Ուլուանա
10.12.2008, 23:20
Տիկին Դեպրեսիայի մասին շատ եմ խոսել, բայց դեռ ոչ մի անգամ նրա նկարագիրը չեմ տվել։ Էսօր որոշեցի էդ «բացն» էլ լրացնել։ :D
Տիկին Դեպրեսիան
Տիկին Դեպրեսիան (մտերիմների համար՝ պարզապես Դեփրուշ) 50–ն անց չամուսնացած, հայավարի ասած՝ տանը մնացած կին է, պառաված օրիորդ։ Չգիտեմ՝ կույս է, թե ոչ, ու ինձ չի էլ հետաքրքրում, ճիշտն ասած։ Որպեսզի «տիկին» բառը մոլորության մեջ չգցի, միանգամից ասեմ, որ պարզապես իր այցեքարտի վրա է էդպես գրված, թե չէ նրա տիկինության մասին այլ վկայություններ մարդկությանը հայտնի չեն։
Դեփրուշն իր գլխին մշտապես կրում է գոնդոլ բիգուդիների մի հսկայական կույտ։ Չգիտեմ՝ երբ է հանում դրանք՝ հետևանքները վայելելու համար, կամ ընդհանրապես հանում է, թե չէ, բայց ես նրան միշտ էդ բիգուդիներով եմ տեսել։ Առանց դրանց որ տեսնեմ, կարող է իսկի չճանաչեմ էլ։ Էն «Հարսնացու Հյուսիսից» ֆիլմում որ ասում է. «Չճանաչեցի. գլխին բան կար», մեր Դեփրուշը դրա հակառակ դեպքն է. իրեն հենց գլխի «բանով» ես ճանաչում։
Բայց նույնիսկ էդ գլխի «բաները» լրիվ հեչ։ Իրականում Դեփրուշն անհամեմատ ավելի ճանաչելի «որակներ» ունի. նրան դեռ նախքան բիգուդիները տեսնելն ես ճանաչում... Հոտից... Ո՞նց նկարագրեմ էդ հոտը, որ պատկերացնեք... Ուրեմն փորձեք հիշել, ասենք, "Красная Москва" (կամ էդ կարգի մի ուրիշ բան) օծանելիքի «անկրկնելի» բույրը։ Իսկ եթե հանգամանքների բերումով բավականաչափ բարձր տարիքի չեք այդ հոտին ծանոթ լինելու համար, ապա փորձեք փորփրել ձեր տատիկի նվիրական սնդուկը։ Ամենայն հավանականությամբ նա այդ «բարիքից» գոնե մի օրինակ փայփայած–պահած կլինի իր ջահել օրերից։ Կամ երևի նույնիսկ փորփրելու անհրաժեշտություն չլինի, պարզապես "Красная Москва" անունը տվեք տատիկի ներկայությամբ, և կտեսնեք, թե ինչպես է նոստալգիան արտասովոր փայլ առաջացնում նրա վաղուց հանգած աչքերում, և նա ամենայն պատրաստակամությամբ կշտապի իր նվիրական թաքստոցից հանել օծանելիքի սրվակը և ձեզ հաղորդակից դարձնել այդ «չնաշխարհիկ» բույրին։ Պրոֆիլակտիկայի համար զգուշացնեմ, որ երբ նա ոգևորությամբ ձեր ռունգերին մոտեցնի սրվակը, ագահորեն վրա չտաք։ Էդ ձեր իմացած բույրերից չի. թունավորման, ինչպես նաև դրա հետևանքով տատիկի նվիրական զգացմունքները վիրավորելու վտանգը մեծ է։ Այնպես որ շատ զգուշությամբ ու նրբորեն քաշեք այդ հոտը, որպեսզի ո՛չ տատիկը, ո՛չ էլ, առավել ևս, ձեր ռունգերը չվիրավորվեն։
Լավ, ինչ–որ շատ խորացանք էդ բույրի մեջ։ Վերջիվերջո, թունավորվել կա, բան կա...
Հա, ուրեմն էդ հոտին գումարեք նաև Սովետի ժամանակներից մնացած զանազան կոսմետիկ պարագաների հոտերը՝ շրթներկի (էն որ քսելու դեպքում հնությունից շուրթերը մի տեսակ կպչում են իրար, ու բերանը բացել–փակելիս ռունգերը «շոյվում են» «անմահական» հնաբույրից), ստվերաներկի և, վերջապես, դեմքի քսուքի բույրերի փունջը, և դուք կստանաք Դեփրուշից փչող հոտը։
Դեփրուշը միշտ օգտագործում է մուգ մոռագույն (малиновый) շրթներկ ու կանաչ ստվերաներկ։ Դրանք, իր կարծիքով, միանգամայն ներդաշնակ կերպով համադրվում են միմյանց հետ։ Ու երևի չի սխալվում, որովհետև առանց դրանց իր կերպարի մեջ հաստատ մի բան թերի կլիներ։
Դեփրուշն ունի բարակ, սեղմված շուրթեր ու կախ՝ մի տեսակ բերանը մտած գոնդոլ քիթ (էդպիսի քթերին ընդունված ա նաև «կարտոլ» անվանել), որն, ի դեպ, հաջողությամբ ներդաշնակում ա նրա գոնդոլ բիգուդիների հետ, ով գիտի՝ դրա համար էլ գլխից չի հանում դրանք։
Ինքը ոչ չաղ է, ոչ նիհար, բայց մի տեսակ ծանրոտ ու տնգտնգալով է քայլում, թեև հիմնականում անձայն, ու երբեք չես նկատում, թե հատկապես երբ ներս մտավ, երբ դուրս եկավ... Էդ մենակ հոտից ես իմանում։ Բայց որ արդեն տնավորվում է, էլ չես զգում էդ հոտը։ Մենակ զգում ես, որ վատ ես, բայց դե հիմնականում էն աստիճանի չես վատանում, որ չդիմանաս... Մինչև որ գնում է մեկ ուրիշին հյուրընկալվելու։ Մեկ էլ զգում ես, որ օդը մաքրվել է ինչ–որ... Դու մի ասա՝ Դեփրուշը տնգտնգալեն գնացել է, չես նկատել։ Թարսի պես էլ բավական տնակյաց է. մի տեղ որ նստեց՝ նստեց։ Էլ տանկով չես հանի։
Դեփրուշը ներս մտնելուց քիչ անց իր երաժշտությունն է միացնում։ Չես էլ իմանում՝ որտեղից միացրեց էդ անտերը. մի անտանելի տաղտկաբեր ու կյանքը մեջիցդ քամող մեղեդի է։ Ու ամեն անգամ նույն մեղեդին, ու էդ նույնությունից սկսում ես ցնդել արդեն.. Հա՛ անջատիչ ես ման գալիս, որ անջատես, ուշքի գաս, բայց չկա. էդ նրա մեջից է գալիս ու մենակ նրա գնալով է անջատվում, ուրիշ ոչ մի կերպ։ Ինքը երբեք չի խոսում, կասկածներ կան նույնիսկ, որ համր է, բայց դե ո՞վ գիտի։ Կարող է՝ ուղղակի կարիք չունի արտահայտվելու, կամ ասելիք չունի։ Դե, մարդ կա՝ իր ասելիքն ուրիշ կերպ է արտահայտում՝ հոտերով, երաժշտությամբ, վերջապես, տեսքով։
Գալիս, բազմում է որևէ տեղ ու սկսում իր համար խելոք–խելոք գուլպա գործել։ Գուլպան էլ է միշտ նույնը, ամեն անգամ նայում ես ու մտածում. «Ա՛յ մարդ, լավ, ինչ սրան հիշում եմ՝ միշտ էս նույն գուլպան ա գործում, չպրծա՞վ։ Կամ, վերջապես, ու՞մ համար ա գործում»։ Ու էդ գուլպային նայելուց էլ ես արդեն տաղտկահարվում։ Մի խոսքով՝ ինքը միշտ նույնն է՝ ամեն ինչով՝ նույն հնամաշ չստիկները, նույն շորերը, նույն դիմահարդարանքը, նույն բիգուդիները, նույն գուլպան, նույն մեղեդին... Ոտքից գլուխ տաղտուկ... Ու զգում ես, թե ոնց ես օրեցօր ավելի ու ավելի խորը խրվում էդ տաղտկաճահճի մեջ...
Ու քանի որ ինքը, որպես կանոն, անկոչ հյուր է, քեզ իրավունք ես վերապահում առանց անհարմար զգալու, ասենք, մի բան վերցնել ու գլխին տալ, բայց ինքը, չնայած տեսքից էդքան իրական ու մարմնեղեն է, իրականում դա լոկ պատրանք է. վրան շպրտած ոչ մի իր նշանակետին չի հասնում, վրայով, միջով անցնում ու ընկնում է մի կողմ։ Ու դու դրանից ընդամենը ավելի ես ուժասպառ լինում, օգուտ չկա։ Իսկ թե երբ կգնա՝ ինքն է որոշում։ Կամ էլ հազվադեպ, շատ հազվադեպ՝ որոշ այլ հանգամանքներ։ Ասենք, եթե շատ ուժեղ հաճելի բույր տարածես սենյակով, կամ քո սիրած լավ երաժշտությունը միացնես շատ բարձր ու նման բաներ։ Բայց իր հոտն ու մեղեդին սովորաբար քեզ էնպես են ուժասպառ անում, որ էլ ի վիճակի չես լինում որևէ բան ձեռնարկելու ու հիմնականում ուղղակի սպասում ես, թե երբ է ինքն իր հոժար կամքով ռադը քաշելու, կամ էլ գուցե մեկ ուրիշն օգնի, եթե դրսից միանգամից գա ու համապատասխան միջոցներ ձեռնարկի, քանի դեռ հոտն ու մեղեդին իր վրա էլ չեն հասցրել ազդել։ Բայց դրսից եկողը սովորաբար չի տեսնում Դեփրուշին, քանի որ ինքը հենց քե՛զ է այցելել, հատուկ քե՛զ համար է էդտեղ, ոչ էլ հոտն է զգում կամ մեղեդին լսում։ Էդ ամեն ինչը մենակ քե՛զ համար է, ու եթե դու դեռ բավականաչափ ուժ ու էներգիա ունենաս ներս եկողին հասկացնելու, թե ինչն ինչոց է, հնարավոր է, որ քեզ կարողանա օգնել տիկինին վտարելու հարցում, բայց շատ դեպքերում ուղղակի չի հասկանա, թե որն է խնդիրը, որ օգնի։ Ու եթե հետդ երկար մնա, ամենայն հավանականությամբ որոշ ժամանակ անց ինքն էլ նույն վիճակի մեջ ընկնի։ Բայց դա արդեն հաստատ «ընկերովի մահը հարսանիք է» դեպքը չի, էնպես որ չարժե ուրախանալ ընկերակցության համար։ Դրանից ոչ մեկիդ վիճակն էլ չի լավանում։ Ոչ մի կաթիլ։ Մնում է միայն սպասել, թե երբ տիկինը կորոշի հեռանալ։ Իսկ ամենասարսափելին այն է, որ տիկինի այցելությունից որոշ ժամանակ անց քեզ համար արդեն լրիվ մեկ է դառնում՝ ինքը ներկա է, ներկա չի, հոտը գալիս է, չի գալիս, էն մեղեդին հնչում է, չի հնչում... Արդեն լրիվ անզգայացած ու բթացած ես լինում, էն աստիճանի միաձուլված էդ ընդհանուր մթնոլորտին, որ էլ չես զանազանում ու չես ուզում ոչ մի բան...
Տեսնես էս պահին ո՞ւմ մոտ է լռված... :think
Տիկին Դեպրեսիան
Տիկին Դեպրեսիան (մտերիմների համար՝ պարզապես Դեփրուշ) 50–ն անց չամուսնացած, հայավարի ասած՝ տանը մնացած կին է, պառաված օրիորդ։ Չգիտեմ՝ կույս է, թե ոչ, ու ինձ չի էլ հետաքրքրում, ճիշտն ասած։ Որպեսզի «տիկին» բառը մոլորության մեջ չգցի, միանգամից ասեմ, որ պարզապես իր այցեքարտի վրա է էդպես գրված, թե չէ նրա տիկինության մասին այլ վկայություններ մարդկությանը հայտնի չեն։
Դեփրուշն իր գլխին մշտապես կրում է գոնդոլ բիգուդիների մի հսկայական կույտ։ Չգիտեմ՝ երբ է հանում դրանք՝ հետևանքները վայելելու համար, կամ ընդհանրապես հանում է, թե չէ, բայց ես նրան միշտ էդ բիգուդիներով եմ տեսել։ Առանց դրանց որ տեսնեմ, կարող է իսկի չճանաչեմ էլ։ Էն «Հարսնացու Հյուսիսից» ֆիլմում որ ասում է. «Չճանաչեցի. գլխին բան կար», մեր Դեփրուշը դրա հակառակ դեպքն է. իրեն հենց գլխի «բանով» ես ճանաչում։
Բայց նույնիսկ էդ գլխի «բաները» լրիվ հեչ։ Իրականում Դեփրուշն անհամեմատ ավելի ճանաչելի «որակներ» ունի. նրան դեռ նախքան բիգուդիները տեսնելն ես ճանաչում... Հոտից... Ո՞նց նկարագրեմ էդ հոտը, որ պատկերացնեք... Ուրեմն փորձեք հիշել, ասենք, "Красная Москва" (կամ էդ կարգի մի ուրիշ բան) օծանելիքի «անկրկնելի» բույրը։ Իսկ եթե հանգամանքների բերումով բավականաչափ բարձր տարիքի չեք այդ հոտին ծանոթ լինելու համար, ապա փորձեք փորփրել ձեր տատիկի նվիրական սնդուկը։ Ամենայն հավանականությամբ նա այդ «բարիքից» գոնե մի օրինակ փայփայած–պահած կլինի իր ջահել օրերից։ Կամ երևի նույնիսկ փորփրելու անհրաժեշտություն չլինի, պարզապես "Красная Москва" անունը տվեք տատիկի ներկայությամբ, և կտեսնեք, թե ինչպես է նոստալգիան արտասովոր փայլ առաջացնում նրա վաղուց հանգած աչքերում, և նա ամենայն պատրաստակամությամբ կշտապի իր նվիրական թաքստոցից հանել օծանելիքի սրվակը և ձեզ հաղորդակից դարձնել այդ «չնաշխարհիկ» բույրին։ Պրոֆիլակտիկայի համար զգուշացնեմ, որ երբ նա ոգևորությամբ ձեր ռունգերին մոտեցնի սրվակը, ագահորեն վրա չտաք։ Էդ ձեր իմացած բույրերից չի. թունավորման, ինչպես նաև դրա հետևանքով տատիկի նվիրական զգացմունքները վիրավորելու վտանգը մեծ է։ Այնպես որ շատ զգուշությամբ ու նրբորեն քաշեք այդ հոտը, որպեսզի ո՛չ տատիկը, ո՛չ էլ, առավել ևս, ձեր ռունգերը չվիրավորվեն։
Լավ, ինչ–որ շատ խորացանք էդ բույրի մեջ։ Վերջիվերջո, թունավորվել կա, բան կա...
Հա, ուրեմն էդ հոտին գումարեք նաև Սովետի ժամանակներից մնացած զանազան կոսմետիկ պարագաների հոտերը՝ շրթներկի (էն որ քսելու դեպքում հնությունից շուրթերը մի տեսակ կպչում են իրար, ու բերանը բացել–փակելիս ռունգերը «շոյվում են» «անմահական» հնաբույրից), ստվերաներկի և, վերջապես, դեմքի քսուքի բույրերի փունջը, և դուք կստանաք Դեփրուշից փչող հոտը։
Դեփրուշը միշտ օգտագործում է մուգ մոռագույն (малиновый) շրթներկ ու կանաչ ստվերաներկ։ Դրանք, իր կարծիքով, միանգամայն ներդաշնակ կերպով համադրվում են միմյանց հետ։ Ու երևի չի սխալվում, որովհետև առանց դրանց իր կերպարի մեջ հաստատ մի բան թերի կլիներ։
Դեփրուշն ունի բարակ, սեղմված շուրթեր ու կախ՝ մի տեսակ բերանը մտած գոնդոլ քիթ (էդպիսի քթերին ընդունված ա նաև «կարտոլ» անվանել), որն, ի դեպ, հաջողությամբ ներդաշնակում ա նրա գոնդոլ բիգուդիների հետ, ով գիտի՝ դրա համար էլ գլխից չի հանում դրանք։
Ինքը ոչ չաղ է, ոչ նիհար, բայց մի տեսակ ծանրոտ ու տնգտնգալով է քայլում, թեև հիմնականում անձայն, ու երբեք չես նկատում, թե հատկապես երբ ներս մտավ, երբ դուրս եկավ... Էդ մենակ հոտից ես իմանում։ Բայց որ արդեն տնավորվում է, էլ չես զգում էդ հոտը։ Մենակ զգում ես, որ վատ ես, բայց դե հիմնականում էն աստիճանի չես վատանում, որ չդիմանաս... Մինչև որ գնում է մեկ ուրիշին հյուրընկալվելու։ Մեկ էլ զգում ես, որ օդը մաքրվել է ինչ–որ... Դու մի ասա՝ Դեփրուշը տնգտնգալեն գնացել է, չես նկատել։ Թարսի պես էլ բավական տնակյաց է. մի տեղ որ նստեց՝ նստեց։ Էլ տանկով չես հանի։
Դեփրուշը ներս մտնելուց քիչ անց իր երաժշտությունն է միացնում։ Չես էլ իմանում՝ որտեղից միացրեց էդ անտերը. մի անտանելի տաղտկաբեր ու կյանքը մեջիցդ քամող մեղեդի է։ Ու ամեն անգամ նույն մեղեդին, ու էդ նույնությունից սկսում ես ցնդել արդեն.. Հա՛ անջատիչ ես ման գալիս, որ անջատես, ուշքի գաս, բայց չկա. էդ նրա մեջից է գալիս ու մենակ նրա գնալով է անջատվում, ուրիշ ոչ մի կերպ։ Ինքը երբեք չի խոսում, կասկածներ կան նույնիսկ, որ համր է, բայց դե ո՞վ գիտի։ Կարող է՝ ուղղակի կարիք չունի արտահայտվելու, կամ ասելիք չունի։ Դե, մարդ կա՝ իր ասելիքն ուրիշ կերպ է արտահայտում՝ հոտերով, երաժշտությամբ, վերջապես, տեսքով։
Գալիս, բազմում է որևէ տեղ ու սկսում իր համար խելոք–խելոք գուլպա գործել։ Գուլպան էլ է միշտ նույնը, ամեն անգամ նայում ես ու մտածում. «Ա՛յ մարդ, լավ, ինչ սրան հիշում եմ՝ միշտ էս նույն գուլպան ա գործում, չպրծա՞վ։ Կամ, վերջապես, ու՞մ համար ա գործում»։ Ու էդ գուլպային նայելուց էլ ես արդեն տաղտկահարվում։ Մի խոսքով՝ ինքը միշտ նույնն է՝ ամեն ինչով՝ նույն հնամաշ չստիկները, նույն շորերը, նույն դիմահարդարանքը, նույն բիգուդիները, նույն գուլպան, նույն մեղեդին... Ոտքից գլուխ տաղտուկ... Ու զգում ես, թե ոնց ես օրեցօր ավելի ու ավելի խորը խրվում էդ տաղտկաճահճի մեջ...
Ու քանի որ ինքը, որպես կանոն, անկոչ հյուր է, քեզ իրավունք ես վերապահում առանց անհարմար զգալու, ասենք, մի բան վերցնել ու գլխին տալ, բայց ինքը, չնայած տեսքից էդքան իրական ու մարմնեղեն է, իրականում դա լոկ պատրանք է. վրան շպրտած ոչ մի իր նշանակետին չի հասնում, վրայով, միջով անցնում ու ընկնում է մի կողմ։ Ու դու դրանից ընդամենը ավելի ես ուժասպառ լինում, օգուտ չկա։ Իսկ թե երբ կգնա՝ ինքն է որոշում։ Կամ էլ հազվադեպ, շատ հազվադեպ՝ որոշ այլ հանգամանքներ։ Ասենք, եթե շատ ուժեղ հաճելի բույր տարածես սենյակով, կամ քո սիրած լավ երաժշտությունը միացնես շատ բարձր ու նման բաներ։ Բայց իր հոտն ու մեղեդին սովորաբար քեզ էնպես են ուժասպառ անում, որ էլ ի վիճակի չես լինում որևէ բան ձեռնարկելու ու հիմնականում ուղղակի սպասում ես, թե երբ է ինքն իր հոժար կամքով ռադը քաշելու, կամ էլ գուցե մեկ ուրիշն օգնի, եթե դրսից միանգամից գա ու համապատասխան միջոցներ ձեռնարկի, քանի դեռ հոտն ու մեղեդին իր վրա էլ չեն հասցրել ազդել։ Բայց դրսից եկողը սովորաբար չի տեսնում Դեփրուշին, քանի որ ինքը հենց քե՛զ է այցելել, հատուկ քե՛զ համար է էդտեղ, ոչ էլ հոտն է զգում կամ մեղեդին լսում։ Էդ ամեն ինչը մենակ քե՛զ համար է, ու եթե դու դեռ բավականաչափ ուժ ու էներգիա ունենաս ներս եկողին հասկացնելու, թե ինչն ինչոց է, հնարավոր է, որ քեզ կարողանա օգնել տիկինին վտարելու հարցում, բայց շատ դեպքերում ուղղակի չի հասկանա, թե որն է խնդիրը, որ օգնի։ Ու եթե հետդ երկար մնա, ամենայն հավանականությամբ որոշ ժամանակ անց ինքն էլ նույն վիճակի մեջ ընկնի։ Բայց դա արդեն հաստատ «ընկերովի մահը հարսանիք է» դեպքը չի, էնպես որ չարժե ուրախանալ ընկերակցության համար։ Դրանից ոչ մեկիդ վիճակն էլ չի լավանում։ Ոչ մի կաթիլ։ Մնում է միայն սպասել, թե երբ տիկինը կորոշի հեռանալ։ Իսկ ամենասարսափելին այն է, որ տիկինի այցելությունից որոշ ժամանակ անց քեզ համար արդեն լրիվ մեկ է դառնում՝ ինքը ներկա է, ներկա չի, հոտը գալիս է, չի գալիս, էն մեղեդին հնչում է, չի հնչում... Արդեն լրիվ անզգայացած ու բթացած ես լինում, էն աստիճանի միաձուլված էդ ընդհանուր մթնոլորտին, որ էլ չես զանազանում ու չես ուզում ոչ մի բան...
Տեսնես էս պահին ո՞ւմ մոտ է լռված... :think