PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Երկրների անվան ծագումնաբանությունն ու դրանց արտասանությունը



Ժունդիայի
05.07.2010, 23:01
Եկեք այստեղ քննարկենք երկրների անվանումների ճիշտ արտասանությունը, դրանց ծագումնաբանությունը :)

yerevanci
05.07.2010, 23:02
Եկեք այստեղ քննարկենք երկրների անվանումների ճիշտ արտասանությունը, նրանց ծագումնաբանությունը :)

Լավ թեմա ես մտածել, մնումա մեր ակտիվությունը

Ժունդիայի
05.07.2010, 23:09
Թեման բացելու նպատակն առաջացավ այս զրույցից


Բայց ինչի՞ ա Բրազիլ: Հայերեն երկրի անունը Բրազիլիա է, էդ կապ չունի, թե Բրազիլիայում երկիրը ոնց են անվանում :)


Ռուֆ ջան, Բրազիլ անվան ծագման մասին ես թեմա ունեմ գրած Բրազիլի Պատմությունում…Բոլոր երկրներում Բրազիլ են արտասանում, միայն Սովետական գրականության մեջ ես հանդիպում Բրազիլիա տերմինը, որը միգուցե թարգմանության սխալ է…;)


Քո ասածով որ շարժվենք, պտի Իտալ, Գերման, Ֆրանս ասենք Իտալիային, Գերմանիային, Ֆրանսիային: Հիմա վրացիներն էլ մեզ Սոմխեթի են ասում, պտի Սոմխեթի գրենք?


Ապեր դա ես չեմ ասում, պատմաբաններն ու հետազոտողներն են ասում համ էլ Իտալիայում Իտալ չեն ասում, Գերմանիան էլ Դոյչլանդ է..ինչևէ..
Ի նկատի ունեմ Բրազիլիա անունով երկիր գոյություն չունի, այլ Բրազիլ…Բրազիլիան մայրաքաղաքի անուն է....


սա էլ հղումը (http://www.akumb.am/showthread.php/52002-%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB-%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8?p=1975278&viewfull=1#post1975278)


Դե որ տենց վերցնենք, Վրաստան էլ գույություն չունի, պտի ասենք Ջորջիա: Ամեն դեպքում պետք ա ճշտել...


Նիխտ, նիխտ, նիխտ, մայ լիթլ արմինիըն ֆրենդ :)

Նոր Վիկիով նայեցի, մենակ սովետական գրականության մեջ չի, ոչ նախկին սովետական երկրներից հունարենում ու հունգարերենում էլ ա Բրազիլիա, իսկ գերմանական ծագում ունեցող գրեթե բոլոր լեզուներում Brasilie/Brasilien տարբերակն ա:

Ճիշտ ա, թե սխալ, հիմա դա ենք ընդունել ու քանի դեռ Լեզվի ինստիտուտը ուրիշ որոշում չի հանել, իրավունք չունես Բրազիլիային Բրազիլ անվանել :)

Համ էլ տենց որ նայես, էնքան երկրների անուններ ենք ռուսերենի ու այլ լեզուների ազդեցության տակ սխալ արտասանում, Շվեդիան ու Նորվեգիան քեզ վառ օրինակ :)

Ռուֆուս
05.07.2010, 23:23
Ռաֆ ջան, մի հատ էլ ասեմ, «ճիշտ», «սխալ» գոյություն չունի, ճիշտն այն ձևն է, որը ընդունված է պաշտոնապես:

Սրանք էլ ՊՄ-ներիս հանեմ :)

Օրինակ բացատրի, թե ինչով ա սխալ, որ մենք Մեխիկոյին Մեքսիկա ենք ասում, Կոլոմբիային՝ Կոլումբիա, Չիլեին՝ Չիլի, Արխենտինային՝ Արգենտինա, Ֆրանսին՝ Ֆրանսիա, Ինգլընդին՝ Անգլիա :))

Բա սրանք. Նորգե՝ Նորվեգիա, Սվերիգե՝ Շվեդիա, Սոումի՝ Ֆինլանդիա, Նիպպոն՝ Ճապոնիա, Էլլենիկա՝ Հունաստան, Չոսոն՝ Կորեա, Էիրե՝ Իռլանդիա:

Համ էլ հայերը միակ ազգն են, որ Պոլսկա երկրին Լեհաստան անունն են տվել, ուրիշ ոչ մի լեզվով Լեհաստանի անվան մեջ «լեհ» արմատ չկա :)

Էնպես որ սրանք լրիվ ստից բաներ են, Բրազիլին Բրազիլիա կոչելով, էդ երկրում ոչ մի բան չի փոխվի :))

Ժունդիայի
05.07.2010, 23:34
Բրազիլ և Բրազիլիա բառերի մեջ տառի արտասանման սխալ չկա, այլ իա վերջավորությունն է ավելորդ…

Իսկ Մեխիկոյին Մեքսիկա ենք ասում որովհետև x տառը ունի տարբեր արտասանություն, օրինակ Պորտուգալերենում x-ն կոնկրետ այս դեպքում կարդացվում է շ` Մեշիկու:
Chile-ն հենց Չիլիյում և այլ իսպանախոս երկրներում կարդացվում ա Շիլի կամ Չիլի, e տառը վերջավորություններում կարդացվում է, որպես ի:
Արխենտինա առաջին անգամ եմ լսում, միգուցե Արժենտինա: Իսպաներեն և պորտուգալերենում g-ն կարդացվում է գ, եթե g-ic հետո գրվում է ue` Այսինքն Guevarra-գեվառա, Guerra - գեռ(հ)ա, սակայն եթե Argentina, ապա Արժենտինա: Որը կրկին հայերենի դեպքում սխալ է արտասանվում:

Adriano
05.07.2010, 23:37
Ժող մի բան հարցնեմ , իսկ Ղրղզստանի անունը որտեղիցա գալիս?

