PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Դեռևս չթարգմանված կամ վատ թարգմանված բառերի նշում, նոր տարբերակի առաջարկ



Լեռնցի
26.04.2010, 19:47
Յարգելի ակումբցիներ: Այստեղ կնշենք այն բառերը, որոնք դեռեւս չեն թարգմանուել կամ վատ են թարգմանուել:
Ինչպես նաեւ կքննարկենք այդ բառերի թարգմանութեան մեր տարբերակը:

Լեռնցի
07.05.2010, 18:55
"Բլոգ" բառի փոխարէն հայերէն ի՞նչ տարբերակներ էք առաջարկում:

Skeptic
07.05.2010, 19:29
Շաա՜տ բառեր կան, այնքան շատ են, որ հիշելն էլ է դժվար :)
Օրինակ, «ռեֆորմ» բառը, ըստ իս, սխալ է թարգմանվել որպես «բարեփոխում»: Ընդհանրապես, դեմ եմ միջազգային բառերի թարգմանությանը, բայց ամեն դեպքում «վերափոխում»-ը ավելի ճիշտ կլիներ:
Բացի նման օրինակներից, շատ են նաեւ մասնագիտական բառերի սխալ կամ աղճատված թարգմանությունները. օրինակ՝ «ինֆլյացիա» բառը հայերեն թարգմանելիս մերթ ասում են «գնաճ», մերթ՝ «սղաճ»: Իմ կարծիքով, ավելի ճիշտ է երկրորդը:
Եվ այլն...

Sphinx
08.05.2010, 06:06
Շաա՜տ բառեր կան, այնքան շատ են, որ հիշելն էլ է դժվար :)
Օրինակ, «ռեֆորմ» բառը, ըստ իս, սխալ է թարգմանվել որպես «բարեփոխում»: Ընդհանրապես, դեմ եմ միջազգային բառերի թարգմանությանը, բայց ամեն դեպքում «վերափոխում»-ը ավելի ճիշտ կլիներ:


Ռեֆորմ բառի հայերեն համարժեքը միշտ ընդունված է եղել համարել բարենորոգություն բառը ,ինչը կարող եք գտնել և ռուս -հայերեն , և հայոց լեզվի բացատրական բառարաններում, եթե այդ տերմինի մասին , վերջերս, այլ որոշում չի եղել::)

Sphinx
08.05.2010, 06:47
Բացի նման օրինակներից, շատ են նաեւ մասնագիտական բառերի սխալ կամ աղճատված թարգմանությունները. օրինակ՝ «ինֆլյացիա» բառը հայերեն թարգմանելիս մերթ ասում են «գնաճ», մերթ՝ «սղաճ»: Իմ կարծիքով, ավելի ճիշտ է երկրորդը:
Եվ այլն...
Առհասարակ Լեզվի պետական տեսչության խնդիրն է միօրինականացնել տերմինի կարգավիճակ ունեցող բառերը : Որոշումները պետք է լայնորն լուսաբանել մամուլում, որ բոլորն իմանան, թե եղած տարբերակներից որն է համարվում միակ հանձնարարելին:
Ես կայքերից մեկում կարդացի «ինֆլյացիա» բառի թարգմանության վերաբերյալ մի հետաքրքիր հոդված՝ http://www.hraparak.am/hodvac.php?h_id=226 , ինչից հետո հակված եմ այն մտքին, որ ընդունելի կարելի է համարել «գնաճ»տարբերակը: Եթե կա հատուկ որոշում այդ մասին , խնդրում եմ, մեր ակումբի հայաստանաբնակ անդամներին գրել այդ մասին :

Լեռնցի
08.05.2010, 08:54
Իմ կարծիքով, եթէ առողջ քննարկումներ իրականցնեք և արդյունքում գտնենք որոշ բառերի հարմար տարբերակներ, կարող էնք ակումբի անունից լեզվի տեսչութեանը նամակ գրել կամ դիմում, առաջարկելով այստեղ արծածված տարբերակները:

Skeptic
08.05.2010, 09:04
Առհասարակ Լեզվի պետական տեսչության խնդիրն է միօրինականացնել տերմինի կարգավիճակ ունեցող բառերը : Որոշումները պետք է լայնորն լուսաբանել մամուլում, որ բոլորն իմանան, թե եղած տարբերակներից որն է համարվում միակ հանձնարարելին:
Ես կայքերից մեկում կարդացի «ինֆլյացիա» բառի թարգմանության վերաբերյալ մի հետաքրքիր հոդված՝ http://www.hraparak.am/hodvac.php?h_id=226 , ինչից հետո հակված եմ այն մտքին, որ ընդունելի կարելի է համարել «գնաճ»տարբերակը: Եթե կա հատուկ որոշում այդ մասին , խնդրում եմ, մեր ակումբի հայաստանաբնակ անդամներին գրել այդ մասին :

Հետաքրքիր էր: Ես չգիտեի «սղաճ» բառի արևմտահայերեն նշանակությունը: Բայց ամեն դեպքում «գնաճ» բառը լիովին չի արտահայտում «ինֆլյացիա» տերմինի իմաստը:

ministr
08.05.2010, 10:52
Յարգելի ակումբցիներ: Այստեղ կնշենք այն բառերը, որոնք դեռեւս չեն թարգմանուել կամ վատ են թարգմանուել:
Ինչպես նաեւ կքննարկենք այդ բառերի թարգմանութեան մեր տարբերակը:

Լեռնցի ջան, աս ինչ աղվոր ու անուշիգ թեմա մըն է...
Կեցի դեսնանք ինչ փառեր կան...

CTRL+ALT+DELETE
RESTART

Հա, եկա.. ասում եք ինչ բառեր..
Տեսնես ովա բստրել օգտատեր բառը, որը նույն ինքը user-նա:
Համաշխարհային սարդոստայն.... կարելի էր ուղղակի գրել Վեբ: Ամեն բան չէ որ պետք է թարգմանել:

Շինարար
08.05.2010, 11:55
Միշտ էլ օտարամուտ տերմինների, եթե շատ կուզեք՝եզրերի, հայերեն նորամուծություն-համարժեքները դժվար են ընդունվել: Վահան Տերյանը երևի ծիծաղեր այն մարդու վրա, ով վելիսոպեդին հեծանիվ կասեր, այսօր ո՞վ է վելիսոպեդ բառն օգտագործում, իձ համար ընդունելի են համակարգիչ, համացանց բառերը, օգտատերը վերջերս եմ լսել, դեռևս խորթ է ականջիս, ժամանակը կորոշի դրա տեղը մեր բառապաշարում, իսկ տերմինները անպայման հայկականացնելու ձգտման մեջ ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում, քանի կա դրան հակադրվող միտումը՝տերմինները երբեք չթարգմանել, ահա այս երկուսի պայքարի արդյունքում միայն կարող է լեզուն ճիշտ զարգանալ, իմ կարծիքով:8

Լեռնցի
08.05.2010, 11:57
Լեռնցի ջան, աս ինչ աղվոր ու անուշիգ թեմա մըն է...
Կեցի դեսնանք ինչ փառեր կան...

Ի դէպ, ուղղագրութիւնը մի բան է, լեզուն, բարբառը մեկ այլ բան: Այն, ուղղագրութեամբ, որ ես էմ գրում, կոչվում է դասական ուղղագրութիւն, որով գրուել է ե՛ւ գրաբարը, ե՛ւ միջին հայերէնը, ե՛ւ արեւմտահայերէնը, և արեւելեահայերէնը: Այս ուղղագրութեամբ էն գրել Խաչատուր Աբովեանը, Յովհաննես Թումանեանը, Եղիշէ Չարենցը ...



CTRL+ALT+DELETE
RESTART

Հա, եկա.. ասում եք ինչ բառեր..
Տեսնես ովա բստրել օգտատեր բառը, որը նույն ինքը user-նա:
Համաշխարհային սարդոստայն.... կարելի էր ուղղակի գրել Վեբ: Ամեն բան չէ որ պետք է թարգմանել:
Ես կարծում էմ, որ հնարավորինս պետք է թարգմանել բոլոր բառերը: Հայերէնը շատ հարուստ է եւ ես վստահ էմ, որ հարմար բառեր կարող էնք գտնել:
Եթե օգտատէրը ցայսօր չի կիրառւում, ուրեմն այն հարմար չէ: Կարելի է դրա փոխարէն այլ տարբերակ առաջարկել:

Լեռնցի
08.05.2010, 12:04
Իմ դիպլոմային աշխատանքում ես "user" բառի փոխարէն օգտագործում էմ "օգտագործող" բառը:

Պանդուխտ
08.05.2010, 15:35
"Բլոգ" բառի փոխարէն հայերէն ի՞նչ տարբերակներ էք առաջարկում:

«Բեմ» բառը բազմիմաստ, նման հազարաւոր բառերին բազմիմաստ:

Skeptic
08.05.2010, 15:59
Ի դէպ, ուղղագրութիւնը մի բան է, լեզուն, բարբառը մեկ այլ բան: Այն, ուղղագրութեամբ, որ ես էմ գրում, կոչվում է դասական ուղղագրութիւն, որով գրուել է ե՛ւ գրաբարը, ե՛ւ միջին հայերէնը, ե՛ւ արեւմտահայերէնը, և արեւելեահայերէնը: Այս ուղղագրութեամբ էն գրել Խաչատուր Աբովեանը, Յովհաննես Թումանեանը, Եղիշէ Չարենցը ...

Աբովյանը աշխարհաբարով չի գրե՞լ:

Պանդուխտ
08.05.2010, 16:06
Աբովյանը աշխարհաբարով չի գրե՞լ:


Գրել է Քանաքեռի բարբառով եւ գրաբարով, բայց դասական ուղղագրութեան պահանջներով:

Օրինակ՝ Խաչատուր Աբովեան, Վէրք Հայաստանի:

Skeptic
08.05.2010, 18:03
Գրել է Քանաքեռի բարբառով եւ գրաբարով, բայց դասական ուղղագրութեան պահանջներով:

Օրինակ՝ Խաչատուր Աբովեան, Վէրք Հայաստանի:

Պարզ է: :)

Լեռնցի
14.05.2010, 12:00
«Բեմ» բառը բազմիմաստ, նման հազարաւոր բառերին բազմիմաստ:

Այս դէպքում ի՞նչ ես առաջարկում "բլոգեր" բառի համար:

Պանդուխտ
14.05.2010, 13:30
Բեմագիր

Լեռնցի
15.05.2010, 16:46
Բեմագիր

Հետաքրքիր է:
Ընդհանուր առմամբ կարծում եմ հարմար:
Եթէ այլ առարկութիւններ չլինեն, կարելի է առաջարկութինով հանդես գալ:

Chuk
15.05.2010, 22:43
Բլոգ բառը թարգմանելը սխա՛լ է:

Ուլուանա
16.05.2010, 01:52
Բեմագիրն ինչո՞վ եք համապատասխան համարում։ :o Ախր բեմն ի՞նչ կապ ունի տվյալ երևույթի հետ։
Չգիտեմ՝ ինչքանով իմաստ ունի «բլոգ» բառը թարգմանելը, բայց ամեն դեպքում գրեմ այդ բառի կազմությունն ու ծագումն անգլերենում, ու թարգմանելու դեպքում գուցե դա օգնի քիչ թե շատ հարմար հայերեն համարժեք գտնելուն, թեև կարծում եմ՝ թարգմանելու անհրաժեշտություն առանձնապես չկա։

Այսպես, բառն ի սկզբանե եղել է weblog, որը կազմված է web (ցանցային) և log (իրադարձությունների ու դիտարկումների կանոնավոր կամ սիստեմատիկ գրանցում) բառերից։ Իսկ կրճատ ձևը՝ blog–ը, ստեղծել է Փիթեր Մերհոլցը, որն իր բլոգի խորագրում կատակով «կոտրել է» բառը՝ ստանալով we blog (մենք «բլոգում ենք»՝ բլոգ ենք գրում) արտահայտությունը։

Մանուլ
16.05.2010, 15:58
Ես կայքերից մեկում կարդացի «ինֆլյացիա» բառի թարգմանության վերաբերյալ մի հետաքրքիր հոդված՝ http://www.hraparak.am/hodvac.php?h_id=226 , ինչից հետո հակված եմ այն մտքին, որ ընդունելի կարելի է համարել «գնաճ»տարբերակը: Եթե կա հատուկ որոշում այդ մասին , խնդրում եմ, մեր ակումբի հայաստանաբնակ անդամներին գրել այդ մասին :
Իմ տնտեսագիտության դասախոսն ասում է, որ ճիշտը «գնաճ»-ն է, «սղաճ»-ը սխալ է: «Ինֆլյացիա»-ն հենց գների մակարդակի բարձրացումն է:

Skeptic
16.05.2010, 18:11
Իմ տնտեսագիտության դասախոսն ասում է, որ ճիշտը «գնաճ»-ն է, «սղաճ»-ը սխալ է: «Ինֆլյացիա»-ն հենց գների մակարդակի բարձրացումն է:

Քո դասախոսի ասածը համարյա նույնն է, ինչ եթե ասի` կոմպյուտերը հենց системный блок-ն ա, բայց իրականում վերջինս կոմպյուտերի բաղկացուցիչ մաս է, թեկուզ և` ամենահիմնականը:
Տես էս հոդվածը (http://economics.wideworld.ru/macroeconomics/inflation/).
Ուշադրություն դարձրու այս հատվածին.

Наиболее общее, традиционное определение инфляции – переполнение каналов обращения денежной массой сверх потребностей товарооборота, что вызывает обесценение денежной единицы и соответственно рост товарных цен.

Однако такое определение инфляции нельзя считать полным. Инфляция, хотя она и проявляется в росте товарных цен, не может быть сведена лишь к чисто денежному феномену. Это сложное социально-экономическое явление, порождаемое диспропорциями воспроизводства в различных сферах рыночного хозяйства. Инфляция представляет собой одну из наиболее острых проблем современного развития экономики во многих странах мира.

Մանուլ
16.05.2010, 18:15
Քո դասախոսի ասածը համարյա նույնն է, ինչ եթե ասի` կոմպյուտերը հենց системный блок-ն ա, բայց իրականում վերջինս կոմպյուտերի բաղկացուցիչ մաս է, թեկուզ և` ամենահիմնականը:
Տես էս հոդվածը (http://economics.wideworld.ru/macroeconomics/inflation/).
Ուշադրություն դարձրու այս հատվածին.

Եվ սա ապացուցում է, որ «սղաճ» տերմինը ճի՞շտ է:

Skeptic
16.05.2010, 18:44
Եվ սա ապացուցում է, որ «սղաճ» տերմինը ճի՞շտ է:

Չէ, մինչև էս թեմայում գրառումներ անելը ես ուղղակի չգիտեի «սղաճ» բառի ստուգաբանությունը: Իսկ «գնաճ» տերմինի սխալ լինելը ակնհայտ Է, համենայն դեպս` իմ համար:
Համատեղ քննարկումների արդյունքում իմ համար պարզ դարձավ, որ երկուսն էլ սխալ են ;)

Whyspher Whisper
17.05.2010, 01:48
Բեմագիրն ինչո՞վ եք համապատասխան համարում։ :o Ախր բեմն ի՞նչ կապ ունի տվյալ երևույթի հետ։
Չգիտեմ՝ ինչքանով իմաստ ունի «բլոգ» բառը թարգմանելը, բայց ամեն դեպքում գրեմ այդ բառի կազմությունն ու ծագումն անգլերենում, ու թարգմանելու դեպքում գուցե դա օգնի քիչ թե շատ հարմար հայերեն համարժեք գտնելուն, թեև կարծում եմ՝ թարգմանելու անհրաժեշտություն առանձնապես չկա։

Այսպես, բառն ի սկզբանե եղել է weblog, որը կազմված է web (ցանցային) և log (իրադարձությունների ու դիտարկումների կանոնավոր կամ սիստեմատիկ գրանցում) բառերից։ Իսկ կրճատ ձևը՝ blog–ը, ստեղծել է Փիթեր Մերհոլցը, որն իր բլոգի խորագրում կատակով «կոտրել է» բառը՝ ստանալով we blog (մենք «բլոգում ենք»՝ բլոգ ենք գրում) արտահայտությունը։

Դրա համար էլ, կարծեմ, "բլոգը" երբեմն "մատյան" են անվանում:

Լեռնցի
18.05.2010, 15:12
Բլոգ բառը թարգմանելը սխա՛լ է:
Եթէ գտնուի համապատասխան բառ, ապա ինչո՞ւ է սխալ:

Նամանավանդ, որ այն անգլիական լեզուամտածողութեան արգասիք է:

Բլոգ բառի համար կարելի է նաեւ օրագիր բառը, բայց այն կարծես այդքան էլ յարմար չէ, երբ ըստ այդմ փորձում ենք թարգմանել bloger բառը:

Իսկ web բառի թարգմանութիւն կա՞յ:

Rammstein
18.05.2010, 20:33
Իսկ web բառի թարգմանութիւն կա՞յ:

Իհարկե կա. web - ցանց, սարդոստայն:

Պանդուխտ
18.05.2010, 21:08
Իհարկե կա. web - ցանց, սարդոստայն:

Մարդոստայն

Պանդուխտ
18.05.2010, 21:18
Բեմագիրն ինչո՞վ եք համապատասխան համարում։ :o Ախր բեմն ի՞նչ կապ ունի տվյալ երևույթի հետ։
Չգիտեմ՝ ինչքանով իմաստ ունի «բլոգ» բառը թարգմանելը, բայց ամեն դեպքում գրեմ այդ բառի կազմությունն ու ծագումն անգլերենում, ու թարգմանելու դեպքում գուցե դա օգնի քիչ թե շատ հարմար հայերեն համարժեք գտնելուն, թեև կարծում եմ՝ թարգմանելու անհրաժեշտություն առանձնապես չկա։

Այսպես, բառն ի սկզբանե եղել է weblog, որը կազմված է web (ցանցային) և log (իրադարձությունների ու դիտարկումների կանոնավոր կամ սիստեմատիկ գրանցում) բառերից։ Իսկ կրճատ ձևը՝ blog–ը, ստեղծել է Փիթեր Մերհոլցը, որն իր բլոգի խորագրում կատակով «կոտրել է» բառը՝ ստանալով we blog (մենք «բլոգում ենք»՝ բլոգ ենք գրում) արտահայտությունը։

Ամէն մարդ իւրովի է տեսնում::)

«Բլոգ»ը մի կողմ, օտարալեզու եւ նորութիւն նշող բառերը թարգմանելիս, պարտադիր չէ ճիշտ ու ճիշտ նոյն իմաստով թարգմանել: Որովհետեւ մենք այստեղ, իրողապէս, չենք թարգմանում, ստեղծում ենք:
Օրինակ՝ airplane-ը օդանաւով չենք թարգմանում, որ պատրաստի կայ: Ոմանք այն թարգմանել են սաւառնակ:
Հիմա չեմ յիշում, սակայն բազմաթիւ բառեր կան, որ հայերը գտել են, ստեղծել են, օտար լեզուով անուն ունեցող եւ մի նոր առարկայի համար, առանց նոյնութեամբ թարգմանելու:
Բեմը բանախօսի կամ ճարտասանի յատկացուած տեղ է նաեւ:
Կեցցէ՛ ազատութիւնը: :)

Ուլուանա
18.05.2010, 21:24
Ամէն մարդ իւրովի է տեսնում::)

«Բլոգ»ը մի կողմ, օտարալեզու եւ նորութիւն նշող բառերը թարգմանելիս, պարտադիր չէ ճիշտ ու ճիշտ նոյն իմաստով թարգմանել:
Կեցցէ՛ ազատութիւնը: :)
Ես չեմ էլ ասել, թե պետք է բառացիորեն թարգմանել, բայց գոնե իմաստը պիտի համապատասխանի տվյալ երևույթին։ Իսկ բեմն, իմ խորին համոզմամբ (ու, փաստորեն, ոչ միայն իմ) ընդհանրապես որևէ կապ չունի բլոգ երևույթի հետ։ Դա է ամբողջ հարցը։ Եթե համարում ես, որ ունի, խնդրում եմ բացատրիր, մենք էլ հասկանանք էդ կապը։

Շինարար
18.05.2010, 21:26
Առաջարկում եմ, ըստ Ուլուանայի ստուգաբանության, ցանցամատեան և ցանցամատենագիր:oy

Պանդուխտ
18.05.2010, 21:28
Բլոգ բառը թարգմանելը սխա՛լ է:
Թերեւս:

Ուլուանա
18.05.2010, 21:38
Առաջարկում եմ, ըստ Ուլուանայի ստուգաբանության, ցանցամատեան և ցանցամատենագիր:oy
:)) Վատ չի հնչում, ուղղակի շատ երկար է, հարմար չի։ Դրա փոխարեն էսօր էլ ունենք մատյանը, օրինակ, Live Journal–ին ասում են Կենսամատյան կամ Կենդանի մատյան, բայց կոնկրետ էդ բլոգի մասին խոսելիս են էդպես անվանում, ոչ թե ընդհանրապես բլոգի։ Բայց իմաստային առումով էլ, ինչ խոսք, ցանցամատյանը լրիվ համապատասխան բառ է։ Ուղղակի հայերենի հիմնական խնդիրն էլ էն է, որ շատ բառեր չափից դուրս երկար են, հետևաբար՝ անհարմար, դրա համար էլ մարդիկ նախընտրում են դրանց օտար համարժեքները։

Լեռնցի
19.05.2010, 00:34
:)) Վատ չի հնչում, ուղղակի շատ երկար է, հարմար չի։ Դրա փոխարեն էսօր էլ ունենք մատյանը, օրինակ, Live Journal–ին ասում են Կենսամատյան կամ Կենդանի մատյան, բայց կոնկրետ էդ բլոգի մասին խոսելիս են էդպես անվանում, ոչ թե ընդհանրապես բլոգի։ Բայց իմաստային առումով էլ, ինչ խոսք, ցանցամատյանը լրիվ համապատասխան բառ է։ Ուղղակի հայերենի հիմնական խնդիրն էլ էն է, որ շատ բառեր չափից դուրս երկար են, հետևաբար՝ անհարմար, դրա համար էլ մարդիկ նախընտրում են դրանց օտար համարժեքները։
Երկարում է, որովհետեւ փորձում են բառացի թարգմանել:
Հիմա, այսպէս մոտենանք:
Նախ սահմանենք թէ ինչ բան է blog-ը:
Համացանցում միջավայրը, որը կարող է ունենալ իւրաքանչիւր անհատ եւ նրանում զետեղուած ինֆորմացիան ամբողջութեամբ այդ անհատի տնօրինութեան տակ է, կոչւում է blog:
Ստացուե՞ց: :)))

Ըստ այդմ երեւի գտնենք բառ, որն ինչ որ չափ արտայայտի այս սահմանումը:
Համարժեք բառեր են` օրագիր, մատեան, ցանց, վայր:
Առաջարկուած` բեմ, ցանցամատեան:

Որպեսզի բառը մտնի կիրառութեան մէջ, այն պէտք է հնարավորինս պարզ լինի:

Լեռնցի
19.05.2010, 00:43
Ի դէպ:
bloger բառի կառուցման համար երեւի յարմար է որդ վերջածանցը: Օրինակ՝ որսորդ…

Այդպիսի օրինակներ կան նաեւ՝ հետնիոտ, մարզիկ, սրանք մտքովս անած բառերից են, որոնք օգտագործւում են ինչ որ գործողութիւն իրականացնող մարդկանց նշելու համար…

Skeptic
19.05.2010, 01:45
Ժողովուրդ ջան, այս վերջին մի քանի գրառումները կարդալուց հետո իմ դեմքին մոտավորապես այսպիսի սմայլեր /ներողություն, ժպիտիկներ :D/ են առաջանում` :mda :blin :' ...
Ընդհանուր առմամբ դեմ չեմ միջազգային որոշ բառերի թարգմանությանը, բայց խիստ դեմ եմ միջազգային մասնագիտական տերմինների /ներողություն, եզրերի :D/ անխտիր ու բարբարոսաբար թարգմանությանը, որի հետևանքները, մեղմ ասած, վատն են:

Լեռնցի
19.05.2010, 11:56
Ժողովուրդ ջան, այս վերջին մի քանի գրառումները կարդալուց հետո իմ դեմքին մոտավորապես այսպիսի սմայլեր /ներողություն, ժպիտիկներ :D/ են առաջանում` :mda :blin :' ...
Ընդհանուր առմամբ դեմ չեմ միջազգային որոշ բառերի թարգմանությանը, բայց խիստ դեմ եմ միջազգային մասնագիտական տերմինների /ներողություն, եզրերի :D/ անխտիր ու բարբարոսաբար թարգմանությանը, որի հետևանքները, մեղմ ասած, վատն են:

Չէ, սկզբնական փուլում նորմալ է, որ ծիծաղելի լինի, քանի որ համատեղ ուժերով փորձում ենք գտնել յարմար բառ…
Օտար ցանկացած բառ, որ սկսում է շրջանառուել, հետագայում դրանց թարգմանութիւնն անիմաստ է թւում:

Հիմա եթէ աշխարհում ոչ մի ազգ էդ բառը չի թարգմանում, դա չի նշանակում, որ մենք էլ պիտի օգտագործենք դրա այսպես ասած "միջազգային" կիրառութիւնը:

Մի կարեւոր հանգամանք էլ կայ:
Առաջիկայում համացանց միջավայրն է հեղեղելու աշխարհը: Եւ գրեթէ իւրաքանչիւր երեւոյթ կապուած է լինելու դրա հետ:
Բնականաբար նաեւ կլինի համապատասխան ժարգոն համացանցային գործիքների կիրառութեամբ:

Իսկ եթէ դրանք բոլորն էլ օտար բառեր լինեն, ապա այն մեծ ազդեցութիւն կունենա մեր լեզուի եւ ինչու ոչ, լեզուամտածողութեան վրայ:

Skeptic
19.05.2010, 13:44
Միևնույն է, համաձայն չեմ: ;)


Հիմա եթէ աշխարհում ոչ մի ազգ էդ բառը չի թարգմանում, դա չի նշանակում, որ մենք էլ պիտի օգտագործենք դրա այսպես ասած "միջազգային" կիրառութիւնը:
Իսկ ինչու՞ չեն թարգմանում... Միգուցե այն պարզ պատճառով, որ այդ /մասնագիտական/ բառերի մեծ մասը ունի ոչ թե մեկ կոնկրետ նշանակություն, այլ` մի քանի իմաստներ, կամ թեկուզ մեկ իմաստ, որը, սակայն, հնարավոր չէ արտահայտել մեկ բառով կամ նույնիսկ մեկ նախադասությամբ:

Մի կարեւոր հանգամանք էլ կայ:
Առաջիկայում համացանց միջավայրն է հեղեղելու աշխարհը: Եւ գրեթէ իւրաքանչիւր երեւոյթ կապուած է լինելու դրա հետ:
Բնականաբար նաեւ կլինի համապատասխան ժարգոն համացանցային գործիքների կիրառութեամբ:
Ճիշտ նկատեցիր` ժարգոն, այլ ոչ թե գրական լեզվին համապատասխան թարգմանություններ: Բայց, ինչպես ճիշտ նկատեց Ուլուանան, հայերենում բառերը շատ երկար են, հետևաբար` համակարգչային ժարգոնի թարգմանության համար ոչ ճկուն ու անհարմար, ի տարբերություն,օրինակ, ռուսերենի: Որպեսզի ասածս օդում կախված չմնա, կարող ես նայել այստեղ (http://f.spaces.ru/ff/708074130950/1/16807/Slovar.txt)
Նշեմ դրանցից առավել հետաքրքիրները.
Teлo, тpyбкa, тpyбa - oзнaчaют "тeлeфoн"
Пустотел - не смартфон
Kиpпич - тaк чacтo нaзывaют oгpoмныe мaлoфyнкциoнaльныe тeлeфoны
Жoпapeз - Gprs-Internet :D
Фaфля (или Вафля) - нy эт Wi-Fi
Acя, Acькa (ICQ) - Интepнeт пeйджep для мгнoвeнныx cooбщeний
Mылo - элeктpoннaя пoчтa (oт e-mail)
Дpoвa - yпpoщeннoe нaзвaниe дpaйвepoв
Пaлeныe дpoвa - иcпopчeнныe дpaйвepa
Явa, жaбa - Пpoгpaммы или игpы, нaпиcaнныe нa языкe Java
Юзaть - (aнг. "to use") paбoтaть нa чeм-либo, иcпoльзoвaть чтo-тo, типa кoмпa, cмapтa нy и т.д.
Зaпocтить - ocтaвить cooбщeниe нa фopyмe, в гocтeвoй и дp.

Լեռնցի
19.05.2010, 14:26
Միևնույն է, համաձայն չեմ: ;)


Իսկ ինչու՞ չեն թարգմանում... Միգուցե այն պարզ պատճառով, որ այդ /մասնագիտական/ բառերի մեծ մասը ունի ոչ թե մեկ կոնկրետ նշանակություն, այլ` մի քանի իմաստներ, կամ թեկուզ մեկ իմաստ, որը, սակայն, հնարավոր չէ արտահայտել մեկ բառով կամ նույնիսկ մեկ նախադասությամբ:

Ճիշտ նկատեցիր` ժարգոն, այլ ոչ թե գրական լեզվին համապատասխան թարգմանություններ: Բայց, ինչպես ճիշտ նկատեց Ուլուանան, հայերենում բառերը շատ երկար են, հետևաբար` համակարգչային ժարգոնի թարգմանության համար ոչ ճկուն ու անհարմար, ի տարբերություն,օրինակ, ռուսերենի: Որպեսզի ասածս օդում կախված չմնա, կարող ես նայել այստեղ (http://f.spaces.ru/ff/708074130950/1/16807/Slovar.txt)
Նշեմ դրանցից առավել հետաքրքիրները.
Teлo, тpyбкa, тpyбa - oзнaчaют "тeлeфoн"
Пустотел - не смартфон
Kиpпич - тaк чacтo нaзывaют oгpoмныe мaлoфyнкциoнaльныe тeлeфoны
Жoпapeз - Gprs-Internet :D
Фaфля (или Вафля) - нy эт Wi-Fi
Acя, Acькa (ICQ) - Интepнeт пeйджep для мгнoвeнныx cooбщeний
Mылo - элeктpoннaя пoчтa (oт e-mail)
Дpoвa - yпpoщeннoe нaзвaниe дpaйвepoв
Пaлeныe дpoвa - иcпopчeнныe дpaйвepa
Явa, жaбa - Пpoгpaммы или игpы, нaпиcaнныe нa языкe Java
Юзaть - (aнг. "to use") paбoтaть нa чeм-либo, иcпoльзoвaть чтo-тo, типa кoмпa, cмapтa нy и т.д.
Зaпocтить - ocтaвить cooбщeниe нa фopyмe, в гocтeвoй и дp.

Էս բառերի շարման իմաստը չեմ հասկանում…
Ուլաունաին դէմ բան չունեմ ասելու, ինփ ինչքան համոզեն, որ մակարոնի փոխարեն ասեմ երկարակլորախմորածակ, չեմ ասի… Բառի թարգմանութիւնը հնարավորինս կարճ է յարմար պէտք է լինի…
Օրինակ նշում են, որ ժամանակին բոլորը կանգառ բառի փոխարէն օգտագործում էին остановка, սակայն երբ առաջարկուեց կանգառ բառը, այն առանց ստիպելու փոխարինեց նախորդ օտար բառին…
Նոյնն էլ այստեղ կարող է լինել…

Օրինակ ես առաջարկում եմ բլոգ բառի թարգմանման համար օգտագործել ոստ արմատը՝ ցանց, ոստայն բառերից, կամ հէնց ոստ օգտագործել…
Չգիտեմ, ի՞նչ կառաջարկեք, հայեր…

Skeptic
19.05.2010, 16:14
Աչքիս իրար չենք հասկանում...:(
Ես երկու ձեռքով կողմ եմ խորհրդային լեզվական ժառանգության, մասնավորապես` ռուսաբանությունների հայաֆիկացմանը, առավել ևս եթե դրանց հայերեն համարժեքները կան մեր լեզվում: Դեմ չեմ նաև օտար բառերի փոխարինմանը հայերեն համարժեքներով, եթե վերջիններս հնուց եկել, բայց ինչ-որ ժամանակաշրջանում դուրս են մնացել շրջանառությունից ու մոռացվել են, օրինակ, Վաչագան Սարգսյանի «Խաղագիրք-2» գրքում աչքովս ընկան հետևյալ հետաքրքիր տարբերակները. կարիերա անել - աղագանալ, պաքսիմատ - դոն, դոնիկ, կոմբինացիա /ներքնաշոր/ - վտավակ, վերջապես` սեքս - տարփ: Այլ հարց է, թե ինչպես դրանք կընդունվեն /կամ չեն ընդունվի/ ժողովրդի կողմից...
Ես դեմ եմ մասնագիտական տերմինները «թարգմանելուն»: Նույն գրքում հեղինակը բերում է մի օրինակ` անեկդոտի տեսքով, ու փորձում է ընթերցողին համոզել, որ օտար բառերի թարգմանությունը ճիշտ և արդարացված գործ է: Ահա այդ օրինակը.
Ժամանակակից տնտեսագիտական լեզու /այն լեզվաբանների համար, ովքեր ասում են, թե ինչ կարիք կա ամեն ինչ թարգմանելու/:
Հայաստանում վերջին տարիներին քլիրինգային և ինվեստիցիոն ոչ ճիշտ տնտեսավարման հետևանքով մեծ զարգացում ապրեց կոռուպցիան, ստեղծելով ստագնացիոն կոնյուկտուրա, ինֆլյացիա, վալյուտային ռեսուրսների դեֆիցիտ, բյուջեի դեֆիցիտ, վաուչերների ու սերտիֆիկատների դեֆլյացիա, դիվիդենտների կորուստ, կոնդոմինիումի անկիրառելիություն, էքսպերտների ու էքսպերտիզայի անտեսում, բիրժաների լիկվիդայնության անորոշություն, էկոնոմիկայի դիվերսիֆիկացիոն լեգիտիմ քաղաքականության իրականացման անտեսում, բիզնեսի նվազում, որը նաև մարկետինգի և մենեջմենտի թույլ դրսևորման հետևանք է, անհարիր մեր ռեյտինգին և իմիջին, առավել ևս մեր մենթալիտետին...
Առաջին հայացքից թվում է, թե հեղինակի դիրքորոշումն արդարացի է: Բայց նրա սուբյեկտիվության մասին են վկայում այն բառերը, որոնց հայերեն համարժեքները վաղուց արդեն կիրառվում են, և ավելի հաճախ, քան նրա նշած տարբերակները: Ու բացի այդ, դրանք ունեն խիստ որոշակի իմաստ, օրինակ` դիվիդենտ - շահաբաժին, էքսպերտ - փորձագետ, էկոնոմիկա - տնտեսություն և այլն: Իսկ ինֆլյացիա ու ստագնացիա բառերի թարգմանությունը, IMHO, անհնար է:
Բացի այդ, մեր ակումբի անդամներից մեկի` Leo Negri-ի գրառումներում տեղ գտած բառերի մի զգալի մասը չեմ հասկանում այն պարզ պատճառով, որ խորապես չեմ տիրապետում էզոթերիկայի ու հոգեվերլուծության հիմունքներին, իսկ այդ բառերը, անկասկած, թարգմանության ենթակա չեն, քանի որ դրանցից գրեթե ամեն մեկը արտահայտում է մի ողջ տեսություն:
Տնտեսագիտական տերմինները գուցեև այդպիսին չեն, բայց նրանցից շատերը ևս թարգմանվելու դեպքում աղավաղվում են ու կորցնում իրենց իմաստ/ներ/ը:
P.S. /ավելի ճիշտ` Հ.Գ. ;)/ Վերոնշյալ բառերը շարել եմ, որպեսզի ցույց տամ, որ, ի տարբերություն ռուսերենի, որը կարողանում է հեշտությամբ օտար բառերն ադապտացնել իր հնչողությանը, մեր լեզվում բարձր տեխնոլոգիաների «լեզվի» մշակման համար կա 2 տարբերակ. կամ դրանք թարգմանել, կամ օգտագործել այնպես, ինչպես կա: Ես կողմ եմ երկրորդին:

Chuk
19.05.2010, 16:21
Օրինակ ես առաջարկում եմ բլոգ բառի թարգմանման համար օգտագործել ոստ արմատը՝ ցանց, ոստայն բառերից, կամ հէնց ոստ օգտագործել…
Չգիտեմ, ի՞նչ կառաջարկեք, հայեր…

փլօքը վոստին ետ նոյնքան կապ ոնի, վորքան վոր յէս յոռոմի փափ էմ

Ուլուանա
19.05.2010, 23:36
Իսկ ինֆլյացիա ու ստագնացիա բառերի թարգմանությունը, IMHO, անհնար է:
Ինֆլյացիայի մասին ոչինչ չեմ կարող ասել, բայց ստագնացիան թարգմանվում է որպես լճացում, ու լրիվ նորմալ, ընդունված բառ է։ Ի՞նչ անհնարի մասին է խոսքը։

Skeptic
20.05.2010, 00:03
Ինֆլյացիայի մասին ոչինչ չեմ կարող ասել, բայց ստագնացիան թարգմանվում է որպես լճացում, ու լրիվ նորմալ, ընդունված բառ է։ Ի՞նչ անհնարի մասին է խոսքը։

Ճիշտ է, կներես, ստագֆլյացիայի հետ խառնեցի... :cry Նշվածների /ինֆլյացիայի ու լճացման/ միաժամանակյա առկայությունն է...
Իմիջիայլոց, Սամյուելսոնի «Տնտեսագիտության» հայերեն թարգմանության մեջ թարգմանողը /ով, ի դեպ,Ամերիկյան համալսարանի ֆիզիկոս էր/ ստացել էր, ոչ ավել, ոչ պակաս, ԼՃԱԳՆԱՃ բառը...:lol

Լեռնցի
20.05.2010, 01:37
Ճիշտ է, կներես, ստագֆլյացիայի հետ խառնեցի... :cry Նշվածների /ինֆլյացիայի ու լճացման/ միաժամանակյա առկայությունն է...
Իմիջիայլոց, Սամյուելսոնի «Տնտեսագիտության» հայերեն թարգմանության մեջ թարգմանողը /ով, ի դեպ,Ամերիկյան համալսարանի ֆիզիկոս էր/ ստացել էր, ոչ ավել, ոչ պակաս, ԼՃԱԳՆԱՃ բառը...:lol

Ինչքան տեսնում եմ, վերջը նշածդ շատ բառերի համար արդէն կան նոյնիսկ գործածուող թարգմանութիւններ:

Blog, bloger բառերի թարգմանութեան հարցի մասին նաեւ գրել եմ իմ բլոգում (http://lernci.livejournal.com/47575.html), եւ առաջարկ կայ՝ մատեան, մատենավար տարբերակները…
Կոնկրետ մէջբերեմ՝

Մատենագրի» փոխարեն կարելի է «մատենավար»: Համացանցի հետ կապված լինելու հանգամանքը կարելի է ընդգծել միայն անհրաժեշտ դեպքերում` օգտագործելով «համացանցային մատենավար» տարբերակը: Իսկ համացանցի ներսում օգտագործելիս ցանցը կարելի է չհիշատակել և բավարարվել «մատենավարով»:

Առայժմ երեւի թէ ամենայարմարն է: Դէ բայց հնարավոր է առաջիկայում լինեն աւելի յարմար տարբերակներ:

Skeptic
20.05.2010, 01:59
Ինչքան տեսնում եմ, վերջը նշածդ շատ բառերի համար արդէն կան նոյնիսկ գործածուող թարգմանութիւններ:

Իհարկե: :) Հնարավոր է, որ քեզ մոտ իմ մասին թյուր կարծիք է ձևավորվել, թե ես թերագնահատում եմ մեր լեզուն... Ամենևին: Բայց կարծում եմ, որ այս տիպի հարցերը պետք է քննարկվեն տարբեր տեսանկյուններից: Լճացում բառը, թերևս, արտահայտում է ստագնացիայի ողջ իմաստը, ունի նույն «համն ու բույրը», ինչը չի կարելի ասել ապաշնորհ թարգմանչի լճագնաճ գլուխգործոց-բառի մասին: Այս տեսանկյունից գրեթե ամբողջությամբ համաձայն եմ քո բլոգում գրառումներ արած surenyaynts-ի հետ:
Հա, ևս մի բան. քո դասական ուղղագրությունը աչք է շոյում ու շատ գեղեցիկ է ընդհանուր ֆոնի վրա: :good Ափսոս, ես չեմ տիրապետում...:( IMHO այն շատ ավելի վեհ ու գեղեցիկ է, քան մեր ներկայիս հայերենը:

Sagittarius
20.05.2010, 02:46
լեզուն հաղորդակցման միջոց է, և ոչ թե մարդկանց տանջելու

առանձ էտ էլ մեր ազգը սեփական լեզվից շատ է հեռվացած, ավելի մի հեռվացրեք լեզուն ազգից

հիմա ի՞նչ, սաղ եվրոպան /եկեք էս բառը թարգմանենք/ պտի՞ ինքնասպան լինի, որ բառերի մեծ մասը լատինական /կամ թեկուզ էս/ ծագում ունի

Լեռնցի
20.05.2010, 03:03
Իհարկե: :) Հնարավոր է, որ քեզ մոտ իմ մասին թյուր կարծիք է ձևավորվել, թե ես թերագնահատում եմ մեր լեզուն... Ամենևին: Բայց կարծում եմ, որ այս տիպի հարցերը պետք է քննարկվեն տարբեր տեսանկյուններից: Լճացում բառը, թերևս, արտահայտում է ստագնացիայի ողջ իմաստը, ունի նույն «համն ու բույրը», ինչը չի կարելի ասել ապաշնորհ թարգմանչի լճագնաճ գլուխգործոց-բառի մասին: Այս տեսանկյունից գրեթե ամբողջությամբ համաձայն եմ քո բլոգում գրառումներ արած surenyaynts-ի հետ:
Հա, ևս մի բան. քո դասական ուղղագրությունը աչք է շոյում ու շատ գեղեցիկ է ընդհանուր ֆոնի վրա: :good Ափսոս, ես չեմ տիրապետում...:( IMHO այն շատ ավելի վեհ ու գեղեցիկ է, քան մեր ներկայիս հայերենը:
Մարդկանց մասին թիւր կարծիք ես շատ դժուար եմ կազմում:
Ընդհանուր առմամբ բոլոր բառերը թարգմանելը շատ դժուար է: Համամիտ եմ: Բայց որքան շատ յարմար թարգմանութիւններ լինեն, այնքան մեր օգտին:

Դասական ուղղագրութեան վերաբերուող լավ յոդուած եմ գտել եւ տեղադրել իմ մատեանում (http://lernci.livejournal.com/48800.html)(blog, ո՞նց ա հնչում :))) ), իսկ անցում կատարելը շատ դիւրին գործ է: Գտիր համացանցից անհրաժեշտ կանոները եւ փորձիր:



լեզուն հաղորդակցման միջոց է, և ոչ թե մարդկանց տանջելու

առանձ էտ էլ մեր ազգը սեփական լեզվից շատ է հեռվացած, ավելի մի հեռվացրեք լեզուն ազգից

հիմա ի՞նչ, սաղ եվրոպան /եկեք էս բառը թարգմանենք/ պտի՞ ինքնասպան լինի, որ բառերի մեծ մասը լատինական /կամ թեկուզ էս/ ծագում ունի

Լեզուի իմաստը բերածդ սահմանումով չի աւարտւում: ;)
Քեզ ոչ ոք չի ստիպում տանջուել: Մտածողները մտածում են: :)

Նաիրուհի
20.05.2010, 03:17
Ես շատ եմ սիրում «միջազգային» եզրույթների հայացված տարբերակները։ Այսօր «մոդեռնիզմի» հայերեն տարբերակն եմ հայտնաբերել և սիրահարվել եմ:love արդիապաշտություն
Կամ ֆուտուրիզմ-ապագայապաշտություն, սիմվոլիզմ-խորհրդապաշտություն, ու շարքը կարելի է անվերջ շարունակել։
Կարծում եմ՝ ամենևին պարտադիր չէ, որ բառի հայերեն համարժեքն ամբողջությամբ արտահայտի բառի բոլոր իմաստները կամ թարգմանություն լինի։ «Սովորելու վրա է»։ Օրինակ՝ կայք բառը որևէ կապ ունի՞ համացանցի հետ։ Չունի։ Բառի վերաիմաստավորում է կատարվել, այդ բառի տակ մենք լիովին տեղավորել ենք սայթ կոչվածի իմաստային դաշտը, և հիմա որևէ մեկը չի բողոքում, թե ունեցվածքը կապ չունի համացացային այդ հասկացության հետ։
Ըստ իս՝ կարելի է այս սկզբունքով հայացնել օտար բառերը։

Լեռնցի
24.05.2010, 11:55
blog, bloger բառերի թարգմանութեանը ես անրադարձել եմ նաեւ իմ blog (http://lernci.livejournal.com)-ում:

Այնտեղ առաջարկների ամենայարմարը մատեան, մատենավար տարբերակներն են, առաջարկուած Արմեն Աղաեանի կողմից: Մասնավորապես մէջբերեմ`

Բնականաբար «մատյան» կամ «համացանցային մատյան», իսկ որպես կիրառության օրինակներ` «այսինչի մատյանը համացանցում շատ հետաքրքիր է», «այսինչը, իր համացանցային մատյանում, գրել է», «այս թեմայով համացանցային քննարկումներում աչքի է ընկնում այսինչի մատյանը», «այսինչը որպես մատենավար շատ գործուն (ակտիվ) չէ, սակայն ուրիշների մատյաններում հաճախ է հանդես գալիս մեկնաբանություններով» և այլն

Եթէ կան էլի առաջարկներ, խնդրեմ: Եթէ կան քննադատութիւններ, էլի խնդրեմ:
Եթէ չլինեն, յետագայում մատեան եւ մատենավար բառերին հանդիպելուց չզարմանաք: ))

Chuk
24.05.2010, 11:58
blog, bloger բառերի թարգմանութեանը ես անրադարձել եմ նաեւ իմ blog (http://lernci.livejournal.com)-ում:

Այնտեղ առաջարկների ամենայարմարը մատեան, մատենավար տարբերակներն են, առաջարկուած Արմեն Աղաեանի կողմից: Մասնավորապես մէջբերեմ`


Եթէ կան էլի առաջարկներ, խնդրեմ: Եթէ կան քննադատութիւններ, էլի խնդրեմ:
Եթէ չլինեն, յետագայում մատեան եւ մատենավար բառերին հանդիպելուց չզարմանաք: ))
Քո իրավունքն է սեփական բլոգիդ յանունը մատէան դնելը, բայց հասկանանք հասարակ բան. լեզուն նենց բան չի, որ ով ուզի մտնի դրա տիրույթ ու քյանդրբազություն անի:

Անձամբ ես վստահ եմ, որ բլոգ բառը, որը ներկայումս կիրառվում է բոլոր լեզուներում (որքան ես գիտեմ ուրիշ կոմպլելսավորված ազգ չկա, որ էդ տերմինն էլ թարգմանած լինի), շարունակելու կիրառվել նաև հայերենում:

Լեռնցի
24.05.2010, 12:59
Իմ իմացած լեզուների մեջ հայերէնը բացառիկ է: Նախ որպէս զարմանալի տրամաբանական լեզու, ապա նաեւ իր ճկունութեամբ, նոր բառեր կազմելու դիւրութիւններով:
Ֆրեդերիկ Ֆեյդի(Ֆրանսիացի հայագէտ)


Քո իրավունքն է սեփական բլոգիդ յանունը մատէան դնելը, բայց հասկանանք հասարակ բան. լեզուն նենց բան չի, որ ով ուզի մտնի դրա տիրույթ ու քյանդրբազություն անի:
Էս ինչ որ ասում ես, ճիշտ ես ասում:Որևէ մէկը հանդէս է գալիս առաջարկով: Մարդիկ կամ ընդունում կամ մերժում են այն: Եթէ առաջարկն ընդունողների թիըւ աւելի շատանա, ապա արդիւնքում մենք կունենանք տվեալ բառի նոր թարգմանութիւն:

Հայկօ
24.05.2010, 23:53
Կարծում եմ՝ ամենևին պարտադիր չէ, որ բառի հայերեն համարժեքն ամբողջությամբ արտահայտի բառի բոլոր իմաստները կամ թարգմանություն լինի։ «Սովորելու վրա է»։ Օրինակ՝ կայք բառը որևէ կապ ունի՞ համացանցի հետ։ Չունի։ Բառի վերաիմաստավորում է կատարվել, այդ բառի տակ մենք լիովին տեղավորել ենք սայթ կոչվածի իմաստային դաշտը, և հիմա որևէ մեկը չի բողոքում, թե ունեցվածքը կապ չունի համացացային այդ հասկացության հետ։

Ես եմ բողոքում :):

Լեռնցի
25.05.2010, 18:16
Ես եմ բողոքում :):
Ի՞նչ ես առաջարկում, փոխենք ասենք սա՞յթ - սայթաքել բառից: