Գալաթեա
04.07.2009, 17:42
Երթուղայինի կիսաչոր նստարանին նստած, գլուխը հետ գցած՝ հեռախոսի միջի երաշժտությունն էր լսում ականջակալներով: Աչքերը փակ էին:
Էլի հոգնած էր արթնացել:
Մի պահ աչքերը բացեց` նայելու, թե ուր է հասել: Դեռ ճանապարհի կեսին էր:
Հաջորդ երգը սկսելիս կողքին շարժում զգաց: Նայեց` փոքր աղջիկ էր նստել: Սպիտակի չափ շեկ մազերով: Ծովագույն աչիկներով: Ժպտաց փոքրիկ արևին ու էլի փակեց աչքերը:
Կանացի սուր, աղիողորմ ճիչը ստիպեց վեր թռնելով նորից բացել աչքերը:
Տեսածը հիստերիկ ու սառը քրտինքով պատված երազ թվաց:
Վարորդը թուլացած ընկել էր ղեկին ու ցնցվում էր: Մեքենան դուրս էր եկել ճանապարհի հանդիպակաց կողմը և աջուձախ նետվելով՝ առաջ էր սլանում: Առանց վայրկյան անգամ ձգելու վեր թռավ տեղից՝պայուսակն ու հեռախոսը գցելով, գրկեց երեխային ու ուժով մտցրեց նստարանի տակ` խնդրելով չշարժվել, հետո ցատկեց դեպի վարորդն ու մի ձեռքը ղեկին գցելով` մյուսը գցեց ձեռնարգելակին: Մեքենան սարսափելի ճռռոցով, դեմուդեմ առաջ սլացող բեռնատարից խուսափելով` մոտեցավ ձախ մայթին:
---Եթե---
Մայթի մոտ. արգելակը քաշելու պահին չգիտես որտեղից հայտնված հսկայական ամենագնացը աննորմալ արագությամբ ու ասես կույր վարորդով եկավ ուղիղ երթուղայինի վրա: Վերջին պահին ուղիղ իր դիմաց հասցրեց տեսնել միայն ամենագնացի հաստավիզ վարորդի ոչինչ չարտահայտող հայացքը:
***
Ռմբակոծությունից անիջապես հետո ցավից տնքացողի տեսքով փողոցում մեռելային լռություն տիրեց: Քիչ անց այն ընդհատվեց շտապօգնության մեքենաների վայնասունով:
***
Առաստաղը կեղտոտ էր: Ու ինչ-որ շողքեր էին վրայով վազում ժամանակ առ ժամանակ: Փորձեց գլուխը թեքել: Անտանելի ցավը շամփրեց ուղեղն ու ստիպեց այլևս ոչ մի շարժում չանել:
Գլխավերևում հայտնվեց սպիտակ խալաթով մեկը:
- Լիոնա, - ձայնը փափուկ էր` չնայած խիստ տեսքին, - լսում ես ինձ?
- Ուհու:
- Բոլորը վախենում էին, որ էլ գիտակցության չես գա: Գալու դեպքում էլ` չես հիշի ոչինչ: Իսկ ես գիտեի, որ դու ուժեղ ես: Կկարողանաս:
Աղջիկը լռեց:
- Կարողանալու՞ եմ քայլել:
Բժիշկը հայացքը փախցրեց:
- Քեզնից շատ բան է կախված: պետք է ուժեղ լինես ու հավատաս:
- Երկուսն իրար հե՞տ, բժիշկ:
- Լիոնա …
- Կողքս երեխա կար նստած..շեկ մազերով..
- Նրան ոչինչ չի եղել, անգամ քերծվածք չունի: Միակն է, որ ոչ մի վնասվածք չի ստացել: Պահապան հրեշտակ է ունեցել երևի:
Լիոնան փակեց աչքերն ու փորձեց հիշել` ինչ երգ էր լսում վերջին պահին, երբ կնոջ ճիչը խլացրեց ամեն ինչ:
Այդ երգը մաքրել է պետք հեռախոսից:
Պալատում մենակ չէր: Դա հաջորդ օրը հասկացավ: Երկտեղանոց էր:
Մյուս մահճակալին պառկած էր ոտքը կոտրած մի տղա: Նրան այցելած ընկերների խոսակցությունները լսելով` տեղյակ էր ողջ պատմությանը: Շինհրապարակում գործ անելիս երեք մետր բարձրությունից ընկել էր ներքև: Ասում էին` լավ է պրծել:
Մի օր նրա ընկերներից մեկը մոտեցավ իրեն ու բարեհամբույր ժպտալով հարցրեց.