Skeptic
05.07.2010, 23:39
Արգենտինա երկրի անվանումն առաջացել է լատիներեն argentum /արծաթ/ բառից, որն էլ իր հերթին ծագում է հին հունարեն հին հունարեն ἀργήντος (argēntos) /սպիտակ, փայլուն/ բառից: Αργεντινός (argentinos) նշանակում էր «արծաթափայլ»:
Արգենտինա երկրի անվանումը մի փոքր թյուր տպավորության հետևանք է: 1526թ. այդ անունը տվել է անգլիացի քարտեզագիր ու ճանապարհորդ Սեբաստիան Կաբոտը /1476-1557թթ./, երբ ոտք է դրել Լա Պլատայի գետաբերան և արծաթի հետ ապրանքներ փոխանակել: Նա կարծել է, թե արծաթը այդ երկրի արտադրանքն է, մինչդեռ իրականում եղել է ներմուծված:
Բայց սա դեռ ամենը չէ. ինչպես վկայում է Հրաչյա Աճառյանը, հայերեն «արծաթ» բառը գալիս է բնիկ հնդեվրոպական areg արմատից, որը նշանակել է «փայլել»: Դե իսկ «արեգ» բառի ներկայիս իմաստի կապը նրա նախնական նշանակության հետ ակնհայտ է:

Ռուֆուս
05.07.2010, 23:49
Բրազիլ և Բրազիլիա բառերի մեջ տառի արտասանման սխալ չկա, այլ իա վերջավորությունն է ավելորդ…

Իսկ Մեխիկոյին Մեքսիկա ենք ասում որովհետև x տառը ունի տարբեր արտասանություն, օրինակ Պորտուգալերենում x-ն կոնկրետ այս դեպքում կարդացվում է շ` Մեշիկու:
Chile-ն հենց Չիլիյում և այլ իսպանախոս երկրներում կարդացվում ա Շիլի կամ Չիլի, e տառը վերջավորություններում կարդացվում է, որպես ի:
Արխենտինա առաջին անգամ եմ լսում, միգուցե Արժենտինա: Իսպաներեն և պորտուգալերենում g-ն կարդացվում է գ, եթե g-ic հետո գրվում է ue` Այսինքն Guevarra-գեվառա, Guerra - գեռ(հ)ա, սակայն եթե Argentina, ապա Արժենտինա: Որը կրկին հայերենի դեպքում սխալ է արտասանվում:

Էէ, սաղ խառնեցինք իրար :)

-իա վերջավորությունը ավելորդ չէ, հայերենում այն սովորաբար ավելանում ա երկրների անվանումների վերջին: Ի դեպ մենակ Բրազիլիան չի «տուժել», լիքը եվրոպական երկրներ իրենց անվանման մեջ էս -իա վերջավորությունից չունեն - Իսլանդիա, Բելգիա, Ավստրիա, Շվեդիա, Դանիա, Նորվեգիա, Ֆրանսիա և այլն, սրանք հայերենում (ու մի շարք այլ լեզուներում) են ավելացվել :)

Ինչ վերաբերվում է Մեքսիկային... Իսպաներենում Mexico-ն կարդացվում է Մեխիկո ու քանի որ իսպանախոսները թե երկրին, թե քաղաքին նույն անունն են տալիս, իսպաներենում հնարավոր չէ հասկանալ, թե Մեխիկո ասելով երկիրն ի նկատի ունեն, թե քաղաքը (եթե իհարկե Ciudad de Mexico չեն ասում) :) Իսկ հայերենում շատ հանգիստ տարբերակվում ա :)

Ինչ վերաբերվում է Չիլիին... Իսպաներեն ասելով ես միշտ ի նկատի ունեմ Իսպանիայի իսպաներենը (կաստելյանոն), այլ ոչ թե ամբաղ-զամբաղ լատինամերիկյան բարբառները :)) Կաստելյանոյով Չիլին գրվում և կարդացվում է Chile/Չիլե

Նույնը վերաբերվում է Արգենտինային: Իսպանիայում երկրի անվանումը արտասանվում է Արխենտինա :)

Ժունդիայի
05.07.2010, 23:59
Ռուֆ ջան է հա, իսպաներենում Մեխիկո է կարդացվում, ես այլ բան չեմ էլ գրել մենք քննարկում ենք հայրենում դրա արտասանության ձևը: Որը ճիշտ կլիներ հենց Մեխիկո, այլ ոչ թե Մեքսիկա: Քանի որ մենք x-ն արտասանում ենք քս, դրա համար է Մեքսիկա: Բայց դե այստեղ հիմնականում տառերի` տարբերո լեզուներում հնչողության հարցը չի: Այլ ինչու է իա վերջավորությունը ավելացել օրինակ Բրազիլին: :8

Ռուֆուս
06.07.2010, 00:05
Ռուֆ ջան է հա, իսպաներենում Մեխիկո է կարդացվում, ես այլ բան չեմ էլ գրել մենք քննարկում ենք հայրենում դրա արտասանության ձևը: Որը ճիշտ կլիներ հենց Մեխիկո, այլ ոչ թե Մեքսիկա: Քանի որ մենք x-ն արտասանում ենք քս, դրա համար է Մեքսիկա:
Այ ստեղ հոպ, մենք x-ն ոչ մի կերպ չենք արտասանում, որովհետև մենք էդ տառից չունենք :)) Որ լեզվից որ Մեքսիկայի գրելաձը հայերեն ա հասել (ենթադրաբար ֆրանսերեն կամ անգլերեն), էդ էլ մնացել ա :)


Բայց դե այստեղ հիմնականում տառերի` տարբերո լեզուներում հնչողության հարցը չի: Այլ ինչու է իա վերջավորությունը ավելացել օրինակ Բրազիլին: :8
Դե էլի եմ ասում, հայերենում -իան երկրների անվանումների վերջում ավելացվող վերջավորություն ա, որն անվանումը ավելի բարեհունչ ա դարձնում :)

Ռուֆուս
06.07.2010, 00:26
Ժող մի բան հարցնեմ , իսկ Ղրղզստանի անունը որտեղիցա գալիս?

Ղրղզերենից - Кыргызстан: Երկու տարբերակ կա. կամ կարմիր է նշանակում, կամ էլ ղրղզների նախահոր անունն է, որը նշանակում է «անհաղթ» :)

Sagittarius
06.07.2010, 00:31
Ինչ վերաբերվում է Մեքսիկային... Իսպաներենում Mexico-ն կարդացվում է Մեխիկո ու քանի որ իսպանախոսները թե երկրին, թե քաղաքին նույն անունն են տալիս, իսպաներենում հնարավոր չէ հասկանալ, թե Մեխիկո ասելով երկիրն ի նկատի ունեն, թե քաղաքը (եթե իհարկե Ciudad de Mexico չեն ասում) :) Իսկ հայերենում շատ հանգիստ տարբերակվում ա :)



բայց մի օր մի հատ մեքսիկացի տենց էլ չկարողացավ կողմնորոշվել՝ իրանք մեխիկո են ասում, թե մեքսիկո:D

Շինարար
06.07.2010, 00:35
Սաղ աշխարհը մեր գյոզալական Հայաստանին Արմենիայ ա ասում, եկեք՝ գնանք նրանց էլ սովորացնենք, որ եղբայր, մեր երկիրը Հայաստան ա, մենք էլ հայ ենք, ոչ թե արմեն, Ժունդիայի ջան, ակումբի մեծ մասը նախ և առաջ անգլերեն գիտի էն լեզուներից, որոնք լատինական այբուբենից են օգտվում, դրա համար քո մականունն էլ նորմալ չենք կարում կարդանք, էդ հեչ, ճիշտը էն ա, ինչը արդեն ընդունված ա՝ կոնկրետ երկրների անունների դեպքում, կան բառեր, որոնց ավանդական ընդունված անվանումը սխալ է եղել ու կամաց դուրս է մղվում ճիշտ տարբերակի կողմից, օրինակ կարևոր է, որ մուսուլմանին մահմեդական չասեն, որովհետև նրանք մահմեդական չեն այն առումով, որով մենք քրիստոնյա ենք, նրանք մուսուլման կամ իսլամադավան են, բայց հիմա հեչ էական չի, որ մենք Լուբնանին Լիբանան ենք ասում, Սուրիային՝ Սիրիա, Միսրին՝ Եգիպտոս, Ուրդանին՝ Հորդանան, Յամանին՝ Եմեն, Մաղրիբին՝ Մարոկկո, Ալ-Ջազաիրին՝ Ալժիր և այլն, և այլն, էլ չեմ ասում քաղաքների անունների մասին, դրանից որևէ բան չի փոխվում, երկրների անուններ են, որոնք որևէ ստուգաբանությամբ տերմինի սխալ ընկալման չեն հանգեցնում:)

---------- Ավելացվել է՝ 01:35 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 01:33 ----------

Համ էլ ձեռի հետ ցույց տվեցի, որ որոշ պետությունների ճիշտ անուններն էլ ես գիտեմ, թե չէ էս Ռուֆուսների, իմա՝ մոզգերի ֆոնին մարդ իրան նենց կաշկանդված ա քիչ ա մնում զգա:D

Ռուֆուս
06.07.2010, 00:52
բայց մի օր մի հատ մեքսիկացի տենց էլ չկարողացավ կողմնորոշվել՝ իրանք մեխիկո են ասում, թե մեքսիկո:D

Միայն Մեխիկո, պատռի տրաքի Մեհիկո կամ էլ Մեշիկո (որոշ բարբառներով), բայց ոչ Մեքսիկո :) Մեքսիկոն անգլերեն արտասանությունն ա :)

Գաղթական
06.07.2010, 16:49
Համ էլ հայերը միակ ազգն են, որ Պոլսկա երկրին Լեհաստան անունն են տվել, ուրիշ ոչ մի լեզվով Լեհաստանի անվան մեջ «լեհ» արմատ չկա :)

հիշում էի, որ «Տարաս Բուլբայում» կազակները լեհերին «լյախիչ» էին կոչում..
մի քիչ փորփրեցի ու պարզվեց, որ գոյություն ունի Հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի Սլավոնական ճյուղի Արևմտասլավոնական խմբի Լեհիտական ենթախումբ..
(ավելի մանրամասն՝ Ռուսերենով (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8))

ինձ թվում է էս ենթախմբի անվանումն է հենց ազդել մեր «լեհ»-ի վրա..
կամ էլ՝ հակառակը.. :)

բայց.. հաշվի առնելով Հայ-Լեհական դարերի շատ խորը խորքեր գնացող կապերը.. երբ դեռ ոչ ոք չէր խոսում ինչ որ ընտանիքների ճյուղերի ենթախմբերի մասին.. չեմ կարողանում պատկերացնել, թե ինչի հիման վրա կարող է լինել այդպիսի կապ.. եթե իհարկե այն իրոք կա..

Ժունդիայի
06.07.2010, 16:59
Ղրղզերենից - Кыргызстан: Երկու տարբերակ կա. կամ կարմիր է նշանակում, կամ էլ ղրղզների նախահոր անունն է, որը նշանակում է «անհաղթ» :)

Ռուֆ ջան նայիր ինչ հետաքրքիր զուադիպություն, Ղրղզստան երկրի անունը վերջս է ընդունվել, ոպես այդպես: Եթե չեմ սխալվում Ղրղզստանը, եթե ՀՍՍՌ Հանրագիտարաններում նայես, ապա Կիրգիզիա է գրված:

Այսինքն՝ Ղրղզերեն Кыргызстан-Ղրղզստան, հետևաբար Brasil-Բրազիլ:

Շինարար
06.07.2010, 17:01
Գաղտնիք չէ, որ Սիրիան բռնապետություն է: Նախագահ Բաշար ալ-Ասադը գահը ժառանգել է հորից՝ Հաֆեզ ալ-Ասադից: Արաբերենում կա հատուկ հարֆ, անվանենք տառ, իգականություն արտահայտելու համար, որ կոչվում է փակ թա, ոչ կապակցված խոսքի մեջ այն չի արտասանվում, իսկ նախորդ հարֆը, իմա՝ տառը ավարտվում է ա հնչյունով: Սիրիացի՝ արաբերեն կլինի սուրի, սիրիուհի՝ համապատասխանաբար՝ սուրիա, իսկ պետությունների անվանումները ավարտվում են իա-ով, այս դեպքում ի-ից հետո գրվում է սովորական ա, արաբական բոլոր պետություններում Սուրիա պետության անունը գրվում է սովորական ա-ով, բացի Սիրիայից, հետաքրքիր է, որ սիրացիները Արմենիա, Թուրքիա, Ռուսիա և այլն գրում են սովորական ա-ով և միայն Սուրիան է գրությամբ նույնանում սիրիուհու հետ, այսինքն ավարտվում է փակ թա-ով: Հարցին, թե ինչու արաբական բոլոր պետություններում գրում են Սուրիա, իսկ Սիրիայում սիրիուհի, այն նույն ժամանակ երբ նույն Սիրիայում գրում են Արմենիա, Թուրքիա և այլն, սիրիացին առանց երկմտանքի, հանճարեղ ու հիմնավոր պատասխան տվող իմաստունի հայացքով պատասխանում է.
-Որովհետև մեր պարոն նախագահ Բաշար ալ-Ասադը, թող օրհնի նրան Ալլահը և երկար լինեն նրա տարիները, այդպես է գրում:))

Գաղթական
06.07.2010, 17:35
Ավստրիա

էս Գերմանական երկրների անվանումները, ընդհանրապես, մեկը մեկից գունավորա ու ինքնատիպ..

օրինակ՝ Գերմաներեն Ավստրիան կլինի «Օըյստերրայխ» - «Österreich» (անվանման առաջին տառը Ö-ն է.. կոչվում է «օ ումլաուտ» և ունի հատուկ արտասանման ձև).. ինչն առաջացել է հին գերմաներենի «Ostarrichi»-ից, որը նշանակում է «արևելյան երկիր»..

իսկ Շվեյցարիան՝ կլինի Շվայց - «Schweiz».. ի միջի այլոց՝ տեղի «բնիկ» սփյուռքահայերն այն անվանում են «Զվիցերիա»..
դա Գերմաներենով.. երկրի պետական 4 լեզուներից գլխավորն է..
Ֆրանսերենով այն կլինի Սուիսսե - «Suisse»..
Իտալերենով էլ.. ինչքան հիշում եմ էլի Զվիցերրա
Ռոմանչով էլ իսկի չեմ էլ իմացել.. դա մեռնող լեզու էլ է..

դե Դոյչլանդ-ն էլ հայտնի է..


բայց օրինակ Հոլանդերենում էլ Ավստրիան կլինի «Օօստենրայկ».. ճիշտ այնպես, ինչպես Ֆրանսիան՝ «Ֆրանկրայկ»..



հա, այլ ինքնատիպ ինքնանվանումներից, իմ իմացածներից.
վրացիները, օրինակ, իրենց երկիրը կոչում են Սաքարթվելո.. ժողովրդին՝ քարթուլի
չեչեներեն՝ ընդհանուր էթնոսը՝ չեչեններն ու ինգուշները միասին՝ Վայնախ, իսկ չեչեններն առանձին՝ Նոխչի.. երկիրն էլ՝ Նոխչիչու

Ժունդիայի
06.07.2010, 17:44
Ռուֆ իսկ ինչ կասես, եթե թե երկիրը, թե նրա մայրաքաղաքը նույն անվանումն ունեն հայերենում: Օրինակ` ինչպես կարելի է տարբերել, Բրազիլիա երկրի քաղաքացուն Բրազիլիա մայրաքաղաքի բնակչից:

Օրինակ` պորտուգալերենում

ով ծնվում է Բրազիլում կոչվում է brasileiro, հետևաբար հայերենում կլինի բրազիլացի:
ով ծնվում է Բրազիլիայում (մայրաքաղաք) կոչվում է brasiliense, հետևաբար հայրենում կլինի բրազիլիացի:

Գաղթական
06.07.2010, 18:31
մեկ էլ մի ժողովրդի մասին էլ գրեմ..
սա թեմայից այնքան էլ դուրս չի, քանի որ այս ժողովուրդը բացառություն է.. այն չունի երկիր..


Կուրմանջի.
թ´ե ժողովուրդը և թ´ե լեզուն կոչվում է նույնանման՝ Կուրմանջի..
դավանանքը՝ Եզիդիզմ.. որը Զրադաշտի ամենահեռու բարեկամը չի..

այս ժողովուրդը եռածալ է..
հասարակ մարդիկ, այսինքն՝ ստորին ամենաբազմամարդ շերտը, կոչվում է «մրիդ».. մրիդներ..
երկրորդ շերտը հանդիսանում է, ինչ որ առումով, կապող օղակ հասարակ մարդկանց ու սրբացածների միջև և կոչվում է՝ «փիր».. փիրեր..
իսկ համարյա թե սուրբ համարվող ու ամենասակավամարդ շերտը դա «շեյխ»-երն են..

ամուսնությունը 2 տարբեր շերտերի ներկայացուցիչների միջև համարվում է սրբապղծություն և խստագույնս արգելվում է.. պատժամիջոցը՝ մահ..
ամուսնությունը այլադավանի կամ այլազգու հետ, այս ժողովրդի մոտ, նույնպես արգելված է և նույնպես համարվում է սրբապղծություն..
այսպես է ուսուցանում իրենց կրոնը և ազգային ավանդույթները..

մահմեդականության տարածման հետ՝ ժողովրդի ճնշող մեծամասնությունը՝ բռնի ուժով կամ կամովի, ընդունեց նոր կրոնը..
ավանդական դավանանքին հավատարիմ մնացած փոքրաթիվ Կուրմանջիները տվեցին դավանափոխներին «դավաճան» ու «սրբապիղծ» անվանումները.. ինչը Կուրմանջի լեզվում նույնանում է «քուրդ» բառի մեջ..
հենց այս անվան տակ էլ, հետագայում, աշխարհը ճանաչեց «նոր» ժողովրդին..
քուրդերը կամ քրդերը, փաստորեն, կրկնակի դավաճաններ և սրբապիղծներ էին՝
1. նրանք դավանափոխ եղան,
2. մահմեդականություն ընդունելով նրանք, փաստացի, ազատվեցին Եզիդիզմի պարտադրած ազգային շերտերից և թույլատրվեց մրիդների, փիրերի ու շեյխերի միջև ամուսնությունները, իսկ այդ հասկացողություններն էլ, ինքնստինքյան, վերացան..

իսկ իրենք իրենց սրբապիղծներից առանձնացնելու նպատակով, Կուրմանջիների մնացյալ մասն ընդունեց նոր ինքնանվանում՝ ըստ դավանանքի անվան՝ Եզդի կամ Եզիդի..


և մինչև այսօր էլ՝ ապրում են նույն օրենքներով՝ արգելելով այլազգիների և այլադավանների հետ ամուսնությունը..
այս օրենքը ցանկացած խախտող, ավտոմատ կերպով, սկսում է «քուրդ» անվանվել ազգակիցների կողմից..
եթե «քուրդ»-ացածի սերունդները զղջան և ցանկություն ունենան ետ գալ իրական դավանանքի՝ պետք է սկսեն ապրել ըստ դավանանքի և ազգային օրենքների և միայն 7-րդ սերունդը կարող է արդեն մաքրված ու նորից լիարժեք Եզդի համարվել..



հ.գ.
չնայած վերը նկարագրվածի՝ Հայաստանի Եզդիները թույլ են տալիս միակ բացառությունը.
թույլատրվում է Եզդու և Հայուհու ամուսնությունը, եթե Հայուհին ընդունի Եզիդիզմը և սկսի ապրել Եզդական օրենքներով..
սա միակ բացառությունն է ժողովրդի ողջ պատմության մեջ, երբ Եզդին՝ ամուսնանալով այլազգու հետ, չի դադարի Եզդի լինել..
սա արդյունքն է դեպի Հայերը ու Հայաստանը տածած շատ խորը հարգանքի..
չէ՞ որ Հայաստանը աշխարհի առաջին, և տասնամյակներ շարունակ՝ միակ, երկիրն էր, ուր Կուրմանջիները չէին հետապնդվում և հալածվում իրենց ազգային պատկանելիության կամ դավանանքի համար.. ավելին՝ Հայաստանում Եզդիները իրավունք ստացան սեփական համայնքներ ու դպրոցներ ունենալ.. Հայերեն այբուբենի հիման վրա ստեղծվեց Եզդերեն այբուբենը, որով, ի միջի այլոց, հնարավոր է գրել միայն որոշակի քանակության կուրմանջերեն բառեր.. և, ինչը լրիվ արտասովոր էր՝ թույլատրվեց հեռարձակել սեփական ռադիոեթեր..

..ինձ մի Իրաքի քուրդ պատմում էր, թե հիշում է իր մանուկ հասակում ինչպես էին մեծերը հատուկ ժամերին հավաքվում, որպեսզի լսեն նույնիսկ այնտեղ հասնող աշխարհի միակ քրդալեզու ռադիոն՝ «Երևանի ձայն»-ը..

Ժունդիայի
06.07.2010, 19:17
Ղրղզերենից - Кыргызстан: Երկու տարբերակ կա. կամ կարմիր է նշանակում, կամ էլ ղրղզների նախահոր անունն է, որը նշանակում է «անհաղթ» :)

Կամ էլ :)

Ղրղզստան (Кыргызстан - Kyrgyzstan): Երկրի անվանումը բաղկացած է 3 մասից: kyrg-քառասուն, yz-ցեղեր, stan - պարսկերենում վերջածանց է երկիրը/վայր բնորոշելու համար: Այսպիսով Ղրղզստան նշանակում է «40 ցեղերի երկիր»…

Ժունդիայի
06.07.2010, 19:59
Համ էլ հայերը միակ ազգն են, որ Պոլսկա երկրին Լեհաստան անունն են տվել, ուրիշ ոչ մի լեզվով Լեհաստանի անվան մեջ «լեհ» արմատ չկա :)



հիշում էի, որ «Տարաս Բուլբայում» կազակները լեհերին «լյախիչ» էին կոչում..
մի քիչ փորփրեցի ու պարզվեց, որ գոյություն ունի Հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի Սլավոնական ճյուղի Արևմտասլավոնական խմբի Լեհիտական ենթախումբ..
(ավելի մանրամասն՝ Ռուսերենով (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B8))

ինձ թվում է էս ենթախմբի անվանումն է հենց ազդել մեր «լեհ»-ի վրա..
կամ էլ՝ հակառակը.. :)

բայց.. հաշվի առնելով Հայ-Լեհական դարերի շատ խորը խորքեր գնացող կապերը.. երբ դեռ ոչ ոք չէր խոսում ինչ որ ընտանիքների ճյուղերի ենթախմբերի մասին.. չեմ կարողանում պատկերացնել, թե ինչի հիման վրա կարող է լինել այդպիսի կապ.. եթե իհարկե այն իրոք կա..

Փաստորեն հայերը միակ ազգը չեն, որ Պոլսկա երկրին Լեհասատան անունն են տվել:
Polska նշանակում է Պոլսկերի (լեհերի) երկիր: Երբ 10-րդ դարում պոլսկերը (լեհերը) ձևավորեցին միասնական Պոլսկան (Լեհաստանը), այդ անունը հետագայում օգտագործվեց ողջ լեհական պետությունում: Ցեղի անվանումը, հավանաբար, առաջացել է լեհերեն pole-դաշտ բառից և նշանակում է «դաշտի ժողովուրդ»:
Մագյարում (Հունգարիայի պետական լեզուն) այն կոչվում է Lengyelország, լիտվերենում` Lenkija, պարսկերենում` Lahestān, իսկ այդ արտասանությունները ենթադրվում է, որ առաջացել են արևելյան հին սլավոներենից կամ էլ հին լեհերենի lech էթնոբառից, որն էլ մեկնաբանվում է, որպես ledenin (մարդ, որը վարում է կուսական հողեր) բառին ավելի փոքր իմաստ տվող բառ:

Ժունդիայի
06.07.2010, 20:27
Գաղտնիք չէ, որ Սիրիան բռնապետություն է: Նախագահ Բաշար ալ-Ասադը գահը ժառանգել է հորից՝ Հաֆեզ ալ-Ասադից: Արաբերենում կա հատուկ հարֆ, անվանենք տառ, իգականություն արտահայտելու համար, որ կոչվում է փակ թա, ոչ կապակցված խոսքի մեջ այն չի արտասանվում, իսկ նախորդ հարֆը, իմա՝ տառը ավարտվում է ա հնչյունով: Սիրիացի՝ արաբերեն կլինի սուրի, սիրիուհի՝ համապատասխանաբար՝ սուրիա, իսկ պետությունների անվանումները ավարտվում են իա-ով, այս դեպքում ի-ից հետո գրվում է սովորական ա, արաբական բոլոր պետություններում Սուրիա պետության անունը գրվում է սովորական ա-ով, բացի Սիրիայից, հետաքրքիր է, որ սիրացիները Արմենիա, Թուրքիա, Ռուսիա և այլն գրում են սովորական ա-ով և միայն Սուրիան է գրությամբ նույնանում սիրիուհու հետ, այսինքն ավարտվում է փակ թա-ով: Հարցին, թե ինչու արաբական բոլոր պետություններում գրում են Սուրիա, իսկ Սիրիայում սիրիուհի, այն նույն ժամանակ երբ նույն Սիրիայում գրում են Արմենիա, Թուրքիա և այլն, սիրիացին առանց երկմտանքի, հանճարեղ ու հիմնավոր պատասխան տվող իմաստունի հայացքով պատասխանում է.
-Որովհետև մեր պարոն նախագահ Բաշար ալ-Ասադը, թող օրհնի նրան Ալլահը և երկար լինեն նրա տարիները, այդպես է գրում:))

Սիրիա (سوريا - as-Souriya) անվանումը գալիս է Ασσυρία բառից (հին հույները Ասրորեսատանին այդպես էին անվանում) չնայած, որ Ասորեստանի տարածքը զբաղեցնում է ներկայիս Իրաքը: Հույներից առաջ, ներկայիս Սիրիայի պետությունը ճանաչված էր, որպես Արամ:8, որտեղից էլ ծագել է արամերենը:

Շինարար
06.07.2010, 20:40
Սիրիա (سوريا - as-Souriya) անվանումը գալիս է Ασσυρία բառից (հին հույները Ասրորեսատանին այդպես էին անվանում) չնայած, որ Ասորեստանի տարածքը զբաղեցնում է ներկայիս Իրաքը: Հույներից առաջ, ներկայիս Սիրիայի պետությունը ճանաչված էր, որպես Արամ:8, որտեղից էլ ծագել է արամերենը:

Թերևս:) ասեմ նաև որ սուրիա, բայց ոչ այն գրությամբ որով դու ես բերել, նշանակել է արքայադուստր, Թոմ Կրուզն էր չէ՞ կարծեմ, որ դստերը Սուրի էր անվանել: Իսկ սիրացիները իրենց պետության անունը գրում են այսպես՝ سورية: Ուշադրություն դարձրու վերջին տառի տարբերությանը: Եվ մեջբերմանդ մեջ մի ուղղում, ոչ թե ներկայիս Սիրիայի պետությունն էր ճանաչված, այլ ներկայիս Սիրիայի տարածքում գտնվող պետությունը:)

Աբելյան
06.07.2010, 21:11
Սիրիա (سوريا - as-Souriya) անվանումը գալիս է Ασσυρία բառից (հին հույները Ասրորեսատանին այդպես էին անվանում)
"Աս"-ը որոշիչ հոդն ա, այսինքն էդ մի տարբերակը բացառվում ա:

Ժունդիայի
06.07.2010, 21:21
Այդ դեպքում أشور ոնց է կարդացվում: Շինարար ջան կվերծանե՞ս::)

Գաղթական
06.07.2010, 21:24
Հիմա վրացիներն էլ մեզ Սոմխեթի են ասում, պտի Սոմխեթի գրենք?

Վրացերեն.
Հայաստան - Սոմխիթ
Հայ - Սոմեխ

..

ՈՒկրաիներեն.
Հայաստան - Վիրմենիա
Հայ - Վիրմեն

Շինարար
06.07.2010, 21:37
"Աս"-ը որոշիչ հոդն ա, այսինքն էդ մի տարբերակը բացառվում ա:

Հայկ ջան, գուցե արամեերենում էլ է նմանատիպ հոդ եղել, չգիտեմ, բայց հավանական է նաև այն, որ այն բառերը, որոնց սկզբում ունեն իրենց որոշյալ հոդին նման հնչյունախումբ, արաբները փոխառելիս այդ հնչյունախումբը հենց հոդի են վերածում, օրինակ Ալեքսանդր անվան առաջին ալ-ը արաբները փոխել են հոդի՝ անունը ստացել է ալ-Իսքանդար ձևը:) Լեզվի պատմությունից, մանավանդ ծագումնաբանությունից թույլ եմ, հավաստի պնդումներ չեմ կարող անել, դրա համար էլ Սիրիա անվան հետ կապված միայն զավեշտալի դեպքը պատմեցի, բայց կարծեմ, թե Ասիրիայի հետ ծագումնաբանական կապը հավաստի է:)

---------- Ավելացվել է՝ 22:32 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 22:25 ----------


Այդ դեպքում أشور ոնց է կարդացվում: Շինարար ջան կվերծանե՞ս::)

Աշուր:)

էս ամենի վերաբերյալ բավականին լուրջ գրականություն պիտի ունենամ, որ չափազանց ծույլ եմ այժմ քրքրելու համար, ներեցեք:)

---------- Ավելացվել է՝ 22:37 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 22:32 ----------

Կարծեմ` Աշուրը Ասորեստանն ա, Ասիրիան` Ասորիքը:)

Հ. Գ. Էլ չեմ կարծում, հաստատ, իմ սիրելի սովետական հանրագիտարանում նայեցի:))

Պանդուխտ
06.07.2010, 21:49
«Խըրխըզ», որ կարելի է գրել նաեւ «ղըրղըզ», թուրքերէն է եւ կը նշանակէ «գող»:

Լեհ անունը օտար չէ լեհերից. օրինակ՝ Լեխ Վալեսա՝ նախկին նախագահը:

Assyria-ն Ասորեստանն է: Syria-ն Սուրիան է: Հայերը օգտագործած են նաեւ Սիւրիա, ինչպէս Բիւզանդիա՝ Y տառի համար:
Byzantia - Բիւզանդիա
Syria – Սիւրիա

Հետագային դարձաւ Սուրիա, անշուշտ արաբերէնի ազդեցութեամբ: Աւելի հին անունն է Ասորիք:

Շինարար,
الجمهورية العربية السورية

Սիրիական Արաբական Հանրապետութիւն
Բայց՝
سوريا
Երբ մենակ է:
Հաւանաբար վերեւի երկարապատում անուան ազդեցութեամբ է փոխուել բուն գրելաձեւը, որ առանց փակ թ-ի է, ինչպէս նշեցիր: Հայերէն –ական ածանցը համապատասխանում է արաբերէն -ia(t)ին :
Քանի որ երկրի պաշտօնական անուանումը վերեւի օրինակն է, ուստի դարձել է سورية:

Եգիպտացիք այդպէս չեն արել- جمهورية مصر العربية Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետութիւն, չեն արել «Եգիպտական Արաբական Հանրապետութիւն», որ կլինէր الجمهورية العربية المصرية:

---------- Ավելացվել է՝ 22:49 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 22:46 ----------


Վրացերեն.
Հայաստան - Սոմխիթ
Հայ - Սոմեխ

..

ՈՒկրաիներեն.
Հայաստան - Վիրմենիա
Հայ - Վիրմեն

Կարծեմ «Սոմեխ» վրացերէն կը նշանակէ «հարաւային»:
Սոմխեթի՝ Հարաւային Երկիր՝ Հայաստան:

Շինարար
06.07.2010, 21:54
Հաւանաբար վերեւի երկարապատում անուան ազդեցութեամբ է փոխուել բուն գրելաձեւը, որ առանց փակ թ-ի է, ինչպէս նշեցիր:
Երկարապատում, քո բառերով, գրելաձևը բառացի թարգմանելիս, ինչպես նշեցիր, կստանանք Արաբական Սիրիական Հանրապետություն, սիրիական բառը պետք է գրել հենց փակված թա-ով, իսկ անջատ ձևը բոլոր արաբական պետություններում իսկապես գրում են առանց փակված թա-ի, որովհետև այդպես է ճիշտը, բայց Բաշար ալ-Ասադը համաձայն չէ, նա գտնում է, որ պետք է գրել փակված թա-ով, ի դեպ նա ամենևին էլ անգրագետ չէ, շատ կիրթ, հայերի համար տպավորիչ լինելու նպատակով ընգծեմ, որ արտասահմանյան կրթություն ստացած անձնավորություն է, ուղղակի այդպես է ուզում:)

Գաղթական
06.07.2010, 22:07
Կարծեմ «Սոմեխ» վրացերէն կը նշանակէ «հարաւային»:
Սոմխեթի՝ Հարաւային Երկիր՝ Հայաստան:

հնարավոր է..
ինչպես՝ Վրաստան.. այսինքն՝ հյուսիսում է՝ Հայաստանի ՎրԱ..

Ժունդիայի
06.07.2010, 22:47
Վրաստան (հայերեն) երկրի անվանումը ծագում է պարսկերեն «Gurj»-լեռնային բառից, որն էլ հավանաբար նախահնդեվրոպական եզր է: Երկիրը կոչվել է նաև «Colchis» (Սև ծովին մոտակա տարածքը) և Իբերիա: Երկու անվանումներն էլ ծագում եմ տեղի կովկասյան լեզուներից: Երկրին Գռուզիա են կոչում սլավոնական պետությունները: Գռուզիան նույնպես ծագում է «Gurj» բառից: Gorjestân (گرجستان) պարսկերեն անվանումն է՝ նույնպես «Gurj» բառի կապված: Sak'art'velo (საქართველო) վրացական անուն է, կապված է հեթանոս Աստված Կարթլոս-ի հետ, որը համարվում է վրացիների նախահայրը:

---------- Ավելացվել է՝ 15:47 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 15:28 ----------


Կարծեմ «Սոմեխ» վրացերէն կը նշանակէ «հարաւային»:
Սոմխեթի՝ Հարաւային Երկիր՝ Հայաստան:

სასომხეთი სა վրացերեն նշանակում է արևմուտք…

Աբելյան
07.07.2010, 00:40
Ասսուրիան ճշտեցի, դրա "ս"-ն ուրիշ "ս" ա: Անգլերեն th-ի ձևով (արաբական 3 կետով "ս"-ն):

Շինարար
07.07.2010, 01:42
Ասսուրիան ճշտեցի, դրա "ս"-ն ուրիշ "ս" ա: Անգլերեն th-ի ձևով (արաբական 3 կետով "ս"-ն):

Հայկ, բառարանով նայեցի. ռուսերեն Ասսիրիյայի դիմաց արաբերեն գրված էր Աշուր, լեզվատամ ս-ով չէր, կարո՞ղ ա խառնում ես, որովհետև շ-ն գրելաձևով նույն ս-ն ա՝ վրան երեք կետ:

Պանդուխտ
07.07.2010, 17:43
Վրաստան տեղանունը առաջացել է Վիրք անունից: Ձայնաւոր ինին ընկել է, քէն փոխարինուել է –աստան ածանցով:
Հայք - Հայաստան
Վիրք - Վիրաստան- Վրաստան
Կողքիս կամ Կոլխիդա երկրանունը կապ չունի Վրաստան բառի հետ ստուգաբանօրէն:
Գուրջ անունը, թէեւ հեռու հաւանական է, յիշեցնում է Գոդերձական տեղանունը:
Գոդերձ(ական) > Գոդրձ...
Պահլաւական կազմութեամբ բազմաթիւ բառեր, որ ունին դ, դարձել են ր: Բագադատ – բագարատ: Մանրամասն տե՛ս Հայ-Իրանական լեզուական կապերի մասին լեզուաբանների ուսումնասիրութիւններին:

Վիրք հին անուան համապատասխանում է Iberia հին տեղանունը:

Ճորոխի հովտով յարաբերել են, այդ պատճառով «արեւմուտք»:

Պանդուխտ
07.07.2010, 18:04
Sak'art'velo (საქართველო) վրացական անուն է, կապված է հեթանոս Աստված Կարթլոս-ի հետ, որը համարվում է վրացիների նախահայրը

Այստեղ տեսնում եմ Կարթ/ քարթ արմատը, որից առաջացել են միւսները՝ քարթու, Քարթվելի, Սաքարթվելո, Կարթլոս եւայլն:
Ասածս չեմ պնդում քանի որ վրացագէտ չեմ:

Ժունդիայի
07.07.2010, 18:22
Վիրք հին անուան համապատասխանում է Iberia հին տեղանունը:



Այո Վիրք կապ ունի Iberia տեղանվան հետ: Ի սղվել է, և b-ն փոխարինվել է v-ով:

Պանդուխտ
07.07.2010, 18:25
Assyria-ի հայերէն համապատասխանը, ինչպէս ասուեց, Ասորեստանն է: Ասորեստանը Սասանեանները կոչել են նաեւ Սորեստան: Ադիաբենէ երկրին համապատասխանում է: Արաբերէնով Աշուր آشور, որ եւ մայրաքաղաքի անունն էր Նինուէից առաջ:
Ի դէպ արաբական արտասանութիւնները մօտ են բնիկ ասորեստանեան եւ ասորական արտասանութիւններին, քանի որ արաբները ուղղակի նրանցից են փոխառել:
Ասորեստանցիները Բաբելոնից գալով այժմու Հիւսիային Իրաքում հիմնեցին Ասորեստանը, որ կապ չունի Ասորի, Ասորիք, Syriac, Սուրիանի, Սիրիանի անունների հետ: Ասորիները (արամէացիները) բաւական ուշ եկան եւ բնակեցան Ասորիքում (Սիրիայում) եւ Ասորեստանում (Հիւսիային Իրաքում), ուր կային մինչ այդ ասորեստանցիներ (Քաղդէայից կամ որ նոյնն է Բաբելոնից գաղթածներ):
Տեսել եմ նաեւ Աթուր-Athur أثور գրութիւնը, բայց թէ ի՛նչ է նշանակում, չգիտեմ:

Աբելյան
07.07.2010, 20:51
Հայկ, բառարանով նայեցի. ռուսերեն Ասսիրիյայի դիմաց արաբերեն գրված էր Աշուր, լեզվատամ ս-ով չէր, կարո՞ղ ա խառնում ես, որովհետև շ-ն գրելաձևով նույն ս-ն ա՝ վրան երեք կետ:
Sorry, իսկականից խառնել եմ, բայց ամեն դեպքում դա ուրիշ "ս" ա: Համ արաբերենում ա "շ"-ով տառադարձվում (Սիրիան "ս"-ով ա տառադարձվում), համ եբրայերենում (Սիրիան էլի "ս"-ով ա տառադարձվում), համ աքքադերենում: Իսկ որ մնացած լեզուներում "ս"-ով ա տառադարձվում, երևի արամեերենի հետ ա կապված:

---------- Ավելացվել է՝ 22:21 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 22:11 ----------


Տեսել եմ նաեւ Աթուր-Athur أثور գրութիւնը, բայց թէ ի՛նչ է նշանակում, չգիտեմ:[/LEFT]
Արամեերենում կան բաղաձայններ, որոնք որոշ դեպքերում իրանց ձայնեղությունը կորցնում են: Օրինակ, "տ"-ն դառնում ա անգլերեն "th"-ի ձևով, իսկ դա արդեն ձգում ա "ս"-ին: Այսինքն "atur"-ի կոպիտ տրանսկրիպցիան դառնում ա "asur", ու էդ ձևով էլ եվրոպացիները վերցրել են:

Ժունդիայի
07.07.2010, 21:08
Ինչ վերաբերվում է Չիլիին... Իսպաներեն ասելով ես միշտ ի նկատի ունեմ Իսպանիայի իսպաներենը (կաստելյանոն), այլ ոչ թե ամբաղ-զամբաղ լատինամերիկյան բարբառները :)) Կաստելյանոյով Չիլին գրվում և կարդացվում է Chile/Չիլե

Չիլի երկրի անունը ծագում է Ինկերի Քեշուա լեզվի chilli (սահման) բառից: Ինկերն այդպես էին անվանում իրենց կայսրության հարավում գտնվող տարածքը: Ասում են Արաուկանները (հնդկացի ժողովուրդ է, ովքեր բնակվում էն Չիլիի հարավում) այնքան քաջարի ժողովուրդ էին, որ ինկերը չէին կարողանում իրենց կայսրության սահմանները ընդլայնել դեպի ավելի հարավ: Եվ դրա համար էլ ասել են «սա սահմանն է»:

Magic-Mushroom
10.07.2010, 19:18
Ժունդիայի քեզ շատ շնորհակալ եմ նման թեմա բացելու համար ապրես,առիթից օգտվելով ուզում եմ ասել որ սխալ է Նիդերլանդների Թագավորությանը Հոլանդիա անվանելը,Հոլանդիան դա Նիդերլանդների հյուսիսային տարծքն է,մեր երկրի իսկական անվանում Նիդերլանդներ է մայրաքաղաքը Ամստերդամ,մեր երկրում թագուհուն սիրում են այնպես ինչպես ծնողներին:hands

:love:love
http://www.barnaul-altai.ru/rest/news/photo/drkoroleviniderlandi_1m.jpg

Ժունդիայի
10.07.2010, 21:08
Նիդեռլանդներ: (Netherlands) Գերմաներեն նշանակում է «ցածր հողերը»: Հոլանդիան կազմում է Նիդերլանդների մի մասը, որը հաճախ սխալ է օգտագործվում` ի նկատի ունենալով ամբողջական երկիրը:
Batavia - Նիդեռլանդների լատիներեն անվանումն է, որը կապվում է գերմանական Բատավի ցեղերի հետ:
Alankomaat -Ֆիներն այդպես են անվանում Նիդեռլանդներին, որը ֆիներեն ևս նշանակում է «ցածր հողերը»:
Na hÍsiltíre - Իռլանդացիներն այդպես են անվանում Նիդեռլանդներին, որը ֆիներեն ևս նշանակում է «ցածր հողերը»:
Paises Baixos - Նիդեռլանդների անվանումն է պորտուգալարենում, որը բառացի նշանակում է «ցածր երկրներ»: