Ինչի շուրջ միանալ և ինչ խնդիրներ լուծել

[Լեռնցի]

Հարգելիներս, ես էլ դեմ եմ բոլոր տեսակի անարդարություններին: Բայց այստեղ շատ նուրբ հարցեր կան, որի հետ հաշվի չենք նստում:
Ավելի էականը այն չէ, թե ով է երկրիդ ղեկավարը, ավելի էական է, թե նա ինչ ժողովուրդի նախագահ է: Այսինքն, մինչև ժողովուրդն ինքն առաջ չքաշի իրեն հուզող խնդիրները, ղեկավարը ձեռնամուխ չի լինի այդ խնդիրների լուծման, և կլուծի հիմնականում ավելի “թեթև” խնդիրներ:
Այսօր ես չեմ մասնակցում իրականացվող շարժմանը, բայց պակաս չեմ մտահոգված հայրենիքիս ճակատագրով: Պարզապես, այն գաղափարախոսությունը, որով և դուք եք շարժվում սխալ է/ըստ իս/, և հենց դա է պատճառը, որ այժմ միասնական չէ մեր ժողովուրդը:
Հստակ պետք է գիտակցել, որ այժմ մեզ պետք չի ոչ ՌՔ-ի դատը, ոչ էլ ՍՍ-ի հրաժարականը, ոչ էլ ԼՊՏ-ի վերընտրվելը: Կուշտ ենք արդեն մենք այդ ձանձրալի թեմաներից: Ավելի լուրջ խնդիրներ կան, որ ծանրացած է մեր Հայրենիքում: Այսօր մեր մշակույթն է կործանվում, … ու այդ խնդիրը ոչ ԼՏՊ-ն, ոչ ՍՍ-ն և ոչ էլ ոչ ոք, չի կարող լուծել: Դա կարող է լուծել միայն ժողովուրդը: Այսօր մենք ոչ թե պետք է պահանջեք հրաժարական, այլ պետք է պահանջենք խնդիրների շուտափույտ լուծում: Համոզված եղեք, որ մեր Երկրի առջև ծանրացած խնդիրները ոչ Եվրոպան կարող է և ցանկանում է լուծել ոչ ՌԴ-ն և ոչ էլ ԱՄՆ: Մենք ինքներս պետք է լուծենք մեր առջև ծանրացած խնդիրները: Չէ որ այդ երկրների ղեկավարներն էլ մեր պես մարդիկ են, ունեն իրենց ընտանիքը, իրենց Հայրենիքը: Նրանց հազար տարի մնա չի մտահոգում, թե Հայաստանում կրթությունը ցածր մակարդակի վրա է/նկատի ունեմ, որ ներկայիս սերունդն անգրագետ է/, նրանց չի մտահոգում, թե Մարտի 1-ին քանի մարդ զոհվեց… քանի քանիսն են այլերկրներում զոհվել հենց իրենց լռությամբ կամ հենց թույտվությամբ, հազարներ, հազարներ… նրանց չի հետաքրքրում, որ այսօր հայերը հնարավոր է կեղտոտում են իրենց քաղաքն ու բնությունը…
Ուրեմն որպեսզի մենք կարողանանք միասին գործել, մենք հրապարակում չպետք է գոռանք “Լևոն նախագահ”: Հստակ պետք է քննարկվի ու մշակվի այն հարցերը և հարցերի լուծման տարբերակները, որոնք կբերի այս խնդիրների լուծմանը: Հիշեք, որ ժողովուրդի ամենամեծ միավորողը իր մշակույթն ու ադաթներն են և այդ միասնությունը ի զորու է լուծել ցանկացած խնդիր: Դա ապացուցում է մեր պատմությունը: Ուրեմն ես կասեմ, մինչ հիմա ինչ եղել է մեր երկրում, ոչ ՌՔ-ն, ոչ ԼՏՊ-ն և ոչ էլ եսիմ ով մեղավոր չէ…մեղավոր է հենց ժողովուրդը…մեղավոր է մեր մտավորականությունը, մեր երիտասարդությունը…մենք ենք թույլ տվել, որ այսօր այսպիսի խնդիրներ առաջանան, ուրեմն մենք էլ պիտի լուծենք այդ խնդիրները, ոչ թե ՌՔ-ին դատենք, ՍՍ-ին հանենք, ԼՏՊ-ին դնենք, հետո նորից ԼՏՊ-ին հանենք, ՋՊՌ-ին դնենք… Յուրաքանչյուրդ հենց ինքնիրենից պետք է զբաղվի այդ խնդիրների լուծմամբ, ու այդքանը պետք է կատարվի մի միասնական մթնոլորտում, իսկ այդ միասնությունը մեր մշակույթն է, մեր ադաթները…մեր կրթվածության աստիճանը…մեր ազնվությունը:
Որ մի մեկդ երգել գիտի 5-ից ավելի ազգային երաժշտություն, որ մի մեկդ գիդի ճիշտ պարել Քոչարի, որ մի մեկդ է կարդացել 100-ից ավելի գրականություն…այո ինքնակրթվելով մենք նաև միշտ պետք է պահանջենք և թույլ չտանք, որ մեզնից մեկը իրեն ավելի դասի, իրեն ավելի խելոք ու ուժեղ համարի…քանի որ այդ ինքնակրթությունն է, որ մեզ կարող է լիարժեք միավորել ու համախմբել մի ընդհանուր ազգային մտածելակերպի շուրջ…դրանք մեր մշակույթային արժեքներ են:

Հ.Գ. Վերջերս գնացել էի Վիկտոր Համբարձումյանի տուն թանգարան: Այնտեղ ես տեսա մի լուսանկար: Լուսանկարում Կոմիտասը դաշնամուր էր նվագում, իսկ նրան ունկնդրում էր Թումանյանը, Իսահակյան, Րաֆֆին, Հակոբ Պարոնյանը, Սիամանթոն, … և այլ մտավորականներ:

[Chuk]

Որ մի մեկդ երգել գիտի 5-ից ավելի ազգային երաժշտություն, որ մի մեկդ գիդի ճիշտ պարել Քոչարի, որ մի մեկդ է կարդացել 100-ից ավելի գրականություն…այո ինքնակրթվելով մենք նաև միշտ պետք է պահանջենք և թույլ չտանք, որ մեզնից մեկը իրեն ավելի դասի, իրեն ավելի խելոք ու ուժեղ համարի…քանի որ այդ ինքնակրթությունն է, որ մեզ կարող է լիարժեք միավորել ու համախմբել մի ընդհանուր ազգային մտածելակերպի շուրջ…դրանք մեր մշակույթային արժեքներ են:

Ի դեպ հանրահավաքներում ու բողոքի այլ ցույցերի ժամանակ բացի «Լևոն նախագահ» գոռալուց նաև Քոչարի են պարում, երգում ազգային երգեր, զբաղվում ընթերցանությամբ, ինքնակրթմամբ...

Գրածներդ այնքա՜ն գեղեցիկ են, որքան, կներես, դատարկ: Քանի անգամ ես փորձել զարգացնել մշակույթը, կրթությունը: Տեսե՞լ ես, թե դրա դեմը ոնց են առնում պետական մակարդակով: Միայն վերջին տարիներին ԵՊՀ-ն լրիվ դուքանի վերածեցին, նախանձում են երևի կրթյալներին, չգիտեմ: Ապազգային ծրագիր են իրականացնում, քո այսքան գեղեցիկ խոսքերով ո՞նց կարող ես առաջն առնել: Սա ուտոպիա է: Երազանք: Իղձ: Բաղձանք: Բայց ոչ իրականանալի ինչ-որ մի բան: Սա ընդամենը խոսքեր են, իրենց ետևում գործ չենթադրող:

Շարժումը... նայե՞լ ես ովքեր են մասնակցում: Կրթյալներ, ազգային արժեք իմացողներ (ոչ թե ազգին գերագնահատողներ), մշակութային արժեքի կրողներ: Էն ինչ-որ ասում ես, շարժման հենց գաղափարախոսության մեխերից է: Լռելյայն հասկանալի մեխերից մեկը: Իսկ դու ասում ես, խոսում ես, գրում ես...

[Norton]

Չուկի գրառմանը ավելացնելու բան չունեմ, գրելու վրա այսքան ժամանակ ծախսելու տեղը՝ մեկ-մեկ գործիր:

[Ձայնալար]

TuroJan ջան :)
Ճիշտն ասած ես այդպես էլ չհասկացա, թե ինչ ես առաջարկում: Հիմա որ մենք բոլորս սկսենք լավ քոչարի պարել ու մարդա 101 գիրք կարդանք, դրանից ներկա իշխանությունները կսկսե՞ն արդյունավետ կառավարել երկիրը: Իմ կարծիքով այսօր Հայաստանի առաջ ծառացած համար մեկ խնդիրը ժողովրդավարություն կառուցելն է: Եթե մենք սովորենք ընտրություններով նախագահ, խորհրդարան և տեղական ինքնակառավարման մարմիններ ընտրել, եթե դատարանները անկախ լինեն և արդար, եթե լինի խոսքի ազատություն, մեխանիզմը կաշխատի և երկիրը կսկսի զարգանալ թե տնտեսապես, թե մշակութային առումով: Ահա թե ինչի համար է պայքարում Լևոնի գլխավորած շարժմանը միացած մարդկան մեծամասնությունը (իմ կարծիքով): Անձամբ ինձ համար այս պահին այնքան կարևոր չէ, թե ով կդառնա նախագահ, որքան կարևոր է, թե ինչպես կդառնա:

[Վիշապ]

Ժողովուրդը համաժողովրդական խնդիրները լուծում, իսկ նպատակները իրականացնում է իշխանությունների միջոցով։ Դրա համար ժամանակ առ ժամանակ տեղի են ունենում իշխանություններ ներկայացնող մարմինների ընտրություններ։ Հանձինս տեղական ինքնակառավարման, իմա՝ թաղապետերի, ազգային ժողովի և հանրապետության նախագահի։ Ընտրությունների ժամանակ թեկնածուները ժողովրդին ներկայացնում են իրենց ծրագրերը, և ժողովուրդը տեսնում է թե ում ծրագրերն ու խոստումներն են ժողովրդի խնդիրներին ու նպատակներին ավելի համահունչ, ու ըստ այդմ էլ ընտրում են, յուրաքանչյուրը իր օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ քցել–բռնելու հիման վրա։ Հիմա ու՞ր հասանք:think

[Լեռնցի]

Գրածներդ այնքա՜ն գեղեցիկ են, որքան, կներես, դատարկ: Քանի անգամ ես փորձել զարգացնել մշակույթը, կրթությունը: Տեսե՞լ ես, թե դրա դեմը ոնց են առնում պետական մակարդակով: Միայն վերջին տարիներին ԵՊՀ-ն լրիվ դուքանի վերածեցին, նախանձում են երևի կրթյալներին, չգիտեմ: Ապազգային ծրագիր են իրականացնում, քո այսքան գեղեցիկ խոսքերով ո՞նց կարող ես առաջն առնել: Սա ուտոպիա է: Երազանք: Իղձ: Բաղձանք: Բայց ոչ իրականանալի ինչ-որ մի բան: Սա ընդամենը խոսքեր են, իրենց ետևում գործ չենթադրող:
Երբ ես որոշեցի բացել այս թեման, ինձ համար սպասելի էր այդպիսիք ըմռնումը...
Ես վերջին 2 տարում շատ անգամ եմ փորձել ու դեռ փորձում եմ վերականգնել մեր մշակույթը, նրա հանդեպ ճանաչողականությունը: Բայց ասեմ, այս պահին Քոչարյանին դատելը կամ ՍՍ-ի դեմ այդպիսի պայքարով հրաժարական պահանջելը ավելի դժվար է, քան այն, ինչ ես եմ առաջարկում/և դա ոչ միայն ես եմ առաջարկում/:
Իմ նշածը ընդամենը խոսքեր չեն, և կխնդրեի ավելի լուրջ մոտենալ և խորհել ասածներս շուրջ: Այստեղ ես առաջարկում եմ, որ դուք էլ բերեք խնդիրներ և այդ խնդիրների լուծման ձեր տարբերակները:Ես հաճույքով կքննարկեմ դրանք ձեզ հետ:

Շարժումը... նայե՞լ ես ովքեր են մասնակցում: Կրթյալներ, ազգային արժեք իմացողներ (ոչ թե ազգին գերագնահատողներ), մշակութային արժեքի կրողներ: Էն ինչ-որ ասում ես, շարժման հենց գաղափարախոսության մեխերից է: Լռելյայն հասկանալի մեխերից մեկը: Իսկ դու ասում ես, խոսում ես, գրում եսԵս գիդեմ, թե ով է մասնկացում շարժմանը, և շատ լավ գիդեմ, թե ով չի մասնակցում շարժմանը... այն մտավորական խավը, որը չի մասնակցում դրան, պետք է մտահոգի ձեզ, իսկ ես առաջարկում եմ փաստացի մի բան, որի շուրջ կարելի է միավորվել և լուծել խնդիրներ:

Չուկի գրառմանը ավելացնելու բան չունեմ, գրելու վրա այսքան ժամանակ ծախսելու տեղը՝ մեկ-մեկ գործիր:
Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ դուք կարծում եք, թե ով չի մասնակցում շարժմանը, ուրեմն, ինքը չի մտածում իր երկրի մասին կամ չի գործում: Ասեմ ձեզ, որ ես այդ շարժման մասնակիցների շատերից ավելի եմ մտահոգված ու շատերից ավելին եմ "գործում"...
Ձայնալար ջան....մեզ` ժողովրդին կարող է լիարժեք միաորել միայն մեր մշակույթն ու մշակույթային արժեքները: Էն որ Չուկը նշում է Քոչարի ենք պարել հրապարակում...Քոչարի շատ են պարում, բայց ով է ճիշտ պարում էդ պարը...միթե խնդիր չէ, որ ներկայիս սերունդն անգրագետ է????
Ոչ ԼՏՊ և ոչ էլ այլ ոք, չի կարող այնպես միավորել ժողովուրդին, ինչպես ազգային ինքնագիտակցությունը և այն վտանգի կանխազգումը, որ սպառնում է մեր ազգին...վերջինս ոչ կոռուպցիայի ոչ էլ ժողովրդավարության հետ կապ չունի:

[Ձայնալար]

Իմ կարծիքով ժողովրդին լիարժեք միավորել չեն կարող նույնիսկ մշակույթը՝ ինչքան ուզում ենք ես ու դու քոչարի պարենք, մեկա մուղամ լսողը մուղամ ա լսելու: Ցանկացած հարցի շուրջ ժողովրդի մեջ լինելու են տարակարծություններ և դա, ըստ իս բնականոն է: Ճիշտն ասած ես ժողովրդի միավորումը միքիչ այլ կերպ եմ պատկերացնում: Իմ համար ժողովուրդը կլինի միավորված այն դեպքում, երբ բոլորը կպայքարեն արդարության համար, անկախ նրանից, թե դա ում է ձեռնտու և. թե որ ճամբարից է կոնկրետ դեպքում անարդարության զոհը: Միավորում ասելով ես հասկանում եմ, որ երբ կեղծված ընտրությունների արդյունքում իմ կարծիքով ամենաարժանի թեկնածուն դառնա թաղապետ, բայց ես գիտակցեմ, որ արդար ընտրությունների արդյունքում թաղապետ կդառնար իմ ոխերիմ թշնամին, ես շարունակեմ պայքարել արդարության համար իմ թաղամասի մյուս բնակիչների հետ միասին: Պետք չէ նոր գաղաբարներ փնտրել՝ մեր սահմանադրության մի քանի կետի շուրջ էլ, եթե համախմբվենք հրաշալի կլինի:

[Norton]

Ընկեր քեզ ոչ մեկ չի էլ ասում շարժմանը միացի, շարժումը այս կազմով էլ իրեն արդարացնումա ու մեծ բան չի կորցնի, իսկ երկրի մասին մտածում են բոլորը՝ նույնիսկ այս իշխանությունները, ուղղակի ոմանք մտածում են ոնց երկիրը առաջ տանեն, մյուսները էլ ինչ օբյեկտ կարելիա բացել:
Հիմա դու էլ այս կերպ էս մտածում երկրի մասին, ուրեմն գործիր՝ քո ծրագրերը իրագործի, հավաքի համախոհների, եթե դրանից լուրջ բան դուրս գա օգնողներ կլինեն:
Երևի լսած կլինես "ձուկը գլխիցա հոտում", իսկ դու ուզում ես պոչից այն բուժել, այդպես չի ստացվի:
Իսկ հիմա էլի եմ ասում ես թեմայում երկար գրելու փոխարեն կարող ես գործով զբաղվել: Օրինակ՝ գիրք կարդալու ագիտացիա:

[Chuk]

Երբ ես որոշեցի բացել այս թեման, ինձ համար սպասելի էր այդպիսիք ըմռնումը...
Ես վերջին 2 տարում շատ անգամ եմ փորձել ու դեռ փորձում եմ վերականգնել մեր մշակույթը, նրա հանդեպ ճանաչողականությունը: Բայց ասեմ, այս պահին Քոչարյանին դատելը կամ ՍՍ-ի դեմ այդպիսի պայքարով հրաժարական պահանջելը ավելի դժվար է, քան այն, ինչ ես եմ առաջարկում/և դա ոչ միայն ես եմ առաջարկում/:
Իմ նշածը ընդամենը խոսքեր չեն, և կխնդրեի ավելի լուրջ մոտենալ և խորհել ասածներս շուրջ: Այստեղ ես առաջարկում եմ, որ դուք էլ բերեք խնդիրներ և այդ խնդիրների լուծման ձեր տարբերակները:Ես հաճույքով կքննարկեմ դրանք ձեզ հետ:
Ներիր, Արթուր ջան, բայց չեմ կարող ավելի լուրջ մոտենալ խնդրին, քան այն կա: Այն կա այնքան, ինչքան կա: Այսինքն տեսական, երազային մի բան, ռեալ լուծում չունեցող, խոսքերից, գեղեցիկ խոսքերից բաղկացած նախադասություններ: Ապացույց, դու վերջին 2 տարում փորձել ես վերականգնել մեր մշակույթը (թույլ տուր խիստ թերահավատորեն մոտենալ այդ պնդմանը), սակայն ոչ մի ռեալ արդյունքի, թեկուզ չնչին չես հասել: Իսկ մենք արդան շատ բանի ենք հասել մեր պայքարում: Իրապես շատ: Անհաշվելի շատ: Մենք հարկադրել ենք իշխանությանը գոնե իմիտացիա անել գործ անելու, մենք մոտեցել ենք Սերժի հրաժարականին, մենք մոտեցել ենք Քոչարյանի դատին, ստորագրահավաքը ընդանում է բուռն, մենք կարողացել ենք քաղաքացիների մեջ ներմուծել քաղաքացիական գիտակցությունը և այլն: Ի դեպ ասում եմ մենք, բայց ես այդ մենքի մեջ չկամ: Դա ուրիշները արեցին, իմ ու քո փոխարեն, քանի դեռ մենք այստեղ անիմաստ գրառումներ էինք անում:

Ես գիդեմ, թե ով է մասնկացում շարժմանը, և շատ լավ գիդեմ, թե ով չի մասնակցում շարժմանը... այն մտավորական խավը, որը չի մասնակցում դրան, պետք է մտահոգի ձեզ, իսկ ես առաջարկում եմ փաստացի մի բան, որի շուրջ կարելի է միավորվել և լուծել խնդիրներ:
Երբևէ բոլորը չեն միանալու: Մտավորականների, կրթված մարդկանց այն զանգվածը ով այսօր միացել է պայքարին, իմ կողմից ամենից ավելի հարգված մարդիկ են, իմ կարծիքով ամենաարժանիները ու լրացուցիչ հարցերի հետևից ընկնել չեմ ուզում: Այո՛, կան հրաշալիներ, ովքեր մեզ չեն միացել: Ցավոք, բայց դա այսօր իրենց խնդիրն է, ապագայում իրենց խղճի հարցը: Դա նրանք պետք է մտածեն, թե տասնյակ տարիներ հետո իրենց թոռներին ու զավակներին ի՞նչ են պատասխանելու, ինչու արդար ու ժողովրդական շարժմանը չէին միացել ու ինչու՞ իրենց ազատության համար չէին պայքարել: Ի դեպ դու էլ ես զավակներիդ ստիպված լինելու տալ այդ հարցերի պատասխանը, այնպես որ այսօրվանից, ավելի լավ կլինի, այդ խնդիրների մասին մտածես:

[Լեռնցի]

Ներիր, Արթուր ջան, բայց չեմ կարող ավելի լուրջ մոտենալ խնդրին, քան այն կա: Այն կա այնքան, ինչքան կա: Այսինքն տեսական, երազային մի բան, ռեալ լուծում չունեցող, խոսքերից, գեղեցիկ խոսքերից բաղկացած նախադասություններ: Ապացույց, դու վերջին 2 տարում փորձել ես վերականգնել մեր մշակույթը (թույլ տուր խիստ թերահավատորեն մոտենալ այդ պնդմանը), սակայն ոչ մի ռեալ արդյունքի, թեկուզ չնչին չես հասել: Իսկ մենք արդան շատ բանի ենք հասել մեր պայքարում: Իրապես շատ: Անհաշվելի շատ: Մենք հարկադրել ենք իշխանությանը գոնե իմիտացիա անել գործ անելու, մենք մոտեցել ենք Սերժի հրաժարականին, մենք մոտեցել ենք Քոչարյանի դատին, ստորագրահավաքը ընդանում է բուռն, մենք կարողացել ենք քաղաքացիների մեջ ներմուծել քաղաքացիական գիտակցությունը և այլն: Ի դեպ ասում եմ մենք, բայց ես այդ մենքի մեջ չկամ: Դա ուրիշները արեցին, իմ ու քո փոխարեն, քանի դեռ մենք այստեղ անիմաստ գրառումներ էինք անում:
Եղբայր, ես հասկանում են և ընդունում եմ այն դրական տեղաշարժը, որը նկատվում է այսօր շարժման շրջանականերում:
Ես առաջարկում եմ, որ այստեղ, այլ մոտեցումներ ունեցող անձանց չդնենք տարբեր բևեռներում: Այստեղ բոլորս էլ նույն բևեռից ենք, բոլորս էլ ցանկանում ենք, որ հայ մարդը ԼԱՎ ապրի իր հայրենիքում, բոլորս էլ դեմ ենք անարդարություններին:
Ու այստեղ քննարկենք այն գաղափարախոսությունը, որը պետք է ավելի միավորի մեր ժողովուրդին: Եկեք հասկանանք միմանց, եթե այսօր ժողովուրդը միավորվի, ու ասենք ՍՍ-ն հրաժարական տա, և մնացածը ինչ դուք եք ակնկալում, այդքանը իրականացնելուց հետո, դուք կարծում եք, որ էլ խնդիրներ չկան? Իսկ միգուցե այդ խնդիրներն էլ հիմիկվանից դնենք քննարկման դաշտում?

[Ձայնալար]

Մոդերատորական: Խնդրում եմ թեմայից չշեղվել:

[Ձայնալար]

Թեմայից դուրս գրառումները տեղափոխվել են այստեղ (http://www.akumb.am/showthread.php?t=21661&page=19):

[Mephistopheles]

Եղբայր, ես հասկանում են և ընդունում եմ այն դրական տեղաշարժը, որը նկատվում է այսօր շարժման շրջանականերում:
Ես առաջարկում եմ, որ այստեղ, այլ մոտեցումներ ունեցող անձանց չդնենք տարբեր բևեռներում: Այստեղ բոլորս էլ նույն բևեռից ենք, բոլորս էլ ցանկանում ենք, որ հայ մարդը ԼԱՎ ապրի իր հայրենիքում, բոլորս էլ դեմ ենք անարդարություններին:
Ու այստեղ քննարկենք այն գաղափարախոսությունը, որը պետք է ավելի միավորի մեր ժողովուրդին: Եկեք հասկանանք միմանց, եթե այսօր ժողովուրդը միավորվի, ու ասենք ՍՍ-ն հրաժարական տա, և մնացածը ինչ դուք եք ակնկալում, այդքանը իրականացնելուց հետո, դուք կարծում եք, որ էլ խնդիրներ չկան? Իսկ միգուցե այդ խնդիրներն էլ հիմիկվանից դնենք քննարկման դաշտում?

TuroJan, ամեն հասարակություն և ժողովուրդ ունի առաջնային և երկրորդական խնդիրներ: Այսօր մեր ժողովրդի առաջնային խնդիրը այս իշխանություններից ազատվելն է: Ինչու, որովհետև.
1. Նրանք իշխանության են եկել կեղծված ընտրությունների արդյունքում և միջոցների առաջ խտրականություն չեն դնում իրենց անօրինականությունը կոծկելու: Ընտրությունները դա իշխանության կազմավորման առաջին քայլն է և դրա կեղծումն աններելի է, իսկ հանդուրժելը՝ հանցագործություն: Այս տեսակի իշխանությունները բարոյազրկում ու նվաստացնում են մեր ժողովրդին:

2. Մարտի մեկի բացահայտումը. սա մի հարված էր մեր ժողովրդին և բացահայտումը մասամբ միայն կմեղմացնի մեր ցավը, բայց այսօր մենք ունենք մի "նախագահ" որն ասաց (այն էլ օտար մամուլին տրված հարցազրույցում), թե եթե 10 հոգին չզոհվեին (կարդա "չսպանեինք") ապա ավելի շատ մարդ կզոհվեր. այսինքն սա նշանակում է, որ չեն բացահայտելու թե ով է մեղավորը…ով է հրաման տվել և ով է սպանել, դեռ հլա մի բան էլ լավ են արել, մեր օգտի համար են արել: Սա քեզ համար նվաստացուցիչ չէ՞:

3. Հոկտեմբերի 27: Սա մեր ժողովրդի հավերժ խայտառակությունն է և դրա չբացահայտումը մեզ կդարձնի "հաշմանդամ": Եվ այս ամենից հետո այդ ժամանակվա Ազգային Անվտանգության Ծառայության պետը ոչ այլ ոք էր քան մեր այսօրվա "նախագահը"… ain't that a bitch?

Դե հիմա ասա այս ստորացված ժողովուրդը ի՞նչ մշակույթ կարող է ստեղծել և ինչպես պիտի պահպանի եղածը…Գրողներն ի՞նչ գիրք պիտի գրեն, երգիչներն ի՞նչ երգ պիտի երգեն, նկարիչներն ի՞նչ նկար նկարեն ու դերասաններն ի՞նչ թատրոն խաղան…երբ այս ամենը իրենց ապրած կյանքի և իրականության մասին է: Մշակույթը դա հասարակության պատկերն է:

Այս վիճակը պարարտ հող է ստեղծում զանազան տեսակի ռասիստական ու ազգայնամոլական/ծայրահեղական գաղափարախոսությունների համար, որոնց միջոցով ժողոնուրդը փորձում է հետ բերել իր կորցրած արժանապատվությունը (տես 30 ականների Գերմանիան և մեր օրերի Ռուսաստանը)

Վերը նշված 3 կետերին ես կավելացնեի նաև մեր այսօրվա իշխանական միաբջիջ/մոնոլիտ ապարատի կազմաքանդումը, որը կնպաստի օրենքի գերակայությանը. սա ֆունդամենտալ նշանակություն ունի և առանց սրա վերը նշված 3 մինիմում խնդիրների իրագործումը զուտ կոսմետիկ բնույթ կարող է կրել: Սրանք են մեր առաջնային խնդիրները և առանց այս խնդիրների լուծման ոչինչ չի ստացվի:

Վատ(սխալ) հիմքերի վրա լավ(ճիշտ) կառույց չես կարող կառուցել:

[Լեռնցի]

TuroJan, ամեն հասարակություն և ժողովուրդ ունի առաջնային և երկրորդական խնդիրներ: Այսօր մեր ժողովրդի առաջնային խնդիրը այս իշխանություններից ազատվելն է: Ինչու, որովհետև.
1. Նրանք իշխանության են եկել կեղծված ընտրությունների արդյունքում և միջոցների առաջ խտրականություն չեն դնում իրենց անօրինականությունը կոծկելու: Ընտրությունները դա իշխանության կազմավորման առաջին քայլն է և դրա կեղծումն աններելի է, իսկ հանդուրժելը՝ հանցագործություն: Այս տեսակի իշխանությունները բարոյազրկում ու նվաստացնում են մեր ժողովրդին:

2. Մարտի մեկի բացահայտումը. սա մի հարված էր մեր ժողովրդին և բացահայտումը մասամբ միայն կմեղմացնի մեր ցավը, բայց այսօր մենք ունենք մի "նախագահ" որն ասաց (այն էլ օտար մամուլին տրված հարցազրույցում), թե եթե 10 հոգին չզոհվեին (կարդա "չսպանեինք") ապա ավելի շատ մարդ կզոհվեր. այսինքն սա նշանակում է, որ չեն բացահայտելու թե ով է մեղավորը…ով է հրաման տվել և ով է սպանել, դեռ հլա մի բան էլ լավ են արել, մեր օգտի համար են արել: Սա քեզ համար նվաստացուցիչ չէ՞:

3. Հոկտեմբերի 27: Սա մեր ժողովրդի հավերժ խայտառակությունն է և դրա չբացահայտումը մեզ կդարձնի "հաշմանդամ": Եվ այս ամենից հետո այդ ժամանակվա Ազգային Անվտանգության Ծառայության պետը ոչ այլ ոք էր քան մեր այսօրվա "նախագահը"… ain't that a bitch?

Դե հիմա ասա այս ստորացված ժողովուրդը ի՞նչ մշակույթ կարող է ստեղծել և ինչպես պիտի պահպանի եղածը…Գրողներն ի՞նչ գիրք պիտի գրեն, երգիչներն ի՞նչ երգ պիտի երգեն, նկարիչներն ի՞նչ նկար նկարեն ու դերասաններն ի՞նչ թատրոն խաղան…երբ այս ամենը իրենց ապրած կյանքի և իրականության մասին է: Մշակույթը դա հասարակության պատկերն է:

Այս վիճակը պարարտ հող է ստեղծում զանազան տեսակի ռասիստական ու ազգայնամոլական/ծայրահեղական գաղափարախոսությունների համար, որոնց միջոցով ժողոնուրդը փորձում է հետ բերել իր կորցրած արժանապատվությունը (տես 30 ականների Գերմանիան և մեր օրերի Ռուսաստանը)

Վերը նշված 3 կետերին ես կավելացնեի նաև մեր այսօրվա իշխանական միաբջիջ/մոնոլիտ ապարատի կազմաքանդումը, որը կնպաստի օրենքի գերակայությանը. սա ֆունդամենտալ նշանակություն ունի և առանց սրա վերը նշված 3 մինիմում խնդիրների իրագործումը զուտ կոսմետիկ բնույթ կարող է կրել: Սրանք են մեր առաջնային խնդիրները և առանց այս խնդիրների լուծման ոչինչ չի ստացվի:

Վատ(սխալ) հիմքերի վրա լավ(ճիշտ) կառույց չես կարող կառուցել:

Եղբայր հասկանում եմ և կարևորություն տալիս եմ քո նշած խնդիրներին:
Բայց ազգային ճիշտ գաղափարախոսությունը մի շփոթի ռասիզմի և այլ հիմարությունների հետ: Որն էր 88-ի շարժման ոգին? Միթե կարելի է այդ շարժման մասնակիցներին անվանել նացիստներ:
Այստես կցանկանայի քննարկել, թե ինչքանով է համատեղելի դեմոկտրատիա, ժողովրդավարություն և կապիտալիզմ "հասկացողություններն" իրար հետ: Ըստ իս, սրանք լրիվ անհամատեղելի են...Օրինակ, կարծում եք, որ ԱՄՆ-ում, նախագահ ընտրվում է ժողովրդավարական օրենքներով? Չէ որ Կլանն է կապիտալիզմում օրենք որոշողը...
Իսկ դեմոկրատական սկզբունքներն ինչքանով են հարազատ հայիս? Այսօր հայրենասերներին մի խումբ դեմոկրատներ նացիստներ են անվանում? Ինչու? Իսկ որ Երկիրն է այսօր խոսում համաժողովրդական շահերից?, որ Հայը խոսի դրանից: Դա է իմ ասածը, որ այսօր, մենք ինքներս մեր հարցերը պետք է լուծենք, մենք ինքներս պետք է մտածենք մի գաղափարախոսություն, որը միավորի ու հզորացնի մեզ.... իսկ մշակույթը, մշակույթային արժեքները պետք է լինեն այդ գաղափարախոսության հիմքում...և այլ խելոք բաներ, որ կարող եք դուք էլ առաջարկել...

[Mephistopheles]

Եղբայր հասկանում եմ և կարևորություն տալիս եմ քո նշած խնդիրներին:
Բայց ազգային ճիշտ գաղափարախոսությունը մի շփոթի ռասիզմի և այլ հիմարությունների հետ: Որն էր 88-ի շարժման ոգին? Միթե կարելի է այդ շարժման մասնակիցներին անվանել նացիստներ:
Այստես կցանկանայի քննարկել, թե ինչքանով է համատեղելի դեմոկտրատիա, ժողովրդավարություն և կապիտալիզմ "հասկացողություններն" իրար հետ: Ըստ իս, սրանք լրիվ անհամատեղելի են...Օրինակ, կարծում եք, որ ԱՄՆ-ում, նախագահ ընտրվում է ժողովրդավարական օրենքներով? Չէ որ Կլանն է կապիտալիզմում օրենք որոշողը...
Իսկ դեմոկրատական սկզբունքներն ինչքանով են հարազատ հայիս? Այսօր հայրենասերներին մի խումբ դեմոկրատներ նացիստներ են անվանում? Ինչու? Իսկ որ Երկիրն է այսօր խոսում համաժողովրդական շահերից?, որ Հայը խոսի դրանից: Դա է իմ ասածը, որ այսօր, մենք ինքներս մեր հարցերը պետք է լուծենք, մենք ինքներս պետք է մտածենք մի գաղափարախոսություն, որը միավորի ու հզորացնի մեզ.... իսկ մշակույթը, մշակույթային արժեքները պետք է լինեն այդ գաղափարախոսության հիմքում...և այլ խելոք բաներ, որ կարող եք դուք էլ առաջարկել...

TuroJan, Դեմոկրատիա նշանակում է ժողոովրդի կառավարում ու երբ որ դու հացնում ես թե դա ինչքանով է հային հարազատ, դու ուղղակիորեն հարցականի տակ ես դնում մեր ժողովրդի ընտրություն անելու և երկիր կառավարելու կարողությունը: Այսինքն մեղմ ասած դու մեր ժողովրդի մասին շատ վատ կարծիք ունես և չես վստահում նրան, ուստի առաջարկում ես ստեղծել մի գաղափարախոսություն, որը ցույց կտա ժողովրդին իչպես մտածել և գործել, ընդորում բոլորը պիտի մտածեն ու գործեն միանման (միգուցե և հագնվեն):

Միակ գաղափարախոսությունը դա ազատության գաղափարախոսությունն է, որը հնարավորություն կտա մարդուն ազատ ընտրելու, արտահայտվելու, մտածելու և գործելու: Միայն այս դեպքում կարելի ստեղծել բարձր մշակույթ և միավորվել: բազմազանությունն ու տարկարծությունը դա միավորման ձև է որտեղ անհատն իր անհատականությունն ու արժանապատվությունը կարողանում է պահպանել. բնությունն իր բազմազան գույներով, տոներով ու կոնտրաստներով է միասնական ու գեղեցիկ

[Լեռնցի]

TuroJan, Դեմոկրատիա նշանակում է ժողոովրդի կառավարում ու երբ որ դու հացնում ես թե դա ինչքանով է հային հարազատ, դու ուղղակիորեն հարցականի տակ ես դնում մեր ժողովրդի ընտրություն անելու և երկիր կառավարելու կարողությունը: Այսինքն մեղմ ասած դու մեր ժողովրդի մասին շատ վատ կարծիք ունես և չես վստահում նրան, ուստի առաջարկում ես ստեղծել մի գաղափարախոսություն, որը ցույց կտա ժողովրդին իչպես մտածել և գործել, ընդորում բոլորը պիտի մտածեն ու գործեն միանման (միգուցե և հագնվեն):

Միակ գաղափարախոսությունը դա ազատության գաղափարախոսությունն է, որը հնարավորություն կտա մարդուն ազատ ընտրելու, արտահայտվելու, մտածելու և գործելու: Միայն այս դեպքում կարելի ստեղծել բարձր մշակույթ և միավորվել: բազմազանությունն ու տարկարծությունը դա միավորման ձև է որտեղ անհատն իր անհատականությունն ու արժանապատվությունը կարողանում է պահպանել. բնությունն իր բազմազան գույներով, տոներով ու կոնտրաստներով է միասնական ու գեղեցիկ

Եղբայր.... ուրեմն դու կարող ես հանդուրժել, ասենք, որ կողիքդ հարևանեերը երկու գոմիկ երտասարդներ են, որոնք ամուսնացած են, ու երեխա են որդեգրել, ու էդ երեխան պիտի խաղա ասնեք քո երեխայի հետ, իսկ դիմացիդ հարևանուհիները լեսբիներ են, էլի ամուսնացած...էլ չեմ ասում դիմացի շենքի մասին, որ հակված են ինչ որ աղանդավորական ճյուղի, ու մի գեղեցիկ օր որոշում են, որ աշխարհի վերջն է, ու բոլորն ինքնասպան են լինում...
Ազատությունը հարաբերական հասկացողություն է: Պետք չի կուրորեն վազել դրա ետևից: Փառք ասռծո, հնարավորություն ունենք տեսնելու արդեն վազողների իրավիճակը:

[Ձայնալար]

Եղբայր.... ուրեմն դու կարող ես հանդուրժել, ասենք, որ կողիքդ հարևանեերը երկու գոմիկ երտասարդներ են, որոնք ամուսնացած են, ու երեխա են որդեգրել, ու էդ երեխան պիտի խաղա ասնեք քո երեխայի հետ, իսկ դիմացիդ հարևանուհիները լեսբիներ են, էլի ամուսնացած...էլ չեմ ասում դիմացի շենքի մասին, որ հակված են ինչ որ աղանդավորական ճյուղի, ու մի գեղեցիկ օր որոշում են, որ աշխարհի վերջն է, ու բոլորն ինքնասպան են լինում...
Ազատությունը հարաբերական հասկացողություն է: Պետք չի կուրորեն վազել դրա ետևից: Փառք ասռծո, հնարավորություն ունենք տեսնելու արդեն վազողների իրավիճակը:

Իսկ դու կարո՞ղ ես հանդուրժել, որ ուրիշը քո փոխարեն որոշի քո սեռական կողմնորոշումը, բնակության վայրը և դավանանքը:

[Chuk]

Եղբայր.... ուրեմն դու կարող ես հանդուրժել, ասենք, որ կողիքդ հարևանեերը երկու գոմիկ երտասարդներ են, որոնք ամուսնացած են, ու երեխա են որդեգրել, ու էդ երեխան պիտի խաղա ասնեք քո երեխայի հետ, իսկ դիմացիդ հարևանուհիները լեսբիներ են, էլի ամուսնացած...էլ չեմ ասում դիմացի շենքի մասին, որ հակված են ինչ որ աղանդավորական ճյուղի, ու մի գեղեցիկ օր որոշում են, որ աշխարհի վերջն է, ու բոլորն ինքնասպան են լինում...
Ազատությունը հարաբերական հասկացողություն է: Պետք չի կուրորեն վազել դրա ետևից: Փառք ասռծո, հնարավորություն ունենք տեսնելու արդեն վազողների իրավիճակը:

Քանի որ անիմաստ օրինակներ խառնեցիր դեմոկրատիայի մասին բանավեճին, նման անիմաստ օրինակ էլ ես խառնեմ:

Իմ գաղափարական պատկերացումները ինձ «հարկադրում են» չհանդուրժել հայ արիների գոյությունը, ազգին գերագնահատողները, ովքեր իրենց ֆանտաստիկ օրինակներով իմ կարծիքով մեզ դնում են ծիծաղելի վիճակի մեջ, սակայն հանդուրժում եմ, քանի որ դեմոկրատիա է և յուրաքանչյուրն ունի մտքի, խղճի ազատություն:

Տեսնու՞մ ես, թե ի՞նչ անիմաստ ու տգեղ «բանավեճ» է ստացվում, երբ կոզր հավաքելու համար որոշում են, կներես, բայց անտեղի օրինակներ բերել :think

[Philosopher]

Եղբայր.... ուրեմն դու կարող ես հանդուրժել, ասենք, որ կողիքդ հարևանեերը երկու գոմիկ երտասարդներ են, որոնք ամուսնացած են, ու երեխա են որդեգրել, ու էդ երեխան պիտի խաղա ասնեք քո երեխայի հետ, իսկ դիմացիդ հարևանուհիները լեսբիներ են, էլի ամուսնացած...էլ չեմ ասում դիմացի շենքի մասին, որ հակված են ինչ որ աղանդավորական ճյուղի, ու մի գեղեցիկ օր որոշում են, որ աշխարհի վերջն է, ու բոլորն ինքնասպան են լինում...

Ես ավելի տխուր օրինակ ունեմ. դու կհանդուրժեի՞ր, որ քո հարևանը լիներ մոտավորապես անվադողի հոգեբանությամբ ու էներգետիկայով հայավարի էակ, որը իր կնոջը գրկել է երկու անգամ. մեկ հարսանիքին, մեկ էլ պայմանական երեխային բեղմնավորելիս` մնացած ժամանակ կնոջը պարգևելով իր շորերը լվանալու ու դրանց բույրը շնչելու բազմադարյա զբաղմունքի հաճույքները ու այդ երեխան, որը ծնվել է հենց էսպիսի տիեզերական մասշտաբի սադոմազոխիստական փոխներթափանցման արդյունքում` պիտի խաղա քո երեխայի հետ: Հարցը հռետորական է:)

Ես կհանդուրժեմ ցանկանացած կյանք իմ կողքին:)

[Մարկիզ]

Զարմանում եմ,
TuroJan, թե ինչպես ես պատրաստվում մեր պատգամավորներին բացատրելու նշածդ գաղափարախոսության անհրաժեշտությունը չեմ հասկանում, եթե նրանց բացի իրենց փորից, փողից ու անձեռնամխելիությունից բացի այլ բան չի հետաքրքրում: Ցավն այն է, որ վերջին 10 տարում մեր հայրենիքում պետական մակարդակով ամեն կերպ խրախուսվել են քծնանքը, անտաշությունը, սուտը, ագահությունը եւ մարդկային էության տարաբնույթ այլ անբարոյական դրսեւորումները...Այդ է պատճառը, որ մենք մեր պետության պատասխանատու պաշտոններում տեսնում ենք միայն պատեհապաշտ ու անբարոյական անհատների:
Նույնը կարելի է ասել նաեւ հայ մտավորականների մասին:
Ինչներիս են պետք այնպիսի մտավորականները, որոնց անբարոյականությունը հասնում է անվերջության: Սրանք մարդիկ են, որոնք հայ ժողովրդին անվանում են բոմժեր, թմրամոլներ եւ այլն:
Սրանք մարդիկ են, որոնք մեր ժողովրդի ամենասեւ էջերից մեկի՝ մարտի մեկի իրադարձությունների կազմակերպիչներին սատարել են եւ շարունակում են սատարել ու քարոզել նրանց օգտին: Եվ գտնում եմ, որ մարտի մեկի իրադարձությունների ճիշտ գնահատականը բարոյականության եւ անբարոյականության սահմանն է...
Եթե կուզես, նաեւ հայրենասիրության եւ անհայրենիքության, ազգասիրության եւ ազգատյացության...
Նորտոնը շատ իմաստալից տող է գրել. ձուկը գլխից է նեխում:
Ամեն ինչ սկսում է քաղաքականությունից եւ վերջանում է մշակույթով...

[Marduk]

Իսկ ես զարմանում եմ թե ինչու են հայերի մի մասը այդքան անհանդուրժող մոնղոլ-թաթարների նկատմամբ և հանդուրժող ասենք թուրքերի մերժողականության նկատմամբ:

Միթե այդպիսի դիրքերից խոսողը իրավունք ունի դիմացինին մեղադրել երկակի ստանդարտի ու անբարոյականության մեջ:

[Մարկիզ]

Իսկ ով ասաց, որ հանդուրժում են թուրքերի մերժողականությունը...
էհ տենց անհանդուրժող ես, ինչու չես Ստամբուլը սարքում արյան ծով:
Այդքան դժվար չէ:
շատ հեռու էլ չի...
Ես մեղադրել եմ նրանց, ում մեղադրել եմ...Այնտեղ գրված է...կոնկրետ ում:

[Տրիբուն]

Իսկ ես զարմանում եմ թե ինչու են հայերի մի մասը այդքան անհանդուրժող մոնղոլ-թաթարների նկատմամբ և հանդուրժող ասենք թուրքերի մերժողականության նկատմամբ:

Միթե այդպիսի դիրքերից խոսողը իրավունք ունի դիմացինին մեղադրել երկակի ստանդարտի ու անբարոյականության մեջ:
Մրադուկ գիտես թե՞ ինչ է ինցեստը: Գիտես ի՞նչ մարդկային տականքություն է դա: Այդ հենց այդ պատճառով էլ հնարավոր է որ տվյալ պահին հայրենակից մոնղոլ-թաթարների նկատմամբ անհանդուրժողականությունն ավելի մեծ է:

[Mephistopheles]

Իսկ ես զարմանում եմ թե ինչու են հայերի մի մասը այդքան անհանդուրժող մոնղոլ-թաթարների նկատմամբ և հանդուրժող ասենք թուրքերի մերժողականության նկատմամբ:

Միթե այդպիսի դիրքերից խոսողը իրավունք ունի դիմացինին մեղադրել երկակի ստանդարտի ու անբարոյականության մեջ:

Մենք մոնղոլ-թաթարներին որպես ժողովուրդ չենք ատում, ատում ենք նրանց ստեղծած ռեժիմը, նույնքան որքան, որ մեր "հարազատ" նույնատիպ ռեժիմը, քանի որ դրանք նույն վնասն են հասցնում մեր ժողովրդին: Ինչ վերաբերվում է թուրքերին, ապա ասեմ որ Հայոց Մեծ Եղեռնի պատասխանատվությունը թուրքական կառավարության վրա է, ոչ թե ժողովրդի…այո եղել են նաև էթնիկ բախումներ, բայց սիստեմատիկ, ծրագրավորված հայ ժողովրդի ոչնչացումը կազմակերպված է եղել թուրք կառավարության կողմից և այնտեղ ներառվել են ոչ միայն թուրք այլև ազգութկամբ քուրդ ավազակներ: Այս իմաստով իմ ատելությունը թուրք ժաղովրդի նկատմամբ խիստ սահմանափակ է: Եթե մենք սա հասկանանք, մեզ համար ավելի հեշտ կլինի երկխոսության մեջ մտնել նրանց հետ և մեկընդմիշտ լուծել այդ հարցը: Թուրքիայում կան այդպիսի դեմքեր.

[Marduk]

Իսկ ով ասաց, որ հանդուրժում են թուրքերի մերժողականությունը...
էհ տենց անհանդուրժող ես, ինչու չես Ստամբուլը սարքում արյան ծով:

անհանդուրժողականություն կեղծիքի նկատմամբ չի նշանակում որ պետք է սրան նրան սպանել կամ ծեծել: Ուղղակի պետք է սովորական համարձակություն սուտը անվանել սուտ մինչև վերջ եթե նույնիսկ քեզ առաջակում են միլլիարդներ:
Դա է իսկական անհանդուրժողականությունը այլ ոչ թե Ստամբուլը կամ Երևանը դարձնել արյան ծով: Հանուն ինչ ինչ գաղափարների ու պայքարների:


Իսկ ով ասաց, որ հանդուրժում են թուրքերի մերժողականությունը...
էհ տենց անհանդուրժող ես, ինչու չես Ստամբուլը սարքում արյան ծով:

Անհանդուժողականությունը մոնղոլ-թաթարների նկատմամբ դա բնական է ու նորմալ: Բայց երբ այն ուղեկցվում է հանդուրժողականության քարոզով քեմալականների նկատմամբ դա արդեն մի ինչ որ յուրահատուկ մազոխիզմ է որով տառապում է օրինակ Սուրեն Սուրենյանցը:


Մենք մոնղոլ-թաթարներին որպես ժողովուրդ չենք ատում, ատում ենք նրանց ստեղծած ռեժիմը, նույնքան որքան, որ մեր "հարազատ" նույնատիպ ռեժիմը, քանի որ դրանք նույն վնասն են հասցնում մեր ժողովրդին: Ինչ վերաբերվում է թուրքերին, ապա ասեմ որ Հայոց Մեծ Եղեռնի պատասխանատվությունը թուրքական կառավարության վրա է, ոչ թե ժողովրդի…այո եղել են նաև էթնիկ բախումներ, բայց սիստեմատիկ, ծրագրավորված հայ ժողովրդի ոչնչացումը կազմակերպված է եղել թուրք կառավարության կողմից և այնտեղ ներառվել են ոչ միայն թուրք այլև ազգութկամբ քուրդ ավազակներ: Այս իմաստով իմ ատելությունը թուրք ժաղովրդի նկատմամբ խիստ սահմանափակ է: Եթե մենք սա հասկանանք, մեզ համար ավելի հեշտ կլինի երկխոսության մեջ մտնել նրանց հետ և մեկընդմիշտ լուծել այդ հարցը: Թուրքիայում կան այդպիսի դեմքեր.

Երկխոսության մեջ մտնել ում հե՞տ: Ժողովրդի թե նրան ներկայացնող վերնախավի հետ:
Ասեմ ձեզ որ ես ընդանրապես չեմ ատում թուրք ժողովրդին, այլ նույնիսկ ասեմ որ տեսնում եմ թուրք սովորական ժողովրդի մեջ այնպիսի գծեր ( օրինակ սերը դեպի սեփական հողը ), որոնք հայերի մի մասի մեջ արդեն իսպառ սկսել են վերանալ:

Բայց հո դուք չեք կոչ անում երկխոսել սովորական թուրք ժողովրդի հետ: Երևի շատերը նույնիսկ տեղյակ էլ չեն թե ինչպիսին է սովորական թուրքը, ինչ ենթաէթնիկ խմբեր կան այնտեղ, ինչ մտածողության տեսակներ, ինչ են ընդանրապես նրանք ուզում կյանքից ու այս աշխարհից:

Երկխոսել նկատի առնվում միմիայն վերնախավի հետ: Այն էլ ինչի մասին հայտնի չէ: Թե ինչի դիմաց ինչ պետք է տան: Ինձ ուղղակի հետաքրքիր է ինչ պետք է մենք տանք: Երևի քիչ ենք տվել էլի ունենք տալու... Ուրիշ ինչ երկխոսության թեմա կա՞:

[Տրիբուն]

Երկխոսել նկատի առնվում միմիայն վերնախավի հետ: Այն էլ ինչի մասին հայտնի չէ: Թե ինչի դիմաց ինչ պետք է տան: Ինձ ուղղակի հետաքրքիր է ինչ պետք է մենք տանք: Երևի քիչ ենք տվել էլի ունենք տալու... Ուրիշ ինչ երկխոսության թեմա կա՞:

ոնց որ Սերժը գտել է թեման - ֆուտբոլ

[Ahik]

Իմ կարծիքով պետք է միանալ միայն մեկ հարցում և այդքանը հերիք է:ok դա հզոր տնտեսություն ստեղծելու հարցն է;) մնացածը` այդ թվում արտաքինը, դրանից բխող հարցեր են
Այդպիսի քաղաքականության վառ օրինակ մեզ համար ծառայում է Իսրայելը:B
Իսկ հիմա արդեն նաև Ռուսաստանը

[Լեռնցի]

Հետաքրքիր է դեմոկրատիայի կողմնակիցները, չեն նկատում, որ դեմոկրատ հասարակությանը ավելի հեշտ է աթոռի վրա նստած կառավարել, շահագործել?
Չէ որ ազատությունը դա ամենալավը չէ... չէ որ ամեն ոք մի ձև է պատկերացննում ազատությունը.... և դեմոկրատ սկզբունքներով, աթոռի վրա նստած մարդը կարող է պրոպագանդել իրեն պետք եղած ազատությունը.....դեմոկրատիան, այսօր շահարկում է մարդու հոգեբանական շատ նուրբ հարցեր...
Հռոմի Պապն էլ է կոչ արել պայքարել դեմոկրատիայի արատների դեմ...
Սա ձեզ մտածելու տեղիք չի տալիս???
Չէ որ այդ նույն դեմոկրատիան, այն է, ինչ պետք է, որ լիովին սրբեն մեր մշակույթը:
Մենք ունենք մեր հայկական սկզբունքները, որը հազար ավելին է, քան դեմոկրատիան...