- Պաղպաղակ կուտեք?
- Ինքը քաղցր չի սիրում, - լսեց քիչ հեռվից:
Խորը, հաճելի տեմբրով ձայն էր:
Լիոնան ցավից շուրթերը արյունելու չափ սեղմելով` իրեն ստիպեց նայել ձայնի ուղղությամբ:
Երկրորդ մահճակալին պառկած տղան էր:
Մոխրագույն աչքերը Լիոնային էին նայում անբացատրելի արտահայտությամբ: Տղայի ընկերները լռեցին ու զարմացած նայեցին միմյանց:
- Արամ,- կիսաձայն ասաց նրանցից մեկը, - ո՞վ է քեզ ասել..
- Ոչ ոք, - Արամը ժպտում էր:
Երեկո էր: Այցելության ժամն արդեն ավարտված էր: Խտացող խավարում լսվում էր նրանց կիսաձայն զրույցը:
- Լիոնա, երեկ որ քնած էիր ցերեկը, մի կին եկավ իր փոքրիկ աղջկա հետ: Չուզեցին քեզ արթնացնել: Կինն ասաց, որ դու այդ երեխային փրկել ես: Ավտովթարի ժամանակ:
- Չի բացառվում, - Լիոնայի սիրտը ճմլվեց վթարի հիշողություննից:
- Դու լավ ես լինելու, Լիոնա:
- Ի՞նչ գիտես, Արամ:
- Չգիտեմ: Պարզապես ես այդպես եմ ուզում: Դու այլ տարբերակ չունես:
Աղջիկը լուռ ժպտաց մթությանը:
Դուռը ծեծելուց հետո պալատ մտավ բուժքույրը` գիշերային սրսկումներն անելու համար:
***
Ամառային այգու գունավոր նստարաններից մեկին նստած էին երկու աղջիկ և ոգևորված քննարկում էին այդ օրվա իրենց հանձնած քննության մանրամասները:
Նրանցից մեկի հայացքը սևեռվեց դիմացի նստարանին:
- Լուս, նայի ինչ սիրուն զույգ ա:
Աղջիկն ու տղան առանց իրարից հայացքը կտրելու զրուցում էին: Խոսելու ընթացքում տղան ձեռքը բարձրացրեց և անասելի քնքշությամբ շոյեց աղջկա դեմքը:
- Նար, նայի…երկուսն էլ ձեռնափայտով են, - տխուր ասաց Լուսինեն, - ինչ լավն են բայց..չէ՞..
Նարինեն նայեց զույգին ու ժպտալով լուռ համաձայնեց ընկերուհու հետ:
---Եթե---
Արգելակը քաշեց`մեքենան փոքր-ինչ մայթի վրա բարձրացնելով: Երթուղայինը աղմկոտ մեխվեց մայթին:
Շուռ եկավ դեպի ուղևորները:
- Մեկդ մոտեցեք վարորդին օգնենք, - մի կերպ կարողացավ արտաբերել:
Երթուղայինում լսվում էր երեխայի լացի ձայնը ու վարորդին մեքենայից իջեցնող մարդկանց իրարանցումի աղկմուկը:
***
Ճանապարհային ոստիկանությունն ու բժիշկներն արդեն գնացել էին:
Ծառին հենված կանգնել էր:
- Աղջիկս,- իր հետևում նստած կինն էր, - տղաս եկել է մեքենայով, արի քեզ տուն տանենք, հա՞:
- Շնորհակալ եմ,- ծառից պոկվելով ասաց Լիոնան:
Ստացվեց ոտքի վրա մնալ;
- Ես դեռ աշխատանքի պետք է գնամ:
- Բալիկ ջան, - այս մեկը տղամարդ էր, - ի՞նչ աշխատանք..մեր բոլորի կյանքը փրկեցիր..գոնե տուն գնա..
Լիոնան կապը ոչ մի կերպ չհասկացավ ու բարեհամբույր ժպտաց:
- Ես լավ եմ, մի մտածեք:
***
Քաղաքն արթնանում էր: Լիոնան քայլում էր ու վայելում յուրաքանչյուր իր շունչը: Քայլում էր ու ժպտում: Զանգեց գրասենյակ ու զգուշացրեց, որ մեկ ժամ ուշանալու է:
- Ինչու՞, - քարտուղարուհու ձայնը դժգոհ էր: Ինչպես միշտ:
- “Ավարիայի տակ” եմ ընկել, - ժպտալով ասաց ու անջատեց հեռախոսը:
Իր սիրած փողոցներից մեկով քայլելիս` հայտնվեց նոր կառուցվող շենքի շինարարության խլացուցիչ աղմուկի մեջ:
Նայեց շենքին` փորձելով հասկանալ, թե ինչի համար է կառուցվում: Հերթական խանութն է լինելու թե՞ ռեստորանը…
Երկաթե բարձր կոնստրուկցիայի վրա կանգնած երիտասարդը փորձեց օդում բռնել գործընկերոջ նետած ինչ-որ անհասկանալի գործիք, և հաշվարկներում, ըստ երևույթին, սխալվելով, կորցրեց մարմնի հավասարակշռությունն ու ընկավ:
Լիոնային թվաց, թե ֆիլմի դանդաղեցրած կադր է նայում: Սարսափից լայն բացված աչքերով մոտեցավ ընկածին ու դողացող մատներով հավաքեց շտապօգնության համարը:
Ընկածին վազելով մոտեցան մնացած բանվորները:
- Արամ..Արամ ձեն հանի..խոսա..
Լիոնան ինքն էլ չհասկացավ`ինչպես հայտնվեց շտապօգնության մեքենայում, Արամի ձեռքը բռնած: “Ով եք” հարցին ներկայացել էր ու պատասխանել էր` ընկերուհին:
Տղան կյանքի համար վտանգավոր վնասվածք չէր ստացել: Ինչ-որ հրաշքով ոտքն էր միայն կոտրել: Բժիշկներն ասացին, որ նա շուտով գիտակցության կգա:
Լիոնան դուրս եկավ հիվանդանոցից և մտքերին տրված սկսեց քայլել: Փողոցն անցնելիս մտածում էր, որ այդ օրը չափազանց շատ էր լեցուն իրադարձություններով:
Ուշքի եկավ մեքենայի շչակի խլացնող, սուր ձայնից…
***
Արամն ուշքի եկավ հաջորդ օրը:
Մայրը նստած էր կողքին: Տղայի կոտրած ոտքի հետ կապված ողջ ասելիքն ասելուց հետո փսփսոցով սկսեց պատմել պալատի մյուս մահճակալին պառկած աղջկա մասին, որը նախորդ օրը հենց հիվանդանոցի դիմաց “ավարիայի տակ” էր ընկել:
- Անունը Լիոնա է, - Արամը չհարցրեց: Ասաց:
- Ի՞նչ գիտես, բալա, -մայրն ապշած էր:
Արամը նայեց մորն ու ժպտաց:
- Չգիտեմ, մամ:
***
Ամառ էր:
Էլի հոգնած էր արթնացել:
Մի պահ աչքերը բացեց` նայելու, թե ուր է հասել: Դեռ ճանապարհի կեսին էր:
Հաջորդ երգը սկսելիս կողքին շարժում զգաց: Նայեց` փոքր աղջիկ էր նստել: Սպիտակի չափ շեկ մազերով: Ծովագույն աչիկներով: Ժպտաց փոքրիկ արևին ու էլի փակեց աչքերը:
Կանացի սուր, աղիողորմ ճիչը ստիպեց վեր թռնելով նորից բացել աչքերը:
Տեսածը հիստերիկ ու սառը քրտինքով պատված երազ թվաց:
Վարորդը թուլացած ընկել էր ղեկին ու ցնցվում էր: Մեքենան դուրս էր եկել ճանապարհի հանդիպակաց կողմը և աջուձախ նետվելով՝ առաջ էր սլանում: Առանց վայրկյան անգամ ձգելու վեր թռավ տեղից՝պայուսակն ու հեռախոսը գցելով, գրկեց երեխային ու ուժով մտցրեց նստարանի տակ` խնդրելով չշարժվել, հետո ցատկեց դեպի վարորդն ու մի ձեռքը ղեկին գցելով` մյուսը գցեց ձեռնարգելակին: Մեքենան սարսափելի ճռռոցով, դեմուդեմ առաջ սլացող բեռնատարից խուսափելով` մոտեցավ ձախ մայթին:
---Եթե---
Մայթի մոտ. արգելակը քաշելու պահին չգիտես որտեղից հայտնված հսկայական ամենագնացը աննորմալ արագությամբ ու ասես կույր վարորդով եկավ ուղիղ երթուղայինի վրա: Վերջին պահին ուղիղ իր դիմաց հասցրեց տեսնել միայն ամենագնացի հաստավիզ վարորդի ոչինչ չարտահայտող հայացքը:
***
Ռմբակոծությունից անիջապես հետո ցավից տնքացողի տեսքով փողոցում մեռելային լռություն տիրեց: Քիչ անց այն ընդհատվեց շտապօգնության մեքենաների վայնասունով:
***
Առաստաղը կեղտոտ էր: Ու ինչ-որ շողքեր էին վրայով վազում ժամանակ առ ժամանակ: Փորձեց գլուխը թեքել: Անտանելի ցավը շամփրեց ուղեղն ու ստիպեց այլևս ոչ մի շարժում չանել:
Գլխավերևում հայտնվեց սպիտակ խալաթով մեկը:
- Լիոնա, - ձայնը փափուկ էր` չնայած խիստ տեսքին, - լսում ես ինձ?
- Ուհու:
- Բոլորը վախենում էին, որ էլ գիտակցության չես գա: Գալու դեպքում էլ` չես հիշի ոչինչ: Իսկ ես գիտեի, որ դու ուժեղ ես: Կկարողանաս:
Աղջիկը լռեց:
- Կարողանալու՞ եմ քայլել:
Բժիշկը հայացքը փախցրեց:
- Քեզնից շատ բան է կախված: պետք է ուժեղ լինես ու հավատաս:
- Երկուսն իրար հե՞տ, բժիշկ:
- Լիոնա …
- Կողքս երեխա կար նստած..շեկ մազերով..
- Նրան ոչինչ չի եղել, անգամ քերծվածք չունի: Միակն է, որ ոչ մի վնասվածք չի ստացել: Պահապան հրեշտակ է ունեցել երևի:
Լիոնան փակեց աչքերն ու փորձեց հիշել` ինչ երգ էր լսում վերջին պահին, երբ կնոջ ճիչը խլացրեց ամեն ինչ:
Այդ երգը մաքրել է պետք հեռախոսից:
Պալատում մենակ չէր: Դա հաջորդ օրը հասկացավ: Երկտեղանոց էր:
Մյուս մահճակալին պառկած էր ոտքը կոտրած մի տղա: Նրան այցելած ընկերների խոսակցությունները լսելով` տեղյակ էր ողջ պատմությանը: Շինհրապարակում գործ անելիս երեք մետր բարձրությունից ընկել էր ներքև: Ասում էին` լավ է պրծել:
Մի օր նրա ընկերներից մեկը մոտեցավ իրեն ու բարեհամբույր ժպտալով հարցրեց.
- Պաղպաղակ կուտեք?
- Ինքը քաղցր չի սիրում, - լսեց քիչ հեռվից:
Խորը, հաճելի տեմբրով ձայն էր:
Լիոնան ցավից շուրթերը արյունելու չափ սեղմելով` իրեն ստիպեց նայել ձայնի ուղղությամբ:
Երկրորդ մահճակալին պառկած տղան էր:
Մոխրագույն աչքերը Լիոնային էին նայում անբացատրելի արտահայտությամբ: Տղայի ընկերները լռեցին ու զարմացած նայեցին միմյանց:
- Արամ,- կիսաձայն ասաց նրանցից մեկը, - ո՞վ է քեզ ասել..
- Ոչ ոք, - Արամը ժպտում էր:
Երեկո էր: Այցելության ժամն արդեն ավարտված էր: Խտացող խավարում լսվում էր նրանց կիսաձայն զրույցը:
- Լիոնա, երեկ որ քնած էիր ցերեկը, մի կին եկավ իր փոքրիկ աղջկա հետ: Չուզեցին քեզ արթնացնել: Կինն ասաց, որ դու այդ երեխային փրկել ես: Ավտովթարի ժամանակ:
- Չի բացառվում, - Լիոնայի սիրտը ճմլվեց վթարի հիշողություննից:
- Դու լավ ես լինելու, Լիոնա:
- Ի՞նչ գիտես, Արամ:
- Չգիտեմ: Պարզապես ես այդպես եմ ուզում: Դու այլ տարբերակ չունես:
Աղջիկը լուռ ժպտաց մթությանը:
Դուռը ծեծելուց հետո պալատ մտավ բուժքույրը` գիշերային սրսկումներն անելու համար:
***
Ամառային այգու գունավոր նստարաններից մեկին նստած էին երկու աղջիկ և ոգևորված քննարկում էին այդ օրվա իրենց հանձնած քննության մանրամասները:
Նրանցից մեկի հայացքը սևեռվեց դիմացի նստարանին:
- Լուս, նայի ինչ սիրուն զույգ ա:
Աղջիկն ու տղան առանց իրարից հայացքը կտրելու զրուցում էին: Խոսելու ընթացքում տղան ձեռքը բարձրացրեց և անասելի քնքշությամբ շոյեց աղջկա դեմքը:
- Նար, նայի…երկուսն էլ ձեռնափայտով են, - տխուր ասաց Լուսինեն, - ինչ լավն են բայց..չէ՞..
Նարինեն նայեց զույգին ու ժպտալով լուռ համաձայնեց ընկերուհու հետ:
---Եթե---
Արգելակը քաշեց`մեքենան փոքր-ինչ մայթի վրա բարձրացնելով: Երթուղայինը աղմկոտ մեխվեց մայթին:
Շուռ եկավ դեպի ուղևորները:
- Մեկդ մոտեցեք վարորդին օգնենք, - մի կերպ կարողացավ արտաբերել:
Երթուղայինում լսվում էր երեխայի լացի ձայնը ու վարորդին մեքենայից իջեցնող մարդկանց իրարանցումի աղկմուկը:
***
Ճանապարհային ոստիկանությունն ու բժիշկներն արդեն գնացել էին:
Ծառին հենված կանգնել էր:
- Աղջիկս,- իր հետևում նստած կինն էր, - տղաս եկել է մեքենայով, արի քեզ տուն տանենք, հա՞:
- Շնորհակալ եմ,- ծառից պոկվելով ասաց Լիոնան:
Ստացվեց ոտքի վրա մնալ;
- Ես դեռ աշխատանքի պետք է գնամ:
- Բալիկ ջան, - այս մեկը տղամարդ էր, - ի՞նչ աշխատանք..մեր բոլորի կյանքը փրկեցիր..գոնե տուն գնա..
Լիոնան կապը ոչ մի կերպ չհասկացավ ու բարեհամբույր ժպտաց:
- Ես լավ եմ, մի մտածեք:
***
Քաղաքն արթնանում էր: Լիոնան քայլում էր ու վայելում յուրաքանչյուր իր շունչը: Քայլում էր ու ժպտում: Զանգեց գրասենյակ ու զգուշացրեց, որ մեկ ժամ ուշանալու է:
- Ինչու՞, - քարտուղարուհու ձայնը դժգոհ էր: Ինչպես միշտ:
- “Ավարիայի տակ” եմ ընկել, - ժպտալով ասաց ու անջատեց հեռախոսը:
Իր սիրած փողոցներից մեկով քայլելիս` հայտնվեց նոր կառուցվող շենքի շինարարության խլացուցիչ աղմուկի մեջ:
Նայեց շենքին` փորձելով հասկանալ, թե ինչի համար է կառուցվում: Հերթական խանութն է լինելու թե՞ ռեստորանը…
Երկաթե բարձր կոնստրուկցիայի վրա կանգնած երիտասարդը փորձեց օդում բռնել գործընկերոջ նետած ինչ-որ անհասկանալի գործիք, և հաշվարկներում, ըստ երևույթին, սխալվելով, կորցրեց մարմնի հավասարակշռությունն ու ընկավ:
Լիոնային թվաց, թե ֆիլմի դանդաղեցրած կադր է նայում: Սարսափից լայն բացված աչքերով մոտեցավ ընկածին ու դողացող մատներով հավաքեց շտապօգնության համարը:
Ընկածին վազելով մոտեցան մնացած բանվորները:
- Արամ..Արամ ձեն հանի..խոսա..
Լիոնան ինքն էլ չհասկացավ`ինչպես հայտնվեց շտապօգնության մեքենայում, Արամի ձեռքը բռնած: “Ով եք” հարցին ներկայացել էր ու պատասխանել էր` ընկերուհին:
Տղան կյանքի համար վտանգավոր վնասվածք չէր ստացել: Ինչ-որ հրաշքով ոտքն էր միայն կոտրել: Բժիշկներն ասացին, որ նա շուտով գիտակցության կգա:
Լիոնան դուրս եկավ հիվանդանոցից և մտքերին տրված սկսեց քայլել: Փողոցն անցնելիս մտածում էր, որ այդ օրը չափազանց շատ էր լեցուն իրադարձություններով:
Ուշքի եկավ մեքենայի շչակի խլացնող, սուր ձայնից…
***
Արամն ուշքի եկավ հաջորդ օրը:
Մայրը նստած էր կողքին: Տղայի կոտրած ոտքի հետ կապված ողջ ասելիքն ասելուց հետո փսփսոցով սկսեց պատմել պալատի մյուս մահճակալին պառկած աղջկա մասին, որը նախորդ օրը հենց հիվանդանոցի դիմաց “ավարիայի տակ” էր ընկել:
- Անունը Լիոնա է, - Արամը չհարցրեց: Ասաց:
- Ի՞նչ գիտես, բալա, -մայրն ապշած էր:
Արամը նայեց մորն ու ժպտաց:
- Չգիտեմ, մամ:
***
Ամառ էր: