PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Մանրապատումներ



Էջեր : 1 2 [3] 4

StrangeLittleGirl
04.05.2014, 20:27
Մեր համալսարանում մի Աննա կար, ինձնից երկու կուրս ցածր էր: Էլի ինձ նման՝ կարճահասակ, երկար խուճուճ մազերով, լավ սովորող: Հաճախ մեզ շփոթում էին: Պատահել էր՝ մոտեցել են իրան որպես Բյուրի (դե ես արդեն բարձրոտ կուրսերում դեմքոտ տիպ էի հազար ու մի պաշտոնի), ինձ էլ հաճախ գալիս էին, ասում էին՝ էս քու՞րդ էլ ա էստեղ սովորում:

Քանի որ Աննան էլ, ես էլ գրադարանում շատ էինք լինում, արանքում ծանոթացանք ու ահագին մտերմացանք: Միշտ իրար պատմում էինք, թե ոնց էին մեկիս մյուսի տեղը դնում կամ կարծում, որ քույրեր ենք: Իսկ ամենախոխմն էն էր, որ Աննայի հարազատ քույրն էլ էր մեզ մոտ սովորում, բայց ոչ մեկի մտքով չէր անցնում, որ ինքը կարող է Աննայի քույրը լինել, ոչ թե ես:

Գրադարանի ժողովրդից մեկ էլ մի Սաթ կար, որի հետ մտերիմ էինք, ինքն էլ ինձնից մի կուրս ցածր էր: Էդպես, ես, Աննան ու Սաթը ուրախ ու տխուր օրեր իրար հետ կիսելով, զանազան քննություններ իրար հետ պարապելով հերթով ավարտեցինք: Սաթը մանկաբուժություն գնաց, Աննան էլ ռեանիմատոլոգիա:

...
Իմ Էրասմուս մունդուսի ծրագրում էս տարի մի հայ աղջիկ կար՝ Սերինեն: Մինչև իր ընդունվելն իրար չէինք ճանաչում, էդ «հողի» վրա սկզբում ինտերնետում ծանոթացանք, հետո մի օր հանդիպեցինք Բեռլինում: Սերինեն մարտին Երևան էր եկել կարճ ժամանակով: Քանի որ օրերը քիչ էին, մի երեկո բարև-հաջողի հանդիպում կազմակերպեց իր բոլոր ընկերների համար: Նրանց մեջ էր նաև զարմուհին՝ Մեղմիկը: Ինձ տեսնելով՝ սկսեց ծիծաղել, թե աշխարհն ինչքան փոքր է, որովհետև ինձ բժշկականից գիտի: Մի կերպ մտաբերեցի նրան, հիշեցի, որ Սաթենց հետ մանկաբուժություն էր անցնում:

Մեկ էլ էս Մեղմիկը հիշեց, որ մի անգամ առաջին հիվանդանոցի բակում ֆոտոներ էր արել, ու դրանք դեռ կան կոմպի մեջ, ուզեց ինձ ուղարկել: Ես էդպիսի բան չհիշեցի, բայց դե հավի հիշողություն ունեմ, արդեն նույնիսկ ամաչում եմ էսպիսի բաները բարձրաձայնել, որ դիմացինը շատ չնեղվի: Խնդրեցի Մեղմիկին, որ ֆոտոներն ուղարկի:

Էսօր ուղարկել էր: Ես չէի, Աննան էր: :)

Այբ
04.05.2014, 20:54
Մեր հարևաններից մեկը ինչ ուզում է լինի՝ ասում է.
-Ուրեմն էդպես էր ճիշտը:
կամ՝
-Էդպես էր պետք, դրա համար էդպես եղավ:
Ամեն անգամ, որ էդպես է ասում, ահավոր ջղայինանում եմ:

Էսօր մեր տուն եկավ: Ներս մտնելիս միանգամից նկատեց, որ ջղայինացած հավաքում եմ հորաքրոջս չարաճճի թոռի կոտրած ապակե բաժակների կտորները: Բնականաբար, սովորականի նման ասաց.
-Չվիրավորվեք, բայց չափից դուրս չար երեխա է: Բայց դու մի՛ նեղվի, Արփի ջան, ուրեմն էդպես էր ճիշտ...էդպես էր պետք...
Հազիվ ինձ զսպեցի, որ ասեի, թե չարաճճի երեխայի պահվածքը, կամ բաժակների կոտրվելու մեջ «ճիշտը» կամ «պետք» ո՞րն էր ...

Հավաքելուց հետո խոհանոցում սուրճ էի դնում: Ջուր խմելու համար հյուրասենյակից եկավ խոսհանոց (էդ ժամանակ տանը մենակ էի): Աչքս սուրճին չնկատեցի, թե ինչպես նստեց ոտքը կոտրված աթոռին...մեկ էլ՝ շրը՜մփ::{

Ամոթ է ասել, բայց ծիծաղս հազիվ զսպեցի, ավելի ճիշտ՝ հազից զսպեցի, որ չասեի. «Ուրեմն էդպես էր ճիշտը: Էդպես էր պետք, դրա համար էդպես եղավ»::D
Սուրճը չխմեց. փնթփնթալով գնաց:
Ինձ չի թվում, թե սրանից հետո նորից ասի. «Ուրեմն էդպես էր ճիշտը: Էդպես էր պետք, դրա համար էդպես եղավ»::D

ivy
04.05.2014, 21:56
Ինձ չի թվում, թե սրանից հետո նորից ասի. «Ուրեմն էդպես էր ճիշտը: Էդպես էր պետք, դրա համար էդպես եղավ»::D

Կասի՜, դեռ հաստատ էլի կասի. սենց մի դեպքով հո իր ամբողջ կենսական փիլիսոփայությունը մի կողմ չի դնելու, բայց դե կատարվածը լավ տեղին էր :))

Այբ
04.05.2014, 23:12
Կասի՜, դեռ հաստատ էլի կասի. սենց մի դեպքով հո իր ամբողջ կենսական փիլիսոփայությունը մի կողմ չի դնելու, բայց դե կատարվածը լավ տեղին էր :))

Իրոք, տեղին էր էդ կնոջ ընկնելը:D

Vardik!
04.05.2014, 23:54
Իրոք, տեղին էր էդ կնոջ ընկնելը:D

Այբ, էդ ջարդած աթոռը դեն չնետեք, պահեք, պետք կգա: :D

NunYA
05.05.2014, 15:19
Պատմությունը երկու երիտասարդ տղաների ընկերության մասին է,ովքեր միասին էին ծառայում...նրանցից մեկը ժամապահ էր, և իր պարտականությունների կատարման ժամանակ շատ լուրջ սխալ է թույլ տալիս, որի համար այդ ժամանակ գնդակահարություն էր նախատեսված որպես պատիժ...
Մահից առաջ երիտասարդ տղան թույլտվություն է խնդրում,որ գնա ու տեսնի իր ընտանիքին վերջին անգամ...
Քանի որ նա մինչև այս սխալը իր ծառայությունը շատ լավ էր կատարել, որոշեցին նրան թողնել, որ տուն գնա, բայց միայն մեկ պայմանով. նրա ծառայակիցներից մեկը պետք է մնար նրա փոխարեն որպես երաշխիք, որ նա կվերադառնա հաստատ մահապատժից առաջ...
_ Դե, ով է մնալու քո փոխարե?,_ հարցրեց հրամանատարը:
_ Ես,_ պատասխանեց այս զինվորի ընկերը:
_ Իսկ եթե ընկերդ չվերադառնա մինչև մահապատիժը?
_ Ուրեմն ինձ գնդակահարեք:
_ Լա'վ,_ ասաց հրամանատարն ու տվեց արձակման թույլատվություն զինվորին:
Զինվորը հեռու էր ապրում այստեղից... ուշ աշուն էր, անձրև էր գալիս... երբ նա ստացավ թույլատվությունը, միանգամից սկսեց վազել դեպի տուն...նա վազում էր առանց կանգ առնելու...բայց նրա ուղևորությունը ավելի երկար տևեց, քան նա սպասում էր....
Մահապատժի ժամը մոտենում էր,իսկ ընկերը չկար...
_ Տեսնում ես? դու վստահեցիր ընկերոջդ կյանքդ, բայց նա չվերադարձավ: Նա թողեց քեզ,_ ասաց հրամանատարը:
_ Ընկերս ինձ երբեք չի խաբել... նա հիմա էլ չի խաբում, նա ճանապարհին է ու եղանակն է,որ խոչընդոտներ է ստեղծում նրա համար....
_ Եթե ուղիղ ժամը 3-ին նա չեկավ, արդեն ուշ կլինի:
_ Ու ինչ? ես չեմ ափսոսում իմ որոշման համար և ես պատրաստ եմ մեռնել նրա փոխարեն:
Ժամը 2:59 էր, երբ դարպասների մոտ աղմուկ լսվեց..նա էր...նրա ընկերը... հոգնած ու մաշված...այդ ժամանակ նրա ընկերն արդեն պատի մոտ էր ու սպասում էր իր գնդակահարության հրամանին:
_ Չկրակե'ք, չկրակե'ք,_ բղավեց զինվորն ու նետվելով ընկերը` փակեց նրան:
Հրամանատարը, տեսնելով այս պատկերը, մի պահ քարացավ ու սկսեցին աչքերից արցունքներ հոսել... նա չեղյալ համարեց գնդակահարության հրամանը...այդ պահին նա իրոք հասկացավ,թե որն է իսկական ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ...:)

NunYA
05.05.2014, 15:24
_ Ես քեզ չեմ սիրում, հեռանում եմ քեզնից,_ ասաց տղան ու հեռացավ:
_ Գիտես?....
_ Ինչը???,_ շրջվելով ասաց տղան:
_ Մի օր դու կցանկանաս վերադարձնել ինձ և մեր անցյալը, բայց ես չեմ ցանկանա... այդ ժամանակ էլ դու կհասկանաս, թե ես հիմա ինչ վիճակում եմ քո բառերից:
_ Ես չեմ վերադառնա,_ ասաց տղան ու հեռացավ:

Անցավ 7 տարի... տղան աղջկան չէր մոռացել...

Տղան գալիս է ու թակում աղջկա տան դուռը...
_Ում եք ուզում,_ դուռը բացելով` ասում է մի փոքրիկ տղա:
_ Փոքրի'կ, Լենան այստեղ է ապրում?_ հարցրեց տղան:
_ Մաաաաա'մ, քեզ մոտ են եկել,_ բացականչեց փոքրիկը:
_ Դուք ինչ-որ բան եք ցանկանում?,_ մոտենալով դռանը` ասաց աղջիկը:
_ Ո'չ, ես շփոթել էի բնակարանները,_ թեթև ժպտալով ասաց տղան ու շրջվեց,որ հեռանա:
_ Ալեքսանդր, դու ես???
Տղան շրջվեց...
_ Իսկ դու չէիր հավատում, երբ ես քեզ այն ժամանակ ասացի,_ հիշելով անցյալում ասած իր խոսքերը` ասաց աղջիկը:
Տղան լռում էր ու թեթև ժպտում...
_ Ներս կանցնես?,_ հարցրեց աղջիկը:
_ Ո'չ, ների'ր, չեմ գա,_ ասաց տղան:
_ Լա'վ,_ ասաց աղջիկը ու փակեց դուռը:
Տղան բարձրացավ ամենավերջին հարկը, գրեց մի նամակ ու ցատկեց...

ԼՈՒՐԵՐ: ԵՐԵԿ ԲԱՐՁՐԱՀԱՐԿ ՇԵՆՔԻ 9-ՐԴ ՀԱՐԿԻՑ ԻՐԵՆ ՑԱԾ Է ՆԵՏԵԼ 25 ՏԱՐԵԿԱՆ ՄԻ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ...ՆՐԱ ՄՈՏ ՄԻ ՆԱՄԱԿ ԿԱ...ԱՅԺՄ ՓՆՏՐՎՈՒՄ Է ՆԱՄԱԿԻ ՀԱՍՑԵԱՏԵՐԸ!!!

Ոստիկանությունը բախում է աղջկա տան դուռը. պատմելով եղածը` տալիս է նամակն ու հեռանում: Աղջիկը դողալով բացում է և սկսում կարդալ.
'' Սիրելի'ս, ների'ր ինձ, ես միայն քեզ էի սիրում... ես ինչը որ ասել էի քեզ, սուտ էր... ես հիվանդ էի... ինձ արյան անհաջող փոխներարկում արեցին... ես մոտ էի մահվանը ու ցանկանում էի տեսնել քեզ... ես տեսա,որ դու երջանիկ ես,որդի ունես... ես համարում եմ,որ քեզնից հեռանալով այն ժամանակ, քեզ երջանկացրեցի հիմա... առաքելությունս կատարված է...իմաստ չկա էլ ապրելու... Քեզ լավ նայի'ր...Ալեքսանդր''

Աչքերից արցունքները թափվում էին այտերին... փոքրիկը մետ ոկավ.
_ Մա'մ, ինչ է պատահել???
_ Ոչինչ, փոքչիկս, հայրիկից նամակ է եկել..
_ Իսկ նա երբ կգա,մա'մ???
_ Նա չի գա, հիմա հեռու է շաատտտտտ, հանգստանում է:
_ Դե թող հայրիկը հանգստանա, մենք էլ այստեղ գլուխ կհանենք ամեն ինչից, _ ժպտաց փոքրիկը:
_ Այո', տղաս,_ ասաց աղջիկը ու ժպտալոց գրկեց փոքրիկին:

Սովորե'ք խոստովանել Ձեր երկրորդ կեսին այն,ինչը Ձեզ հետ կատարվում է... Մի' որոշեք ինքներդ, թե ինչն է նրա համար ավելի լավ... Ձեր սիրելիի համար կարևոր է Ձեր կողքին լինելը... Նրա հետ դուք կհաղթահարեք բոլոր խոչընդոտները...
Սիրե'ք, եղե'ք սիրված և ցավ մի' պատճառեք Ձեր սիրելիներին:

ivy
05.05.2014, 19:14
Նունյա, դու էիր չէ՞ վերջերս գրել, որ վախենում ես գրառում անել՝ մտածելով, որ կարող ես վատ արձագանք ստանալ կամ անուշադրության մատնվել։
Էդ անուշադրության մատնվելու պահը հաստատ մտքիցդ հանիր. եթե անգամ ոչ ոք ոչինչ չի գրում, միևնույն է կարդում են, դարդ չանես։

Էս թեմայում մենք սովորաբար մեր հետ կատարված դեպքերն ենք գրում կամ ուղղակի պատմություններ իրական կյանքից, որոնց ականատես ենք եղել կամ պատմել են մեզ։
Քո գրածներից ինձ թվաց, թե դրանք քո ստեղծագործություններն են, ոչ թե իրական պատմություններ։ Մենք առանձին ստեղծագործական բաժին ունենք, եթե տեսել ես. էնտեղ մարդիկ իրենց գրած արձակ ու չափածո գործերն են դնում։
Դու դեռ 15 տարեկան ես, և պարզ է, որ տարիքիդ համապատասխան պատկերացումներն ունես ընկերության, սիրո ու ընդհանրապես կյանքի մասին։ Ու դրանք լավ երևում են գրածներումդ։ Կարդալիս ինձ հիշեցի քո տարիքում, հավես էր :)

John
05.05.2014, 21:34
ԵՊՀ, մեր օրեր, քննություն
Դասախոս.
-Ինչո՞վ կզարմացնես՝ գիտելիքներո՞վ, թե՞ գնահատականներով
Ուսանող.
-Գնահատականներով
Դասախոս, ստուգման գրքույկը թերթելով
-Ապրե՛ս, 19 եմ նշանակում քեզ
Հաջորդ ուսանողն է մտնում քնննության
Դասախոս.
-Ինչո՞վ կզարմացնես՝ գիտելիքներո՞վ, թե՞ գնահատականներով
Ուսանող.
-Գիտելիքներով
Դասախոս, ճակատը քորելով ու ստուգման գրքույկը թերթելով
-Հը՜մ, 12 եմ նշանակում քեզ

StrangeLittleGirl
08.05.2014, 23:48
Ռուֆի խաթր էկա գենդերների պատմությունը պատմելու :))

Որպես նախաբան նախ նկարագրեմ, թե որտեղ եմ աշխատում:
Կոպենհագենի համալսարանի հարավային կամպուսի մասնաշենքերից մեկն ա, որն ամբողջովին նվիրված ա հումանիտար ֆակուլտետի սկանդինավյան գիտությունների և լեզվաբանության ինստիտուտին: Հինգ հարկանի շենք ա, որի տարբեր հարկերում առանձին ենթաբաժիններ են տեղակայված: Լեզվաբանությունը (որտեղ ես եմ աշխատում) հինգերորդ հարկում ա, բայց քանի որ ամենամեծ ֆինանսավորումն ունի, երրորդ հարկում էլ մի երկու սենյակ ունի:

Ժամանակին երրորդ հարկում մեր պոստդոկերից մեկը՝ Վիոլինն էր նստում: Հիմա ես ու մյուս ասպիրանտն ենք, բայց ճաշի ժամին միշտ բարձրանում ենք հինգերորդ հարկ: Մեր հարկում ինձնից ու Նիկոլինից բացի մեկ էլ գրականությունն ա, որի աշխատողները գործի չեն գալիս, ու գենդերները: Այ հենց իրանց մասին էլ պիտի պատմեմ:

Էս Վիոլինը, էկած-չեկած միանգամից հարցրեց ինձ, թե ոնց ա երրորդ հարկի ֆեմինիստների հետ օրս անցնում: Ես զարմացած նայեցի իրան, թե ինչ ֆեմինիստ: Էստեղ շեֆս բացատրեց, որ երրորդ հարկում gender studies բաժինն ա նաև: Վիոլինը սկսեց շատ գունագեղ պատմել, թե ինչ ահավոր էր, երբ էդ ֆեմինիստ կնանիք քթները ցցած անցնում էին, թե ինչքան մենակ էր իրան զգում ու ամեն առիթի դեպքում վազում էր հինգերորդ հարկ: Ու ասում էր, որ ինքն ընդհանրապես անտիֆեմինիստ ա, նենց որ լավ ա պրծել, որ տեղափոխվել ա վերև, հիմա ես ու Նիկոլինը պիտի էդ ծանր բեռը քաշենք:

Շեֆս էլ մի ոտից գլուխ հումոր մարդ ա: Էս ֆեմինիստների խոսակցությունը լսեց, ասում ա.
- Դանիայում ուզում են շատացնել կին գիտաշխատողների թիվը: Էդ ֆեմինիստների բաժինը երևի դրա համար են բացել, բայց չգիտեմ՝ ոնց ա դա իրանց մոտ հաջողվում, որովհետև մեկին մի քանի տարի առաջ գործի էին ընդունել, էն էլ վերջերս վիրահատվել, տղամարդ ա դարձել: Կարո՞ղ ա գործից հանեն:

ivy
10.05.2014, 19:48
Եթե «Մանրապատումները» մնում են «Դեսից Դենից»-ում, ուրեմն կարող եմ հենց էստեղ պատմել:
Աշխատանքիս մասին է, ուզեցի կիսվել:

Մարդ որ Գերմանիայում է ապրում ու հատկապես՝ Մյունխենում, որտեղ կենսամակարդակը շատ բարձր է, կարող է չպատկերացնել, որ իր կողքին մարդիկ կան, ովքեր ընդհանուր մասսայի մեջ ոչ մի ձևով չեն մտնում:
Դրա համար շատ եմ սիրում իմ աշխատանք(ներ)ը, որովհետև հենց էդ «ուրիշ» մարդկանց հետ է թույլ տալիս շփվել:
Բայց փախստական դեռահասների հետ աշխատանքի մասին չի, որ ուզում եմ գրել:
Մյուս աշխատանքիս մասին եմ ուզում պատմել: Էս մեկը չափահաս էմիգրանտների հետ է, որոնք Գերմանիայում ապրելու իրավունք են ստացել, բայց հասարակության մեջ ինտեգրված չեն. սոցիալական համակարգից գլուխ չեն հանում, աշխատանք չունեն, լեզու չգիտեն, լրիվ մոլորված են, ու պետությունը հոգում է նրանց մինիմալ կարիքները, որ գոյատևեն։ Ու հենց պետությունն էլ նրանց ուղարկում է մեզ մոտ, որ էդ մարդկանց օգնենք ոտքի կանգնել։
Էս գործում ես ինտեգրացիոն աշխատող եմ և ունեմ քսանյոթ հոգի, որոնցից յուրաքանչյուրին պիտի վեց ամսում օգնեմ քիչ թե շատ իրենց տեղը գտնել:
Էդ քսանյոթ հոգին աշխարհի տարբեր ծայրերից են, տարբեր տարիքի ու սեռի, տարբեր անձնական խնդիրներով՝ ամենասովորականից մինչև «սենց բան մենակ կինոյում եմ տեսել» կատեգորիայի: Նրանց միավորող միակ բանն այն է, որ էմիգրանտ են ու Գերմանիայում ոչ մի ձևով ինտեգրված չեն, ու ամենակարևորը՝ աշխատանք չունեն, ոչ էլ որևէ պատկերացում, թե ոնց ունենալ:
Իրենց ամեն մեկի համար անհատական ծրագիր եմ սարքում, թե ինչ անել, որտեղից սկսել, ուր գնալ: Ու իմ գործընկերներից գիտեմ արդեն, որ կես տարին հաճախ հերիք չի, և էդ մարդկանց ոտքի հանելու համար հաճախ առնվազն մի տարի է պետք, և ընթացքում պետք է լինելու ամեն մեկի ծրագիրը երկարացնել:
Մենք հսկայական կրթական կենտրոնում ենք, որտեղ ամեն տեսակի կուրսեր կան՝ լեզվականից մինչև մասնագիտական:
Ու ես ինձ բաժին հասած ամեն մասնակցի ըստ պահանջի էդ կուրսերում եմ տեղավորում: Հաճախ հենց լեզվից ենք սկսում, որովհետև մեծ մասը գերմաներեն նորմալ խոսել չգիտի. առաջին խնդիրը, որ խանգարում է աշխատանք գտնել:
Կուրսերին զուգահեռ, իրենց համար փորձում եմ պրակտիկա գտնել որևէ տեղ, որ գոնե ինչ-որ փորձ ձեռք բերեն կամ գոնե կողմնորոշվեն իրենց էդ ոլորտը հետաքրքիր է, թե չէ, կուզենային էնտեղ աշխատել, թե չէ:
Ամենահետաքրքիրը էդ մարդկանց հետ զրույցներն են: Ես իրենց ամեն մեկին վերաբերող առանձին թղթապանակ ունեմ՝ անձնական գործերով, իրենց կյանքի պատմությամբ: Բայց էդ ամեն ինչը ոչինչ է՝ համեմատած էն բանի հետ, թե հենց իրենք ինչեր են պատմում: Մի ադրբեջանցի կին ունեմ, երբ սկսում է խոսել, աեմն անգամ աչքերս լցվում են ու պիտի մեծ ուժ գործադրեմ, որ հանկարծ չսկսեմ արտասվել: Կամ մի տղամարդ կա Հոնդուրասից, ինքն էնքան է սովորել, որ իրեն էստեղ մարդու տեղ չեն դնում, որ ամեն անգամ հետը հանգիստ ու բարի զրույց տանելուց հետո (որը մեր գործում "coaching" է կոչվում) փաթաթվում ու ամուր գրկում է, իսկ երբեմն էլ ոգևորությունից թշերս պաչպչում:
Կան մարդիկ, որոնք խրոնիկ հիվանդ են կամ իրենք իրենց հա հիվանդ են զգում, հետևաբար նաև սարքում: Մարդիկ, որոնց հետ զգույշ է պետք խոսել, որովհետև էմոցիոնալ նոպաներ կարող են ունենալ, ընդհուպ մինչև շնչահեղձություն: Մարդիկ, ովքեր չարացած են ու ագրեսիվ, և նրանց մոտ նախ պիտի վստահություն առաջացնել: Մարդիկ, որոնք ոչ մի մոտիվացիա չունեն, ոչ էլ հույս, որ կարող են ավելի լավ կյանք ունենալ, և նրանց պիտի ոգևորել ու լավատեսությամբ լցնել:
Շատերի զգացմունքները ես լավ հասկանում եմ, ես գիտեմ՝ իրենք ինչ են զգում, ինչի միջով են անցնում: Լավն էն է, որ ես իրենց համար դրական օրինակ եմ: Որ ես էլ եմ օտարերկրացի, բայց համ լեզուն եմ սովորել, համ կրթություն եմ ստացել, համ լավ աշխատանք ունեմ: Իրենք ինձ նայում ու հավատում են, որ ամեն ինչ հնարավոր է: Ու ես իրենց օգնում եմ, ոնց կարող եմ: Մեկ-մեկ ընդամենը պետք է լինում նստել կողքները, ձեռքները բռնել ու լսել, թե ինչեր են պատմում: Թե ինչու է ամեն ինչ ստացվել էնպես, ինչպես ստացվել է: Բայց ես գիտեմ, որ իրենցից ամեն մեկի համար ելք կա: Եվ իմ պատասխանատվությունն է էդ ելքը գտնել:

Էս մի գործից հետո երբ վազում եմ մյուսին ու տեսնում ջահել փախստական էրեխեքին, որոնք ամեն ինչ անում են (ու մենք էլ օգնում ենք)՝ «փախստականների տնից» հնարավորինս շուտ դուրս գալու ու ինքնուրույն ապրելու համար, մտածում եմ, թե արդյոք քանիսին ի վերջո կհաջողվի ոտքի կանգնել, իսկ քանիսը մի քանի տարի հետո կհայտնվեն իմ բաժին քսանյոթի մեջ, որոնք փորձել են, բայց չի ստացվել...

StrangeLittleGirl
12.05.2014, 23:43
Ուրբաթ օրը մեր բաժնում դանիացիների համար գոնե մի շատ կարևոր իրադարձություն էր, որն անվանվում է սոցիալիզացիա: Թիմով գնացել էինք գարեջուր խմելու: Թիմ ասեմ, դուք հասկացեք շեֆս էր, պոստդոկերը, ասպիրանտներս ու մեկ էլ մի խումբ մագիստրատուրայի ուսանողներ:

Մեկ էլ եսիմ ոնց սկսեցինք բնապահպանական թեմաներից խոսել: Դանիացիները լրիվ յանները տարած բնապահպաններ են: Պատկերացրեք, մի ամբողջ ազգ Մարիամ Սուխուդյան: Ընթացքում քննարկում էին, թե որն է ավելի էկո-ֆռենդլի տարբերակ. դանիական ջերմոցներում աճող պոմիդո՞րը, թե՞ Իտալիայից ներկրվածը, ճի՞շտ է արդյոք, որ բանջարեղենը տուփի մեջ հատիկ-հատիկ փաթեթավորված է և այլն: Էդպես բանը հասավ լույսերն անջատել-չանջատելուն: Էս հարցի շուրջ էնքան խորն են մտածել, որ համալսարանի զուգարանների լույսն ավտոմատ միանում է, հենց մտնում ես, իսկ երբ դուրս ես գալիս, միանգամից անջատվում: Բայց կա մի նրբություն. դուրս գալիս եթե դուռը չես փակում, լույսը չի հանգում:

Շեֆս, բացի անսահման հումորի զգացումից, նաև իսկական գիտնականի աչք ունի. դու մի ասա, պարբերաբար հետևել է առաջին հարկի ունիսեքս զուգարան մտնող-դուրս եկողներին ու նկատել է, որ կանայք դուռը բաց են թողնում, իսկ տղամարդիկ փակում են: Դա բացատրում է նրանով, որ կանայք չեն ուզում զուգարանի հետ ասոցացվել, դրա համար դուրս գալիս էնքան են շտապում, որ չեն հասցնում դուռը փակել: Ու մի անգամ էլ նշեց, որ կանայք նշանակալիորեն (significantly) ավելի շատ են դուռը բաց թողնում, քան տղամարդիկ:

Ես էլ ինձնից դուրս որոշեցի ցույց տալ, թե չեմ հավատում նրա նկատածին, հարցրի.
"What is the p-value?"
Մեկ էլ ամբողջ խումբը հռհռոցը դրեց: Շեֆս թե՝ սա օրվա հումորն էր, սենց չի լինի, պիտի մտածեմ, թե ոնց քեզ հաղթեմ: Սաղի ուշքները գնացել էր: Հետո պարզվում է, որ շեֆս գնացել, կնոջն էլ է պատմել, թե էս Հայաստանից էկած աղջիկն ուժեղ հումորի զգացում ունի: Էսօր էլ գործի տեղը սաղին պատմեց էդ պատմությունը, բոլորի ուշքը գնաց:

Իհարկե, ուրբաթ օրն ավելի ուշ ջոկել էի, թե հումորը որտեղ էր, բայց ես հատուկ չէի արել. ստատիստիկական p-value կոչեցյալը կարելի է նաև արտասանել pee-value: Ու էդ կոնտեքստում ահագին ծիծաղելի էր դարձել:

Ռուֆուս
12.05.2014, 23:47
Յախք, ստատիստիկայի կուրսը հիշեցրիր :[

StrangeLittleGirl
12.05.2014, 23:49
Յախք, ստատիստիկայի կուրսը հիշեցրիր :[

Ես սիրում եմ ստատիստիկա :)) Իմ մասնագիտության ամենալավ մասն ա:

Ruby Rue
15.05.2014, 02:02
- Բալես, կլինի՞ մի բան ասեմ:
Ականջակալներս հանելով նայեցի նստարանի կողքին կանգնած պապիկին: Երևի հարցնելու էր, թե արդյո՞ք չի խանգարի, եթե կողքիս նստի:
-Բալիկ ջան, էդ ոտքդ ինչի՞ ես տենց դրել...
Մի ոտքս տակս դրած էի նստած, ուստի պարզ էր, որ հերթական անգամ ինձ ասելու էին, որ չի կարելի, սիրուն չի, հայեցի չի, աղջկական չի նստարանին էդպես նստելը:
-Հասկանու՞մ ես, բալես, որ էդպես ես նստում, արյան շրջանառությունդ վատանում է, արյունը ոտքերիդ չի հասնում:
Ժպտացի: Շատ մարդիկ էին փնթփնթացել վրաս, բայց դեռ ոչ մեկ չէր մտածել իմ մասին: Ոտքս իջեցրի, մյուս ոտքիս գցեցի: Թող պապիկն իրեն լավ զգար, թող մի քիչ ուրախանար , որ ընդունում եմ իր խորհուրդները, հետո արդեն ոնց ուզում էի կնստեի: :)
- Բալիկս, էդպես էլ մի նստի, հա՞: Մեկ է, էլի փակ դիրքում ես նստել:
Նստեցի էնքան ուղիղ, որքան կարող էի: Ավելի շատ ժպտացի: Երբեմն էնպիսի մարդիկ են պատահում, որ ստիպում են սիրահարվել էս սովորական ու ձանձրալի կյանքին:
-Աղջիկս, չե՞ս նեղվում, չէ՞, որ քեզ տենց բան եմ ասում: Ես իրավունք չունեմ քեզ գործիցդ կտրել, խորհուրդներ տալ, բայց լավ բալիկ ես երևում, ուզում եմ առողջ մեծանաս:
Ժպտալով հենվեց ձեռնափայտին ու հեռացավ: Մի քանի րոպե հետո նոր գիտակցեցի, որ պապիկը ծխում էր, իսկ ես իրեն չասեցի, որ ծխելը շա՜տ ավելի վնասակար է, քան ծալապատիկ նստելը: :(

StrangeLittleGirl
25.05.2014, 18:05
Տան փնտրտուքի ու սոցիալիզացվելու փորձերիս ընթացքում ինչ տեսակի մարդու հետ ասես չհանդիպեցի թե՛ ռեալում, թե՛ օնլայն: Մեկումեջ ստատուսներ ու գրառումներ էի անում էս թեմաներով, բայց հիմա մի առանձին պատմություն կպատմեմ:

Սոցիալիզացվելու հիմնական փորձս meetup (http://meetup.com)-ում էր: Ահագին լավ կայք է, ընդհանուր հետաքրքրություններ ունեցող մարդկանց հետ հանդիպում ես, լավ ժամանակ անցկացնում: Եվրատեսիլն էլ էդպես դիտեցի: Բայց էդ եվրատեսիլյան հանդիպումից հետո կրակն էի ընկել, որովհետև հանդիպմանը եկած կամ չեկած պակիստանցի տղաներն անընդհատ գրում էին, տեղ-մեղ հրավիրում: Համենայնդեպս, իրենց հարցը շատ հեշտ էր լուծվում. քաղաքավարի ու չոր մի պատասխանը բավարար էր լինում, որ այլևս չանհանգստացնեն:

Տուն փնտրելիս էլ տարբեր ազգերի ու սեռերի ներկայացուցիչների հետ չաթերի մեջ էինք մտնում, քննարկում, թե էս մեկը սկամ է, բռնացրել եմ, էս մեկը թանկ է ասում, չհավատաս և այլն: Էդպես խոսում էինք, անցնում, գնում էր: Մերձավոր արևելքի որոշ տղաներ մի քիչ առիթավորվում էին ու սկսում էին տան փնտրտուքից դուրս հարցեր տալ, բայց էլի մեկ չոր ու քաղաքավարի պատասխանը հերիք էր, որ այլևս ինձ չգրեն:

Տղաների այս վարքին շուտով սկսեցի թեթև նայել. ի վերջո, իրենց մշակույթներում ընդունված չէ աղջիկ-տղա ընկերությունը: Դրա համար ցանկացած անմեղ արձագանք, ժպիտ, զրույց ուրիշ կերպ են ընկալում ու ագրեսիվ կերպով անցնում կպցնելու սուրբ գործին: Բայց դե չոր պատասխանը հերիք է լինում, որ հրաժարվեն իրենց որսից: Իսկ այ Մուհամեդը ծանր դեպք էր...

Սկսվեց այն բանից, որ տուն փնտրելու խմբում տեղադրածս հայտարարությանն ի պատասխան ինձ նամակ գրեց մի քանի հեռախոսի համարով, որոնց տանտերերն աղջիկ վարձակալող են փնտրում: Խնդրեց, որ եթե մի բան իմանամ, որ տղաներին հարմար է, իմաց տամ: Խոսքի մեջ ասացի, որ եթե ես հունիսից դուրս գամ, գուցե իմ սենյակն ազատ լինի, բայց վստահ չեմ՝ տանտերս տղա կվերցնի, թե չէ, ամեն դեպքում կխոսեմ նրա հետ, տեղյակ կպահեմ: Ու այստեղ արդեն կրակն ընկա:

Մինչ տանտիրոջս կբռնացնեի, հազար ու մի հարց տվեց սենյակի մասին, որոնց պատասխանը չգիտեի: Խնդրեցի, որ սպասի նախ ճշտեմ՝ սենյակը տալիս է, թե չէ: Համառեց, հեռախոսիս համարն ուզեց, որ ավելի մանրամասն հարցնի: Մի հատ էլ խնդրեցի, որ սպասի: Տեսա, որ անհույս է, համարս տվեցի: Զանգեց ու ժամերով նստեց ականջիս, պատմեց, թե ինչքան քըխ են դանիացիք, որ իրեն սենյակ չեն տալիս, որ խաբում են, ասում են՝ դեպոզիտ վճարի, նոր տանք սենյակը, որ ոչ ոք հետը նորմալ չի խոսում, բոլորը կոպտում են, որ ուրախ է, որ մի հոգի գոնե նորմալ է խոսում: Մի տոննա հարց տվեց սենյակիս հետ կապված, որոնց պատասխանը ոնց որ ինտերնետով, էնպես էլ հեռախոսով չունեի: Մի խոսքով, մի տասնհինգ րոպե անընդհատ խոսեց, մի կերպ պոկ եկա, հաջող արեցի, դրեցի հեռախոսը:

Տանտերս ասաց, որ սենյակը տղայի չի տա: Մուհամեդին ասացի այդ մասին ու ավելացրի, եթե էլի ինչ-որ բան իմանամ, կասեմ: Բայց նրանից պրծում չկար: Սկսեց ամեն առավոտ բարի լույս ասել, գիշերը՝ բարի գիշեր: Միշտ չէր, որ պատասխանում էի, բայց մեղքս էլ գալիս էր. ի վերջո, ոչ ոք չունի Կոպենհագենում, լրիվ մենակ է:

Հետո անցավ ավելի երկար խոսակցությունների, սկսեց հարցեր տալ, թե ինչով եմ սիրում ազատ ժամանակ զբաղվել, ինչ եմ սիրում ուտել և այլն: Չոր-չոր պատասխանում էի՝ հուսալով, որ կհասկանա, որ հավես չունեմ: Բայց արի ու տես որ չէ. գնալով ավելի ու ավելի շատ հարցեր էր տալիս, ես էլ ատամներս սեղմած սպասում էի, թե որ հարցով է անձնական տարածքս լրիվ ոտնահարելու, որ ասեմ՝ հաջող: Չուշացավ հարցը: Հարցրեց, թե արդյոք մամաս ու պապաս իրար հետ են ապրում: Ես էլ շատ քաղաքավարի կերպով պատասխանեցի, որ ինքը փորձում է իմ անձնական տարածք ներխուժել, որ դա իր գործը չէ, ինքն անծանոթ մեկն է, ու ես պարտավոր չեմ հարցին պատասխանել:

Սխալ հասկացավ: Իրեն թվաց, թե ցավոտ թեմա է շոշափել, որի մասին չեմ ուզում խոսել: Խոստացավ, որ էլ չի գրի, «մինչև հանգստանամ»:

Էդպես մի երկու օր շունչ քաշեցի, նորից սկսեց գրել, ընդ որում՝ արդեն բացահայտ ֆլիրտի անցած: Ասենք, հարցնում էր, թե ինչ եմ սարքել ընթրիքին, թե արդյոք իրեն չէի հրավիրի: Չոր չէիս պատասխանեց, թե ինքն ինձ կհրավիրեր ու ինձ համար հաց կթխեր: Ասացի, որ ես հաց ընդհանրապես չեմ ուտում: Պնդեց, որ իր թխածը կուտեի: Էդպես էնքան գրեց-գրեց, մինչև մի օր հարցրեց, թե շաբաթ-կիրակի ինչ եմ անում: Ասացի, որ թանգարան եմ գնալու: Առաջարկեց ընկերակցել: Ասացի, որ ես թանգարաններ մենակ եմ գնում: Հրավիրեց սուրճ խմելու: Մերժեցի: Մի քիչ նեղված պատասխանեց, թե երկուսիս էլ պետք են նոր քաղաքում նոր ծանոթություններ: Ես ասացի, որ իմ շրջապատից գոհ եմ ու ոչ մի նոր մարդու հետ չեմ ուզում ծանոթանալ ու որ ինձ հանգիստ թողնի, որովհետև ներվերիս վրա ազդում են իր անվերջանալի հարցադրումները: Նեղված գրեց, թե՝ լավ, երբ ուզենաս հանդիպենք սուրճ խմելու, կգրես: Ասացի՝ լավ: Երջանկություն մաղթեց: Ասացի՝ երջանիկ եմ:

Մտածեցի՝ պրծա վերջապես, բայց վերջերս նորից սկսեց գրել: Ընդ որում, առանց հարցերի: Գրում էր ուղղակի, որ լավ եղանակ է, ես էլ պատասխանում էի՝ հա, լավն ա: Էդպես մի քանի անգամ գրեց, մինչև արդեն առաջին անգամ շատ կոպիտ պատասխանեցի, թե՝ հերիք գրես, ես քեզ խնդրել էի ինձ չանհանգստացնել: Մի խոսքով, շան լափը թափեցի գլխին: Ներողություն խնդրեց ու խոստացավ, որ էլ չի գրի:

Մեղքս գալիս է մի կողմից. ախր շատ մենակ է: Մյուս կողմից, մեր մշակույթներն ախր շատ տարբեր են...

Mephistopheles
31.05.2014, 02:41
մի հատ բան պատմեմ թող սիրտներդ հովանա… ուրեմն սրա անունը դնում եմ phonecall…

–է մի արի… հեչ էլ գաս, կարաս ընդհանրապես չգաս ու կարաս չզանգես էլ… ես էլ չեմ զանգելու…

ասի ու հեռախոսը ամբողջ ուժով շրխկացրի ու եղած-չեղած զանգուլակները զրնգացին… "չեմ զանգելու… թող ռադ եղնի գնա… մամայի հետ կինոյ ա գնու՞մ… է գնա… մամայիդ հետ գնա… հազիվ արձակուրդները սկսել ա…" Լուսոյին կանչել էի կինո երկրորդ կուսում՝ ասեց չէ մամայիս հետ եմ գնալու… արունը տվեց գլխիս…

օր առաջին… ջանդամիս զանգի…
օր երկրորդ… հեչ էլ թե չի զանգում… չեմ զանգելու…
օր երրորդ… հլա դրան տես… շատ լավ…
օր չորրորդ… մոռացի Մեֆ, շատ հնարավոր ա որ քեզ ուզում ացրի… չամուռ չըլնես…
օր հինգերորդ… տենս դիսկ բան-ման չունեի մոտը թողած գնամ վերցնեմ… զանգեմ բերի իսահակյանի արձանի մոտ…
օր վեցերորդ… ինքը մի բան պտի թողած լիներ մեր տանը… ոչ մի բան…
օր յոթերորդ… մոտենում եմ հեռախոսին որ վերցնեմ ու համարը հավաքեմ… կասեեեեմ… կասեեեեեմ… մեկ ել հեռախոսը զանգեց…

վերցրի…ալո՞… Լու՞ս…

ուրմեն ստեղ մի փոքր դադար որ բացատրեմ թե ինչ եմ զգում… հաղթանակի լուսապսակն իջավ գլխիս, դարձա ավելի իքնավստահ, ողնաշարս ուղղվեց ու հասակաս սկսեց աճել բարձրանալ էն աստիճնի որ դռնից չէի անցնի… չդիմացավ… հե՛…

–ալո՞, Մե՞ֆ,
–այո՞…
–ուր էի՞ր…
–ու՞ր էիր, ինչի՞ չէիր զանգում…

ստեղ վերցնում ենք երկրորդ դադարը… սա աշխարհի ամենադժվար հարցն էր որ տրվեց… ի՞նչ պատասխան կարա ունենա էս հարցը… տանը չէի՞, մեռել էի՞… ու՞ր էի… ինչի՞ չէի զանգում… ի՞նչն էր պատճառը… ինչի ես մամայիդ հետ կինո գնացե՞լ, թե՞ խոսքիս տեն եմ, ասել եմ չեմ զանգի ու չեմ զանգում… ուժեղ ե՞մ… էս մտքերը հազարերորդական վայրկյաններով անցնում ա գլխիս միջով ու էդ ընթացքում հասակս կաճանում ա, լուսապսակը անհետացել ա… զգում եմ որ հաղթակամարս քանդվում խարխլվում ա… ռրկել հնարավոր չի ու կարող ա մնամ փլատակների տակ… հաշտոթյունը անհնարին ա որտև դրա համար պտի էդ հարցին պատասխանես… ու՞ր էիր… ախր քիչ էր մնում ես զանգեի… թե խի՞ շուտ չզանգեցի…

մինչ հաղթակամարս փլուզվում ա ես փորձում եմ կենդանության նշաներ ցույց տալ որտև արդեն 3 անգամ ա հարցնում "Մեֆ, ու՞ր էիր…"

–ագը… էհհ բսս… է՜ն…
–ի՞նչ…

կանգնած գրապահարանիս գրքերի վերնագրերն եմ կարդում… լանդշաֆտ ի արխիտեկտուրա… տիպօլօգիա… իստորիա արխիտեկտուրի դրեվնեվօ միրա… ստեղից խեր չկա… ժամանակ ա պետք… ո՞նց շահեմ… որտեղից…

–Մե՞ֆ…
–Լուս, ստեղ չեմ կարա, հեռախոսով չեմ ուզում… մի ժամից արի իսահակյանի արձանի մոտ, եղա՞վ…
–եղավ…

ասում ա "եղավ…"… եղա՞վ… ուօու… եղավ… եղա՞վ… մի ժամի՞ց… օհ, մի ժամից… ստեղ ուշքի եկա ու հասկացա որ մի ժամ ունեմ հորինելու մի հատ սուտ, որի համար արժե մարդուն կանչել իսահակյանի արձանի մոտ… ճշմարտությունը բացառված ա… բայց սուտը չկա… գանցի կանգառ ու նստեցի 8 համարի տրոլեյբուսը… կհարցնեք ինչու՞… դա ամենադանդաղ գնացող տրանսպորտն ա ու հեռու ա կանգնում իսահակյանի արձանից… կարամ ուշանամ հարգելի պատճառով… ամեն վայրկյանը հաշիվ ա…

պարզվեց որ սուտ էլ չկա… ոչ ճիշտը կարամ ասեմ ոչ էլ սուտ եմ կարում հորինեմ… որ հիշում եմ ինչ բարձր եմ գոռացել կատաղությունից ու ինչ հաստատակամությամբ եմ ասել որ կարա էլ չզանգի… ընդ որում ինքը միշտ համաձայնվել ա իմ "պահանջների հետ" … աֆիցիալնի մենք իրար չէինք սիրում… սենտիմենտալություն չի եղել, բայց էդ օրը… սենց մտածելով գնում եմ… պանիկան վերածվում ա աղաչանքների… ախր վարյանտ չկա որ ես իրան կորցնեմ… ու որ խփում ես քո rock bottom-ին մեկ էլ հանկարծ սկսում ա մեջդ ռացիոնալ մոմենտ արթնանալ… ոբշըմ մի բան պտի անես Մեֆ, տես ինչ ես անում… "կարող ա մինչև տեղ հասնելը մի ժամվա մեջ մոռանա, կամ փափկի…" սենց մտածում եմ ու սա շատ համոզիչ թվաց էն ժամանակ…

մոտենում եմ իսահակյանի արձանին… տեսնեմ կանգնած ա իրա կարմիր Լիվայս թիշըրթով… մի երկու մետրից զգայցի որ չի մոռացել ու ոչ էլ փափկել ա…

…կատաղած ա…

մի կողմից լավ ա որ կատաղած ա, մյուս կողմից որ իմանա թե ինչի չեմ զանգել կարող ա հենց էդ էլ լինի կոտրվելու կետը ու սաղ վարի գնա… հլա մտածեք… մարդն իրա սիրած աղջկան չի զանգում որ հաղթի՝ հաղթանակ տոնի, իրա ինքնասիրության ու հպարտության համար… վարյանտ չկա… չի կարա լինի… տենց մարդուց ինչքան հնարավոր ա հետ ես քաշվում ու շուտ…

–ու՞ր էիր Մեֆ… ինչի՞ չէիր զանգում…

մի մոմենտ նույնիսկ մտածեցի ասել "բա դու՞ ինչի չէիր զանգում" ֆռռացնում ես իրա վրա, էլի… զգացի որ չի լինի, պետք չի փորձել… տենց իրար մեղադրում կռվում եք ու սաղ վարի ա գնում… որտև դա անվերջ ընթացող պատերազմա միայն զինադադարներով…

ուրեմն սենց… Մեֆ, ու՞ր էիր, ինչի չէիր զանգում…

–Լուս…
–հա…
–ինձ թվաց ամեն ինչ վերջացած ա…
–ի՞նչն ա վերջացած…

ստեղ մի այլ պրոբլեմ առաջ եկավ… մենք երբեք իրար չէինք ասել որ սիրում ենք… ոչ ես ոչ ինքը, կարծես լուռ համաձայնություն կար… սիրել բառը չի եղել… ու ես որ ասեմ "էլ ինձ չես սիրում… կասի է ով ասեց որ սիրում էի" " ավելի լավ ա ժարովնիկով գլխիս տան քան տենց բան լսեմ… աֆիցիալ էդ բառը ու զգացմունքը գոյություն չունի…

–դե…
–ի՞նչը Մեֆ…
–էլ չես ուզում հետս դուրս գաս… հեռու ես ուզում ինձնից մնաս…

ստեղ ինքը վիրավորվեց ու մեղադրված զգաց… շատ լավ նշան ա… կատաղությունը փոխվեց ինքնապաշտպանության…Մեֆ անցի հարձակման… բայց վայրկյանական ինստինկտն ինձ թույլ չտվեց…

–հա, ասիր մամայիս հետ կինո եմ գնալու… ո՞վ ա մամայի հետ կինո գնում, ի՞նչ մտածեմ… դու լինես ի՞նչ կմտածես– ապուշ ձևանալով դիմում եմ, մի քիչ էլ նեղացած…

կատաղությունը ավելի թեժացավ, բայց ոչ թե "ինչի չես զանգել" այսլ "հո դու հիմար չե՞ս… խելագար ե՞ս"… ու աչքերիս մեջ նայելով մոտեցավ, մատներով բռնեց թևից փափուկ մասը ու ամբողջ ուժով կսմթեց… տենց կսմիթ ես երբեք չեմ զգացել… կես վայրկանի չափ պահեց… արյունս սառեց… ցավում ա, է՞… տղամարդկության խաթեր հազիվ եմ ձենս պահում…

թողեց ու մի անգամից շուռ եկավ ու գնաց…

–Լու՛ս… Լու՛ս… Լու՛ս…

–գնա՛…

հուֆֆֆֆ… հազիվ պրծա… սաղ ուժրս գնացել էր… բան չեր մնացել… ոնց որ 3 գիշեր պրոյեկտ արած լինեի ու մի վայրկյան քնած չլինեի, բայց պրոյեկտը դուրս շատ գար…

ivy
31.05.2014, 09:31
Մեֆ, ես քեզ սիրում եմ :))

Տրիբուն
31.05.2014, 19:43
Մեֆ, ես քեզ սիրում եմ :))

Ես էլ .. :love

P.S. Խնդրում եմ էս գրառումս հանդուրժողականության թեմա չտեղափոխեք:

Mephistopheles
01.06.2014, 20:10
Ես էլ .. :love

P.S. Խնդրում եմ էս գրառումս հանդուրժողականության թեմա չտեղափոխեք:

ապեր, հես ա Գորտուկը կգա թերապիան կսկսի…

Mephistopheles
03.06.2014, 22:14
մի հատ էլ պատմություն պատմե՞մ…

Աթեիստ
03.06.2014, 22:30
մի հատ էլ պատմություն պատմե՞մ…

Չէ։




Մի քանիսը։

Mephistopheles
03.06.2014, 22:31
Չէ։




Մի քանիսը։

մի հատ մուսաս գա, հետո…

LisBeth
05.06.2014, 22:27
էս պարանորմալ ակտիվության հետ կապված մի բան վերհիշեցի:
Ուրեմն փոքր էի 9-10 տարեկան, էս մեծ հորքուրս իրա ատպայով մեր տանն էին: Տենց օրերի բրդյա դոշակները հատակին էինք գցում, որ քնելու տեղ լիներ ու սաղովի մի սենյակում էինք քնում: Գիշերվա կեսին էս հորքուրս, թե բա բերեք հոգի կանչենք: Իրա աղջիկն էլ ոգևորված՝ հա, հա բերեք կանչենք: Մեզնից ոչ մեկ ռիսկ չարեց համաձայնվի, մեկ էլ ես լսում եմ իմ սեփական ձայնը.
- Կանչենք:
Քանի որ վատմանն ու Ա4-ը էն ժամանակ մեր համար ֆուտուրիստիկ միֆ էին, վիճակն անելանելի էր թվում, երբ ես հիշեցի, որ դրսի խոհանոցի պատերը ձմեռվանից հետո քրտնում էին, և խոնավությունից լղկած պաստառները ամեն տարի փոխում էինք: Ձեղնահարկում չվերջացած պաստառների գույնզգույն հավաքածու կար, որոնց հանդեպ ես անտարբեր չէի՝ մտածում էի կգա մի օր, երբ խոհանոցը դրանցով կվերանորոգենք: Մի խոսքով, մոմերով բաժակները շարեցինք կտրածս հատվածի ծայրերին որ չհավաքվի, հայոց այբուբենով զարդարեցինք, մեջտեղը սուրճի թաբաղ շրջեցինք և ձախ ձեռքի ցուցամատները կամաց դրեցինք վրան: Լույսը ներքևից ընկնում էր հորքուրիս դեմքին ու դա իմ կյանքի ամենազարհուրելի տեսարանն էր լինելու: Նա լայն բացելով բերանը մի քանի անգամ կրկնեց.
- Ես մեդիումն եմ, ես մեդիումն եմ... կանչում եմ չգիտեմ ինչ հոգիներից մեկին:
Երկարատև լռությունից հետո, նա խնդրում ա հոգուն նշան անել, որ այստեղ ա:
- Հոգի ջան դու այստե՞ղ ես, - ոչ մի շարժում: 4 թե 5 անգամից ափսեն դանդաղ շարշվում է այո-ի կողմը: Սաղ շվարած իրար են նայում: Հորքուրս փաթուսխի պես սպիտակել էր: Մեկ էլ ուշքի ա գալիս ու սկսում ա գրոհելը.
-Աղջիկս ե՞րբ կամուսնանա:
- Ուշ:
-Ինչքա՞ն ուշ:
-Շատ:
- Փեսաս հարո՞ւստ կլինի:
- Հա:
-Անունն ի՞նչ ա լինելու:
Պատասխան չկա:
-Գոնե առաջի տառը:
- Լ...
- Սիրո՞ւն ա լինելու, - մեջ ա ընկնում աղջիկը:
Ես մտածում էի, որ ինձ հերթ չի հասնելու: Էս հոգին կատաղում ա, սկսում ա ահավոր բաներ գուշակել, վերջը հորքուրս որոշում ա հանգիստ թողնի.
- Չար հոգի ա:
-Սպասի, - ասում եմ, - ես էլ մի հարց տամ: Ես որ մեծանամ ի՞նչ եմ դառնալու:
-Բ..., գրում ա հոգին դանդաղ, - ժ...ի...
Հորքուրս սաղ հավաքում ա ամենահետաքրքիր պահին:

Անցնում ա մի քանի տարի: Հորքուրիս մարդը Ուկրաինայից գալու միտք չունի, հորքուրիս մոտ խորը դեպրեսիա ա սկսվում: Կպչուն մտքեր՝ մեզ կգողանան, կսպանեն, գումարած հալյուցինացիաներ: Ասում էր.
- Գիշերը երբ քնած եմ լինում, սենյակիս դուռը բացվում ա, արանքից ներս ա սողում անթափանց, սև ստվեր, դանդաղ սահում ա դեպի ինձ, պառկում ա վրաս ու սկսում խեղդել: Ոչ կարողանում եմ շարժվեմ, ոչ էլ բերանիցս ձայն ա դուրս գալիս: Իսկ ես անդադար գոռում եմ:
Էլ հեքիմ չմնաց, որ հորքուրիս մոտը չտանեին: Մի ազնվազարմ քրիստոնյա, նույնիսկ իր սադիստական հակումներին էր հասցրել ազատություն տա, իբր բուժումն ա պահանջում, ինքը պրոցոսով տարվել ա ուղղակի: Հորքուրիս փարթամ, սպիտակ մարմինը կապույտ լողակ էր սարքել: Հետո եկան բժիշկներ ու լսդ: Մի որոշ ժամանակից ասին բուժվել ա: Մյուս հորքուրս այդ հրաշքն իրեն էր վերագրում, ասելով որ թուղթ ու գիրը քանդել ա տվել:
Հորքուրս աղջիկը 34 ում ամուսնացավ, իրանից փոքր երտասարդի հետ, որի կրկնակզակը պորտի մակարդակին ա հասնում, անուն էլ տո լի Լեոպոլդ ա, տո լի Լոենիդ: Մի քանի դժբախտություն ևս կատարվեցին, հոգու ասածով: Մենակ ես տենց էլ բժի... չդառա: Զարմանում եմ: Ինձանից բացի ոչ ոք չգիտի, որ էդ ափսեն ես էի շարժում...

ivy
05.06.2014, 22:34
Լիզ, նենց եմ սիրում քո գրածները կարդալ :kiss

StrangeLittleGirl
05.06.2014, 22:43
Լիզ, բայց ասում ես է... Մենք էլ էինք ջահել ժամանակ հոգի կանչում, ընդ որում՝ մի քանի անգամ ենք կանչել: Հոգին լիքը բաներ էր ասում ու անում, վախենալու օրեր էին: Բայց հետո թողեցին-գնացին, հետքն էլ չենք տեսել:

Էս հոգիները միակ բանն են, որ իրոք պարանորմալ են: Միշտ ասում են՝ մեկը պտտում էր: Բայց լավ, միշտ ամեն խմբում մի պտտող լինու՞մ ա:

Աթեիստ
05.06.2014, 22:46
Բյուր, մենք որ կանչում էին, մատներս 1սմ բարձր էինք պահում ։)
Ու կանչել էի պապուս հոգուն։ Այսինքն սկզբում ուրիշ կին էր էկել, կարծեմ Դվինից, խնդրեցինք, գնա պապուս կանչի։
Ահագին զրուցեցինք ։)
Հայելին էլ դրել էինք, բայց բան չերևաց։

LisBeth
05.06.2014, 22:50
Լիզ, բայց ասում ես է... Մենք էլ էինք ջահել ժամանակ հոգի կանչում, ընդ որում՝ մի քանի անգամ ենք կանչել: Հոգին լիքը բաներ էր ասում ու անում, վախենալու օրեր էին: Բայց հետո թողեցին-գնացին, հետքն էլ չենք տեսել:

Էս հոգիները միակ բանն են, որ իրոք պարանորմալ են: Միշտ ասում են՝ մեկը պտտում էր: Բայց լավ, միշտ ամեն խմբում մի պտտող լինու՞մ ա:

իմ մասնակցած բոլոր սեանսերի պտտողը ես եմ եղել: Ասեղով էլ կանչել ենք: Այ որ մենակ ես կանչում ու գալիս ա հոգին դա համ վախենալու ա, համ հոգեբուժի մոտ գնալու վախտն ա :)

Յոհաննես
05.06.2014, 23:00
Միշտ ահավոր շատ եմ ուզեցել հոգի կանչել,բայց էնքան վախենալու բաներ էին պատմում չէի համարձակվում(ինձ համար հանգիստ-խախանդ ապրում էի),իսկ երբ համարձակություն էի ունենում մերոնք չէին թղնում,ասւոմ էին,որ էդ աստծուն դեմ է,դե ես էլ փոքր ժամանակ մոլի հավատացյալ էի:Հիմա ոչ վախենում եմ,ոչ էլ հավաատցյալ եմ,ուղղակի հավես չունեմ :)
Հ.Գ. Մանրապատումը շատ հավանեցի :)

StrangeLittleGirl
05.06.2014, 23:05
Բյուր, մենք որ կանչում էին, մատներս 1սմ բարձր էինք պահում ։)
Ու կանչել էի պապուս հոգուն։ Այսինքն սկզբում ուրիշ կին էր էկել, կարծեմ Դվինից, խնդրեցինք, գնա պապուս կանչի։
Ահագին զրուցեցինք ։)
Հայելին էլ դրել էինք, բայց բան չերևաց։

Հա, հենց էդ ա, կանչելուց գալիս ա մի պահ, որ ափսեն ահավոր արագ ա սկսում պտտվել: Մատները որ բարձրացնում ես, ինքնիրան ա պտտվում: Մենք էլ հայելիով բան չտեսանք: Բայց էրեխեքից մեկը, որ չէր մասնակցում սեանսին, իրա համար Մարիո էր խաղում: Մեկ էլ էս հոգին սկսեց ջոյսթիքի կնոպկաները սեղմել, էս տղու ձեռքերը սառել էին, նե՜նց էր վախեցել:

LisBeth
05.06.2014, 23:09
Հա, հենց էդ ա, կանչելուց գալիս ա մի պահ, որ ափսեն ահավոր արագ ա սկսում պտտվել: Մատները որ բարձրացնում ես, ինքնիրան ա պտտվում: Մենք էլ հայելիով բան չտեսանք: Բայց էրեխեքից մեկը, որ չէր մասնակցում սեանսին, իրա համար Մարիո էր խաղում: Մեկ էլ էս հոգին սկսեց ջոյսթիքի կնոպկաները սեղմել, էս տղու ձեռքերը սառել էին, նե՜նց էր վախեցել:

սենց որ կարդում եմ մտածում եմ կարո՞ղ ա իմ աուրան վանել ա հոգիներին, կամ էլ նեղվել էն որ իրանց հացը ձեռներից վեկալել եմ: Էդքան կանչելուն մեկը չեկավ:

Mephistopheles
05.06.2014, 23:10
սենց որ կարդում եմ մտածում եմ կարո՞ղ ա իմ աուրան վանել ա հոգիներին, կամ էլ նեղվել էն որ իրանց հացը ձեռներից վեկալել եմ: Էդքան կանչելուն մեկը չեկավ:

լավ չես կանչում, դրանից ա…

insider
05.06.2014, 23:11
Հա, հենց էդ ա, կանչելուց գալիս ա մի պահ, որ ափսեն ահավոր արագ ա սկսում պտտվել: Մատները որ բարձրացնում ես, ինքնիրան ա պտտվում: Մենք էլ հայելիով բան չտեսանք: Բայց էրեխեքից մեկը, որ չէր մասնակցում սեանսին, իրա համար Մարիո էր խաղում: Մեկ էլ էս հոգին սկսեց ջոյսթիքի կնոպկաները սեղմել, էս տղու ձեռքերը սառել էին, նե՜նց էր վախեցել:

Թե էս լուրջ եք ասում, տարեք/գնանք Պարանորմալ հանգիստ քննարկենք:

Ես երբեք չեմ տեսել ̶գ̶ի̶շ̶ե̶ր հոգի կանչել

LisBeth
05.06.2014, 23:14
լավ չես կանչում, դրանից ա…

լավ կանչելը որն ա, էնա դողահար ձայնով բարբաջում եմ թե ես մեդիումն եմ... դու ճիշտ ձևը գիտե՞ս, ասա կանչեմ: Սաղ մարդկանց հոգիներին կարելի՞ ա կանչել:

հ.գ սաղ, այսինքն չմեռած

StrangeLittleGirl
05.06.2014, 23:21
Կայֆը պրծավ :))
Հլը ինչ կարդացի (http://www.psychologytoday.com/blog/play-in-mind/201205/the-ouija-board-explained) ու մեկ էլ ինչ (http://listverse.com/2013/09/30/10-scientific-explanations-for-ghostly-phenomena/): Գնացինք իդեոմոտոր գործողությունները մանրամասն ուսումնասիրելու:

Mephistopheles
05.06.2014, 23:36
լավ կանչելը որն ա, էնա դողահար ձայնով բարբաջում եմ թե ես մեդիումն եմ... դու ճիշտ ձևը գիտե՞ս, ասա կանչեմ: Սաղ մարդկանց հոգիներին կարելի՞ ա կանչել:

հ.գ սաղ, այսինքն չմեռած

իհարկե կարելի ա… կարաս իմն էլ կանչես… բոլորի հոգիները նույն ձևի չեն կանչում… հոգիներն էլ յուրահատկություններ ունեն… չէ՞…

LisBeth
05.06.2014, 23:40
իհարկե կարելի ա… կարաս իմն էլ կանչես… բոլորի հոգիները նույն ձևի չեն կանչում… հոգիներն էլ յուրահատկություններ ունեն… չէ՞…

ծանոթներիցս մեկը սիրածի հոգին հայելու առաջ մերկ կանգնած էր կանչել: տենց որ կանչեմ կգա՞... : դիմացի շենքից հաստատ մի քանի հոգի կգան:

Mephistopheles
05.06.2014, 23:43
ծանոթներիցս մեկը սիրածի հոգին հայելու առաջ մերկ կանգնած էր կանչել: տենց որ կանչեմ կգա՞... : դիմացի շենքից հաստատ մի քանի հոգի կգան:

դե ասում եմ նայած ում հոգին կկանչես… ու՞մ հոգին ես ուզում կանչես…

LisBeth
05.06.2014, 23:46
դե ասում եմ նայած ում հոգին կկանչես… ու՞մ հոգին ես ուզում կանչես…

քո հոգին եմ ուզում

Mephistopheles
05.06.2014, 23:49
քո հոգին եմ ուզում

ՊՄ արա Լիզ ջան… ի՞նչ կարիք կա ընկնես ղալմաղալների մեջ… կամ էլ ՖԲ-ով…

LisBeth
05.06.2014, 23:55
ՊՄ արա Լիզ ջան… ի՞նչ կարիք կա ընկնես ղալմաղալների մեջ… կամ էլ ՖԲ-ով…

էդ ժամանակակից հոգի կանչելու միջոց ա՞, մերսի չեմ ուզում, ես հին մարդ եմ, հեշտ ուղիներ չեմ փնտրում, միչև հայելուս մեջ դեմքդ չտենամ, ինչ Պմ-ի մասին ա խոսքը: Ծղոտ վառեմ, ծուխը քշեմ ձեր տան թարաֆ, տենամ էս մեթոդն աշխատում ա, թե չէ:

Mephistopheles
06.06.2014, 00:05
էդ ժամանակակից հոգի կանչելու միջոց ա՞, մերսի չեմ ուզում, ես հին մարդ եմ, հեշտ ուղիներ չեմ փնտրում, միչև հայելուս մեջ դեմքդ չտենամ, ինչ Պմ-ի մասին ա խոսքը: Ծղոտ վառեմ, ծուխը քշեմ ձեր տան թարաֆ, տենամ էս մեթոդն աշխատում ա, թե չէ:

Դե լավ… հայելիով փորձի հլա… բայց որ եկա քեզ էլ հետս եմ տանելու…

ivy
08.06.2014, 20:41
Ուրիշ հարմար տեղ չգիտեմ, էստեղ գրեմ:
Գրառումն ինձ է վերաբերվում: Ավելի ճիշտ իմ «գրելուն»:
Ես չեմ հասկանում՝ որն է լավը: Ու արդյոք էն, ինչը ես անում եմ, «լավ» է:

Ինձ պետք է բոլոր էն մարդկանց կարծիքը, ովքեր իմ շարադրած տեքստերը չեն հավանում: Լինի մանրապատում, թե գրական ստեղծագործություն:
Խնդրում եմ պմ-ով ինձ գրեք ձեր կարծիքը, հնարավորինս մանրամասն:
Եթե ուզում եք անոնիմ մնալ, գրեք խնդրում եմ Truthly (https://www.truthly.me/en-US/user/user_f553999179/1f280gudbz9cwk0go/passed)-ում:
Էս գրառմանը թեմայում պետք չի պատասխանել:

StrangeLittleGirl
08.06.2014, 21:07
Ուրիշ հարմար տեղ չգիտեմ, էստեղ գրեմ:
Գրառումն ինձ է վերաբերվում: Ավելի ճիշտ իմ «գրելուն»:
Ես չեմ հասկանում՝ որն է լավը: Ու արդյոք էն, ինչը ես անում եմ, «լավ» է:

Ինձ պետք է բոլոր էն մարդկանց կարծիքը, ովքեր իմ շարադրած տեքստերը չեն հավանում: Լինի մանրապատում, թե գրական ստեղծագործություն:
Խնդրում եմ պմ-ով ինձ գրեք ձեր կարծիքը, հնարավորինս մանրամասն:
Եթե ուզում եք անոնիմ մնալ, գրեք խնդրում եմ Truthly (https://www.truthly.me/en-US/user/user_f553999179/1f280gudbz9cwk0go/passed)-ում:
Էս գրառմանը թեմայում պետք չի պատասխանել:

Ռիփ, ի՞նչ էղավ :'

Mephistopheles
08.06.2014, 21:32
Ուրիշ հարմար տեղ չգիտեմ, էստեղ գրեմ:
Գրառումն ինձ է վերաբերվում: Ավելի ճիշտ իմ «գրելուն»:
Ես չեմ հասկանում՝ որն է լավը: Ու արդյոք էն, ինչը ես անում եմ, «լավ» է:

Ինձ պետք է բոլոր էն մարդկանց կարծիքը, ովքեր իմ շարադրած տեքստերը չեն հավանում: Լինի մանրապատում, թե գրական ստեղծագործություն:
Խնդրում եմ պմ-ով ինձ գրեք ձեր կարծիքը, հնարավորինս մանրամասն:
Եթե ուզում եք անոնիմ մնալ, գրեք խնդրում եմ Truthly (https://www.truthly.me/en-US/user/user_f553999179/1f280gudbz9cwk0go/passed)-ում:
Էս գրառմանը թեմայում պետք չի պատասխանել:

Այվի՞…

Ուլուանա
08.06.2014, 21:44
Ռիփ, ի՞նչ էղավ :'


Այվի՞…
Էս ի՞նչ մի խառնվեցիք իրար։ Մարդն անկեղծորեն ուզում ա քննադատություն լսել, իմանալ իր գրելու թերի կողմերը ակումբցիների կարծիքով։ Մեր իրականության մեջ համարյա չլսված, չտեսնված ու գովասանքի արժանի քայլ։ Կառուցողական ու առողջ մոտեցում ա ստեղծագործող մարդու համար, եթե աճելու նպատակ ունի մարդ։ Էս ի՞նչ օրի ենք, փաստորեն, որ նման ցանկությունը սենց արձագանքների տեղիք ա տալիս, այսինքն՝ դիֆոլթով ենթադրվում ա, որ մարդ պարտադիր պիտի նեղված, վիրավորված լինի, որ տենց ցանկություն ունենա։

Mephistopheles
08.06.2014, 21:54
Էս ի՞նչ մի խառնվեցիք իրար։ Մարդն անկեղծորեն ուզում ա քննադատություն լսել, իմանալ իր գրելու թերի կողմերը ակումբցիների կարծիքով։ Մեր իրականության մեջ համարյա չլսված, չտեսնված ու գովասանքի արժանի քայլ։ Կառուցողական ու առողջ մոտեցում ա ստեղծագործող մարդու համար, եթե աճելու նպատակ ունի մարդ։ Էս ի՞նչ օրի ենք, փաստորեն, որ նման ցանկությունը սենց արձագանքների տեղիք ա տալիս, այսինքն՝ դիֆոլթով ենթադրվում ա, որ մարդ պարտադիր պիտի նեղված, վիրավորված լինի, որ տենց ցանկություն ունենա։

Ուլուանա ջան… մի տեսակ նեղվածություն զգացի… չգիտեմ, կարող ա սխալվել եմ…

ուղղակի…

որ Այվին ասում ա "Ինձ պետք է բոլոր էն մարդկանց կարծիքը, ովքեր իմ շարադրած տեքստերը չեն հավանում:"… մի տեսակ շաթգան ռեքուեստ ոնց որ լինի… ստատիստիկայի պես…

Այվ, հասկանում եմ որ սխալ եմ ասում, ուղղակի տպավորությունն առաջին, էդ եղավ…

StrangeLittleGirl
08.06.2014, 22:11
Ուլուանա ջան… մի տեսակ նեղվածություն զգացի… չգիտեմ, կարող ա սխալվել եմ…

ուղղակի…

որ Այվին ասում ա "Ինձ պետք է բոլոր էն մարդկանց կարծիքը, ովքեր իմ շարադրած տեքստերը չեն հավանում:"… մի տեսակ շաթգան ռեքուեստ ոնց որ լինի… ստատիստիկայի պես…

Այվ, հասկանում եմ որ սխալ եմ ասում, ուղղակի տպավորությունն առաջին, էդ եղավ…

Ես էլ նույն տպավորությունը ստացա: Չհավանելու պահը տենց բոլդացված, ոչ էլ ասվում ա՝ ինչն են իմ թույլ կողմը համարում: Եսի՞մ, օրինակ ես կարայի մի երկու բան գրեի (չնայած հիմնականում գրել եմ դրանք ակումբում), եթե հարցն այլ կերպ ձևակերպված լիներ: Բայց քանի որ ընդհանուր առմամբ հավանում եմ Ռիփի գրածները, էլ ինչու՞ գրեմ:

Չգիտեմ, մի տեսակ նեղացածություն տեսա էս գրառման մեջ: Էն էլ էս թեմայում... եսիմ:

Ruby Rue
16.06.2014, 18:05
Հ.-ն մասնագիտությամբ հաշվապահ է։ Երրորդ կարգի հաշմանդամություն ունի` տեղաշարժման հետ կապված, իսկ իր ամուսինն ընդհանրապես չի տեսնում։ Էսօր պատմում էր.
- Տանը լիքը հյուրեր ունեինք, ահավոր հոգնած էի, սեղանը, սենյակը թափթված թողեցի, քնեցի։ Առավոտը զարթնեցի, ոնց որ հեքիաթի մեջ լինեի, սեղանը հավաքված էր, ամանները` լվացված ու դասավորված։ Երջանկությունից լացս գալիս էր, իսկ ամուսինս ասում էր, որ եթե քնած չլինեի, սենյակն էլ կմաքրեր փոշեկուլով։
Իր ամուսինը 11 տարեկանում կորցրել է տեսողությունը ու դրանից հետո տանից գնացել է գիշերօթիկ դպրոց, քանի որ հայրը մեղմ ասած չէր խրախուսում տղայի սովորելն ու ասում էր, որ ինչ էլ անես, մեկ է` սաղ կյանքս ես պիտի քեզ պահեմ։ Թեև ինքն ավարտել է դպրոցը, անվճար համալսարան ընդունվել ու գերազանցությամբ ավարտել, հոր վերաբերմունքը չի փոխվել. իր համար տղան ոչ մի բան չի կարող, քանի որ չի տեսնում։ Իսկ հիմա Հ.-ի ամուսինը աշխատում է` համակարգչից օգտվելու դասեր է տալիս չտեսնող ու թույլ տեսողություն ունեցող մարդկանց համար։ Հասցնում է նաև իրենց փոքրիկ երեխային հաճախ զբոսանքի տանել, հետը գնդակ է խաղում, նույնիսկ լողացնում։ Հասարակական տրանսպորտից էլ է օգտվում, եթե ինչ-որ մեկն իրեն պետք եղած տրանսպորտը նստեցնի, փչացած տեխնիկան էլ է սարքել կարողանում։
Իսկ Հ.-ի ծանոթներից մեկը, երիտասարդ աղջիկ է, շատ թույլ տեսողություն ունեցող։ Հ.-ն կամավորական սկզբունքներով օգնում էր նրան, գիրք էր կարդում նրա համար, զբոսանքի տանում։ Ասում է` փակվում է իր տանը, դուրս չի գալիս, եթե չէր ստացվում իրեն այցելել, մուննաթով հեռախոսն անջատում էր, իսկ 5 տարվա ընթացքում նրա միակ ձեռքբերումն այն եղավ, որ աղջիկը հինգերորդ հարկից միայնակ առաջին հարկ իջավ։ Հիմա էդ աղջկա դեպրեսիաներն ավելի են սրվել, ոչ մեկի հետ չի շփվում, ոչինչ չի ուզում սովորել, եթե ամսվա վերջում բարեգործական ֆոնդից իրեն ուտելիք չբերեն, երևի սոված կմեռնի։

Մեր կազմակերպությունում հաճախ եմ հանդիպում հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց, ում արածները ֆանտաստիկայի ժանրից են, բայց բոլորը չի, որ կարողանում են տենց ուժեղ լինել...

Այբ
25.06.2014, 13:25
Դասարանցիներիցս մեկին ինչքան ժամանակ է չէի հանդիպել: Էսօր պատահաբար խանութում հանդիպեցի: Մի ժամանակ էս դասարանցիս ամեն ինչ անում էր, որ ուշադրությունս գրավեր: Ինչևէ: Բնականաբար, հարց ու փորձ ենք անում իրարից, մեկ էլ՝ վաճառողուհին դասարանցուս հարցնում է (ինքը ինձնից շուտ էր մտել խանութ):
-Հիմա ձեզ ո՞ր կոնֆետներից եմ տալիս:
Դասարանցիս մի պահ լռեց ու հետո մի քիչ տարօրինակ ձևով ասաց.
-Ապակյա կոնֆետներից:
Վաճառողուհու դեմքը տեսնել էր պետք (ինչի մենակ վաճառողուհունը, նաև՝ իմը)::o
-Էդ ո՞րն ա, տղա ջան,- շշմած հարցրեց վաճառողուհին:
Դասարանցիս նորից մի պահ լռեց ու քաշվելով (արդեն հասկացել էր, որ սխալ բան է ասել) պատասխանեց.
-Շուշա...
-Տնաշե՜ն, հայերեն խոսա,-ծիծաղեց վաճառողուհին:
-Դե ուզում էի գրական խոսել...:oy

Է՜հ, աղջիկների ուշադրությունը էդպես չեն գրավում:
:D

Ruby Rue
01.07.2014, 13:11
Երեկ իրիկունը ուժեղ քամի էր։ Թռչունի փոքր ճուտիկը երևի քամու պատճառով ընկել էր գետնին։ Թռչել դեռ չգիտեր, փետուրները նոր էին դուրս եկել, իսկ աչուկները դեռ փակ էին։ Ինքն ընկած էր մայթեզրին, կողքին շինարարություն էր, իսկ երեխաներն էլ հեծանիվ էին քշում։ Մտածեցի` սատկած կլինի, բայց հենց կպա, տոտիկները սկսեց շարժել ու բարձրացավ մատիս վրա։ Գրկեցի, մի քիչ տաքացավ, հետո աշխուժացավ, փախավ սկսեց հողերի միջով տոտիկ-տոտիկ քայլել` անընդհատ ընկնելով։ Ինքն էնքան պստո էր ու թույլ, որ ուղղակի անհնար էր իրեն մենակ թողնել էդ եղանակին։ Ես էլ սովորաբար ամեն բանից պանիկայի մեջ եմ ընկնում, ու տենց խառնված զանգեցի Ավետին, բա թե շուտ արի, ծիտիկ եմ գտել, չգիտեմ ինչ անեմ։

Ռամշս եկավ, գրկեց պստոյին ու նկատեցինք, որ ինքն աչուկները մեկ-մեկ բացում ա։ Մի քիչ ջուր տվեցինք, տաքացրինք, բայց անձրևն ու քամին չէր դադարում ու եթե իրենք թողնեինք, հաստատ ողջ չէր մնալու։ Էդ ժամին նույնիսկ կենդանիների խանութ բաց չէր, որ ճշտեինք գոնե ինչ թռչուն ա ու ինչպես կարող ենք կերակրել իրեն։ Վերջին հաշվով, մեզանից մեկն իրեն տուն պիտի տաներ ու հաշվի առնելով, որ ես տանը թութակ ու բակում մի քանի կատու ունեմ, էդ մեկն Ավետն էր։ Ինձ նույնիսկ թվում էր, որ հես ա ճուտիկը հենց սկսի խոսել, Ավետին մամա կասի։ :))

Նկարեցինք ու գցեցինք ֆեյսբուքի էն անկապ, բայց բազմամարդ խմբերից մեկը` ոչ մի ռեալ խորհրդի հույս չունենալով, բայց դե համենայն դեպս փորձելու համար։
Բայց արի ու տես, էդ խմբում մարդիկ սկսեցին նորմալ խորհուրդներ տալ, հետո մի աղջիկ գրեց, որ պստոն ծիծեռնակի ձագ է, իսկ ինքը կարող է տանել, մի երկու շաբաթ պահել, մինչև ճուտը կմեծանա ու կկարողանա թռչել։ Ծիտիկին գրկած մետրո նստեցինք, հանդիպեցինք էդ աղջկան, ու ինքը վերցրեց ճուտին։ Ասեց, որ մի քանի անգամ կերակրել, մեծացրել ու բաց է թողել թռչուններին։

Աննկարագրելի ուրախացանք, որ աշխարհում էդ աղջկա նման մարդիկ կան. իր ֆեյսբուքի պրոֆիլից էլ էր զգացվում, թե ինչ շատ ա կենդանիների սիրում։ Էն մարդկանցից էր, որ ստիպում են քեզ սիրահարվել կյանքին ու մարդկանց։ Հետո գրեց, որ ճուտիկը լավ է, առողջ ու աշխույժ, հետո կկարողանա թռչել։ :love

Հ.Գ. Մենակ մի բանի համար եմ մտածում, որ հանկարծ քամին դադարելուց հետո պստոյի մաման իրեն փնտրեր ծառի տակ, չգտներ, ինչքան կտխրեր...
Բայց հուսով եմ` լավ կլինի։ Էս էլ մեր պստիկը.

http://i.imgur.com/9gCkYVL.jpg?1

LisBeth
12.07.2014, 23:14
Սաղ օրը ոտի վրա, աջ-ձախ, վերև-ներքև, կոֆե: Նորից կեֆե, էլի կոֆե: Ոտքերս ուռել տրաքում են: Տոթ, խեղդոց, օդ չի խաղում: Ուրեմ վայրկյանում իրեք-չորս մետր արագություն վերցրած տուն եմ վռազում, գլխիս մեջ կաշա ա, պայթյուն՝ պխխխ: Քրտինք փրփուր վերցրել ա վրես, չռում ա, բայց պետքս չի: Սումկիս բառդակի մեջ կրակայրիչն եմ ման գալիս ու ջղայնանում եմ, որ փոքր դարակի մեջ չեմ դրել:Մեկ էլ զգում եմ կողքովս մեկը քայլում ա ինձ հավասար: Շապիկի կոճակներն արձակած, թուխ, նիհար մարմնին մի հատիկ մազ չկա, սենց դանդաղ աչքերս իջացնում եմ, ջինսի տակից տռուսիկի կապույտ ռեզինն ա երևում, ինձնից բեթար քրտնած: Նայեմ դեմքին տենամ ժպտում ա, անգույն աչքերից, շեկ մազերից, ունքերից ջուր ա կաթում.
- Կոնֆետ կուզես, մարգարին չկա մեջը, - ասում ա:
- Չէ, մերսի, - ես քայլերս չեմ դանդաղացնում:
- Բուսական յուղ չեմ ուտում, անոթները, իրանց համար, բեսամթ խցանում ա, էդ գիտեի՞ր:
Չգիտեմ ինչ թթվի անուն ա տալիս, այսինքն չեմ լսում ինչ ա ասում էլի, շատ արագ ա խոսում, ասում ա՝ գիտե՞ս: Ասում եմ չէ, որ չերկարացնեմ:
- Էդ թթուն ու ասպիրինը խառնում ես, թորած ջուրը սառենում, հալեցնում ես, նորից ես սառեցնում...,- մնացաը կորում ա, - գիտես ոնց ա մաքրում, անոթները լայնացնում ա, արյունը ջրիկացնում, գլխիս մեջ պայթյուն ա, պխխխ, - բարակ մատների ծայրերը կպցնում ա ու լայն բացում, -դաժե շոգը չես զգում, ես օրինակ չեմ քրտնում:
- Երևում ա: Ի՞նչ թթու էր:
- Նիկոտինաթթու: Դու չգիտես, ստեղ տենց բաներ չեն փորձարկում:
- Բա ո՞ւր են փորձարկում:
- Լոսում:
- Բա դու որտեղի՞ց գիտես:
- Բժիշկն ա ասել:
- Ի՞նչ բժիշկ:
- Լիրին, ինքը Լոսում լաբ ունի լեգալ դրանով ա զբաղվում:
- Ըհմ պարզ ա, հես ա կռուգը թեքվենք, ու թունելի վերջում լույսը կերևա, մենք էս մթությունից դուրս կգանք ու կպարզվի որ էսքան ժամանակ ուղտի հետույքում ենք ապրել:
Թևիցս քաշում ա, շրջում դեպի իրեն: Ակնոցներս ընկնում են, տրորում ջարդում ա: Խոնավ ձեռքով շոշոփում ա դեմքիս քրտինքը, շարունակում ա լղոզել միչև վիզս:
- Սառն ես:
Մոտենում ա, էնքան որ ճակատի աղի ջուրը շուրթերիս ա կաթում:
- Ես բժիշկ եմ, - ասում ա, - ինձ համար մի գործ ճարի, ես լավ քաղծկեղի ինֆարտ եմ բուժում:
Շրջվում ու գնում ա:
Գալիս եմ տուն, լվացվում եմ, սառույց եմ ջարդում բաժակի մեջ, վրան ջուր լցնում ու նստում: Երբ որ ֆիզիկական ակտիվությունս հասնում ա զրոյի, միամիտ նայում եմ տուբչկին: Կես ժամ տենց նայում եմ... իրա վրա դրած են ակնոցներս, հենց էն...

Այբ
25.07.2014, 15:00
Բարեկամիս տանն եմ: 13-ամյա երեխան պատուհանից համարյա կախված դուրս է նայում: Մեկ էլ երեխան ասում է.
-Մա՛մ, մա՛մ, Սասնիկ հոպարի մեքենան կանգնեց շենքի բակում:
Մայրն ակնհայտ դժգոհությամբ.
- Հենց էսօր պիտի գային::{
Երեխան շարունակում է.
-Վա՜յ, հորքուրենք են...իջան մեքենայից:
Մայրը նորից ակնհայտ դժգոհությամբ.
-Ի՞նչ անենք՝ հորքուրենք են: Հետո ինչ որ եկան::angry
Երեխան կարծես մորը չի լսում, շարունակում է պատուհանի մոտից խոսել.
-Ինչ-որ տոպրակներ են մեքենայից իջեցնում: Ինչ էլ շա՜տ են...:o
Մայրը.
-Հա՜...:think
-Մա՛մ, մա՛մ, էնքան բաներ են բերել,-ոգևորված շարունակում է երեխան::o
Մայրը մոտեցավ պատուհանին, կարծես ինչ-որ բանում համոզվեց, ու արդեն լրիվ ուրիշ տոնով, բարի դեմքով ու ժպիտով ասաց.
-Բա մեր հորքուրներն են, չգա՞ն: :love

StrangeLittleGirl
01.08.2014, 03:24
Մաստերս անելիս մի մտերիմ ընկերուհի ունեի՝ Սոֆյան: Նարնջագույն մազերով, հաճելի արտաքինով, շփվող ու շատախոս նորզելանդուհի է: Ընկերը պարսիկ էր: Ու քանի որ Սոֆյան ինքը շփվող ու բաց մարդ է, ահագին բաներ էր պատմում իր ու ընկերոջ հարաբերություններից:

Առաջինն իմացանք, որ Մուհամեդն ահագին խանդոտ է: Երբ Սոֆյան ասում է, թե հավաքվում ենք, հարցնում է՝ արդյոք հավաքույթին ուրիշ տղաներ չկան: Իսկ մի անգամ, երբ ֆեյսբուքում նկար էր հայտնվել, որտեղ Սոֆյան մեր կուրսի տղաներից մեկի մահճակալին էր նստած, Մուհամեդը դեբոշ էր սարքել: «Նորմալ է,- բացատրում է Սոֆյան,- Մուհամեդի մշակույթում տղան ու աղջիկը չեն կարող ընկերներ լինել»: Անկեղծ ասած, ինձ դուր էր գալիս, որ Սոֆյան էդքան հասկացող է ու շուխուռ չի սարքում:

Հետո էլ Սոֆյան, ես ու մեր կուրսից մի տղա իրար հետ Բարսելոնա գնացինք: Նույն սենյակում էինք մնում: Սոֆյան էդ մասին չէր ասել Մուհամեդին, բայց երբ երեկոյան փոխվելու պահը եկավ, մեր տղա ընկերոջը դուրս հրավիրեց ու ասաց. «Դուրս գնա, որովհետև ընկերս չի թողնում, որ օտար տղամարդու ներկայությամբ հանվեմ»:

Մեկ էլ մի օր Սոֆյան թարգեց ալկոհոլ խմելը: «Առայժմ վեց ամսով, հետո տեսնենք»,- ասում էր: Ամռանն էլ սկսեց մասնակիորեն ռամադան պահել: Դե հալալ մսերի անցնելու մասին խոսք լինել չէր կարող, որովհետև սենց թե նենց Սոֆյան բուսակեր էր:

Ծրագիրն ավարտելուց հետո Սոֆյան Նոր Զելանդիա վերադարձավ: Մուհամեդն այդ ժամանակ տեղափոխվել էր Դուբայ: Սոֆյան ուզում էր փորձել Մուհամեդի համար վիզա ձևակերպել, որ գա Նոր Զելանդիա, իրար հետ ապրեն: Ու դա շատ բարդ հարց էր, որովհետև իրենց հարաբերությունների մի մասը հեռավորության վրա էին եղել, իսկ իմիգրացիոն ծառայությունները համատեղ կյանքի լիքը զըրթեր էին ուզում: «Եթե ամուսնանա՞ք»,- մի անգամ հարցրեց կուրսեցիներիցս մեկը: Սոֆյան պատասխանեց, որ Մուհամեդը մահմեդական է, ու նրանց համար շատ լուրջ որոշում է ամուսնանալը: Իսկ ոչ մահմեդամական աղջկա հետ երբեք չի ամուսնանա:

Անցան ամիսներ: Սոֆյան պարբերաբար մեյլ էր գրում: Սկզբում պատմում էր Մուհամեդից ու փաստաթղթային ընթացքից: Հետո դադարեց նրա մասին գրել: Մի օր չդիմացա, ես հարցրի, թե ինչ եղավ վիզայի պատմությունը: Ասաց, որ Մուհամեդից բաժանվել է: «Մատը մատին չէր խփում, չէր ուզում փաստաթղթային հարցերով զբաղվել: Իսկ ես ինչքա՞ն կարող եմ սպասել»: Հետո ավելացրեց, որ Մուհամեդը զարմանալիորեն թեթև էր տարել բաժանումը, բաժանվել են ընկերաբար, առանց կռիվ-ղալմաղալի:

Վերջերս Սոֆյան գրեց ինձ: Ասաց, որ մի շաբաթ է, ինչ շատ վատ է: Պատմեց: Դու մի ասա, վերջերս պարզել է, որ Մուհամեդն ամբողջ մի տարի դավաճանել է իրեն: «Վեց ամիս առաջ եմ բաժանվել,- ասաց,- բայց ոնց որ երկրորդ անգամ նույն մարդուց բաժանվեմ: Այս անգամ բնավ ոչ ընկերաբար»:

Mephistopheles
01.08.2014, 03:40
Մաստերս անելիս մի մտերիմ ընկերուհի ունեի՝ Սոֆյան: Նարնջագույն մազերով, հաճելի արտաքինով, շփվող ու շատախոս նորզելանդուհի է: Ընկերը պարսիկ էր: Ու քանի որ Սոֆյան ինքը շփվող ու բաց մարդ է, ահագին բաներ էր պատմում իր ու ընկերոջ հարաբերություններից:

Առաջինն իմացանք, որ Մուհամեդն ահագին խանդոտ է: Երբ Սոֆյան ասում է, թե հավաքվում ենք, հարցնում է՝ արդյոք հավաքույթին ուրիշ տղաներ չկան: Իսկ մի անգամ, երբ ֆեյսբուքում նկար էր հայտնվել, որտեղ Սոֆյան մեր կուրսի տղաներից մեկի մահճակալին էր նստած, Մուհամեդը դեբոշ էր սարքել: «Նորմալ է,- բացատրում է Սոֆյան,- Մուհամեդի մշակույթում տղան ու աղջիկը չեն կարող ընկերներ լինել»: Անկեղծ ասած, ինձ դուր էր գալիս, որ Սոֆյան էդքան հասկացող է ու շուխուռ չի սարքում:

Հետո էլ Սոֆյան, ես ու մեր կուրսից մի տղա իրար հետ Բարսելոնա գնացինք: Նույն սենյակում էինք մնում: Սոֆյան էդ մասին չէր ասել Մուհամեդին, բայց երբ երեկոյան փոխվելու պահը եկավ, մեր տղա ընկերոջը դուրս հրավիրեց ու ասաց. «Դուրս գնա, որովհետև ընկերս չի թողնում, որ օտար տղամարդու ներկայությամբ հանվեմ»:

Մեկ էլ մի օր Սոֆյան թարգեց ալկոհոլ խմելը: «Առայժմ վեց ամսով, հետո տեսնենք»,- ասում էր: Ամռանն էլ սկսեց մասնակիորեն ռամադան պահել: Դե հալալ մսերի անցնելու մասին խոսք լինել չէր կարող, որովհետև սենց թե նենց Սոֆյան բուսակեր էր:

Ծրագիրն ավարտելուց հետո Սոֆյան Նոր Զելանդիա վերադարձավ: Մուհամեդն այդ ժամանակ տեղափոխվել էր Դուբայ: Սոֆյան ուզում էր փորձել Մուհամեդի համար վիզա ձևակերպել, որ գա Նոր Զելանդիա, իրար հետ ապրեն: Ու դա շատ բարդ հարց էր, որովհետև իրենց հարաբերությունների մի մասը հեռավորության վրա էին եղել, իսկ իմիգրացիոն ծառայությունները համատեղ կյանքի լիքը զըրթեր էին ուզում: «Եթե ամուսնանա՞ք»,- մի անգամ հարցրեց կուրսեցիներիցս մեկը: Սոֆյան պատասխանեց, որ Մուհամեդը մահմեդական է, ու նրանց համար շատ լուրջ որոշում է ամուսնանալը: Իսկ ոչ մահմեդամական աղջկա հետ երբեք չի ամուսնանա:

Անցան ամիսներ: Սոֆյան պարբերաբար մեյլ էր գրում: Սկզբում պատմում էր Մուհամեդից ու փաստաթղթային ընթացքից: Հետո դադարեց նրա մասին գրել: Մի օր չդիմացա, ես հարցրի, թե ինչ եղավ վիզայի պատմությունը: Ասաց, որ Մուհամեդից բաժանվել է: «Մատը մատին չէր խփում, չէր ուզում փաստաթղթային հարցերով զբաղվել: Իսկ ես ինչքա՞ն կարող եմ սպասել»: Հետո ավելացրեց, որ Մուհամեդը զարմանալիորեն թեթև էր տարել բաժանումը, բաժանվել են ընկերաբար, առանց կռիվ-ղալմաղալի:

Վերջերս Սոֆյան գրեց ինձ: Ասաց, որ մի շաբաթ է, ինչ շատ վատ է: Պատմեց: Դու մի ասա, վերջերս պարզել է, որ Մուհամեդն ամբողջ մի տարի դավաճանել է իրեն: «Վեց ամիս առաջ եմ բաժանվել,- ասաց,- բայց ոնց որ երկրորդ անգամ նույն մարդուց բաժանվեմ: Այս անգամ բնավ ոչ ընկերաբար»:

Լավն էր, դւորս եկավ…

Ուլուանա
01.08.2014, 04:05
Լավն էր, դւորս եկավ…
Սոֆյայի կերպարը լավ հստակ գծագրվել էր, չէ՞։

ivy
01.08.2014, 11:11
Բյուր, էս քո սիրած «տղամարդիկ տականք են» թեմային ավելացել ա «մուսուլման տղարդիկ» թեմա՞ն :))

StrangeLittleGirl
01.08.2014, 12:21
Բյուր, էս քո սիրած «տղամարդիկ տականք են» թեմային ավելացել ա «մուսուլման տղարդիկ» թեմա՞ն :))

Դե մուսուլման տղամարդիկ տականքի լրիվ ուրիշ կատեգորիա են :)) Ի դեպ, մուսուլման ասելով բնավ նկատի չունեմ մոլեռանդ հավատացյալներին, այլ հոգով մուսուլմաններին :)) Հայ տղամարդկանց մեծ մասն էլ ա դրանից:

Mephistopheles
02.08.2014, 02:34
Սոֆյայի կերպարը լավ հստակ գծագրվել էր, չէ՞։

մենակ էդ չէ, լավ բաներ կային, բայց ինքը կարծես ուրիշ բան ա մտադրված եղել… ինչևէ…

Այբ
12.08.2014, 18:37
Իրական պատմություն, որը ցնցեց... բնականաբար, չեմ ասի որտեղ, ու ովքեր էին հերոսները:

Հարսանիք էր: Շատ գեղեցիկ հարսանիք՝ եկեղեցի, հարս ու փեսայի գեղեցիկ պար, հարսանեկան արարողության համար գեղեցիկ բեմականացումներ՝ հատուկ հրավիրված պարողներով...փուչիկներով, ծաղիկներով զարդարված հարսանեկան դահլիճում:
Երեկո էր արդեն: Ամեն ինչ նախատեսվածի պես էր, թերևս հարսանիքի թերություններից մեկը՝ ռաբիզ երաժշտությունն էր, որը պարբերաբար հնչում էր:
Հարսանեկան դահլիճում կատարվեց նաև զույգի պաշտոնեական ամուսնությունը (զագսը), որին հաջորդեցին նորից երգ ու ուրախությունը...հարսը նետեց իր ծաղկեփունջը, բաժանեց տարոսիկները...

Մի ժամ հետո արդեն հյուրերը գնալու էին. արդեն ուշ էր:
Թամադան հատուկ պարի է հրավիրում փեսայի մորը և 4 քույրերին (հայրը վաղուց մահացել էր): Փեսայի մայրը և քույրերը թևերը պարզած պարահրապարակ են գալիս... Ու այդ պահին բարձրախոսով լսվում է հարսի ձայնը.
-Օձը՝ իր ձագերով:

Պարզ է՝ նկատի ունենալով սկեսրոջը և տալերին:

Դու մի ասա՝ բարձրախոսը դրված է լինում հարսնաքրոջ մոտ: Հարսը ուշադիր չլինելով՝ էդ խոսքերը կամաց ասում է հարսնաքրոջը, բայց բարձրախոսը բոլորին լսելի է դարձնում նրա խոսքերը...
Երգ-ուրախությունը վերածվեց կռվի...Հարսի ներողությունները հաշվի չեն առնվում և հարսանիքը չեղյալ է հայտարարվում:

Բա:'

ivy
12.08.2014, 19:52
Տենց հարսանիքի օրը հարամ եղած ու չեղյալ համարված ամուսնության երկու դեպք էլ ես գիտեմ։
Մեկին էլ քիչ էր մնում ինքս ականատես լինեի, էն էլ էդ մեկի դեպքում մի կերպ, մի քանի օրվա բանակցությունից հետո հնարավոր եղավ կողմերին հանդարտեցնել։

Այբ
13.08.2014, 16:07
Լավ է, որ բարեկամիս տղան ակումբ չի մտնում. արխային գրեմ::))

Սիրահարված էր մի աղջկա: Ճիշտ է, լուրջ ընկերություն չէին անում, բայց իրար հետ խոսում էին:
Վերջապես բարեկամիս տղան որոշում է լուրջ քայլերի դիմել: Գնում է գեղեցիկ ծաղկեփունջ, բացիկի վրա գրում. «Արևիկ ջան, թող քեզ երջանկացնեմ: Եթե թույլ տաս, խոստանում եմ՝ մեզ ոչ ոք չի բաժանի: Եվ ամեն տարի այս օրը մենք միասին նշելու ենք: Սիրում եմ քեզ»::love
Ըստ նրա պլանավորածի՝ աղջիկը պետք է վերցներ ծաղկեփունջը, կարդար բացիկը, հուզմունքից համարյա ուշաթափվեր, իսկ ինքն էլ արդեն մտեր Ռոմեոյի դերի մեջ և արդեն բանավոր հաստատեր իր սերը...

Աղջիկ դպրոցը այս տարի է ավարտել: Բարեկամիս տղան նրանից համարյա 10 տարի մեծ է: Ինչևէ: Զանգում է աղջկան, որ պայմանավորվի հանդիպելու համար, բայց աղջիկը անհասանելի է լինում: Սայթով գրում է՝ անօգուտ. աղջիկը սայթ չի մտնում: Բայց քանի որ որոշել էր՝ « այսօր կամ երբեք»...ճարը կտրած՝ գնում է աղջկա տուն: Ու իր հաշվարկով ինչ-որ աղջկա հայրը տանը չպիտի լիներ, դե տան մնացած անդամներն էլ հեչ...

Ինչ երկարացնեմ: Դուռը բացում է հայրը, վերցնում ծաղկեփունջը, կարդում բացիկը ու խիստ տոնով հրավիրում ներս: Բարեկամիս տղան էլ մտածում է, թե սենց կարող է ավելի լավ եղավ. «Միանգամից հորից էլ թույլտվություն կվերցնեմ»:
-Տղա ջան, դու գիտե՞ս Արևի տարիքը, - աղջկա հայրն է հարցնում:
-Հա՛,-պատասխանում է «Ռոմեոն»՝ մտածելով, որ հայրը ի նկատի ունի այն, որ աղջիկը նոր է դպրոցն ավարտել, իսկ ինքն էլ երևում է, որ աղջկանից ահագին մեծ է:
-Բա չե՞ս ամաչում: Ծնունդի օրով սենց բան ես անում,-շարունակում է աղջկա հայրը:
«Փաստորեն, էսօր ծնունդն է...բայց տեսնես՝ սայթով ինչի՞ ցույց չի տվել»,-«Ռոմեոն» է մտածում::think
-Ես սիրում եմ Արևին, ու ես կապացուցեմ, որ մեր տարիքային տարբերությունը խոչընդոտ չէ մեր երջանկությանը:
-Հա՜...:think
Ու էդտեղ սենյակ է մտնում «Արևիկը», ավելի ճիշտ՝ 40 տարեկան Արևիկի չամուսնացած Արև հորքուրը, որի ծննդյան օրն էր:
-Չե՞ս ամաչում: 40 տարի նամուսով նստել եմ, որ դու անունս ամոթով թողնես, այ ջահել,-հուզվում է Արև հորքուրը:
-Ես, ես...-խոսքեր չի գտնում «Ռոմեոն»::o

Հայրը չգիտես ինչի սխալ էր հասկացել. ծաղկեփունջը և բացիկի բովանդակությունը վերագրելով չամուսնացած քրոջը: Մյուս կողմից էլ թյուրիմացության մեջ էր գցել բացիկի բովանդակությունը, Արև հորքուրի ծնունդը, նույն անունները, ինչպես նաև՝ Արևիկի բացակայությունը, որը դասարանցիների հետ էքսկուրսիայի էր մեկնել:

Երբ էս ամեն ինչը բարեկամիս տղան պատմեց, հարցրեց.
-Հիմա ի՞նչ անեմ::8
Ես.
-Ոնց՝ ինչ անեմ: Ամուսնանալու ես Արև հորքուրի հետ::D

:D

Mephistopheles
05.09.2014, 07:24
ուրեմն գիշերվա 1000-ին տուն եմ գնում գործից… մտա գնացք ու նստեցի պատուհանի մոտ… տաք, խորոտ տեղս… էդ տեղը շատ եմ սիրում… դիմացս մի հատ սև տղա էր նստած հեռախոսն ականջին ու եսիմ ում հետ էր խոսում… շատ եմ սիրում ուրիշների խոսակցությունները լսել, բայց հավես չկա խառնվելու…

- baby 5 minutes, please? սենց աղաչական տոնով պատասխանում ա հեռախոսի մեջից եկող ճղճղան ձայնին… baby, you promised, 5 minutes… I still got 5 minutes…

տենաս էդ հինգ րոպեն իրա ինչին ա պետք, մտածում եմ… էդ ի՞նչ հինգ րոպե ա որ սա էդ աստիճանի խնդրում ա…

-baby, you can't do that... we agreed on that and I still got 5 minutes, I want my 5 minutes... theses minutes are mine… արդեն փողվեց փաստաբանական տոնի, զգում եմ որ ամեն կերպ ուզում ա էդ 5 րոպեն պոկած լինի ու հիմա էլ "կոնտրակտ"-ն ա դեմ տալիս… հետանքրքիր էր էդ աղաչական տոնից փաստաբանականին անցնելը… ոչ մի կերպ չեմ կարողանում հասկանալ թե էդ 5 րոպեն ինչ բնույթ ունի…

we agreed on this and you ain't keeping your end of the bargain, baby... this is gonna cost you... I'm warning you... արդեն անցավ սպառնականի, արդեն լուրջ ա, բայց էդ աղջկա տոնը հեռախոսի մեջ նույնն ա… she's not backing off…

-baby,- անցավ աղաչականի-you promised you give me the entire time, what's wrong with you? I know it's over, but I still want my 5 minutes... these are mine, you know? I worked for them... it ain't fair, baby... it ain't... դթում գլուխ, մտածում եմ… թե չէ էնքան ժամանակ որ ունեիր ի՞նչ էիր արել որ էս 5 րոպեում ինչ ես անելու… ասենք տվեց էդ 5 րոպեն, է հետո՞… եթե սենց փիս ձևի փչացրել ես, ո՞նց ես 5 րոպեում սաղ շտկելու… dumb fuck… stupid…

…This is the last station, please collect your belongings and exit the train…

հլա նստած խոսում ա… պայուսակս հավաքեցի դուրս եկա… տենց էլ չիմացա էդ ինչ 5 րոպե էր, ում համար էր, ինչի համար էր…

ivy
05.09.2014, 08:31
Ամենահետաքրքիր բաները հասարակական տրանսպորտում են կատարվում։ Վառ էպիզոդներ կյանքից, ընտիր խոսակցություններ։ Ու լիքը տարբեր մարդիկ։ Նայես ու լսես։
Ես էլ եմ էդ գործին։

StrangeLittleGirl
05.09.2014, 10:34
Ամենահետաքրքիր բաները հասարակական տրանսպորտում են կատարվում։ Վառ էպիզոդներ կյանքից, ընտիր խոսակցություններ։ Ու լիքը տարբեր մարդիկ։ Նայես ու լսես։
Ես էլ եմ էդ գործին։

Էռնեկ ձեզ :)) Ստեղ եթե գիշերը ժամը չորսը չի, բան էլ չի կատարվում:

StrangeLittleGirl
06.09.2014, 13:09
Էս պատմության համառոտ տարբերը ֆբ-ում դրել եմ, ասեցի՝ ստեղ մի քիչ մանրամասն պատմեմ :))

Ինչ եկել եմ Դանիա, դանիացիքին բզբզում եմ, որ ինձ տեղական ֆոլկ երգեր ասեն: Եթե անգամ ինտերնետում ման գաս, շվեդական, նորվեգական ու իսլանդականը լիքն են, բայց հենց դանիական չկա: Դանիացիքի ուղեղները մի պահ կախում ա, շվարած նայում են ինձ, հետո հարցնում՝ ֆոլկ ասելով ինչ նկատի ունես: Տենց, բացատրում եմ, ազգային-ժողովրդական, դրանից առաջացած բան-ման: Սրանք թե՝ մենք տենց երգեր չունենք: Ասում եմ՝ բա լավ, խմած ժամանակ ի՞նչ եք երգում: Ուսերն են թոթվում:

Էրեկ մեր Phirst Phriday-ն էր: Սովորաբար ամեն ամսվա վերջին ուրբաթ օրն են ֆակուլտետի բոլոր PhD-ուսանողները հավաքվում, էս անգամ առաջինն էին արել, որ նորերն էլ գան: Առաջին հարկից լիքը գարեջուր առանք (ի դեպ, գարեջուր էդ տեղում վաճառվում ա ամեն օր ու անգամ աշխատանքային ժամերին, բայց մենք որպես նամուսով աշխատողներ, գործից հետո հավաքվեցինք), բարձրացանք տանիք ու սկսեցինք մեր զանազան հետաքրքիր զրույցները:

Ֆոլկի թեման էլի առաջ քաշեցի: Կողքս նստած չորս դանիացիներն էլի խառնվեցին իրար, թե ինչ ֆոլկ, բան: Արդեն մարդ ա մի երկու շիշ գարեջուր խմել էինք, նենց որ լրիվ սթափ չէինք, բայց խմած էլ չէինք: Էդպես էրեխեքը մեկը մեկին պաս տալով, թե՝ դու երաժշտական կրթություն ունես, դու ասա, թե՝ դու էլ երգելուց լավ ես: Ու ոչ մի կոնկրետ երգ չեն ասում:
- Լավ, բա ի՞նչ եք երգում խմած ժամանակ,- ասում եմ,- չասեք, թե չեք խմում, ես գիտեմ, որ դանիացիները լավ էլ խմում են:
- Չենք երգում,- ասում ա մեկը:
Մյուսն էլ թե՝ Բիթըլզ:
Բայց մեկ էլ Դիթեն սկսում ա ինչ-որ միջնադարյան երգ երգել, Միեն ու Յակոբը ձայնակցում են: Սիրուն էր շատ:
Մի երկու ժամ հետո, երբ գարեջրի բոլոր շշերը դատարկվել էին, Միեն շուռ ա գալիս ու սկսում ա Վերենայի հետ գերմաներեն խոսել: Դիթեն էլ ա միանում:
- Աչքիս ես լավ խմած չեմ, թե չէ դանիերեն կխոսեի,- փնթփնթում եմ,- բայց պատասխանը գտա. փաստորեն, դանիացիները գերմաներեն են խոսում խմած ժամանակ:
Պատկերացումս ուղղելու համար անցնում են իսպաներենի, ֆրանսերենի, իտալերենի, իսլանդերենի, շվեդերենի, ռուսերենի ու ընդհանրապես ով ինչ լեզու գիտի: Ամենա-ամենավերջում բոլորին հայերեն ասում եմ հաջող ու գնում տուն :)

Mephistopheles
06.09.2014, 20:16
https://www.youtube.com/watch?v=oQ5PuY0MhOs

հես ա մի հատ յություբում գտա… սրան մի հատ հայերեն բառեր գրի ասա "հին դանիերեն ա" խմած ժամանակ երգեք… շատ են ջոկելու…

…իմիջայլոց կարաս "հեյ ջան ղափաման" իրանց սովորացնես… խմած ժամանակ էսի լավ էլ դանիերեն ա հնչում…

Այբ
22.10.2014, 21:09
-Ու՞ր ես գնում, էլի՞ գրադարան։
-Գրադարանու՞մ ես։
-Ինչքան կարելի՞ է գրադարանում մնալ։
և այլն․․․

Մի խոսքով՝ ուրիշները գրադարանի անվան տակ ուրիշ տեղեր են գնում, ես էլ՝ ուրիշ տեղերի անվան տակ գրադարան եմ գնում։ Ա՜Յ ՔԵԶ ԲԱՆ․․․

Նաիրուհի
30.10.2014, 03:27
Երևանի հին, սեփական տներով թաղամասերից մեկում սոցհարցում անելիս հասա մի տան։ Դիմացը տաքսի էր կանգնած՝ բարձր երաժշտություն միացրած, մեջը մարդ չկար։ Ասացի՝ ամեն դեպքում բախտս փորձեմ, մտնեմ ներս։
Դուռը բացեց մինչև հոնքերն իջնող «չոլկայով», թրաշով մի տղա ու առանց նորմալ լսելու ներս հրավիրեց. ակնհայտորեն տանը մենակ էր։ Միանգամից «դու»-ով, բան։ Առաջին միտքս էն էր, որ ասեմ՝ կներեք, ինձ պետք է հարցումն աղջկա հետ անցկացնել, ու հանգիստ գնամ էդտեղից, էն էլ էնքան հոգնած էի, որ մտա ներս։ Նստեց, սիրուն սկսեց պատասխանել հարցերիս, մեկ էլ թե՝
-Բա հոգնած, մրսած չե՞ս, ով գիտի՝ առավոտից դրսերն ես։
Խոստովանեցի, որ հոգնած եմ։ Ասաց.
-Մի րոպե սպասի, քեզ համար լրացրու թղթերդ, հեսա գալիս եմ։

Երեք րոպե չանցած՝ մատուցարանը ձեռքին ներս եկավ, վրան՝ թեյ, մորու մուրաբա ու շաքարավազ։

-Չխմես՝ կնեղանամ։ Դու սենց համով մուաբա փորձած չես լինի։ Իմ արև, պիտի խմես։ Չես նեղվի՞, որ ծխեմ։
-Չէ, ի՞նչ նեղվել, քեզ ես վնասում, ի՞նձ ինչ,-ինձնից անկախ «դու»-ի անցա։

Էդպես զրուցելով ավարտեցինք անկետան լրացնելը։ Արդեն ահագին ուշ էր, մտածեցի՝ թող մնացածն էլ վաղվան մնա, էլ ի վիճակի չեմ։
-Տո՞ւն ես գնում հիմա։
-Չէ, գործ ունեմ կենտրոնում։
-Դե գնանք, կտանեմ քեզ։ էլ մի, հրաժարվել չկա, բա մի բանով չօգնե՞մ, հո էս մթին գյուղով մենակ չե՞ս գնա։

Նստեցինք դռան դիմաց կանգնած տաքսին։ Ճանապարհին ասում է.
-Լիլ (այ տղա, ես քեզ ի՞նչ Լիլ, է), թե շատ զբաղված չես՝ մի տեղ նստենք, մի բաժակ գարեջուր խմենք։

Ու նենց է ասում, որ չէ ասել չի ստացվում։ Հեչ չեմ ուզում հետը «մի տեղ նստել», բայց ախր նենց ջիգյարով է ասում, որ չեմ կարողանում մերժել։ Ասում եմ՝ հիմա փաբում աշխատող ընկերոջս մոտ եմ գնում, էնտեղ էլ կխմենք։ Ու մտածում եմ՝ ախր ո՞նց կարելի է էս մարդուն փաբ մտցնել։ Գրազ կգամ՝ չի պատկերացնում, թե էդ ինչ տեղ է։ էդպես էլ կար։ Որ ասացի՝ էնտեղ հիմնականում «ջակի» դեմքեր են, խնդրեց, որ ուրիշ տեղ գնանք։ Ուր ուզեմ։

Տենց գնացինք մի սրճարանատիպ տեղ։ Ապահովության համար զանգեցի ապերիս, որ էդ կողմերը գա, ու սկսեցինք խոսել։ Հիմնականում ես էի խոսում, կյանքից, մարդկանցից, իմ հայացքներից։ Վաղուց չէի խոսել։ Հետո լռեցի, ասաց.
-Էլի խոսի, Լիլ, նենց հավես ես խոսում, անընդհատ ուզում եմ լսեմ։ ԻԻնչ հետաքրքիր բաներ ես ասում։
-Հա՞ որ։ Կփոշմանես, կարող է տհաճ բաներից խոսեմ։
Լայն բացված աչքերով նայում է ինձ։
-Էդ ի՞նչ պիտի ասես որ։
-Դու գեյերին ո՞նց ես վերաբերվում։
-Բնականաբար վատ, խի՞, դու իրանց ընդունո՞ւմ ես։
-Հա, իսկ ինչի՞ չէ։ Նորմալ է, մի մարդ դու ես, մի մարդ ես եմ, նույնն էլ իրենք։
-Ո՞նց թե հա։ Զզվելի են ախր, ո՞նց կարաս դրան նորմալ նայես։ Ո՞նց կարան իրանք իմ ու քո նման լինեն։

Ու ստեղ վերջերս ինձ վրա ազդած մի պատմության օրինակով սկսեցի Խոսրովիս (ենթադրենք) բացատրել, թե ոնց կարելի է դրան նորմալ նայել, թե ինչքան ծանր կարող է դա լինել մարդու համար, ինչքան դժվար է ապրել, երբ քեզ չեն ընդունում ու չեն սիրում, ու թե ոնց են շատերն իրենց հոմոֆոբ ներկայացնում՝ վախենալով ընկերներին, մոտիկ մարդկանց կորցնելուց։ Ու երևի ահագին էլ հուզվել էի խոսելիս, էնքան, որ զգացի՝ ազդվել է։

-Այ քեզ բան։ Ինչքա՜ն բան կարա լինի, որ մտքներովս էլ չի անցնում։ Ես միշտ մտածել եմ, որ էդ իրանք են ուզում իրար հետ լինեն, էդ հաճույքն էլ զգան։ Չեմ մտածել, որ գոմիկների համար էլ կարա դժվար լինի, դրանից նեղվեն, տանջվեն... Ես որ ուշ ժամի տաքսի եմ քշում, ինչ ասես չեմ տեսնում։ Որ տեսնում եմ՝ ոնց են գիշերը մարդիկ զիբիլի ամանները քրքրում, որ ուտելու բան գտնեն, նեղվում եմ դրանից։ Էն որ գիտես՝ էդ մարդու համար սենց մի տեղ նստել մի բաժակ պիվա խմելու հնար չկա։ Տենց ժամանակ հասկանում եմ, որ ես հարուստ եմ։ Բայց բաներ կան, որ մտքովս հեչ չէին անցել։ Լիլ, ինչ հեշտ կլիներ, եթե սաղը քեզ նման նայեին կյանքին, ինչքան բարի կլինեին սաղը...

Չեմ կարծում, թե ինձ գարեջուր խմելու էր հրավիրել, որ կյանքը պատմեր, բայց սկսեց պատմել։ Քուչի պանյատներով ու բառապաշարով, բայց անկեղծ պատմեց, թե ոնց է կյանքում առաջին ու միակ անգամ սիրել, ոնց է հասել էդ աղջկան, թե ոնց իրենց մոտ ամեն ինչ լավ էր, սիրում էին իրար, բայց աղջկա հայրն իրեն «քաղմաս տվեց» առանց պատճառի, իսկ էդ ճիշտ տղուն վայել բան չի, իրենք դրա պատճառով բաժանվեցին, ու հիմա փորձում է մոռանալ։

Մինչև դես-դեն՝ ախպերս եկավ, տենց էլ չհասցրի շատ քարոզ կարդամ։ Չգիտեմ՝ ինչքանով իր ուզած/պատկերացրած հանդիպումն ստացվեց, բայց ինձ համար էս օրն անմոռանալի կլինի։ Քիթը զտված շրջապատից դուրս հանելու, իրականության ուրիշ կողմեր տեսնելու օր։
Մեկ-մեկ ամենաքառակուսի (կամ էդպիսին թվացող) մարդու հետ էլ ուղղակի մարդավարի խոսել է պետք, նրան մարդու տեղ դնել, բաց լինել ու իրեն էլ խոսելու հնարավորություն տալ։ Մեկ էլ տեսար՝ օգնեց։

Mephistopheles
12.01.2015, 01:57
հես ա ժամանակ գտնեմ, Լյուդայի պատմությունը վերջացնեմ…

StrangeLittleGirl
14.01.2015, 01:59
Այս պատմությունը եթե Դիքենսի վեպերից մեկում կարդայիք կամ բրազիլական սերիալում տեսնեիք, կասեիք՝ հա դե զոռով խնամիազգակցական-ծանոթական կապեր են սարքել: Բայց ես մինչև հիմա շոկի մեջ եմ նրանից, թե ինչքան փոքր ա աշխարհը կամ գոնե ինչքան փոքր ա իմ աշխարհը:

Ֆեյսբուքում, երբ ընկերանում եմ որևէ մեկի հետ, մտնում եմ, նրա ընկերները ուսումնասիրում եմ, հատկապես այն մասը, որտեղ ցույց է տալիս մարդկանց, որոնց գուցե կճանաչեմ: Քանի որ գիտեմ, որ Կոպենհագենը փոքր քաղաք է, լիքը հավես դեպքերի եմ հանդիպում. գտնում եմ ինչ-որ մեկի, որը ճանաչում է և՛ հոգեբույժ ընկերոջս, և՛ կոլեգաներիցս մեկին, որոնք իրար հետ բացարձակապես կապ չունեն:

Էդպես մեր դանիերենի խմբից Օլիվիայի ու Դեյվիդի հետ ընկերանալուց հետո (նրանք նույն ամբիոնում են աշխատում) սկսեցի նրանց ընկերներին ուսումնասիրել ու գտա Բելգիայի Լյուվեն քաղաքում բնակվող ոմն հնդիկ Պրանովի, որի հետ ութ ընդհանուր ընկեր ունեի: Երկուսն Օլիվիան ու Դեյվիդն էին: Իսկ ովքե՞ր էին մնացած վեցը: Առաջին շոկն այստեղ էր. բոլոր վեցը Նիդեռլանդների Խրոնինգեն քաղաքից էին, որտեղ բնակվել եմ մի տարի: Վեցն էլ Հոսթ ուսանողական կազմակերպությունից էին, որի միջոցառումներին մասնակցում էի: Բայց Պրանով անունով մեկին չէի հիշում:

Գրեցի Պրանովին, պատմեցի այս ամենը: Ահագին ծիծաղեց, ասաց, որ մաստերը Խրոնինգենում է արել, հիմա PhD է անում Լյուվենում, իսկ իրենց համալսարանը Կոպենհագենի հետ է համագործակցում: Այդտեղից էլ գիտի Օլիվիային ու Դեյվիդին:

Օրեր անցան: Մեկ էլ տեսնեմ՝ էսօր quora-յով սկսեց հետևել ինձ Պրանովը: Ընդ որում, quora-յի մեյլս ֆեյսբուքիս հետ կապ չունի: Հետաքրքրության համար մեյլիս մեջ նրա անուն-ազգանունը փնտրեցի: Ու այստեղ շոկս ավելի մեծ էր. կային բազմաթիվ մեյլեր, որոնք ուղարկվել էին թե՛ ինձ, թե՛ Պրանովին այն պարզ պատճառով, որ... 2011 թվի աշնանը երկուսս բնակվում էինք նույն շենքում: Էսօր նորից գրեցի նրան, պատմեցի այս ամենը: Ծիծաղեց: Պարզեցինք, որ իմ վերևի հարևանն էր: Հիշեցի, որ իմ հնդիկ ընկերներ Նիրաջն ու Խայումը հաճախ էին գալիս մեր շենք՝ իրենց «հնդիկ ընկերոջ մոտ»: Հիշեցի նաև, որ Պրանովի խոհանոցում հնդկական ընթրիքն էին սարքել:

Գրեցի այս ամենը Պրանովին: Ու հիմա երկուսով ծիծաղից թուլացել ենք... Պուճուր-պուճուր աշխարհ...

ivy
14.01.2015, 21:34
Դե որ Բյուրը թեման արխիվից հանեց, իմ հավեսն էլ եկավ, ես էլ մի քիչ պատմեմ-մատմեմ :)

Մի քանի օր առաջ, երբ վերադառնում էի Հայաստանից, Կիևից Մյունխեն թռիչքի ժամանակ ինքնաթիռում մի ուկրաինացի կին նստեց իմ ու Սոնյայի կողքին: Մոտ վաթսուն տարեկան կլիներ, նուրբ սլավոնական դիմագծեր ուներ, պարզ, բարի հայացք, հագին էլ մի սպիտակ գլխաշոր էր, ոնց որ հին ռուսական մուլտերից դուրս եկած լիներ: Դեռ կարգին չտեղավորված՝ սկսեց շատ մտերմիկ զրուցել մեզ հետ: Պարզվեց՝ գնում է աղջկա մոտ, որն ամուսնացած է Մյունխենում, երեխա ունի Սոնյայի տարիքի, անունն էլ՝ հենց Սոնյա: Ու շատ մեծ ոգևորությամբ պատմում էր իրենց մասին, նկարներ էր ցույց տալիս, հետո սկսեց մեզնից հարցուփորձ անում: Ես էլ թեև խոսելու հավես հեչ չունեի, բայց որ ինքն էդպես սրտաբաց էր, ինձ ստիպեցի ներքաշվել զրույցի մեջ:

Անունս էլ հարցրեց. չգիտեմ ինչին էր պետք. մի երկու ժամից ինձ էլ երբեք չէր տեսնելու: Մի պահ մտածեցի՝ իմ բազմաթիվ անուններից որն ասեմ, որն ինձ ամենաշատը կսազեր ինքնաթիռում: Երևանից նոր էի դուրս եկել. դե էնտեղ կամ Ռիպ են անվանում, կամ Այվ, բայց դրանցից ոչ մեկն իմ կարծիքով էդ իրավիճակին չէր սազում: Հիշեցի, որ ժամանակին ուկրաինացի համակուրսեցիներիս Սիմե էի ներկայացել, ինչպես սովորաբար անում եմ Գերմանիայում, ու էդպես որոշեցի հենց էդ անունն էլ տալ: Ինքն էլ միանգամից սկսեց ինձ «Սիմըչկա» անվանել, հենց էնպես, ինչպես Ուկրաինայից եկած կուրսեցիներս էին անվանում: Իսկ ես իր անունը չհարցրեցի:

Վերելքի ժամանակ պայուսակից սրբապատկեր հանեց, մի ձեռքով պինդ գրկեց, մյուսով սկսեց խաչակնքվել՝ քթի տակ մրմնջալով. աղոթում էր հավանաբար: Նույնն էլ վայրէջքին եղավ: Հետո էլ էնպիսի դեմք էր ընդունել, կարծես մի անհավանական հրաշքով փրկվել էր մեծ աղետից: Մի տեսակ շատ գրավիչ պարզություն կար մեջը, ոնց որ աշխարհում դեռ մնացած մի մաքուր անկյունից դուրս եկած լիներ:

Երբ արդեն դուրս պիտի գայինք ինքնաթիռից, ասեց, որ անհանգստանում է, թե ոնց է անցնելու անձնագրային ստուգումը. ոչ գերմաներեն գիտի, ոչ անգլերեն, ինչ է անելու, եթե հարցեր տան, թե ուր է գնում, ինչ գործ ունի Գերմանիայում: Ես էլ փորձեցի հանգստացնել իրեն, որ մամաս էլ առանձնապես չգիտի էդ լեզուները, բայց ինձ այցելելիս դեռ երբևէ խնդիր չի ունեցել օդանավակայանում: Ու ասեցի, որ ինչ էլ հարցնեն, ինքն իր աղջկա տվյալները ցույց տա, թե ով է, որտեղ է բնակվում ու նաև իր ուղարկած հրավերը, թեև հնարավոր է, որ վիզան տեսնելով շատ հարցուփորձ չանեն, միանգամից անցնի գնա: Բայց ոնց որ թե չկարողացա լավ հանգստացնել, որովհետև դեմքից երևում էր, որ խառնված է:

Էդպես խոսելով եկանք հասանք անձնագրային ստուգմանը: Ու սովորաբար էնպես է, որ մի շարքը Եվրոմիության երկրների քաղաքացիների համար է, մյուսը՝ օտարեկրացիների: Առաջինում հերթ չի լինում, արագ ցույց ես տալիս անձնագիրդ, անցնում, իսկ երկրորդում ահագին երկար հերթեր կարող են գոյանալ, մինչև հերթով բոլորի մուտքի վիզան ստուգեն, հարցուփորձ անեն և այլն: Ես առաջին շարքով պիտի անցնեի, ինքը՝ երկրորդ: Հուսահատ հայացքով վրաս էր նայում, ու եթե Սոնյան հետս չլիներ, կգնայի հետը իր երկար հերթին կանգնելու, որ հետը լինեմ, անհրաժեշտության դեպքում օգնեմ: Բայց պստոյիս տանջել չէի ուզում, դրա համար մտածեցի էս կնոջը բերել առաջին պատուհանի մոտ, որ մեզ հետ անցնի: Նայեցի պատուհանի մոտ նստած ջահել տղային, ոնց որ թե «ռոբոտ գերմանացի» կատեգորիայից չէր, մի քիչ կանոններ խախտելուց մեծ պատմություն չէր սարքի: Ու միասին մոտեցանք իրեն: Ասեցի, որ ինքը գերմաներեն խոսել չգիտի, եկել է աղջկան այցելության, ու հիմա մեզ հետ է, որ օգնեմ իրեն: Գերմանացին գլխով արեց, բացեց անձնագիրն ու ինձ ասեց՝ «խնդիր չկա», արագ կնքեց ու կնոջը մեզ հետ միասին ներս թողեց:

Հետո միասին գնացինք ուղեբեռ ստանալու, ու ինքն ինձ հա հարցնում էր, թե որտեղից գիտեմ, թե ուր գնալ, ես էլ փորձում էի իրեն ցուցանակները բացատրել ու ցույց տալ, որ բարդ բան չկա, մենակ էլ չէր մոլորվի: Իր իրերն էլ ահագին շատ էին, ու պատրաստվում էր էդ ամենը մի կերպ շալակած դուրս գալ: Ճամպրուկները տեղափոխելու ձեռնասայլակ բերեցի իր համար. աշխարհով մեկ էր եղել: Հասարակ բան է, թվում է, բայց իր մտքով չէր անցել, որ դրանք կարելի է ազատ վերցնել ու վրան իրեր դնել: Ընթացքում էլ հա անհանգստանում էր՝ եկել են իրեն դիմավորելու, թե չէ: Հեռախոսս տվեցի, որ զանգի իմանա: Գրպանից մի ճմռթված թուղթ հանեց, վրան՝ հեռախոսահամար: Մի քիչ մտածեց ու թե.
-Միասին դուրս գանք, եթե եկած չլինեն, նոր կզանգեմ:

Էդպես էլ արեցինք, միասին դուրս եկանք, մեկ էլ լսեցի, որ ուրախությամբ բացականչեց.
-Սիմըչկա՜, ինձ եկե՜լ են դիմավորելու, բոլորը եկե՜լ են:
Ու սկսեց լիքը օրհնանքներ տալ.
-Թող աստված քո ճամփին միայն բարի մարդկանց բերի, ոնց որ իմ ճամփին քեզ բերեց:
Եվ նման բաներ: Էն էլ էնպիսի ցնծությամբ:

Մտածում եմ՝ մեկ-մեկ ինչ պստիկ բաներ են հերիք, որ մարդուն էդպես ուրախացնես ու թվա, թե լիքը օգնել ես իրեն, երբ իրականում ոչ մի առանձնահատուկ բան չես արել:
Իմ տրամադրությունն էլ էր բարձրացել իր երջանկությունից :)

LisBeth
26.02.2015, 23:04
Բելլադոննայի Թուրմը

МРТ-ի կաբինետի առաջ գոյացած հերթի մեջ ծանոթանում եմ 50-անց մի կնոջ հետ: Գլխուղեղի ուռուցքի վիրահատությունից, ասում ա, 5 տարի ա անցել: Դրանից հետո հասցրել ա մի երկու անգամ էլ սեղանին հայտնվի: Ձախ աչքը, անհաջող վիրահատությունից ձգվել ա դեպի վեր, ակնագունդը առաջ ա եկել ու +3 ակնոցի տակից ահավոր մեծ ա երևում:
- Ես միշտ սենց տգեղ չեմ եղել, 70-ականներին խմբագրությունում աշխատելուց ինձ նույնիսկ բանաստեղծություն էին նվիրել, - ծիծաղում ա, - համեմատել էին տիկին Նետուշի հետ, էն ժամանակ հաճախ էին բեմադրում: Նույնիսկ ուշաթափություններիս մասին տող կար:
Գլուխը կախում ա, մի քիչ մտածում ու.
- Դե, դեռ չգիտեինք, որ ես նրբազգաց չեմ, այլ ուղղակի հիվանդ:
Մի քիչ զրուցեցինք, ես գրի առա էդ քառատողը, իրար շնորհակալություն ասեցինք՝ հաճելի երկխոսության համար: Շալը հանեց գլխից, կարճ մազերը խառնեց ձեռքով ու գնաց բուժքրոջ հետևից: Ես էլ տատիկիս հիշեցի: Ինքը երկար, սիրուն մազեր ուներ, որ կոս էր անում: Ես էլ կոսը քանդում էի, սանրում, հյուսում, երկու պոչ կապում ու ծիծաղում: Ներողամիտ նայում էր վրաս ու ասում.
- Արջն օր մենծնա, քոթոթներն պլորներու հեդ խաղ կենին:

Ընկերներիցս մեկի բերած բանկայով տնական պորտվեյնը բացում եմ, խմում: Փափուկ իջնում ա ու ռիկոշետով խփում գլխիս: Որոշում եմ ինձ կանացի տեսքի բերեմ, թարթիչներս ու շուրթերս ներկում եմ: Թարսի պես Յանան զանգում, ասում ա.
- Մի տեղ չգնա՞նք:
Յանան տիպիկ բլանձինկա ա, որը մազերը խնամքով շատեն ա ներկում:
- Հա, ինչի՞ չէ որ:
People's ում մի քանի կուբա լիբրեից հետո, անցնում ենք ուղղակի գինեսի: Յանան կարմիր շուրթերի արանքից բաց ա թողում գրեյպֆրուտի թասի վրա սարքած նարգիլեի թանձր ծուխն ու պատմում ինչ-որ իտալացու մասին, որի հետ Մոսկվայում են ծանոթացել: Մի արկղ ընտիր գինիների նկար ա ցույց տալիս: Իտալացու նվերն ա: Անունը Ալեխանդրո կամ Անտոնիո էր, լավ չեմ հիշում: Ամեն ինչ կանխատեսելի ա.
-Ինքը ինձ Իտալիա էր հրավիրում:
Ըհն, ասում էի չէ: Յանան՝ երկարամազ, բարձր կրծքով ու ինտելեկտով մեղմ ասած չփայլող, ամեն ինչ ճիշտ ա:
-Լսի՛, - ասում եմ, - տանս տարօրինակ բաներ են կատարվում, ինչ որ մեկի ներկայությունն եմ զգում: Իմ մեջ:
Յանան չի էլ լսում: Նա պատմում ա, որ սոցիոլոգիայի քննության ժամանակ նենց մի բան ա գրել, որ դասախոսը կանչել ա կոլեգային ու միասին տեղը տեղին ղժացել են վրան: Ուրախանում ա:
- Գնանք Անքնություն:
- Նենց պարելս գալիս ա, - հայտարաում ա տաքսի նստելուց:
Անքնությունում բոլորը նրա շուրջ են պտտվում: Էդ պարսի միջից առանձնացնում եմ մեկին, սպիտակ շապիկով ու ջինսով.
- Գնանք ինձ մոտ, - համաձայնությունը իրեն սպասեցնել չի տալիս:
Դուռը բացում եմ, շեմից հանվելով առաջ եմ գալիս: Գիշերվա 4-ն ա:
Ուժասպառ թախտին ընկած ծխում ենք: Ինքը՝ անունը չգիտեմ, խոսում ա, պատմում ա, քաղաքի ստորգետնյա կյանքի մասին, ոնց են իրար ծեծում տարբեր խմբակցություններ, ինչ հաճելի ա աջ խուկով ինչ-որ մեկի բերնին իջնելը:
- Քյառթերը ենթամշակույթի կարգավիճակ են ձեռք բերում, - ասում եմ, - թեյ սարքեմ:
Ոչինչ չի պատասխանում, սարկազմը տեղ չըհասավ, ափսոս: Բաժակի մեջ լցնում եմ մանրացրած, չոր խոտը, որը թեյից համարյա չի տարբերվում, քաղցր, բուրավետ: Խմում ա ու ուսումնասիրում սեղանի վրա դված գրքերը, ամենավառ կազմովը վերցնում ա.
- "Միայն չորս բառ...", - նայում ա արժեքը, - գի՞ժ ես, սենց բաների էսքան փող ես տալիս, - չեմ պատասխանում, - Ինչի՞ հենց ես:
- Դե, - կարայի ասեի, որ ինքը յուրահատուկ ա, կամ տենց մի շաբլոն բան, բայց, - դու կարայիր 2 բարձրագույն դիպլոմ ունենայիր, մի քանի լեզու իմանայիր, քո սիրած երաժշտությունը Վիվալդիի տարվա եղանակները լիներ, հրաշալի կլիներ իհարկե, բայց դրանից էս պատմության ավարտը չէր փոխվի:
Ոչինչ չհասկանալով, ռեվերս ա կատարում իր պատմությանը՝ թե ոնց են փող պոկում իրանցից թույլ մարդկանցից, թեյն համարյա վերջացնում ա:
- Տրանսպորտը արդեն աշխատում ա, ժամը 7-ն անց ա, մանր չունեմ, - թղթադրամը նետում եմ շորերին, - հագնվի՛:
Բաժակում մնացած թուրմը խմում եմ, լոգարանում ջուր եմ հավաքում...

Տարեց մի կին գազօջախի մոտ նույն թուրմից ա սարքում իմ համար:
- Աղջիկս, - ցավակցական նայում ա ինձ, - բույսերը քեզ կօգնեն, ես գիտեմ: Ինքս էլ եմ խմում, ճնշումի, գլխացավի, հանգստացնող: 84 տարեկան եմ, կասե՞ս:
Գլուխս բացասական թափահարում եմ: Բելլադոննան կերակրափողիս փոխարեն շնչափողս ա իջնում:
- Ես պատերազմ էլ եմ տեսել: Ահավոր բան է: 13 տարեկան էի, մեզ հավաքագրում էին թիկունքում ծառայելու: Արնոտ, քրքրված շինելներ էինք լվանում, տրորում էինք, որ չորանալուց չքարանան, կարկատում ու հետ էինք ուղարկում: Վլադիմիրի մոտ էր, գյուղերից մեկում: Նեմեցները թռչում էին մեր գլխավերևով անընդհատ: Բայց գիտես ի՞նչ, ոչ մի անգամ չռմբակոծեցին մեզ՝ խաղաղ բնակչությանը: Իսկ հիմա՞... ի~նչ ա կատարվում, սեփական ժողովրդին են սպանում...
Հեռախոսս զանգում ա, ես ջրի տակից դուրս եմ լողում, հազից խեղդվելով: Տատիկս ա: Ասում ա, մազերը երկարել են, արմատները ցավում ա, գնամ կտրեմ:

- Կարճ, բալա, կարճ:
- Տա, սրանից կարճ մենակ մաշինկովն ա:
Մի քիչ մտածում ա.
- Կտրե՛:
Ես հիշացնում եմ իրա մազերը: Ասում եմ.
- Բա ինձ հիշո՞ւմ ես երկար մազերով:
- Հա, պապիդ քզի դներ վզին, ֆռցուցեր: Հեքիաթներ սովրցուցեր օր սաղին պատմիս:
- Ի՞նչ հեքիաթ:
Ուրեմն գայլի հեքիաթը՝ գայլը գալիս ա ձիու մոտ, ուզում ա վրեն կայֆավատ եղնի: Ասում ա.
- Ձի աղպեր, տես աչքերուցս բոց կելնի:
- Չէ:
- Բա ոռս բաց ու խուփ չի՞ անի:
էս ձին քացով տալիս ա գայլին ու ասում.
- Այ հիմա աչքերցդ բոց կելնի, ոռդ էլ բաց ու խուփ կանի:

Տատիկս տխուր տրորում ա գլխի մաշկը: Ես նայում եմ նրան, վերցնում եմ մաշինկեն ու մազերս երկու կողմից սիրուն վերցնում եմ: Ժպտում ենք ու ես մտածում եմ, որ իրականում, դեռ լոգարանում ջրի մեջ խեղդվում եմ ու բնակարանումս անծանոթ տղամարդու դիակ ա հատակին փռված...

ivy
27.02.2015, 23:35
Լիզ, սենց բաները տար ստեղծագործական անկյուն, ընտի՜ր էր, ոնց եմ սիրում քո գրածները :)

ivy
20.03.2015, 00:06
Կոլեգաս մի կլիենտ ունի՝ ջահել աղջիկ, որի փոքր երեխան Բոսնիայում է՝ հոր մոտ: Ու ինքն ամեն կերպ պայքարում է, որ երեխային իր մոտ բերի. ընտանեկան խնդիրներ կան, երեխային իրեն չեն տալիս:
Երեկ մեկ էլ էն իմացանք, որ էդ աղջիկը վատացել է առաջին հարկում և օգնության կարիք ունի: Անմիջապես իջանք ներքև, ինքը ահավոր նոպայի մեջ էր ու շնչահեղձ էր լինում: Շտապօգնություն կանչեցինք: Ու ընթացքում պարզվեց, որ էսէմէս էր ստացել՝ հաղորդագրությամբ, թե Բոսնիայում մնացած իր փոքր երեխան երկրորդ հարկի պատուհանից ներքև է ընկել. դեռ պարզ չի, կենդանի է, թե չէ: Հաղորդագրությունը կարդալուց հետո էդ աղջիկն ընկել էր շոկային վիճակի մեջ:
Մինչև բժիշկներն իրեն էին փորձում ուշքի բերել, ես էլ կոլեգայիս էի փորձում հանգստացնել, որ շատ ծանր ապրումների մեջ էր՝ ամբողջ իրավիճակի պատճառով: Ու էդպես էլ ամբողջ օրը չհանգստացավ, լացում էր անընդհատ:
Ես էլ էի վատ: Ու հա մտածում էի, որ էդպիսի բան ուղղակի հնարավոր չի. իմ աշխարհում էդ ինֆորմացիան չի տեղավորվում: Պատկերացնում էի, որ էդ պստիկ երեխան հաստատ ավազի մեջ է ընկել ու հիմա լրիվ նորմալ վիճակում է, ոչ մի բան չի եղել: Ուրիշ կերպ հնարավոր չի: Էդպիսի վատ բաներ իմ իրականության մեջ չեն լինում... Ես դա ուղղակի ժխտում եմ իմ ամբողջ էությամբ: Չի լինում ու վերջ:
Էսօր կոլեգաս գործի չէր եկել: Իր հեռախոսը վերահասցեավորել էի իմին, որ իր զանգերին էլ ես պատասխանեմ: Մեկ էլ կեսօրին մի աղջիկ զանգեց, ձայնից թվաց, թե երեկվա պատահարի աղջիկն է, բայց մի քիչ դժվար էր պատկերացնել, որ երեկ էդ վիճակում շնչահեղձ լինող մարդը էսօր էդպես կայտառ ձայնով բարևում է: Եվ ահագին զարմացա, երբ պարզվեց՝ իսկապես ինքն է: Լրիվ աշխույժ ձայնով հայտնեց, որ արդեն շատ լավ է, դուրս է գրվել հիվանդանոցից և վաղը գալու է մեզ մոտ: Ապշեցի:
Մի քիչ զգուշավոր տոնով հարցրեցի երեխայի մասին: Պարզվեց, ինչ-որ մեկը որոշել էր չար կատակ անել՝ որպես թշնամանք: Իրականում ոչ մի բան էլ չէր եղել երեխային: Ոչ մի պատուհանից ներքև ընկնել ու նման սարսափելի բաներ:
Նենց երջանիկ էի: Ես գիտեի, որ էդպես հնարավոր չի:
Կոլեգայիս էլ անմիջապես զանգեցի, հայտնեցի: Նենց էր ուրախացել...

Գուցե նաիվ է, բայց շարունակում եմ ամուր հավատալ, որ թե ինձ հետ, թե շուրջս գտնվող մարդկանց հետ ոչ մի սարսափելի բան լինել չի կարող:
Ինչպես որ Իրաքից եկած եզդի կլիենտիս ամբողջ ընտանիքն էր փրկվել էնտեղ կատարվող մարդասպանության ժամանակ:
Ու ինչպես մի ուրիշ կլիենտիս Սիերա Լեոնեում ապրող երեխաներն էին հեռու մնացել իբոլայի համաճարակից:
Ես ուղղակի գիտեմ, որ շուրջս ամեն ինչ ի վերջո լավ է լինում:

Mephistopheles
21.03.2015, 08:02
ուրեմն սենց… ոնց որ ասել էի… Լյուդայի պատմության շարունակությունը…

Մե՞ֆ…

հա Լյուդա ջան…

լսում ե՞ս…

բա ոնց… սումում էիր որ Ներսեսը Արմենին ասել ա յեսիմ ինչ

էս որ լսեց, հանգստացավ ու էլի ոգևորված շարունակեց… սենց մոտ մի երկու օր… ինքը խոսում ա ես լսում եմ ու արդեն վերջերում զգում եմ որ սենց շարունակեմ դասերիցս հետ եմ մնալու… իհարկե շատ "հաճելի ա" էս ամեն ինչը, բայց ես զգում եմ որ չեմ կարա ձգեմ…

…մորոշեցի որ հաջորդ օրն ասելու եմ… տեքստը գլխումս կազմում եմ, բայց չի լինում… "Լյուդա ջան"-ից էն կողմ չեմ անցնում… "լյուդա ջան կներես…" ու լռվում եմ… դե չի լինում, է՞լի… լավ, ասի, տեղմում իմպրովիզացիա կանեմ…

Հաջորդ օրը պատրաստված գնում նստում եմ տեղս, բայց անհանգիստ եմ… համենայն դեպս Լյուդայի հետ չեմ ուզմում հարաբերություններս վատացնեմ… գիտեմ որ բան չի լինելու, ինքն էլ իմ համար էդքան էլ հետաքրքիր չի, բայց… դե… սիրուն ա, էլի… հորմոններն ու դատողությունը էս հարցում 50-50 են… վերջը… նստացի կողքը, ինքը սկսեց իրա պատմությունը (արդեն անգիր գիտեմ)… ու ես փորձում եմ արանքը ճղեմ ու ասեմ… մի երկու անգամ ասի "Լյուդա ջան…" բայց շանս չտվեց… ու զգում եմ որ ամեն անգամ որ ասում եմ "Լյուդա ջան…" ավելի ա բորբոքվում… մտածում եմ "հը՞…" … հետո մի երկու անգամ ստուգիչ "Լյուդա ջան" ասեցի ու զգացի որ դրանից բորբոքվում ա… ու աչքերը լցվում են… ոնց բոր կոճակը գտել ես ու սեղմում ես… պտի խոստովանեմ որ դուրս մի քիչ եկավ… մյուս կողմից էլ չես ուզում համը շատ հանես… մի խոսքով հետախուզական աշխատանքները շարունակում եմ…

բայց հետո… հետոոո՜՜՜

մեկ էլ էս Լյուդան, ձեռքս վերցնում ա… իմ ձեռքը (էս ասում եմ որ համոզվեք որ ոչ էե ձեռքը այլ ձեռքս) ու դնում ա իրա ոտին… հուզված…

չէ չէ չէ չէ չէ չէ…

…չէ…

…ձեր իմացածը չի… էդ էն չի… ինձ էլ ասեին, ես էլ տենց կմտածեի, բայց քանի որ ես եմ եղել, գիտեմ որ դա տենց չի… իմ հետ էլի ա եղել տենց բան ու խորքում էս ավելի վատ նշան ա քան լավ… մի զարմացեք, հենց տեց էլ կա… էն ինչ որ դուք մտածում եք ու ես կուզենայի՝ դրա ճիշտ հակառակն ա… դժբախտաբար…

…ուրեմն ձեռքս վերցրեց, դրեց ոտին ու սկսեց մատներիս հետ խաղալ, խաչուփաչ անել ձգել պտտել, շոյել ձեռքս… ու հետն էլ պատմությունն ա պատմում… "Մե՛ֆ… արանք-մարանք ճղել չկա… հանգիստ նստի…"

Բայց իմ ուղեղը աշխատում էր զուտ դատողության հիման վրա ու դատողություններս թույլ չէին տալիս որ հորմոնները սիտուացիան իրանց ձեռը վերցնեն… դժվար բան ա, բայց դատողմությանս արգումենտներն ավելի ուժեղ էին…

…Բանն էն ա որ մարդիկ երբ որ հուզված ինչ որ բան են պատմում, կիսվում անկեղծանում, միշտ ինչ որ բանի հետ խաղում են, ասենք թաշկինակի ծայրի հետ, ժակետի պոչի ու կոճակի հետ ու ենքան տարված են լինում որ էդ "խաղալիքը" ձգում են իրա նյութատեխնիկական սահմաններից էն կողմ… սա լրիվ հասկանալի ա… իմ եհետ եղել ա… մեր բակի Կարինեն իրա պատմությունը պատմելիս ժակետիս կոճակները մի 50 անգամ քանդեց ու կոճկեց հետո էլ օձիքս էր ուղղում,դասավորում քանդում հավաքում… էսի շատ նվաստացուցիչ բան ա, քեզ չեն նկատում, այլ քեզ վերաբերվում են որպես "անվնաս" խաղալիքի՝ թաշկինակի, ժակետի պոչի, կոճակի ու տենց… ականջ ես, է՞լի… բայց ես էդ նվաստացմանը սովոր էի… առաջին անգամը չէր… մի երկու անգամ վիրավորվելուց հետո իմունիտետ էի ձեռք բերել ու հեչ պետքս չէր… սրան էլ էի համաձայն… ավելի լավ ա քան ոչինչը… դե հիմա ինչ անես, էս ա հո զոռովից բան չես անի…

"հը՛…" մտածում եմ… երևի սրանից հետո սենց ա լինելու… "օքեյ, մի շաբաթ էլ կարելի ա համբերել սենց"…

գնացի տուն, շուտ դասրս արեցի, ու պառկեցի շուտ քնեմ որ առավոտը շուտ վեր կենամ գնամ դպրոց… մեր տանը դա չտեսնված բան էր… 2-ից շուտ տեղաշոր մտնող չկար…

հաջորդ օրը գնացի դպրոց, անհամբեր, ու մտա դասարան…

…դասատուն Լյուդայի տեղը փոխել էր…

Mephistopheles
21.03.2015, 08:05
…մյուս անգամ ձեզ ծիտիկի պատմությունը կպատմեմ…

LisBeth
22.03.2015, 20:01
…մյուս անգամ ձեզ ծիտիկի պատմությունը կպատմեմ…

բա հոմլեսը, խոսք ես տվել, ես հիշում եմ

Mephistopheles
22.03.2015, 21:09
բա հոմլեսը, խոսք ես տվել, ես հիշում եմ

Հա, մոռացել էի… էդ էլ կպատմեմ…

LisBeth
22.03.2015, 21:10
Հա, մոռացել էի… էդ էլ կպատմեմ…

կհիշացնեմ պարբերաբար, որ մտածես, հասկանաս էդ պահը, ոնց ասում էիր, ու գրես

Mephistopheles
22.03.2015, 22:58
կհիշացնեմ պարբերաբար, որ մտածես, հասկանաս էդ պահը, ոնց ասում էիր, ու գրես

հիշում են… էն պատմվածքի առիթով էր… որ Ալեքսը փող էր տալիս…

LisBeth
23.03.2015, 00:10
Հայր

Ինչպես հաճախ է լինում հայկական գյուղերի հետ, այս մեկն էլ գրեթե ամեն կողմից շրջափակված էր սարերով: Ասում էին, եթե վերևից նայես՝ գյուղը կոտրած դաստակի տեսք ունի: Ովքեր համարձակվել էին բարձրանալ Ջոջը ու նայել, դա հաստատ գիտեին՝ երկու "մայրուղի", դրանց ուղղահայց 5 անանուն փողոց ու առվակ՝ որ կիսում էր այդ մատները: Կոլխոզի փլուզումից հետո միակ ժամանցի վայրը՝ կլուբը, ավերվել էր, ոչ մի միջոցառում չէր լինում, չհաշված ահով-դողով ու ցրտահարված վերջույթներով տոնական հանդեսները: Մանկապարտեզը փակվել էր՝ ընդմիշտ: Գույքը բաժանվել էր՝ ով շուտ հասցրեց սկզբունքով: Ֆերմաները, կամ ինչպես տեղացիներն էին ասում "կանյուշնեքը", որպես շինանյութ քանդել ու վաճառել էին թուրք, վրացի անհայտ ձեռներեցների: Գյուղապետ Մանվել Մկրտչյանը ոչինչ չանելու քաղաքականություն էր վարում: Բայց ընտրությունները մոտենում էին:
Արայիկը երկհարկանի տան ամենափոքր սենյակում, որ արհեստանոց ու աշխատասենյակ էր միաժամանակ, ճաղատացող գլուխը թղթերի կույտի վրա կռացրած նախընտրական ծրագիր է կազմում: Սեղանին գծագրեր են՝ կլուբի վերանորոգման պլան, հատակագիծ, մի քանի նորարարություններ, որ թույլ կտային բազմաֆունկցիոնալ ժամանցի վայր ստեղծել, փրկելով բլոթի ու սեկայի որջ լինելու անխուսափելի հեռանկարից: Դպրոցի բարեփոխումների մասին թղթերը կիսով չափ ծածկված են մանկապարտեզի վերագործարկման սկզբնական փուլում գտնվող, կետ առ կետ հիմնավորված մշակումները: Լուսինեն ու Լևոնը խաղում են յուղաներկով նկարած, դեռ խոնավ նկարի հետ, իսկ միջնեկը՝ Անահիտը ներկերի ու վրձինների հետ:
- Սա Մասիսն ա, - ջղայնացած ասում է Լուսինեն:
- Ի՞նչ Մասիս, դու Մասիսը տեսած կա՞ս: Ես չէ՛: Սա Ջոջն ա, կողքինն էլ՝ Օղլին: Պա, դու Օղլու քարանձավում եղե՞լ ես, ճի՞շտ ա, որ քարից սեղան աթոռ կա մեջը, - Լևոնը մոտենում է նայում հոր լարված դեմքին:
- Հա, բալես, - գլուխը սեղանից չբարձրացնելով, - բանի ձեռք մի տուր:
- Յախք, Ան, ի՞նչ ես անում: Հեսա գնալու եմ մամային ասեմ, որ մինչև թևատակերդ գուաշի մեջ ես, - Լուսինեն մի կողմ է դնում նկարը ու վերցնում ներկերը քրոջ ձեռքից:
Ներս է մտնում Հեղինեն՝ սկուտեղի վրա թոնրի գաթա ու սուրճ բերելով: Ձեռքով հրում է պատուհանի գոգին դրված գործիքներն, սկուտեղը դնում.
- Ար, սուրճ եմ բերել, - շրջվում է դեպի երեխաները, Լուսինեն ու Լևոնը ծիծաղում են Անահիտի վրա, - էլի անկարգություն ես անո՞ւմ, վազի լվացվելու, շո՛ւտ: Տեսնում ես, որ ժամանակ չունեմ, բայց րոպեն մեկ շոր ես փոխում: Մաքուր հագուստ չի էլ մնացել:
- Մա, պապան ասավ, որ ես մանկապարտեզի պատերը իմ ձեռքով եմ ներկելու, հետո էլ կապ չունի, որ ես մեծ եմ, երեխաների հետ կխաղամ: Դու գիտես, ես մանկապարտեզում չեմ եղել: Ռիտա ծյոծյան չթողեց մտնեինք:
- Հա, բա: Մի հատ սկզբում թռնում են, հետո ասում են՝ հոպ: Արա ինչ ասում եմ, թե չէ ստիպված կլինես կոճերդ ժավելով սրբես:
- Չեմ սրբելու, մրմռում ա:
- Դրա համար մյուս անգամ կեղտի հետ խաղալուց առաջ կմտածես: Ար, կտրվի դրանից մի պահ էլի, չես տեսնում ի՞նչ են արել: Մի բան ասա՛:
- Հեղինե, երեխա ա, թող խաղա էլի, - գործը թողնում է, մոտենում պատուհանին: Հեղինեի մեկնած սուրճը վերցնում ու հենվում է պատին:
- Սրանք լրիվ կարևոր բաներ են, հասկանո՞ւմ ես: Երեխաների ապագան ա: Եթե ես..., հոգնել եմ կրկնելուց:
- Ավելի լավ ա Արթուրի նման մեկնեիր խոպան, փող կլիներ գոնե: Մարդիկ ապրում են, մի ձև: Երեխաները տկլոր ու սոված, ի՞նչ ապագայի մասին ա խոսքը, իսկ դու երազանքների մեջ ես ընկել: Ո՞վ ա քեզ ընտրելու:
- Ես խոսում եմ մարդկանց հետ, բացատրում: Շատերն են խոստացել ընտրել: Իմ հաշվարկներով 47տոկոս, 5 թեկնածուի մեջ:
- Հինգ թեկնածո՞ւ: Լյուդվիգը դուրս ա գալու, Լիդան ասավ: Մանվելն էլ արդեն ալյուր ա բաժանում: Օգնության ալյուրն ու ձեթը, որ սենց թե նենց ժողովրդինն ա: Այ իրան խոստանում են, իջի՛ր երկնքից, - քաշում է Անահիտի թևից, - Ընկի առաջ:
Արայիկը մտորումների մեջ կախում է գլուխը...

շարունակելի, երևի հենց նոր փաստեր հայտնվեն :)

Mephistopheles
23.03.2015, 00:28
Ինչպես հաճախ է լինում հայկական գյուղերի հետ, այս մեկն էլ գրեթե ամեն կողմից շրջափակված էր սարերով:

էս մի քիչ տարօրինակ ա… գյուղն ա եկել մըել սարերի մեջ, ոչ թե հակառակը… հլա սպասենք երկրորդ մասին… կարա շատ լավը լինի…

LisBeth
23.03.2015, 00:30
էս մի քիչ տարօրինակ ա… գյուղն ա եկել մըել սարերի մեջ, ոչ թե հակառակը… հլա սպասենք երկրորդ մասին… կարա շատ լավը լինի…

էս մի գյուղի շուրջ սարերն են եկել :)

LisBeth
23.03.2015, 00:34
Բայց երկնքից երեք խնձոր մի սպասի Մեֆ, ինչքան ես գիտեմ մեր իրականության մեջ տենց բաներ չեն լինում

Mephistopheles
23.03.2015, 00:36
էս մի գյուղի շուրջ սարերն են եկել :)

Հե հե… կարա լինի… բայց ավելի համոզիչ ասա… իրան առանձնացրա… դու ընդհանուր ես գրել… գրի որ ամեն կողմից շրջափակվել ա…

LisBeth
23.03.2015, 00:38
Հե հե… կարա լինի… բայց ավելի համոզիչ ասա… իրան առանձնացրա… դու ընդհանուր ես գրել… գրի որ ամեն կողմից շրջափակվել ա…

Ուշացա, խմբագրելու ժամանակն անցավ

Mephistopheles
23.03.2015, 00:42
Ուշացա, խմբագրելու ժամանակն անցավ

Կարիք չկա… մուդը դուրս եկավ… պինդ ա գրած… բայց դե գիտես, չէ՞, էս հլա կեսն ա… you have a lot of time to fuck things up…

Mephistopheles
23.03.2015, 05:06
Բայց երկնքից երեք խնձոր մի սպասի Մեֆ, ինչքան ես գիտեմ մեր իրականության մեջ տենց բաներ չեն լինում

Ինչ պարտադիր ա խնձոր ընկնի… ու մեր իրականության ընկալումն էլ կարա հետաքրքիր լինի…

Գալաթեա
03.04.2015, 16:43
Լուսեի հետ իջել էինք զբոսնելու:
Մի քանի խանութ մտանք, իր ու իմ համար թիթիզ գլխարկներ առանք: Հետո պապայի հետ պայմանավորվեցինք, որ իր գործից հետո Մեղեդիի չծխողներում կհանդիպենք ու գնացինք էնտեղ աղջկաս հետ:
Լավ էր, խորքում սեղան կար, պետք ա լինում մեկուսացած լինել Լուսեի հետ որոշակի պահերի :)
Դիմացի սեղանին տարիքով զույգ էր նստած: Անզեն աչքով երևաց՝ արտասահմանցի են: Եվրոպացի, համոզված էի, ոչ ամերիկացի: Կնոջ մազերը կարճ-կարճ էին կտրած, մուգ շեկոտ, սազում էր իրեն: Տղամարդու առաջ կեպկա էր դրած՝ վրան սպիտակ ֆոնի վրա կապույտ խաչով դրոշ, հետո նայեցի՝ Ֆինլանդիայի դրոշն էր: Մարդ ա մի բաժակ գինի էր դիմացները դրած: Սպիտակ: Երևի հայկական: Մեր հայկական սպիտակ գինիները դեղնավուն չեն, հենց սպիտակ են:
Լուսեի տրամադրությունը հազար էր: Նստեց թե չէ՝ սկսեց խոսացնել էդ երկուսին: Ժպտում ա, բաբագագադադա ա անում, մի խունջիկ, մի մունջիկ, մի թատերականացված ներկայացում: Էս կինը 10 րոպե հետո դադարեց ամուսնու վրա ուշադրություն դարձնել: Լուսեն թաթիկով խփում էր սեղանին, սա նույնը՝ Լուսեն ծափիկ էր անում՝ սա էլ: Ես էլ դե նայում ժպտում էի:

Գինին վերջացրեցին, հաշիվն ուզեցին:
Երբ վեր կացան, Լուսեի ձեռքը բռնած հաջող արեցի իրենց, մեկ էլ կինը մոտեցավ մեզ: Ձեռքը մեկնեց, որ սեղմեմ: Քաշեց՝ տեսնեմ 1000 դրամանոց ա ձեռքումս դրած: Շոկի մեջ նայում եմ՝ մատով ցույց ա տալիս Լուսեին՝ իբր իր համար ա: Էնքան խառնվեցի իրար, որ իմացածս անգլերենն էլ մոռացա, որ մի բան ասեմ: Մինչև խելքի կգայի, ձեռքով արեցին ու գնացին:

Սասն եկավ, պատմեցի, տափուկ-տափուկ ղժժաց վրես:
Եկանք տուն, 1000 դրամանոցը գցեցի աղջկաս տունիկ կասսայի մեջ:
Չգիտեմ՝ ինչը դրդեց նման բան անել իրենց ու դեռ չգիտեմ ինչ եմ մտածում դրա հետ կապված:

Բայց հաստատ ինչ-որ ֆինն երեխու կասսայի համար 1000 դրամ եմ պարտք: Մնում ա ոտքս ընկնի էդ երկիր :)

Այբ
10.05.2015, 19:23
Մեր բարեկամներից մեկը զանգեց ու խնդրեց ինձ ու եղբորս, որ Երևանում (մի գիշեր) մեր տանը հյուրընկալվի։ Դե մեր բարեկամն էր, թեև կապ էդքան էլ չէր եղել, բայց դե մտածեցինք հո՞ չենք թողնելու փողոցում։ Ինչ-որ է, համաձայնվեցինք։

Ուրեմն, էս մեր բարեկամը, որը 27 տարեկան տղա է, մարշուտկով գալիս է Երևան։ Նախնական պայմանավորվածությամբ ինքը պետք էր իր ընկերներին կայարանում հանդիպեր, որոնց հետ ինչ-որ գործեր ուներ և այլն, իսկ հետո գար մեր տուն։ Եղբայրս թե․
-Արշակ ջան, հենց վերջացնես գործերդ, զանգի, որ գամ հետևիցդ։
-Շատ էլ, թե ձեր նման քաղաքում չեմ ապրում, կարո՞ղ է ՝ գիտես կորած տղա եմ, ձեր տան տեղը կգտնեմ, արխային։
Դե էլ ի՞նչ անեինք։ Արխային էինք։ Ու սկսեցինք սպասել մեր բարեկամին։ Իրիկունը զանգեց․
-Գալիս եմ։
-Ու՞ր ես, -հարցնում է եղբայրս։
-Ի՞նչ կապ ունի, թե ուր եմ, դու ասա՝ ձեր տուն ո՞ր համարով գամ, նստեմ՝ գամ։
-Իմանամ ուր ես, որ ասեմ, թե էդտեղից որ համարով գաս։
Ու հիմա մի կես ժամ եղբայրս փորձում է իմանալ, թե ինքը կոնկրետ քաղաքի որ մասում է, իսկ սա էլ (առանց մտածելու) նույն երգն է շարունակում․
-Ի՞նչ կապ ունի, թե ուր եմ, դու ասա՝ ձեր տուն որ համարով գամ, նստեմ՝ գամ։
Ամենավատն էլ էն է, որ սա չի հասկանում, որ մինչև ինքը չասի, թե որտեղ է, չենք կարող ասել, թե էդտեղից ոնց գա, կամ եղբայրս գնա հետևից։:( Տեսանք , որ հնար չկա․
-Լավ, հեռախոսը մեկին փոխանցի, կամ նկարագրի, թե որտեղ ես․․․
Պատասխանը․
- Քաղաքի դեղատան մոտ եմ։
Ու դա էնպես ասեց, ոնց որ թե իրենց գյուղի միակ / բոլորին հայտնի/ դեղատան մասին է խոսում։
Եղբայրս, բանկանաբար, էլի հարցեր է տալիս, բայց սա նորից․
-Վա՜յ, ախր ասում եմ՝ քաղաքի դեղատան մոտ եմ։
Ու դե արի սրան բացատրի, որ այ ․․․:fool
․․․
Մի կերպ եղբայրս գտավ ու տուն բերեց։ Ու փոխանակ մի հատ էլ ինքը հասկանա, որ իրա դեբիլության պատճառով մեզ ահագին անհանգստություն պատճառեց, մի բան էլ ինքն է մեզ ասում․
-Տնաշեննե՜ր, դուք էլ յանիմ քաղաքում ապրող եք։ Քաղաքի դեղատան տեղը էսքան տարի չգիտեք։

Չկա՜մ :D:(

StrangeLittleGirl
28.05.2015, 14:47
Անցյալ տարի, երբ նոր էի սկսել էստեղ աշխատելը, պարբերաբար մարդկանց էի հանդիպում, որոնց նախկինում չէի տեսել:

Մի անգամ էլ լիֆտի մեջ մի սպիտակ մազերով բարձրահասակ ձյաձյայի տեսա: Ինքը նկատեց, որ նույն հարկից նստեցի, ու տարօրինակ էր իր համար, որ անծանոթ մեկը լիֆտում հայտնվեց: Ինչ-որ բան ասեց դանիերեն: Անգլերեն հարցրի, թե ինչ է ասում: Փոխեց անգլերենի, բայց շատ կոպիտ տոնով հարցրեց.
- Ո՞վ ես դու:
Ես ասեցի՝ էսինչ-էնինչն եմ, նույն հարցն իրեն տվեցի:
- Սկանդինավյան գրականության պրոֆեսոր եմ,- ասաց,- որից, վստահ եմ, ոչ մի բան չես կարդացել:
Լիֆտը հասավ առաջին հարկ, ինքը թողեց, գնաց, իսկ ես շվարած ու վախեցած կանգնել էի: Դե արի ու մի ասա. նոր-նոր եմ եկել Դանիա, դու ինձ փոխանակ լավ-լավ գրքեր խորհուրդ տաս, սենց հայտարարություններ ես անում:

Դրանից հետո էդ ձյաձից ահավոր վախենում եմ: Որտեղ տեսնում եմ, փորձում եմ պատերի տակ մտնել, որ ինձ չնկատի, բան չասի: Իսկ եթե խուսափելու տարբերակ չկա, բարևում, անցնում եմ: Անգամ պատահում է, որ գալիս եմ լանչի, տեսնում եմ՝ նստած է խոհանոցում, փախնում եմ, հինգերորդ հարկի խոհանոցում եմ լանչ անում: Շատ էլ որ էս ընթացքում սկանդինավյան գրականության որոշ նմուշներ կարդացել եմ:

Էսօր լանչը ձեռս մտնում եմ խոհանոց, էս ձյաձն ու մի ջահել տղա նստած են: Ուշ եմ կողմնորոշվում, արդեն ինձ նկատած են լինում, էլ չեմ կարողանում փախնել: Սիրուն գնում, ուղիղ ձյաձի դիմացն եմ նստում: Խոսում են իրար հետ: Լսում եմ՝ ջահել տղան շվեդերեն է խոսում: Մեկ էլ ընդհատում է խոսակցությունը, ներկայանում, ես էլ եմ ներկայանում: Սկսում է հետս շվեդերեն խոսել: Ամեն ինչ չի, որ հասկանում եմ, բայց դանիերեն եմ պատասխանում: Էս ձյաձը զարմացած ինձ ա նայում, թե էդ երբ հասցրիր դանիերեն սովորել: Տենց, ասում եմ՝ լավ չեմ խոսում դանիերեն, շվեդն առաջարկում ա անցնել անգլերենի, ասում եմ՝ չէ:

Ու էդպես երեքով լանչ ենք անում: Մեկ էլ էն եմ նկատում, որ ձյաձի դեմքին բարի ժպիտ ա հայտնվել:

StrangeLittleGirl
31.07.2015, 13:39
Էս վերջերս էլի տան փնտրտուքի դժվարին գործին եմ կպել: Չգիտեմ, երևի թաքուն չեմ ուզում, որ մշտական պայմանագիր կնքեմ, որ անընդհատ էս հետաքրքիր պատմությունների մեջ ընկնեմ:

Ֆեյսբուքում հերթական հայտարարությանս ի պատասխան մահմեդական անուն-ազգանունով մի տղա արձագանքեց: Ասաց, որ Ֆարումում (Կոպենհագենի արվարձան, ահագին հեռու իմ նիստուկացից) մի ընտանիք երկու սենյակ վարձով է տալիս: Հարցրի, թե ինչ ընտանիք է: Ասաց, որ ինքն է կնոջ ու երեխաների հետ:

Հետո աչքովս ընկավ, որ այդ տղայի հետ առաջին անգամ չէր, որ ֆեյսբուքով խոսում էի (http://www.akumb.am/showthread.php/29953-%D5%84%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80?p=2478186&viewfull=1#post2478186)...

StrangeLittleGirl
02.08.2015, 23:02
Դանիայում էսպես է. լիքը միայնակ մարդիկ կան, իրենց դռները բացում են անծանոթ մարդկանց առջև՝ հուսալով նոր ընկերներ (թե՞ սիրածներ) ձեռք բերել: Ուրեմն Լենարտն էդ մարդկանցից էր, ու ամիսը երկու անգամ ընթրիք էր կազմակերպում իր տանը: Ես մենակ մի անգամ եմ գնացել՝ փետրվարին: Ու Լենարտի մասին չգիտեմ, բայց հենց էնտեղ ծանոթացա իմ հիմիկվա ամենամտերիմ ընկերուհիներից մեկի՝ Մագդայի հետ: Էնտեղ ծանոթացա նաև Աթիի ու Անդերսի հետ:

Աթին պարսկուհի է: Երբ ինձ տեսավ, միանգամից մոտեցավ, որ ծանոթանա: Երբ ասացի, որ հայ եմ, աչքերը փայլեցին: Խնդրեց, որ գուշակեմ, թե ինքը որտեղից է: Վայրկենական գտա. Պարսկաստան: Չգիտեմ՝ ով ոնց, բայց ես պարսիկներին մի այլ կարգի սիրում եմ, ու ցանկացած տեղ նրանց հանդիպելիս ահավոր ուրախանում եմ: Աթին էլ հայերին էր սիրում, Թեհրանում լիքը հայ ընկերներ ուներ: Ընթրիքին էլ բադրջանի խավիար ու լավաշանման հաց էր բերել: Մյուսները դրանց մոտ չեկան, ամբողջը ես կերա:

Անդերսն Աթիի դանիացի ամուսինն էր: Երեկոյի ընթացքում հետը շատ չշփվեցի. հիմնականում Աթիի ու Մագդայի հետ էի խոսում: Աթին դժգոհում էր, որ Դանիայում շրջապատ չունի: Ասացի, որ մի այլ պարսիկ կնոջ՝ Շերիին եմ ճանաչում, էլի դանիացու հետ է ամուսնացած: Եթե Ադամի տան ընթրիքներին գա, կտեսնի նրան: Ուրախացավ, խնդրեց, որ տվյալները փոխանցեմ:

Ընթրիքից շուտ գնացի, որովհետև հաջորդ առավոտ պիտի Գոթեբուրգ մեկնեի: Բայց Աթիի համարը վերցրի, ինքն էլ իմ համարը գրանցեց ամուսնու հեռախոսի վրա. իրենը նստել էր: Ասաց, որ կապի մեջ կլինենք:

Ապրիլին Գլոբ փաբում սկսնակ գրողների հանդիպմանն էի գնացել: Մեկ էլ ներկաներից մեկն ասաց.
- Քեզ գիտեմ:
Տեղը չբերեցի:
- Լենարտի տանը՝ ընթրիքը:
- Աաաա՜, Աթիի ամուսինն ես,- ասացի:
Քթի տակ ասաց՝ հա:

Անդերսին հաջորդ անգամ տեսա Ադամի տան ընթրիքին: Ադամը Դանիայից զզված մեկնում էր Ավստրալիա, մի վերջին անգամ բուսակերական ընթրիք էր կազմակերպել: Անդերսը մենակ էր եկել, բայց կային նաև Շերին ու իր ամուսինը ու նաև այլ պարսիկներ: Ուզեցի Աթիից հարցնել, բայց մի տեսակ ամաչեցի: Մեկ էլ խոսակցությունների մեջ լսեցի, որ մի էսպիսի բան ասաց.
- Ես ամուսնացած էի մի պարսիկ կնոջ հետ:
Մտածեցի՝ երևի ինձ թվաց, թե անցյալ ժամանակ գործածեց: Բայց ողջ երեկոյի ընթացքում մի ֆիննուհու հետ ակնհայտ ֆլիրտ էր անում:

Էս վերջերս մեյլ ստացա Անդերսից: Գրել էր, որ երեք ամսով մեկնում է Կալիֆոռնիա, կիրակի օրը Գլոբում հրաժեշտի փարթի է անում, ինձ էլ հրավիրում է: Գնացի: Էլի Աթին չկար: Խոսակցություններից հասկանալի էր, որ մենակ է մեկնում: Հարցին, թե արդյոք մնալու է Կալիֆոռնիայում, պատասխանեց, որ տոներին հետ է գալու Դանիա, մի քանի շաբաթ մնա մոր մոտ՝ Հյուսիսային Յուլանդում, հետո էլ մի քանի ամսով մեկնելու է Ավստրալիա: Էլի Աթիի մասին ոչ մի խոսք: Ուրեմն Ադամի տանն այդ անցյալ ժամանակն ականջիս չէր թվացել:

Ու մտածեցի՝ տեսնես հիմա որտե՞ղ է Աթին: Ու ո՞նց է:

insider
07.08.2015, 00:37
Նոր MasterCard-ի թեման էի նայում ու մի պատմություն հիշեցի, ասեցի պատմեմ, հետաքրքիր կլինի, մի գուցե ոմանց համար նաև օգտակար։

Բավականին երկար ժանանակ է օգտագործում եմ MasterCard ու երբևէ խնդիր չեմ ունեցել։ Թե Հայաստանում, թե արտերկրում, թե առցանց։ Առցանց առևտուր կամ վճարումներ հիմնականում անում եմ paypal համակարգով։ Դե ապահով է՝ ավելի անվտանգ ։ Եթե paypal չկա՝ ուղղակի քարտով եմ վճարում։ Էս վերջերս մի կայքում փորձեցի քարտով վճարել, չստացվեց։ Զարմացա։ Խնդիրը նրանում էր, որ MasterCard-ը ինչ որ լրացուցիչ անվտանգության կանոններ էր սահմանել և սովորական cvv կոդը գրելուց հետո, մի հատ էլ, լրացուցիչ, որպես անվտանգության երաշխիք, քարտատիրոջ հեռախոսի համարին կարճ հաղորդագրություն է ուղարկում։ Դա էլ լրացնում ես ու նոր վճարումդ կատարվում է։

Հեռախոսի համարը, որ մի քանի տարի առաջ նշել էի քարտը պատվիրելիս, փոխել էի։ Նույնիսկ չէի էլ հիշում, որ քարտ պատվիրելիս հեռախոսահամար եմ տրամադրել, ավելին, չէի էլ մտածում, որ այդ համարը կարող է նշանակություն ունենալ։ Միամիտ մարդ։ Բնականաբար վճարումս չանցավ։ Հաջորդ օրը գնացի բանկ, դիմեցի որ համարս փոխել եմ, լրացրեցի դիմում՝ խոստացան մինչև օրվա վերջ հեռախոսահամարիս տվյալները փոխեն։

Մեկ շաբաթից սկսվելու էր ՈւԵՖԱ-ի սուպերգավաթի Թբիլիսիում կայանալիք Բարսելոնա-Սևիլիա խաղի տոմսերի վաճառքը։ Ով ֆուտբոլասեր չի կամ տեղյակ չի, ասեմ, որ նման խաղերի տոմսերը պաշտոնական կայքերից առցանց գնելը բավականին դժվար բան է։ Դժվար այն առումով, որ մի քանի ժամում տոմսերը սպառվում են։

Մեկ շաբաթից եկավ տոմսերի վաճառքի օրը, ՈւԵՖԱ-ի կայքում ինֆո տեղադրվեց, որ վաճառքը կատարվելու է ինչ որ «թիքեթս.գե» մի վրացական կայքում։ Գնացի հղումով, բայց կայքը դեռ ակտիվ չէր։ Դատարկ էջին գրված էր միայն ժամը, թե երբ է սկսվելու տոմսերի վաճառքը։ Դեռ 5 րոպե կար։ Անըդհատ թարմացնում էի կայքը։ Նշված ժամն էլ անցավ ... ձեն ձուն չկար։ Երևի մի 30 րոպե ուշացումով կայքն աշխատեց։ Ու սկսվեց կայք մուտք գործելու համար հերթ կանգնելու երկար պրոցեսը։ Քանի որ էջը անընդհատ թարմացնում էի, հերթում, մոտավոր, առաջին 600 մեջ էի։ Դե դա հաջողություն էր, քանի որ մի հինգ րոպե հետո, ապահովության համար, երբ փորձեցի մի ուրիշ համակարգչով էլ հերթ կանգնել, արդեն 7-8 հազարերորդն էի։

Դա արդեն կարևոր չէր, իմ մոտակա հերթը մոտ 1 ժամից հասնում էր։ Սպասեցի։ Մի ժամ ու ավել սպասելուց հետո վերջապես իմ հերթն էլ հասավ։ Մի կերպ խցկվեցի տոմսերի վաճառքի վրացական կայքը, որը հազիվ «շնչում» էր։ Կայքում ամեն ինչ գրագետ կառուցված էր։ Գտա ինձ հետաքրքրող ֆուտբոլի խաղն ու .... քլիք ...

Թբիլիսիի գեղեցիկ մարզադաշտի վիրտուալ պատկերը էկրանիս վրա էր։ Տոմսերը թանկ չէին։ Կարծեմ 7€, 15€ ու 30€։ Չորս տոմսից ավել գնել հնարավոր չէր։ Հանգիստ նշեցի իմ ուզած չորս տեղերը։ Չէ, լավ տեղեր չէին, ավելի լավ տեղեր գտա։ Մի պահ նույնիսկ մտովի մարզադաշտ էլ հասա ...
Հաշվեց գումարը, ինչ որ տոկոս էլ գումարեց ու վուալյա ... բացվեց քարտով վճարելու համար նախատեսված դաշտերը։ Արագ արագ լրացրեցի, գրեցի cvv կոդը, սեղմեցի Enter կոճակն ու ...ինձանից գոհ թինկ տվեցի բազկաթոռին։ Ստոպ, ստոպ, ստոպ ... սա ի՞նչ է ...

MasterCard security.
- Ձեր *** 94 համարին ուղարկվել է հաղորդագրություն, գրեք ծածկագիրը, հաստատեք վճարումը։

Ո՜նց էի մոռացել ... արագ վերցնում եմ հեռախոսս ու սպասում։ Sms-ների հետ BeeLine-ը երբևէ խնդիր չի տվել ... մի երկու րոպե ... չկա ու չկա ... Մի պահ աչքս ընկավ ... ի՞նչ տեսնեմ ՝ «... Ձեր *** 94 համարին ուղար...», ախր դա իմ հին հեռախոսահամարի վերջին թվերն էին ...

- Բա՜նկ, ես քո ինչն եմ ասել ...

Հավաքում եմ բանկի քարտերի սպասարկման բաժնի համարը, արագ արագ ներկայացնում եմ իրավիճակը, խնդրում եմ ... չէ՜ ինչ խնդրել, պահանջում եմ օպերատիվ հարցին լուծում տալ։

- Դիմումս մեկ շաբաթ առաջ եմ տվել, որ հեռախոսահամարս փոխվել է, ինչու՞մն է բանը։

Նայում են.
- Այո, մենք փոխել ենք ... մեր մոտ Ձեր նոր համարն է։ ԱՐՔԱ-ի հետ ճշտեք։

Զանգում եմ ԱՐՔԱ։ Քանի որ հեռախոսով էի զանգել, նախ փորձում են ինդետիֆիկացնել, թե ո՞վ եմ ես։ Մի կերպ համոզում որ ես՝ ես եմ ու որ զգացին շատ եմ զայրացած, վերջը ինֆո տվեցին, որ բանկից ստացված ոչ մի նոր տվյալ իմ հեռախոսահամարի վերաբերյալ չունեն։ Ասեցին նորից բանկին դիմեմ։ Նորից զանգում եմ բանկ, բացատրում, խնդրում եմ, որ իրենք կապնվեն ԱՐՔԱ-ի հետ՝ հարցը լուծեն։

Զայրույթս էլ սահման չուներ ... Մարզադաշտում ամրագրված չորս տեղերը վրացական կայքն ապաամրագրեց՝ վճարում չկատարելու պատճառով։ Բայց դեռ կայքում էի ... Սպասում էի բանկի ու ԱՐՔԱ-ի բանակցությունների ավարտին։ Եվ ... բանկից զանգում են և ուրախ ուրախ տեղեկացնում, որ թյուրիմածություն է տեղի ունեցել, տվյալներն արդեն ուղարկված են ...

Վերջապես ...

Բայց բանկի աղջիկը դեռ չէր վերջացրել։
- Տվյալներն ուղարկված են ԱՐՔԱ-ին։ Կեսգիշերին Ձեր նոր հեռախոսահամարը ակտիվ կլինի։

Բինգո...
Ասում եմ բարև Ձեզ, բացատրում եմ, որ ֆուտբոլի խաղի տոմս եմ գնելու, ոչ թե սառնարան ... որ ժամերով հերթ եմ կանգնել, որ նման խաղերի տոմսերը հաշված ժամերի ընթացքում սպառվում են ... և ով գիտի մի գուցե ՈւԵՖԱ սուպերգավաթի խաղը մարզադաշտում նայելու հնարավորություն էլ երբեք չունենամ ...

Քանի որ բանկի վստահելի ու հավատարիմ հաճախորդ էի, մի քանի ժամ հետո «սիրտ շահելու» տիպի մի զանգ եմ ստանում ... փորձում են ինչ որ բանով օգնել։ էհ՜ բանկ, բանկ ... Բան պետք չի ... ընդամենը ֆուտբոլի խաղի երկու տոմս )

Հ.Գ. Կան բաներ, որ անգին են, մնացած անեն ինչի համար կա MasterCard:

StrangeLittleGirl
07.08.2015, 01:35
Նոր MasterCard-ի թեման էի նայում ու մի պատմություն հիշեցի, ասեցի պատմեմ, հետաքրքիր կլինի, մի գուցե ոմանց համար նաև օգտակար։

Բավականին երկար ժանանակ է օգտագործում եմ MasterCard ու երբևէ խնդիր չեմ ունեցել։ Թե Հայաստանում, թե արտերկրում, թե առցանց։ Առցանց առևտուր կամ վճարումներ հիմնականում անում եմ paypal համակարգով։ Դե ապահով է՝ ավելի անվտանգ ։ Եթե paypal չկա՝ ուղղակի քարտով եմ վճարում։ Էս վերջերս մի կայքում փորձեցի քարտով վճարել, չստացվեց։ Զարմացա։ Խնդիրը նրանում էր, որ MasterCard-ը ինչ որ լրացուցիչ անվտանգության կանոններ էր սահմանել և սովորական cvv կոդը գրելուց հետո, մի հատ էլ, լրացուցիչ, որպես անվտանգության երաշխիք, քարտատիրոջ հեռախոսի համարին կարճ հաղորդագրություն է ուղարկում։ Դա էլ լրացնում ես ու նոր վճարումդ կատարվում է։

Հեռախոսի համարը, որ մի քանի տարի առաջ նշել էի քարտը պատվիրելիս, փոխել էի։ Նույնիսկ չէի էլ հիշում, որ քարտ պատվիրելիս հեռախոսահամար եմ տրամադրել, ավելին, չէի էլ մտածում, որ այդ համարը կարող է նշանակություն ունենալ։ Միամիտ մարդ։ Բնականաբար վճարումս չանցավ։ Հաջորդ օրը գնացի բանկ, դիմեցի որ համարս փոխել եմ, լրացրեցի դիմում՝ խոստացան մինչև օրվա վերջ հեռախոսահամարիս տվյալները փոխեն։

Մեկ շաբաթից սկսվելու էր ՈւԵՖԱ-ի սուպերգավաթի Թբիլիսիում կայանալիք Բարսելոնա-Սևիլիա խաղի տոմսերի վաճառքը։ Ով ֆուտբոլասեր չի կամ տեղյակ չի, ասեմ, որ նման խաղերի տոմսերը պաշտոնական կայքերից առցանց գնելը բավականին դժվար բան է։ Դժվար այն առումով, որ մի քանի ժամում տոմսերը սպառվում են։

Մեկ շաբաթից եկավ տոմսերի վաճառքի օրը, ՈւԵՖԱ-ի կայքում ինֆո տեղադրվեց, որ վաճառքը կատարվելու է ինչ որ «թիքեթս.գե» մի վրացական կայքում։ Գնացի հղումով, բայց կայքը դեռ ակտիվ չէր։ Դատարկ էջին գրված էր միայն ժամը, թե երբ է սկսվելու տոմսերի վաճառքը։ Դեռ 5 րոպե կար։ Անըդհատ թարմացնում էի կայքը։ Նշված ժամն էլ անցավ ... ձեն ձուն չկար։ Երևի մի 30 րոպե ուշացումով կայքն աշխատեց։ Ու սկսվեց կայք մուտք գործելու համար հերթ կանգնելու երկար պրոցեսը։ Քանի որ էջը անընդհատ թարմացնում էի, հերթում, մոտավոր, առաջին 600 մեջ էի։ Դե դա հաջողություն էր, քանի որ մի հինգ րոպե հետո, ապահովության համար, երբ փորձեցի մի ուրիշ համակարգչով էլ հերթ կանգնել, արդեն 7-8 հազարերորդն էի։

Դա արդեն կարևոր չէր, իմ մոտակա հերթը մոտ 1 ժամից հասնում էր։ Սպասեցի։ Մի ժամ ու ավել սպասելուց հետո վերջապես իմ հերթն էլ հասավ։ Մի կերպ խցկվեցի տոմսերի վաճառքի վրացական կայքը, որը հազիվ «շնչում» էր։ Կայքում ամեն ինչ գրագետ կառուցված էր։ Գտա ինձ հետաքրքրող ֆուտբոլի խաղն ու .... քլիք ...

Թբիլիսիի գեղեցիկ մարզադաշտի վիրտուալ պատկերը էկրանիս վրա էր։ Տոմսերը թանկ չէին։ Կարծեմ 7€, 15€ ու 30€։ Չորս տոմսից ավել գնել հնարավոր չէր։ Հանգիստ նշեցի իմ ուզած չորս տեղերը։ Չէ, լավ տեղեր չէին, ավելի լավ տեղեր գտա։ Մի պահ նույնիսկ մտովի մարզադաշտ էլ հասա ...
Հաշվեց գումարը, ինչ որ տոկոս էլ գումարեց ու վուալյա ... բացվեց քարտով վճարելու համար նախատեսված դաշտերը։ Արագ արագ լրացրեցի, գրեցի cvv կոդը, սեղմեցի Enter կոճակն ու ...ինձանից գոհ թինկ տվեցի բազկաթոռին։ Ստոպ, ստոպ, ստոպ ... սա ի՞նչ է ...

MasterCard security.
- Ձեր *** 94 համարին ուղարկվել է հաղորդագրություն, գրեք ծածկագիրը, հաստատեք վճարումը։

Ո՜նց էի մոռացել ... արագ վերցնում եմ հեռախոսս ու սպասում։ Sms-ների հետ BeeLine-ը երբևէ խնդիր չի տվել ... մի երկու րոպե ... չկա ու չկա ... Մի պահ աչքս ընկավ ... ի՞նչ տեսնեմ ՝ «... Ձեր *** 94 համարին ուղար...», ախր դա իմ հին հեռախոսահամարի վերջին թվերն էին ...

- Բա՜նկ, ես քո ինչն եմ ասել ...

Հավաքում եմ բանկի քարտերի սպասարկման բաժնի համարը, արագ արագ ներկայացնում եմ իրավիճակը, խնդրում եմ ... չէ՜ ինչ խնդրել, պահանջում եմ օպերատիվ հարցին լուծում տալ։

- Դիմումս մեկ շաբաթ առաջ եմ տվել, որ հեռախոսահամարս փոխվել է, ինչու՞մն է բանը։

Նայում են.
- Այո, մենք փոխել ենք ... մեր մոտ Ձեր նոր համարն է։ ԱՐՔԱ-ի հետ ճշտեք։

Զանգում եմ ԱՐՔԱ։ Քանի որ հեռախոսով էի զանգել, նախ փորձում են ինդետիֆիկացնել, թե ո՞վ եմ ես։ Մի կերպ համոզում որ ես՝ ես եմ ու որ զգացին շատ եմ զայրացած, վերջը ինֆո տվեցին, որ բանկից ստացված ոչ մի նոր տվյալ իմ հեռախոսահամարի վերաբերյալ չունեն։ Ասեցին նորից բանկին դիմեմ։ Նորից զանգում եմ բանկ, բացատրում, խնդրում եմ, որ իրենք կապնվեն ԱՐՔԱ-ի հետ՝ հարցը լուծեն։

Զայրույթս էլ սահման չուներ ... Մարզադաշտում ամրագրված չորս տեղերը վրացական կայքն ապաամրագրեց՝ վճարում չկատարելու պատճառով։ Բայց դեռ կայքում էի ... Սպասում էի բանկի ու ԱՐՔԱ-ի բանակցությունների ավարտին։ Եվ ... բանկից զանգում են և ուրախ ուրախ տեղեկացնում, որ թյուրիմածություն է տեղի ունեցել, տվյալներն արդեն ուղարկված են ...

Վերջապես ...

Բայց բանկի աղջիկը դեռ չէր վերջացրել։
- Տվյալներն ուղարկված են ԱՐՔԱ-ին։ Կեսգիշերին Ձեր նոր հեռախոսահամարը ակտիվ կլինի։

Բինգո...
Ասում եմ բարև Ձեզ, բացատրում եմ, որ ֆուտբոլի խաղի տոմս եմ գնելու, ոչ թե սառնարան ... որ ժամերով հերթ եմ կանգնել, որ նման խաղերի տոմսերը հաշված ժամերի ընթացքում սպառվում են ... և ով գիտի մի գուցե ՈւԵՖԱ սուպերգավաթի խաղը մարզադաշտում նայելու հնարավորություն էլ երբեք չունենամ ...

Քանի որ բանկի վստահելի ու հավատարիմ հաճախորդ էի, մի քանի ժամ հետո «սիրտ շահելու» տիպի մի զանգ եմ ստանում ... փորձում են ինչ որ բանով օգնել։ էհ՜ բանկ, բանկ ... Բան պետք չի ... ընդամենը ֆուտբոլի խաղի երկու տոմս )

Հ.Գ. Կան բաներ, որ անգին են, մնացած անեն ինչի համար կա MasterCard:
Ծանոթ բաներ են :)) Էս տոմսերի (իմ դեպքում համերգների) հերթերի հետ կապված ինչ ասես չի էղել:

insider
09.08.2015, 23:18
Ծանոթ բաներ են :)) Էս տոմսերի (իմ դեպքում համերգների) հերթերի հետ կապված ինչ ասես չի էղել:

Դե հետաքրքիր մի դեպք էլ դու պատմի )

StrangeLittleGirl
09.08.2015, 23:35
Դե հետաքրքիր մի դեպք էլ դու պատմի )
Սպասի առաջին դեպքը պատմեմ :))

Ուրեմն իմ մանկության երազանքներից էր Թորի Էյմոսի համերգին գնալը: 2011-ին էլ էնպես էր ստացվել, որ Եվրոպայում մագիստրատուրա էի ընդունվել, Թորին էլ շրջագայում էր: Հոկտեմբերին Ամստերդամում համերգ ուներ: Էդպես որոշեցի գնալ, բայց տոմսն առաջին վայրկյաններից չէի առել:

Սեպտեմբերին արդեն Բեռլինում էինք, հոկտեմբերին նոր պիտի տեղափոխվեինք Նիդեռլանդներ: Կրթաթոշակիս առաջին բաժինը սեպտեմբերի վերջին պիտի գար, իսկ ես Երևանից տարած փողերով էի, որոնք չգիտեի՝ մինչև երբ կհերիքեն, մանավանդ եթե հանկարծ թոշակն ուշացնեին: Ամեն դեպքում, որոշեցի Բեռլինում եղած ժամանակ առնել Ամստերդամի տոմսը, ու սյուրպրիզ-սյուրպրիզ. իմ հայկական վիզա քարտը չաշխատեց: Գերմանական քարտովս չէի կարող վճարել, որովհետև մաեստրո էր, իսկ մաեստրոն օտարերկրյա վճարումներ չի անում: Մնում էր մի տարբերակ. հասնել Նիդեռլանդներ, բացել հոլանդական հաշիվ ու հոլանդական քարտով գնել տոմսը:

Հոկտեմբերի սկզբներ, հոլանդական հաշիվս բացում եմ, քարտս հասնում ա, մտնում եմ կայք, որ տոմսն առնեմ: Չի լինում: Մի երկու անգամ էլ եմ փորձում, գրում ա՝ sold out: Ֆազերս գցում են: Թոշակս էլ դեռ չի էկել, վերջին փողերս պիտի ծախսեմ:

Վազում եմ երաժշտական խանութ, որտեղ, պարզվում ա, տոմսեր են ծախում: Ասում ա՝ ճիշտ ա, Ամստերդամի տոմս չի մնացել: Գժվում եմ: Ասում ա՝ բայց կարամ Այնտհովենի տամ:

Ուրեմն Այնտհովենն իմ գտնված քաղաքից ավելի հեռու էր, հետևաբար գնացքի տոմսն ավելի թանկ էր լինելու, համերգի տոմսն էլ էր չգիտեմ ինչու ավելի թանկ: Իսկ ես թոշակս դեռ չեմ ստացել, ինձ սաղ իրար հետ 150 եվրո ա մնացել: Թքած: Առնում եմ տոմսը (մոտ 70 եվրո): 50 եվրո էլ գնացքի տոմսն ա լինելու: Ու ես դեռ պիտի ապրեմ մինչև թոշակս:

Թոշակս գալիս ա համերգի նախորդ օրը, սաղ տեղն ա ընկնում :)

StrangeLittleGirl
13.08.2015, 15:02
Սպասեք մի հատ էլ տոմսային պատմություն պատմեմ: Էս վաբշե վերջն ա :))

Երբ իմանում եմ, որ որևէ կատարողի համերգ ա լինելու, որին հավանաբար կգնամ, ու երբ տոմսերի վաճառքը դեռ սկսված չի լինում, մի հատ նախապես ճշտում եմ. նստատեղերո՞վ համերգ ա, թե՞ կանգնելով: Նստատեղերովի դեպքում պետք ա վաճառքի առաջին վայրկյաններից մտնել կայք ու գնել տոմսը, եթե նորմալ տեղ եմ ուզում, իսկ կանգնելով տեղերը կապ չունի. երբ էլ ուզես, կառնես, կարևորը՝ համերգից առաջ շուտ ներկայանաս համերգասրահ, որ կարողանաս դիմացի տեղերում կանգնել:

Որ իմացա՝ Փաթի Սմիթը գալիս է Կոպենհագեն, տոմսն անմիջապես չառա մի շարք պատճառներով: Նախ, ստուգեցի, ու չգիտեմ ինչու՝ ինձ թվաց կանգնելու տեղերով համերգ ա: Երկրորդ, օգոստոսին էր, իսկ ես դեռ չգիտեի՝ օգոստոսին գլխիս ինչ էր գալու: Երրորդ, Փաթին մասնակցում էր նաև երկու երաժշտական փառատոնների (մեկը Նորվեգիայում, մյուսը՝ Գերմանիայում), որոնց մտածում էի՝ գնալ:

Փառատոններին էդպես էլ չգնացի: Պարզվեց՝ օգոստոսին լավ էլ Կոպենհագենում եմ լինելու: Մտա կայք, որ տոմսն առնեմ: Աչքս լույս. պարզվում է՝ նստատեղերով համերգ է: Դեռ տոմսերն էլ վերջացել են: Մեկ էլ տեսնեմ՝ երկրորդ օր էլ են ավելացրել: Մտածեցի՝ ոնց էլ չլինի, երկրորդ համերգի տոմս կլինի: Չէ, էդ էլ էր վերջացել:

Նման դեպքերում կայքերն առաջարկում են waiting list-ում գրանցվել: Ու դա իրեն արդարացնում է. համերգից մի քանի օր առաջ միշտ մի քանի տոմս հայտնվում է կայքում, կարող ես գնել: Բայց նման դեպքերում (սա էլ մի առանձին պատմություն է) էդքան չեմ սպասում. ճարում եմ երրորդ մարդու, որն ինչ-ինչ պատճառներով վաճառում է իր տոմսը (սովորաբար նույն գնով), առնում եմ ու գնում համերգ: Ինչ խոսք, էդ ժամանակ սովորաբար ախմախ տեղերի տոմսեր են լինում, բայց դե չեղածից լավ է: Էստեղ երևի տեղին կլինի ասելը, որ ի տարբերություն Հայաստանի, արևմուտքում առաջին ու վերջին շարքի տոմսերի միջև էդքան մեծ գնային անդունդ չկա, եթե, իհարկե, առաջին ձեռքից ես առնում: Օրինակ, Փաթի Սմիթի համերգի առաջին կատեգորիայի տոմսերը (լավ-լավ տեղերը) 550 կրոն են (մոտ 80 եվրո), իսկ ամենաէժանները՝ 350 (մոտ 45 եվրո), կա նաև մեջտեղի կատեգորիա` 450: Ու էսպես լրիվ վաճառված համերգներից առաջին կատեգորիայի տոմս դժվար ճարես, որովհետև դրանք կա՛մ էնպիսի մարդիկ են առել, որ երկրաշարժ էլ լինի, կգնան համերգին, կա՛մ վերավաճառողներ, որոնք զանազան կայքերում իրական արժեքից մի տասն անգամ ավելի թանկ են ծախում: Ու երբ վերջին օրերին պաշտոնական վաճառքի էլ են հանվում, սովորաբար էն ամենալավ տեղերինը չեն լինում:

Փաթիի դեպքում էլ, չնայած գրանցվել էի երկու օրերի waiting list-երում, աչքս ֆեյսբուքի իվենթից չէի կտրում: 350-450-անոց տոմսեր էր, որ գալիս-գնում էին: Հազար անգամ գրել էի, որ մի տոմս եմ ման գալիս: Լիքը վաճառողներ էին հայտնվում, բայց մինչև նամակը գրում էի, արդեն ուրիշի էին վաճառած լինում: Մենակ մեկին կարողացա ժամանակին բռնացնել, էն էլ մեյլով կրեդիտ քարտիս տվյալներն էր ուզում, կամ էլ ասում էր արի, Լյունբյուից անձամբ առ: Առաջին դեպքը վտանգավոր էր, իսկ երկրորդը՝ ահավոր հեռու, ես էդքան ճամփա չէի անցնի: Դե էլ չեմ ասում, որ առաջին կատեգորիայի տոմս էր, պլյուս մի քանի հարյուր կրոն էլ վրան ավելացրած:

Էկավ առաջին համերգի օրը, ու դեռ տոմս չունեմ: Ֆեյսբուքի իվենթը հա ստուգում եմ, հա չեմ հասցնում: Պաշտոնական վաճառքից էլ ձեն-ձուն չկա Մտածում եմ՝ մի հատ ցուցանակ սարքեմ, վրան գրեմ, որ տոմս եմ ման գալիս, ներկայանամ համերգասրահ. սովորաբար էնտեղ էլ են լինում վերավաճառողներ: Մտածում եմ՝ ինչքան մանթո կմնամ, եթե հասնեմ էնտեղ, ու տոմս չճարեմ, ստիպված լինեմ տուն վերադառնալ:

Էդպես մտքերով նստած եմ, մեկ էլ մեյլ ա գալիս պաշտոնական էջից, թե՝ մի քանի տոմս ունենք վաճառքի: Գլուխս կորցրած մտնում եմ: Չի թողնում իմ ուզած նստատեղն ընտրեմ (դե հաստատ ընտրությունն էլ մեծ չէր լինի. սենց դեպքերում մաքսիմում քսան հատ տոմս ա հայտնվում, պիտի չարյաց փոքրագույնն ընտրես): Ասում եմ՝ թքած: Թողնում եմ ինքն ընտրի: Ընտրում ա, վճարումն անում եմ: Չի ընդունում: Էլի սխալ քարտ եմ ընտրել (էստեղ վիզա քարտի երկու տեսակ կա. դեն ու հասարակ, իմը հասարակից ա, ես դենն էի ընտրել): Շունչս կտրվում ա: Ուղղում եմ քարտը: Էլի չի ընդունում: Ասում ա՝ պայմանների դիմացի պտիչկան չես դրել: Էդ էլ եմ դնում: Վերջապես: Էլեկտրոնային տոմսն ուղարկում ա: Առանց երկար-բարակ մտածելու սեղմում եմ պրինտ: Գնում եմ պրինտերի մոտ, վերցնում տպած տոմսը, նոր մենակ հանգիստ շունչ քաշում: Ու էդ ժամանակ եմ նայում տոմսին. գինը 550 կրոն: Փաստորեն, լավ տեղ եմ ճարել: Իսկ որ ավելի ուշադիր եմ նայում, տեսնեմ՝ առաջին կարգ: Հա, մտածում եմ, մեկ-մեկ բալկոնի առաջին կարգերն էլ են առաջին կատեգորիայի տակ լինում: Բայց գրած ա՝ parket: Գուգլում եմ: Գտնում թատրոնի քարտեզը: parket=պարտեր: Առաջին կարգ: Ուղիղ բեմի դիմաց: Մամա ջան:

Ուլուանա
01.10.2015, 20:54
Մոդերատորական. վերջին գրառումը և դրա արձագանքները տեղափոխվել են «Սննդի կետեր» (http://www.akumb.am/showthread.php/66730-%D5%8D%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80/page9) թեմա։

ivy
19.02.2016, 17:14
Էլիզաբեթը. նյույորքյան փոքրիկ պատմություն

Նյու Յորք գնալուց առաջ մի հասարակական կազմակերպություն էի գտել՝ "Big Apple Greeter", որտեղ նյույորքցի կամավորները, հիմնականում՝ թոշակառու տատիկ-պապիկներ, իրենց քաղաք այցելող հյուրերին մի օր են տրամադրում, էստեղ-էնտեղ տանում: Գրել էի իրենց, թե որ օրն եմ ուզում հանդիպել իմ greeter-ի հետ, ով եմ ինչ եմ, ինչ կուզեի էդ օրն անել և այլն: Գնալուցս մի քանի օր առաջ նամակ եկավ, որ իմ գրիթերը մի ոմն Էլիզաբեթ է, որի հետ պիտի կապվեմ էսինչ հեռախոսահամարով: Իմեյլ չուներ, ինչից արդեն ենթադրելի էր, որ պատկառելի տարիքի տատի է:
Իր հետ դեկտեմբերի 23-ին էի հանդիպելու, ու քանի որ ամսի 21-ից Նյու Յորքում էի, արդեն ինքնուրույն էնքան բան էի հասցրել տեսնել, որ մտածում էի՝ ոչ էլ պետք էր ինձ որևէ գրիթեր: Ամեն դեպքում, փորձեցի զանգել տատիին, բայց իր փոխարեն մենակ ինքնապատասխանիչն էր տեղում, ինչն ինձ ամենևին չէր տխրեցնում:
Մեկ էլ ամսի 23-ին՝ առավոտ շուտ, զանգ եկավ հյուրանոց, Էլիզաբեթն էր: Շատ գործնական տոնով ասեց, որ ժամը տասին գալիս է ինձ հյուրանոցից վերցնի, պատրաստ լինեմ ու հարմար կոշիկներ հագնեմ: Ես անհարմար կոշիկներ ընդհանրապես չունեմ, բայց դե իրեն դա երևի առանձնապես հետաքրքիր չէր, էնպես որ էդ ինֆորմացիան որոշեցի չկիսել իր հետ:
Նշանակված ժամին իջա ներքև՝ հյուրանոցի սպասասրահ (թե ֆոյե կամ ինչ են դրան ասում): Մի շատ պստլիկ տատիկ ներս մտավ, 70-ին մոտ: Ինքն էր որ կար, իմ գրիթեր Էլիզաբեթը: Մոտեցա, ներկայացա, ինքն էլ՝ ոչ բարև, ոչ բարլուս.
"Your hair is beautiful my dear!"
Էստեղ պիտի անպայման նշեմ, որ ես առնվազն մի քանի տասնյակ, եթե ոչ հարյուրավոր, մեկը մյուսից ընտիր արժանիքներ ունեմ («որ մեկն ասեմ, որ մեկը» շարքից), իզուր չէր տատս անունս «Չարենցի գյոզալ» դրել, բայց էդ արժանիքները երբևէ էնքան ուշադրության չեն արժանանում, ինչքան մազերս, որոնք իրականում մի քիչ քամոտ եղանակին ինձ "Осторожно, обезьянки!" մուլտի մամայից են դարձնում: Բայց դրա մասին Էլիզաբեթը դեռ ոչինչ չգիտեր ու էդպես քաղցր ողջունեց ինձ: Հետո էլ միանգամից նայեց կոշիկներիս: Հա, հաստատեց, հարմար են: Հետն էլ թե՝ զուգարան չե՞ս ուզում: Ու առանց պատասխանիս սպասելու՝ տեղեկացրեց, որ ինքն ուզում է:
Էսպիսի ալտերնատիվ ողջույն-ծանոթությունից հետո սկսեցի կամաց-կամաց գլխի ընկնել, որ ինձ Էլիզաբեթի հետ շատ հետաքրքիր օր է սպասվում:

Շարունակությունը՝ հաջորդիվ:

ivy
20.02.2016, 00:40
-Ես քեզ էնպիսի տեղ եմ տանում, որտեղ դու ինքդ հաստատ չէիր գնա,-հայտնեց ինձ Էլիզաբեթը, երբ դուրս եկանք հյուրանոցից:
Դեռ նախապես ինձ ասել էր, որ գնում ենք մի պատմական տուն-թանգարան՝ Morris-Jumel Mension: Ես ինքս հաստատ էնտեղ չէի գնա. էդ մի բանում ճիշտ էր Էլիզաբեթը: Բայց դե որ ուզում էր ինձ հենց էնտեղ տանել, դեմ չէի, հատկապես որ էն զգույշ հարցիս, թե արդյոք «հյուրերն» էլ կարող են ընտրել այցելության վայրերը, շատ վստահ տոնով շրխկացրեց՝ "I decide", վերջակետ:
Սկզբում ավտոբուս նստեցինք, հետո՝ մետրո: Քանի որ ճանապարհն ահագին երկար էր, լիքը զրուցելու ժամանակ կար: Ու Էլիզաբեթը, ինձնից մի քիչ հարցուփորձ անելուց հետո, շատ սահուն անցավ իրեն: Չգիտեմ ոնց հասանք իր հանգուցյալ ամուսնու թեմային, բայց ինչքան հասկացա՝ դա իր սիրած թեմաներից էր, էնպես որ հետաքրքրությամբ սկսեցի լսել, թե ինչեր կարող է պատմել մի տարեց ամերիկուհի իրեն լրիվ անծանոթ մարդուն: Իսկ Էլիզաբեթը պատմելուց լավ էր, հումորն էլ՝ տեղը, հաստատ ջահել ժամանակ ճըտ-պըտ տիպ էր եղել, չնայած հիմա էլ պակասը չէր: Հավեսով պատմում էր իրենց մասին՝ ծանոթանալուց սկսած, մինչև ամուսնու մահվան օրը: Ոնց որ թե ահագին մեծ տարիքում էին ծանոթացել, հարցրեցի՝ "Was it your only marriage?" ինքն էլ թե՝ "It was my best one" ու մի լայն ժպիտ: Մինչև տեղ հասնելը մյուսների մասին էլ արդեն ահագին բան գիտեի:

Morris-Jumel Mension-ը ինքն իրենով ահագին տաղտուկ մի տուն էր, որտեղ տեսնելու ոչ մի առանձնապես բան չկար:
"The story is what matters" ասեց Էլիզաբեթն ու սկսեց պատմել էդ տան բնակիչների մասին: Բոլոր մանրամասներով, ինտրիգներով, բամբասանքներով: Հատկապես տանտիրուհու՝ Էլիզա Ջամելի մասին պատմածները առանձնահատուկ կծու համեմունքներով էին լի:
Թեման ինձ անպայմանորեն հետաքրքրողներից չէր, բայց էնպիսի էնտուզիազմով էր պատմում, որ հնարավոր էչր չկլանվել:
-Շատ լավ պատմող եք,- գովեցի իրեն:
-Չմոռանաս գրել դրա մասին ֆիդբեքումդ,- ու աչքով արեց:
Դուրս գալուց առաջ գնաց գտավ թանգարանի միակ կենդանի շունչ, ջահել աշխատոողին, որին դեռ ներս մտնելիս մեծ հպարտությամբ հայտնել էր, որ ինքը "Big Apple Greeter"-ից է և տոմսի կարիք չունի, ու միայն իր հյուրն է վճարելու մուտքի համար: Ախ թե գերմանացի լիներ էդ աշխատողը, տեսնեմ՝ ոնց էր Էլիզաբեթն առանց տոմս ներս մտնելու: Իսկ ջահել ամերիկացի ուսանողը խոնարհ ասեց՝ լավ մէմ, ու ներս թողեց, իբր թե նա կյանքում էր լսել՝ բիգ էփըլ գրիթերն ինչ է:
Հիմա էլ ուզում էր էդ տղայից իմանալ, թե մոտերքում որտեղ լավ ռեստորան կա: Տղան, որ ոչ մի բանից տեղյակ չէր, զանգեց ինչ-որ մեկին, հարցուփորձ արեց ու երկու հասցե ասեց Էլիզաբեթին:
Դուրս եկանք, որ գնանք ռեստորան գտնելու: Պարզվեց՝ լատինոսների թաղամաս էր: Ռեստորանն էլ էր լատինամերիկյան: Ներս մտանք, տեղավորվեցինք, կողքի սեղանին մի կին էր նստած: Էլիզաբեթը սկսեց հետը խոսել, թե բա ուտելիքը ո՞նցն է: Կինը գովեց ահագին, բայց դա Էլիզաբեթին երևի թե հերիք չէր, հարցրեց, թե արդյոք կարող է իր ուտելիքից փորձել: Կինը մի ափսե տապակած բանան տվեց Էլիզաբեթին:
-Դու արդեն վերջացրե՞լ ես,-հարցրեց Էլիզաբեթը,- էսքան ուտելիքը թողնում ես էստեղ, որ ի՞նչ, ասա, թող փաթաթեն տան, քրիսմաս դիներ սարքելու կարիք չես ունենա:
Բայց կինն ամբողջը մեծահոգությամբ Էլիզաբեթին տվեց:
-Ես սովորաբար էսպիսի բան չեմ անում,- ասեց ինձ գրիթերս, երբ կինն արդեն հեռացել էր:
Ու հավեսով կերավ ամբողջ նվերը:
Հետո անցանք արդեն մեր ճաշին: Էդ պստլիկ կնոջ մեջ ոնց էր էդքան բան տեղավորվում, էդպես էլ չհասկացա:
-Ես Weight Watchers-ում եմ գրանցված, դիետա եմ պահում,-շատ լուրջ տոնով հայտնեց Էլիզաբեթը,-հենց իրենց միջոցով էլ իմացա էս կամավորական աշխատանքի մասին: Շաբաթը երկու անգամ գնում եմ օֆիս, նայում «դիմումները», ինձ հարմար հյուրեր ընտրում:
Ես լավ հիշում եմ, որ դիմումիս մեջ գրել էի, որ թանգարաններ այցելել չեմ ուզում:

Հետո հանեց ֆիդբեքի թղթերը, որ կարծիքս հայտնեմ: Լիքը լավ բաներ գրեցի էլիզաբեթի մասին: Էդ էլ որ վերջացրեցինք, ուրիշ թղթեր հանեց, թե բա՝ ինչքան նվիրատվություն ես անում կազմակերպությանը: Ես անկեղծ ասաց տրամադրված չէի «անվճար» ծառայության համար «վճարել», բայց Էլիզաբեթը երկու ոտքը դրեց մի կոշիկի մեջ, թե բա՝ չեղավ, առանց նվիրատվության ո՞նց կլինի: Էհ, ճարս ինչ, նվիրատրվեցի (էս ինչ հավես բառ ստացվեց): Հետո էլ ռեստորանի հաշիվը փակեցի, ու դուրս եկանք:
Հիմա էլ Էլիզաբեթը որոշեց ինձ ավտոբուսով պտտացնել ամբողջ քաղաքով մեկ: Էդ միտքն ինձ ահագին դուր եկավ: Նստեցինք մի սովորական ավտոբուս ու սկսեցինք պտտվել քաղաքով: Էլիզաբեթն իհարկե չաչանակում էր ամբողջ ճանապարհին, իմ տրամադրությունն էլ գնալով ավելի էր բարձրանում իր ընկերակցությունից: Կանգառներից մեկում մի տղամարդ ներս մտավ, էս Էլիզաբեթը թե՝ "Look at him, he is sooo gay", հետն էլ թինեյջերի նման քթի տակ ծիծաղելով:
Քաղաքից ահագին հարցուփորձ արեցի, հետո ընդհանուր երկրից, քաղաքականությունից, Օբամայից: Ամեն անգամ էնպիսի կոլորիտով էր պատասխանում, որ հավեսով մյուս հարցին էի անցնում:
Վերջում իջանք ինձ հարմար մի տեղ, գրկեց ինձ, իր բոլոր տվյալները տվեց՝ տան հասցեով, բանով: Նորից ինչ-որ պուպուշ բաներ ասեց ու գնաց:
Էդ օրը նենց էյֆորիայի մեջ էի, ինքս էլ չգիտեմ՝ ինչու, մինչև կեսգիշեր թափառում էի քաղաքում:

Երևի դրա համար էր ասել, որ հարմար կոշիկներ հագնեմ:

ivy
01.04.2016, 11:41
Երեկ, երբ համալսարանում էի, սկզբում մեր ֆակուլտետի դեկանի մոտ մտա. ուզում էր ինձ տեսնել (հիշել): Բելկան ինձ ներս տարավ ու թե.
-Ինքն է Գերմանիայից եկած մեր նախկին ուսանողուհին, որ պրեզենտացիա է անելու, ուզում էիք տեսնել:
Վերջին անգամ հարյուր տարի առաջ էի տեսել էդ մարդուն. էն ժամանակ, երբ ես ուսանող էի, ինքը դեռ դեկան չէր, մեզ «Տրամաբանություն» էր դասավանդում, էն էլ՝ բակալավիատրում: Դժվար թե ինձ հիշեր:
Նայեց վրաս բարի ժպիտով.
-Հլը մոտիկ արի, ազիզ ջան: Անունդ ի՞նչ էր:
Ինձ նենց փոքր զգացի :) Չգիտեմ՝ հիշեց ինձ, թե չէ, բայց սկսեց մի ոգևորված մենախոսություն: Էլ «խելքի չեկող Եվրոպայի», էլ գերմանական մեծագույն սխալի մասին, որ կնոջը «ղեկին» են նստացրել, էլ հայրենասիրության, էլ ֆաշիզմի, էլ եսիմ ինչերի մասին: Ու ամբողջը միայն իրեն հայտնի տրամաբանությամբ իրար կապակցված:
Էսպես երկար-բարակ խոսեց-խոսեց, մեկ էլ երևի «վերադարձ իրականության» կոճակը սեղմվեց, թե ինչ. նա հիշեց, թե ինչու ենք հավաքված և ինչի մասին էր կենացը:
-Ասում ես ի՞նչ ես պատմելու մեր երեխեքին:
-Գերմանիայում կրթություն ստանալու հնարավորությունների մասին:
-Հա, լավ բան ես ոորոշել, ապրես, թող գնան սովորեն էրեխեքը, ես դեմ չեմ: Երեսուն հոգի էլ գնա, ես դեմ չեմ: Գիտե՞ս ինչի: Որովհետև հոգեբանության լեզուն գերմաներենն է: Էդպես էլ կասես իրենց:
Էստեղ ուզեցի ասել, որ ես ինքս անգլերեն լեզվով եմ հոգեբանություն սովորել Գերմանիայում, բայց դե մի հատ էլ էդ թեմայով էր խորանալու, ժամը ժամից անցներ: Էս փիլիսոփաները բայց ինչքան են սիրում խոսել:
-Կասեմ անպայման,- ու որոշեցի մի ձև ավարտին մոտեցնել մեր հանդիպումը,- ես հիմա գերմանական ճշտապահությամբ գնամ իմ պրեզենտացիային: Չուշացնենք:
-Հա, գնա, ազիզ ջան: Ապրես, որ մեզ հիշել, եկել ես:
Բելկայի հետ գնացինք լսարան: Ահագին ուսանողներ էին հավաքվել բակալավրիատից ու մագիստրատուրայից: Շատ հավես անցավ: Լիքը նյութ էի պատրաստել՝ համ պրեզենտացիա, համ հենդաութներ, օգտակար բրոշյուրներ: Իրենք էլ շատ հետաքրքրված էին, հարցեր էին տալիս, քննարկում էին:

Էդ միտքը մոտս անցյալ ամիս էր առաջացել, որ կարելի է էսպիսի մի բան կազմակերպել մեր ուսանողների համար: Հատկապես, որ միշտ էլ կողքից հացուփորձ են անում, թե ոնց գնալ սովորել և այլն:
Հիմա մտածում եմ, թե էլ ինչեր կարելի է անել: Ոնց ինչ-որ ձևով օգտակար լինել Հայաստանի երիտասարդներին: Գուցե կրթության նախարարության հետ ինչ-որ բաներ մտածել, ինչ-որ պրոյեկտներ մշակել: Դեռ չգիտեմ ինչ, մտածել է պետք: Բայց անպայման ուզում եմ ինչ-որ բաներ նախաձեռնել: Տեսնենք ինչ կստացվի:

StrangeLittleGirl
01.04.2016, 11:46
Երեկ, երբ համալսարանում էի, սկզբում մեր ֆակուլտետի դեկանի մոտ մտա. ուզում էր ինձ տեսնել (հիշել): Բելկան ինձ ներս տարավ ու թե.
-Ինքն է Գերմանիայից եկած մեր նախկին ուսանողուհին, որ պրեզենտացիա է անելու, ուզում էիք տեսնել:
Վերջին անգամ հարյուր տարի առաջ էի տեսել էդ մարդուն. էն ժամանակ, երբ ես ուսանող էի, ինքը դեռ դեկան չէր, մեզ «Տրամաբանություն» էր դասավանդում, էն էլ՝ բակալավիատրում: Դժվար թե ինձ հիշեր:
Նայեց վրաս բարի ժպիտով.
-Հլը մոտիկ արի, ազիզ ջան: Անունդ ի՞նչ էր:
Ինձ նենց փոքր զգացի :) Չգիտեմ՝ հիշեց ինձ, թե չէ, բայց սկսեց մի ոգևորված մենախոսություն: Էլ «խելքի չեկող Եվրոպայի», էլ գերմանական մեծագույն սխալի մասին, որ կնոջը «ղեկին» են նստացրել, էլ հայրենասիրության, էլ ֆաշիզմի, էլ եսիմ ինչերի մասին: Ու ամբողջը միայն իրեն հայտնի տրամաբանությամբ իրար կապակցված:
Էսպես երկար-բարակ խոսեց-խոսեց, մեկ էլ երևի «վերադարձ իրականության» կոճակը սեղմվեց, թե ինչ. նա հիշեց, թե ինչու ենք հավաքված և ինչի մասին էր կենացը:
-Ասում ես ի՞նչ ես պատմելու մեր երեխեքին:
-Գերմանիայում կրթություն ստանալու հնարավորությունների մասին:
-Հա, լավ բան ես ոորոշել, ապրես, թող գնան սովորեն էրեխեքը, ես դեմ չեմ: Երեսուն հոգի էլ գնա, ես դեմ չեմ: Գիտե՞ս ինչի: Որովհետև հոգեբանության լեզուն գերմաներենն է: Էդպես էլ կասես իրենց:
Էստեղ ուզեցի ասել, որ ես ինքս անգլերեն լեզվով եմ հոգեբանություն սովորել Գերմանիայում, բայց դե մի հատ էլ էդ թեմայով էր խորանալու, ժամը ժամից անցներ: Էս փիլիսոփաները բայց ինչքան են սիրում խոսել:
-Կասեմ անպայման,- ու որոշեցի մի ձև ավարտին մոտեցնել մեր հանդիպումը,- ես հիմա գերմանական ճշտապահությամբ գնամ իմ պրեզենտացիային: Չուշացնենք:
-Հա, գնա, ազիզ ջան: Ապրես, որ մեզ հիշել, եկել ես:
Բելկայի հետ գնացինք լսարան: Ահագին ուսանողներ էին հավաքվել բակալավրիատից ու մագիստրատուրայից: Շատ հավես անցավ: Լիքը նյութ էի պատրաստել՝ համ պրեզենտացիա, համ հենդաութներ, օգտակար բրոշյուրներ: Իրենք էլ շատ հետաքրքրված էին, հարցեր էին տալիս, քննարկում էին:

Էդ միտքը մոտս անցյալ ամիս էր առաջացել, որ կարելի է էսպիսի մի բան կազմակերպել մեր ուսանողների համար: Հատկապես, որ միշտ էլ կողքից հացուփորձ են անում, թե ոնց գնալ սովորել և այլն:
Հիմա մտածում եմ, թե էլ ինչեր կարելի է անել: Ոնց ինչ-որ ձևով օգտակար լինել Հայաստանի երիտասարդներին: Գուցե կրթության նախարարության հետ ինչ-որ բաներ մտածել, ինչ-որ պրոյեկտներ մշակել: Դեռ չգիտեմ ինչ, մտածել է պետք: Բայց անպայման ուզում եմ ինչ-որ բաներ նախաձեռնել: Տեսնենք ինչ կստացվի:
EMA-ն լիքը սենց բաներ անում ա: Մի քանի ուրիշ կազմակերպություններ էլ:

ivy
01.04.2016, 11:55
EMA-ն լիքը սենց բաներ անում ա: Մի քանի ուրիշ կազմակերպություններ էլ:

Նկատի ունես իրենց հետ կարելի է համագործակցե՞լ, թե նկատի ունես՝ ուրիշ անողներ կան, ինչ իմաստ ունի:

Դե ես ընդհանրապես մտածում եմ, ինչեր կարելի է անել՝ դրսում գտնվելով հանդերձ: Ինչով կարելի է օգտակար լինել: Սա ուղղակի մի սպոնտան միտք էր, որ կյանքի կոչեցի: Կարելի է ուրիշ բաներ էլ մտածել, անել:

StrangeLittleGirl
01.04.2016, 12:06
Նկատի ունես իրենց հատ կարելի է համագործակցե՞լ, թե նկատի ունես՝ ուրիշ անողներ կան, ինչ իմաստ ունի:

Դե ես ընդհանրապես մտածում եմ, ինչեր կարելի է անել՝ դրսում գտնվելով հանդերձ: Ինչով կարելի է օգտակար լինել: Սա ուղղակի մի սպոնտան միտք էր, որ կյանքի կոչեցի: Կարելի է ուրիշ բաներ էլ մտածել, անել:

Իրենց հետ կարելի ա համագործակցել: Պրեզենտացիաների-բաների պակասություն ունեն: Չնայած EMA-ն Էրասմուս մունդուսի համար ա, բայց ինձ թվում ա՝ ուրախ կլինեն, եթե «դրսից» մարդ էլ տենց պրեզենտացիա անի:

Մեկ էլ մի ուրիշ բան կարամ ասեմ դրսից օգուտ տալու մասին, բայց էդ մեկը մի քիչ ժամանակատար ա: Որոշ բուհերում դրսից օնլայն դասախոսություններ են ունենում:

ivy
01.04.2016, 21:04
Կարելի է մի առանձին թեմա բացել, գաղափարներով կիսվել: Արդեն մեզնից ահագին մարդ կա դրսերում:

StrangeLittleGirl
02.04.2016, 00:21
Կարելի է մի առանձին թեմա բացել, գաղափարներով կիսվել: Արդեն մեզնից ահագին մարդ կա դրսերում:
Կարելի ա

StrangeLittleGirl
05.05.2016, 23:23
Իմ ամբողջ կյանքում շեղաչները պրոբլեմ են եղել: Ասենք, շատ չեմ շփվել հետները: Ո՛չ շեղաչ տղամարդու եմ սիրահարվել, ո՛չ մոտիկ ընկերուհի եմ ունեցել: Մենակ երկու մոտ շփում ա էղել, ու դա հերիք էր: Մեկը թայվանցի կուրսեցիս՝ Լիլին էր, որի հետ ստիպված կես տարի մի տան մեջ ապրել եմ: Սարսափ էր: Ինքն ահավոր ծույլ, դասերով զբաղվելու զահլա չուներ, ուշքնումիտքը պսակվելը: Մյուսն էլ Հոնկ Կոնգից մի աղջիկ էր, անունը չեմ հիշում: Հետը մի սենյակում էինք ապրում: Ուշքնումիտքը փարթիները, մի անգամ էլ փարթի գնալուց դուռը բաց էր թողել, գողերը մտել, իր ունեցած-չունեցածը թալանել էին: Մի խոսքով, հետները ոչ մի ընդհանրություն չունեմ:

Էս կիսամյակ որ սկսեցի դասավանդել, հոնկկոնգցի մի փոխանակային ուսանողուհի՝ Ջեյնը, գրեց ինձ, թե ուզում է իմ դասերին հաճախել: Ինքը բակալավրիատի ուսանող էր, իսկ ես մագիստրատուրայում եմ դաս տալիս, բայց թողեցի: Դասերի ընթացքում սուսուփուս: Հարց տալիս եմ, չի պատասխանում, խառնվում ա իրար: Հա մտածում եմ՝ էս աղջիկն աչքիս քննությունից կտրվելու ա:

Էկավ առաջին պրեզենտացիայի ժամանակները: Ջեյնը վեր կացավ, սաղից հզոր թեմա ներկայացրեց: Շշմել էի: Էկավ երկրորդ պրեզենտացիայի ժամանակները: Ջեյնը դանիացի ուսանողներից մեկի օպոնենտն էր: Մեկը մեկի հետևից ընտիր հարցեր տվեց: Երևում էր՝ էդ ուսանողի թեման տակով-վրայով ուսումնասիրել էր:

Մեկ էլ անհատական սուպերվիզիայի ժամեր ունեն ուսանողները: Գալիս են, իրենց պրոյեկտի հետ կապված հարցեր են տալիս: Ուղղություն եմ ցույց տալիս, որ պրեզենտացիային սաղ խնդիրները լուծած գան: Էս Ջեյնն էսօր էկավ, հինգ հոգու արդեն հետազոտել էր (որտեղից որտեղ չինարեն խոսողներ էր ճարել): Սաղ սիրուն սարքած, մենակ մտահոգված, որ իրա ուզած արդյունքը չի ստացել, հարցնում էր՝ ոնց կարա երեք օրում ուղղի: Նայեցի ու շշմեցի. դանիացի ուսանողների արածի կրկնակին ա արել, դեռ ուզում ա երեք օրում ավել բան էլ հասցնել: Հանգստացրեցի, ասեցի՝ ընտիր ա, մենակ պետք ա արդյունքների համար սիրուն բացատրություն մտածի:

Հիմա էկել եմ տուն, մտածում եմ՝ ոնց էս բակալավրիատի ուսանողուհի մագիստրատուրայի ուսանողներին ծալեց-թողեց:

StrangeLittleGirl
15.05.2016, 17:55
Ժուկով-ժամանակով, երբ դեռ Թինդերի ըքաունթ ունեի, Կոպենհագենում ապրող մի շվեդ ռեժիսորի հետ էի տալիս-առնում: Էդպես շատ չենք խոսել, ոչ էլ հանդիպել ենք: Իսկ երբ իմ կյանքում բաներ փոխվեցին, Թինդերի պրոֆիլ ունենալն էլ դարձավ ոչ ակտուալ, բռնեցի ու ջնջեցի ըքաունթը՝ առանց որևէ խղճի խայթ զգալու, առանց էնտեղի խոսակցություններս ինչ-որ կերպ պահելու:

Ամիսներ անց ընկերս հրավիրեց ինձ իր ընկերոջ տուն՝ Ավալոն խաղալու (մաֆիայի նման մի խաղ): Ընկերը ոչ ավել, ոչ պակաս, Կոպենհագենում ապրող շվեդ ռեժիսորն էր: Ընկերոջս պատմեցի իմ թինդերյան մութ անցյալից, որ հանկարծ չզարմանա որևէ տեսակի անսպասելի ռեակցիայից: Բայց շվեդ ռեժիսորը միայն քաղաքավարի բարևեց: Հետագայում զարմանալիորեն պարզվեց, որ անունս առանց իմ ասելու էր գիտեր: Դրանից բացի որևէ կերպ ցույց չտվեցինք, որ նախկինում իմացել ենք իրար:

Վերջերս էլ ընկերս հրավիրեց նույն շվեդ ռեժիսոր վավերագրական ֆիլմը դիտելու: Մալմոյում ապրող փախստական երաժիշտների մասին էր: Հիշեցի, որ էն հին ու բարի թինդերյան ժամանակներում ինձ ասել էր, որ նման ֆիլմ է նկարում:

Իսկ ֆիլմն ահագին հետաքրքիր էր: Երկու իրաքցի ու մի կուբացի երաժիշտ պատմում էին Շվեդիայում ու իրենց երկրներում իրենց ունեցած փորձից: Ինձ հատկապես իրաքցի Նադինը դուր եկավ: Մի քանի տարի առաջ Շվեդիա տեղափոխված, ընտիր շվեդերեն էր խոսում, հետն էլ պատմում Իրաքի իր կյանքից: Ֆիլմից հետո այդ երեք երաժիշտները համերգ տվեցին: Մեկը մեկից ընտիր էին: Իսկ ամենահետաքրքիրն էն էր, որ արաբական երաժշտությունն էնպես ներկայացրին, որ լրիվ ինձ տարավ: Եթե տեղում դիսկ լիներ վաճառքի, հաստատ կառնեի: Ու Նադինն էլ էնտեղ կանգնած մեկ շվեդերեն էր խոսում, մեկ անգլերեն, կատակներ էր անում դանիերենի ու շվեդերենի հետ կապված: Պատմեց նաև, թե ոնց են իրեն համոզել ռոք խմբում նվագելու փոխարեն վերադառնալ արաբական երաժշտությանը: Մի աշխույժ, մի պայծառ, մի խելացի կերպար: Ու ինքը տարիներ առաջ որպես փախստական է Շվեդիայում հայտնվել: Ֆիլմում էլ իր ձայնն էր բարձրացնում որպես փախստական, իր ընկերների ձայնն էր բարձրացնում, որոնց Իրաքում ոչնչացրել էին: Շվեդիայում շատ լավ էր զգում իրեն, բայց ուզում էր կարողանալ հետ գնալ Բաղդադ: Ու քանի որ չէր կարող, ուղղակի երգեր էր գրում ու երգում իր կորցրած երկրի մասին:

Բարեկամ
16.11.2016, 08:33
Առավոտյան մեր տնամերձ փողոցի վրա, երբ աղջկաս հետ շտապ-շտապ քայլում էինք դեպի մեքենաս /ինչպես միշտ՝ ուշանում ենք դպրոցից/, այսպիսի մի տեսարանի ականատես եղա աչքի պոչով, մի քանի վայրկյան. մի տղամարդ, ճերմակաթույր, կոկիկ բիզնես-վերնաշապիկով և փողկապով, ձեռքին կարմիր ու կապույտ ակումուլյատորային սեղմիչներ, որոնց ես կոկորդիլոսիկներ եմ անվանում և որոնց ծանոթ եմ լավ սեփական փորձի, ավելի շուտ անփութության բերումով, կանգնած էր մեքենայի բաց կապոտի առջև, կոկորդիլոսիկների լարերի մի ծայրը մեկ ուրիշ մեքենայի ակումլյատորին միացրած, և փորձում էր լիցքավորել առաջին մեքենայի մեռած ակումլյատորը: Ակումլյատորները սովորաբար մեռնում են, երբ մեքենայի լույսերը մոռանում ես անջատել մեքենայից դուրս գալիս կամ երբ մի հինգ տարի ծառայել է արդեն և շունչը փչում է մի գեղեցիկ օր:
Մեքենայի մոտ, քիչ այն կողմ մի կին էր կանգնած, տխուր ու դժբախտ դեմքով, իսկ կողքին մի չորս տարեկան երեխա ճռվողում էր անդադար՝ ՛՛Սա մե՛ր մեքենան է, մի՛ կպիր մեր մեքենային՛՛:
Տեսարանն այդ ողողված էր գարնանային արևի խաղացկուն ստվերներով, և ես հիշեցի ինձ հետ տեղի ունեցած մի պատահարի մասին, սրանից մի երկու տարի առաջ:

Ամուսինս գործուղման էր արտերկիր, և երկու երեխաներիս մենակ էի առավոտյան դպրոց հասցնում, տարբեր դպրոցներ: Առաջինը տղայիս էի տանում, հետո՝ աղջկաս, և այնուհետև շարունակում ճանապարհս դեպի աշխատավայր: Եվ այդ ամենը, ինչպես միշտ, շտապելով, ուշանալով:
Այդ առավոտ, նոր էի երեխաներին բարձել և դուրս եկել մայրուղի, երբ զգացի, որ մեքենան թեթևակի ՛՛պարում է՛՛ հետնամասում: Շարունակում եմ ընթանալ՝ հուսալով, որ ինձ է թվացել կամ շուտով կնորմալանա, բայց դեռ մի քանի մետր չանցած ինչ-որ բան տեղի ունեցավ, և միայն այն եմ հիշում, որ առավոտյան խճողված երթևեկության մեջ հազիվ ինձ նետեցի ձախ, փողոցից դուրս ու կանգնեցի: Իջա մեքենայից, տեսնեմ՝ հետևի անիվը տափակել, դարձել է բլիթ: Խառնված՝ զանգում եմ ամուսնուս, հակառակ ժամային գոտի, թե ինչ անեմ, ոնց անեմ, արի, փրկի :cry : Ասում է՝ մեկին խնդրի, թող անիվը փոխի: Ասում եմ՝ բա անիվ որտեղի՞ց: Ասում է՝ բեռնախցիկում կա պահուստային: Բեռնախցիկու՞մ, երբեք չեմ նկատել... Բայց էլ ժամանակ չեմ կորցնում, երեխաներն ուշանում են դասից, ես՝ աշխատանքից, նայում եմ շուրջս, հենց կողքիս մի հյուրանոցի հետնամասն է, որի պահեստային դռնից դուրս էր գալիս բանվորական շորերով մի մարդ՝ իր գործին: Ցույց եմ տալիս անիվը և խնդրում օգնել: Մարդը բացում է բեռնախցիկս, ի զարմանս ինձ՝ բարձրացնում է խցիկի՝ բանից պարզվում է կրկնակի հատակը, ի ապշածությունս ինձ՝ ենթահարկից հանում պահուստային անիվը, որի ո՛չ գոյության մասին գիտեի, ո՛չ էլ ենթահարկի հնարավորության: Այնտեղ, պարզվում է, ինչ-որ գործիքներ էլ կային, որոնց միջոցով մարդն անջատում է վնասված անիվը, տեղադրում նորը, իսկ վնասվածը դնում հնի տեղը, խցիկի ենթահարկում: Այս ամենը տևում է երևի մի տասնհինգ րոպե, որի ընթացքվում ես տղայիս ուղարկում եմ դպրոց՝ ոտքով, որ գոնե քիչ ուշանա:
Երբ մարդն ավարտել էր աշխատանքն ու մրոտ ձեռքերն էր թափ տալիս, չգիտեի ինչպես հեղեղեի շնորհակալություններով, որ փրկեց ինձ՝ անօգնականիս, այդ օրհասական պահին ու դրության մեջ, և ուզում եմ վճարել իր աշխատանքի դիմաց: Ուղղակի գաղափար չունեմ, թե որքան տամ, որ ճիշտ լինի և խնդրում եմ, որ ինքը գինն ասի: Մարդը շփոթվում է և թոթովում, թե ոչինչ պետք չէ: Չէ, ո՞նց պետք չէ, այդքան չարչարվեցիք, ուրիշ ում պիտի գտնեի, ոնց պիտի անեի, Դուք պարզապես փրկել եք ինձ, և պնդում եմ, որ որևէ գին ասի: Մարդն այսպես տարօրինակ, թեթևակի ծուռ ժպիտով նայում է ինձ և ասում՝ լավ, դե մի տասը դոլար: Տալիս եմ տասնհինգ և կրկին հորդալով բազում շնորհակալություններ, նստում եմ մեքենաս, տանում աղջկաս դպրոց, կարգին ուշացած իհարկե, ես էլ՝ գործի:
Աշխատանքի վայրում պատմում եմ գլխիս եկածը և երկնքից ընկած բանվորի մասին, որն այնքան բարի էր, այնքան պատրաստակամ և այնքան տեղին հայտնված: Եվ երբ վերջում նշեցի, որ գումար էլ չէր ուզում վերցնել, ստիպել եմ, բոլորը հանկարծ սկսեցին հռհռալ: Եվ միայն հետո իմացա, որ կա այսպիսի չգրված օրենք. կինը, փողոցի մեջտեղում, իջած անվով՝ առաջին իսկ պատահած տղամարդը պարտավոր է կանգնել և օգնել, անգամ եթե փողկապով է ու ճերմակ բիզնես-վերնաշապիկով և շտապում է կարևոր բիզնես-հանդիպման, միևնույնն է, պարտավոր է իջնել իր մեքենայից, քշտել թևերն ու մրոտվելով փոխել անիվը, անվճար՝ իհարկե, ոչ մի խոսք այդ մասին... Եվ այդ օրենքը ոչ մի տղամարդ երբեք չի շրջանցում, ինչքան էլ որ զբաղված լինի: Ահա այդպես:


Հ.Գ. Եվ, եթե կուզեք, մի անկարևոր լրացում վերջում. այդ երեկո հետևի երկրորդ անիվս էլ իջավ: /Երևի ինչ-որ մեխերի վրայով էի անցել/: Այս անգամ մի ծանոթի զանգեցի, որը հենց նույն պահին թողեց գործերն ու եկավ օգնության, հեռու տեղից: Բայց թե ինչպես ճարեցինք ևս մեկ անիվ, երբ արդեն օգտագործել էի պահուստայինը, դա մեկ ուրիշ և ոչ այնքան հետաքրքիր պատմություն է :)

Ծլնգ
19.02.2017, 01:39
Մի կոլեգա ունեմ, որ գործի ընդունվելուց մտածում էի՝ այսօր-վաղը թոշակի պիտի գնա։ Սենց ասեմ, ինքը այդտեղ աշխատել է շատ ավելի երկար քան ես այս մոլորակի վրա եմ քայլում։ Հետո մի օր հանդիպում եմ միջանցքում, սա էլ՝ լրիվ խառնաշփոթի մեջ։ Հարցնում եմ, թե ինչ է եղել, բա՝ մորս ծնունդն ենք վաղը շուքով նշում, բայց հլը չեմ հասցրել որոշ բաներ գնել/պատրաստել, ու լիքը բարեկամներ պիտի գան... հանկարծ խայտառակ չլինենք։ Պարզվեց մոր 105-ամյակն էին նշում։ Հետո եղավ 106-ը, ու պատրաստվում էին 107-ին, այն էլ մայրը կես օրվա չափ չձգեց։ Բայց հալամ աշխարհից ծնունդին եկած բոլոր ազգականներին տեսավ, նոր իր վերջին ճամփան բռնեց։

Հուղարկավորության նախօրեին մի միջոցառում ունեինք գործի տեղը, որին պիտի այդ տարեց կոլեգաս էլ մասնակցեր, բայց դե, բնականաբար, չկար։ Մենք էլ հիշեցինք կոլեգայիս ու իր համաշխարհիկ մամային (мировая мама-ն այսպե՞ս է թարգմանվում)։ Աստված էլ տվել, չի խնայել՝ կոլեգաներս մեկը մյուսից հումորով են, մի քիչ էլ ծիծաղեցինք այդ 100+ շքեղ ծնունդների առումով, ու թե ոնց ենք մի 25 տարի հետո մեր այդ կոլեգայի այդպիսի ծնունդներն էլ նշելու։ Հետո խոսքը անցավ գեներին, ու որ ապրելակերպը սուտ բան ա, թե մարդու ճակատին գրված է շագանակագեղձի քաղցկեղ (մեկ այլ կոլեգաս, ով սպորտի ու առողջ ապրելակերպի վրա շեղված էր, դեպքերից մի քանի տարի առաջ երիտասարդ տարիքում այդպես գնաց)։ Ու այդտեղ կոլեգաներիցս մեկը հիշում է իր քեռու մասին մի թարմ դրվագ։ Ուրեմն սա էլ 94 տարեկան էր, ու գրեթե ամբողջությամբ կորցրել էր համի զգացողությունը. ամեն ինչի վրա կիլոյով աղ էր լցնում, որ իր համար ուտելու բան դառնար։ Մի անգամ էլ այդպես առանց չափ ու սահմանի աղ է լցնում դիմացը դրած ափսեի ճաշին, աղջիկն էլ նախատում է, թե՝ այ հեր, մի քիչ քիչ աղ լցրու։ Սա էլ լուրջ տեսքով հակադարձում է. «խի՞, կարո՞ղ ա ջահել մեռնեմ»։

Բարեկամ
20.02.2017, 16:58
Միսս Սաթընին ես համարյա չեմ ճանաչում: Տեսել եմ միայն մեկ անգամ, ամիսներ առաջ, ծնող-ուսուցիչ հարցազրույցի ժամանակ. հպանցիկ ու արագ հարցազրույց էր, որից հիշողությանս մեջ տարտամորեն մնացել է ոչ երիտասարդ, ձիգ ու բարձրահասակ, խոշորակազմ, ակնոցներով, անժպիտ կնոջ մի կերպար, զինվորական չոր արտահայտությամբ, ձայնի բամբ տեմբրով, որն իր խոսքը սկսեց նրանով, թե աղջիկս շատախոս է, և Սաշայի կողքից պետք է հեռացնել: Yes, please, արագ վրա բերեցի ես, ինչից նա կարծես մի փոքր զարմացավ, հայացքը սառն ակնոցների հետևից մի երկու վայրկյան քարացնելով, ապա չոր նկատեց, թե շատ լավ է, որ “yes, please”:

Դա ուսումնական տարվա սկզբին էր, փետրվար-մարտ ամիսներին, երբ աշակերտները դեռ մի քանի շաբաթ էր, ինչ սկսել էին դասերը, նոր ուսուցիչ ու նոր դասարան, իսկ ծնող-ուսուցիչ հարցազրույցը տարրական դասարանների համար չգիտես ինչու նշանակում են հենց տարվա սկզբին, երբ դեռ ոչ ոք ոչ ոքի կարգին չի ճանաչում:

Իսկ մի քանի շաբաթ առաջ, երեկոյան, աղջիկս, նստած բազմոցին, մի տեսակ անտրամադիր հեռուստացույց էր նայում, ու մեկ էլ թե՝ վաղը դպրոց չեմ ուզում գնամ, և բերանի անկյունները դողացին, աչքերը լցվեցին: Ինչ-որ բա՞ն է պատահել, անհանգստացա ես: Գլուխն օրորում է՝ չէ, ուղղակի չեմ ուզում գնամ ու վերջ, և թաքցնում է դեմքը բազմոցի բարձերի մեջ: Ինչքան հարցրի, անդրդվելի էր՝ ոչինչ չի պատահել: Գրկեցի և դանդաղ, մեղմ ու վստահեցնող սկսեցի համոզել, որ պատմի: Ի վերջո խոստովանեց. միս Սաթընն ատում է ինձ, ասաց: Ինչի՞ց ենթադրեցիր, հարցնում եմ: Գիտեմ, պնդեց նա: Բայց ի՞նչ է անում, որտեղի՞ց գիտես: Անցած օրը աթոռները պետք է գրադարան տեղափոխեինք, գրադարանավարուհին խնդրեց երեք աղջիկ-կամավոր, ես ընկերուհիներիս հետ ոտքի կանգնեցի, իսկ միսս Սաթընը գոռաց ինձ վրա, թե՝ You sit down!, իսկ մյուսներին թողեց: Դե դա դեռ ապացույց չէ, որ ատում է, ասում եմ: Ախր դու չգիտես, բացատրում է աղջիկս, գրադարանավարուհին խնդրել էր երեք լավ վարքով աղջիկների, իսկ միս Սաթընը փաստորեն համարում է, որ ես արժանի չեմ: Ու բերանի անկյունները նորից դողացին: Դե լավ, ասում եմ, չթողեց՝ չթողեց, գուցե այդ օրը թարս ոտքի վրա էր, անձնական մի ընդունիր: Չէ, ինքը միշտ է այդպես իմ նկատմամբ, հուզվեց աղջիկս, դասին ամեն րոպե նկատողություն է անում: Ինչի՞ համար, օրինակ: Օրինակ, որ ոտքերս ուղիղ դնեմ, երբ ծալած եմ նստում, այսպես ամբողջ ժամանակ հայացքը հառած է ինձ վրա, ողջ դասի ընթացքում, կարծես սպասում է, որ մի բան այնպես չանեմ, որ նկատողություն անի: Մենակ քե՞զ է նայում այդպես: Ահա, դաս եմ գրում իմ համար, ու երբ հայացս բարձրացնեմ, այսպես աչքերը չռած, անթարթ ինձ է նայում, սարսափազդու: Հըմ, բայց ինչի՞… Չգիտեմ, թոթվեց ուսերը աղջիկս:
Մտահոգվեցի: Ոչ այնքան նրա համար, որ նայում է, այլ որ դա այդպես ճնշում է աղջկաս, դարձնում դպրոցը ատելի մի տեղ: Ուզու՞մ ես վաղը հանդիպեմ, խոսեմ հետը, ասում եմ: Չգիտեմ…, խեղճացավ աղջիկս, հետո նորից խնդրեց լացակումաց, որ վաղը դպրոց չգնա: Լավ, ասում եմ, արի այսպես անենք. դու վաղը գնա դպրոց, եթե նորից այդպես նայի, մյուս օրը հաստատ կհանդիպեմ: Համաձայնվեց:

Դե՞, հարցնում եմ հաջորդ օրը, ինչպե՞ս էր, էլի նայու՞մ էր: Ըհը, հաստատեց աղջիկս, նայում էր: Ուզում ես վաղը հանդիպե՞մ: It’s ok, հրաժարվեց աղջիկս, և այդպես էլ մնաց:



Միսս Սաթընին ես համարյա չեմ ճանաչում: Լսել եմ միայն, որ աշակերտները նրան չեն սիրում, և նա էլ չի սիրում աշակերտներին /ասում են՝ հնդիկ Փարսայից բացի, իսկ թե ինչու հենց Փարսան, ոչ ոք չգիտե/: Գիտեմ նաև, որ անձրև օրերին, դասամիջոցի ժամանակ, միսս Սաթընը ստիպում է երեխաներին նստել դասասենյակում և նայել հին սերիալներ, իր ջահելության թվերի, և նորից ու նորից՝ նույն սերիալն ամեն անգամ: Գիտեմ նաև, որ միսս Սաթընը գրում է անընթեռնելի կալիգրաֆիկ ձեռագրով և ատում է խոշոր ձեռագրերը: Իսկ իր անունը գրելիս պետք է հիշել "կոճակ", հրահանգել է նա, միայն թե առաջին տառը "Ս" /button - Sutton/: Եվ նաև, որ միսս Սաթընը երբեք նկատողություն չի անում, եթե ուշանաս /because she doesn’t care՝ պատասխանում է աղջիկս հարցիս՝ թե ինչու՞/, բայց եթե, օրինակ, մի շաբաթ դասի չգնաս ու հետո ներկայանաս առանց բժշկի թղթի, սպառնում է detention-ով: Եթե միսս Սաթընին փորձես մոտենալ դասաժամին, կճչա վրադ՝ don’t walk over me in the middle of the class! Իսկ գոռում է նա մշտապես, բոլորի վրա: Թե իրականում քանի տարեկան է միսս Սաթընը, ոչ ոք չգիտե, աշակերտներին ասել է, թե 83 տարեկան է: Ապշեցի, որովհետև այդքան չէր երևում հաստատ, բայց դե ինչ իմանաս, "ինչեր ասես, որ չեն լինում կենսաբանության մեջ (c)":

Իսկ աղջկաս "նայել" դեռ շարունակում է: Ցանկացած պահի, երբ աղջիկս գլուխը կբարձրացնի տետրակի կամ գրքի վրայից, նույն սառը հայացքն է իր վրա անշարժ հառված, ակնոցների հետևից: Այ այսպե՛ս, բացատրում է տասնամյա աղջիկս, ու լայն չռում աչքերը:


Հ.Գ. Երեկ դպրոցի ամենամյա նկարչական ցուցահանդեսն էր. ամեն դասարան ներկայացնում էր մի թեմա: Հինգերորդցիներն այս տարի դիմանկար պետք է նկարեին, յուրաքանչյուրն իր դիմանկարը պոպ-արտ ժանրում` օգտվելով իր իսկ օրիգինալ լուսանկարից, իսկ ով մոռացել էր բերել իր լուսանկարը, որպես պատիժ պետք է նկարեր միսս Սաթընին: Հենց այդպես :)

Աշխատանքների երեսուն տոկոսը միսս Սաթընն էր, որոնցից Սաշայի նկարածը, իմ կարծիքով, ամենառեալիստիկն էր, Իսկ Լեվիինը՝ ամենասյուրռեալիստիկը :)
Նկարները` ստորև :)

https://s7.postimg.org/jfvzpxtl3/sat1.jpg (https://postimg.org/image/jfvzpxtl3/) https://s7.postimg.org/z2n93b7d3/sat2.jpg (https://postimg.org/image/z2n93b7d3/)

Գալաթեա
04.03.2017, 00:31
Աստիճանները վերանորոգե՞լ էին։
Համոզված չէի. զգում էի՝ տարբեր բան կար մի տարի առաջվանից, բայց համոզված չէի։

Երկար բարակ կիրիլիկ շբմնկ-ից, հեռու-մոտիկներից հետո տարավ կողքի կիսամութ սենյակը՝ ոսպնյակների որպիսությունը դնչադիր սարքով նայելու։
Կողքի սարքի մոտ միջինից բարձր տարիքի տղամարդ է նստած։
- Շաքարը վերջին անգամ ե՞րբ եք ստուգել,-բուժքույրն է հարցնում։
- Կարծեմ դեկտեմբերին։
- Ինչքա՞ն էր։
- Չեմ կարա ասեմ։
- Ստուգել եք ու չգիտե՞ք ինչքան էր։ Ի՞նչ թիվ ասացին։
- Ճիշտն ասած չգիտեմ։
- ...
-Կինս ավելի լավ կիմանա։ Էնտեղ նստած ա, -ձեռքով դեպի միջանցքն է ցույց տալիս։

Իջնելուց մի կին աստիճաններն էր ավլում՝ փոշին կուտակելով մի մակարդակի վրա, հետո կասկադով իջեցնելով մյուսին, մյուսին։
- Հա, աղջիկ ջան, ամռանը վերանորոգեցին։

Բարեկամ
07.06.2017, 17:33
Այնտեղ, ուր ապրում եմ ներկայումս, տարվա եղանակներ չկան։ Այստեղ հավիտենական չ'եղանակ է, հավերժ քարացած, ասես մեծ հաշվով ոչինչ չի փոխվում․ նույն մշտագույն-անգույն կանաչն է, նույն անշարժ օդը՝ անբուրմունք, անքամի, անբնույթ։ Չկա տարվա եղանակների անցման հոտային խաղը, որ լցվում է պռունկներովդ, բարձրանում վերև ու վեր ածվում հիշողության։ Այդ հոտերն ինձ մոտ մնացել են մանկության սնդուկներում՝ մաքուր, չձևափոխված, իսկ դա ուրիշ երկրում էր, ուրիշ մարդկանց մոտ։

Այնտեղ, ուր ես ապրում եմ հիմա, մեր փողոցի վրա մի ծառ կա, որը տարբերվում է շրջապատի մնացած բուսականությունից։ Նրան երևի բերել են հյուսիսային կիսագնդի ինչ-որ տեղից, քանի որ այն, չնայած իր պատկառելի տարիքին ու չափերին, դեռ շարունակում է ապրել իր տեսակի կյանքը՝ բնօրրանի նորաձևության համաձայն, փոխելով զգեստները ըստ տարվա չորս եղանակների։ Ճիշտ է, նրա` շփոթվածության թեթև շառագունով ոսկեջրված տերևները պար չեն բռնում գոյություն չունեցող աշնան քամու թևերին, կամ անհարմարության աստիճանի տերևազուրկ ճյուղերը չեն թաքցնում իրենց մերկությունը չտեղացող ձյան փափուկ վերմակի տակ, բայց ծառն այդ, ինքն իրեն հավատարիմ, շարունակում է իր միայնակ շքահանդեսը՝ հարևան մշտադալարների խեթ հայացքների ներքո։

Ես ու աղջիկս շատ ենք սիրում այդ ծառը։ Այն, մի տեսակ, հոգի ունի՝ հսկա ու բարի, իմ մի կտոր աշունն է անաշուն այս երկրում, մի ծվեն հուշ՝ տարվա սիրածս եղանակից։

Ամեն առավոտ դպրոց գնալիս՝ մենք ողջունում ենք ծառին, ծառն էլ՝ մեզ։ Այն, որ նա ողջունում է, մենք դա հաստատ գիտենք․ ամեն լույս-օրվա հետ տերևների դասավորությունն ու գույները տարբեր են․ կա՛մ շոյում են մեղմ մեր աչքերը արանքներից ծիկրակող արևի ոսկե շիթով, կա՛մ խշշոցով փաթաթվում մեր ոտքերին՝ ինչպես գունեղ, հսկա թիթեռներ։
Ես երբեմն կանգ եմ առնում ու լուսանկարում եմ նրան հեռախոսովս, օրերի մեկընդմեջ հերթափոխով, մտովի շարելով նկարներն այդ կողք-կողքի՝ տեսնելու համար աստիճանական զգեստափոխությունը։

Մի քանի շաբաթ առաջ, երբ առավոտյան շտապում էի աշխատանքի, մեր փողոցում ինչ-որ խլացնող դղրդյուն էր ու աղմուկ։ Տեսնեմ՝ ծառի մոտ շարժական սանդուղքի վրա մի քանի մարդ, սաղավարտով, էլեկտրական սղոցներով ծառի վերին ճյուղերի մոտ ինչ-որ բան էին անում։ Կոկիկացնում են, մտածեցի, ու մի քիչ ափսոսանք ապրեցի՝ շատ չթեթևացնեն․․․

Երեկոյան աղջիկս մտավ տուն ու արցունքները պայթեցին․ հեկեկում էր այնպես դառը, այնպես սրտաճմլիկ, որ հազիվ կարողացա միայն տարբերել հեծկլտոցից խեղդվող բառերը․ «Ծառը, ծա՛ռը․․․ ծառը կտրել են, մամա՛, էլ չկա․․․»։

Չգիտեմ ինչպես բացատրեմ․ այն, երբ ապրում ես երկու ցավ՝ ծառի և երեխայիդ ապրած ցավի համար, և չես գտնում մխիթարանք որևէ մեկի համար։

Հաջորդ առավոտյան ծառի տեղը դատարկություն էր։ Բացվել էին հետևի շենքի պատշգամբները, որոնց վրա շինարարություն էր․ առաջ էին տալիս։
Անխոս անցանք կողքով, աղջիկս, լուռ ու հավաք, մի պահ դեմքը ուղղեց դեպի ծառի տեղը, մի քանի վայրկյան լեզու հանեց դատարկության վրա՝ բարկացած ու խոժոռ արհամարհանքով կկոցելով աչքերը և, կտրուկ շրջվելով, այլևս այդ կողմ չնայեց։

Այդ օրը ես սովորեցի սրտացավության և անխուսափելին լուռ դիմակայելու ուժի և իմաստնության մասին։

Բարեկամ
08.06.2017, 05:00
Նկատի ունես իրենց հետ կարելի է համագործակցե՞լ, թե նկատի ունես՝ ուրիշ անողներ կան, ինչ իմաստ ունի:

Դե ես ընդհանրապես մտածում եմ, ինչեր կարելի է անել՝ դրսում գտնվելով հանդերձ: Ինչով կարելի է օգտակար լինել: Սա ուղղակի մի սպոնտան միտք էր, որ կյանքի կոչեցի: Կարելի է ուրիշ բաներ էլ մտածել, անել:

Խթանելու ա արտագաղթը ;)

Բարեկամ
30.06.2017, 10:32
Մոտ չորսուկես տարի առաջ, աղջկաս ծննդյան տարեդարձին (7 տարեկան էր դառնում այդ ժամանակ) նվիրեցինք մի զույգ թռչուն։ Հիմա լավ չեմ հիշում, թե ինչպես եկանք այդ թռչունները նվիրելու գաղափարին։ Երևի գաղափարները մի քանիսն էին, որոնք զուգորդվեցին և հանգեցրին նման որոշման։

Նախ և ամենաառաջինը, աղջիկս շատ է սիրում կենդանիներ։ Մի տեսակ անձնականացված սիրով։ Կենդանին իր համար հոգի է, որը աղջիկս տեսնում է և հասկանում։ Ես, օրինակ, չեմ հասկանում։ Բայց ամենից շատ շուն էր ուզում, քոթոթ, որը պահելու ոչ փորձ, ոչ պատրաստակամություն, ոչ ժամանակ, ոչ էլ պատասխանատվություն ունեինք ո՛չ ամուսինս, ո՛չ ես, այն էլ բնակարանում, այն էլ, երբ արթմնի օրվա 2/3-ը ոչ մեկս տանը չենք։ Այնպես որ, քոթոթի հարցը, որքան էլ որ աղջիկս ուզում էր ուժգին, երբեք չդրվեց քննարկման սեղանին։ Փոխարենը, հետևելով երեխաների զարգացման՝ ընդունված սոցիալ չափանիշներին, վաղուց էի մտմտում, թե տանը երևի թե պետք է որևէ կենդանի պահել, քանի դեռ աճող երեխա ունես․ այն նույն ծրագրով կամ տեսակետից, ինչ երեխաներին սպորտի կամ արվեստների տանելն է, հեծանիվ ու չմուշկներ գնելը, ծննդյան տարեդարձներ կազմակերպելը կամ վրաններով բնության գրկում գիշերելը։ Եվ հիմա, երեխայի ծննդյան 7-րդ տարեդարձին, իսկը հասունացել էր այդ հարցի կարգավորումը ևս, մնում էր միայն ընտրել, թե ինչ կենդանի կարող ենք մենք մեզ թույլ տալ։

Ամենահեշտը ձուկն էր, իհարկե, բայց տասնմեկամյա տղաս ասաց, որ ձուկը pet (ընտելակենդանի) համարելն անհեթեթություն է, քանի որ ձկան հիշողությունը մի քանի վայրկյան է ընդամենը։ Ծովախոզուկները, մկներն ու սողունները հա՛մ կեղտոտում են շատ, հա՛մ կենկրետ ինձ էսթետիկորեն չեն ձգում բոլորովին, այնպես որ, ընտրությունն, ի վերջո, կանգնելու էր թռչունների վրա․ ուրիշ էլ ի՞նչ։ Բացի այդ, թռչուն պահելու փորձ ես, կարելի է ասել, ունեի․ փոքր ժամանակ ինքս էլ ծննդյանս տարեդարձին մի զույգ փոքր թութակ /բաջի/ էի նվեր ստացել հորիցս, որոնք բավական երկար ապրեցին մեզ հետ։

Մնում էր որոշել, թե ինչ թռչուն գնենք։ Տղաս, որը մեր միջից ամենատեղեկացվածն էր, ասաց, որ լավագույնը lovebird կոչվող փոքր թութակներն են (անվանեմ նրանց սիրաթռչնակ, հայերեն իրական անվանումը չգիտեմ)․ ունեն մեծ թութակների ընդգծված անհատականությունը, գույնզգույն են և փոքր թռչունների մեջ ամենից շատն են հակված ընտելացման։ Հետո նայեց ինտերնետում ու ասաց, որ ամենասիրունը ծիրանագույն դեմքով (peachface) սիրաթռչնակներն են։
Եվ այդպես մենք, մի կիրակի, իսկ ավելի ճշգրիտ` 2012-ի նոյեմբերյան մի կիրակի, ուղևորվեցինք թռչնի շուկա՝ սիրաթռչնակ գնելու։

Շարունակելի

Բարեկամ
03.07.2017, 12:07
Թռչնի շուկան քաղաքի ծայրամասերից մեկում էր, որն այնքան էլ թռչնի շուկա չէ, որքան միրգ-բանջարեղենի․ մի մեծ, աղմկոտ տարածք, ուր հիմնականում միջինասիացի, տեղ-տեղ՝ չինացի վաճառականները խանութից քիչ ավելի էժան գներով հողի բարիքներից են վաճառում, հիմնականում արկղերով, և հաճախորդներն էլ հիմնականում միջինասիացիներ են, որ գնում են այդ բարիքներից մեծ քանակությամբ՝ կերակրելու իրենց բազմանդամ, հարուստ խոհանոցով և եռուզեռով եփող-թափող ընտանիքները։
Այս շուկան գործում է շաբաթ օրերին միայն, իսկ կիրակի համարյա ամբողջովին վեր է ածվում հագուստի, հուշանվերների ու հազարումի նման այլ ապրանքների տոնավաճառի, որից մի փոքր հատված հատկացված է կենդանիներին։

Թռչունների վաճառքը մի տաղավար է ընդամենը, որի տերը փնթի տեսքով ու հարբեցողի կարմիր, խոշոր քթով մի տղամարդ էր՝ 60-ի կողմերը, ծանրումեծ նստած իր ծալովի աթոռին, և մի տեսակ խորը /կարելի է կարծել՝ իմաստուն/ անտարբերությամբ հետևում էր շուրջն անցուդարձին։
Վանդակների մեջ 20-30 հատով լցված էին ամեն տեսակի թռչուններ՝ մեծ ու փոքր թութակներ, դեղձանիկներ, սիրաթռչնակներ և այլ գույնզգույն թռչուններ, որոնց անվանումներին ծանոթ չեմ։ Չէ բայց, մեծ թութակները լցված չէին, իհարկե․ նրանք ունենին իրենց պատվավոր, առանձին վանդակը, որոշները նույնիսկ ազատության մեջ էին՝ ծայրերը կտրած թևերով, թռչելու անունակ։
Երկար տնտղելուց հետո, սիրաթռչնակների վանդակի խառնամբոխի միջից ընտրեցինք երկու լրիվ միանման կանաչ թռչուն՝ էգ և արու, և բերեցինք տուն։ Էգը մի չնչին-աննշան մուգ էր ավելի, քան արուն, և այդպես կարող էինք տարբերել՝ քիչ երկար զննելուց հետո, մինչև որ հետագայում ի հայտ եկավ մեկ ուրիշ՝ ավելի ակնհայտ հատկանիշ, որի մասին կպատմեմ հաջորդիվ։

Ճանապարհին երեխաներս էգին անվանեցին Սոֆիա, արուին՝ Դանգլզ /քանի որ վերջինս, մինչև տուն հասնելը, մեկ ոտքի վրա կախված մնաց վանդակի առաստաղից/, բայց դիմել նրանց անուններով այդպես էլ չդարձավ սովորություն, քանի որ նրանց մասին անձնավորված խոսելն ընդհանրապես չմտավ մեր առօրյայի մեջ․ երեխաներս շատ արագ կորցրեցին հետաքրքրությունը, և թռչուններն այդ՝ իրենց վանդակով, դարձան տան դեկորատիվ պարագաներից մեկը։
Միակ "օգուտը" նրանցից վանդակը մաքրելու ամենօրյա անհրաժեշտությունն էր, կերուջուրը փոխելը և մեկ էլ սարսափելի բարձրալուր ու սուր ծլվլոցը, որի ձայնը լսվում էր դեռ շենք չմտած։ Ծլվլոցն այդ սաստկանում էր հատկապես երեկոյան, երբ փորձում էինք հեռուստացույց դիտել, և որքան ավելի էինք բարձրացնում հեռուստացույցի ձայնը, այնքան ավելի սուր էին ծվծվում թռչնակները, իսկ ամուսինս, հաճախ դուրս գալով համբերությունից, տանում էր նրանց խոհանոց ու ամուր փակում դուռը։ Եվ այնուամենայնիվ, ամեն անգամ, ամուսնուս թեթև ակնարկներին, թե ազատվել է պետք այս թռչուններից, երեխաներս, հատկապես աղջիկս, կտրուկ դեմ էին արտահայտվում, թեև այդպես էլ երբեք չզբաղվեցին թռչուններով՝ չհանեցին վանդակից, չխաղացին և կամ որևէ բանի չվարժեցրին այս՝ իբրև ամենավարժեցնելի թռչուններին բոլոր ընտանի թռչունների մեջ։

Երբ գնեցինք այս սիրաթռչնակներին, վաճառողն ասաց, որ չորս ամսական են։ Այդ տեղեկությունը հաստատ հավաստի համարել չեմ կարող, բայց մի քանի ամիս հետո, այս պահին չեմ հիշում ճշգրիտ, թե երբ, մի անգամ առավոտյան վանդակի մետաղյա ճաղապատ հատակին մի սպիտակ, սիրունիկ ձվիկ տեսանք ընկած։ Աղջիկս էր առաջինը նկատել ու մտածել էր, թե եղբայրն է պլաստիկ խաղալիք ձու գցել՝ կատակի համար։
Բայց ձուն իսկական էր, և ոչ մեկս չգիտեինք, թե ինչպես վարվել դրա հետ, ու թողեցինք այդպես։ Երեկոյան ձուն գտանք ջարդված։ Մի երկու օրից նույն տեղում նոր ձու հայտնվեց։ Այս անգամ զգուշորեն վերցրինք ձուն և դրեցինք կարտոնե մի տուփի մեջ, տուփն էլ՝ վանդակի։ Թռչունը սկսեց նստել ձվի վրա։ Հետո հայտնվեցին նոր ձվեր, չեմ հիշում՝ յոթ, թե ութ։ Ամեն օր քանոնով բոթում էի թուխս նստած թռչունին՝ տեսնելու նոր ձու հայտնվել է , թե ոչ։ Կարտոնե տուփն ամբողջովին կերան, դրան հաջորդող փայտե տուփը ևս մինչև կմախքը կրծեցին, միակ դիմացկունը, ինչպես հաստատվեց վերջում, սովորական պլաստիկ տուփն էր։

23-25 օր հետո դուրս եկան ձագուկներ։ Չեմ հիշում քանիսն էին․ չորս կամ հինգ։ Մինչև ձագերի դուրս գալն անհանգստանում էի, թե ինչպես եմ կերակրելու, խնամելու։ Նայեցի մի քանի վիդեո յութուբում, գնացի թռչունների խանութ։ Խանութում հանգստացրին, թե անհանգստանալ պետք չէ, մայրն ինքը կկերակրի․ եթե իհարկե ցանկություն չունեի ի սկզբանե կտրել ձագին մորից և վարժեցնել ինձ։ Նման ո՛չ ցանկություն ունեի, ո՛չ ժամանակ, և ձագերի խնամքի հոգսը սիրով թողեցի ծնողների վրա։ Իսկ ծնողները օրուգիշեր, անդադար կերակրում-խնամում էին ձագերին, հավասարապես՝ և՛ հայրը, և՛ մայրը։ Հետաքրքիր էր, թե ինչպես էին մայրն ու հայրը, կտուցներն իրար հագցրած դռռացնելով-դողացնելով, աղում հատիկները, շիլա սարքում իրենց իսկ բերանի մեջ և կերակրում ձագերին։ Մյուս կողմից էլ մեկ ուրիշ հետաքրքիր զբաղմունք էին ձեռք բերել՝ բնավորման բնազդի վրա հիմնված, որն ի հայտ էր եկել դեռ առաջին ձուն գցելուց հետո․ հենց ազատ ժամանակ էին ունենում, անցնում էին վանդակի հատակին փռածս թղթերը կտրտելուն․ սղոցում էին երկար շերտեր, մի քանի հատով խրում իրենց հետևի փետուրների մեջ, պոչից քիչ վերև, այդպես տեղափոխում իրենց տուփիկի մեջ, ուր ձվերն էին, և փորձում էին փակցնել պլաստիկի սահող պատերին։ Ամուսնուս մեղքն եկան, և մի օր առավոյան պլաստիկ տուփի պատերը ներսի կողմից ամբողջովին պատեց երկկողմանի կպչուն, թափանցիկ ժապավենով։ Երեկոյան երբ վերադարձանք տուն, տուփի ներսն արդեն չէր երևում․ այն չորս բոլորը պատված էր կտրտված թղթիկների երկար շերտերով։

Այսպես մեծանում էին ձագերը՝ փետրավորվելով և գունավորվելով զանազան գույների՝ լիմոնագույն դեղին, կապտականաչավուն, մոխրագույն, դեղնականաչավուն, և մենք գաղափար չունեինք, թե ինչ ենք անելու թռչունների այսպիսի բազմության հետ հետո։

Շարունակելի

Smokie
19.07.2017, 08:34
Բարեկամ ջան բա ո՞նց շարունակվեցին թռչնային պատմությունները::)

Բարեկամ
19.07.2017, 15:26
Ինչպես նշել էի նախկինում, մեր երկու սիրաթռչնակները լրիվ միանման էին՝ կանաչի շատ չնչին, աննկատելի մգության տարբերությամբ միայն, որը խորն ու երկար նայելուց հետո էր միայն զգացվում, այն էլ` ոչ բոլորի համար նկատելի։ Եվ, ինչպես նշել էի, հետագայում մի նոր հատկություն ի հայտ եկավ էգի մոտ, որի շնորհիվ տարբերելը, թե ով՝ ով է, դարձավ վայրկյանների հարց։ Իսկ այդ հատկությունն ի հայտ եկավ իր առաջին ձվի գիտակցումից հետո։

Էգը դարձավ սարսափելի կծան։ Սարսափելին այստեղ ձևաբանորեն չեմ օգտագործում․ տանը բոլորս լուրջ վախենում էինք թռչունին կես մետրից ավելի մոտենալուց, քանի որ նա ոչ թե տանելի չափով պարզապես կտցահարում էր մատդ, այլ, նշան բռնելով դեռ պատկառելի հեռավորությունից, հովազի ճարպկությամբ ու շան կատաղությամբ ցատկում էր վայրկենապես, կտուցով կառչում մատիցդ ու բաց չէր թողնում մինչև չքրքրեր, արյունլվա չաներ։ Ու դա, ասեմ, շատ ցավոտ էր․ մինչ կճչայիր ու ձեռքդ թափ տալով կփորձեիր ազատվել նրա սուր կտցից, թռչունը չէր հանձնվում և հարձակվում էր կրկին ու կրկին՝ արտասովոր անվախությամբ ու հաստատակամությամբ։ Սրա հետևանքով հասարակ մի կերաման փոխելը վերածվեց մարտական որոշակի պատրաստվածությամբ և ռազմավարությամբ գործողության, որը ձեռնարկել երեխաները չէին համարձակվում, իսկ մենք միշտ չէ, որ պսակում էինք հաղթանակով և առանց վիրավորների։ Վանդակի կողքի թռչնային պարագաների դարակի մեջ, փոխելու թղթերի կողքին, լրացնելու եկավ մի կարևոր գործիք՝ փայտյա քանոն, որն օգտագործում էինք որպես թուր և վահան միաժամանակ՝ մի ձեռքով խաչաձև թափահարումներով պաշտպանվելով թռչունից, մյուսով հնարավորինս արագ հանելով կերամանը վանդակից։ Թռչունն էլ, իր հերթին, դոնքիշոտյան անձնուրացությամբ կռիվ էր տալիս քանոնի հետ։ Եվ կերամանը հետ դնելն է՛լ ավելի դժվար էր, քանի որ քաղցած թռչունը չէր համբերում ուտելու ու հաջողացնում էր մի երկու լուրջ հարված հասցնել անպաշտպան մատիդ, մինչ արագ ցած կնետեիր կերամանն ու արագորեն կփակեիր վանդակի դուռը։

Էգին ճանաչելու համար, ի դեպ, բոլորովին պարտադիր չէ բացել վանդակի դուռը։ Բավական է մատդ մի-փոքր մոտեցնես վանդակի ճաղերին, և նա արդեն, կտուցն օդում կափկափելով, նետվում է ճանկելու այն։ Հայրը, չէ, խելոք մարդ է իր համար, զոռով էլ չես ստիպի վնաս տալ․ որ շատ հոգին հանես, կարող է ձևացնել, թե ինքն էլ կծել գիտի, բայց մի երկու ձևական շարժումից, այն էլ առանց դիպչելու, այն կողմ չի անցնում, և ի վերջո հեռանում, քաշվում է մի կողմ՝ ցույց տալով, որ հետդ գործ չի ուզում ունենալ և որ իրեն հանգիստ թողնեն։

Բայց՝ վերադառնանք ձագուկներին։

Ձագուկները, ծնողների օրուգիշեր անդադար խնամքի տակ, մեծացան, փետրավորվեցին և դարձան գեղեցիկ թռչուններ, ընդ որում, նրանցից ոչ մեկը չուներ ճիշտ ծնողների երանգավորումը, իսկ որոշները լրիվ տարբեր գույների էին, օրինակ՝ մաքուր դեղին կամ մաքուր կապույտ։ Երբ ձագուկներն արդեն ինքնուրույն կարողանում էին օգտվել կերամանից և նաև՝ արդեն թռչել գիտեին, մի նոր փորձանք ի հայտ եկավ․ մայրը սկսեց անխնա հալածել նրանց։ Անխնան այստեղ ևս ձևաբանորեն չեմ օգտագործում․ գործի դնելով իր սուր կտուցն ու անօրինակ ագրեսիան, մայր թռչունն ուղղակի բզկտում էր, չէր թողնում ոչ ուտեին, ոչ խմեին, ոչ էլ աչքին երևային։ Ընդ որում նրա այս անհանդուրժող վերաբերմունքը ոչ առանց խտրականության էր․ ձագուկներից որոշներին ձեռք չէր տալիս, բայց այ մեկի՝ կապույտի հետ, ուղղակի աչքով աչք չուներ, փետուրները շաղ էր տալիս օդում։ Խեղճը ստիպված էր լինում վանդակի մի անկյունում, ջրամանի տակ կուչ գալու ամբողջ ժամանակ և այդտեղ էլ քնելու, մինչ մյուսներն առոք-փառոք թառած էին փայտյա ձողին։ Կապույտի անունը դրեցինք Սինդի՝ Սինդըրելլայի /Մոխրոտիկի/ ճակատագրից բաժին ունենալու համար, և ահազանգեցինք շուրջբոլորը, թե ով է ուզում թռչուն, եկեք-տարեք, հուրի-փերի, ընտիր աղջիկ և այլն․․․

Ախ հա, մոռացա ասել։ Երբ ձագուկներն արդեն կազմավորված թռչուններ դարձան՝ 6-8 շաբաթական /young babies/, լցրեցի նրանց մի փոքրիկ կրիչ-վանդակի մեջ ու տարա քաղաքի ծայրամասի այն թռչունների շուկան, որպեսզի, հիշու՞մ եք, այն հարբեցողի քթով թռչնավաճառը որոշի նրանց սեռը․ վստահ էի, որ նրանից լավ ոչ ոք չի կարող /չհաշված, որ ուրիշ ոչ մեկի չգիտեի էլ ։)/: Վերջինս, առանց երկար-բարակ ձևականությունների, ճանկեց թռչնին իր խոշոր ափի մեջ և մատը կոպիտ խցկելով խեղճի հետույքը, շոշափեց ինչ-որ բան, ու նետեց անտարբեր՝ աղջիկ է, հետո, բաց թողնելով Սինդիին, անցավ մյուսներին։ Մեր ենթադրությունը ճիշտ էր փաստորեն․ ախր իմ անզուգական զույգը նորից սկսել էր զուգավորվել, իսկ Սինդիի ներկայությունը, ավելի ճիշտ՝ գոյությունը, խիստ խանգարում էր էգին։ Մրցակից է տեսնում, բացատրեց թռչնավաճառը, պետք է հեռացնեք, թե չէ կսպանի։ Այդպես էլ ասաց՝ she will kill her.

Շուտով մեր ընկերներից մի ընտանիք արձագանքեց մեր գովազդին, և մի շաբաթ-կիրակի, թխվածքով ու սինիով /չեմ կատակում/ եկան մեր հարսնացուին ուզելու։
Սինդին, որը մոր ձեռն արդեն վեր էր ածվել ներվային ու վախեցած մի թռչնակի, տեղափոխվեց մեկ ուրիշ վանդակ, ընդ որում՝ շքեղ պայմաններով․ առանձին փայտյա տնակ ներսում, բազում զանգուլակ-խաղալիքներ, կաղնու փայտե ձող, վիտամիններով հարուստ հատուկ սնունդ, միրգ ու բանջարեղեն՝ դեսերտին, բաներ, որ նա իր օրում չէր տեսել։
Սակայն մանկության տրավման, ըստ երևույթին, հավանաբար երբեք չի վերանում իսպառ, քանի որ Սինդին այդպես էլ երբեք չհանդարտվեց և դարձավ մի ուրիշ տեսակի պատուհաս այդ՝ իրեն որդեգրած ընտանիքի համար, բառիս բուն իմաստով՝ գիշերվա մղձավանջ-երազ ընկերուհուս համար՝ սահմռկեցուցիչ տեսարաններով, ինչը, սակայն, մի ուրիշ պատմություն է, իսկ ես վերադառնամ իմ թռչուններին։


Շարունակելի

Բարեկամ
20.07.2017, 03:59
Սինդիի ամուսնությամբ, սակայն, մեր վանդակը չթեթևացավ, և ըստ իս, երկու դեկորատիվ թռչուն՝ մեր նախնական զույգը՝ զարդարելու մեր ընտանիքի զբաղ կյանքն ու հասարակական ստերեոտիպային պահանջները, ավելի, քան բավարար էին, և դրան եթե գումարենք նաև ծլվլաղմուկի եռակի ուժգնությունն ու վանդակը մաքրելու հաճախականության կրկնակի աճը, միանգամայն հասկանալի է դառնում, որ մնացած ձագուկներն այստեղ ևս անելիք չունեն։ Ու մայրն էլ, կարծես, ճիշտ նույն կարծիքին էր, քանի որ, Սինդիի հեռանալուց հետո, մյուսների հետ սկսեց յոլա չգնալ, տեղի կամ անտեղի բամփում էր, կռիվ-ղալմաղալ, ու քանի դեռ խեղճ ձագերի հոգեկանը չէր խեղվել, կրկին ճանապարհ ընկա թռչնի շուկա, ձեր և մեր արդեն վաղեմի բարեկամ թռչնավաճառի մոտ, քանի որ վերջինս անցած անգամ ակնարկել էր, թե կգնի ձագուկներին։ Կարելի էր իհարկե պահել ձագերից թարմ ու մատղաշ մի զույգ՝ ծնողների փոխարեն, որոնց հեշտ կլիներ վարժեցնելը, բայց դրա հավեսը ոչ ոք չուներ, ներառյալ աղջիկս, որը, թեև նվնվում էր, թե չի ուզում ձագերից զրկվել, բայց զբաղվողն էլ չէր, թե չէ մինչև հիմա կզբաղվեր։
Բացի այդ, մենք երևի մի քիչ պահպանողական ենք այդ հարցում․ հին բարեկամներից չենք հրաժարվում։

Թռչնավաճառն անձայն ընդունեց ձագերին՝ վճարելով տասական դոլար յուրաքանչյուրի համար, լցրեց, ես կասեի՝ թափեց նրանց մի մեծ ընդհանուր վանդակի մեջ, որտեղ մեր փափկասուն թռչնակները մի պահ շփոթվեցին մասսայի բազմազանությունից ու որակից, բայց մինչ կհասցնեին ուշքի գալ, մի տղամարդ իր դպրոցահասակ տղայի հետ մոտեցավ, վանդակի թռչնամբոխի միջից ընտրեց հենց մեր դեղինին, վճարեց տեղում 65 դոլար կանխիկ, և գոհ հեռացան։
Ես դեռ չէր հասցրել տեղավորել տասը դոլարը դրամապանակումս, երբ թռչնավաճառն արդեն ուներ 65-ը ձեռքում․ տնտեսական նման արագ շրջանառության դեռ ականատես չէի եղել։

Եթե կարծում եք, թե պատմությունը սրանով ավարտվեց, ճիշտ հակառակն է․ պատմությունը նոր միայն սկսվում է։

Շատ ժամանակ չանցած` երևի մի երկու շաբաթ, մեր սիրաթռչնակները նորից ձու ածեցին, կարծեմ մի վեց հատ, և մի երեք շաբաթից նորից ձագուկներ դուրս եկան։ Ոչ բոլորը՝ երեք, թե չորս հատ կարծեմ։ Այս անգամ կոնկրետ սպասող ունեինք, մի ուրիշ ընկերուհիս էր, որը հավեսի էր ընկել, ավելի ճիշտ՝ իր երեխաները․ նրանք էլ էին ուզում թռչուններ ունենալ, որ ձագուկներ են ունենում, ավելի ճիշտ` ուզում էին ականատես լինել ձագուկների ծննդին, պահել-փայփայել և այլն։ Այս անգամվա գույների մեջ մեկը նորից դեղին էր․ սա նշում եմ հատուկ, քանի որ արդեն հասցրել էի պարզել, որ դեղին սիրաթռչնակները, որոնց լուտինո են անվանում, հազվագյուտ են /նրանց գինն էլ մյուսներից ավելի թանկ է սովորաբար/։ Մեր կանաչ բարեկամներից գոնե մեկը, երջանիկ պատահականությամբ, ըստ երևույթին, իր մեջ կրում է ապուտատուց փոխանցված լուտինոյի գեն, որն այսպես անսպասելիորեն արտահայտվում էր երբեմն։

Ընկերուհիս ուզում էր էգ և արու, որ ձագ հանեին, և այս անգամ սեռը որոշելու համար շուկա հասնելու կարիք չեղավ, քանի որ ձագերից երկուսը՝ դեղինն ու կանաչավուն-երկնագույնը, մի-փոքր հասունանալուց հետո սկսեցին ինտենսիվ սեքսով զբաղվել, հենց ծնողների աչքի առաջ, գումարած՝ մոր շարունակական հալածանքները, և դրանց էլ հենց տարավ ընկերուհիս։

Շուտով եկավ առաջին աչքալուսանքը․ առաջին ձուն էր հայտնվել։ Հետո երկրորդը, հետո հաջորդը․․․ Զույգն արտասովոր բեղուն դուրս եկավ․ 12, թե 14 ձու, որի վրա պատրաստակամորեն նստել սկսեց դեղինը, իսկ երեխաներն անհամբեր սկսեցին սպասել ձագերի լույս աշխարհ գալուն։

Անցան շաբաթներ․ ձագուկներ դուրս չէին գալիս։ Երբ անցավ ավելի քան վեց շաբաթ, ժամկետից համարյա կրկնակի ավելի, ընկերուհիս խղճաց թռչունին, հանեց ձվերը, կոտրեց մեկը, սարսափելի հոտ էր, ու թափեց բոլորը։ Թռչունները, սակայն, շարունակում էին զուգավորվել, և նոր ձվեր հայտնվեցին, նորից տասից ավելի, և մայրը նորից թուխս նստեց։

Անցան շաբաթներ՝ ոչ մի ձագուկ։ Ընկերուհիս սկսեց կասկածել զուգընկերոջ պոտենցիայի կարողությանը, և որոշեց փոխել նրան։ Վերցրեց երկու թռչուններին էլ ու գնաց թռնչավաճառիս մոտ։
Վերադարձավ խիստ զարմացած ու զայրացած․ երկուսն էլ էգ էին․․․
Հիմա արդեն հասկանալի դարձավ նաև ձվերի նման մեծ քանակությունը․ կարդացինք ինտերնետում, որ մեկ սիրաթռչնակը 8 ձվից ավել չի կարող ածել։ Փաստորեն ածում էին երկուսն էլ!!!

"Էկեք ձեր փչացածներին տարեք", ծղրտած ընկերուհիս լսափողի մեջ, և ես, ամոթահար, հասա օգնության, ու նույն շուկայում փոխանակեցինք մեր բառիս բուն և "մյուս" իմաստներով երկնագույն անամոթին մի մոխրագույն, կարգին, քյարթ արուի հետ։


Շարունակելի

StrangeLittleGirl
22.07.2017, 17:58
Այ Բարեկամ, մեռանք ծտերիդ սպասելով: Մինչև դու ծտերի հաջորդ մասը դնես, ես մի հատ կատվի պատմություն պատմեմ:

Ուրեմն մեր ծանոթներից մեկն ամռանը որոշել ա մի կատվի դայակություն անել: Ու քանի որ ինքն էլ երբեմն-երբեմն քաղաքից բացակայում ա, էդ օրերին մենք ենք գնում կատվին կերակրելու ու հետը զբաղվելու:

Կատվի անունը Լիլետ ա: Ամեն անգամ, երբ հասնում ենք բնակարանին, դռան հետևից արդեն լսում ենք մլավոցը (ոնց որ ամեն իրեն հարգող կատուն ա անում): Ընկերս ինձնից առաջ մի քանի անգամ առանց ինձ էր գնացել: Հետո երբ առաջին անգամ միասին գնացինք, ինձ ծանոթացրեց կատվի հետ: Լիլետը մլավում ու քսմսվում էր. ահագին ուրախացել էր, որ մարդիկ են եկել: Առաջին խնդիրը Լիլետին կերակրելն էր: Բոլոր ափսեները մինչև վերջին խազը լպստած էին. Լիլետը լավ սոված էր: Էդպես, ուտելիք լցրինք ափսեների մեջ՝ հետևելով տերերի թողած գրավոր մանրամասն ցուցումներին: Ուտելիքը դեռ ափսեների մեջ չհայտնված՝ Լիլետը վրա տվեց ու սկսեց ռնդել ուտելիքը: Տենց, նաև թեփը փոխեցինք: Լիլետը բնական կարիքները հոգած: Հետո, երբ արդեն կուշտ ու երջանիկ էր, սկսեց քսմսվել: Քսմսվեց-քսմսվեց ու մեկ էլ սկսեց մլավելով հեռանալ մեզնից: Հետևեցինք, տեսնենք՝ ուր ա մեզ տանում: Տարավ, տանը մի դարակ կար, էդ դարակի մոտ կանգնեց, սկսեց թաթերով խփել է դարակին: Դարակը բացենք ու ի՞նչ տեսնենք․ Լիլետի խաղալիքներն են: Ցուցումներում տանտերերը գրել էին, որ Լիլետի խաղալիքները փակ տեղում պահվեն, որովհետև կրծոտում ա: Մեր ծանոթն էլ փակ տեղում դրել էր, բայց մեզ չէր ասել՝ որտեղ: Փոխարենը Լիլետը տեղը ցույց տվեց:

Էդպես, մի քանի խաղալիք հանեցինք, խաղացինք: Լիլետը դեսուդեն թռչկոտում էր: Հետո, երբ հոգնց, նորից մոտեցավ դարակին: Հասկացանք, որ հիմա պիտի խաղալիքները պահենք: Պահեցինք, նստեցինք, Լիլետը գիրկս բարձրացավ ու կիսաքնեց: Իսկ երբ վեր կացանք, որ գնանք, Լիլետը սկսեց լիքը մլավել, թե՝ մի գնացեք:

Էդպես մի քանի անգամ գնացինք կատվին խնամելու, ու ամեն անգամ նույն պրոցեդուրան էր․ սնունդ, զուգարան, խաղ, հանգիստ: Ընդ որում, առավոտյան այցելությունը պարտադիր էր սննդի համար, իսկ երեկոյան գնում էինք մենակ հետը խաղալու, որ մենակ չզգա:

Էնպես ստացվեց, որ էս շաբաթ-կիրակի էլ պիտի Լիլետին խնամեինք՝ սկսած ուրբաթ երեկոյից: Ընկերս հիվանդ էր, ես էլ հյուր ունեի: Էդպես որոշեցինք չգնալ ուրբաթ երեկոն բաց թողնել: Փոխարենն էսօր առավոտյան գնացինք:

Լիլետը սովորականի պես դռան մոտ մլավելով մեզ դիմավորեց: Բայց երբ ներս մտանք, մլավոցը մի տեսակ ջղային-նեղացած երանգ ստացավ: Ասում եմ՝ երևի ուշացել ենք, նախորդ երեկոյան էլ չենք գնացել, Լիլետը նեղացել ա: Գնացինք, որ ուտելիք տանք, տեսնենք՝ ափսեներից մեկը դեռ լրիվ լիքն ա: Մի քիչ անհանգստացնող էր, բայց մյուս ափսեն լրիվ դատարկ էր, ու փորձից գիտենք, որ էդ մյուս ափսեի ուտելիքը Լիլետը միանգամից ա ուտում, իսկ երկրորդ ափսեինը՝ օրվա ընթացքում, քիչ-քիչ: Էնպես որ շատ չանհանգստացանք ու ուտելիք լցրեցինք դատարկ ափսեի մեջ: Բայց Լիլետի հեչ պետքը չէր: Էլի նույն նեղացած տոնով մլավոցն էր: Ընկերս ուտելիքով թաթախված գդալը մոտեցրեց Լիլետի քթին ու տարավ ափսեի մոտ: Լիլետը էդ ժամանակ նոր մոտեցավ ուտելիքին, բայց մի երկու կտոր կերավ, հետ էկավ, էլի սկսեց նույն տոնով մլավել:

Այ էստեղ սկսեցինք անհանգստանալ, թե՝ ինչ ա էղել կատվին: Բայց որ մի քիչ մլավեց-մլավեց, հետ գնաց խոհանոց՝ ուտելիքն ուտելու: Ըստ երևույթին, ինչ-որ բողոքի ակցիա էր անում: Հետո սովորականի պես զուգարանային արարողությունն էր, բայց էս անգամ չխնդրեց, որ խաղալիքների դարակը բացենք: Մենք իհարկե սովորականի պես բացեցինք: Խաղաց-խաղաց, թողեց ու դուրս էկավ սենյակից: Հետևից մի քանի անգամ կանչեցի՝ Լիլե՜տ: Ամեն անգամ շուռ էր գալիս, նեղացած նայում ու գնում:

Հետո հետ էկավ, դեսուդեն թռչկոտեց, խաղաց: Բայց մեկ էլ ամեն մի քանի րոպեն մեկ իրեն լպստում էր: Լպստելը գնալով ավելի էր հաճախանում ու երկարում: Հետո էդպես էլ ոչ մեկիս գիրկը չնստեց: Էդպես էլ չէինք հասկանա, թե կատուն ինչից ա նեղված, բայց վերջը Լիլետը մեր հարցի պատասխանը տվեց: Մեկ էլ ցատկեց մահճակալին ու սկսեց անկողինը հոտոտել ու դարդոտ հայացքով մեզ նայել․ մեր ծանոթին էր կարոտել ու արդեն զզվել էր, որ իրեն էսպես ժամանակ առ ժամանակ ուրիշների խնամքին ա հանձնում:

LisBeth
26.07.2017, 22:46
7/7 ռեժիմը միացրած, անդադարի մեջ, ուշացել էի։ Դուրսը ինչպես միշտ մութ ա, կակ ու չյոտա վ ժոպե։ Ժամին նայում եմ արդեն ութ անց կես ա։ Վռազ հավաքում եմ կոլեգայիս համարը․
- Բացե՞լ ես։
- Դեռ ժամի յոթն ա։
Ափալ թափալ տանից դուրս եմ եկել, արդեն նախկին գրախանութի մոտ եմ, որ գործի տեղից հեռու չի։ Ռեմոնտ են անում, խանութ սարքեն։ Աշխատողը սիգարետ ա ուզում, ձեռինս տեսնելով։ Կպցնում եմ, տալիս, ասում ա․
- Կաֆելի վրա եմ։
- Դժվար գործ ա, - ասում եմ։
Դեմքից արհամարանք ա փչում, թե բա․
- Դու ի՞նչ կարաս դրա մասին դատես։
Ասում եմ․
- Աշունը կալիմ էի անում։
Աչքերը խփում ա ճակատին․
- Որտե՞ղ։
- Ինստիտուտում երկրորդ - երրորդ հարկի կաֆելը։
- Ո՞նց էր։
- Ընտի՛ր, միշտ գիտեի, որ ինստիտուտում աշխատելու եմ, մենակ չէի ջոկում ի՞նչ։
Ձեռքս սեղմում ա բաժանվելուց։
Հասնում եմ գործի տեղ, թափում եմ դեղերս, ինչ ասես չեմ փորձել արդեն, էլ հին ու բարի սերատոնինի պերեդոզ, էլ դրան զուգահեռ կոֆեին, էլ ալկոհոլի տարատեսակ միքսեր, խմել խմել այնքան խմել, որ սուրբ մոզգդ երբեք չզգա քո ավելորդ մանրությունը։
Ամենավերջին շանսը դա սեփական գլյուկիս խորհուրդ տված կոկտեյլն ա, էն որ պխխխխխ, և ուղեղդ պայթում ա։
Երկու հատ մեկնոց նիկոտինկա ու ասկորբինկա երկու հատ երկուսնոց։ Ասեղի տակ սկսում ա քփքփալ։ Աներևակայելի տրեմոր ու աժիոտաժ ամբողջ մարմնով մեկ, մյուս գործի տեղից գրում են, որ ստեղի օտպուսկի ժամանակ դուրս գամ էնտեղ երկու սմեն։ Հեռախոսը բռնած ձեռքս դառնում ա արնագույն, մազանոթներս տրաքելու աստիճան լայնացել են։ Հավաքում եմ հակահիստամինը, հարց չկա գրում եմ ու ձեռի հետ տալիս եմ ն/ե, բայց սաղ ենթամաշկ ա գնում ու թմրացնում ձեռքս, մյուսը աջից եմ տալիս։
«Բա շունչդ չե՞ս փչի»։
Գրում եմ․ «Դու մի հոգա, ինձ ձեռ ա տալիս, մաքս․գործ – մին․միտք»։
Զանգում ա կոլեգաս՝ չի գալու։ Լավ ոչինչ գլուխ կհանեմ 200 մարդը ի՞նչ ա որ։
Հարևան բարի մատուցողուհին ա գալիս, թե բա ձվարաններս ցավում են։
- Երկու շաբաթ առաջ էն բանից եմ արել առաջին անգամ, հետո էն օրերը սկսվեցին ու մինչև հիմա չեն պրծել։
- Գնա բշժկի։
- Էդ հեչ, կգնամ, ուզում եմ քո կարծիքը իմանամ։ Կարո՞ղ ա վարակվել եմ։
- Չե՞ս պաշտպանվել։
- Դե, որ հենց սկզբից բան արավ, ես զգացի, որ բանին բան չկա, ասի բան արա։ Ինքը միանգամից լսեց։
- Առնանդամը առանց պահպանակ մտցրե՞լ ա հեշտոցիդ մեջ։
- Հա, շատ կարճ ժամանակաով։ Էդ ոչինչ, չէ՞։
- Դու իրան ճանաչո՞ւմ ես, թե առաջին անգամ էս հանդիպել։
«Խի տենց լինում ա» արտահայտութամբ նայում ա մի քիչ․
- Ճանաչում եմ, մենք հանդիպում էինք ուղղակի ես պատրաստ չէի ու տենց։ Ես իրան կարամ վստահեմ։
- Օքեյ, բայց փասա փուսեքը հավաքի ու գնա բժշկի։
Հայելի բան ման դնում եմ ձեռը ղրգում։
Գալիս ա վարիչը, շիլա դարծած մարմինս զննում, ասում ա․
- Մի օր սատկելու ես, մտնեն սաղ գռփեն տանեն, - հետո թե, - Բաժանվում եմ, ի՞նչ կասես։
- Ինչ ասեմ, ֆլագ վ ռուկի, որոշիր և մինչև վերջ տեր կանգնիր, ինչ էլ անես, չզղջաս։
- Կգա՞ս հետս ապրես, համ էլ փողերդ կխնայես, էլ էշի պես փալան քաշելու կարիք չի լինի։
- Չէ, չեմ գա։
Կարմիրը կամաց քաշվում ա, բայց մարմինս դեռ իր տեմպի մեջ ա։ Դուրս եմ գալիս գործից։ Չեսթերը կախվել ա, այրիշ փաբում Լինքնի Պառկի քավըր են անում։ Դռան մոտ հասած զանգում ա Նա։ Ասում ա․
- Հղի եմ, գիտե՞ս։
- Ուրախ եմ քեզ համար։
- Գիտեմ։
Մտքում քֆրտում եմ Չեսթերին, ռեքվիեմ, բլյ․․․։
Մինչև ես իրար հետևից ցամաքացնում եմ երկու այրիշ քար բոմբը, ախռանիկը ինձ ասում ա, որ ես ասեղի բարձիկ եմ, որ իր ընկերուհին կլիտորի վրա փիրսինգ ա արել ու երեք անգամ ավելի ինտենսիվ օրգազմ ա ունենում։ Ասում եմ, էհ դու էլ արքայազն Ալբերտ արա, ով գիտի, ինչ հաճուքներ ես բաց թողնում։
Սեղանները աղմկում են մարդկանց ոտքերի տակ։ Մեկը շնչում ա քրտնաց թիկունքիս վրա, սառը օդը սողում ա ներքև։ Ձեռքը մտցնում ա շալվարիս մեջ։
- Ինչպե՞ս ա կյանքը, - գոռում ա ականջիս
Բութ մատս բարձրացնում եմ վեր։
Շուրթերից, թե իմ լեզվի վրա այրիշ կրեմի համն ա։
*******************************************************************************************************
Զարթնում եմ, ութ անց կես։ Ուշացել եմ։ Ավելորդ մարդկանց սիկտիր եմ անում։
Զանգում եմ կոլեգայիս, Նա ա պատասխանում։
- Սխալ եմ հավաքել երևի կներես։ Քնա՞ծ էիր։
- Ոչինչ։ Լավ ա զանգեցիր, քեզ մի բան պետք է ասեմ։ Հղի եմ, գիտե՞ս։
- Գիտեմ, - ասում եմ ու նայում ժամին։ Դեռ յոթն ա։

StrangeLittleGirl
28.07.2017, 10:45
Բարեկամ, ծտերն ի՞նչ էղան։ Մեռանք սպասելով։

LisBeth
29.07.2017, 04:53
փարիսեցիներ


Տասերորդ վիվա լա մեքսիկոն ցամաքացնելու պահին բեմի կողքին կանգնածների մեջից մի հատ աղջիկ բռունցքով հարվածում ա դեմի տղու ծնոտին, սա էլ ռեֆլեկտորեն նենց ա թաթալոշում, որ աղջիկը ծեփվում ա բեմին։ Միանգամից, վրա ա հասնում, ասում ա՝ հելի, ձեռը գցում ա որ օգնի, սա նորից ա սկսում ծրփալ, յամամոտոյի ֆրոնտմեը բռնում ա, բայց օգուտ չունի, ոտ ու ձեռը հիստերայի քաոտիկ շարժման մեջ են։
- Բլյ․․․, դու հիմա կանանց վրա ձեռք ես բարձրացնո՞ւմ, սուկա։
Ախռանիկ հլըկալեն իրան ներս ա քցում։ Էս տղամարդը իմ կողքը աջ քաշված նայում ա։ Ձեռքս դնում եմ ափի մեջ, ասում ա․
- Բայց դու տեսա՞ր, չէ՞, ես մեղավոր չեմ, ինքը սկսեց։
Ախռանիկն ու աղջկա գռուպպա պադդեռժկին գալիս սկսում են քարոզ կարդալ։ Ախռանիկը ասում ա՝ կներես ախպեր, պտի գնաս։ Ինքն էլ արդարանում ա, ասում ա, վիդեօն բացի նայի ես մեղք չունեմ։
- Հա բայց աղջկան խփո՞ւմ են այ ախպեր։
Ես ձեռներս խաչած լսում էի, չդիմացա, մեջ ընկա․
- Բա ո՞ւր մնաց գենդերային հավասարությունը։ Եթե տղա լիներ խփողը, կարծում եմ ոչ մի հարց չէր առաջանա։ Երկուսին էլ դուրս կհանեին։ Ինչի՞ ա էդ հավասարությունը միակողմանի աշխատում էլի։
Ախռանիկը պժած վրաս ա նայում։
Էս տղան, թե բա գնում եմ, կգա՞ս հետս։ Դուրս ենք գալիս։
- Վսյո, - ասում ա, - հասարակությունը ինձ կթաղի, փաբի ճամփեն էլ մոռանալ ա պետք։ Ախր, ի՞նչ կմտածեն, ես սաղին ճանաչում եմ․․․
- Հանգստացի, ինչ կարևոր ա ինչ կասեն, պետք ա անցնես էդ ամենի մեջով, գլուխդ բռնելու համար չեմ եկել, որ լացում ես։
- Բայց պետք ա իմանաս, Ջեքը սաղ տունը քաքմեջ արած կլինի ու ես էլ շատ կոպիտ, բիրտ անասուն եմ։
- Ջեքն ո՞վ ա։
- Շունս։ Քափթըմ Ջեքը։
- Խնդիր չեմ տեսնում։
- Անտառով գնա՞նք։
- Գնանք։
- Չե՞ս վախենում ինձնից։
- Իսկ դո՞ւ ինձնից։
Մի քանի ժամ հետո, երբ համոզվում եմ, որ ինքը բիրտ անասուն ա, գլուխը դնում ա կրծքիս ու խորը հոգոց ա հանում։
- Ես կորած մարդ եմ։ Բայց ինքն էր չէ՞ մեղավոր։ Հասարակությունը ինձ կթաղի։
Ձեռքս դնում եմ գլխին։
- Քնի՛ր, - ասում եմ։
Արիան իրա Բեսպեչնի անգելը երգում ա սաղ գիշեր։ Տատու անելու սարքերի միջով անում եմ, ու առանց արթնացնելու դուրս գալիս։
Տաքսու մեջ վզիցս կաղած նաուշնիկները լուռ էին։ Եկել եմ տուն, սա գրում ու մտածում եմ, տեսնես քանի ակտիվիստ ա սենց մարդկանց իրավունքների մասին հոդված գրում, կամ ինչ-որ գերխելացի տերմին հորինում, ծիպը ֆեմինիզմ, կամ զահրումարիզմ։ Չկա չէ տենց բան։

Մի հատ դատարկ ռոմի շիշ ուներ էդ տղան, գանգի տեսքով։ Անունը Յորիկ էր։ Հիմա, ո՞րն է հոգեպես ավելի ազնիվ, հարգելի Յորիկ։

Բարեկամ
01.08.2017, 18:31
Բարեկամ, ծտերն ի՞նչ էղան։ Մեռանք սպասելով։

Բյուր ջան, էդ ծտերի պատմությունը սկսեցի հասնելու համար վերջերս տեղի ունեցածին, որը հենց պատմելու արժանի էր՝ ըստ իս, էն էլ ստացվեց «իսահակ ռադիլ աբրահամա...» ձգվող շարք, ու էդ հիշարժանն էլ կորցրեց ակտուալությունը մի տեսակ, բայց դա ավելի շուտ ինձնից ա, հուսով եմ շուտով հետ կտրամադրվեմ, միայն թե Երևանում ավելի կարևոր անելիքներ են ու ուրիշ տրամադրություն, ու էս ի՜նչ շոգ ա...

StrangeLittleGirl
02.08.2017, 00:18
Բյուր ջան, էդ ծտերի պատմությունը սկսեցի հասնելու համար վերջերս տեղի ունեցածին, որը հենց պատմելու արժանի էր՝ ըստ իս, էն էլ ստացվեց «իսահակ ռադիլ աբրահամա...» ձգվող շարք, ու էդ հիշարժանն էլ կորցրեց ակտուալությունը մի տեսակ, բայց դա ավելի շուտ ինձնից ա, հուսով եմ շուտով հետ կտրամադրվեմ, միայն թե Երևանում ավելի կարևոր անելիքներ են ու ուրիշ տրամադրություն, ու էս ի՜նչ շոգ ա...

Աաա՜, ասա Երևանում ես :)) Լավ, համբերատար կսպասեմ, մինչև հասնես հարավային կիսագունդ ու շարունակես։ Թե չէ իրոք շատ հավես են կարդացվում։

Ծլնգ
14.08.2017, 09:13
Ֆեմինիզմի թեմայի տոքսիկ թամփը մտնելս չի գալիս, բայց այդ թեմայով մի բարի մանրապատում այստեղ գրեմ։ :) Գործիս, կենցաղիս ու հետաքրքրություններիս բերումով այսպիսի պատմություններ կիլոյով էլ չէ, այլ տոնաններով գիտեմ զանազան բնագավառներից, բայց քանի որ Բյուրը զրույցը ակադեմիական աշխարհից էր տանում, իրեն էլ այդ պատճառով բոլոր կողմերից ծաղրում էին, ես էլ, թեմայից շատ չշեղվելով, հենց ակադեմիական կյանքից մի դրվագ պատմեմ։ Մեկ այլ պատճառով էլ եմ ուզում հենց ակադեմիական աշխարհից օրինակս բերեմ. արևմտյան երկրներում ակադեմիան ահագին յուրահատուկ դեր է կատարում հասարակության կյանքում. ընդհանուր առմամբ համարվում է ամենապրոգրեսիվ ու ամենաձախ իդեալների բնօրրանը, և երկրի ղեկավարության խորհրդատուների մի ահռելի մասը հենց ակադեմիայից է գալիս (Թրամփի անձնակազմը սրանից եզակի բացառություններից է)։ Դե աջ ուղղվածությամբ մասսաներն էլ ակադեմիան համարում են ձախ (եթե ոչ բացահայտ մարքսիստական), անորոշ սեռի (եթե ոչ՝ տսեռ) ու սեռական կողմնորոշման (եթե ոչ՝ շեղվածության) տոլերանտության վրա շեղված հիպպիների կոմունայի նման մի բան։ Այսինքն, ակադեմիան, ըստ երևույթի, պիտի որ հասարակության ամենատոլերանտ խավերից մեկը ներկայացնի ու նաև ահագին ազդեցություն ունենա երկրի ընդհանուր քաղաքական ղեկավարության վրա։ Այս պատճառով ակադեմիայում տարբեր տիպի արտահայտումները կարող են մի քիչ ավելի խոսուն լինել ընդհանուր հասարակության դրվածքի համար, քան առօրեական կենցաղայինները։

Մի հատ էլ կարճ նախաբանով փորձեմ ներկայացնել, թե արևմտյան ակադեմիան ոնց է գործում։ Սա, բնականաբար, կախված է կոնկրետ երկրից, հաստատությունից և բնագավառից, բայց մոտավորապես այսպես է. ակադեմիայում գիտնականը ունի պարտականությունների երեք խումբ՝ հետազոտություններ, դասավանդում ու ծառայողականություն (սերվիս)։ Սերվիսը1 ընդգրկում է տարբեր կոմիտեների անդամակցություն (ընդունելության, կոլեգաների փրոմոշընների, հաստատության տարբեր տիպի քաղաքականությունների ու ֆինանսների, IRB ու մի վագոն ուրիշ), ինչպես նաև որոշ ղեկավարական ֆունկցիաների ստանձնում (ֆակուլտետի դեկանություն, ասպիրանտների ընդհանուր մենթորություն ու նման) ու լիքը ուրիշ մանր-մունր բաներ։ Ու առաջատար հաստատություններում այդ երեք պարտականությունները կարևորվում են հենց այդ հաջորդականությամբ՝ հետազոտություններ, դասավանդում, հետո նոր՝ սերվիս։ Ու եթե դու հետազատություններից հետ ես ընկնում, ապա, եթե աշխարհահռչակ դասախոսական ձիրք չունես, կարող ես մոռանալ փրոմոշընների մասին։ Բայց մյուս կողմից էլ, եթե աշխարհահռչակ գիտնական չես, կամ գոնե լիքը դրսից գրանտներ բերող, ապա վատ դասավանդումն ու թերի սերվիսն էլ կարող են կարիերայիդ վրա խաչ քաշել։ Նաև լավ հաստատված հետազոտական գործունեությունդ կարող է աշխատավարձդ մինչև մի 40% հավելյալ բարձրացնել2, այնպես որ գրեթե բոլորը փորձում են դասավանդման ու սերվիսի բեռը ինչքան կարող են նվազեցնել, որ հետազատությունները առաջ բրթելու ժամանակը շատանա։

... կյանքիս բերումով մի շատ լավ ծանոթ ունեմ ակադեմիայում, ով ահագին հազվագյուտ թռչուն ա։ :) Նախ, լրիվ «արական» բնագավառում կին ա, հետն էլ՝ բոլոր պարամետրերով գերհաջողակ։ Ահագին լավ համալսարանի մի ֆունդամենտալ գիտության ֆակուլտետի բնագավառներից մեկի դրոշակիրն է։ Համեմատության համար, պատկերացրեք Հայաստանի մասշտաբով ոնց որ ԵՊՀ-ի Ֆիզֆակի Միջուկային Ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչը։ Չնայած պատկառելի տարիքին, այս ծանոթս ամուսնացած երբեք չի եղել, ոչ էլ երեխա ունի3։ Ու որ իմանաք էլ ինչ տիպ է, ասեմ, որ ակտիվ ֆեմինիստ իրեն համարելը դժվար է, սակայն, բնականաբար, անհանգստացած է «կանանց պայմաններով», սակայն այս թեմայով հարապարակայնորեն արտահայտվողներից չի։ Մի այլ կարգի ռացիոնալ մարդ է, ինչը բնագավառից էլ է երևի մի քիչ գալիս, որում խիստ տրամաբանականությունը ու պատճառա-հետևանքային կապի ճշգրտությունը այբուբենի պես մի բան է։

Մի անգամ այս ծանոթիս հետ երկուսով նստած ակադեմիական քաղաքականության թեմաներով էինք խոսում (մի ուրիշ ընդհանուր ծանոթի մասին էր զրույցը, ում տակը այդ պահին լավ փորում էին), ինքն էլ մի քիչ նեղսրտած իր մասին էլ մի քանի բան պատմեց։ Նենց չի որ դրանցից ինչ-որ բանը նորություն էր ինձ համար, քանի որ հիմնական կերպարներից մի քանիսին լավ ճանաչում եմ, բայց դե իր պատմածով դրվագը ավելի միասնական էր դառնում, քան իմ կցկտուր այստեղից-այնտեղից լսածները։ Բոլորը չպատմեմ, դրանք այստեղ կարևոր էլ չեն, բայց իմաստը այն էր, որ իրեն ընդհանուր նեղում էին ֆակուլտետում։ Դրանից լիքը բան մասնագիտական ուղղվածության նկատմամբ խտրականություն էր, բայց, ըստ իս, սեքսիզմ էլ կար (այդ հիմնական կերպարներին իմանալով էլ եմ ասում), չնայած ինքը երբեք էլ դա չակնարկեց։ Ու այդ նեղելը ահագին էժանագին տրյուկներով էր արվում։ Ասենք տարեկան աշխատավարձի բարձրացման թղթաբանությունը իր համար հատուկ բարդացնում էին՝ մի երկու անգամ սուտի մերժումներ տալով, իր բնագավառին դասախոսական տեղեր չէին տալիս (այդ բնագավառով գործի ընդունելություն չէին ուզում թույլատրել), փոստդոկների գործերի անիվների մեջ փայտեր էին կոխում, իր ասպիրանտներին էին ճնշում բոլոր հարցերում ու նման բաներ։ Իր դեմ հետապնդություն կազմակերպած մի երկու հոգին էլ իր մասին սուտ տեղեկություններ էին տարածում, մթոմ իր արած գիտությունը թույլ է, բնագավառը՝ անպիտան, ու նման բաներ, մի երկու անգամ էլ grandstand են արել այս թեմայով ֆակուլտետի ամբողջ անձնակազմի ժողովների ժամանակ։ Այն ինչ իր ասպիրանտները ֆակուլտետում ամենահաջողակներն էին, իր հետազոտությունների քանակն ու որակն էլ այդ հետապնդողների բոլորի գործերն էլ ծալած ուներ4, ստաբիլ գրանտներ էր շահում, ու այդ ամենը անում էր հարաբերական մեկուսացման մեջ։ Այս բոլորի հետ մեկտեղ էլ, իրեն նաև և՛ դասավանդմամբ էին գերբեռնում, և՛ սերվիսով։ Դասավանդումը չէին թողնում գրանտներով «առնի», որևհետև, ինչպես ասացի, իր բնագավառով ուրիշներին գործի չէին ընդունում, ու ուզեր-չուզեր, իր բնագավառի առարկաներից պիտի ինքն էլ ահագին դասավանդեր։ Սերվիսն էլ. բնական գիտություններում ահագին քիչ կին կա, ու բոլոր կոմիտեներում դիվերսիթիների կվոտաները լրացնելու համար իրեն էին կանչում, ու շատ ժամանակ անհնարին է սենց բաները մերժելը, որևհետև հրավերքը կարող է գալ համալսարանի ռեկտոր-պրոռեկտորից, մերժումն էլ քաղաքական ինքնասպանություն կարող է լինել այդ հաստատությունում կարիերայիդ համար, կամ էլ սրտիդ մոտ հարցով զբաղվող կոմիտե է, ու ուզում ես որ իսկապես գոնե մի կին մասնակցի։ Պատկերացրեցիք չէ՞. դասավանդմամբ ու սերվիսով գերբեռնված, բայց միևնույնն է փայլուն մրցակցային հետազոտական ծրագիր ունեցող կին-գիտնական ավանդական «արական» բնագավառում։ Ու ինքը կարիերան էր ընտրել՝ ընտանիք ու երեխաներ չունի, տո գործից դուրս գրեթե կյանք էլ չունի... Հիմա էլ ամենածիծաղելին այս պատմության մեջ. հիշո՞ւմ եք այն «դեկրետը կարող է օգտագործվել թե հոր, թե մոր կողմից, ու չգիտեմ սրանից ավել ինչ է կարելի անել» զրույցները։ Դե ուրեմն իմացեք նաև, որ ակադեմիան, ավելի պրոգրեսիվ լինելով, այպիսի բաներ վաղուցվանից ունի, ու գրեթե համատարած տղամարդկանց էլ է ստանդարտ «դեկրետ» հասնում երեխա ունենալուց։ Սա սովորաբար լինում է մեկ սեմեստր բոլոր դասավանդումներից, սերվիսից ու ադմինիստրատիվ ֆունկցիաներից ազատվելու ձևով։ Բայց դե հետազոտություններից ազատվել չկա. գիտական հանրությունը թքած ունի, դու երեխա ես ունենում, թե պարալիզով տանը պառկած ես. եթե արդյունքներ չես արտադրում ու հոդվածներ չես տպում, գրանտներ ստանալուդ հավանականությունը կտրուկ ընկնում է (հիշում եք, չէ՞, որ աշխատավարձը կարելի է հավելյալ ավելացնել հետազոտությունների հաշվին)։ Ու այս ծանոթս այս իր նեղսրտած զրուցում իրեն հետապնդողների մասին պատմում է, որ սրանք ամեն մեկը առնվազն երկու անգամ երեխա ունենալուց (իրեն երեք հետապնդողներից մեկը երկու երեխա ուներ, մյուս երկուսը՝ մարդ ա երեք) այդ «դեկրետը» ստացել են, ու իրենց «ազատ» սեմեստրները իրենց լաբերից ու գրասենյակներից դուրս չգալով անցկացրել, փոխանակ գնան տանը իրենց կանանց երեխայի խնամքով օգնեն, հլը մի հատ էլ դասախոսական կազմի ժողովներին բարձր-բարձր պարծենում են, թե այդ սեմեստրները իրենց կարիերայի մեջ ամենապրոդուկտիվ սեմեստրներն էին։

Հիմա այս կինը ամեն ինչ «ճիշտ» է արել՝ կարիերայի ու ընտանիքի ընտրության մեջ ընտրել է կարիերան, բայց դայվերսիթիի ավելացմանը ուղղված «ճիշտ» բաները իրեն գերբեռնում են սերվիսով, ու հավանաբար կենցաղային սեքսիզմի արդյունքում էլ (չնայած ինքը սրա մասին իմ հետ նույնիսկ ամենաանկեղծ զրույցում ոչ էլ ծպտուն է հանել) գերբռնված է դասավանդմամբ, հլը հետն էլ դեկրետների «ճիշտ» քաղաքականության հետևանքով, որը պիտի որ պաշտպաներ երեխա ունենալ ուզեցող կանանց, մրցակցորեն տանուլ է տալիս տղամարդկանց՝ հետազոտությունների առումով5։ Մի հատ եզր կար է ֆուտբոլում, ո՞նց էր, hat-trick չէ՞ր։ Այ լրիվ էս դեպքն ա։ Ու որ մեդիան իրեն հարցնի. «բա այդ արական բնագավառում ո՞նց էր, սեքսիզմը շատ խանգարեց», ինքը հստակ կպատասխանի. «ինձ իմ գիտական արդյունքներով են ընդունում, ոչ թե սեռով», որևհետև հակառակ ասելու դեպքում ամբողջ գիտական համայնքում ինքը միանգամից կպիտակվի «դրամա քուին» (իյա, բա մեր ակադեմիան այնքան պրոգրեսիվ ա, խի սեքսիզմ մեր մոտ կարա՞ լինի)6, ու ընդհանրապես, սեռի մասին որևէ ակնարկման դեպքում բոլորը կասեն. «էդ սեռի՞դ պատճառով չի, որ տենց պատասխանատու կոմիտեների անդամ ես», թքած էլ թե ինքը երբեք էլ չէր ուզում էդ անտեր կոմիտեների վրա ժամանակ վատնած լիներ, ու պարտադրվածությունից է այդ բեռը իր վրա ստանձնել ու շատ ավելի կնախընտրեր այդ վատնված ժամանակը հետազոտությունների մեջ ներդնել7։ Էս էլ ձեզ ամենատոլերենտ ու ամենաառաջադեմ երկրներից մեկի ամենատոլերանտ ու ամենաառաջադեմ բնագավառներից մեկի փորձից։ Հա, ես էլ չեմ պատկերացնում թե այլևս ինչ է կարելի անել, չէ՞ որ ամեն ինչ արդեն արված է...

Հ.Գ.
Չկարծեք, թե ես այս դրվագը մի պատահական անեկդոտիկ դեպքից վեր եմ դասում, բայց հավատացեք, որ այսպիսի անեկդոտիկ դեպքերը համատարած են մերիտոկրատիկ ու մրցակցային ոլորտներում (ակադեմիա, ֆինանսներ, արտաքին հարաբերություններ, քաղաքականություն, սպորտ...), ու այդ պատահականությունից էլ արդեն վիճակագրության հոտ է գալիս։ Ոչ էլ կարծեք, թե ես բոլոր խտրականությունները իջեցրեցի հյուսիս-ատլանտյան նույնասեռ կետերի դեկրետների իրավունքներին... այս դեպքը, բնականաբար, չի ժխտում հալամ աշխարհում տեղի ունեցողները։ Բայց ասենք որ աշխարհում Հյուսիսային Կորեա կա, դա հո չի նշանակում թե պիտի Հայաստանի քաղաքական բեդլամից խոսելը թարգացնենք։ Սրանով ես միմիայն ուզում էի ցույց տալ, որ ամեն ինչ այնքան պարզ, իդեալական ու պայծառ չի, ինչպես կարող է երևալ, թեկուզև Դանիայում Ph.D. անողի վիճակը ավելի նախընտրելի լինի քան Հայաստանի հացթուխինը։ Այդքան մի բան։ :)



1. Իմ նկարագրածը «ինստիտուցիոնալ սերվիսն» է, բայց կան նաև այլ ձևեր էլ՝ մասնագիտական բնագավառին, քընսալթինգ և այլն։ Որոշ տեղեր ու բնագավառներում սրանք էլ են բարձր գնահատվում և նույնիսկ անհրաժեշտ համարվում։ Օրինակ բիզնեսում քընսալթինգը շատ կարևոր է, որ իրական բիզնես ոլորտից պռոֆեսորները չկտրվեն։

2. Սրա տարբեր եղանակներ կան, սկսած գրանտներից, վերջացրած քընսալթինգով ու պատենտներիդ կոմերցիալիզացիայից հասանելիք եկամուտների տոկոսով։

3. Մինչև որևէ մեկի մտքով սա անցնելը, նաև ասեմ, որ արտաքինով էլ է ահագին նկատելի, ռեգուլյար ջիմ է գնում, ահագին ճաշակով, թեկուզև պարզ հագնվում, և այլն։ Ի դեպ, հենց ակադեմիայում ահագին տարածված կարծրատիպ է, որ «արական» բնագավառների կանայք գեշ են. «դրանից էլ խելքները տալիս են գիտությանը», ու սա բավականին բացահայտ ու հաճախ հանաքների թեմա է տղամարդկանց շրջանակներում (locker room talk)։

4. Սրանք բոլորն էլ համեմատաբար օբյեկտիվ մետրիկաներով կարելի է համեմատել։

5. Եթե ինչ-որ մեկը կարծում է, թե կինը կարող էր այդպիսի դեկրետներից օգտվել նույն ձև ինչպես այդ տղամարդիկ, think again! Չնայած այն մարդիկ, որ կարծում են թե կրծքի պոմպերը կնոջը թույլ են տալիս «կթի տանը թողնի, որ հայրը կերակրի, ինքն էլ գնա գործի», առանց մտածելու որ 7-10 ժամանոց աշխատանքային օրով (ԻՏ ու ֆինանսների ոլորտում ահագին տարածված ժամեր) ու առանց գործի տեղը կթելու հնարավորության (այս հարցում օրենքները ահագին հետ են դեռ) սա հնարավոր է, կամ որ հաճախակի կոնֆերանսների մասնակցող կրծքով կերակրող մոր համար սա ընդհանրապես խելքին մոտիկ է (ակադեմիայում կոնֆերանսների մասնակցելը գրեթե անհրաժեշտ է), կամ որ գիշերներով ամեն 3 ժամը մեկ կերակրելու համար զարթնող կինը տղամարդու հետ հավասար է մյուս օրը գործի գնալու, կարող է, հավանաբար, և այս հարցում ալտերնատիվ մտածելակերպ ունենալ։

6. Բյուր ջան, սրա առումով ուզում եմ քեզ մի բարի խորհուրդ տալ. երբեք, լսում ես, երբե՛ք գենդերային բանավեճերում «էմպաթիա», «էմպաթիկ» ու նման բառեր մի ներմուծի. քո դիրքն էլ ես միանգամից թուլացնում, հետդ զրույցի մասնակցող սեքսիստների ձեռքն էլ ես գործիք դնում։ Կնոջը օգնող պետք չի, թող մենակ չխանգարեն, տես ոնց են շատ կարճ ժամանակում «աշխարհը գրավում», բուհերում սեռերի հարաբերակցությունը վկա։

7. Սրա պարագայում նաև ասեմ, որ նրանք, ովքեր «տեսեք այ էս ոլորտում շատ հաջողակ կինը ասում ա, որ իրեն հեչ էլ չեն նեղել» տիպի փաստերով արգումենտներ են կառուցում, հավանաբար ոչ էլ լսած կան survivorship bias-ի մասին։

StrangeLittleGirl
14.08.2017, 15:24
Ծլնգ, հետաքրքրությամբ կարդացի էս պատմությունը։ Ես էլ սենց լիքը պատմություններ գիտեմ աշխարհի տարբեր ծայրերից։ Որ չալարեմ, կպատմեմ։
Էմպաթիայի պահով էլ իրոք ճիշտ ես ասում։ Չխանգարելու պահով էլ եմ համաձայն։ Էն ա, որ ով հասցնում, խանգարում ա։

Rhayader
14.08.2017, 16:39
Դուռը ծեծում են: Կողքի հարևանն է:

- Մի հատ արի, տես պատն ինչ վիճակում ա:

Գնում եմ: Նայում եմ՝ որ ասեմ թաց է, սուտ կլինի, բայց խոնավոտ է: Երկու շաբաթ է:

- Գալու ենք էդ կաֆելը քանդենք:

...

- Էդ լրիվ տանտիրոջ հետ, ես ընդամենը երեխային եմ նայում:

- Ոնց, դու տանտերը չե՞ս:

- Չէ, ես Հ***ը չեմ:

- Դե ես ձեզ, երկար մազերով թրաշովներիդ չեմ տարբերում:

Նայում եմ դեմքին, նախում եմ հորը՝ հաշմանդամ ալկաշ, մի ձեռքը կորցրած, հորաքրոջը: Չէ, մարդուն իր տան ներսում չեն ծեծում:

- Ես էլ ձեզ, քաչալներիդ չեմ տարբերում,- ֆշշացնում եմ ու դուրս գալիս:

Հետևիցս գոռում է: Շուռ եմ գալիս ու բռունցքով հարված ստանում դեմքիս: Դեռ հանգիստ եմ, ինքն էլ խփել չգիտի: Ընդհանրապես, գրեթե ոչ մեկը խփել չգիտի էս երկրում: Ցավոք: Տան դուռը բացում եմ, ակնոցներս դնում միջանցքի պահարանի վրա: Դուռը փակում եմ, շուռ եմ գալիս: Երկրորդ հարված: Էլի նույն չափով անհետևանք:

Վզից բռնում եմ, գցում գետնին ու սկսում սեղմել: Դանդաղ խեղդում եմ, մինչև հանգի: Ես էդպես եմ կռվում նման մարդկանց հետ՝ առանց հետքեր թողնելու: Շառ են, անկախ ամեն ինչից: Հայրը դուրս է գալիս, քֆուրով-բանով, սկսում վերևից խփել ինձ: Ինքն էլ խփել չգիտի: Սա էլ ձեռքերն աջ ու ձախ թափահարում է, ինքն ու հայրը ոգևորված սպառնում են, քրֆում:

Ես սուսուփուս խեղդում եմ կողքի հարևանին:

Հորաքույրն է դուրս գալիս, փորձում բաժանել: Զգում եմ՝ ձեռքինս շուտով հորաքրոջն էլ կկպնի եթե շարունակի թևերը թափ տալ, բաց եմ թողնում ու շպրտում հետ, դեպի աստիճանները: Հայրը վրա է տալիս:

- Բիձա, ես քեզ չեմ խփելու, ուզում ա մեջ տեղից ճաքես:

Հորաքույրը մտնում է մեր արանքը, հարևանն ուշքի է գալիս, փորձում վրա տալ: Հորաքրոջն ասում եմ.

- Մայր, մի անհանգստացեք իմ առումով, ես ձեզ վնաս չեմ տա:

- Գիտեմ, բալա ջան, դու խելոք տղա ես:

Ուշքի եմ գալիս նրանից, որ երեխան դուռը բացել է, դռան արանքում կանգնել ու լաց է լինում:

Մտնում եմ ներս:

...

Դուռը ծեծում են: Ես դեռ ուշքի չեմ եկել նախորդ միջադեպից, երեխայի մայրն արթնացել է, իրեն եմ ուղարկում դուռը բացելու:

Փ*****ն է:

Մի կողմից լավ է, մյուս կողմից՝ վատ: Ես բավականաչափ երկար եմ ապրել, որ տեսնեմ, թե երբ են հարաբերությունները վերջանում:

Մտնում է, համբուրվում ենք, խոսում ենք իրար հետ: Տեղից վեր եմ կենում, քայլում խոհանոց: Գլուխս պտտվում է, սիրտս՝ բռնում: Հետո չեմ հիշում:

Ուշքի եմ գալիս թաց, վալերիանի համը բերանումս:

Ես պառկած չեմ սիրում լինել: Վեր եմ կենում, ճնշումս չափում: 210/140: Փ*****ն, աչքերից դատելով, լացել է: Բոլորը վախեցած են: Ես ատում եմ ինքս ինձ էդ պահին:

Երբ Փ*****ն գնում է, իրեն ճամփելուց հարցնում եմ.

- Վերջին անգա՞մ ենք իրար տեսնում:

- Далеко не в последний. Целую.

Ես գիտեմ, որ վերջին անգամն է, ու ճիշտ եմ:

Էս տարիքում ու էս կենսափորձով չի կարելի սիրահարվել:

Գնում ու մենակ նստում եմ, ու նախապես գիտեմ գլխիս գալիքը: Կորվալոլի շիշը բացում եմ, լցնում բաժակի մեջ, ջուր ավելացնում, որ բաժակը լցվի: Ամիտրիպտիլինի չորս տաբլետկա էր մնացել, կորվալոլաջրով խմում եմ: Երևի խմածս ամենահամով բաներից մեկն է:

Ներսս ուտում է, իջնում եմ մաքուր օդ շնչելու:

Էլի մտքերն ուտում են: Գիտեմ, որ պիտի բժշկի գնամ, սիրտս ստուգեմ, ու նախորդ անգամների նման որոշակի պատասխան չստանամ: Գիտեմ, որ 2008-ից գրեթե նոպա չեմ տարել:

Հիշում եմ հաշմանդամ ալկաշին, պատկերացնում ինձ իր վիճակում: Հիշում եմ Փ*****յի աչքերը (գրեթե վստահ եմ, որ ինչքան էլ ասեր, թե աչքերի բնական գույնն է, կանաչ լինզաներ էր հագնում): Հիշում եմ, որ էլ երբեք իրեն չեմ տեսնելու: Մտնում եմ դեղատուն, երկու բանկա կորվալոլ եմ գնում մոտիս փողով: Չոր-չոր խմում եմ:

Բարձրանում եմ տուն, ուղեղս սկսել է անջատվել: Մտքերս բամբակի մեջ են, ոտքերս բամբակից են, մատներս կարագի նման փափկել են:

Երեք հոգի ունեմ, որ կհասկանան: Գրում եմ իրենց, չասված մի քանի բաներ փակում եմ, մի քանի վերջակետ եմ դնում, որոնք պետք էին: Մտածում եմ կոմպը ֆորմատ անել, բայց մատներս ծալվում են: Հետո հասկանում եմ, որ եղածից հետո կոմպի մեջ եղածն ոչ մեկի դեմ էլ չի կարող օգտագործվել:

Ատում եմ անօգնական վիճակում գտնվելը, բայց մտածում եմ, որ սա վերջին անգամն է: Ընկնում եմ տեղերիս մեջ: Մետրոյի թունելներ են, շատ-շատ, իրենցով անընդհատ գնացքներ են գնում, իրենց դիմացի ու պատուհանների լույսերին եմ նայում, մտքեր չեն մնացել, վերջապես լրիվ դատարկ ու հանգիստ եմ:

Դուռը ծեծում են: Արթնանում եմ: Մտքերս դեռ բամբակի մեջ են: Հիասթափված եմ, բայց բամբակը զգացողությունների սրությունը կոտրում է:

Ատում եմ ինձ էդ պահին: Ահավոր:

Դուրս եմ գալիս կանգառ: Արևը ցավացնում է, մտնում եմ ստվերը: Մտքեր չեն գալիս գլուխս: Ինչ-որ առումով մահացել եմ, բայց էս ժամանակավոր մահ է: Երեկոյան գրում եմ ծանոթներիցս մեկին՝ շտապ օգնության բժիշկ է: Հարցնում եմ, թե ֆենոբարբիտալի պերեդոզը երբ է անցնում: Ասում է՝ մի երկու շաբաթից:

Քրֆում եմ կորվալոլն ու ամիտրիպտիլինը, կողքի հարևանին, Փ*****յի անկայուն զգացմունքներն ու ամբողջ աշխարհը, նստում բազմոցին, գիրք բացում:

Ես դեռ ժամանակ ունեմ, որը պետք է սպանել:

Տրիբուն
15.08.2017, 01:34
Քանի մանրապատումները թրենդի են, մի անտաղանդ մանրապատում էլ ինձանից, վերնագիրը․ «Քաղցրը որ երկար ես ծամում դառնահամ ա գալիս»։ Բայց մինչև մանրապատումին անցնելը ․․․․․

Ծլնգը ՀԿ-ա, NGO :D UNICEF-ոտ։ Այսինքն իմ գաղափարական հակառակորդն ա։ Մենակ իրանք կարան քսան էջի վրա, մի քանի հազար բառով, որոնց կեսը խառը յանի գիտական տերմիններ են, դեմքի խելոք արտահայտությամբ, հղումներով, ֆութնոթերով ու էնդնոթերով տեքստ գրեն ոչ մի բանի մասին ու իտոգում հիմնական հարցը մնա բաց․ what is the point your are trying to make? Կամ ավելի վատ, հայտարարեն, որ աշխարհը պետք ա ոտից գլուխ փոխել։ Ուզում էիր ասեիր որ ուզում ես հեռանալ Ակումբից (https://www.akumb.am/showthread.php/67451-%D4%BC%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BC-%D5%AE%D5%AC%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D6%81), էտ կարելի ա մի տողով անել, կամ ընդհանրապես ոչ մի բան էլ չգրել, որոշ ժամանակ անց պարզ կդառնար, որ գրառումներից որևէ մեկը վերջինն էր։ Բայց չէէէէ, the point needs to make noise ... այսինք, մի թազա թեմա, մի քանի էջ գրառում, լիրիկական զեղումներ, լաց ու կոց, աջ ու ձախ մեղանդրանքներ ․․․

Հա, մանրապատումս ․․․․ չեմ սիրել սեփական կյանքի օրինակներով տեսակետ ներկայացնել, բայց էս անգամ ցանկությունը հաղթեց սկզբունքին։ Ու ինչի որոշեցի, քանի որ հենց նոր BBC-ով Ֆրիթաունն էին ցույց տալիս, որտեղ նորից ջրհեղեղ էր, իսկ վերջին ջրհեղեղի ժամանակ ես Ֆրթաունում էի։

Ակումբում չգիտեմ ով գիտի, ով չէ, բայց ես in and out երկու տարի աշխատել եմ Արևմտյան Աֆրիկայում, որից մի տարին էն ժամանակ, երբ էբոլան (եթե հիշում եք սրա մասին) մոլեգնում էր։ Լիքը ոռի բան եմ տեսել, Աստված կարոտ պահի, ինքս էլ անցել եմ մի քանիսի միջով, հետո մի քանի ամիս սթրեսներ, հետո էլի վերադարձել եմ նույն տեղը, վախերիցս ազատվել եմ, ու սենց:

Ի՞նչ էինք անում: Մեր գործը հեշտ էր․ մեծ ֆինանսական փաթեթ կար էտ երկրներին աջակցելու համար, ու պետք էր ծրագրերի նախագծերը գրել, հաշվարկները անել, հիմնավորել, սաղ բյուրոկրատական սիստեմայով անցկացնել, հաստատել, ու տալ ծախսողների ձեռը: Չնայած էտ ամեն ինչը յանի emergency support ա, այսինքն պետք ա սաղ անել արագ, ու յանի բյուրոկրատիան էլ պարզեցված ա, բայց մեկա, մի քանի ամիս ամբողջ պրոցեսը քաշում ա։ Եթե սովորական պայմաններում սենց գործն արվում ա վեցից ութ ամսում, ապա արտակարգ իրավիճակներում պիտի արվի առավելագույնքը երեք ամսում։ Գործը հիմնականում գրասենյակային ա, բայց դե ուզես չուզես field visit-ներ կան, ու մեկ-մեկ անում ես տակդ էտ սաղ կառատինի կետերով անցնելուց, հա ջերմությունդ են չափում, հա քլորով ոտ ու գլուխդ լվում են, մի խոսքով զահլա։ Բայց սարսափելին մարդկանց վիճակն ա - տեղից երկիրը ծայրահեղ աղքատ ա, ու աղքատ երկրի մայրաքաղաքի աղքատ թաղամասերը մի աննկարագրելի խայտառակություն ա, որտեղ մարդը խոզից ոչինչով չի տարբերվում, իսկ երբ երկրում էբոլայա, ապա առաջինը տարածվում ա հենց էտ աղքատ թաղամասերում, ու եթե կառանտին ա, ապա առաջինը փակվում են հենց էտ թաղամասերը։ Դե հիմա մի պահ պատկերացրեք, թե ինչ ա կատարվում կառանտինի մեջ գտնվող էտ թաղամասերում։ Մարդիկ կան շատ են անցել տենց բաների միջով, նորմալ են տանում, ես էլ շատ նորելուկ չեմ, լիքը բան եմ տեսել, բայց մեկա, շոկը անսահման էր։

Ու էս կոնտեքստում գրվում են ծրագրեր, ինչ-որ աջակցություն, նվիրված բժիշկներ, ու լիքը բյուրոկրատներ։ Մեր ծրագիրն էլ անցնում ա սաղ փուլերով, պիտի ուր որա հաստատվի, մենք էլ ռադ լինենք, ու չի հաստատվում։ Ինչի՞։ Որովյետև բոլոր ծրագերը անցնում են ստանդարտ չեք լիստ, թե՞ արդյոք բոլոր հնարավոր կողմերից պրոբլեմը ուսումնասիրվել ա, բացատրվել ա, և այլն, և այլն, գլուխ չցավացնեմ, ու մենք քոմենթ ենք ստանում, որ gender impact assessment has not been undertaken ..... Մի չմո, իրա եվրոպական սիրուն գրասենյակում նստած, աշխարհից ու իրականությունից կտրված, առանց իրան հաշիվ տալու, որ ամեն օրը էտ երկրի ու մարդկանց համար կարևոր ա, քամակից դուրս քոմենթ ա արել։ Ու դու չես կարա իրան ասես ի՞նչ gender impact, այ տավար, վարակը ընտրովի կանանց ու տղամարդկանց չի կպնում, ոչ էլ կառանտինն ա կանանց ու տղամարդկանց համար առանձին, կամ վաբշե, դրա վա՞խտն ա։ Հաշվի չառնես էտ քոմենթը, ծրագիրը ուղղակի չի հաստատվի, ու կլիենտը քեզանց գոհ չի լինի, մյուս անագամ գործ կունենաս։ Ասես, ռադ եղեք ձեր քոմմենթով ու քֆուր տաս, տեղում black list ես լինում, ու էլի մյուս անգամ ֆիգ գործ կունենաս։ Սաղ համակագը էտ մարդու կողմից ա։ Ոնց ֆռում ես, իրան դրանից ոչ մի բան, ու ոչ մի կերպ չես կարա որևէ մեկին ապացուցես ողջ աբսուրդը։ Վերջը, նստեցինք մի երոկւ օրում մեր գլխից դուրս gender impact assessment էլ արեցինք, բնականաբար ֆուֆլո, քանի որ ոչ մեկը լուրջ չէր ընդունել, բայց սաղ գիտեին, որ մեկ ա պետք ա արվի։

Ու էս իմ հանդիպած ամենաաղաղակող դեպքերից ա ու միակը չի։ Էս gender mainstreaming-ը ամեն տեղ ա։ Վախում եմ առավոտը դուռը բացեմ, gender mainstreaming-ը հելնի դեմս, չափալախ տա։ Էնքան են զզվացրել դրանով ու էնքան են ծամծմել, որ ի սկզբանե բարի նպատակներ հետապնդող կոնցեպտից դառնահամ ա գալիս արդեն։ Դրա համար, նույնիսկ շատ տոլերանտ մարդիկ սկսել են լուրջ չվերաբերվել ու հենց լսում են ակնախ իրանցից ագրեսիվ են տրամադրվում, քանի որ գիտեն՝ մեկա bullshit ա լինելու։

ivy
20.08.2017, 14:49
Մի հարևանուհի ունեմ, դեմքից զգացվում է, որ ահագին մեծ տարիքի է, բայց մարմինը կատարյալ վիճակում է: Ինքն էլ ինչ ունի-չունի միշտ սիրուն ցուցադրում է, բայց առանց վուլգարության: Հագած-կապած, կաբլուկներ-յուբկաներով ֆռֆռում է: Մտածում էի՝ երևի մի 60 տարեկան է, էն էլ մի օր ասեց, որ 73 է. էդպիսի մարմնով 70 անց կին երբևէ տեսած չկամ: Իհարկե լավ զբաղվում է իրենով. նույնիսկ տանը ֆիտնեսի պարագաներ ունի ու մարզվում է: Հետն էլ հաճախ կտեսնես, թե ինչ եռանդով է պարտեզում աշխատում: Լիքը ֆիզիկական աշխատանք: Արդյունքում՝ նկարած մարմին: Արձակուրդի գնալիս բանալիս մոտն եմ թողնում. ծաղիկներս է ջրում ու տանը հետևում: Ընդհանրապես լավ հարաբերությունների իրար հետ ու հաճախ ենք զրույցի բռնվում: Մի անգամ էլ, որ բանալիս պիտի մոտը թողնեի, դուռը բացեց, սպիտակ երկար խալաթով էր ու ընտիր տրամադրությամբ. ասեց, որ ընկերոջն է սպասում: Եվ դեռ խոսքը չավարտած՝ խալաթը բացեց մի սեթևեթող շարժումով: Տակից իրանը գրկող, էրոտիկ կորսետ էր, իսկ կուրծքը, որն անթերի տեսք ուներ, լրիվ բաց էր: Տեսածիցս ապշած՝ ներքև չհասցրեցի նայել. մի ինքնագոհ ծիծաղով խալաթը նորից փակեց: Ճիշտն ասած, էս առաջին տարիքն առած կինը չի, որ իր մարմնի ինտիմ մասերն է ցուցադրում (մեկն էլ գործի տեղն ունեմ), դրա համար չեմ հասկանում՝ ինձնից է գալիս, թե էքսհիբիցիոնիզմը գերմանացի տարեց կանանց մոտ հաճախ պատահող դեպք է: Մի խոսքով, էդպես ապշահար, բանալիս թողեցի ու գնացի:
Ու հա, հարևանուհիս բոյֆրենդ ունի. ոնց որ թե կարգին ջահելական կայֆերով ընկերություն են անում: Երբեմն ինչ-որ բաներ է իր մասին ասում կամ տեսնում եմ միասին. էն գիտեմ, որ իրար հետ չեն ապրում:
Հիմա էլ հարևանուհիս վերանորոգում է սկսել իր բնակարանում ու բոյֆրենդին գործի է դրել: Էն օրը գործից տուն էի գալիս, իրեն տեսա միջանցքում՝ էլի սիրուն հագած-կապած: Ոտքը կախ գցեց, սկսեց հետս խոսել: Խոսակցություն գնաց վերանորոգման թեմայից: Ու թե.
- Էս տարի պիտի անպայման անեի վերջացնեի, քանի դեռ ընկերս կա: Ինչ իմանամ՝ մյուս տարի դեռ կենդանի կլինի, թե չէ:
Ու ինքն իր ասածի վրա մի կարգին ծիծաղ դրեց:
- Մի զարմացեք, ֆրաու Հովհաննիսյան (մենք իրար հետ նույնիսկ խալաթի տեսարանից հետո դեռ Դուք-ով ենք խոսում), էս տարիքում մահվան թեման ակտուալ է, բայց դրամա սարքել պետք չի. ինչ կա, էն էլ ասում եմ:
Հետո էլ ընդհանրապես անցավ բոյֆրենդների թեմային:
- Ես ջահել տարիքից էլ գիտեի, որ ոչ մեկի հետ ապրել չեմ պատրաստովում: Տղամարդիկ իմ կյանքում կարևոր են, բայց ամենալավն էն է, երբ գալուց հետո գնում են, ու գիտեմ, որ մոտս չեն մնալու: Դրա համար աշխատում եմ միշտ ամուսնացածների հետ հանդիպել:
Էս պահից հասկանալի էր, որ հիմա սկսվելու է "too much information" հատվածը:
- Մեկը կար, ութ տարի միասին էինք: Հանդիպում էինք ամեն ուրբաթ: Գիտեր, որ ինձնից սեքսի առումով կարող է ստանալ սրտի ուզածը: Էդ ինչե՜ր էինք անում:
Պատմության ինտիմ մանրամասները բաց եմ թողնում, որ քիչ-քիչ ես էլ մոռանամ լսածս:
- Տարին երկու անգամ էլ իրար հետ ճամփորդում էինք: Շատ լավ ժամանակ էինք անցկացնում միասին: Զգուշացրել էի, որ եթե հանկարծ բաժանվի կնոջից ու ճամպրուկներով դռանս մոտ հայտնվի, էդ դուռն իր առջև այլևս չի բացվելու:
- Բա ո՞նց ավարտվեց էդ ամեն ինչը,-հետաքրքրվեցի ես:
- Մահացավ,- հանգիստ պատասխանեց հարևանուհիս,- հիվանդ սիրտ ուներ:
Դե քո ձեռքը սիրտ կդիմանա՞ր, էդ խեղճ հիվանդ մարդուն էլ սեռապես քամել-թողել էր, լավ էր, դեռ մենակ ուրբաթ օրերը ։))
Հետո դեռ ահագին երկար խոսեց, թե ինչ առավելություններ ունեն ամուսնացածները: Ու որ իր կյանքում մենակ մի անգամ է չամուսնացածի հետ եղել, և դա մի իսկական գլխացավանք էր, որովհետև սա հա փորձում էր իրենց հարաբերությունները լրջացնել:
Չգիտեմ՝ ինչի էր ինձ էդ ամենը պատմում, բայց էսքանը լսելուց հետո մտածում եմ` նա հլը էս մի բոյֆրենդին էլ բարեհաջող կթաղի, կանցնի նորերին:
Դեռ ոտը էլի էր ուզում կախ գցել՝ երևի սպասելով, որ մի բան էլ ես պատմեմ: Միշտ էլ հետաքրքրված հետևում է ինձ մոտ գնացող-եկողներին՝ խունջիկ-մունջիկ հարցեր տալով:
Բայց դե ես կարգին զարմացած էի, թե մարդ ոնց կարող է միջանցքում ոտի վրա հարևանի հետ էսպիսի ինտիմ թեմաներից խոսել: Երևի մի քիչ էլ տրամադրությունս բարձրացել էր էդ ամբողջ լսածից ու իրեն ամբողջ սրտով լիքը հաճելի ժամանակ մաղթեցի:
- Վաղն էլ ուրբաթ է, չմոռանաք,- ու աչքով արեցի:
Ծիծաղը նորից պայթեց ամբողջ միջանցքով: Ես էլ ձեռքս օդում թափ տվեցի ու մտա տուն:
Հարևանություն՝ գերմանական ձևով:

LisBeth
09.11.2017, 21:13
Տինի

Ուրեմն, նախ ո՞վ էր Քոռ Սիրանը։ Մեր գյուղի ասողն էր ինքը։ Կարճ ու գգռիկ, մանր քայլերով շրջում էր ու սրան նրան ապագա գուշակում, տո թղթերով, տո սուրճի բաժակի մեջ։ Բացի դրանից հեքիմություն էր անում։ Ում ոռը ինչ փուշ մտնում էր վազում էր Սիրանից խորհուրդ հարցնելու։ Կովերն են նստում ու վեր չեն կենում, հավերն են լուծ ընկել։ Տատս ասում էր սպասի գնամ Սիրանի տուն կոֆե խմեմ գամ։ Գնում գալիս էր, հավերին ֆուրացիլինոց ջուր էր խմցնում, կովերի ոտերին տավոդ էր քսում, վսյո, սաղ ճվգխածները հաջորդ օրը ակտիվ քուջուջ էին անում։ Սենց ունիվերսալ կին էր։ Չեմ կասկածում, որ ակումնբում առկա "հարցերի հարցն" էլ կլուծեր։ Այ տենց հզոր կերպար էր ինքը։
Ուրեմն էն ժամանակ ես գձե տը 13-14 տարեկան էի։ Բազմազան հորքուրներից մեկը էդ միջոցին հաճախ էր գյուղ գալիս, տղային էր բերում, ինձանից մի տաս տարի մեծ։ Բողոքում էր որ լավ չի, դիլխոր ա։ Ու հենց գալիս էին, տղան ասում էր գլուխս ցավում, արի մասաժ արա։ Գլուխը դնում էր ծնկներիս, ես մասաժ էի անում։ Իրա ձեռքը կամաց սողում էր ոտքերիս արանքը։ Ես շարունակում էի մասաժ անել։ էդ ընթացք ընտանեկան խորհուրդը որոշում ա դիմել ամենազորին։ Պատվիրակությունը, հանձինս տատիս, գնում ա Քոռ Սիրանին բերելու։
Մի քանի րոպե հիվանդին զննելուց հետո, Սիրանը հայտնում ա․
- Տինի ա, պետք ա քաշել։
Սիրանը բազմում ա աստիճաններին։ Հորքուրի տղան հլու քիթ ու բերանը կոխում ա սիրանի թրքոտ փեշերի մեջ։ Սիրանը խորը շունչ ա քաշում ու ձեռքերով ինչքան ուժ ունի սեղմում ա սրա քներակներին։ Մի քանի վայրկյանից հորքուրի տղան սկսում ա թփրտալ, հորքուրը ուզում ա վրա հասնի, տատս դեմն առնում ա։ Ես կանգնած նայում եմ մորթած հավ հիշեցնող մարմնին մինչև կատատոնիայի ա հասնում։ Սիրանը հանդիսավոր բաց ա թողում երակները։
- Վերջ, - ասում ու հեռանում ա։
Սրան մի կերպ ուշքի են բերում, բարձում են կանաչ մերսեդեսի մեջ ու հառանում։
Հորքուրի տղան դրանից հետո էլ չէր գալիս գյուղ։ Ասում էին բուժվել ա։ Մի քանի տարուց ամուսնացած բաժանված աղջկա ուզեց, մոր կամքին հակառակ։
Սիրանի թոռը փախավ սիրածի հետ, ու Սիրանի ավտարիտետը խառփալվեց։ Բայց ես հո գիտեի իրա հզորության մասին։ Ինձ համար էդ տեսարանը մի հատ հավերժ արվեստի գործ էր, որ վերակերտում եմ նորից ու նորից ամենայն մանրամասներով։ Ինձ նման ոչ մեկ չի կարա իրան հիշի։

Ուլուանա
29.11.2017, 03:52
Վերջերս սա բլոգումս էի գրել, մտածեցի՝ էս թեմային կհամապատասխանի։

Լինքոլնը

Արեգենց դպրոցում ուսուցիչների ու ծնողների հանդիպման օր էր, և ուսուցիչների հետ հանդիպումները հիշեցրին մի փոքրիկ դեպք, որի մասին էլ ուզում եմ պատմել։
Մոտ երկու տարի առաջ, երբ Արեգը դեռ մանկապարտեզում էր (Kindergarten), որն էստեղ դպրոցի մաս է կազմում՝ մի տեսակ զրո դասարանին համարժեք մի բան, էլի գնացել էինք ծնող–ուսուցիչ հանդիպման։ Ամուսինս ինչ–որ շտապ գործ ուներ, ու վերջին երկու ուսուցիչների հետ հանդիպմանը չկարողացավ մնալ, ես մենակ հանդիպեցի հետները։ Նրանցից մեկը գիտություն առարկայի ուսուցիչն էր, որին երբևէ տեսած չկայի։ Հիշում եմ, թե ինչ տարօրինակ զգացողություն ունեցա, երբ դասասենյակի մուտքի մոտ հայտնվեց արտասովոր բարձրահասակ, երկար վերջույթներով ու նիհար ու մորուքավոր ուսուցիչը։ Ինձ թվաց՝ իմ առջև կանգնած է ոչ այլ ոք, քան ինքը՝ Աբրահամ Լինքոլնը։ Մինչ ուսուցիչն ինձ սիրալիր բարևեց ու ուղեկցեց դասասենյակ, սկսեց խոսել տղայիս առաջադիմության ու պահվածքի մասին, ես ապշած նայում էի նրան ու մտածում, թե ինչ աստիճանի նման է էս մարդը Լինքոլնին։ Նմանը ո՞րն է, հենց ինքն էր, որ կար։ Թե՛ շարժուձևը, թե՛ ձայնն ու խոսելաձևը՝ լրիվ Լինքոլնն էնտեղ դրած։ Դիմագծերում էլ նմանություն կար, բայց ընդհանուր շշմեցուցիչ լինքոլնությունը զուտ դրանով չէր պայմանավորված։

Էդպես՝ Լինքոլնին տեսած լինելուց խիստ տպավորված՝ գնում եմ տուն, մեկ էլ հանկարծ ցնցվում եմ հետևյալ մտքից. այ մարդ, բայց ախր ես ե՞րբ եմ լսել Լինքոլնի ձայնը, խոսելաձևը, կամ՝ ե՞րբ եմ տեսել Լինքոլնին շարժվելիս, որ համ խոսելաձևն եմ էդպես նմանեցնում, համ շարժուձևը։ Լինքոլնի ժամանակ հազիվ լուսանկարչություն կար, իսկ ձայնագրության կամ տեսագրության մասին դեռ խոսք չկար, որ դրանց միջոցով իմանայի։ Ասեմ, որ Լինքոլնի մասին ֆիլմն էլ չեմ նայել, բացառությամբ մի երկու րոպեով ինչ–որ հատվածներ տեսնելուց, ու դերասանն էլ ո՛չ արտաքինով, ո՛չ էլ շարժուձևով ու խոսելաձևով նման չէր իմ իմացածպատկերացրած Լինքոլնին, այսինքն՝ էդ կերպարը չէր կարող հիմք լինել Լինքոլնի իմ պատկերացման համար։ Բայց ես, փաստորեն, շատ հստակ պատկերացնում եմ Լինքոլնի ոչ միայն ձայնն ու խոսելաձևը, այլև շարժուձևը, որոնցից ոչ մեկի մասին փաստացի տվյալներ չունեմ և հանգամանքները հաշվի առնելով՝ չէի էլ կարող ունենալ։
Մինչև հիմա էլ էդ ուսուցչին հիշելիս մի տեսակ ակնածախառը–սարսռացնող զգացողություն եմ ունենում։ Ու համոզված եմ, որ Լինքոլնն իրականում հենց էդպիսին էլ եղել է։

CactuSoul
29.11.2017, 13:56
Լինքոլնը

Էդպես ես Լիզա Ջերարդին էի պատկերացնում՝ միայն ձայնը լսած լինելով։ Հետո երբ ինտերնետ֊YouTube֊մութուբները մոդա ընկան, տեսա․ նույնն էր, ինչ իմ պատկերացումներում։

տեսիլք
21.12.2017, 06:49
Երբ հիվանդանոց հասցրին, ուշագնաց էր, մեն-մենակ, առանց որևէ փաստաթղթի։ Արյան անալիզները ալկոհոլի չարաշահման հետ մեկտեղ մի շարք տխուր հիվանդություններ երևան հանեցին։ Կրծքավանդակի դաջվածքը պատասխանատու բժշկին մտատանջումների մեջ գցեց՝ չվերակենդանացնել։ Չ-ն հատուկ ընդգծված էր։ Վիճակը ծանր էր, իսկ ժամանակը՝ սուղ։ Իրավիճակը փրկեց նորաթուխ Էթիկայի կոմիտեն՝ որոշելով ընդունել կրծքավանդակի գրությունը որպես հիվանդի ցանկություն և հարգել այն։ Հետմահու միայն պարզեցին, որ չէին սխալվել, կտակում նույն ցանկությունն էր՝ չվերակենդանացնել։

Բարեկամ
12.03.2018, 09:13
Երեկ կիրակի էր, և ես վերջապես ձեռնամուխ եղա մեր բակի ավելորդ տուփերն ու աղբը վերացնելու գործին, իսկ աղբը տոպրակներով շինարարական հող ու ավազ էր, որ դեռ մի քանի շաբաթ առաջ բակի սալաքարերը ավլելիս, քերել-հանել էի, մինչև որ դրանք վերջնականապես կարգին կմաքրվեն-կլվացվեն։ Շինհողն ընդհանուր աղբամանների մեջ թափել չէի կարող, քանի որ հարևանությունն ինձ մեյլերով հում-հում կուտեր, ամուսինս էլ ասել էր՝ թող մնա, հետո կտանեմ մի հեռու տեղ շաղ կտամ, կթափեմ։ Բայց էդ "հետո"-ն արդեն բավական ժամանակ ծանրացել էր բակի վրա, և ես որոշեցի այն դարձնել "հիմա"։ Ու ոչ միայն պարզապես "հիմա", այլև "հիմա և այստեղ" (քանի որ ծանր էին տոպրակները, ձեռքով երկար կրել չէի կարողանա)։

Մեր բակի ցանկապատի հետևում մի թփուտ կա՝ մի քանի ծառերով։ Գողեգող տարա ու շինհողը դատարկեցի այդ ծառերի տակ, թփուտների մեջ, ձեռքով հավասարեցրի, վրայից էլ ծածկեցի չոր խաշամով, որ մեր բակից էի ավլել-հավաքել։ Այս ամենն, իհարկե, թաքուն՝ ավելի շատ ամուսնուցս, քան հարևաններից, քանի որ նա անօրինականություն չի հանդուրժում։

Այն պահին, երբ ոտք դրեցի թփուտ, մի բան ընդոստ խլրտաց թփերի տակ ու փախավ։ Կարծեցի հնդկահավ է, որոնցից շատ կան շրջակայքում։ Պարզվեց փիսո էր, որ սև-սպիտակ անցավ արագ ու անհետացավ։ Զարմացա մի քիչ՝ անտեր փիսոներ էստեղ չեն լինում, բայց ուշադրություն չդարձրի զարմանքիս ու շարունակեցի գործս։ Մի կես ժամ հետո, չգիտեմ ոնց, հանկարծ հիշեցի, որ վերջերս մեր տան մոտակայքում, համարյա ամեն ծառի ու սյան վրա հայտարարություն կար, որ փիսո է կորել, նկարով, մանրամասն տվյալներով։ Ես չէի էլ նկատել էդ հայտարարությունը, աղջիկս հուզված պատմեց։ Նայեցի, հայտարարություններն այլևս չկային։ Զանգում եմ աղջկաս, որ ընկերուհու տանն էր․ ի՞նչ գույնի էր էն կորած փիսոն։ Սև-սպիտակ, ասում է։ Հըմ, ես նոր տեսա էդ փիսոյին, ափսոս հայտարարությունը հանել են, որ զանգեմ։ Չէ, ասում է ոգևորված, մեր մուտքի դռան մոտ դեռ մի հատ մնացել ա։

Զանգում եմ նշված համարներով։ Շատ չանցած գալիս են կատվի հետևից, մոտ երեսուն տարեկան մի զույգ էր՝ Լյուք և Ջովի․ աղջիկը՝ ավստրալիական մատրյոշկա (եթե նման բան գոյություն ունենար), տղան՝ բարձրահասակ, բարետես, համակրելի, մի խոսքով՝ տիպիկ տեղական զույգ։ Պարզվում է՝ փիսոն արդեն երկու շաբաթ է, ինչ կորել է։ Զույգն ապրում է մի քանի փողոց այն կողմ, մոտ մի կիլոմետր հեռու։ Ցույց է տալիս փիսոյի նկարը։ Ինքն էր, ասում եմ, սև-սպիտակ։
Հետները բերել էին կատու բռնելու հարմարանք․ մի մեծ վանդակ էր, ներսում՝ թակարդային մեխանիզմ, որ ներս մտնելուն պես դռնակը վար էր գցում։ Ջովին հանեց բանկայով թարմ կենգուրույի միս։ Իր սիրած ուտելիքն է, ասաց` մի մեծ, լպրծուն բաժին գդալով լցնելով ամանի մեջ, համ էլ ուժեղ բուրմունք ունի, կարող է գրավել։
Տեղադրում են վանդակը թփուտներում ու հեռանում։ Հետները մի ուրիշ փիսո էլ կար, էլի սև-սպիտակ, վարդագույն ժապավենով։ Սա էննին է, ասում է Լյուքը, մեր մյուս փիսոն։ Արդեն երկու շաբաթ է շրջում ենք այսպես միասին, փողոցից-փողոց, մտածում ենք՝ Էննին իր հոտը կթողնի շրջակայքում, կորած փիսոն կճանաչի։ Մի անհանգստացեք, ասում եմ, ես ժամանակ առ ժամանակ կստուգեմ վանդակը։

Իջնում եմ հետ՝ գարաժ, ուր տեսակավորելու-հավաքելու գործերով էի, աղջիկս էլ արդեն տուն էր վերադարձել։ Մեկ էլ զանգում է․ մա՛մ, ուզում էի գնալ կատվի վանդակը նայելու, մեր ցանկապատի մոտ մի հատ մեծ առնետ տեսա, սատկած, վախեցա, հետ վազեցի տուն։ Հիմա գալիս եմ, ասացի։
Ցանկապատին դեռ չմոտեցած՝ նկատեցի, որ մի սև-սպիտակ փիսո էր մոտը նստած, վզին՝ կարմիր ժապավեն։ Զանգում եմ Լյուքին՝ ուռա՜, թե ձեր փիսոն գտնվե՛լ է, նստած է մեր ցանկապատի մոտ, ռիսկ չեմ անում մոտենալ, որ չփախչի, վզին էլ՝ կարմիր ժապավեն։ Վարդագույն ժապավեն, ուղղում է ինձ Լյուքը, դա էննին է, մենք դեռ էստեղ ենք։ Էհ, ափսոս, իսկ ես այնքան էի ուրախացել։ Մոտենում եմ, փորձում եմ մխիթարել․ կգտնվի ձեր փիսոն, կարևորը կենդանի է, ասում եմ, ու փաստորեն կարողացել է ինքն իրեն կերակրել էսքան ժամանակ։ Հա, ասում է Ջովին, երևի առնետներ է որսացել, բայց խնդիրը ջուր ճարելն է։ Հետո բացում է հեռախոսն ու մի բան է փնտրում։ Գիտես, ասում է, էստեղ մի ուրիշ սև-սպիտակ կատու էլ կա շրջակայքում, որ սիրում է միայնակ զբոսանքի դուրս գալ, հնարավո՞ր է, որ դու այդ կատվին ես տեսել։ Եվ ցույց է տալիս այդ մյուս կատվի նկարը, որտեղ մռութն էր միայն պատկերված։ Նայում եմ ուշադիր, ու մեջս կասկածներ են առաջանում․ չէ՞ որ ես իմ տեսած կատվի մռութն իրականում չէի տեսել, միայն հետևից տեսա, թե ինչպես փախավ։ Բայց որոշում եմ պատասխանել․ չէ, ես հիշում եմ իմ տեսած կատվի մռութը, ուրիշ էր։ Ջովին գոտեպնդված անջատում է հեռախոսը, և ամուսնու հետ շարունակում են իրենց դեգերումները։

Ես ու աղջիկս կանգնած նայում էինք, թե ինչպես էին նրանք, Էննիին շան պես թոկից կապած, բարձրանում-իջնում փողոցով վեր ու վար, և վաղ աշնանային այդ կիրակի հույսով էր լցված շրջակայքը, ինչին խանգարել ոչ մի կերպ չուզեցա․․․

Ծլնգ
19.03.2018, 05:45
Շաբաթօրյա հայկական դպրոցի առաջին դասարանի ուսուցչուհին ուշանում էր։ Որոշ ծնողները բերում էին երեխաներին ու տեսնելով, որ մի երկու ծնող սպասում են, թողնում էին երեխաներին ու գնում իրենց գործերով։ Որոշ երեխաներ էլ իրենք էին գալիս․ ծնողները մեքենայով բերում էին դպրոցի բակը, իրենք մնում և ուրիշ ծնողների հետ զրույցի բռնվում, իսկ երեխաները ուղղևորվում էին դասասենյակ։ Մեկ էլ եկավ դասարանի մնացած երեխաներից չափերով ահագին գերազանցող մի աղջիկ․ թվում էր թե ավելի ավագ դասարանից պիտի լինի, բայց պարզվեց, որ ոչ՝ առաջին դասարանցի է։ Մտնելուն պես ուսապարկը անփույթ նետեց շրջանաձև մեծ սեղանի շուրջ դասավորված աթոռներից մեկի տակ, ու կոնքերով մի կտրուկ շարժում անելով և կիսատ բարձրացրած ձեռքի ցուցամատը մեկնելով՝ բարձրաձայն հայտարարեց․
― Էրեխեք, էսօր ի՜նչ քրեյզի օր ա մոտս։

Որոշ երեխաների ուշադրությունը սևեռվեց այս աղջկա վրա․ զգացվում էր, որ առաջնորդի համբավ ունի այդ խմբակում։ Ինքն էլ, իրեն ուղղված ուշադրությամբ բավարարված, շարունակեց․
― Քուրս չէր կարում զարթներ, որ գա դպրոց։ Պատկերացնո՞ւմ եք, տասներկու տարեկան էրեխեն չէր կարում զարթներ, որ տասին գար դպրոց, իսկ ես արթեն իննից զարթուն էի։ Որ գնացի մամայիս սենյակ, մամաս լրիվ շոքըդ էր, որ հլը ինքը չի զարթնել, իսկ ես արդեն էկել եմ։ Լրիվ քրեյզի օր էր։

Բայց այդ սպասող ծնողներից բացի իրեն արդեն ուրիշ լսող չկար։ Երեխաները ոգևորվել էին ուսուցչուհու բացակայությունից ու փորձում էին իրարից մարկերները խլել՝ գրատախտակին մի բան նկարելու համար։ Որոշ աղջիկներ էլ փորձում էին ուսուցչին ուղերձ գրել իրենց առաջին-դասարանական հայերենով․ «Տկին Նարա ջան, դուք ամենա լավ դասատունեք»։ Մինչ այդ դասարանում ոչնչին չմասնակցող, ու կարծես մնացածներից մի կես գլուխ կարճ մի աչոնիկ, ով միայնակ նստած էր շրջանաձև սեղանի շուրջ, տեղից տխուր-տխուր վերկացավ, գնաց դեպի գրատախտակը, ու իր բոյից բարձր գրված ուղերձի առաջին բառին ներքևից վերև ցուցամատը ուղղելով՝ հուսահատ ձայնով ասաց․
― Գլորիա, այստեղ «ի» տառը բաց ես թողել։

Գլորիան, սակայն, չհասկացավ․ Գրատախտակի մոտ էլ հրմշտոց էր, բոլորն էլ փորձում էին սակավաթիվ մարկերներից մեկը հափշտակել ու իրենց գիտելիքները ավելացնել գրատախտակին։ Քրեյզի օր ապրող աղջնակն էլ իր չափերով գրատախտակի մոտ առաջին շարքում գտնվելու մրցակցության անհավասար պայքարում դուրս մղեց այդ կարճահասակ տխուր աղջնակին։ Բայց այդ փոքրիկը հանձնվողներից չէր։ Ցուցամատը մարտական վեր ցցած նորից ուղղվեց դեպի գրատախտակը, ու բարձր ասեց՝ ՏԻԿԻՆ, ոչ թե ՏԿԻՆ։

Գլորիան վերջապես հասկացավ, թե այդ փոքրիկը իրենից ինչ էր ուզում, և ուղղեց առաջին բառը։ Հենց այդ պահին, ականջին դրած հեռախոսի մեջ բարձր խոսելով, ներս մտավ տնօրենը․
― Պապաները կանգնած խոսում են ու տեղ չկա՞։ Էհ դու էլ մի հատ դուրս արի մեքենայից ու բարձր գոռա էդ պապաների վրա։

Դասարանի երեխաները, որոնց մեծամասնությունը այդ պահին մասնակցում էին գրատախտակի մոտ իրարանցմանը, շրջվեցին տնօրենի ձայնի վրա։ Տղաներից մեկն էլ, կրկնօրինակելով տնօրենի ձայնի բարձրությունն ու մուննաթը, հարցրեց․
― Պապայի վրա՞, էդ ո՞ւմ պապայի վրա պիտի գոռա։

Տնօրենն էլ, հասկանալով, որ երեխաները լսել են վերջին ասածը, ձեռքով բերանը փակեց, քմծիծաղ տվեց, ու անջատեց հեռախոսը։ Դառնալով սպասող ծնողներին՝ ցածրաձայն ավելացրեց․
― Նարան էկել ա, բայց բակում մեքենան փարքինգ անելու տեղ չի գտնում, ասում ա՝ պապաները մեքենաները մի քանի շարք կանգնացրած իրար հետ խոսում են։ Ես էլ ասեցի՝ հել գոռա թող գնան ըտեղից։

Այդ ասելուց հետո տնօրենը նորից գնաց իր գործերով, դասարանն էլ արդեն վերածվում էր քաոսի։ Մի երկու տղա փորձում էին դուրս գալ միջանցքում զբոսնելու։ Սպասող մի ծնող տղաներին ներս կանչեց ու առաջարկեց, որ բոլորով ուսուցչի համար անակնկալ մի խաղ խաղան․ թող ամեն մեկը մոտենա գրատախտակին և իր անունը գրի։ Գրատախտակի մոտ առաջին շարքում հիմնովին տեղակայված քրեյզի օր ապրող աղջիկը կիսաշրջվեց ու տարակուսանքով նայեց այդ սպասող ծնողին։ Մնացած երեխաները հերթով մոտենում իրենց անուններն էին գրում ու մարկերները ուրիշներին փոխանցելով՝ հեռանում գրատախտակից։ Իսկ այդ աղջիկը, դեռ կիսաշրջված, մարկերն էլ ձեռքում բռնած, սառել էր։ Խաղն առաջարկած ծնողը մոտեցավ աղջկան ու բարի ժպիտով ու հոգատար ձայնով հարցրեց՝ ինչպե՞ս է անունդ, օգնե՞մ, որ գրես։ Աղջկա րոպե առաջ ինքնավստահությունից նշույլ անգամ չէր մնացել։ Վախեցած աչքերով նայեց այդ ծնողին ու ասաց․
― Ախր իմ անունը շատ երկար ա, ― մտածեց մի պահ, ու շարունակեց․ ― երևի գնամ տետրս բերեմ, որ վրայից արտագրեմ։

Վերադարձավ աթոռի տակ շպրտված ուսապարկին, հանեց տետրը ու հետ քայլեց դեպի գրատախտակը։ Տառ առ տառ նայելով տետրի կազմին գրված անվանը՝ արտագրեց գրատախտակին՝ Ե-կ-ա-տ-ե-ր-ի-ն-ա։ Վերջացնելուց հետո հպարտ ու խրոխտ ժպիտով շրջվեց դեպի իրեն օգնություն առաջարկած ծնողը․ «Եկատերինայա անունս»։

Այդ ասելուն պես ներս մտավ ուշացած ուսուցչուհին ու բարևելով բոլորին՝ մեղավոր տոնով դիմեց սպասող ծնողներին․
― Վայ, փարքինք չկար, այնքան հեռու եմ կանգնել ու ոտքով քայլում էի։ Շնորհակալություն, որ սպասում էիք։

Ծնողները դուրս եկան դասասենյակից։ Երեխաներն էլ սկսեցին տեղավորվել շրջանաձև սեղանի շուրջ։ Իսկ իր տեղում վաղուց նստած փոքրիկ աղջիկը ծնողի հետևից սրտաճմլիկ տխրությամբ կանչեց․ «հաջո՜ղ, պապա»։

Ծլնգ
07.04.2018, 19:33
Մանրապատմական տրիպտիխ՝ ֆեմինիստա-լրագրա-տեղեկատվական թեմաներով

Պատկեր առաջին․ «անբախտ անձնական կյանք»
Մի երկու օր առաջ գործի գնալուց ռադիոյի ալիքներն եմ փոխում, ու ռաստվում եմ մի հաղորդման, որը դրանից առաջ մեկ անգամ էլ էի լսել։ Իմաստը կայանում է նրանում, որ մեկը (իմ լսած բոլոր երկու դեպքերում էլ երիտասարդ կանայք են եղել, բայց միգուցե տղամարդիկ էլ են լինում, չիդեմ) զանգում է ստուդիա և ասում, որ վերջերս ռոմանտիկ հանդիպման է եղել, որն իր աչքին ահագին լավ է անցել, բայց, չգիտես ինչու, այդ օրվա զուգընկերը հետ չի զանգում։ Այդ անկապ վերջավորության չհասած զգացողությունն էլ փորձում են փարատել հաղորդման վարողների օգնությամբ, ովքեր զանգում են այդ օրվա դեյթին, որ պարզեն, թե ինչն է հարցը, հետն էլ առաջարկում են, որ հաջորդ հանդիպման ծախսերը հաղորդումը իր վրա կվերցնի։ Ու նախորդ միակ անգամ լսածս հաղորդումը չափավոր զվարճացնող էր (կարճ՝ աղջիկը զանգել էր, ու դիջեյների հետ խոսակցության ընթացքում պարզվեց, որ փոքր երեխա ունի, ու տղային դրա մասին չէր ասել մինչև իր տուն բերելը․․․ հետո էլ տղայի հետ կապնվեցին հեռախոսով, ով ասաց որ քնած փոքր երեխայի հետ նույն սենյակում աղջկա հետ կենակցելուց հետո բեսամթ հուշտ է եղած՝ և՛ ինքն իրենից, և՛ աղջկա ծնողական ընտրություններից, աղջիկն էլ ուղիղ եթերում տղային մեղադրեց, թե էդքան շատ մտահոգվող ես, մի հատ բեյբի մոնիթըր առ նոր արի մյուս անգամ, թե չէ ես ինձ չեմ կարում դրանից թույլ տամ), դիջեյներն էլ ահագին իրենց սահմանների մեջ էին ու չէին փորձում չարաշահել իրավիճակը էժանագին ռեպլիկներով, այնպես որ մտածեցի՝ տեսնե՞ս այս անգամ ինչ պատմություն է լինելու․․․

Շատ հարգալից կին էր զանգողը, ասաց, որ ամեն ինչ շատ լավ էր անցել, տղան էլ շատ նուրբ ու հարգալից վերաբերմունք է իր նկատմամբ ցույց տվել, ու միակ իրեն դուր չեկածն այն էր, որ այդ 30 տարեկան տղամարդը դեռ իր մոր հետ էր ապրում։ Բայց դրանից զատ բոլոր մնացած նշանները իր աչքին հուսալի էին երևում, ու զարմացած էր, թե ինչու տղան չի զանգում։ Մի երկու րոպե քննարկեցին մոր հետ ապրելու հանգամանքի տարբեր վարկածներ, ու որոշեցին զանգել տղային։ Տղան էլ պատասխանեց, ու տեղը բերելուց հետո խոստովանեց, որ այո՛, շատ լավ ժամանակ են անցկացրել, բայց չի կարծում թե նորից կհանդիպի այդ աղջկա հետ, որովհետև իր մայրը դեմ է դրան։ Աղջիկն էլ, ով ամբողջ ժամանակ գծի վրա լսում էր, ձայն տվեց՝ ձե՞ռ ես առնում, ու թե այդ ո՞նց էր 10 րոպե իրեն տեսնելուց հետո (տղային իր մեքենայով տուն էր տարել և մոր հետ այնտեղ ծանոթացել) մայրը որոշել, որ իր տղային սազական չի։

Դիջեյները մոմենտ լռվելուց հետո տղային հարցրեցին, թե կարա՞ն մոր հետ զրուցել, արդյոք տա՞նն է նա։ Տղանել թե բա՝ հա, էսա տամ։ Ու բարձր ձայնով մորն է կանչում, թե բա մյուս լսափողը վերցրու (ստեղ էլ ես կախվեցի, փաստորեն տղան աղջկան տնային համար էր տվել)։ Մայրն էլ վերցրեց լսափողն ու հարցրեց՝ ո՞վ է զանգողը։ Դիջեյներն էլ հեռվից սկսեցին․
― Ձեր տղան վերջերս մի աղջկա հետ հանդիպման էր գնացել․․․
Մայրն էլ միանգամից ընդհատեց՝ հա՛, էն լրբի հետ։ Ստեղ բոլորը կախվեցին, բայց փորձեցին հանգիստ հասկանալ մորը, ու թե ինչու է լիրբ անվանում աղջկան։ Սա էլ հարձակվողական տոնով թե բա․
― Եթե 9-ից 5-ը գործի է գնում կինը, ուրեմն լիրբ է, էլի։ Կնոջ գործը պիտի լինի ճաշ եփելը, տները հավաքելը, լվացք անելն ու իր տղամարդուն խնամելը, ոնց որ ես եմ իմ տղային անում, ոչ թե ամբողջ օրը գործի գնալը։ Նենց որ տղայիս ասել եմ, որ էդ լրբի հետ էլ չհանդիպի։

Դիջեյները տեսնելով որ այս կնոջ հետ խասակցություն չի ստացվում, ու լրիվ ռամկաներից դուրս է գալիս զրույցը, խնդրեցին, որ հետ տղային լսափողը փոխանցի։ Կինն էլ ասեց․ ― հարց չկա, ինքը հասուն տղամարդ է, թող ինքը որոշի, ― ու կողքի գոռում է տղուն․ ― վերցրու լսափողը, ու ինչ էլ քեզ չասեն, պատասխանի՝ ոչ։

Տղու հետ բնականաբար զրույց չստացվեց, սա շատ հարգալից տոնով շարունակեց պնդել, որ մայրը այս հարցերում չի սխալվում, ու որ ոչ՝ չի հանդիպելու այդ աղջկա հետ։ Վերջը տղային հաջող ասեցին, ու ստուդիայի միակ կին դիջեյը մանթո ասեց․ ― էս ի՞նչ եղավ նոր։ Մյուս դիջեյներն էլ զանգած կնոջը հարցրեցին, թե արդյոք կուզենա՞ր այդպիսի սկեսուր ունենար։ Սա էլ տխրած գանգատվեց, որ հեչ բախտը չի բերում անձնական կյանքում, կամ բերդից նոր դուրս եկածի է ռաստվում, կամ պարտքերի տակ ընկածների, կամ էլ էս տղայի նման 12 տարեկանների։

Պատկեր երկրորդ․ «նախագահը մերն է»
Նույն օրը գործից վերադառնալուց ռադիոյով լսեցի մի նոր վավերագրական ֆիլմի մասին՝ «Մեր նոր նախագահը» անվանմամբ։ Ֆիլմը ամբողջությամբ մոնտաժված է ռուսաստանյան իրական հեռուստատեսության լրատվական հոլովակներից և յութուբի սիրողական կադրերից ու փորձում է պատմել Թրամփի ընտրությունների շուրջ Ռուսաստանում տեղի ունեցած հիսթերիկ ապատեղեկատվության մասին։ Ամերիկանաբնակ՝ ծագումով ռուս ռեժիսոր Պոզդորովկինի հետ հարցազրույց էր, ով շատ հանգիստ տոնով պատմում էր ֆիլմից որոշ դրվագների մասին, ինչպես նաև՝ իրենց ֆիլմի պլանների ու ամբողջ մտադրության մասին։

Չնայած ես ինքս ռուսական և մնացած բոլոր տեսակի հեռուստատեսություններից բավականին հեռու եմ, բայց, սենց ասեմ՝ հեչ զարմացած չէի, որ այդ կարգի հիմարություններ կարող են հնչել ռուսական լրատվամիջոցներից։ Ու մոտս նաև հակասական զգացողություն էր առաջանում, որ հա՛մ բացարձակ շոկային երևույթներ էր նկարագրում այդ ռեժիսորը, հա՛մ էլ «դե հա, տենց ա» վիճակներ էր մոտս։ Ու Պոզդորովկինը ասեց, որ իրենց նպատակն էր նաև մարդկանց մոտ ինչ-որ չափով մեղսակից լինելու զգացողություն առաջացնելը, որ եթե որոշ դրվագների աբսուրդության վրա ծիծաղում ես, ապա դու էլ ես որպես տեղեկատվության սպառող մեղավոր այդ տեղեկատվության որակի համար։ Կոպիտ ասած՝ եթե դու, որպես սպառողի հավաքական ներկայացուցիչ, այդ աբսուրդը համարեիր վանող ու հրաժարվեիր դրանից, ապա այդ լրատվությունը ոչ էլ կլիներ կամ էլ լինելու դեպքում ազդեցություն չէր ունենա։

Տուն գալուց հետո որոնեցի այդ ֆիլմը, բայց գտա միայն 12-րոպեյանոց հատված։ Պոզդորովկինի ասելով՝ պատրաստվում են ամռանը լայն թողարկեն։ Սա էլ հատվածը․

https://www.youtube.com/watch?v=hwj76o9KiMQ

Պատկեր երրորդ․ «նայած թե ում պրոպագանդայի զոհն ես»
Այսօր առավոտյան էլ վերը նկարագրված երկու պատկերները ուղեղումս էին պտտվում։ Ու հասկացա, որ մոտավորապես նույն հակասական զգացողություններն էին մոտս այդ երկու հաղորդումների ընթացքում էլ․ շոկ, բայց և զարմանքի բացակայություն այդպիսի իրողությունների մասին։ Ու հա, առաջին պատկերի մեջ լիրբ համարում եմ հենց այդ մորը, բայց և հասկանում եմ, որ այդպիսի մտածելակերպը այնքան լայնատարած է գոնե հայկական միջավայրում, որ շատ դեպքերում ոչ մեկս էլ ուշադրություն չենք դարձնում դրան՝ սովորական բաներ են, էլի։ Ասենք տղայի «ընտանիք պահելու» համար եկամուտ ունենալն ահագին սերտացած է մեր ուղեղներում, որ լրիվ նորմալ է կնոջ չաշխատելը, ու որոշ դեպքերում էլ աշխատելու փաստը կարող է այդ կնոջ իմիջին հարված հասցնել։ Բա որ կնոջ գործը պահանջի, որ մեկ ու մեջ էլ ամուսինը երեխաներին խնամի ու երեկոյան քնելու պառկացնի․․․ վույ աման, բա դա կնո՞ջ (մոր) գործ ա։

Ու երկրորդ պատեկրի հետ համադրելով, մոտս տխուր հասկացողություն է առաջանում, որ (հայ հասարակության մեջ) կնոջ դերի պատկերացումները նաև թելադրվում են տեղեկատվական դաշտով, որին բոլորս էլ մեղսակից ենք։

ivy
07.04.2018, 23:27
Վերևի մանրապատումային մտքերի հետ համաձայն եմ, միայն ուզում եմ ասել, որ սովորաբար էդպիսի ռադիոհաղորդումների պատմությունները` իրենց հեռախոսազանգերով հանդերձ, սցենարով են և ոչ թե իրական։ Սովորաբար ոչ մի տաղտուկ, հասարակ իրավիճակ չի լինում էդպիսի հեռախոսազանգերում, այլ բոլորը ոչ ստանդարտ և ինչ-որ տեղ շոկային ռեակցիա առաջացնող պատմություններ են։ Առաջին դեյթը տուն բերել ու տեղնուտեղը կենակցել` առանց նախապես տեղեկացնելու, որ տանը երեխա կա ու քնած է կողքի սենյակում, հետո զանգել ռադիոյով բազարներ անել։ Ինչ-որ խփնված մամա ունեցողի հետ հանդիպել, որն ինքն էլ պակաս խփնված չի։ Հա, ես իհարկե հավատում եմ, որ մամայի հետ ապրող ու մամային լսող լիքը տղամարդիկ կան, բայց դե կնոջը լիրբ համարողները, մենակ նրա համար, որ նա ֆուլթայմ աշխատում է, ինձ թվում է ահագին, եթե չասեմ ուռճացված, ապա գոնե ոչ առօրեական դեպք է, ու դեռ էդ ամենն էլ` լրիվ գույներով ռադիոյի եթերում։
Ասածս էն է, որ երկրորդ պատկերում առաջացած մտքերը` կապված նրա հետ, որ անորակ հաղորդումների մեջ նաև սպառողն է մեղսակից, կարելի է նույն ձևով առաջին պատկերի ռադիոհաղորդումների վրա տարածել։

Ծլնգ
08.04.2018, 05:20
Վերևի մանրապատումային մտքերի հետ համաձայն եմ, միայն ուզում եմ ասել, որ սովորաբար էդպիսի ռադիոհաղորդումների պատմությունները` իրենց հեռախոսազանգերով հանդերձ, սցենարով են և ոչ թե իրական։ Սովորաբար ոչ մի տաղտուկ, հասարակ իրավիճակ չի լինում էդպիսի հեռախոսազանգերում, այլ բոլորը ոչ ստանդարտ և ինչ-որ տեղ շոկային ռեակցիա առաջացնող պատմություններ են։ Առաջին դեյթը տուն բերել ու տեղնուտեղը կենակցել` առանց նախապես տեղեկացնելու, որ տանը երեխա կա ու քնած է կողքի սենյակում, հետո զանգել ռադիոյով բազարներ անել։ Ինչ-որ խփնված մամա ունեցողի հետ հանդիպել, որն ինքն էլ պակաս խփնված չի։ Հա, ես իհարկե հավատում եմ, որ մամայի հետ ապրող ու մամային լսող լիքը տղամարդիկ կան, բայց դե կնոջը լիրբ համարողները, մենակ նրա համար, որ նա ֆուլթայմ աշխատում է, ինձ թվում է ահագին, եթե չասեմ ուռճացված, ապա գոնե ոչ առօրեական դեպք է, ու դեռ էդ ամենն էլ` լրիվ գույներով ռադիոյի եթերում։
Ասածս էն է, որ երկրորդ պատկերում առաջացած մտքերը` կապված նրա հետ, որ անորակ հաղորդումների մեջ նաև սպառողն է մեղսակից, կարելի է նույն ձևով առաջին պատկերի ռադիոհաղորդումների վրա տարածել։

իսկ ես ի՞նչ ասեցի․․․

ivy
08.04.2018, 08:11
իսկ ես ի՞նչ ասեցի․․․

Կարծես ռադիոհաղարդման բովանդակությանը լուրջ էիր վերաբերվել, որպես իրական դեպքերի` համարելով, որ լիրբն էլ հենց մայրն էր։

Ծլնգ
08.04.2018, 13:37
Կարծես ռադիոհաղարդման բովանդակությանը լուրջ էիր վերաբերվել, որպես իրական դեպքերի` համարելով, որ լիրբն էլ հենց մայրն էր։

Վերաբերվել էի որպես լրատվամիջոցով հեռարձակվող «չափավոր զվարճալի» պատմության․ իրական է, թե՝ ոչ, տարբերություն չի անում։ Ու հա, համոզված եմ, որ իրական չի․․․ ոչ թե որ շոկային բովանդակության է (ասեցի, որ դրան վերաբերվել եմ որպես «դե հա, զարմանալու չի»), այլ որ էս դարում տղուն տնային հեռախոսի վրա էին զանգում։ Բայց ամեն դեպքում կարծես ասելիքիս իմաստը բաց ես թողել։

Ծլնգ
27.04.2018, 21:04
Նախ ասեմ, որ սա Ակումբի իմ ամենա-ամենա-ամենասիրած թեման է :)) բայց դե էս վերջերս ստեղ ամեն անգամ մտնելուց վերջին էջի վերևի մանրապատման սկզբնամասում Տրիբունի իմ նկատմամբ արտահայտած սիրո զգացմունքերից մի քիչ հուզվում եմ, ու վիզ եմ դրել վերջին էջը փոխեմ, որ այս սիրածս թեման մտնելուց այլևս այդքան չհուզվեմ :)) Հա, Տրիբուն ջան, ես էլ եմ քեզ սիրում (https://www.akumb.am/showthread.php/10353-%D4%B9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D6%81-%D5%A4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BD-%D5%A2%D5%A1%D5%B5%D6%81-%D5%B0%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D6%80%D6%84%D5%AB%D6%80-%D5%AF%D5%A1%D5%B4-%D5%AF%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%B8%D6%80-%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80?p=2569014&viewfull=1#post2569014)... :)) դե ի վերջո մեր այս օրերի ընտրյալը ասում ա, որ նույնիսկ հանրապետականներին է պետք սիրել :P

Հա, ու դե արդեն ճիշտ կռահեցիք, որ մի քիչ քաղաքական համեմատական ֆոն է ունենալու պատմածս, բայց դե այս օրերին ամեն ինչն է քաղաքական, ու դա երևի լավ է։ Հա, մեկ էլ մանրապատմանս մեջ մեն-մի հատ քֆուր կա, ու առանց դրա պատմածս ուղղակի անիմաստ կլիներ, նենց որ, նեղանալ չկա... մանավանդ որ նախօրոք զգուշացրել եմ, ու հետագա ընթերցման պատասխանատվությունը ձերն է ;)

... այստեղ մի քանիսը գիտեն, որ չնայած մեծացել եմ Երևանում, բայց ինքս ինձ երբեք էլ երևանցի չեմ զգացել ու համարել։ Կարելի է ասել տարին 9 ամիս գոյատևում էի Երևանում, որ ամռան 3 ամիսները ապրեի ծննդավայրումս՝ տատիկ-պապիկիս մոտ։ Երևի սա էլ է նպաստել մոտս տարագրի կյանքին դիմանալու իմունիտետի զարգացմանը, բայց լավ, չշեղվեմ։ Ու այս պատմությունը տեղի է ունեցել հենց այդ փոքրիկ հայրենիքումս...

Եթե Հայաստանում ամռանը Երևանից դուրս տատիկ-պապիկի մոտ հաճախ եք անցկացրել կամ ինքներդ Երևանից դուրս եք ապրում-մեծացել, ապա գիտեք «_բնակավայրի_ թոռ» գաղափարի մասին։ Ասենք, Սպիտակի թոռ ա, Քյավառի թոռ ա, Ծովագյուղի թոռ ա և այլն, ինչը կնշանակի, որ այդ բնակավայրում մշտապես ապրող տատիկ-պապիկի երևանցի թոռ է, ով մենակ արձակուրդներն է Երևանից գալիս այդտեղ անցկացնելու։ Ու տեղի դեռահասա-պատանեկան բնակչությունը այնքան էլ չի սիրում այս «թոռներին», մանավանդ եթե այդ թոռները դրսևորում են տիպիկ «զարգացած քաղքցու» բնավորություն տեղացիների նկատմամբ։ Ի դեպ, ասեմ, որ չնայած ես բոլոր պարամետրերով այդպիսի _բնակավայրի_ թոռ էի, այդ լայնատարած հակակրանքի գոյության մասին շատ ուշ եմ իմացել՝ կողքից, քանի որ ինքս դրան երբեք չեմ հանդիպել... սա էլ երևի նրանից է եղել, որ ես ինձ այդ բնակավայրցի եմ միշտ էլ համարել ու տեղացիներին համահունչ վերաբերմունք եմ ունեցել «զարգացած քաղքցիների» նկատմամբ։

Մեր (տատիկիս-պապիկիս) մայլում մեկ այլ տատիկ-պապիկ կային, ում երեք երեխաները իրենց ընտանիքներով Երևանում էին ապրում, բայց իրենց երեխաներին՝ տեղի թոռներին, ամեն ամառ ուղղարկում էին տատիկ-պապիկի մոտ։ Ու սրանք էն ինԾիլիգենտ տեսակից էին, որ առաջին սերունդ գյուղից դուրս եկած լինելով, իրենց համարում էին породистый интеллигент... էն որ համ էլ զոռով փորձում են իրենց հայերենին տալ ռուսերենի արտասանություն, ինչը է՛լ ավելի ծիծաղալու է դառնում այն հանգամանքից, որ իրենց հայերեններն էլ կիսաբարբառային էր, ու բնականոն՝ օժտված էին տեղացի բնակչության կողմից սպասելի «սիրով»։ Բայց մեր մայլում տեղացի երեխաները ահագին լավն էին, ու շատ լավ «ամառային ընկերություն» կար բոլորի միջև, չնայած այդ ինծիլիգենտ թոռների հետ տարվա մնացած 9 ամիսները Երևանում ոչ մի ձևի շփում չկար։ Ու դե մեր մայլի տեղացիների հետ ընկերությունը երևի ինչ-որ չափով զսպող ուժ էր այդ թիրախված ինծիլիգենտների վրա մնացած այլ տեղացիների հակակրանքի համար։

Այդ բոլորը նախաբանն էր, հիմա բուն պատմությունը... :) ուրեմն մի տարի ամառը մի քիչ ուշացած գնացի «գյուղ», ու մեր մայլի տեղացի՝ տարիքով ավագ, ընկերներից երկու եղբայրներն են, հազիվ հռհռոցները զսպելով, պատմում էս պատմությունը։ Այս եղբայրները իրենք այդ ժամանակ արդեն մեկ ոտքով Երևանում էին ապրում՝ մեկը ուսանող եր Երևանում, մյուսն էլ կարծեմ նոր էր ԲՈՒՀը ավարտել։ Պատմում էին բնականաբար տեղի բարբառով ու արտասանությամբ, այնպես որ կարդալուց փորձեք ձեզ ծանոթ որևէ բարբառ պատկերացնել՝ համապատասխան արտասանությամբ։ Ուղիղ խոսքերի արանքում էլ իմ պարզաբանում-բացատրություններն են։ Գիտեմ, որ մի քիչ շեղող են ընդհանուր պատմությունից, բայց առանց այդ պարզաբանումների ահագին բան կորած կլինի, ու դե Տրիբունի հավելյալ սիրո սպասվող հուզմունքից չեմ ուզում footnote-sidenotе-եմ տեքստը :))... բայց հուսով եմ, որ դրանք պատմությունը շատ չեն փչացնի, ու պատմածս այնքան կհետաքրքրի, որ կուզենաք վերընթերցել՝ պարզաբանումները բաց թողելով.

— Արա էս Վալյայի թոռները մեզ էս ինչ կրակը քցեցին... էս հարիֆները հելել էն վերևի դպրոցի կողմերը ինչ-որ քյանդրբազություն էին անում, տեղացի լակոտ-լուկուտն էլ սրանց կպել տփել էին։

Տեղացի շատ դեռահաս տղաները ամառը լիքը վախտով դպրոցի բակում պպզած էին.... դե նրանք, ով գյուղատնտեսական գործերում ընտանիքներին չէին օգնում, այսինքն այդ պպզածները տեղացիներից ամենաբառադիներն էին՝ բոլոր դրանից բխող հետևանքներով։

— Ու սրանք մի քանի օր վաբշե տնից դուրս չէին կարում գային, ուրդե բռնվում՝ տփոցու տակ էին ընկնում։ Մենք էլ հենց էկանք անցած շաբաթ, սրանք վազելով էկան մոտներս, թե՝ ախպեր, փրկեք, տնից դուրս վաբշե պրախոդ չունենք։ Հարց ու փորձ արինք՝ ովքե՞ր են սրանց տփողները, պարզվեց էն թուրքի մայլի մալակասոսներն են։

Հայաստանի շատ սովետական ժամանակվա շրջկենտրոններում կան «թուրքի մայլա»-ներ, որտեղ սովետի փլուզումից առաջ ադրբեջանցիներ էին կոմպակտ ապրում, ու սրանց քոչելուց հետո, այդ մայլաները հիմնականում լցվեցին մոտակա փոքր գյուղերի «առաջադեմ օպորտունիստներով», չնայած որ տեղական ադինիստրացիան այդտեղի տները նախատեսել էին Ադրբեջանից վտարված հայ փախստականների համար, բայց այդ փախստականները մեծամասնությամբ կա՛մ ընդհանրապես չեկան, կա՛մ էլ գալուց հետո «դրանք թուրքի մատոռով» են վերաբերմունքին արժանանալով՝ հեռացան արտերկրեր... այնպես որ այդ թուրքի մայլեքի լակոտ-լուկուտը նույնիսկ այդ բնակավայրի մասշտաբով էին «գեղցի», համենայն դեպս այս մի կոնկրետ բնակավայրում։

— Ասինք՝ լավ, չնայած էդ լակոտների հետ մենք ի՞նչ պիտի խոսայինք, բայց ասինք էս հարիֆներին մի քիչ օգնենք, մեխկ են, սաղ ամառ տունը կալանքի տակ չմնան։ ... արա, ուրեմն գնացել ենք դպրոցի բակում էս մալալետկեքի հետ բազառ ենք անում։ Սաղ դպրոցի հայաթը սրանց քյորփեքով ա լցված, էս կողմից էլ մենք ենք ու Վալյայի երեք թոռները՝ աչք ու մռութները կապտած նախորդ բատալիաներից... ու էս լակոտներին ծանր գռուզիտ ենք անում, որ ախպեր, սրանք էլ են հայ, շատ էլ որ թոռ են ստեղ, բայց դե մենք հո հյուրընկալ ազգ ենք... վոբշըմ սրանց քողարկված ձևով ասում ենք՝ թողեք էս հարիֆները մի քիչ շնչեն... չենք էլ ուզում սրանց մեծերին կանչել տալ, դե, ջոգում ես, Վալյայի թոռների համար գլոբալ բազառի հավես չկա։ Կառոչէ, էս լակոտներին գռուզիտ արինք, սրանց ռեխներին էլ տխրություն իջավ, ոնցոր էն տուզիկից ոսկոր ես է խլում, ու կամաց ազարենիա վրեն իջնում, որ էլի պիտի էթա քուչում դռան դեմը լոքշ լռվի, ոչ թե ոսկռին կրծոտելով հետը խաղա։ Արա ու էս գռուզիտ անելու վախտ համ էլ մտածում ենք, բա որ սրանք բոլորով վրա տվին հենց էս մամենտ՝ սաղ, է, սաղ դպրոցի բակը սրանք են մամալետկեքով լցված...

Այդ դպրոցի բակը մի ահագին հրապարակ է. պատկերացնում եմ, մի առնվազն 50 հոգի անբան լակոտություն հավաքված կլիներ։

— ... հա, հետո սրանց մեծերին սրանց դաստիրակել կտայինք, բայց էդ վայրկյան Վալյայի թոռների համար հեչ մախալովկի մեջ ընկնելու հավես չկար։ Բայց վռոձի հասկցրինք էս գյադեքի վոժձին, լավ էլ բիթի տղա էր, համ էլ մի քիչ մնացածներից մեծ էր՝ ոտի վրա ջոգած կլիներ, որ եթե ասում ենք, ուրեմն տենց պիտի ըլնի, ու ավելի լավ ա հիմա փակեն էս բազառը, քան հետո իրենց մեծերը իրենց ականջներին տան։ Վերջում էլ ասինք՝ լավ, էկեք մի հատ ձեռով բարիշեք, որ սաղս իրար հասկըցած ըլնենք։ Ու ախպեր, նատուռի սրտներս մի քիչ հանգստացավ, որ էդ գյադեքի ոհմակի խաղալիքը չդառանք... հիշո՞ւմ ես էն Մաուգլիի մուլտի մեջ, է, էն որ ռիժիյ պյոսերը վրա էն տալիս, էն բագիռան ու արջն էլ սրանց աչ ու ձախ թաթալոշներ են տալիս, այ տենց տեսարան էր լինելու, թե սրանք վրա տային։ Ու արդեն մտովի տան դեմը լռված պիվա խմելու դնջություն ա չյոտկի վրեքներս իջել, մեկ էլ էս Լյովը...

Լյովը այդ երեք Վալյայի թոռներից ամենամեծն էր, ու ամենաինԾիլիգենտը, էն աստիճան, որ Լյով դիմալաձևից նեղանում էր, պահանջում էր՝ Լևոն - ռուսականացված արտասանությունը չեք մոռացել, չէ՞... որ չեմ հիշում դրա մոր՝ Льевон, идиծе даմոյ Ճաշ ուծյելու :D ... հա, էդ Լյովը այդ ժամանակ երևի ինքը մի 16 տարեկան էր, իսկ այդ գյադա-գյուդան, պատկերացնում եմ՝ մի 10-12 տարեկան էին մեծամասնությամբ)

— ... հա, էս Լյովը...

Այստեղ պատմող եղբայրները հազիվ էին պոռթկոցները զսպում, «էս Լյովը..» նախադասությունը, սուտ չլինի, մի 12 անգամ սկսեցին ու չէին կարողանում վերջացնել։

— ... հա, էս Լյովը, որ մինչև էդ մեջքիս հետևը կուկուռի ձագի նման պախկված էր, մեկ էլ բարձր-բարձր ասումա. «ո՞ւմ, էդ կլրիս գլյոխին պիտի ձեռք մյեկնե՞մ...»

Ստեղ մի կես ժամ հռհռացին, մինչև կարողացան շարունակել... ռուսականացված արտասանությունը չէիք մոռացել չէ՞, էն մի հատ անեկդոտ կա, է՝ «ձեր կեղտոտ մսագունդը ինքնյերդ թափահարյեք»... լրիվ էդ տոնով էին եղբայրները Լյովի խոսքերը արտասանում։

— ... արա էտ ինչ սկսեց... արա սրանց վրա միանգամից էն ոնց հասան. տփում քացու տակ են քցում, սրանք պոկվում են մի քիչ վազելով փախնում են, բայց էս լակոտները էլի հասնում սրանց քացու տակ են քցում... խելքները հասավ մեզ մատով չկպնեն, բայց մենք էլ թքեցինք, ու դպրոցի կողքի Վալոդի դախլից մի-մի պիվա առանք, ու ոտ-ոտ կամաց տուն քայլեցինք... սրանց էլ երևի մի 7-8 անգամ ճամփին էլի ռաստ էկանք. տփվում-փախնում-բռնվում-տփվում ցիկլից դուրս չէին գալիս... աչքիս մենք մեր պիվեքը խմելով, ճամփին ամեն խաչմերուկում լռված ջահելությանը բարև-բարլուս-ինչ-կա-չկա-ներով — էդ ճամփին էլ հեչի պես մի հինգ մեծ խաչմերուկ կա, որտեղ գրեթե միշտ պարապ ջահելություն էր լռված լինում — ավելի շուտ տուն հասանք, քան էս Վալյայի երեք թոռը... էս մի շաբաթ ա տնից չեն հելնում էդ դանդալոշները, աչքիս սուս-փուս Սաքոյի թրիքն են լեպիտ անում։

Սաքոն Վալյայի ամուսինն էր՝ տփվողների պապը, ով կովեր էր պահում, այդ կովերի թրիքն էլ ինծիլիգենտ թոռներին ստիպում էր աղյուսների ձև տալ, որ ձմեռը վառարանում այրելով՝ տունը տաքացնեին, այդ թոռներն էլ ատելով-ատում էին այդ թրիքագործը, ու դա էլ հիմնական պատճառներից էր, որ փորձում էին ամբողջ օրը տնից թռած լինեին։


:D հա... ասածս ինչ ա... քաղաքական անալոգիան ճիշտ կռահողներին մի-մի վարկանիշ լաչառ հեռախոսիս կողմից :D (դե իհարկե ոչ բոլոր համեմատություններն են տեղի կամ ճշգրիտ. չկարծեք, թե վարկաբեկելու միտում ունեմ, ուղղակի դա էր պատմության եղելությունը...)։

LisBeth
01.06.2018, 19:19
Մի քանի պատում ճժերի մասին․․․

1․1․ Ալյա Հյուգո․․ այսինք՝ Թշվառները

Նենց պետք ա անեի, որ երկուսից շուտ տեղ չհասնեի։ Ավտոբուսը մեկնելու էր երկուսից տաս պակաս, վերջին նստովի տոմսը ինձ հասավ։ Վռազ ինձ ներս քցի, որ պատուհանի կողքը նստեմ ու կարողանամ դեմքս զուտ դուրս թեքած պահել։ Մեկ էլ դեմս մի հատ ժպռոտ, եղունգների տակը հողից սևացած, միջնամատին պլաստիկ ուլունքներից սարքած մատանի դրած կին։ Հյուծված տեսք ուներ, ոտքերը, թևերը բարակ, այտերը փոս ընկած։ Դեմքը արևահարված էր, բայց վզի մաշկը սպիտակ էր, թափանցիկ ու չոր։ Գրկին մի յոթ ութ տարեկան երեխա կար, որ մորից բեթար հյուծված էր։ Շորերը, որ նախկինում ջինսից են եղել, անորոշ կեղտագույն էին, մաշված։ Ձեռքերն էլ փոշոտ էին։ Քթից ծորացած խլինքը ուր որ է բերանին էր հասնելու, իսկ մայրը շան տեղ չէր դնում։ Սենց գրում եմ, երևի նրբահոգի ընթերցողը կմտածի Ըխք, ինչ զզվելի ա։ Չէ։ Զզվելի չէր։ Ավելին իմ տեսած ամենահուզիչ բաներից մեկն էր։ Պատճառը մոր հայացքն էր, որն ինչքան ուժ ուներ հոգնած էր, բայց հենց նայում էր երեխային մի անսահման, խորը քնքշանք կար․․ սա հազվադեպ բան ա, ես որ քիչ եմ տեսել։ Ավելի քիչ հոր նման հայացք եմ տեսել, նու՝ մի անգամ։ Շեղվեցի ոնց որ։ Ուրեմ, գրպանիցս թաց անձեռոցիկ հանեցի, մեկնեցի մորը, ասի, սրբի երեխայի քիթը։ Էդ պահին երեխան մինչև ականջները ժպտաց ու խլինքը լցվեց ուղիղ բերանի մեջ ))
Խլինքազերծման պրոցեսսը բարեհաջող ավարտվեց։
Մայրը շուրթերը հպեց երեխայի գլխին ու տենց սաղ ճամփեն իրանք քնեցին, ես էլ տենց էլ գլուխս չթեքեցի դեպի դուրսը․․․

LisBeth
01.06.2018, 19:57
1․2․ Ռաիսան

Էս մեկը արդեն հետ գալուց էր։ Բարձրացա ավտոբուս, միակ ազատ տեղին վեշերի վրա մի տաս - տասերկու տարեկան աղջիկ էր քնած։ Մայրը բզեց։ Սա զարթնեց, վեշերը վերցրեց գցեց մի կողմ, թե բա․
- Ես էլ փռվել էի արխային։
Ինձ մեղավոր զգացի, բայց նստել մեկ ա պետք էր։ Սաղ ճամփեն սուս փուս եկանք, մինչև կանդուկտըրը մոտեցավ ինձ, ձեռքը դրեց ուսիս, ես ականջս բացի, թե․
- Ձյեվուշկա, մի հինգ րոպեից վերջին կանգառը կլինի։
Էս կողքիս էրեխեն սենց զարմացած օդը ներքաշեց․
- Հը՜, դու աղջի՞կ ես։
Ասում եմ հա, վռոձի))
- Բա ես էլ գիդեմ տղա ես։
- Խի՞, որ մազերս կարճ ա, դրա համա՞ր։
- Չէ, - ասում ա, - ուղղակի տղու ես նման։
Ստեղ մի հատ ծիծաղից փխրեցի։
- Մեր դասարանում մի հատ տղա կա, - շարունակեց, - բայց մազերը երկար ա, ու հուսած։
- Ապրես, - ասի, - մազերը ոչինչ չի որոշում։
- Ինչ սիրուն ձայն ունես բայց դու, - ասում ա։
Վըը :love բա ես մի հատ չհալվեմ, ու լրիվ անկեղծ էհ․․․
- Անունդ ի՞նչ ա։
- Լիզ։
- Օ՜, իմ ծյոծյայի աղջկա անուն էլ ա Լիզա, Ելիզավետայա, Լիզա ենք ասում։ Ես էլ Ռաիսան եմ։
- Շատ ուրախ եմ, Ռաիսա։
- Քանի՞ տարեկան ես։
- Դե, կարա՞ս գուշակես։
- Մմմմ, երևի 23։
- Նյեա, միմօ։
- Լավ, հանձնվում եմ ասա։
- 28։
- Իի, բայց դու շատ ջահել ես երևում։
Էս իբր 28-ը արդեն թևակոխել ա միդըլ էյջ։
- Իմ մաման էլ 45 ա, ինքն էլ ա չէ ջահել երևում։
Չէ, մաման, որ ականջակալները տենց էլ չհանեց, հեչ ջահել չէր երևում։ Ասում եմ․
- Լսի, Ռաիս, կարող ա քո մաման չի ուզում տենց անձնական ինֆորմացիան բարձրաձային ամեն մի անծանոթի առաջ։
- Էհ, - ասում ա վերևի բռնակներից կախվելով, - ինձ համար մեկ ա։
Ինչ հավեսն ա բայց էրեխեքի էս գիծը, մի բան եմ հիշում, բայց չեմ ասի ինչ) Մատով խուտուտ եմ տալիս թևատակը, գիտեմ կուռտկի տակից չի զգալու։ Բայց ծիծաղում ա։
- Բա դու ո՞ւր ես գնում։
- Տուն։
- Իսկ մենք ****։ Դու որտե՞ղ ես ապրում։
- ***** - ում։
- Ուրեմն դու հասար, չէ՞։
Իջնում ենք։ Մոր վեշերը շատ ա, առաջարկում եմ օգնել։ Ասում ա որ գլուխ կհանի։ Տենց, բռնում եմ տան ճամփի ու ծանր մտքերիս պոչը, որ հեռանամ սա հետևիցս գոռում ա․
- Լի՜զ, պակա պակա։
Անուշ աղջիկ՝ Ռաիսա․․․

LisBeth
01.06.2018, 22:27
1․3․ Ընկճվածը, կանաչ փուչիկը ձեռին

Սա էսօրվա դեպք ա։ Շատերն են երևի ականատես լինում ծնողների էսպես ասած ոչ կոռեկտ վերաբերմունքներին, փողոցում, խանութում ու այլ հասարակակն վայրերում։ Ոչ մեկ տաբլիչկա չի կպցնում սենց բաները կանխելու համար, ավելի կարևոր բաներ կան չէ։ Ես միշտ շշկռվում եմ, չգիտեմ, որն ա ճիշտ՝ պռոստը նայելը, թե միջամտելը։ Առաջինը դժվար ա, երկրորդը անսպասելի հետևանքներով լի։
Ուրեմ, սկզբում հաստաոռ տիկինը ճղճղալով քաշում ա երեխու թևից՝ մի տասերեք տասչորս տարեկան կլինի, ու վզթեփուկին մի քանի անգամ իջնում ա։ Ասում ա․
- Խի չես քեզ նորմալ պահում, դրա համար էլ պապին չի ուզում քեզ հատ զբոսնի։
Մի 100 մետր քայլում եմ սրանց հետևից, ու սաղ ճամփեն սա ձենը գլուխը գցած գոռում ա երեխու վրա, մարդն էլ կողը էշ կտրած գնում ա։ էրեխեն ուսերը կրծքին քաշած սուս թուս, փուչիկը ձեռը քայում ա։ ՀԱսնում ենք խաչմերուկ։ Էս փուշ կերած մալը որոշում ա խոսի, ասում ա խի ես ուսերդ կախ գցել, մերն էլ ձայնակցում ա, փուչիկդ նորմալ բռնի։ Էլ չդիմացա։ Ասում եմ․
- Մի նվաստացրու, որ ուսերը կախ չքայլի։
Էս խոշոր եղջերավորը (կներեք բայց ուրիշ համապատասխան բառ չեմ կարում հորինեմ), մի պահ ստոպ ա լինում, հետո շանթահարվածի նման վրա ա տալիս։ Դե սկզբում խոդի ա տալիս հիմնական արգումենտը․
- Որ էդքան սրտացավ ես գնա դիմում գրի։
- Ցավոք էս երկրում նման անասունությունը չի պատժվում։
Սա վաբշե ա ցաք ու ցրիվ լինում։ Միացնում ա ով ավելի բարձր գոռա, նա ճիշտ ա-ն։
- Դու տփել չես տեսել, իմ տատը ինձ ճիպոտով ա լղկել, դրա համար ես սենց դաստիարակված եմ, ոչ թե քո նման անդաստիարակ։ Քեզ չեն տփել դրա համար ես սենց ափռ ցփռ մեծացել։
ու քաշում ա երեխուն․
- Ընկի առաջ։
Ու տենց իրան ճղատելով գնում ա։ Ես էլ մնում եմ երկմտանքի մեջ․․․ չխառնվեի, սիրտս տրաքելու էր, խառնվեցի բան չփոխվեց, ավելին վախենամ երեխային դրանից ավելի վատ, ևս մի նախատելու պատճառ կավելանա երևի․․ ու տենց էլ չեմ սովորում, ինչ անեմ, արժի անել թե չարժի․․ եսիմ։

Կյանքը տարբեր ա բոլոր երեխաների համար, բայց ամենատխուրը դա երբ կյանքը դադարում ա լինել․․․

Ծլնգ
10.06.2018, 08:04
Մի 5-6 տարեկան էի․․․ ամռանը տատիկ-պապիկիս տունը դառնում էր ամբողջ ազգ ու ցեղ-բարեկամության ամենօրյա հավաքատեղ։ Իրիկնաճաշից հետո տղամարդիկ սովորաբար նարդի-շախմատ-պրեֆերանս էին խաղում, կանայք էլ՝ զրույց, տան գործեր, գիրք-ամսագիր կարդալ՝ քննարկել։ Երեխաներովս էլ կամ բակում մի հերթական փորձանքի մեջ մեզ գցելու պլաններն էինք մշակում, կամ էլ հայրական պրեֆերանսի սեղանից վազում էինք դեպի մայրական սրճի սեղանը և ետ։ Մի օր էլ այլանդակ շոգ էր, այն աստիճանի, որ մութ երեկոյան դուրսը շնչելու օդ չկար, իսկ տանը՝ էլ ավելի։ Ու բոլորս բակում էինք այդ երեկո․ ոչ ոք հավես չուներ այդ շոգին ոչ սեղանային խաղերի, ոչ էլ ուրիշ որևէ բանի։ Ուղղակի դուրսը նստած-կանգնած տարբեր խմբերով անգյալ զրույց էր գնում։

Մեկ էլ հորս քեռու տղան (Գոքոր անվանենք) տեղից պոկվեց, թե գնում եմ ձորի գետում լողանալու։ Մեկ այլ իր հասակակից բարեկամ էլ միացավ, ու մենք էլ՝ երեք երեխայով չամուռ եղանք, որ մեզ էլ տանեն։ Գրեթե արդեն գիշերով մեքենայով իջանք ձոր, լուսնի լույսի տակ բոլորս մի լավ լողացանք-հովացանք ու գետափին չորանալուց հետո լցվեցինք մեքենան, որ հետ բարձրանանք։ Գոքորն էլ, շոգը վրայից սթափելուց առաջացած բարությամբ, ինձ ասեց, որ գիրկը նստեմ՝ ռույլը պտտեմ։ Փոքր էի իհարկե, ոտքերս պեդալներին չէին հասնում, այնպես որ մենակ ղեկ էի պտտում․․․ կյանքումս առաջին անգամ։ Գոքորն էլ ձեռները ընդհանրապես հեռացրել էր ղեկից, ու մենակ պեդալներն ու սկոռուստներն էր ղեկավարում։ Դանդաղ էինք իհարկե գնում՝ ձորի գալարապտույտ ճանապարհներին դրանից արագ անհնարին էլ էր, բայց դե միևնույնն է ինձ գոնշիկ էի զգում։ Դրա հետ մեկտեղ, ուղեղումս սպիացած մի զգացողություն է այդ օրվանից մնացել։ Պարզ հիշում եմ, որ ղեկը ձեռքիս մտածում էի, որ մի կտրուկ պտույտ, ու մեքենան իր մեջի հինգ մարդկանցով ձորն է ընկնելու։ Ամբողջ ճանապարհը մինչև ձորից դուրս եկանք դա էի մտածում, բայց հետն էլ մի հզորագույն ազատության զգացում էր մոտս՝ այդպիսի պոռթկումը կառավարելուս գիտակցումից։

Երբ մոդերությանս տալու մասին իմացա, մտածեցի, տեսնե՞ս տենց զգացում էլի կունենամ, որ էս ա մի երկու կոճակի սեղմեմ, ամբողջ ակումբը խառնատակեմ, բայց դա չանելու կարողությունից ուժ քաղեմ․․․ էն էլ՝ էտո նե Ռիո դե Ժանեյրո․․․ ձորից ներքև մեքենա շուռ տալու տարիքիցս էլ երևի վաղուց արդեն դուրս եմ եկել․․․

Ruby Rue
10.06.2018, 16:43
Անունը՝ SECRET, նկարագիրը՝ կարող ես զանգել, եթե ուզում ես ինչ-որ մի ձայն լսել։
Գիտեի, որ անծանոթի հետ եմ խոսելու, SECRET-ի փոխարեն անուն էլ գրված լիներ, ինձ ոչինչ չէր ասելու։ Զանգը գնաց։

- Բարև, ուղղակի ուզում էի ինչ-որ մեկի հետ խոսել։ Առավոտյան 5-ն է, բոլորը քնած են։
- Թռչունների սիրուն ձայն է քեզ մոտից գալիս, որտե՞ղ ես, ինչու՞ ես արթուն։
- Սաստիկ վատ եմ ու քնել չեմ կարողանում, ընկերներիցս էլ ոչ ոք արթուն չի։ Մտածեցի՝ անծանոթի հետ խոսելը կօգնի։
Մտածում էի՝ խնդրեմ, որ իմ համար որևէ բան կարդա, քանի օր է ուզում եմ որ ինչ-որ մեկն ինձ համար կարդա, իսկ ես աչքերս փակեմ ու լսեմ։
- Ուզու՞մ ես քեզ համար հեքիաթ պատմեմ։
Չէ, իրո՞ք, ոնց հասկացավ, որ դա այն է, ինչ ես ուզում էի։
- Մեծագույն հաճույքով լսում եմ։
- Լինում է, չի լինում, մի արքայադուստր է լինում, Րյու անունով։ Րյուն սիրուն պալատ ուներ և պալատից ավելի սիրուն պարտեզ։ Րյուն սիրում էր նստել պարտեզում ու լսել թռչուններին, իսկ պարտիզպանը սիրում էր աշխատել ու հետևել Րյուն։ Պարտիզպանը միշտ հիանում էր Րյուի խելքով ու գեղեցկությամբ, ու քթի տակ երգում,- սկսում է երգել։ Արաբերեն է։ Չգիտեմ ինչու՝ երգն էնքա՜ն մեղեդային ու էնքա՜ն սիրուն է թվում, ու նույնքան էլ հրապուրիչ, քանի որ ոչինչ չեմ հասկանում։
- Հե՞յ, դեռ ինձ հե՞տ ես։
- Չեմ ուզում ընդհատել։ Միայն կասես՝ ի՞նչ էիր երգում։

- Երբ արևը դադարի ծագել,
Երբ ծառերը դադարեն շշնջալ,
Երբ բոլոր ծաղիկները թոշնեն,
Ես կմոռանամ քեզ։

Երբ մարդկանց սրտերը մեռնեն,
Երբ մենք կորցնենք հույզերը բոլոր,
Երբ կրակը սառույց դառնա,
Ես կմոռանամ քեզ։

Զարմանում եմ ինձ վրա, բայց իմ հոգնած ուղեղին ու զգացմունքասպառ մարմնին էս ռոմանտիզմը ասես մի պուճուր էներգիա տա։ Բայց գիտեմ՝ արքայադստեր պատմությունն ուր է գնալու, չէ՜, մենք ստանդարտ հեքիաթ չենք ունենա։

- Մի առաջարկ ունեմ. արի ես շարունակեմ քո պատմությունը, հետո դու՝ իմը մինչև ավարտենք։
Զգում եմ՝ մի քիչ նեղվում է, որ իր ստեղծագործական ազատությունն ուզում եմ խլել, բայց ի վերջո համաձայնում է։
- Ուրեմն, հա՜, արքայադուստր Րյուին ամբողջ օրը պարտեզում էր, քանի որ թագավորը փակել էր նրան պալատում։ Թագավորն ուզում էր, որ արքայադուստրը պալատի զարդը լինի, մինչև մի արքայազն արժանի կլինի նրան կնության առնել։ Բայց Րյուին երազում էր ռազմիկ լինել, և կռվել թագավորության վրա անընդհատ հարձակվող թրոլների դեմ։
Դե՜ շարունակիր...

Թե ինչ դարձավ ռոմանտիկ-արկածային հեքիաթը, թող մնա իմ ու ԳԱՂՏՆԻՔԻ գաղտնիքը։ Բայց վերջում երկուսս էլ ծիծաղում էինք ու գոհ էինք հեքիաթի խելառ ընթացքից։
- Զանգը անջատվելուն 1 րոպե մնաց։
- Մի անգամ էլ կերգե՞ս...
Երգում է, հետո հույս հայտնում, որ կշփվենք էլի։ Ես համարյա համոզված եմ, որ էլ երբեք չենք խոսի...

LisBeth
11.06.2018, 03:56
Երբ մոդերությանս տալու մասին իմացա, մտածեցի, տեսնե՞ս տենց զգացում էլի կունենամ, որ էս ա մի երկու կոճակի սեղմեմ, ամբողջ ակումբը խառնատակեմ, բայց դա չանելու կարողությունից ուժ քաղեմ․․․ էն էլ՝ էտո նե Ռիո դե Ժանեյրո․․․ ձորից ներքև մեքենա շուռ տալու տարիքիցս էլ երևի վաղուց արդեն դուրս եմ եկել․․․

Քանի սենց թափանցիկ մոդերատր եմ բռնել էս հարցը տամ, դուք հնարավորություն ունե՞ք անձնական նամակագրությունը կարդալու։ Կներեք էլի պարանոիկությունս, նենց չի որ ես խիստ անհանգիստ եմ այդ պատճառով, հայտնի փաստը հաշվի առնելով, բայց ժամանակին էս հարցը ինձ հետաքրքիր էր, երբ առաջին անգամ լսեցի նման ենթադրություն։ Հին հետաքրքրությունները երբեմն գլուխ են բարձրացնում։

Շինարար
11.06.2018, 05:18
Քանի սենց թափանցիկ մոդերատր եմ բռնել էս հարցը տամ, դուք հնարավորություն ունե՞ք անձնական նամակագրությունը կարդալու։ Կներեք էլի պարանոիկությունս, նենց չի որ ես խիստ անհանգիստ եմ այդ պատճառով, հայտնի փաստը հաշվի առնելով, բայց ժամանակին էս հարցը ինձ հետաքրքիր էր, երբ առաջին անգամ լսեցի նման ենթադրություն։ Հին հետաքրքրությունները երբեմն գլուխ են բարձրացնում։

Մոդերները նման հնարավորություն չունեն։

Ծլնգ
11.06.2018, 05:56
Մոդերները նման հնարավորություն չունեն։

ավելին ասեմ, իմ իմանալով ես մինչև վերջերս LisBeth-ին ընդհանրապես նամակ ուղարկելու հնարավորություն չունեի, ինչ մնաց անձնական նամակագրությունը կարդալու :D

Ուլուանա
11.06.2018, 06:01
Մոդերները նման հնարավորություն չունեն։
Ավելացնեմ, որ նույնիսկ ավագ մոդերները չունեն:

LisBeth
12.06.2018, 20:58
Գիտեմ, խոստացա բան չասել, բայց մտածում եմ քո մասին։ Սա քեզ։
Բարմենն ասեց․
- Մի բան ունեմ, - ու մի պինջը սեղմեց, - կուզե՞ս։
"Հիստերիայի" մեջ էի, քանզի, ես այստեղ եղել եմ էլի, ու այստեղը տեղին չի վերաբերվում, այլ իրադրությանը։ Փակ շրջան ա։
- Հա, կուզեմ, - ասեցի մեխանիկորեն։
- Բայց պետք ա վաստակես։
Նայեցի դեմքին, տեսնեմ լուրջ ա ասում։ Պարզվեց, հա։ Օ՜, անդունդի հատակ, բարև։
- Ոնց կասես։
Բենդը վերջացրեց երգել։ Բարի շուրջ ոչ ոք չկար։ Մի բաժակ ջրով լռված էի։ Մեկի ծանր դաստակը իջավ ուսիս։ Պաշտպանողական ռեֆլեքսս արմունկս խրեց մկանոտ կողերի մեջ։ Ձեռքը վերադարձավ տիրոջ տարածք։
- Թուլացիր, ձետկա։ Էս մեր բարմենին ախպորը ճանաչո՞ւմ ես։
- Չէ, - ասեցի։
Բարմենը, որ հետս չունի, մի անգամ տվել ես, ու էլ չես տալիս պրիմիտիվիզմից դրդված, քրքջում ա։
- Ուզո՞ւմ ես թքեմ բաժակիդ մեջ։
- Թքի, լցրածիդ որակը դրանից դժվար ավելի վատանա։
- Հլը մի րոպե, - մեջ ա ընկնում մկանային զանգվածը, - դու ստեղ հաճա՞խ ես լինում։
- Լինում էի։
- Ու իրան չես ճանաչո՞ւմ։
- Չէ։
- Անհնար ա, - խառնվեց իրար, - ո՞նց։
- Հանգստացի, դա հեգնանք էր, - ասում եմ։
- Հեգնանքը նուրբ մատերիա ա, ես չեմ ընկալում, - թախիծով խոստովանում ա ու հեռանում։
Ես վերջապես ստանում եմ պատասխանս, որի պատճառով "հիստերիայի" մեջ էի։ Մնալուս ցանկությունը ուժեղանում ա, բայց գնում եմ։ Էստեղ իմը չի, արդեն երկար ժամանակ ա ինչ։ Դու ճիշտ էիր, ընկերս, ոչ մի բան էլ մերը չի։ Էդ հեռու մի տեղն էլ ճոճվող աթոռով, գոյություն չունի։ Բայց ստեղ կարևորը գիտակցելն ա, երբ չունես ոչինչ, չունես և կորցնելու սիրտ մզող ցավը, ու եթե ունեցել էլ էս, դա էլ ա անհիմն եղել։
Դռան մոտ եմ հասնում, հիշում եմ, երկու օր առաջ, երբ գործից պետք ա դուրս գայի, ուշ էի փակելու։ Դուռը կիսաբացեցին, բայց ներս չմտան։ Աշխատաժամը ավարտվել էր։ Դրսում հեղեղ էր արդեն։ Սիգարետս մատներիս արանք արած, ասի՝ դուրս գամ ծխեմ ու դուռը փակեմ։ Երեք հոգի էին։ Աղջկա կողքի կանգնած տղան երկար նայեց աչքերիս մեջ, կհասցնեի հաշվեմ մինև 100․ եթե հաշվել իմանայի էդ պահին։ Աղջկա ձեռքը այտին սահելով թեքեց դեմքը։ Հասցրի տեսնեմ տղայի ուսի վրայով անցնող հանացքը։ Այ սրա հետ էի, որ ասում էի կորուստի վախ։ Ուզում էի գլուխը շոյեմ, ասեմ, որ ես ստեղ եմ քանի դեռ սիգարետս չի պրծել, ու իրենից ինձ ոչինչ պետք չի։
Շրջվեցի որ չտեսնեմ, էդ կատուն մեռած ա, թե սաղ ա դեռ։ Մյուս տղան խնդրում էր ներս թողնեմ։ Ասի՝ չէ։ Ներսում տեղ չկա էլ, ուշա արդեն։ Բայց դու կարաս ինձ համբուրես, հրաժեշտ տալուց։
Ոտքը դրեց դռան դեմը, ու շուրթերը հպեց իմին։ Աղի էին։
- Ներս կթողե՞ս։
Չէ, ասեցի։ Դուռը փակեցի։ Թակում էր։ Գիտեի, որ տուն գնալուց էլ ոչ ոք չի լինի։
Ինձնից դեռ փաստաթուղթ են հարցնում սիգարետ գնելուց, բայց ես հեքիաթներին հավատալու տարիքից վաղուց եմ մեծացել։ Ու ականջիս տակ երբեք չեն երգել որ քնեմ։
Մենք չենք ծնվել ցավ զգալու համար, լսի․․․ Մենք ծնվել ենք սիգարետը ծխելու համար, որ պրծնի, գնանք։ Ու էդ ընթացք հասցնենք տեսնել։ Ու մենք սենց թե նենց մեռնում ենք, ուղղակի ավելի դանդաղ։ Ու դա գեղեցիկ ա, աղի համբույրները, անձրևը, նույնիսկ վախն ա գեղեցիկ, որ ես չունեմ։ Մեռի դանդաղ։ Մենք կարանք լավը լինենք և լինենք լավ․․․ ու դրա համար մեզ մարդիկ պետք չեն։ Բաց թող իրանց։

տեսիլք
16.06.2018, 03:29
Գիշերվա հազարին կարմիրի տակ սպասում էր, երբ նկատեց կողքից դանդաղ մոտեցող Մուստանգին, որը եկավ-հավասարվեց իր Կոբրային։ Նայեցին իրար` գնահատելով մեկը մյուսի գազանին․ արդեն գիտեին իրենց անելիքը։ Լուսաֆորի կանաչ տալուն պես՝ առաջ նետվեցին։ Էդպես մի քանի փողոց Կոբրան ու Մուստանգը համատեղ սլանում էին, մինչ տերերը թռուցիկ հայացքներ էին փոխանակում ու արագությունները ավելացնում։ Ի վերջո հետաքրքրությունը սպառվեց, հաջորդ կենտրոնական փողոցից աջ թարթիչը միացրեց ու Մուստանգի տիրոջը ձեռքով հաջողության նշան արեց, բայց վերջինս գիծը փոխեց ու հետևեց։ Կոբրան կրկին ճանապարհը փոխեց, Մուստանգը էլի համառորեն իրեն հետևեց։ Ի վերջո Կոբրայի ընթացքը թուլացրեց, պատուհանը բացեց ետ նայեց ու գոռաց՝
-Ինձ հետևում ե՞ս։
Եկավ հավասարվեց Կոբրային ու խորամանկ ժպտաց.
-Ընդամենը ուղեկցում եմ։
-Մինչև ու՞ր,- էս անգամ արդեն չէր գոռում։
-Մինչև վերջ,-դեռ էլի ժպտում էր։
-Դե դու գիտես,- ուսերը թոթվեց ու անխնա գազին սեղմեց։
Կոբրան ամբողջ թափով առաջ նետվեց, Մուստանգն էլ՝ իր ետևից։ Արդեն վաղուցվանից քաղաքից դուրս էին եկել, բայց ոչ մեկն էլ մտադրություն չուներ կանգնելու։ Ի վերջո Կոբրայի ընթացքը թուլացավ ու կանգնեց։ Մուսանգը հետևեց։
-Արդեն հասա՞նք վերջին,- Մուստանգից դուրս էկավ ու մոտեցավ Կոբրային։
-Բենզինս վերջացավ,- անփութորեն դուռը բաց թողելով՝ ինքն էլ դուրս եկավ, տեղում կանգնեց։
-Կարող եմ իմից հյուրասիրել,-արդեն ծիծաղում էր։
-Իսկ ինչու՞։
-Դե որ էլի շարունակենք, թե վերջին չենք հասել,- քրքջում էր։
-Չէ, էլ վերջ։ Դե հիմա կարող ես հանգիստ գնալ, առաքելությունդ համարիր կատարված։
-Բա դու՞․․․
-Ես ի՞նչ։
-Չեմ ուզում քեզ մենակ թողել։
-Ես կասեի չես ուզում խոսքիդ տերը լինել։
-Լավ կգնամ, բայց երկու խնդրանք ունեմ։
-՞․․․
-Ատրճանակդ կտա՞ս։
-՞․․․
-Էն որ քշելուց մի պահ ձեռքիդ էր։
-Փաստորեն սկզբից ինձ հետևում էիր։
-Ների՛ր, գայթակղությանը չդիմացա,-էս անգամ նուրբ ժպտում էր։
-Թե ատրճանակն էր քեզ պետք, հենց սկզբից էլ ասեիր,- գրպանից հանեց ու անփութորեն մեկնեց Մուսանգի տիրոջը։
-Բա դու՞, - սրտանց մտահոգվեց։
-Ես էլի ունեմ,- էս անգամ ինքն էլ ժպտաց։
-Կարելի է՞ քեզ համբուրել,-լուրջ էր։
-Հաստատ վերջին խնդրանքդ ա՞,- ժպիտը արդեն լրիվ լուսավորել էր դեմքը։
-Հա՛ստատ։
Թողեց։ Համբուրվելուց հետո երկրորդ ատրճանակը հանեց.
-Իսկ միգուցե չարժի՞,- Մուստանգի տերը էլի ժպտում էր։
-Գնաս բարով,-առանց վարանելու Մուստանգի տիրոջն էն աշխարհ ուղարկեց, հետո զենքը անփութորեն մի կողմ նետեց ու ոտքով շարունակեց ճանապարհը։

StrangeLittleGirl
16.06.2018, 11:34
Տեսիլք, էս իրական պատմությու՞ն ա :-o

Mephistopheles
16.06.2018, 11:58
Տեսիլք, էս իրական պատմությու՞ն ա :-o

Չի երևու՞մ, որ իրական ա...

Ուլուանա
16.06.2018, 19:30
Չի երևու՞մ, որ իրական ա...
Հա, էլի, պարզ չի՞, որ էն աշխարհ ուղարկվածն ինքն էր, թե չէ` կարծում եք` ինչի՞ ա մականունը տեսիլք :D:

տեսիլք
16.06.2018, 20:20
Չի երևու՞մ, որ իրական ա...

Հա, էլի, պարզ չի՞, որ էն աշխարհ ուղարկվածն ինքն էր, թե չէ` կարծում եք` ինչի՞ ա մականունը տեսիլք :D:

Էս ինչքան խոսնակներ ունեմ, գլխիս խաբար չկա :)


Տեսիլք, էս իրական պատմությու՞ն ա :-o

Ահան, լրիվ ինքնակենսագրական պատում ա :)

Ուլուանա
16.06.2018, 22:30
Իրականում Բյուրի հարցը բնական էր էն առումով, որ էս թեմայում գրում ենք իրական պատմություններ: Հորինված պատմությունն արդեն ստեղծագործություն ա, իսկ ստեղծագործությունները դնում ենք «Ստեղծագործողի անկյունում»: Բայց դե ես պարանորմալ երևույթների հավատացող մարդ եմ. կարող եմ հավատալ, որ հեղինակը կարող էր լինել թե՛ սպանողը, թե՛ սպանվողը, թե՛ պարզապես կողքից վերջիններիս կրնկակոխ հետևածը մեկը :)):

Mephistopheles
16.06.2018, 22:52
Հա, էլի, պարզ չի՞, որ էն աշխարհ ուղարկվածն ինքն էր, թե չէ` կարծում եք` ինչի՞ ա մականունը տեսիլք :D:

Չգիտեմ ինքն էր թե չէ, բայց ոնց որ հետևներից քշելով գնացել ա... տենց պռոստը հետաքրքրության համար...

տեսիլք
16.06.2018, 22:56
Իրականում Բյուրի հարցը բնական էր էն առումով, որ էս թեմայում գրում ենք իրական պատմություններ: Հորինված պատմությունն արդեն ստեղծագործություն ա, իսկ ստեղծագործությունները դնում ենք «Ստեղծագործողի անկյունում»: Բայց դե ես պարանորմալ երևույթների հավատացող մարդ եմ. կարող եմ հավատալ, որ հեղինակը կարող էր լինել թե՛ սպանողը, թե՛ սպանվողը, թե՛ պարզապես կողքից վերջիններիս կրնկակոխ հետևածը մեկը :)):

Վայ Բյուրն էլ ստեղ խոսնակ ունի՞, բայց կարող ա ականջներս են ձայներ լսում:D Ինչևէ, ինչքան ես հասկացել էի թեման նախատեսված է կոնկրետ փոքրիկ պատմությունների համար ու հիմա ես չեմ հասկանում թե ինչի՞ է գրառումս այս վերաբերմունքին արժանացել էստեղ հայտնվելու համար :)

Ուլուանա
16.06.2018, 23:06
Վայ Բյուրն էլ ստեղ խոսնակ ունի՞, բայց կարող ա ականջներս են ձայներ լսում:D Ինչևէ, ինչքան ես հասկացել էի թեման նախատեսված է կոնկրետ փոքրիկ պատմությունների համար ու հիմա ես չեմ հասկանում թե ինչի՞ է գրառումս այս վերաբերմունքին արժանացել էստեղ հայտնվելու համար :)
Հա, էստեղ բոլորն էլ խոսնակներ ունեն: Փոքրիկ պատմությունների համար ա նախատեսված, բայց ոչ հորինված: Գրառումդ էլ ոչ մի հատուկ վերաբերմունքի չի արժանացել, ընդամենը բնական հարց ա առաջացրել` իրական ա, թե չէ, քանի որ եթե էստեղ ա դրվում, ենթադրվում ա, որ իրական ա, բայց քո գրածի իրական լինելը մի քիչ կասկած ա առաջացնում, էդքան բան:

տեսիլք
16.06.2018, 23:13
Հա, էստեղ բոլորն էլ խոսնակներ ունեն: Փոքրիկ պատմությունների համար ա նախատեսված, բայց ոչ հորինված: Գրառումդ էլ ոչ մի հատուկ վերաբերմունքի չի արժանացել, ընդամենը բնական հարց ա առաջացրել` իրական ա, թե չէ, քանի որ եթե էստեղ ա դրվում, ենթադրվում ա, որ իրական ա, բայց քո գրածի իրական լինելը մի քիչ կասկած ա առաջացնում, էդքան բան:

Ես չեմ ասել հատուկ վերաբերմունքի է արժանացել, դա ընդամենը քո ենթադրությունն էր։ Իսկ կոնկրետ թեմայի պահով, մեջբերում եմ թեման բացողի խոսքերը՝


Ի տարբերություն Անկապ Օրագրի, էստեղ տվայտանքներից գրել չկա: Կոնկրետ փոքրիկ պատմություններ ենք գրում: Սկսում եմ :)


ու հորինվածի պահով ոչ մի սահմանափակում աչքովս չընկավ։

Ուլուանա
16.06.2018, 23:21
Ես չեմ ասել հատուկ վերաբերմունքի է արժանացել, դա ընդամենը քո ենթադրություններ էր։ Իսկ կոնկրետ թեմայի պահով, մեջբերում եմ թեման բացողի խոսքերը՝



ու հորինվածի պահով ոչ մի սահմանափակում աչքովս չընկավ։
«Հատուկ վերաբերմունքի» հետ կապված պետք չի բառերից կառչել, ինձ թվում էր` պարզ էր, թե ինչ եմ նկատի ունեցել, ամեն դեպքում` ոչ մի վիրավորական կամ նսեմացնող բան:
Հա, թեման բացողը, կարծում եմ, հատուկ չի նշել, որ պիտի հորինվածք չլինի` համարելով դա ինքնին հասկանալի, քանի որ հորինվածքների համար հատուկ բաժին ունենք:

StrangeLittleGirl
16.06.2018, 23:24
Ամեն դեպքում, միշտ խոսակցություններ են էղել թեման ստեղծագործողի անկյուն տանելու համար: Ու չի տարվել, որովհետև էստեղ գեղարվեստական տեքստեր չեն դրվում:

տեսիլք
16.06.2018, 23:44
«Հատուկ վերաբերմունքի» հետ կապված պետք չի բառերից կառչել, ինձ թվում էր` պարզ էր, թե ինչ եմ նկատի ունեցել, ամեն դեպքում` ոչ մի վիրավորական կամ նսեմացնող բան:
Հա, թեման բացողը, կարծում եմ, հատուկ չի նշել, որ պիտի հորինվածք չլինի` համարելով դա ինքնին հասկանալի, քանի որ հորինվածքների համար հատուկ բաժին ունենք:

Շնորհակալություն պարզաբանման համար։

StrangeLittleGirl
17.06.2018, 01:50
Լավ, մի բան էլ ես պատմեմ։

Մի երկու օր առաջ սմս ստացա, որ գրական փառատոնի էսօրվա հանդիպմանը գերմանացի Յուդիթ Հերմանը չի լինելու, քանի որ հիվանդ է։ Փոխարենը կլինի հարցազրույց միայն դանիացի Հելլե Հելլեի հետ։ Առաջարկում էին կա՛մ տոմսս վերադարձնել, կա՛մ ունեցածս տոմսով Հելլե Հելլեի հարցազրույցին ներկա գտնվել ու նույն տոմսով նույն օրն ավելի շուտ ներկա գտնվել մեկ այլ հարցազրույցի անգոլացի Խոսե Էդուարդո Ագուալուսայի հետ։

Շաբաթ առավոտ, հեղինակն էլ անծանոթ։ Մտածեցի՝ արթնանամ, կգնամ, չարթնանամ, մենակ Հելլե Հելլեով կբավարարվեմ։

Առավոտյան ժամը տասին հասցրել էի սենյակս ընկած թռչնակ դուրս թողնել, մինչ կատուն կհայտնաբերեր, որ տանը թռչնակ կա ու կվազեր դեպի իմ սենյակ, նախաճաշել ու սուրճ խմել, ակումբի նոր գրառումները կարդալ, տատիկիս հետ կես ժամ հեռախոսով խոսել, մի քանի հոգու հետ չաթ անել ու մի քիչ էլ գիրք կարդալ։ Իսկ Հելլե Հելլեի հանդիպումը ժամը երկուսին էր։ Ինչո՞վ պիտի զբաղվեի էդքան ժամանակ։ Մտածեցի՝ գնամ, անգոլացուն տեսնեմ։

Երբ հասա փառատոնի վայրը, կարդացի, որ Ագուալուսան իրենց գլխավոր հյուրերից է։ Կյանքում անունը չէի լսել, բայց որ գլխավոր հյուր է, ուրեմն դժվար՝ ստից գրող լինի։

Դահլիճում քսան հոգի հազիվ լիներ, ու միայն բեմի մոտի սեղաններն էին լցված։ Համեմատության համար ասեմ, որ Հելլե Հելլեի ժամանակ ամբողջ դահլիճը լցվել էր։ Ես էլ տեղավորվեցի հենց բեմի դիմացի մի աթոռի մոտ։ Մեկ էլ մի պատկառելի տարիքով կին մոտեցավ, հարցրեց, թե արդյոք ազատ են կողքից աթոռները։ Ասացի՝ հա։ Ինքն ու մի մոտավորապես նույն տարիքի տղամարդ տեղավորվեցին իմ սեղանի մոտ։
- Կարդացե՞լ ես նրա գրքերից,- հարցրեց տղամարդը։
- Չէ,- ասեցի, բայց չասեցի, որ Յուդիթ Հերմանի բացակայությունն է առիթը, որ եկել եմ էս միջոցառմանը,- իսկ դու՞։
- Ես թարգմանել եմ,- ասաց ու ցույց տվեց «Մոռացության ընդհանուր տեսություն» գրքի երկու օրինակ դանիերենով,- տես։ Թարգմանել եմ, բայց առաջին անգամ եմ տեսնում նրան։
- Ինչի՞ մասին է,- հարցրի։
- Առ, նայի,- պարզեց ինձ, ու հետևի կազմի վրայինը կարդացի։ «Եթե Կոետզեին ու Մարկեսին խառնես, կստանաս Ագուալուսա»,- գրված էր գրքի հետևում։ Միանգամից հետաքրքրեց։
- Իսկ հնարավո՞ր է առնել։
- Հա,- ասաց, միջոցառումից հետո կլինի։
Դեռ մի քանի րոպե կար մինչև միջոցառումը։
- Որտեղի՞ց ես,- հարցրեց։
- Հայաստանից,- ասացի։
- Երևա՞ն։
Ի՜նչ լավ, վերջապես մեկը, ով աշխարհագրությունից վատ չէ։
- Հա,- ասացի։
- Ձեզ մոտ հիմա հետաքրքիր բաներ են տեղի ունենում,- ասաց,- հետևում ես, չէ՞։
- Հա,- ասացի ու բազմանշանակ ժպտացի։
- Բա էստեղ սարեր չկան, ո՞նց ես դիմանում։
Չէ, էս մարդը Հայաստանի մասին մի քիչ շատ գիտեր։ Հասկանում եմ, որ գեղարվեստական գրականության թարգմանիչ է, հետևաբար միջին վիճակագրական դանիացուց բարձր ինտելեկտ ունի, բայց էսքան բա՞ն իմանալ Հայաստանի մասին։
Զարմանքս նկատեց։
- Եղել ենք Հայաստանում,- ասաց։
Էստեղ ավելի զարմացա։
- Ինչու՞,- հարցրեցի։
Ծիծաղեցին հարցիցս։
- Վրաստան էինք գնացել, ձեռի հետ Հայաստան էլ մտանք,- ասաց։
- Տուրի՞ստ։
- Հա,- ասաց,- իսկ ինքդ գրու՞մ ես։
- Հա, պատմվածքներ,- ասացի,- տպագրված գիրք չունեմ դեռ, բայց աշխատում եմ։
Էստեղ լեզուս կծեցի, որովհետև դանիերեն «տպագրվածի» փոխարեն «հրապարակված» բառն օգտագործեցի։ Բայց դե հասկացավ։
- Հայերեն, հա՞։
- Հա։
- Բա Դանիայում ի՞նչ ես անում։
- Աշխատում եմ։ Գիտնական եմ։ Ուսումնասիրում եմ, թե ինչու է դանիերենը տարօրինակ լեզու։
- Ո՞նց, դու Հայաստանում նստած դանիերե՞ն էիր սովորում։
- Չէ, էստեղ հոգելեզվաբանության PhD արեցի, ընթացքում սովորել եմ, հետո էստեղ գործ ճարեցի։

Միջոցառումը սկսվեց։ Ագուալուսան ահագին հետաքրքիր գրող էր երևում։ Սովորաբար գրական փառատոնների ժամանակ շատ ուժեղ հոտառություն ունեմ, ու անծանոթ գրողների միայն լսելը հերիք է լինում որոշելու համար՝ ուզու՞մ եմ կարդալ, թե՞ ոչ։ Ագուալուսան նրանցից էր, որ ուզում էի կարդալ, նույնիսկ անհամբեր էի։ Առանց կարդալու անգամ կարող եմ ասել, որ չեմ բացառում, որ սրանից մի տասը տարի անց Նոբելյան մրցանակ ստանա։

Միջոցառումից հետո գիրքը գնեցի, մոտեցա, որ ստորագրի։ Ինչ-որ բան գրեց գրքի մեջ, բայց ձեռագիրը չեմ կարողանում վերծանել։ Հետո մոտեցա թարգմանչին, խնդրեցի, որ ինքն էլ ստորագրի։
- Ինչպիսի՜ պատիվ,- ասաց։
- Որ թարգմանած չլինեիր, ինձ հասանելի չէր լինի,- ասացի։*

Միմյանց հաճելի օր մաղթեցինք։ Գիրքը կկարդամ մինչև տարեվերջ։

* Իրականում գրքի անգլերեն թարգմանություն կա, բայց ամեն դեպքում կարծում եմ՝ թարգմանիչների գործը չպետք ա թերագնահատել։ Հաճախ թարգմանիչները ստվերում են մնում, մինչդեռ բազմաթիվ երկրների հրաշալի գրականության նմուշներ մեզ հասանելի են դառնում հենց թարգմանիչների շնորհիվ։

ivy
17.06.2018, 02:51
Առաջարկում եմ թեման տեղափոխել Ստեղծագործական բաժին ։)
Էս ընտիր պատմությունների տեղը գրական բաժինն է։

Իսկ իրական-ը ահագին սուբյեկտիվ հասկացություն է, ինձ համար իմ տարած մտքերն էլ են իրական, ինչքան էլ ուրիշների իրականության հետ չբռնեն։ Թող ամեն մարդ էն պատումն անի, ինչ ուզում է։

StrangeLittleGirl
17.06.2018, 02:58
Առաջարկում եմ թեման տեղափոխել Ստեղծագործական բաժին ։)
Էս ընտիր պատմությունների տեղը գրական բաժինն է։

Իսկ իրական-ը ահագին սուբյեկտիվ հասկացություն է, ինձ համար իմ տարած մտքերն էլ են իրական, ինչքան էլ ուրիշների իրականության հետ չբռնեն։ Թող ամեն մարդ էն պատումն անի, ինչ ուզում է։Ստեղծագործողի անկյունը կաշկանդող ու պարտադրող ա, որտև քննարկումներ են սկսվելու կերպարների, ոճի ու լիքը ուրիշ բաների մասին: Արդյունքում՝ շատերն էլ չեն գրի: Իսկ էս թեման նենց թեմա ա, ոնց որ խարույկի շուրջ նստած պատմություններ պատմես ու զրույց անես՝ առանց որևէ տեսակի ստեղծագործական պարտադրանքի: Հասկանում եմ, որ մարդիկ ուզում են նաև իրենց ստեղծագործականությունը փորձարկել էստեղ, բայց լավ կլիներ՝ դրա համար առանձին թեմա լիներ ստեղծագործողի անկյունում: Չգիտեմ՝ ով ոնց, բայց կոնկրետ ես էս թեմայում թե՛ որպես ընթերցող, թե՛ որպես գրող հենց էդ խարույկի գացողությունն եմ ունենում:

ivy
17.06.2018, 03:02
Ստեղծագործողի անկյունը կաշկանդող ու պարտադրող ա, որտև քննարկումներ են սկսվելու կերպարների, ոճի ու լիքը ուրիշ բաների մասին: Արդյունքում՝ շատերն էլ չեն գրի: Իսկ էս թեման նենց թեմա ա, ոնց որ խարույկի շուրջ նստած պատմություններ պատմես ու զրույց անես՝ առանց որևէ տեսակի ստեղծագործական պարտադրանքի: Հասկանում եմ, որ մարդիկ ուզում են նաև իրենց ստեղծագործականությունը փորձարկել էստեղ, բայց լավ կլիներ՝ դրա համար առանձին թեմա լիներ ստեղծագործողի անկյունում: Չգիտեմ՝ ով ոնց, բայց կոնկրետ ես էս թեմայում թե՛ որպես ընթերցող, թե՛ որպես գրող հենց էդ խարույկի գացողությունն եմ ունենում:

Թեման ժամանակին մի քանի անգամ տարվել-բերվել ա, ոնց որ թե բաժնի փոփոխությունից գրառողները ոչ փախել են, ոչ ավելացել։ Խարույկի զգացողությունը լավ ասեցիր. հենց էդ խարույկով էլ տանենք Ստեղծագործական բաժին։

StrangeLittleGirl
17.06.2018, 03:12
Թեման ժամանակին մի քանի անգամ տարվել-բերվել ա, ոնց որ թե բաժնի փոփոխությունից գրառողները ոչ փախել են, ոչ ավելացել։ Խարույկի զգացողությունը լավ ասեցիր. հենց էդ խարույկով էլ տանենք Ստեղծագործական բաժին։Գիտեմ, որ տարվելու հարցը էլի ա քննարկվել, բայց չի տարվել իմ հիշելով:
Էլի եմ ասում, չգիտեմ՝ ով ոնց ա էս թեմային վերաբերվում, բայց մեկը ես եթե իմանամ, որ ստեղ ստեղծագործականություն ա քննարկվելու, գրառում չեմ անի, ավելի քիչ կկարդամ ու ավելի շատ կքլնգեմ

ivy
17.06.2018, 03:14
Գիտեմ, որ տարվելու հարցը էլի ա քննարկվել, բայց չի տարվել իմ հիշելով:
Էլի եմ ասում, չգիտեմ՝ ով ոնց ա էս թեմային վերաբերվում, բայց մեկը ես եթե իմանամ, որ ստեղ ստեղծագործականություն ա քննարկվելու, գրառում չեմ անի, ավելի քիչ կկարդամ ու ավելի շատ կքլնգեմ

Ստեղծագործականում եղել ա ժամանակին, հետո ա բերվել էստեղ, բայց դե դա արդեն կարևոր չի, եթե էդքան խիստ եք հարցին մոտենում։ Թող մնա իր տեղում։

Alphaone
17.06.2018, 22:09
7-8 հոգանոց խումբ էր, հերթով ցրվեցին համարներով: Մեր համարները նույն ուղղությամբ էին:
- Գնանք իմ մոտ, մի բան կուտես:
- Սոված չեմ, բայց կարծեմ թեյնիկ ունեիր, չէ՞:
- Հա:
Համարում արդեն պարզվեց, որ թեյնիկ չկար, առավոտվանից օղի էր մնացել, սառած էի, խմեցի:
- Էլի կուզե՞ս:
- Հա, մի բաժակ էլ խմեմ, գնամ քնելու:
-Ինչ քնել, նստի, զրուցենք:
Հիշեցի, որ սենյակիս աղջիկն ուզում էր ինձ դարձի բերել աթեիզմի կործանարար ուղուց, ու որոշեցի մի փոքր էլ մնալ, մինչև ռումմեյթս քնի: Զրուցում էինք անկապ, մակերեսային թեմաներից, զգում էի, որ զրույց չի կպնում, մյուս կողմից էլ ահավոր ցուրտ էր, հարբելու ցանկություն էլ չկար: Բարձրացա, գնամ քնելու, ճանապարհը փակեց:
- Ուզում եմ քեզ համբուրել:
Կտրուկ հետ գնացի, ընկա բազմոցին: Չհասցրեցի ուշքի գալ, արդեն հայտնվել էր կողքիս ու փորձում էր համբուրել: Զզվելիորեն մոտ էր ու ուղղակի զզվելի: Քարացել էի տեղում: Չէի վախենում. սեղանին դանակ կար, գիտեի, որ բանը դրան կհասնի՝ կօգտագործեմ: Շունչս պահած նստել, ինձ էի մեղադրում, որ պաթալոգիկ լավատեսությամբ մարդկանց միշտ ավելին եմ համարում, քան իրենք կան, միշտ համարում եմ, որ բանականությունը բնազդից վեր է…
Քանի դեռ ես վարանել էի խոհափիլիսոփայական, վեհ մտորումներում, ինքը շուրթերը հպեց պարանոցիս: Գերբնական ուժով մի կողմ հրեցի, հասա դռանը:
- Մնա՜, - մլավեց:
Մոտավորապես ասացի, որ ես իրականում իրեն էնքան էի վստահել, որ գիշերվա հազարին հանգիստ իր սենյակ էի եկել, որ ուզում էի պարզապես զրուցել, ու եթե իմանայի, որ կնստենք, կզրուցենք, կմնայի, բայց հիմա իրեն ոչ հարգում եմ, ոչ վստահում:
Ասածս ինձ էլ, իրեն էլ մանկամիտ ու պաթետիկ թվաց, ինձ որ՝ հաստատ: Դուրս եկա, դուռը հանգիստ փակեցի՝ մտովի արդեն շրխկացրել էի ամբողջ ուժով: Դռան հետևից լսվեց կրակայրիչի հիստերիկ շրխկոցը:

Sambitbaba
17.06.2018, 22:49
Ստեղծագործողի անկյունը կաշկանդող ու պարտադրող ա, որտև քննարկումներ են սկսվելու կերպարների, ոճի ու լիքը ուրիշ բաների մասին: Արդյունքում՝ շատերն էլ չեն գրի: Իսկ էս թեման նենց թեմա ա, ոնց որ խարույկի շուրջ նստած պատմություններ պատմես ու զրույց անես՝ առանց որևէ տեսակի ստեղծագործական պարտադրանքի: Հասկանում եմ, որ մարդիկ ուզում են նաև իրենց ստեղծագործականությունը փորձարկել էստեղ, բայց լավ կլիներ՝ դրա համար առանձին թեմա լիներ ստեղծագործողի անկյունում: Չգիտեմ՝ ով ոնց, բայց կոնկրետ ես էս թեմայում թե՛ որպես ընթերցող, թե՛ որպես գրող հենց էդ խարույկի գացողությունն եմ ունենում:

Հա, խարույկի մասն ինձ էլ շատ դուր եկավ… Համ էլ ընդհանրապես, Բյուրի առարկությունները շատ համոզիչ են հնչում:
Բայց ինձ շատ զարմանալի է, թե ինչու՞ խարույկի շուրջ երևակայել չի կարելի...
Մի խոսքով, ես կողմ եմ, որ թեման մնա իր տեղում, բայց կուզենայի, որ Տեսիլքի պատմություններից էլ լինեն այստեղ: Եվ ոչ միայն Տեսիլքի...:)

Հ.Գ Բայց մի բան կարող եմ հաստատ ասել. Մեֆը՝ տեսիլք չի::nono

Ծլնգ
19.06.2018, 00:56
Չինգաչգուկը հեչ էլ վերջին մոհիկանը չէր... ու Կուպերը մի քիչ շիլա փլավ է սարքել իր վեպում՝ իրար խառնելով մահիկաններին (https://en.wikipedia.org/wiki/Mahican) ու մոհեգաններին (https://en.wikipedia.org/wiki/Mohegan) և երկուսին միասին անվանելով՝ մոհիկան։ Բայց ամեն ինչ հերթով...

Մի ամառ անց եմ կացրել ԱՄՆ-ում հավաքված հետսովետական մի բիրջ երիտասարդների հետ նույն շենքում։ Մի Մինսկի հրեա կար, ով երկու բարձրագույն կրթություն ուներ, բայց մնացածը մեծ մասամբ կիսատ-պռատ սովորած ուսանողներ էին, ամենամեծ խումբն էլ՝ Կաունասի ֆիզկուլտ-ինստիտուտի մասսան էր։ Լիտվացիներից, հրեայից ու հայիցս բացի, կային նաև Էստոնիայից, Լատվիայից՝ թե ռուս, թե լատիշ, Բելառուսից, ոնցոր Ուկրաինայից էլ կային... բայց բոլորն էլ կարծես հենց արևմտյան հետսովետական հանրապետություններից էին։ Մի պրավալային ամառ էր... էն ասեմ, որ այդ ամբողջ ամառից երևի մի երեք օր եմ օյաղ եղել... մինչև գիշերվա 3-4 բառի բուն բոլոր իմաստներով վակխանալիա էր շենքում, 6-ից էլ հելնում էինք գործի, հետո երեկոյան 5-6-ի կողմերը գալիս էինք, մի երկու ժամ ստեղ ընդեղ «հանգիստ ժամ» էր, հետո էլ վակխանալիան նոր թափով էր սկսում... ու սենց ամեն օր՝ 24/7/31/365 ռեժիմով... էհ, ի՜նչ գիտի ջահելություն։ Էն մի հատ անեկդոտ կա, է. արևմտյան որևէ երկրի մի բուրժույ իր օրագրում գրում ա. «сегодня пил с русскими, чуть не умер», հետո մյուս օրը ավելացնում՝ «сегодня опохмелялся с ними же - лучшеб я вчера умер»... ուրեմն ասեմ, որ ղալաթ ա արել, էնքան ինչքան լիտվացիներն են խմում, ռուսները մղձավանջում էլ չէին երազի։ Հենց լիտվացիները, ոչ թե բելառուս, ոչ թե լեհ, ոչ թե լատիշ, այ հենց լիտվացիները... դրանց մոտ գենետիկ մակարդակի ալկոհոլի մետաբոլիզմ ա։ Մի օր բոլորով հարբելուց հետո այդ լիտվացիներից մեկը գարեջրի շիշը տվել էր պատով, ու մի բեկոր էլ ռիկոշետով տվել ձեռքի վրա երակ էր պոռթել, տենց հարբած-մեռած բոլորով լցվել էին մեքենա ու քշել էին հիվանդանոց։ Մի ռուս բժշկի մոտ էին ընկել, էս էլ որ տեսել էր կտրած վերքը, սկսել էր ոստիկանական զեկույց լրացնել ու հարցրել էր, թե ինչքա՞ն են խմել։ Սրանք էլ որոշել են փոքրացնել թիվը, որ ոստիկանները շատ չամուռ չլինեն, բայց այդ փոքրացրած թիվն էլ այդ ռուս բժշկին կախել էր. թե բա այդքանի կեսի խմածից հետո մեր մոտ ռուս ու լեհերին լեշ են որպես մենակ բերում։

Լավ, չշեղվեմ... ուրեմն այդ ամբողջ մասսայից այդ Մինսկի հրեան (թող անունը լինի Չ.) ու ես ահագին մոտիկացել էինք, քանի որ ուրիշների հետ հարբել-տժժալուց բացի ուրիշ ընդհանուր թեմաներ չկային։ Էդ հիմնականում ֆիզկուլտ-ինստիտուտի մասսան «от меня к следующему пню» մակարդակի էին, սաղ օրը կամ մկան կաչատ անելու մասին էր զրույցը, կամ էլ՝ մեքենաներ-մոտոների գանյատների։ Բոլոր երկրներից եկած աղջիկներն էլ մի ձև ուծի-պուծի վիճակներում էին, չնայած մի երկուսը այդ լիտվացի ֆիզկուլտուրնիկներին էլ խմելուց ֆոռա կտային։ Հա, էն մահիկաններն էլ... ուրեմն մահիկաններն էլ, մոհեգաններն էլ հյուսիս-արևելյան ամերիկյան ցեղեր էին, բայց հեղափոխական պատերազմից հետո մահիկանները կամաց-կամաց վտարվեցին դեպի կենտրոնական ԱՄՆ, իսկ մոհեգանները այդպես էլ մնացին հյուսիս-արևելքում՝ Կոնեկտիտուկ նահանգում։ Ու ամերիկյան հնդիկները ազատված են եկամտահարկից, իրենց ռեզերվացիաներն էլ համարվում են ԱՄՆ-ի օրենքից դուրս առանձին երկրներ։ Դրա համար այդ բնիկ տոհմերից շատերը իրենց ռեզերվացիաներում կազինոներ են կառուցում, թեև շատ ժամանակ այդ ռեզերվացիայի նահանգում կազինոներ ունենալը կարող է և արգելված լինել։ Ու այդ կազինոներն իրենց տոհմի հիմնական եկամուտի աղբյուրն են հանդիսանում, այն մակարդակի, որ տոհմից ոչ ոք այլևս կյանքում կարա չաշխատի, բոլոր երիտասարդների հարվարդ-յելի ուսման վարձն էլ ամբողջությամբ հոգում են։ Հա, ու այդ շենքը, որտեղ որ ապրում էինք, մոհեգանների ռեզերվացիայից քշելու հեռավորության վրա էր, սրանք էլ այդ շրջանի մեծագույն կազինոներից մեկն են աշխատացնում՝ Mohegan Sun (https://en.wikipedia.org/wiki/Mohegan_Sun)։

Մի օր մի մեծ խմբով որոշեցինք տժժոցը տեղափոխել հենց այդ մոհեգանների արևի ներքո ու երեք մեքենա լեփ-լեցուն լցված՝ ելանք ճամփա։ Հետներս էլ ռացիաներ էինք վերցրել, որ մեքենայից մեքենա խոսենք... բջջային հեռախոսներ այդ ժամանակ նոր-նոր էին սկսել տարածվել, ու շատերս արդեն ունեինք, բայց դե այդ ռացիաներն էլ էդ լիտվական մասսայի նիշծյակներից էր, յանի ռազվեդչիկ-մազվեդչիկ են, որսորդ-ձկնորս են, ինչ են... նե սուծ վաժնո, նաղդը այդ ռացիաներից հետներս վերցրեցինք։ Ես էլ քանի որ գիժ չէի, որ քշեմ, մեքենաներից մեկի հետևն էի հայտնվել, Չ.-ն էլ՝ կողքս, որ ճամփին գոնե իրար հետ մի քիչ զրից-մրից անենք, էդ լիտվացիների մկանա-տեստոստերոնային զրույցներից ու աղջիկների ուծի-պուծիներից նադայել չլինենք։ Ու քանի որ հետևն էինք, ռացիաներից մեկն էլ մեզ էին տվել, յանի որ գոնշիկն ու լեգենդ կարդացող շտուրմանը չշեղվեն։ Հա, ու այդ օրերին էլ լիտվացիներից մեկին իր շենքացի ընկերն էր հյուր եկել, որ մնացած լիտվական մասսայից տարբերվում էր նրանով, որ ոչ թե Կաունասի ֆիզկուլտ-ինստիտուտի կիսատ-պռատ ուսանող էր, այլ Բաումանկայի... գոնե հետը մի երկու բառ խոսել լինում էր, չնայած ինքն էլ էր հաճախ մյուս լիտվացիների ջրերը ընկնում։ Ու այդ բաումանկացին մեզնից առաջ ելած մեքենաներից մեկի մեջ էր ռացիայի վրա նստած։

Մեկ էլ որ սկսեցինք արդեն մոտենալ կազինոյին, ու ճանապարհային նշանները սկսեցին ցույց տալ «Mohegan reservation» և դեպի կազինոներ տանող ճանապարհները, էս բաումանկացին ռացիայով եթեր դուրս եկավ՝ շվարած ձայնով, թե բա՝ տղեք, էս էն մոհիկանի հնդիկներ են, վայթե... ես ու Չ.-ն էլ քմծիծաղի տվեցինք, ես էլ ռացիայով պատասխանեցի՝ Կուպերին սաղս էլ կարդացել ենք։ Էս Չ.-ն էլ բաձր-բարձր հռհռալով, թե բա՝ այ ըտեղ դու մի հատ մեծ տուֆտիր։

Այս պատմության դեպքերի ընթացքում ոչ մի ծլնգան հեռախոս և առավել ևս մահիկան կամ մոհեգան չի տուժել... նույնիսկ մի քիչ էլ մոհեգաններից հարստացել են, բայց դա արդեն ուրիշ պատմություն է...

LisBeth
22.06.2018, 01:34
One summer day

Թանաքոտ մատներս շոշափում են բազկիս ուռած երկաը, ու դիֆենհիդրամինը գերդոզավորված 5մլ ծավալով անցնում ա ՀԷԲ-ը։ Տրեմոր, էյֆորիա, քուն, գիտակցության խանգարումներ․․․ խնամքով զգուշացնում ա փոքրիկ տողը կողմնակի էֆֆեկտների մասին։ Հիմա որ սկսեմ պատմել Կախարդուհու մասին, մեկը կհարցնի իրական էր արդյոք, մյուսն էլ կհաստատի՝ հեգնանքով։
Երբ Կախարդուհին կապույտ մազափունջը ճակատի վրայից վերցնելով բզում էր ականջի հետևը, լայն բացում բայկալյան բյուրեղներն, ինձ սկսում էր թվալ, թե այտերը պճեցրած ձիգ շուրթերով կսկսեն փսփսալ հարյուրավոր անտառային փերիներ։ Բայց էս միստիկ մշուշը ցրվում էր՝ մատ նա մատէ, սեմյուշկա չռթողի գոպնաբարբառ։
- Բ***, երբ սկսում ես մարդկանց չհասկանալ, վերցնում ես իրենց յ***ի անձը, մասնատում ես, հետ հավաքում ու տեսնում ես որ հետույքից մի հատ փետուր ա ցցված։ Հասկանում ես, որ սաղ խնդիրը դրա մեջ էր, էդ փետուրի, որ դու չէիր տեսնում։ Ամեն ինչ տեղն ա ընկնում։
Աչքերս բացում եմ հետույքա-բմբլային ատմոսֆերայում, ոգևորված չգիտեմ ինչ անեմ, տոլի ուղեղս տամ տրանսպլանտացիա անել, տոլի հեղափոխություն անեմ, որ մարդիկ քննարկելու թեմա ունենան։ Սենց անորոշ վիճակի մեջ նասկիներս էլի թարս եմ հագնում, սիստեմին մարտահրավեր նետելով, ու դուրս եմ գալիս։ Զանգում եմ Կախարդուհուն, ասում եմ պայուսակիս մեջ քեզ համար անակընկալ կա, եթե դեռ չի հալվել։
Լեզուն պաղպաղակի վրա պտտում ա ու ասում ա, որ տեստոստերոնի վրա ա։
- Յ****իյ վ ռ**, լիբիդոս հազիվ տեղաշարժվում ա։ Բայց կարծես մի անձի շուրջ ա զվռնում, - ու բազմանշանակ նայում ա դեմքիս, - դա կոչվում ա սեր։
- Ես գիտեմ դա ինչ ա կոչվում։
Էդ պահին դեմներս մի հատ պլակատներ կախած երիտասարդ ա դուրս գալիս, թե բա ես մի հատ միսիա ունեմ։
- Ք**ել դիմացի տան շքամուտքի դեմը, - լուրջ ենթադրում ա Կախարդուհին։
- Չէ, երկրագնդի վրա։ Միսիա, ոչ թե ք**ել։
Ոբշըմ ես իրադարձությունները ռափիդ արած եմ դիտում, մեկ էլ ստոպ եմ տալիս այն պահի վրա, որ Կախարդուհին համարն ա թելադրում։ Իսկ, երիտասարդը Մարքս ցիտելով գրի ա առնում,։ Թե ինչ կապ կա Մարքսի ու մեր իրականության միջև, մենակ այլմոլորակային դեսպանները կիմանան։ Վերջը, քանի որ իմ լիբիդոն էր զվռնում մի անձի շուրջ ու այդ անձը կախարդ չէր, այլ փետրավոր, որոշեցի բաց թողեմ բացատրությունները այն մասին թե համարը տալու վտանգի դեպքում ինքը իրեն պաշտպանող ամուսին ունի։
Նոստալգիկ մթություն ա իջնում, ես գիտեմ, որ ծանոթ բան կա։ Մնաց մի հարյուր մետր, բայց ոտքերս չեն ուզում առաջ գնան։ Բուժքույրը ինձ առաջնորդում ա պապիկի պալատ։ Կնճռոտ դեմքին անծանոթ արտահայտոթուններ են փոխվում, հասկանում եմ, որ ինձ չճանաչեց։
- Էն կտուրի վրա ընկած սպիտակ աղավնուն տեսնո՞ւմ ես։ Բազեն խփեց, գցեց ու անցավ։ Անաստվածը, չտարավ գոնե։ Երկու օր ա ընդեղ ընկած ես, բալա։
Ինքը մի հատ դաժան փորձություն ուներ, որ ձեռքը տանում էր թևատակ, ձևացնում էր թե մազերը պռճոկում ա։ Ես լացում էի։ Չգիտեմ խի էր անում, երևի որ զմայլվի իմ անսահման էմպաթիայի դրսևորումներով։
Ձեռքը իջացնում ա անկողնու կողքը ու ասես կանաչներ ա պոկում։ Ճանաչում եմ էդ գործողությունները։ Փոքր ժամանակ ինձ վզին դրած տանում էր գերեզմաններ, մաքրում էինք իրար հետ, Արմենակ պապի, Սուրիկ հոպարի գերեզմանները։ Ես իրանց ոչ մի անգամ չէի տեսել, բայց պապիկի ցավն էի տեսել․․․
Ձեռքը բռնում եմ․
- Պա, ես եմ․․ թող ես կանեմ։
- Բալես էկա՞ր։ Էս քախանքը մարդու սիրտ ա ծածկում։ Դու որ էկար, սիրտս բացվեց։
Ինքը ասում ա, որ լավ կյանք ա ապրել։ Բայց լիքը մարդիկ իրա ապրած կյանքից տառապել են։ Ես չեմ ասի երբեք, որ լավ կյանք եմ ապրել։ Դեմքս թաղում եմ ափի մեջ, տաք ինչպես ամառային արևն ա, Հիսաշիի երաժշտության տակ․․․ (https://www.youtube.com/watch?v=JpXnIXP6j78)
Էդ պահին մեկը թափով ապտակում ա։ Աչքերս բացում եմ, նայում շուրջս որ հասկանամ, ո՞ւր եմ։ Միլիցիոները ասում ա․
- Լա՞վ չես։
- Ինձ ասել են, որ լավ եմ։ Ինչի՞։
- Դե ասֆալտին պառկել ես, մարդկանց մեջ պանիկա ես առաջացնում։
- Ինչի, արգելվա՞ծ ա ասֆալտին պառկել։
- Գնա նստարանին պառկի։
- Ես տենց օրենք չգիտեմ, ստեղ ա տաք, ստեղ եմ պառկել։
- Ես եմ ստեղի օրենքը։ Ու ես քեզ ասում եմ, որ դու չես կարա պառկես։
Սրա հետույքի փետուրն էլ միանգամից ա երևում։ Պետք ա քայլեմ․․․ մի տեղ, ուր չկան դրանք։

LisBeth
22.06.2018, 23:57
Քանի որ սա իմ երկրորդ սիրած թեման ա, մի հատ ավալվա պատմություն պատմեմ․․․

Թաղում

Չեմ հիշում թե դռանը որ թիվն էր, բայց մահը դեռ արտառոց երևույթ էր ու երբ մեկը մեռնում էր ամբողջ տարածաշրջանում ոչ մեկ իրավունք չուներ ոչ հեռուստացույց, ոչ ռադիօ միացնելու, մինչև յոթ ու քառսունքը չլրանար։
Մեր կողքի գյուղում մի հատ հալալ ապրող տղամարդ կար, անունը Սահակ, բայց էդ խեղճին չգիտես ինչու, Սագ էին ասում։ Ու Սագը մեռել էր։ Իրան դիահերձում չէին արել անհայտ պատճառներով։
Գերդաստանով հավաքվեցինք ընկանք ճամփա։ Երբ հասանք տատկիս տուն, ընտանեկան խորհուրդը որոշեց, որ բոլոր մեծերը գնալու են մեռլատուն, երեխաները մնալու են Ջոջոյի հետ։ Ջոջոն մեր նախատատն էր, որ տարիների ընթացքում ծանր աշխատանքից 90 աստիճանի տակ կորացել էր, ու մեջքը հուշտ եղած կատվի պես դուրս ցցած էր ման գալիս։ Բաբա Յագայից մազոտ խալն էր պակաս, երկար քթի վրա։ Հեսա կհասկանաք թե ինչի ես իրան չէի սիրում։ Երբ ավտարիծետները տարածքը լքեցին, ես սկսեցի դուռը ծեծել ու խնդրել, որ ինձ թողի գնամ հետևներից։ Ինքն էլ բռնեց ինձ մի լավ դմփեց ու ասեց որ գնամ քնեմ։ Քանի որ շատ հուզված էի, չկարողացա քնեմ։ Ուշ ժամի բոլորը հետ եկան, զարմանալիորեն բարձր տրամադրությամբ։ Պարզվեց մեռելատանը ամենասրտաճմլիկ պահին, օղորմածիկ Սագի կինը, ըստ պատշաչի որոշել ա իր ողբի մեջ բարձրաձային ամուսնու առաքինի որակների մասին։ Ձենով լացելը դե պարտադիր պայման էր։ Սա թե բա․
- Սագ ջան, էնքան մաքուր էիր, որ առանց աբոռտի գնացիր։
Էդ խինդ ուրախության մեջ, քեռիս որ մի հատ մազալու դեմք էր, տելեվիզրը միացրեց։ Հին մարդիկ կհիշեն լամպային տելեվիզըրները, որ գլխին հարյուր անգամ տալուց հետո էին մի բան ցույց տալիս։ Էս քեռիս ալարեց խփի, տենց նստեց ու սկսեց խշշոցին նայել։ Ջոջոն թե բա․
- Այ տղա, ի՞նչ բանի ես։
Քեռիս էլ լրիվ լուրջ, թե՝
- Տելեվիզըր եմ նայում։
- Սա ինձնից վերան ծուռ ա, - ասեց Ջոջոն, բայց տելեվիզրը անջատել չտվեց։

ivy
26.06.2018, 14:34
Մի անկապ իրավիճակ էր առաջացել վերջերս, ու հա մտածում եմ դրա մասին:
Աղջիկս համ իմ տանն է ապրում, համ՝ պապայի: Ու իր ընկերները հաճախ են հյուր գալիս: Երբ ինձ մոտ է լինում, մեր տուն են գալիս, երբ պապայի մոտ՝ պապայի տուն: Ծնողները սովորաբար բերում են երեխաներին, իրենք գնում, հետո գալիս վերցնում կամ մենք ենք տուն ուղեկցում: Ոչ մի անգամ խնդիր չէր եղել: Բոլորս իրար ճանաչում ենք. կամ դպրոցից գիտենք իրար կամ ինչ-որ խմբերից, բացի դրանից՝ փոքր համայնք է, բոլորն իրար քիչ թե շատ ծանոթ են:
Մի անգամ էնպես եղավ, որ աղջիկս պապայի մոտ էր, ու ընկերուհու հետ խոսել էին, որ հանդիպեն, ես էլ էդ ընկերուհու մամային գրեցի, թե կարո՞ղ է Կ.-ին բերել Սոնյայի մոտ՝ պապայի տուն: Կ-ն մի քանի անգամ արդեն եղել էր էդ տանը՝ հիմնականում ծնունդներին, ծնողների հետ էլ սովորական, բարի ծանոթային հարաբերությունների մեջ էինք: Մաման էդ օրը ինչ-որ պատճառաբանություն բերեց, որ չեն կարող: Նույնը կրկնվեց մի երկու անգամ ևս, որից հետո միայն խոստովանեց իրական պատճառը: Իսկ պատճառը հետևյալն էր՝ իրենք կարող են Կ.-ին բերել աղջկաս հոր տուն, միայն եթե ես էլ էնտեղ լինեմ, որովհետև չեն ուզում իրենց աղջան տանը տղամարդու հետ թողնել, և էստեղ անձը կապ չունի, այլ հարցը հենց սեռն է:
Մտաբերեցի, որ ամեն անգամ, երբ Կ.-ն էդ տանն էր գտնվել, հիմնականում՝ աղջկաս ծնունդին, ես էլ էի էնտեղ եղել:
Մի անգամ, երբ աղջկաս համար մսուր-մանկապարտեզ էինք ընտրում, էդպիսի մի հաստատության տնօրենի հարցազրույցն էի գտել ինտերնետում, որտեղ հարցերից մեկին պատասխանել էր, թե տղամարդ աշխատող մանկապարտեզում ընդունում են, բայց շատ խիստ են մոտենում ընտրությանը, իսկ մսուրում տղամարդ աշխատողն իրենց համար անընդունելի է:
Ի՞նչ պատճառով: Տղամարդուց սեռական կամ այլ տեսակի վտանգ է սպասվո՞ւմ, թե՞ թվում է, որ երեխա խնամելու գործում տղամարդը թերանում է կնոջ հանդեպ:
Հետաքրքիր է, որ սեքսիզմ կամ գենդերային խտրականություն ասելով՝ շատերն անմիջապես կնոջն են տեսնում խոցելի կողմում, մինչդեռ տղամարդիկ էլ են հաճախ հայտնվում էդ կողմում: Ու հենց երեխայի խնամքի հետ կապված էնքան լիքը կլիշեներ կան, որոնք տղամարդկանց հանդեպ սեռական խտրականության վառ օրինակներ են:
Նաև սեռական ոտնձգության թեմաների դեպքում մարդկանց գիտակցության մեջ ամրացած է, որ ոտնձգողը տղամարդն է, զոհը՝ կինը, մինչդեռ հակառակ դեպքերն էլ շատ-շատ են: Կամ երբ մտածում են պեդոֆիլիայի մասին, նորից մտքում հստակ տղամարդու պատկեր է գալիս, մինչդեռ ով ասեց, որ կին պեդոֆիլներ չեն լինում:
Գուցե արժեր խորանալ Կ.-ի ծնողների պատճառաբանությունների մեջ ու հասկանալ, թե ինչ նկատի ունեն՝ «հարցը սեռն է» ասելով: Ինչ վտանգ են սպասում տղամարդուց, որ չեն սպասում կնոջից: Կամ ինչպե՞ս կվարվեին, եթե տղա ունենային, կթողնեի՞ն, որ իմ տուն գար, առանց տղամարդու ներկայության: Թե՞ հարցն ի վերջո երեխայի խնամքի հանդեպ գենդերային կանխակալ վերաբերմունքն է (որ կինն ավելի ուշադիր է ու հոգատար) և ոչ թե սեռական ոտնձգության մտավախությունը:
Բայց դե չխորացանք էդ դեպքի մեջ: Ինչևէ գուցե դեռ մի օր խոսեմ ծնողների հետ էդ թեմայով...

StrangeLittleGirl
26.06.2018, 14:51
Չնայած որ համաձայն եմ, որ տղամարդիկ էսպես անհարկի դիսկրիմինացիայի են ենթարկվում, բայց պատճառ կա, որ հենց տղամարդկանցից են վախենում, ոչ թե կանանցից։
Նախ, երեխաներին սեռական բռնության ենթարկողներից ոչ բոլորն են պեդոֆիլ։ Երկրորդ, պեդոֆիլիան անհամեմատ ավելի հաճախ ա հանդիպում տղամարդկանց մոտ, քան կանանց (պեդոֆիլների 0.4%֊ն (https://en.wikipedia.org/wiki/Child_sexual_abuse) են կանայք): Իսկ որ ամենավատն ա, հաճախ երեխաների նկատմամբ սեռական ոտնձգություն/բռնություն կատարողը շրջապատից ծանոթ մարդ ա (ազգական, հարևան, ուսուցիչ և այլն)։ Էս բոլոր գործոններն իրար կողքի դնելով կարելի ա հասկանալ ծնողի անհանգստությունը։ Սա մոտավորապես նման ա գիշերով մենակով փողոցում քայլելուն, որ երբ հետևիցդ տղամարդ ա գալիս, սիրտդ վատանում ա, իսկ եթե կին ա կամ զույգ, հանգիստ ես լինում։ Սա չի նշանակում, որ հետևիցդ եկողն անպայման բռնություն ա գործադրելու (հավանականությունն իրականում քիչ ա), բայց բռնություն գործադրողները մեծ մասամբ մթով կնոջ հետևից քայլող տղամարդիկ են։

StrangeLittleGirl
27.06.2018, 12:11
Երբ դեռ դպրոցական էի, մեր հարևանի աղջիկը հաճախ էր դասագրքերն ու տետրերը ձեռքին գալիս ինձ մոտ, որ տնայինները գրեմ։ Ընդհանրապես, մեր հարևանները հայտնի էին սերնդեսերունդ իրենց ոչ փայլուն մտավոր ունակություններով, իսկ մերը հայտնի էր իր ակադեմիական հաջողություններով։ Դրա համար մեր ընտանիքի՝ իրենց տնայիններն անելը սերնդեսերունդ փոխանցվում էր։ Բայց երբ մեր հարևանի աղջիկը դասագրքերով ու տետրերով գալիս էր մեր տուն, նրա տնայինները չէի գրում։ Նստում էի կողքը ու երբեմն ժամերով դասը բացատրում էնքան, մինչև մաթեմատիկայի գոնե պարզագույն, երբեմն էլ միջին բարդության վարժությունները կարողանում էր գրել կամ հայերենից շարադրություն հիշեցնող ինչ֊որ տեքստ էր ստանում։ Իհարկե, երբեք տնայինների համար «գերազանց» չէր ստանում, բայց ստացած «3»֊ներն ու «4»֊երը լրիվ իր վաստակածն էին։

Ես էս դեպքը հիշում եմ ամեն անգամ, երբ հանդիպում եմ «թույլ» ուսանողի։ Յոենսուում դասավանդելիս ինձ մոտ էր եկել Խրոնինգենի կոորդինատորն ու հարցնում էր, թե ովքեր են «թույլ» ուսանողները, որ լրացուցիչ ուշադրություն դարձնեն։ Ես հերթով թվարկեցի բոլոր ուսանողների ուժեղ ու թույլ կողմերը ու մի քանի անգամ շեշտեցի, որ կուրսում թույլ ուսանող որպես էդպիսին չկա ու որ ոմանց ցածր գնահատականները մի շարք այլ գործոններով են պայմանավորված (եվրոպական կրթական համակարգին ու մասնավորապես ֆիննականին անծանոթ լինելը, նոր երկիր տեղափոխվելու պատճառով ադապտացիայի խնդիրները, հոգեկան խնդիրները, ինքնավստահության խնդիրները և այլն), ու խնդրեցի, որ հատկապես այս հարցերում ուշադիր լինեն։

Բայց իմ փորձերը ձախողվեցին, ու մտավախությունս, ցավոք, արդարացավ, որովհետև ուսանողներիցս առնվազն մեկը դասակարգվեց որպես «թույլ»։ Ինչ խոսք, իր բոլոր փորձերն էդպիսի տպավորություն չթողնելու բավական խղճուկ էին ու անհաջող. արևմտաեվրոպական կրթական համակարգին ծանոթ չլինելով՝ ահագին ջանքեր էին պահանջվում նրանից էդ համակարգին ինտեգրվելու ու տպավորություն թողնելու համար, բայց ինքն էնքան ուրիշ աշխարհից էր եկել, որ էդ ինտեգրումը մի քանի ամսում տեղի չէր ունենալու։

Յոենսուում էդ բոլորը տեսնում էի ու իմ աշխատանքային պարտականություններից դուրս գալով՝ փորձում էի օգնել նրան։ Մասնավորապես, քննություններից մեկից անընդհատ կտրվում էր (ընդ որում, առանց գնահատականի քննություն էր, ուղղակի պետք էր ստանալ կիսամյակն ավարտուն համարելու համար)։ Ու շատ լավ գիտեի, որ էդպես էլ անվերջ կտրվելու էր, որովհետև առարկայի նյութերն օնլայն էին գրեթե առանց կոնտակտային դասավանդման։ Դրան էլ գումարենք առարկայից նախնական գիտելիքների իսպառ բացակայությունը։ Ու առարկան պարզապես դարձել էր իսկական մղձավանջ նրա համար։ Դրա պատճառով գիշերները չէր քնում, մյուս առարկաների վրա կենտրոնանալ չէր կարողանում, ամբողջ օրը լացում էր։ Մի անգամ էլ էդպես լացելով ինձ մոտ եկավ։ Հանգստացրի, նստեցի հետը, մի ժամում առարկայի ամբողջ նյութը բացատրեցի։ Հաջորդ օրը քննությունը ստացավ, ու ուսերից մի հսկայական բեռ ընկավ։

Չնայած էս բոլոր դժվարություններին, ես բնավ էս ուսանողիս «թույլ» չէի անվանի։ Ինքը լիքը ուժեղ կողմեր ուներ. լիարժեք տիրապետում էր երկու գրեթե իրար հետ կապ չունեցող թեմաների ողջ տեսությանը, ու թեև մյուսների պես վարժ չէր ակադեմիական տեքստ գրելիս (մի քիչ անգլերենն էր կաղում, ու որոշ չոր օրենքների չէր տիրապետում), բայց մտքերը շատ հետաքրքիր էր կառուցում, էնպես, որ էսսեները կլանված կարդում էի։ Շշմելու բան էր. իրոք հատուկ տաղանդ է պետք ակադեմիական տեքստերն էնպես գրելու համար, որ թե՛ ակադեմիական մնան, թե՛ հավեսով ընթերցվեն։

Բայց Խրոնինգենում սովորություն կա ուսանողների ուժեղ կողմերը ոտնատակ անելու ու թույլ կողմերի համար նրանց պատժելու։ Ժամանակին նույնն ինձ հետ են արել. ինձ հետաքրքրող բոլոր թեմաները հերթով հողին են հավասարեցվել, իսկ պրոյեկտներումս «պատժվել» եմ լեզվաբանական կրթություն չունենալու համար։ Հիմա մտածում եմ, թե որքան թե՛ ես, թե՛ համալսարանը կշահեր, եթե ինձ լեզվաբան չլինելու համար պատժելու փոխարեն քաջալերեին բժշկական գիտելիքներս ներդնել պրոյեկտներիս մեջ (իսկ ուսումնական ծրագիրը դրա հնարավորությունը տալիս է)։

Նույն ուսանողս հիմա էդ վիճակում է։ Շատ խիստ պատժվել է որոշակի հմտությունների չտիրապետելու համար, որոնք եվրոպացի ուսանողներն ունեն, որովհետև մի քանի տարի նույն համակարգում սովորել են։ Իսկ երբ պրոյեկտ անելու համար բարձրաձայնել է իրեն հետաքրքրող թեման, միանգամից խորը արհամարհանքի է արժանացել, ու առաջարկել են փոխել թեման՝ հարմարեցնելով իրենց հետաքրքրություններին (էստեղ էլ հատուկ նշեմ, որ ուսանողի թեման դուրս չէր գալիս դասավանդվող առարկաների սահմաններից), ու հիմա ինքը լրիվ տագնապային վիճակում չգիտի՝ ինչ անի։

Ահավոր ափսոսանք եմ ապրում։ Այս ուսանողը կարող է մեր ոլորտի մի կոնկրետ ենթաոլորտում հրաշալիագույն գիտնական դառնալ, եթե միայն թույլ տան խորանալ իր թեմայի մեջ։ Բայց փոխարենը խցկում են մեկ այլ ենթաոլորտ, որն իրեն շատ չի հետաքրքրում, որտեղ իր ուժեղ կողմերը չեն դրսևորվելու ու որտեղ լիքը հրաշալիագույն գիտնականներ արդեն կան։

Ես չգիտեմ՝ արդյոք ճի՞շտ է այսպես։ Ճի՞շտ է կրթական համակարգում մարդկանց էսպես նվաստացնելը ու ճի՞շտ է ժամանակ տրամադրելու փոխարեն աշակերտներին ու ուսանողներին բաժանել «ուժեղների» ու «թույլերի», ու վերջիններիս պատժել առաջինների արդյունքները չցուցաբերելու համար։ Արդյոք մենք բոլորս որպես հասարակություն ու անհատներն իրենք ավելի շատ չէի՞նք շահի, եթե բոլորի ուժեղ կողմերը գնահատվեին ու ջրի երես հանվեին, ոչ թե ճնշվեին ու ոչնչացվեին, իսկ թույլ կողմերի վրա աշխատանք տարվեր, բայց որևէ մեկը չպատժվեր դրանց համար (ի վերջո, նշածս ուսանողը գիտի իր թույլ կողմերն ու աշխատում է դրանց վրա, բայց արդյունքի հասնելու համար ժամանակ է պետք, իսկ դասերը խեղդում են)։

Ծլնգ
07.07.2018, 07:09
Քանի որ խոստացել էի (https://www.akumb.am/showthread.php/67735-%D5%86%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%BF%E2%80%A4-1?p=2575423&viewfull=1#post2575423) LisBeth-ին․․․

*****************************************************
Մանկությանս ժամանակ մեր թաղում մի պատանի կար, անվանեմ՝ Սեյրան։ Այն սովետական տարիներին այսօրվա տերմինաբանությունը իհարկե չկար, ու Սեյրանին ասում էին՝ գիժ, խելառ, դեբիլ՝ այս բառերը նկատի ունենալով բժշկական իմաստավորմամբ։ Հետո խոսքի մեջ հայտնվեց «դաուն» բառը, ու իրեն դա էլ կպավ։ Բայց հիմա որ հետ եմ նայում, կարծում եմ Սեյրանը աուտիկ էր՝ սպեկտրի միջամասում։ Բանավոր խոսքի հետ էլ խնդիր ուներ, ինչի պատճառով թաղի երեխաների ծաղր ու ծանակի առարկան էր դառնում։ Հետևից գոռում էին, հրահրում էին կատաղության, տարբեր ձևերով սադրում էին կռվի ու լիաթոք ծիծաղում։ Տաք եղանակին օրվա մեծ մասը դրսում էր լինում՝ իրենց շենքի բակում, որը թաղի կենտրոնական փողոցին կից էր, ինչի հետևանքով Սեյրանն ամեն օր տեսանելի էլ գրեթե ամբողջ թաղի համար։

Այդ ժամանակները սկսել էր բազմալար հեռախոսային կաբելների լարերից գործելու մոդա տարածվել։ Բոլորն այդ լարերից խաչեր էին գործում, գրիչներ, ասեղով «պիսկելու» գործիքներ և այլն։ Ջահելության լոկշության զբաղմունք էր, մի խոսքով։ Ու եթե բոլորի մոտ սա ստից-մտից խաղալիք էր, Սեյրանի կողմից սա հասցվել էր արհեստի․ նստում էր բակում ու լարերով ամբողջ օրը գործում։ Մի անգամ երեխաներով մոտեցել էինք, որ տեսնեինք ինչ է գործում։ Գործում էր մի ամբողջական գոտի։ Շշմել էի։ Այս խելառ, գիժ, դեբիլ մարդն ահռելի մանրակրկիտությամբ գործում էր իսկական պետքական իրեր, որոնք կարելի կլիներ նույնիսկ արդի արվեստի թանգարանում ցուցադրել։ Սրանից մոտս լրիվ Ադիչիի իրենց սպասավոր տղայի ընտանիքն այցելելու մանթոն էր։ Հետո սկսեցի ավելի մեծ հետաքրքրությամ իրեն ուսումնասիրել։ Իրենից մի եկրու տարով մեծ իր հարազատ եղբայրն իրենից հեռու էր մնում, բայց հաճախ էի տեսնում, որ շենքի բակում հավաքված իր տարիքակից կամ քիչ ավելի երիտասարդների խմբերին է մոտենում, ու փորձում մասնակցել զրույցներին։ Շատ դեպքերում ծաղրվում էր, բայց երբեմն նորմալ էին տանում Սեյրանի իրենց խմբակցելը, ու այդ դեպքերում մի այնքան երջանիկ ժպիտ էր հայտնվում դեմքին։ Երբեմն էլ տեսնում էի իրեն նյարդայնացած վիճակում, երբ ոտքի տակի քարեր տշմշելով շենքի հետևից առաջ էր գնում ու հետ վերադառնում։ Վախենալու տեսարան էր դառնում այդ ժամանակ ու բոլորը փորձում էին իրենից հեռու մնալ, չնայած որոշ երեխաներ այդ ժամանակ էլ էին իրեն ծաղրում։ Մեծերը խղճում էին թե՛ իրեն, թե՛ իր ընտանիքին։ Թաղում մեծ տղաները եղբորն էլ էին վերաբերվում «մեղկ է, որ Սեյրանի եղբայրն է» մոտեցմամբ։

Հայաստանից դուրս գալուցս մի քանի տարի հետո իմացա, որ Սեյրանը մահացել է։ Երևի մոտ երեսուն տարեկան կլիներ այդ ժամանակ։ Ես ինքս իրեն ծաղրած չկամ, բայց նույն խմբում եմ եղել ուրիշ երեխաների հետ, ովքեր հետևից շվացրել ու ծաղրել են, ու ես բան չեմ ասել։ Հիմա որ մտածում եմ Սեյրանի մասին, ուզում եմ իրեն գրկել, հետը նստել ու զրուցել ու տեսնել դեմքի երջանիկ ժպիտը։ Բայց առաջին զգացողությունն որ մոտս ծնվում է՝ խորին ամոթն է։ Գիտակցությամբ հասկանում եմ, որ երեխա էի ու ոչինչ էլ ո՛չ հասկանում էի, ո՛չ էլ կարող էի փոխել, բայց միևնույնն է այդ ամոթի զգացողությունը դրանից չի նվազում․․․


*********************************************************
Պատահական բերմամբ Մաշայի ու իր մի դասախոսի միջև կոնֆլիկտի հաշտեցնող էի դարձել։ Դասախոսը ինձ էլ-նամակով տեղեկացրել էր, որ դասերին անհարգալից վերաբերմունք է ցույց տալիս թե՛ դասախոսի և թե՛ համադասարանցիների նկատմամբ։ Ապշել էի սրանից․ այդ դասախոսի տոնից նյարդայնության տպավորություն էի ստացել ու մինչև Մաշայի հետ հանդիպելը դասախոսից փորձեցի կոնկրետ դեպքերի պարզաբանումներ ստանալ։ Պատմեց, որ Մաշան ուրիշի խոսքը չվերջացրած ու այդ ուրիշի շունչ քաշելու ժամանակ մեջ է մտնում, խիստ ոչ-էմպաթիկ տոնով է խոսում դասախոսի ու համադասարանցիների հետ, հարցեր տալուց ոնց որ մուննաթով դա անելուց լինի․․․ կարճ ասած, ոչ թե բացահայտ կոնֆլիկտային բաներ սրանք ինձ թվացին, այլ զուտ՝ իրար վարքը չհասկանալու, ինչը դասախոսն էլ ստիպված եղավ խոստովանել, չնայած սկզբից իսկապես լավ նյարդայնացած էր, քանի որ Մաշան իրեն խանգարում էր իր պլանով դասը վարելուն։

Այդ ամենից հետո նոր հանդիպեցի Մաշայի հետ, ու այդ հանդիպումը դարձավ գլխիս մի մեծ փորձություն։ Ուսանողների բժշկական տվյալները լրիվ գաղտնի են, ու միայն հատուկ մարդիկ իրավական իրավունք ունեն դրանց տվյալներին ծանոթանալու։ Այնպես որ Մաշայի մասին ոչինչ չգիտեի մինչև հանդիպումը, բացի նրանից, որ մի կոնկրետ դասախոսի հետ իրար չեն հասկանում։ Հանդիպումը հեռվից սկսեցի՝ ինչ ու ոնց էի հարցնում, թե ուսանողական կյանքն ինչպես է ընթանում ու տենց։ Մաշան էլ անտեղյակ էր, որ իր դասախոսներից մեկը իր հետ ունեցած խնդիրը հասցրել էր ինձ, ու առաջին րոպեներից էլ մոտը կարծես անհասկացողություն լիներ, թե ընդհանրապես ինչու է իմ աշխատասենյակում։ Զգալով, որ հեռվից զրույցն ոչ մի տեղ չի գնում, ու ice-breaking-ի փորձս հիմնովին տապալվեց, ուղիղ ասեցի, թե ինչու եմ իրեն կանչել մոտս, ու որ իր դասախոսներից մեկը սենց հարց է բարձրացրել, առանց ասելու, թե որ դասախոսն էր։ Միանգամից իհարկե հասկացավ, թե որ դասախոսի մասին է խոսքը (երևի իր միակ դասերից էր, որտեղ դասարանային ազատ քննարկումներ էին լինում, ինչը կոնտեքստից հասկացվում էր), ու ձեռքերով դեմքը փակեց։ Այդ ձեռքերով դեմքը փակելը ավելի շատ «էլի սա» (not again) տիպի տպավորություն թողեց, քան ամոթից դրդված գործողություն։ Փորձեցի իրեն ասել, որ իմ գործն իրեն լսելն էլ է, որ ամբողջովին հասկանամ, թե խնդիրն ինչն է, ու այդ խնդրի էությունը հասկանալով, հաշտեցման լուծումներ առաջարկեմ։ Մաշան էլ սկսեց իր էմոցիաները բառերով պատմել․ ասաց, որ նեղված է, իրեն զգում է խայտառակված, ամոթի զգացողություն կա մոտը․․․ Ընդ որում սրանցից ոչ մեկը դեմքին չէր երևում։ Մի քիչ սյուռրեալիստիկ զգացողություն էր մոտս, բայց որ վերջում ասաց, որ ունի երկակի դիագնոզ՝ Ասպերգեր և ՈՒՊՀՀ (ADHD), ամենը սկսեց տեղն ընկնել։ Ինչքանով որ հասկացա, ինքն էմոցիաներն էլ էր տրամաբանորեն պատկերացնում, այնսինքն սովորել էր, որ այդպիսի իրավիճակներում մարդիկ պիտի այսինչն ու այնինչը զգան, ու տրամաբանում էր, որ իր մոտ էլ դա պիտի լինի, բայց նույն ձևով չէր զգում էմոցիաներն ինչ նեյրոտիպիկները։ Շնորհակալություն հայտնեցի, որ հետս կիսվեց իր դիագնոզով, բայց ասացի, որ ես դրա հիման վրա չեմ կարող լուծում առաջարկել, քանի որ իրավունք չունեմ դրանով կիսվել իր դասախոսի հետ, ու խնդրեցի, որ առաջարկի թե ինչ կարելի էր անել, որ դասախոսն իր վարքից չվիրավորվի։ Մաշան էլ այդտեղ սկսեց հետս խոսել «դու վաբշե ո՞վ ես» տոնով։ Հասկանում էի, որ դա միայն ինձ է թվում, ու ինքը հավանաբար ոչ էլ պատկերացնում է, թե իր տոնը ինչպես է ընկալվում, բայց դե մեկ է՝ ահավոր տհաճ զգացողություն մոտս առաջացավ։ Հուզականս մի կողմ դրած, սկսեցի հետը միայն տրամաբանելով խոսել, ու պարզվեց, որ իր ուզածն այն էր, որ դասախոսը իր հետ ուղիղ խոսի, ու ասի, թե խնդիրն որն է, ինքն էլ իր վարքը ըստ դրա կփոխի։ Պատմեց նաև, որ սա իր հետ հաճախ պատահող բան է, ու քանի որ ինքն երբեք էլ չի փորձում մարդկանց միտումնավոր վիրավորել իր վարքով, լավ կլինի, որ իրեն իր արածների թողած տպավորությունների ու հետևանքների մասին ուղիղ ասեն, որ կարողանա դրանք փոխել։ Ասեցի՝ լա՛վ, ու դասախոսի պատմած կոնկրետ դեպքերից մի երկուսն իրեն ներկայացրեցի, թե իր որ արածը ոնց է ընկալել դասախոսը, բայց ասացի, որ քանի որ կոնֆլիկտ չկա, այլ իրար չհասկանալ է, իր դասախոսի հետ կխոսեմ ու կխնդրեմ, որ այսուհետ ուղիղ հաղորդակցություն հետը սկսի նման դեպքերում։ Մաշան վեր կացավ ու գնաց՝ մի հատ կիսատ-պռատ հրաժեշտ տալով։ Ահավոր քամված էի ինձ զգում։ Էլի, հասկանում էի, որ չի փորձել ինձ վարկաբեկել, այլ խնդիրը սպառված համարելով գնացել է, բայց դե դժվար էր այդ հասկանալը հուզականիս հետ հաշտեցնել։

Դասախոսի հետ մի քանի անգամ հետո ստուգեցի՝ բոլոր խնդիրները վերացել էին, ու իմ Մաշայի հետ հանդիպելուց հետո կարիք էլ չի եղել նորից վարքի մասին հետը խոսել, չնայած որ շարունակում էր ակտիվորեն մասնակցել դասարանային քննարկումներին, բայց ամեն անգամ հարցնելով՝ կարելի է միջամտել, թե չէ։ Մաշայի հետ դրանից հետո մի քանի անգամ էլ ենք հանդիպել։ Ինքն էր հանդիպումների նախաձեռնողը․ հետս կապնվում էր էլ-նամակով ու խնդրում, որ հանդիպենք որևէ հարցով։ Սկզբից մի քիչ զարմանում էի, քանի որ մեր առաջին հանդիպումը մոտս նենց տպավորություն էր թողել, որ ահագին դժգոհ էր ինձնից։ Մի անգամ էլ մի ահագին բարդ խնդիր էր մոտը, ու անզորոթյունիցս մի քիչ հուզված, իրեն ասացի, որ շատ կուզենայի իրեն օգնել, բայց չունեմ այդ կվալիֆիկացիաները՝ իր խնդիրն ամբողովին հասկանալու ու լուծումներ առաջարկելու համար։ Խորհուրդ տվեցի համալսարանի համապատասխան ծառայությանը դիմի, ու առաջարկեցի իրեն պաշտոնապես հղել՝ կապ հաստատելով իր ու այդ ծառայության աշխատողի միջև։ Կտրուկ ասաց՝ չէ, եղել եմ դրանց մոտ, դու ինձ ավելի շատ ես օգնում։ Սրանից կախվեցի․․․ ախր ինձ մոտ լրիվ հակառակ տպավորությունն էր ստեղծվել, որ բոլոր ձևերով դժգոհ է ինձանից։ Հարցրեցի իրեն, թե ինչո՞ւ էր այդպես կարծում, ու որ առաջին մեր հանդիպումից հետո գրեթե շոկի մեջ էի իր ինձ թվացած ինձնով դժգոհությունից։ Ինքն էլ պատմեց, որ ոչ, այն ժամանակ էլ դժգոհ չի եղել, նույնիսկ հակառակը, շատ գոհ էր, որ հետն ուղիղ էի խոսել, խնդիրը չէի կոծկել ու իրենից շուռ եկել, ու որ դրանից հետո էլ ամեն հանդիպման ժամանակ իրենից «շուռ չեմ եկել», այլ պարզ ու բացահայտ ասել եմ՝ առանց իր վարքի մեջ վիրավորական ենթատեսքտեր որոնելու։ Այդ զրույցից հետո հետը հանդիպումները շատ ավելի հեշտ դարձան ինձ համար։ Հիմա կիսա-ընկերական հարաբերություններ են ստեղծվել, այն աստիճանի, որ երբեմն ինձ թվում է սմալ թոք էլ է մոտներս ստացվում։ Հետն ամեն անգամ հանդիպելիս ու այս տողերն էլ գրելիս իրեն գրկելու ցանկություն է մոտս առաջանում։ Հոյակապ անձնավորություն է, իր տարիքին անհամապատասխան մտային հասունությամբ ու համոզված եմ, որ դառնալու է փայլուն սոց․ աշխատող։

*********************************************************
Միքայելը հենց այն տատիկի թոռնիկ Միքայելն է։ Իրեն այս երեք կերպարներից թերևս ամենաքիչն եմ ճանաչում, ու «Նեյրոբազմազանություն» գործի մեջ այդ ստեղծածս կերպարը հավանաբար իրենից ահագին հեռու է։ Շատ է սիրում երեխաների հետ խաղալ, գրեթե հավասարակշռված երկլեզվանի է, ուղիղ տրված հարցերին պատասխանում է հանգամանալից, բայց շատը սիրում է իր շուրջ ընթացող զրույցին միայն ականջ դնել՝ առանց դրան ակտիվ մասնակցելու։ Նեյրոատիպիկությունը ահագին զգացվում է, բայց շատ բարձր ֆունկցիոնալություն ունեցող աուտիկ է։ Վերջերս վարորդական իրավունքները ստացավ, բայց դեռ ինքնուրույն շատ չի քշում։ Իսկ Միքայելի կյանքի ամենակարևորն, ըստ իս, այն է, որ ինքն ունի մի տատիկ, ում մասին մտածելիս մարմինս փշաքաղվում է ու աչքերս լցվում են։ Ես այն ժամանակ իրենց չեմ ճանաչել, բայց հիմա Միքայելին որոշ չափով ճանաչելով մոտս տպավորություն է, որ ինքն իր մոր մահը ընդունել է առանց էմոցիայի, ու դա իր համար եղել է իր կյանքի ևս մի տրամաբանական փաստ։ Տատիկն էլ իր կյանքն ու զավակի կորստի վիշտը թողած դարձել է Միքայելի նոր մայրը։

Տատիկի ամուսինը նորից այստեղ է, ու մի երկու օրից մեզ հյուր պիտի գան՝ խորովածի։ Ուզում եմ Միքայելին ավելի լավ ճանաչեմ ու իր տատիկին լինեմ բոլոր հարցերով սատար․․․ տատիկի անունն էլ տատիկիս անունն է, ով ինձ համար էր երկրորդ մայր։

ivy
07.07.2018, 10:43
Տատիկի հետ հանդիպման մասին էլ հետո կպատմե՞ս. տատիկն էլ է շատ հետաքրքիր։

Ծլնգ
07.07.2018, 13:17
Տատիկի հետ հանդիպման մասին էլ հետո կպատմե՞ս. տատիկն էլ է շատ հետաքրքիր։

այո, քեզ կպատմեմ

LisBeth
07.07.2018, 19:14
Ծլնգ շնորհակալ եմ։ Սենց իրոք լրիվ ա պատկերը, ռացիոնալիզացիան, շփվելու ցանկությունն ու դրա կարիքը, շրջապատի մարդկանց վերաբերմունքի ազդեցությունը։

Սերյանի պատմությունը շատ ծանոթ էր, էդ պռովուլկեքով գործելը, իրա հանդեպ շրջապատի վերաբերմունքը։ Լիքը տենց օրինակների ինքս եմ ականատես եղել, ու դրանից ավել պատմություններ եմ լսել։ Ու հետաքրքիրն էն ա, որ որոշ դեպքերում իրանց մեկուսացումը դրդում ա որոշակի ոլորտում աննախադեպ ունակությունների զարգացման (օրինակ մի հատ տղա կար մեր մոտ Ռուբիկ, ինքը լրիվ ինքնուրույն ֆիզիկա էր ուսումնասիրել ու տեխնիկա էր վերանորոգում, ու ինքն էլ շատ ջահել մահացավ, ցավոք), իսկ այլ դեպքերում դա բերում էր բացարձակ օտարման, ու այդ մարդիկ զրկվում էին համապատասխան օգնության հնարավորությունից, իրանց ատիպիկ վարքը ավելի ցայտուն էր դառնում (մի հատ էլ Ֆելո ունեինք ինքը մերկանում գնում էր գյուղապետարանի դեմը պառկում), ու սա բերում էր իրանց էլ ավելի մեկուսացման։

Կարծում եմ սենց մարդկանց հետ շփվելուց պետք ա լիքը համբերություն ունենալ ու կարողանալ մեկուսանալ սեփական հաղորդակցման ստանդարտներից, վարքի, էմոցիաների ու խոսքերի գնահատման ընդունված ձևերից։ Ինչը դժվար ա, բայց երբ հաղթահարվում ա, դառնում ա անսահման հետաքրքիր։

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 21:02
Կարծում եմ սենց մարդկանց հետ շփվելուց պետք ա լիքը համբերություն ունենալ ու կարողանալ մեկուսանալ սեփական հաղորդակցման ստանդարտներից, վարքի, էմոցիաների ու խոսքերի գնահատման ընդունված ձևերից։ Ինչը դժվար ա, բայց երբ հաղթահարվում ա, դառնում ա անսահման հետաքրքիր։
Բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ/Ասպերգեր ունեցողներն ամեն քայլափոխի հանդիպում են։ Հաճախ իրենք էլ էդ մասին չեն իմանում։ Ակումբում էլ ահագին կան։ Էնքան շատ են, որ նույնիսկ մտածում եմ՝ դիագնոզ դնելու իմաստը, ուղղակի էդ մարդիկ էլ էդպիսին են։ Շփվելիս էլ հաճախ մտքովդ չի էլ անցնում, որ կարող ա սպեկտրումում ինչ-որ տեղում լինեն։ Բայց այ մտերիմ հարաբերություններ իրանց հետ կառուցելն ահագին բարդ բան ա։

Mephistopheles
07.07.2018, 21:06
Բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ/Ասպերգեր ունեցողներն ամեն քայլափոխի հանդիպում են։ Հաճախ իրենք էլ էդ մասին չեն իմանում։ Ակումբում էլ ահագին կան։ Էնքան շատ են, որ նույնիսկ մտածում եմ՝ դիագնոզ դնելու իմաստը, ուղղակի էդ մարդիկ էլ էդպիսին են։ Շփվելիս էլ հաճախ մտքովդ չի էլ անցնում, որ կարող ա սպեկտրումում ինչ-որ տեղում լինեն։ Բայց այ մտերիմ հարաբերություններ իրանց հետ կառուցելն ահագին բարդ բան ա։

Բյուր, ո՞րտեղից ես իմանում, գրառումների՞ց...

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 21:12
Բյուր, ո՞րտեղից ես իմանում, գրառումների՞ց...
Չէ, անձնական շփումներից։ Բայց խորանալու դեպքում գրառումներն էլ լրացուցիչ նշան կարան լինեն․ իրանք ահագին հետաքրքիր լեզու են գործածում, ու գրառումներում դա կարա էրևա։

Ծլնգ
07.07.2018, 21:44
Բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ/Ասպերգեր ունեցողներն ամեն քայլափոխի հանդիպում են։ Հաճախ իրենք էլ էդ մասին չեն իմանում։ Ակումբում էլ ահագին կան։ Էնքան շատ են, որ նույնիսկ մտածում եմ՝ դիագնոզ դնելու իմաստը, ուղղակի էդ մարդիկ էլ էդպիսին են։ Շփվելիս էլ հաճախ մտքովդ չի էլ անցնում, որ կարող ա սպեկտրումում ինչ-որ տեղում լինեն։ Բայց այ մտերիմ հարաբերություններ իրանց հետ կառուցելն ահագին բարդ բան ա։
նեյրոբազմազանություն = նեյրոատիպիկներն էլ են նորմալ!

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 21:50
նեյրոբազմազանություն = նեյրոատիպիկներն էլ են նորմալ!
Գնա ու DSM ու ICD գրողներին էդքանն ասա։ Քանի էդ գրքերում ընդգրկված ա աուտիզմի սպեկտրումը, ոչ ոք չի կարա պնդի, որ նորմալ ա։

Ծլնգ
07.07.2018, 21:51
Ծլնգ շնորհակալ եմ։ Սենց իրոք լրիվ ա պատկերը, ռացիոնալիզացիան, շփվելու ցանկությունն ու դրա կարիքը, շրջապատի մարդկանց վերաբերմունքի ազդեցությունը։

Սերյանի պատմությունը շատ ծանոթ էր, էդ պռովուլկեքով գործելը, իրա հանդեպ շրջապատի վերաբերմունքը։ Լիքը տենց օրինակների ինքս եմ ականատես եղել, ու դրանից ավել պատմություններ եմ լսել։ Ու հետաքրքիրն էն ա, որ որոշ դեպքերում իրանց մեկուսացումը դրդում ա որոշակի ոլորտում աննախադեպ ունակությունների զարգացման (օրինակ մի հատ տղա կար մեր մոտ Ռուբիկ, ինքը լրիվ ինքնուրույն ֆիզիկա էր ուսումնասիրել ու տեխնիկա էր վերանորոգում, ու ինքն էլ շատ ջահել մահացավ, ցավոք), իսկ այլ դեպքերում դա բերում էր բացարձակ օտարման, ու այդ մարդիկ զրկվում էին համապատասխան օգնության հնարավորությունից, իրանց ատիպիկ վարքը ավելի ցայտուն էր դառնում (մի հատ էլ Ֆելո ունեինք ինքը մերկանում գնում էր գյուղապետարանի դեմը պառկում), ու սա բերում էր իրանց էլ ավելի մեկուսացման։

Կարծում եմ սենց մարդկանց հետ շփվելուց պետք ա լիքը համբերություն ունենալ ու կարողանալ մեկուսանալ սեփական հաղորդակցման ստանդարտներից, վարքի, էմոցիաների ու խոսքերի գնահատման ընդունված ձևերից։ Ինչը դժվար ա, բայց երբ հաղթահարվում ա, դառնում ա անսահման հետաքրքիր։

Հարյուր անգամ սա!!! Համբերատարությունից բացի, պետք է ինքդ քո ներսում ընդունես, որ իրենք նորմալ են, ուղղակի, Բյուրի ասած, իրենք էլ այդպիսին են։ Շատ-շատերը քո ասած օտարվում են, ու տիպիկները սովորաբար խույս են տալիս այսպիսի ատիպիկ մարդկանցից, ինչը, այո, ավելի բացասական ազդեցություններ է ունենում։ Իրենք ցանկացած այլ մարդու նման անսահման հետաքրքիր են, պետք է ուղղակի հաղթահարել թե՛ մեր միջի կարծրատիպերը, թե՛ արագ ենթադրությունների հանգելու ջգտումներն ու թե՛ շփման դժվարությունները։ Մարդու ժպիտն ամեն ինչ արժի...

Ծլնգ
07.07.2018, 21:56
Գնա ու DSM ու ICD գրողներին էդքանն ասա։ Քանի էդ գրքերում ընդգրկված ա աուտիզմի սպեկտրումը, ոչ ոք չի կարա պնդի, որ նորմալ ա։

Ճաղատացումն էլ կարող է հատուկ մանյուալներում գրանցված հիվանդությունների հետևանք լինի, ճաղատներին հո աննորմալ չենք անվանելու... այստեղ (https://www.akumb.am/showthread.php/67735-%D5%86%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%BF%E2%80%A4-1?p=2575446&viewfull=1#post2575446) շաքարախտի հետ համեմատության մասին էի գրել, շաքարախտով մարդկանց աննորմալ չենք ասում, այլ հիվանդություն ունեցող նորմալ մարդ ենք որպես վերաբերվում։

Ճիշտ դիագնոզը կարող է օգնել շատ ու շատ հարցերում, դա իրենց աննորմալ դեռ չի դարձնում։ Այո, տիպիկությունից (որը մարդիկ սովորաբար «նորմալ» են անվանում) տարբերվում են, բայց դեռ չի նշանակում, թե աննորմալ են։

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 22:02
Հարյուր անգամ սա!!! Համբերատարությունից բացի, պետք է ինքդ քո ներսում ընդունես, որ իրենք նորմալ են, ուղղակի, Բյուրի ասած, իրենք էլ այդպիսին են։ Շատ-շատերը քո ասած օտարվում են, ու տիպիկները սովորաբար խույս են տալիս այսպիսի ատիպիկ մարդկանցից, ինչը, այո, ավելի բացասական ազդեցություններ է ունենում։ Իրենք ցանկացած այլ մարդու նման անսահման հետաքրքիր են, պետք է ուղղակի հաղթահարել թե՛ մեր միջի կարծրատիպերը, թե՛ արագ ենթադրությունների հանգելու ջգտումներն ու թե՛ շփման դժվարությունները։ Մարդու ժպիտն ամեն ինչ արժի...
Ծլնգ ջան, հա, բայց իրանք առանձնապես շատ չեն էլ ժպտում, եթե ընդհանրապես ժպտում են :)) Ու իրոք իրենց հետ մտերիմ լինելը բավական բարդ ա, երբեմն նույնիսկ՝ անհաղթահարելի բարդ, ստեղ մենակ կարծրատիպերի խնդիր չի։ Ես սա ասում եմ թե՛ որպես հոգեբույժ, թե՛ սպեկտրումի
բազմաթիվ անձանց հետ մտերիմ հարաբերությունների մեջ գտնված մեկը, թե՛ մեկը, ով անընդհատ գործ ա ունենում էդ հարաբերություններից տուժածների հետ։ Եթե հաղթահարվում են դժվարությունները, շատ լավ ա, ընտիր ա, որովհետև հրաշալի մարդիկ են, բայց ավելի հաճախ չեն հաղթահարվում ու ավելի հաճախ նեյրոտիպիկն ինքն ա բավական ծանր տրավմա տանում ու օգնության կարիք ունենում։

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 22:09
Ճաղատացումն էլ կարող է հատուկ մանյուալներում գրանցված հիվանդությունների հետևանք լինի, ճաղատներին հո աննորմալ չենք անվանելու... այստեղ (https://www.akumb.am/showthread.php/67735-%D5%86%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%BF%E2%80%A4-1?p=2575446&viewfull=1#post2575446) շաքարախտի հետ համեմատության մասին էի գրել, շաքարախտով մարդկանց աննորմալ չենք ասում, այլ հիվանդություն ունեցող նորմալ մարդ ենք որպես վերաբերվում։

Ճիշտ դիագնոզը կարող է օգնել շատ ու շատ հարցերում, դա իրենց աննորմալ դեռ չի դարձնում։ Այո, տիպիկությունից (որը մարդիկ սովորաբար «նորմալ» են անվանում) տարբերվում են, բայց դեռ չի նշանակում, թե աննորմալ են։
Նորմալ բառն էստեղ դու օգտագործեցիր, ես չօգտագործեցի։ Իմ խնդիրը նորմալ ու աննորմալի մեջ չի, այլ հիվանդ ու առողջի։ Եթե աուտիզմը դասակարգված հիվանդությունների/խանգարումների գրքերում, ուրեմն առայժմ համարվում ա հիվանդություն/խանգարում (անունն էլ վկա․ autism spectrum disorders): Ու ես սա շաքարախտի հետ չէի համեմատի, որովհետև շաքարախտը հիվանդություն ա ու տևական բուժում ա պահանջում, մինչդեռ աուտիզմը (համենայնդեպս, բարձր ֆունկցիոնալությունը) ես խանգարում չէի անվանի ու դիագնոզ չէի ճպպացնի մարդկանց ճակատին։ Դա մոտավորապես նույն տիպի բան ա, ինչ ինտրովերտ/էքստրավերտությունը, երբ վերջինիս դեպքում մարդկանց «նորմալ» են համարում, իսկ ինտրովերտներին՝ յանը տարած։ Ընդ որում, ցանկացած ինտրովերտ եթե աուտիզմի սքրինինգ անցնի, բավական բարձր միավորներ կհավաքի։
Աուտիզմի սպեկտրումը ես ավելի շատ գենդերային իդենտիֆիկացիայի խանգարման հետ կհամեմատեի, որն արդեն բոլոր դասակարգումներից դուրս ա էկել, ու էլ խանգարում չի համարվում։ Գիտենք դրա մասին, կա նաև վիրահատական միջամտություն, բայց հիվանդություն կամ խանգարում չի, ու որևէ մեկի ճակատին դիագնոզ չեն ճպպացնում։

Ծլնգ
07.07.2018, 22:30
Ծլնգ ջան, հա, բայց իրանք առանձնապես շատ չեն էլ ժպտում, եթե ընդհանրապես ժպտում են :)) Ու իրոք իրենց հետ մտերիմ լինելը բավական բարդ ա, երբեմն նույնիսկ՝ անհաղթահարելի բարդ, ստեղ մենակ կարծրատիպերի խնդիր չի։ Ես սա ասում եմ թե՛ որպես հոգեբույժ, թե՛ սպեկտրումի
բազմաթիվ անձանց հետ մտերիմ հարաբերությունների մեջ գտնված մեկը, թե՛ մեկը, ով անընդհատ գործ ա ունենում էդ հարաբերություններից տուժածների հետ։ Եթե հաղթահարվում են դժվարությունները, շատ լավ ա, ընտիր ա, որովհետև հրաշալի մարդիկ են, բայց ավելի հաճախ չեն հաղթահարվում ու ավելի հաճախ նեյրոտիպիկն ինքն ա բավական ծանր տրավմա տանում ու օգնության կարիք ունենում։

Այդ վերջին նախադասությունը իհարկե փոխաբերական իմաստով նկատի ունեի, բայց ճիշտն ասած չեմ հանդիպել այնպիսի միջինից բարձր ֆունկցիոնալության աուտիկի, ով էմոցիաներից բացարձակ-բացարձակ զուրկ լինի, ու երբ իրենց հանդիպում ես իրենց ընդունելի «տեղ», ապա ուղիղ իմաստով ժպիտ էլ կարող ա լինել։

Փորձիդ մասին չեմ կասկածում, ոչ էլ որ նեյրոտիպիկի վրա ատիպիկի հետ հարաբերությունը կարող է բացասական ազդել։ Բայց կարծում եմ նույնիսկ նեյրոտիպիկների վրա ավելի հեշտ կազդի, երբ ընդունեն ատիպիկների ատիպիկությունը, ոչ թե իրենցից սպասեն տիպիկին բնորոշ վարքագիծ։ Սա էլ է սոցիալ նեյրոբազմազանության մեջ մտնում՝ ընդունել մարդուն այնպես ինչպիսին ինքը կա։


Նորմալ բառն էստեղ դու օգտագործեցիր, ես չօգտագործեցի։ Իմ խնդիրը նորմալ ու աննորմալի մեջ չի, այլ հիվանդ ու առողջի։ Եթե աուտիզմը դասակարգված հիվանդությունների/խանգարումների գրքերում, ուրեմն առայժմ համարվում ա հիվանդություն/խանգարում (անունն էլ վկա․ autism spectrum disorders): Ու ես սա շաքարախտի հետ չէի համեմատի, որովհետև շաքարախտը հիվանդություն ա ու տևական բուժում ա պահանջում, մինչդեռ աուտիզմը (համենայնդեպս, բարձր ֆունկցիոնալությունը) ես խանգարում չէի անվանի ու դիագնոզ չէի ճպպացնի մարդկանց ճակատին։ Դա մոտավորապես նույն տիպի բան ա, ինչ ինտրովերտ/էքստրավերտությունը, երբ վերջինիս դեպքում մարդկանց «նորմալ» են համարում, իսկ ինտրովերտներին՝ յանը տարած։ Ընդ որում, ցանկացած ինտրովերտ եթե աուտիզմի սքրինինգ անցնի, բավական բարձր միավորներ կհավաքի։
Աուտիզմի սպեկտրումը ես ավելի շատ գենդերային իդենտիֆիկացիայի խանգարման հետ կհամեմատեի, որն արդեն բոլոր դասակարգումներից դուրս ա էկել, ու էլ խանգարում չի համարվում։ Գիտենք դրա մասին, կա նաև վիրահատական միջամտություն, բայց հիվանդություն կամ խանգարում չի, ու որևէ մեկի ճակատին դիագնոզ չեն ճպպացնում։

Շաքարախտը դեպրեսիայի հետ էր համեմատություն, այստեղ դա բերեցի միայն նորմալ-աննորմալ համեմատության համար։ Հիվանդ ու առողջը... էլի, քո փորձն ու գիտելիքները կասկածի տակ չեմ առնում, բայց եթե նեյրոտիպիկների համար կառուցված աշխարհում դիագնոզը օգնում է ատիպիկներին իրենց հատուկ կարիքները հայցելու գործում, ես դա միայն ողջունում եմ։ Օրինակ մանրապատմանս մեջ Մաշային դա օգնում է ԲՈՒՀում ավելի սահուն նավարկելու համար, քանի որ հատուկ ծառայությունների դռներ է բացում։ Բացի դրանից իր այդ դիագնոզի մասին մի խոսքն արդեն հեշտացրեց ինձ իրեն հասկանալը, ուրեմն դա էլ էր օգտակար։ Ու ես սա «ճակատին դիագնոզ ճպցնել» չէի համարի։

Գենդերային իդենտիֆիկացիան մարդու ներքին զգացողությունների վրա է հիմնված. սենց ասեմ, մարդ չի կարող տրանս լինել, ու դրա մասին չիմանալ/չկասկածել։ Այս տեսանկյունից կարծում եմ դիագնոստիկան անիմաստ բան է։ Իսկ աուտիկը կարող է աուտիկ լինել, բայց դրա մասին չիմանալ։ Ես ավելի շուտ կհամեմատեի աուտիզմը ասենք դիսլեքսիայի հետ։ Չեմ էլ կարող հաշվել, թե ինչքան մարդ գիտեմ, ով դիսլեքսիայի ուշ դիագնոզի պատճառով երկար տարիներ բթամիտ ա դասվել։ Այստեղ դիագնոզը միանշանակ օգնում է։

Բայց հիպերդիագնոստիկայի տեսանկյունից հետդ լրիվ համաձայն եմ... «Նեյրոբազմազանություն» թեմայում էլ էի դա ասել։

StrangeLittleGirl
07.07.2018, 23:41
Այդ վերջին նախադասությունը իհարկե փոխաբերական իմաստով նկատի ունեի, բայց ճիշտն ասած չեմ հանդիպել այնպիսի միջինից բարձր ֆունկցիոնալության աուտիկի, ով էմոցիաներից բացարձակ-բացարձակ զուրկ լինի, ու երբ իրենց հանդիպում ես իրենց ընդունելի «տեղ», ապա ուղիղ իմաստով ժպիտ էլ կարող ա լինել։

Փորձիդ մասին չեմ կասկածում, ոչ էլ որ նեյրոտիպիկի վրա ատիպիկի հետ հարաբերությունը կարող է բացասական ազդել։ Բայց կարծում եմ նույնիսկ նեյրոտիպիկների վրա ավելի հեշտ կազդի, երբ ընդունեն ատիպիկների ատիպիկությունը, ոչ թե իրենցից սպասեն տիպիկին բնորոշ վարքագիծ։ Սա էլ է սոցիալ նեյրոբազմազանության մեջ մտնում՝ ընդունել մարդուն այնպես ինչպիսին ինքը կա։

Էստեղ մի քանի բան կա, որ շատ կարևոր ա հասկանալը։ Նախ, աուտիզմ ունեցողներն էմոցիաներից զուրկ չեն։ Ուղղակի իրենց մոտ էմոցիաների պրոցեսինգն այլ կերպ ա տեղի ունենում (օրինակ, չի արտահայտվում դեմքին կամ ժեստերով կամ իրենք էլ իրենց էմոցիաներից գլուխ չեն հանում․ ինչ են զգում, ինչ չեն զգում): Հետո, անգամ ընդունելու դեպքում էլ էնպիսին, ինչպիսին կա, մեկ ա, էլի բավական բարդ ա մտերիմ հարաբերություն ունենալը։ Իմ ամենամտերիմ մարդկանցից մեկն ունի աուտիզմ, ու իրա հետ մենք բավական բարդ ճանապարհ ենք անցել, բայց կարողացել ենք հասնել նրան, որ մտերիմ մնանք (ընդ որում, ինքն աուտիզմի մասին իմացել ա էդ բարդ փուլերի ընթացքում)։ Բայց մեկ այլ դեպքում էլ էլի շատ մտերիմ հարաբերությունների մեջ եմ էղել մի աուտիզմ ունեցողի հետ, ընդ որում՝ աուտիզմի մասին իմացել եմ գրեթե առաջին օրվանից։ Իր հետ որևէ տեսակի հարաբերություն շարունակելն ուղղակի անհնար էր դարձել, ու երևի երկուսիս համար էլ լավ ա, որ էլ չենք շփվում։ Իհարկե, ստեղ նաև կողմնակի բնավորության գծերն էլ դեր ունեն։ Աուտիզմ ունեցողների բնավորությունն էլ գրեթե նույնքան բազմազան ա, ինչքան նեյրոտիպիկներինը (զզվում եմ էս բառից):


Շաքարախտը դեպրեսիայի հետ էր համեմատություն, այստեղ դա բերեցի միայն նորմալ-աննորմալ համեմատության համար։ Հիվանդ ու առողջը... էլի, քո փորձն ու գիտելիքները կասկածի տակ չեմ առնում, բայց եթե նեյրոտիպիկների համար կառուցված աշխարհում դիագնոզը օգնում է ատիպիկներին իրենց հատուկ կարիքները հայցելու գործում, ես դա միայն ողջունում եմ։ Օրինակ մանրապատմանս մեջ Մաշային դա օգնում է ԲՈՒՀում ավելի սահուն նավարկելու համար, քանի որ հատուկ ծառայությունների դռներ է բացում։ Բացի դրանից իր այդ դիագնոզի մասին մի խոսքն արդեն հեշտացրեց ինձ իրեն հասկանալը, ուրեմն դա էլ էր օգտակար։ Ու ես սա «ճակատին դիագնոզ ճպցնել» չէի համարի։
Դեպրեսիան մի քիչ ավելի բարդ ու խճճված թեմա ա, ու շաքարախտի պես դեղորայքային միջամտություն ա պահանջում, այսինքն՝ կարելի ա դիտել որպես հիվանդություն, ի տարբերություն աուտիզմի, որը բավական ստատիկ ա, ու աշխարհում որևէ դեղ չկա, որ «սիմպտոմները» կթեթևացնի։

Ես կարծում եմ՝ ոչ թե բուհը պիտի հատուկ ծառայություններ բացի, այլ պիտի բուհի ողջ անձնակազմը պատրաստ լինի ամեն տեսակի մարդու հետ շփվելու, որովհետև ըստ էության բարձր ֆունկցիոնալություն ունեցող աուտիզմ ունեցողն էնքան օգնության կարիք չունի, ինչքան իր հետ գործ ունեցողները, ու ոնց որ մենք սովորում ենք տարբեր տիպի մարդկանց հետ գործ ունենալ, էդպես էլ աուտիզմը չպիտի բացառություն լինի։ Ցավոք սրտի, հիմիկվա աշխարհում ահավոր հեշտ ա սաղի ճակատին դիագնոզ ճպպացնել։ Ես որ հիմա շուրջս եմ նայում, երևի ավելի շատ են էս կամ էն «խանգարում» ունեցողները, քան «առողջները» (ստատիսիկան էլ ասում ա, որ մարդկության մեկ քառորդից մեկ երրորդն էս կամ էն հոգեբուժական դիագնոզն ունի)։ Ու պատկերացնում եմ, թե որքան բարդ էր լինելու ինձ համար էս միջավայրում ապրելը, եթե մասնագիտության բերումով տեղյակ չլինեի էս ամբողջ բազմազանությունից։


Գենդերային իդենտիֆիկացիան մարդու ներքին զգացողությունների վրա է հիմնված. սենց ասեմ, մարդ չի կարող տրանս լինել, ու դրա մասին չիմանալ/չկասկածել։ Այս տեսանկյունից կարծում եմ դիագնոստիկան անիմաստ բան է։ Իսկ աուտիկը կարող է աուտիկ լինել, բայց դրա մասին չիմանալ։ Ես ավելի շուտ կհամեմատեի աուտիզմը ասենք դիսլեքսիայի հետ։ Չեմ էլ կարող հաշվել, թե ինչքան մարդ գիտեմ, ով դիսլեքսիայի ուշ դիագնոզի պատճառով երկար տարիներ բթամիտ ա դասվել։ Այստեղ դիագնոզը միանշանակ օգնում է։

Գենդերային իդենտիֆիկացիայի պատճառով էլ են մարդիկ լիքը տառապում, եթե չեն իմանում, թե էդ ինչ ա։ Շատերը բավական ուշ են հասկանում, թե խնդիրը որտեղ ա (մի լավ բուլիինգի ենթարկվելուց, ստիգմայավորվելուց, դեպրեսիայի ու տագնապի միջով անցնելուց հետո)։ Էստեղ տարբերությունն էն ա, որ կան էսպիսի մարդկանց օգնող կառույցներ, ինֆորմացիան լավ տարածվում ա (ՀՀԿ-ի լեզվով ասած՝ քարոզվում ա)։ Իսկ դիսլեքսիայի ու աուտիզմի մասին չեն խոսում։ Եթե բոլոր ուսուցիչները պատրաստված լինեն դիսլեքսիայով երեխայի հետ աշխատելուն, խնդիր չի լինի։ Իրանք ընդամենը ուրիշ ձև են կարդալ սովորում, ուրեմն պետք ա էդ ուրիշ ձևով իրանց սովորացնել։ Տպավորություն ա, որ «նորմայի» մի հատ պուճուր տուփ ա ստեղծվել, ու ով էդ տուփի մեջ չի մտնում, պետք ա պարտադիր անուն կպցնել։ Էս բոլորի մասին տուփի ներսի մարդիկ պիտի իմանան, ոչ թե տուփի դրսի մարդիկ։ Եթե ներսի մարդիկ իմանան, դրսի մարդկանց համար էլ ավելի հեշտ կլինի։

Ծլնգ
08.07.2018, 01:12
Տպավորություն ա, որ «նորմայի» մի հատ պուճուր տուփ ա ստեղծվել, ու ով էդ տուփի մեջ չի մտնում, պետք ա պարտադիր անուն կպցնել։ Էս բոլորի մասին տուփի ներսի մարդիկ պիտի իմանան, ոչ թե տուփի դրսի մարդիկ։ Եթե ներսի մարդիկ իմանան, դրսի մարդկանց համար էլ ավելի հեշտ կլինի։

մնացած ասածներիդ հետ համաձայն եմ, բայց այստեղ մի քիչ անիրական ես ասում․․․ այդ ներսի մարդիկ տենց հեշտ չեն իմանա, որ բոոլորն էլ հետո «նորմալանան»

պատկերացրու ասենք պետք չի սեքսիզմից խոսվի, ուղղակի պիտի բոլորը հավասար իրար վերաբերվեն․․․ նեյրոբազմազանության սոցիալական շարժումը հիմքում ունի նույնը, որ մարդիկ կրթվեն ու բոլորն էլ (բարձր ֆունկցիոնալությամբ) համարվեն «նորմալ»

Freeman
08.07.2018, 08:43
Բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ/Ասպերգեր ունեցողներն ամեն քայլափոխի հանդիպում են։ Հաճախ իրենք էլ էդ մասին չեն իմանում։ Ակումբում էլ ահագին կան։ Էնքան շատ են, որ նույնիսկ մտածում եմ՝ դիագնոզ դնելու իմաստը, ուղղակի էդ մարդիկ էլ էդպիսին են։ Շփվելիս էլ հաճախ մտքովդ չի էլ անցնում, որ կարող ա սպեկտրումում ինչ-որ տեղում լինեն։ Բայց այ մտերիմ հարաբերություններ իրանց հետ կառուցելն ահագին բարդ բան ա։

պզդց, գնամ ուսումնասիրեմ, աչքիս ունեմ։



Your AQ Test Score is: 34
The official criteria for Asperger’s Syndrome is an AQ score greater than 32.

According to statistical analysis, 26 – 31 Is a borderline score.

86% of people with a score of 26-31 can be correctly classified as having Asperger’s Syndrome.

For more information about Asperger’s Syndrome, press the button below.

StrangeLittleGirl
08.07.2018, 14:10
մնացած ասածներիդ հետ համաձայն եմ, բայց այստեղ մի քիչ անիրական ես ասում․․․ այդ ներսի մարդիկ տենց հեշտ չեն իմանա, որ բոոլորն էլ հետո «նորմալանան»

պատկերացրու ասենք պետք չի սեքսիզմից խոսվի, ուղղակի պիտի բոլորը հավասար իրար վերաբերվեն․․․ նեյրոբազմազանության սոցիալական շարժումը հիմքում ունի նույնը, որ մարդիկ կրթվեն ու բոլորն էլ (բարձր ֆունկցիոնալությամբ) համարվեն «նորմալ»

Իմ ասածը հենց էդ ա, որ պետք ա անընդհատ խոսել, որ մարդիկ տեղյակ լինեն, ու հիվանդությունների դասակարգումներից հանել էդ դիագնոզները։ Ոնց որ ԼԳԲՏ հարցերի դեպքում։

StrangeLittleGirl
08.07.2018, 14:11
պզդց, գնամ ուսումնասիրեմ, աչքիս ունեմ։
Իրականում ցանկացած ինտրովերտ ահագին շատ ա հավաքում էս թեստում։ Ես էլ 25 էի հավաքել :)) Դրա համար էս թեստը պետք ա համադրել կյանքում ունեցած որոշակի դժվարությունների հետ ու նոր մտածել՝ արժե՞ մասնագետի դիմել մանրամասն հետազոտության համար, թե չէ։

Ծլնգ
08.07.2018, 15:01
Իմ ասածը հենց էդ ա, որ պետք ա անընդհատ խոսել, որ մարդիկ տեղյակ լինեն, ու հիվանդությունների դասակարգումներից հանել էդ դիագնոզները։ Ոնց որ ԼԳԲՏ հարցերի դեպքում։

ախր լգբտ-ն նույն կարգի կարիքները չունեն ինչ ասպիները կամ դիսլեքսիկները, այդ կարիքները հոգալը փող արժե, պետությունն այդ փողն առանց դիագնոզի չի տալու, գոնե ներկայիս պայմաններում դիագնոզը այլընտրանք չունի․․․ բայց խոսել, կրթել, պատրաստել ուսուցիչների և այլն՝ անպայման

StrangeLittleGirl
08.07.2018, 15:39
ախր լգբտ-ն նույն կարգի կարիքները չունեն ինչ ասպիները կամ դիսլեքսիկները, այդ կարիքները հոգալը փող արժե, պետությունն այդ փողն առանց դիագնոզի չի տալու, գոնե ներկայիս պայմաններում դիագնոզը այլընտրանք չունի․․․ բայց խոսել, կրթել, պատրաստել ուսուցիչների և այլն՝ անպայման
Բավական նման են կարիքները։ Մարդու ինքնության մի մասն ա, իսկ առկա խնդիրները պայմանավորված են նրանով, որ շրջապատը սովոր չի էդպիսի մարդկանց հետ գործ ունենալ (ինչպես վախտին լգբտ-ին սովոր չէին)։ Ու թերապիայի կամ եսիմինչերի վրա լիքը փողեր լցնելու փոխարեն ընդամենը պետք ա շրջապատին սովորացնել էդ մարդկանց հետ գործ ունենալ (օքեյ ա, որ որևէ մեկը հետը խոսելիս իրեն չի նայում, օքեյ ա, որ գնում, սենյակի ծերին ա նստում խմբին միանալու փոխարեն, օքեյ ա, որ անգրագետ ա գրում, օքեյ ա, որ մտքի մեջ չի կարողանում կարդալ և այլն, և այլն):

Ծլնգ
08.07.2018, 15:48
Բավական նման են կարիքները։ Մարդու ինքնության մի մասն ա, իսկ առկա խնդիրները պայմանավորված են նրանով, որ շրջապատը սովոր չի էդպիսի մարդկանց հետ գործ ունենալ (ինչպես վախտին լգբտ-ին սովոր չէին)։ Ու թերապիայի կամ եսիմինչերի վրա լիքը փողեր լցնելու փոխարեն ընդամենը պետք ա շրջապատին սովորացնել էդ մարդկանց հետ գործ ունենալ (օքեյ ա, որ որևէ մեկը հետը խոսելիս իրեն չի նայում, օքեյ ա, որ գնում, սենյակի ծերին ա նստում խմբին միանալու փոխարեն, օքեյ ա, որ անգրագետ ա գրում, օքեյ ա, որ մտքի մեջ չի կարողանում կարդալ և այլն, և այլն):

Բյուր ջան, պրիչյոմ տուտ ինքնություն։ Ես հո չեմ ասում ասպիին դարձնել ոչ ասպի (ոնցոր փորձում էին միասեռականներին «բուժել»)։ Որ կարողանան ուսիցչները ասպիներին ու դիսլեքսիկներին իրենց պետքական սըփորթը անեն, ահագին պիտի պատրաստվեն։ Այդ պատրաստումը արժի փող, դրա համար էլ կենտ ու հատիկ «special ed» (տրաքում եմ էս տերմինից) ուսուցիչներ են պատրաստում ու վարձակալում, քանի որ դա թանկ գործ է։ Ու քանի որ դրանք կենտ ու հատիկ են, դրանց հասանելիությունը պայմանավորված ա դիագնոզով։ Սա է ասածս, որ առանց դիագնոզ գոնե ուսումնական կարիքները չեն հոգվում։

Իսկ «օքեյա որ անգրագետ ա գրում»-ին դեռ էնքա՜ն ունենք․․․

Mephistopheles
08.07.2018, 19:15
Բավական նման են կարիքները։ Մարդու ինքնության մի մասն ա, իսկ առկա խնդիրները պայմանավորված են նրանով, որ շրջապատը սովոր չի էդպիսի մարդկանց հետ գործ ունենալ (ինչպես վախտին լգբտ-ին սովոր չէին)։ Ու թերապիայի կամ եսիմինչերի վրա լիքը փողեր լցնելու փոխարեն ընդամենը պետք ա շրջապատին սովորացնել էդ մարդկանց հետ գործ ունենալ (օքեյ ա, որ որևէ մեկը հետը խոսելիս իրեն չի նայում, օքեյ ա, որ գնում, սենյակի ծերին ա նստում խմբին միանալու փոխարեն, օքեյ ա, որ անգրագետ ա գրում, օքեյ ա, որ մտքի մեջ չի կարողանում կարդալ և այլն, և այլն):

Բյուր ԼԳԲԹ... տարբեր ա շատ... գեյն իրա ինքնության հետ խդիր չունի, հասարակությունն ունի ու էտ ա, որ ազդում ա իրանց վրա ոնց որ կազդեր այլ ռասիստ ու հոմոֆոբ երևույթ... գեյրի ուզածն ի՞նչ ա. իրականում ոչ մի բան` էն ինչ, որ մնացած մարդիկ ունեն, no need for special accommodations ...

մնացածների դեպքում գոյություն ունի dissabity...

LisBeth
08.07.2018, 20:26
Բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ/Ասպերգեր ունեցողներն ամեն քայլափոխի հանդիպում են։ Հաճախ իրենք էլ էդ մասին չեն իմանում։ Ակումբում էլ ահագին կան։ Էնքան շատ են, որ նույնիսկ մտածում եմ՝ դիագնոզ դնելու իմաստը, ուղղակի էդ մարդիկ էլ էդպիսին են։ Շփվելիս էլ հաճախ մտքովդ չի էլ անցնում, որ կարող ա սպեկտրումում ինչ-որ տեղում լինեն։ Բայց այ մտերիմ հարաբերություններ իրանց հետ կառուցելն ահագին բարդ բան ա։

Բյուր բան մի սարքի էլի, ակումբի 90 տոկոսը ինտրովերտ են, պարզեցինք, հիմա էլ սաղ սպեկտրում են լինելու։ Հենա Ֆրիմենը արդեն ընկել ա ինքնադիագնոստիկայի ջրերը․․․ ի դեպ էդ տեստերը որ անում ես կարող ա պարզես, որ ոչ միայն Ասպերգերի, այլ շիզոֆրենիկական սպեկտրի մեջ ես :} կարող ա փիս վնուշկեքի մեջ սկսես ընկնել։ Չգիտեմ դա ինչքանով կարելի ա օգտակար լինել։ Ու ընդհանրապես, էդ դիագնոստիկան մենակ նենց երկրներում կարա օգտակար լինի, որտեղ որևիցէ աջակցություն են ստանում նման մարդիկ, մնացած բոլոր դեպքերում դիագնոզով, թե առանց դրա դու ես քո գլխի տերը․․ իմաստը ստեղ ա կորում։

LisBeth
08.07.2018, 20:29
Բյուր ԼԳԲԹ... տարբեր ա շատ... գեյն իրա ինքնության հետ խդիր չունի, հասարակությունն ունի ու էտ ա, որ ազդում ա իրանց վրա ոնց որ կազդեր այլ ռասիստ ու հոմոֆոբ երևույթ... գեյրի ուզածն ի՞նչ ա. իրականում ոչ մի բան` էն ինչ, որ մնացած մարդիկ ունեն, no need for special accommodations ...

մնացածների դեպքում գոյություն ունի dissabity...

Մեֆ, ստեղ կարծեմ բարձր ֆունկցիոնալությամբ դեպքերի մասին ա խոսքը գնում․․․ dissabity-ն էդքան էլ համապատասխան տերմին չի, բայց ԼԳԲՏ-ի հետ նույնացնելն էլ ճիշտ չի

Mephistopheles
08.07.2018, 20:41
Մեֆ, ստեղ կարծեմ բարձր ֆունկցիոնալությամբ դեպքերի մասին ա խոսքը գնում․․․ dissabity-ն էդքան էլ համապատասխան տերմին չի, բայց ԼԳԲՏ-ի հետ նույնացնելն էլ ճիշտ չի

Լիզ... homosexuality is not a medical condition, it’s a human rights issue, իրանց ինչ լինելը իմ վրա բացարձակապես որևէ ազդեցություն չունի ու իմ սպասելիքներն իրանցից նույնն ա ինչ, որ մնացած մարդկանցից...

Մյուս դեպքում ես դժվարանում եմ կարծիք հայտնել, բայց ոնց հասկանում եմ մեդիքալ քոնդիշըն ա... մեր մոտեցումն ու սպասելիքները չի կարա նույնը լինի ու իրանց գործողությունները կարա մեր վրա ազդեցություն ունենա... ես չգիտեմ ինչ պետք ա արվի, մասնագետ չեմ...

գեյերի դեպքում ինձնից մի բան ա հասնում քիթս չխոթել իրանց անձնական կյանքի մեջ, իսկ մյուսի դեպքու՞մ...

LisBeth
08.07.2018, 20:55
Լիզ... homosexuality is not a medical condition, it’s a human rights issue, իրանց ինչ լինելը իմ վրա բացարձակապես որևէ ազդեցություն չունի ու իմ սպասելիքներն իրանցից նույնն ա ինչ, որ մնացած մարդկանցից...

Մյուս դեպքում ես դժվարանում եմ կարծիք հայտնել, բայց ոնց հասկանում եմ մեդիքալ քոնդիշըն ա... մեր մոտեցումն ու սպասելիքները չի կարա նույնը լինի ու իրանց գործողությունները կարա մեր վրա ազդեցություն ունենա... ես չգիտեմ ինչ պետք ա արվի, մասնագետ չեմ...

գեյերի դեպքում ինձնից մի բան ա հասնում քիթս չխոթել իրանց անձնական կյանքի մեջ, իսկ մյուսի դեպքու՞մ...

Դե հենց էդ եմ ասում որ նույնը չի․․ եթե նման խնդրի առաջ ես կանգնում, վերևում ասել եմ․․ ես Բյուրի հետ համամիտ եմ, որ դա պետք ա հանվի մեդիքըլ քընդիշընների մեջից, մարդիկ բացարձակապես ինքնուրույն են, ուղղակի ունեն շփման ու հաղորդակցվելու կարիք, ինչը բարդ պրոցես ա, կապված իրենց վարքի, ոչ վերբալ հաղորդակցման սղության հետ։ Ու ես առումով ավելի օգտակար ա մարդկանց կրթել, հասարակական աշխատանքներ տանել, որ ստանդարտիզացիայից մի քիչ գոնե դուրս գան, քան թե դիագնոզ կպցնել, ֆինանսավորել ու քաշվել մի կողմ։

Mephistopheles
08.07.2018, 21:05
Դե հենց էդ եմ ասում որ նույնը չի․․ եթե նման խնդրի առաջ ես կանգնում, վերևում ասել եմ․․ ես Բյուրի հետ համամիտ եմ, որ դա պետք ա հանվի մեդիքըլ քընդիշընների մեջից, մարդիկ բացարձակապես ինքնուրույն են, ուղղակի ունեն շփման ու հաղորդակցվելու կարիք, ինչը բարդ պրոցես ա, կապված իրենց վարքի, ոչ վերբալ հաղորդակցման սղության հետ։ Ու ես առումով ավելի օգտակար ա մարդկանց կրթել, հասարակական աշխատանքներ տանել, որ ստանդարտիզացիայից մի քիչ գոնե դուրս գան, քան թե դիագնոզ կպցնել, ֆինանսավորել ու քաշվել մի կողմ։
բարդ բան ես ասում Լիզ... հաստատ էդ վիճակի տարբեր տեսակներ կան ու ամեն տեսակ էլ կախված մարդու անձնական հատկանիշներից... իմ կարծիքով, եթե մի բան ուզում ես հանել medical condition որակումից ուրեմն էդ պտի անես գիտականորեն ...

հիմա հարց, էդ մարդիկ հոգեբանի ու հոգեբուժի կարիք ունե՞ն... էս հարցին ես չեմ կարող պատասխանել, սա մասնագծգետի հարց ա, բայց պատասխանից ա կախված հետագայում ոնց պետք ա մոտենալ երևույթին...

հեշտ ա ասելը հասարակությունը պետք ա կրթվի, հասարակությունը չի կարա դառնա հոգեբան...

StrangeLittleGirl
08.07.2018, 21:20
Բյուր ԼԳԲԹ... տարբեր ա շատ... գեյն իրա ինքնության հետ խդիր չունի, հասարակությունն ունի ու էտ ա, որ ազդում ա իրանց վրա ոնց որ կազդեր այլ ռասիստ ու հոմոֆոբ երևույթ... գեյրի ուզածն ի՞նչ ա. իրականում ոչ մի բան` էն ինչ, որ մնացած մարդիկ ունեն, no need for special accommodations ...

մնացածների դեպքում գոյություն ունի dissabity...
Մեֆ, սաղ հարցն էն ա, որ ստեղ էլ disability չկա, disability-ն հասարակությանն ա, որ ամեն ինչ նենց ա կառուցել, որ ով իրա պուճուր արկղի մեջ չի տեղավորվում, ուրեմն սխալ ա։ Ու հա, դիսլեքսիկ լինելը կամ ասպերգեր ունենալը մարդու անձի մի մաս ա կազմում ու կատաստրոֆիկ չի, ոնց որ օրինակ կապույտ աչքեր ունենալը կամ ձախլիկ լինելը։ Մարդկանց դիագնոզելով՝ դու պատժում ես իրանց կոնկրետ ինչ-որ առանձնահատկության համար։ Ու հատկապես Ասպերգերն էսպես կոչված հարաբերությունների խնդիր ա, ու շատ ժամանակ դպրոցում էլ, համալսարանում էլ, հետո էլ չի հայտնաբերվում, մինչև անձը չի նկատում, որ հարաբերություններ կառուցել չի կարողանում։ Ու կառուցելու համար ընդամենը դիմացինին ա պետք իմանալ ինչը ինչոց ա։ Բայց էդ ինչը ինչոցն իմանալն ընդհանրապես ցանկացածի չի խանգարի, պարտադիր չի Ասպերգերի հետ լինի հարաբերությունը (ստեղ մասնավորապես հաղորդակցության հարցն ա, որ գրեթե ցանկացած հարաբերության քանդվելու պատճառ ա դառնում)։ Մեր հասարակությունը հիվանդ ա ու հիվանդ ա լիքը տեղերից, բայց բերում, սաղ լցնում ենք էն մարդկանց վրա, որոնք էն ոսկե միջին վիճակագրականից մի քիչ տարբեր են, անունը դնում ենք disability, տո եսինչ գիտեմ ինչ։


Բյուր բան մի սարքի էլի, ակումբի 90 տոկոսը ինտրովերտ են, պարզեցինք, հիմա էլ սաղ սպեկտրում են լինելու։ Հենա Ֆրիմենը արդեն ընկել ա ինքնադիագնոստիկայի ջրերը․․․ ի դեպ էդ տեստերը որ անում ես կարող ա պարզես, որ ոչ միայն Ասպերգերի, այլ շիզոֆրենիկական սպեկտրի մեջ ես :} կարող ա փիս վնուշկեքի մեջ սկսես ընկնել։ Չգիտեմ դա ինչքանով կարելի ա օգտակար լինել։ Ու ընդհանրապես, էդ դիագնոստիկան մենակ նենց երկրներում կարա օգտակար լինի, որտեղ որևիցէ աջակցություն են ստանում նման մարդիկ, մնացած բոլոր դեպքերում դիագնոզով, թե առանց դրա դու ես քո գլխի տերը․․ իմաստը ստեղ ա կորում։
Ոչ մի բան էլ չեմ սարքում։ Շիզոֆրենիան սպեկտր չի, կամ կա, կամ չկա։ Շիզոֆրենիան նաև հիվանդություն ա իրա ողջ դասական իմաստով ու սենց թեստերով չի որոշվում, նենց որ արխային։
Էս թեստերն էլ էլի եմ ասում, որ սքրինինգային են։ Ու ասեմ նաև, որ նույնիսկ էդ երկրներում, որտեղ էսպես կոչված օգնություն կա, դիագնոզելն էլի մեկ ա լրիվ անիմաստ բան ա։ Ես մի ընկեր ունեմ, ով հիսուն տարեկանում դիագնոզվեց Նիդեռլանդներում։ Ու ասենք իրան հազար տարի էդ դիագնոզը պետք չէր, որտև ինքը նկատել էր, որ որոշ իրավիճակներ ինքն ու մնացած մարդիկ ուրիշ կերպ են մեկնաբանում, հարմարվել էր դրան։

LisBeth
08.07.2018, 21:22
բարդ բան ես ասում Լիզ... հաստատ էդ վիճակի տարբեր տեսակներ կան ու ամեն տեսակ էլ կախված մարդու անձնական հատկանիշներից... իմ կարծիքով, եթե մի բան ուզում ես հանել medical condition որակումից ուրեմն էդ պտի անես գիտականորեն ...

հիմա հարց, էդ մարդիկ հոգեբանի ու հոգեբուժի կարիք ունե՞ն... էս հարցին ես չեմ կարող պատասխանել, սա մասնագծգետի հարց ա, բայց պատասխանից ա կախված հետագայում ոնց պետք ա մոտենալ երևույթին...

հեշտ ա ասելը հասարակությունը պետք ա կրթվի, հասարակությունը չի կարա դառնա հոգեբան...

Չէ, հոգեբան լինել պետք չի, ոչ էլ իրանք բուժօգնության, այսինք դեղորայքային բուժման կարիք են ունենում։ Բարդ ա, բայց ոչ անհաղթահարելի։ Չեմ ասում բռնես մի օրվա մեջ սաղին սովորեցնես ինչպես իրենց դրսևորեն, ժամանակ ա պետք լինելու ու ցանկություն․․ եթե մեկին չես ափսոսում, մյուսն էլ ունես, կամաց կամաց էդ մարդիկ էլ կդադարեն լինել ատիպիկ․․ այսինքն դիտարկվել որպես էդպիսին, այլ ոչ թե կփոխվեն

StrangeLittleGirl
08.07.2018, 21:28
բարդ բան ես ասում Լիզ... հաստատ էդ վիճակի տարբեր տեսակներ կան ու ամեն տեսակ էլ կախված մարդու անձնական հատկանիշներից... իմ կարծիքով, եթե մի բան ուզում ես հանել medical condition որակումից ուրեմն էդ պտի անես գիտականորեն ...

հիմա հարց, էդ մարդիկ հոգեբանի ու հոգեբուժի կարիք ունե՞ն... էս հարցին ես չեմ կարող պատասխանել, սա մասնագծգետի հարց ա, բայց պատասխանից ա կախված հետագայում ոնց պետք ա մոտենալ երևույթին...

հեշտ ա ասելը հասարակությունը պետք ա կրթվի, հասարակությունը չի կարա դառնա հոգեբան...
Մեֆ, նայի, աուտիզմի սպեկտրումը պայմանականորեն բաժանում են բարձր ֆունկցիոնալությամբ ու ցածր ֆունկցիոնալությամբ խմբերի։ Էս երկրորդ խումբը խնամքի կարիք ունի, որովհետև իրանց ինտելեկտը ցածր ա, կրթություն չեն կարում ստանան և այլն։ Բայց բարձր ֆունկցիոնալությամբ խումբն ընդհանրապես խնդիր չունի։ Երբեմն ուսումնական հաստատություններում են հայտնաբերվում, որովհետև իրանց սովորելու ու հաղորդակցությունն ուրիշ ձևի ա, բայց ավելի հաճախ ավելի ուշ ա հայտնաբերվում՝ հարաբերություններ կառուցելիս։ Իսկ որոշների մոտ ընդհանրապես չի էլ հայտնաբերվում։ Էս մարդիկ հասարակության մեջ լրիվ ֆունկցիոնալ են․ կրթություն ստանում են, աշխատանք գտնում են, ու հա, անգամ հարաբերություններ են կարողանում կառուցել, թեև որոշակի դժվարությամբ, էրեխեք էլ են ունենում և այլն։ Իմ իմացած մարդիկ լրիվ «նորմալ» մարդիկ են մնացածներից ոչ մի բանով չտարբերվող, ու դուք էլ եթե հանդիպեք իրանց, կյանքում մտքներովդ չի անցնի, որ «մի բան էն չի»։ Որտև իրանց հետ ամեն ինչ կարգին ա իրականում։ Ուղղակի իրանց հետ շփումն ուրիշ ձևի ա։ Իրանց պետք ա ամեն ինչ ուղիղ ասել, կատակ անելիս մի քիչ զգույշ լինել, որովհետև կարող ա չհասկանան, և այլն։ Բայց դե լիքը մարդիկ կան, որոնց հետ շփվելիս յուրահատուկ մոտեցում ա պետք, ու դա էդ մարդկանց հաշմանդամ չի դարձնում։ Մարդկանց հետ շփումն ընդհանրապես բարդ ու բազմազան ա, ու ինձ թվում ա՝ ավելի լավ կլինի, որ մենք բոլորս սովորենք ամեն տեսակի մարդու էդ շփվել, քան թե ով ստանդարտին չի համապատասխանում, միանգամից ուղարկենք թերապիային, որ սովորեն մյուսների հետ շփվել։

LisBeth
08.07.2018, 21:32
Ոչ մի բան էլ չեմ սարքում։ Շիզոֆրենիան սպեկտր չի, կամ կա, կամ չկա։ Շիզոֆրենիան նաև հիվանդություն ա իրա ողջ դասական իմաստով ու սենց թեստերով չի որոշվում, նենց որ արխային։
Էս թեստերն էլ էլի եմ ասում, որ սքրինինգային են։ Ու ասեմ նաև, որ նույնիսկ էդ երկրներում, որտեղ էսպես կոչված օգնություն կա, դիագնոզելն էլի մեկ ա լրիվ անիմաստ բան ա։ Ես մի ընկեր ունեմ, ով հիսուն տարեկանում դիագնոզվեց Նիդեռլանդներում։ Ու ասենք իրան հազար տարի էդ դիագնոզը պետք չէր, որտև ինքը նկատել էր, որ որոշ իրավիճակներ ինքն ու մնացած մարդիկ ուրիշ կերպ են մեկնաբանում, հարմարվել էր դրան։

սենց մի հատ հասկացություն աչքովս ընգավ էս ապերգերի մեջ փորփրելու ընթացքում՝ Schizophrenia Spectrum Disorders, շատ չխորացա, բայց ինձ թվաց խոսքը ոչ թե հենց հիվանդության մասին ա, այլ դրա հետ կլինիկական համընկնումներ ունեցող խանգարումների․․ ինչևէ, հարմարվելն էլ ա տարբերակ, բայց խնդիրը դրանով չի լուծվում

Mephistopheles
08.07.2018, 22:34
Մեֆ, նայի, աուտիզմի սպեկտրումը պայմանականորեն բաժանում են բարձր ֆունկցիոնալությամբ ու ցածր ֆունկցիոնալությամբ խմբերի։ Էս երկրորդ խումբը խնամքի կարիք ունի, որովհետև իրանց ինտելեկտը ցածր ա, կրթություն չեն կարում ստանան և այլն։ Բայց բարձր ֆունկցիոնալությամբ խումբն ընդհանրապես խնդիր չունի։ Երբեմն ուսումնական հաստատություններում են հայտնաբերվում, որովհետև իրանց սովորելու ու հաղորդակցությունն ուրիշ ձևի ա, բայց ավելի հաճախ ավելի ուշ ա հայտնաբերվում՝ հարաբերություններ կառուցելիս։ Իսկ որոշների մոտ ընդհանրապես չի էլ հայտնաբերվում։ Էս մարդիկ հասարակության մեջ լրիվ ֆունկցիոնալ են․ կրթություն ստանում են, աշխատանք գտնում են, ու հա, անգամ հարաբերություններ են կարողանում կառուցել, թեև որոշակի դժվարությամբ, էրեխեք էլ են ունենում և այլն։ Իմ իմացած մարդիկ լրիվ «նորմալ» մարդիկ են մնացածներից ոչ մի բանով չտարբերվող, ու դուք էլ եթե հանդիպեք իրանց, կյանքում մտքներովդ չի անցնի, որ «մի բան էն չի»։ Որտև իրանց հետ ամեն ինչ կարգին ա իրականում։ Ուղղակի իրանց հետ շփումն ուրիշ ձևի ա։ Իրանց պետք ա ամեն ինչ ուղիղ ասել, կատակ անելիս մի քիչ զգույշ լինել, որովհետև կարող ա չհասկանան, և այլն։ Բայց դե լիքը մարդիկ կան, որոնց հետ շփվելիս յուրահատուկ մոտեցում ա պետք, ու դա էդ մարդկանց հաշմանդամ չի դարձնում։ Մարդկանց հետ շփումն ընդհանրապես բարդ ու բազմազան ա, ու ինձ թվում ա՝ ավելի լավ կլինի, որ մենք բոլորս սովորենք ամեն տեսակի մարդու էդ շփվել, քան թե ով ստանդարտին չի համապատասխանում, միանգամից ուղարկենք թերապիային, որ սովորեն մյուսների հետ շփվել։

Բյուր, երկրորդ դեպքը (որը խնդիր չունի ֆուկցիոնալության) դիաբիլիթի չի, բնական ա, մարդը լավ էլ էյբլ ա..., բայց էդ դեպքում, եթե ես էդ մարդու հետ շփվում եմ ո՞րտեղից իմանամ, որ աթիզմ ունի ու, որ իմացա՞ ինչ... կա քոմոն սենս հասկացություն "մարդուն ընդունել նենց ոնց որ ինքը կա"..., էդ դիագնոզը կարա մնա իրա ու բժշկի միջև... դու չես կարող սպասել, որ դիմացինը դիագնոզ տա ու համապատասխն հետը վարվի... դու ուզում ես, որ ես ախտորոժեմ իրա աթիզմն ու համաօատասխան վերաբերվեմ ... ես ո՞նց անեմ... կամ ինքը պտի ինձ ասի, որ աթիզմ ունի կամ էլ ես իրա դիագնոզը տամ..., իսկ, եթե ես էլ եմ աթիստիկ. ես անելու բան ունե՞մ թե չէ, թե՞ լրիվ նորմալ ա սպասել, որ հասարակությունը պտի իրան ադջասթ անի ինձ...

ասածս ինչ ա Բյուր..., էն ինչ, որ դու ասեցիր վերևում, հասարակություն կրթել պետք չի, պարզապես պետք ամարդուն ընդունել նենց ոնց որ կա... վերջ... դու չես կարա հասարակությանը նենց կրթես, որ հասկանա, որ դիմացին ա աթիստիկ ա...

դու հասարակությունը փոխելու կարիք չունես էս դեպքի հիման վրա...

Mephistopheles
08.07.2018, 22:54
Չէ, հոգեբան լինել պետք չի, ոչ էլ իրանք բուժօգնության, այսինք դեղորայքային բուժման կարիք են ունենում։ Բարդ ա, բայց ոչ անհաղթահարելի։ Չեմ ասում բռնես մի օրվա մեջ սաղին սովորեցնես ինչպես իրենց դրսևորեն, ժամանակ ա պետք լինելու ու ցանկություն․․ եթե մեկին չես ափսոսում, մյուսն էլ ունես, կամաց կամաց էդ մարդիկ էլ կդադարեն լինել ատիպիկ․․ այսինքն դիտարկվել որպես էդպիսին, այլ ոչ թե կփոխվեն
Լիզ, եթե ֆուկցիոնալ ու ակտիվ են ոնց որ Բյուրն ա ասում, ի՞նչ կրթություն ա պետք... ո՞նց եք ուզում մարդիկ հասկանան, որ դիմացինը խնդիր ունի, երբ դա տենց քողարկված ա ու անգամ բժիշկները խնդիր ունեն... կամ դա իրանց ազատումա՞ որևէ պատասխանատվությունից ու պարտականությունից... կամ ո՞նց կարան ինձ մեղադրեն, որ ես սխալ եմ վերաբերվել աթիստիկի հետ, եթե ես ոչ էլ իմացել եմ, որ աթիստիկ ա, կամ չեմ կարողացել իմանալ/հասկանալ, որ խնդիր ունի...

ուղղակի ուզում եմ հասկանալ ինչն եք ուզում փոխել հասարակության ու նորմերի մեջ և ոնց եք պատրաստվում կրթել մարդկանց էս դեպքերում...

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 01:03
սենց մի հատ հասկացություն աչքովս ընգավ էս ապերգերի մեջ փորփրելու ընթացքում՝ Schizophrenia Spectrum Disorders, շատ չխորացա, բայց ինձ թվաց խոսքը ոչ թե հենց հիվանդության մասին ա, այլ դրա հետ կլինիկական համընկնումներ ունեցող խանգարումների․․ ինչևէ, հարմարվելն էլ ա տարբերակ, բայց խնդիրը դրանով չի լուծվում
Հին ժամանակներում աուտիզմի առավել արտահայտված ու վաղ դիագնոզվող դեպքերը դասակարգվում էին որպես մանկական շիզոֆրենիա, երևի դրա համար էլ էդպիսի բան աչքովդ ընկավ։ Բայց ըստ վերջին դասակարգման, շիզոֆրենիան բավական նեղ հասկացություն ա դարձել ու կոնկրետ մի հիվանդություն։


Բյուր, երկրորդ դեպքը (որը խնդիր չունի ֆուկցիոնալության) դիաբիլիթի չի, բնական ա, մարդը լավ էլ էյբլ ա..., բայց էդ դեպքում, եթե ես էդ մարդու հետ շփվում եմ ո՞րտեղից իմանամ, որ աթիզմ ունի ու, որ իմացա՞ ինչ... կա քոմոն սենս հասկացություն "մարդուն ընդունել նենց ոնց որ ինքը կա"..., էդ դիագնոզը կարա մնա իրա ու բժշկի միջև... դու չես կարող սպասել, որ դիմացինը դիագնոզ տա ու համապատասխն հետը վարվի... դու ուզում ես, որ ես ախտորոժեմ իրա աթիզմն ու համաօատասխան վերաբերվեմ ... ես ո՞նց անեմ... կամ ինքը պտի ինձ ասի, որ աթիզմ ունի կամ էլ ես իրա դիագնոզը տամ..., իսկ, եթե ես էլ եմ աթիստիկ. ես անելու բան ունե՞մ թե չէ, թե՞ լրիվ նորմալ ա սպասել, որ հասարակությունը պտի իրան ադջասթ անի ինձ...

ասածս ինչ ա Բյուր..., էն ինչ, որ դու ասեցիր վերևում, հասարակություն կրթել պետք չի, պարզապես պետք ամարդուն ընդունել նենց ոնց որ կա... վերջ... դու չես կարա հասարակությանը նենց կրթես, որ հասկանա, որ դիմացին ա աթիստիկ ա...

դու հասարակությունը փոխելու կարիք չունես էս դեպքի հիման վրա...
Մեֆ, իմ խնդիրն էն ա, որ մեզ փոքրուց սովորեցնում են մարդկանց հետ մենակ մի ձևով շփվել (էդ մի ձևը մշակույթից մշակույթ կարա տարբեր լինի, բայց ամեն տեղ էդ մի ձևն ա), ու ում հետ էդ շփման ձևը չի աշխատում, էդ մարդն ավտոմատ դուրս ա մղվում շրջպատից։ Նորից ինտրովերտ-էքստրավերտի օրինակը բերեմ։ Հայ հասարակության մեջ բոլորը սովոր են էքստրավերտ վարքագծի, ու եթե մեկը ինտրովերտ վարքագիծ ա ցուցաբերում, նեղանում են իրանից, սկսում վրան ճնշում գործադրել (օրինակ, հարսանիքի ժամանակ զոռով կանչում պարելու): Հիմա եթե դու մարդկանց սովորացնես, որ ոչ բոլորն են իր նման, ոմանք էլ ինտրովերտ են, հարսանիքի ժամանակ էլ մեկի թևից չեն քաշի, էդ ինտրովերտն էլ իրեն լավ կզգա էդ հասարակության մեջ։ Նույնն էլ Ասպերգեր ունեցողն ա։ Եթե երեխան մեծանում ա՝ իմանալով, որ իրա շուրջը կարան նաև Ասպերգեր ունեցողներ լինեն, կարա օրինակ չնեղանա, երբ ինչ-որ մեկը չի հարգում որոշակի հիերարխիա կամ նեղվում ա որևէ կատակից կամ չի կարողանում մտքերը կարդալ։

Ընդհանրապես, հասարակությանը չէր խանգարի սովորացնել ավելի ուղիղ, վերբալ հաղորդակցություն։ Դրանից բոլորն էլ կշահեն, անգամ նրանք, ովքեր աուտիզմ չունեն։ Հիմիկվա հասարակության մեջ ներարկված սուտի համոզմունք կա, որ «եթե սիրում ա, ուրեմն կհասկանա, թե ինչ եմ ուզում»։ Իրականում էդպես չի։ Անգամ էսպես կոչված նեյրոտիպիկները հարաբերություններում խնդիրներ են ունենում, երբ ուղիղ չեն արտահայտվում ու թողնում, որ դիմացինը գուշակի, թե ինչ են ուզում։ Ուղղակի պետք ա ընդունել, որ մարդկությունը մտքեր կարդալու ունակություն չունի, Ասպերգեր ունեցողները՝ առավելևս։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 01:09
Լիզ, եթե ֆուկցիոնալ ու ակտիվ են ոնց որ Բյուրն ա ասում, ի՞նչ կրթություն ա պետք... ո՞նց եք ուզում մարդիկ հասկանան, որ դիմացինը խնդիր ունի, երբ դա տենց քողարկված ա ու անգամ բժիշկները խնդիր ունեն... կամ դա իրանց ազատումա՞ որևէ պատասխանատվությունից ու պարտականությունից... կամ ո՞նց կարան ինձ մեղադրեն, որ ես սխալ եմ վերաբերվել աթիստիկի հետ, եթե ես ոչ էլ իմացել եմ, որ աթիստիկ ա, կամ չեմ կարողացել իմանալ/հասկանալ, որ խնդիր ունի...

ուղղակի ուզում եմ հասկանալ ինչն եք ուզում փոխել հասարակության ու նորմերի մեջ և ոնց եք պատրաստվում կրթել մարդկանց էս դեպքերում...
Մեֆ ջան, խնդիր չի է, հասկանալ ա, որ դիմացինդ տարբեր ա։ Իհարկե, ստեղ պատասխանատվության ու պարտականությունների նուրբ հարցը կա, որը գալիս, կանգնում ա աուտիզմ ունեցողի բնավորության այլ հատկանիշների վրա։ Բայց ամեն դեպքում գիտելիք ունենալը օգնում ա, որ ճիշտ վերաբերվես մարդկանց։ Նորից գանք ԼԳԲՏ-ին։ Տրանսգենդերների մասին իմանալն օգնում ա, որ կնոջ շորերով կենսաբանորեն տղամարդու վրա չղժժաս։ Նույն կերպ էլ աուտիզմի մասին իմանալով կարաս փորձես հաղորդակցվելիս ընդհանրապես վերբալ ուղիղ հաղորդակցության վրա ուժեղ շեշտ դնես, ոչ վերբալի քաշը նվազեցնես։ Դրանից ոչ ոք չի տուժի։

Mephistopheles
09.07.2018, 09:52
Հին ժամանակներում աուտիզմի առավել արտահայտված ու վաղ դիագնոզվող դեպքերը դասակարգվում էին որպես մանկական շիզոֆրենիա, երևի դրա համար էլ էդպիսի բան աչքովդ ընկավ։ Բայց ըստ վերջին դասակարգման, շիզոֆրենիան բավական նեղ հասկացություն ա դարձել ու կոնկրետ մի հիվանդություն։


Մեֆ, իմ խնդիրն էն ա, որ մեզ փոքրուց սովորեցնում են մարդկանց հետ մենակ մի ձևով շփվել (էդ մի ձևը մշակույթից մշակույթ կարա տարբեր լինի, բայց ամեն տեղ էդ մի ձևն ա), ու ում հետ էդ շփման ձևը չի աշխատում, էդ մարդն ավտոմատ դուրս ա մղվում շրջպատից։ Նորից ինտրովերտ-էքստրավերտի օրինակը բերեմ։ Հայ հասարակության մեջ բոլորը սովոր են էքստրավերտ վարքագծի, ու եթե մեկը ինտրովերտ վարքագիծ ա ցուցաբերում, նեղանում են իրանից, սկսում վրան ճնշում գործադրել (օրինակ, հարսանիքի ժամանակ զոռով կանչում պարելու): Հիմա եթե դու մարդկանց սովորացնես, որ ոչ բոլորն են իր նման, ոմանք էլ ինտրովերտ են, հարսանիքի ժամանակ էլ մեկի թևից չեն քաշի, էդ ինտրովերտն էլ իրեն լավ կզգա էդ հասարակության մեջ։ Նույնն էլ Ասպերգեր ունեցողն ա։ Եթե երեխան մեծանում ա՝ իմանալով, որ իրա շուրջը կարան նաև Ասպերգեր ունեցողներ լինեն, կարա օրինակ չնեղանա, երբ ինչ-որ մեկը չի հարգում որոշակի հիերարխիա կամ նեղվում ա որևէ կատակից կամ չի կարողանում մտքերը կարդալ։

Ընդհանրապես, հասարակությանը չէր խանգարի սովորացնել ավելի ուղիղ, վերբալ հաղորդակցություն։ Դրանից բոլորն էլ կշահեն, անգամ նրանք, ովքեր աուտիզմ չունեն։ Հիմիկվա հասարակության մեջ ներարկված սուտի համոզմունք կա, որ «եթե սիրում ա, ուրեմն կհասկանա, թե ինչ եմ ուզում»։ Իրականում էդպես չի։ Անգամ էսպես կոչված նեյրոտիպիկները հարաբերություններում խնդիրներ են ունենում, երբ ուղիղ չեն արտահայտվում ու թողնում, որ դիմացինը գուշակի, թե ինչ են ուզում։ Ուղղակի պետք ա ընդունել, որ մարդկությունը մտքեր կարդալու ունակություն չունի, Ասպերգեր ունեցողները՝ առավելևս։

Բյուր ջան, էն ինչ դու հիմա գրեցիր 100% համաձայն եմ հետդ, բայց էդ վերաբերմունքը մենակ աթիստիկների ու ասպերգեր ունեցողնորին չի վերաբերվում... քո ասածը ընդհանուր էթիկայի կանոններ են... ուղիղ խոսել, չստիպել պարել կամ ուտել... մարդուն ընդունել էնպես ինչպես որ կա... իհարկե շատ լավ կլինի, որ կրթվեն էդ հարցերու, բայց ինքանով ա դա բան փոխում... ես ինչքան էլ կրթվեմ, հաստատ չեմ կարողղ իմանալ դիմացինս քո նկարագրածաթիստիկն աթե ասպերգերը... իմանամ թե չիմանամ, եթե շարժվեմ նորմալ էթիկայի կանոններով պտի, որ օքեյ լինեմ... ավելի նուրբ հարցեր կան, որ չեմ խորանում...

ասելիքս էն ա որ, ելնելով քո նկարագրած ախտանիշներից ես, սովորական մարդս ի՞նչ պտի անեմ բացի նրանից, որ հարգեմ մարդու անհատականությունն ու անձնական տարածքը...

Mephistopheles
09.07.2018, 10:00
Մեֆ ջան, խնդիր չի է, հասկանալ ա, որ դիմացինդ տարբեր ա։ Իհարկե, ստեղ պատասխանատվության ու պարտականությունների նուրբ հարցը կա, որը գալիս, կանգնում ա աուտիզմ ունեցողի բնավորության այլ հատկանիշների վրա։ Բայց ամեն դեպքում գիտելիք ունենալը օգնում ա, որ ճիշտ վերաբերվես մարդկանց։ Նորից գանք ԼԳԲՏ-ին։ Տրանսգենդերների մասին իմանալն օգնում ա, որ կնոջ շորերով կենսաբանորեն տղամարդու վրա չղժժաս։ Նույն կերպ էլ աուտիզմի մասին իմանալով կարաս փորձես հաղորդակցվելիս ընդհանրապես վերբալ ուղիղ հաղորդակցության վրա ուժեղ շեշտ դնես, ոչ վերբալի քաշը նվազեցնես։ Դրանից ոչ ոք չի տուժի։
Բյուր ջան... ԼԳԲԹ-ի օրինակը էդքան էլ տեղին չի որովհետև դա մարդու իրավունքի, դիսկրիմինացիայի ու hate crime-ի հետ գործ ունենք որը կրիմինալ տիրույթ ա... պատասխանատվության սահմանները հստակ են

աթիստիկի պարագային, եթե ես իմանում եմ, որ դիմացինս աթիստիկ ա ո՞րն ա իմ պարտականությունների ու պատասխանատվությունների սահմանը... ինչու՞ ա իմ վրա բեռ դրվում...

Բարեկամ
09.07.2018, 10:20
Ի դեպ, երկու օր առաջ, հետաքրքրիր զուգադիպությամբ ինձ վիճակվեց գործ ունենալ մի նեյրո-ատիպիկ երեխայի հետ, ու այս վերջին քննարկումների ազդեցությամբ ակամայից սկսեցի մտածել՝ թե այ հիմա ինչպես ճիշտ կառավարեմ իրավիճակը, որ բոլորին լավ լինի (այստեղ երեխաների խումբ էր, և տվյալ երեխայի վարքագծից ազդվում էին բոլորը՝ ոչ դրականորեն), ու հասկացա, որ այստեղ լուրջ մասնագիտացում է պահանջվում, ի տարբերություն մնացած երեխաների, որոնք թեև տարբեր են, բայց էդ տարբերությունների հետ գործ ունենալը այսպես ասած "տիպիկ" շրջանակներում է և "հատուկ" իրավիճակների չի հանգեցնում։

Նենց որ՝ ուզում ես, թե ոչ - նեյրո-ատիպիկ մարդկանց չես կարող նույն հարթության վրա դնել մնացածի հետ ու ձևացնել, թե տարբերություն չպիտի դնես, կամ դնես ոչ ավելի, քան տարբեր "սովորական" երեխաների միջև, կամ համարես, որ "ատիպիկ" դեպքը ճանաչելն ու ընդունելը ակամայից հուշում է, թե ինչպես պետք է վարվել նրանց հետ։

ivy
09.07.2018, 10:34
Կոլեգայիս տղան աուտիզմ ունի։ Չեմ ճանաչում իրեն, միայն կոլեգայիցս եմ լսել։ Ու ամեն անգամ իր մասին խոսելիս որ ասում էր "հիվանդ", ոնց որ մուրճով գլխիս մեջ տային։ Վերջերս էլ հերթական անգամ իր տղայի մասին էդ բառը լսելիս, զգուշությամբ հարցրեցի.
- Դու իրեն իսկապես հիվանդ ես համարո՞ւմ։
Կարծես անակնկալի եկավ հարցից, հետո մի քիչ մտածելուց հետո ասեց.
- Ինքը յուրահատուկ երեխա է։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 14:20
Ի դեպ, երկու օր առաջ, հետաքրքրիր զուգադիպությամբ ինձ վիճակվեց գործ ունենալ մի նեյրո-ատիպիկ երեխայի հետ, ու այս վերջին քննարկումների ազդեցությամբ ակամայից սկսեցի մտածել՝ թե այ հիմա ինչպես ճիշտ կառավարեմ իրավիճակը, որ բոլորին լավ լինի (այստեղ երեխաների խումբ էր, և տվյալ երեխայի վարքագծից ազդվում էին բոլորը՝ ոչ դրականորեն), ու հասկացա, որ այստեղ լուրջ մասնագիտացում է պահանջվում, ի տարբերություն մնացած երեխաների, որոնք թեև տարբեր են, բայց էդ տարբերությունների հետ գործ ունենալը այսպես ասած "տիպիկ" շրջանակներում է և "հատուկ" իրավիճակների չի հանգեցնում։

Նենց որ՝ ուզում ես, թե ոչ - նեյրո-ատիպիկ մարդկանց չես կարող նույն հարթության վրա դնել մնացածի հետ ու ձևացնել, թե տարբերություն չպիտի դնես, կամ դնես ոչ ավելի, քան տարբեր "սովորական" երեխաների միջև, կամ համարես, որ "ատիպիկ" դեպքը ճանաչելն ու ընդունելը ակամայից հուշում է, թե ինչպես պետք է վարվել նրանց հետ։
Բարեկամ ջան, էլի էմ ասում․ դու օրվա ընթացքում հավանաբար աուտիզմ ունեցող լիքը մեծահասակների հետ ես շփվում, ու մտքիդ ծայրով էլ չի անցնում, որ տարբեր են իրանք ու տարբեր մոտեցում են պահանջում։ Իզուր չի, որ ես բարձր ու ցածր ֆունկցիոնալությունն առանձնացնում եմ։ Ցածր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմ ունեցողն իհարկե լիքը պրոֆեսիոնալ աջակցության կարիք ունի, որովհետև ինքնուրույն չի կարող գոյատևել հասարակության մեջ, իսկ բարձր ֆունկցիոնալություն ունեցողին պետք ա, որ շրջապատն իրեն մի քիչ հարմարվի, տո ոչ էլ հարմարվի, այլ ընդունի իրան նենց, ոնց որ կա։
Մի հատ լավ թեդ թոք կար հենց բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիզմի մասին (ու ներկայացնողն էլ աուտիզմ ուներ)։ Հիմա չեմ գտնում դա, բայց կարաս սա նայես։

https://www.ted.com/talks/alix_generous_how_i_learned_to_communicate_my_inner_life_with_asperger_s#t-48914

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 14:49
Բյուր ջան, էն ինչ դու հիմա գրեցիր 100% համաձայն եմ հետդ, բայց էդ վերաբերմունքը մենակ աթիստիկների ու ասպերգեր ունեցողնորին չի վերաբերվում... քո ասածը ընդհանուր էթիկայի կանոններ են... ուղիղ խոսել, չստիպել պարել կամ ուտել... մարդուն ընդունել էնպես ինչպես որ կա... իհարկե շատ լավ կլինի, որ կրթվեն էդ հարցերու, բայց ինքանով ա դա բան փոխում... ես ինչքան էլ կրթվեմ, հաստատ չեմ կարողղ իմանալ դիմացինս քո նկարագրածաթիստիկն աթե ասպերգերը... իմանամ թե չիմանամ, եթե շարժվեմ նորմալ էթիկայի կանոններով պտի, որ օքեյ լինեմ... ավելի նուրբ հարցեր կան, որ չեմ խորանում...

ասելիքս էն ա որ, ելնելով քո նկարագրած ախտանիշներից ես, սովորական մարդս ի՞նչ պտի անեմ բացի նրանից, որ հարգեմ մարդու անհատականությունն ու անձնական տարածքը...

Մեֆ, սպասի իմ վրա օրինակը բերեմ, որ պարզ լինի։ Ուրեմն ես աուտիզմ չունեմ, բայց ունեմ մի հատկանիշ, որն ունեն աուտիզմ ունեցողներից շատերը, ու Հայաստանում ապրելիս էդ հատկանիշիս ձեռը շատ եմ քաշվել, բայց Դանիայում օրինակ երբևէ խնդիր չեմ ունեցել։ Էդ հատկանիշս էն ա, որ որոշ կոնտեքստներում լեզուն խիստ բառացի եմ հասկանում։ Հայաստանում էլ քանի որ «չէ» բառը չկա, ու երբ որևէ մեկից մի բան խնդրում ես, քեզ սկսում ա զանազան դժվարություններ թվարկել, ես դա չեմ հասկանում որպես «չէ», հասկանում եմ, որ կան դժվարություններ, որոնք պետք ա հաղթահարել, որ իմ խնդրանքն ի կատար ածվի։ Ու սկսում եմ անտեղի էդ դժվարությունները հաղթահարել։ Երբ մեկը հաղթահարվում ա, վրան նորն ա ավելանում (որովհետև իրականում «չէ» ա, ոչ թե «եթե»)։ Ու ստոպ չեմ տալիս, մինչև որևէ մեկի չեմ պատմում ու չի բացատրում ինձ, որ դա «չէ» ա։ Հիմա պատկերացրու, թե ես, ինձ նման շատերը (ու աուտիզմ ունեցողները) ինչքան կշահեին, եթե հայ ժողովրդին մանկուց սովորացնեին ավելի ուղիղ հաղորդակցություն։

Բարեկամ
09.07.2018, 16:30
Մեֆ, սպասի իմ վրա օրինակը բերեմ, որ պարզ լինի։ Ուրեմն ես աուտիզմ չունեմ, բայց ունեմ մի հատկանիշ, որն ունեն աուտիզմ ունեցողներից շատերը, ու Հայաստանում ապրելիս էդ հատկանիշիս ձեռը շատ եմ քաշվել, բայց Դանիայում օրինակ երբևէ խնդիր չեմ ունեցել։ Էդ հատկանիշս էն ա, որ որոշ կոնտեքստներում լեզուն խիստ բառացի եմ հասկանում։ Հայաստանում էլ քանի որ «չէ» բառը չկա, ու երբ որևէ մեկից մի բան խնդրում ես, քեզ սկսում ա զանազան դժվարություններ թվարկել, ես դա չեմ հասկանում որպես «չէ», հասկանում եմ, որ կան դժվարություններ, որոնք պետք ա հաղթահարել, որ իմ խնդրանքն ի կատար ածվի։ Ու սկսում եմ անտեղի էդ դժվարությունները հաղթահարել։ Երբ մեկը հաղթահարվում ա, վրան նորն ա ավելանում (որովհետև իրականում «չէ» ա, ոչ թե «եթե»)։ Ու ստոպ չեմ տալիս, մինչև որևէ մեկի չեմ պատմում ու չի բացատրում ինձ, որ դա «չէ» ա։ Հիմա պատկերացրու, թե ես, ինձ նման շատերը (ու աուտիզմ ունեցողները) ինչքան կշահեին, եթե հայ ժողովրդին մանկուց սովորացնեին ավելի ուղիղ հաղորդակցություն։

Բյուր, էդ նկարագրածդ մշակութային երևույթ ա, ոչ թե ոչ ճիշտ կամ անհամապատասխան վերաբերմունք։

Ի հակադրություն պատմածիդ, ես էլ մի բան պատմեմ․ բարեկամուհիս երբ առաջին անգամ գնաց արտերկիր, ընդ որում մշտական բնակության, առաջին օրը մի կիսածանոթ մարդու տանը հյուրընկալվեց, ու պատմում էր, որ մեռնելու չափ սուրճ էր ուզում, երկար ճանապարհ էր անցել, հոգնած-բան, ուրեմն՝ տանտերերը սուրճ առաջարկեցին, նա էլ հայկական սովորության /մշակույթի/ համաձայն, քաշվեց անմիջապես ընդունել հյուրասիրությունը ու մի կիսաբերան՝ չէ, ինչ կարիք կա, շնորհակալ եմ-բան, սրանք էլ, թե չէ՝ չէ, ու էլ չեն խնդրեցին։ Բարեկամուհիս սաղ երեկո տանջվեց էդ զրկանքից ու մինչև հիմա մինչև սրտի խորքը խոցված ա :))

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 16:32
Բյուր, էդ նկարագրածդ մշակութային երևույթ ա, ոչ թե ոչ ճիշտ կամ անհամապատասխան վերաբերմունք։

Բա ասածս հենց էդ ա, որ Ասպերգեր ունեցողների կյանքը լավացնելու համար ընդամենը մշակութային փոփոխություններ են պետք թե՛ հասարակ առօրյայում, թե՛ կրթական հաստատություններում ու թե՛ աշխատավայրերում, ոչ թե հատուկ վերաբերմունք։

Բարեկամ
09.07.2018, 16:37
Բա ասածս հենց էդ ա, որ Ասպերգեր ունեցողների կյանքը լավացնելու համար ընդամենը մշակութային փոփոխություններ են պետք թե՛ հասարակ առօրյայում, թե՛ կրթական հաստատություններում ու թե՛ աշխատավայրերում, ոչ թե հատուկ վերաբերմունք։

Բյուր, հիմա դու ուզում ես մի ազգի հազարամյա ձևավորված մշակույթը փոխվի՞ :)

Հ․Գ․ Մինչ նախորդ գրառմանս պատասխանում էի, էնտեղ բան ավելացրեցի։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 16:46
Բյուր, հիմա դու ուզում ես մի ազգի հազարամյա ձևավորված մշակույթը փոխվի՞ :)

Հ․Գ․ Մինչ նախորդ գրառմանս պատասխանում էի, էնտեղ բան ավելացրեցի։
Հա, ոնց որ ԼԳԲՏ անձանց նկատմամբ ձևավորված հազարամյա մշակույթն ա փոխվում։ Դա էնքան բարդ չի, ինչքան թվում ա։

Քո գրած օրինակը զուտ մշակութային հաղորդակցության օրինակ ա, ու հաջորդ անգամ արդեն ծանոթուհիդ կիմանա, որ չպիտի հրաժարվի։ Իմ բերած օրինակը լեզվի պրոցեսինգի տարբերություն ա, որը ես ինքս մեծանալով էդ մշակույթում ու լինելով էդ մշակույթի կրող չեմ հասկանում, որովհետև իմ ուղեղն ուրիշ ձև ա էդ ինֆորմացիան պրոցեսինգ անում։

Mephistopheles
09.07.2018, 16:51
Բա ասածս հենց էդ ա, որ Ասպերգեր ունեցողների կյանքը լավացնելու համար ընդամենը մշակութային փոփոխություններ են պետք թե՛ հասարակ առօրյայում, թե՛ կրթական հաստատություններում ու թե՛ աշխատավայրերում, ոչ թե հատուկ վերաբերմունք։
Բյուր ջան, որ ասպերգեր ու աթիզմ չլիներ, ճիշտ ա՞ սուտ կամ ֆոկուսնիկությունը... Բարեկամի օրինակն ինրով ա ուշագրավ, որ խնդրվողն էլ ա ուզում խնդրվի...

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 16:52
Բյուր ջան, որ ասպերգեր ու աթիզմ չլիներ, ճիշտ ա՞ սուտ կամ ֆոկուսնիկությունը... Բարեկամի օրինակն ինրով ա ուշագրավ, որ խնդրվողն էլ ա ուզում խնդրվի...

Մեֆ, բա էդ եմ ասում, որ ճիշտ չի։ Որ մի քիչ մեր վարքուբարքը փոխենք, դրանից սաղ կշահեն, մենակ աուտիզմ ունեցողները չէ։

Բարեկամ
09.07.2018, 17:01
Հա, ոնց որ ԼԳԲՏ անձանց նկատմամբ ձևավորված հազարամյա մշակույթն ա փոխվում։ Դա էնքան բարդ չի, ինչքան թվում ա։

Քո գրած օրինակը զուտ մշակութային հաղորդակցության օրինակ ա, ու հաջորդ անգամ արդեն ծանոթուհիդ կիմանա, որ չպիտի հրաժարվի։ Իմ բերած օրինակը լեզվի պրոցեսինգի տարբերություն ա, որը ես ինքս մեծանալով էդ մշակույթում ու լինելով էդ մշակույթի կրող չեմ հասկանում, որովհետև իմ ուղեղն ուրիշ ձև ա էդ ինֆորմացիան պրոցեսինգ անում։

Է չէ, Բյուր, ԼԳԲՏ-ի հանդեպ վերաբերմունքը մշակույթի արդյունք չի, այն էլ հազարամյա :) ԼԳԲՏ-ի մասին մինչև վերջին ժամանակները հայերից շատերը սկի լսած չէին, ուր մնաց թե մշակույթ ձևավորված լիներ։ Նրանց հանդեպ հայերի մոտ ներկայումս այն վերաբերմունքն ա, ինչը եղել ա արևմուտքում ավելի առաջ, ուղղակի արևմուտքում դրանք ավելի շուտ են ակտիվացել, ու համապատասխանաբար մարդիկ ավելի երկար ճանապարհ են անցել դրա հետ հաշտվելու համար։

Ինչ վերաբերում ա քո օրինակին, ճիշտն ասած ես էդտեղ էնքան էլ լեզվի պրոցեսինգի խնդիր չեմ տեսնում, այլ հենց տիպային մշակութային, ինչպես որ հայերի մոտ լիքը տարբեր կենցաղային հարցերում ա՝ հյուրասիրության ցերեմոնիաներից սկսած, վերջացրած սիրո խոստովանությամբ։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 17:09
Է չէ, Բյուր, ԼԳԲՏ-ի հանդեպ վերաբերմունքը մշակույթի արդյունք չի, այն էլ հազարամյա :) ԼԳԲՏ-ի մասին մինչև վերջին ժամանակները հայերից շատերը սկի լսած չէին, ուր մնաց թե մշակույթ ձևավորված լիներ։ Նրանց հանդեպ հայերի մոտ ներկայումս այն վերաբերմունքն ա, ինչը եղել ա արևմուտքում ավելի առաջ, ուղղակի արևմուտքում դրանք ավելի շուտ են ակտիվացել, ու համապատասխանաբար մարդիկ ավելի երկար ճանապարհ են անցել դրա հետ հաշտվելու համար։

Ինչ վերաբերում ա քո օրինակին, ճիշտն ասած ես էդտեղ էնքան էլ լեզվի պրոցեսինգի խնդիր չեմ տեսնում, այլ հենց տիպական մշակութային, ինչպես որ հայերի մոտ լիքը տարբեր կենցաղային հարցերում ա՝ հյուրասիրության ցերեմոնիաներից սկսած վերջացրած սիրո խոստովանությամբ։
Ո՞նց չեն իմացել ԼԳԲՏ-ի մասին։ Դեռ Սովետի տարիներին ԼԳԲՏ անձանց բանտ էին նստացնում։ Դե էլ չասեմ հազարամյակների հնության հայհոյանքների մասին։ Նորությունը մենակ ԼԳԲՏ անձանց համար հավասար իրավունքների պահանջն ա ու իրանց հիվանդ չհամարելը։

Կարող ա դու խնդիր չտեսնես, որովհետև դու ոլորտի մասնագետ չես, բայց սա շատ կոնկրետ խնդիր ա լեզվի պրագմատիկ ինտերպրետացիայի, ու տվյալ մշակույթում մեծացած անձն ու տվյալ լեզվի լեզվակիրը բացարձակապես չպիտի խնդիր ունենա լեզվի պրագմատիկ ինտերպրետացիայի, բայց արի ու տես, որ ես ունեմ, աուտիզմ ունեցողներն էլ ունեն (գուցե պրագմատիկայի ավելի լայն շրջաններ ընդգրկող): Կարծում եմ՝ էնքան էլ դժվար չի էդ բոլորը հաշվի առնելով երեխաներին փոքրուց սովորեցնել հնարավորինս ուղիղ արտահայտվել՝ առանց պրագմատիկ սարուձորեր ընկնելու։

Mephistopheles
09.07.2018, 17:15
Մեֆ, սպասի իմ վրա օրինակը բերեմ, որ պարզ լինի։ Ուրեմն ես աուտիզմ չունեմ, բայց ունեմ մի հատկանիշ, որն ունեն աուտիզմ ունեցողներից շատերը, ու Հայաստանում ապրելիս էդ հատկանիշիս ձեռը շատ եմ քաշվել, բայց Դանիայում օրինակ երբևէ խնդիր չեմ ունեցել։ Էդ հատկանիշս էն ա, որ որոշ կոնտեքստներում լեզուն խիստ բառացի եմ հասկանում։ Հայաստանում էլ քանի որ «չէ» բառը չկա, ու երբ որևէ մեկից մի բան խնդրում ես, քեզ սկսում ա զանազան դժվարություններ թվարկել, ես դա չեմ հասկանում որպես «չէ», հասկանում եմ, որ կան դժվարություններ, որոնք պետք ա հաղթահարել, որ իմ խնդրանքն ի կատար ածվի։ Ու սկսում եմ անտեղի էդ դժվարությունները հաղթահարել։ Երբ մեկը հաղթահարվում ա, վրան նորն ա ավելանում (որովհետև իրականում «չէ» ա, ոչ թե «եթե»)։ Ու ստոպ չեմ տալիս, մինչև որևէ մեկի չեմ պատմում ու չի բացատրում ինձ, որ դա «չէ» ա։ Հիմա պատկերացրու, թե ես, ինձ նման շատերը (ու աուտիզմ ունեցողները) ինչքան կշահեին, եթե հայ ժողովրդին մանկուց սովորացնեին ավելի ուղիղ հաղորդակցություն։

Բրուր ջան, էդ ես էլ եմ զգացել..., բայց հիմա ի՞նչ քո կարծիքով, որ աթիզմի մասին իմանային քեզ մի անգամից չէ էին ասելու՞... թե՞ պտի ջոկեին, որ էդ խնդիրն ունես ու քեզ պետք ա չէ ասել...

արի քեզ ես մի օրինակ իմ վրա բերեմ... վերջերս մի կլիենտ ունեինք... ամեն ինչ նորմալ էլ ֆիքսեդ ֆի, որ տվեցինք նախագծի հսմար ու ասեցինք, որ շինարարությունը կնստի $600 000, ասեց չէ շին.գինը թանկ ա նախագիծն էլ ժամականով կանենք կարող ա խնայենք... հաձայնվեցինք ու սկսվեց մեր կոշմառը.. we signed up for a nightmare... ու ոչ միայն մենք այլ քաղաքապետարանը, շինարարները ու մնացած բոլորը... էս կինն ամեն անգամ մի որևէ խնդրի առաջ կանգնելուց սկսում էր լացել, սաղ պրոբլեմները սկսում էր հիշել հետո սկսում էր գոռգռալ, միթինգներին սաղս սպասում էինք մինչև էդ սաղը պրծնի, որ շարունակենք... քաղաքապետարանում սկանդալներ սարքել մի բանի համար, որ ինքն էր սխալ հասկանում... ու սենց շարունակ...

...էն աստիճանի, որ մենք փըրմիթը հանելուց հետո ստիպված հրաժարվեցինք ու հետ քաշվեցինք... հետագայուն լրացուցիչ խնդիրներ, որ լինում էր, ասում էինք մինչև չվճարես, ոչ մի ծառայություն...

հաստատ մի խնդիր ուներ... դու, որ տեսնեիր կիմանայիր...

դե հիմա ասա, ես ի՞նչ պտի անեի, եթե աթիզմի մասին, կամ ասպերգերի մասին իմանայի... որևէ մեկն ի՞նչ կարար աներ...

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 17:22
Բրուր ջան, էդ ես էլ եմ զգացել..., բայց հիմա ի՞նչ քո կարծիքով, որ աթիզմի մասին իմանային քեզ մի անգամից չէ էին ասելու՞... թե՞ պտի ջոկեին, որ էդ խնդիրն ունես ու քեզ պետք ա չէ ասել...

արի քեզ ես մի օրինակ իմ վրա բերեմ... վերջերս մի կլիենտ ունեինք... ամեն ինչ նորմալ էլ ֆիքսեդ ֆի, որ տվեցինք նախագծի հսմար ու ասեցինք, որ շինարարությունը կնստի $600 000, ասեց չէ շին.գինը թանկ ա նախագիծն էլ ժամականով կանենք կարող ա խնայենք... հաձայնվեցինք ու սկսվեց մեր կոշմառը.. we signed up for a nightmare... ու ոչ միայն մենք այլ քաղաքապետարանը, շինարարները ու մնացած բոլորը... էս կինն ամեն անգամ մի որևէ խնդրի առաջ կանգնելուց սկսում էր լացել, սաղ պրոբլեմները սկսում էր հիշել հետո սկսում էր գոռգռալ, միթինգներին սաղս սպասում էինք մինչև էդ սաղը պրծնի, որ շարունակենք... քաղաքապետարանում սկանդալներ սարքել մի բանի համար, որ ինքն էր սխալ հասկանում... ու սենց շարունակ...

...էն աստիճանի, որ մենք փըրմիթը հանելուց հետո ստիպված հրաժարվեցինք ու հետ քաշվեցինք... հետագայուն լրացուցիչ խնդիրներ, որ լինում էր, ասում էինք մինչև չվճարես, ոչ մի ծառայություն...

հաստատ մի խնդիր ուներ... դու, որ տեսնեիր կիմանայիր...

դե հիմա ասա, ես ի՞նչ պտի անեի, եթե աթիզմի մասին, կամ ասպերգերի մասին իմանայի... որևէ մեկն ի՞նչ կարար աներ...

Մեֆ, նախ աթիզմ չի, աուտիզմ ա։ Մենք ստեղ հայերեն ենք խոսում։
Երկրորդ, ստեղ էականը աուտիզմի մասին իմանալ-չիմանալը չի, այլ ուղիղ հաղորդակցվել իմանալը։ Էսօրվա օրով աուտիզմ ունեցողներին համարում են պրոբլեմատիկ, որովհետև լեզուն բառացի են մեկնաբանում, բայց ինչու՞ մնացած հասարակությունը պրոբլեմատիկ չի, եթե չի կարողանում իր ասելիքն ուղիղ ասել, ու պիտի սարուձոր ընկնի։

Չգիտեմ քո նկարագրած պատմության մեջ խնդիրը որն ա, էդտեղ չեմ էղել, ու բան չհասկացա։

Mephistopheles
09.07.2018, 17:23
Մեֆ, բա էդ եմ ասում, որ ճիշտ չի։ Որ մի քիչ մեր վարքուբարքը փոխենք, դրանից սաղ կշահեն, մենակ աուտիզմ ունեցողները չէ։

Բյուր ջան մարդը կշահի, ես էլ կշահեմ... էտի կոմպլեքս ա, որ ունեն իրանք... ախմախ սովորույթ, որ հնուց ա գալիս ու վատ կյանքից` չունևորությունից... ուտել ստիպելը, համոզել պարելը... իրանց թվում ա դու ուզում ես, բայց ամաչում ես ու ու ամաչելը դրական ա...

Mephistopheles
09.07.2018, 17:40
Մեֆ, նախ աթիզմ չի, աուտիզմ ա։ Մենք ստեղ հայերեն ենք խոսում։
Երկրորդ, ստեղ էականը աուտիզմի մասին իմանալ-չիմանալը չի, այլ ուղիղ հաղորդակցվել իմանալը։ Էսօրվա օրով աուտիզմ ունեցողներին համարում են պրոբլեմատիկ, որովհետև լեզուն բառացի են մեկնաբանում, բայց ինչու՞ մնացած հասարակությունը պրոբլեմատիկ չի, եթե չի կարողանում իր ասելիքն ուղիղ ասել, ու պիտի սարուձոր ընկնի։

Չգիտեմ քո նկարագրած պատմության մեջ խնդիրը որն ա, էդտեղ չեմ էղել, ու բան չհասկացա։

Բառը հայերեն չի ու, ավելի ճշգրիտ եթե լինենք օթիզմ ա (autism)

Բյուր, ես էն գլխից քեզ ասեցի, որ քոմոն սենսը, եթե օգտագործես ամեն ինչ օքեյ կլնի, դրա համար պետք չի հատուկ մարդկանց կրթես (սրա մասին էինք սկզբից խոսում), դա խնդիրը չի լուծի... դրա խնդիրն ուրիշ տեղ ա...

չեմ ուզում դիագնոզ տաս ուզում եմ ասես., եթե ես տեսնում եմ, որ մարդը հստակ խնդիներ ունի ես ի՞նչ պտի անեմ. ռալ պրոբլեմ ա, որ ազդում ա ոչ միայն իրա վրա այլ շրջապատի...

Ծլնգ
09.07.2018, 18:15
Զրույցն ոնցոր մի քիչ շեղվեց, բայց հետ գալով դիագնոզին, մի քիչ չեմ հասկանում «դիագնոզը պատիժ ա» մոտեցումը։ Էդ անտերը հո անձնագրում կամ ճակատին չի դրոշմվում։

Մի հիպոթեթիկ դեպք նկարագրեմ։ 10 տարեկան երեխայի ծնողները նկատում են, որ երեխան չունի ընկերներ, ամբողջ օրն իր սենյակից չի ուզում դուրս գալ, դպրոցում մաթեմից ցածր գնահատականներ ա ստանում (որովհետև ֆինտիֆլյուշկա ձևակերպած խնդիրները չի հասկանում), լեզու-գրականությունից ցածր ա ստանում (որովհետև չի կարողանում ֆինտիֆլյուշկա նախադասություններ պրոցեսինգ անել, ու կարդացած գրականությունից բան չի հասկանում)։ Ու սրա շուրջ ինչ ասես որ չեն մտածում, էլ learning disability, էլ abuse ու տրավմա, էլ հոգեբանական ավելի լուրջ խնդիրներ։ Ու տանում են հոգեբան-հոգեբուժի մոտ, ով տալիս է ASD level 1 դիագնոզ (բարձր ֆունկցիոնալությամ ու ցածր հավելյալ ծառայություններ պահանջող աուտիզմ)։ Ծնողները մի հատ տխուր հոգոց են հանում, բայց ուրախանում են, որ ավելի լուրջ խնդիրներ չեն, ու սկսում են իրենց երեխայի հետ կառուցել երեխային ավելի նպաստավոր հարաբերություններ, ու դպրոցում էլ ուսուցիչներին տեղեկացնում են, որ իր դմբոյությունից կամ թերանալուց չի, այլ որոշ բաներն իրեն դժվար են տրվում։ Եթե ծառայությունների կարիք կա, դա էլ դպրոցը արդեն կտա։ Իսկ եթե այդ դիագնոզը չլինի, բոլորն էլ կշարունակեն սխալ մոտեցումը։ Ու աուտիկներն էլ են իրարից տարբերվում, տարբեր տիպի մոտեցումներ են պահանջում և այլն։ Եվ ծնողները շատ ժամանակ կարող ա ոչ էլ խնդիրը նկատեն, քանի որ ոչ-սիմետրիկ հարաբերություններից աուտիկներն ավելի լավ են քան սիմետրիկ (տարիքակից երեխաների հետ շատ ավելի դժվար է հարաբերություններ կառուցելը, քանի որ give and take հավասարակշռության գնահատելը մոտները շատ դեպքերում չի ստացվում)։ Այսինքն «ուղիղ լեզվով խոսելը» բոլոր խնդիրները չի լուծի։

ԼԳԲՏ-ի համեմատության հետ համաձայն եմ էնքանով, որ ոչ մեկն էլ բուժում չի պահանջում, բայց աուտիզմը լիքը ուրիշ բաների հետ կարող է շփոթվել (ինչպես վերևի օրինակում նկարագրեցի) ու ճիշտ դիագնոզը լավ բան ա, ըստ իս։ Նաև քանի որ տարբեր աուտիկներ տարբեր սըփորթի կարիք ունեն, այդ սըփորթի տեսակը մասնագիտրեն որոշելն իրենց կյանքներն ավելի հեշտ կսարքի (ու ստեղ թերապիայի մասին չեմ ասում, այլ ասենք հատուկ դպրոցական աշխատանքի հատուկ գնահատման ձևեր, հանձնարարություններում հավելյալ պարզաբանումներ և այլն)։

Իսկ Մեֆի նկարագրած դեպքը․ կարծում եմ եթե բոլորս էլ ավելի լավ իմանանք, որ մեզնից տարբեր տեսակի մենթալ ու լեզվական փրոցեսինգ ունեցող մարդիկ կան, ու դա նորմալ է, ավելի մեծ համբերատարությամբ կվերաբերվենք իրենց։ Ու կիմանանք նաև, որ այպիսի դեպքերում հմուտ «թրանսլեյթերի-մեդիէյթըր»-ի կարիք կարող է լինել։ Բայց դե որ ինչ-որ մեկի հետ գործ ես բռնում, կա պայմանագրային պարտականություններ, ու իմաստ կա, որ պայմանագրերը անպաճույճ լեզվով են գրվում և շատ դեպքերում կողմերը ներկայացնող փաստաբանների կողմից ստուգվում են։ Ուրիշ հարց է, իհարկե, երբ թքել հեռանալը ավելի հեշտ է, քան դատարանի միջոցով պայմանագրային պատասխանատվության հրավիրելը։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 18:50
Ծլնգ, քո նկարագրած դեպքում ֆունկցիոնալությունն էնքան էլ բարձր չի, եթե դպրոցում դրանից գնահատականներ են տուժում։ Բայց նույնիսկ էդ դեպքում էլ եթե դպրոցն իրա ծրագիրը նենց կառուցի, որ ցանկացած երեխա կարողանա հասկանա, որևէ երեխա չի տուժի դրանից, ու դիագնոզի կարիք չի լինի։ Ու հա, բնական ա, հաղորդակցությունը միակ խնդիրը չի։ Բայց մնացած բոլոր հարցերում էլ հնարավոր ա հասարակությանը հարմարացնել, ոչ թե սըփորթ-մըփորթ, հավելյալ ծառայություններ, եսիմինչեր փաթաթել մարդու վզին։ Ի վերջո, աուտիզմը հոգեբուժական դիագնոզ ա, իսկ հոգեբուժական դիագնոզն ուզես թե չուզես ստիգմա ա։ Ախր ինչու՞ փոքր տարիքից երեխայի վզին անկապ պիտակ փաթաթես, եթե քո դպրոցական համակարգն ա պրոբլեմատիկը։

Բայց սպասի մի հատ ռեալ դեպք պատմեմ։
Մարդը 50 տարեկան ա։ Շրջապատ չունի, մենակ մի երկու-երեք մտերիմ ընկեր։ Դպրոցը գերազանցությամբ ավարտել ա։ Համալսարանում կենսաբանություն ա սովորել գերազանցությամբ, բայց ուսումը կիսատ ա թողել հոր մահվանից հետո։ Դրանից հետո ծրագրավորում ա ինքնուրույն սովորել ու աշխատել ծրագրավորման ֆիրմայում էնքան ժամանակ, մինչև կարպալ թունելի համախտանիշ ա ձեռք բերել ու աշխատանքից հեռացվել։ Հիմա էլ աշխատանք չունի։ Ավելորդ քաշ ունի, հիպերտոնիկ հիվանդություն ու շաքարային դիաբետ։ Վերջերս էդ բոլորին ավելացավ նաև դեպրեսիան։ Կյանքում ամենամեծ հաճույքը ստանում ա ուրիշներին օգտակար լինելուց։ Օրինակ, իր աչքից որևէ ուղղագրական սխալ չի վրիպում, ու եթե տաս որևէ տեքստ սրբագրի, աշխարհն իրանը կլնի։ Մի անգամ իր հետ զրույցի ժամանակ նկատեցի Ասպերգերին բնորոշ ախտանիշներ, ասեցի՝ խոսի իր հոգեբույժի հետ։ Խոսեց, դիագնոզը հաստատվեց։ Բայց դրանից իր կյանքը ո՛չ լավացավ, ո՛չ վատացավ։ Ընդամենը մի հատ դիագնոզ ավելացավ վրան։

Ծլնգ
09.07.2018, 18:56
Ի դեպ սա էլ մանկավարժների համար ուղեցույց է ASD Level 1 երեխաների հետ աշխատելու համար (http://oar.z2systems.com/np/viewDocument?orgId=oar&id=4028e48c612c19a701614d4c9570015f) (125 էջանոց pdf)՝ ԱՄՆ-ի OAR-ի (organization for autism research) կողմից հրատարակված։

Ծլնգ
09.07.2018, 19:03
Ծլնգ, քո նկարագրած դեպքում ֆունկցիոնալությունն էնքան էլ բարձր չի, եթե դպրոցում դրանից գնահատականներ են տուժում։ Բայց նույնիսկ էդ դեպքում էլ եթե դպրոցն իրա ծրագիրը նենց կառուցի, որ ցանկացած երեխա կարողանա հասկանա, որևէ երեխա չի տուժի դրանից, ու դիագնոզի կարիք չի լինի։ Ու հա, բնական ա, հաղորդակցությունը միակ խնդիրը չի։ Բայց մնացած բոլոր հարցերում էլ հնարավոր ա հասարակությանը հարմարացնել, ոչ թե սըփորթ-մըփորթ, հավելյալ ծառայություններ, եսիմինչեր փաթաթել մարդու վզին։ Ի վերջո, աուտիզմը հոգեբուժական դիագնոզ ա, իսկ հոգեբուժական դիագնոզն ուզես թե չուզես ստիգմա ա։ Ախր ինչու՞ փոքր տարիքից երեխայի վզին անկապ պիտակ փաթաթես, եթե քո դպրոցական համակարգն ա պրոբլեմատիկը։

Բայց սպասի մի հատ ռեալ դեպք պատմեմ։
Մարդը 50 տարեկան ա։ Շրջապատ չունի, մենակ մի երկու-երեք մտերիմ ընկեր։ Դպրոցը գերազանցությամբ ավարտել ա։ Համալսարանում կենսաբանություն ա սովորել գերազանցությամբ, բայց ուսումը կիսատ ա թողել հոր մահվանից հետո։ Դրանից հետո ծրագրավորում ա ինքնուրույն սովորել ու աշխատել ծրագրավորման ֆիրմայում էնքան ժամանակ, մինչև կարպալ թունելի համախտանիշ ա ձեռք բերել ու աշխատանքից հեռացվել։ Հիմա էլ աշխատանք չունի։ Ավելորդ քաշ ունի, հիպերտոնիկ հիվանդություն ու շաքարային դիաբետ։ Վերջերս էդ բոլորին ավելացավ նաև դեպրեսիան։ Կյանքում ամենամեծ հաճույքը ստանում ա ուրիշներին օգտակար լինելուց։ Օրինակ, իր աչքից որևէ ուղղագրական սխալ չի վրիպում, ու եթե տաս որևէ տեքստ սրբագրի, աշխարհն իրանը կլնի։ Մի անգամ իր հետ զրույցի ժամանակ նկատեցի Ասպերգերին բնորոշ ախտանիշներ, ասեցի՝ խոսի իր հոգեբույժի հետ։ Խոսեց, դիագնոզը հաստատվեց։ Բայց դրանից իր կյանքը ո՛չ լավացավ, ո՛չ վատացավ։ Ընդամենը մի հատ դիագնոզ ավելացավ վրան։

50 տարեկանում դիագնոզ դնելը, հա, անկապություն ա, բայց ասում եմ, երեխաների կյանքները փոքր տարիքում ահագին կարա հեշտացնի։ Իմ կարծիքով ավելի նպաստավոր կլինի դիագնոզի ստիգման վերացնելը։ Օրինակ իմ մտքով էլ չի անցնում դա համարել ստիգմա ու սա երևի աուտիզմի մասին թեթև գլուխ հանելս է։ Ու շատ-շատ երեխաներ գիտեմ սպեկտրի վրա, ում համար դիագնոզը փրկություն ա եղել։ Մի քանիսն էլ գիտեմ, որ համալսարան են հասել, նոր ուսման ծրագրի մակարդակի ավելի բարձարցման հետևանքով է հասկացվել ու դիագնոզը դրվել (ցանկացած գրավոր հանձնարարություն վերածվում ա ցանկերի, օրինակ)։ Եթե իրենց դիագնոզը ավելի շուտ դրվեր, միգուցե շատ ավելի պատրաստված կլինեին, ինչը կբերեր և ֆինանսական միջոցների տնտեսման, և համալսարանից դուրս մնացած լինելու ստիգմայի կանխարգելմանը։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 19:20
50 տարեկանում դիագնոզ դնելը, հա, անկապություն ա, բայց ասում եմ, երեխաների կյանքները փոքր տարիքում ահագին կարա հեշտացնի։ Իմ կարծիքով ավելի նպաստավոր կլինի դիագնոզի ստիգման վերացնելը։ Օրինակ իմ մտքով էլ չի անցնում դա համարել ստիգմա ու սա երևի աուտիզմի մասին թեթև գլուխ հանելս է։ Ու շատ-շատ երեխաներ գիտեմ սպեկտրի վրա, ում համար դիագնոզը փրկություն ա եղել։ Մի քանիսն էլ գիտեմ, որ համալսարան են հասել, նոր ուսման ծրագրի մակարդակի ավելի բարձարցման հետևանքով է հասկացվել ու դիագնոզը դրվել (ցանկացած գրավոր հանձնարարություն վերածվում ա ցանկերի, օրինակ)։ Եթե իրենց դիագնոզը ավելի շուտ դրվեր, միգուցե շատ ավելի պատրաստված կլինեին, ինչը կբերեր և ֆինանսական միջոցների տնտեսման, և համալսարանից դուրս մնացած լինելու ստիգմայի կանխարգելմանը։

Ստիգման կանխարգելելու ամենալավ տարբերակը դիագնոստիկ բոլոր տեսակի գրքերից աուտիզմը վերացնելն ա, որովհետև ես ուղղակի չգիտեմ, թե մարդկությունը ևս քանի հազարամյակ պիտի ապրի, որ հոգեբուժական դիագնոզները չստիգմայավորի։ Ասենք նույն քո պատմվածքը ու դրա արձագանքները լրիվ հերիք էին էդ ստիգման տեսնելու համար։

Դու դեռ ԱՄՆ կտրվածքով ես խոսում, բայց հլը էս ամենը բեր Հայաստան։ Վերցրու աուտիզմ ունեցող աղջկա, որի ծնողները վայ-վույ են անում, որտև վաղը-մյուս օրը «ուզող» չի ունենալու։

Իսկ ընդհանրապես ուսումնական ծրագրերը պետք ա խիստ ճկուն լինեն ցանկացած տիպի անձի համար, ոչ թե ռիգիդ ու զուտ միջին վիճակագրականին ընդգրկող։ Թե չէ տագնապ ունեցող ուսանողը մի մոտեցում ա պահանջում, աուտիզմ ունեցողը՝ մեկ այլ, բիպոլյարը մի ուրիշ, դեպրեսիա ունեցողը ուրիշ, դիսլեքսիա ունեցողը՝ ուրիշ, SLI ունեցողը՝ ուրիշ, ADHD-ն՝ ուրիշ, վատ տեսողություն ունեցողը՝ ուրիշ։ Ու սենց սաղ կարամ շարունակեմ, ու իմ համեստ կարծիքով նշածներիս մեծ մասը դիագնոզներ չեն, այլ զուտ լինելու տարբեր ձևեր։

Ծլնգ
09.07.2018, 19:35
Ստիգման կանխարգելելու ամենալավ տարբերակը դիագնոստիկ բոլոր տեսակի գրքերից աուտիզմը վերացնելն ա, որովհետև ես ուղղակի չգիտեմ, թե մարդկությունը ևս քանի հազարամյակ պիտի ապրի, որ հոգեբուժական դիագնոզները չստիգմայավորի։ Ասենք նույն քո պատմվածքը ու դրա արձագանքները լրիվ հերիք էին էդ ստիգման տեսնելու համար։

Դու դեռ ԱՄՆ կտրվածքով ես խոսում, բայց հլը էս ամենը բեր Հայաստան։ Վերցրու աուտիզմ ունեցող աղջկա, որի ծնողները վայ-վույ են անում, որտև վաղը-մյուս օրը «ուզող» չի ունենալու։

Իսկ ընդհանրապես ուսումնական ծրագրերը պետք ա խիստ ճկուն լինեն ցանկացած տիպի անձի համար, ոչ թե ռիգիդ ու զուտ միջին վիճակագրականին ընդգրկող։ Թե չէ տագնապ ունեցող ուսանողը մի մոտեցում ա պահանջում, աուտիզմ ունեցողը՝ մեկ այլ, բիպոլյարը մի ուրիշ, դեպրեսիա ունեցողը ուրիշ, դիսլեքսիա ունեցողը՝ ուրիշ, SLI ունեցողը՝ ուրիշ, ADHD-ն՝ ուրիշ, վատ տեսողություն ունեցողը՝ ուրիշ։ Ու սենց սաղ կարամ շարունակեմ, ու իմ համեստ կարծիքով նշածներիս մեծ մասը դիագնոզներ չեն, այլ զուտ լինելու տարբեր ձևեր։

Ռեակցիաները չիմանալուց են գալիս։ Անունը դիագնոզ մի դիր ինչ ուզում ես դիր, բայց երեխայի ծնողին պիտի ասվի թե իրենց երեխան ինչով է տարբերվում մեյսթրիմից, ինչով է տարբերվում այդ նույն ծնողներից։ Ու քանի որ այդ ասողները բժիշկներն են, ապա ես բացարձակ խնդիր չունեմ այդ ասելը «դիագնոզ» անվանելով։ Ու ես դրա մեջ ստիգմա չեմ տեսնում։ Ու կարծում եմ այդ ստիգման վերացնելը ավելի հեշտ է (նեյրոբազմազանության շարժման իմաստը հենց այդ ստիգմայի վերացումն է), քան կրթական համակարգի այնքան ճկունացումը, որ «լինելու տարբեր ձևերով» երեխաներին կարողանա ընդգրկի բոլոր ուսումնական պրոցեսների մեջ։ Ու ճիշտն ասած սա իմ համար ֆանտաստիկայի բնագավառից ա մի քիչ՝ զուտ իրատեսականության տեսանկյունից։

StrangeLittleGirl
09.07.2018, 19:45
Ռեակցիաները չիմանալուց են գալիս։ Անունը դիագնոզ մի դիր ինչ ուզում ես դիր, բայց երեխայի ծնողին պիտի ասվի թե իրենց երեխան ինչով է տարբերվում մեյսթրիմից, ինչով է տարբերվում այդ նույն ծնողներից։ Ու քանի որ այդ ասողները բժիշկներն են, ապա ես բացարձակ խնդիր չունեմ այդ ասելը «դիագնոզ» անվանելով։ Ու ես դրա մեջ ստիգմա չեմ տեսնում։ Ու կարծում եմ այդ ստիգման վերացնելը ավելի հեշտ է (նեյրոբազմազանության շարժման իմաստը հենց այդ ստիգմայի վերացումն է), քան կրթական համակարգի այնքան ճկունացումը, որ «լինելու տարբեր ձևերով» երեխաներին կարողանա ընդգրկի բոլոր ուսումնական պրոցեսների մեջ։ Ու ճիշտն ասած սա իմ համար ֆանտաստիկայի բնագավառից ա մի քիչ՝ զուտ իրատեսականության տեսանկյունից։
Դու էդ բոլորին քո տեսանկյունից ես նայում։ Եթե դու չես ստիգմայավորում, չի նշանակում, որ կողքիններդ չեն ստիգմայավորում ու թարս չեն նայում։ Ու ստեղ գիտելիքը կապ չունի։ Ես չգիտեմ՝ ինչն ա մարդկանց ստիպում դիմացինին ստիգմայավորել։ Բայց ես դա տեսել եմ նույնիսկ բժիշկների կողմից (օրինակ, երբ Դաունի համախտանիշ ունեցողը սոմատիկ բաժանմունք ա ընդունվում, տեղի բժիշկները, որոնք հոգեբուժության համապատասխան կուրսը անցել են, միանգամից կայֆավատ են միացնում)։ Էսքանով հանդերձ՝ կարծում եմ արժե մարդկանց ավելի շատ տեղեկացնել իրենցից տարբերվողների մասին։

Հասկանու՞մ ես իմ խնդիրը որտեղ ա։ Իմ խնդիրն էնտեղ ա, որ աշխարհն ունի ռիգիդ կանոններ ու պիտի էդ ռիգիդ կանոններով առաջնորդվես ծնվածդ օրվանից (էսինչ ժամկետում խոսել, էնինչում քայլել, էսինչ տարիքում դպրոց, հետո բարձրագույն կրթություն, հետո աշխատանք, հետո ընտանիք, հետո էրեխեք, հետո էս բոլոր փուլերն էրեխեքի հետ, հետո թոշակ)։ Ու եթե ինչ-որ մեկն էս փուլերից ինչ-որ մեկն ուրիշ ձևով ա անցնում կամ չի կարող/չի ուզում, միանգամից անուն-ազգանուն են կպցնում վրան։ Դու չես պատկերացնի, թե ինչքան շատ են տարբեր (ոչ միայն հոգեբուժական) դիագնոզները, որոնք սահմանում են մարդուն, թե ինչու ընդունված համընդհանուր նորմերով չի կարողանում ապրել։ Ու ԼԳԲՏ-ն միակ օրինակն ա, որտեղից ձեռ են քաշել ու որոշել, որ կարելի ա թույլ տալ համընդհանուր նորմերին չենթարկվել։ Իմ խնդիրն էս բոլոր նորմերն են։ Ու հա, էդ բոլոր տեսակի էրեխեքի համար ճկուն ծրագրով հնարավոր ա առաջնորդվել։ Ես նման փորձ ունեցել եմ։ Ընդամենը պետք ա վերաիմաստավորել կրթությունը։

Ծլնգ
09.07.2018, 20:02
Դու էդ բոլորին քո տեսանկյունից ես նայում։ Եթե դու չես ստիգմայավորում, չի նշանակում, որ կողքիններդ չեն ստիգմայավորում ու թարս չեն նայում։ Ու ստեղ գիտելիքը կապ չունի։ Ես չգիտեմ՝ ինչն ա մարդկանց ստիպում դիմացինին ստիգմայավորել։ Բայց ես դա տեսել եմ նույնիսկ բժիշկների կողմից (օրինակ, երբ Դաունի համախտանիշ ունեցողը սոմատիկ բաժանմունք ա ընդունվում, տեղի բժիշկները, որոնք հոգեբուժության համապատասխան կուրսը անցել են, միանգամից կայֆավատ են միացնում)։ Էսքանով հանդերձ՝ կարծում եմ արժե մարդկանց ավելի շատ տեղեկացնել իրենցից տարբերվողների մասին։

Հասկանու՞մ ես իմ խնդիրը որտեղ ա։ Իմ խնդիրն էնտեղ ա, որ աշխարհն ունի ռիգիդ կանոններ ու պիտի էդ ռիգիդ կանոններով առաջնորդվես ծնվածդ օրվանից (էսինչ ժամկետում խոսել, էնինչում քայլել, էսինչ տարիքում դպրոց, հետո բարձրագույն կրթություն, հետո աշխատանք, հետո ընտանիք, հետո էրեխեք, հետո էս բոլոր փուլերն էրեխեքի հետ, հետո թոշակ)։ Ու եթե ինչ-որ մեկն էս փուլերից ինչ-որ մեկն ուրիշ ձևով ա անցնում կամ չի կարող/չի ուզում, միանգամից անուն-ազգանուն են կպցնում վրան։ Դու չես պատկերացնի, թե ինչքան շատ են տարբեր (ոչ միայն հոգեբուժական) դիագնոզները, որոնք սահմանում են մարդուն, թե ինչու ընդունված համընդհանուր նորմերով չի կարողանում ապրել։ Ու ԼԳԲՏ-ն միակ օրինակն ա, որտեղից ձեռ են քաշել ու որոշել, որ կարելի ա թույլ տալ համընդհանուր նորմերին չենթարկվել։ Իմ խնդիրն էս բոլոր նորմերն են։ Ու հա, էդ բոլոր տեսակի էրեխեքի համար ճկուն ծրագրով հնարավոր ա առաջնորդվել։ Ես նման փորձ ունեցել եմ։ Ընդամենը պետք ա վերաիմաստավորել կրթությունը։

Ախր դու էլ ես քո տեսանկյունից դատում։ Արդեն ասացի, որ բարձր ֆունկցիոնալությամբ աուտիկներն էլ են տարբեր լինում։ Ու որոշների համար համապտասխան սըփորթը փրկություն ա, իսկ առանց դիագնոզի հիմա դրան հասնելը անիրական ա շատ-շատ տեղերում։ Հա, ես էլ կուզեի, որ աշխարհը լիներ ճկուն ու բոլորին հասնող ու սազական, բայց դա իմ համար ուտոպիայի կարգի մի բան ա։ Այսօր դա չկա, ու մոտ ժամանակները չի կարող լինել։ Դաունի դիագնոզը չլինի, մարդիկ առանց դիագնոզ էլ «խելառ» են կպցնելու, դիագնոզ լինել-չլինելը այստեղ չի փրկելու։ Աուտիկի դիագնոզն էլ հեչ պարտադիր չի, որ բոլորն իմանան։ Իսկ ինքը աուտիկը, հա, երևի սեփական ինքնաստիգմավեորվելուց ազատվելու ճանապարհ ունի անցնելու, բայց կարծում եմ իմանալը, թե ինչով է տարբերվում մյուսներից, պետք ա։ Այսօր դրա գործիքը դիագնոզն ա, ու դրանից պետք չի խուսափել, սա է ասածս։

Իսկ ռիգիդ կանոնների մասին կարծում եմ դու իմ մասին գոնե մի փոքր իմանալով պիտի գոնե ինձ դա մատնացույց չանեիր։ :)) Կրթությունը վերաիմաստավորել պետք ա իհարկե, բայց դե կրթությունը գրեթե ամեն տեղ էլ քաղաքական որոշումներով ա կանոնակարգվում, դե իսկ քաղաքականությունն էլ երկների մեծամասնությունուն պոպուլիզմի մակարդակի է, նենց որ, էլի ֆանտաստիկա է քո ուզած տիպի վերաիմաստավորումն ամբողջ կրթական ոլորտի մասշտաբով։

Ամեն դեպքում կարծում եմ երկուսս էլ հասկացանք իրար ասածները։

Բարեկամ
12.07.2018, 17:12
(բանավոր, այսօր, 9:46AM)

- Գիտես, ֆորումում աուտիզմ ա թեժ քննարկվում, բանից պարզվում ա՝ առօրյայում մեզ հանդիպող մարդկանց մեջ լիքը չբացահայտված աուտիկներ կան։
- Հա ինչ կա որ։ Ես էլ դելիկատես ունեմ․․․
- Ի՞նչ ունես․․․
- մմմ․․․
- դիսլեկսիա՞
- Հա-հա՛, քո մոտ ավելի լավ ա ստացվում :))

Բարեկամ
18.07.2018, 20:36
Մոլլին աղջկաս երբեմնի միջանակարգ դպրոցի համադասարանցիներից է:

Երբ փոքր էր, նա կրակե-արևագույն վարսերով, պեպենոտ նուրբ աղջնակ էր՝ լայն ժպիտով և մինչև գետնին հասնող նարնջագույն, երկար սառաֆանով։ Այդպես եմ հիշում նրան՝ մեր դռան շեմքին կանգնած, երբ հոր հետ միասին գալիս էին՝ աղջկաս իրենց տուն տանելու։ Աղջիկս երբեմն նաև գիշերում էր այնտեղ, ինչպես ընդունված է այս երկրում, մինչդեռ Մոլլիին ես համարյա երբեք չեմ վերցրել մեր տուն՝ խաղալու, առավելևս՝ գիշերելու․ դրա ժամանակը երբեք չէի ունենում։

Մոլլի հայրը գնդլիկ, կարճահասակ, նույնպես շիկակարմիր մի մարդ է։ Հարթափայլուն-ժպտերես, բայց առանց նարնջագույն սառաֆանի։ Նրա անունը Ռիչարդ է։ Վստահ չեմ, թե ով է Ռիչարդը մասնագիտությամբ կամ ինչ գործ է անում, բայց միջնակարգում ծնողական կոմիտեների մշտական, ակտիվ անդամ էր, և ցերեկները միշտ կարելի էր տեսնել նրան դպրոցում կամ շրջակայքում։ Աղջիկս ասում էր, թե մասնագիտությամբ դայակ է։ Նորից վստահ չեմ, թե որտեղ և ինչպես, բայց մի անգամ արձակուրդներին հերթական անգամ վերցրել էր աղջկաս՝ Մոլլիի հետ խաղալու, և ինձ նկարներ էր ուղարկում մի դղյակատիպ առանձնատնից, ուր աղջիկս և Մոլլին արևկող էին արել շքեղ լողղավազանի շեզլոնգներին, ձեռքներին թիթիզ արևադարձային դեկորացիաներով հյութեր։ Աղջիկս ասաց, որ Ռիչարդը նայում էր այդ տան երկու շներին, քանի որ բնակիչները մեկնել էին արձակուրդի։

Ինքը՝ Ռիչարդը վարձում էր հին, անցյալ դարի կեսերից սպրդած մի տուն։ Ես եղել եմ այդ տանը մի քանի անգամ, մի քանի րոպեով, և աջ ու ձախ թափթփած, ոտքերի տակ ընկնող տարատեսակ իրերի բազմության վրայով ցատկոտելով՝ նա ինձ առաջնորդել է հյուրասենյակ, ուր սենյակի կեսը գրավում էր նրա հպարտությունը՝ հարվածային գործիքների բազմությունը, որի գլխին Ռիչարդը, իմ խնդրանքով, նստեց հաճույքից ճառագող դեմքով և ուժգին ցմփցմփացրեց ինչ-որ կոմպոզիցիա, գուցեև՝ ոչ վատ։

Ռիչարդը, ինչպես հասկացաք, ամուսնալուծված է։ Նրա կնոջը մի քանի անգամ առիթ եմ ունեցել տեսնելու․ բարձրահասակ, չորուկ կին է, հազվադեպ, փակշուրթ ժպիտով, համարյա միշտ հղի՝ մեկը մյուսի հետևից։ Մի անգամ տեսել եմ նաև նրա սրտի ասպետին՝ բաց գույնի, երկար մազերով և խիստ կեղտոտ բոթասներով, կնճռապատ, անհաղորդ մի մարդ էր։
Նախկին ամուսինները երբեմն հանդիպում էին դպրոցի մոտ գտնվող փոքրի պուրակում։ Ռիչարդը սիրով գրկում էր կնոջ հերթական երեխային, անվանում little fellow, խաղում հետը մի-փոքր, հանձնում էր Մոլլիին մորը, քանի որ աղջիկը շաբաթվա որոշ օրերի, ըստ պայմանավորվածության, մնում էր մոր մոտ։

Ռիչարդը տեղացի ոչ հայ իմ ծանոթներից միակն է, որ ֆեյբուքիս ընկերների մեջ է։ Նկար կամ գրառում հրապարակում է ոչ հաճախ, և դրանց հիմնական մասը Մոլլիին է։ Մոլլիի հետ նախաճաշ մոտակա սրճարանում, Մոլլիի հետ թինեյջերական գժվելիք ինչ-որ ռոք-աստղի համերգի, որի տոմսի համար հայրը մի ամբողջ կարողություն է վճարել, Մոլլիի հետ դիտում է "Երաժշտության հնչյունները" դասական ֆիլմը որերորդ և որերորդ անգամ, այն ժամանակ, երբ Մոլլիի ընկերուհիները բոլորովին այլ ոճի ֆիլմեր են դիտում, Մոլլին նեթբոլի թիմի մեջ է, իսկ Ռիչարդն, իհարկե՝ թիմի ծնող-կոմիտեում, և այլ նշանակալից դեպքեր։

Միայն մի անգամ էր, որ Ռիչարդի գրառումը Մոլլիի մասին չէր, համենայնդեպս՝ ուղղակիորեն։ Նա գրում էր, որ տունը, որ նա վարձում էր, քանդում են, և ինքն ու Մոլլին բնականաբար վտարվում են տնից։ Նոր տուն գտնել իր համար մատչելի գնի սահմաններում Ռիչարդին չէր հաջողվել, և նա անելանելի վիճակում էր՝ հայցելով մարդկանց օգնությունը։ Գրառումից կախվեցին բազմաթիվ տխուր ու լացող սմայլիկներ և ցավակցական խոսքեր, իսկ թե օգնություն առաջարկվեց և թե ինչպիսի, դա ես չիմացա։
Տունը քանդվելուց առաջ Ռիչարդը մի նկար էր դրել ֆեյբուքում․ Մոլլին նստած է տան պատի տակ, իսկ պատն ամբողջովին գրոտած է մի երկար տեքստով։ Խոշորացրեցի, երեխայի ձեռագրով տեքստը պատմում էր այդ տանն անցկացրած երջանիկ օրերի մասին և սիրո մասին՝ ծերուկ, հարազատ տան հանդեպ, որն իր մեջ ներառել է հոր և աղջկա մի կյանքի պատմություն․․․

․․․

Մոլլին և աղջիկս մտերիմ ընկերուհիներ կարելի է ասել երբեք չեն եղել։ Փոքր տարիքում որոշակի պատեհականությամբ խաղընկերներ էին, իսկ ավելի մեծ տարիքում յուրաքանչյուրն արդեն ուներ իր ընկերական խումբը, և այդ խմբերը չէին հատվում։ Անցած տարվա վերջում, միջնակարգն ավարտելուց հետո, միմյանց տեսնելու առիթն էլ կտրվեց, և ես նույնիսկ չիմացա, թե Մոլլին ո՛ր ավագ դպրոցն է ընդունվել։

Մի շաբաթ առաջ աղջիկս ասաց, որ հրավիրված է Մոլլիի ծննդյան տարեդարձին։ Ո՞ր Մոլլիի, միջնակարգի՞ց։ Ահա, հաստատեց աղջիկս։ Որտե՞ղ ես տեսել նրան։ Մենք միշտ էլ տեսնում ենք իրար, ավտոբուսում, դպրոց գնալիս, ինքն ավելի շուտ ա
իջնում։ Փարթին իրենց տանն ա լինելու, շարունակեց աղջիկս, մի վեց ընկերուհի ա կանչել, հետո բոլորս պիտի քնենք իրենց տանը։ Մա՛մ, Մոլլին ահավոր տարված ա Տիտանիկով, մի վեց հարյուր անգամ նայել ա, ու ամեն անգամ արցունքներով, և ուզում ա, որ իր փարթիի թեման Տիտանիկը լինի։ Մենք պետք ա հագնվենք որպես նավի ուղևորներ՝ բարձր կամ ցածր կարգի, ով ոնց կուզենա, իսկ իրա պապան նավապետն ա լինելու։

Այդ օրը ես գործերով դուրսն էի և երբ տուն մտա, աղջիկս խուճապի մեջ պատրաստվում էր։ Խուճապի մեջ, որովհետև ուշանում էր։ Մազերը հարդարել էր անցած դարի սկզբի ոճով, քսել էր վառ կարմիր շրթներկ, ճարել էր փայլփլուն մի հովհար ու էլի ինչ-որ ակսեսուարներ։ Ֆեյսբուքում Ռիչարդն արդեն հրապարակել էր հյուրերին սպասող գլխավոր հերոսուհու լուսանկարը՝ իր հետ սելֆիով․ Մոլլին երկար, իշխանական ոճի զգեստով էր, որը հիշեցնում էր վարագույրի շղարշներ, վրան գցել էր մեծ, երկնագույն շալ, մազերին թիթեռնիկով, հնաոճ վարսակալ էր, ինչպես ֆիլմում, և իհարկե՝ խոշոր, կապույտ "ադամանդով", ջրի կաթիլ հիշեցնող վզնոցը՝ "Օվկիանոսի սիրտը"։ Կողքին Ռիչարդն էր՝ նավապետի գլխարկով։

Աղջկաս վերցնելու գնացի հաջորդ օրն առավոտյան։ Շտապում էի աշխատանքի, բայց Ռիչարդը հրավիրեց ներս։ Անհասկանալի էր՝ տուն էր դա, թե ավելի շուտ՝ ինչ-որ մեկի բակում տեղեկայված ընդարձակ, ապակեպատ խորդանոց, որը բաժանել էին մի քանի սենյակների։ Մինչ ներս մտնելը Ռիչարդն ուշադրությունս հրավիրեց տան ապակե դռան վրա փակցված, ծուռտիկ ձեռագրով "Welcome aboard" ցուցանակին, և որ պետք է ներկայացնել տոմսեր։ Այնուհետև աջ ու ձախ թափթփած, ոտքերի տակ ընկնող տարատեսակ իրերի բազմության վրայով ցատկոտելով՝ նա ինձ առաջնորդեց մեկ այլ սենյակ, ուր մի անկյուն քշված հարվածային գործիքների շուրջն "ալեկոծվել էր" կապույտ ոլորաթղթերից "օվկիանոսը", պատերին հենված էին իշխանազուն նկարներ, Տիտանիկ ֆիլմի հսկայական պաստառը, մեկ այլ նկար՝ սպիտակ արջերով, այսբերգին հենված, դասական ոճի տիկնիկներ, և ինքնաշեն սպիտակ մի հորինվածք, որը, Ռիչարդն ասաց, այսբերգ է։ Գիտես, ասաց Ռիչարդը, աղջիկներից շատերը Տիտանիկը չէին տեսել։ Դու պիտի տեսնեիր, թե նայելիս ոնց էին սրտաճմլիկ հուզվում ու ճչում։ Կողքի տան մարդիկ երևի մտածում էին, թե ինչ է կատարվում այստեղ։

Մյուս սենյակում աղջիկներն արթնացել էին ու, գիշերանոցներով, խառը մազերով, գետնին նստած կամ կիսապառկած, հեռուստացույց էին դիտում՝ նախաճաշելով։
Ստիպված էի հենց այդ վիճակում էլ պոկել աղջկաս խրախճանքից, քանի որ իսկապես ուշանում էի աշխատանքից։

Բարեկամ
18.07.2018, 21:19
Լուսանկար (https://ibb.co/e1wmMy)՝ վերևի մանրապատումից

ivy
19.07.2018, 23:00
Բարեկամ, շատ «հյութեղ» ես պատմում, ոնց որ միշտ ։)
Հեչ ժլատություն չես անում նկարագրությունների մեջ․ կարդալիս ամբողջն աչքերիս առաջ էր։
Մեկ էլ ուրախացրեց, որ դու միայնակ հոր մոտ աղջիկ երեխա թողնելու խնդիր չունես․ ես վերջերս էս թեմայում հենց էդ խնդրի մասին էի գրել։

Բարեկամ
20.07.2018, 05:45
@Բարեկամ (https://www.akumb.am/member.php?u=1353), շատ «հյութեղ» ես պատմում, ոնց որ միշտ ։)
Հեչ ժլատություն չես անում նկարագրությունների մեջ․ կարդալիս ամբողջն աչքերիս առաջ էր։
Մեկ էլ ուրախացրեց, որ դու միայնակ հոր մոտ աղջիկ երեխա թողնելու խնդիր չունես․ ես վերջերս էս թեմայում հենց էդ խնդրի մասին էի գրել։

Շնորհակալ եմ, ivy ջան, գնահատականիդ համար։ Մոլլի և իր հոր միջև հարաբերություններում, հատկապես վերջինիս միայնակության պարագայում, միշտ ինչ-որ սրտառուչ բան եմ տեսել, հատկապես մի քանի հանգամանքներ հաշվի առնելով, որոնցից մեկը սոցիալական սանդղակի ներքևներում գտնվելն է, հատկապես հոր համար, որ այդուհանդերձ ամեն ինչ անում է, որ աղջիկը լիարժեք մանկություն ունենա։ Համեմատության համար ասեմ, որ տասներեք տարեկան աղջիկների համար այստեղ ծնողներն արդեն ուրիշ փարթիներ են կազմակերպում՝ լիմուզին ռայդ, նավի վրա, կամ վատագույն դեպքում փող են տալիս, որ ամբողջ օրը շոփինգներում զվռն․․․ զվարճանան, ու երբ էս երկուշաբթի առավոտյան մտա աղջկաս վերցնելու և տեսա, թե ինչպես էր այդ մարդը ապրուստի իր այդ ցավալիորեն խղճուկ պայմաններում այդքան ջանք ներդրել ինչ-որ հետաքրքիր բան կազմակերպելու, հուզվել էի մի տեսակ, ու էս քանի օրը մի բան քոր էր գալիս գլխիս մեջ, ստիպում գրելու։

Ի դեպ, թեև աղջիկս Մոլլիի հետ առանձնապես մտերիմ չի եղել, բայց անցյալի բլոգային գրառումներիս մեջ այնպես է ստացվել, որ Մոլլիի հետ կապված պատմություններ էլի կան։ Երևի դրանցից մեկը էստեղ կտեղադրեմ։

Ինչ վերաբերում է միայնակ հայրերի մոտ երեխային թողնելու հարցին, հիշում եմ էստեղ էդ քննարկումները։ Նման մտավախություններ ես չեմ ունեցել, թեև պիտի ասեմ, որ դրա համար հայ ընկերներիցս շատերը ծուռ աչքով էին ինձ նայում, և դա ոչ միայն միայնակ հայրերի պահով էր, այլ առհասարակ երեխային թույլ տալը ուրիշի ընտանիքում գիշերել։ Բայց միայն հայերը չեն, որ էդպես են մտածում։ Տեղացիների մեջ էլ կան այդ տեսակ զգույշ ծնողներ, որ արգելում են երեխաներին մնալ գիշերելու։ Նման տրամադրությունների առկայությունը շուրջս ինձ, անկեղծ ասած, մի պահ ինչ-որ չափով դրդում էր թույլ կասկածամտության, նույն Ռիչարդի պահով էլ է եղել /զուտ նրա համար, որ էս երկրում էդքան խոսվում է մանկապղծության դեպքերի մասին/, ու ավելի ապահով էի զգում, երբ իմանում էի, որ աղջանիցս բացի ուրիշ երեխաներ էլ են միաժամանակ գիշերելու, բայց մի անգամ մի դեպք եղավ, որի մասին ուզում եմ պատմել։
Ուրեմն, միջնակարգում աղջիկս մի համադասարանցի ուներ Անջելինա անունով։ Անջելինան ինչ-որ շրջան սկսեց հաճախ աղջկաս կանչել իրենց տուն, որը մեզնից մի երկու փողոց այն կողմ էր գտնվում, և շատ հաճախ այնպես էր լինում, որ հայրն ինձ հաղորդակցություն էր ուղարկում, թե աղջիկները խնդրում են, որ աղջիկս այդ օրն իրենց տանը գիշերի, և աղջկաս հետ խոսելուց հետո համարյա միշտ համաձայնվում էի, եթե այդ օրը ուրիշ բան պլանավորած չունեինք։ Ի դեպ, գիտեի, որ տանն ուրիշ կին կա, Անջելինայի խորթ մայրը, ու էլի մի բոլ մարդ՝ Անջելինայի հոր ու նրա կնոջ ինչ-որ խառը աղբյուրներից երեխաներ տարբեր տարիքի՝ 8-ից մինչև 18։ Ճիշտն ասած՝ Անջելինային ես չէի հավանում․ երևում էր, որ երեխայի դաստիարակությամբ առանձնապես չեն զբաղվել, և այն էլ, ինչն ինքնադաստիարակվել էր, լավագույնը չէր, օրինակ՝ լինելով բավական ոչ խարիզմատիկ աղջիկ, Անջելինան փորձում էր շրջապատի ուշադրությունն ու ընկերությունը գնել փողով, անընդհատ շեշտում էր, որ իրենք շատ հարուստ են, իր զրույցները միշտ փողի մասին էին, կրում էր վերջին մոդելի հեռախոս ու գրպանները միշտ լիքը քեշ կար, որով ամբողջ դասարանի համար բուֆետից բան-ման էր գնում, որ ձեռք բերեր պոպուլյարություն, ու այդ ամենով հանդերձ դպրոցում իրեն առանձնապես չէի սիրում։ Բայց ես երբևէ աղջկաս առաջ արգելքներ չեմ դրել ընկերների ընտրության հարցում, եթե շատ ցայտուն բացասական բաներ կամ վտանգներ չեմ տեսել, իսկ այս դեպքում ուղղակի մոտ էին ապրում և արձակուրդներին էլ երկուսն էլ պարապ օրեր էին ունենում։ Այդպես աղջիկս բավական հաճախ գնում էր Անջելինայենց տուն և երբեմն էլ մնում էր գիշերելու։ Ու մի անգամ ականջիս ընկավ, որ Անջելինայի հոր մասին թերթում ինչ-որ հոդված են հրապարակել։ Փնտրեցի անուն-ազգանունով, գտա հոդվածը, ու "մկնիկը" ձեռքումս սառեց։ Պարզվում ա՝ հայրը քաղաքի ամենագլխավոր "էն" փողոցներից մեկի վրա գտնվող գիշերային ակումբների սեփականատեր ա, ու հիմա վրան դատական գործ կա բացված թմրանյութերի հետ կապված ինչ-որ հարցով։ Դրան հաջորդում էր մի երկար պատմություն դրանց ցեղական կլանի մասին, որ ժառանգաբար հորից-որդի էդ ակումբների տերն են, ընդ որում հորից-որդի բոլորի անունները Ֆրանկ են, իսկ նախապապու՝ էդ գործը սկսողի մականունը եղել ա Մոխրաման-ֆրանկ, որ էդ կողմերի ահուսարսափն էր։ Էդտեղ ես հիշեցի, որ Անգելինային ութամյա եղբոր անունը նույնպես Ֆրանկ էր, բայց սա դեռ բոլորը չէր։ Պարզվում ա՝ մի քանի տարի առաջ Անջելինայի հայրն արդեն մի դատական գործ ուներ վրան՝ իր սեփական կնոջ ոտքին կրակելու համար։ Այդ ամենը կարդալուց հետո աղջկաս սկսեցի հարցուփորձ անել Ֆրանկից, բայց աղջիկս առանձնապես տեղյակ չէր, որովհետև մեծ մասամբ Անջելինայի սենյակում փակված խաղում էին։ Իսկ ի՞նչ էր անում հայրը տանն առհասարակ, հարցրեցի։ Ոչ մի բան, ասաց աղջիկս, սաղ օրը թիվիով ռեգբի էր նայում։ Աղջկաս պատմեցի, թե ինչ եմ կարդացել թերթում ու բացատրեցի, որ եթե նույնիսկ Անջելինայի հայրը մեզ համար ոչ մի վտանգ չի ներկայացնում, ես իրենց տունն ընդհանրապես անվտանգ չեմ համարում, քանի որ այդպիսի մարդու տուն ով ասես կարող է մտնել-դուրս գալ։ Աղջիկս հասկացավ և ընդունեց, որ պետք չի գնալ Անջելինայենց տուն, եթե ես այդպես եմ գտնում։ Ի դեպ, դրանից հետո, Անջելինայի հայրը մի ուրիշ մոլեռանդությամբ էր հետապնդում ինձ։ Շարունակ սմս-ներ էր գրում՝ աղջկաս իրենց տուն հրավիրելու խնդրանքներով, երբեմն չափն անցնում էր կպչունությամբ, ու ես արդեն սպառում էի հրաժարվելու բազմատեսակ պատճառաբանություններս։ Մի անգամ էլ, շատ զավեշտական էր, ուրեմն խնդրել էր, որ աղջիկս իրենց հետ գա իրենց նավով տեղական շրջագայության, էլի մերժեցի, սա շարունակեց համոզել, թե բա մենք հետո շատ "նայս" ընթրիք ենք ունենալու, ասում եմ՝ ցավում եմ, մենք զբաղված ենք այս երեկո, սա թե՝ բայց ախր արդեն պատվիրել են ընթրիքը աղջկադ անունով նույնպես․․․ :))

Էս վերևի պարագրաֆս էլ դառավ առանձին մանրապատում :)

Բարեկամ
20.07.2018, 09:14
26/10/2015

Տեքստային հաղորդագրություն եմ ուղարկում աղջկաս համադասարանցու՝ Մոլլիի հորը, թե կիրակի օրը աղջիկս իր տասնամյակն է նշում սահադաշտում և Մոլլին նույնպես հրավիրված է։ Պատասխանը. «Շնորհակալություն հրավիրելու համար։ Դժբախտաբար Մոլլին ջարդել է ոտքը, հենակներով է և ի վիճակի չի լինի սահելու, թեև կուզենար գալ։ Դուք որոշեք: (might leave it up to you to decide):
Դե արի ու հասկացիր սրանց. քաղաքավարի ձև է ուղիղ չմերժե՞լու, թե՞ լուրջ ակնկալում էր, որ ես որոշեմ Մոլիի «պիտանելիությունը». կարծես կարող էի ասել՝ չէ, գիտեք, որ չի սահելու, իզուր ինչ գա, տեղ զբաղեցնի (երբ որ հայտնի է, որ ծննդյան փարթին սահադաշտում պատվիրված է լինում և վճարված ամեն մի հրավիրվածի համար)։
Քանի որ իսկապես ոչինչ չի հուշում, թե որն է ենթատեքստը, բայց տրամաբանորեն հասկանալի եմ համարում՝ ի՞՛նչ իմաստ ունի «մասնակցելը», երբ բոլորը սահելու են, ինքը՝ նստելու–նայելու, ուղարկում եմ այսպիսի՝ նույնպես քաղաքավարի պատասխան. «Ցավում եմ, որ Մոլին կոտրել է ոտքը։ Հուսով եմ շուտով կառողջանա։ Մենք անշուշտ ուրախ կլինենք տեսնելու Մոլլիին, եթե ինքն իրեն միայնակ չի զգա և հաճույք կստանա առանց սահելու։ Խնդրում եմ ազատ եղեք որոշելու, թե որը կլինի լավագույնը Մոլլիի համար այս իրավիճակում»։
Պատասխանը. «Molly will be there with bells on and is very excited to be going!! See you there. Thank you”:
Այ քեզ բան. է որ ուզում էիք մասնակցել, էլ ու՞ր էիք ինձ դնում շփոթմունքի մեջ։ Ու ասում եմ աղջկաս. «Գիտես, Մոլլին որոշեց գալ ձեզ երկրպագելու՝ զանգակներով, մինչ դուք կսահեք»։ Աղջիկս, կարդալով հաղորդագրությունը. “Մաա՛մ... “bells on” - it’s an expression!”:
Ափսոս :) Իսկ արդեն պատկերացրել էի շիկահեր, պեպենոտ Մոլլիին՝ հենակներին կռթնած, ոգևորված զանգակներ ու ծնծղաներ թափ տալիս… :))

Ruby Rue
22.07.2018, 22:48
Մենք պատուհանագոգին նստած ծխում էինք ու հեռուն նայելով խոսում. Քաոսը դեռ էքսպերիմենտ էր ու էնքան օտար, որ դեռ իր աչքերի մեջ նայել չէի կարողանում։ Երբ ծուխն ու մութը ծածկում էին մեր դեմքերն, ու Քաոսը պատմում էր Այնտեղի մասին, ես երբեք չէի պատկերացնի, որ մեկ տարի հետո ինքն իմ ձեռքն ամուր բռնելու է ու կանգնենք նույն դռների մոտ։ Երբ նա նույնիսկ իսկական անունս չգիտեր, ո՞նց պատկերացնեի, որ ինքն է լինելու էն մարդը, ով չի թողնի ես մեռնեմ ու կբերի էդ դռների առաջ, որոնցից ներս մտնել վախենում է։
- Բա որ ինձ պահե՞ն էնտեղ,- ես վախենում էի, որ միգուցե ստիպված լինեմ մնալ մի վայրում, որտեղ խոսում են մի լեզվով, որին էդպես էլ չհարմարվեցի, որտեղ կլինեն այլ մարդիկ, որտեղ ամեն ինչ օտար կլինի։
Քաոսն ավելի ամուր է ձեռքս սեղմում. գիտեմ՝ վախենում է, գիտեմ՝ եթե խորհուրդ տան մնալ, ճիշտ որոշումը մնալը կլինի։
- Եթե մնամ էստեղ, պատմվածքս չեմ ավարտի, գիտե՞ս։ Վաղը վերջնաժամկետն ա,- չգիտեմ էլ ինչպես էի կարողանում մտածել Ակումբի մրցույթի մասին, երբ ուղեղումս միայն մի միտք էր պտտվում. ինչպե՞ս անէանալ անհետ։
Քաոսը գրկում է ինձ, չգիտի, թե ինչ պատասխանի։ Ինքը նույնիսկ պատմվածքս չի կարող կարդալ՝ հայերեն է, մեր թավիշն իրեն ինչ՝ հայկական է, չի հասկանա։
- Ես դուրս եմ եկել էդ ցիկլից, we got this, լավ կլինի,- ասաց, երբ դողում էի վերելակում։
Քաոսը խոսում էր, իսկ ես հերթական անգամ գերմաներեն չհասկացողի դերն էի խաղում։ Հիվանդների աղմուկին խառնվել էր բժիշկների ծիծաղը. ո՞նց են մարդիկ ծիծաղել կարողանում։ Քաոսի ձեռքը ցավեցնելու աստիճան սեղմում եմ։
Հերթապահ բժշկուհին խելացի է ու սիրուն։ Արդյո՞ք նորմալ է, որ գերմաներեն խոսեն։ Խոսե՛ք, միևնույն է։ Քաոսը պատմում է ամեն ինչ, ես ժամանակ առ ժամանակ բժշկի հարցերին «հա» կամ «չէ» եմ ասում։
- Երկու տարբերակ ունես։ Կա՛մ կարող ես էստեղ մնալ, կա՛մ գնալ տուն, եթե խոստանաս, որ այսօր քեզ չես վնասի։ Ուղղակի էստեղ առանձին սենյակ չունենք, չեմ կարծում, որ էստեղ աղմկոտ հիվանդների հետ նույն սենյակում լավ կզգաս։ Բայց եթե գնաս տուն, առավոտյան կարող ես գալ, բժիշկը կընդունի։
Տու՜ն, իհարկե՛, տու՜ն։ Խոստանում եմ, որ չեմ մեռնի մինչև երկուշաբթի։ Խոստանում եմ բժշկին, խոստանում եմ Քաոսին, հետո՝ Ավետին, մեկ էլ՝ Մարիօյին ու Մարկուսին։

Գիշերը Մարիօյի նվիրած տետրում նամակներն եմ սկսում գրել, որոնք, հուսամ, հասցեատերերին երբեք չեն հասնի։ Գիշերը ես Պատերազմն եմ՝ Darksiders-ում հսկայական թուրն իջնում է զոմբիների վրա։ Ես նաև Ալիսն եմ, Ալիսը, ում հրաշքների աշխարհը վերածվել է մղձավանջների։ Երբ խաղում Ալիսը մեռնում է, վերածվում է մանուշակագույն թիթեռների. ես էդքան սիրուն մեռնել չեմ կարող։
Առավոտյան ինձ փորձում եմ անկողնուց հանել. օրերով չի ստացվում, բայց պետք է։ Գոնե մի բան պետք է ավարտին հասցնել, մի բան անել, որ կստիպի էն մտքերին թաքնվել, մի բան, որ իմ մոտ լավ կստացվի, որ ոչնչությունս չի ապացուցի հերթական անգամ։ Կարդում եմ պատմածքիս պատրաստի հատվածը, անվերադարձ ջնջելուն հազիվ եմ դիմադրում ու անմարդկային ջանքեր գործադրելով փորձում կենտրոնանալ վրան։ Մահվան շրջապտույտից ազատվելուն գրելն օգնում է. պատկերները հայտնվում են ուղեղումս, մատներս ասես ինձանից անկախ դիպչում են ստեղնաշարին, բառերը հոսում են, ու հոսում է ժամանակը։ Մրցույթի վերջնաժամկետից մի կես ժամ առաջ հասցնում եմ ուղարկել։ Մահից մի քայլ էլ եմ հեռանում։

Կարդում եմ կարծիքները, մի հատ էլ հայացք գցում պատմվածքին ու էդ ժամանակվա վիճակիս. ես ո՞նց կարողացա գրել, ո՞նց, հավատս չի գալիս։

Հ.Գ. 10 րոպե է «Պատասխանել» կոճակին սեղմել չեմ կարում։ Ինչևէ, ջնջել էլ չեմ կարող։