PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : ՑԵՌՆ. միջուկային ֆիզիկա, Տիեզերքի ուսումնասիրություններ



Հայկօ
16.01.2009, 03:05
Ճամփորդություն դեպի ատոմի սիրտը

«Երևակայությունն ավելի կարևոր է, քան գիտելիքը»:

Սրանք հայտի ֆիզիկոս Ալբերտ Էյնշտեյնի խոսքերն են, ով նաև ավելացրել է. «Գիտելիքը սահմանափակ է, իսկ երևակայությունն ընդգրկում է ամբողջ Տիեզերքը»:

Եթե ուզում եք թափանցել ատոմի խորքերն ու բացահայտել այդ աշխարհի թաքնված գաղտնիքները, աշխարհի ողջ գիտելիքներին տիրապետելն անգամ բավական չէ: Նախ և առաջ հարկավոր է առաջնորդվել երևակայությամբ, քանի որ մեզ ծանոթ բազմաթիվ օրենքներ ենթատոմային աշխարհում դադարում են գործելուց: Ճիշտ այնպես, ինչպես, օրինակ, «Ալիսը հրաշքների աշխարհում» գրքում, այս նոր աշխարհը կարծես թե ծանոթ է, սակայն հաճախ՝ անհասկանալի է ու տարօրինակ: Այստեղ փոխվում են չափանիշերը, կերպարանափոխվում է նյութը: Ամեն ինչ նոր է՝ երկվորյակ-մասնիկներից սկսած մինչև հանելուկային նոր չափումները:

Բնությունը հաճախ է մեծագույն անակնկալներ մատուցում մեզ, այնպես որ՝ պատրաստվեք անսպասելի շրջադարձերի ու զարմանալի բացահայտումների: Նախկինում շատերն են երազել ու առաջարկել բազում ապշեցուցիչ տեսություններ ու խենթ գաղափարներ: Այդ տեսություններից ոմանք կարողացել են դիմանալ ժամանակի փորձությանն ու հաղթել ականավոր քննադատնների մի ամբողջ բանակի, մյուսները դեռ սպասում են իրենց ապացույցին:

Ինչ-որ մի օր, ինչ-որ մի տեղ ինչ-որ մեկը կարող է գտնել այս անլուծելի թվացող հանելուկների պատասխանները և նույնիսկ ամբողջական գլուխներ ավելացնել գիտության հավերժ անավարտ գրքի մեջ:

Տիեզերքի բաղադրատոմսը

Վերցրեք մեկ հսկայական պայթյուն՝ ստեղծելու համար լիքը աստղափոշի ու ահռելի ջերմություն: Գրեթե մեկ հավերժություն խառնեք դրանք մարմանդ տիեզերական միկրոճառագայթման ֆոնի վրա: Թողեք, որ բաղադրիչները թանձրանան ու սառչեն, ապա մատուցեք սառը վիճակում՝ համեմված փոքրիկ կենդանի օրգանիզմներով՝ 13.7 միլիարդ տարի հետո:

Հասկանալու համար, թե որոնք են եղել Տիեզերքի նախնական բաղադրիչներն ու «պատրաստման պայմանները», ատոմային ֆիզիկոսները պետք է համտեսեն այդ «ուտեստն» ու փորձեն քայլ առ քայլ պատկերացել Տիեզերքի ստեղծումը: Այդ անսահման լաբիրինթոսում ինչ-որ տեղ՝ ծածկագրված հուշումների հետևում, թաքնված է Տիեզերքի բաղադրատոմսը: Հարկավոր է միայն կարողանալ տեսնել ու վերծանել այն:

Խառնել մարմանդ կրակի վրա

Տարածություն, ժամանակ, նյութ… Այս ամենն առաջացել է ավելի քան 13.7 միլիարդ տարի առաջ՝ անասելիորեն հզոր Մեծ պայթյունի այդյունքում: Ապա՝ մի քանի կարճ ակնթարթ հետո, ծայրահեղ տաք ու խիտ Տիեզերքը սկսեց սառչել, և ստեղծվեցին բավարար պայմաններ՝ որպեսզի առաջանան նյութի հիմնաքարերը, մասնավորապես՝ քվարներն ու էլեկտրոնները, որոնցից էլ կազմված ենք մենք բոլորս: Այնուհետև՝ միլիոներորդական վայրկյաններ անց, քվարկները միաձուլվեցին՝ դառնալով պրոտոններ ու նեյտրոններ, որոնք էլ, իրենց հերթին, հաջորդ երեք րոպեների ընթացքում միացան՝ ստեղծելով ատոմների միջուկները:

Դրանից հետո, մինչ Տիեզերքը շարունակում էր ընդարձակվել ու սառչել, իրադարձությունները սկսեցին ավելի ու ավելի դանդաղ զարգանալ: Պահանջվեց ավելի քան 380.000 տարի, որպեսզի էլեկտրոններն ընկնեն միջուկների ուղեծրի մեջ՝ ստեղծելով առաջին ատոմները: Դրանք հիմնականում ջրածին ու հելիում էին, որոնք մինչև այսօր էլ համարվում են Տիեզերքի ամենատարածված տարրերը:

Մոտ 1.6 միլիոն տարի հետո, երբ գազային ամպերը սկսեցին ձևափոխվել՝ ծնունդ տալով աստղերին ու գալակտիկաներին, բացահայտվեց գրավիտացիան: Այդ ժամանակներից ի վեր առավել ծանր ատոմները, մասնավորապես՝ ածխածինը, թթվածինն ու երկաթը, որոնցից կազմված ենք մենք բոլորս, անդադար «եռում» են աստղերի սրտում և միախառնվում են մնացած Տիեզերքին ամեն անգամ, երբ որևէ աստղ կուրացուցիչ հրավառությամբ ավարտում է իր կյանքը՝ դառնալով սուպերնովա:

Առեղծվածային բաղադրիչներ

Կարծես թե՝ մինչև այստեղ ամեն ինչ պարզ է, բայց… Դեռ մնում է մի փոքրիկ խանգարող հանգամանք. տիեզերագիտական ու աստղաֆիզիկական տարբեր դիտարկումները ցույց են տվել, որ վերոհիշյալ ամեն ինչ ճիշտ է Տիեզերքի լոկ մի չնչին մասի՝ 4 տոկոսի համար: Այլ կերպ ասած՝ Տիեզերքի բուն էությունը ոչ այնքան տեսանելի նյութն է՝ մոլորակներն ու գալակտիկաները, այլ դրանք շրջապատող անծայրածիր դատարկությունը:

Տիեզերքի մեծամասնությունը կազմում են անտեսանելի բաղադրիչները, որ հայտնի են որպես «խավար նյութ» (26%) և «խավար էներգիա» (70%): Դրանք որևէ էլեկտրոմագնիսական ճառագայթներ չեն արձակում (այդպիսի ճառագայթում է, օրինակ, լույսը), այդ իսկ պատճառով դրանց գոյության մասին կարելի է դատել միայն ըստ իրենց թողած գրավիտացիոն ազդեցության: Դրանց բնույթն ու Տիեզերքի զարգացման մեջ խաղացած դերը գաղտնիք են մնում, սակայն այդ խավարի գրկում թաքնված են դեռևս անհայտ ֆիզիկայի հրաշքներն ու հանելուկները, որոնք չեն տեղավորվում Տիեզերքի ընդունված Ստանդարտ մոդելի սահմաններում:

Ստանդարտ փաթեթ

Անցած դարի ընթացքում հազարավոր ֆիզիկոսների հայտնագործությունների ու առաջարկած տեսությունների շնորհիվ գիտության հայացքը կարողացել է խորապես թափանցել տիեզերական նյութի կառուցվածքի գաղտնիքների մեջ. պարզվում է, որ Տիեզերքը կառուցված է հիմնային մասնիկներ կոչվող տասներկու առանցքային բաղադրիչներից, որոնց վրա իշխում են չորս հիմնային ուժերը։ Ստանդարտ մոդելը մեր պատկերացումների ու գիտելիքների ամբողջությունն է այն մասին, թե ինչպես են այդ տասներկու մասնիկներն ու չորս հիմնային ուժերից երեքը կապված իրար հետ։ Այն մշակվել է անցած դարի վաղ յոթանասունականներում և թույլ է տվել հաջողությամբ մեկնաբանել գիտափորձերի արդյունքում ստացված բազմաթիվ տվյալներ, ինչպես նաև ճշգրտորեն կանխատեսել է այդ ժամանակ դերևս անհայտ շատ ու շատ երևույթներ։ Ժամանակի ընթացքում, շատ գիտնականների անցկացրած բազում գիտափորձերից հետո, Ստանդարտ մոդելն ընդունվեց որպես ամուր գիտական հիմքեր ունեցող տեսություն։

Նյութի մասնիկները

Մեզ շրջապատող ամեն ինչ կառուցված է նյութի մասնիկներից, որոնք բաժանվում են քվարկներ ու լեպտոններ կոչվող երկու ընտանիքների։

Յուրաքանչյուր խումբը ներառում է վեց մասնիկ, որոնք, իրենց հերթին, բաժանվում են զույգերի կամ «սերունդների»։ Ամենաթեթև ու ամենակայուն մասնիկները կազմում են առաջին սերունդը, իսկ առավել ծանր ու անկայուն մասնիկները պատկանում են երկրորդ ու երրորդ սերնդին։ Տիեզերքի կայուն նյութն ամբողջովին կառուցված է առաջին սերնդի մասնիկներից, քանի որ մյուս՝ ծանր մասնիկները շատ արագ քայքայվում են՝ փոխակերպվելու համար կայուն մասնիկների։

Վեց քվարկները զույգ առ զույգ բաժանված են երեք սերնդների. դրանքն են՝ առաջին սերնդին պատկանող «բարձր քվարկն» ու «ցածր քվարկը», որոնց հետևում են «հմայքի քվարկն» ու «տարօրինակ քվարկը», ապա՝ «վերին քվարկն» ու «ստորին քվարկը»։ Վեց լեպտոնները նմանապես բաժանված են երեք սերնդների. «էլեկտրոն» և «էլեկտրոն-նեյտրինո», «մյուոն» և «մյուոն-նեյտրինո», «տաու» և «տաու-նեյտրինո»։ Էլեկտրոնը, մյուոնը և տաուն ունեն էլեկտրական լիցք ու կշիռ, մինչդեռ նեյտրինոները չեզոք են ու խիստ փոքր կշիռ ունեն։

Ուժեր և կրող մասնիկներ

Տիեզերքում գործում են չորս հիմնային ուժեր. ուժեղ ուժը, թույլ ուժը, էլեկտրամագնիսական ուժը և գրավիտացիոն ուժը։ Այս ուժերն ունեն ազդեցության տարբեր ոլորտներ և տարբեր հզորություններ։ Գրավիտացիան, օրինակ, ամենաթույլն է, սակայն գործում է անսահմանափակ տարածության մեջ։ Էլեկտրամագնիսական ուժի ազդեցության հեռավորությունն էլ է անսահմանափակ, բայց այն շատ ավելի ուժեղ է, քան գրավիտացիան։ Իսկ ուժեղ և թույլ ուժերն արդյունավետ են միայն շատ փոքր հեռավորությունների դեպքում և գործում են միայն ենթատոմային մասնիկների մակարդակում։ Չնայած իր անվանը՝ թույլ ուժը շատ ավելի ուժեղ է, քան գրավիտացիան, սակայն թույլ է մյուս երեք ուժերից։ Եվ, ի վերջո, ուժեղ ուժը բոլոր չորսից ամենահզորն է։

Մենք արդեն գիտենք, որ չորս հիմնային ուժերից երեքը պայմանավորված են այսպես կոչված կրող մասնիկներով, որոնք պատկանում են բոզոնների մեծ ընտանիքին։ Նյութի մասնիկները, բոզոններ փոխանակելով, իրար են փոխանցում որոշ քանակությամբ էներգիա։ Յուրաքանչյուր հիմնային ուժ ունի իր համապատասխան բոզոնը. ուժեղ ուժը «տեղափոխվում» է գլյուոնի միջոցով, էլեկտրամագնիսական ուժը՝ ֆոտոնի, իսկ W և Z բոզոնները պատասխանատու են թույլ ուժի համար։ Գրավիտացիայի կրող մասնիկը, չնայած դեռ հայտնաբերված չէ, պետք է, որ «գրավիտոնը» լինի։

Ստանդարտ մոդելը ներառում է էլեկտրամագնիսական, ուժեղ ու թույլ ուժերը և խիստ ավարտուն ու մանրամասն կերպով բացատրում է, թե ինչպես են այս ուժերն ազդում նյութի բոլոր մասնիկների վրա։ Այնուամենայնիվ՝ մեր ամենօրյա կյանքում ամենատարածված ու ծանոթ ուժը՝ գրավիտացիան, ստանդարտ մոդելի մեջ չի մտնում։ Պարզվեց, որ Ստանդարտ մոդելի շրջանակներում այն տեղավորելը մի քիչ բարդ գործ է։ Միկրոաշխարհը նկարագրող քվանտային տեսությունն ու մակրոաշխարհը նկարագրող հարաբերականության տեսությունը ասես երկու խռոված երեխաներ լինեն, որոնք իրար հետ լեզու չեն գտնում։ Մինչ այսօր ոչ ոքի դեռ չի հաջողվել այդ երկու տեսությունները մաթեմատիկորեն համապատասխանեցել իրար Ստանդարտ մոդելի շրջանակներում։ Բայց, ի երջանկություն ֆիզիկոսների, ենթատոմային մասնիկների մակարդակում գրավիտացիայի ազդեցությունն այնքան թույլ է, որ այն կարելի է անտեսել։ Գրավիտացիոն էֆեկտը գերիշխում է միայն ու միայն նյութի մեծ կուտակումների դեպքում, ինչպիսին ենք, օրինակ, մենք կամ մոլորակները։ Այդ իսկ պատճառով էլ Ստանդարտ մոդելը դեռ շատ լավ գործում է, չնայած որ չի ներառում չորս հիմնային ուժերից մեկը։

Կարծես թե ամեն ինչ լավ է…

…բայց ֆիզիկոսները դեռ շատ խնդիրներ ունեն լուծելու։ Չնայած որ Ստանդարտ մոդելն այսօր ենթատոմային աշխարհի մեր ունեցած լավագույն նկարագրությունն է, այն չի կարողանում բացատրել ամբողջ Տիեզերքի պատկերը։ Չէ՞ որ այն բացառում է չորս հիմնային ուժերից մեկը՝ գրավիտացիան։ Նյուտոնը շատ կվիրավորվեր։ Ուրիշ կարևոր հարցեր էլ կան, որոնց պատասխանը Ստանդարտ մոդելը չունի. օրինակ՝ թե ինչ է խավար նյութը, ուր է անհետացել կորած հականյութը և այլն։

Եվ, վերջապես, Ստանդարտ մոդելը մեծապես հիմնված է Հիգգսի բոզոնի վրա՝ մասնիկ, որի գոյությունը դեռևս ոչ մի գիտափորձով հնարավոր չի եղել ապացուցել։ Այժմ մի իսկական որս է ընթանում՝ գտնելու համար Հիգգսի բոզոնը, որը համարվում է մասնիկների կշռի բանալին։ Դրա հայտնագործումը հսկայական քայլ կլինի մասնիկների ֆիզիկայի համար, չնայած որ դա էլ չի դառնա գիտության գրքի ամփոփիչ գլուխը։

Այսպիսով, անկախ այն բանից, որ Ստանդարտ մոդելը հրաշալիորեն նկարագրում է իրեն առնչվող երևույթները, այն մնում է թերի ու անկատար։ Գուցե այն ընդամենը մեծ խճանկարի մի դետա՞լն է: Հաշվի առնենք, որ կարող է լինել միանգամայն նոր մի ֆիզիկա, որ դեռ թաքնված է ենթատոմային աշխարհի խորքերում կամ Տիեզերքի հեռավոր անկյուններում։ «Մեծ հադրոնային կոլայդերով» կատարվող նոր գիտափորձերն անկասկած կօգնեն գտնել այդ խճանկարի անհայտ դետալներից մի քանիսը։

Հայկօ
16.01.2009, 03:08
Դեպի գերուժը

Տիեզերքի մեխանիզմների մասին մեր պատկերացումները հաճախ առաջընթաց են ապրում այն ժամանակ, երբ մեզ հաջողվում է կապեր գտնել այնպիսի երևույթների միջև, որոնք առաջին հայացքից իրար հետ որևէ առնչություն չունեն։ Այսպես՝ օրինակ՝ 1980-ականներին Ջեյմս Կլերկ Մաքսվելը ընդհանրություններ նկատեց էլեկտրական ու մագնիսական ուժերի միջև, ինչը նրան հետագայում թույլ տվեց զարգացնել իր միասնական էլեկտրոմագնիսական ուժի բեկումնային տեսությունը։ Մեկ հարյուրամյակ անց գրանցվեց մեկ այլ նման ճեղքում. տեսաբանները սկսեցին կապեր նշմարել մեր առօրյա կյանքում ամենուր հանդիպող էլեկտրոմագնիսական ուժի և ատոմների խորքերում թաքնվող թույլ ուժի միջև։ Այս տեսությունը ապացուցվեց նախ, այսպես կոչված, Գարգամելի գիտափորձի արդյունքում և ապա՝ 1983թ-ին, W և Z մասնիկների (էլեկտրոթույլ ուժի կրողների) հայտնամբերմամբ, ինչն, ի թիվս այլոց, պսակվեց Նոբելյան մրցանակով։ Հարկ է նշել սակայն, որ էլեկտրոմագնիսական և թույլ ուժերը սկսում են նույն կերպ գործել միայն ու միայն էներգիայի շատ մեծ խտացման պայմաններում, որ գրանցվում է ՑԵՌՆ-ի կամ այլ լաբորատորիաների արագացուցիչներում մասնիկների բախման ժամանակ։

Հարց է առաջանում. արդյո՞ք էներգիայի ավելի մեծ խտացման դեպքում մյուս ուժերն էլ կդառնան նույնը։ Փորձերն արդեն իսկ ցույց են տալիս, որ էներգիայի աճմանը զուգընթաց ուժեղ ուժի ազդեցությունը սկսում է աստիճանաբար թուլանալ։ Սա հավանաբար նշանակում է, որ էներգիայի աներևակայելիորեն մեծ խտության դեպքում էլեկտրոմագնիսական, թույլ և ուժեղ ուժերը, թերևս, իրարից չեն տարբերվի։ Քննարկվող էներգիան առնվազն հազարավոր միլիոններ անգամ ավելի մեծ է, քան այն խտությունը, որ այսօր գիտնականները կարողանում են ստանալ արագացուցիչներում, սակայն այդպիսի պայմաններ, ըստ ամենայնի, Տիեզերքում գոյություն են ունեցել Մեծ պայթյունից անմիջապես հետո (10-34 վայրկյան անց)։ Շարունակելով տրամաբանության նույն ընթացքը՝ տեսաբաններն անգամ դիտարկում են, որ է՛լի ավելի մեծ էներգիայի դեպքում գրավիտացիան էլ կմիանա մյուս երեք ուժերին՝ այսպիսով բնության բոլոր չորս ուժերը միավորելով մեկ «գերուժի» մեջ։

Գերմասնիկներ

Չնայած այսօր մենք դեռ չենք կարող էներգիայի բավականաչափ մեծ խտություն ստանալ՝ այս տեսություններն անմիջականորեն ստուգելու համար, այնուամենայնիվ՝ հնարավոր է ձգտել հասկանալ այդ «մեծ նույնացման» հետևանքերը՝ ստեղծելով շատ ավելի փոքր էներգիայի խտացում, օրինակ, Մեծ հադրոնային կոլայդերում։ Այժմ շատ տարածված է այդ նույնացմանն առնչվող մի գաղափար, որ կոչվում է սուպերսիմետրիա կամ կրճատ՝ ՍՈՒՍԻ։ ՍՈՒՍԻ-ն ենթադրում է, որ նյութը և ուժերը սիմետրիկ են, և կանխագուշակում է, որ յուրաքանչյուր արդեն հայտնի մասնիկ ունի իր «սուպերսիմետրիկ» զույգը։ Եթե այս տեսությունը ճիշտ է, ապա այդ սուպերսիմետրիկ մասնիկները պետք է ի հայտ գան Մեծ հադրոնային կոլայդերի փորձարկումների ժամանակ։

Կորուսյալ Հիգգսը

Եվ այսպես, 70-ականներին ֆիզիկոսները հայտնաբերեցին, որ չորս հիմնարար ուժերից երկուսը՝ թույլ ուժն ու էլեկտրոմագնիսական ուժը, նույն բնույթն ունեն։ Մասնիկների ֆիզիկայում այս հսկայական առաջընթացը թույլ տվեց այս երկու ուժերը միավորել Ստանդարտ մոդելի հիմքը կազմող տեսության մեջ։ Պարզ դարձավ, որ էլեկտրականությունը, մագնիսականությունը, լույսը և ռադիոակտիվության որոշ տեսակները միևնույն ուժի տարբեր արտահայտություններն են։ Այդ ուժը, տրամաբանորեն, անվանվեց էլեկտրաթույլ ուժ։ Սակայն որպեսզի այդ միավորումը տեսության սահմաններում մաթեմատիկորեն ապացուցվեր ու աշխատեր, պահանջվում էր, որպեսզի էլեկտրաթույլ ուժը կրող մասնիկները կշիռ չունենան։ Իսկ մենք արդեն գիտափորձերով պարզել էինք, որ դա այդպես չէ։ Եվ ֆիզիկոսներ Պետեր Հիգգսը, Ռոբերտ Բրուտը և Ֆրանսուա Էնգլերը առաջարկեցին այս հանելուկի իրենց լուծումը։

Նրանք առաջ քաշեցին մի տեսություն, ըստ որի՝ Մեծ պայթյունից անմիջապես հետո ոչ մի մասնիկ դեռ կշիռ չուներ։ Ապա, երբ Տիեզերքը սկսում է սառչել և ջերմաստիճանն իջնում է մի որոշակի շեմից ներքև, առաջանում է մի անտեսանելի ուժային դաշտ՝ «Հիգգսի դաշտը» և, միաժամանակ, դաշտին հարակից ձևավորվում են «Հիգգսի բոզոնները»։ Դաշտը տարածվում է ողջ Տիեզերքով մեկ, և այդ դաշտի հետ առնչվող բոլոր մասնիկները Հիգգսի բոզոնի միջոցով կշիռ են ձեռք բերում։ Ինչքան շատ է որևէ մասնիկ փոխազդում Հիգգսի բոզոնների հետ, այնքան ծանր է դառնում, և ընդհակառակը՝ Հիգգսի դաշտի հետ փոխազդեցություն չունեցած մասնիկները մնում են առանց կշռի։

Այս գաղափարում առաջարկված լուծումը բավարար էր և չէր հակասում արդեն ընդունված տեսություններին և երևույթներին։ Բայց խնդիրն այն էր, որ ոչ ոք երբեք որևէ գիտափորձի ժամանակ չէր տեսել Հիգգսի բոզոնները՝ տեսությունը գործնականում ապացուցելու համար։ Այս առեղծվածային մասնիկի հայտնաբերումը նախ և առաջ թույլ կտա հասկանալ, թե ինչու՞ մասնիկները որոշակի կշիռ ունեն, և ապա՝ մեծապես կնպաստի ֆիզիկայի զարգացմանը։ Կա և մեկ տեխնիկական բնույթի խնդիր. մենք չգիտենք հենց իր՝ Հիգգսի բոզոնի կշիռը, ինչն էլ ավելի է դժվարացնում դրա որոնումները։ Ֆիզիկոսները ստիպված են սիստեմատիկորեն հետազոտել մի շարք մասնիկներ, որոնք գտնվում են որոշակի կշռի տիրույթում, որտեղ, ըստ որոշ ենթադրությունների, պետք է որ լինի նաև այդ մասնիկը։ Հենց այդ՝ դեռևս չհետազոտված տիրույթի ուսումնասիրությամբ էլ զբաղվելու է Մեծ հադրոնային կոլայդերը՝ փորձելով ապացուցել Հիգգսի բոզոնի գոյությունը։ Իսկ եթե, այնուամենայնիվ, այն չհայտնաբերվի, ապա ֆիզիկոսների առջև կբացվի գործունեության մի նոր ու լայն ասպարեզ՝ մշակելու համար մասնիկների կշռի ծագումը բացատրող մի նոր տեսություն։

Հայկօ
16.01.2009, 03:10
Հականյութ որոնելիս

Կորել է հականյութ։ Ոչ թե ՑԵՌՆ-ից, այլ Տիեզերքից։ Ամեն ինչ վկայում է դրա մասին։ Նյութն ու հականյութը նույն կշիռն ունեն, բայց հակառակ էլեկտրական լիցքերը։ Նյութի յուրաքանչյուր մասնիկ ունի իր համապատասխան հակամասնիկը. օրինակ՝ բացասական լիքավորված էլեկտրոնի հակամասնիկն է դրական լիցքավորված պոզիտրոնը։ Երբ մասնիկն ու իր հակամասնիկը հանդիպում են, երկուսն էլ ակնթարթորեն անհետանում են լույսի մի պայծառ բռնկման մեջ. նրանց կշիռը աննիհիլացման արդյունքում վերածում է էներգիայի։

Խոսում են փաստերը

«Հականյութի գործը» բացել է ֆիզիկոս Պոլ Դիրակը՝ 1928 թվին։ Նա զարգացնում էր մի տեսություն՝ փորձելով համակցել Էյնշտեյնի հարաբերականության հատուկ տեսությունն ու քվանտային մեխանիկան՝ առավել ամբողջական կերպով տալու համար էլեկտրոնների փոխազդեցության պատկերը։ Պարզվեց, որ Դիրակի ստացած առանցքային հավասարումը երկու լուծում ունի, որոնցից մեկը համապատասխանում էր էլեկտրոնին, իսկ մյուսը նկարագրում էր ինչ-որ մի դրական լիցքավորված մասնիկ (իրականում դա պոզիտրոնն էր)։ Ապա՝ 1932-ին, գիտնականները գործնականորեն ապացուցեցին տեսությունը՝ տիեզերական ճառագայթման մեջ հայտնաբելով պոզիտրոնը։

Արդեն հիսուն տարի է, ինչ տարբեր լաբորատորիաներում, օրինակ՝ ՑԵՌՆ-ում, կանոնավոր կերպով հակամասնիկներ են ստանում, իսկ 1995-ին ՑԵՌՆ-ը դարձավ աշխարհի առաջին լաբորատորիան, որտեղ արհեստական կերպով ստեղծվեցին հակաատոմներ։ Սակայն դեռևս ոչ ոք չի կարողացել հականյութ ստեղծել՝ չստանալով նաև դրան համապատասխան նյութի մասնիկները։ Այս նույն սկզբունքը պետք է որ գործած լինի Տիեզերքի ծննդի ժամանակ. կարելի է պնդել, Մեծ պայթյունից առաջացել են հավասար քանակությամբ նյութ և հականյութ։

Այնուամենայնիվ…

Սակայն եթե նյութն ու հականյութն իրար աննիհիլացնում են, իսկ մենք և մեզ շրջապատող ամեն ինչ նյութից ենք կառուցված, ապա ինչու՞ մենք դեռ գոյութուն ունենք։ Այս հարցը գլուխ է բարձրացնում, որովհետև մենք ապրում ենք մի Տիեզերքում, որը միայն նյութից է բաղկացած։ Փաստորեն՝ նյութն ու հականյութն իրար լիովին չե՞ն ոչնչացրել Մեծ պայթյունի ժամանակ։ Իսկ գուցե հականյութը դեռ ինչ-որ տեղ գոյությու՞ն ունի։ Հակառակ դեպքում այն ու՞ր է կորել, և ի՞նչ է պատահել դրա հետ ամենասկզբում։

Նման հարցերը հանգեցրել են բազմաթիվ ապշեցուցիչ տեսությունների՝ սկսած բնության որոշ օրենքների հերքումից մինչև ինչ-որ տեղ մի ամբողջ Հակատիեզերքի գոյությունը։ Այժմ հարկավոր է ուսումնասիրել թե՛ նյութի մասնիկները և թե՛ իրենց հակազույգերը և վերծանել ստացված արդյունքները՝ լույս սփռելու համար հականյութի հանելուկային անհետացման վրա, ինչպես նաև ընդհանրապես ավելի շատ բան իմանալու համար այդ տարօրինակ մասնիկների մասին։ Գիտական աշխարհի Շերլոկ Հոլմսերը այսուհետ պիտի ձեռնամուխ լինեն տքնաջան ու մանրակրկիտ հետախուզական աշխատանքի՝ հայտնաբերելու համար Տիեզերքի՝ բառացիորեն «տարրական» տրամաբանությունը…

Նախնական Տիեզերքը

Մեծ պայթյունից հետո անցած 13.7 միլիարդ տարիների ընթացքում Տիեզերքը շատ է փոխվել, սակայն այսօր գոյություն ունեցող ամեն ինչի (միկրոբներից մինչև գալակտիկաներ) հիմնական բաղադրիչները կամ աղյուսները ծագել են առաջին մեկ միլիոներորդական վայրկյանի ժամանակ և անփոփոխ են մինչ այժմ։ Հենց այդ առաջին ակնթարթների ժամանակ էր, որ հիմնային քվարկները միացան ու կապվեցին իրար՝ ստեղծելով պրոտոններն ու նեյտրոնները, որոնցից էլ, իրենց հերթին, առաջացան ատոմները։ Այդ քվարկները մինչև հիմա այնտեղ են՝ ատոմների խորքերում։ Դրանց իրար են սոսնձում գլյուոնները՝ ուժեղ ուժի կրող մասնիկները։ Այդ ուժն այնքան հզոր է, որ դեռևս ոչ մի գիտափորձի ժամանակ չի հաջողվել պրոտոններից կամ ցանակցած այլ բաղադրյալ մասնիկներից քվարկներ կամ գլյուոններ դուրս կորզել։

Աշխարհի ամենահին սուպը

Եկեք սակայն մի պահ ենթադրենք, որ հնարավոր է հետ շրջել այս գործընթացը։ Ըստ ուժեղ փոխազդեցության ժամանակակից տեսության՝ շատ մեծ ջերմաստիճանի ու խտության ժամանակ քվարկներն ու գլյուոններն այլևս իրար միացած չեն մնում բաղադրյալ մասնիկների մեջ։ Նման պայմաններում դրանք պետք է որ կարողանան ազատորեն տեղաշարժվել՝ կազմելով նյութի մի նոր ագրեգատային վիճակ, որ կոչվում է «քվարկ-գլյուոնային պլազմա»։

Նյութի այդպիսի փոխակերպումը տեղի է ունենում, երբ ջերմաստիճանը հասնում է երկու միլիարդ աստիճանի, ինչը 100 000 անգամ ավելի բարձր է, քան Արեգակի միջուկում է։ Մեծ պայթյունից հետո առաջին մի քանի միլիոներորդական վայրկյանների ընթացքում ջերմաստիճանը, անշուշտ, դրանից բարձր է եղել, այսինքն՝ ամբողջ Տիեզերքը եղել է քվարկ-գլյուոնային պլազմայի վիճակում. այլ կերպ ասած՝ նմանվել է քվարկներից ու գլյուոններից եփված մի տաք, թանձր սուպի։ Ապա ջերմաստիճանն իջել է մի որոշակի շեմից ներքև, և այդ սուպը սառչել է՝ ստեղծելով բաղադրյալ մասնիկերը, մասնավորապես՝ ատոմների բաղադրիչները։

2000 թվին ՑԵՌՆ-ի SPS-ում (Սուպեր պրոտոնային սինխրոտրոն) կատարված փորձերը թույլ տվեցին հայտնագործել քվարկ-գլյուոնային պլազմայի գոյության առաջին՝ շատ խոստումնալից նշանները։ Հաջորդ մեծ քայլը պիտի դառնա Մեծ հադրոնային կոլայդերը և, մասնավորապես, ALICE կոչվող գիտափորձը։

Հայկօ
16.01.2009, 03:11
Տիեզերքի մթին գաղտնիքները

Թերևս՝ բնական է, որ մենք այնքան էլ շատ բան չգիտենք Տիեզերքի ծննդի մասին. վերջիվերջո՝ մենք այդ պահին այնտեղ չենք եղել։ Սակայն, ճիշտն ասած, մենք այսօրվա Տիեզերքի մասին նույնպես չափազանց քիչ գիտենք։ Զարմանալի է, բայց աստղագետներն ու ֆիզիկոսները բացահայտել են, որ այն ամենը, ինչ մենք հիմա տեսնում ենք Տիեզերքում՝ մոլորակները, աստղերը, գալակտիկաները, կազմում են ողջ Տիեզերքի լոկ 4%-ը։ Ինչ-որ իմաստով՝ Տիեզերքը ոչ այնքան տեսանելի նյութն է, այլ այն շրջապատող դատարկությունը։

Տիեզերագիտական և աստղաֆիզակական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ Տիեզերքի մեծագույն մասը կազմված է ինչ-որ անտեսանելի նյութերից, որոնք էլեկտրամագնիսական ճառագայթներ չեն արձակում. այլ կերպ ասած՝ անհնար է աստղադիտակներով կամ նման այլ սարքավորումներով դրանց ուղղակիորեն տեսնել։ Մենք կարող ենք դրանք նկատել միայն ու միայն իրենց գրավիտացիոն՝ ձգողական էֆեկտի շնորհիվ, ինչը, բնականաբար, խիստ դժվարացնում է ցանկացած ուսումնասիրություն։ Այդ խորհրդավոր նյութերը կոչվում են «խավար նյութ» և «խավար էներգիա»։ Հանելուկ է, թե ինչ են դրանք և ինչ դեր են խաղացել Տիեզերգի ձևավորման գործում, սակայն այս խորհրդավոր գաղտնիքն իր մեջ մեծագույն հնարավորություններ է պարփակում՝ ֆիզիկան զարգացնելու և Ստանդարտ մոդելի սահմաններից դուրս գալու համար։

Խավար նյութը

Խավար նյութը կազմում է Տիեզերքի մոտ 26%-ը։ Դրա գոյության առաջին ապացույցները ստացվեցին 1933թ-ին, երբ աստղագիտական դիտարկումներն ու հաշվարկները ցույց տվեցին, որ Տիեզերքում շատ ավելի շատ «բաներ» պիտի լինեն, քան աստղադիտակներն են ցույց տալիս։

Գիտնականներն այսօր հավատում են, որ խավար նյութի գրավիտացիոն էֆեկտը ստիպում է սպասվածից ավելի արագ պտտվել գալակտիկաներին և որ այն կորացնում է իր հետևում եղած տիեզերական մարմինների լույսը։ Այս նշված էֆեկտների չափումները ցույց են տալիս, որ խավար նյութ գոյություն ունի։ Կարելի է նույնիսկ օգտվել այդ արդյունքներից և պարզել խավար նյութի խտությունը, չնայած որ մենք չենք կարող ուղղակիորեն զննել այն։

Սակայն ի՞նչ է իրականում խավար նյութը։ Ըստ մի գաղափարի՝ հնարավոր է, որ այն պարունակում է «սուպերսիմետրիկ» մասնիկներ (Ստանդարտ մոդելի սահմաններում արդեն հայտնի մասնիկների ենթադրվող զույգերը)։ Մեծ հադրոնային Կոլայդերի գիտափորձերը մեզ գուցե մի քայլ էլ կմոտեցնեն դրանց հայտնաբերմանը։

Խավար էներգիան

Խավար էներգիան կազմում է Տիեզերքի մոտ 70%-ը և, կարծես թե, կապված է տիեզերական վակուումի՝ դատարկության հետ։ Այն համասեռ կերպով տարածված է ամբողջ Տիեզերքում, ընդ որում՝ ոչ միայն տարածության, այլև ժամանակի մեջ. այլ կերպ ասած՝ խավար էներգիայի ազդեցությունը Տիեզերքի ընդարձակվելուն զուգահեռ չի թուլանում։
Այս հավասարաչափ բաշխումը նշանակում է, որ խավար էներգիայի գրավիտացիոն ազդեցությունը ոչ թե լոկալ է, այլ իր գլոբալ էֆեկտն ունի ողջ Տիեզերքի վրա։ Այդ ազդեցությունը, ի վերջո, հանգում է մի վանող ուժի, որը ձգտում է արագացնել Տիեզերքի ընդարձակումը։ Ընդարձակման ծավալն ու արագացումը կարելի է չափել՝ օգտվելով Հաբբլի օրենքից։ Այս և մի շարք այլ չափումներն ապացուցել են խավար էներգիայի գոյությունն ու թույլ են տվել որոշակի պատկերացում կազմել այդ առեղծվածային նյութի քանակության մասին։

Հայկօ
16.01.2009, 03:13
Լարված մասնիկներ

Ստանդարտ մոդելին զուգահեռ՝ այսօր գոյություն ունի նաև մեկ այլ տեսություն, որի վրա աշխատում են մի շարք գիտնականներ։ Այն կոչվում է «լարերի տեսություն»։ Այս տեսությունը փորձում է լրացնել Ստանդարտ մոդելի բացերը՝ միավորելով բոլոր հիմնային մասնիկներն ու ուժերը (ներառյալ գրավիտացիան) մեկ ընդհանուր շրջանակի մեջ։

Լարային տեսության հիմքում ընկած է մի հեղափոխական միտք, ըստ որի՝ հիմնային մասնիկները ոչ թե կետեր կամ գնդեր են, այլ՝ տատանվող լարերի օղակներ։ Եվ բոլոր տեսակի մասնիկներն ու ուժերը, ըստ էության, կազմված են միևնույն տիպի լարերից, որոնք պարզապես տարբեր կերպ են տատանվում։ Զարմանալի է, բայց այս տեսությունը նաև պնդում է, որ բացի մեզ արդեն ծանոթ երեք տարածական չափումներից ու չորրորդ չափում համարվող ժամանակից՝ գոյություն ունեն նաև վեց լրացուցիչ տարածական չափումներ։ Այս հավելյալ չափումներն այնքան սերտորեն են «միահյուսված», որ մենք ի վիճակի չենք դրանք տեսնելու։

Անորսալի լարեր

Լարային տեսությունը բավականին դժվարըմբռնելի է: Դրա մաթեմատիկական պատկերը հրապուրիչ ու հետաքրքիր է, սակայն՝ շատ բարդ: Այդ փաստը մինչ այժմ գիտնականներին թույլ չի տալիս այս տեսության հիման վրա կոնկրետ վարկածներ առաջ քաշել՝ փորձնական արդյունքների հետ համեմատելու համար: Այս խնդիրը հեշտ չի լուծելը, քանի որ բացի այն բանից, որ լարային տեսությունը պահանջում է ուսումնասիրել խորհրդավոր ու անտեսանելի նոր չափումները, նաև նույնիսկ դեռ ոչ մի հստակ պատկերացում չկա՝ թե դրանք ինչ երկրաչափական կառուցվածք կարող են ունենալ: Հնարավոր բազմաթիվ տարբերակներ են առաջարկվել, և դրանցից յուրաքանչյուրը հանգեցնում է տարբեր լուծումների:

Օրինակ՝ կարելի է այս լրացուցիչ չափումները «միահյուսել» մի քանի տարբեր եղանակներով՝ կախված այն բանից, թե դրանք ինչ ձևեր և չափեր ունեն: Իսկ սա հանգեցնում է տեսության բազմաթիվ այլընտրանքային տարբերակների առաջացմանը: Որոշ դեպքերում ենթադրվում է, որ լրացուցիչ չափումները շատ փոքր են, և դրանց գոյության անմիջական ապացույցներ ստանալը շատ դժվար կլինի: Ուրիշ առաջարկներում դրանք շատ ավելի մեծ են և կարող են դիտարկվել նոր արագացուցիչներում, ինչպիսին է, օրինակ, ՑԵՌՆ-ի Մեծ հադրոնային կոլայդերը:

Գաղտնի չափումներ

Առօրյա կյանքում մենք ապրում ենք եռաչափ տարածության մեջ. այդ «սենյակի» չափումները՝ լայնությունը, բարձրությունը և խորությունը, վաղուց ի վեր քաջ հայտնի են բոլորիս։ Կա նաև չորրորդ չափումը, որը, իհարկե, այնքան էլ ակնհայտ չէ, ինչ նախորդ երեքը. դա ժամանակն է, ինչպես ապացուցել է Էյնշտեյնը։ Սակայն մինչ մենք նոր ենք սկսում վարժվել քառաչափ աշխարհի գաղափարին, որոշ տեսաբաններ արդեն այնպիսի խենթ վարկածներ են առաջ քաշում, որ Էյնշտեյնը երբեք չէր էլ կարող երազել։

Օրինակ՝ տարօրինակ է, բայց լարային տեսությունը ենթադրում է նաև, որ գոյություն ունեն վեց լրացուցիչ չափումներ, որոնք թաքնված են մեր զգայարաններից։ Դրանք ինչ-որ տեղ մեր շուրջն են՝ այնքան խիտ միահյուսված և այնքան փոքրիկ, որ մենք երբեք չենք էլ կասկածել դրանց գոյության մասին։

Երրորդ չափումից անդին

Որոշ լարային տեսաբաններ հիմնվել են այս տեսության վրա՝ փորձելու համար բացատրել գրավիտացիայի առեղծվածը, որը վաղուց ի վեր հանգիստ չի տալիս գիտնականներին. ինչու՞ է գրավիտացիան շատ ավելի թույլ, քան մնացած հիմնային ուժերը։ Արդյո՞ք այդ ուժը կրող մասնիկը՝ գրավիտոնը, գոյություն ունի, և եթե այո, ապա որտե՞ղ փնտրել այն։ Նրանց վարկածի առանցքն այն է, որ մենք մեր ամենօրյա կյանքում գրավիտացիայի էֆեկտն ամբողջությամբ չենք զգում։ Գրավիտացիան մեզ ավելի թույլ է թվում, քանի որ դրա ուժը հավասարապես բաշխված է նաև այլ տարածական չափումների միջև։

Պարզելու համար, թե արդյո՞ք այս մտքերը չափից դուրս վառ երևակայության պտուղ են, թե հսկայական առաջընթաց՝ գիտելիքի բնագավառում՝ մեզ հարկավոր են նախևառաջ փորձնական միջոցով ստացված ապացույցներ։ Սակայն ինչպե՞ս ստանալ դրանք։

Բարձր էներգետիկ գիտափորձերը հնարավոր է, որ կարողանան բավարար չափով քանդել թաքնված չափումների խճճված կծիկը, որպեսզի մասնիկները կարողանան սովորական եռաչափ աշխարհից անարգել ներթափանցել այլ չափումներ և հակառակը։ Սա գիտափորձի ժամանակ կարող է արտահայտվել թաքնված չափում թա ինչ-որ մասնիկի հանկարծակի անհետանալով, կամ՝ «այնտեղից» որևէ մասնիկի անսպասելի հայտնվելով։ Ո՞վ գիտի՝ ուր կարող են մեզ հասցնել այդպիսի բացահայտումները։

Հայկօ
16.01.2009, 03:16
Աղբյուր՝ ՑԵՌՆ-ի պաշտոնական սայթ

Անգլերեն (http://public.web.cern.ch/public/en/Science/Science-en.html)
Ֆրանսերեն (http://public.web.cern.ch/public/fr/Science/Science-fr.html)

dvgray
16.01.2009, 03:46
Ապրես Հայկօ :) լավ նյութեր ես դրել, քիչ-քիչ կկարդամ :)

Սամվել
16.01.2009, 09:52
Ապրես Հսկայական աշխատանք ես արել :)


Չէ՞ որ այն բացառում է չորս հիմնային ուժերից մեկը՝ գրավիտացիան։

Էս մասը ոնց որ սխալ է :oy

Սամվել
16.01.2009, 10:05
Տիեզերքում գործում են չորս հիմնային ուժեր. ուժեղ ուժը, թույլ ուժը, էլեկտրամագնիսական ուժը և գրավիտացիոն ուժը։

ԴՊրոցում մենք անցնում էինք.. ԷԼէկտրական, Մագնիսական, Գրավիտացիոն ու Ուժեղ ուժեր :think

Հետաքրքիր է :8

Ինստիտուտում հիմնականում ՊՄՖ ենք անցել.. դրա համար հաստատ չգիտեմ էս ճիշտա թե սխալ :8

ՄԻ հատ հուշեք :)

Սելավի
16.01.2009, 10:05
Հայկօ ջան կարդացի ամբողջ գրառումը, էդ լավա որ ֆիզիկները պրպտումների մեջ են սակայն դեռ չեն կարողանում իրենց այն պապենական հասկացողությունից դուրս գալ որին հասել են դեռ Էյնշտեյնի ու Նյուտոնի ժամանակներում:
Ամբողջ խնդիրը նրանում է կայանում որ մենք դեռ ամենաարագը համարում ենք լույսի արագությունը, սակայն այդ արագությանը մոտ 100 հազար անգամ գերազանցող արագություն կա որը գտնվում է ատոմի մեջ դա պրոտոնի և էլէկտրոնների միջև հաղորդակցության արագությունն է որը ֆիզիկոսները չկարողանալով բացատրել կոչում են սիմետրիկ համաչափ շարժ:
Ատոմը դա նույն տիեզերքն է, էլէկտրոնները իրարից հեռու են այնքան ինչքան մեր տիեզերքում մի մարմինը միուսից, և բացի դա եթե հիմա ֆիզիկոսները նորից ուսումնասիրեն ատոմը կնկատեն որ բացի էլէկտրոններից և պրոտոնից էլի բաներ են հայտնվել ատոմի մեջ որ մինչև այժմ չեին նկատել:
Մեր ֆիզիկները հաշվի չեն առնում դեռ ազատ էներգիան, որը գոյություն ունի՝ որը հետագայում դառնալու է հավերժական շարժիչ ստանալու միակ մեր չափանիշներով պոտենցիալ էներգիան: Այդ ազատ էներգիան առաջանում է մեզ տեսանելի երկու մագնիսների նույնանուն բեվեռները երբ փորձում ենք միացնել իրար, հենց այդ տարածությունում առաջանում է ազատ էներգիան:
Հայկօ ջան ֆիզիկները դրան էլ են իրենց չափանիշներով պատասխան գտել ասում են դա կինետիկական էներգիա է որը գտնվում է ծուղակում, սակայն դա խաբկանք է իրենց չիմացության արդյունք, որպիսզի ապացուցեն թե ինչույա մետաղի մեջ առաջանում վանողական ուժ, որը իրականում շատ մեծ ուժա, սակայն չի գտնվում մեր քառաչափության մեջ, անգամ դա՝ մեր իմացած ֆիզիկայից չի, մեր ֆիզիկները դրան անվանակոչել են սակայն ԴԵՌ չեն հասկանում թե ինչ ուժա դա: Դա ուղիղ կապ ունի միջտարածային մագնիտական թելերի հետ, որտեղ երկու մեզ հայտնի էներգիաները ստեղծում են երրորդ մեզ առայժմ «անհայտ» էներգիան:
Այս մեջբերումների մեջ հանդիպեցի օղակների տեսությանը որը այդպես է, ամբողջությամբ շղթա է, սակայն գոյություն ունի ոչ թե տասաչափություն այլ մեր տիեզերքը բազմա- բազմաչափություն է, սակայն հիմնականը տասերկուչափությունն է:
Ուզում եմ անրադառնալ մի կարևոր բանի որը դարձիալ մեր ֆիզիկների աչքից առայժմ վրիպում է: Շատ անգամ լսած կլինես որ ասում են այս կամ այն մարմինը մեզանից հեռու է այսքան միլիարդ լույսնային տարի, այսինքը դարձիալ իրենք չափում են իրենց իմացած ամենամեծ արագությամբ, մոռանալով որ այդ լույսը միայն մեր գծային ժամանակի մեջ է այդ արագությամբ: Երբ լույսը դուրս է գալիս մեր գծային ժամանակից նրա արագությունը փոփոխվում է կախված տվիալ տիեզերքի շատ լիքը հանգամանքներից: Մի տեղ լույսի արագությունը կարող է լինել 10 կիլոմետր ժամ արագություն, «մեր չափանիշով» մի տեղ էլ 100 հազար կիլոմետր ժամ արագություն: Լույսի արագությունը փոփոխական է նայծ որտեղ էս գտնվում տիեզերքում և ուր էս նայում:
Մեր գիտնակաները ասում են երբ սլանում ենք գրեթե լույսի արագությամբ մեր ժամանակը փոխվում է, սակայն չեն ուզում հակառակ տեսությունը առաջ քաշեն ի՞նչ կլինի լույսի արագության հետ երբ ժամանակը փոխենք: առաջինը աշխատումա երկու ճանապարհով, իսկ մագնիսականությունը և գրավիտացիան խաղում են ժամանակը փոփոխելու դերի մեջ:
Մի կարևոր բան ևս թե ինչպես է մեր տիեզերքը «կառուցված»:
Պատկերացրա տասերկու հայլիներ որոնք շրջանաձև կանգնած են իրար դիմաց, բայց այնպես են դասվորված որ առաջինը նայումա երրորդին, երրորդը հինգերորդին, երկրորդը չորորդին ու այսպես շարունակ, իսկ դու կանգնած էս կենտրոնում, հիմա կարող էս պատկերացնել դու քանի անդրադարձ կունենաս այդ հայլիների մեջ՝ (հավաստիացնում եմ անհաշվելի), ու այդ հայլիները քեզանից հեռու են ընդհամենը ասենք հինգ մետր, սակայն դրանք պատկերացրա սովորական անվադողի «կամեռի» մեջ «դա մեր տիեզերքի ձևն է» և եթե գիտես ինչպես է աշխատում Մեբուսի լենտը ապա դու կարող էս մոտավոր պատկերացնել տիեզերքի ձևը:
ճիշտա սա մետաֆոր նկարագրություն էր սակայն ՀՈԳԻՆ այսպեսա նկարագրում տիեզերքը: Այս ամենը նկարագրեցի, որպեսզի հասկանանք երբ ասում ենք այս կամ այն մարմինը մեզանից հեռու է որոշակի միլիարդ լույսնային տարի, դա այդպես չի, այդ մարմինը գտնվումա մեր կողքին, սակայն իրա լույսը մենք տեսնում ենք այնպես՝ ինչպես խոսքի դու կուզենաս տեսնես քո ասենք վացուներորդ անրադարձը երկրորդ հայելու մեջ (պատկերացրիր չէ՞ ինչքան հեռու կլինի քո այդ վացուներորդ անրադարձը)
Հիմա մարդ կլինի որ կմտածի էս ինչ սենց հաստատա խոսումա այս երեվույթների մասի որ հլը ըսկի գիտնակաները ըտենց բան չեն հայտնաբերել: Հիմա որ ասեմ Աստվածաշնչում կա էս ինֆորմացիան որոշ մարդիկ կզարմանան, բայց միայն էն մարդիկ կզարմանան ովքեր Աստվածաշունչը կարդում են որ տենան իրանք դժողք են գնալու թե դրախտ, այսինքը դեռ դուրս չեն եկել իրենց պարփակված մտքերի մեջից և Աստվածաշունչը կարդում են որպես հեքիաթ, ոչ թե գիտական տիեզերական բաղադրատոմս որը տրվելա համայն մարդկությանը այս բաները իմանալու համար:
Վերջում մի մեջբերում տեղադրեմ այստեղ որ ամբողջությամբ հասկանալի լինի թե ինչու մեր ֆիզիկան ունենալով բոլոր հնարավորությունները չի կարողանում մեծ քայլերով առաջ գնալ:

Есть физики, верящие в то, что Вселенная должна содержать рядом с собой полную противоположность самой себе. Скажем так, антиматерия и положительная материя должны где-то существовать вместе, чтобы был баланс, которого требует математика физики. Интересно, что хотя положительная материя это все вокруг вас (вид, который вы привыкли видеть), ее двойник (антиматерия) незаметен. Следовательно, физики могут задать вопрос: «Где находится антиматерия? Ее столько же, сколько и положительной?» И ответ: да.
Где находится антиматерия? Она покоится в «свойстве квантовой мембраны». Также она находится в чуть-чуть другом временном контуре. Когда вы начнете понимать способность физики менять временной контур реальности, вся антиматерия проявит себя. А причина в том, что она должна быть там для баланса! И это шутка, большая космическая шутка. Именно это явление - антиматерия, находящаяся в слегка другом временном контуре - ответственно за то, что вы ошибочно считаете большим взрывом.
Ученый, послушай, оставь на мгновение свое 4-мерное предубеждение. Материя обнаруживается везде, вся одновременно. Не было никакого взрыва. Изменилась мембрана, и была создана вселенная. О, не та, которую ты видишь сегодня, а первичная вселенная. И остаток этого сдвига мембраны ты наблюдаешь каждый день, и никогда не найдешь точного источника никакого взрыва. Ты никогда не найдешь центра какого-то взрыва. Потому что вся реальность стала реальностью одновременно. Когда ты признаешь это истинным, ты раскроешь секрет мгновенной связи на большие расстояния… через межпространственные свойства, опровергающие все правила времени и местонахождения. (Пауза.)


Սա հետևանքա այն բանի որ ֆիզիկան՝ գիտնակաները կապում են ամեն բանի հետ, միայն ոչ Աստծո հետ, մոռանալով որ ֆիզիկան ու հոգևորը անբաժանելի են: Երբ կհասկանան որ ամեն բան Աստվածայինից է և տրված է սիրով, կբացահայտեն նաև որ իրանց այդքան հետաքրքրող ատոմի միջուկի կենտրոնում՝ Աստծո Սերն է գտնվում:

Հայկօ ջան երբ առաջի անգամ ինֆորմացիա տրվեց որ մենք կարող ենք մեր օկտագործած ուրանի թափոնները այնպես վնասազերծել որ երեխաները հանգիստ կարողանան խաղալ այդ ավազով՝ հետո ասեց որ այդ ռադիոակտիվ էլեմենտներով սնվող միկրոօրգանիզմը հիմա գտնվում է ձեր ժամանակներում, ձեր տարածությունում որոշ անհավատ գիտնականներ խրխնջացին: Բայց այն գիտնակաները որոնք ինֆորմացիան ընդունեցին ինտուիցիայով լծվեցին գործի ու բացահայտեցին Deinococcus radio-s միկրոօրգանիզմը որը սնվում է ռադիոակտիվ էլեմենտներով, հետո բացահայտեցին որ այդ օրգանիզմը ոչ թե մենակ իրեն պաշտպանում է ռադիոակտիվ ճառագայթումից այլ նաև վերականգնում է իր գենետիկ շերտերը, «ինչպես մարդիկ» և դարձիալ ունի տասերկու շերտ որոնք դասավորված են ակուլայի ատամների նման, երբ վնասվում է առաջի շերտը նրա տեղը զբաղեցնում է հաջորդը և միջուկում առաջանում է էլի մի շերտ՝ Մայքլ Դեյլին և Կենետ Մինտոնը (սրանք այդ միկրոօրգանիզմի հայտնաբերողներն են) փորձել են այդ օրգանիզմը նաև օրգանական տոքսիններին վնասազերծելու մեջ և ունեցել են 100%-անոց դրական արդյունք, այս գիտնակաները համոզված են որ այդ միկրոօրգանիզմը մեր մոլորակի ծնունդ չի նա եկելա կամետայի կամ մետիորիտների միջոցով:
Հիմա այդ միկրոօրգանիզմին ավելի են զարգացրել և օկտագործում են Չեռնոբիլում՝ արդյունքները ՇԼԱՑՈՒՑԻՉ են:

Էս ինչքան էլ շատ գրեցի:

Սամվել
16.01.2009, 10:13
Այսպես՝ օրինակ՝ 1980-ականներին Ջեյմս Կլերկ Մաքսվելը ընդհանրություններ նկատեց էլեկտրական ու մագնիսական ուժերի միջև, ինչը նրան հետագայում թույլ տվեց զարգացնել իր միասնական էլեկտրոմագնիսական ուժի բեկումնային տեսությունը։

ՄԻ հատ էլ Վրիպակ...

Մեջբերում Վիկիյից


Джеймс Клерк (Кларк) Максвелл (англ. James Clerk Maxwell; 13 июня 1831, Эдинбург — 5 ноября 1879, Кембридж) — английский физик.

Չմտածեք թե դրած սխալ եմ բռնում ուղակի էս ես հիշում էի Վիկիին էլ կանչեցի որ հաստատի :))

Հայկօ
18.01.2009, 23:22
ՄԻ հատ էլ Վրիպակ...

Չմտածեք թե դրած սխալ եմ բռնում ուղակի էս ես հիշում էի Վիկիին էլ կանչեցի որ հաստատի :))

Սխալվել եմ, պիտի «1860-ականներին» լիներ :): Բնագրում էդպես է:

Ի դեպ՝ «Կրոնի»՝ իմ ընդդիմախոսները հաճախ էին նման թեմաների մասին խոսում: Տարօրինակ է, որ սա էդպես էլ ոչ ոքի չհետաքրքրեց: Գուցե պատճառն այն է, որ փաստարկված, ապացւցված, հիմնավորված, լուրջ նյու՞թ է :think:

Ինչևէ, ամեն դեպքում՝ շատ հետաքրիր ու ուսուցողական նյութ է, և, ամենակարևորը, բնավ էլ պետք չէ ֆիզիկոս լինել՝ հասկանալու համար :):

Կտրուկ
20.01.2009, 22:08
1ից 2 ընկնծ թվային տիրույթում .կա ՝
ա ն ս ա հ մ ա ն ու թ յ ու ն։:think

Հայկօ
20.01.2009, 22:22
1ից 2 ընկնծ թվային տիրույթում .կա ՝
ա ն ս ա հ մ ա ն ու թ յ ու ն։:think

Եվ ի՞նչ :):

ars83
20.01.2009, 22:35
1ից 2 ընկնծ թվային տիրույթում .կա ՝
ա ն ս ա հ մ ա ն ու թ յ ու ն։:think

:think 0-ից 4-ում էլ կա անսահմանույթուն, ճի՞շտ է: Հիմա որտե՞ղ ավելի շատ թիվ կա՝ 1-ից 2-ո՞ւմ, թե՞ 0-ից 4-ում: :think:8

Կտրուկ
20.01.2009, 22:41
:think 0-ից 4-ում էլ կա անսահմանույթուն, ճի՞շտ է: Հիմա որտե՞ղ ավելի շատ թիվ կա՝ 1-ից 2-ո՞ւմ, թե՞ 0-ից 4-ում: :think:8

ars83ջան. անսահմանությունը չի կարող շատ կամ քիչ լինել։

Հայկօ
20.01.2009, 22:46
:think 0-ից 4-ում էլ կա անսահմանույթուն, ճի՞շտ է: Հիմա որտե՞ղ ավելի շատ թիվ կա՝ 1-ից 2-ո՞ւմ, թե՞ 0-ից 4-ում: :think:8

Բացատրե՛ք, է՛լի, բանասերիս. էս ի՞նչ ա նշանակում, «իմ անսահմանությունը քո անսահմանությունից անսահման ա՞» :):

ars83
20.01.2009, 22:49
ars83ջան. անսահմանությունը չի կարող շատ կամ քիչ լինել։

Սխալվում ես, Կտրուկ ջան: 0-ից 1-ում ավելի շատ թիվ կա, քան բոլոր ամբողջ թվերն են: Չնայած, երկուսն էլ անթիվ քանակությամբ են:


Բացատրե՛ք, է՛լի, բանասերիս. էս ի՞նչ ա նշանակում, «իմ անսահմանությունը քո անսահմանությունից անսահման ա՞» :
Մի օր, որ հանդիպենք, կպատմեմ, եթե հետաքրքրի :)

Ներողություն թեմայում օֆտոպելու համար:

Կտրուկ
20.01.2009, 23:19
Սխալվում ես, Կտրուկ ջան: 0-ից 1-ում ավելի շատ թիվ կա, քան բոլոր ամբողջ թվերն են: Չնայած, երկուսն էլ անթիվ քանակությամբ են

ars83 գուցե սխալվում եմ ՙսխալից՚ այլ ոչ թե ՙսխալվում եմ ՚չշմարտությունից ։ կխնդրեի որ կարծիքդ հիմնավորես։.
եթե կարող ես .այնպես հիմնավորել որ ընդունեմ. ես կզգամ որ սխալվում եմ .ու պետք չէ հիշեցնել դրա մասին։
իսկ եթե ո՜չ.լավ կլիներ .պիտակավորումներից զերծ մնաինք .հետագա քննարկումը հանգիստ անցկացնելու նպատակով։:B

ars83
20.01.2009, 23:27
ars83 գուցե սխալվում եմ ՙսխալից՚ այլ ոչ թե ՙսխալվում եմ ՚չշմարտությունից ։ կխնդրեի որ կարծիքդ հիմնավորես։.
եթե կարող ես .այնպես հիմնավորել որ ընդունեմ. ես կզգամ որ սխալվում եմ .ու պետք չէ հիշեցնել դրա մասին։
իսկ եթե ո՜չ.լավ կլիներ .պիտակավորումներից զերծ մնաինք .հետագա քննարկումը հանգիստ անցկացնելու նպատակով։:B

Կհիմնավորեմ, իհարկե: Վաղը ևեթ կուղարկեմ /այստեղ չեմ տեղադրի, որովհետև օֆտոպ է/ ապացույցը ֆունկցիոնալ անալիզի դասագրքից: /Խոսքս կոնտինուում և հաշվելի բազմությունների մասին է/ Ոչ մի պիտակում այստեղ չկա: Սխալվելու մեջ էլ ամոթ բան չկա, դա ընդամենը առիթ է՝ նոր բան իմանալու :)

ars83
21.01.2009, 19:39
Սկսել եմ շարադրել նյութն այս թեմայում http://www.akumb.am/showthread.php?p=1558749#post1558749

Փորձում եմ գրել հնարավորին չափ պարզ լեզվով, որպեսզի հասկանալի լինի նաև ոչ մասնագետներին: Դիտողություններն ու առաջարկները կընդունվեն ուրախությամբ :)

Կտրուկ
21.01.2009, 20:20
Սկսել եմ շարադրել նյութն այս թեմայում http://www.akumb.am/showthread.php?p=1558749#post1558749

Փորձում եմ գրել հնարավորին չափ պարզ լեզվով, որպեսզի հասկանալի լինի նաև ոչ մասնագետներին: Դիտողություններն ու առաջարկները կընդունվեն ուրախությամբ :)
ars
լավ միտք հուշեցիր. հզորություն.համաձայն եմ 4ից 3 ը ընկած տիրույթում թվերի ավելի հզորություն կա քան 1ից 2 ի բայց կարծում եմ միավորի հզորությունը կապ չունի դրանց քանակի հետ։ ինչպես.՝ էլ.վոլտը՝ ամպերաժի հետ։

ars83
21.01.2009, 22:04
ars
լավ միտք հուշեցիր. հզորություն.համաձայն եմ 4ից 3 ը ընկած տիրույթում թվերի ավելի հզորություն կա քան 1ից 2 ի բայց կարծում եմ միավորի հզորությունը կապ չունի դրանց քանակի հետ։ ինչպես.՝ էլ.վոլտը՝ ամպերաժի հետ։

Կտրուկ, խնդրում եմ ուշադիր կարդալ իմ գրառումները: Ոչ միայն [3, 4] և [1, 2]-ի հզորություններն են նույնը, այլև [0, 4]-ի և [1, 2]-ի, [0, 1]-ի և [0, 1000000]-ի և, ընդհանրապես, ցանկացած երկու հատվածների հզորությունն է նույնը: «Միավորի հորություն» արտահայտությունը չեմ հասկանում:
Վոլտը և ամպերը շատ լավ կապված են միմյանց հետ՝ Օհմի օրենքով: Բայց դա տվյալ դեպքում կապ չունի իմ ասածի հետ: Մենք խոսում ենք վերջավոր և անվերջ բազմությունների և նրանց տարրերի քանակի մասին, որը ոչ մի կապ չունի չափողականության հետ:

Հ.Գ. Դեռ չեմ հասել հիմնական մասի ապացույցին /որ [0,1]-ում կա ավելի շատ կետ, քան {1, 2, 3, ...} բազմությունում/: Եթե հարցեր կամ դիտողություններ ունես այս հարցի հետ կապված, կխնդրեի գրել իմ բացած թեմայում, որպեսզի այս թեման մեր գրառումներով չզբաղեցնենք:

Elmo
21.01.2009, 23:03
Ապրես Հայկ ջան: Ահագին աշխատանք ես արել(ենթադրում եմ թարգմանել ես):

Elmo
21.01.2009, 23:29
Մեր գիտնակաները ասում են երբ սլանում ենք գրեթե լույսի արագությամբ մեր ժամանակը փոխվում է, սակայն չեն ուզում հակառակ տեսությունը առաջ քաշեն ի՞նչ կլինի լույսի արագության հետ երբ ժամանակը փոխենք:

Կներես, ամբողջ գրածդ չկարդացի, վաղը կկարդամ, բայց էս հարցի պատասխանն էլ կա, ու ակնհայտ օրինակն էլ կա, որը ամեն օր մենք զգում ենք, տեսնում ենք, ու առանց որի մեր մոլորակը կվերանար: Արևի միջուկում նյութի ահավոր խտության, ճնշման ու ջերմաստիճանի պայմաններում ժամանակն ու տարածությունը սեղմված են: Էդ պատժառով լույսը արևի միջուկում շարժվում ա շատ դանդաղ: կարծեմ 10 տարում 1 մետր էր(կարող ա սխալվում եմ, բայց ահավոր դանդաղ էր): Հենց էդ ա պատճառը, որ արևը չի պայթում: Պարզապես արտաներվող էներգիան հզոր գրավիտացիայի շնորհիվ մնում ա ներսում ու դանդաղ ա դուրս գալիս: Ու ինչքան դուրս ա գալիս, ենքան արևը նոսրանում ա, ու ընդարձակվում: Քիչ քիչ այն կվերածվի կարմիր հսկայի ու կուլ կտա երկիրն ու մոտակա էլի մի քանի մոլորակ: Մինչև պայթելն ու մահը: Ուրիշ աստղեր արժանացել են էդ բախտին: Հա ինչի եմ ասում: Լույսը դանդաղ ա շարժում, եթե ժամանակը սեղմված ա լինում:

Կտրուկ
22.01.2009, 00:11
Կտրուկ, խնդրում եմ ուշադիր կարդալ իմ գրառումները: Ոչ միայն [3, 4] և [1, 2]-ի հզորություններն են նույնը, այլև [0, 4]-ի և [1, 2]-ի, [0, 1]-ի և [0, 1000000]-ի և, ընդհանրապես, ցանկացած երկու հատվածների հզորությունն է նույնը: «

այս հարցում շատ խորանալու միտում չունեմ։ասելով 1 ից 2 ի արանքում անվերջություն կա. ուզում էի ակնարկել . որ որքան կարելի է մեծանալ .նույնքան էլ կարելի է նվազել։այսինքն անսահմանությունը պետք չէ որոնել միայն մեծության մեջ։ուղղակի իմ պատկերացմամբ .այս օրինակում թաքնված է տիեզերական անսահմանության սխեման։ այսպես ասեմ՝ տիեզերքը . ինչ որ սահման ունի .բայց ինչքան մոտենաս նրան այնքան նա կհեռանա քեզանից։ այն անվերջ կրկնվող է ։ կամ ել ասենք .այն ոչ թե անվերջ է այլ մուտքի ու ելքի տեղ չունի։
ի՞նչ կասես։:think

ars83
22.01.2009, 00:27
այս հարցում շատ խորանալու միտում չունեմ։ասելով 1 ից 2 ի արանքում անվերջություն կա. ուզում էի ակնարկել . որ որքան կարելի է մեծանալ .նույնքան էլ կարելի է նվազել։այսինքն անսահմանությունը պետք չէ որոնել միայն մեծության մեջ։ուղղակի իմ պատկերացմամբ .այս օրինակում թաքնված է տիեզերական անսահմանության սխեման։ այսպես ասեմ՝ տիեզերքը . ինչ որ սահման ունի .բայց ինչքան մոտենաս նրան այնքան նա կհեռանա քեզանից։ այն անվերջ կրկնվող է ։ կամ ել ասենք .այն ոչ թե անվերջ է այլ մուտքի ու ելքի տեղ չունի։
ի՞նչ կասես։:think
Միայն այն կարող եմ ասել, ինչ հայտնի է տվյալ պահին: Տիեզերքի սահմանները հայտնի չեն, բայց հաստստված էլ չէ, որ այն սահման չունի, ուսումնասիրված է նրա մոտ 4 տոկոսը միայն: «Մուտքի կամ ելքի կետը» ո՞րն է: Օրինակ՝ մենք տիեզերքի մեջ ենք. մենք մեզ մուտքի կետ կարո՞ղ ենք համարել: ՑԵՌՆ-ի գիտափորձերի նպատակը տիեզերքի չափերը պարզելը չէ, այլ, օրինակ, նրա առաջացման «Մեծ պայթյունի» վարկածը ստուգելը:

Կտրուկ
22.01.2009, 00:51
դու մեծ պայթյունը լու՞րջ ես համարում։
ես օրինակ. բավական զավեշտով եմ նայում գիտնականների ջանքերին։

ars83
22.01.2009, 02:26
դու մեծ պայթյունը լու՞րջ ես համարում։
Ներկայումս գոյություն ունեցող վարկածներից գիտականորեն ամենահիմնավորվածն է /բայց ոչ մինչև վերջ/: Այո, լուրջ եմ համարում:


ես օրինակ. բավական զավեշտով եմ նայում գիտնականների ջանքերին։
Իսկ ի՞նչն է քեզ զվարճացնում գիտնականների ջանքերում: Դու տիեզերքի առաջացման ո՞ր վարկածն ես պաշտպանում:

Հայկօ
22.01.2009, 02:34
Միանում եմ ars83-ի հարցերին:

Կտրուկ
22.01.2009, 09:46
Ներկայումս գոյություն ունեցող վարկածներից գիտականորեն ամենահիմնավորվածն է /բայց ոչ մինչև վերջ/: Այո, լուրջ եմ համարում:


Իսկ ի՞նչն է քեզ զվարճացնում գիտնականների ջանքերում: Դու տիեզերքի առաջացման ո՞ր վարկածն ես պաշտպանում:
ցանկացած մարդ .տիեզերքին քիչ թէ շատ ծանոթ. գիտի. որ տիեզերքում գործում է խիստ համաչափություն ու ներդաշնակություն։ցանկացած մոլորակ իր զանգվածին խիստ համապատասխան արագացմամբ ու հեռավորությամբ է տեղակայված իր աստղի շուրջ։ոչ ոք չի կարող այնպիսի մի պայթյուն ստեղծել.որտեղ պայթյունի հետևանքով առաջացած մասնիկները կգնան ու ՙկտեղավորվեն՚ իրենց համար նախատեսված կետերում։դեռ մի մասն էլ կսկսի շարժվել հակառակ ուղղություններով և կլինեն տարբեր խտությունների ու տարբեր նյութային կառուցվածքի։
տիեզերքը չափազանց գեղեցիկ ու ներդաշնակ է. որպեսզի նրան համարենք պայթյունի հետևանք։ ես միանշանակ հակված եմ. տիեզերքի ստեղծման .արարչագործական համոզմունքին։

Egern.net
22.01.2009, 10:39
Հայկօ ջան, շատ շնորհակալ եմ :) Շատ հաճելի էր էս թեմաներով հայերեն կարդալ:

Մասնիկային ֆիզիկայի Ստանդարտ մոդելը շատ պատկերավոր ներկայացված է այստեղ. http://www.cpepweb.org/images/chart_2006_4.jpg (այս նկարը կար Wikipedia-ում, բայց ոնց որ հանել են...)

Իսկ տիեզերքի զարգացման "հակիրճ" նկարագրությունը (էլի շատ պատկերավոր) http://www.cpepweb.org/images/universe/fate_all.pdf

Egern.net
22.01.2009, 11:07
ցանկացած մարդ .տիեզերքին քիչ թէ շատ ծանոթ. գիտի. որ տիեզերքում գործում է խիստ համաչափություն ու ներդաշնակություն։ցանկացած մոլորակ իր զանգվածին խիստ համապատասխան արագացմամբ ու հեռավորությամբ է տեղակայված իր աստղի շուրջ։ոչ ոք չի կարող այնպիսի մի պայթյուն ստեղծել.որտեղ պայթյունի հետևանքով առաջացած մասնիկները կգնան ու ՙկտեղավորվեն՚ իրենց համար նախատեսված կետերում։դեռ մի մասն էլ կսկսի շարժվել հակառակ ուղղություններով և կլինեն տարբեր խտությունների ու տարբեր նյութային կառուցվածքի։
տիեզերքը չափազանց գեղեցիկ ու ներդաշնակ է. որպեսզի նրան համարենք պայթյունի հետևանք։ ես միանշանակ հակված եմ. տիեզերքի ստեղծման .արարչագործական համոզմունքին։
"Մեծ Պայթյուն" տերմինը չի նշանակում, որ ինչ-որ բան է պայթել սովորական իմաստով (ասենք` ինչպես ատոմային ռումբը): Ոչ ոք չի ասում, թե եղել է այնպիսի պայթյուն, որի արդյունքում "մասնիկները գնացել ու տեղավորվել են իրենց համար նախատեսված կետերում": Դա սխալ պատկերացում է:

Մեծ Պայթյունի տեսությունը նախ և առաջ մաթեմատիկական մոդել է, որը նկարագրում է Տիեզերքի ընդարձակումը: Այդ մոդելի համաձայն Տիեզերքը առաջացել է 13.7 միլիոն տարի առաջ և արագ ընդարձակվել է (ու ընդարձակվում է մինչ այժմ): Տիեզերքն է ընդարձակվել, ոչ թե եղել է ազատ տարածություն, և խիտ նյութը պայթելով տարածվել է այդ տարածության մեջ: Այդ ընդարձակման պրոցեսը բառերով նկարագրելու համար ավելի հարմար բառ չի գտնվել քան պայթյունը: Ուստի չի կարելի ասել, թե իրականում ինչ-որ բան է պայթել:

Elmo
22.01.2009, 12:27
Ներկայումս գոյություն ունեցող վարկածներից գիտականորեն ամենահիմնավորվածն է /բայց ոչ մինչև վերջ/: Այո, լուրջ եմ համարում:

«Մեծ պայթյունը» իհարկե այս պահին ամենահիմնավորված ու գոնե ամենաշատ հարցերին պատասխանող տեսությունն է: Բայց ես էլ եմ կարծում, որ այդ տեսությունը հերքվելու է, կամ արժանանալու է նյուտոնի տեսության ճակատագրին: Պարզապես տենց կանխազգացում ունեմ:
Գիտնականների ջանքերին զավեշտով չեմ նայում, որովհետև հենց իրենք են տալու նոր տեսություն, որտեղ «մեծ պայթյունը» կդառնա մասնավոր դեպք:

Կտրուկ
22.01.2009, 13:31
"Մեծ Պայթյուն" տերմինը չի նշանակում, որ ինչ-որ բան է պայթել սովորական իմաստով (ասենք` ինչպես ատոմային ռումբը): Ոչ ոք չի ասում, թե եղել է այնպիսի պայթյուն, որի արդյունքում "մասնիկները գնացել ու տեղավորվել են իրենց համար նախատեսված կետերում": Դա սխալ պատկերացում է:

Մեծ Պայթյունի տեսությունը նախ և առաջ մաթեմատիկական մոդել է, որը նկարագրում է Տիեզերքի ընդարձակումը: Այդ մոդելի համաձայն Տիեզերքը առաջացել է 13.7 միլիոն տարի առաջ և արագ ընդարձակվել է (ու ընդարձակվում է մինչ այժմ): Տիեզերքն է ընդարձակվել, ոչ թե եղել է ազատ տարածություն, և խիտ նյութը պայթելով տարածվել է այդ տարածության մեջ: Այդ ընդարձակման պրոցեսը բառերով նկարագրելու համար ավելի հարմար բառ չի գտնվել քան պայթյունը: Ուստի չի կարելի ասել, թե իրականում ինչ-որ բան է պայթել:
Տիեզերքի արարումով մեկնարկ է տրվել ժամանակին։ Տիեզերքն ու ժամանակը խիստ համակցված են իրար հետ, ուստի փնտրել ժամանակի սկիզբ, կնշանակի՝ փնտրել տիեզերքի սկիզբը։ Ամեն դեպքում՝ մինչև տիեզերական մատերիային շարժում հաղորդելը ժամանակ հասկացողություն չի եղել։ Կնշանակի, որ տիեզերքը ստեղծվել է ժամանակից առաջ, ուստի մեզ հայտնի ժամանակով անհնար է չափել տիեզերքի տարիքը։

Ներսես_AM
22.01.2009, 14:03
Տիեզերքի արարումով մեկնարկ է տրվել ժամանակին։ Տիեզերքն ու ժամանակը խիստ համակցված են իրար հետ, ուստի փնտրել ժամանակի սկիզբ, կնշանակի՝ փնտրել տիեզերքի սկիզբը։ Ամեն դեպքում՝ մինչև տիեզերական մատերիային շարժում հաղորդելը ժամանակ հասկացողություն չի եղել։ Կնշանակի, որ տիեզերքը ստեղծվել է ժամանակից առաջ, ուստի մեզ հայտնի ժամանակով անհնար է չափել տիեզերքի տարիքը։
քո գրածը գիտություն չի, փիլիսոփայությունա:

Հայկօ
22.01.2009, 14:04
Տիեզերքի արարումով մեկնարկ է տրվել ժամանակին։ Տիեզերքն ու ժամանակը խիստ համակցված են իրար հետ, ուստի փնտրել ժամանակի սկիզբ, կնշանակի՝ փնտրել տիեզերքի սկիզբը։ Ամեն դեպքում՝ մինչև տիեզերական մատերիային շարժում հաղորդելը ժամանակ հասկացողություն չի եղել։ Կնշանակի, որ տիեզերքը ստեղծվել է ժամանակից առաջ, ուստի մեզ հայտնի ժամանակով անհնար է չափել տիեզերքի տարիքը։

Տիեզերքը, այնպիսին, ինչպիսին մենք ենք հիմա տեսնում, Մեծ պայթյունից առաջ պարզապես չի եղել: Մեծ պայթյունը համարվում է Տիեզերքի՝ այս մոդելի սկիզբը:

Elmo
22.01.2009, 14:57
Լավ էդ անտեր տարածությունը, ժամանակը խտացած են եղել մի կետում, հետո ընդարձակվել են, ու դառել այօրվա տիեզերքը: Հիմա հնարավոր չի՞, որ ևս մի կետ լինի, որտեղ էլի տարածության ու ժամանակի խտացում լինի: Թե՞ տարածությունն ու ժամանակը մի հատ են:

Ռուֆուս
22.01.2009, 15:56
Երկար ժամանակ չէի կարդում, որովհետև մտածում էի, թե իմ խելքի բանը չի... :D

Երեկ կարդացի ու իրոք շատ հետաքրքիր էր, իմ համար լիքը նոր բաներ հայտնաբերեցի: ;)

Ապրես

Կտրուկ
22.01.2009, 16:06
Տիեզերքը, այնպիսին, ինչպիսին մենք ենք հիմա տեսնում, Մեծ պայթյունից առաջ պարզապես չի եղել: Մեծ պայթյունը համարվում է Տիեզերքի՝ այս մոդելի սկիզբը:

ամեն դեպքում կարո՞ղ ենք ընդունել. որ. (եթե անգամ պայթյունով է ամեն բան կազմավորվել) նույնիսկ պայթյունի համար ծրագիր է պետք։իսկ ծրագրի համար ՙծրագրավորող՚։

dvgray
22.01.2009, 16:31
Տիեզերքի արարումով մեկնարկ է տրվել ժամանակին։ Տիեզերքն ու ժամանակը խիստ համակցված են իրար հետ, ուստի փնտրել ժամանակի սկիզբ, կնշանակի՝ փնտրել տիեզերքի սկիզբը։ Ամեն դեպքում՝ մինչև տիեզերական մատերիային շարժում հաղորդելը ժամանակ հասկացողություն չի եղել։ Կնշանակի, որ տիեզերքը ստեղծվել է ժամանակից առաջ, ուստի մեզ հայտնի ժամանակով անհնար է չափել տիեզերքի տարիքը։
Իսկ ի՞նչ է ժամանակը: Կարո՞ղ ես տալ նրա սահմանումը, թեկուզ աքսիրոմատիկ տեսքով:

ars83
22.01.2009, 17:06
ամեն դեպքում կարո՞ղ ենք ընդունել. որ. (եթե անգամ պայթյունով է ամեն բան կազմավորվել) նույնիսկ պայթյունի համար ծրագիր է պետք։իսկ ծրագրի համար ՙծրագրավորող՚։

Կտրուկ ջան, պարզ է՝ «որտեղից է քամին փչում» :) Քեզ թվում է, հավանաբար, որ «Մեծ պայթյունի տեսությունը» ժխտում է Աստծուն որպես Արարչի և հակասում է կրոնական պատկերացումների՞ն: Այս տեսությունը չի զբաղվում Տիեզերքի առաջացման ծրագրով կամ չի փորձում ժխտել կամ հաստատել նրա ստեղծված/չստեղծված լինելը. այն միայն փորձում է պարզել Տիեզերքի առաջացման /ստեղծման՝ կրոնական տերմինաբանությամբ/ մեխանիզմը:
Ավելին, այս տեսությունը շատ ավելի «կրոնական» է, քան նրա օպոնենտը՝ ստատիկ և հավերժ Տիեզերքի տեսությունը: Ըստ վերջինի՝ Տիեզերքը գոյություն է ունեցել միշտ, չունի սկիզբ և վերջ, հատկություններ՝ որոնցով բնորոշում են Աստծուն: Կրոնական տերմիններով ասած, «հավերժ Տիեզերքի» տեսությունն ասում է, որ Տիեզերքն արարված չէ, այլ հենց ինքն է Արարիչ Աստված: Մինչդեռ «Մեծ պայթյունի» տեսությունը պնդում է, որ Տիեզերքն ունի առնվազն սկիզբ՝ «պայթյունի պահը», հետևաբար հավերժ չէ: «Մեծ պայթյունի տեսությունն» առաջարկել է, իդեպ, կաթոլիկ քահանա, որին հենց մեղադրում էին Տիեզերքի առաջացման հարցում կրոնական սկզբունքներ մտցնելու մեջ: /սրա մասին գրել էի մի թեմայում, կարծեմ հենց այս բաժնում է, որ փորփրես, կգտնես/
Այնպես որ, եթե առարկումների պատճառը դա է՝ կարող ես շատ չանհանգստանալ ;)

/Հ.Գ. Բազմությւոնների հզորությունների վերաբերյալ պնդման ապացույցը տեղադրել եմ, եթե հետաքրքրում է, կարող ես կարդալ/

Կտրուկ
22.01.2009, 17:43
Իսկ ի՞նչ է ժամանակը: Կարո՞ղ ես տալ նրա սահմանումը, թեկուզ աքսիրոմատիկ տեսքով:(ինչի՞դ է պետք):)

տարածաչափության՝ (x.y.z.) չորրորդ լրացուցիչ մասը։
տիեզերակազմության՝ (տարածություն.արագություն.ժամանակ) բաղկացուցիչ մասը։

Elmo
22.01.2009, 19:12
Այս տեսությունը չի զբաղվում Տիեզերքի առաջացման ծրագրով կամ չի փորձում ժխտել կամ հաստատել նրա ստեղծված/չստեղծված լինելը. այն միայն փորձում է պարզել Տիեզերքի առաջացման /ստեղծման՝ կրոնական տերմինաբանությամբ/ մեխանիզմը:

Ուհու .... նման էլ ա:
Սկզբում ոչինչ չկար, հետո Աստված ասած «եղիցի լույս» և եղավ այդպես, Աստված բաժանեց լույսը խավարից, ստեղծեց երկրի լուսատուներին ...
Սկզբում մի կետ էր, ոչինչ չկար, հետո ընդարձակվեց համատարած լուսավոր, խիտ, տաք զանգված, աստղափոշին տեղ տեղ կուտակվեց և լույսը խավարից անջատվեց, ստեղծվեցին լուսատուները և այլն...

dvgray
22.01.2009, 21:30
(ինչի՞դ է պետք):)

տարածաչափության՝ (x.y.z.) չորրորդ լրացուցիչ մասը։
տիեզերակազմության՝ (տարածություն.արագություն.ժամանակ) բաղկացուցիչ մասը։
Հարցը էն չի, թե ինչի մաս է ալն, այլ այն թե ինչ է այն /ժամանակը/
Իսկ պետք է, որպեսի հետո լրացուցիճ պարղենք թե արդյոք՞ ժամանակը որպես մատերիա գոյություն ունի՞ թե ոչ:

Կտրուկ
22.01.2009, 22:08
Հարցը էն չի, թե ինչի մաս է ալն, այլ այն թե ինչ է այն /ժամանակը/
Իսկ պետք է, որպեսի հետո լրացուցիճ պարղենք թե արդյոք՞ ժամանակը որպես մատերիա գոյություն ունի՞ թե ոչ:
ժամանակի ցանկացած մյուս կետում. ցանկացած մատերյա. էլ նույնն մատերյան չէ։
հենց սա էլ ժամանակն է. որ կա։այն մատերիաի շարջման հետևանքն է և չափորոշիչը ։բայց չեմ կարող ասել որ նա մատերիա է։

Elmo
22.01.2009, 23:00
Հարցը էն չի, թե ինչի մաս է ալն, այլ այն թե ինչ է այն /ժամանակը/
Իսկ պետք է, որպեսի հետո լրացուցիճ պարղենք թե արդյոք՞ ժամանակը որպես մատերիա գոյություն ունի՞ թե ոչ:

Դիվ ժամանակը միջավայր չի՞: Իմ կարծիքով ինքը հենց միջավայր ա, իզուր չի տարածության հետ էդքան կապված: Տարածությունն էլ որպես մատերիա դժվար ա պատկերացնել, բայց ամեն ինչ հենց տարածության մեջ ա գտնվում, ու ճիշտ այդպես էլ ժամանակի: Սեղանիդ վրա ինչ որ առարկա շաժիր: Հետո հիշիր մինչև տեղափոխությունը նա ինչ դիրք ուներ տարածության մեջ: Տարածության ինչ որ հատվածում այն չկար, հիմա կա, և հակառակը՝ կար ու չկա: Նույնը կարելի է ասել ժամանակի հատվածների մասին: Իսկ եթե մի քանի լուսարոպե հետ գնաս տարածության մեջ ու անվերջ հզոր տեսողությամբ նայես կտեսնես քո առարկան իր նախքին տեղում, իսկ լույիս արագությամբ ստաբիլ հետ շարժվելուց այդ տեղափոխությունը չի էլ տեղի ունենա: Ժամանակը տարածվող մատերիա է: Այն տարածվում է լույսի արագությամբ(Համենայն դեպս մեր համակարգում): Ես կասկածում եմ, որ լույսն է շարժվում ժամանակի տարածման արագությամբ, դրա համար էլ բնության մեջ կան լուսից արագ շարժումներ այնտեղ, որտեղ ժամանակը նոսրացված է, կամ լույսը ժամանակը սեղմած տեղերում (խիտ մատերիայի մեջ) շարժվում է ավելի դանդաղ: Այդ դեպքում սև խոռոչում ժամանակը կանգ է առել, կամ տարածվում է բացասական ուղղությամբ:

Սա իմ ֆանտազիան է:

Հայկօ
22.01.2009, 23:48
Կարծում եմ՝ ժամանակը նախևառաջ հատկություն է: Նյութի հատկություն կամ բնութագիր, չգիտեմ՝ որն ա ավելի ճիշտ :): Վերջիվերջո՝ առանց նյութի ժամանակ էլ գոյություն չունի (կամ՝ այդ երկուսը միաժամանակ են առաջացել):

Հայկօ
22.01.2009, 23:50
Ժամանակը տարածվող մատերիա է: Այն տարածվում է լույսի արագությամբ(Համենայն դեպս մեր համակարգում): Ես կասկածում եմ, որ լույսն է շարժվում ժամանակի տարածման արագությամբ, դրա համար էլ բնության մեջ կան լուսից արագ շարժումներ այնտեղ, որտեղ ժամանակը նոսրացված է, կամ լույսը ժամանակը սեղմած տեղերում (խիտ մատերիայի մեջ) շարժվում է ավելի դանդաղ: Այդ դեպքում սև խոռոչում ժամանակը կանգ է առել, կամ տարածվում է բացասական ուղղությամբ:

Շատ հետաքրքիր միտք էր :8:

dvgray
23.01.2009, 03:50
Ժամանակը մարդու մտացածին հատկություն է, որը օգտագործվել է շարժումը բնորոշելու համար: Շարժումը, դա մատերիայի հատկություն է: Այսինքն մատրերինա,՝ դա տրեզերքի աղյուսներից մեկն է, որը ունի հատկանիշ՝ շարժվելու:
Այդ հատկանիշը ուսումնասիրելու, հաշվարկելու համար մարդը գտել է մի փրկարար օղակ, որը կոչել է ժամանակ: Հիմա այդ ժամանակը ինչի հետ է պրիվյազկա արած, դա արդեմ էական չի, /Երկրի պտույտի թե լուսի վակուումում մի կիլոմետր շարժման հետ/
Այսիքն ժամանակ հասկացություն տրեզերքում գոյություն չունի: Տիեզերքում գոյություն ունի ընդամենը շարժում

Elmo
23.01.2009, 11:03
Այսիքն ժամանակ հասկացություն տրեզերքում գոյություն չունի: Տիեզերքում գոյություն ունի ընդամենը շարժում

Հա հա: Շատ նման ա: Լույսը շարժվում է դանդաղ -- ժամանակը «հոսում» է դանդաղ:

Կտրուկ
23.01.2009, 11:12
: Հիմա այդ ժամանակը ինչի հետ է պրիվյազկա արած, :Dիհարկե ժամացույցի սլաքների:D:

իսկ ավելի լուրջ. ես էլ էի նույն բանն ասում։

Elmo
23.01.2009, 13:31
:Dիհարկե ժամացույցի սլաքների:D:

Այսինքն սլաքների շարժման:
Վայ: էլի բան մտքովս անցավ: Եթե ժամանակը շարժման չափիչն է, ապա ո՞նց հասկանաք «բացասական ժամանակ» հասկացությունը:
Եթե չկա շարժում, ուրեմ չկա մատերիա, չկա ժամանակ, չկա ոչինչ: Ցանկացած մատերիա «կանհետանա» եթե նրա բոլոր մասինկները կանգնեն: Հենց այդ է պատշառը, որ բացարձակ 0 ջերմաստիճանը(այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում մասնիկները կանգ են առնում -273 Ցելսիուս) ռեալ «գոյություն չունի»: Դուրս ա գալիս, որ ժամանակի/շարժման/ կոորդինատային համակարգը ունի 0-ից անվեջություն ա՞:

dvgray
23.01.2009, 16:22
Այսինքն սլաքների շարժման:
Վայ: էլի բան մտքովս անցավ: Եթե ժամանակը շարժման չափիչն է, ապա ո՞նց հասկանաք «բացասական ժամանակ» հասկացությունը:
Եթե չկա շարժում, ուրեմ չկա մատերիա, չկա ժամանակ, չկա ոչինչ: Ցանկացած մատերիա «կանհետանա» եթե նրա բոլոր մասինկները կանգնեն: Հենց այդ է պատշառը, որ բացարձակ 0 ջերմաստիճանը(այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում մասնիկները կանգ են առնում -273 Ցելսիուս) ռեալ «գոյություն չունի»: Դուրս ա գալիս, որ ժամանակի/շարժման/ կոորդինատային համակարգը ունի 0-ից անվեջություն ա՞:
Այո: Ու այս ամեն ինչը սահմանափակվում է մեր իմացած, մեզ հատկացրած տիեզերքով, բնությամբ, ու՝ ֆիզիկայով /ուսմունք այդ նույն բնության մասին/ :)
ուրիշ տրեզերքների /կամ եսիմ ինչերի/ մասին մենք գաղափար անգամ չունենք ու երբևէ չենք էլ ունենա, քանզի դա անհամապատասխան կլինի նախնականին:
Կարող ենք մենակ երազել՝ իսկ երազելը, այսիքն էն, ինչ որ փորձնականորեն ապացուցված չէ, դեռ ֆիզիկա չի, ու էս բաժնում տեղ չպետք է գտնի :)

dvgray
23.01.2009, 16:26
Մոռացա ասեմ, որ ասածս վերաբերվում է տիեզերական կանալներին ՝ Սև խոռոչներին, որտեղ շարժումը ձևափոխվում է լրիվ ուրիշ "բանի": Այ այստեղով է մեր ֆիզիկայի եզրային գծը անցնում: Ու այստեղ է, որ երբևէ մարդկության հանճարեղ ստեղծագործություններից մեկը ՝ "բան" բառը երբէև չի ունենա իր կոնկրետացումը:

Elmo
23.01.2009, 16:32
Անվերջ վարկածներ ու ոչ մի ապացույց:
Մարդ ժամանակ ու ստեղծագործական ձիրք ունենա, դնենք համատեղ ֆանտաստիկ սցենար գրենք ծախենք հոլիվուդին:

Ու էսքանից հետո մարդիկ կան, որոնք չեն հավատում ինեցրց բարձր կամ գերբարձր գիտակցության գոյությանը, որին Աստված ենք անվանում:

dvgray
03.02.2009, 07:24
hetաքրքիր է ու շատ դիտարժան:
չմոռանաք պատկերը զում անել ;)

http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/powersof10/
:)

dvgray
03.02.2009, 07:33
մի հատ էլ ավելի հետաքրքիր ու ավելի դիտարժան էջ: իմիջայլոց աշխարհի ամենալայն էջերից մեկն է երևի :)

http://www.phrenopolis.com/perspective/atom/index.html

dvgray
03.02.2009, 07:36
մի հատ էլ, մեր Երկրի ու մեր գալակտիկայի մոլորակների ու Արևի համեմատական չափերը լավ պատկերացնելու համար:

http://www.rense.com/general72/size.htm

enan
10.02.2009, 10:52
Ժամանակը մարդու մտացածին հատկություն է, որը օգտագործվել է շարժումը բնորոշելու համար:
Ժամանակ հասկացությունը բնութագրող հիանալի միտք: Չհամաձայնել սրան կնշանակի հեռանալ իրականությունից:

Հայկօ
10.02.2009, 16:22
Ի դեպ՝ վերջերս մի հետաքրքիր բան կադացի մասնիկների ֆիզիկայի բնագավառից: Որոշ փորձեր, ինչպես հայտնի է, ցույց են տվել, որ լույսի արագությունը հնարավոր է, որ սահմանային չի: Փորձերն էսպես են կատարվել. ասենք՝ մի մասնիկը Ա կետում է եղել, մյուս մասնիկը՝ Բ կետում, այդ կետերի միջև Ճ հեռավորություն է եղել: Երբ փոխել են առաջին մասնիկի ինչ-որ հատկությունը, երկրորդինը նույնպես ակնթարթորեն փոխվել է (ավելի արագ, քան լույսը կանցներ Ճ հեռավորությունը): Խելոք մարդիկ սա բացատրելու համար վարկած են առաջ քաշել, որ, բացի մեզ արդեն ծանոթ «բարձրություն, լայնություն, խորություն, ժամանակ» կոորդինատներից, այդ մասիկների համար (ափսոս՝ հիմա չեմ հիշում՝ որ) կա նաև մեկ այլ կոորդինատ՝ «հատկության կոորդինատը»: Ընդ որում՝ այդ երկու մասնիկների հատկության կոորդինատը նույնն է: Այսինքն՝ անկախ նրանից, թե դրանք որտեղ են, ինչքան են հեռու, քանի տարի կա դրանց միջև, մեկի փոփոխությունը անխուսափելիորեն հանգեցնելու է մյուսի փոփոխությանը, քանի որ, ըստ էության, որակապես դրանք նույն մասնիկն են: Սա փորձնականում ստացված արդյունքների վրա հիմնված տեսություն է, այսինքն՝ լավ շանսեր ունի հաստատվելու:

Խնդրում եմ էս հարցին տեղյակ մարդկանց մի քիչ լուսավորել ինձ :):

Սելավի
11.02.2009, 09:53
Ես այստեղ չեմ հիշում որ թեմայում գրել էի դրա մասին:
Ու կարծեմ հենց դու, Հայկօ ջան՝ մի տեսակ հեգնանքով արտահայտեցիր կարծիքդ, այդ գրառմանս:
Դա հենց տիեզերական մագնիտական ցանցի թելիկներն են՝ որն էլ կապված է մեր ԴՆԹ-ի հետ, դա սպեցիֆիկ երևույթային էներգիա է, դա լայնատարած շրջապատում է մեզ ամենուրեք, ողջ տիեզերքով մեկ, չկա այնպիսի տարածություն՝ ամբողջ տեսանելի ու անտեսանելի տիեզերքում, որ այդ ցանցը չլինի, դա գույություն ունի ամենուրեք և նույն ժամանակին:
Հետագայում դրան կոչելու են նաև զրոյական էներգիա, այն բանի համար որ գրեթե ժամանակ չկա ինֆորմացիայի տեղափոխման ընթացքում:
Այդ մագնիսական թելիկների միջոցով տեղափոխվող ինֆորմացիայի արագությունը, մոտ հարյուր հազար անգամ գերազանցում է լույսի արագությանը, այդ արագությունը գոյություն ունի նաև ատոմի մեջ, երբ էլեկտրոնը շարժում են սինխրոննի իր հետ շարժվումա՝ շատ ահավոր մեծ հեռավորության մեջ գտնվող պրոտոնը, (որոնց արանքում ի դեպ՝ գույություն ունի հսկայական ինֆորմացիա և էլի բաներ որ դեռ մեր ժամանակակից սարքավորումները չեն տեսնում) այդ տիեզերական ցանցի մագնիտական թելիկները չեն գտնվում մեր տարածության մեջ, սակայն խամուտաձև շաղկապված այդ էներգիան բացահայտվելու է մոտ ժամանակներում, դա իրականում սիրո էներգիան է, ՀՈԳՈՒ էներգիան:
Այդ տիեզերական ցանց կոչվող էներգիան ունի զրո բալանսավորում, այսինքը նրա բեվեռները զրոյական են, նա իր սովորական վիճակում գտնվումա դատարկության մեջ, սակայն երբ այդ էներգիայի բեվեռները դուրս են գալիս հավասարակշռությունից, նա ազատվումա, և ունի ֆանտաստիկ ուժ:
Սա է պատճառը որ երբ ֆիզիկները գիտնակաները իրենց արդի ժամանակակից սարքավորումներով չափում են ընդհանուր էներգիան, զարմանում են որ այդ չափման տեղը գոյություն ունի անհամեմատ քիչ մատերիա և լույս, սակայն իրենց սարքավորումները ցույց են տալիս զարմանալիորեն ավելի շատ էներգիայի առկայություն, դա հենց տիեզերական ցանցի էներգիան է՝ որը գրանցում է իրենց սարքավորումները, սակայն իրենք դեռ չեն նկատում:
Ով ուզումա թող հավատա այս ինֆորմացիային, ով էլ չի հավատա, չեմ պատրաստվում բանավիճել ոչ մեկի հետ, չնայած այն բանի որ կլինեն մարդիկ որոնք կրկին անհեթեթություն կանվանեն սրան:

Հայկօ
11.02.2009, 16:12
Ով ուզումա թող հավատա այս ինֆորմացիային, ով էլ չի հավատա, չեմ պատրաստվում բանավիճել ոչ մեկի հետ, չնայած այն բանի որ կլինեն մարդիկ որոնք կրկին անհեթեթություն կանվանեն սրան:

Սելավի, կարծում եմ՝ արդեն գիտես՝ ինչ պիտի գրեմ :): Պարզապես հավատալ չեմ ուզում և չեմ հավատա: Ընդ որում՝ գիտության մեջ կույր՝ փաստերի, դիտարկումների, տվյալների վրա չհիմնված հավատը տեղ չունի: Քո վարկածը կընդունեմ որպես հավաստի կոչվելու ինչ-ինչ շանս ունեցող բազմաթիվ տարբերակներից մեկը, ոչ ավել, ոչ պակաս: Կհաստատվի՞՝ անչափ ուրախ կլինեմ նման ձեռքբերման, ճեղքման համար, չի՞ հաստատվի՝ հուսանք, որ հերքման արդյուքնում ստացված նոր տվյալները աստիճան կդառնան իրական ճշմարտությանը հասնելու համար: Եվ, կներես, բայց «ԴՆԹ-ի հետ կապված տիեզերական մագնիտական թելերը» իրոք ծիծաղելի են հնչում ինձ համար: ԴՆԹ-ն ընդամենը մարդու օրգանիզմում ստեղծվող և ստեղծվելիք սպիտակուցների ու այլ նութերի պլանն է (թեկուզև՝ շատ մանրամասն ու բարդ պլանը), և այդ մոլեկուլը տիեզերական ճառագայթման, դաշտերի կամ «թելերի» հետ ավելի մեծ կապ չունի, քան սովորական ացետոնի մոլեկուլը, ասենք: Դրան խորհրդավոր հատկություններ վերագրել հարկավոր չէ: Իսկ «սիրո տիեզերական էներգիա» հասկացությունը աբսուրդ է: Սերը մարդկանց հետ է հայտնվել, իսկ Տիեզերքը հաստատ գոյություն է ունեցել շատ ավելի վաղուց, քան Ադամը:

Ի դեպ՝ իմ գրածը բոլորովին այլ իմաստ ուներ, քան՝ դու ես հասկացել:

dvgray
12.02.2009, 04:32
Ի դեպ՝ վերջերս մի հետաքրքիր բան կադացի մասնիկների ֆիզիկայի բնագավառից: Որոշ փորձեր, ինչպես հայտնի է, ցույց են տվել, որ լույսի արագությունը հնարավոր է, որ սահմանային չի: Փորձերն էսպես են կատարվել. ասենք՝ մի մասնիկը Ա կետում է եղել, մյուս մասնիկը՝ Բ կետում, այդ կետերի միջև Ճ հեռավորություն է եղել: Երբ փոխել են առաջին մասնիկի ինչ-որ հատկությունը, երկրորդինը նույնպես ակնթարթորեն փոխվել է (ավելի արագ, քան լույսը կանցներ Ճ հեռավորությունը): Խելոք մարդիկ սա բացատրելու համար վարկած են առաջ քաշել, որ, բացի մեզ արդեն ծանոթ «բարձրություն, լայնություն, խորություն, ժամանակ» կոորդինատներից, այդ մասիկների համար (ափսոս՝ հիմա չեմ հիշում՝ որ) կա նաև մեկ այլ կոորդինատ՝ «հատկության կոորդինատը»: Ընդ որում՝ այդ երկու մասնիկների հատկության կոորդինատը նույնն է: Այսինքն՝ անկախ նրանից, թե դրանք որտեղ են, ինչքան են հեռու, քանի տարի կա դրանց միջև, մեկի փոփոխությունը անխուսափելիորեն հանգեցնելու է մյուսի փոփոխությանը, քանի որ, ըստ էության, որակապես դրանք նույն մասնիկն են: Սա փորձնականում ստացված արդյունքների վրա հիմնված տեսություն է, այսինքն՝ լավ շանսեր ունի հաստատվելու:

Խնդրում եմ էս հարցին տեղյակ մարդկանց մի քիչ լուսավորել ինձ :):

չեմ հավատում :)
մի հատ խաղ կար ՝ "հավատում եմ- չեմ հավատում"
կարծես թե գիտությունը շատերի համար դարձել է այս խաղի շարունակությունը ;)
Ուր՞ է փորձը, ո՞վ է կատարել ու որտե՞ղ կարելի է ծանոթանալ էտ փորձի մանրամասներին:
Ու ընդհանրապես անտրամաբանական /տրեզերական, մեզ հայտնի տրամաբանություն/ մի բան է նկարագրված այստեղ: նման է բոբոների կամ կանաչ այլմոլորակայինների մասին զառանցանքներին:
Հ.Գ. Կներես Հայկօ, ես քեզ ինկատի չունեմ, այլ էտ "գիտա" փորձը ինետում զետեղողներին:

Հայկօ
12.02.2009, 05:02
dvgray Ինտերնետում չեմ կարդացել: Ուրիշ ֆորմատ էր՝ .թրթ :): Ու քանի որ թերթ էր, գնաց-կորավ: Գրելուս նպատակը նման բան լսած / կարդացած ուրիշ մարդ գտնելն էր: Ու դրա մասին բացատրություններ ստանալը:

dvgray
12.02.2009, 05:58
dvgray Ինտերնետում չեմ կարդացել: Ուրիշ ֆորմատ էր՝ .թրթ :): Ու քանի որ թերթ էր, գնաց-կորավ: Գրելուս նպատակը նման բան լսած / կարդացած ուրիշ մարդ գտնելն էր: Ու դրա մասին բացատրություններ ստանալը:
ինչ ֆորմատ ուզում է լինի, մեկ է :),
տիեզերական միակ "հաղորդակցման" ֆորմատը ՝ դա էլեկտրոմագնիսական ճառագայթումն է: սրանից դուրս ֆորմատները անդրտիեզերական են: իսկ քանի որ մենք տիեզերական ենք, ապա "անդրտիրեզերական" էքսպերիմենտներ երբեք էլ անցկացնել չենք կարող: Ուզում է անցմի միլիարդ տարի: դա նույնն է, ոնց որ Բարոն Մյունխաուզենը հիասքանչ ձևի իր մազերից քաշելով իրեն պոկեց գետնից: դա արվեստի, բայց ոչ գիտության գործ է :)

Հայկօ
12.02.2009, 06:08
dvgray Դե լրիվ էդ նույն համոզմունքը ես էլ ունեմ :): Բայց, այնուամենայնիվ, ստանդարտից դուրս բաները ինձ շատ են հետաքրքրում (մի մոռացիր, որ ֆիզիկան էլ է ինչ-որ իմաստով ինձ՝ բանասերիս համար ստանդարտից դուրս ;)): Մասնագետը դուք եք, բացատրե՛ք:

Տրիբուն
10.03.2009, 15:30
dvgray Դե լրիվ էդ նույն համոզմունքը ես էլ ունեմ :): Բայց, այնուամենայնիվ, ստանդարտից դուրս բաները ինձ շատ են հետաքրքրում (մի մոռացիր, որ ֆիզիկան էլ է ինչ-որ իմաստով ինձ՝ բանասերիս համար ստանդարտից դուրս ;)): Մասնագետը դուք եք, բացատրե՛ք:
Ապեր, էս ֆիզիկայի ու աստղաֆիզիկայի հետ ես էլ առանձնապես գլուխ չունեմ: Բայց մի հատ լավ խորհուրդ կարող եմ տալ: Ես ամեն ամսվա Вокруг Света-ն առնում եմ: Ամեն համարի Планетарий բաժնում մեծ պայթյուն, լույսի արագություն, ֆոտոններ, քվազիտրոններ, կոսմոգոնիայի տեսություններ թեմաներով հոդվածներ են լինում` հանրամատչելի լեզվով գրված: Նենց, որ ասենք ես կարդում ու հասկանում եմ:

Մի երեք հատ էլ հղում դնեմ, որ տեսնես:

Вселенская алхимия (http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/6214/)
Как рождаются звезды (http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/6172/)
Темная энергия вселенной (http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/6298/)

Կտրուկ
28.05.2009, 22:49
[SIZE=5][B]
Տիեզերքում գործում են չորս հիմնային ուժեր. ուժեղ ուժը, թույլ ուժը, էլեկտրամագնիսական ուժը և գրավիտացիոն ուժը։ ։Ֆանտաստիկ եզրահանգում է։
Որևէ մեկը կարող է մոտավոր բացատրել. թէ ուժի գերադրական աստիճանը ինչպես կարող է հանդիսանալ ուժի տարատեսակ։
ի՞նչ է նշանակում ուժեղ ուժ և թույլ ուժ։
Այս օրինակով կարելի է այսպես ասել՝ լույսը ունի չորս տեսակ՝ ուժեղ լույս.թույլ լույս.ցրված լույս և ուղղորդված լույս։

Հայկօ
28.05.2009, 23:27
Ֆանտաստիկ եզրահանգում է։
Որևէ մեկը կարող է մոտավոր բացատրել. թէ ուժի գերադրական աստիճանը ինչպես կարող է հանդիսանալ ուժի տարատեսակ։
ի՞նչ է նշանակում ուժեղ ուժ և թույլ ուժ։
Այս օրինակով կարելի է այսպես ասել՝ լույսը ունի չորս տեսակ՝ ուժեղ լույս.թույլ լույս.ցրված լույս և ուղղորդված լույս։

Կտրուկ, ես կարող եմ մոտավոր բացատրել մեկ այլ բան. սրանք ընդունված տերմիններ են, որոնք ոչ մի կապ չունեն ուժերի «գերադրական աստիճանների» հետ, այլ պարզապես ընտրվել են՝ կոչելու համար վերոհիշյալ չորս ուժերից երկուսը: Օրինակդ անտեղի է, քանի որ դու խոսում ես միևնույն «ուժի»՝ լույսի թույլ և ուժեղ լինելու մասին, այնինչ պայմանականորեն «թույլ» և «ուժեղ» կոչվող ուժերը իրենց բնույթով տարբեր են: Այս անվանումները ես չեմ հորինել. սրանք գիտական աշխարհում միջազգայնորեն արդեն երկար ժամանակ է՝ ընդունված ու գործածվող տերմիններ են: Ինչ-որ բանի «ֆանտաստիկ եզրահանգում» պիտակը կպցնելուց առաջ բարի եղիր գոնե լրիվ կարդալ և փորձել հասկանալ այդ բանը:

Elmo
28.05.2009, 23:55
Որևէ մեկը կարող է մոտավոր բացատրել. թէ ուժի գերադրական աստիճանը ինչպես կարող է հանդիսանալ ուժի տարատեսակ։

Մի մեշոկ բրիձ ու 2 մոշոկ բրինձ: Պատկերացրա, որ 3 մեշոկ բրինձը լինում ա միայն 2+1 մեշոկի տեսքվ: Պայմանավորվում ենք մի մեշոկ բրնձին անվանել բրինձ, իսկ 2 մեշոկին բրինձ բրինձ:

Արշակ
29.05.2009, 09:38
Կտրուկ, ես կարող եմ մոտավոր բացատրել մեկ այլ բան. սրանք ընդունված տերմիններ են, որոնք ոչ մի կապ չունեն ուժերի «գերադրական աստիճանների» հետ, այլ պարզապես ընտրվել են՝ կոչելու համար վերոհիշյալ չորս ուժերից երկուսը: Օրինակդ անտեղի է, քանի որ դու խոսում ես միևնույն «ուժի»՝ լույսի թույլ և ուժեղ լինելու մասին, այնինչ պայմանականորեն «թույլ» և «ուժեղ» կոչվող ուժերը իրենց բնույթով տարբեր են: Այս անվանումները ես չեմ հորինել. սրանք գիտական աշխարհում միջազգայնորեն արդեն երկար ժամանակ է՝ ընդունված ու գործածվող տերմիններ են: Ինչ-որ բանի «ֆանտաստիկ եզրահանգում» պիտակը կպցնելուց առաջ բարի եղիր գոնե լրիվ կարդալ և փորձել հասկանալ այդ բանը:
Ի դեպ, տիեզերքում գործող ուժերի նշված դասակարգումը կա նաև դպրոցական ֆիզիկայի դասընթացում։

Կտրուկ
29.05.2009, 23:34
Կտրուկ, Այս անվանումները ես չեմ հորինել. ես չասացի թէ դու ես հորինել.ոչ էլ խոսքս թարգմանության մասին է։ ես հեղինակի տեսակետին եմ անդրադառնում։

Ինչ-որ բանի «ֆանտաստիկ եզրահանգում» պիտակը կպցնելուց առաջ բարի եղիր գոնե լրիվ կարդալ և փորձել հասկանալ այդ բանը: ՙխոշոր պայթյուն՚ գաղափարի ի հայտ գալուց հետո.որքան հաստատվում է այդ կարծիքը գիտնականների մոտ.այնքան թերահավատորեն եմ նայում գիտական աշխարհին . մասնավորապես ՝աստղաֆիզիկային։ուստի շատ հպանցիկ և ոչ լրիվ եմ ուսումնասիրում նման նյութերը։

Հայկօ
29.05.2009, 23:52
ՙխոշոր պայթյուն՚ գաղափարի ի հայտ գալուց հետո.որքան հաստատվում է այդ կարծիքը գիտնականների մոտ.այնքան թերահավատորեն եմ նայում գիտական աշխարհին . մասնավորապես ՝աստղաֆիզիկային։ուստի շատ հպանցիկ և ոչ լրիվ եմ ուսումնասիրում նման նյութերը։

Կտրուկ, իմ մեջ աստիճանաբար ամրանում է այն համոզմունքը, որ դու հավանություն կտաս տիեզերքի ծագման միայն մի գիտական տեսությանը. այն, որը ներառում է յոթ օր, քաոս, լույս ու խավար, եղիցի, և տեսավ, որ բարի է, թզի տերև և մեկ անկող տղամարդ:

Սա տեսություն է: Տեսություն է նաև աստվածաշնչյան տարբերակը: Տեսությունները մեկը մյուսից առավել և ընդունելի են լինում իրենց հիմնավորումներով: Այս պարագայում ես չեմ հասկանում, թե ինչու՞ որևէ մեկը պիտի թերահավատորեն վերաբերվի Ա մտքին, որի շոշափելի ապացույցները, թերևս, ավելի շատ են, քան Բ մտքինը: Հավատը ինձ համար դեռ ապացույց չէ:

Կտրուկ
30.05.2009, 00:06
Կտրուկ, իմ մեջ աստիճանաբար ամրանում է այն համոզմունքը, որ դու հավանություն կտաս տիեզերքի ծագման միայն մի գիտական տեսությանը. այն, որը ներառում է յոթ օր, քաոս, լույս ու խավար, եղիցի, և տեսավ, որ բարի է, թզի տերև և մեկ անկող տղամարդ:

Սա տեսություն է: Տեսություն է նաև աստվածաշնչյան տարբերակը: Տեսությունները մեկը մյուսից առավել և ընդունելի են լինում իրենց հիմնավորումներով: Այս պարագայում ես չեմ հասկանում, թե ինչու՞ որևէ մեկը պիտի թերահավատորեն վերաբերվի Ա մտքին, որի շոշափելի ապացույցները, թերևս, ավելի շատ են, քան Բ մտքինը: Հավատը ինձ համար դեռ ապացույց չէ:
Հայկ՝ մի կողմ թողնենք. թէ ես ինչ տարբերակի եմ հակված։ Խոսքս պայթյունի ոչ տրամաբանական լինելու մասին է։ Ցանկացած պայթյուն առաջ է բերում քաոս։Բայց ոչ երբեք կանոնավոր համաչափ շարժումներ .փոխկապակցվածություն ու ներդաշնակություն։

Հայկօ
30.05.2009, 00:12
Հայկ՝ մի կողմ թողնենք. թէ ես ինչ տարբերակի եմ հակված։ Խոսքս պայթյունի ոչ տրամաբանական լինելու մասին է։ Ցանկացած պայթյուն առաջ է բերում քաոս։Բայց ոչ երբեք կանոնավոր համաչափ շարժումներ .փոխկապակցվածություն ու ներդաշնակություն։

Եթե չեմ սխալվում, թեմայում այդ հարցն արդեն հնչել է, և եղել է նաև բավական լուրջ պատասխան: Կարդա, կգտնես: Քո տրամաբանության սխալն այն է, որ դու «պայթյուն» բառը խիստ բառացիորեն ես ընկալում: Պարզապես տեղի է ունեցել նյութի շատ արագ ընդարձակում, որը բնութագրելու համար ամենահարմար բառը հենց «պայթյունն» է:

Elmo
30.05.2009, 10:19
Հայկ՝ մի կողմ թողնենք. թէ ես ինչ տարբերակի եմ հակված։ Խոսքս պայթյունի ոչ տրամաբանական լինելու մասին է։ Ցանկացած պայթյուն առաջ է բերում քաոս։Բայց ոչ երբեք կանոնավոր համաչափ շարժումներ .փոխկապակցվածություն ու ներդաշնակություն։

Խոսքը ռումբի պայթյունի մասնի չի, ոչ էլ խմած՝ պայթած մարդու:

Ուզում ե՞ս ակնհայտ օրինակ բերեմ, որ պայթյունը կոնստրուկտիվ ա ու կանոնավոր: Օրինակ բողբոջը պայթում ա ու տերև ա դառնում:

Իսկ մեծ պայթյունի տեսությունը ըմբռնելու համար մի քիչ ֆիզիկա ուսումնասիրի Կտրուկ ջան:

Կտրուկ
30.05.2009, 19:41
Ուզում ե՞ս ակնհայտ օրինակ բերեմ, որ պայթյունը կոնստրուկտիվ ա ու կանոնավոր: Օրինակ բողբոջը պայթում ա ու տերև ա դառնում:

չէի ասի թէ տեղին օրինակ է.ինչևէ.ըստ այս օրինակի՝ որքանով է ճիշտ ՙորտեղից է առաջացել տերևը՚ հարցին պատասխանել՝ տերևը առաջացել է պայթյունից։

Elmo
30.05.2009, 23:07
չէի ասի թէ տեղին օրինակ է.ինչևէ.ըստ այս օրինակի՝ որքանով է ճիշտ ՙորտեղից է առաջացել տերևը՚ հարցին պատասխանել՝ տերևը առաջացել է պայթյունից։

Կտրուկ ջան մեծ պայթյունը, բացի պայթյունից ուրիշ ոչինչ համարել անհնար է: Գուցե մեծ ընդարձակում, բայց ընդարձակում ասածը ահավոր վերապահումներով կլինի: Դա հենց պայթյուն է եղել:

Կարդա մեծ պայթյունի տեսությունը և համեմատի Աստվածաշնչի նկարագրությունների հետ: Կոնկրետ էս կետերը կարաս գտնես մեծ պայթյունի տեսության մեջ:
1. Սկզբում քաոս էր և դատարկություն և Աստծո հոգին շրջում էր ջրերի վրայով:
2. Եղիցի լույս և եղավ լույս
3. Աստված լույսը բաժանեց խավարից
4. Աստված ստեղծեց երկրի հաստատությունը

Որպեսզի ավելի պարզ արտահայտված լինեմ: Չեմ կարծում, որ Աստվածաշնչում գտնելով քվարկ-գլյուոնային մասսայի, կամ գրավիտացիայի մասին տեղեկություն՝ հները կհասկանային ինչը որից հետո է: Ավելի լավ էր հենց գրել Աստված ասաց եղիցի լույս, բաժանեց լույսը խավարից և այլն և այլն:

Կտրուկ
30.05.2009, 23:57
1. Սկզբում քաոս էր և դատարկություն և Աստծո հոգին շրջում էր ջրերի վրայով:
2. Եղիցի լույս և եղավ լույս
3. Աստված լույսը բաժանեց խավարից

Հարգարժան Elmo կոնկրետ այս պարագայում ՝խոսելով պայթյունի մասին .հեռահար նպատակ չունեմ խոսքերս տանել դեպի Աստվածաշունչ։ խոսքս հենց պայթյունի տրամաբանության կամ ոչ տրամաբանության մասին է։Ինչևէ .եթէ խոսք բացեցիր արարումից .ապա ասեմ. որ սկզբում քաոս չեր. այլ
Սկզբում Աստված երկինքն ու երկիրը ստեղծեց։
2 երկիրը անձև ու պարապ էր.և անդունդի վրա խավար կարև Աստծո Հոգին ջուրերուն վրա կշարժեր։
3 և Աստված ասաց ՙեղիցի լույս՚ ու լույս եղավ։

Արարումը բավական գրագետ հերթականությամբ է շարադրված.որը առաջին հայացքից կարող է չերեվալ կամ սխալ հասկացվել։Օրինակ ՝ շատերը կասեն ՙայդ ինչպես լույս եղավ երբ Արեգակը դեռ չեր ստեղծվել՚ ։
Այստեղ պետք է հաշվի նստենք այն փաստի հետ. որ բացի մեր աչքին երևացող ցերեկային լույսից. կան նաև այլ յուսային ճառագայթումներ.որոնք արձակում են տարբեր մարմիններ.ինչպիսին են օրինակ ռենտգենյան ճառագայթումը.ինֆրակակարմիր և ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումները.որոնք աչքի համար ոչ տեսանելի.բայց այնուամենայնիվ լուսային ալիքներ են։

յոգի
02.06.2009, 20:12
Աղբյուր՝ ՑԵՌՆ-ի պաշտոնական սայթ

Անգլերեն (http://public.web.cern.ch/public/en/Science/Science-en.html)
Ֆրանսերեն (http://public.web.cern.ch/public/fr/Science/Science-fr.html)

Հայկո ջան կարդացի վերևի գրառումներտ, բայց չ՛ապացուցված և անհիմն մտային հնարանքներ են (չնդունես անձնական, քանի որ հեղինակը դու չես), դրանք անհավատ ««գիտնականների»» տեսություններ են , որոնց իրենք էլ չեն հավատում և օգտագործում են ««երևի»» ««կարող է»» ««մգուցե»» բառերը...
Մեծ պայթյունի տեսությունը դասավանդում են ուսումնական հաստատություններում, բայց դա ոչինչ չի ապացուցում, որ դա իրականություն է, ...
Պարզ հարց, ինչ՞պես կարող է ավերող պայթյունից առաջանա կարգ ու կանոն, հարմոնյա, Արև, Լուսին, Տիեզերքներ, մոլորակներ և այդ մոլորակները գործեն ժամացույցի ճշգրտությամբ:
Կարող են այդ ««խելոք»» գիտնականները մի պայթյուն սարքել և մի փոքրիկ ««տիեզերքիկ»» ստեղծեն, կամ կարող են թող ոչնչից , զրոյից մի սերմ ստեղծեն, օրինակ խնծորի սերմ, որը ցանելուց բերք տա...
Ին՞չ կարող են ստեղծել ոչնչից, ...
Տեսություններ են հորինում ոչնչից և փորձում են Աստծուն մեջտեղից հանել, դա նման է երեխուն , որը փորձում է հերքել ծնողներին և փորձել ապացուցել , թե ինքը առաջացել է իրենց տան սկարավարկայի պայթյունից...

Yellow Raven
02.06.2009, 20:53
Տեսություններ են հորինում ոչնչից և փորձում են Աստծուն մեջտեղից հանել, դա նման է երեխուն , որը փորձում է հերքել ծնողներին և փորձել ապացուցել , թե ինքը առաջացել է իրենց տան սկարավարկայի պայթյունից...

Ի՞սկ որտեղից եզրակացրեցիր,որ տվյալ տեսությունները Աստծուն մեջտեղից հանում են:
Կամ ավելի շուտ հարցս այսպես ձևակերպեմ, Աստված ասելով ի՞նչ ես հասկանում:

:)

Elmo
06.06.2009, 12:09
Հայկո ջան կարդացի վերևի գրառումներտ, բայց չ՛ապացուցված և անհիմն մտային հնարանքներ են (չնդունես անձնական, քանի որ հեղինակը դու չես), դրանք անհավատ ««գիտնականների»» տեսություններ են , որոնց իրենք էլ չեն հավատում և օգտագործում են ««երևի»» ««կարող է»» ««մգուցե»» բառերը...
Մեծ պայթյունի տեսությունը դասավանդում են ուսումնական հաստատություններում, բայց դա ոչինչ չի ապացուցում, որ դա իրականություն է, ...
Պարզ հարց, ինչ՞պես կարող է ավերող պայթյունից առաջանա կարգ ու կանոն, հարմոնյա, Արև, Լուսին, Տիեզերքներ, մոլորակներ և այդ մոլորակները գործեն ժամացույցի ճշգրտությամբ:
Կարող են այդ ««խելոք»» գիտնականները մի պայթյուն սարքել և մի փոքրիկ ««տիեզերքիկ»» ստեղծեն, կամ կարող են թող ոչնչից , զրոյից մի սերմ ստեղծեն, օրինակ խնծորի սերմ, որը ցանելուց բերք տա...
Ին՞չ կարող են ստեղծել ոչնչից, ...
Տեսություններ են հորինում ոչնչից և փորձում են Աստծուն մեջտեղից հանել, դա նման է երեխուն , որը փորձում է հերքել ծնողներին և փորձել ապացուցել , թե ինքը առաջացել է իրենց տան սկարավարկայի պայթյունից...

յոգի ջան հարգանքով եմ վերաբերվում քեզ, նենց որ քննադատական գրառումս սրտիդ մոտիկ չընդունես, բայց էս գրառումից եզրակացնում եմ, որ դու բարձրագույն ֆիզիկայից ու մաթեմատիկայից ահավոր հեռու ես: Նենց որ քո հետ էդ թեմայով վիճել չի լինի: Նախ պետք ա գոնե որպես մինիմում Էնշտեյնի Հարաբերականության տեսությունը իմանաս: Էդ ժամանակ պարզ կդառնա, որ քո ձեռքի ափի մեջ տիեզերք կարող է տեղավորվել: Կիմանաս, որ հնարավոր է մի ամբողջ աստղ իր շրջապատող մոլորակներով հավաքել գրիչի գնդիկի չափ փոքր տարածության մեջ, կամ նույն կետից կարող է ընդարձակում(պայթյուն) տեղի ունենալ ր առաջացնել գալակտիկա:
Ասում ես ինչպե՞ս կարող է պայթյունից առաջանալ արեգակ ու մոլորակնե՞ր: Իսկ դու տեսե՞լ ես գերնոր աստղի ծնունդը: Հաբլ տիեզերական աստղադիտակը արդեն վաղուց նկարել է գերնորի խնունդ ու պարզ, վիզուալ պատկերներ կան էդ պրոցեսի: Մտի նասսայի կայք և նայրի Հաբլի նկարաները: Կարդա ժամանակի, տարածության, արագության մասին գոնե ներածական հոդվածներ ու կտեսնես, որ ամեն ինչ շատ պարզ է:

Հայկօ
06.06.2009, 17:08
Բոլորին. կան մի քանի նշաններ, որոնք անուղղակիորեն ապացուցում են Մեծ պայթյունի տեսությունը: Օրինակ՝ Տիեզերքը դեռ այսօր էլ շարունակում է ընդարձակվել: Մեկ այլ ապացույց. Մեծ պայթյունի ժամանակ՝ նյութի մասնիկների կազմվելուց մի քիչ առաջ, առաջացել են ֆոտոնները, ավելի ընդհանուր՝ էլեկտրամագնիսական ճառագայթումը. եղիցի լույս, եթե ուզում եք: Գիտությունը 20-րդ դարում կարողացավ հայտնաբերել այդ՝ Մեծ պայթյունի հետևանքով առաջացած ճառագայթման հետքերը: Ընդ որում՝ այդ էլեկտրամագնիսական ճառագայթումն առկա էր բառացիորեն ամեն տեղ: Սա, կարելի է ասել, Մեծ պայթյունի արձագանքն է Տիեզերքում: Ի դեպ՝ սա բացահայտող գիտնականը (անունը չեմ հիշում) արժանացավ Նոբելյան մրցանակի:

ars83
06.06.2009, 22:18
Ի դեպ՝ սա բացահայտող գիտնականը (անունը չեմ հիշում) արժանացավ Նոբելյան մրցանակի:
Իրականում՝ երկու հոգի: Առնո Ալան Պենզիասը (Arno Allan Penzias) և Ռոգերտ Վուդռոու Վիլսոնը (Robert Woodrow Wilson) 1978 թվականին Նոբելյան մրցանակի արժանացան կոսմիկական միկրոալիքային ֆոնային ճառագայթման հայտնաբերման համար (http://en.wikipedia.org/wiki/Discovery_of_cosmic_microwave_background_radiation):

Կտրուկ
06.06.2009, 23:13
Լավ.հիմա ես կգրեմ։;)
Հեղափոխական չհնչի կարծիքս.բայց՝կարծում եմ տիեզերքի առաջացման հարցում.թէ բարձրագույն ֆիզիկը.թէ հացթուխը և թէ կոշկակարը մեկը մյուսի հանդեպ գերակայություն չունեն։ՈՒստի կուզէի թէման քննարկել ոչ թէ հարաբերականության տեսության(ծանոթ եմ.խիստ վերապահումով եմ մոտենում)այլ տրամաբանության տեսանկյունից։
Տիեզերքի ներկայիս ընղարձակումը մեզ թույլ չի տալիս նույն գծով ետընթաց կատարել և հանգել միասնական սկզբնական զանգվածի։
ինչպես օրինակ ՝գետի դելտայի մոտ նստած մարդը խիստ կսխալվի. եթե գետի հատընթացով շարժվի մինչև գետի ակունք և հանգի այն եզրակացության .որ ծովը առաջացել է սարի հալվող ձյուներից կամ արտեզյան ջրերից։
Քանի որ մեր ապրած կյանքը մի ակնթարթ է ՝տիեզերքի տարիքի հետ համեմատած. ապա կարելի է այս օրինակն էլ բերել։
Սրտաբանը մեկ վայրկյան ուսումնասիրելով սիրտը այն տեսնում է ընդարձակվելու պահին ու եթե չշարունակի իր դիտումը .նա երբեք չի կռահի որ սիրտը նաև կծկվում է։Ո՞վ կարող է պնդել որ տիեզերքը նույնպես իմպուլսիվ չի գործում։
Այստեղ նաև տեսակետ հնչեց. թէ հզոր պայթյունը նպաստում է արարման գաղափարին։Այդ դեպքում մի այլ բան ասեմ։Աստված ստեղծելով Ադամին .մեկնարկ չվերցրեց սաղմնային վիճակը.այլ ստեղծեց նրան որպես հասուն մարդ։Նմանապես տիեզերքը. կարող է արարված լինել արդեն իսկ պատրաստի վիճակում.այլ ոչ թէ սաղմնային՝ մեծ գնդի տեսքով։
Հետո՝ նմանօրինակ հետ-գծով շարժվելով կտեսնենք. որ Արեգակը մեկ րոպպեում այնքան ահռելի զանգված է կորցնում. որ միլիոն տարի առաջ գոյություն ունեցող Արևը դժվար թէ թույլ տար. որ երկրի վրա որևէ կյանքի տեսակ լիներ։
Լուսնի վրա կուտակված տիեզերական փոշու մասին էլ. արդեն առիթ եմ ունեցել գրելու. որ այն վկայում է տիեզերքի բավական երիտասարդ լինելու մասին։

bari hoki
05.12.2009, 17:11
Մոդերատորական: Կրոնական թեմայով գրառումը ջնջված է:

bari hoki
27.12.2009, 23:41
Խնդրում եմ ասեք դա մի մեծ գունդ է եղել որ պայթել և ձևավորվել է աստխերը:

Elmo
28.12.2009, 00:12
Խնդրում եմ ասեք դա մի մեծ գունդ է եղել որ պայթել և ձևավորվել է աստխերը:

Դրան գունդ անվանելը այդքան էլ ճիշտ չէ: Ավելի պատկերավոր կլինի, եթե պատկերացնենք անվերջ փոքր կետ, որը ընդարձակվել է և ձևավորել տարածությունն ու ժամանակը, որտեղից դուրս է եկել ամբողջ տիեզերքի մատերիան: Ընդհանրապես մեր երևակայությունը չի հերիքում այդ երևույթը լավ պատկերացնելու համար:

bari hoki
28.12.2009, 00:58
Դրան գունդ անվանելը այդքան էլ ճիշտ չէ: Ավելի պատկերավոր կլինի, եթե պատկերացնենք անվերջ փոքր կետ, որը ընդարձակվել է և ձևավորել տարածությունն ու ժամանակը, որտեղից դուրս է եկել ամբողջ տիեզերքի մատերիան: Ընդհանրապես մեր երևակայությունը չի հերիքում այդ երևույթը լավ պատկերացնելու համար:

Կետը նկատի ունես քվարկը՞
Ես ուզում էի իմանալ թե այդ կետը նախքան ընդարձակվելը կածր է եղել և շիկացել ու պայթել է:

Հայկօ
28.12.2009, 01:10
Ես ուզում էի իմանալ թե այդ կետը նախքան ընդարձակվելը կածր է եղել և շիկացել ու պայթել է:

bari hoki ջան, հենց որ իմանաս, ես Ակումբում շնորհավորական թեման կբացեմ քո՝ Նոբելյան մրցանակ ստանալու առթիվ:

Իսկ այդ կետը քվարկ չի եղել, ոչ: Քվարկները, այլ մասնիկների հետ միասին, առաջացել են Մեծ Պայթյունից հետո: Եվ խորհուրդ կտայի շատ չկենտրոնանալ «պայթյուն» բառի վրա. թեման կարդա, շիկանալու և գըգըմփի այլ ատրիբուտների հետ կապված հարցերն այստեղ արդեն սպառիչ պատասխան գտել են (անյքանով, ինչքանով որ սպառիչ կարող են լինել գիտականորեն մինչև վերջ չապացուցված վարկածին վերաբերվող դատողությունները):

Միքո
28.12.2009, 12:26
Կետը նկատի ունես քվարկը՞
Ես ուզում էի իմանալ թե այդ կետը նախքան ընդարձակվելը կածր է եղել և շիկացել ու պայթել է:

չի շիկացել:), դա եղելա էներգիայի շատ(շատ-շատ) մեծ կուտակում՝այսինքն էներգիայի խտությունը եղելա ահռելի (ընդունված է ասել անվերջ մեծ) և այդ «կետը» ամեն ինչ մի ընդունեք բառացի պայթել է և տարրական մասինիկները ցվրվել են ամբողջ տիեզերքով մեկ:)

սենց բաներ:secret

Elmo
28.12.2009, 14:03
Կետը նկատի ունես քվարկը՞
Ես ուզում էի իմանալ թե այդ կետը նախքան ընդարձակվելը կածր է եղել և շիկացել ու պայթել է:

Իհարկե ոչ: Քվարկներն ու գլյուոնները ընդարձակումից հետո են առաջացել: Նշել եմ, որ մեր պատկերացումները չեն հերիքում, որպեսզի այդպիսի կետ պատկերացնենք, իր կարծրությամբ, ջերմաստիճանով, կամ շափերով: Պարզապես պատկերացրեք կետ, որտեղ ամեն ինչ խտացված է: Այն անվերջ փոքր է և չունի ոչ մի ֆիզիկական մեզ հայտնի բնորոշիչ:
Ինչու՞ և ինչպես է այն պայթել, երևի գլխավոր լուծելու խնդիրներից է: Ճիշտն ասած իմ գիտելիքները չեն հերիքում ավելի լավ նկարագրության համար:
ars83 -ը ՑԵՌՆ -ի աշխատակից է, իրեն կխնդրենք կգրի:

bari hoki
30.12.2009, 00:31
Իհարկե ոչ: Քվարկներն ու գլյուոնները ընդարձակումից հետո են առաջացել: Նշել եմ, որ մեր պատկերացումները չեն հերիքում, որպեսզի այդպիսի կետ պատկերացնենք, իր կարծրությամբ, ջերմաստիճանով, կամ շափերով: Պարզապես պատկերացրեք կետ, որտեղ ամեն ինչ խտացված է: Այն անվերջ փոքր է և չունի ոչ մի ֆիզիկական մեզ հայտնի բնորոշիչ:
Ինչու՞ և ինչպես է այն պայթել, երևի գլխավոր լուծելու խնդիրներից է: Ճիշտն ասած իմ գիտելիքները չեն հերիքում ավելի լավ նկարագրության համար:
ars83 -ը ՑԵՌՆ -ի աշխատակից է, իրեն կխնդրենք կգրի:

Շնորհակալ եմ:

Kuk
20.06.2010, 00:07
Թե ոնց ընկա էս թեմա ու մի երկու ժամում ուղեղս ծանրաբեռնեցի էս թեմայով, չգիտեմ:))


«Մեծ պայթյունը» իհարկե այս պահին ամենահիմնավորված ու գոնե ամենաշատ հարցերին պատասխանող տեսությունն է: Բայց ես էլ եմ կարծում, որ այդ տեսությունը հերքվելու է, կամ արժանանալու է նյուտոնի տեսության ճակատագրին: Պարզապես տենց կանխազգացում ունեմ:
Գիտնականների ջանքերին զավեշտով չեմ նայում, որովհետև հենց իրենք են տալու նոր տեսություն, որտեղ «մեծ պայթյունը» կդառնա մասնավոր դեպք:

Քանի որ թեմայի հմնական մեխը, կարելի է ասել, տիեզերական պայթյունն է, պայթյունի հետ կապված մի հոդված. հետաքրքիր ա: Ֆիզիկայից բավականին հեռու եմ, բայց Հերունուն համարում եմ մեծ ֆիզիկոս:


Աստղադիտակի զգայունությամբ հնարավոր է որսալ նույնիսկ Ճապոնիայում վառվող մոմի էներգիան


Չնչին պատկերացում տալու համար այսպես կարելի է բնութագրել ռադիոօպտիկական աստղադիտակը, որ կարճատեւ շահագործման ընթացքում հասցրել է երկու հայտնագործության կամ տեսության հակադրության առիթ հանդիսանալ: Ավելին` որպես օրինակ` առաջինն ու միակը աշխարհում, օրինակ է ծառայել հզոր պետությունների գիտության բնագավառում: Այն կառուցել է հայտնի ակադեմիկոս Պարիս Հերունին` միավորելով իր աշխատախմբի եւ տեղի բնակչության ուժերը:

1960-ականների սկզբին, Բյուրականից քիչ այն կողմ` Ամբերդ գյուղում կառուցված Հերունու հայելապատ օպտիկական ռադիոաստղադիտակը գիտության մեջ հեղաշրջում առաջացրեց: Չնայած երկու գիտնական նույնիսկ Նոբելյան մրցանակ են ստացել` ապացուցելով, որ տիեզերքն առաջացել է հզոր պայթյունից, այնուամենայնիվ, զգայուն սարքը հակադրություն է առաջացրել:

Ժամանակին աշխարհի բոլոր գիտնականները հավատում էին այն տեսությանը, որ տիեզերքն առաջացել է հզոր պայթյունից, սակայն օպտիկական ռադիոաստղադիտակի հետազոտությունը ցույց տվեց, որ պայթյուններ չեն եղել։

Պարիս Հերունի, ակադեմիկոս. ՙՄեր ալեհավաքի սեփական աղմուկն այնքան ցածր էր, որ դա մեծ ռեկորդ է աշխարհում: Դա եկավ ապացուցելու, որ հզոր պայթյուններ չեն եղել, քանի որ այդ պարագայում պետք է ճառագայթված լիներ այնպիսի էներգիա, որն ամբողջ տիեզերքով մեկ գոյություն ունի, եւ դրա ճառագայթման իտենսիվությունը պետք է լինի 2,7՚:

Ոչ միայն աշխարհի շատ գիտնականներ փոխեցին իրենց հակվածությունը այս կամ այն տեսության նկատմամբ, այլեւ` միջազգային գիտական ռադիոմիությունը մյուս երկրներին եւս հորդորեց մեծ ալեհավաքներ կառուցել` Պարիս Հերունու հայելապատ ռադիոաստղադիտակի չափորոշիչներով: Բայց սա այս աստղադիտակի միջոցով արված միակ բացահայտումը չէր:

Պարիս Հերունի, ակադեմիկոս. ՙՀայտնաբերվել է հզոր ռադիոբեկում աստղի վրա: Կարմիր աստղը, որ հայտնի է նաեւ որպես տարեց աստղ, գտնվում է մեզանից 250 լոսատարի հեռավորության վրա, եւ համարվում էր, որ տարեց աստղի վրա հզոր բռնկումներ չեն լինում, բայց մենք գրանցեցեինք: 250 տարի այդ ազդանշանները գալիս էին երկիր: Միացրինք, սկսեցինք դիտել: Ազդանշանը եկավ, հոպ, գրանցեցինք՚:

Խոշոր ֆիզիկոսները միայն այս երկու բացահայտումները բավական են համարել աստղադիտակի գործառույթն արդարացնելու համար: Սակայն դրանցից ոչ մեկը հետագա աստղադիտակի շահագործման հիմք չի հանդիսացել: Ֆինանսական միջոցների սղության պատճառով այն շուրջ տասը տարի չի ծառայում որպես աստղադիտակ, սարքավորումներն էլ չեն գործարկվում: Բայց դա չի խանգարում, որ գիտական կառույցն ուսումնասիրելու համար Հայաստան ժամանեն օտարերկրյա գիտնականներ:

Այստեղից (http://www.yerkirmedia.am/?lang=arm&page=1&id=3587&ns=&nc=6&y=&m=&d=#) եմ վերցրել, միայն վերնագիրն եմ խմբագրել:

matlev
20.06.2010, 01:07
Թե ոնց ընկա էս թեմա ու մի երկու ժամում ուղեղս ծանրաբեռնեցի էս թեմայով, չգիտեմ:))



Քանի որ թեմայի հմնական մեխը, կարելի է ասել, տիեզերական պայթյունն է, պայթյունի հետ կապված մի հոդված. հետաքրքիր ա: Ֆիզիկայից բավականին հեռու եմ, բայց Հերունուն համարում եմ մեծ ֆիզիկոս:



Այստեղից (http://www.yerkirmedia.am/?lang=arm&page=1&id=3587&ns=&nc=6&y=&m=&d=#) եմ վերցրել, միայն վերնագիրն եմ խմբագրել:


Էդ դիտակը մեր քարահունջի ժամանակակից տարբերակն ա: Ըտենց էլ չաշխատեց, բայց գոնե մի քանի հազար տարի հետո, ասելու տեղ կունենանք, թե տիեզերքի առաջացումն ենք ուսումնասիրել ժամանակին: :))

Hda
20.06.2010, 08:08
----գյուղի անունն է ՕՐԳՈՎ Բյուրականից հետո,Ամբերդ չհասած
---նշված երկու բռնկումները երբ գրանցվեցին,դեռ հայելու,մենք այդպես էինք, կոչում այդ 52մետր տրաագծով, 34մ լարով հատված գնդային սեգմենտը, կառուցման աշխատանքները ընթանում էին ու Հերունին էլ անընդհատ իր դիտարկումներն էր կատարում,նույնիսկ ու համակարգի ոչ լիակառույց վիճակում

Elmo
20.06.2010, 11:33
Պարիս Հերունի, ակադեմիկոս. ՙՄեր ալեհավաքի սեփական աղմուկն այնքան ցածր էր, որ դա մեծ ռեկորդ է աշխարհում: Դա եկավ ապացուցելու, որ հզոր պայթյուններ չեն եղել, քանի որ այդ պարագայում պետք է ճառագայթված լիներ այնպիսի էներգիա, որն ամբողջ տիեզերքով մեկ գոյություն ունի, եւ դրա ճառագայթման իտենսիվությունը պետք է լինի 2,7՚:

Այստեղ խոսք է գնում ռելիկտային ճառագայթման (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5) մասին, որի մասին ենթադրում էր ռուս գիտնական Գեորգի Գամովը (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2,_%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B9_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87): Ֆոնային(ռելիկտային) ճառագայթումն առաջին հայտնաբերողներից մեկը Տիգրան Արամի Շամանովն էր, որը 1955 թ -ին ուսումնասիրելով տիեզերքից եկող ռադիոճառագայթումը հայտնաբերեց գերկարճ հաճախականությամբ ֆոնային ճառագայթում:
Որպես առաջին ու անհերքելի ապացույցներ հանսիսացան Անրո Ալանի (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%9F%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81) և Ռոբերտ Վուդրոի (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%92%D1%83%D0%B4%D1%80%D0%BE%D1%83_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD) չափումները, որոնք վերջնականապես ապացուցեցին մեծ պայթյունի հետևանք հանդիսացող ֆոնային ճառագայթման գոյությունը: Հենց դրա համար երկու գիտնականներն էլ առաջացան Նոբելյան Մրցանակի: Ի միջայլոց նրանց ռադիոաստղադիտակը բավականին համեստ էր Հերունու աստղադիտակի համեմատ: Ահա այն, հետևի ֆոնում http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/Wilson_penzias200.jpg

2007 թ-ին NASA -ն տիեզերք ուղարկեց WMAP կոչվող զոնդը, որը և կազմեց այսօր արդեն շատ հայտնի անիզոտոպ ֆոնային ճառագայթման քարտեզը: Վերջնականապես ապացուցվեց, որ տիեզերքը մեծ պայթյունի հետևանքով առաջացել է որոշակի սինգուլյարությունից(անորոշ չափի, ձևի, ջերմաստիճանի) կետից:

WMAP զոնդը իր ողջ գեղեցկությամբ
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/WMAP_spacecraft_diagram.jpg/784px-WMAP_spacecraft_diagram.jpg

Ահա և երիտասարդ տիեզերքի քարտեզը: Լորի ձվի նման ա :D բայց հասկացող աչքի համար սա գերազանց հնարավորություն ա տեսնելու տիեզերքը ընդամենը մի քանի հարյուր հազար տարեկան վիճակում:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/WMAP_2003.png/800px-WMAP_2003.png

Հոգուդ հանգստություն Պարիս Հերունի, բայց քո տեսությունները սխալ էին: Քո գաղափարակիցներից մեկը Ֆրեդ Հոյլը (http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%A5%D0%BE%D0%B9%D0%BB) այդպես էլ մահամերձ վիճակում չընդունեց մեծ պայթյունի տեսությունը: Իսկ մեծն Ալբերտ Էնշտեյնը, որի բանաձևերը ճչում էին իրեն մեծ պայթյան մասին, նույնիսկ Լեմետրին չհավատաց:

Բայց հետաքրքիր ա: Մեծ պայթյան տեսությունն առաջ ա քաշել կաթոլիկ եկեղեցական Ժորժ Լեմետրը:
Ահա նա
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Lemaitre.jpg/220px-Lemaitre.jpg

---------- Ավելացվել է՝ 12:33 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 12:30 ----------


Պարիս Հերունի, ակադեմիկոս. ՙՀայտնաբերվել է հզոր ռադիոբեկում աստղի վրա: Կարմիր աստղը, որ հայտնի է նաեւ որպես տարեց աստղ, գտնվում է մեզանից 250 լոսատարի հեռավորության վրա, եւ համարվում էր, որ տարեց աստղի վրա հզոր բռնկումներ չեն լինում, բայց մենք գրանցեցեինք: 250 տարի այդ ազդանշանները գալիս էին երկիր: Միացրինք, սկսեցինք դիտել: Ազդանշանը եկավ, հոպ, գրանցեցինք՚:

Աստված իմաստություն տա, իմանամ էդ ո՞ր աստղի մասին ա խոսքը ու ի՞նչ ա նշանակում ռադիոբեկում: :think
Կարմիր աստղ: Ոնց որ ասես տարիքով մարդ: Ռադիոբեկում, ոնց որ ասես ինչ-որ շեղում:
Ասենք ես ասում եմ երեկ մի տարիքով մարդու վրա ինչ-որ շեղում եմ հայտնաբերել: Նայեցի, նայեցի մեկ էլ հոպ՝ տեսա, որ դեմի 2 տամը չկա:

Elmo
05.07.2010, 21:13
Թարմ նորություններ:
Այսօր «Պլանկ» տիեզերական աստղադիտակը ավարտեց ռելիկտային(ֆոնային) ճառագայթման ավարտուն քարտեզի կազմման գործընթացը: Ի հերքումս մեծն ակադեմիկոս Պարիս Հերունու(որի կարծիքով այդ ճառագայթումը ընդհանրապես գոյություն չունի) «Պլանկ» -ը շատ մանրամասն քարտեզ է կազմել:
«Պլանկ» աստղադիտակը համարվում է տիեզերքի ամենասառը մարմինը: Նրա ջերմաստիչանը -273,05 ցելսիուս է, որը 0,1 Կելվին է: Շնորհիվ գերցածր ջերմաստիճանում գտնվող տվիչների, աստղադիտակը կարողանում է ֆիքսել աննշան ճառագայթումները: Ֆիլտրելով 2,7 Կելվին ֆոնային ճառագայթման ազդանժանները ստացվել է այսպիսի գեղեցիկ պատկեր:
http://img.lenta.ru/news/2010/07/05/planck/picture.jpg
նկարը՝ ESA -ի:

Վիշապ
04.12.2017, 09:22
Մինչև 1998 թիվը ֆիզիկոսները կարծում էին, որ մեծ պայթյունից հետո տիեզերքը ընդարձակվում է ու սառչելուն զուգահեռ ընդարձակվելը ավելի է դանդաղելու, ու տիեզերքը ինչ-որ պահի հնարավոր է հետ սեղմվի:
1998-ին Հաբլի ուսումնասիություններից պարզվեց, որ տիեզերքի ընդարձակումը ոչ թե դանդաղում է, այլ հակառակը՝ էքսպոնենցիալ արագանում է, ու ինչքան օբյեկտները մեզնից ավելի հեռու են, այդքան ավելի մեծ է նրանց հեռացման արագությունը:
Շվարած գիտնականներին մնաց դա բացատրելու «խավար» նյութով ու էներգիայով, այսինքն կարծես թե տիեզերքի մի առյուծի բաժինը ընկնում է անտեսանելի, անորսալի մատերիայի, որի գոյությունը անուղղակիորեն երևում է միայն գրավիտացիոն դաշտի առկայությամբ…
Այլ խոսքերով ասած, կա լիքը գրավիտացիա, որը չգիտենք թե որտեղից է առաջանում:
Շվեցարացի պրոֆեսոր Անդրե Մեդրը նոր հիպոթեզ է առաջարկում (http://bigthink.com/philip-perry/dark-matter-and-dark-energy-dont-exist-new-theory-says-the-universe-works-without-them), համաձայն որի խավար նյութ ու էներգիա գոյություն չունի, իսկ այդ տիեզերքի ընարձակման արագացումը պայմանավորված է նրանով, որ ֆիզիկոսները Ստանդարտ Մոդելում հաշվի չեն առել դատարկ տարածության մասշտաբային ինվարիանտությունը (որոշակի պայմանների փոփոխման և ձևափոխությունների ժամանակ մաթեմատիկական և ֆիզիկական մեծությունների անփոփոխ մնալու հատկությունը):
Այսինքն ինչքան հասկանում եմ սաղ նորմալ ա, բայց գրողի տարած տիեզերքը խայտառակ կերպով ավելի ու ավելի արագ է ընդարձակվում: Շուտով էլ ոչ գալակտիկաներ կտեսնենք ոչ աստղեր, մեր սեփական քթի ծերն էլ կարող է չտեսնենք:
Կատակը մի կողմ, բայց ես սկսում եմ ավելի ու ավելի դժվար հասկանալ էս հիպոթեզները, մարդ կա՞, որ կարող է ավելի հանրամատչելի բացատրել:

Էստեղ տիեզերքի հետագա ճակատագրի մասին վարկածներ՝


https://www.youtube.com/watch?v=R5orcCuprG4