դուր եկել «Մատանիների Տիրակալը». գրքում փղեր կան, ուրեմն ինչ-որ տեղ պարսիկներ էլ կլինեն:))

[Lion]

Է ինչ կռուտոյ մտնել-մտար, ապեր - գրողը տանի, երևի սրանից հետո շաո-լինի վանական դառնամ: Բայց դե մի բան ամեն դեպքում հետաքրքիրա - ջհանդամը, թե "Մատանիների Տիրակալ"-ում փղեր չեն, այլ ուրիշ կենդանիներ, ինձ երկու բանա հետաքրքրում.

1. Ինչի պիտի. "ինչ-որ տեղ փղերի երևալ"-ը ինձ հուզի?
2. Ինչի պիտի ինձ հուզի նախորդ կետումս նշածիցս հետո էլ... պարսիկների երևալը?

Հը:think

[Rhayader]

1. Ինչի պիտի. "ինչ-որ տեղ փղերի երևալ"-ը ինձ հուզի?
2. Ինչի պիտի ինձ հուզի նախորդ կետումս նշածիցս հետո էլ... պարսիկների երևալը?

Հը:think

1. Դե Լիոն ջան, դու փիղ սիրող տղա ես)))
2. Փիղ առանց պարսիկ՝ ոնց որ պիվան առանց արաղ
:D

[Leo Negri]

Ճիշտ ես, իհարկե, ուղղակի հիշատակում չկա: Բայց դե որ այլ անուն էլ չկա...

Դրանից հետևումա որ իրա անունը տեղանունա?


Ես այդ կերպարին միշտ նույնացնում եմ Մեֆիստոֆելի հետ, նույն կերպ ձգտեց "գլխից վեր թռնել" ու դաժանորեն հատուցեց դրա համար...


Մեֆիսթոֆելի? :o Ոչ մի նմանություն չկա:
Մի գուցե Ֆաուսթի հետ? Էլի ոչ մի նմանություն:

Թոլքինը գրումա, որ Անգմարի արքան /մի հատ էլ նշեմ, ոչ թե Անգմար արքան, այլ Անգմարի/ նումենորցի տիրակալներից էր, հավանաբար մոգ, որը անհայտ, հավանաբար "բարի" մտադրություններից դրդված վերցրեց նազգուլների ինը մատանիներից գլխավորը ու դառավ նազգուլ: Ինչից հետո սկսեց մեթոդիկ բարի ու լուսավոր ուժերի ջարդը տալ` մերթընդմերթ պարտվելով ու Մորդոր փախնելով: Վարի գնաց սեփական մեծամտության ու թիկունքը չստուգելու ինքնավստահ սովորության պատճառով:

Մեֆիսթոֆելը միջնադարյան դևա, առաջին անգամ հիշատակվումա Praxis Magia Faustiana գրիմուարում /բավականին միջակ գրիմուարա, պետքա նշել/: Գյոթեի մոտի կերպարը գլխից վեր չի թռնում, ընդհակառակը, պարտաճանաչ կատարումա իր պայմանագրային պարտականությունները:

Գյոթեի Ֆաուսթը գիտնականա, Մեֆիսթոֆելին կանչումա գլխավորապես ձանձրույթից դրդված: Պետքա նաև նշել, որ Գյոթեի մոտի Ֆաուսթը փրկվումա, խուսափում պայմանագրային պարտականություններից ու փախնում դրախտ:

[Mephistopheles]

Ճիշտ ես, իհարկե, ուղղակի հիշատակում չկա: Բայց դե որ այլ անուն էլ չկա... Ես այդ կերպարին միշտ նույնացնում եմ Մեֆիստոֆելի հետ, նույն կերպ ձգտեց "գլխից վեր թռնել" ու դաժանորեն հատուցեց դրա համար...

այստեղ եմ ես… անունս տվել ե՞ք

[Rhayader]

Habe nun, ach! Philosophie,
Juristerei und Medizin,
Und leider auch Theologie
Durchaus studiert, mit heißem Bemühn.
Da steh ich nun, ich armer Tor!
Und bin so klug als wie zuvor;
Heiße Magister, heiße Doktor gar
Und ziehe schon an die zehen Jahr
Herauf, herab und quer und krumm
Meine Schüler an der Nase herum-
Und sehe, daß wir nichts wissen können!

Եվ այլն))) Ես Քրիստոֆեր Մարլոուի «Ֆաուստն» ավելի եմ սիրում)))

[Leo Negri]

այստեղ եմ ես… անունս տվել ե՞ք


Խնդրում եմ թվարկել հոգեառության կոնտրակտի պայմանները: Մեջը առնվազն պիտի լինեն

1/ ոսկու
2/ աղջիկների
3/ գրքերի

մասին կետեր:


Եվ այլն))) Ես Քրիստոֆեր Մարլոուի «Ֆաուստն» ավելի եմ սիրում)))


Նահ, Գյոթեինը ավելի խորա: Մենակ "անձնական դժոխքի" իդեան ինչ ասես արժի: Բա նկարները...

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Page_004_%28Faust%2C_1925%29.png

Ի դեպ, վարկած կա որ Մարլոուն իրա Ֆաուսթին առնվազն մասամբ արտապատկերելա ոմն Ջոն Դիից:

[Rhayader]

Խելքին մոտ ա՝ Ջոն Դին Մարլոուի ժամանակակիցն էր)))

Now, Faustus, must
Thou needs be damn'd, and canst thou not be sav'd:
What boots it, then, to think of God or heaven?
Away with such vain fancies, and despair;
Despair in God, and trust in Belzebub:
Now go not backward; no, Faustus, be resolute:
Why waver'st thou? O, something soundeth in mine ears,
"Abjure this magic, turn to God again!"
Ay, and Faustus will turn to God again.
To God? he loves thee not;
The god thou serv'st is thine own appetite,
Wherein is fix'd the love of Belzebub:
To him I'll build an altar and a church,
And offer lukewarm blood of new-born babes.

[Sagittarius]

Ի՞նչ կարծիքի եք այս քարտեզի մասին՝

http://www.bogost.com/middle-earth.jpg

[Lion]

Դրանից հետևումա որ իրա անունը տեղանունա?



Մեֆիսթոֆելի? :o Ոչ մի նմանություն չկա:
Մի գուցե Ֆաուսթի հետ? Էլի ոչ մի նմանություն:

Թոլքինը գրումա, որ Անգմարի արքան /մի հատ էլ նշեմ, ոչ թե Անգմար արքան, այլ Անգմարի/ նումենորցի տիրակալներից էր, հավանաբար մոգ, որը անհայտ, հավանաբար "բարի" մտադրություններից դրդված վերցրեց նազգուլների ինը մատանիներից գլխավորը ու դառավ նազգուլ: Ինչից հետո սկսեց մեթոդիկ բարի ու լուսավոր ուժերի ջարդը տալ` մերթընդմերթ պարտվելով ու Մորդոր փախնելով: Վարի գնաց սեփական մեծամտության ու թիկունքը չստուգելու ինքնավստահ սովորության պատճառով:

Մեֆիսթոֆելը միջնադարյան դևա, առաջին անգամ հիշատակվումա Praxis Magia Faustiana գրիմուարում /բավականին միջակ գրիմուարա, պետքա նշել/: Գյոթեի մոտի կերպարը գլխից վեր չի թռնում, ընդհակառակը, պարտաճանաչ կատարումա իր պայմանագրային պարտականությունները:

Գյոթեի Ֆաուսթը գիտնականա, Մեֆիսթոֆելին կանչումա գլխավորապես ձանձրույթից դրդված: Պետքա նաև նշել, որ Գյոթեի մոտի Ֆաուսթը փրկվումա, խուսափում պայմանագրային պարտականություններից ու փախնում դրախտ:

Նկատի ունեի Սատանային, ապեր, էն որ աստծո դեմ դուրս եկավ - ու դրա համար պատժվեց...

Խեղդում ես, Rhayader Մուրադ (c) "Հարսնացուն հյուսիսից" :)

[Freeman]

Ի՞նչ կարծիքի եք այս քարտեզի մասին՝

http://www.bogost.com/middle-earth.jpg
Նոստալջի :) աչքիս սպրոսներից հետո վերընթերցեմ

[Leo Negri]

Նկատի ունեի Սատանային, ապեր, էն որ աստծո դեմ դուրս եկավ - ու դրա համար պատժվեց...


Իմ մոտ տպավորությունա ստեղծվում, որ դու Թոլքինի հետ շատը ծանոթ ես կինոյով:

Սատանայի/Լուցիֆերի կերպարը Թոլքինի մոտ միանշանակորեն համապատասխանումա Մելկորին: Մելկորը /վերջինիս էլֆերը անվանում են Մորգոթ` ասելա թե թշնամի/ ի սկզբանե փորձումա հավասարվի Իլուվատարի` Թոլքինական դիցաբանության արարչի դեմ` որոշելով գտնել Անմահ Կրակը ու սեփական աստվածային/արարչական բիզնեսը բացել: Ոչ մի կրակ չի գտնում, փոխարենը լցվումա նախանձով ու դառնությամբ ու սկսում ահաբեկչական գործունեություն ողջ էության դեմ` վերջինս աղավաղելով ու տգեղացնելով: Տենց օրկերը` Մելկորի տանջանքներից կերպարանափոխված էլֆերն են: Պրծնումա նրանով, որ Մելկորին վարի են տալիս, երկաթյա թագից վզնոց սարքում ու քարշտալով նետում դատարկության մեջ` որտեղ Մելկորը պիտի մնա մինչև Արդայի վերջը: Վիշապների մեծ մասին բնաջնջում են, բալրոգները փախնում են քարանձավների խորքերը, օրկերը ժամանակավոր մնում են անտեր: Ահամ, Թոլքինի մոտ շատ մռայլ դիցաբանությունա:

Մելկորից հետո Արդայի ամենաչար արարածի բիզնեսը ընկնումա իրա օգնական Սաուրոնի ձեռը: Սաուրոնը շատ չի մտածում ու ժամանակ չի կորցնում: Նախ սարքումա մատանիներ` որոնք ենթարկվում են իրա մեգամատանուն: Հետո գնում ու կեղծ պրոպագանդայա սկսում Նումենորի արքաների մոտ, վերջիններին անմահություն ու աստվածային ուժ խոստանալով: Արքաները կուտը ուտում են ու որոշում վրա տալ Վալինորի վրա` ինչի հետևանքով Իլուվատարը խառնվումա իրար ու Նումենորը խորտակում: Նումենորից փախած ժողովուրդը հիմնումա Արնորի ու Գոնդորի արքայությունները: Որոշ ժամանակ անց Սաուրոնին վարի են տալիս, մատանին ձեռից առնում, "մոռանում" ոչնչացնել, ու սկիզբ տալիս Մատանիների Տիրակալի դեպքերին /կինոյում Սաուրոնը պատկերվածա վառվող աչքի տեսքով, մինչդեռ գրքում հստակ մարմին ունի/:

Ավելի կոնկրետ վերոնշյալ դեպքերին կարելիա ծանոթանալ Թոլքինի Սիլմարիլիոնում ու Մատանիների Տիրակալի հավելվածներում:

Անգմարի արքան` կրկնվեմ, ի սկզբանե մարդա էղել /ի տարբերություն ի սկզբանե արքհրեշտակ էղած Սատանային/, որը ոչ մեկի դեպ առանձնապես չի ապստամբել, ընդունելա Սաուրոնի մատանին ու անցել վերջինի շտաբ: Որոշակի չափով մատանու շնորհիվ անմահ լինելով ու մի շարք այլ գերբնական հատկություններ ունենալով` նա դեռ տեղիք չի տալիս համեմատվելու ում-ում, էն էլ Սատանայի հետ:

Ինչ վերաբերվումա Ֆաուսթին` Մեֆիսթոֆելը Ֆաուսթում Սատանան չի, շարքային դևա, որին հանձնարարածա Ֆաուսթին ճիշտ ճամփուց շեղել ու հոգին առնել:

[Lion]

Չէ, եղբայր, չհասկացար - ես ուղղակի անալոգիա չեմ անում, ուղղակի, փիլիսոփայական մակարդակով եմ նույնացնում այդ նազգուլին Սատանային - ես այդ կերպարը այդպես եմ ընկալում :)

[Leo Negri]

Չէ, եղբայր, չհասկացար - ես ուղղակի անալոգիա չեմ անում, ուղղակի, փիլիսոփայական մակարդակով եմ նույնացնում այդ նազգուլին Սատանային

Փիլիսոփայական, մեթաֆիզիկ, դիցաբանական, սիմվոլիկ, արքետիպիկ առումներով քրիստոնեական ըմբոստ հրեշտակ Սատանային Թոլքինի մոտ համապատասխանումա ըմբոստ վալառ Մելքորը, ու մասամբ վերջինիս ծառա Սաուրոնը /մասամբ` Գենդալֆը Մատանիների Տիրակալում մի պահ Սաուրոնի մասին ասումա, որ վերջինս ընդամենը իրական չարիքի սպասավորա/:
Եթե Սաուրոնը, "երկրորդ սերնդի" չարիք լինելով, դեռ ունի Սատանայի հետ համեմատելի գծեր /երբեմն գեղեցիկ արտաքին տեսք, մարդկանց դյութելու ունակություն, միաժամանակ խավարի ու կրակի հետ առնչություն, մեռյալներին իշխելու ունակություն/ , ապա նազգուլների շեֆը, "երրորդ սերնդի" չարիք` սպասավորի սպասավոր լինելով, արդեն չափից մանրա արքետիպիկ չարիքի աղբյուր հանդիսանալու համար:

Սատանայի ու թոլքինական կերպարների բավականին լավ համեմատական վերլուծություն կարելիա կարդալ ստեղ`

http://tolkiensarda.se/new/alster/sauropap.pdf


- ես այդ կերպարը այդպես եմ ընկալում

Քո սուբյեկտիվ ընկալումը ընդամենը քո սուբյեկտիվ ընկալումնա: Իրան "փիլիսոփայական" արժեք տալը առանց դրա հիմքեր ունենալու ևս մի անգամա խոսում նրա մասին, որ Թոլքին դու ամենայն հավանականությամբ խորը ու ամբողջական չես կարդացել:

Տենց ես կարամ սկսեմ Սատանայի հետ համեմատել "Աստեղային Պատերազմների" Դարթ Վեյդերին` բայց նման համեմատությունը հիմնավորել չեմ կարանա, ինչքան էլ վերջինիս "փիլիսոփայական" պիտակ չտամ:

[Հայկօ]

Ուզում եմ կարճ անդրադառնալ ֆենտզի ժանրի ամենատարածված ստերետոիպներին, կերպարներին ու գաղափարներին, լիկբեզ անել, էսպես ասած: Շնորհակալ կլինեմ, եթե օգնեք թեման զարգացնել: Կգրեմ էնքան, ինչքան ժամանակ կունենամ: Սկսեմ, երևի, բարբարոսներից:



Բարբարոսը / The Barbarian

http://i.imgur.com/4KLHn.jpg

Բարբարոսները ֆենտզի-սեթթինգի ամենաակնառու ու տիպիկ կերպարներից են: Բնակվում են ցանկացած քաղաքակրթությունից ու մեծ քաղաքներից շա՜տ հեռու տեղերում, հիմնականում՝ ծայրահեղ հյուսիսում (չնայած բացառությունները բավականին շատ են): Ապրում են ցեղային կամ կլանային համակարգներում, համեմատաբար փոքր խմբերով ու փոքր «գյուղերում», կլանների միջև հաճախ պասիվ կամ ակտիվ թշնամանք կա:

Բարբարոսները հաճախ զբաղվում են պրիմիտիվ-հում մոգությամբ (շամանիզմ, զանազան տոտեմներ/աստվածություններ, բնության ուժեր (ցուրտ, կրակ, մառախուղ և այլն)), պաշտում են իրենցից ոչ պակաս բրուտալ աստվածների (օրինակ՝ Կրոմ), թշնամու նկատմամբ արյունոտ հաղթանակն ու գետնին փռված հակառակորդի դին (ցանկալի է՝ աջ աչքից դուրս ցցված դաշույնի կոթով) վեր են դասում ցանկացած կրոնական զիզիբիզիներից: Բացառություններ, ինչպես միշտ, այս դեպքում էլ կան, օրինակ՝ Ֆաֆհրդը, ով նույնիսկ ընդունակ է հեկեկալու անծանոթ թշնամու դիակի վրա (ում հենց նոր երկու կես է արել սեփական թրով): Եթե ոչ մայրիշխանությունը, ապա «մայրապաշտությունը» բավականին հաճախ հանդիպող երևույթ է, ընդ որում՝ դա որդիական սիրո հետ ոչ մի առնչություն չունի:


http://i.imgur.com/WUG0L.jpg


Այս մարդիկ առանձնանում են միջինից շատ բարձր հասակով, խիստ ուժեղ կազմվածքով, լայնաթիկունք են, մկանոտ, հզոր: Բարբարոսները հիանալի ռազմիկներ են՝ լինի զենքով, թե առանց զենքի. առյուծին կամ ինչ-որ հասարակ օռկի եթե թրով կամ կացինով չեն ճղում մեջտեղից, ապա անշնչացնում են ահռելի բռունցքի հարվածով կամ ուղղակի խեղդամահ են անում: Զենքերից գերադասում են երկձեռքանի երկար թուրը (որ գործածում են թեթև սուսերից ոչ վատ), ծանր մարտական կացինը, հաճախ՝ մարտական մուրճը: Չնայած սրան՝ բարբարոսները վարպետ են ցանկացած զինատեսակի գորածության մեջ. անվրեպ կրակում են աղեղից, շպրտած դաշույնով կարող են հեռվից պատին մեխել ցանկացած անզգույշ արարածի և այլն: Ավելին՝ բարբարոսները հայտնի են իրենց մոլեգին բնավորությամբ, դյուրաբորբոքությամբ ու ցավին դիմանալու կարողությամբ: Հաճախ բարբարոսների թրերը կախարդական են լինում և/կամ կռված-կոփված են լինում զանազան կախարդական քարանձավներում, տաճարներում և այլն. այդ թրերը հաճախ հատուկ անուն ունեն: Եթե նույնիսկ զենքը կախարդական չէ, բարբարոսը կարող է դրան ինչ-ինչ կախարդական հատկություններ վերագրել ու մարտի ժամանակ հույսը դնել դրանց վրա, չնայած իրականում բարբարոսի առավելության պատճառը նրա գերմարդկային ուժն են, ճարպկությունը, դիմացկունությունն ու ռեակցիան: Կարողանում են կատարելապես անաղմուկ տեղաշարժվել ցանկացած միջավայրում:


http://i.imgur.com/tkIx0.jpg http://i.imgur.com/LmYpx.jpg


Հագուստի մասին. բարբարոսները առանձնապես չեն մտահոգվում իրենց հագուկապով, ու հաճախ բավարարվում են գազանների՝ մարմինը մասամբ ծածկող մորթիներով, մի քանի կաշվե աքսեսուարներով (գոտի, ուսափոկ) ու սանդալներով: Սա վերաբերում է նաև ցուրտ հյուսիսում ապրող բարբարոսներին: Սակայն նրանք հաճախ անտարբեր չեն զարդերի նկատմամբ, ու սիրում են իրենց զարդարել բազմաթիվ ապարանջաններով՝ ձեռքերի և ոտքերի, ոսկե շղթաներով, մատանիներով և այլն: Ունենում են երկար մազեր՝ հիմանակում ինչ-որ թելով մի կերպ հավաքած, ավելի հազվադեպ՝ երկար մորուք:


http://i.imgur.com/aoGru.jpg http://i.imgur.com/HP41C.jpg


Բարբարոսները խմում են ավելի շատ, քան ուտում են (իսկ ուտում են աներևակայելիորեն շատ, ինչպես և կարող են առանց սննդի գոյատևել անհնարինության չափ երկար), ու գեղեցիկ սեռին սիրում են ավելի շատ, քան խմում են: Սիրում են անկրկնելիորեն լավ, ըստ հավաստի աղբյուրների, ընդ որում՝ ինչ-որ կենդանական անդիմադրելի ձգողականությամբ են օժտված: Թուլություն ունեն արքայադուստրների նկատմամբ, կամ, ավելի շուտ, արքայադուստրները թուլություն ունեն բարբարոսների նկատմամբ: Խմելուց ուշ ու դժվար են հարբում, բայց երբ հարբում են՝ թող ու փախիր (չնայած Կոնանը մի անգամ խմած ժամանակ քիչ էր մնում գլուխը ջարդեր՝ բախվելով պատին. սա համարվում է նրա սակավաթիվ պարտություններից մեկը): Հարբած բարբարոսի ձեռքում ամեն ինչ մահացու զենք է՝ սկսած քնարից, վերջացրած պանդոկի կաղնեփայտե նստարաններով:


http://i.imgur.com/eAErd.jpg


Ռասսայական առումով բարբարոսները ավելի շատ երվորպեոիդ են, ընդ որում՝ հյուսիսային Եվրոպայի ժողովուրդներին են նման. սկանդինավյան վիկինգները բավականին մոտ օրինակ են: Սպիտակամաշկ են, բաց գույնի մազերով կամ կարմրահեր: Սա, ամեն դեպքում, օրինաչափություն չէ, որովհետև հանդիպում են նաև ցանկացած ուրիշ տեսքի բարբարոսներ, որոնց միավորում է միայն հաղթանդամ կազմվածքն ու քաղաքակիրթ հագուստի նկատմամբ արհամարանքը: Բարբարոսի համար տարածված զբաղմուն է վարձկան կամ ծովահեն լինելը, պակաս հաճախ՝ գողությունը (չնայած բարբարոսների մեջ վարպետ գողեր լինում են): Ինչ-որ թանկարժեք բան եթե չի ստացվում թաքուն վերցնել, բարբարոսը առանց մի վայրկյան վարանելու գործի է դնում իր տպավորիչ զինանոցը, ու վայն եկել է տարել այդ պահին նրան խանգարել փորձող ցանկացածին՝ լինի մարդ, հրեշ, վիշապ, կախարդ, թե գազան: Արդյունքում ոմանք մնում են առաց ոտքերի/ձեռքերի/գլուխների, իսկ բարբարոսի ձիու թամբի վրա ավելանում է ոսկու հերթական պարկը:


http://i.imgur.com/Nnyha.jpg http://i.imgur.com/YAKe1.jpg


Բարոյական հատկությունները: Բարբարոսները հաճախ եսակենտրոն, սեփական շահը հետապնդող ու բարոյականությունից մղոններով հեռու մարդիկ են, չնայած՝ ձգտելով սեփական շահին՝ նրանք հաճախ լավություն են անում նաև շրջապատող մարդկանց: Անկախ ամեն ինչից՝ առանձնանում են ընկերության սուրբ գիտակցությամբ ու պարտքի զգացումով:

Ինտելեկտուալ առումով բարբարոսները շատ տարբեր են լինում: Պրատչետի «Սկավառակ-աշխարհում» այն բարբարոսը, ով կարողանում էր առանց շուրթերը շարժելու մտածել, գրեթե ակադեմիկոս էր համարվում իր տեսակի մեջ: Լեյբերի ստեղծած ամենահայտնի բարբարոսը, ընդհակառակը, հրաշալի երգում էր իր գրած երգերն ու ներբողները, տավիղ էր նվագում, ազատ խոսում էր մի քանի լեզուներով ու կարդում էր հին ռուները: Կիմմերիացի Կոնանը բավականին լավ հումորի զգացում ուներ, հակառակ հայտնի ֆիլմին: Չնայած այս ամենին՝ թե՛ ողնուղեղային պարզունակ ռեֆլեքսներով առաջնորդվող բարբարոսին, թե՛ կատակող բարաբրոսին և թե՛ ասմունքող բարբարոսին ավելի լավ է չբարկացնել, որովհետև երկսայր կացինը պտտեցնելով քեզ վրա վազող մկանների ու մորթիների լեռը բավականին տհաճ տեսարան է, և քիչ մարդիկ են ողջ մնացել նման տեսարանից հետո՝ իրենց տպավորությունները շարադրելու համար:


------------

Ոչ միայն կարճ չստացվեց, այլ նույնիսկ անկապ երկար ստացվեց :)): Կշարունակե՞ք: Հլը էնքա՜ն բան կա գրելու... :love

[Հայկօ]

Ամենահետաքրքիրը էն ա, որ ուզում էի սկսել մարդիկ-էլֆեր-օռկեր դասական եռյակի էլֆերից, բայց չգիտես ինչու՝ գրվեց բարբարոսների մասին :)):

[Lion]

Պրատչետի «Սկավառակ-աշխարհում» այն բարբարոսը, ով կարողանում էր առանց շուրթերը շարժելու մտածել, գրեթե ակադեմիկոս էր համարվում իր տեսակի մեջ:

:D Լաաավն էր: Ու հատկապես միանգամից հիշեցի Շվարցի տապոռ դեմքը "Կոնան"-ում...

[Հայկօ]

:D Լաաավն էր: Ու հատկապես միանգամից հիշեցի Շվարցի տապոռ դեմքը "Կոնան"-ում...

Իսկական Կոնանը լուրջ ու խորը կերպար ա: Նկատի ունեմ Ռոբերտ Հովարդի ստեղծած կերպարին:

[Leo Negri]

Իսկական Կոնանը լուրջ ու խորը կերպար ա: Նկատի ունեմ Ռոբերտ Հովարդի ստեղծած կերպարին:


Ի դեպ, Մայքլ Մուրքոքի Էլրիքը ի սկզբանե մտադրվում էր որպես Կոնանի վրա ղժժալու համար նախատեսված կերպար` ընդհուպ մինչև սեփական ալբիմոսության պատճառով աչքերի կարմիր գույնը: Բայց դե հենց առաջին գրքից սեփական կյանք ստացավ ու դարձավ տիպիկ հակահերոսի առաջին նմուշներից մեկը:

http://3.bp.blogspot.com/_4egvgaQGf0g/TEQjuW77vvI/AAAAAAAADGA/6sugrtHl-H8/s1600/Elric+Swords+and+Roses.jpg

Հուսով եմ հակահերոսների մասին էլ նյութ կլինի: :8

[Հայկօ]

Հուսով եմ հակահերոսների մասին էլ նյութ կլինի: :8

Հակահերոսների մասին գրելը դժվար ա: Իրանց համարյա անհնար ա բերել մի ընդհանուր հայտարարի իրար հետ ու նկարագրել տիպիկ հակահերոսի արքետիպը, որովհետև տիպիկ նախնական հակահերոս չկա: Հերոս-հակահերոս զույգը էնքան էլ պարզ չի, էլի, ինչքան պրոտագոնիստ-անտագոնիստ զույգը: Էլրիկին ու Ռինսվինդին նույն կաղապարի մեջ տեղավորելը շատ բարդ ա, օրինակ: Եթե հասկացող մարդիկ օգնեն, կարող ա և ստացվի, եթե չէ, մենակս գրողը չեմ. հազիվ թե նենց բան գրեմ, որ վերջում ինձ բավարարի: Հետո իրանք համեմատաբար շատ ավելի քիչ են, քան ցանկացած ամենասովորական անտառային էլֆ կամ ինչ-որ քարե գոլեմ: Ավելի լավ ա սկզբում դվարֆերից, մարդկանց թագավորություններից, զանազան ուրիշ հասարակ գոբլիններից պրծնենք, հետո անցնենք երկիմաստ բաներին:

[Leo Negri]

Իրանց համարյա անհնար ա բերել մի ընդհանուր հայտարարի իրար հետ ու նկարագրել տիպիկ հակահերոսի արքետիպը, որովհետև տիպիկ նախնական հակահերոս չկա: Հերոս

Էն էլ ոնց կա: Էգիլ Սկարլագրիմսոն, Կուլլերվո, վերջապես Ոդիսևս` առաջին մտքի էկածներն: Սաղ մարդկային դիցաբանությունը վխտումա հակահերոսներով, մարդիկ հնուց ի վեր հակահերոսներին սիրում են:


Հետո իրանք համեմատաբար շատ ավելի քիչ են, քան ցանկացած ամենասովորական անտառային էլֆ կամ ինչ-որ քարե գոլեմ:

Դրա համար իրանց մասին գրելը ավելի դժվարա, իսկ կարդալը հետաքրքիր: Մենակ Ժելյազնիի կերպարները ինչ ասես արժեն:

[Հայկօ]

Դրա համար իրանց մասին գրելը ավելի դժվարա, իսկ կարդալը հետաքրքիր: Մենակ Ժելյազնիի կերպարները ինչ ասես արժեն:

Ահամ. Բրանդն ու Ռենդոմը միշտ էլ Կորվինից ավելի հետաքրքիր դեմքեր էին:

[Leo Negri]

Ահամ. Բրանդն ու Ռենդոմը միշտ էլ Կորվինից ավելի հետաքրքիր դեմքեր էին:


Կորվինը, ի դեպ, տիպիկ հակահերոսա:

[Հայկօ]

Կորվինը, ի դեպ, տիպիկ հակահերոսա:

Սպասում էի :)): Հա, կա տենց բան մի քիչ:

[Leo Negri]

Սպասում էի : Հա, կա տենց բան մի քիչ:


Ցանկացած դեպքում ամենաթունդը Բենեդիկտնա /Ժելյազնին այկիդոյի սև գոտի էր ու ճապոնական մշակույթի մեծ սիրահար, ու Բենեդիկտին յուրահատուկ սիրովա նկարագրում` մեկը մեկին արտապատկերելով Ֆիլ Քլեվերլիից` սեփական այկիդոյի սենսեյից/, մեկել Մենդորը:

Քլեվերլիի մասին պատմվածք ունի: Ֆենթեզի չի, ինքնակենսագրականա, բայց ըստ ինձ իրա լավագույն պատմվածքներիցա:

http://lib.ru/ZELQZNY/dream.txt

[Հայկօ]

Ցանկացած դեպքում ամենաթունդը Բենեդիկտնա /Ժելյազնին այկիդոյի սև գոտի էր ու ճապոնական մշակույթի մեծ սիրահար, ու Բենեդիկտին յուրահատուկ սիրովա նկարագրում/ մեկել Մենդորը:

Բենեդիկտի հզորությունը գրավում ա, իսկ էն, որ իրանից մյուս բոլոր եղբայրները լուրջ վախենում էին, ավելի ա ընդգծում էդ: Ինքը էն մարդն էր, որը մենակով կարող էր հակամարտության կշեռքը թեքել: Ընդ որում՝ բեսամթ ինքնավստահ էր, ու իզուր տեղը չէր էդքան ինքնավստահ, որովհետև ցանկության դեպքում կարող էր ուղղակի ձախ ձեռքով ամբողջ Ամբերը վերցնել: Կարդալուց նույնիսկ մի քիչ նախանձել եմ Դարային՝ սուսերամարտի տենց ուսուցիչ ունենալու համար:

Մենդորը դեմք էր: Միակ դեպքն ա, որ շարիկների հետ խաղացող հասուն տղամարդուն կարելի ա անվանել «դեմք» :)):

[Leo Negri]

Մենդորը դեմք էր: Միակ դեպքն ա, որ շարիկների հետ խաղացող հասուն տղամարդուն կարելի ա անվանել «դեմք» :


Ի դեպ, անունը Րենդոմի անագրամմայա: Ժելյազնիի յուրահատուկ հումորի հետևանքա, ով գիտի:

Վերադառնալով բարբարոսներին` ահագին վախում էի, որ ախմախ դերասան են գտնելու: Բայց դե ոնց որ թութութու, Game of Thrones ում իրան լավա ցուցադրել:


http://www.youtube.com/watch?v=JLtyuLGsj8Y

[Sagittarius]

Դե քանի առիթը կա, մի հատ նուբական հարց.

Զիգֆրիդ Նիբելունգն էլ էր Բարբարո՞ս, թե՞ ուղղակի գերմանացի Սասունցի Դավիթն ա:

հ.գ. ի դեպ, Սասունցի Դավիթը ի՞նչ ա, ո՞վ ա՝ ոնց քցում-բռնում եմ, դա էլ հայակական առաջին ֆենտզին ա :think :hands

[Ռուֆուս]

Հայկօ՞ :good

Ֆենտեզի շատ չեմ կարդացել, բայց ֆենտեզի սեթթինգով ստրատեգիաներ ու RPG-ներ շատ եմ խաղացել ու բարբարոսները իմ ամենաչսիրած ռասսան էր :beee Ախր շատ տուպոյ ու ձանձրալի են :))

[Հայկօ]

Ֆենտեզի շատ չեմ կարդացել, բայց ֆենտեզի սեթթինգով ստրատեգիաներ ու RPG-ներ շատ եմ խաղացել ու բարբարոսները իմ ամենաչսիրած ռասսան էր :beee Ախր շատ տուպոյ ու ձանձրալի են :))

Կարա՞ս՝ դեմները կանգնի ու ասա :)): Իրանք տարերային աղետներ են: Դու երկրաշարժին կամ փոթորիկին տուպոյ ու ձանձրալի կասե՞ս: Հաստատ ամեն ինչ կասես, բայցի «տուպոյ փոթորիկից» կամ «ձանձրալի երկրաշարժից»: Տենց էլ բարբարոսներն են:

RPG-ական բարբարոսները մոտ են, բայց էն չեն: Խորություն չկա: Ստարտեգիաներում՝ առավել ևս. դրանց մեջ առհասարակ քիչ բան կա, որ թնդանոթի միս չի: Խաղերում իսկականից վառ կերպարներին ընդհանրապես կարելի ա մատների վրա հաշվել. GLaDOS-ը, Arthas Menethil-ը, Andrew Ryan-ը, էլի մի քանի անուն ու վերջ: Ֆենտզին, իհարկե, մենակ գրական ժանր չի, բայց ինձ համար մեկ ա՝ էս ամեն ինչի պապան մնում ա գրականությունը:

[Lion]

Առաջարկում եմ կարդալ և ծանոթանալ.

http://samlib.ru/n/nalbandjan_karen_eduardowich/mher.shtml

Սա այն թեմայի վերաբերյալ, թե որն է հայկական ֆենթզին և, ընդհանրապես, ինչ է այն իրենից ներկայացնում:

Իհարկե, կարելի է չհամաձայնել հեղինակի մեկնաբանություններին, բայց այն, որ գեղեցիկ ոճով ու անչափ հետաքրքիր է գրված, փաստ է: Կարդացեք, վստահ եմ, որ չեք փոշմանի... :)

[Lion]

Ժողովուրդ, ես վերջերս մի հետաքրքիր մտքի եմ հանդիպել առ այն, թե որն է ֆանտաստիկայի ու ֆենթզիի տարբերությունը: Ըհ, ուրեմն ասում են, որ ֆանտաստիկայում ձգտում են բացահայտել ու բացատրել շրջակա աշխարհը, իսկ ֆենթզիում` բոլոր հրաշքներն ու կախարդությունները համարվում են բնական երևույթ, ինչպես օրինակ ծովի ալեկոծությունը: Այս տեսակետից դիտարկելիս, նույն "Մատանիների տիրակալ"-ը հենց Ֆենթզի է, իսկ օրինակ "Կապիտան Նեմո"-ն` ֆանտաստիկա...

Հետաքրքիր է... :think

[Հայկօ]

Ժողովուրդ, ես վերջերս մի հետաքրքիր մտքի եմ հանդիպել առ այն, թե որն է ֆանտաստիկայի ու ֆենթզիի տարբերությունը: Ըհ, ուրեմն ասում են, որ ֆանտաստիկայում ձգտում են բացահայտել ու բացատրել շրջակա աշխարհը, իսկ ֆենթզիում` բոլոր հրաշքներն ու կախարդությունները համարվում են բնական երևույթ, ինչպես օրինակ ծովի ալեկոծությունը: Այս տեսակետից դիտարկելիս, նույն "Մատանիների տիրակալ"-ը հենց Ֆենթզի է, իսկ օրինակ "Կապիտան Նեմո"-ն` ֆանտաստիկա...

Հետաքրքիր է... :think

Ամենապրիմիտիվ ու «առաջին մակարդակի» բաժանումն ունի հետևյալ տեսքը.


ասպետներ + վիշապներ + թրեր + կախարդներ + ամրոցներ + էլֆեր + օռկեր = ֆենտզի
տիեզերանավեր + այլմոլորակայիններ + լազերներ + գիտնականներ + տիեզերք + ռոբոտներ = ֆանտաստիկա / սայ-ֆայ

Երբ մի քիչ խորանում ես ու մի քիչ ավելի շատ բաներ ես կարդում, քան «Մատանիների տիրակալն» ու «Նեյրոմանտիկն» են, հասկանում ես, որ այս՝ ըստ setting-ների բաժանումը չափազանց մակերեսային ու սխալ է: Կարդ Օրսոնը, օրինակ, ասում էր, որ ֆենտզիի ու սայ-ֆայի միակ տարբերույթունն այն է, որ ֆենտզիում ծառեր են, իսկ սայ-ֆայում՝ պտուտակներ: Սայ-ֆայը նաև որոնում ու երազանք է ենթադրում, իսկ ֆենտզին՝ կարոտ ու ափսոսանք: Ֆենտզիներում շատ ավելի հաճախ կարելի է հանդիպել անկման շրջանում գտնվող արքայությունների, քան թե ծաղկող ու հզոր երկրների: Սայ-ֆայներում, ընդհակառակը, մարդկությունը հիմնականում շատ ավելի հզոր ու խելացի է, քան մենք՝ հիմա: Ֆենտզին հաճախ անցյալ է, իսկ սայ-ֆայը՝ ապագա: Մյուս կողմից էլ սայ-ֆայներում տարածված են դիստոպիան և մարդկայնության անկումը՝ մարդկության աճի ֆոնի վրա, իսկ ֆենտզիները շատ ավելի «ծառ ու ծաղիկ» են, ավելի մոտ բնությանն ու ընդհանուր հարմոնիային: Սայ-ֆայը հաճախ մեծ տեղ է տալիս սոցիալական բաղադրիչի նկարագրությանը, տեխնոլոգիայի ազդեցությանը մարդկանց կյանքի վրա, այն դեպքում երբ ֆենտզին պարզապես հետաքրքիր պատմություն է պատմում: Բացառությունները, իհարկե, բազմաթիվ են ու ճչացող, որովհետև մի երկու տողով նման երկու ահռելի ժանրեր ամփոփելն ուղղակի անհնար է: Արդյո՞ք մի դարաշրջանի կախարդանքը մեկ այլ դարաշրջանի կորցրած տեխնոլոգիան չէ: Արդյո՞ք «Աստղային պատերազմները» սայ-ֆայ են, եթե տիեզերանավեր ու լուսային թրեր ունեն, չնայած նրան, որ դեպքերը տեղի են ունենում անցյալում, և կա չարի/բարու հստակ դուալիստական համակարգ: Միանշանակ պատասխան գտնելը դժվար է, եթե ոչ անհնար:

[Sagittarius]

Մեկ հարց.

ես մի փոքր խճճվա՝ ո՞րն է ֆենտզիի ու ֆանտաստիկայի տարբերությունը. նույն բանը չէ՞՝ տարբեր լեզուներով: Ավելի ճիշտ չէ՞ ասել գիտաֆանտաստիկա /սայ-ֆայ/ և ֆանտաստիկա /ֆենտզի/

[Lion]

Ամենապրիմիտիվ ու «առաջին մակարդակի» բաժանումն ունի հետևյալ տեսքը.


ասպետներ + վիշապներ + թրեր + կախարդներ + ամրոցներ + էլֆեր + օռկեր = ֆենտզի
տիեզերանավեր + այլմոլորակայիններ + լազերներ + գիտնականներ + տիեզերք + ռոբոտներ = ֆանտաստիկա / սայ-ֆայ

Երբ մի քիչ խորանում ես ու մի քիչ ավելի շատ բաներ ես կարդում, քան «Մատանիների տիրակալն» ու «Նեյրոմանտիկն» են, հասկանում ես, որ այս՝ ըստ setting-ների բաժանումը չափազանց մակերեսային ու սխալ է: Կարդ Օրսոնը, օրինակ, ասում էր, որ ֆենտզիի ու սայ-ֆայի միակ տարբերույթունն այն է, որ ֆենտզիում ծառեր են, իսկ սայ-ֆայում՝ պտուտակներ: Սայ-ֆայը նաև որոնում ու երազանք է ենթադրում, իսկ ֆենտզին՝ կարոտ ու ափսոսանք: Ֆենտզիներում շատ ավելի հաճախ կարելի է հանդիպել անկման շրջանում գտնվող արքայությունների, քան թե ծաղկող ու հզոր երկրների: Սայ-ֆայներում, ընդհակառակը, մարդկությունը հիմնականում շատ ավելի հզոր ու խելացի է, քան մենք՝ հիմա: Ֆենտզին հաճախ անցյալ է, իսկ սայ-ֆայը՝ ապագա: Մյուս կողմից էլ սայ-ֆայներում տարածված են դիստոպիան և մարդկայնության անկումը՝ մարդկության աճի ֆոնի վրա, իսկ ֆենտզիները շատ ավելի «ծառ ու ծաղիկ» են, ավելի մոտ բնությանն ու ընդհանուր հարմոնիային: Սայ-ֆայը հաճախ մեծ տեղ է տալիս սոցիալական բաղադրիչի նկարագրությանը, տեխնոլոգիայի ազդեցությանը մարդկանց կյանքի վրա, այն դեպքում երբ ֆենտզին պարզապես հետաքրքիր պատմություն է պատմում: Բացառությունները, իհարկե, բազմաթիվ են ու ճչացող, որովհետև մի երկու տողով նման երկու ահռելի ժանրեր ամփոփելն ուղղակի անհնար է: Արդյո՞ք մի դարաշրջանի կախարդանքը մեկ այլ դարաշրջանի կորցրած տեխնոլոգիան չէ: Արդյո՞ք «Աստղային պատերազմները» սայ-ֆայ են, եթե տիեզերանավեր ու լուսային թրեր ունեն, չնայած նրան, որ դեպքերը տեղի են ունենում անցյալում, և կա չարի/բարու հստակ դուալիստական համակարգ: Միանշանակ պատասխան գտնելը դժվար է, եթե ոչ անհնար:

Ճիշտ ես, Հայկո ջան, իրոք արժեքավոր վերլուծություններ ես անում, թեև իհարկե, թեման ամփոփելը մեկ պոստում դժվար է: Ֆենթզին որպես կանոն անցյալում է, իսկ ֆանտաստիկան` ապագայում: Ի դեպ այս առումով հետաքրքիր է, ըստ քեզ, օրինակ, "Լեռնեցու" աշխարհը, ֆենթզի է թե ֆանտաստիկա? Կարծում եմ, որ թեման ինչքան հետաքրքիր է, այնքան էլ չուսումնասիրված` այն էլ Հայաստանում:

Կարծում եմ, որ թեման մեր մոտ լիքը զարգանալու տեղ ունի:


Մեկ հարց.

ես մի փոքր խճճվա՝ ո՞րն է ֆենտզիի ու ֆանտաստիկայի տարբերությունը. նույն բանը չէ՞՝ տարբեր լեզուներով: Ավելի ճիշտ չէ՞ ասել գիտաֆանտաստիկա /սայ-ֆայ/ և ֆանտաստիկա /ֆենտզի/

Sagittarius ջան, մինչև վերջերս ես էլ էի տենց մտածում, հետո հասկացա, որ` ոչ: Տես անմիջապես նախորդ պոստերը...

[Freeman]

ԱՍայ-ֆայը նաև որոնում ու երազանք է ենթադրում, իսկ ֆենտզին՝ կարոտ ու ափսոսանք:

Կարծում եմ լավագույն սահմանումը հենց էս ա, չնայած որոշ դեպքերում, օրինակ հենց «Աստղային պատերազմներում», նույնիսկ լրիվ սահմանումները հավի առնելով, բաժանելն անհնար ա:

[Lion]

Լավագույնի հարցով երևի թե կարելի է վիճարկել, բայց որ գեղեցիկը սա է, կարժում եմ ճիշտ է...