[Մարկիզ]

Հետաքրքիր է դեմոկրատիայի կողմնակիցները, չեն նկատում, որ դեմոկրատ հասարակությանը ավելի հեշտ է աթոռի վրա նստած կառավարել, շահագործել?
Այդ ինչպե՞ս է ավելի հեշտ շահագործել…
Ընդհակառակը…

Ես էլ կարծում էի, թե ստրուկներին ու ճորտերին ավելի հեշտ է շահագործել ու կառավարել: Փաստորեն հասարակությունների զարգացումը ճիշտ ուղղությամբ չի գնացել:
Պետք է դեմոկրատիայից սկսվեր եւ ավարտվեր ստրկատիրական համակարգերին բնորոշ հասարակական կառուցվածքներով: Դա կլիներ իդեալական…


Չէ որ ազատությունը դա ամենալավը չէ... չէ որ ամեն ոք մի ձև է պատկերացննում ազատությունը.... և դեմոկրատ սկզբունքներով, աթոռի վրա նստած մարդը կարող է պրոպագանդել իրեն պետք եղած ազատությունը.....դեմոկրատիան, այսօր շահարկում է մարդու հոգեբանական շատ նուրբ հարցեր...
էդ ինչ պետք է պրոպագանդի, որ մեր հասարակությունը չհասկանա դրա էությունը, լավը վատից չտարբերի:

Հռոմի Պապն էլ է կոչ արել պայքարել դեմոկրատիայի արատների դեմ...
Սա ձեզ մտածելու տեղիք չի տալիս???
Չէ որ այդ նույն դեմոկրատիան, այն է, ինչ պետք է, որ լիովին սրբեն մեր մշակույթը:
Մենք ունենք մեր հայկական սկզբունքները, որը հազար ավելին է, քան դեմոկրատիան...
Վախտին մեկն ըլներ Հռոմի պապերի դեմ պայքարեր…:D

Հա, մենք ունենք մեր հայկական սկզբունքները:
Երեւի նկատի ունես ՍՍ-ի ասած հայկական մենթալիտետը::D

[Լեռնցի]

Այդ ինչպե՞ս է ավելի հեշտ շահագործել…
Ընդհակառակը…

Ես էլ կարծում էի, թե ստրուկներին ու ճորտերին ավելի հեշտ է շահագործել ու կառավարել: Փաստորեն հասարակությունների զարգացումը ճիշտ ուղղությամբ չի գնացել:
Պետք է դեմոկրատիայից սկսվեր եւ ավարտվեր ստրկատիրական համակարգերին բնորոշ հասարակական կառուցվածքներով: Դա կլիներ իդեալական…

Իմ կարծիքով, մարդկանց ստրկացնում եմ նաև այսօր... դեմոկրատիայի վարագույրների ետևում, բայց մի շփոթի մարդկանց բռնի ուժով ինչ որ բան ստիպելը, այն մեթոդների հետ, որ թույլ է տալիս դեմոկրատիան:
Բռնի ուժով ստիպելու ժամանակ, մարդը հասկանում է, որ իրեն ստիպում են այդ բանը, և գիտակցում է դրա տհաճությունը:
Իսկ դեմոկրատիան լրիվ հակառակն է: Մարդկանց, թույլ են տալիս անել այն, ինչ իրեն հաճելի է...իսկ նա այդպես էլ չի գիտակցի, որ շատ բաներ տանում են ազգի թուլացման այնուհետև կործանման, իսկ վերջում էլ իր սերունդների վերացման: Մարդը սկսում է ղեկավարվել ավելի շատ իր բնազդներով...իսկ թե ինչպես օգտագործել դեմոկրատ հասարակությանը, դա արդեն հմուտ հոգեբանի գործն է... այսօր խղճի ազատությունը մեծ դռներ է բացել հոգեբան-սրիկաների առաջ...
Հեռուն նաելով կարելի է նկատել դեմոկրատիայի արատներն ու հետևանքները:

[Մարկիզ]

Իմ կարծիքով, մարդկանց ստրկացնում եմ նաև այսօր... դեմոկրատիայի վարագույրների ետևում, բայց մի շփոթի մարդկանց բռնի ուժով ինչ որ բան ստիպելը, այն մեթոդների հետ, որ թույլ է տալիս դեմոկրատիան:
Բռնի ուժով ստիպելու ժամանակ, մարդը հասկանում է, որ իրեն ստիպում են այդ բանը, և գիտակցում է դրա տհաճությունը:
Իսկ դեմոկրատիան լրիվ հակառակն է: Մարդկանց, թույլ են տալիս անել այն, ինչ իրեն հաճելի է...իսկ նա այդպես էլ չի գիտակցի, որ շատ բաներ տանում են ազգի թուլացման այնուհետև կործանման, իսկ վերջում էլ իր սերունդների վերացման: Մարդը սկսում է ղեկավարվել ավելի շատ իր բնազդներով...իսկ թե ինչպես օգտագործել դեմոկրատ հասարակությանը, դա արդեն հմուտ հոգեբանի գործն է... այսօր խղճի ազատությունը մեծ դռներ է բացել հոգեբան-սրիկաների առաջ...
Հեռուն նաելով կարելի է նկատել դեմոկրատիայի արատներն ու հետևանքները:
Անտիգլոբալի՞ստ ես:

Եղբայր, պետք չէ վախենալ դեմոկրատիայից:
Մենք՝ հայերս, այլ տարբերակ չունենք գոյատեւելու, զարգանալու:
Ո՞վ է ասում, որ պետք է մոռանալ մեր ազգայինը…
Ընդհակառակը՝ մենք մեր ազգային նկարագիրը կարող ենք պահպանել միայն մի դեպքում, եթե Հայաստանում հարգվեն մարդու իրավունքները:

Գիտե՞ս ինչ…
Ոչ մի հմուտ հոգեբան էլ չի կարող գիտակից քաղաքացիներին՝ ժողովուրդին, ազգին տանել կործանման: Սա իրական չէ...

Այսօր Հայաստանի ապագայի գլխին այնքան ամպեր կան կուտակված, որ հնարավոր է Հայաստանի վերջնական ֆորպոստացումը, մշակույթային վերջնական կրիզը, ԼՂ-ի անկախության հարցը…եւ այլն…
Նման իրավիճակից դուրս գալու համար ՀՀ-ն ունի միայն մեկ տարբերակ՝ դեմոկրատիա:

[Լեռնցի]

Արի ընդունենք, որ ցանկցած պետության միվորը դա ընտանիքն է...և ինչքան ընտանիքն ավելի ամուր և հզոր է, այնքան պետությունն ավելի ամուր և հզոր է...ընտանիքի կարևորությունը ընկած է համարյա բոլոր գաղափարախոսությունների հիմքում: Իսկ դեմոկրատիան այսօր քանդում է մեր ընտանիքն ամուր պահող ավանդույթները...
Պարզապես չեք ուզում ուղեղներն աշխատացնել, և սեփականը կառուցել ու շարժվել այդ հիմքով...
և մի բան էլ....
Եթե դեմոկրատիան այդքան լավը լիներ, այն այդպիսի արագությամբ չէին պրոպագանդի աշխարհում:
Այսօր Իրանում չկա դեմոկրատիա...Դժգոհ է Իրանի ժողովուրդը? Պակաս ամուր ու հզոր է Իրանը... այսօր Իրանը հակառակվում է բոլոր դեմոկրատների պահանջներին:

[Մտահոգ]

Արի ընդունենք, որ ցանկցած պետության միվորը դա ընտանիքն է...և ինչքան ընտանիքն ավելի ամուր և հզոր է, այնքան պետությունն ավելի ամուր և հզոր է...ընտանիքի կարևորությունը ընկած է համարյա բոլոր գաղափարախոսությունների հիմքում: Իսկ դեմոկրատիան այսօր քանդում է մեր ընտանիքն ամուր պահող ավանդույթները...
Պարզապես չեք ուզում ուղեղներն աշխատացնել, և սեփականը կառուցել ու շարժվել այդ հիմքով...
և մի բան էլ....
Եթե դեմոկրատիան այդքան լավը լիներ, այն այդպիսի արագությամբ չէին պրոպագանդի աշխարհում:Այսօր Իրանում չկա դեմոկրատիա...Դժգոհ է Իրանի ժողովուրդը? Պակաս ամուր ու հզոր է Իրանը... այսօր Իրանը հակառակվում է բոլոր դեմոկրատների պահանջներին:

իսկ Տուրոջան ջան, որ խնդրեմ կասես թե դու դեմոկրատիային ինչ այլընտրանք ունես՞
շարադրիր միգուցե ես էլ ուզենամ ընդունել այն, ինչ ես առաջարկում որպես այլընտրանք՞
կանխավ շնորհակալություն
մի հարց էլ Տուրոջան ջան, եթե դեմօկրատիան վատն է դրա համար են այսպիսի արագությամբ պրորագանդում աշխարհում, դրանից կարելի է եզրակացնել որ բռնապետությունը լավն է դրա համար էլ դանդաղ են պրոպագանդում կամ չեն պրոպագանդում, իսկ պրոպագանդայի արագությունը ինչ միավորով է չափվում՞
մի հարց էլ, գնալով հարցերը շատանում են , որտեղից գիտես կամ ինչու է քեզ թվում որ Իրանի ժղովուրդը դժգոհ չէ, կարելի է իմանալ բազմամիլիոն ժողովրդի հասարակական տրամադրությունները հստակորեն իմանալուդ աղբյուրները՞
Էլի շնորհակալություն

[Մարկիզ]

Արի ընդունենք, որ ցանկցած պետության միվորը դա ընտանիքն է...և ինչքան ընտանիքն ավելի ամուր և հզոր է, այնքան պետությունն ավելի ամուր և հզոր է...ընտանիքի կարևորությունը ընկած է համարյա բոլոր գաղափարախոսությունների հիմքում: Իսկ դեմոկրատիան այսօր քանդում է մեր ընտանիքն ամուր պահող ավանդույթները...
Պարզապես չեք ուզում ուղեղներն աշխատացնել, և սեփականը կառուցել ու շարժվել այդ հիմքով...
և մի բան էլ....
Եթե դեմոկրատիան այդքան լավը լիներ, այն այդպիսի արագությամբ չէին պրոպագանդի աշխարհում:
Այսօր Իրանում չկա դեմոկրատիա...Դժգոհ է Իրանի ժողովուրդը? Պակաս ամուր ու հզոր է Իրանը... այսօր Իրանը հակառակվում է բոլոր դեմոկրատների պահանջներին:
Նախ, արի Իրանին օրինակ չբերենք:
Իրանում մանկան մեջ օրորոցից սերամանում են հավատքն առ ալլահ, հավատքն առ չադրա, հավատքն առ համազգային կզոցի եւ այլն: Դու մոլեռանդությունն ու տարաբնույթ ֆանատիկ կրոնական դրսեւորումները համարու՞մ ես ճիշտ…
Հա, հնար ունենային, կդժգոհեին: Այսօր Իրանում կարող ա մի ազատ մտածող անհատ չգտնես…
Չնայած, ասեմ որ Իրանն էլ մի օր կդառնա մուսուլմանական մնացած երկրների , օրինակ՝ Եգիպտոսի նման մի քիչ ազատ…

Դեմոկրատիան քանդում է ընտանիքները եւ այլն…
Ո՞վ ասաց…Էս ինչ՞ ԻՆԿՎԻԶԻՑԻԱ Ա:
Խարույկի վրա վառեք:

Վերջը, դու գտնու՞մ ես, որ իրանական ընտանիքն ավելի ամուր է քան ասենք հունականը կամ իտալականը…Ով՞ ասաց:

[Լեռնցի]

իսկ Տուրոջան ջան, որ խնդրեմ կասես թե դու դեմոկրատիային ինչ այլընտրանք ունես՞
շարադրիր միգուցե ես էլ ուզենամ ընդունել այն, ինչ ես առաջարկում որպես այլընտրանք՞
կանխավ շնորհակալություն
մի հարց էլ Տուրոջան ջան, եթե դեմօկրատիան վատն է դրա համար են այսպիսի արագությամբ պրորագանդում աշխարհում, դրանից կարելի է եզրակացնել որ բռնապետությունը լավն է դրա համար էլ դանդաղ են պրոպագանդում կամ չեն պրոպագանդում, իսկ պրոպագանդայի արագությունը ինչ միավորով է չափվում՞
մի հարց էլ, գնալով հարցերը շատանում են , որտեղից գիտես կամ ինչու է քեզ թվում որ Իրանի ժղովուրդը դժգոհ չէ, կարելի է իմանալ բազմամիլիոն ժողովրդի հասարակական տրամադրությունները հստակորեն իմանալուդ աղբյուրները՞
Էլի շնորհակալություն

Շատ լավ նկատեցիր եղբայր...եթե լավ չէ դեմոկրատիան, ապա ինչ դու կառաջարկես...ես այս թեման հենց այդ նպատակով եմ բացել, որ ոչ թե ես, այլ մենք առաջարկենք այլ տարբերակ,...յուրաքանչյուրս բերելով խնդիրներ, բերենք նաև այդ խնդիրների լուծման տարբերակներ...բավական է զբաղվենք քննադատությամբ:
Արագության չափման միավորների հարցը...կարող ես հետևել միայն միջազգային քաղաքականությանը...Եթե չեմ սխալվում, մոտ կես դար է, ինչ սկսեցին մշակվել ներկայիս դեմոկրատական սկզբունքները:
Շատ հարցեր, որ առաջանում են քո մոտ, փորձիր ինքդ պատասխան գտնել ...

Մարկիզ ջան...այո, ես գտնում եմ, որ Իրանական ընտանիքն ավելի ամուր է քան ցանկացած Եվրոպականը, միայն այն փաստի հիման վրա, որ Եվրոպայում ընտանիք են կազմում տղաները, երեխա են որդեգրում, ընտանիք են կազմում աղջիկները...հա, հավանաբար շուտով, ի հայտ կգան ասենք ամուսնություններ մարդկանց և անասունների մեջ...
այսօր դրա նախադրյալները կան...

Հ,Գ. Այսօր ամուսնալուծությունների քանակը չափից դուրս շատ է նաև Հայաստնում:

[Մարկիզ]

Շատ լավ նկատեցիր եղբայր...եթե լավ չէ դեմոկրատիան, ապա ինչ դու կառաջարկես...ես այս թեման հենց այդ նպատակով եմ բացել, որ ոչ թե ես, այլ մենք առաջարկենք այլ տարբերակ,...յուրաքանչյուրս բերելով խնդիրներ, բերենք նաև այդ խնդիրների լուծման տարբերակներ...բավական է զբաղվենք քննադատությամբ:
Արագության չափման միավորների հարցը...կարող ես հետևել միայն միջազգային քաղաքականությանը...Եթե չեմ սխալվում, մոտ կես դար է, ինչ սկսեցին մշակվել ներկայիս դեմոկրատական սկզբունքները:
Շատ հարցեր, որ առաջանում են քո մոտ, փորձիր ինքդ պատասխան գտնել ...

Մարկիզ ջան...այո, ես գտնում եմ, որ Իրանական ընտանիքն ավելի ամուր է քան ցանկացած Եվրոպականը, միայն այն փաստի հիման վրա, որ Եվրոպայում ընտանիք են կազմում տղաները, երեխա են որդեգրում, ընտանիք են կազմում աղջիկները...հա, հավանաբար շուտով, ի հայտ կգան ասենք ամուսնություններ մարդկանց և անասունների մեջ...
այսօր դրա նախադրյալները կան...

Հ,Գ. Այսօր ամուսնալուծությունների քանակը չափից դուրս շատ է նաև Հայաստնում:
Համոզված եմ, որ Իրանում մարդիկ անասունների հետ ավելի շատ են հարաբերվում քան եվրոպական երկրներում;

Մի հատ պարզ օրինակ բերեմ.
Իրանը ներկայումս աշխարհին թմրանյութեր մատակարարող հիմնական երկրներից է:

[Մտահոգ]

Շատ լավ նկատեցիր եղբայր...եթե լավ չէ դեմոկրատիան, ապա ինչ դու կառաջարկես...ես այս թեման հենց այդ նպատակով եմ բացել, որ ոչ թե ես, այլ մենք առաջարկենք այլ տարբերակ,...յուրաքանչյուրս բերելով խնդիրներ, բերենք նաև այդ խնդիրների լուծման տարբերակներ...բավական է զբաղվենք քննադատությամբ:
Արագության չափման միավորների հարցը...կարող ես հետևել միայն միջազգային քաղաքականությանը...Եթե չեմ սխալվում, մոտ կես դար է, ինչ սկսեցին մշակվել ներկայիս դեմոկրատական սկզբունքները:
Շատ հարցեր, որ առաջանում են քո մոտ, փորձիր ինքդ պատասխան գտնել ...

Մարկիզ ջան...այո, ես գտնում եմ, որ Իրանական ընտանիքն ավելի ամուր է քան ցանկացած Եվրոպականը, միայն այն փաստի հիման վրա, որ Եվրոպայում ընտանիք են կազմում տղաները, երեխա են որդեգրում, ընտանիք են կազմում աղջիկները...հա, հավանաբար շուտով, ի հայտ կգան ասենք ամուսնություններ մարդկանց և անասունների մեջ...
այսօր դրա նախադրյալները կան...

Հ,Գ. Այսօր ամուսնալուծությունների քանակը չափից դուրս շատ է նաև Հայաստնում:

եղբայր, արի պայմանավորվենք էն հարցերին որոնց պատասխանները չունես, կարիք չկա որպես պատասխան ներկայացնել "դու գնա իմացի, գտի պեղի կամ տնտղի" բայերը: Հիմա նորից եմ հարցերս կրկնում հավանաբար չես նկատել դրանք
1. եթե դեմօկրատիան վատն է դրա համար են այսպիսի արագությամբ պրորագանդում աշխարհում, դրանից կարելի է եզրակացնել որ բռնապետությունը լավն է դրա համար էլ դանդաղ են պրոպագանդում կամ չեն պրոպագանդում՞
2. որտեղից գիտես կամ ինչու է քեզ թվում որ Իրանի ժղովուրդը դժգոհ չէ, կարելի է իմանալ բազմամիլիոն ժողովրդի հասարակական տրամադրությունները հստակորեն իմանալուդ աղբյուրները՞
շնորհակալություն

[Լեռնցի]

Համոզված եմ, որ Իրանում մարդիկ անասունների հետ ավելի շատ են հարաբերվում քան եվրոպական երկրներում;

Մի հատ պարզ օրինակ բերեմ.
Իրանը ներկայումս աշխարհին թմրանյութեր մատակարարող հիմնական երկրներից է:

Եղբայր թե Իրանը ինչ ա մատակարարում չգիդեմ, բայց քո ասածն իմ ասածի հետ հեչ կապ չունի:
Իսկ թմրանյութին ավեի լավ է չանրադառնաք, որովհետև մինչև Իրանը էնքան կան, որ Իրանը չի էլ երևա...խոսքը միայն մատակարարման մասին չէ...

[Մարկիզ]

իրականում մինչեւ Իրանը կան ընդամենը 3-5 երկիր;

[Լեռնցի]

եղբայր, արի պայմանավորվենք էն հարցերին որոնց պատասխանները չունես, կարիք չկա որպես պատասխան ներկայացնել "դու գնա իմացի, գտի պեղի կամ տնտղի" բայերը: Հիմա նորից եմ հարցերս կրկնում հավանաբար չես նկատել դրանք
1. եթե դեմօկրատիան վատն է դրա համար են այսպիսի արագությամբ պրորագանդում աշխարհում, դրանից կարելի է եզրակացնել որ բռնապետությունը լավն է դրա համար էլ դանդաղ են պրոպագանդում կամ չեն պրոպագանդում՞
2. որտեղից գիտես կամ ինչու է քեզ թվում որ Իրանի ժղովուրդը դժգոհ չէ, կարելի է իմանալ բազմամիլիոն ժողովրդի հասարակական տրամադրությունները հստակորեն իմանալուդ աղբյուրները՞
շնորհակալություն

1. Բնականաբար ոչ...
2. Միջազգային ասպարեզում բռնած Իրանի դիրքն է ինձ դա հուշում, Ես եղել եմ Իրանում, ճիշտ է շփվել եմ հայերի հետ...բայց դա էլ քիչ աղբյուր է հանդիսանում: Մարկիզն էլ քիչ թե շատ հիմնավորեց դա...նրանք մանկուց դաստիարակված եմ այդ կերպ:
Իսկ կոնկրետ ինչն էր կասկածի տեղիք տալիս քեզ ասածներիս մեջ?

Ավելացվել է 4 րոպե անց

իրականում մինչեւ Իրանը կան ընդամենը 3-5 երկիր;
ես այդ ոլորտի ուսումնասիրություններից շատ տեղյակ չեմ, բայց ոնց վկայում է ավատարիդ նկարը, դու ավելի տեղյակ ես:)
Բայց համենայն դեպս, դա ընդհնարապես չի նշանակում, որ իրանում մարդիկ անասունների հետ են հարաբերվում...
Եվ եթե այսուհետ իմ ասածներիս պիտի պատասխանես տենց կապ չունեցող տեսակետներից, ավելի լավ ա չպատասխանես, որ անկապ թեմաից չշեղվենք: Հակառակ դեպքում փորձիր հիմնավորել "կապերը":

[Մարկիզ]

Չէ, եղբայր, ես նման բաներից շատ հեռու եմ: Ինձ էլ ավատարս հիշեցրեց նարկոտիկների մասին:
Բայց ասեմ, որ ես նկատի չունեի անասունների կապը թմրանյությերի հետ;
Ես նկատի ունեի պետության, հասարակության, քաղաքացիների անմիջական կապը թմրանյութերի օգտագործման ու առուծախի հետ:
Հոլանդիան օրինակ չբերես: Էս գլխից ասում եմ, սխալ կլինի:

Քո ասելուց դուրս ա գալիս, որ Մադագասկարի բնակիչներն էլ, եթե չեն բողոքում իրենց կարգերից կամ նրանից, որ սաղ օրը կոկոս են ծծում, ուրեմն ամեն ինչ լավ ա:
Փաստորեն, լավ ա:
Է, տենց ա, Էս եվրոպա-մեվրոպան թողենք, գնանք դրախտում` Մադագասկարում բնակվենք, կյանքը վայելենք:

[voter]

Իմ հինգ կոպեկն ավելացնեմ

Հռոմեացիներ, ազգի պատմություն մշակույթ, ֆլան ֆստան հայաստան, ստեղ կապ չունի, գլոբալիզացիա է գնում աշխարհում։

Օրինակ իտալացի իմ կոլլեգաները միշտ ասում են, որ իտալացիք հռոմեացիների հետ կապ չունեն, գերմանացիք էլ ասում են Բախը գերմանացի չի , մենակ գերմանացիներին չի պատկանում նա աշխարհի մարդ։
Պատմականը լրիվ ուրիշ մշակույթ ու կուլտուրա է, որը առօրյայի հետ առանձնապես չի առընչվում...

Իսկ որ կան շատերը, որոնց ոչ ֆլանն է պետք ոչ ֆստանը արդեն ամբողջ Եվրոպայում է տիրում, ոչ մեկ միանձյնա իշխանություն չի կարողնում կազմել, քնի որ ինֆոմացիայի շնորհիվ մարդիկ տեսնում են, որ ոչ մեկն ա մի բան, ոչ մյուսը ու մնում է միայն որոշ սկզբունքներից հրաժարվելով համաձայնության գալ մյուսների հետ, որոնք էլ իրենց հերթին են որոշ սկզբունքներից հրաժարվում։

Երկար ականջ չցավավնեմ – լուծումը պառլամենտական պետությունն է, այդ դեպքում ամեն մեկը իր տեղը կունենա իր տոկոսն էլ ավելորդ տեղը խաբելով բարձրացնելու կարիք չի ունենա... Մնացածը այստեղ http://www.akumb.am/showthread.php?t=28925

[Chuk]

Voter, թեմայիդ գովազդով մի զբաղվիր :D
Տեսնես երբ ժամանակ կունենամ մի հատ հակափաստարկային փաթեթ քեզ ներկայացնեմ :(

[voter]

Voter, թեմայիդ գովազդով մի զբաղվիր :D
Տեսնես երբ ժամանակ կունենամ մի հատ հակափաստարկային փաթեթ քեզ ներկայացնեմ :(

Իմ սկզբունքներով, իմ թեմա քո թեմա չկա, թեման բոլորինն է, ով ցանկություն ունի այնտեղ գրառումներ անելու – դրա համար էլ ,մեր ֆոռումում կանոնակարգերի Լռելայն մեխերից է – :B, թեմա ջնջելու արգելումը։

Հակափաստարկներդ ուրախ կլինեմ տեսնել, ցավոք մինչ օրս դա կյանքվ է ապացուցված, որ ավելի արդյունավետ է նախագահ, թագավոր, պապա չունենալը, հետաքրքիր կլինի լսել ապացույցներ այն մասին, որ ամբողջ աշխարհը հակամարդկային համակարգով է ղեկավարվում, փոխանակ ԼՏՊին կամ ՍՍին կուլտուրական կիրթ բարի, ազնիվ մարդուն բերեն իրենց նախագահ դնեն ու անհոգ ապրեն, մարդը Անգլիան, Գերմանիան, Շվեյցարիան, Իսպանիան Ավստրալիան ևայլն ևայլն կարգի կբերի պրոբլեմնեիրց կազատվեն կպրծնի կգնա, թե չէ ընգել են կուսակցություներ են ստեղծել, ընտրություններ են անում կոալիցիաներ են կազմում....:)

[Chuk]

Voter, իսկ հիմա էլ ֆորումիդ գովազդն ես անում :D
Ի դեպ, գոնե սմայլիկին ուշադրություն դարձնեիր:

Իսկ հակափաստարկներս վերաբերվելու են նրան, որ մեր համար հիմա դեռ շուտ է դրան գնալը, այլ ոչ թե դա սխալ է ;)
Բայց որպեսզի հնարավորինս կուռ լինի խոսքս, ինձ շատ ժամանակ է պետք, ինչը, ցավոք, հիմա չունեմ:

[ChildOfTheSky]

Արի ընդունենք, որ ցանկցած պետության միվորը դա ընտանիքն է...և ինչքան ընտանիքն ավելի ամուր և հզոր է, այնքան պետությունն ավելի ամուր և հզոր է...ընտանիքի կարևորությունը ընկած է համարյա բոլոր գաղափարախոսությունների հիմքում: Իսկ դեմոկրատիան այսօր քանդում է մեր ընտանիքն ամուր պահող ավանդույթները...
Պարզապես չեք ուզում ուղեղներն աշխատացնել, և սեփականը կառուցել ու շարժվել այդ հիմքով...
և մի բան էլ....
Եթե դեմոկրատիան այդքան լավը լիներ, այն այդպիսի արագությամբ չէին պրոպագանդի աշխարհում:
Այսօր Իրանում չկա դեմոկրատիա...Դժգոհ է Իրանի ժողովուրդը? Պակաս ամուր ու հզոր է Իրանը... այսօր Իրանը հակառակվում է բոլոր դեմոկրատների պահանջներին:

Չէ, համաձայն չեմ: Բերեմ օրինակներ:
Իրան: Այստեղ ընտանիքը սրբացվում է: Բնական է. երկիրը պաշտոնապես համարվում է կրոնական: Իրանն ունի կարևոր ռեսուրսներ, ինչը նրան դարձնում է տնտեսապես ուժեղ երկիր: Իրանն ունի նաև տարածաշրջանի համար բավականին մարտական բանակ և լավ սպառազինություն: Իրանը ժողովրդավարության հետ գրեթե սահմաններ չունի, երևի կարիք չկա հիմնավորելու:
Ռուսաստան: Հզոր երկիր է: Ունի շատ մեծ ռազմական ուժ, ունի անգերազանցելի տնտեսական պոտենցիալ ռեսուրսների հաշվին: Ունի լծակներ քաղաքական, տնտեսական և ռազմական ոլորտներում սկսած Ասիայից մինչև Արևելյան Եվրոպա: Ժողովրդավարական չէ, սակայն դժվար է համեմատել Իրանի հետ:
Գերմանիա: Միասնական Եվրոպայի կորիզն է: Տնտեսապես շատ հզոր երկիր է: Գերմանիան կարելի է նույնացնել ԵՄ-ի հետ և ԵՄ-ին բնորոշ ցանկացած տնտեսական, քաղաքական առավելություն վերագրել նաև Գերմանիային: Ընտանիքն այստեղ գնահատվում է պատշաճ կերպ: Պետությունը վարում է ընտանիքին սատարելու քաղաքականություն: Գերմանիան իսկական ժողովրդավարական պետություն է:
Ֆրանսիա: Նույնպես Եվրոպայի գլցավոր բաղկացուցիչներից է: Տնտեսությունը համարվում է աշխարհում չորրորդը՝ ԱՄՆ-ից, Ճապոնիայից և Գերմանիայից հետո: Ընտանիքի ամրության ապահովվումն այս երկրում այնքան էլ չի կարևորվում: Ֆրանսիան ժողովրդավարական երկիր է համարվում, էտալոն չէ, սակայն այն չի կարելի չհամարել ժողովրդավարական:
Ահա, ունենք 4 պետություն: Ինչպես իմանալ, սրանցից որի քաղաքացին է դժգոհ երկրի ներկա իրավիճակից, որը ոչ: Շարժվենք ըստ հերթականության:
Իրան: Ինչպես կարելի է համարել, որ այս երկրի քաղաքացին իրեն լավ և ապահով է զգում իր երկրում, երբ նա նույնիսկ չի կարող արտահայտել իր վիճակի վատ կողմերի մասին:
Ռուսաստան: Աշխարհի ռեսուրսներով ու էլեկտրաէներգիայով ամենահարուստ երկրում կան գյուղեր, որտեղ հեռախոս ու էլեկտրաէներգիա չկա:
Գերմանիա: Այս երկրի քաղաքացին առավելագույնս ապահովված է իր պետության կողմից: Դժվար թե այս երկրում քաղաքացու նկատմամբ որևէ անօրինական արարք մնա անպատիժ կամ գոնե առանց պատշաճ ուշադրության:
Ֆրանսիա: Այս երկրի քաղաքացին շատ հաճախ է բողոքում իր իշխանություններից, դրա հետ մեկտեղ խնդիր չունի այդ իշխանություններին փոխելոի հարցում: Ֆրանսիայի քաղաքացին ստանում Եվրոպայում ամենամեծ աջակցությունը պետության կողմից:
Ի մի բերենք: Օրինակները վկայում են, որ ընտանիքը չէ, որ ամուր է պահում երկիրը: Երկիրն ամուր է պահում քաղաքացու անվտանգությունը, ընդ որում այդ անվտանգությունը նրա ֆիզիկական, տնտեսական, քաղաքական, հոգեկան անվտանգությունն է: Ինչպես կարող է ոչ ժողովրդավարական երկրում ապահովվել այս ամենը, եթե այդ երկրի քաղաքացին հնարավորություն չունի ընտրելու իրեն անհրաժեշտ ապահովությունը, նրա փոխարեն են ընտրում, թե քաղաքացին ինչքանով պետք է անվտանգ լինի:
Ժողովրդավարությունն է մնայուն պետության գրավականը, քանի որ քաղաքացին է ժողովուրդ կազմող բաղկացուցիչը, իսկ քաղաքացին գնահատվում է միայն ժողովրդավարական համակարգում:

[Լեռնցի]

Էն որ պետության ամրության հիմքում ընկած է ընտանիքը, դա իմ անձնական կարծիքը չէ, և դու հերքելով այդ, շատ լուրջ փաստարկներ պետք է բերես: Նկատեմ, որ ներկայիս իրավիճակի քո վերլուծությունը չի երևում հազարամյակների ընթացքում ընդունված և այնուհետև շատ շատերի կողմից հաստատված/Կարլ Մարքս, Լենին և այլն/ փաստի մոտ:
Իսկ նկատելը, որ ընտանիքը կարևոր չէ ազգի կուլտուրայի, ազգի ամրության և այլնի համար, այդքան էլ դժվար չէ:

[ChildOfTheSky]

Էն որ պետության ամրության հիմքում ընկած է ընտանիքը, դա իմ անձնական կարծիքը չէ, և դու հերքելով այդ, շատ լուրջ փաստարկներ պետք է բերես: Նկատեմ, որ ներկայիս իրավիճակի քո վերլուծությունը չի երևում հազարամյակների ընթացքում ընդունված և այնուհետև շատ շատերի կողմից հաստատված/Կարլ Մարքս, Լենին և այլն/ փաստի մոտ:
Իսկ նկատելը, որ ընտանիքը կարևոր չէ ազգի կուլտուրայի, ազգի ամրության և այլնի համար, այդքան էլ դժվար չէ:

Մա՞րքս, Լենի՞ն: Առաջինի գաղափարները երկրորդն աղավաղեց ու օգտագործեց մի «պետություն» ստեղծելու համար, որի ոչ ժողովրդավար լինելը ի վերջո հանգեցրեց դրա փլուզմանը: Իսկ հազար տարի առաջ պետությունը չէր կարող ընտանիքի վրա հիմնված չլիներ, քանի որ տնտեսության կեսից ավելին հիմնված էր հողագործության ու անասնապահության վրա, ինչը իմնականում ընտանեկան գործ էր:

[voter]

Voter, իսկ հիմա էլ ֆորումիդ գովազդն ես անում :D
Ի դեպ, գոնե սմայլիկին ուշադրություն դարձնեիր:

Իսկ հակափաստարկներս վերաբերվելու են նրան, որ մեր համար հիմա դեռ շուտ է դրան գնալը, այլ ոչ թե դա սխալ է ;)
Բայց որպեսզի հնարավորինս կուռ լինի խոսքս, ինձ շատ ժամանակ է պետք, ինչը, ցավոք, հիմա չունեմ:
Համ լավ չի, համ էլ լավ է, որ մեր ֆորումում թեմա չնջնջելու միտքը որպես գովազդ ես ընդունում։ Լավ չի, որովհետև ստացվում է թեմա չջնջելու արգելքի մասին խոսելիս միայն մեր ֆորումն է օրինակ ստացվում բերել, լավ է, որ նման հասարակ կանոն որպես ազդեցիկ գովազդ ես համարում։

Մի հատ էլ «գովազդ» անեմ viparmenia.com իմը չի մենակ, ես այնտեղ 21% ունեմ միայն...

[Chuk]

Համ լավ չի, համ էլ լավ է, որ մեր ֆորումում թեմա չնջնջելու միտքը որպես գովազդ ես ընդունում։ Լավ չի, որովհետև ստացվում է թեմա չջնջելու արգելքի մասին խոսելիս միայն մեր ֆորումն է օրինակ ստացվում բերել, լավ է, որ նման հասարակ կանոն որպես ազդեցիկ գովազդ ես համարում։

Մի հատ էլ «գովազդ» անեմ viparmenia.com իմը չի մենակ, ես այնտեղ 21% ունեմ միայն...
Էխխ, Վոթեր, ախր իսկի կատակը չես ընկալում ;)
Ես չեմ ցանկանում պրինցիպի ընկնել ու ապացուցել, որ անգամ այդ ֆորումում կարող եք թեմաներ ջնջել: Այնքա՜ն հեշտ է: Հարկավոր է ընդամենը գրանցվել ու մի քանի գերհանճարեղ թեմա բացել :D

Իդեալական համակարգ գոյություն չունի ու չի կարող ունենալ: Եթե ենթադրենք մենք այս թեմայում քննարկենք ու գտնենք ինչ-որ սկզբունքներ, որոնց շուրջ կարելի է միանալ ու կարևորագույն խնդիրներ լուծել, միևնույ է, բավական շատ բացեր են լինելու... ինչպես օրինակ Ձեր ֆորումում բազմաթիվ կան ;) Ես հասկանում եմ, որ հիացած եք Ձեր գործով, բայց ասենք ինքս չեմ ուզում խոսել, թե այդ նույն ֆորումն ինչ ասոցիացիաներ է առաջացնում մոտս :oy Ակումբն էլ, օրինակ, բավական դրական կողմերի հետ միասին այնքան բացասականն ունի, որ էլ ասելու չի: Այնպես որ ասածս ինչ է:

Ունենք այն, ինչ ունենք: Ունենք երկրի կառավարման ընտրված ձև ու այդ ձևով կարող ենք՝ օրենքները հարգելով ու կիրառելով, բավական շատ դրական բաների հասնել: Ունենք համաժողովրդական շարժում, որն առաջարկում է որոշակի գաղափարներ: Այդ գաղափարներին հետևելով ու դրանք կիրառելով կարող ենք բավական շատ լավ բաների հասնենք:

Ըստ էության այնքան էլ էական չի կառավարման տիպն ու գաղափարները, որքան էական են դրանց իրապես կիրառումը:

[voter]

Էխխ, Վոթեր, ախր իսկի կատակը չես ընկալում ;)
Ես չեմ ցանկանում պրինցիպի ընկնել ու ապացուցել, որ անգամ այդ ֆորումում կարող եք թեմաներ ջնջել: Այնքա՜ն հեշտ է: Հարկավոր է ընդամենը գրանցվել ու մի քանի գերհանճարեղ թեմա բացել :D

Իդեալական համակարգ գոյություն չունի ու չի կարող ունենալ: Եթե ենթադրենք մենք այս թեմայում քննարկենք ու գտնենք ինչ-որ սկզբունքներ, որոնց շուրջ կարելի է միանալ ու կարևորագույն խնդիրներ լուծել, միևնույ է, բավական շատ բացեր են լինելու... ինչպես օրինակ Ձեր ֆորումում բազմաթիվ կան ;) Ես հասկանում եմ, որ հիացած եք Ձեր գործով, բայց ասենք ինքս չեմ ուզում խոսել, թե այդ նույն ֆորումն ինչ ասոցիացիաներ է առաջացնում մոտս :oy Ակումբն էլ, օրինակ, բավական դրական կողմերի հետ միասին այնքան բացասականն ունի, որ էլ ասելու չի: Այնպես որ ասածս ինչ է:

Ունենք այն, ինչ ունենք: Ունենք երկրի կառավարման ընտրված ձև ու այդ ձևով կարող ենք՝ օրենքները հարգելով ու կիրառելով, բավական շատ դրական բաների հասնել: Ունենք համաժողովրդական շարժում, որն առաջարկում է որոշակի գաղափարներ: Այդ գաղափարներին հետևելով ու դրանք կիրառելով կարող ենք բավական շատ լավ բաների հասնենք:

Ըստ էության այնքան էլ էական չի կառավարման տիպն ու գաղափարները, որքան էական են դրանց իրապես կիրառումը:
Թեմա ասելով մեր մոտ առնվազն մի քանի տարբեր ֆոռումջացու կողմից քննարկումն է համարվում, ինչի հետևանքով եթե «գերհանճարեղ» թեմա բացես ու ոչ մեկ ոչինչ այդ թեմայում գրելու ցանկություն չունենա, դրանից ինչ թեմա՞
Գրառումը կարող է ջնջվել, դա առանձին ֆոռումջանցու է վերաբերվում։

Իսկ կանոնները խաղտող «գերհանճարեղ» գրառումը իհարկե կջնջվի։

Բայց եթե այդ ընթացքում մեկնումեկը այդ թեմայում գրառում անի սկզբունքայնորեն «գերհանճարեղ» թեմատ էլ չի ջնջվի այլ կանցնի ուրիշի հաջորդ գրառումը կատարած ֆոռումջանցու հեղինակության տակ։

Նման պրակտիկա արվում է մեր ավտոմատ ողջույնի թեմաներում - համակարգը իր անունից ողջույնի խոսք է ասում նորեկին ու եթե որևէ մի ֆոռումջանցի էլ է ասում ողջույն, թեման վերագրվում է իրեն։ Իսկ եթե ոչ մեկ ողջույնի խոսք չի ասում ու թեման մեկ գրառումով է մնում, մեկ երկու շաբաթից այն ձուլվում է համընդանուր ողջույնի թեմային...

Իսկ կոնսերվատիզմդ հասկանում եմ - համակարգ փոխելու ցանկություն չունես, կարծում ես ամեն ինչ մարդկանցից է կախված, պետք է սպասել մինչև սովորեն օրենքներից օգտվել ու օրենքներով ապրել... Վախենամ երկար կսպասես ;-)

[Chuk]

Քանի որ ձեր ֆորումը քննարկելու ցանկություն չունեմ, անցնենք այս հատվածին.

Իսկ կոնսերվատիզմդ հասկանում եմ - համակարգ փոխելու ցանկություն չունես, կարծում ես ամեն ինչ մարդկանցից է կախված, պետք է սպասել մինչև սովորեն օրենքներից օգտվել ու օրենքներով ապրել... Վախենամ երկար կսպասես ;-)
Ինչ-ինչ, բայց ինձ կոնսերվատիզմի մեջ մեղադրելը քիչ մը բարդ գործ է: Հեռու եմ այդ ախտանիշից: Սակայն ի տարբերություն ոմանց, չեմ շտապում չմտածված գործողությունների (սա վերաբերվում է բոլոր հարցերին, թեև վրիպումներ, իհարկե, լինում են): Ես կրկնում եմ մեկ անգա էլ, ոչ թե պետք չէ փոխել համակարգը, այլ դեռևս շատ շուտ է դրա համար:

[voter]

Քանի որ ձեր ֆորումը քննարկելու ցանկություն չունեմ, անցնենք այս հատվածին.

Ինչ-ինչ, բայց ինձ կոնսերվատիզմի մեջ մեղադրելը քիչ մը բարդ գործ է: Հեռու եմ այդ ախտանիշից: Սակայն ի տարբերություն ոմանց, չեմ շտապում չմտածված գործողությունների (սա վերաբերվում է բոլոր հարցերին, թեև վրիպումներ, իհարկե, լինում են): Ես կրկնում եմ մեկ անգա էլ, ոչ թե պետք չէ փոխել համակարգը, այլ դեռևս շատ շուտ է դրա համար:
Չգիտեմ անեկդոտը գիտես, թե չէ։
-գժերը մասսայական դատարկ բասեյնում տրամպլինից թռնում, գլուխ են ջարդում, հատակին պարկաց լողի շարժումներ են անում, հարցնում են ինչի են իրենց ջարդուխուրդ անում, պատասխանում են «դիրեկտորն ասելա մինչև լողալ չսովորեք ջուր չեմ լցնելու»....

Իսկ ինչ որ բան փոփոխելուն դեմ լինելը հենց կոնսերվատիզմ է, բայց դա մեղադրանք չէ այլ գնահատական քո դիրքորոշման

[Chuk]

Չգիտեմ անեկդոտը գիտես, թե չէ։
-գժերը մասսայական դատարկ բասեյնում տրամպլինից թռնում, գլուխ են ջարդում, հատակին պարկաց լողի շարժումներ են անում, հարցնում են ինչի են իրենց ջարդուխուրդ անում, պատասխանում են «դիրեկտորն ասելա մինչև լողալ չսովորեք ջուր չեմ լցնելու»....

Իսկ ինչ որ բան փոփոխելուն դեմ լինելը հենց կոնսերվատիզմ է, բայց դա մեղադրանք չէ այլ գնահատական քո դիրքորոշման
Վոթեր, երկու դիտարկում.
1. Անեկդոտդ քննարկմանն անհապատասխան էր
2. Ես դեմ չեմ ընդհանրապես, դեմ եմ տվյալ պահին, հետևաբար գնահատականդ զավեշտալի է

Քո ասածով ստացվում է, որ եթե ես այսօր չեմ ուզում իմ համակարգիչը փոխել ավելի ժամանակակիցը գնելու պայմանով, քանի-որ կարծում եմ, որ նորն ինձ պետք կգա միայն այն դեպքում, երբ ես սկսեմ այնպիսի ծրագրեր օգտագործել, որոնք աշխատացնելու համար ներկայինիս հզորությունը չի հերիքի, մինչդեռ հիմա անելիք գործերիս համար ունեցածս լրիվ բավարարում է, ապա ես կոնսերվատիստ եմ: Չե՞ս զգում, որ ասածդ աբսուրդ է, ու ասում ես զուտ նրա համար, որ վերջին խոսքի իրավունք ունենաս, մեղմ ասած ;)

[Լեռնցի]

Եթե չեմ սխալվում թեմայից շեղվում եք: Ես լրիվ այլ բան եմ ակնկալում քննարկել այս թեմայում:

[voter]

Վոթեր, երկու դիտարկում.
1. Անեկդոտդ քննարկմանն անհապատասխան էր
2. Ես դեմ չեմ ընդհանրապես, դեմ եմ տվյալ պահին, հետևաբար գնահատականդ զավեշտալի է

Քո ասածով ստացվում է, որ եթե ես այսօր չեմ ուզում իմ համակարգիչը փոխել ավելի ժամանակակիցը գնելու պայմանով, քանի-որ կարծում եմ, որ նորն ինձ պետք կգա միայն այն դեպքում, երբ ես սկսեմ այնպիսի ծրագրեր օգտագործել, որոնք աշխատացնելու համար ներկայինիս հզորությունը չի հերիքի, մինչդեռ հիմա անելիք գործերիս համար ունեցածս լրիվ բավարարում է, ապա ես կոնսերվատիստ եմ: Չե՞ս զգում, որ ասածդ աբսուրդ է, ու ասում ես զուտ նրա համար, որ վերջին խոսքի իրավունք ունենաս, մեղմ ասած ;)
Նախորոք փորձում ես ինձ «ամաչացնել», որ վերջին խոսքը մնա քեզ :B

Իսկ կոնսերվատիզմը կարծում եմ հենց դա է, չփոխել ոչինչ, քանի որ եղածով բավարարված ես։ Չգնելով նոր համակարգիչ վնասում ես առաջընթացին, քանի որ ցանկացած նորություն միշտ սկզբում ոչ մեկին պետք չի, բայց եթե ոչմեկ չգնի ոչինչ նոր չի ստեղծվի։

Փորձի ջուր լցրու ավելի հեշտ լողալ կսովորեն, դրա մասին էր անեկդոտը...:)

Ավելացվել է 7 րոպե անց

Եթե չեմ սխալվում թեմայից շեղվում եք: Ես լրիվ այլ բան եմ ակնկալում քննարկել այս թեմայում:
Թեմադ հենց դրա մասին էլ բացել ես

Հստակ պետք է գիտակցել, որ այժմ մեզ պետք չի ոչ ՌՔ-ի դատը, ոչ էլ ՍՍ-ի հրաժարականը, ոչ էլ ԼՊՏ-ի վերընտրվելը: Կուշտ ենք արդեն մենք այդ ձանձրալի թեմաներից: Ավելի լուրջ խնդիրներ կան, որ ծանրացած է մեր Հայրենիքում: Այսօր մեր մշակույթն է կործանվում, … ու այդ խնդիրը ոչ ԼՏՊ-ն, ոչ ՍՍ-ն և ոչ էլ ոչ ոք, չի կարող լուծել:
Այդ բոլորից հրաժարվել հնարավոր չէ, բոլորն իրենց երկպագուներն ու աջակիցներն ունեն ու բոլորը Հայաստանի քաղաքացիներ են ու երկրի իրավիճակի ու կայացման վրա ազդելու իրավունք ունեն։
Բոլորին միառժամանակ ունենալն էլ կոչվում է պառլամենտական պետություն, որտեղ ոչ ԼՏՊ ոչ ՌԿ ոչ ՍՍ ոչ օբխս չի գերակայում ամեն աշխատանքի ու ամեն գաղափարի վրա։

ՈՒղղակի իրականությունը նաև նա է, որ օպոնենտրես են պնդում, կան նաև մարդիկ որոնք ԱՊԱՇՆՈՐՀ են բայց շատ են ուզում ազդած լինեն երկրի անցուդարցի վրա, նրանք հիմա ԶՈՌՈՎ դա անում են, իսկ հավասար պայմաններում հայտնվելու դեպքում նրանց լսող չի լինի։ Այ դրանք էլ ծնում են դեսպոտների ու իրենք թաքնվում նրանց ետևում իրենց գործն անում։

Դրանց պետք է ջրի երես հանել, դրա համար ամեն ինչ պիտի պառլամենտում որոշվի ու ոչ թե պապայի պալատում – այն ժամանակ կերևա ով ինչքան բութա ու շատակեր...

[Մարկիզ]

ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ ԿՈՆԳՐԵՍ ԿԱՄ ՀԱՅՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՏԵՂՈՒՄ

Կոնգրեսը որպես միավորում: Քաղաքական միավորումները կուսակցություններն են ու դրանց դաշինքները, քաղաքացիականը՝ հասարակական կազմակերպությունները, համաժողովրդականը՝ Կոնգրեսը։ Ընդհանրապես ցանկացած միավորում ձեւավորվում է անհատների ընդհանրությունների համատեղման անհրաժեշտության արդյունքում։ Եվ հակառակը, երբ անհատների մեջ չկա ընդհանրություն, բայց կա նրանց համատեղ գոյության միջավայր՝ տեղի է ունենում կենտրոնացում այդ միջավայրի շուրջ։

Հոկտեմբերի 26-ին Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ինքնառաջադրմամբ ստեղծվեց մի այդպիսի միջավայր։ Չնայած այն հանգամանքին, որ հասարակական տարբեր շերտեր ավելի ու ավելի բացվելով հայտնաբերեցին ընդհանրություններ, այնուամենայնիվ, իրար հետ համատեղ գոյությունը պայմանավորված էր առավելապես միջավայրի սահմաններով:

Փետրվարի 19-ից մինչեւ մայիսի 2-ը՝ երբ համատեղ գործունեության սահման-միջավայրն ըստ էության դադարել էր գոյություն ունենալ, բայց հասարակությունը մնացել էր համախմբված, առաջացավ նոր միավորի ստեղծման անհրաժեշտություն։ Շարժումը համաժողովրդական էր եւ ընդգրկում էր ոչ միայն քաղաքական կազմակերպություններ. հետեւաբար այդ նոր միավորը կուսակցություն կամ դրանց դաշինք կոչվել չէր կարող։ Այն ընդգրում էր նաեւ կուսակցություններ, հետեւաբար հասարակական էլ չէր։ Այն համաժողովրդական էր, ուրեմն պիտի կոչվեր Կոնգրես։

Ո՞րն է Կոնգրեսի ազգայինը։ Հաճախ առաջացող հարցին, թե ո՞րն է Կոնգրեսի կորիզը, դրա մաս կազմող ամեն մեկը պատասխանում է յուրովի եւ իր պահանջներից ելնելով։ Կոնգրեսը համաժողովրդական է՝ ազգային, եւ հետեւաբար նրա կորիզը հենց ազգն է, ազգի հասարակական պահանջները ներկայացնողը՝ Կոնգրեսի մաս կազմող հասարակական կազմակերպությունները, քաղաքական պահանջների ներկայացուցիչը՝ կուսակցությունները։

Ի՞նչն է Կոնգրեսի հայկականը։ Աշխարհում եղել են ու կան շատ օրինակներ, երբ ազգերը օկուպացվել են այլոց կողմից։ Այսօր, դժբախտաբար, մեր ազգը նույնպես օկուպացված է օտարացածների կողմից` լինի Հայաստանում թե Արցախում: Տեսակի խնդիր է լուծվում: Հպարտ եմ, որ մենք՝ ազատությանն ու ժողովրդավարությանն արժանի հայ ժողովուրդը, կարողացանք ձեւավորել մեր Կոնգրեսը` հա՛յ Կոնգրեսը:

Մեր Կոնգրեսը կոչված է զտում կատարելու եւ պետության կառավարումը մեկընդմիշտ հանձնելու հարազատին եւ լավին` հայ ժողովրդին` իր իրական տիրոջը։ Ուրեմն դու՛, Հայաստանի Հանրապետության տեր Քաղաքացի՛, տիրոջ իրավունքով անդամագրվիր Հայ Ազգային Կոնգրեսին: Հանուն Հայաստանի Հանրապետության միասին պիտի վտարենք, հեռացնենք, միասին պիտի մաքրենք ավգյան ախոռները` դարձնելով այն ԵՐԿԻՐ ԴՐԱԽՏԱՎԱՅՐ:

ՀԱՅԿ ՄԻՐԶՈՅԱՆ
Երիտասարդ պահպանողականների միության համանախագահ
Հյուսիսային պողոտայի նստացույցի մասնակից
http://www.lragir.am/

[Լեռնցի]

Մեջբերում եմ անում Դանիել Երաժիշտի “Ամենեն մաքուր հայելին ցեղին” ակնարկներ դասական երաժշտության մասին գրքից:
“Ահավասիկ մշակույթի պաշտպանությանը նպաստող մոտավոր մի ծրագիր.
1. Հայ երեխայի առաջին տպավորությունները պիտի լինեն հայոց լեզուն և լեզվից բխած հայկական ժողովրդական և դասական երաժշտությունը
2. Անհրաժեշտ է վերականգնել օրորոցային երգերի ավանդույթը/բայց ոչ ձայնագրված վիճակում/
3. Դադարեցնել մանկապարտեզներում, դպրոցներում և այլ կրթօջախներում որպես ֆոն հնչող անճաշակ երաժշտությունը` լինի դա հայկական թե օտար:
4. Կրթօջախներում կազմակերպվող միջոցառումներում կիրառվող երաժշտությունը նախ պիտի լինի ազգային, հետո միայն հանրամատչելի, ընդ որում` միայն բարձրաճաշակ:
5. Միջնակարգ դպրոցներում, բուհերում “Մշակույթի պատմություն”, “Կրոնի պատմություն” առարկաների շրջանակներում լուսաբանել կրոնի, մշակույթի և արվեստի առնչությունները:
6. Երգ-երաժշտության դասերին դպրոցականները պիտի սովորեն խմբովի երգել հայկական-ժողովրդական, ազգային-հայրենասիրական և հոգևոր երգեր:
7. Անհրաժեշտ է դասական երաժշտության հայտնի նմուշների ունկնդրումներ, ֆիլմերի դիտումներ, որոնց ընթացքում աշակերտները կտիրապետեն լռելու և լսելու արվեստին/հեռու կմնան “սին ճառախոսներից”/:
8. Ուսումնական հաստատություններում, հիմնարկներում ստեղծել երգչախմբեր, մեծ տեղ տալ խմբերգային արվեստին, որի միջոցով հասարակության մեջ կձևավորվի հոգևոր միասնականության մթնոլորտ /պետք է գոնե մի քանի երգ կարողանանք ողջ ազգով երգել/:
9. Ձևավորել հայեցի կրթությամբ մարդ-մասնագետ, քաղաքացի, այլ ոչ դերակատար, կամակատար:
10. Ինչպես լեզվի տեսչությունը հսկում է հանրապետությունում հայոց լեզվի անխաթար կիրառմանը, ինչպես նախկինում Հուշարձանների պահպանման կոմիտեն էր հսկում պատմամշակույթային հուշարձանների վիճակը, հարկ է հիմնել նման կազմակերպություն, որը կկանխի ազգային մշակույթի աղավաղումը և ոչնչացման փորձերը:

[Լեռնցի]

... Հետաքրիքիր է ու մտածելու տեղիք է տալիս...Չալարեք մինչև վերջ կարդաք


Մեջբերումներ դասականներից
Մեջբերումներ դասականներից
Հուլիս 2008, N 4
Լոուրենս Արաբացի. «Այդ անհնարին հայերը»
Լինքոլն Սթեֆենս



/Գրի է առնվել 1919թ. Փարիզի խաղաղության կոնֆերանսի ժամանակ/
Առաջին անգամ հրապարակվել է 1931թ.,«Աութլուք ընդ ինդըփենդընթ» ամսագրում


Դա իմ հարցազրույցն էր: Իր սենյակում էր, այն հյուրանոցում, ուր ապրում էր նա, բայց ինքս էի խնդրել տեսակցությունը, և իմ նպատակն էր այդ կայսերական հետախույզից մի բան իմանալ Փոքր Ասիային և Մերձավոր Արևելքին վերաբերող գործնական քաղաքականության մասին: Եվ կարծում էի, թե ինքս էի վարում խոսակցության ընթացքը: Հետո միայն կռահեցի, մի տեսակ ցնցվելով, որ նա էլ մի նպատակ էր ունեցել, և որ իր նպատակն էր իմ ուղեղը լցնել հայերի վրա ամերիկյան մանդատ հաստատելու վերաբերյալ բրիտանական պրոպագանդով: Ահա այդ էր, որ կռահեցի:
Բայց ես շշմել էի և բավական նվաստացած էի զգում` գտնելով, որ հատուկ պատճառներ ունեի /պատճառներ, որ հուզում էին ինձ` սկզբունքով անկախ մարդուս/, թե ինչո՞ւ մենք` ամերիկացիներս, պետք է աշխարհի մյուս կեսը գնանք հայերին հոգալու և ոչ միայն նրանց փրկելու թուրքերից, հույներից, ֆրանսիացիներից, իտալացիներից, բրիտանացիներից և հենց իրենցից էլ, այլև, մի տեսակ, ինքներս էլ մեզնից և նրանցից փրկելու: Ինձ նման իր գործն իմացող, ձախողակ երազողի համար` ազգերի մեջ ամենանվաստացվածն անդիմադրելի հմայք ուներ և ունի: Այդպես էլ ասացի նրան:
Այս բրիտանացուն ակնհայտորեն շատ դուր եկավ իմ ասածը: Ինձ թվաց, որ նա ուրախությամբ ծիծաղելու է կամ նման մի բան, բայց նա փքվեց Բրիտանական կայսրության չափ, ասես պայթելու էր: Սակայն չպայթեց, չծիծաղեց, չասաց որևէ բան, որ հումորի դույզն իսկ նշան ցույց տար: Երկար դադարից հետո միակ խոսքը, որ ասաց, այս էր.«Լավ»: Եվ ապա, կրկին մի դադարից հետո, երբ վերագտել էր ինքնատիրապետումը, մեր ամերիկյան իդեալիզմի մասին խոսեց լրջորեն, ավելի ճիշտ, բավական տաղտկալիորեն: Համարում էր, որ դա սքանչելի է: Իսկ ըստ իս` մի քիչ չափից ավելի էր սքանչելի համարում: Կարծում էր, թե մենք` ամերիկացիներս, չափից ավելի իդեալիստ ենք: Եվ գտնում էր, որ հայերը չափից ավելի գործնական են: Ուստի մեկս մյուսին կարող ենք շտկել. մենք բուժիչ ենք նրանց համար, նրանք` մեզ համար: Երկուսս էլ հուսահատական պարագաներ ենք, մանավադ՝ հայերը:
Ես այնպես եզրակացրի, որ նա մի անասելի համակրանք ունի հայերի հանդեպ կամ էլ, ավելի ճիշտ, այսպես ասեմ, նրանց վերաբերյալ ունի մի այնպիսի իմացություն կամ փորձառություն, որ նրան թույլ է տալիս մարդկայնորեն հասկանալ թուրքերին և հայերի բոլոր մերձավոր հարևաններին, որոնք երբևէ ջանացել են ոչնչացնել այդ որբ ցեղը: Կարծես թե նրա մտքինն այն էր, որ դա հայերի հանդեպ անելիք միակ բանն է: Ուղղակի այդպես չասաց: Պատճառն այն է, որ նրա մեթոդը ոչ թե իր կողմից որևէ բան ասելն էր, այլ ստիպել ինձ, որ իր տպագրած ցանկացած բաները ես ասեմ այնպիսի ձևով, որ անհրաժեշտության դեպքում կարողանար ժխտել դրանք: Ուստի նա չասաց, թե հայերը պետք է ամբողջությամբ ոչնչացվեն: Պարզապես իմ մեջ այն տպավորությունը ստեղծեց, թե դա է հայկական հարցի միակ լուծումը, և թե այդ պատճառով էր ցանկանում, որ ամերիկացիներս մեզ վրա վերցնենք այդ գործը:
Նա այնպես էր համարում կամ ինձ ստիպում էր համարել, թե թուրքերը չպետք է անեն այդ գործը. նրանք չափազանց պրիմիտիվ են և քրիստոնյա չեն: Ոչ էլ հույները. սրանք էլ շատ են հաճույք զգում դրանից և արդյունավետ չեն. երբեք որևէ բան մինչև վերջ չեն հասցնում, և երբ հայերին սպանելու իրենց գեղագիտական հաճույքը հագենա, ձեռք կքաշեն: Այդպես էլ բոլոր հին, մրցակցած, ոսոխ ցեղերը դադարեցրել են գործը` նախքան բոլոր հայերին սպանելը: Նույնիսկ երբ բոլորը միասին էին գնում խնդիրը կատարելու, միշտ էլ թողնում էին մի զույգ այստեղ, մի զույգ այնտեղ` Ադամ ու Եվաներ, որոնք, հենց որ մեկը կռնակ դարձներ նրանց, բազմանում, բազմանում ու բազմանում էին, այնպես որ, հաջորդ անգամ Հայաստան այցելողը կրկին հայեր կտեսներ այնտեղ, միլիոնավոր ու միլիոնավոր հայեր, բոլորը հեզ ու համեստ, բայց ցերեկը գործով զբաղված, իսկ գիշերը գաղտնորեն բազմանալով ու կամացուկ տարածվելով ու տարածվելով ու... Նա ինձ վրա տարածեց իր մուլթուսական հուսահատությունը և մի այնպիսի սարսափ հայերից, որ քիչ մնաց կուլ տայի իր ամբողջ որոգայթը ամերիկա-հայկական մանդատի վերաբերյալ, երբ իմ փրկարար ամերիկյան հումորը շունչս տեղը բերեց:Շարունակելի...

[Լեռնցի]

Շարունակություն
«Բայց ինչո՞ւ հենց բրիտանացիներն էլ չանեն այդ գործը»,- հարցրի և, ակնկալելով իր հումորի զգացումը, ժպտացի: Իզուր: Ամերիկյան հումորի զգացումը նա չուներ, կարծում եմ: Սպասեց, որ իմ զվարթ ժպիտը չքանա, ու հետո երբ տեսավ, որ ես իմ մեջ եմ քաշվել նորից և լրիվ լուրջ եմ, պատասխանեց ինձ լրջորեն: «Հայերի լիակատար կոտորածը,- պատճառաբանեց,- կարող է սկանդալ դառնալ, եթե դա բրիտանացիներն անեն»: Ու բացատրեց, որ թեպետ իրենց կայսրությունը դիմացավ որոշ այդպիսի ցնցումների և պետք է, անշուշտ, դիմանա ուրիշ ցնցումների էլ, բայց չափից ավելին՝ հենց այս ժամանակ, կարող է սասանել կայսրությունը: Բրիտանական կայսրությունը համաշխարհային կառավարման նախատիպն է: Մեր բոլոր մեծ տագնապները` պատերազմներ, հեղափոխություններ, գործադուլեր, համաճարակներ և այլն, հետևանք են այն իրողության, որ երկրագունդը թեև ամբողջություն է, բայց չի կառավարվում որպես ամբողջություն: Բրիտանիան մի օր պիտի վերջ տա այս անիշխանականությանը: Բայց կայսրությունը երիտասարդ է տակավին, հարաբերաբար փոքր, թույլ և գերծանրաբեռնված:
Հաշվի առեք մայր կղզիները, գաղութային ռազմավարական կետերը, ծովերը և առևտրական ճանապարհները, բոլոր այն նոր ծանրություններն ու պատասխանատվությունները, որ Բրիտանական կայսրության ուսերին ընկան գերմանական իմպերիալիզմի պարտությամբ: Ո՛չ: Կայսրությունը պետք է խնայել առայժմ: Հետագայում, երբ բրիտանական իշխանությունն ալիքներից տարածվի ցամաքի վրա, բոլոր ցամաքների, ապա Մեծ Բրիտանիան կկարողանա հաղթահարել այդպիսի ցնցում, բայց ո՛չ դեռ, ո՛չ այժմ, ո՛չ Կայսրության դեռ մանուկ հասակին:
Ավելին,- հարեց նա,- Բրիտանական իմպերիալիզմն այս փուլում շահագրգռված է ավելի բնական հարստություններով, քան ժողովուրդներով: Անգլիացիները գործնական մարդիկ են, ոչ՝ իդեալիստներ: Նրանք գիտակցում են, որ համաշխարհային մի կառավարություն պետք է հիմնվի, բայց ոչ թե «ձեր» Ազգերի լիգայի նման՝ գաղափարների և իդեալների, այլ շոշափելի բաների վրա` նավթ, օդային տարածություն, ծովեր: «Բայց,- առարկեցի ես,- հարուստ հողեր և շահավետ հանքավայրեր կան Հայաստանում»: Նա լուռ մնաց և այնքան երկար մնաց այդպես լուռ, որ ինձ թվաց, թե շփոթության եմ մատնել նրան, թե նա չգիտեր Հայաստանի հարստությունների մասին: Բայց կրկին նկատեցի ուռչելու և պայթելու նրա հակումը: Եվ որքա՜ն էի ցանկանում, որ նա ծիծաղի: Կարծում էի` դա կթեթևացնի ինձ էլ, նրան էլ: Բայց ո՛չ, նա չծիծաղեց: Չժպտաց նույնիսկ: Պարզապես սպասեց ինչքան կարող էր, ապա ինձ հիշեցրեց, թե Հայաստանը պետք է բաժանման ենթարկվի: Բուն երկիրը, ուր բնական հարստություններն են, պետք է անջատվի առաջամասից, ուր ոչինչ չկա բացի հայերից: Ամերիկյան մանդատը պետք է լոկ հայերի վրա լինի – ոչ թե բրիտանացիք, այլ մի ուրիշ, հավասարաչափ գործնական տերություն պետք է ստանա Հայաստանը:
«Բայց,_ առարկեցի ես,_ ի՞նչ օգուտ մի երկրի բնական հարստություններից առանց այն ժողովրդի, որ պետք է մշակի դրանք: Հանքերը, նավթի պաշարները, բերրի հողերը, մի խոսքով, բնական հարստությունները,_ համբերությամբ բացատրեցի նրան,_ ոչ մի օգուտ չեն տա կապիտալին առանց աշխատուժի: Եվ մի երկրի բնիկներն ամենաբնական աշխատուժն են դրա համար, ամենաէժանը և ամենահնազանդը»: Տեսնում էի՝ տաղտուկ է զգում, բայց քաղաքավարի էր: Լսում էր ինձ, ուստի իրար հետևից օրինակներ էի բերում ամերիկյան, ինչպես նաև բրիտանական գաղութներից` նրան ցույց տալու համար, որ սխալ է անջատել մի երկրի ժողովրդին այդ երկրի բնական հարստություններից: Դրանք պետք է միասին օգտագործվեն, ինչպես արվում է սովորաբար: Ուրիշ ճանապարհ չկա:
Ես նկարագրեցի թուրքերի կամ ֆրանսիացի դրամատերերի կամ որևէ չաշխատող ժողովրդի անօգնականությունը, որ ջանում էին օգտագործել Հայաստանի հարստություններն առանց հայերի: Այսպես պերճախոսում էի, ու մի պահ թվաց` բավականին հաջող:
«Ես կոչ եմ անում,- գոչեցի ես,- ոչ թե գաղափարապաշտորեն, ոչ թե «Հայաստանը հայերի համար», այլ գործնականորեն`«Հայերը Հայաստանի համար»: Նա ինձ էր նայում` ոտքից գլուխ չափելով, հետաքրքրությամբ, կարծես մի նոր պատկերացում էր ստանում մեր` ամերիկացիներիս մասին: Ես նրան ասել էի, թե չգիտի մեզ, բայց նա առարկեց. «Որևէ գիտակից անգլիացի կարող է հասկանալ որևէ անգիտակից ամերիկացու»: Ու որոշեցի ցույց տալ նրան, նախքան հաշիվները կմաքրեր ինձ հետ, թե ոչ բոլոր ամերիկացիներս ենք այնպիսի զուտ իդեալիստներ, ինչպես նաև շատ եվրոպացիներ կազմել են նախագահ Վիլսոնի օրինակից:
«Եթե ամերիկացիներս հանձն առնենք հայերին,- հայտարարեցի ես,- նրանց իսկ օգտի համար կանենք այդ բանը, նրանց կկառավարենք միշտ էլ այն գաղափարով, որ նրանց ընդունակ դարձնենք իրենք իրենց կառավարելու»: «Այո՛, այո՛, մենք հասկանում ենք այդ բոլորը»,- ասաց նա: Բայց զգացի, որ չի հասկանում, ուստի ուղղակի շարունակեցի իմ սիլոգիզմը: «Լավ, ուրեմն,- ասացի պատշաճորեն,- դուք պետք է համաձայնեք, որ հայերի ինքնակառավարվելու ճանապարհին մենք պետք է ստիպենք հայերին աշխատել: Եվ քանի որ չես կարող աշխատեցնել մի ժողովրդի առանց աշխատանքի օբյեկտի, մենք կարիքը կունենանք Հայաստանի հողերի և հանքերի՝ ոչ թե հարստությունները կորզելու համար նրանցից, այլ օգտագործելու որպես ուսումնադաշտ, ուր ժողովրդին վարժեցնենք աշխատասիրության, խնայասիրության և... բոլոր այն քրիստոնեական առաքինություններին, որոնց միջոցով նրանց դարձնենք լավ մարդիկ և լավ քաղաքացիներ»:
Նա շփոթահար տեսք ուներ: Չգիտեի` ինչ է պատահել նրան, մինչև որ վերջապես որոշեց արտահայտվել: «Խնայասիրությունը չի պակասում հայերին,- ասաց նա չոր,- և անշուշտ գիտեք, որ քրիստոնյաներ են նրանք, հնագույն քրիստոնյաներ»: Իհարկե, գիտեի, պարզապես ոգևորությանս մեջ մի պահ մոռացել էի: Սակայն նա ինձ բռնել էր այդ կետում, ուստի «դարձ ի շրջանս» ինձ կատարեցի: «Բայց,- ասացի,- հայերը պետք է աշխատեն: Դա է հաջողության գաղտնիքը՝ լինի անհատի, լինի ազգի համար. աշխատանք՝ համառ, եռանդուն աշխատանք: Եվ հայերը պետք է ունենան Հայաստանը` դրա վրա աշխատելու համար»:
«Հայեը չեն աշխատելու,- հայտարարեց նա:- Դա է ցավոտ կետը ձեր ծրագրի և հայերի: Դա է ցավոտ կետը այն բոլոր հին ցեղերի, որոնք եղել են քաղաքակիրթ, սովորել են խաղը և, մի ժամանակ տիրած լինելով աշխարհին և աշխատեցրած՝ կորցրել են իշխանությունը և դեգրադացվել: Նրանք առաջ են գնացել տրամաբանության, հոգեբանության և բնախոսության մեջ: Նրանց պետք չէ ծանր աշխատանքը: Դրանով են նրանք տարբերվում այն երեխայանման, իսկապես հետամնաց ժողովուրդներից, որոնց հետ գործ եք ունեցել ամերիկացիներդ: Պրիմիտիվ ժողովուրդները պարզապես ծույլ են, նրանց կարելի է ստիպել աշխատել և զարգանալ, նրանց հնարավոր է շահագործել, եթե ուզում եք: Նրանք անհույս չեն, նրանցից ինչ-որ օգուտ կա: Բայց այս առաջադեմ ժողովուրդները, երբեմնի քաղաքակիրթ ազգերը, ծույլ չեն՝ նրանք չափից ավելի խելացի են ուրիշների օգտին աշխատելու համար: Իրենք իսկ շահագործողներ են` բնազդական բնածին, անհուսալի:
Բոլոր ազգերը բաղկացած են զարգացող մարդկանցից: Նրանք խոսում են իրենց երկրները զարգացնելու մասին, բայց հակառակն է. նրանց երկրներն են զարգացնում իրենց: Իսկ հին ազգերը ներկայացնում են մարդկանց այն տեսակը, որ այժմ նոր ազգերը կերտում են: Այս հին ժողովուրդները էվոլյուցիայի արդյունք են: Դուք կարող եք Միջերկրականի ափին տեսնել այն տիպը, որ ինքներդ այժմ ընտրասերում, դաստիարակում, աճեցնում եք ձեր հայրենիքում: Գոյությունը պահպանած հնագույն ցեղերն իրենց բնույթով առևտրական են, ինչպես ձերը»:
«Մերը,- ուղղեցի ես,- ներառյալ նաև Անգլիան»: Նա շարունակեց. «Դուք` նոր ազգերդ, պետք է սովորեք հին ժողովուրդների օրինակի վրա,- կրկնեց նա,- որ նախկին մեծ ու նախկին հռչակավոր ազգերի արդի ներկայացուցիչները բնական և անխուսափելի արդյունքն են արհեստական այն ընտրասերման, որը կատարվել է մի այնպիսի հասարակության մեջ, որը բանտարկում է քաջերին, արտաքսում ինքնատիպներին, ճնշում զանգվածին, խեղդում ցեղի միջին մակարդակից ցանկացած տարբերություն և աճեցնում հեզերի, խորամանկների ու համբերատարների: Որովհետև դա համապատասխանում է առևտրականի տեսակին: Արդի հույներն ուղղակի ժառանգներն են հելլենների և իրենց տհաճ հատկանիշներն այն տևական գծերն են, որ ծագում են հին հունական մշակույթից. ոչ այնպես, ինչպես մեծ, բացառիկ հույները` հռետորներ, երգիչներ, քանդակագործներ, այլ միջին հույները, որ զբաղվում էին բիզնեսով, այն հույները, որոնք Սոկրատեսին մահվան դատապարտեցին: Եգիպտացիները եգիպտական մշակույթի ամենահեռավոր հեռավոր փոքր ծոռներն են` իրենց ապուպապերի երեխայանման աշխատանքով այնքան գեղեցիկորեն կերտված Սֆինքսի հանելուկին ուշացած պատասխանը: Այսօրվա արաբն անապատի փոշին է: Նա զրկված է հին, փառավոր Արաբիայի արվեստներից, բարքերից, գործարարությունից»:

[Լեռնցի]

Շարունակություն
Նա կանխեց առարկությունս: «Հնադարյան հույները, եգիպտացիները, սիրիացիները, վերջապես` թուրքերը, նրանք էլ իրենց հանճարներն ունեին, իրենց բանաստեղծներն ու նկարիչները, զորավարները, որոնք հետամնաց ժողովուրդներ էին նվաճում, ունեին իրենց արդյունաբերական ղեկավարները, որոնք աշխատանքով էին ապահովում. իրենց սեփական աշխատուժն էլ ունեին: Բայց ընտրանին, արիստոկրատները, հարուստները չհարատևեցին: Անգամ շարունակություն չունեցան: Հաջողակների, հարուստնեի, հզորների, առանձնաշնորհյալների զավակները գրողի ծոցն անցան: Եվ աշխատողների հաջորդական սերունդներն էլ, աշխատանքով գերծանրաբեռնված, թերսնված, վհատված և խիստ կարգուկանոնի ենթարկված, բութ ստրուկների վերածված, մեռան կամ ոչնչացվեցին: Հենց միջին դասն ապացուցեց և ապացուցում է, որ ունակ է վերապրելու այդ կերպ կազմակերպված հասարակության մեջ, այդ ստոր միջին դասը:
Ուստի ամբողջ հին աշխարհն այժմ տեսնում եք միայն բիզնեսմեններով բնակված, մանր բիզնեսմեններով` վաճառականներ, առևտրականներ, խանութպաններ, վաշխառուներ, փերեզակներ, ո՛չ արտադրողներ: Նրանք զբաղված են գնել-ծախելով, ու սերված լինելով գնել-ծախողներից, առևտրական մրցակցության բազում սերունդների միջով ընտրասերված, նրանք լավ գնող-ծախողներ են: Կարող են գնալ աշխարհում որևէ տեղ առևտուր անելու, ո՛չ թե ստեղծելու, ո՛չ թե կազմակերպելու, կառուցելու, ծրագրելու և աշխատելու: Նրանց այն եղբայրները, որոնք այս բաներն էին անում, անզավակ մեռյալներ են: Ո՛չ, միայն ամենազուտ, ամենախորամանկ առևտրականներն են ապրում, և նրա՛նց ենք գտնում ամեն տեղ, ուր սողոսկում-թափանցում են: Մեր գաղութներում, Հարավային Ամերիկայում ես հանդիպել եմ արաբների, որոնք փերեզակություն են անում և հարստանում: Եվ ինչ վերաբերում է սիրիացիներին, հույներին, հայերին...«Եվ հրեաներին»,- հուշեցի ես: Նա անտեսեց:
«Իմ այս հին ժողովուրդները,- ասաց նա,- կգնան որևէ տեղ, ուր աշխատավորներ կան` լուռ գործելու, հեզ կտառապեն` դրամ խմայելով, գործ անելով: Այո՛, նրանք այնպես են գործում, որ աշխատավորի մտքով անգամ չի անցնի: Նրանք գործում են այնպես, ինչպես միայն բիզնեսմենը կգործի` երկարատև, համառորեն` մոտենալով բաղձալի շահույթին: Բայց նրանք չեն աշխատի: Նրանք չեն կարող: Նրանք տանել չեն կարողանում աշխատավարձի համար աշխատելը: Դա բնազդ է նրանց մեջ, մի գիծ, ինտելեկտ, որ զարգացել է հաջողված ընտրասերումով, ինչպես որսորդության ուրույն գծեր ենք զարգացնում որսկան շների այս կամ այն ցեղերի մեջ: Նրանք իրենց արյամբ իսկ գիտեն, որ աշխատավարձով՝ անգամ բարձր, աշխատելն անօգուտ է, եթե ուզում ես հարստանալ: Ըստ աշխատավարձի սանդղակի կյանքը չի ենթադրում ո՛չ շահույթ, ո՛չ դրամագլուխ, ո՛չ առաջընթաց: Նրանք չեն էլ խոսում դրա մասին, դա շատ ակնհայտ է նրանց համար, նրանք այդպես են ապրում:
Նրանք իմաստուն են, ինչպես կարող է իմաստուն լինել հին մի ցեղ: Աչքները բանալուն պես նրանք տեսնում են ստեղծարար աշխատանքի անհեթեթությունը: Անելիքը միայն դիտելն ու սպասելն է` մինչև նյութական բարիքները կարտադրվեն, և հետո ինչ-որ կերպ դրանք արտադրողից ձեռք բերելը: Եվ նրանք գիտեն ինչպես անել դա, ինչպես կենդանին գիտի իր կենդանական գործը, և բույսն էլ գիտի իր բուսական գործը` բնազդով: Ուստի, կզբաղվեն բժշկությամբ, իրավաբանությամբ, ցանկացած այլ մասնագիտությամբ, որ բիզնեսի նման ձեռք է բերում այս կամ այն շահաբաժինը նյութական բարիքների ավարտված, վերջնական, դրոշմված ձևից այն բանից հետո, երբ հասարակ ժողովուրդն արդեն կստեղծի այդ: Բայց քրտինքով արդյունահանել հումքը և մշակելով վերածել շուկայական ապրանքների` ոչ: Հին ժողովուրդներն ատում են այդ, իսկ ձեր հայերը պարզապես չեն անի դա»: Նա լռեց` նայելով ինձ և տեսնելով, որ իրեն չեմ նայում, շարունակեց զեղել իր քարոզչության ևս մի չափաբաժին:
«Հայերը,- ասաց նա,- ամենախելացի, ամենակատարյալ ընտրասերված, ամենաբարձր զարգացած ցեղն են աշխարհում` քաղաքակրթվածության տեսակետից»: Ես կրկին տվեցի իմ հովանավորյալի անունը: «Հրեանե՞րը,- կրկնեց նա:- Դուք արդեն ասել եք նրանց մասին, ես գոհ էի: Դա նշանակում է, որ իմ ասածից գեթ մի նշույլ ընկալում եք հին ցեղերի մասին: Հրեաներն ամենածանոթ օրինակն են հին, խորաթափանց, խելացի ժողովրդի, և, բնականաբար, նրանք բնազդորեն շահագործողներ են: Նրանք հակված են վաշխառության: Բայց նրանք կաշխատեն: Չեն հանդուրժում, բայց կարելի է նրանց աշխատեցնել: Եվ նրանք ստեղծագործող, հնարամիտ ու սենտիմենտալ են: Նրանց մեջ դեռ կան արվեստագետներ, փիլիսոփաներ, մարգարեներ: Նրանք անկատար են: Նրանք քաղաքակրթության անավարտ, կիսատ մնացած արդյունքն են:
Ես հասկանում եմ, թե ինչու են նրանցից վախենում և ատում, նրանք ցեղային տարեցության որոշ իմացական գերազանցություն ունեն: Բայց անհեթեթ է նրանց նույն ոգով դասել այն հին ժողովուրդների հետ, որոնց մասին խոսում եմ: Չէ՞ որ իմ հին ցեղերն իրենց երկրից դուրս են քշել հրեաներին: Հրեաները չեն կարող ապրել արաբների, սիրիացիների, եգիպտացիների հաշվին: Նրանք «ծաղկում են» Անգլիայում, հարստանում են Ֆրանսիայում ու Գերմանիայում և, իհարկե, Միացյալ Նահանգներում: Բայց չինացիներն, օրինակ, կուլ են տալիս հրեաներին, ինչպես կետ ձուկը փոքր ձկներին, այդպես են անում նաև արաբները, թուրքերը, հույները, իսկ ինչ վերաբերում է հայերին...»: «Հրեաները,- ասաց նա` շունչ քաշելով,- հրեաներն իրենք այնպես են վերաբերում հայերին, ինչպես հակասեմական եվրոպացիները հրեաներին, և ճիշտ նույն կերպ հույները, թուրքերը և մյուս բոլոր ցեղերը, որոնք երբևէ գործ են ունեցել հայերի հետ»:
«Նրանք զգում են, որ հայերը նրանց բոլորին կստիպեն աշխատել: Եվ այդպես էլ կա: Հայերն ունեն հրեաների բոլոր հատկանիշները և, բացի այդ, քրիստոնյաներ են»: Նա կանգ առավ` սպասելով, որ ինքս եզրակացություն անեմ, բայց քանի որ խայծը չէի կուլ տվել, շարունակեց` տալով ինձ ևս մեկ հնարավորություն: «Հայերը,- ասաց նա,- չպետք է ունենան Հայաստանը, բուն երկիրը: Նրանք չեն աշխատի նույնիսկ իրենց օգուտի համար: Ուզում են այդ հողերը, բայց միայն սեփականատերը լինելու համար: Մինչև իսկ զարգացման գործը կազմակերպելու համար չեն աշխատի նրանք: Արտոնագրությամբ վարձով կտան ուրիշներին:
Նրանք ուզում են ապրել ծովեզրին, քաղաքներում` ի հաշիվ ստացած վարձի շահույթի, շահաբաժինների, արժեթղթերի առուծախով ձեռք բերված շահի և դրամագլխով ու ախշատուժի կիրառմամբ վաստակած դրամի»: «Այդպիսի մարդիկ շատ են,- ասացի ես,- հայերը բացառություն չեն»: «Ես տեսնում եմ, որ դուք դեռ չեք ընկալում իմ հայացքները,- պատասխանեց նա:- Իհարկե, ուրիշներ էլ կան, որ կուզեին այդպես անել: Ֆրանսիական բուրժուազիան այդ ուղղությամբ է շարժվում, ու մեր անգլիացիներն էլ գալիս են դրան, հատկապես, այսպես կոչված, բարձր դասը: Դա նրանց իդեալն է: Նրանք կուզեին ոչինչ չանել, բայց չեն կարող: Անվնաս են նրանք: Նրանք ցանկանում են միայն ծախսել: Եվ ծախսում են, ինչպես տեսնում եք: Նույնիսկ ձեր հրեաները ծախսող են, սքանչելի ծախսող:
Բայց ձեր հայերը ոչինչ չեն անի ու չեն էլ ծախսի: Ձեռք են բերում ու խնայում: Վաճառում են, բայց միայն կրկին գնելու և ավելի ու ավելի ձեռք բերելու համար: Իսկական առևտրական ոգու այսպիսի կատարելության զարգացումը էվոլյուցիայի արդյունք է, իսկ էվոլյուցիան աստիճանական զարգացման խնդիր է: Ու հայերն ամենաբարձր աստիճանին են հասել: Ես ասում եմ ձեզ, եթե հայերին երբևէ հնարավորություն տրվի, եթե նրանք իշխանություն ձեռք բերեն երկրագնդի որևէ անկյունում, նրանք ամբողջ մոլորակի տերը կդառնան և կաշխատեցնեն մնացյալ ամբողջ մարդկությանը: Այդ է, որ գիտեն և սարսափում են թուրքերը, հույները և բոլորը, ովքեր գիտեն նրանց»: Նա կրկին ինձ էր թողնում եզրակացությունը: Բայց ես չէի ուզում ասել և խթանեցի նրան շարունակել:
«Ուրեմն,- դիմադրեցի ես,- դուք ուզում եք, որ Հայաստանը տրվի ձեր մի դաշնակցին, բրիտանական կապիտալի մի գործակցին, իսկ հայերը տրվեն մեզ` ամերիկացիների՞ս: Հիանալի է: Երկու հարց է ծագում. Ի՞նչ կարող է անել ձեր դաշնակիցը Հայաստանում առանց աշխատուժի: Եվ ի՞նչ կարող ենք անել հայերի հետ մենք` ամերիկացիներս, առանց Հայաստանի»: «Օ՜,- ասաց նա,- ուրիշ ժողովուրդներ կան Բալկաններում, Փոքր Ասիայում, Հնդկաստանում և Աֆրիկայում, հետամնաց ազգեր, իսկապես հետամնաց, ազգեր, որոնք աշխատուժ կարող են լինել: Նրանց կարելի է բերել Հայաստան: Աշխատուժի պակաս չկա»:
«Ուրեմն դա կլուծի բրիտանական գործնական խնդիրը,- ասացի ես:- Գանք իդեալիստական, ամերիկյան խնդրին: Ի՞նչ պետք է անենք հայերի հետ»: Նա չպատասխանեց: Նրա բրիտանական հումորը կամ դիվանագիտական զգուշավորությունը կամ ինչ-որ ուրիշ բան, չէր թողնում նրան ասել: Խուսափելով` խոսեց այն մասին, թե ասիական աշխատուժի ու եվրոպական կապիտալի համար վտանգավոր է հայերի ներկայությունը որևէ այնպիսի վայրի մոտ, ուր հանքեր ու հողեր են մշակվում: «Դուք չեք գիտակցում,- եզրակացրեց նա,- թե որքան դժվար ու նրբին խնդիր է օտար ժողովուրդ կառավարելը»: «Դուք սխալվում եք»,- ասացի ես ջղագրգիռ ու կրկնեցի մեղադրանքս, թե նա չգիտի մեզ: «Դուք ճիշտ չեք տեղեկացված իմ ժողովրդի մասին,- հայտարարեցի,- որքան, ըստ ձեզ, մենք` եվրոպացիների, թուրքերի, հայերի և մյուսների մասին»:
Ես ի ցույց բերեցի Ֆիլիպինները, Կուբան, Սանդվիչյան կղզիները, բոլոր այն օտար երկրները, որ կառավարում ենք հաջողությամբ: Եվ ես հիշեցրի նրան, որ ամեն տեսակ օտարականներ կան հենց մեր երկրի կենտրոնում: Մենք ստիպել ենք աշխատել նույնիսկ հայերին: Մենք էլ մեր սև գործն ենք արել, ինչպես ցանկացած կառավարություն երկրագնդի վրա` չբացառելով բրիտանացիներին էլ, և համոզելու համար նրան, որ մենք գործնական ենք, պատմեցի օտար աշխատուժի մասին Նոր Անգլիայում, Հարավում, Արևմուտքում, ամենուր: Բայց պատահաբար հիշատակեցի նաև մեր սեփական բնիկներին` ամերիկյան հնդկացիներին:
Հենց դրա վրա էլ նա ուղղակի վեր թռավ: «Ահա այդ է,- բացականչեց նա:- Այդ էր իմ մտքում ամբողջ ժամանակ: Ձեր հնդկացիների հանդեպ ձեր քաղաքականությունն է պետք է հայերի հետ հարաբերություններում»: Ես անակնկալի եկա, շշմեցի: Հարցրի, թե իր կարծիքով ինչ է եղել մեր քաղաքականությունը հնդկացիների հանդեպ, և նա պատասխանեց, թե իր հասկացածով` մենք «ոչնչացրել ենք նրանց բոլորին էլ: Այնպես չէ՞»: Ես նայեցի նրան ոտքից գլուխ, ինչպես ինքն էր ինձ նայել մի քանի անգամ: Ու հաճույքով: «Եվ այսպես,- ասացի ես երկար դադարից հետո,- դուք կարծում եք հենց այդպես պետք է վարվենք հայերի հետ. պետք է ոչնչացնենք նրանց բոլորին էլ, գլխովին»:
«Ո՛չ, ո՛չ, ո՛չ,- ուղղեց նա:- Ինչպե՞ս եք դուք` լրագրողներդ, սխալ հասկանում և սխալ մեջբերում»: Նա բոլորովին էլ դա նկատի չուներ որպես քաղաքականություն: Նա գիտեր, որ մենք դրան ընդունակ չենք: Ի՞նչ պետք է անենք: Նա չասաց: Նա պտտվում էր հարցի շուրջ: Հոգնեցուցիչ էր: Բայց ես վերջապես խայծը կուլ տվեցի: Նա ստիպեց ինձ արտահայտվել և չուղղեց: Որոշակիորեն ու հստակորեն չէր ուզում ասել, թե մենք պետք է գիտակցորեն ու մտածված գնանք բնաջնջելու հայերին: Ոչ մի դեպքում: Նա միայն հավատում է, որ ուրիշ ամեն ինչ փորձելուց հետո մենք կգանք դրան: Եվ կանենք դա շատ լավ` չթողնելով ո՛չ Ադամ, ո՛չ Եվա, որ շարունակեն Կայեն աճեցնել:

[Լեռնցի]

Շարունակություն«Բայց դա սկանդալ չի՞ դառնա»,_ հարցրի ես: Նա կարծում էր, որ ոչ: Հիշեցրեց, որ մենք այնքան գաղափարապաշտ ենք և մարդասեր, որ թվում է` կարող ենք անել ինչ պատահի` չկորցնելով մեր գաղափարը և բարի անունը: «Մի՞թե որևէ սկանդալ եղել է ձեր հնդկացիների հանդեպ,_ հարցրեց նա:_ Եվ դուք երբևէ չե՞ք մտածել` ձեր արածը ճի՞շտ էր: Դուք նվաճել եք Մեքսիկայի մի մասը, գրավել Հավայան կղզիները, զենքի ուժով Իսպանիայից խլել եք Ֆիլիպինները և Պուերտո Ռիկոն, գնել եք Դանիական կղզիները և ձեր ծովային հետևակազորը ափ եք հանել Կենտրոնական Ամերիկայում: Շուտով ստիպված եք լինելու վերականգնել կարգուկանոնը Մեքսիկայի մյուս մասում: Եվ սակայն,- ասաց նա հիացմունքով,- դուք դեռ կողմ եք փոքր ազգերի ինքնորոշմանը: Դուք փոքր կայսրություն եք, իսկ մեզ զգուշացրել եք ձեր Մոնրոյի դոկտրինով, որ պատրաստվում եք մեծ դառնալ: Եվ չնայած դրան, դուք հակաիմպերիալիստներ եք: Դուք պատերազմել եք գերմանական իմպերիալիզմի դեմ»: «Դուք նույնպես»,_ արձակեցի կրակոցս:
«Օ_, դա նույնը չէ,_ հակադարձեց նա իմ կրակոցը:_ Մենք իմպերիալիստներ ենք: Մենք անկեղծորեն մեզ կայսրություն ենք կոչում և պարկեշտորեն կռվեցինք գերմանացու դեմ մեր կայսրության համար: Բայց դուք, դուք կռվեցիք կայսրության դեմ հօգուտ ինքնորոշման»: Դրա մեջ մի բան կար, և նա չարախնդորեն սպասում էր, որ դիմակայեմ նրան: Եվ երբ ես չպատասխանեցի՝ ես չէի կարող այդ պահին, նա շարունակեց. «Ես հավատում եմ, որ դուք` ամերիկացիներդ, կարող եք անել ինչ պատահի, և չեք դատապարտվի ո՛չ աշխարհի, ո՛չ էլ ձեր կողմից: Դրա մեջ ինչ-որ սքանչելի բան կա, աշխարհին օգտակար բան կա: Դա թույլ է տալիս ձեզ իրականացնել Հայաստանում այն, ինչ պետք է. հանգամանորեն, աստիճանաբար, կատարելապես` չթողնել ոչ մի հայի, և այդ բոլորն առանց խայտառակության, առանց նվազագույնս խախտելու ձեր կարծիքը ձեր մասին»:
«Եվ,_ շտապեց ավելացնել նա,_ պետք է որևէ մեկը լուծի այդ հարցը: Ինձ թվում է բանաստեղծական արդարություն կլինի, լավ քաղաքականություն, որ աշխարհում ամենաիդեալիստ ժողովուրդն իր վրա վերցնի աշխարհի ամենագործնական ժողովրդին»: Ի՞նչ էր նա թելադրում ինձ: Անգլիական հումո՞ր էր: Ես խստորեն նայեցի նրան: Նա աչքն էլ չթարթեց: Կրկին փքված տեսք էր ընդունել: Անգլիացու հետ հարցազրույցը հոգնեցուցիչ է և վտանգավոր: Ես հիշեցի, որ ցանկության դեպքում ժխտելու է հարցազրույցը և որոշեցի հենց ուղղակի փորձել նրան. «Ինչպես հասկանում եմ,- ասաց նա,- մենք` ամերիկացիներս, առևտրական մշակույթ ենք, ինչպես հայերն են, ինչպես բոլոր այս հին ազգերն էլ, որոնց պետք է ոչնչացնել»:
Նա գլխով արեց: «Նրանց թվում է, որ զարգացնում են գործարարությունը, երբ իրականում զարգացնում էին մարդկային ցեղի մի որոշ տեսակ` մի ուրույն ցեղ գործարար մարդկանց, որոնք ատում են նրանց, որովհետև նրանք բոլորին կարող են գերազանցել և ապրել առանց աշխատելու. ստախոսներ են, մակաբույծներ` ամենագործնական մարդիկ ամենաքրիստոնեական վարվելակերպով»:
- Դուք` ամերիկացիներդ, լավ եք խոսում,- ասաց նա:- Ոչ մի անգլիացի չէր կարող այդքան հստակորեն բանաձևել որևէ նման բան:
- Եթե հիմա, մեր ներկա դրությամբ, զարգացման նախնական փուլում, կարողանայինք, կառավարելով հայերին, տեսնել մեր մշակույթի վերջնական արդյունքները, եթե կարողանայինք հասկանալ, ինչ քննում ենք ներկա հայի մեջ, ապագա ամերիկացին է...
- Վաղվա,- շտկեց նա:
- Այդ դեպքում,- շարունակեցի ես,- մենք պետք է մոլեգնած ոչնչացնեինք նրանց բոլորին:
- Այդպես, այդպես:
- Գուցե ոչնչացնեինք բոլոր հայերին, բայց դրա համար մենք պետք է գոնե տուն գնայինք:
- Հեռագրեիք,- հուշեց նա,- այդպես արագ է:
- Հեռագրեինք տուն,- համաձայնեցի ես,- հեռագրեինք զգուշանալու մի ահազանգ գործնական բիզնեսի հետ քրիստոնեական իդեալիզմի խաչաձևումից: Չափից շատ իդեալիզմը և չափից շատ բիզնեսը կարող են փչացնել այս, և վնասել մեզ` որպես ժողովրդի:
- Այդպես, այդպես:
- Դա կարող էր մեծ, հարուստ Ամերիկան վերածել մի Հայաստանի, որը Բրիտանիան ու Ռուսաստանը /ապագայում/ պիտի բաժանեին երկու մասի, մեկը` բուն իսկ Միացյալ Նահանգները՝ Անգլիայի համար, մյուսը` ամերիկյան ժողովուրդը` Ռուսաստանի համար: Նա լռեց: Ես սպասեցի` հուսալով, որ նա կընկալի ամերիկյան հումորը: Նա նույնպես սպասեց, բայց հասկանալով, որ ես որևէ բանի եմ սպասում, խոսեց.
- Ձեր գաղափարը,- սկսեց նա:
- Իմ գաղափա՜րը,- պայթեցի ես:
- Այո,- ասաց նա:- Դա մի գաղափար է, տեսականորեն լավ գաղափար է, բայց էությամբ իդեալիստական է: Մի՞թե դուք հավատում եք, որ ամերիկացիները կհամաձայնեն տեսնել իրենց նմանությունը հայերի հետ:
- Դուք` անգլիացիներդ, տեսնում եք,- կտրուկ ասացի ես:
- Ճիշտ եք,_ համաձայնեց նա մտածկոտ:- Մենք տեսնում ենք հայերի նշանակությունը ամերիկացիների համար, մենք` իմպերիալիստ անգլիացիներս: Բայց ես կասկածում եմ, որ հասարակ անգլիացիները կարող են կանխատեսել իրենց ճակատագիրը այն հին ազգերի ճակատագրի մեջ, որոնց կառավարում են:
Ես պարտված էի: Բարեբախտաբար նա դա չտեսավ: Աչքերը խոնարհված էին: Նա բարձրացավ և ուղեկցեց ինձ դեպի դուռը` մնալով խորը մտածմունքի մեջ:
- Ցտեսությու՛ն,- ասաց նա, ես հավանում եմ ձեր տեսությունը: Գայթակղիչ է: Վախենամ` գործնականում դա չաշխատի, բայց գրեք: Գրեք զգույշ, ոչ շատ հստակ, և, ի դեպ, մի մեջբերեք ինձ. ես ոչինչ չեմ ասել, ոչինչ...

[Լեռնցի]

Կցանկանայի, որ կարդաք 59-61 գրառումները, և տայիք Ձեր կարծիքը...
Ըստ իս քաղաքականությունից բան հասկացողներին դա պետք է շատ մտահոգի....ու տա շատ հարցերի պատասխան, սպասում եմ Ձեր կարծիքներին

[Ambrosine]

Կցանկանայի, որ կարդաք 59-61 գրառումները, և տայիք Ձեր կարծիքը...
Ըստ իս քաղաքականությունից բան հասկացողներին դա պետք է շատ մտահոգի....ու տա շատ հարցերի պատասխան, սպասում եմ Ձեր կարծիքներին
Հետաքրքիր էր. իսկ կասես, թե ով է թարգմանել?

[Հակոբ Գեւորգյան]

Հետաքրքիր էր. իսկ կասես, թե ով է թարգմանել?

Ասղիկ ջան, ահա այն ինչ փնտրում էիր. (փնտրիր ու կգտնես)

ՀՏԴ 941(479.25)
ԳՄԴ 63.3(2Հ)
Լ – 829
Լ 0503020913
0128(01)-2004 ISBN 99930-847-3-5
ԼՈՈՒՐԵՆՍ Թ.Է.:
Լ 829 «Այդ անտանելի հայերը»:
Առաջին հրատարակություն` 2001թ., տպաքանակ` 1000: 16 էջ:
Երկրորդ հրատարակություն` 2004թ., տպաքանակ` 1000: 28 էջ:
¡Պահպանողական կուսակցության «Շեմ» հրատարակչություն: Երեւան:
Թարգմանիչ՝
ԿԱՐՊԻՍ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆ
Խմբագիր՝
ՄԻՔԱՅԷԼ ՀԱՅՐԱՊԵՏԵԱՆ
Տեխնիկական խմբագիր՝
Մարինա ՄԿՐՏՉՅԱՆ
Վերստուգող սրբագրիչ՝
Արթուր ԱԶԱՐՅԱՆ

[Ambrosine]

Կցանկանայի, որ կարդաք 59-61 գրառումները, և տայիք Ձեր կարծիքը...
Ըստ իս քաղաքականությունից բան հասկացողներին դա պետք է շատ մտահոգի....ու տա շատ հարցերի պատասխան, սպասում եմ Ձեր կարծիքներին
Իսկ կասես, թե կոնկրետ ինչի վերաբերյալ էիր ցանկանում կարծիքներ լսել? Փարիզի կոնֆերանսում մանդատների հարցի ձախողման, թե հայերի մասին բրիտանացու կարծիքի մասին?

[Լեռնցի]

Իսկ կասես, թե կոնկրետ ինչի վերաբերյալ էիր ցանկանում կարծիքներ լսել? Փարիզի կոնֆերանսում մանդատների հարցի ձախողման, թե հայերի մասին բրիտանացու կարծիքի մասին?
Հայերի մասին բրիտանացու կարծիքի մասին, իսկ բրիտանացին սովորական մարդ չէր, նա եղել է բրիտանական լրտես, որը կազմակերպել է արաբական պետությունների անկախացումը օսմանյան կայսրությունից…

[Լեռնցի]

Կարծես այսօրվա համար է գրած:
Երբեք այսքան մեծ չի եղել անկեղծության կարիքն ու կարոտը, ինչպես այսօր, և երբեք այսքան ահռելի չափերով չի հայտնվել կեղծիքը, ինչպես այսօր:

Դարավոր կարգերի ու հասկացողությունների հեղաշրջումի օրը, պատմության ահավոր դատաստանի օրը:

Մեծ ալեկոծություններն ու ակնկալությունները ամենքին տեղահան են արել, դուրս են բերել իրենց անկյուններից, և ահա –ժողովուրդներն իրենց ունեցած ուժերով հրապարակի վրա են:

Ամեն մարդ շարժվում է, ամեն մարդ խոսում է:

Անշուշտ նա պիտի շարժվեր այնպես, ինչպես ինքն է կամենում, և խոսեր այն, ինչ որ ինքն է մտածում:

Այդպես պիտի լիներ մարդը, առավել ևս այս տեսակ մի ժամանակի առաջ, երբ շարժումը կամ խոսքը կարող է ունենալ այնպիսի հետևանք, որ ուրիշ ժամանակ աներևակայելի է:

Նրա այս խոսքից կամ այն շարժումից կախված է շատ բան:

Եվ հանկարծ․․․ դուք տեսնում եք․․․ Նա խաղ է անում, դերասանություն է անում:

Դերասանությունը գեղեցիկ է բեմի վրա, ուր խաղում են, բայց նա գարշելի է կյանքի մեջ, ուր ապրում են:

Դրա համար էլ բեմի վրա խաղացողները շնորքով մարդիկ են, իսկ կյանքում խաղացողները՝ ցածերն ու կեղծավորները:

Նրանք խաղ են անում ամեն տեղ, ամեն բանի հետ, և ահա, մեր կյանքը ավելի նման է թատրոնական բեմի, ու այդ բեմը թեև փոքր, բայց, տեսեք, ո՜րքան դերասաններ ունի․․․

Իրենց վրա առած զանազան դերեր՝ նրանք մտել են ու խաղում են այս կամ այն ասպարեզում:

Ահա սա՝ ներկայանում է ամեն տեղ որպես չհասկացված ու հալածված գաղափարական գործիչ, մյուսը նշանավոր հերոս է խաղում, երրորդը հրապարակախոսություն է սարքել, չորրորդը բարեգործ է ձևանում, հինգերորդը գրող է կեղծում, վեցերորդը հանդիսանում է արդեն որպես նահատակ, յոթերորդը գալիս է որպես դատավոր, ամենքին մեղադրելու և ամենքից հաշիվ ուզելու․․․

Ու բնականաբար, չնայելով այսքան շատ գործիչների ներկայությանը, դուք զզվում եք, որ ցուրտ է, որովհետև չկա անկեղծության ջերմությունը, զգացմունքի հուրը, որովհետև նրանք խոսում են լեզվով, իսկ սիրտները շատ է հեռու, և զզվում եք վերջապես:

Սրանք ոչինչ չեն սիրում, այլ ցույց են տալիս, թե սիրում են:

ԵՎ ինչպես դերասանն ունի իր դերը, որ տանում է, իսկական գործիչն ունի իր խաչը, որ կրում է, սրանք էլ, այս կամ այն գործին կպչելով, փոխանակ գործի ծանրության տակ մտնելու և տանելու, իրենք են բարձրանում, հեծում նրա վրա ու շինում են իրենց էշը:

Եվ այս դերասաններից ամեն մեկն ունի իր էշը, ու միշտ էլ իր էշն է քշում, թեկուզ աշխարքը քանդվի:

Հաճախ սրանց շահատակությունը տևում է շատ երկար, նայած թե ինչ տեղ են մեյդան բաց արել և ով են թամաշավորները կամ երբ են գլխի ընկնելու:

Ու որպեսզի այդ թամաշավոր-ժողովրդի սիրտը շահած լինեն ու բարեկամ պահած, միշտ գոռում են «ժողովրդի» անունը:

Խոսքն ընչի մասին ուզում է լինի, միշտ վերջացնում են «ժողովուրդով»: Ժողվուրդն այդպես է կամենում․․․

«Ժողովուրդը մեզ հետ է․․․ Ժողովուրդը ձեզ կդատի․․․ Ո՞ւր ես, ժողովուրդ, անարգում են քեզ․․․»

Այդ հերիք չէ դեռ: Ժողովուրդն էլ են կործանում․․․

Իրենց մարդկանցից ոմանց հանդես են բերում կեղծ ստորագրություններով, անգրագետներին իրենց շինած հոդվածներով ու ներկայացնում որպես ժողովուրդ:

― Տեսե՜ք, ժողովուրդը մեզ հետ է:

Դե եկեք ու ջոկեցեք իսկականը կեղծիքից: ԵՎ ո՞վ պիտի ջոկի, ե՞րբ, ո՞ր մի տեղը․․․

Կեղծի՜ք ու խաչագողություն՝ ամեն օր, ամեն տեղ, ամեն տեսակի:

Եվ մի ժողովուրդ, որ այսքան կեղծիքներ ու կեղծավորներ ունի, այսքան խարդախներ ու խաչագողներ ունի, չի սիրվիլ, որքան կուզե խելոք լինի, որքան կուզե գոռա, թե կուլտուրական եմ ես․․․

Նրա գործերը միշտ գետնին կմնան, որքան ուզում է գործիչներ ունենա:

Նրա մեջ կատարված հասարակական, թե ազգային գործերը խախուտ են միշտ:

Նրա ամեն ընկերակցությունը հենց սկզբից իր մեջ ունի քայքայման բոլոր սաղմերը:


1907
Հովհաննես Թումանյան
Տպագրվել է «Փայլակ», Թիֆլիս, 1907, ապրիլի 14, N 6։
http://hy.wikisource.org/wiki/Անկեղծ_չենք

[Լեռնցի]

Այս հոդվածը տեղադրված է նաև
http://www.akumb.am/showthread.php?p=1732567#post1732567 254 գրառում:
որը շատ է համապատասխանում նաև այս թեմային:

[Բիձա]

Հիմա քաղաքական իրվաիճակն ամբողջությամբ խառն է... աշխարհն ինչ որ նոր բանի է պատրաստվում... հույս ունենանք, որ մեծ պայթյուններ չեն լինի... քանզի միշտ այդպիսի դեպքերում, մեր թշնամիներն օգտագործում են իրավիճակը մեր դեմ...
Մեզ այժմ պետք է ամուր, ազգայնամետ իշխանություն... ու պետք չէ մեզ հեղափոխություն, քանզի հեղափոխության ժամանակ արյուն է թափվում, իսկ մենք արյուն չունենք էլ թափելու...իսկ առանց արյուն հեղափոխությունը դա բարեփոխություն է...

Այ սա է մեր պրոբլեմը-"մեծ պայթյուներ չլինեն որ թշնամիները մեր դեմ չօգտագործեն… լավ ա՜՜՜՜՜՜, Է դու էլ փորձիր մի անգամ էդ պայթունները քո թշնամիների դեմ օգտագործել…
"Մեզ պետք է ազգայնամետ իշխանություն, բայց պետք չէ հեղափոխություն, քանզի որ այնտեղ արյուն է թափվում"… Սա առհասարակ լավ ա և շատ լուրջ…
99 տոկոսը հենց այսպես է մտածում, ու դրա համար էլ մեր նախագահ- թագավորը Սերժն է, դուք - այս երկրի առաջադեմ երիտասարդներից մեկը, իսկ ԼՏՊ-ն էլ ազգի քաղաքակիրթ պապան է, ամենախորիմաստ մարդը, որ Սահամանադրական ճանապարհ կոչված ուրույն աստվածությունն է հնարել ու կռապաշտորեն մարդկանց մտցրել անվերջ մազոխիզմի փոսը:
Իրականում մեկը մյուսի շարունակությունն է ու էստեղ Turojan-ին քննադատողների մեծ մասը հենց նույն հիմքային մտածելակերպն ունի: Ձեր պատկերացրածով իրենց իրավունքների համար զենքով պայքարող այլ ազգերը հիմար են եղել: Ձեր պատկերացրածով, Սերժի զենքին սահմանադրական պայքար հակադրելով դուք իրեն կզացնելու եք: Շարունակեք, ու կհամոզվեք թե ինչպես է դա ավարտվելու:
Հայաստանը արդեն 2000 տարի քաղաքագիտության հենց էս դասի վրա է լռվել ու բուքսավատ է անում: Սահմնանադրական պայքար կոչվածը ընդամենը միայն մի փոքր միջոց է քաղաքացիական պայքարի ահռելի զինանոցից: Այն կարող է կիրառվել խիստ սահմանափակ դեպքերում, որպես պայքարի նախնական մեթոդ: Եթե դրան իշխանությունը պատասխանում է իր վայրագությամբ, ապա այդ միջոցով շարունակելը մի կողմից սակավամտության արդունք է, մյուս կողմից քո համամիտների և պայքարի ելած ազգի հանդեպ դավաճանություն: ԼՏՊ-ն պարտավոր էր ընդունել, որ իր կարողությունների առաստաղը դա սահմանադրական պայքարն է և հարգեր այլ ձևերի գոյութոյւնը: Բայց ոչ, նա հայտարարում է, թէ այլ ձևի մասին մտածողն անգամ խառնակիչ է: Ավելացնելով դեմագոգիայի մի մեծ պորցիա էլ, թե եթե գնացող կա այդ ձևերին, թող գնա: Այ հենց սա է զարհուրելին: Ով գնա, ում հետ գնա, մարդ է մնացել՞ : 20 տարի սահմանադրական պայքար կոչված թմրադեղի տակ եղողը որևէ քայլի է ընդունակ՞: Սերժը մի կողմից է ասում, թե նստեք տեղներդ, թե չէ կգյուլլեմ, ԼՏՊ-ն էլ մյուս կողմից է հաստատում, թե նստեք տեղներդ ես հարցերը լուծելու եմ: Ողբամ զքեզ, հայ ժողովուրդ, որ քո թագավորը Սերժն է, դեմ կանգնածն էլ ԼՏՊ-ն:
ԼՏՊ-ի մեծությունը նրանում էր, որ նա հայերի հետ խոսեց դանդաղ, 4-րդ դասարանի մակարդակով և հայերի մեծ մասը կարողացավ ինչ որ բան ընկալել: Ընկալեց ու ընկավ էս վիճակի մեջ:
Իսկապես Դու ճիշտ ես, Turojan, միայն ազգի կրթվելով է հնարավոր մի բան փոխել, բայց ես տեսած չկամ մի աշակերտ, որը 2000 անգամ քննությունը կտրվելուց հետո այն վերահանձնի:
Մի գուցե կոշտ եմ գրել, վիճակն առավել կոշտ է…

[Mephistopheles]

Այ սա է մեր պրոբլեմը-"մեծ պայթյուներ չլինեն որ թշնամիները մեր դեմ չօգտագործեն… լավ ա՜՜՜՜՜՜, Է դու էլ փորձիր մի անգամ էդ պայթունները քո թշնամիների դեմ օգտագործել…
"Մեզ պետք է ազգայնամետ իշխանություն, բայց պետք չէ հեղափոխություն, քանզի որ այնտեղ արյուն է թափվում"… Սա առհասարակ լավ ա և շատ լուրջ…
99 տոկոսը հենց այսպես է մտածում, ու դրա համար էլ մեր նախագահ- թագավորը Սերժն է, դուք - այս երկրի առաջադեմ երիտասարդներից մեկը, իսկ ԼՏՊ-ն էլ ազգի քաղաքակիրթ պապան է, ամենախորիմաստ մարդը, որ Սահամանադրական ճանապարհ կոչված ուրույն աստվածությունն է հնարել ու կռապաշտորեն մարդկանց մտցրել անվերջ մազոխիզմի փոսը:
Իրականում մեկը մյուսի շարունակությունն է ու էստեղ Turojan-ին քննադատողների մեծ մասը հենց նույն հիմքային մտածելակերպն ունի: Ձեր պատկերացրածով իրենց իրավունքների համար զենքով պայքարող այլ ազգերը հիմար են եղել: Ձեր պատկերացրածով, Սերժի զենքին սահմանադրական պայքար հակադրելով դուք իրեն կզացնելու եք: Շարունակեք, ու կհամոզվեք թե ինչպես է դա ավարտվելու:
Հայաստանը արդեն 2000 տարի քաղաքագիտության հենց էս դասի վրա է լռվել ու բուքսավատ է անում: Սահմնանադրական պայքար կոչվածը ընդամենը միայն մի փոքր միջոց է քաղաքացիական պայքարի ահռելի զինանոցից: Այն կարող է կիրառվել խիստ սահմանափակ դեպքերում, որպես պայքարի նախնական մեթոդ: Եթե դրան իշխանությունը պատասխանում է իր վայրագությամբ, ապա այդ միջոցով շարունակելը մի կողմից սակավամտության արդունք է, մյուս կողմից քո համամիտների և պայքարի ելած ազգի հանդեպ դավաճանություն: ԼՏՊ-ն պարտավոր էր ընդունել, որ իր կարողությունների առաստաղը դա սահմանադրական պայքարն է և հարգեր այլ ձևերի գոյութոյւնը: Բայց ոչ, նա հայտարարում է, թէ այլ ձևի մասին մտածողն անգամ խառնակիչ է: Ավելացնելով դեմագոգիայի մի մեծ պորցիա էլ, թե եթե գնացող կա այդ ձևերին, թող գնա: Այ հենց սա է զարհուրելին: Ով գնա, ում հետ գնա, մարդ է մնացել՞ : 20 տարի սահմանադրական պայքար կոչված թմրադեղի տակ եղողը որևէ քայլի է ընդունակ՞: Սերժը մի կողմից է ասում, թե նստեք տեղներդ, թե չէ կգյուլլեմ, ԼՏՊ-ն էլ մյուս կողմից է հաստատում, թե նստեք տեղներդ ես հարցերը լուծելու եմ: Ողբամ զքեզ, հայ ժողովուրդ, որ քո թագավորը Սերժն է, դեմ կանգնածն էլ ԼՏՊ-ն:
ԼՏՊ-ի մեծությունը նրանում էր, որ նա հայերի հետ խոսեց դանդաղ, 4-րդ դասարանի մակարդակով և հայերի մեծ մասը կարողացավ ինչ որ բան ընկալել: Ընկալեց ու ընկավ էս վիճակի մեջ:
Իսկապես Դու ճիշտ ես, Turojan, միայն ազգի կրթվելով է հնարավոր մի բան փոխել, բայց ես տեսած չկամ մի աշակերտ, որը 2000 անգամ քննությունը կտրվելուց հետո այն վերահանձնի:
Մի գուցե կոշտ եմ գրել, վիճակն առավել կոշտ է…

Բիձա ջան, ենթադրենք ԼՏՊ-ն ասեց "Ժողովուրդ հարձակվեք… գրավում ենք Պառլամենտի շենքը ու մնացածը" … ի՞նչ է լինելու… Սերժը կանի զորքն ու կսկսի ծեծուջարդը… մի 100-200 զոհ կտանք ու ժողովուրդը կհաղթի… ինչքան չինովնիկ ու հաստավիզ առնետ կա, տեղն ու տեղը անցնում են ԼՏՊ-ի կողմը ու սկսում են "հավատարիմ" ծառայել նրան… արտահերթ ընտրությունների ընթացքում նախկինում ՍՍ-ի գվարդիան նույն "ջանասիրությամբ" աշխատում է ի օգուտ ԼՏՊ-ի… ժողովուրդը մնում է աղքատ ու դժգոհ (օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով) … ու ստեղ դու դուրս ես գալիս ու ասում "ԼՏՊ-ն իր իշխանության ծարավը ժողովրդի արյամբ հագեցրեց … էս ժողովուրդը էլի չսովորեց նույն բանը նորից արեց … էնքան էլ չէր անցել որ մոռանայինք գոնե, նույն սխալը նույն մարդու հետ"… ու ստեղ արդեն ԼՏՊ-ի տեղը ՍՍ-ն չի գա…

ոնց եկար երկրի գլուխ տենց էլ պահելու ես իշխանությունն ւե ղեկավարելու երկիրը… ԼՏՊ-ի նախագահական ժամկետը սկսել է 2007-ի Սեպտեմբերի 21-ից

[Rammer]

Ժամանակ առ ժամանակ նույն լրիվ հարցերը բարձրանում են ու նույն հարցերի շուրջ բանավեճը ցիկլիկ կրկնվում է ...:D

[Բիձա]

Բիձա ջան, ենթադրենք ԼՏՊ-ն ասեց "Ժողովուրդ հարձակվեք… գրավում ենք Պառլամենտի շենքը ու մնացածը" … ի՞նչ է լինելու… Սերժը կանի զորքն ու կսկսի ծեծուջարդը… մի 100-200 զոհ կտանք ու ժողովուրդը կհաղթի… ինչքան չինովնիկ ու հաստավիզ առնետ կա, տեղն ու տեղը անցնում են ԼՏՊ-ի կողմը ու սկսում են "հավատարիմ" ծառայել նրան… արտահերթ ընտրությունների ընթացքում նախկինում ՍՍ-ի գվարդիան նույն "ջանասիրությամբ" աշխատում է ի օգուտ ԼՏՊ-ի… ժողովուրդը մնում է աղքատ ու դժգոհ (օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով) … ու ստեղ դու դուրս ես գալիս ու ասում "ԼՏՊ-ն իր իշխանության ծարավը ժողովրդի արյամբ հագեցրեց … էս ժողովուրդը էլի չսովորեց նույն բանը նորից արեց … էնքան էլ չէր անցել որ մոռանայինք գոնե, նույն սխալը նույն մարդու հետ"… ու ստեղ արդեն ԼՏՊ-ի տեղը ՍՍ-ն չի գա…

ոնց եկար երկրի գլուխ տենց էլ պահելու ես իշխանությունն ւե ղեկավարելու երկիրը… ԼՏՊ-ի նախագահական ժամկետը սկսել է 2007-ի Սեպտեմբերի 21-ից

Մեֆիստոֆել ջան,
Եթե հանկարծ հրաշք կատարվի, ու ԼՏՊ-ն այդ բանն ասի, ու ժողովուրդն էլ վճռականություն ու պոտենցիալ ունենա իշխանություն վերցնելու, ապա 200 զոհ չի լինելու: Քո ասածով, շատ հանգիստ, այսօրվա տականքներն առնետավազքով անցնելու են ԼՏՊ-ի տակ, ոնց որ եղավ 1994-95--ին: Սափրագլուխները գալու են իրենց առաջարկելու, դրանց կեսը շարունակելու է ոնց եղել է: Հետո, մի տարի անց, ԼՏՊ-ն համը հանելու է, մի նոր դեմք է հայտնվելու, քո ասածով, ԼՏՊ-ին է ձեռնոց նետելու: Եթե մարդիկ այնքան հեռատես եղան որ հիմա էլ էդ նորին պաշտպանեն, ապա ԼՏՊ-ն գնալու է, քո ասած տրամաբանությամբ, նորն է հաղթելու, սափրագլուխների քառորդն է մնալու, և այսպես մի 3-4 ցիկլից հետո կհասնենք նորմալ մակարդակի – մի 5 տոկոս սափրագլուխ, մի 5 տոկոս անվերջ տականք, մի 5 տոկոս ճիվաղ, ոնց որ բոլոր երկրներում է: Այ այս քայլերի հաջորդականությունն է, որ առաջին ցիկլից իսկ մերժվում է:
Ոչ թե ամբողջ ազգը պետէ է կրթվի, այլ այն պետք է պահանջատեր դառնա: 4-րդ դասարանցու մակարդակն էլ բավարար է քաղաքացի դառնալու համար: Քաղաքացին դա այն մարդն է, ով իր իրավունքները այլոց իրավունքներից վեր է դասում: Դրա համար դպրոց ավարտել պետք չէ, այլ ստրկամտությունից է պետք ազատվել: Երբ 3-4 դարերում ստրկատիրությունը վերացավ, կրթվածությունը չէր, որ դրան բերեց, այլ նոր արտադրահարաբերությունները, նոր մտածելակերպը: Ամբողջ աշխարհում ստրկատիրությունը վերացավ, բայց հայաստանում այն մնաց որպես մենտալիտետ: Ստրկամտությունը հայաստանյան աշխարհընկալման մեջ ընտանեկան մակարդակ է իջեցված: Ընտանիքն է ձևավորում մարդկանց մեջի ստրուկին: Մենք անելիք ունենք ոչ թե միտինգին, այլ հենց մեր տներում: փորձենք թասիբի մասին ոչ թե բաժակաճառ ասել, այլ այն ընկալել որպես այդպիսին: Եթե հայաստանում թասիբ ասածը միֆ չլիներ, ապա ԱԽՔ գոյություն չէր ունենա սկզբունքորեն: Հարցը նրանում է, որ կրկնակի ստանդարտը հանվի մեր ազգային մտածողությունից, որ եթե այսինչ ճիճուն իմ բարեկամն է, դա ոչինչ, իսկ այ էն ճիճուն, որ իմ բարկամը չէ, այ նա իսկապես ճիճու է ու պետք է սատկացվի: Ոչ, բոլոր ճիճուներն էլ նույն են, եթե պայքարը ճիճուների դեմ է, ապա կապ չունի թե ում ճիճուն է, պետք է ոչնչացվի: Այ այս մոտեցումն է, որ մեզանում իսպառ է բացակայում:
Եթե պատճառահետևանքային ամբողջ շղթան բացենք, ապա խելոքները ինձ կկանգնեցնեն և կասեն էս ուր, էս աղքատ երկրում ինչ երազներով ես տարված՞: ԵՎ Ճիշտ կանեն: Իմ միակ փաստարկը դրա դեմ այն է, որ ներկայումս ԼՏՊ-ն, հետագայում էլ մյուս գործիչները միայն մեկ անելիք ունեն, բացատրելու մարդկանց, որ աշխարհը շատ-շատ լայն է, որ աշխարհի ոչ մի երկրում հայաստանյան աբսուրդներն այլևս գոյություն չունեն, որ մեր ամենքիս ցանկացած բարեկամ, որը սափրագլուխ է, դատախազ, ոստիկան, կամ նման մի բան, շարքային տականք է և նրան պետք է պարսավանքի ենթարկել ամեն քայլափոխի: Քաղաքացիական կեցվածքը պետք է ուղղված լինի ոչ թե Սերժի դեմ, այլ հենց մեր ամենքիս բարեկամ տանկանքի դեմ: Սա է հիմիկվա անելիքը, այլ ոչ թե միտինգում Սերժին ստից քրֆելը: Այլապես ով կհավատա, որ Ստյոպիկ Դեմիրճյանը, կամ Արամ Սարգսյանը, /որը եղբոր մահից հետո պաշտոնով գայթակղվեց/, կամ 1996- ի հիմնական կեղծարարներից Գ: Ջահանգիրյանը ազգային հերոսներ են, կամ այսօրվա հայաստանի ժողովրդավար փրկարար՞:
Այս գլոբալ աշխարհում նույնիսկ գերտերություններն են ստիպված հաշվի նստել ճշմարտության հետ: Հայաստանում ինչ որ չափով, իշխանական դաշտը Ճշմարտության լույսի ներքո է, բայց ընդիմադիր դաշտում անվերջ խավար է: Եկել է ժամանակը բոլորի մեղքերի թողության, /կամ տկլորանալու/: Սերժին ու Ռոբին գիտենք, բայց ընդիմության տականքներն էլ պետք է դուրս մղվեն: Պետք է դաշտը մաքրվի: Ամայի կմնա, ավելի լավ է, քան եղած մոլախոտերը շարունակեն իրենց ինչ որ անփոխարինելի դեղաբույս ներկայացնել:
Հայաստանի քաղաքական էլիտան նույն տականքն է արդեն 20 տարի, մարդիկ պետք է հասկանան սա, մերժեն իշխանությանն էլ, ընդիմության հին դեմքերին էլ, ու ապրեն իրենց կյանքով: Կհայտնվի նոր, երիտասարդ, իսկապես արժանավոր ընդիմություն- պետք է ընդունել նրան: Չի հայտնվի, աստված մեզ հետ, մի գուցե մի լուս կբացվի: Նիկոլը կարող է լիդերի դեր կատարել, բայց նրան էլ հեշտությամբ ընդիմությունը ներկայացրել է որպես մատաղացու:
Ճամարտակելու ժամանակները վաղուց անցած են, հիմա կրթվել և գործել է պետք ըստ եղած համաշխարհային փորձի և ձերբազատվելով ներհայակական նաֆթալինոտ կաղապարներից:

[Rammer]

Ոչ թե ամբողջ ազգը պետէ է կրթվի, այլ այն պետք է պահանջատեր դառնա: 4-րդ դասարանցու մակարդակն էլ բավարար է քաղաքացի դառնալու համար: Քաղաքացին դա այն մարդն է, ով իր իրավունքները այլոց իրավունքներից վեր է դասում:

:o Նման հակասական միտք դեռ չէի լսել: Ճիշտ հակառակը: Քաղաքացին նա է ով հետևում է, ապրում է օրենքով և ընդունում է որ բոլորը հավասար են օրենքի, սահմանադրության առջև....

Բիձա Մեֆը ուզում էր ասել որ մերժում է հակասահմանադրական ճանապարհը հենց այն պատճառով որ բռնապետության վերարտադրման հավանականություւնը առավալեագույնն է: Իսկ սահմանադրական ճանապարհը, որը ամենաբարդ բայց ամենահուսալի ճանապարհն է` հասցնում է նվազագույնի:
Լևոնը հանճարող ստռատեգ է : Խորհուրդ կտամ ավելի լուրջ կարդալ նրա ելույթնները:
Բիձա ջան այն հարցերը որ դու ես բարձրացնում բազմիցս քննարկվել են այստեղ: Քաղաքական բաժնի թեմանները եթե թերթես կգտնես դրանց պատասխանները....

[Բիձա]

:o Նման հակասական միտք դեռ չէի լսել: Ճիշտ հակառակը: Քաղաքացին նա է ով հետևում է, ապրում է օրենքով և ընդունում է որ բոլորը հավասար են օրենքի, սահմանադրության առջև....


Լևոնը հանճարող ստռատեգ է : Խորհուրդ կտամ ավելի լուրջ կարդալ նրա ելույթնները:
Բիձա ջան այն հարցերը որ դու ես բարձրացնում բազմիցս քննարկվել են այստեղ: Քաղաքական բաժնի թեմանները եթե թերթես կգտնես դրանց պատասխանները....
Եթե քննարկումից հանգել եք քո նշած եզրակացությանը, ապա անիմաստ է հին էջերը թերթելը-սխալ եզրակացության եք եկել: Եթե երկրում եղած օրենքների վրա բոլորը թքած ունեն, ապա մի քիչ ավելի խորն է պետք փնտրել պատճառը: Քաղաքացին այստեղ 10-րդ ֆակտորն է: Բեր 2 միլիոն օրինավոր գերմանացի լցրու Հայաստան որպես քաղաքացի: Հանդիպելով հայ ոստիկանին կամ որևէ հարց լուծելու համար կաշառք պահանջողին, 2 ժամից նրանք կհասկանան թե ինչ է կատարվում էս երկրում և կկանգնեն երկընտրանքի առջև-կամ ոչնչացնել եղած իշխանությունը ու դնել իրենցը-գերմանականը, , կամ հեռանալ երկրից: Նրանցից որևէ մեկի մտքովն իսկ չի անցնի, որ եղած օրենքը հարգեն, դրանով խելք սովորեցնեն իշխանություններին ու աստիճանաբար փոխեն երկիրը: Քաղաքացի սարքելու Ձեր խնդիրն առհասարակ աբսուրդային է: Մի կողմից դուք ուզում եք Հայաստանում եղած հայերից 2 միլոն գերմանացի բուծեք, մյուս կողմից էլ ենթադրենք թե բուծեցիք, ինչ է դրանք չեն դեմ առնելեու էս իշխանություններին՞: Թե կարծում եք, որ բուծման ժամանակ իշխանությունները հանգիստ հետևելու են մինչև բոլորը դառնան քաղաքացի, իրենք էլ գլխիկոր հեռանան. Սա է Ձեր քննարկածը՞:
Օրենքը օդից չի գոյանում, կամ պառլամենտի բարի կամքով չի ստեղծվում: Օրենքը գրվում, պահպանվում և գործում է տվյալ հասարակության մեջ եղած քաղաքական և հասարակական ուժերի շահերի հավասարակշռության շնորհիվ: Օրենքը դոգմա չէ: Աշխարհում անտեր օրենք չկա, օրենքին ամեն րոպե տեր կանգնող է պետք: Միայն քո նշած մեծ ստռատեգը կարող էր հուսալ, որ մի անգամ գրած օրենքով, դեմոկրատական որևէ արժեք չհարգող երկրում իշխանությունը հետևելու է օրենքին:
Անգլիական պառլամենտի 13-րդ դարից գրած օրենքների մեծամասնությունը մինչև հիմա հարգվում է, որովհետեև անգլիական պառլամենտի 650 անդամներից ամեն մեկը օր ու գիշեր իր ընտրողներին ցույց է տալիս որ կռիվ է տալիս իշխանությունների հետ հենց իր ընտրողներին հուզող ցանկացած հարցով: ԵՎ նույն վիճակն է աշխարհի բոլոր նորմալ երկրների պառլամենտներում:
Էդ մեծ ստռատեգի օրոք չէր, որ հայկական պառլամենտը հռչակվեց ու դարձավ «պոլի փետի կոթ՞»: Ես հասկանում եմ, որ դուք 15 տարի առաջ մանուկ էիք, և անտեղյակ եք նրա քամահրանքին հանդեպ օրենքը: Հիմա 15 տարի անց սերունդ է փոխվել: Եթե շուրջդ նայես, կտեսնես որ քո կողքին հավաքված են կամ քո պես անտեղյակ երիտասարդներ, կամ էլ էն ժամանակվա ստռատեգին սատարողները: Ընտրություններին, կողք կանգնած մի ահռելի մասսա /տեղյակ հնին ու նորին/ ընտրեց ԼՏՊ-ին, եղած բեթարից ազատվելու հույսով, բայց ոչ ավելին:
Մի պարզ օրինակ կա, որը ցույց է տալիս օրենքի, ժողովրդավարության, հասարակության մեջ գործող սկզբունքների կիրառման պայմանները: Եթե շուկայական կշեռքի կշռաթաթերից մեկին դնես մեկ կիլո, մյուսին 10 կիլո, ապա կշեռքը ցույց կտա, որ 10-ը ծանր է, բայց չի նշի թե ծանր է 9 կիլոյով: Եթե դնես 9 հանդեպ 10 կիլոյի, էլի բան չի փոխվի: Դնես 9,9 հանդեպ 10-ի, արդեն կշեռքը տեղից կշարժվի, և կհասկացվի որ արդեն մոտ է հավասարակշռության կետը: Ամենազգայունը դա 10 հանդեպ 10 հավասարակշռական վիճակն է, ուր նույնիսկ մեկ գրամը կշեղի հավասարակշռությունը: Նույնիսկ ամենաժողովրդավար երկրներում, երբ իշխանությունը մեծ առավելություն է ստանում, դառնում է ինքնվստահ, անկառավարելի, անվերահսկելի ու անհաշվելի, ինչպես հավասարակշռությունից դուրս կշեռքը:: Նույն ձևով Բուշ կրտսերը ստանալով բոլոր իշխանական լծակների առավելությունը հանգիստ մտավ Իրաք ու իր երկիրը մտցրեց աննախադեպ ճգնաժամի մեջ: Երբ ստռատեգը դարձավ Գերագույն խորհրդի նախագահ, հենց հաջորդ օրը ատրճանակը կողքին կպցրած սկսեց շրջել իր իսկ թիմի ճնշող մեժամասնության գերագույն խորհրդում: Այդ պահին ամբողջ երկիրն իրեն համարում էր «Մեր Լևոնը»:
Փորձեք մի քիչ ավելի խորը թախանցել թե համաշխարհային և թե հայկական քաղաքական իրականության մակերեսից դեպի ներս և կհայտնաբերեք մի մեծ ու հետաքրքիր աշխարհ: Կտեսնեք, որ ձեր իմացածի 90 տոկոսը -ը դա հասարակ մահկանացուների համար հնարած հեքիաթներ են: Կարդացեք կոնֆլիկտների հաղթահարման մասին, սոցիալական խմբերի շահերի ու մոտիվացիների մասին:
Մի խոսքով եթե հարցերին նայեք ոչ հայկական ստանդարտ պրիզմայից, կիմանաք որ ձեր ստռատեգը, դա գավառական մասշտաբի երևույթ է, սահմանադրական պայքարն էլ խղճուկ մարդկանց և ժողովուրդների անպոչ և դժգույն դրոշակ:

[Հայկօ]

Դեմք ես դու, Բիձա :o: Հարգեցի: Արի դու հենց վաղը սկսի մարտնչել՝ քեզ հարմար ցանկացած ակտիվ հրապարակային եղանակով՝ միտինգներ, ավտոներ վառել, քաղաքացիական անհնազանդություն, կոչեր, հարցազրույցներ, պիկետներ, ցույցեր, գրոհ նախագահականի վրա, Հ1-ի բոյկոտ և այլն, ես քո հետևից նաղդ եկող եմ:

[dvgray]

սահմանադրական պայքարն էլ խղճուկ մարդկանց և ժողովուրդների անպոչ և դժգույն դրոշակ:

լրիվ համաձայն եմ սրա հետ: աշխարհում ոչ մեկը սահմանադրական պայքարի շնորհիվ ֆեոդալներին/թագավորին/ցարին չի կարողացել զրկի մենիշխանությունից:

[voter]

Ոչ սահմանադրական պայքարով իշխանության գալու դեպքում պիտի պատրաստ լինես, որ քեզ էլ նույն կերպ կհանեն ոչ սահմանադրական չանապարհով։

Էտ կարուսելից ԻՋԵՔ, դա ոչ մի տեղ ձեզ չի հասցնելու հերիքա ՌԱԶԲԻՐԱՏՆԵՐ կազմակերպեք։

Սահամանադրություն, օրինապահություն, կարգ ու կանոն հայ ժողովրդին սովորացնել է պետք, ինչը մեկ, երկու երեք օր չի տեվելու, բայց որ ստացվի էլ ոչ մի ԱՄՆ, Ռուսաստան ֆլան ֆստան Հայաստանի դեմ չեն կարա պլստան ու ինչ որ բան պարտադրեն....

[Բիձա]

Դեմք ես դու, Բիձա :o: Հարգեցի: Արի դու հենց վաղը սկսի մարտնչել՝ քեզ հարմար ցանկացած ակտիվ հրապարակային եղանակով՝ միտինգներ, ավտոներ վառել, քաղաքացիական անհնազանդություն, կոչեր, հարցազրույցներ, պիկետներ, ցույցեր, գրոհ նախագահականի վրա, Հ1-ի բոյկոտ և այլն, ես քո հետևից նաղդ եկող եմ:

Ես էլ հեգնաքդ գնահատեցի:
Քո թվարկածներից որևէ մեկի մասին ես նշած կայի՞: Մինչև դրանց հասնելը էնքան հաց ու պանիր կա ուտելու: Հայաստանյան իշխանություն- ընդիմությունը հակադրությունը դուրս է եկել քաղաքացիական ռեսուրսների դաշտից, մտել է բացահայտ կոնֆլիկտային հարաբերությունների ու համապատասխան միջոցների դաշտ: Ի տարբերություն թշնամական բանակների որոնք բաժանված են տարածականորեն ու կանգնած են դեն հանդիման, պատրաստ իրար հիմնովին ոչնչացնելու, հայաստանյան իշխանություն –ընդիմություն բանակները տարանջատված չեն տարածականորեն: Իշխանական վերնախավն է ինքնաիզոլացված թիկնապահներով ու զորքով, բայց իրենց հիմնական հենարանը, ոստիկանությունը, պաշտոնյաները սափրագլուխներն ու այլ սատարողները ժողովրդի մեջ են, մեր կողքին ու մեր բարեկամներն են: Կարող է ամեն օր միտինգավոր ծեծող հատ ու կենտ սրիկաները ոչ մի բարեկամ չունեն՞. Կարող է ամեն դատին որպես տուժող ներկայացող էդ տականք ոստիկան-լակոտը լուսնից է ընկել՞.
Քո նշած ոչ մի քայլն էլ պետք չի անել, բայց եթե քո մոտիկների ու բարեկամների մեջ կան իշխանության հենարաններից, ապա եթե պլոճիկ ունես իրենց ճակատին ասա, թե ով են իրենք: 1-2 կասես, քո մյուս բարեկամներն էլ կմիանան այդ գործին և Հայաստանում մթնոլորտ կփոխվի: Եթե այդպիսի բարեկամ- ծանոթ չունես, ձեռներդ ծալած հանգիստ նստի, դու անելիք չունես:

[Բիձա]

Ոչ սահմանադրական պայքարով իշխանության գալու դեպքում պիտի պատրաստ լինես, որ քեզ էլ նույն կերպ կհանեն ոչ սահմանադրական չանապարհով։

Էտ կարուսելից ԻՋԵՔ, դա ոչ մի տեղ ձեզ չի հասցնելու հերիքա ՌԱԶԲԻՐԱՏՆԵՐ կազմակերպեք։

Սահամանադրություն, օրինապահություն, կարգ ու կանոն հայ ժողովրդին սովորացնել է պետք, ինչը մեկ, երկու երեք օր չի տեվելու, բայց որ ստացվի էլ ոչ մի ԱՄՆ, Ռուսաստան ֆլան ֆստան Հայաստանի դեմ չեն կարա պլստան ու ինչ որ բան պարտադրեն....

Իշխանություն չվերցրած արդեն այն տալու մասին մտածելը տարօրինակ է:
Ուրեմն գերադասելի է ունենալ հավերժական ավազակապետություն, բայց ոչ փոփոխվող իշխանություն՞: Մի 15-20 տարի առաջ Իտալիայում 2 օրը մեկ կառավարություն էր փոխվում, ինչ է Իտալիան ու իտալացիք կործանվեցին՞: Ոչ սահմադրական ճանապարհով իշխանություն վերցնելու արգելանքը դա մի անապացույց դոգմա է, որ մտցվել է խաղի մեջ ու մեզ բոլորիս սարքել իր գերին: Էդ ով է ապացուցել դրա տիեզերական գերուժը՞: Մի հատ ապացույց համաշխարհային փորձից կարող եք նշել: ԼՏՊ-ն ասեց- ուրեմն վերջ, գնանք մեռնեք, բայց հանկարծ չփորձենք էդ աբսուրդը ժխտել:
Մի հատ գլոբուսին խոշորացույցով նայենք, հետո նոր գերտերություններից ու նրանց հետ կապված Հայաստանի դարդերից խոսենք էլի:

Լրացում- Ռոբն ու Սերժը ոչ միայն ոչ-սահմանադրական եղանակով, այլ դիակների վրայով ու Հայաստանը դատարկելու և ավերելու գնով վերցրին իշխանությունը- արդեն տասներկու տարի է, զիջել են իշխանությունը՞.

[Rammer]

Քո նշած ոչ մի քայլն էլ պետք չի անել, բայց եթե քո մոտիկների ու բարեկամների մեջ կան իշխանության հենարաններից, ապա եթե պլոճիկ ունես իրենց ճակատին ասա, թե ով են իրենք: 1-2 կասես, քո մյուս բարեկամներն էլ կմիանան այդ գործին և Հայաստանում մթնոլորտ կփոխվի: Եթե այդպիսի բարեկամ- ծանոթ չունես, ձեռներդ ծալած հանգիստ նստի, դու անելիք չունես:

Փաստորեն պայքարի լրիվ նոր ձև է, կոչվում է "թե պլոճիկ ունես գնա ասա ճակատին" կամ "Դու սափրագլուխ բարեկամ ունե?ս, ուրեմն մեկ-երկու վազի իրենց տուն և ապացուցիր որ դու պլոճիկ ունես": Դե Հայկօի դեպքում պլօճիկ...Ես մոտավոր պատկերացրի էտ պռոցեսը: Վազում ես հյուսիսային, կանգնում ես ոստիկանի առաջ ու ասում ես ճշմարտությունը: Ինքը սկսում է լացել, փաթաթվում ա քեզ, շատ կարևոր է հենց այդ պահին առաջարկել թաշկինակ...Այնպես որ չմոռանք վերցնել: Հետո սկսում է պատմել թե ինչպես են փոքր ժամանակ իրենց հայաթի տղերքը նեղել, նվաստացրել...ու այպես շարունակ բոլոր ոստիակններին պլոճիկով տղերքը ասում են ճիշտը... ու վերջ, կատարվեց անհնարինը`իշխանափոխություն: Առաջին անգամ աշխարհում հայերը իրականացրին պլոճիկահեղափոխություն...հզորա...:lol:lol Տենաս էտ Սերժը մի հատ ղայդին պլոճիկով բարեկամ չունի որ կանգի ճիշտը ասի, թե չէ էդ խեղճ մարդը չգիտի էտ անտեր ճշմարտությունը ու առանց հասկանալու երկրիրը տանում է անդունդ...վայ վայ վայ...

Որպես ինֆորմացիա ուղղակի ասեմ, որ կա Քաղաքական հումորի բաժին::hands

[Հայկօ]

Ես էլ հեգնաքդ գնահատեցի:
Քո թվարկածներից որևէ մեկի մասին ես նշած կայի՞: Մինչև դրանց հասնելը էնքան հաց ու պանիր կա ուտելու: Հայաստանյան իշխանություն- ընդիմությունը հակադրությունը դուրս է եկել քաղաքացիական ռեսուրսների դաշտից, մտել է բացահայտ կոնֆլիկտային հարաբերությունների ու համապատասխան միջոցների դաշտ: Ի տարբերություն թշնամական բանակների որոնք բաժանված են տարածականորեն ու կանգնած են դեն հանդիման, պատրաստ իրար հիմնովին ոչնչացնելու, հայաստանյան իշխանություն –ընդիմություն բանակները տարանջատված չեն տարածականորեն: Իշխանական վերնախավն է ինքնաիզոլացված թիկնապահներով ու զորքով, բայց իրենց հիմնական հենարանը, ոստիկանությունը, պաշտոնյաները սափրագլուխներն ու այլ սատարողները ժողովրդի մեջ են, մեր կողքին ու մեր բարեկամներն են: Կարող է ամեն օր միտինգավոր ծեծող հատ ու կենտ սրիկաները ոչ մի բարեկամ չունեն՞. Կարող է ամեն դատին որպես տուժող ներկայացող էդ տականք ոստիկան-լակոտը լուսնից է ընկել՞.
Քո նշած ոչ մի քայլն էլ պետք չի անել, բայց եթե քո մոտիկների ու բարեկամների մեջ կան իշխանության հենարաններից, ապա եթե պլոճիկ ունես իրենց ճակատին ասա, թե ով են իրենք: 1-2 կասես, քո մյուս բարեկամներն էլ կմիանան այդ գործին և Հայաստանում մթնոլորտ կփոխվի: Եթե այդպիսի բարեկամ- ծանոթ չունես, ձեռներդ ծալած հանգիստ նստի, դու անելիք չունես:

Հետաքրքիր տարբերակ էր... Պայքարի նոր ուղի, որ կոչվում է «թուքումուրական ճանապարհ»:

Փաստորեն, քո ասելով, էստեղ էլ առանց խնամի-ծանոթ-բարեկամի յուլա գնալ չի լինի, հա՞: «Ծանոթով իշխանափոխություն», այսպես ասած: Այսինքն էն, որ ժողովրդի մեծ մասը տարբեր միջոցներով (ընտրություններ, ցույցեր, երթեր, բիսեդկաներում բամբասանք, այգու նստարանին զրույց և այլն) իրենց, մեղմ ասած, դժգոհությունն է հայտնում մլիցեքից, հաստավզերից ու իշխանությունից, դա հեչ, բայց հենց որ այդ նույն հաստավզի բաջանաղի քրոջ տղեն գնա ու իրան ասի «Եղո ձյա՜, բայց դու լավ չես անում, է, որ էդ խեղճ լրագրողուհուն տենց ուժեղ քացով խփում ես փորին, բա որ ցավա», տվյալ հաստավիզը իսկույն մեղա կգա, գլուխը կսափրի, կփախչի Տիբեթ ու կդառնա բուդդիստ: Աբսուրդ:

Էդ մարդիկ (մարդի՞կ) բարեկամներ, իհարկե, ունեն: Սակայն նրանց համար անձնական շահը վեր է ցանկացած բարեկամությունից ու մարդկային հարաբերություններից: Որովհետև էն մարդիկ, ովքեր կանգնեցին նման ընտրության առաջ ու ընտրեցին մարդկայինն ու ազնիվը (իրենց կարծիքով, բնականաբար. ոչ մի բան չբացարձակացնենք), էսօր բանտերում են, գործազուրկ են, փախած են: Էդ նույն մլիցեքն ու իշխանական մյուս կցորդներն էլ են իրենց ընտրությունն արդեն արել: Ու էդ ընտրությունը հաստատ իրենց բարեկամության, կամ ցանկացած շարքային հայի օգտին չի: Դու գնա, քո կարմիրբերետակիր բարեկամին բացատրի, որ տատին մեղք ա, ծեր ա, դուբինկով թող գլխին չխփեն: Որ էդ տղամարդը իրա հույսին կին ու երեք երեխա ունի, իսկ դուք հերիք չի ծեծում եք, մի հատ էլ մտցնում եք ճաղերի հետևը: Որ էդ տղեն ու աղջիկը քո փոքր ախպոր-քրոջ կամ երեխեքիդ տարիքի են, իսկ դու կուզեի՞ր, որ երեխուդ էլեկտրաշոկով ու սապոգով խփեին: Վառեմ ես էն մարդուն, ով էսքան բանը պիտի իրա բարեկամի ասելուց հետո հասկանա:

[Rammer]

Հույս ունեմ որ նրանք ովքեր չեն ընդունում սահմանադրական ճանապարհը, կփոխեն իրենց վերաբերմունքը: Նրանց ովքեր չեն հասկանում թե դա ինչ ճանապարհ է, կհասկանանեն ու ճիշտ կգնահատեն.

ՔԱՈՍԻՑ ԱՌԱՋ

Գերմաներենում «ման»-ը անորոշ-անձնական դերանուն է: Ման կախարդական աշխարհում մարդը մտածում, զգում եւ վարվում է ինչպես բոլորը` չընտրելով յուրաքանչյուր իրադրության մեջ իր իսկական ուղին: Մանը հանդես է գալիս ընդհանուրի կողմից ընդունված վարքի, բարոյականության սկզբունքների, նորմերի ձեւի մեջ: Մանի հիմնական խնդիրը նույնականացումն է: Քաղաքական, սոցիալական, կրոնական շարժումների հետեւորդն իրեն նույնացնում է առաջնորդի եւ մյուս հետեւորդների հետ. Ստալինն իրեն նույնացնում էր կիսաստվածների հետ, բանակի զինվորը իրեն նույնացնում է մյուս զինվորների ու սպայի հետ, քաղկալանավորը իրեն նույնացնում է ...(կներեք՝ չգիտեմ ում հետ):

Առաջնորդների հաջողությունները պայմանավորված են Մանի կայունությամբ: Դրա համար նախատեսվում են հանրային հանդիպումներ, հրապարակային կախաղաններ եւ այլն: Ման ձեւավորելը քաղաքական խնդիր է, որը ներկայացվում է որպես հասարակական կարծիք, կամ ժողովրդականություն: Հայկական կուսակցությունները արհեստականորեն բազմահազար են դարձնում (մի կուսակցություն 340 հազար մարդ էր անդամագրել. մի կերպ համոզեցին, որ 240 հազարը ցույց տա): Հայաստանում 250 հոգանոց կուսակցությունը կարող է լրիվ իշխանությունը վերցնել, որովհետեւ մոտ այդքան քաղաքական մեծ ու փոքր աթոռ կա: Իսկ եթե կազմակերպությունում 250 քաղաքական գործիչ էլ չկա, ապա հազարների համար ձեւավորվում է քաղաքականության հետ հեռավոր առնչություն ունեցող Ման, որը հիմնված է կուռքի, դրամի, սոցիալական պաշտպանվածության կամ պատրանքների վրա:

Սովետական կայսրության կործանման հարցում նշանավորվում են Ռ.Ռեյգընը, Մ.Թետչերը, Լ.Տեր-Պետրոսյանը, Պարույր Հայրիկյանը, Շահեն Հարությունյանը, Վ.Բուկովսկին, Յ. Օռլովը..., իսկ ու՞ր մնաց ժողովուրդը, ո՞րն էր նրա դերը: 1988-90-ին մեզ առարկում էին, թե Հայաստանը չի անկախանա, որովհետեւ ժողովուրդը անկախություն չի ուզում. Սեպտեմբերի 21-ը ապացուցե՞ց հակառակը: 2000-07-ին առարկում էին, թե Տեր-Պետրոսյանը նախագահ չի դառնա, որովհետեւ ժողովուրդը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին չի ընտրի. փետրվարի 19-ը ապացուցե՞ց հակառակը: Այսօր մեզ առարկում են, թե ռուսական զորքերն ու բազաները Հայաստանից դուրս չեն բերվելու. կգա ժամանակը եւ կապացուցվի հակառակը: Ժողովրդին կարելի է տեղափոխել մեկ Ման աշխարհից մյուսը: Անկախության վերականգնման համար պայքարը էական հաջողությունների կհասնի, եւ իշխանությունը ժողովրդինը կլինի Մանից դուրս ապրող ազատ մարդկանց, անհատների գործունեության շնորհիվ:

Երեւանյան երիտասարդությունն ապրում է կիսագողական Ման աշխարհում: Վերջերս զրուցում էի մի համալսարանական ուսանողի հետ՝ նպատակ ունենալով նրան ներգրավել քաղաքական գործունեության մեջ: Նա ինձ հետ խոսում էր փողոցային լեքսիկոնով եւ կիսագողական սկզբունքների շուրջ: Երբ ես զրույցը տեղափոխեցի քաղաքական հարցերի շրջանակ, նա փոխվեց, դուրս եկավ կիսագողական Մանից, դեմքը պարզվեց, սկսեց կիրթ, առանց ծամածռությունների խոսել` իր հերթին բարձրացնել լուրջ հարցեր, նույնիսկ ինձ խորհուրդ տվեց գնալ հանրային գրադարան եւ կարդալ «Պատերա՞զմ, թե՞ խաղաղություն» գրքույկը (մարդը չգիտեր, որ իր ասած գրքույկը հրատարակել էր Պահպանողական կուսակցությունը դեռ 2001-ին):

Բեկման դարաշրջանի շեմին Ռաբլեն «Գարգանտյուա եւ Պանտագրյուել» գրքում մարդկանց բաժանում էր պապեմանների եւ պապեֆիգների: Առաջիններն առանց հասկանալու երկրպագում էին Հռոմի պապին, երկրորդները առանց հիմնավորելու հայհոյում էին պապին: Երկու տիպն էլ ապրում էին Ման աշխարհում եւ, ի տարբերություն Ռաբլեի, ազատ չէին եւ ոչինչ չէին որոշում: Մանը խոչընդոտում է Մարդու ազատ գործունեությունը, ճզմում է անհատականությունը: Մարդկության զարգացմանը նպաստած նվաճումների հեղինակները՝ Պլատոնը, Նյուտոնը, Հյուգոն, Բեթհովենը, Լինկոլնը, Էմերսոնը, Էդիսոնը, Էյնշտեյնը, Ֆորդը, Ռոքֆելերը... սովորույթով ու նախապաշարմունքով չէին առաջնորդվում եւ Մանի մեջ չէին: Ման աշխարհից դուրս կարող են ապրել միայն մեծ մարդիկ. մյուսները դուրս գալու ճար չունեն: Հին հույները կարծում էին, որ Մարդը կատարյալ ազատ կլինի, երբ շարժվի մտքի արագությամբ: Էկզիստենցիալիստները կարծում էին, թե կարելի է Մանից դուրս գալ եւ ազատություն ձեռք բերել` հայտնվելով սահմանային իրավիճակներում՝ կյանքի եւ մահվան միջեւ: Ժամանակն ապացուցեց, որ սա եւս բանալի չէ: Կա միայն Իմաստունի հին խորհուրդը՝ եթե մարդն ուզում է նույնանալ, նմանվել, ապա թող նույնանա Աստծո հետ:

Մանը (ըստ Դոստոեւսկու՝ «բոլորինությունը») առաջացնում է լճացում, ճահիճ, խոչընդոտում է առաջընթացին, նորարարություն եւ առաջադիմություն չի հանդուրժում: Եթե բազմակարծությունը բռնապետության մահն է, ապա Մանը՝ ծնողը: Այդ պատճառով Ման աշխարհի առաջնորդ-տիրակալն ակամա դառնում է բռնապետ: Մարդն ինչքան էլ բարի լինի, կդառնա բռնապետ, եթե շուրջը ձեւավորվի Ման աշխարհ, որտեղ բոլորը մտածում, հուզվում, վարվում են նույն կերպ: Ուստի ժողովրդավարության եւ առաջադիմության անհրաժեշտ պայմանը բազմակարծությունն է, ինչը Մանի մեջ ապրողն անվանում է քաոս: Համաժողովրդական պայքար-պայքարի հաղթանակի նախորդ օրը լինելու է կատարյալ քաոս, որին հաջորդելու է արարման առաջին օրը:

ԹԱԹՈՒԼ ՄԿՐՏՉՅԱՆ
Պահպանողական կուսակցության քարտուղար

[Բիձա]

Փաստորեն պայքարի լրիվ նոր ձև է, կոչվում է "թե պլոճիկ ունես գնա ասա ճակատին" կամ "Դու սափրագլուխ բարեկամ ունե?ս, ուրեմն մեկ-երկու վազի իրենց տուն և ապացուցիր որ դու պլոճիկ ունես": Դե Հայկօի դեպքում պլօճիկ...Ես մոտավոր պատկերացրի էտ պռոցեսը: Վազում ես հյուսիսային, կանգնում ես ոստիկանի առաջ ու ասում ես ճշմարտությունը: Ինքը սկսում է լացել, փաթաթվում ա քեզ, շատ կարևոր է հենց այդ պահին առաջարկել թաշկինակ...Այնպես որ չմոռանք վերցնել: Հետո սկսում է պատմել թե ինչպես են փոքր ժամանակ իրենց հայաթի տղերքը նեղել, նվաստացրել...ու այպես շարունակ բոլոր ոստիակններին պլոճիկով տղերքը ասում են ճիշտը... ու վերջ, կատարվեց անհնարինը`իշխանափոխություն: Առաջին անգամ աշխարհում հայերը իրականացրին պլոճիկահեղափոխություն...հզորա...:lol:lol Տենաս էտ Սերժը մի հատ ղայդին պլոճիկով բարեկամ չունի որ կանգի ճիշտը ասի, թե չէ էդ խեղճ մարդը չգիտի էտ անտեր ճշմարտությունը ու առանց հասկանալու երկրիրը տանում է անդունդ...վայ վայ վայ...

Որպես ինֆորմացիա ուղղակի ասեմ, որ կա Քաղաքական հումորի բաժին::hands

Վիճակը շատ ավելի ծանր է, քան կարծում էի: Կփորձեմ բան հասկացնել երիտասարդ, բայց արդեն կարծրացած ուղեղատերերին: Ստիպված եմ հեռվից սկսելու:
Ամեն մարդ ապրում է իրական աշխարհում և իր հնարած –պատկերացրած -տեսական աշխարհում: Տեսական աշխարհը ձևավորվում է ըստ այդ անհատի գիտելիքների, ցանկությունների, մտահորիզոնի և այլն: ԵՎ հանճարը, և դեգեներատը ունեն իրենց սպեցիֆիկ և կարծեցյալ-տեսական և իրական աշխարհները: Տեսական աշխարհում մարդիկ կապ չունեն իրենց շրջապատի հետ: Մի կողմում մենակ ինքն է, մյուս կողմում մնացածը: Այդ աշխարհը կապանքներ չունի, ուր ասես կթռչես, կհասնես: Սասունցի Դավիթ կամ Ներոն էլ կարող ես քեզ համարել: /էստեղ պահպանողականը քննարկել է այդ հարցը, բայց չի խորացել, որ հենց իրական աշխարհի մոտիվացիաներով է մարդը շարժվում/:
Իրական աշխարհը դա կապանքների աշխարհ է,- հանճարները-քիչ, դեգեներատները շատ ավելի շատ կապված են իրենց շրջապատի հետ և շարժվում են ըստ այդ շրջապատի պահանջների և ցուցումների: Այդ իրական աշխարհ-շրջապատ ասածը մի քանի թաղանք ունի: Առաջին թաղանքը ընտանիքն է -հայր, մայր, քույր ողբայր: Երկրորդը -հեռավոր բարեկամությունը, ընկերությունը, մոտ ծանոթների շրջանակն է: Երրորդը -աշխատանքային շրջապատն է, շեֆերն են ու ստորադասերը: Չորրորդը ազգն է, իր պետությունը, հինգերորդը մարդկությունը, և այլն: Միջինում, մոտավորապես այսպիսին է մարդու արժեքային համակարգը: Այս թաղանթները անփոփոխ չեն: Օրինակ մեկի համար փողը, շեֆը, կամ ընկերը, կամ սիրուհին, կամ իր շունը կարող են առաջին թաղանթ լինել, մեկ ուրիշի մոտ էլ այդ թաղանթներն այլ դասավորություն կարող են ունենալ: Դա չէ կարևորը, այլ այն, որ ցանկացած մարդ շարժվումն է ըստ իր այդ արժեքային սանդղակի: Այդ թաղանթներում մարդիկ շարժվում են և գործում են ըստ խորքային, նախկինում հիմնադրված արմատացած սկզբունքների, մոտեցումների և էմոցիաների: Ազգերը, ցեղերը հենց սրանով են տարբերվում: Հայը հայ է, վրացին վրացի է, ռուսը ռուս է հենց այս տարբերություններով: Ավելին, այդ կուլտուրան է թելադրում նաև գործունեության մեթոդաբանությունը: Օրինակ եթե մեկը չեչենին մահացու վիրավորի, չեչենը պարտավոր է դիմացինին սպանել: Սա վայրենություն չէ, սա այդ ազգին հատուկ կուլտուրա է: Վերջին 70 տարվա մեջ ԱՄՆ-ն մի հինգ տարի ոչ պատերազմական խաղաղ տարի չի ունեցել: Սա էլ վայրենություն չէ, գերտերության ֆունկցիա է,- կատարում է: /Շատ խելոք տեսաբաններին խորհուրդ չեմ տա այս հարցով էլ իրենց գիտելիքները ցուցադրեն/ :
Հիմա Ձեզ մոտ կարծեցյալ և իրական աշխարհների, թաղանթների, այլևայլ գերակա արժեքների և նրանց ընկալման և նրանցում տիրող սկզբունքների կատարյալ խառնաշփոթ է: Դուք մեթոդական համարժեք մոտեցումների մասին էլ բացարձակ գաղափար չունեք: Ձեր մտքում բոլտը կարող է ատվյորտկով քանդվել, կլյուչն էլ որպես սանր օգտագործել: Այ սա է ողբերգականը, թե չէ հարց չկա, կգնաք ամերիկա, էնտեղ ձեզ կսովորեցնեն օտվերտկի էլ, կլյուչի էլ գործածության շրջանակները:
Ես ընդամենը առաջարկել էի մեթոդական նոր մոտեցում, որը արդյունքի հասած ազգերի մոտ համար մեկ գործն է-սկսել գործունեություն ծավալել արժեքային առաջին թաղանթի մակարդակով. Հայաստանյան քաղաքացիական երկփեղկվածությունը ծեծ ու ջարդից ազատելու առաջին Էլեմենտը հենց սա է. Ոստիկանը պետք է հաշիվ տա իր վայրագությունների համար. Մինչև հիմա նա դա չի արել, որովհետև հայակական մենթալիտետում առաջին թաղանթը որևէ կապ չունի հինգերորդ թաղանթի հետ. Նա կարող է մարդ սպանել ու գնալ տուն հանգիստ երջանիկ, ընտանիքում ու շրջապատում ապրել. Ես առաջարկել էի ոստիկանի դեմ պայքարել առաջին, երկրորդ թաղանթի մակարդակով. Ձեր բարձրացրած պրիմիտիվ ծաղրուծանակից, նույնիսկ ասածը հասկանալուց հրաժարվելուց պարզ է որ վիճակն ավելի ողբերգական է:
Դուք հենց այնպես չեք մերժում ցանկացած տեսակետը: Դա հայկական ապրելաձև է, ձեր մոտեցումն է դա, -թաղել միտքը, տալ գլխին, սկցնել, քանի որ ձեր չիմացած բանն է առաջարկվում: Բարի եղեք իմանալ, որ աշխարհում չի եղել և չկա մի ցիվիլիզացիա, որը առաջին հերթին հիմնված չի եղել հենց առաջին թաղանթի արժեքային համակարգի վրա: Հրեական ֆենոմեն ասածը դա հենց նշված համակարգերի հանդեպ խորագույն հարգանքն է: Նրանք առաջին երկու թաղանթների գերին են և մնացած թաղանթներն էլ ձևավորվում են ըստ նախորդների պահանջների: Եթե դուք կարծում եք, որ սափրագլխի համար առաջին երկու թաղանթները չկան, ապա խորապես սխալվում եք: Նա շատ ավելի խելոք է, քան դուք, քանի որ նա իր չորրորդ թաղանթով փող է աշխատում, որ առաջին երկու թաղանթներում իր տեղը, գոյությունը արդարացնի: Իսկ դուք ձեր շատ գիտուն- IT խելքին զոռ տալու որևէ ցանկություն էլ չունեք, որ հասկանաք հասարակագիտության ա-ն ու բ-ն:
Իհարկե զոմբի մնալը շատ ավելի հեշտ է:
Գնացեք միտինգի, ձեր պորցիա գիպնոզը ստացեք, հավաքվածներով իրար նայեք – ձեր շատությունից կայֆ բռնեք, աշխարհին էլ, /որ ձեզ հաց ու պանիր է նվիրում, որ սովից չմեռնեք/, շարունակեք հիմարի տեղ դրեք:
Ցավոք էստեղ հասկացողի համար հումոր չկա.

[Marduk]

1988-90-ին մեզ առարկում էին, թե Հայաստանը չի անկախանա, որովհետեւ ժողովուրդը անկախություն չի ուզում. Սեպտեմբերի 21-ը ապացուցե՞ց հակառակը:

Տեսնես այս ֆորումում մարդ կա որ հիշի թե ո՞վ էր 1988-1990-ին Պարույր Հայրիկյանին անվանում պռովոկատոր այն բանի համար որ նա գոռում էր Անկախություն:
Թե էսենց էլ պատմությունը կեղծելու են ու հերթական անգամ ստեղծեն հերթական ծուռ հայելիների աշխարհը ու ևս մի 1000 տարի մեջը խարխափեն:

[Mephistopheles]

Վիճակը շատ ավելի ծանր է, քան կարծում էի: Կփորձեմ բան հասկացնել երիտասարդ, բայց արդեն կարծրացած ուղեղատերերին: Ստիպված եմ հեռվից սկսելու:
Ամեն մարդ ապրում է իրական աշխարհում և իր հնարած –պատկերացրած -տեսական աշխարհում: Տեսական աշխարհը ձևավորվում է ըստ այդ անհատի գիտելիքների, ցանկությունների, մտահորիզոնի և այլն: ԵՎ հանճարը, և դեգեներատը ունեն իրենց սպեցիֆիկ և կարծեցյալ-տեսական և իրական աշխարհները: Տեսական աշխարհում մարդիկ կապ չունեն իրենց շրջապատի հետ: Մի կողմում մենակ ինքն է, մյուս կողմում մնացածը: Այդ աշխարհը կապանքներ չունի, ուր ասես կթռչես, կհասնես: Սասունցի Դավիթ կամ Ներոն էլ կարող ես քեզ համարել: /էստեղ պահպանողականը քննարկել է այդ հարցը, բայց չի խորացել, որ հենց իրական աշխարհի մոտիվացիաներով է մարդը շարժվում/:
Իրական աշխարհը դա կապանքների աշխարհ է,- հանճարները-քիչ, դեգեներատները շատ ավելի շատ կապված են իրենց շրջապատի հետ և շարժվում են ըստ այդ շրջապատի պահանջների և ցուցումների: Այդ իրական աշխարհ-շրջապատ ասածը մի քանի թաղանք ունի: Առաջին թաղանքը ընտանիքն է -հայր, մայր, քույր ողբայր: Երկրորդը -հեռավոր բարեկամությունը, ընկերությունը, մոտ ծանոթների շրջանակն է: Երրորդը -աշխատանքային շրջապատն է, շեֆերն են ու ստորադասերը: Չորրորդը ազգն է, իր պետությունը, հինգերորդը մարդկությունը, և այլն: Միջինում, մոտավորապես այսպիսին է մարդու արժեքային համակարգը: Այս թաղանթները անփոփոխ չեն: Օրինակ մեկի համար փողը, շեֆը, կամ ընկերը, կամ սիրուհին, կամ իր շունը կարող են առաջին թաղանթ լինել, մեկ ուրիշի մոտ էլ այդ թաղանթներն այլ դասավորություն կարող են ունենալ: Դա չէ կարևորը, այլ այն, որ ցանկացած մարդ շարժվումն է ըստ իր այդ արժեքային սանդղակի: Այդ թաղանթներում մարդիկ շարժվում են և գործում են ըստ խորքային, նախկինում հիմնադրված արմատացած սկզբունքների, մոտեցումների և էմոցիաների: Ազգերը, ցեղերը հենց սրանով են տարբերվում: Հայը հայ է, վրացին վրացի է, ռուսը ռուս է հենց այս տարբերություններով: Ավելին, այդ կուլտուրան է թելադրում նաև գործունեության մեթոդաբանությունը: Օրինակ եթե մեկը չեչենին մահացու վիրավորի, չեչենը պարտավոր է դիմացինին սպանել: Սա վայրենություն չէ, սա այդ ազգին հատուկ կուլտուրա է: Վերջին 70 տարվա մեջ ԱՄՆ-ն մի հինգ տարի ոչ պատերազմական խաղաղ տարի չի ունեցել: Սա էլ վայրենություն չէ, գերտերության ֆունկցիա է,- կատարում է: /Շատ խելոք տեսաբաններին խորհուրդ չեմ տա այս հարցով էլ իրենց գիտելիքները ցուցադրեն/ :
Հիմա Ձեզ մոտ կարծեցյալ և իրական աշխարհների, թաղանթների, այլևայլ գերակա արժեքների և նրանց ընկալման և նրանցում տիրող սկզբունքների կատարյալ խառնաշփոթ է: Դուք մեթոդական համարժեք մոտեցումների մասին էլ բացարձակ գաղափար չունեք: Ձեր մտքում բոլտը կարող է ատվյորտկով քանդվել, կլյուչն էլ որպես սանր օգտագործել: Այ սա է ողբերգականը, թե չէ հարց չկա, կգնաք ամերիկա, էնտեղ ձեզ կսովորեցնեն օտվերտկի էլ, կլյուչի էլ գործածության շրջանակները:
Ես ընդամենը առաջարկել էի մեթոդական նոր մոտեցում, որը արդյունքի հասած ազգերի մոտ համար մեկ գործն է-սկսել գործունեություն ծավալել արժեքային առաջին թաղանթի մակարդակով. Հայաստանյան քաղաքացիական երկփեղկվածությունը ծեծ ու ջարդից ազատելու առաջին Էլեմենտը հենց սա է. Ոստիկանը պետք է հաշիվ տա իր վայրագությունների համար. Մինչև հիմա նա դա չի արել, որովհետև հայակական մենթալիտետում առաջին թաղանթը որևէ կապ չունի հինգերորդ թաղանթի հետ. Նա կարող է մարդ սպանել ու գնալ տուն հանգիստ երջանիկ, ընտանիքում ու շրջապատում ապրել. Ես առաջարկել էի ոստիկանի դեմ պայքարել առաջին, երկրորդ թաղանթի մակարդակով. Ձեր բարձրացրած պրիմիտիվ ծաղրուծանակից, նույնիսկ ասածը հասկանալուց հրաժարվելուց պարզ է որ վիճակն ավելի ողբերգական է:
Դուք հենց այնպես չեք մերժում ցանկացած տեսակետը: Դա հայկական ապրելաձև է, ձեր մոտեցումն է դա, -թաղել միտքը, տալ գլխին, սկցնել, քանի որ ձեր չիմացած բանն է առաջարկվում: Բարի եղեք իմանալ, որ աշխարհում չի եղել և չկա մի ցիվիլիզացիա, որը առաջին հերթին հիմնված չի եղել հենց առաջին թաղանթի արժեքային համակարգի վրա: Հրեական ֆենոմեն ասածը դա հենց նշված համակարգերի հանդեպ խորագույն հարգանքն է: Նրանք առաջին երկու թաղանթների գերին են և մնացած թաղանթներն էլ ձևավորվում են ըստ նախորդների պահանջների: Եթե դուք կարծում եք, որ սափրագլխի համար առաջին երկու թաղանթները չկան, ապա խորապես սխալվում եք: Նա շատ ավելի խելոք է, քան դուք, քանի որ նա իր չորրորդ թաղանթով փող է աշխատում, որ առաջին երկու թաղանթներում իր տեղը, գոյությունը արդարացնի: Իսկ դուք ձեր շատ գիտուն- IT խելքին զոռ տալու որևէ ցանկություն էլ չունեք, որ հասկանաք հասարակագիտության ա-ն ու բ-ն:
Իհարկե զոմբի մնալը շատ ավելի հեշտ է:
Գնացեք միտինգի, ձեր պորցիա գիպնոզը ստացեք, հավաքվածներով իրար նայեք – ձեր շատությունից կայֆ բռնեք, աշխարհին էլ, /որ ձեզ հաց ու պանիր է նվիրում, որ սովից չմեռնեք/, շարունակեք հիմարի տեղ դրեք:
Ցավոք էստեղ հասկացողի համար հումոր չկա.

Ապեր, բայց դու ինչ ճիշտ անուն ես ընտրել "Բիձա" … կանալները… կներես "թաղանթները" լրիվ իրար ես խառնել, ընգեր…ընգել ես "ֆիլասոֆսկի ճշտերի" մեջ ու մոլորվել ես, բռատ… ես քո էս սաաաղ "Թաղանթային Տեսությունը" երկու բառով կնկարագրեի… այսպես… "ամեն ազգ, ունի իր առաջնահերթությունը, կախված տարբեր ֆակտորներից, ու առաջարկում ես մեր առաջնահերթությունները փոխել… ուզում ես որ մլիցեքի բարեկամները մլիցեքին ամոթանք տան, նրանք էլ ամոթից էլ չանեն" …իսկականից ժողովուրդ, էս խի՞ մինչև հիմա չէինք ֆայմել… հը՞… մարդ էլ չէր մեռնի

ՕՔ, Բիձա ջան… ասեմ… նախ էդ մարդը որ ամոթ ունենար, ըտենց մլիցա չէր լինի և երկրորդ իրա բարեկամներին լավ էլ ձեռ ա տալի էդ մլիցեն… էդ մլիցեն ա իրանց կերակրում ինչի պտի ամոթանք տան, որ էլ փող չբերի տու՞ն. նրանք հպարտանում են իրանց մլիցա բարեկամով… իսկ եթե քո նման "խելացի" մեկն էլ գտնվեց ու ամոթանք տվեց, դուբինկով ընենց կտա գլխին ու էլէկտրաշոկն էլ վրից որ ուղեղը մի անգամից կպայծառանա ու "թաղանթների" տեղը վայրկյանական կփոխվի… կարաս չկասկածես…

… Բիձա ջան, դու քո համար "փիլիսոփայություն" ես հորինել ու մի հատ էլ երևակայական աշխարհ ես ստեղծել ու մեջը, քո բստրած կերպարներից չհասկացված ապրում ես…իսկ էս վերջին պարբերությունդ էլ ուղղակի վերջին վրցնահարվածն էր քո "ինքնանկարի"…

[Mephistopheles]

............................Տենաս էտ Սերժը մի հատ ղայդին պլոճիկով բարեկամ չունի որ կանգի ճիշտը ասի, թե չէ էդ խեղճ մարդը չգիտի էտ անտեր ճշմարտությունը ու առանց հասկանալու երկրիրը տանում է անդունդ...վայ վայ վայ...

.................................

ունի ապեր, Սաշիկն է ու նրա խնամի և "մեր հին ընկեր Վահանը"

[voter]

Իշխանություն չվերցրած արդեն այն տալու մասին մտածելը տարօրինակ է:
Ուրեմն գերադասելի է ունենալ հավերժական ավազակապետություն, բայց ոչ փոփոխվող իշխանություն՞: Մի 15-20 տարի առաջ Իտալիայում 2 օրը մեկ կառավարություն էր փոխվում, ինչ է Իտալիան ու իտալացիք կործանվեցին՞: Ոչ սահմադրական ճանապարհով իշխանություն վերցնելու արգելանքը դա մի անապացույց դոգմա է, որ մտցվել է խաղի մեջ ու մեզ բոլորիս սարքել իր գերին: Էդ ով է ապացուցել դրա տիեզերական գերուժը՞: Մի հատ ապացույց համաշխարհային փորձից կարող եք նշել: ԼՏՊ-ն ասեց- ուրեմն վերջ, գնանք մեռնեք, բայց հանկարծ չփորձենք էդ աբսուրդը ժխտել:
Մի հատ գլոբուսին խոշորացույցով նայենք, հետո նոր գերտերություններից ու նրանց հետ կապված Հայաստանի դարդերից խոսենք էլի:

Լրացում- Ռոբն ու Սերժը ոչ միայն ոչ-սահմանադրական եղանակով, այլ դիակների վրայով ու Հայաստանը դատարկելու և ավերելու գնով վերցրին իշխանությունը- արդեն տասներկու տարի է, զիջել են իշխանությունը՞.

ՈՒշադիր կարդալ է պետք ինչ է գրված պարզեցնեմ "Իշխանությունը ուժով վերցնողը պիտի պատրաստ լինի, որ իրենից էլ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ են, քանի որ ժողովուրդ նրա երևում կանգնած չէ"։

Ցանկացած իշխանության գրավում հասարակ ռազմական հեղաշրջում է անկախ նրանցի թե քանի սվինավոր ունես։ Առանց սվինների ու զոհերի հնարավոր չէ հեղաշրջում իրականացնել ու նման կերպ իշխանության գալու դեպքում պատրաստ եղեք, որ ամեն տեղի անտեղի պատճառով ձեզ էլ են սվինների բարձրացնելու հենց որ ձեր սվինավորները պակասեն, կամ իրանցը շատանան։

Իսկ Իտալիայի օրինակը քիչ կապ ունի ասածի հետ, բայց ասեմ իմացածս։ 1992ին հազիվ սկսել է ժողովրդավարական ընտրություններ իրականացվել այնտեղ։ Դրանից առաջ համարյա ամբողջ հետպատերազմյան տարիներին Իտալիայի հանրապետության գոյության ամբողջ գոյության ընթացքում մեկ ամերիկացիներն էին հետո մաֆիան էր որոշում ով որտեղ պիտի իշխի։ Համարյա կես դար 50 տարի հենց այն էր ինչի Հայաստանը հանգել է հիմա – մեկ կուսակցություն, իշխանության կուսակցություն նրա ետևում կանգնած ԱՄՆ զորքեր ու այլևս ոչինչ։ Դու կամ իշխանություն ես կամ ոչինչ։ Հայաստանում ի համեմատ Իտալիայի ուղղակի ավելի չոբան ու գռեհիկ մակարդակով է դա արվում ինչքան էլ Արմանի, Գուչի ու Բագաչի կաստմ հագնեն։
Իտալական ամբողջ "քրիստոնյա դեմոկրատների" կուսակցություն կոչվածը, վերևից ներքև կաշառակերության բուն էր ու պահվում էր մաֆիայի փողերը լվալով։ Իտալիայում ժողովուրդը փաստացի ազատ չէր ընտրում, ում պետք էր ընտրացնում էին իսկ ազատություն ման եկողները քոչում էին միլլիոներով ԱՄՆ։
Այդ ամենը ջրի երես դուրս գալուց հետո 80ականներին ԶԼՄների զարգացման ու ԱՄՆի ազդեցության թուլացման ու Եվրոպայի ուժեղացման շնորհիվ, օր չկար որ մաֆիայի հետ կապված դատավարություն չլիներ ու երկիր չկար որ Կամիսար կատանիա ու իտալական գավառական ոստիկանների մաֆիայի հետ պայքարի կյանքի մասին կինո չնայեր։

Բացահայտեցին իշխող կուսակցության կաշառակերությունը, բոլորը վտարվեցին իրենց իշխանությունից, քանի որ գոնէ դատական համակարգը իտալիայում ժողովրդի ծառան էր ու դրա համար դատավորների էին հա սպանում մաֆիոզները։

Արդյունքում վակուում ստեղծվեց ու ազատությունից օգտվել այլևս հետ սովորած իտալական հասարակությունը ամեն ախմախի օրը մեջ դարձնում էր ղեկավար։

Բայց դա ուղղակի ոտի վրա քաղաքական դաշտն էր վրականգնվում, դրանից էլ ամեն տարի նոր ընտրություններ էին ու մինչև հիմա դա շարունակվում է։ Այդ քաոսում չկողմնորոշվող իտալաիցներն էլ դարձնում են ղեկավար ամեն ախմախի բավարար է միայն հեռուստաալիքներով իրեն մի քիչ գովազդի ծախս անել ու պլաստիկ օպերացիա։

Իսկ գլոբուսին խորհուրդ կտամ ՀԵՏևԻՑ չնայել, թերզարգացած ու օրինապահությունից անտեղյակ ժողովրդների քանակը աֆրիկայում իհարկե շատ է ու նրանք օրը մեջ հեղաշրջում են անում։ Բայց միայն Եվրոպան ու Հնդկաստանը բավարար են ապացուցելու համար, թե ինչպես կարող է ժողովրդավարությունը աշխատել ու բոլորին իր սկզբունքները ներարկել ու զարգանալ։ Պարտադրում են ի դեպ ոչ թե զոռով, ինչպես ռասիստական ու տոտալիտար ԱՄՆ էր անում այլ խնդրում են բոլորը իրենց Եվրոպացի գրանցեն ու համարեն, նրանք էլ քննում են նայում համապատասխանում է թե չէ...

Այս ամենը բայց կապ չունի Քոչարյանի ու Սարգսյանի կամ ԼՏՊի իշխանության հետ, որոնց հեղաշրջման վրա ժողովրդը աչք է փակել զուտ Ղարաբաղի հարցի պատճառով։ Նրանք միայն դրա շնորհիվ են մնացել իշխանուփյան մեջ ու եկել իշխանության։ Բացի Ղարաբաղի հարցից ոչ մի ուրիշ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ոչ մի Հայաստանյան ղեկավարություն ներառյալ և ԼՏՊ չի ունեցել որ գնահատեն ու որոշեն ընտրեն թե չնտրեն։ Բայց հենց այդ հարցի խիստ կարեվորությունը ու այլընտրանքի բացակայությունը պատճառ է դարձել, որ նրանք լինեն իշխանությունում, քանի որ հենց ժողովրդի կամքն է որ իշխանություն այդքան տարի նրանք պահեն։ Դրա համար էլ Քոչարյանը ձգել է այդքան տարի ու հիմա Սարգսյանն է փորձում ձգել։

Իշխանությունը նրանք բոլորը ստացել է ռազմական հողաշրջման շնորհիվ ու պահում էին սվինների շնորհիվ ԼՏՊն ներառյալ։ Վերջինս ուղղակի հետո գիտակցեց որ ավելին պիտի անի եթե ուզում է մնա, թողեց նրան ով պատրաստ էր դա անելու։ Հուսամ հիմա փորձում է ուղղել այդ սխալը։

Երկար ասեմ կարճ կապեմ – պետք չի փնովել մի բան՝ժողովրդավարությունը, որից օգտվել չգիտեք ու նույնիսկ չեք էլ փորձել։

[Elmo]

Մոդերատորական: Թեմայի վերջին 6 գրառումները տեղափոխվել են Դեմոկրատիա (http://www.akumb.am/showthread.php?p=1736590)թեմա:

[Բիձա]

ՈՒշադիր կարդալ է պետք ինչ է գրված պարզեցնեմ "Իշխանությունը ուժով վերցնողը պիտի պատրաստ լինի, որ իրենից էլ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ են, քանի որ ժողովուրդ նրա երևում կանգնած չէ"։

Ցանկացած իշխանության գրավում հասարակ ռազմական հեղաշրջում է անկախ նրանցի թե քանի սվինավոր ունես։ Առանց սվինների ու զոհերի հնարավոր չէ հեղաշրջում իրականացնել ու նման կերպ իշխանության գալու դեպքում պատրաստ եղեք, որ ամեն տեղի անտեղի պատճառով ձեզ էլ են սվինների բարձրացնելու հենց որ ձեր սվինավորները պակասեն, կամ իրանցը շատանան։

Իսկ Իտալիայի օրինակը քիչ կապ ունի ասածի հետ, բայց ասեմ իմացածս։ 1992ին հազիվ սկսել է ժողովրդավարական ընտրություններ իրականացվել այնտեղ։ Դրանից առաջ համարյա ամբողջ հետպատերազմյան տարիներին Իտալիայի հ


Բացահայտեցին իշխող կուսակցության կաշառակերությունը, բոլորը վտարվեցին իրենց իշխանությունից, քանի որ գոնէ դատական համակարգը իտալիայում ժողովրդի ծառան էր ու դրա համար դատավորների էին հա սպանում մաֆիոզները։

Այս ամենը բայց կապ չունի Քոչարյանի ու Սարգսյանի կամ ԼՏՊի իշխանության հետ, որոնց հեղաշրջման վրա ժողովրդը աչք է փակել զուտ Ղարաբաղի հարցի պատճառով։ Նրանք միայն դրա շնորհիվ են մնացել իշխանուփյան մեջ ու եկել իշխանության։ Բացի Ղարաբաղի հարցից ոչ մի ուրիշ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ոչ մի Հայաստանյան ղեկավարություն ներառյալ և ԼՏՊ չի ունեցել որ գնահատեն ու որոշեն ընտրեն թե չնտրեն։ Բայց հենց այդ հարցի խիստ կարեվորությունը ու այլընտրանքի բացակայությունը պատճառ է դարձել, որ նրանք լինեն իշխանությունում, քանի որ հենց ժողովրդի կամքն է որ իշխանություն այդքան տարի նրանք պահեն։ Դրա համար էլ Քոչարյանը ձգել է այդքան տարի ու հիմա Սարգսյանն է փորձում ձգել։

Իշխանությունը նրանք բոլորը ստացել է ռազմական հողաշրջման շնորհիվ ու պահում էին սվինների շնորհիվ ԼՏՊն ներառյալ։ Վերջինս ուղղակի հետո գիտակցեց որ ավելին պիտի անի եթե ուզում է մնա, թողեց նրան ով պատրաստ էր դա անելու։ Հուսամ հիմա փորձում է ուղղել այդ սխալը։

Երկար ասեմ կարճ կապեմ – պետք չի փնովել մի բան՝ժողովրդավարությունը, որից օգտվել չգիտեք ու նույնիսկ չեք էլ փորձել։

Ողջոււնում եմ մանրակրկիտ պատասխանդ:
Փորձենք քննարկել մի քիչ ավելի խորը: 80-ականների Իտալիայի և ներկայիս Հայաստանի սկզբունքային տարբերությունը հենց ինքդ ես շեշտել- անկախ դատական համակարգի գոյությունը: Էդ ինչն էր պատճառը, որ քո նկարագրած Իտալիայում- էդ մանկլավիկ երկրում, անկախ դատական համակարգը ժողովրդի ծառան էր՞: Էդ հերոս դատավորները լուսնից էին ընկել՞: Ոչ- դա իտալական հանրային, ազգային, հասարակական մենթալիտետի շնորհիվ էր: Իշխանությունը մաֆիոզ էր, բայց մարդկանց մեծամասնությունը որպես հասրակության անդամներ-առավելապես մաքուր: ԸՆդհանուր առմամբ հասարակության մեջ խիստ գերակշռող էր մաքրվելու տենդենցը: Դատավորները չլինեին, մի ուրիշ շերտ էր խաղի մեջ մտնելու և փոխելու էր վիճակը: Իտալիայում դատական համակարգը դարձավ փոսից դուրս գալու խթանը: Իսկ Հայաստանում որն է լինելու այդ լծակը, եթե ընդհանրապես լինելու է՞:
Մի կողմից սա քաղաքական կանխատեսման ու գնահատականի հարց է, մյուս կողմից մեթոդական հարց է: Ընդիմությունը կարծումէ., որ իր սահմանադրական միտինգներով, սվիններով իշխանության եկածներին հեռացնելու է ու լեգիտիմ իշխանություն է հաստատելու: Ես էլ կարծում. եմ, որ դա անհանար է, քանի որ Հայաստանում դրա որևէ պայման գոյություն չունի: Փոխարենը առաջարկել էի էդ սվինների հետևում թաքնված իշխանիկների ու զորքի հնարավոր թույլ տեղերը գտնել և փորձել էդ կետերին խփելով Հայաստանում քաղաքական-հասարակական մթնոլորտ փոխել: Եթե այս պարզ միտքը դուք քոքից եք ժխտում, ասելով թե իբր հայ ոստիկանը դա մի չտեսնված գազան է, ես էլ ասում եմ հակառակը, խղճուկ մի տականք է, որի միակ ուժը իր պապա-կռիշան է:
Մի գուցե կհիշեք, 92-93 թվերին Հայաստանի փողոցներում ոչ աստիկան կար, ոչ էլ աշխատող լուսաֆոր: Ոչ մի ոստիկանի մտքով չէր անցնում կանգներ փողոց -փող հավաքեր: Դուք սրան ձեր բացատրությունը կտաք, բայց ես էլ համոզված եմ, որ նրանք 94-ին փողոց դուրս եկան միայն վերևների հրամանով, որոնք կարգադրոցին, թե գնացեք փող հավաքեք, -մենք ձեր մեջքին կանգնած ենք: Այ հենց ես տրամաբանությամբ էլ մինչև հիմա էլ աշխատում է հայկական իշխանական ապարատը: Սիստեմի մեջ և դուրս հերոսներ չկան: Ոչ մի գազան էլ չկա, սովորական շավկաներ են, շեֆերի թույլտվույամբ հաբռգած: Շեֆերն էլ նույն վախկոտ ստրկամիտներն են, սվիների հետևում թաքնված: Դուք ես ամեն ինչը հաստատ ինձանից լավ գիտեք, բայց իմանալով հանդերձ տարօրինակ գործելաձև եք ընտրել- էս պրիմիտիվ խանական, ավազակապետական, թայֆայական համակարգին ինչ որ սահմանադրական պայքար եք պարտադրում: Միթե պարզ չի, որ նրանք դա առհասարակ բանի տեղ չեն դնելու, որովհետև գիտեն, մի 20 հոգու կբանտարկեն, մի 2 հոգու կսպանեն, ընդիմությունը կզբաղվի բանտակրվածներով, պայքարը կհանդարտվի: Անդեմ սահմանադրական պայքարը իր մեջ հայկական որևէ արժեհամակարգ չի պարունակում: Դա հայերի 90 տոկոսի համար նույն չինարենն է: Բայց այդ նույն 90 տոկոսի համար իր նեղ շրջապատը թեկուզ շատ փոքր, բայց ինչ որ ազգեցություն ունի: Ուրեմն ձեր կարծիքով անդեմ միտինգավոր-անդեմ ոստիկան հակադրությունն ավելի զորեղ է, քան քեռու տղա միտինգավոր-հորքրոջ տղա ոստիկան հակադրությունը՞:
Նայեք թե ինչ սկզբունքներ կան իշխանական դաշտում: Սերժն իր եղբոր ձեռքը կրակն է ընկել, բայց շարունակում է տեր կանգնել: Ռոբերտ իր մարդասպան թիկնապահին մինջև վերջ տեր կանգնեց: Մյուս մարդասպաններն ու ճիճուները մեկը մյուսի թիկունքին կանգնած են: Դա թասիբի հարց չի, դա թայֆայի տարրական գործելաձև է: Նրանք իրավունք չունեն իրենց սակավաթիվ թիմից զոհողություններ կարատարելու- համ դրանց կկորցնեն, համ էլ համակարգը կքանդվի: Շեֆ- ստորադրյալ պաշտպանական այս սկզբունքը հենց դրված է իրենց գործի հիմքում, որպեսզի արտաքին այլ թույլ ազդակներ այս կապի վրա չազդեն: Ես էլ կարծում եմ, որ այս կարծրացած սիստեմի կազմաքանդման միակ ձևը դա պայքարի հարթությունը փոխելն է-ընտանեկան- բարեկամանական հարթություն մտցնելը :
Գանդիզմն ինչ էր, - պայքարի հարթության փոփոխություն, ասիմետրիկ դիմադրություն: Sucide-boմbing-ը ինչ է, ասիմետրիկ պայքար: Իրաքցիկ քաոս ստեղծելով ամերիկացիներին կզացրին: Հիմա դուք դատարկ ձեռքերով տարին մի 5-6 անագամ դուրս եք գալիս միտինգ անում: Դա էս իշխանությունների որ կարևոր օրգանի վրա է ազդելու՞ -ամոթի: Ինձ եք մեղադրում թե ես ամոթանք տալով ուզում եմ անամոթ ոստիկանին շարքից հանեմ: Ոչ, ես առաջարկում եմ քաոսի հայկական տարբերակ, երբ իշխանության համար ծառայողները հայտնվում են հասարակական հալածյալի կարգավիճակում, այլ ոչ թե հիմիկվա անվերահսկելի ու ընդհանուր առմամբ հասրակության համար շատ էլ ընկալելի ու գովելի լավ տղու:
Ինչ վերաբերում է Ռոբի ու մյուսների Ղարաբաղի շնորհիվ իշխանություն պահելուն, ապա դա ընդամենը Ձեր բարի ցանկություն է: Նրանք էլ, ժողովուրդն էլ վաղուց թքած ունեն Ղարաբաղի վրա: Ղարաբաղի հարցը ներքաղաքական պայքարում մի 5 տոկոս պոտենցիալ ունի, ոչ ավելի: ԼՏՊ-ն էլ հիմա ոչ թե իր սխալն է ուղղում, այլ իր պատմական դեմքն է փորձում մաքրել: Այլապես նա կընդուներ գոնե 1995-1996-ի իր սխալները:

[voter]

Ողջոււնում եմ մանրակրկիտ պատասխանդ:
Փորձենք քննարկել մի քիչ ավելի խորը: 80-ականների Իտալիայի և ներկայիս Հայաստանի սկզբունքային տարբերությունը հենց ինքդ ես շեշտել- անկախ դատական համակարգի գոյությունը: Էդ ինչն էր պատճառը, որ քո նկարագրած Իտալիայում- էդ մանկլավիկ երկրում, անկախ դատական համակարգը ժողովրդի ծառան էր՞: Էդ հերոս դատավորները լուսնից էին ընկել՞: Ոչ- դա իտալական հանրային, ազգային, հասարակական մենթալիտետի շնորհիվ էր: Իշխանությունը մաֆիոզ էր, բայց մարդկանց մեծամասնությունը որպես հասրակության անդամներ-առավելապես մաքուր: ԸՆդհանուր առմամբ հասարակության մեջ խիստ գերակշռող էր մաքրվելու տենդենցը: Դատավորները չլինեին, մի ուրիշ շերտ էր խաղի մեջ մտնելու և փոխելու էր վիճակը: Իտալիայում դատական համակարգը դարձավ փոսից դուրս գալու խթանը: Իսկ Հայաստանում որն է լինելու այդ լծակը, եթե ընդհանրապես լինելու է՞:

Փորձեմ առանձնացնել թեմաները։
Իտալական մենթալիտետը չէր, այլ ԱՄՆի կողմից ներդրված ԱՆԿԱԽ դատական համակարգն էր, որ գործադիր իշխանության հետ առընչություն չուներ ու կարողացավ այդ գործադիր իշխանությանը ջրի երես հանել։ Դատավորներին կառավարությունը ոչ կարող հանել, ոչ դնել, դրա համար էլ նրանք իրենց կարող են թույլ տալ ի օրենքի և ոչ ի օգուտ կառավարության որոշումներ կայացնել։ Դրանից էլ այսօրվա Իտալիայի վարչապետը ոչինչ բացի ԶԼՄներում իր դատավարությունների մասին տեղեկություն տալու արգելք դնելուց անել չի կարող, քրեական է ու կմնա քրեական ու դատարաններում դատապարտված ու դեռ էլի դատապարտվելի անձ...

Այսինքն հասարաության մեջ իշխանությունից անկախ ինստիտուցիա պիտի գոյություն ունենա, որի շնորհիվ կարող է ժողովուրդը իր ազդեցությունը ունենալ իշխանության վրա։ Դա է մասնավորաբար ընդիմության էությունը, լինել իշխանությունից անկախ ու ազդել նրա վրա։ ՈՒ դա է պատճառը որ նախնական շրջանում ԼՏՊն այդքան աջակցություն չուներ, քանի դեռ իր համախոհները իշխանությունում էին ու ինչքան նրանց այնտեղից դուրս են քշում, այնքան նրանց նպատակների նկատմամբ հավատը ժողովրդի մոտ շատանում է, սկսում են հավատալ, որ նույն պարը չեն պարում ՍՍն ու ԼՏՊն ու իրարից անկախ քաղաքականություն են վարում։ Ես անձամբ մինչև վերջ դեռ համոզված չեմ, որ լրիվ անկախ են, երբ մյուս շաբաթ Արցախի հարցով որոշումներ կնդնունվեն սերժանտենրի կողմից ու դրա վերաբերյալ կարտահայտվի ընդիմությունը կերևա ինչքանով են նրանք անկախ միմիանցից ու արդյոք հնարավոր է մեկին մյուսով փոխարիներլով ինչ որ բան փոխել։


Մի կողմից սա քաղաքական կանխատեսման ու գնահատականի հարց է, մյուս կողմից մեթոդական հարց է: Ընդիմությունը կարծումէ., որ իր սահմանադրական միտինգներով, սվիններով իշխանության եկածներին հեռացնելու է ու լեգիտիմ իշխանություն է հաստատելու: Ես էլ կարծում. եմ, որ դա անհանար է, քանի որ Հայաստանում դրա որևէ պայման գոյություն չունի: Փոխարենը առաջարկել էի էդ սվինների հետևում թաքնված իշխանիկների ու զորքի հնարավոր թույլ տեղերը գտնել և փորձել էդ կետերին խփելով Հայաստանում քաղաքական-հասարակական մթնոլորտ փոխել: Եթե այս պարզ միտքը դուք քոքից եք ժխտում, ասելով թե իբր հայ ոստիկանը դա մի չտեսնված գազան է, ես էլ ասում եմ հակառակը, խղճուկ մի տականք է, որի միակ ուժը իր պապա-կռիշան է:
Մի քիչ կասկածում եմ, որ գրածներումս հայ ոստինանին գովերգող բան է եղե, միգուցե այն միտքս, որ լավ ոստիկան էլ գոյություն ունի, որի արարքների մասին սերիալներ նկարելու դեպքում գողական տղեքի մասին սերիալ նայողները կվերանան, սխալ եք ընկալել։ Իսկ որ կան բարեխիղճ ու օրենքի պահապան ոստիկաններ, դրանում կասկած չնեմ, ուղղակի նրանք չեն առընչվում քաղաքական ենթատեքստ ունեցող գործերի հետ, չնայած Հայաստանյան առօրյայում արդեն ոչ մի նման բնագավառ չի մնացել, որտեղ որևէ հանցագործություն քաղաքական երանգ չունենա...

Միտինգներով իհարկե լեգիտիմ իշխանություն չի հաստատվելու, դա անցյալի մնացուկ է մի ժամանակների, որ ինֆորմացիոն կանալներ չկար ժողովրդին տեղեկություն հասցնելու պետք էր հավաքել մեգաֆոնով բացատրել։ Հիմա եթե ասելիք ու նաելիք կա դրա կազմակերպամ ու անելու համար համահայկական միտինգ հավաքելու կարիք չկա, պետք է ուղղակի անել։ Բայց ոչ ինչ որ անձանց վերացնել ու վակուում է պետք ստեղծել, նույնիսկ եթե համոզված ես, որ դրանից հետո համակարգը կփլվի, մեր ու հասարակ ժողովրդի գլխին է փլվելու, նման բան կարելի է անել թշնամի եկրում, բայց ոչ այնտեղ ոտեղ ինքտ ու քո հարազատներն են ապրում։ Միակ ուժային գործողությունը որ պիտի արվի իշխանափոխության ժամանակ, ԻՆՔՆԱՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ է, որ չթողնես ազատ խոսքի համար պայքարող, քեզ աջակցող մարդկանց վնասեն։ Հարցձակման անցնելը ոչ մի դեպքում ողջունելի չէ....



Մի գուցե կհիշեք, 92-93 թվերին Հայաստանի փողոցներում ոչ աստիկան կար, ոչ էլ աշխատող լուսաֆոր: Ոչ մի ոստիկանի մտքով չէր անցնում կանգներ փողոց -փող հավաքեր: Դուք սրան ձեր բացատրությունը կտաք, բայց ես էլ համոզված եմ, որ նրանք 94-ին փողոց դուրս եկան միայն վերևների հրամանով, որոնք կարգադրոցին, թե գնացեք փող հավաքեք, -մենք ձեր մեջքին կանգնած ենք:

Ես որ Ջրվեժում էլ, մասիվից կենտրոն Թբիլիսյան խճուղու վրա էլ ստիպված եմ եղել 91ին էլ, 92, 93, 94էլ մուծվել "ապասնի մանովր" անելու համար, այնպես որ բացատրությունս պարզ է, գրդոնչիները սերժանտական պադշիվկեքով ամենամութ ու ցուրտ տարիներին էլ փող էին հավաքում։


Այ հենց ես տրամաբանությամբ էլ մինչև հիմա էլ աշխատում է հայկական իշխանական ապարատը: Սիստեմի մեջ և դուրս հերոսներ չկան: Ոչ մի գազան էլ չկա, սովորական շավկաներ են, շեֆերի թույլտվույամբ հաբռգած: Շեֆերն էլ նույն վախկոտ ստրկամիտներն են, սվիների հետևում թաքնված: Դուք ես ամեն ինչը հաստատ ինձանից լավ գիտեք, բայց իմանալով հանդերձ տարօրինակ գործելաձև եք ընտրել- էս պրիմիտիվ խանական, ավազակապետական, թայֆայական համակարգին ինչ որ սահմանադրական պայքար եք պարտադրում: Միթե պարզ չի, որ նրանք դա առհասարակ բանի տեղ չեն դնելու, որովհետև գիտեն, մի 20 հոգու կբանտարկեն, մի 2 հոգու կսպանեն, ընդիմությունը կզբաղվի բանտակրվածներով, պայքարը կհանդարտվի: Անդեմ սահմանադրական պայքարը իր մեջ հայկական որևէ արժեհամակարգ չի պարունակում: Դա հայերի 90 տոկոսի համար նույն չինարենն է: Բայց այդ նույն 90 տոկոսի համար իր նեղ շրջապատը թեկուզ շատ փոքր, բայց ինչ որ ազգեցություն ունի: Ուրեմն ձեր կարծիքով անդեմ միտինգավոր-անդեմ ոստիկան հակադրությունն ավելի զորեղ է, քան քեռու տղա միտինգավոր-հորքրոջ տղա ոստիկան հակադրությունը՞:

Անկասկած անդեմ ժողովրդական մասսաներով պայքարն գերադասելի ու ավելին միակ հնարավորն պայքարն է, որ կարող է արդյունք տալ, քանի որ անձավորված պայքարը հեշտ կարելի է խեղդել, վնասազերծելով անձերին։ Նման կերպ էին մտածում սովետական իշխանավորները ու հիմա սերժանտները, դրա հաամր այն ժամանակ Ղարաբաղ կոմիտեն էին բանտարկել հիմա էլ ՀԱԿի ակտիվիստներին, որով ինչպես արդեն գրեցի, ընդհամենը նրանց հերոսացրին ու ժողովրդը համոզվեց, որ թատրոն չի, այդ մարդիկ լուջ սերժանտների դեմ են պայքարում։


Նայեք թե ինչ սկզբունքներ կան իշխանական դաշտում: Սերժն իր եղբոր ձեռքը կրակն է ընկել, բայց շարունակում է տեր կանգնել: Ռոբերտ իր մարդասպան թիկնապահին մինջև վերջ տեր կանգնեց: Մյուս մարդասպաններն ու ճիճուները մեկը մյուսի թիկունքին կանգնած են: Դա թասիբի հարց չի, դա թայֆայի տարրական գործելաձև է: Նրանք իրավունք չունեն իրենց սակավաթիվ թիմից զոհողություններ կարատարելու- համ դրանց կկորցնեն, համ էլ համակարգը կքանդվի: Շեֆ- ստորադրյալ պաշտպանական այս սկզբունքը հենց դրված է իրենց գործի հիմքում, որպեսզի արտաքին այլ թույլ ազդակներ այս կապի վրա չազդեն: Ես էլ կարծում եմ, որ այս կարծրացած սիստեմի կազմաքանդման միակ ձևը դա պայքարի հարթությունը փոխելն է-ընտանեկան- բարեկամանական հարթություն մտցնելը :

Մարդասպաններին, հանցագործներին ու մնացյալ ստորադասներին տեր չկանգնել նրանք չեն կարող, քանի որ դա իրենց սվիններն են։ Դա է նրանց իշխանության գրավականը։ Եթե փորձեք այդ սվիններին փոխարիներլ ձեզ հավատարիմ սվիններով, անկասկած կդառնաք Սերժ, Ռոբերտ, կամ Լևոն նախագահ, բայց հենց նման պայքարն է, որ ժողովրդի մեծամասնության մոտ նողկանք է առաջացնում, քանի որ հասարակ ՌԱԶԲԻՐԱՏ է ու ժողովրդի ու առավել ևս լեգիտիմության հետ կապ չունի.... Անկախ նրանից ինքան լավ մարդ կդառնա սվինավորների նոր շեֆ, նա ոչինչ քան այդ համակարգը շարունակել պահել չի կարող, հոմ չի քցելու իրեն իշխանության բերած սվինավորներին – ԼՏՊ ի համար դա կամավորական, մորուքավորներն էին, Քոչարյանի ու Սարգսյանի համար քրեական տականքները։ Մորուքավորները, միքիչ ավելի լավն են քան քրեականները, բայց ժողովրդին դրանից ԻՆՉ՞.... Իրանց մայնլեն իրանց ռազբիրատը իրանց բարքերը։ Արդյոք Հայ ժողովրդին նման համակարգ է պետք – հուսամ, որ ոչ մեկին պետք չի...


Գանդիզմն ինչ էր, - պայքարի հարթության փոփոխություն, ասիմետրիկ դիմադրություն: Sucide-boմbing-ը ինչ է, ասիմետրիկ պայքար: Իրաքցիկ քաոս ստեղծելով ամերիկացիներին կզացրին: Հիմա դուք դատարկ ձեռքերով տարին մի 5-6 անագամ դուրս եք գալիս միտինգ անում: Դա էս իշխանությունների որ կարևոր օրգանի վրա է ազդելու՞ -ամոթի: Ինձ եք մեղադրում թե ես ամոթանք տալով ուզում եմ անամոթ ոստիկանին շարքից հանեմ: Ոչ, ես առաջարկում եմ քաոսի հայկական տարբերակ, երբ իշխանության համար ծառայողները հայտնվում են հասարակական հալածյալի կարգավիճակում, այլ ոչ թե հիմիկվա անվերահսկելի ու ընդհանուր առմամբ հասրակության համար շատ էլ ընկալելի ու գովելի լավ տղու:
Ինչ վերաբերում է Ռոբի ու մյուսների Ղարաբաղի շնորհիվ իշխանություն պահելուն, ապա դա ընդամենը Ձեր բարի ցանկություն է: Նրանք էլ, ժողովուրդն էլ վաղուց թքած ունեն Ղարաբաղի վրա: Ղարաբաղի հարցը ներքաղաքական պայքարում մի 5 տոկոս պոտենցիալ ունի, ոչ ավելի: ԼՏՊ-ն էլ հիմա ոչ թե իր սխալն է ուղղում, այլ իր պատմական դեմքն է փորձում մաքրել: Այլապես նա կընդուներ գոնե 1995-1996-ի իր սխալները:

Եկեք նայեք ինչ է սկսվելու, եթե արդեն չի սկսվել Մադրիդյան սկուզբունքները Մոսկվայում Սերժի քթին դեմ տալուց հետո ու հողերը հանձնելու ստորագրույուն կորզելուց հետո, այն ժամանակ կերևա Ղարաբաղի հարցը Հայաստանում քաղաքական պայքարում ինչ տոկոս է կազմում 5 թե 500։

Կրկնվեմ և ԼՏՊն և Քոչարյան Սարգսյանը ԹՈՒՅԼԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆ են ստացել մածուն ուտել Հայաստանում, այնքան ժամանակ քանի դեռ «Ղարաբաղը մերն» է եղել։

Իմ կասկածը դեռ մնում է, որ ԼՏՊի քաղաքական պայքար վերադառնալը, հայ ժողովրդին Ղարաբաղը հանձնելու այլընտրանք չունենալու զգացողություն ներշնչելու համար է արվել, որ երբ այս օրը գա ու ՍՍն հանձնի Արցախը ժողովուրդը շուրջը նայի ու մտածի ՅԱ բա որ հիմա ՍՍին հանենք ով պիտի գա ԼՏՊն, բայց նրան նույն բանի համար Ղարաբաղը տալու համար ենք հանել։ ՎԱՅ ուրեմն ոնց փռռանք պիտի տան՞՞՞՞

Եթե ԼՏՊն կարողանա իսկապես քաղաքական դաշտ ստեղծել, որ հայ ժողովուրդը հասկանա ինքը մենակ ՍՍի ու ԼՏՊի հույսին չի, այն դրանք ընդհամենը ինչ որ քաղաքական ուղղությունների ներկայացուցիչներ են ու կարելի է նաև ուրիշ տարբերակներ ստեղծել, արդեն մեծ գործ արած կլինի ու իսկապես 94ից սկսած Հայաստանի քաղաքական դաշտը ամայացնելու ԼՏՊի արածները ուղղված կլինեն։

Հայ ժողովուրդը հիմա պետք է ցույց տա, որ նա ոչ միայն գռեհիկ երկու տարբերակ կարող է առաջարկել կամ «ԻՄն ոչ մեկին չեմ տա» կամ «լավ գին տվեք ամեն ինչ կծախեմ», այլ կարող է առաջարկել որ «վստահեք ինձ, կպահեմ այնպես, որ բոլորին լավ լինի» տարբերակ։

Վստահելի է արդյոք հայ ժողովուրդը, որ կարող է մարդու իրավունքներ, ազատություն ու ժողովրդավարություն ապահովիի՞ Առայժմ ՈՉ, հենց վստահելի դառնա Արցախը չէ Կարսից մինչև Քուռ ղուրբան կանեն, կասեն տալիս ենք հիմա պահեք որ բոլորին հասանելի լինի, ազատ բոլորը տրուբա, ճանապարհ, գազ, մազութ ոնց ուզեն տանեն բերեն...

[Բիձա]

Ապեր, բայց դու ինչ ճիշտ անուն ես ընտրել "Բիձա" … կանալները… կներես "թաղանթները" լրիվ իրար ես խառնել, ընգեր…ընգել ես "ֆիլասոֆսկի ճշտերի" մեջ ու մոլորվել ես, բռատ… ես քո էս սաաաղ "Թաղանթային Տեսությունը" երկու բառով կնկարագրեի… այսպես… "ամեն ազգ, ունի իր առաջնահերթությունը, կախված տարբեր ֆակտորներից, ու առաջարկում ես մեր առաջնահերթությունները փոխել… ուզում ես որ մլիցեքի բարեկամները մլիցեքին ամոթանք տան, նրանք էլ ամոթից էլ չանեն" …իսկականից ժողովուրդ, էս խի՞ մինչև հիմա չէինք ֆայմել… հը՞… մարդ էլ չէր մեռնի

ՕՔ, Բիձա ջան… ասեմ… նախ էդ մարդը որ ամոթ ունենար, ըտենց մլիցա չէր լինի և երկրորդ իրա բարեկամներին լավ էլ ձեռ ա տալի էդ մլիցեն… էդ մլիցեն ա իրանց կերակրում ինչի պտի ամոթանք տան, որ էլ փող չբերի տու՞ն. նրանք հպարտանում են իրանց մլիցա բարեկամով… իսկ եթե քո նման "խելացի" մեկն էլ գտնվեց ու ամոթանք տվեց, դուբինկով ընենց կտա գլխին ու էլէկտրաշոկն էլ վրից որ ուղեղը մի անգամից կպայծառանա ու "թաղանթների" տեղը վայրկյանական կփոխվի… կարաս չկասկածես…

… Բիձա ջան, դու քո համար "փիլիսոփայություն" ես հորինել ու մի հատ էլ երևակայական աշխարհ ես ստեղծել ու մեջը, քո բստրած կերպարներից չհասկացված ապրում ես…իսկ էս վերջին պարբերությունդ էլ ուղղակի վերջին վրցնահարվածն էր քո "ինքնանկարի"…

Մեֆ յան, Քո անունն էլ իր իմաստն ունի ու շատ էլ տեղին խաղարկվում է: Ամեն մեկս մի ինչ որ կերպարի տակ մտած ենք էստեղ ժամանակ անց կացնում:
Քո ասելով ստացվում է, որ Հայաստանում արդեն գոյացել են իրարից լրիվ տարանջատված աշխարհներ- կաստաներ. . Ոստիկանների- տերերի կաստա ու նրանցից լրիվ բաժանված ենթարկվածների կաստա: Իմ կարծիքով դեռ այդ վիճակը չի: Նույնիսկ եթե իշխանական ու այլոց ընտանիքները 100 տոկոս են տարանջատված, ապա Հայաստանում, միջինում ամեն 3-րդ ծանոթով կարող ես հասնել ցանկացած այլ մի մարդու: Հետևաբար ցանկացած մի ոստիկան ու ցանկացած այլ մարդ , 1-2 ծանոթ են իրարից հեռու: Կաստաների այս տարանջատումը դեռ չի նշանակում, որ սրիկա բարեկամը վերացել է հասարակությունից: Եթե նրանք ֆիզիկապես իզոլացվել են,, ապա գոնե հեռակա, ամեն առիթով, թեկուզ ցանկացած ընտանեկան հավաքին ամենքս կարող ենք հայտարարել, որ մեր այսինչ տականք բարեկամը հիմա էլ էս արեց, ու ես թքած ունեմ իր ու իր ընտանիքի վրա ու հետագայում էլ շարունակելու եմ այդ տականքին նույն ձևով վարկաբեկել: Դա մի վայրկյանում իրենց է հասնելու, ու եթե ընդիմությունը վախենում է նույնիսկ այդ ծպտունը հանելու, ապա էլ ինչի մասին է խոսքը՞, ինչ սահմանադրական պայքար՞, ում դեմ՞, ինչի համար՞: Ուրեմն Հայաստանյան հասարակությունը լրիվ դեգրադացված, ատոմացված, անհույս և մեռած հասարակություն է.
Կոնկրետ ոստիկանին խոնարհ լինելու այս տեսակետը դա համարյա թե 99 տոկոսանոց հայկական տեսակետ է: Այս ստրկամտությունը մենք վաղուց ունեինք, բայց այն բազմապատկվեց ԼՏՊ- քաղաքական կեղծ դոկտրինների շնորհիվ.
Իհարկե, եթե ոստիկանի ֆորմա հագած ամեն գեղցի լակոտ կարաղ է մենակ մտնել. մի 100 միտինգավորի մեջ ու իր գործն անել, դու ճիշտ ես, ոստիկաններն իսկապես բոբո են: Բայց միթե էդ բոբոների դեմ իսկապես խաղ չկա՞ : Իմ կարծիքով դրանք շատ փոքր մարդիկ են և շատ լավ գիտեն, որ եթե իրենց բարեկամությունն էլ իրենց ատեց, ապա հետագայում ինքը պրոբլեմներ կարող է ունենալ: Համաձայն եմ, 5 տոկոսը անդառնալի հանցագործ է, բայց մնացածի համար բարեկամության կարծիքը արժեքավոր է: Նրանց անբարտավան պահվածքին մի նայի- գող -սիրտը դող.
Եթե նախորդ 11-12 և էս վերջին 3 տարվա մեջ, գոնե մի ոստիկան չծեծվեց ընդիմության կողմից, ապա պետք է ընդունել, որ ոչ թե ոստիկանն է բոբո, այլ ընդիմությունն է չմո: Մարտի մեկին մարդիկ շատ ավելի խելոք գտնվեցին և ինքնուրույն դիմադրեցին ոստիկանությանը, բայց փոխարենը ընդիմության ղեկավարությունը դավաճանեց նրանց, համարելով նրանց դիմադրությունը որպես խուլիգանություն, փոխարեն տեր կանգներ ու հերոսացներ դիմադրողներին: Դատարաններում էլ փաստաբանները փորձում էին հիմնավորել, թե իրենց պաշտպանյալները չեն դիմադրել, իրենք հեզ ու խոնարհ ընդիմություն են եղել: Այ սա է անսպասելի ու տարօրինակ:
Ուրեմն 45 կիլոյանոց հերոս տղին տանում ծեծում, ջարդում, կալանում են, ի պատասխան ընդիմությունը ինչ որ հայտարարություններ է տարածում, թե դա լավ չի: Էստեղ ով է բոբոն՞: Իմ կարծիքով բոբոն ընդիմությունն է, որ իր կողմնակիցներին անտեր թողնելով, հերթով կոտորում է:
Էդ շեֆ ԼՏՊ-ն մի հատ դատական նիստի եկավ՞, մի դատավորի երեսին անձնապես թքեց՞: Ոչ, չարեց: Այ հիմա տանը նստած է, փոխանակ գնա ու էդ տղային հանի բանտից ու տուն չգնա, մինչև արդյունքի չհասնի. Այ սա է գործը, այլ ոչ թե թիկնապահներով միտինգի գալն ու գնալը. Է մնացածն էլ ինչ տեսել, էն էլ սովորել է: Եթե նա գար դատարան ու տեր կանգներ իր ժողովրդին, ոստիկան ու դատավորն էլ էլ ռիսկ չէր անի էս բեսպրեդելին գնալ:
Սա է ընդիմության անհեռատես գործելաոճը,- տարանջատված, իրար վրա թքած, ամեն մեկն իր գլխի ճարը տեսնող, մեթոդապես անգրագետ : Հրապարակում մի քանի ոգևորված երեխա ու կին է մնացել, շուտով նրանք էլ կմարեն:
Ես տեղյակ չէի, որ իսկապես էսքան դաժան է վիճակը ընդիմության դաշտում:
Եթե ընդիմության անդամները համակերպվել են իրենց բարեկամ ոստիկանի դուբինկից ծեծ ուտելուն, ապա ամենավերջին իդիոտը կլինի են մարդը, որ էդ ձևով մտածող ընդիմության շարքը կմտնի:
Ես հասկանում եմ, որ մեր աշխարհայացքում ստրկամտությունը գենային մակարդակում է, բայց գոնե բաց պետք է լինել նոր մոտեցումներ քննարկելու համար , այլ ոչ թե հեգնելով մերժել ամեն մի միտք եթե այն հակասում է եղած քրմերի տեսակետներին:
Դեմոկրատիա կարելի է քննարկել տարբեր տեսանկյուններից, բայց ամենակարևորը հենց բազիսային հարցերն են, թե որտեղ է այն կիրառելի և որոնք են նրան հասնելու ձևերը. Ոնց տեսնում եմ ընդիմությունը շատ լուրջ պրոբլեմներ ունի նույնիսկ տեսական ընկալման հարցերում.

[Հայկօ]

Բիձա, սկզբունքորեն՝ ճիշտ ես ասում, սակայն Հայաստանի դեպքում էս ասածներդ կա՛մ արդեն ժամանակավրեպ են, կա՛մ էլ դեռ հնարավոր չի դրանք կիրառել: Նախ՝ բարեկամական կապերի ու թուքումուրի մասին: Իսկ դու համոզվա՞ծ ես, որ դա չի արվում: Արվում է ու արվել է. ինձ, օրինակ, մի մոլի իշխանական վերջերս կպած համոզում էր, որ ԼՏՊ-ի վատն էլ այն է, որ նա եղբորը հանում է եղբոր դեմ, բարեկամին՝ բարեկամի: Սա, բնականաբար, խիստ ծայրահեղական ու կույր տեսակետ է, սակայն փաստը մնում է փաստ, մանավանդ մարտի մեկից հետո (քանի որ այդ շրջանում կրքերն ու մարդկանց նյարդերը չափազանց շատ էին լարված, ու այն, ինչ նախկինում քաղաքավարությունից դրդված չէին ասի, այդ օրերին բացեիբաց գոռում էին) բազմաթիվ ներընտանեկան ու ընկերների միջև վեճեր եղան՝ գաղափարական հողի վրա: Սակայն սա գրեթե ոչ մի օգուտ չտվեց, իմ կարծիքով: Քանի որ. 1. վիճում են այն մարդու հետ, ով չի ընդունում իր սխալ լինելը. իսկ իշխանությունից դժգոհ գրեթե բոլոր, օրինակ, մլիցեքը (որոնք այնքան էլ շատ չեն, ցավոք), գոնե իրենց բարեկամական շրջապատում մասամբ արտահայտում են իրենց այդ դժգոհությունն ու համաձայնվում իրենց ընդդիմախոսների հետ. 2. պարզապես վեճի, մեղադրանքի, ընտանեկան «բանադրանքի» միջոցով այստեղ ոչ մի բանի հասնել չի լինում. հայը համառ ու իրասածի արարած է, և հաճախ մտածում է ոչ թե ուղեղով, այլ՝ գրպանով. իսկ մեկ կապուկ հիսունհազարանոցը, ցավոք, շատ հաճախ ավելի թանկ է լինում, քան մի տուն լիքը բարեկամը: Գումարած սրան՝ այդ ամբողջ «թուքումուրը»՝ արդար մեղադրանքը, որպես այդպիսին կարող է ընդունվել միայն այն մարդու կողմից, ով գոնե հասկանում է, որ իր արածը սխալ ու դատապարտելի է: Իսկ դու համոզվա՞ծ ես, որ հայ ոտիկանության ու հաստավզության գոնե կեսը դա գիտակցում է: Ես՝ ոչ: Ընդհակառակը՝ մարդիկ սրբորեն հավատում են, որ եթե թույլ տան, որ ԼՏՊ-ն գա իշխանության գլուխ, ապա Հայաստանում վերսկսվելու են տարին տասներկու ամիս ձմեռը, մութուցուրտը, իրենց երեխաներն էլ դպրոցում բուլկի առնելու փող չեն ունենալու: Ու մի բան էլ իրենք են թուքումուր տալիս միտինգին մասնակցող իրենց բարեկամին:

Շարունակեմ. խոսում ես բացահայտ հակամատության, բախումների, կռվի մասին: Սա ախր տանում է դեպի քաղաքացիական պատերազմ: Չէ, սխալ արտահայտվեցի, դեպի քաղաքացիական ջարդ, որովհետև ընդդիմությունն ու ընդդիմադիրները ոչ բոլշևիկ են, որ սպիտակների դեմ «Մաքսիմով» կռվեն, ոչ էլ Չեգևարա ու Կաստրո են, և փառք Աստծու. եթե մարտի մեկին քարով, փայտով, ձեռքի տակ ընկած միջոցներով հապճեպ պաշտպանության պատրաստված ժողովրդի դեմ հանեցին կանոնավոր բանակն ու մինչև ատամները զինված աննասուններին, ապա թեկուզ պապենական որսորդական հրացանները ուսներին գցած տասը ընդդիմադիրներին դրանք ավիացիոն ռմբակոծության կենթարկեին, ոչ պակաս: Նաև՝ այսօր անպատիժ կարողանում են մարդ ծեծել միայն իշխանականները: Ընդդիմության ցանկացած ներկայացուցչի ոտիկանի ուղղությամբ թարս նայելու համար կարող են տարիներով փակել ճաղերի հետևում: Կառարկես, որ եթե այդ թարս նայողները շատ լինեն, ու միայն նայելով չսահմանափակվեն, ոչ ոքի էլ բանտ չեն նստեցնի: Կասեմ՝ ոչ, քանի որ էլի գալիս ենք քիչ առաջ նկարագրածս սցենարին. բախում, հարայհրոց, ծեծուջարդ, գուցե՝ զենքի կիրառություն, ձնագունդը գլորվում է ու մեծանում, սպեցնազ, ավտոմատներից կրակահերթեր, սնայպերներ, աշխարհով մեկ մեղադրանք ընդդիմությանը, որ երկպառակություն են հրահրում ու խաթարում ՀՀ ազատ, արդար, ազնիվ կյանքն ու ոգին, ապա՝ քաղաքական ու քրեական հետապնդումներ, Ինտերպոլ և այլն: Ուժի ճանապարհը ցանկացա՛ծ դեպքում հիմա չի գործելու: Մանավանդ՝ այն ուժի, որ դու ես առաջարկում, այն է՝ քեզ դուբինկով խփողին լոմով ծեծել, քեզ մուննաթով նայողի աչքը հանել և այլն: Հայաստանը լայնամասշտաբ քաղաքացիական պատերազմի ռեսուրս, հնարավորություն չունի, չի կարող իրեն նման «շռայլություն» թույլ տալ: Քաղաքացիական անհնազանդություն՝ գուցե:

[Բիձա]

Փորձեմ առանձնացնել թեմաները։
Իտալական մենթալիտետը չէր, այլ ԱՄՆի կողմից ներդրված ԱՆԿԱԽ դատական համակարգն էր, որ գործադիր իշխանության հետ առընչություն չուներ ու կարողացավ այդ գործադիր իշխանությանը ջրի երես հանել։ Դատավորներին կառավարությունը ոչ կարող հանել, ոչ դնել, դրա համար էլ նրանք իրենց կարող են թույլ տալ ի օրենքի և ոչ ի օգուտ կառավարության որոշումներ կայացնել։ Դրանից էլ այսօրվա Իտալիայի վարչապետը ոչինչ բացի ԶԼՄներում իր դատավարությունների մասին տեղեկություն տալու արգելք դնելուց անել չի կարող, քրեական է ու կմնա քրեական ու դատարաններում դատապարտված ու դեռ էլի դատապարտվելի անձ...
...

Շնորհակալ եմ հանգամանալից պատասխանի համար:
Բազմակի մեջբերումներ իմ մոտ չի ստացվում, կփորձեմ հատվածային պատասխանել:
Պատմաբանի ճշգրտությամբ չգիտեմ հետպատերազմական իտալիայի քաղաքական զարգացումները, բայց գիտեմ, որ ցանկացած պետական կառավարման համակարգում ներառյալ նաև ամերիկացիների պարտադրած իշխանական մոդելում միաժամանակ շեշտավորվել է բոլոր 3 իշխանական ճյուղերի ինքնուրույնությունը: Հետևապես դժվար է համաձայնել, որ այդ ներդրված համակարգի մի ճյուղն աշխատել է ԱՄՆ շնորհիվ, մյուսները ոչ: Իմ կարծիքով, ֆինանսական հոսքերը իշխանական մյուս թևերում այդ պահին ավելի գայթակղիչ ու մեծ էին, այդ պատճառով էլ կոռուպցիան ինչ որ չափով հետ էր մնացել դատական ասպարեզում և այդ հավասարակշռական կետը հենց իտալացիների դեմոկրատական մղումների արտացոլումն էր: Մեզանում կոռուպցիայի գայթակղությունը անվերջ է բոլոր ճյուղերում, այդ պատճառով էլ ճյուղերի կոռումպացվածության մեջ պրակտիկ տարբերություններ չկան:

[Բիձա]

Փ
Անկասկած անդեմ ժողովրդական մասսաներով պայքարն գերադասելի ու ավելին միակ հնարավորն պայքարն է, որ կարող է արդյունք տալ, քանի որ անձավորված պայքարը հեշտ կարելի է խեղդել, վնասազերծելով անձերին։ Նման կերպ էին մտածում սովետական իշխանավորները ու հիմա սերժանտները, դրա հաամր այն ժամանակ Ղարաբաղ կոմիտեն էին բանտարկել հիմա էլ ՀԱԿի ակտիվիստներին, որով ինչպես արդեն գրեցի, ընդհամենը նրանց հերոսացրին ու ժողովրդը համոզվեց, որ թատրոն չի, այդ մարդիկ լուջ սերժանտների դեմ են պայքարում։
...

Էստեղ տրամաբանական հակասություն կա: Իշխանությունը բացահայտ անձնավորված է հանդես գալիս,- հրապարակում եղածների անուն, ազգանուն, ազգ ու տակ է հայտնի: Ուրեմն նրանք չեն վախենում իրենք բաց դիրքից, իսկ ընդիմությունը վախենում է իր թաքուն դիրքից՞ Ուրեմն, եթե ինչ որ մի պահից հայտարարվի որ աջ ու ձախ սկսվում է այսպիսի կամպանիա, իշխանություններն ինչ է, հասցնելու են ամեն մի դեգեներատի հասցեին քֆուր տվողին բռնեն դատեն, նստացնեն՞: Ոչ, բացահայտ ներքաղաքական անկայունություն է առաջանալու որը ձեռնտու է ընդիմությանը: Այ դրա համար են իշխանավորները մանդրաժ, թե դուք եղբորը եղբոր դեմ եք հանում՞: Բա ոնց, եթե սկզբունքային հարց է, հենց էդպես էլ պետք է լինի, թե չէ եթե էդ մարդը եղբայրդ է, ինչի ես իրեն ճորտի կամ ստրուկի տեղ դրել՞

[Բիձա]

Մարդասպաններին, հանցագործներին ու մնացյալ ստորադասներին տեր չկանգնել նրանք չեն կարող, քանի որ դա իրենց սվիններն են։ Դա է նրանց իշխանության գրավականը։ Եթե փորձեք այդ սվիններին փոխարիներլ ձեզ հավատարիմ սվիններով, անկասկած կդառնաք Սերժ, Ռոբերտ, կամ Լևոն նախագահ, բայց հենց նման պայքարն է, որ ժողովրդի մեծամասնության մոտ նողկանք է առաջացնում, քանի որ հասարակ ՌԱԶԲԻՐԱՏ է ու ժողովրդի ու առավել ևս լեգիտիմության հետ կապ չունի.... Անկախ նրանից ինքան լավ մարդ կդառնա սվինավորների նոր շեֆ, նա ոչինչ քան այդ համակարգը շարունակել պահել չի կարող, հոմ չի քցելու իրեն իշխանության բերած սվինավորներին – ԼՏՊ ի համար դա կամավորական, մորուքավորներն էին, Քոչարյանի ու Սարգսյանի համար քրեական տականքները։ Մորուքավորները, միքիչ ավելի լավն են քան քրեականները, բայց ժողովրդին դրանից ԻՆՉ՞.... Իրանց մայնլեն իրանց ռազբիրատը իրանց բարքերը։ Արդյոք Հայ ժողովրդին նման համակարգ է պետք – հուսամ, որ ոչ մեկին պետք չի...
...

Սա սկզբունքային հարց է: Իշխանությունը դա մեղրի տակառ է, որին վրա են տալիս և արջերը, և մեղուները և ճանճերը: Ղարաբաղ կոմիտեն վերցրեց իշխանությունը, 1 տարի հետո նրա 90 տոկոսը նոր, տականքային դեմքեր էին: Հայկական իշխանությունը միշտ էլ տականքների մեծ չափաբաժին է ունենալու: Խնդիրն այն չէ, որ մի անգամից մաքուր իշխանություն ստեղծվի, դա ուտոպիա է: Այլ այն, որ գոնե մեկ անգամ եղածների ձեռքից իշխանություն վերցվի, որ մարդիկ հավատան իրենց ուժին, դերին, որ իրենք իշխանություն են փոխել: 1991-ից հետո Հայաստանում իշխանություն փոխված չկա: Եղել են պալատական գեղցի խաղեր: 97-ին Վազգենը այն փախցրեց ԼՏՊ- ձեռքից, տվեց Ռոբին հետո այն հետ վերցնելու պայմանով: /ԼՏՊ-ի հրաժարականը Ղարաբաղի հետ մի մազաչափ կապ չունի/: 99-ին Ռոբը վերացրեց Վազգենին որ պարտքը չտա : 2008-ին Ռոբը էստաֆետը ստից տվեց Սերժին, որովհետև դեմ էր առել միջազգային նորմատիվ արգելքի: Էնպես որ ինչպես ջերմից մոռնող բայց նաև ասենք աչքի պրոբլեմններ ունեցող հիվանդին առաջին հերթին կյանքն է պետք փրկել, հետո նոր աչքով զբաղվել: Նույն էլ Հայաստանի դեպքում է, Մեր հիմնական խնդիրը դոգման ջարդելն է. Հայաստանում վախենալով հետագա բարդություններից մերժվում է իշխանություն փոխելու գերակա առաջին սկզբունքային քայլը:

[Բիձա]

Կրկնվեմ և ԼՏՊն և Քոչարյան Սարգսյանը ԹՈՒՅԼԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆ են ստացել մածուն ուտել Հայաստանում, այնքան ժամանակ քանի դեռ «Ղարաբաղը մերն» է եղել։

Իմ կասկածը դեռ մնում է, որ ԼՏՊի քաղաքական պայքար վերադառնալը, հայ ժողովրդին Ղարաբաղը հանձնելու այլընտրանք չունենալու զգացողություն ներշնչելու համար է արվել, որ երբ այս օրը գա ու ՍՍն հանձնի Արցախը ժողովուրդը շուրջը նայի ու մտածի ՅԱ բա որ հիմա ՍՍին հանենք ով պիտի գա ԼՏՊն, բայց նրան նույն բանի համար Ղարաբաղը տալու համար ենք հանել։ ՎԱՅ ուրեմն ոնց փռռանք պիտի տան՞՞՞՞

Եթե ԼՏՊն կարողանա իսկապես քաղաքական դաշտ ստեղծել, որ հայ ժողովուրդը հասկանա ինքը մենակ ՍՍի ու ԼՏՊի հույսին չի, այն դրանք ընդհամենը ինչ որ քաղաքական ուղղությունների ներկայացուցիչներ են ու կարելի է նաև ուրիշ տարբերակներ ստեղծել, արդեն մեծ գործ արած կլինի ու իսկապես 94ից սկսած Հայաստանի քաղաքական դաշտը ամայացնելու ԼՏՊի արածները ուղղված կլինեն։

Հայ ժողովուրդը հիմա պետք է ցույց տա, որ նա ոչ միայն գռեհիկ երկու տարբերակ կարող է առաջարկել կամ «ԻՄն ոչ մեկին չեմ տա» կամ «լավ գին տվեք ամեն ինչ կծախեմ», այլ կարող է առաջարկել որ «վստահեք ինձ, կպահեմ այնպես, որ բոլորին լավ լինի» տարբերակ։

Վստահելի է արդյոք հայ ժողովուրդը, որ կարող է մարդու իրավունքներ, ազատություն ու ժողովրդավարություն ապահովիի՞ Առայժմ ՈՉ, հենց վստահելի դառնա Արցախը չէ Կարսից մինչև Քուռ ղուրբան կանեն, կասեն տալիս ենք հիմա պահեք որ բոլորին հասանելի լինի, ազատ բոլորը տրուբա, ճանապարհ, գազ, մազութ ոնց ուզեն տանեն բերեն...

Իմ կարծիքով, մենք չափից ավելի ենք գերագնահատում Հայաստանի միջազգային դերն ու արժեքը: Դրսում վերջին հաշվով թքած ունեն մեր վրա: Նրանց նախապես մեծ ճիգերի գնով պետք չի Էստեղ իրենց մարդուն ունենալ: Մեր ցանկացած, ամենադեմոկրատ կամ բռնապետ ղեկավար էլ, որ մի հատ լավ շվացնեն դրսից, շնիկի պես հետևի ոտքերի վրա ստոյկա կկանգնի գերուժերի դեմ: ԼՏՊ-ն ոչ մի խորհրդավոր դեր չունի, իր դեմքն էր մաքրում նորից ի հայտ գալով: Իսկ Ղարաբաղի հարցի լուծումը դեռ ոչ մեկին էլ ձեռնտու չի, դրա համար էլ չի լուծվում, և երևի երկար այդպես մնա:
Պրոբլեմը հենց սա է: Հարցի շուտափույտ լուծումը միայն հայերին է ձեռնտու, որ պետությունը հետագա դեգրադացիայից փրկվի, բայց թէ դրսին, և թէ ներսի իշխանություններին հակառակն է ձեռնտու: Դրա համար էլ Հայաստանի ներքաղաքական հարցերը պետք է լիովին մեկուսացնել ղարաբաղի հարցից ու դիտարկել որպես զուտ ներքաղաքական անհապաղ լուծում պահանջող հարց:

[Բիձա]

Հայկօ, դու սկզբունքային թույլ ելակետի վրա ես կանգնած: Դու պատկերացնում ես, թե ներքաղաքական պայքարը չպետք է սրվի, այլ պետք է կողմերն իրար հասկանան- զիջեն: Էդպիսի բան աշխարհում գոյություն չունի: Քեզ թվում է, թե գործը դիմացինին հավատափոխելն է: Այդպիսի խնդիր չկա դրված: Խոսքը դիմացինին հաղթել-հաղթահարելն է, խեղճացնելն է, ստիպելն է, որ հեռանա, կամ գնա շատ հիմնավոր զիջումների: Հակասությունների լուծումը հենց սա է պարտադրում: Քաղաքականությունը տուն- տուն խաղալ չէ: Այստեղ կամք, միտք, փառք ու փող, հարստություն և հազար ու մի այլ մեծ պոտենցիալ է դրված մեջտողը: Այ հենց եղբորը եղբոր դեմ հանելով անհանգստացողն արդեն հասկացած է եղել որ վիճակը լրջանում է, որ իր թալանածը էստեղ ծախսել չի կարողանալու: Այ նա սթափ է ու ռեակցիան էլ նորմալ է: Ընդիմության ռեակցիան է աննորմալ- դավայտե ժիտ դրուժնօ: Սուր վիճակ է, կհաղթի նա, ով ավելի կարծր կլինի: Իրենք գնացել են արյան, եթե նահանջում ես, ուրեմն ընդունում ես պարտությունդ: Սա է քաղաքական, ներառյալ նաև հայաստանյան քաղաքական պայքարի էությունը: Այլ մեկնաբանությունները միամիտ են, բայց ես հասկանում եմ, որ Հայաստանում առկա քաղաքական դոգմատիզմի պայմաններում այլ բան չէր էլ կարելի սպասել:
Նաև ես դեմ եմ ամեն մի բացահայտ պայքարի մեթոդի: Դու ճիշտ ես, կճզմեն, կոչնչացնեն: Բայց կան հարյուրավոր թաքուն ձևեր, որոնք նրանց հունից կհանեն: Տակտիկան հենց դա պետք է լինի, զզվացնելը, որ նրանք հասկանան, որ չեն մարսելու և մտածեն լուրջ զիջումների մասին: Ամեն անարգված տականքի համար պետությունը ռեսուրս չունի գնալու, գտնելու, պատժելու: Ոչ մի բռնապետություն այդ բանը չի կարողացել անել: Ի միջի այլոց Ռոբն ինքն էր կիրառում նման մեթոդներ, օրինակ միտինգի կողքի կանգնած մարդկանց հավաքում նստացնում էր, ու դրանով կասեցրեց ալիքի մեծացումը: Նույն էլ ընդիմությունը կարող է անել: Խաղը կարող է գնալ միայն իրար դեմ կանգնած զորքերի միջև: Ամենավերևներին բան անել չես կարող, բայց մի քիչ ներքև դաշտն ազատ է: Շատ բան ունի անելու ԼՏՊ-ն /եթե իսկապես մեջը թասիբ է մնացել/ : Ինչպես խաղավերջի շախմատի թագաղորը, նա պարտավոր է մտնել խաղի մեջ և շատ էլ հզոր գործ կարող է անել:

[dvgray]

Բիձա:
Ընդանուր առմամբ համաձայն եմ վերևի գրածիտ հետ: մի փոքր, բայց կարծում եմ կարևոր ուղղում ունեմ: Հայաստանում բոլորը վախում են: Վախում են իրարից, ռուսից, թուրքից, վրացուց ու եսիմ կարող է նարև մոնղոլից: վախում են իրենց եղածը կորցնելուց, իրենց կնգան, տղուն ու աղջկան կորցնելուց: ու ամենաշատը վախում են՝ ընդիմության պարագլուխները, որոնք հաստատ լիքը բան ունեն կորցնելուց:
…
Որ մեծ բաշիբոզուկներ Սերժի ու Քոչի ընտանիքները ու իրանց ստրուկները վախում են, դա ակընհայտ է մեկից մեկ: բայց որ Լևոնը ու իրա կոլեկտիվն ա շաաաատ վախկոտ, դա ոչ բոլորին է ակընհայտ:
…
մի խոսքով քաղաքական պոռնկություն է էս ամեն ինչը: ժողովրդին հերթական անգամ ֆռցրին քթից բռնած: ու շարունակում են ֆռացնել:
…
"ստեղ կողմ եմ, ստեղ դեմ եմ…" առռռը քեղ ընդիմություն: սենց բան մենակ 400- երրորղ կարգի երկրներում ա հնարավոր: Կանադայի պես բարգավաճ երկրում, ընդիմությունը իշխող կուսակցությանը քթից բռնած ման ա տալի ու ստիպում անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկել:
իսկ մեր կոնգրեսը գնում ա արձակուրդ, որ Սերժին շատ չնեղեն եվրեպացիք… :D
…
ահա է մեր հերթական դհոլչիները: Ես չեմ զարմանա, եթե վաղը Լևոնը կամ իրա տղան դառնան ասենք Արմեիչիկի նախընտրական շտաբի պետերը: Որտեղ ավելի շատ են վճարում, էն կողմ էլ ֆռռում են: Պարզ, առաջին դասարանի մաթեմաթիկական հաշվարկներ են:

[Rammer]

Մեֆ յան, Քո անունն էլ իր իմաստն ունի ու շատ էլ տեղին խաղարկվում է: Ամեն մեկս մի ինչ որ կերպարի տակ մտած ենք էստեղ ժամանակ անց կացնում:
Քո ասելով ստացվում է, որ Հայաստանում արդեն գոյացել են իրարից լրիվ տարանջատված աշխարհներ- կաստաներ. . Ոստիկանների- տերերի կաստա ու նրանցից լրիվ բաժանված ենթարկվածների կաստա: Իմ կարծիքով դեռ այդ վիճակը չի: Նույնիսկ եթե իշխանական ու այլոց ընտանիքները 100 տոկոս են տարանջատված, ապա Հայաստանում, միջինում ամեն 3-րդ ծանոթով կարող ես հասնել ցանկացած այլ մի մարդու: Հետևաբար ցանկացած մի ոստիկան ու ցանկացած այլ մարդ , 1-2 ծանոթ են իրարից հեռու: Կաստաների այս տարանջատումը դեռ չի նշանակում, որ սրիկա բարեկամը վերացել է հասարակությունից: Եթե նրանք ֆիզիկապես իզոլացվել են,, ապա գոնե հեռակա, ամեն առիթով, թեկուզ ցանկացած ընտանեկան հավաքին ամենքս կարող ենք հայտարարել, որ մեր այսինչ տականք բարեկամը հիմա էլ էս արեց, ու ես թքած ունեմ իր ու իր ընտանիքի վրա ու հետագայում էլ շարունակելու եմ այդ տականքին նույն ձևով վարկաբեկել: Դա մի վայրկյանում իրենց է հասնելու, ու եթե ընդիմությունը վախենում է նույնիսկ այդ ծպտունը հանելու, ապա էլ ինչի մասին է խոսքը՞, ինչ սահմանադրական պայքար՞, ում դեմ՞, ինչի համար՞: Ուրեմն Հայաստանյան հասարակությունը լրիվ դեգրադացված, ատոմացված, անհույս և մեռած հասարակություն է.
Կոնկրետ ոստիկանին խոնարհ լինելու այս տեսակետը դա համարյա թե 99 տոկոսանոց հայկական տեսակետ է: Այս ստրկամտությունը մենք վաղուց ունեինք, բայց այն բազմապատկվեց ԼՏՊ- քաղաքական կեղծ դոկտրինների շնորհիվ.
Իհարկե, եթե ոստիկանի ֆորմա հագած ամեն գեղցի լակոտ կարաղ է մենակ մտնել. մի 100 միտինգավորի մեջ ու իր գործն անել, դու ճիշտ ես, ոստիկաններն իսկապես բոբո են: Բայց միթե էդ բոբոների դեմ իսկապես խաղ չկա՞ : Իմ կարծիքով դրանք շատ փոքր մարդիկ են և շատ լավ գիտեն, որ եթե իրենց բարեկամությունն էլ իրենց ատեց, ապա հետագայում ինքը պրոբլեմներ կարող է ունենալ: Համաձայն եմ, 5 տոկոսը անդառնալի հանցագործ է, բայց մնացածի համար բարեկամության կարծիքը արժեքավոր է: Նրանց անբարտավան պահվածքին մի նայի- գող -սիրտը դող.
Եթե նախորդ 11-12 և էս վերջին 3 տարվա մեջ, գոնե մի ոստիկան չծեծվեց ընդիմության կողմից, ապա պետք է ընդունել, որ ոչ թե ոստիկանն է բոբո, այլ ընդիմությունն է չմո: Մարտի մեկին մարդիկ շատ ավելի խելոք գտնվեցին և ինքնուրույն դիմադրեցին ոստիկանությանը, բայց փոխարենը ընդիմության ղեկավարությունը դավաճանեց նրանց, համարելով նրանց դիմադրությունը որպես խուլիգանություն, փոխարեն տեր կանգներ ու հերոսացներ դիմադրողներին: Դատարաններում էլ փաստաբանները փորձում էին հիմնավորել, թե իրենց պաշտպանյալները չեն դիմադրել, իրենք հեզ ու խոնարհ ընդիմություն են եղել: Այ սա է անսպասելի ու տարօրինակ:
Ուրեմն 45 կիլոյանոց հերոս տղին տանում ծեծում, ջարդում, կալանում են, ի պատասխան ընդիմությունը ինչ որ հայտարարություններ է տարածում, թե դա լավ չի: Էստեղ ով է բոբոն՞: Իմ կարծիքով բոբոն ընդիմությունն է, որ իր կողմնակիցներին անտեր թողնելով, հերթով կոտորում է:
Էդ շեֆ ԼՏՊ-ն մի հատ դատական նիստի եկավ՞, մի դատավորի երեսին անձնապես թքեց՞: Ոչ, չարեց: Այ հիմա տանը նստած է, փոխանակ գնա ու էդ տղային հանի բանտից ու տուն չգնա, մինչև արդյունքի չհասնի. Այ սա է գործը, այլ ոչ թե թիկնապահներով միտինգի գալն ու գնալը. Է մնացածն էլ ինչ տեսել, էն էլ սովորել է: Եթե նա գար դատարան ու տեր կանգներ իր ժողովրդին, ոստիկան ու դատավորն էլ էլ ռիսկ չէր անի էս բեսպրեդելին գնալ:
Սա է ընդիմության անհեռատես գործելաոճը,- տարանջատված, իրար վրա թքած, ամեն մեկն իր գլխի ճարը տեսնող, մեթոդապես անգրագետ : Հրապարակում մի քանի ոգևորված երեխա ու կին է մնացել, շուտով նրանք էլ կմարեն:
Ես տեղյակ չէի, որ իսկապես էսքան դաժան է վիճակը ընդիմության դաշտում:
Եթե ընդիմության անդամները համակերպվել են իրենց բարեկամ ոստիկանի դուբինկից ծեծ ուտելուն, ապա ամենավերջին իդիոտը կլինի են մարդը, որ էդ ձևով մտածող ընդիմության շարքը կմտնի:
Ես հասկանում եմ, որ մեր աշխարհայացքում ստրկամտությունը գենային մակարդակում է, բայց գոնե բաց պետք է լինել նոր մոտեցումներ քննարկելու համար , այլ ոչ թե հեգնելով մերժել ամեն մի միտք եթե այն հակասում է եղած քրմերի տեսակետներին:
Դեմոկրատիա կարելի է քննարկել տարբեր տեսանկյուններից, բայց ամենակարևորը հենց բազիսային հարցերն են, թե որտեղ է այն կիրառելի և որոնք են նրան հասնելու ձևերը. Ոնց տեսնում եմ ընդիմությունը շատ լուրջ պրոբլեմներ ունի նույնիսկ տեսական ընկալման հարցերում.
Հարգելի Բիձա, քանի որ կարծես թե դու փոխել ես քո գրառումններ անելու ոճը, այսինքն` այլևս անիմաստ ու անհիմն չես կշտամբում ու վիրավորում և գրառումններիդ մեջ ավելի իշխող է բանավեճի նախադրայալնները ես կփորձեմ բացատրել իմ տեսակետը քո առաջարկած տարբերակի վերաբերյալ…
Հայկօն ըստ էության երկար-բարակ գրել էր ու լավ բացատրել էր որ այդ առաջարկը նոր չէ, և դա ընդամնեը մի կարճ և փոքր քայլ է ամբողջ պայքարի մարտավության մեջ: Քանի որ բանավիճում ենք ու ոչ թե փորձում ապացուցել, որ տեսեք ամենախելացին ես եմ ուայստեղ դուք բան չեք հասկանում, ասեմ, որ մասամբ համաձայն եմ քո հետ: Այո ոստիկանությունը ավազակապետության կարևոր ռեսուրսններից է և վստահ եղի որ կգա ժամանակը և այդ ուղությամբ կոնկրետ հստակ քայլեր կարվեն:
Արի բոլոր ոստիկաններին բաժանենք երկու մասին`նրանք ովքեր հասկանում են իրանց ապօրինի քայլերի հետևանքները և նրանք ովքեր չեն հասկանում: Նրանք ովքեր այս երկու տարվա մեջ չեն հասկացել, ուրեմն այդ բացատրական ճանապարհով այլևս նրանց ստիպել չկատարել ապօրինություններ հնարավոր չի: Պետք են այլ դրդապատաճառնները: Նրանք ովքեր հասկացել են` շատ փոքր մասը լքել է համակարգը, մի մասը դեռ ծառայում է բայց աշխատում է չկատարել անօրինական հրամաններ: Իսկ մեծ մասը կշեռքի նժարներին դնելով հանգել է այն եզրակացությաւն ավելի շահեկան է ծառայելը ավազակապետությանը:
Շատ է քննարկվում պայքարի ընտրված ճանապարհի արդյունավետությանը: Ինչ եք կարծում արդյոք նրանք ովքեր պայքարում են սահմանադրական ճանապարհով չեն ուզում առավելագույնս շուտ ազատվել այս իշխանությանից? Ինքը`Լևոնը արդյոք չի ուզում որքան հնարավոր է շուտ դառնալ նախագահ? Ինչն է պատճառը, որ ընտրվել է երկար ու դժվար ճանապարհը, և ոչ թե ինչպես շատերն են ասում արագ` ուժային մեթոդով իշխանափոխությունը: Շատ պարզ: Կա քաղաքական ռիսկերի գնահատում: Եկեք մոտավոր նման մի հաշվարկ անենք:
Ուժային տարբերակ.
Մի կողմ թողենք այն, որ բիրտ ուժով ճակատ-ճակատի դուրս գալու դեպքում իշխանությունը ունի բացարձակ առավելություն: Ենթադրենք թե այդպես չէ: Ուրեմն այս ճանապարհի դեպքում.
1. Հավանականությունը մեծանում է արագ իշխանափոխության:
2. Մեծանում են ռեպրեսնները, ներքին բախումները, ստեղծվում է քաղաքական, ռազմական անկայուն իրավիճակ: Վտանգվում է Ղարաբաղի և Հայաստանի ինչպես սահմանների անվտանգությունը, այնպես դիվանագիտական ճակատում ճնշումնների ավելանում են: Ըստ էության ռիսկի տակ է դրվում մի ավելի կարևոր գործոն քան իշխանափոխություն է: Շատ լավ առիթ է ստեղծվում մեր թշնամինների համար իրականացենելու իրենց ռազմատենչ հայտարարությունները: Ինչը և եղավ մարտի մեկին:
3. Զոհերի, խոշտանգավածնների բանտարկվածնների թիվը հասնում է առավելագույնի:
4. Նույնիսկ հաջող իշխանափոխության դեպքում ավելի ուժեղ բռնապետության վերարտադրման ռիսկը շատ մեծանում է:
Սահմանադրական ճանապարհի դեպքում:
1. Ճիշտ է ժամանակը ավելի երկար է ու դժվար: Պահանջում է ուժերի գերլարում, համբերություն:
2. Նվազագույնի է հասնում զոհերի քանակը:
3. Ապահովվում է առավելագույնս անցնցում իշխանափոխություն:
4. Նվազագաույնի է հասցնում բռնապետության վերարտադրությունը:
Իմ կարծիով այսօրվա արտաքին մարտահրավերնների պայմաններում ուժային ճանապարհի դիմելը ուղղակի քաղաքական անպատասխանատվությույն է`արկածախնդրություն և միայն իշխանության ձգտելու մոլուցք:
Միգուցե կարելի է այս ճանապարհններից միջին հանել, բայց միայն ղարաբաղի հարցի լուծումից հետո`հայանպաստ լուծումից հետո: Ըստ էության Վոտերը ակնարկել էր այդ ճանապարհի մասին:
Այս ամենը որ ասում եմ չի նշանակում թե ՀԱԿ-ը սխալններ չի անում կամ ցանկացած քայլ պատրաստեմ արդարացնել:
Ըստ էության հոդվածը որ բերել էի, շատ լավ բացատրում է թե ինչ է սահմանադրական ճանապարհը և հիմնական ուղղիները: Ճիշտ է հակիրճ է և ենթատեքստով: Եթե ինչ որ բան ճիշտ չեք համարում կամ գտնում եք որ կիսատ է, եկեք քննարկենք: Բայց առանց վիրավորանքի, կշտամբանքի և փոխադարձ հանդուրժողականության մթնոլորում:

[Mephistopheles]

Մեֆ յան, Քո անունն էլ իր իմաստն ունի ու շատ էլ տեղին խաղարկվում է: Ամեն մեկս մի ինչ որ կերպարի տակ մտած ենք էստեղ ժամանակ անց կացնում:
Քո ասելով ստացվում է, որ Հայաստանում արդեն գոյացել են իրարից լրիվ տարանջատված աշխարհներ- կաստաներ. . Ոստիկանների- տերերի կաստա ու նրանցից լրիվ բաժանված ենթարկվածների կաստա: Իմ կարծիքով դեռ այդ վիճակը չի: Նույնիսկ եթե իշխանական ու այլոց ընտանիքները 100 տոկոս են տարանջատված, ապա Հայաստանում, միջինում ամեն 3-րդ ծանոթով կարող ես հասնել ցանկացած այլ մի մարդու: Հետևաբար ցանկացած մի ոստիկան ու ցանկացած այլ մարդ , 1-2 ծանոթ են իրարից հեռու: Կաստաների այս տարանջատումը դեռ չի նշանակում, որ սրիկա բարեկամը վերացել է հասարակությունից: Եթե նրանք ֆիզիկապես իզոլացվել են,, ապա գոնե հեռակա, ամեն առիթով, թեկուզ ցանկացած ընտանեկան հավաքին ամենքս կարող ենք հայտարարել, որ մեր այսինչ տականք բարեկամը հիմա էլ էս արեց, ու ես թքած ունեմ իր ու իր ընտանիքի վրա ու հետագայում էլ շարունակելու եմ այդ տականքին նույն ձևով վարկաբեկել: Դա մի վայրկյանում իրենց է հասնելու, ու եթե ընդիմությունը վախենում է նույնիսկ այդ ծպտունը հանելու, ապա էլ ինչի մասին է խոսքը՞, ինչ սահմանադրական պայքար՞, ում դեմ՞, ինչի համար՞: Ուրեմն Հայաստանյան հասարակությունը լրիվ դեգրադացված, ատոմացված, անհույս և մեռած հասարակություն է.
Կոնկրետ ոստիկանին խոնարհ լինելու այս տեսակետը դա համարյա թե 99 տոկոսանոց հայկական տեսակետ է: Այս ստրկամտությունը մենք վաղուց ունեինք, բայց այն բազմապատկվեց ԼՏՊ- քաղաքական կեղծ դոկտրինների շնորհիվ.
Իհարկե, եթե ոստիկանի ֆորմա հագած ամեն գեղցի լակոտ կարաղ է մենակ մտնել. մի 100 միտինգավորի մեջ ու իր գործն անել, դու ճիշտ ես, ոստիկաններն իսկապես բոբո են: Բայց միթե էդ բոբոների դեմ իսկապես խաղ չկա՞ : Իմ կարծիքով դրանք շատ փոքր մարդիկ են և շատ լավ գիտեն, որ եթե իրենց բարեկամությունն էլ իրենց ատեց, ապա հետագայում ինքը պրոբլեմներ կարող է ունենալ: Համաձայն եմ, 5 տոկոսը անդառնալի հանցագործ է, բայց մնացածի համար բարեկամության կարծիքը արժեքավոր է: Նրանց անբարտավան պահվածքին մի նայի- գող -սիրտը դող.
Եթե նախորդ 11-12 և էս վերջին 3 տարվա մեջ, գոնե մի ոստիկան չծեծվեց ընդիմության կողմից, ապա պետք է ընդունել, որ ոչ թե ոստիկանն է բոբո, այլ ընդիմությունն է չմո: Մարտի մեկին մարդիկ շատ ավելի խելոք գտնվեցին և ինքնուրույն դիմադրեցին ոստիկանությանը, բայց փոխարենը ընդիմության ղեկավարությունը դավաճանեց նրանց, համարելով նրանց դիմադրությունը որպես խուլիգանություն, փոխարեն տեր կանգներ ու հերոսացներ դիմադրողներին: Դատարաններում էլ փաստաբանները փորձում էին հիմնավորել, թե իրենց պաշտպանյալները չեն դիմադրել, իրենք հեզ ու խոնարհ ընդիմություն են եղել: Այ սա է անսպասելի ու տարօրինակ:
Ուրեմն 45 կիլոյանոց հերոս տղին տանում ծեծում, ջարդում, կալանում են, ի պատասխան ընդիմությունը ինչ որ հայտարարություններ է տարածում, թե դա լավ չի: Էստեղ ով է բոբոն՞: Իմ կարծիքով բոբոն ընդիմությունն է, որ իր կողմնակիցներին անտեր թողնելով, հերթով կոտորում է:
Էդ շեֆ ԼՏՊ-ն մի հատ դատական նիստի եկավ՞, մի դատավորի երեսին անձնապես թքեց՞: Ոչ, չարեց: Այ հիմա տանը նստած է, փոխանակ գնա ու էդ տղային հանի բանտից ու տուն չգնա, մինչև արդյունքի չհասնի. Այ սա է գործը, այլ ոչ թե թիկնապահներով միտինգի գալն ու գնալը. Է մնացածն էլ ինչ տեսել, էն էլ սովորել է: Եթե նա գար դատարան ու տեր կանգներ իր ժողովրդին, ոստիկան ու դատավորն էլ էլ ռիսկ չէր անի էս բեսպրեդելին գնալ:
Սա է ընդիմության անհեռատես գործելաոճը,- տարանջատված, իրար վրա թքած, ամեն մեկն իր գլխի ճարը տեսնող, մեթոդապես անգրագետ : Հրապարակում մի քանի ոգևորված երեխա ու կին է մնացել, շուտով նրանք էլ կմարեն:
Ես տեղյակ չէի, որ իսկապես էսքան դաժան է վիճակը ընդիմության դաշտում:
Եթե ընդիմության անդամները համակերպվել են իրենց բարեկամ ոստիկանի դուբինկից ծեծ ուտելուն, ապա ամենավերջին իդիոտը կլինի են մարդը, որ էդ ձևով մտածող ընդիմության շարքը կմտնի:
Ես հասկանում եմ, որ մեր աշխարհայացքում ստրկամտությունը գենային մակարդակում է, բայց գոնե բաց պետք է լինել նոր մոտեցումներ քննարկելու համար , այլ ոչ թե հեգնելով մերժել ամեն մի միտք եթե այն հակասում է եղած քրմերի տեսակետներին:
Դեմոկրատիա կարելի է քննարկել տարբեր տեսանկյուններից, բայց ամենակարևորը հենց բազիսային հարցերն են, թե որտեղ է այն կիրառելի և որոնք են նրան հասնելու ձևերը. Ոնց տեսնում եմ ընդիմությունը շատ լուրջ պրոբլեմներ ունի նույնիսկ տեսական ընկալման հարցերում.

Բիձա ջան, ինչի ես էսքան երկար գրում ու հետո էլ ինքդ քեզ հակասում… մեկ ասում ես ամոթանք տան, մեկ էլ ՝ հարձակվեն ու ջարդուփշուր անեն… որ հարձակվեն էլ ամոթանքը ո՞նց ա ազդելու… կասեն "հենա տես ինչ եք անում"

Ապեր, հենց ՀԱԿը գնաց կոշտ մեթոդների, իշխանությունը բարոյական ու իրավական բոլոր հիմքերն ունենալու է ամենաբիրտ ուժը կիրառելու… ու չկասկածես որ դա կանեն… նրանք հենց դրան էլ սպասում են,որ էս հարցը տենց էլ լուծեն ու Եվրոպան, որ հիմա կցկտուր օգնություն ա ցույց տալիս էդ էլ կվերանա ու քո բանտարկյալներն արդեն լրիվ օրինական կդառնան քրեական հանցագործ…

արի սենց օրինակի վրա ասեմ… թուքերը որ հայ երեխաներին սպանել են, դա չի նշանակում որ մենք էլ պիտի սպանենք… ես կյանքում երկիրը չեմ վստահի էն մրդուն ու զինվորին որը թուրք երեխա է սպանել… ես կյանքում երկիրը չեմ վստահի էն մարդուն որ իշխանափոխության ու սահմադարական իրավունքի հաստատման համար էսօրվա իշխանության ստոր մեթոդներով ու լոմով միլիցա ծեծելով է դա անում… էլ մեր ու նրանց տարբերությունը որն ա՞, էլ ինչի փոխենք, հեն ա կա էլի… այ սրան են ասում աթոռի կռիվ, սա էլ պայքար չի… եթե ԼՏՊ-ն ըտենց հրաման տա, ուրեմն դուրս ա գալիս, որ նա իր իշխանության համար պատրաստ է ամեն քայլի գնալ, իսկ ես կարծում եմ որ դա այն է ինչից մենք փորձում ենք ազատվել…

[dvgray]

ես կյանքում երկիրը չեմ վստահի էն մարդուն որ իշխանափոխության ու սահմադարական իրավունքի հաստատման համար էսօրվա իշխանության ստոր մեթոդներով ու լոմով միլիցա ծեծելով է դա անում… էլ մեր ու նրանց տարբերությունը որն ա՞, էլ ինչի փոխենք, հեն ա կա էլի… այ սրան են ասում աթոռի կռիվ, սա էլ պայքար չի… եթե ԼՏՊ-ն ըտենց հրաման տա, ուրեմն դուրս ա գալիս, որ նա իր իշխանության համար պատրաստ է ամեն քայլի գնալ, իսկ ես կարծում եմ որ դա այն է ինչից մենք փորձում ենք ազատվել…
իսկ ոնց՞ պետք է հասնել Հայաստանի պես անօրինական ու բռնատիրական երկրում իշխանության: Սահմանադրական ճանապարհով՞: Ընտրություններով՞:
Ոնց՞ ես պատկերացնում "բռնատիրությունն" ու "ընտրությունների" ու "սահմանադրության" համաձուլումը իրար: Դա ինքնախաբկանք է: Նարկոտիկի պես մի բան: Բռնատիրությունը տապալվում է միայն բռնի միջոցնեորով: Կամ էլ բնական ճանապարհով: Իսկ բնական ճանպապարհի դեպքում էս ամեն ինչը /Լևոն, միտինգ ու կոնգրես/ էլ ինչի՞ համար է, կամ ում՞ համար է: Սա նմանվում է դրսից "գրանտ" շահելուն ու ստանալուն: Կարծես թե Հայատսանում "ընդիմության"-ը պարագլուխները բիզնես պրոեկտ են ներկայացրել ու շահել են այդ գրանտը ու հիմա էլ էտ գրանտի հասանելիության սահմաններում աշխատանքներ են ծավալում: "Սա կարելի է, սա չի կարելի…" , "Թուրքիայի ու Ազերիի հետ մենք Սերժի հետ ենք"… :D նույնն էլ դաշնակներն են ասում մենակ հակառակ հերթականությանբ:

[dvgray]

Հարգելի Բիձա, քանի որ կարծես թե դու փոխել ես քո գրառումններ անելու ոճը, այսինքն` այլևս անիմաստ ու անհիմն չես կշտամբում ու վիրավորում և գրառումններիդ մեջ ավելի իշխող է բանավեճի նախադրայալնները ես կփորձեմ բացատրել իմ տեսակետը քո առաջարկած տարբերակի վերաբերյալ…
Հայկօն ըստ էության երկար-բարակ գրել էր ու լավ բացատրել էր որ այդ առաջարկը նոր չէ, և դա ընդամնեը մի կարճ և փոքր քայլ է ամբողջ պայքարի մարտավության մեջ: Քանի որ բանավիճում ենք ու ոչ թե փորձում ապացուցել, որ տեսեք ամենախելացին ես եմ ուայստեղ դուք բան չեք հասկանում, ասեմ, որ մասամբ համաձայն եմ քո հետ: Այո ոստիկանությունը ավազակապետության կարևոր ռեսուրսններից է և վստահ եղի որ կգա ժամանակը և այդ ուղությամբ կոնկրետ հստակ քայլեր կարվեն:
Արի բոլոր ոստիկաններին բաժանենք երկու մասին`նրանք ովքեր հասկանում են իրանց ապօրինի քայլերի հետևանքները և նրանք ովքեր չեն հասկանում: Նրանք ովքեր այս երկու տարվա մեջ չեն հասկացել, ուրեմն այդ բացատրական ճանապարհով այլևս նրանց ստիպել չկատարել ապօրինություններ հնարավոր չի: Պետք են այլ դրդապատաճառնները: Նրանք ովքեր հասկացել են` շատ փոքր մասը լքել է համակարգը, մի մասը դեռ ծառայում է բայց աշխատում է չկատարել անօրինական հրամաններ: Իսկ մեծ մասը կշեռքի նժարներին դնելով հանգել է այն եզրակացությաւն ավելի շահեկան է ծառայելը ավազակապետությանը:
Շատ է քննարկվում պայքարի ընտրված ճանապարհի արդյունավետությանը: Ինչ եք կարծում արդյոք նրանք ովքեր պայքարում են սահմանադրական ճանապարհով չեն ուզում առավելագույնս շուտ ազատվել այս իշխանությանից? Ինքը`Լևոնը արդյոք չի ուզում որքան հնարավոր է շուտ դառնալ նախագահ? Ինչն է պատճառը, որ ընտրվել է երկար ու դժվար ճանապարհը, և ոչ թե ինչպես շատերն են ասում արագ` ուժային մեթոդով իշխանափոխությունը: Շատ պարզ: Կա քաղաքական ռիսկերի գնահատում: Եկեք մոտավոր նման մի հաշվարկ անենք:
Ուժային տարբերակ.
Մի կողմ թողենք այն, որ բիրտ ուժով ճակատ-ճակատի դուրս գալու դեպքում իշխանությունը ունի բացարձակ առավելություն: Ենթադրենք թե այդպես չէ: Ուրեմն այս ճանապարհի դեպքում.
1. Հավանականությունը մեծանում է արագ իշխանափոխության:
2. Մեծանում են ռեպրեսնները, ներքին բախումները, ստեղծվում է քաղաքական, ռազմական անկայուն իրավիճակ: Վտանգվում է Ղարաբաղի և Հայաստանի ինչպես սահմանների անվտանգությունը, այնպես դիվանագիտական ճակատում ճնշումնների ավելանում են: Ըստ էության ռիսկի տակ է դրվում մի ավելի կարևոր գործոն քան իշխանափոխություն է: Շատ լավ առիթ է ստեղծվում մեր թշնամինների համար իրականացենելու իրենց ռազմատենչ հայտարարությունները: Ինչը և եղավ մարտի մեկին:
3. Զոհերի, խոշտանգավածնների բանտարկվածնների թիվը հասնում է առավելագույնի:
4. Նույնիսկ հաջող իշխանափոխության դեպքում ավելի ուժեղ բռնապետության վերարտադրման ռիսկը շատ մեծանում է:
Սահմանադրական ճանապարհի դեպքում:
1. Ճիշտ է ժամանակը ավելի երկար է ու դժվար: Պահանջում է ուժերի գերլարում, համբերություն:
2. Նվազագույնի է հասնում զոհերի քանակը:
3. Ապահովվում է առավելագույնս անցնցում իշխանափոխություն:
4. Նվազագաույնի է հասցնում բռնապետության վերարտադրությունը:
Իմ կարծիով այսօրվա արտաքին մարտահրավերնների պայմաններում ուժային ճանապարհի դիմելը ուղղակի քաղաքական անպատասխանատվությույն է`արկածախնդրություն և միայն իշխանության ձգտելու մոլուցք:
Միգուցե կարելի է այս ճանապարհններից միջին հանել, բայց միայն ղարաբաղի հարցի լուծումից հետո`հայանպաստ լուծումից հետո: Ըստ էության Վոտերը ակնարկել էր այդ ճանապարհի մասին:
Այս ամենը որ ասում եմ չի նշանակում թե ՀԱԿ-ը սխալններ չի անում կամ ցանկացած քայլ պատրաստեմ արդարացնել:
Ըստ էության հոդվածը որ բերել էի, շատ լավ բացատրում է թե ինչ է սահմանադրական ճանապարհը և հիմնական ուղղիները: Ճիշտ է հակիրճ է և ենթատեքստով: Եթե ինչ որ բան ճիշտ չեք համարում կամ գտնում եք որ կիսատ է, եկեք քննարկենք: Բայց առանց վիրավորանքի, կշտամբանքի և փոխադարձ հանդուրժողականության մթնոլորում:
նախ ասեմ, որ եթե ոստիկանը, կամ ավելի ճիշտ մլիցեն մտածելու ընդունակություն ունենա, ապա մլիցա չի կարա աշխատի: դա բացառվում է: ու մլիցեն միշտ էլ իրեն իշխանության ուժով հրամայողի տակ է լինելու ու կա: ընենց որ մլիցու վրա "քաղպարապմունք" անցկացնելուց ձեռք քաշեք :D:
…
երկրորդ, քո ասածը կարծես թե հեչ չի բռնում վերջին տասը տարվա անցած ուղղու հետ:
Լևոնը շատ լավ գիտեր, որ Քոչը արյան գնացող ա: Հիշիր , թե քանի անգամ ա ընտրություւներից հետո դհոլ-մհոլի հավաքած ժողովրդին ուժային մեթոդներով ցրել ու մի բան էլ խեղճ ու կրակ ժողովրդին բանտը լցրել ու ձեռ առել:
հիմա, եթե նա էս ամենը լավ գիտեր ու ինքը կայունութուն էր ուզում, ապա ընտրեություններից հետո ինչի՞ խելոք իրա տունը չգնաց նստի ու ապահովի էտ կայունությունը, այլ գնաց նստեց ընենց մի տեզ, որտեղ հաստատ գիտեր որ Քոչի ու Սերժի պես ֆաշիստները զենքի ու զոհերի են գնալու:
…

[Բիձա]

Բիձա:
Ընդանուր առմամբ համաձայն եմ վերևի գրածիտ հետ: մի փոքր, բայց կարծում եմ կարևոր ուղղում ունեմ: Հայաստանում բոլորը վախում են: Վախում են իրարից, ռուսից, թուրքից, վրացուց ու եսիմ կարող է նարև մոնղոլից: վախում են իրենց եղածը կորցնելուց, իրենց կնգան, տղուն ու աղջկան կորցնելուց: ու ամենաշատը վախում են՝ ընդիմության պարագլուխները, որոնք հաստատ լիքը բան ունեն կորցնելուց:
…
Որ մեծ բաշիբոզուկներ Սերժի ու Քոչի ընտանիքները ու իրանց ստրուկները վախում են, դա ակընհայտ է մեկից մեկ: բայց որ Լևոնը ու իրա կոլեկտիվն ա շաաաատ վախկոտ, դա ոչ բոլորին է ակընհայտ:
…
մի խոսքով քաղաքական պոռնկություն է էս ամեն ինչը: ժողովրդին հերթական անգամ ֆռցրին քթից բռնած: ու շարունակում են ֆռացնել:
…
"ստեղ կողմ եմ, ստեղ դեմ եմ…" առռռը քեղ ընդիմություն: սենց բան մենակ 400- երրորղ կարգի երկրներում ա հնարավոր: Կանադայի պես բարգավաճ երկրում, ընդիմությունը իշխող կուսակցությանը քթից բռնած ման ա տալի ու ստիպում անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկել:
իսկ մեր կոնգրեսը գնում ա արձակուրդ, որ Սերժին շատ չնեղեն եվրեպացիք… :D
…
ահա է մեր հերթական դհոլչիները: Ես չեմ զարմանա, եթե վաղը Լևոնը կամ իրա տղան դառնան ասենք Արմեիչիկի նախընտրական շտաբի պետերը: Որտեղ ավելի շատ են վճարում, էն կողմ էլ ֆռռում են: Պարզ, առաջին դասարանի մաթեմաթիկական հաշվարկներ են:

Ես լրիվ եմ համամիտ քո մտքերին, և այս կայքում իմ «բիձայական» քննարկումները սկսել եմ այն հույսով, որ գոնե IT գրագետ, աչքաբաց երիտասարդության շրջանում հնարավոր լինի կոտրել վախը, ստերետիպներն ու զոմբիացվախությունը: Կարծում եմ որ քո և մյուսների շահագռգիռ քննարկումներով մենք մոտենում ենք էական հարցերին:

[Բիձա]

Հարգելի Բիձա, քանի որ կարծես թե դու փոխել ես քո գրառումններ անելու ոճը, այսինքն` այլևս անիմաստ ու անհիմն չես կշտամբում ու վիրավորում Եթե ինչ որ բան ճիշտ չեք համարում կամ գտնում եք որ կիսատ է, եկեք քննարկենք: Բայց առանց վիրավորանքի, կշտամբանքի և փոխադարձ հանդուրժողականության մթնոլորում:

Հարգելի Rammer, ես երբևէ նպատակ չեմ ունեցել վիրավորելու կամ կշտամբելու: Մի գուցե կայքի տրադիցիաներին ինչ որ տեղ չեմ համապատասխանել, կամաց-կամաց ընկալում եմ կայքի տրամադրվածությունը և ծանոթանում այստեղ հանդես եկող մարդկանց սկզբունքներին ու մտածելակերպերին: Սկսել էի երկար գրել, որպեսզի բացատրեմ իմ ելակետերը, դա էլ Մեֆին չի դուր գալիս: Ինչ արած, պետք է հարմարվեմ կայքի ռիթմին, ու սկզբունքներին և ինչ որ միջին գտնեմ:

[Բիձա]

Բիձա ջան, ինչի ես էսքան երկար գրում ու հետո էլ ինքդ քեզ հակասում… մեկ ասում ես ամոթանք տան, մեկ էլ ՝ հարձակվեն ու ջարդուփշուր անեն… որ հարձակվեն էլ ամոթանքը ո՞նց ա ազդելու… կասեն "հենա տես ինչ եք անում"

Ապեր, հենց ՀԱԿը գնաց կոշտ մեթոդների, իշխանությունը բարոյական ու իրավական բոլոր հիմքերն ունենալու է ամենաբիրտ ուժը կիրառելու… ու չկասկածես որ դա կանեն… նրանք հենց դրան էլ սպասում են,որ էս հարցը տենց էլ լուծեն ու Եվրոպան, որ հիմա կցկտուր օգնություն ա ցույց տալիս էդ էլ կվերանա ու քո բանտարկյալներն արդեն լրիվ օրինական կդառնան քրեական հանցագործ…

արի սենց օրինակի վրա ասեմ… թուքերը որ հայ երեխաներին սպանել են, դա չի նշանակում որ մենք էլ պիտի սպանենք… ես կյանքում երկիրը չեմ վստահի էն մրդուն ու զինվորին որը թուրք երեխա է սպանել… ես կյանքում երկիրը չեմ վստահի էն մարդուն որ իշխանափոխության ու սահմադարական իրավունքի հաստատման համար էսօրվա իշխանության ստոր մեթոդներով ու լոմով միլիցա ծեծելով է դա անում… էլ մեր ու նրանց տարբերությունը որն ա՞, էլ ինչի փոխենք, հեն ա կա էլի… այ սրան են ասում աթոռի կռիվ, սա էլ պայքար չի… եթե ԼՏՊ-ն ըտենց հրաման տա, ուրեմն դուրս ա գալիս, որ նա իր իշխանության համար պատրաստ է ամեն քայլի գնալ, իսկ ես կարծում եմ որ դա այն է ինչից մենք փորձում ենք ազատվել…

Ինչ անեմ, Մեֆ ջան, ես էլ երկար գրող եմ: Երևի մի քիչ էլ թանձրամիտ եմ, որ համառորեն չեմ հասկանում ընդիմության շատ ու շատ դիրքորոշումներ: Այ օրինակ չեմ հասկանում, թե ավազակապետության «բարոյական ու իրավական իրավունքս» որն է, կամ էլ «նրանք հենց դրան էլ սպասում են,որ էս հարցը տենց էլ լուծեն ու Եվրոպան, որ հիմա կցկտուր օգնություն ա ցույց տալիս էդ էլ կվերանա ու քո բանտարկյալներն արդեն լրիվ օրինական կդառնան քրեական հանցագործ» : Այ ըսենց բաները չեմ հասկանում: Ինչ է, Հայաստանում մարդկանց փոխարեն հավեր են ապրում, որ էդ մի քանի լակոտը բռնեն բոլորիմ մորթէեն՞:
Dvgray-ը նշել էր Հայաստանում տիրող համընդհանուր վախի մթնոլորտի մասին: Ես հասկանում եմ, որ քաղաքականությունից հեռու մարդը կարող է չափազանցված ընկալել իրականությունը և վախը նրան պատի, բայց ես չեմ հասկանում, թե ինչու է ընդիմության ավանգարդ հատվածն էլ նույն վիճակի մեջ: Գրագետ մարդու առավելությունը նրանում է, որ իր իմացածի շնորհիվ նա ամեն մի ծանր, առաջին հայացքից անելանելի թվացող վիճակներից սառնասրտորեն ելքեր կարող է փնտրել ու գտնել: Հիմա դու կասես, թե վախկոտությունը դա գենետիկական հատկություն է, ես էլ կասեմ, որ նույն գենետիկան ունեցող 2 անհատից գրագետը շատ ավելի քիչ վախկոտ պետք է լինի, որովհետև նա տեղյակ է բազմաթիվ օրինակների, երբ լուծումներ են գտնվել, և կարող է այդ օրինակներից օգտվելով լուծել հարցը: Ժողովուրդը ԼՏՊ-ի հետևից գնում էր հենց այս ճշմարտության շնորհիվ: Մարդկանց թվում էր, թե գրագետ ԼՏՊ-ն ամեն ինչ գիտի ու կլուծի հարցերը: Բայց հենց տեսավ, որ նա էլ բան չի հասկանում, գլուխ թեքեց:
Նաև չեմ հասկանում, թե ինչու է Հայ մարդը կարծում, թե հեսա մի հատ Սասունցի Դավիթ կգա, իրեն կփրկի, իսկ ինքը անելիք չունի, պետք է միայն խելոք և բազմիմաստորեն սպասի: Սպասի աշնան, ձմռան, գարնան կամ ամառվան, սպասի եվրոձյաձյաների, կամ ԼՏՊ-ի մտքի փայլատակումներին, ավազակների խելոքանալուն, կամ կամ խելքի գալուն.: Չեմ հասկանում, դրա համար էլ մտել էստեղ երկար- բարակ գրում -վիճում եմ, որ հասկանամ:
Ներող եղիր:

[Բիձա]

Երևի թե մեր բոլորի հակասությունները նրանում են, որ ամենքս տարբեր ելակետային տրամաբանություն ենք դնում քաղաքացիական հարաբերությունների սկզբունքների և հանգուցալուծման ձևերի մեջ: Մեծամասնությունը սահմանադրական պայքարի կողմնակից է, մի քանիսս էլ գտնում ենք, որ պետք է դիմել պայքարի այլ ձևերի:
Քննարկումը մտել է փակուղի, ու առաջ չի գնում, որովհետև իմ կարծիքով եղած փաստարկներն իրենց սպառել են, իսկ տեսական մոտեցումներն էլ մերժվում են առանց լուրջ քննարկման: Իհարկե ամենքս կարող ենք շարունակել մեր նախընտրած գծերը և շատ շուտով կսպառվի քննարկումը, բայց կարող ենք նաև մի քիչ շեղվել Հայաստանյան կոնկրետ իրավիճակից և փորձել մի քիչ ավելի լայն ընդգրկումով ընդհանրական, տեսական հարցեր քննարկել: Այդ դեպքում մի քիչ կպակասի սուբյեկտիվությունը և մի գուցե ավելի պարզ տեսնենք իրավիճակը: Կարող է փոքրամասնությունը հասկանա իր սխալը, կամ մեծամասնությունն իրենը: Ամեն դեպքում, ճշմարտությունը երևի մի քիչ այլ հարթության մեջ է: Ես կանեմ իմ անալիզը, մյուսները թող կարդան, քլնգեն ինձ, սայլը տեղից մի գուցե շարժվի:
Ես հարցին մոտենում եմ կոնֆլիկտաբանության դիրքերից: Եթե ցանկանում ենք կոնֆլիկտը հասկանալ, ապա առաջին հերթին պետք է բացահայտվեն սուբյեկտները, այսինքն կոնֆլիկտի կողմերը, գնահատվի նրանց մոտիվացիան ու շահերը, մինչև հիմա նրանց դրսևորած մեթոդոլոգիան, ապա գտնվեն այն եզրերը, որոնց շուրջ կարող է համաձայնություն լինել և գնալ կոմպրոմիսի: Անալիզը կարող է այլ գնահատականի էլ հանգել, որ ասենք նման կոնֆիգուրացիայում կոնֆլիկտը լուծում չունի, կամ եղած սուբյեկտները պետք է լրջորեն զիջեն իրենց նախնական դիրքերը, կամ դուրս գան խաղադաշտից:
Իշխանությունը և ընդիմությունը սուբյեկտներ չեն: Շատերի կողմից նրանք դիտվում են որպես սուբյեկտներ /այսինքն ուրույն շահ ունեցող և ինքնուրույն որոշում կայացնողներ/ բայց մասսան երբեք սուբյեկտ չէ, սուբյեկտ է նրա ղեկավար անձը: Սա քմհաճույք չէ, սա սոցիալական սիստեմներում որոշում կայացնելու պարտադրանքից է բխում: Նույնիսկ ամենադեմոկրատական երկրներում հենց նույն տրամաբանությունն է: Օրինակ դեմոկրատական իշխանական 3 թևերում գործադիրը սուբյեկտ է ի դեմս իր լիդերի, պառլամենտը նույնիսկ իր խոսնակի մակարդակով սուբյեկտ չէ, օրենսդիրն էլ սուբյեկտ է դատավորի մակարդակով, երբ նա միայնակ վերջնական որոշման է գալիս: Այսինքն կարևոր է իմանալ թե այս կամ այն ուժը որ կա հրապարակում, ում է անձնավորված ձևով ներկայացնելու որպես սուբյեկտ- շահի պահանջատեր: Օրինակ նորմալ, հասուն արևմտյան ոճի կուսակցության մեջ շարքերի ցանկությամբ, ըստ նրանց նպատակների ու արժեհամամակարգի, նրանց ճնշմամբ, պահանջով ու մեծամասնության քվեով ընտրվում է լիդերը, որը դառնում է կուսակցության որոշում կայացնող սուբյեկտը: Ինչքան էլ դեմոկրատիա լինի այդ կուսակցության մեջ, և լիդերը եթե նույնիսկ շղթայված լինի կուսակցական կարգապահությամբ, միևնույն է, նա է հանդես գալու որպես միանձնյա ազատ սուբյեկտ բանակցություններում, որոշումներ կայացնելիս և այլ պարագաներում: Նա իհարկե հաշվի կնստի շարքերի պահանջներին, բայց կանի իր ուրույն ձևով: Սա աքսիոմատիկ դրվածք է: Նույնն է նաև իշխանական թևում: Պետությունը որպես սուբյեկտ ընկալվում է կոնկրետ առաջին դեմքով, որովհետև նա է պետությունը ներկայացնող սուբյեկտը: Ընդիմության դեմ հանդիման նույնպես սուբյեկտ է միայն իշխանական առաջին դեմքր: Այսինքն իրար դեմ կանգնած պետք է լինեն ընդիմության լիդերը և իշխանական լիդերը: Հետո արդեն ստորին հարթություններում, կոնկրետ ասպարեզներում, կարող են իրար դեմ կանգնած լինել բազմաթիվ այլ ստորադաս սուբյեկտներ, որոնք գերագույն լիդերի պահանջների շրջանակում ինքնուրույն որոշումներ են կայացնում ելնելուվ կոնկրետ իրադրությունից: Այսինքն ուզի թե չուզի, ընդիմությունը կանգնած է իշխանության առաջին դեմքի դիմաց ի դեմս իր լիդերի: Այսինքն իրար դեմ կանգնած են իշխանության ձգտող երկու անհատ:Կապ չունի, թե մեկը հանցագործ է, մյուսը ազգի փրկարար, Այդ երկուսն են, մնացածը ստորադրյալ են: Եթե կենֆլիկտի գինը իշխանությունն է, ապա դա հանաք-մասխարա չէ: Վայրի հասարակարգերում դա արյուն է, զարգացած հասարակությունների մեջ ահռելի գումարներ ու հսկա թիմերի տիտանական, մանրակրկիտ աշխատանք: Երբ իրար դեմ են կանգնած ստրուկտուրավորված իշխանությունը և անսիստեմ միտինգային գործելաոճի ընդիմությունը ապա պետք է ընդունել, որ մի կողմից կանգնած է իշխանական սուբյեկտը, մյուս կողմից անգլուխ ամբոխ, անկախ նրանից թե կա միտինգավար ու մի քանի հավեսին խոսացող: Թե այդ հակադրության մեջ իշխանական սուբյեկտն ինչ ձևեր կկիրառի ճնշելու ընդիմությանը /ամբոխին/, դա արդեն ոչ թե դեմոկրատիայի հարց է, այլ տվյալ սուբյեկտի ու ժողովրդի արժեհամակարգի հարց: Հավակնելով իշխանության, ընդիմությունը պարտավոր է գիտակցել, թե վերջնակետում, նույնիսկ ընտրություններում բացահայտ հաղթանակի դեպքում ինչպես պետք է կատարվի իշխանության փաստացի փոխանցումը: Եթե իշխանական էլիտան ու կոնկրետ իշխանական սուբյեկտը չցանկացան ընդունել ընտրության արդյունքը, ինքն ինչ ռեսուրսներ ունի հրապարակ նետելու, որպեսզի պարտադրի կապիտուլացիան՞: Եթե այսպիսի հարց դրված լինի Ֆինլադիայում, ֆիննը գիտի, որ դա անհնար է, ոչ մի արդեն նախագահ աշխատած ֆին ընդունակ չէ չենթարկվելու իր ազգի տրադիցիաներին: Նա կգնա, կամ եթե հակառակվեց, ապա էն օրը կգցեն, որ ինքնասպան կլինի: Մեզ մոտ կանգնած ժողովուրդների մոտ պատկերը հակառակն է- ամեն քայլափոխի հանդիպում ենք պարտված նախագահի համառությանը: Վրացիք զորօրինակ: Իսկ կոնկրետ Հայաստանում այս կլասիկ դեպքը կրկնվել է նույնիսկ 4 անգամ- 1996, 1998, 2003, 2008 թվերին: Ամբողջ Հայաստանում մի խամ մարդ չկար, բոլորն էլ էս հարցի պատասխանին էին սպասում: Պատասխան չէր գտնվել, բայց հաղթել էր մասս-հիպնոզը- թե չէ, ոնց կարող է, հո մութ չի, էս անգամ հաստատ հաղթելու ենք: Ոչ մութ էր, ոչ էլ առտառոց մի բան էր եղել: Իշխանական թևը շատ էլ պարզ ձևով ասել, նախորոք հասկացրել էր, թե չեմ գնալու, կարաս, արի ինձ էս աթոռից ուժով պոկի: 96-ին հենց նույն բանը Վազգենի բերանով ԼՏՊ-ն էր ասել: 98-ին Ռոբը, -թե էս երկրում ինքը միակ տղամարդն է, հիմա էլ Սերժն է նույն բանն ապացուցում: Ինչումն է բանը, էստեղ նորություն կա՞: Նորություն չկա, բայց հասկանալու փոխարեն, պարտված ընդիմությունն այլ թեզ է մեջտեղ բերում,- թե քանի մենք ֆինն չենք, էս հարցն անհնար է լուծել: Եկեք ֆինն դառնանք, ինքնըստինքյան հարցը կլուծվի:
Այսինքն սուբյեկտ-սուբյեկտ պայքարի դաշտը առաջարկվում է փոխել հասարակական զարգացման տեսլականով: Է եթե դա էդպես էր, 1996-ից երբ հասկացանք թե ինչի տեր ենք, հետո ինչու ընդիմությունը շարունակաբար մասնակցեց բոլոր ընտրություններին՞ : Մեկ է կեղծելու էին, անարգելու և ծեծելու էին /ու էդպես էլ արեցին/ : Չարժեր արդյոք կանգնել, մի պահ հասկանալ, թե բացի մենտալիտետից մի գուցէ ուրիշ ֆակտորներ էլ կարելի է մեջտեղ բերել, ու պայքարի հարթություն փոխել՞: Կամ էլ եթե դեռ ֆինն չենք, ինչի գնալ ընտրության՞: Այ սա էր տարօրինակ: Ինչու ընդիմությունը չկարողացավ սթափ նայել ճշմարտությանն ու մեթոդաբանություն փոխեր՞: Նիկոլը միակն էր, որ իսկապես փորձեց մեթոդական բազմազանություն մտցնել խաղի մեջ, բայց ԼՏՊ-ի համառ, դանդաղ խոսքը Նիկոլին հետին պլան մղեց և դաշտը նորից մնաց անմշակ:
Հիմա գնանք ետ, դեպի տեսություն: Հիմա ընդիմությունը կանգնած է նույն ստրուկտուրացված, նպատակաուղղված, համակարգված իշխանության դեմ հանդիման: Կարևոր չէ, թե դա բանդիտական, ավազակային կարգապահություն է, դրանից հարցը չի փոխվում, հակառակը բարդանում է: Իշխանական սուբյեկտի ու նրա համակարգի դեմ հանդիման պետք է կանգնած լինի կամ սիմետրիկ կառուցվածքի ընդիմադիր լիդեր-սուբյեկտ իր ուժերով, պատրաստ իրական անզիջում ճակատամարտի, կամ էլ ասիմետրիկ կառուցվածքի մոբիլ, պարտիզանական մեթոդաբանությամբ շարժվող ընդիմություն, որը կխարխլի իշխանական կուռ կառուցվածքը, և տեղ կբացի բանակցությունների համար: Հայկական ընդիմությունը երբեք էլ չի կարողացել հասնել լուրջ ստրուկտուրավորված կառուցվածքի: Դա ֆինն դառնալու խնդիրն էր, որը չէր էլ կարող լուծվել այս աղքատ, ասիական երկրում: Հետևաբար խոսել դեմ- հանդիման ճակատային պայքարի մասին դա կամ քյանդրբազություն է, կամ էլ տհասություն: Հիմա ՀԱԿ-ը իբր փորձում է ստվերային կաբինետ ստեղծել: Դա հենց այս քննարկվող անհեռատես դեմ-հանդիման տարբերակն է: Առանց ֆինն դառնալու այդ հարցը էդպես էլ կիսատ- պռատ կմնա: Հաջորդը դա իշխանական ստրուկտուրավորված սուբյեկտ- պարտիզանական ընդիմություն տարբերակն է: Այս դեպքում իր ուժը կորցնում է ընդիմության լիդերը որպես սուբյեկտ, փոխարենը տեղը առաջանում են հազարավոր ինքնուրույն գործող դիմադրող մանր սուբյեկտներ, ովքեր իրենց համարձակության, ուժերի, հնարավորությունների չափով դիմադրում են ողջ իշխանական համակարգին: Այսինքն մինչև հաջորդ ընտրություններ ազատություն է տրվում մարդկանց իրենց հնարավորություններով իրավիճակ փոխելու: Իհարկե ԼՏՊ-ն այս տարբերակից Սերժից ավելի շատ կլինի սարսափած, քանի որ ինքը դառնալու է շարքային, բայց մյուս կողմից էլ, միայն այս տիպի ապակենտրոնացմամբ կծնվեն նոր դեմքեր, պայքարի նոր մեթոդներ: Սա նույն շուկայական մեխանիզմն է քաղաքական ասպարեզում: Կլինի գաղափարների մրցակցություն, մեջտեղ կգա ամբիցիոզ նոր երիտասարդություն, որը հաստատ մթնոլորտ կփոխի, կծնվեն նոր լիդերներ ու Ֆինլանդիա դառնալը շատ ավելի մոտ ապագա կդիտարկվի: Ընդիմության միակ գործն այս պարագայում կլինի բացատրել մարդկանց ընդիմության նոր գործելաոճի տակտիկական փոփոխության մասին և հանձն առնել հրապարակ հանել բոլոր հաջողված գործերը, իհարկե պահպանելով գաղտնիությունը:
Ամբողջացնելով, նշեմ հետևյալը: Ավազակապետական, խանական այս իշխանությանը պետք է հակադրել ոչ թե գոյություն չունեցող ինչ որ տեսական սահմանադրական պայքար, այլ կոնկրետ ապակենտրոնացված, բազմաթիվ բջիջներից բաղկացած ընդիմադիր կեցվածքի անհատների և խմբերի ամենօրյա համառ հոգեբանական, ինտելեկտուլ, քաղաքացիական դիմադրություն: Սա քաղաքացիական անհնազանդության նույնիսկ ավելի մեղմ տարբերակ է, քանի որ քաղաքացիական անհնազանդությունը բացահայտ գործունեություն է, իսկ սա գաղտնի: Իշխանական ցանկացած տականք ներկայացուցիչի դեմ ինչ կարող ես, արա, արդյունք կլինի- նշանաբանով: Այսպիսի պարտիզանական ձևերին են անցնում ազատության համար մարտընչող բոլոր այն ուժերը որոնք զրկված են լինում տարրական իրավունքներից: Վիճակն այսպիսի ծայրահեղության են հասցրել հայաստանյան հին ու նոր ռեժիմները, բայց այս գործում իր իր առյուծի բաժինն է ունեցել ընդիմությունը, որը բացի միտինգ անելուց մինչև հիմա այլ տակտիկա անընդունակ է եղել ուսանելու, հանդուրժելու, ներդնելու: Իրաքցիկ իրենց հայրենիքը փրկելու համար գնացին հարյուր հազարավոր զոհերի, Ռուսները, բելոռուսները միլլիոններով զոհվեցին պարտիզանական մարտերում: Իմ ասածը զոհեր չի պահանջում, Էս 3-4 հոգանոց գեղական բանդային զոհ տալը անարժանապատիվ գործ կլինի: Մինչև հիմա զոհ մատուցել է ընդիմությունը: Այդ պրակտիկային պետք է վերջ տրվի: ԼՏՊ-ն իր կյանքում թռուցիկ կպցրած չկա: ինչու հիմա էդ հերոս տղան ԼՏՊ-ի ստից միտինգի թռուցիկ կպցնելու համար պետք է հիմա նստած լինի՞: Ժամանակը չէ արդյոք կենդանի մարդ մատաղ տալու ծեսին վերջ դնելու՞: Երբ ենք վերջապես քրմական նախնադարից վերադառնալու լույս աշխարհ ու շարժվելու 21 դարի տրամաբանությամբ:
Քֆուրներ, չարախնդոց, ձեռ առնոցի- դավայ:
:think

[dvgray]

Բիձա
լավ ես գրել ու բավականին հետաքրքիր ու բովանդակային անալիզ ես արել:
հարցս վերաբերվում է քո նշան պայքարի մեթոդոլոգիային: կարծում եմ որ այդպիսի երկարատև ու ներքևի մակարդակում կազմակերպված պայքար կարող են ծավալել մենակ հասարակական ու պետական բարձր ստադիայի վրա կանգնած ազգերը: Օրինակ, ռսները որպես ազգ շատ բաներում կապիկից ավելի ցածր ռանգում են /սա ռուս իսկական մտավորականների կարծիքն է նաև/, բայց իմ նշած ոլորտներում շատ բարձր են գտնվում: նույնը գերմանացիք:
իսկ մենք այդ ոլորտերում 0 ենք: ոնց՞ ես պատկերացնում այդ "բջիջների" ձևավորումը ու պայքարը:

[voter]

Շնորհակալ եմ հանգամանալից պատասխանի համար:
Բազմակի մեջբերումներ իմ մոտ չի ստացվում, կփորձեմ հատվածային պատասխանել:
Պատմաբանի ճշգրտությամբ չգիտեմ հետպատերազմական իտալիայի քաղաքական զարգացումները, բայց գիտեմ, որ ցանկացած պետական կառավարման համակարգում ներառյալ նաև ամերիկացիների պարտադրած իշխանական մոդելում միաժամանակ շեշտավորվել է բոլոր 3 իշխանական ճյուղերի ինքնուրույնությունը: Հետևապես դժվար է համաձայնել, որ այդ ներդրված համակարգի մի ճյուղն աշխատել է ԱՄՆ շնորհիվ, մյուսները ոչ: Իմ կարծիքով, ֆինանսական հոսքերը իշխանական մյուս թևերում այդ պահին ավելի գայթակղիչ ու մեծ էին, այդ պատճառով էլ կոռուպցիան ինչ որ չափով հետ էր մնացել դատական ասպարեզում և այդ հավասարակշռական կետը հենց իտալացիների դեմոկրատական մղումների արտացոլումն էր: Մեզանում կոռուպցիայի գայթակղությունը անվերջ է բոլոր ճյուղերում, այդ պատճառով էլ ճյուղերի կոռումպացվածության մեջ պրակտիկ տարբերություններ չկան:
Դատական համակարգի անկախ լինելու մոդելն ԱՄՆի շնորհիվ ստեղծվել է, բայց աշխատել է ժողովրդավարության գոյության շնորհիվ։

Ընդհանուր առմամբ ԱՄՆի շնորհիվ դատական համակարգը մնացել է անկախ և իշխանությունը պարտավոր է եղել ու հիմա է ֆինանսավորել - պարզ ասած աշխատավարձ տալ դատավորներին ու ֆինանսավորել այն, ինչքան էլ որ ցանկություն ունենա Հայաստանի նման տված փողի դիմաց «սեփականաշնորհել» դատական համակարգը։

ԵԱՀԿներ, ԱՄՆ մարտահրավերներ և այլ գրանտներ ու կոմիսիաներ գալիս գնում են ու Հայաստանի մասին որոշումներ են ընդունում զուտ նույն նպատակով, ստեղծել ու պահպանել ժողովրդավարական համակարգը ու իշխանությանը թույլ չտալ դրա անկախության նկատմամբ ոտնձգություններ։ Իսկ օգտվել այդ համակարգից արդեն ժողովրդի գործն է ու նրանք դա Իտալիայում արեցին, մնում է Հայաստանում արվի։

ՈՒ այստեղ եական չէ, թե ինչքանով կոռումպացված կլինի այս կամ այն համակարգը - դատական, կատարողական, օրենսդրական, լրատվական կամ իշխանական, այլ կարևոր է որ դրանք իրարից անկախ լինեն։ ԱՄՆն հետպատերազմյան Իտալիայի, Գերմանիայի ու մյուս Եվրոպական եկրների նոր ստեղծվող համակարգերի գարանտն էր ու նրա շնորհիվ այդ ԱՆԿԱԽությունը տարբեր համակարգի համար կարևոր թևերի գոյատևեց։

Միապետական/տոտալիտար երկրում ինչպիսին է Հայաստանը ԵՐԲԵՔ նաև ԼՏՊի օրոք ոչ մեկը նշված ճյուղերից անկախություն չի պահպանել։ Դրա համար էլ, որ մի համակարգում էլ փորձում ես ինչ որ բանի հասնել նույնիսկ կաշառելով ստիպել, որ օրենքով շատժվի միևնույնն է չի ստացվում, քանի որ «պապայի» սկզբունքներին հակասող որոշումները չեն կարող ընդունվել, նույնիսկ եթե բոլոր փաստերը առկա են ու տրամաբանորեն ուրիշ բան քան արդարացնել օրինակ քաղբանտարկյալին իմաստ չունի։

Կարճ ասած Հայաստանում ժողովուրդը այդ համակարգերի անկախությունիղ օգտվել չի սովորել ու միայն մեկ ինստիտուցիաի շնորհիվ է փորձում նրանց վրա ազդել - մի նախագահ ընտրենք սախ փոխի։ Սովետական ու դեռ դրանից առաջ ձևավորված ռուսաց թագավորին նամակ գրելու հոգեբանություն։

Եթե ընդդիմությունը բոլոր ճակատներում պայքարի արդյունք կլինի, այլ ոչ թե միայն մի կետում կիզվի - ՍՍին ԼՏՊով փոխենք լոխ լավ կլի։ Ամեն ոստիկանապետի, դատավորի, գյուղապետի ու քաղաքապետի պիտի փորձի փոխել ու բացահայտել։

Մասնավորաբար առաջարկը հաբռգած միլիցեքին փնովել, խայտառակել ճիշտ է միայն հարձակվել ծեծելու մեթոդը պիտի բացառվի, դրանով օրենքից դուրս դաշտում կհայտնվի պայքարը, ինչը անընդունելի է....

[voter]

Էստեղ տրամաբանական հակասություն կա: Իշխանությունը բացահայտ անձնավորված է հանդես գալիս,- հրապարակում եղածների անուն, ազգանուն, ազգ ու տակ է հայտնի: Ուրեմն նրանք չեն վախենում իրենք բաց դիրքից, իսկ ընդիմությունը վախենում է իր թաքուն դիրքից՞ Ուրեմն, եթե ինչ որ մի պահից հայտարարվի որ աջ ու ձախ սկսվում է այսպիսի կամպանիա, իշխանություններն ինչ է, հասցնելու են ամեն մի դեգեներատի հասցեին քֆուր տվողին բռնեն դատեն, նստացնեն՞: Ոչ, բացահայտ ներքաղաքական անկայունություն է առաջանալու որը ձեռնտու է ընդիմությանը: Այ դրա համար են իշխանավորները մանդրաժ, թե դուք եղբորը եղբոր դեմ եք հանում՞: Բա ոնց, եթե սկզբունքային հարց է, հենց էդպես էլ պետք է լինի, թե չէ եթե էդ մարդը եղբայրդ է, ինչի ես իրեն ճորտի կամ ստրուկի տեղ դրել՞
Տրամաբանական հակասություն կլինի եթե ՍՍերժանդների ու լեգիտիմացվածների պայքարը իսկապես ԱՆՁՆԱՎՈՐՎԱԾ լիներ, բայց միայն այն փաստը, որ տեր-պետրոսյան-քոչարյան ու հիմա քոչարյան-սարգսյան ռակիրովկաները ոչինչ հանաստանում չեն փոխում, խոսում է համակարգային և ոչ թե անձերի պայքարի առկայության մասին։

Եթե այդքան հեշտ լիներ Հայաստանում աձերի փոփոխությամբ, ինչ որ բան փոխել Հոկտեմբերի 27ից հետո Հայաստանում ամեն ինչ պիտի փոխվել, բայց փողվեցին ընդհամենը դերակատարները։

Մաֆիայի պարագլուխներին ոչնչացնելուց մաֆիան չի ոչնչանում։

Իսկ եթե համակարգյին փոփոխության համար է պայքար մղվում ինչքան էլ անձերը փոխվեն հին համակարգում փրկել այդ համակարգը նրանք չեն կարող - վառ օրինակը սովետական համակարգից ժողովրդավրական համակարգի 1988-1990 պայքարը, քանի կոմկուսի նախագահ փոխեցին Հայաստանում՞՞՞ բացմաթիվ, միևնույնն է փլվեց ու ժողովուրդը իր համակարգը ստեղծեց։

Հիմա իմ խոին համոզմամաբ պիտի նախագահականից - պառլամենտական համակարգին ու իշխանության թևերի անկախացման պայքար սկսվի - այսինքն պայքար անկախ ԴԵՄՔԵՐԻՑ, բուն համակարգի դեմ։

Բայց դրա համար ԼՏՊն պիտի իր գլխի վրայից թռնի ու պայքարի իր իսկ ստեղծած համակարգի դեմ որ 1991ին նախագահի պաշտոն մտցրեց ու ամբողջ իշխանությունը մեկ կետում կենտրոնացրեց։

[voter]

Սա սկզբունքային հարց է: Իշխանությունը դա մեղրի տակառ է, որին վրա են տալիս և արջերը, և մեղուները և ճանճերը: Ղարաբաղ կոմիտեն վերցրեց իշխանությունը, 1 տարի հետո նրա 90 տոկոսը նոր, տականքային դեմքեր էին: Հայկական իշխանությունը միշտ էլ տականքների մեծ չափաբաժին է ունենալու: Խնդիրն այն չէ, որ մի անգամից մաքուր իշխանություն ստեղծվի, դա ուտոպիա է: Այլ այն, որ գոնե մեկ անգամ եղածների ձեռքից իշխանություն վերցվի, որ մարդիկ հավատան իրենց ուժին, դերին, որ իրենք իշխանություն են փոխել: 1991-ից հետո Հայաստանում իշխանություն փոխված չկա: Եղել են պալատական գեղցի խաղեր: 97-ին Վազգենը այն փախցրեց ԼՏՊ- ձեռքից, տվեց Ռոբին հետո այն հետ վերցնելու պայմանով: /ԼՏՊ-ի հրաժարականը Ղարաբաղի հետ մի մազաչափ կապ չունի/: 99-ին Ռոբը վերացրեց Վազգենին որ պարտքը չտա : 2008-ին Ռոբը էստաֆետը ստից տվեց Սերժին, որովհետև դեմ էր առել միջազգային նորմատիվ արգելքի: Էնպես որ ինչպես ջերմից մոռնող բայց նաև ասենք աչքի պրոբլեմններ ունեցող հիվանդին առաջին հերթին կյանքն է պետք փրկել, հետո նոր աչքով զբաղվել: Նույն էլ Հայաստանի դեպքում է, Մեր հիմնական խնդիրը դոգման ջարդելն է. Հայաստանում վախենալով հետագա բարդություններից մերժվում է իշխանություն փոխելու գերակա առաջին սկզբունքային քայլը:

Ինչ մարդիկ, առանձին վերցված հերդական կոդլ իշխանությնը վերցնի ու հավատա իր ուժերին՞ Չեք հոգնել հեղաշրջումներից՞ Սա դրան հանի նրա սրան հանի....

Նորից կրկնվեմ - մի առանձին վերցված կոդլի իշխանության տիրելը, անկախ նրանից դրանք լավ կոդլ են թե քրեական, ինձ ու հուսամ հայ ժողովրդին պետք չի։

Հեղաշրջումներով իշխանության գալու համակարգի դոգման պիտի ջարդվի և ոչ թե մի կոդլի դոգման մյուսով փոխարինելուց ուրախանանք ու մի առ ժամանակ հետո հիասթափվենք ու սպասենք ինչ որ նոր ավելի լավ կոդլ հավաքվի սրանց հանի ինքը նստի։

Ժողովուրդը պիտի իշխանությունը իր ձեռքում պահի ու փոխի մեկը մյուսով քանի - ինչի համար տարբեր ԻՐԱՐԻՑ ԱՆԿԱԽ իշխանական թևեր են անհրաժեշտ։ Մեկը -օրինակ կառավարությունը կհաբռգի, պառլամենտի միջոցով կցրես, պառլամենտը քրեականանա դատական համակարգով դատես բոլորին նստացնես ևայլն....

[davidus]

Ժողովուրդը պիտի իշխանությունը իր ձեռքում պահի ու փոխի մեկը մյուսով քանի - ինչի համար տարբեր ԻՐԱՐԻՑ ԱՆԿԱԽ իշխանական թևեր են անհրաժեշտ։ Մեկը -օրինակ կառավարությունը կհաբռգի, պառլամենտի միջոցով կցրես, պառլամենտը քրեականանա դատական համակարգով դատես բոլորին նստացնես ևայլն....

քո նկարագրած համակարգը էսօր օրենսդրության մեջ շատ հստակ գրաված է, բայց արի ու տես որ անող չկա.... այ պետք ա մտածենք թե ոնց անենք, որ իրականացնենք... ճիշտ ես, մի ապուշիմ մյուսով փոխելը բանի նման չի, բայց ռադիկալ փոփոխություններ պետք է ակնկալել միայն հեղաշրջումից..... ինչ ուզում ես ասա, նախագահից շատ բան ա գալիս... նա ուղղակի պետք ա ցուցաբերի քաղաքական կամք "ոտքը գետին խփելու" ու ասելու "հերիք ա".... բայց կերակրատաշտը շատ գայթակղիչ բան ա, ու շատերն են դրանով գայթակղվում..

[voter]

Իմ կարծիքով, մենք չափից ավելի ենք գերագնահատում Հայաստանի միջազգային դերն ու արժեքը: Դրսում վերջին հաշվով թքած ունեն մեր վրա: Նրանց նախապես մեծ ճիգերի գնով պետք չի Էստեղ իրենց մարդուն ունենալ: Մեր ցանկացած, ամենադեմոկրատ կամ բռնապետ ղեկավար էլ, որ մի հատ լավ շվացնեն դրսից, շնիկի պես հետևի ոտքերի վրա ստոյկա կկանգնի գերուժերի դեմ: ԼՏՊ-ն ոչ մի խորհրդավոր դեր չունի, իր դեմքն էր մաքրում նորից ի հայտ գալով: Իսկ Ղարաբաղի հարցի լուծումը դեռ ոչ մեկին էլ ձեռնտու չի, դրա համար էլ չի լուծվում, և երևի երկար այդպես մնա:
Պրոբլեմը հենց սա է: Հարցի շուտափույտ լուծումը միայն հայերին է ձեռնտու, որ պետությունը հետագա դեգրադացիայից փրկվի, բայց թէ դրսին, և թէ ներսի իշխանություններին հակառակն է ձեռնտու: Դրա համար էլ Հայաստանի ներքաղաքական հարցերը պետք է լիովին մեկուսացնել ղարաբաղի հարցից ու դիտարկել որպես զուտ ներքաղաքական անհապաղ լուծում պահանջող հարց:
Արցածի հարցը հայ ժողովրդի պետականության կայացման հարցն է, այն չի կարող ներքաղաքական հարցերից մեկուսացվի։

Իսկ Հայաստանի կարևորությունը տարածաշրջանում ու միջազգային մակարդակում հիմա է որ նշանակություն չունի ու այս վիճակում է, որ ով շվվցնում է վազում են մոտները։

Ժողովրդավարության կայացման դեպքում, եթե տարածաշրջանում տարբեր ժողովուրդներ իրենց անկախության ու գոյության գարանտ երկիր տեսնեն ի դեմս Հայաստանի շվցնել չեն համաձայնվի, այլ կսկսեն բանակցել եթե ցանկանան տարածաշրջանում ազդեցություն ունենալ։ Դա փորձեցին անել Վրաստանի միջոցով, բայց բացի գաիշնիկներին վերացնելուց ոչ մի ուրիշ ազատություններ չիրագործվեց ու ոչ մի ազգային փոքրամասնություն նույնիսկ չեչենները Վրաստան պետության մեջ չեն տեսնում իրենց գոյության գարանտին։

Թերագնահատել պետք չի այն պոտենցիալը, որ կունենա մեր տարածաշրջանում Հայաստանը, կամ ցանկացած այլ պետություն միգուցե Անկախ Արցախը, եթե դառնա տարածաշրջանի ազգերի հանգրվան ու նրանց գոյության ապահովվողը - իսկ ցանկացած տարածաշրջանի ազդեցիկ պետության հետ հաշվի նստելը դեռ Ալեքսանդր մակեդոնացու օրերից հիմնական մեթոդն է, որ արդյունավետ կիրառվում է ցանկացած գերտերության կողմից... Ինչքան քիչ է ազդեցությունդ այնքան քիչ են քեզ հետ բանակցում ու ուղղակի հրամայում են։

Հայաստանի ազեցութունը առայժմն տարածվում է միայն տարածաշրջանի հայերի վրա...

[voter]

քո նկարագրած համակարգը էսօր օրենսդրության մեջ շատ հստակ գրաված է, բայց արի ու տես որ անող չկա.... այ պետք ա մտածենք թե ոնց անենք, որ իրականացնենք... ճիշտ ես, մի ապուշիմ մյուսով փոխելը բանի նման չի, բայց ռադիկալ փոփոխություններ պետք է ակնկալել միայն հեղաշրջումից..... ինչ ուզում ես ասա, նախագահից շատ բան ա գալիս... նա ուղղակի պետք ա ցուցաբերի քաղաքական կամք "ոտքը գետին խփելու" ու ասելու "հերիք ա".... բայց կերակրատաշտը շատ գայթակղիչ բան ա, ու շատերն են դրանով գայթակղվում..
Դժբախտությունը դրանում է, որ ժողովրդի մեծամասնությունը սպասում է, որ ինչ որ մեկը գա այդ օրենքները կիրառի, երբ որ դրանք իր համար են, ժողովրդի որ դրանից օգտվի։

Կասես օգտվում ենք օգուտ չկա մեկա չի աշխատում օրենքը - բայց դրա մասին գրել եմ, պատճառը պապայի սինդրոմն է, որ եթե պապան դեմ է, նույնիսկ ամենաօրինական օրենքը չի կիրառվում։

Պետք է վերացնել պապայի սինդրոմը ու ոչ թե պապայի անձը մեկ ուրիշով փոխել, որին շահավետ լինի այս կամ այն օրենքի կիռաումը - 100 տոկոսով համոզված եմ, որ այդ պապային էլ ինչ որ մի ուիրշ օրենք շահավետ չի լինի ու մեկի կիրառումը թույլատրելով մյուսինը կարգելի։

Այսինքն պիտի բացառվի միանձնյա որոշումների գոյությունը - դրան Եվրոպան վերջին մի քանի հարյուր տարիների ընթացքում հասել է ու դրա համար ոչ մի նախագահական պետություն, բացի ինքնասիրահարված ֆրանսիացիներից, այնտեղ գոյություն չունի։

Այսինքն որ չլինի մեկը, որի վրա բոլոր եղած ու չեղած անօրինությունները բարդեն կամ բոլոր սխալենրի ուղղումները հուսան որ նա անձամբ պիտի անի, ստիպված կլինենքն բոլոր բնագավառներում ՏԵՂՈՒՄ անօրինությունները վերացնելու ու անօրինությունների դեմ կպայքարեն բոլորը ամեն տեղ ամեն անկյունում, սկսած ոռոգման ջուր կտրող գյուղապետից վերջացրած կաշառակեր վարչապետերով։

Եթե հա սպասենք Սասունցի Դավիթը գա վերեվից ձիու դոփյուններով վախացնի բոլորին մաքրի, հա մնալու ենք լեգենդների անիրական աշխարհում...

[Rammer]

Բիձա հալա քեզ, որ այսքան ժամանակ ես ծախսել ու երկար, մանրամասն գրել ես: Քարոզչությունը պայքարի գլխավոր բաղադրյալններից մեկն է:
Մի քանի հարց եմ ուզում տալ, որոնք ինձ համար հասկանալի չեն
1. Կոնկրետ ինչ գործողություններ պետք է իրականացեն այդ բջիջններ?
2. Ով և ոնց պետք է համակարգի այդ բջիջների աշխատանքը:
3. Ինչպես պետք է ստիպեն այդ առանձին բջիջնները, որ Սերժը հեռանա ինչ վերջնական քայլ պետք է անել?
4. Չես կարծում արդյոք, որ նման առանձին բջիջնների ստեղծումը կթուլացնի և կդժվարացնի պայքարը, քանի որ նման առաձին բջիջներ ճնշելը շատ ավելի հեշտ կլինի քան համախմբված մի մեծ ու հզոր կառույցը.?
Ես անպայման կնկարագրեմ, թե ինչ հստակ քայլեր է ենթադրում սահմանադրական ճանապարհը: Մինչ այդ մի ուրիշ կարևոր հարցի մասին եմ անդրադառնալ.

Սուբյետկների ընտրության մասին:
Ընդիմության առումով լրիվ համաձայն եմ: Կա գլխավոր ստռատեգ` Լևոնը և առանձին կոնկրետ հարցերով զբաղվող կոնկրետ մարդիկ, կան շարքային ակտիվիստներ և այլն: Սա մի ամբողջ օրգանիզմ է, որտեղ ամեն մեկը ունի իր գործը: Ուղեղը կատարում է իր ֆունկացիանները, երիկամները իրենց…Լևոնը չպետք է թռուցիկ բաժանի, քանի որ նրա ֆունկցաին բացարձակ այլ է: Նա շարժման լիդերն է, պայքարի ուղղիներ մշակողը: Լավ թե վատ դա այլ հարց է :Երբ մեկը մտում է ուրիշի գործի մեջ սկսում է թերի կատարել իր սեփական ֆունկացինները, դրանով նվազում է պայքարի արդյունավետությունը:
Մեր դիմաց կանգած սուբյեկտի առումով, հարգելիս, քեզ հետ համաձայն չեմ:
Մեր թշնամին Ռոբիկը չի, մեր թշնամին Սերժը չի: Բա ով է??? Մեր թշնամին Ռուսաստանն է ` ավտորիտար, հակադեմոկրատական մի կայսարությունն, որ ամեն գնով թույլ չի տալու որ Հայաստանում ժողովրդավարություն լինի: Ինչ հանճարեղ մոտեցում ուզում ես առաջարկի, ինչ մեթոդ ուզում ես կիրառի խստագույնս պատժվելու է Ռուսաստանի կողմից: Պատժելու լծակնները բազմաթիվ են` սկսած Ղարաբաղյան հարցից, ռազմական ուժ կիրառելուց մինչև տնտեսական: Ցանկացած գործունեյություն բացահայտվելու է արյունով ԿԳԲ-եշնիկ ագենտնների միջոցով`որոնք մեր մեջ են ու մենք դրանց չենք ճանաչում: Դա մի շատ կարևոր ռեսուրս է, որի միջոցով հնարավոր է վերահսկել Հայաստանում ըստ էության ցանկացած ոլորտ: Դրա համար է պահապանողականները էս քանի տարի է արդեն ասում են բացեք էտ անտեր ԿԳԲ-ի արխիվններ, որ ճանաչենք և բացահայտենք մեր ներքին թշնամուն:
Լևոնը երբ վերադարձավ 2007 թվականին քաղաքական ասպարեզ նա պայքարը դրեց ժողովրդավարական արժեքների վրա ակնկալելով արևմուտքի աջակցությունը: Աջակցությունը ոչ թե ֆինանասական այլ որպես գերտերություն, որ պետք է հակակշռեր Ռուսաստանին` պայքարը ֆիզկակապես չոչնչացնելու համար: Քանի որ դեմոկրատական Հայաստանը դառնում է արևմուտքի դաշնակիցը: Այդ 9 օրը թեժ բանակցություններ էին գնում: Շատ չխորանամ թե ինչի շուրջ: Հետո Քոչարյանին կանչեցին Ռուսաստան: Ասեցին. ախպեր էս Լևոնը վտանգավոր խաղ ա սկսել, սենց որ գնա կարող ա հետո ուշ լինի, գնա ու դրանց սատակցրու: Ու հետդ մի քանի ԿԳԲ-եշնիկ տար որ պռոբլեմ լինի ձեզ կօգնեն էլի…Էկավ` մարտի մեկ արեցին ու արևմուտքը չփորձեց անգամ դրա դեմը առնել, քանի որ Սերժը տվեց այն ինչ չէր տալիս Լևոնը նախագահ դառնալու դեպքում: Սրանով փակվեց պայքարի առաջին փուլը:
Հետո Լևոնը կտրուկ փոխեց ստրատեգիան` պայքարը դարձրեց ռուսամետ, տվեց երաշխիքներ, որ ինքը ավելի ռուսամետ է քան Սերժը ու պայքարը դրեց ոչ թե իշխանափոխության վրա, այլ քաղաքացիական հասարակություն կերտելու վրա: Մարտի մեկից հետո կարդացեք նրա ելութները` շատ կտրուկ քննադատում է արևմուտքին իսկ Ռուսաստանին միայն գովեստի խոսքեր: Ինչու? Քանի որ այլ ճանապարհ չկա պայքարի, ընդիմության գոյության համար: Ցանկանցած հակառուսական քայլ ,դեմոկրտական ընդմություն և էլի կլինեն շատ ավելի զոհեր: Իսկ այդ դեպքւոմ ինչի համար էր պետք ընդիմությունը? Շատ պարզ…պատրաստելու այն պահին երբ կլուծվի ղարաբաղյան հարցը և այդ ժամանակ ավելի շահեկան, ավելի հզոր պայքարի, որը հնարավորինս արագ դուրս է հանելու այստեղից Ռուսաստանին: Որտեղից գիտեր Լևոնը, որ Ղարաբաղի հարցի լուծումը շատ մոտ է: Քոչարյանը իր երկրորդ նախագահության դաբռոն արևմուքից ստացել էր խոստանալով իր կառավարման վերջում ստորագրել մադրիդայն սկզբունքնների տակ, որ ինչպես հայտնի է հստակ գործողությունների ժամանակացույց է: Օգոստոսյան պատերազմը էլ ավելի նպաստեց այդ գործնթացի արագացմանը և այս անգամ ոչ լեգիտիմ Սերժի վրա ճնշումնները մի քանի անգամ ավելի են: Ըստ էության այստեղ սկսվում է պայքարի երկրոդ փուլը բայց, ոչ թե Սերժի դեմ այլ ի օգուտ Ղարաբաղյան հարցի: Ինչպես? Մոտավոր ասեմ թե ինչ խոսակցություն է եղել:
Համանախագահնները գալիս են Սերժի մոտ.
-արա անասուն ստորագրի վերջացնենք:
-Ախպեր ջան ես ոնց ստորագրեմ տենց թղթի տակ: Ես չեմ կարա Շուշին տամ:
-արա ոնց չես տա: Անասուն քո պատճառով Ալիևը կարող ա Ռուսաստանին ամբողջ գազը ծախի: Իսկ ինքը Շուշին էլ ա ուզում:
- Հենց ես տենց բան արեցի Լևոնը ժողովրդին կհանի իմ դեմ ու մի շաբաթում գլուխս կուտեն: Հետո կգա Լևոնը: Ինքը կլինի ժողովրդի ընտրայլը ու ոչ մի երաշխիք չկա որ ինքը տեր կկագնի մեր պայմանավորվածություններին: Ամեն քայլափոխին թքում ա ձեր` արևմուքնի վրա: Գնացեք իրան համոզեք:
Բրայազն գալիս ա Լևոնի մոտ ասում ա
-Ախպեր ջան դու համաձայն չէիր, բա մադրիդյան սկզբունքնների հետ?
- Իհարկ է ոչ…
- Բա ինչ ես ուզում?
- Ուզում եմ որ փոխեք սկբունքները? Մենք համաձայն չեն մի քանի կետերի հետ, մասնավորպես Շուշի հարցում:
- Էտ հնարավոր չի: Մենք ժամանակ չունենք: Ադրբեջանը չի համաձայնվի:
-Կհամաձայնվի: Ալիևին պատերազմը ավելի քիչ ա պետք քան Սերժին…Ես մինչև սեպտեմբեր կլռեմ: Բայց փոխարեն ազատում եք քաղբանտարկյալններին: Էտ ընթացքում համոզեք փոխեք էտ սկզբունքները ու համոզեք Ալիևին: Մենք` ժողովուրդը երբեք դա չի ընդունի: Իսկ դա նշանակում է դա չլինող բան է…
-Լավ …

Հետո գնում են Սերժի մոտ
-Սերժ քաղբանտարկյալններին ազատում ես: Մենք աչք ենք փակում քաղաքապետարանի ընտրություններին ու քեզ 800 միլլիոն վարկ ենք տալիս լավա? Լևոնը մինչև սեպտեմբեր ձայն չի հանում: Մենք կմտածենք սկզբունքնների վրա…
-

Կարող եք ասել որ սա իմ երևակայությունն է, կամ ապատեղեկատվություն …Բայց շատ քիչ ժամանակ անցած Ֆրանսիայի արտգործնախարարությունը հայտարարություն տարածեց որ համանախագահները նոր առաջարկներ են անելու…դա հետո 8 –նյակի հանդիման ժամանակ հաստատեցին նաև նախագահները, ասելով որ պետք է ներկայացվի մադրիդյան սկզբունքնների վերամշակված տարբերակը…
Այսինքն բարեկամենրս սա հիմա պայքարը դատար չի տվել: Մենք շարունակելու ենք պայքարել հայանպաստ ղարաբաղյան հարցի շուրջ: Եվ մինչև սեպտեմբեր սպասելը ուղղակի հերթական ստրատեգիակն քայլն է…Ով Լևոնը հնարավորություն է ստեղծել այս իրավիճակում օգուտ քաղել Սերժին և Ղարաբաղյան հարցում և տնտեսական: Մարդը լավ շախմատա խաղում էլի…Մենք ապահովվել ենք շարժման պայքարի շարունականությունը և ըստ էության Lևոնը պահում է շարժման այնպիսի ակտիվություն, որ չի ստեղծի Սերժի վրա լրացուցիչ ճնշման առիթ, բայց անհրաժեշտության դեպքում կարող է հետաձգել հարցի լուծումը`որը Արևմուտքի համար չափազանց կարևոր հարց է…
Երբ կլուծվի Ղարաբաղի հարցը և ռուսաստանը կզրկվի իր գլխավոր մահակից, սահմանները կբացվեն և նորմալ հարաբերություններ կհաստավեն հարևանների հետ, կստեղծվեն առևտրատնտեսական կապեր, կնախագծվեն ստրատեգիական նշանակության խողովակներ և Արևմուքի շահագռգռվածումը չափազնաց մեծ կլինի Ռուսաստանին վերջին հենակետից զրկելը, այդ ժամանակ նպաստավոր պայմաններ կստեղծվեն պայքարի արդեն երրորդ փուլը սկսելը, որի հիմքը նորից կդրվի ժողովրդվարությունը, ռուսական տիրապետությունից ազատվելը, ռուսական զորքերի դուրս բերումը…

[Բիձա]

հարցս վերաբերվում է քո նշան պայքարի մեթոդոլոգիային: կարծում եմ որ այդպիսի երկարատև ու ներքևի մակարդակում կազմակերպված պայքար կարող են ծավալել մենակ հասարակական ու պետական բարձր ստադիայի վրա կանգնած ազգերը: Օրինակ, ռսները որպես ազգ շատ բաներում կապիկից ավելի ցածր ռանգում են /սա ռուս իսկական մտավորականների կարծիքն է նաև/, բայց իմ նշած ոլորտներում շատ բարձր են գտնվում: նույնը գերմանացիք:
իսկ մենք այդ ոլորտերում 0 ենք: ոնց՞ ես պատկերացնում այդ "բջիջների" ձևավորումը ու պայքարը:

Ես շատ ավելի բարձր կարծիքի եմ քո նշած ազգերի մասին համարյա բոլոր ոլորտներում: Աշխատել եմ երկու երկրներում էլ. Բայց մենք իսկապես զերոյականից բարձրանալու խնդրի առջև ենք:
Առհասարակ ժողովրդավարությունը դա անհատի կեցվածք է: նրա անձնական արժանապատվության արտահայտությունն է: Եթե մարդն ինքն իրեն հարգում է, նույն հարգանքով է վերաբերվում մյուսներին և նրանցից էլ նույնն է ակընկալում: Գերմանացի անցորդի գիշերով կարմիր լույսը հարգելը դա հենց ներքին դեմոկրատիան է, որ մեզանում չկա: Ես հասկանում եմ, որ մասսաների մեջ չկա, բայց փոքրաթիվ անհատների, երիտասարդների մի փոքր մասի մեջ այն կա: Իմ հույսն այն է, որ հենց այդ փոքր շերտին ազատություն տրվի և ինչ որ տեղ գործ- որ եթե ուզում ես ապրելու արժանի հայրենիք ունենալ, հես է, ինքնուրույն գործի:
Բջիջ ասածը պետք է 1- 2 հոգուց բաղկացած լինի,- հիմնականում մոտ բարեկամ, եղբայրներ, քույրեր կամ վստահելի ընկերներ, իրենց գործն է: Չի կարելի որ այդ խմբերը բազմակազմ լինեն, որովհետև գործակալներ կմտնեն գործի մեջ ու բջիջը կտապալվի:
Նրանց ոչ մեկն էլ չպետք է կանոնակարգի: Նրանք առանձին գործող ինքնուրույն սուբյեկտներ պետք է լինեն: Չեմ կարծում թե ընդիմությունը իր ժանգոտ մտածելակերպով ընդունակ է մի ջահելի ինչ որ լուրջ գործ առաջարկել.
Քաղաքացիական անհնազանդության էֆֆեկտ ունեցող ցանկացած բացահայտ կամ թաքուն քայլ էլ ընդունելի է այսպիսի խմբերի համար-սկսած մի տականքի պօկրիշկեն օրը մեջ բզով ծակելուց, վերջացրած ունեցվածքին կիրպիչով, ու լուցկիով վերաբերվելը . Սկսած դրա երեխային բացատրելուց, որ գիտես որ հայրիկդ տականք է՞. վերջացրած ամեն մի հավաքին, քեֆին տականքներին ձեռ առնելը, բանտային նառ խոստանալը, կամ դալանի տակ գիշերով բարև տալը: Հիմա ինչ մանրամասնեմ: Մարդկանց ֆանտազիան շատ ավելի հզոր է ցանկացած որևէ առանձին մեկինից: Ով ինչ կարող է, կանի, իր գործն է: Չեն անի, ուրեմն Հայաստանում ընդիմությունն առհասարակ անելիք չունի:- եթե բոլորը պապա, Սասունցի Դավիթ կսպասեն ուրեմն մեր, որպես ազգի, վերջն եկել է:
Իմ կարծիքով մինչև հիմա մարդիկ չեն արել դա, համարելով որ կա ընդիմություն, ԼՏՊ, որոնք պետք է գործեն ու հաղթեն: Եթե ընդիմությունը հայտարարեց, որ ճակատային մարտում ինքը պարտվել է, անցնում ենք պարտիզանական տակտիկաների, ամեն մեկդ ինքնուրույն եք, ձեր իմացածն արեք, իմ կարծիքով կարվի:
Ինչի են էդ բոլոր տականքները թիկնապահների բանակներով ման գալիս՞ - որովհետև սիստեմն է նրանց պարտադրել, թե դուք իմ հիմքն եք, զգույշ եղեք. Էն ինֆարկտից զոհված թասիբով վարչապետը ամեն տականքի ատրճանակ էր նվիրել- ինչու, հենց այս նպատակով. որպեսզի մարդիկ չկարողանան հասնել իրենց հիմքերին: Սիստեմի հիմքը դա կոնկրետ տականքն ու իր բանակն է: Դրանք են այս բռնապետության առաջնային բյուրեղիկը: Ամբողջ բուրգն է կառուցված այս ստորին հիմնային պրիմիտիվ միավորի վրա: Միացյալ ընդիմությունը իր հռչակած աբսուրդային պայքարի ձևերով այն կազմաքանդել չի կարող: Նրանց դեմ համընդհանուր հասարակական անհանդուրժողականություն պետք է ձևավորվի: ԵՎ քանի որ էդպիսի հասարակություն չկա, պետք է հույսը դնել հրապարակում եղած սակավաթիվ մարդկանց ինքնուրույն, թաքուն ակտիվության վրա:

[voter]

Բիձա երկար գրառումները ընթեռնլեի լինելու համար ինձանից քեզ խերհուրդ նոր տողից հաճախակի սկսիր գրել եթե թեման, միտքը փոխվում է, կամ այնպես ինչպես պատասխանում էիր իմ գրածներին ամեն մի թեամն առանձին գրառմամբ գրի, թե չէ չի ստացվում տրամադրվել ու երկար կարդալ։

Բայց այս մի անգամ կարդացի ու ուրախ եմ որ իզուր չէր։

Տպավորությունս այնպիսին է, որ վաթսունականներին ստեղծված Ազգային միացյալ կուսակցության - Ստեփան Զատիկյան, Պարույր Հայրիկյանի մեթոդների մասին ես խոսում։

հազարավոր ինքնուրույն գործող դիմադրող մանր սուբյեկտներ, ովքեր իրենց համարձակության, ուժերի, հնարավորությունների չափով դիմադրում են ողջ իշխանական համակարգին: Այսինքն մինչև հաջորդ ընտրություններ ազատություն է տրվում մարդկանց իրենց հնարավորություններով իրավիճակ փոխելու:

Այդ կտվածքոց հասկանալի է սահմանադրական պայքարի անպտուղ լինելու համոզվածությունը, քանի որ այն տարիներին ԽՍՀՄի սահամանադրությունը չէր կարող օգտագործվել, քանի որ այն բացառում էր իշխանափոխությունը - կոմմունիստները միակ իշխող կուսակցությունն էին։

Բայց առօրյա հայաստանի պայմաններում սահամանադրությունը ոչ թե բացառում է իշխանափոխույունը, այլ իշխանությունը ամեն կերպ բացառում է սահամանադրության, օրենքի կիրառումը կյանքում։

Եթե 60ականներին միայն ընդհատակյա պարքարն էր հնարավոր արդյունք բերում, այսօր միայն բաց ու բացահայտողը պիտի լինի։ Պիտի ցույց տրվի գյուղպետից մինչև քաղպետ ու միլպետ ու նախագահի լեգիտիմության բացակայությունը, այլապես ժողովուրդը չի գիտակցի, իսկ եվրոպան չի ընդունի, որ հռչակված ժողովրդավարական սկզբունքները ԹՈԶ փչելու համար են։

Այսինքն այդ օրենքների ԱՐԺԵՎՈՐՈՒՄԸ, ցույց տալը որ ինչ որ մարդիկ կան որոնք գնահատում են օրենքը ու դրանով հարգանք են ձեռք բերում կստիպի բոլորին հասկանալ, որ իսկաեպս օրենքով ապրելը արժեք է։

Հայաստանում օրենք հարգող ու օրենքի համար պայքարողը պիտի հերոս դառնա և ոչ թե բաշարող, վռցնող, քցողը....

Իսկ իշխանություն ունենալ չունենալը օրենքով բոլորի շարժվելու դեպքում կդառնա երկրորդային ու նույնիսկ երրորդային, դրա համար էլ Եվրոպայում իշխող անձերի փոփոխությունից համակարգային ցնցումներ չեն լինում, քանի որ բոլորը գիտեն որն է խաղի կանոնները-օրենքները ու որ ով էլ լինի իշխանությունում կարևորը օրենքները պահպանվեն ու լոխ լավ տի լի...

[Բիձա]

Բիձա հալա քեզ, որ այսքան ժամանակ ես ծախսել ու երկար, մանրամասն գրել ես: Քարոզչությունը պայքարի գլխավոր բաղադրյալններից մեկն է:
Մի քանի հարց եմ ուզում տալ, որոնք ինձ համար հասկանալի չեն
1. Կոնկրետ ինչ գործողություններ պետք է իրականացեն այդ բջիջններ?
2. Ով և ոնց պետք է համակարգի այդ բջիջների աշխատանքը:
3. Ինչպես պետք է ստիպեն այդ առանձին բջիջնները, որ Սերժը հեռանա ինչ վերջնական քայլ պետք է անել?
4. Չես կարծում արդյոք, որ նման առանձին բջիջնների ստեղծումը կթուլացնի և կդժվարացնի պայքարը, քանի որ նման առաձին բջիջներ ճնշելը շատ ավելի հեշտ կլինի քան համախմբված մի մեծ ու հզոր կառույցը.?
Ես անպայման կնկարագրեմ, թե ինչ հստակ քայլեր է ենթադրում սահմանադրական ճանապարհը: Մինչ այդ մի ուրիշ կարևոր հարցի մասին եմ անդրադառնալ.

Սուբյետկների ընտրության մասին:
Ընդիմության առումով լրիվ համաձայն եմ: Կա գլխավոր ստռատեգ` Լևոնը և առանձին կոնկրետ հարցերով զբաղվող կոնկրետ մարդիկ, կան շարքային ակտիվիստներ և այլն: Սա մի ամբողջ օրգանիզմ է, որտեղ ամեն մեկը ունի իր գործը: Ուղեղը կատարում է իր ֆունկացիանները, երիկամները իրենց…Լևոնը չպետք է թռուցիկ բաժանի, քանի որ նրա ֆունկցաին բացարձակ այլ է: Նա շարժման լիդերն է, պայքարի ուղղիներ մշակողը: Լավ թե վատ դա այլ հարց է :Երբ մեկը մտում է ուրիշի գործի մեջ սկսում է թերի կատարել իր սեփական ֆունկացինները, դրանով նվազում է պայքարի արդյունավետությունը:
Մեր դիմաց կանգած սուբյեկտի առումով, հարգելիս, քեզ հետ համաձայն չեմ:
Մեր թշնամին Ռոբիկը չի, մեր թշնամին Սերժը չի: Բա ով է??? Մեր թշնամին Ռուսաստանն է ` ավտորիտար, հակադեմոկրատական մի կայսարությունն, որ ամեն գնով թույլ չի տալու որ Հայաստանում ժողովրդավարություն լինի: Ինչ հանճարեղ մոտեցում ուզում ես առաջարկի, ինչ մեթոդ ուզում ես կիրառի խստագույնս պատժվելու է Ռուսաստանի կողմից: Պատժելու լծակնները բազմաթիվ են` սկսած Ղարաբաղյան հարցից, ռազմական ուժ կիրառելուց մինչև տնտեսական: Ցանկացած գործունեյություն բացահայտվելու է արյունով ԿԳԲ-եշնիկ ագենտնների միջոցով`որոնք մեր մեջ են ու մենք դրանց չենք ճանաչում: Դա մի շատ կարևոր ռեսուրս է, որի միջոցով հնարավոր է վերահսկել Հայաստանում ըստ էության ցանկացած ոլորտ: Դրա համար է պահապանողականները էս քանի տարի է արդեն ասում են բացեք էտ անտեր ԿԳԲ-ի արխիվններ, որ ճանաչենք և բացահայտենք մեր ներքին թշնամուն:
Լևոնը երբ վերադարձավ 2007 թվականին քաղաքական ասպարեզ նա պայքարը դրեց ժողովրդավարական արժեքների վրա ակնկալելով արևմուտքի աջակցությունը: Աջակցությունը ոչ թե ֆինանասական այլ որպես գերտերություն, որ պետք է հակակշռեր Ռուսաստանին` պայքարը ֆիզկակապես չոչնչացնելու համար: Քանի որ դեմոկրատական Հայաստանը դառնում է արևմուտքի դաշնակիցը: Այդ 9 օրը թեժ բանակցություններ էին գնում: Շատ չխորանամ թե ինչի շուրջ: Հետո Քոչարյանին կանչեցին Ռուսաստան: Ասեցին. ախպեր էս Լևոնը վտանգավոր խաղ ա սկսել, սենց որ գնա կարող ա հետո ուշ լինի, գնա ու դրանց սատակցրու: Ու հետդ մի քանի ԿԳԲ-եշնիկ տար որ պռոբլեմ լինի ձեզ կօգնեն էլի…Էկավ` մարտի մեկ արեցին ու արևմուտքը չփորձեց անգամ դրա դեմը առնել, քանի որ Սերժը տվեց այն ինչ չէր տալիս Լևոնը նախագահ դառնալու դեպքում: Սրանով փակվեց պայքարի առաջին փուլը:
Հետո Լևոնը կտրուկ փոխեց ստրատեգիան` պայքարը դարձրեց ռուսամետ, տվեց երաշխիքներ, որ ինքը ավելի ռուսամետ է քան Սերժը ու պայքարը դրեց ոչ թե իշխանափոխության վրա, այլ քաղաքացիական հասարակություն կերտելու վրա: Մարտի մեկից հետո կարդացեք նրա ելութները` շատ կտրուկ քննադատում է արևմուտքին իսկ Ռուսաստանին միայն գովեստի խոսքեր: Ինչու? Քանի որ այլ ճանապարհ չկա պայքարի, ընդիմության գոյության համար: Ցանկանցած հակառուսական քայլ ,դեմոկրտական ընդմություն և էլի կլինեն շատ ավելի զոհեր: Իսկ այդ դեպքւոմ ինչի համար էր պետք ընդիմությունը? Շատ պարզ…պատրաստելու այն պահին երբ կլուծվի ղարաբաղյան հարցը և այդ ժամանակ ավելի շահեկան, ավելի հզոր պայքարի, որը հնարավորինս արագ դուրս է հանելու այստեղից Ռուսաստանին: Որտեղից գիտեր Լևոնը, որ Ղարաբաղի հարցի լուծումը շատ մոտ է: Քոչարյանը իր երկրորդ նախագահության դաբռոն արևմուքից ստացել էր խոստանալով իր կառավարման վերջում ստորագրել մադրիդայն սկզբունքնների տակ, որ ինչպես հայտնի է հստակ գործողությունների ժամանակացույց է: Օգոստոսյան պատերազմը էլ ավելի նպաստեց այդ գործնթացի արագացմանը և այս անգամ ոչ լեգիտիմ Սերժի վրա ճնշումնները մի քանի անգամ ավելի են: Ըստ էության այստեղ սկսվում է պայքարի երկրոդ փուլը բայց, ոչ թե Սերժի դեմ այլ ի օգուտ Ղարաբաղյան հարցի: Ինչպես? Մոտավոր ասեմ թե ինչ խոսակցություն է եղել:
Համանախագահնները գալիս են Սերժի մոտ.
-արա անասուն ստորագրի վերջացնենք:
-Ախպեր ջան ես ոնց ստորագրեմ տենց թղթի տակ: Ես չեմ կարա Շուշին տամ:
-արա ոնց չես տա: Անասուն քո պատճառով Ալիևը կարող ա Ռուսաստանին ամբողջ գազը ծախի: Իսկ ինքը Շուշին էլ ա ուզում:
- Հենց ես տենց բան արեցի Լևոնը ժողովրդին կհանի իմ դեմ ու մի շաբաթում գլուխս կուտեն: Հետո կգա Լևոնը: Ինքը կլինի ժողովրդի ընտրայլը ու ոչ մի երաշխիք չկա որ ինքը տեր կկագնի մեր պայմանավորվածություններին: Ամեն քայլափոխին թքում ա ձեր` արևմուքնի վրա: Գնացեք իրան համոզեք:
Բրայազն գալիս ա Լևոնի մոտ ասում ա
-Ախպեր ջան դու համաձայն չէիր, բա մադրիդյան սկզբունքնների հետ?
- Իհարկ է ոչ…
- Բա ինչ ես ուզում?
- Ուզում եմ որ փոխեք սկբունքները? Մենք համաձայն չեն մի քանի կետերի հետ, մասնավորպես Շուշի հարցում:
- Էտ հնարավոր չի: Մենք ժամանակ չունենք: Ադրբեջանը չի համաձայնվի:
-Կհամաձայնվի: Ալիևին պատերազմը ավելի քիչ ա պետք քան Սերժին…Ես մինչև սեպտեմբեր կլռեմ: Բայց փոխարեն ազատում եք քաղբանտարկյալններին: Էտ ընթացքում համոզեք փոխեք էտ սկզբունքները ու համոզեք Ալիևին: Մենք` ժողովուրդը երբեք դա չի ընդունի: Իսկ դա նշանակում է դա չլինող բան է…
-Լավ …

Հետո գնում են Սերժի մոտ
-Սերժ քաղբանտարկյալններին ազատում ես: Մենք աչք ենք փակում քաղաքապետարանի ընտրություններին ու քեզ 800 միլլիոն վարկ ենք տալիս լավա? Լևոնը մինչև սեպտեմբեր ձայն չի հանում: Մենք կմտածենք սկզբունքնների վրա…
-

Կարող եք ասել որ սա իմ երևակայությունն է, կամ ապատեղեկատվություն …Բայց շատ քիչ ժամանակ անցած Ֆրանսիայի արտգործնախարարությունը հայտարարություն տարածեց որ համանախագահները նոր առաջարկներ են անելու…դա հետո 8 –նյակի հանդիման ժամանակ հաստատեցին նաև նախագահները, ասելով որ պետք է ներկայացվի մադրիդյան սկզբունքնների վերամշակված տարբերակը…
Այսինքն բարեկամենրս սա հիմա պայքարը դատար չի տվել: Մենք շարունակելու ենք պայքարել հայանպաստ ղարաբաղյան հարցի շուրջ: Եվ մինչև սեպտեմբեր սպասելը ուղղակի հերթական ստրատեգիակն քայլն է…Ով Լևոնը հնարավորություն է ստեղծել այս իրավիճակում օգուտ քաղել Սերժին և Ղարաբաղյան հարցում և տնտեսական: Մարդը լավ շախմատա խաղում էլի…Մենք ապահովվել ենք շարժման պայքարի շարունականությունը և ըստ էության Lևոնը պահում է շարժման այնպիսի ակտիվություն, որ չի ստեղծի Սերժի վրա լրացուցիչ ճնշման առիթ, բայց անհրաժեշտության դեպքում կարող է հետաձգել հարցի լուծումը`որը Արևմուտքի համար չափազանց կարևոր հարց է…
Երբ կլուծվի Ղարաբաղի հարցը և ռուսաստանը կզրկվի իր գլխավոր մահակից, սահմանները կբացվեն և նորմալ հարաբերություններ կհաստավեն հարևանների հետ, կստեղծվեն առևտրատնտեսական կապեր, կնախագծվեն ստրատեգիական նշանակության խողովակներ և Արևմուքի շահագռգռվածումը չափազնաց մեծ կլինի Ռուսաստանին վերջին հենակետից զրկելը, այդ ժամանակ նպաստավոր պայմաններ կստեղծվեն պայքարի արդեն երրորդ փուլը սկսելը, որի հիմքը նորից կդրվի ժողովրդվարությունը, ռուսական տիրապետությունից ազատվելը, ռուսական զորքերի դուրս բերումը…

Հարգելի Rammer, իմ կարծիքով Հայաստանը շատերի աչքին կախված այդ մարդու խառնվածքից կամ տարածաշրջանային վագր, կամ էլ ահռելի կթու կով է երևում: Ըստ այդ հալյուցինացիայի, մենք կարող ենք կամ տարածաշրջանը կզացնել, կամ էլ ընենց չալաղաջներ ուննք, որ բոլորին BBQ-ի հոտով խելքահան կանենք:
Ոչ մեկն է, ոչ էլ մյուսը,-, աղքատ, գենոցիդից խաթարված մտածելակերպի մեջ մտած, գավառական ու իրար միս կրծող մի ժողովուրդ ենք, որ կրակն ենք ընկել ես մեզ նվիրված մատնաչափ սար ու ղռի վրա: Այ դա է պատճառը, որ ամբողջ աշխարհում կզած Ռուսաստանը էստեղ գեղական խաղեր է տալիս ու հայ քաղաքական այրերն էլ իրենց մի բանի տեղ դրած դեմքները լրջացրած ման են գալիս:
Մենք ռուսների համար մանրադրամ ենք ու էդպեսին ենք դարձել ոչ թե ռուսների հզորության, այլ հայ իշխանությունների ոչնչության շնորհիվ: Հայաստանը ամեն մի լծակ ուներ և ունի հենց ռուսներին կզացնելու, ոնց որ նույնիսկ կիրգիզներն են անում, բայց քանի որ մենք հանդուրժել ենք 1996-ի ԼՏՊ ու հետագա տղամարդկանց, ռուսներն էլ էստեղ խոպանչի են աշխատում: Հայաստանը իր տարածքով գերագույն արժեք ունի միայն թուրքերի համար, քանի որ մեկուսացնում է թուրքական էթնոսի արևմտյան հատվածը թուրանից: Եթե մտովի Հայաստանը հանես քարտեզից, թուրանը կդառնա աշխարհի ամենամեծ երկիրը սկսվելով Թուրքիային, ներառելով Սիբիրը մինչև խաղաղ օվկիանոս: Եթե հայ քաղաքական այրերը այս գլոբալ հարցը դարձրել են Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունք, ապա բժիշկները լուրջ անելիքներ ունեն մեզանում: Եթե թուրքական ֆակտորը չլիներ, հիմա Ղարաբաղն էլ, Հայաստանն էլ գոյություն չէին ունենա, որովհետև նման մարդկային պոտենցիալով ու այլրայլ բացասական ռեսուրսներով երկիրը որպես փուշ անելիք չունի Թուրքական կոկորդում: Հայաստանն էլ, Ղարաբաղն էլ ձեռնտու են գերուժերին, և նրանք են պահում իրավիճակը: Ռուսներին դա ամենաշատն է ձեռնտու, ուղղակի նրանք հասկացել են որ գործ ունեն բացարձակ ապուշների հետ, դրա համար էլ Հայաստանին դիտում են որպես վերահսկելի բորդելի:
Էս վիճակի հասած ազգին վայել չէ նման մեծամտությունը: Եկ իջնենք էդ տեսական թվացյալ բարցունքներից ու մեր տունը մաքրենք, եթե կարող ենք: Արտաքին խաղերով ու անհիմն հաշվարկներով ու հույսերով տարվելը մեզ վերջնականապես կկործանի:
Քո կենկրետ հարցերին պատասխանել եմ ԴՎ-ի պատասխանում, իսկ դու էլ խոստացել էիր ինձ բացատրեիր, թե ինչ է սահմանադրական պայքարը- սպասում եմ

[Բիձա]

Բիձա երկար գրառումները ընթեռնլեի լինելու համար ինձանից քեզ խերհուրդ նոր տողից հաճախակի սկսիր գրել եթե թեման, միտքը փոխվում է, կամ այնպես ինչպես պատասխանում էիր իմ գրածներին ամեն մի թեամն առանձին գրառմամբ գրի, թե չէ չի ստացվում տրամադրվել ու երկար կարդալ։

Բայց այս մի անգամ կարդացի ու ուրախ եմ որ իզուր չէր։

Տպավորությունս այնպիսին է, որ վաթսունականներին ստեղծված Ազգային միացյալ կուսակցության - Ստեփան Զատիկյան, Պարույր Հայրիկյանի մեթոդների մասին ես խոսում։


Այդ կտվածքոց հասկանալի է սահմանադրական պայքարի անպտուղ լինելու համոզվածությունը, քանի որ այն տարիներին ԽՍՀՄի սահամանադրությունը չէր կարող օգտագործվել, քանի որ այն բացառում էր իշխանափոխությունը - կոմմունիստները միակ իշխող կուսակցությունն էին։

Բայց առօրյա հայաստանի պայմաններում սահամանադրությունը ոչ թե բացառում է իշխանափոխույունը, այլ իշխանությունը ամեն կերպ բացառում է սահամանադրության, օրենքի կիրառումը կյանքում։

Եթե 60ականներին միայն ընդհատակյա պարքարն էր հնարավոր արդյունք բերում, այսօր միայն բաց ու բացահայտողը պիտի լինի։ Պիտի ցույց տրվի գյուղպետից մինչև քաղպետ ու միլպետ ու նախագահի լեգիտիմության բացակայությունը, այլապես ժողովուրդը չի գիտակցի, իսկ եվրոպան չի ընդունի, որ հռչակված ժողովրդավարական սկզբունքները ԹՈԶ փչելու համար են։

Այսինքն այդ օրենքների ԱՐԺԵՎՈՐՈՒՄԸ, ցույց տալը որ ինչ որ մարդիկ կան որոնք գնահատում են օրենքը ու դրանով հարգանք են ձեռք բերում կստիպի բոլորին հասկանալ, որ իսկաեպս օրենքով ապրելը արժեք է։

Հայաստանում օրենք հարգող ու օրենքի համար պայքարողը պիտի հերոս դառնա և ոչ թե բաշարող, վռցնող, քցողը....

Իսկ իշխանություն ունենալ չունենալը օրենքով բոլորի շարժվելու դեպքում կդառնա երկրորդային ու նույնիսկ երրորդային, դրա համար էլ Եվրոպայում իշխող անձերի փոփոխությունից համակարգային ցնցումներ չեն լինում, քանի որ բոլորը գիտեն որն է խաղի կանոնները-օրենքները ու որ ով էլ լինի իշխանությունում կարևորը օրենքները պահպանվեն ու լոխ լավ տի լի...

Հաշվի կառնեմ առաջարկդ, իսկապես մի գուցե պարզեցնի շփումը
Դու ինձ կամ շատ բիձա ես պատկերացնում, կամ էլ կարդացած /Կարծում ես, թե տեղյակ եմ Չերչիլի բոլոր գործերին, չնայած ես նրան որպես ամենատգետ չէի բնութգրի/:
Այդպես չէ, սւղղակի մեթոդաբան եմ մասնագիտությամբ, և փորձում եմ գտնել մեթոդական լուծումները: Մեր տարբերությունը դրանում է: Նաև ժամանակին խորացել եմ դեմոկրատիա կոչվածի հիմքային հարցերի մեջ ու մի քիչ այլ ձևով գիտեմ դրա կայացման և գոյատևման պայմանների մասին: Դու մեծ հույսեր ես կապում սուբյեկտներից վեր վերացական արժեքների ներդրման հետ, ես էլ կարծում եմ, որ դա է անհնար: Եթե Լոսում եղել ես, ապա կիմանաս, որ էնտեղ հասած հայերի նոր ալիքի 90 տոկոսը չի մտել ամերիկյան իրականություն: Դա է հիմնական հարցը: Պատրաստի դեմոկրատիա մտած հայը չի ընդունում այդ միջավայրը, չի մերվում նրան, իսկ դու չեղած տեղը դեմոկրատական միջավայրի զարգացում, պարտադրանք ես պատկերացնում:
Քննարկելիքը շատ ավելի խորքային է, քան սովետի կամ այժմյան քաղաքագիտության ջրի երեսին եղած ակընհայտ դոգմաներն են:
Եթե կուզենաս, ես պատրաստ եմ տեսական խորքային քննարկման առանց ԼՏՊ, առանց սովետ, կամ որևե այլ լոզունգի:

[voter]

Հաշվի կառնեմ առաջարկդ, իսկապես մի գուցե պարզեցնի շփումը
Դու ինձ կամ շատ բիձա ես պատկերացնում, կամ էլ կարդացած /Կարծում ես, թե տեղյակ եմ Չերչիլի բոլոր գործերին, չնայած ես նրան որպես ամենատգետ չէի բնութգրի/:
Այդպես չէ, սւղղակի մեթոդաբան եմ մասնագիտությամբ, և փորձում եմ գտնել մեթոդական լուծումները: Մեր տարբերությունը դրանում է: Նաև ժամանակին խորացել եմ դեմոկրատիա կոչվածի հիմքային հարցերի մեջ ու մի քիչ այլ ձևով գիտեմ դրա կայացման և գոյատևման պայմանների մասին: Դու մեծ հույսեր ես կապում սուբյեկտներից վեր վերացական արժեքների ներդրման հետ, ես էլ կարծում եմ, որ դա է անհնար: Եթե Լոսում եղել ես, ապա կիմանաս, որ էնտեղ հասած հայերի նոր ալիքի 90 տոկոսը չի մտել ամերիկյան իրականություն: Դա է հիմնական հարցը: Պատրաստի դեմոկրատիա մտած հայը չի ընդունում այդ միջավայրը, չի մերվում նրան, իսկ դու չեղած տեղը դեմոկրատական միջավայրի զարգացում, պարտադրանք ես պատկերացնում:
Քննարկելիքը շատ ավելի խորքային է, քան սովետի կամ այժմյան քաղաքագիտության ջրի երեսին եղած ակընհայտ դոգմաներն են:
Եթե կուզենաս, ես պատրաստ եմ տեսական խորքային քննարկման առանց ԼՏՊ, առանց սովետ, կամ որևե այլ լոզունգի:
Ախր հենց այդ առաջարկածդ մեթոդները, որ օր ու գիշեր կյանք չտան ամեն անկյունում մարդիկ վատ զգան որ օրենք են խաղտել, համարձակություն ունենան բոլորը դիմադրեն համակարգին վկայում է վերացական-աբստրակտ արժեքների ներդրման մասին։

Օրենքը նույնպես վերացական արժեք է նա սուբյեկտներից անկախ է ու այդ արժեքը գերակայող դարձնելը հանգեցնում է ժողովրդավարության, խոսքի ազատզության ու ամեն տեսակի անձի պաշտամունքից ձերբազատման։

Լոսում եղել եմ գիտեմ, որ հայերը իրենց հենց այդ վերացական արժեքները չգնահատելու պատճառով չեն կարողանում ամերիկյան իրականությունում իրենց տեղը գտնել հա ման են գալիս ինչ որ անձանց, որոնց հետ լավ լինելով հույս են դնում որ հարց չեն ունենա։ Արդյունքում բանտերն են լցնում իրենցով փորձելով քցել, ֆռցնել առավել ևս երբ կարծում են լավ կապեր ունեն ու արդեն կարան օրենքի վրա թքած ունենա....

Սկզբունքայնորեն պայքարի մեթոդի հարցում մենք նույն բանն ենք պնդում - համատարած պայքար ամեն տեղ ու ամենուր, ուղղակի հետագա ՆՊԱՏԱԿԸ «ինչու համար պայքարը պիտի մղվի» քեզ մոտ թվում է թե բացակայում է ու զուտ պայքարը ինքնին արժեք ես համարում ու խիստ ցանկանում ես որ փլվի անկախ նրանից ինչ է գալու տեղը, դրա համար տակից պայքարը բավարար ես համարում։ Կամ ուղղակի միայն մեթոդն, պրոցեսն է հետաքրքիր, գիտականորեն իսկ արդյունքի մասին չես խորհել...

Իսկ իմ ասածը նույն մեթոդը կոնկրետ նպատակի ժառայեցնելու համար պիտի կիրառվի - օրենքի գերակայության մենթալիտետ ներշնչվի...

Կարելի է մնալ մեթոդի քննարկման սահմաններում այնպես վերլուծի ներկայացրու։ Առայժմ հենց առաջարկած "համատարած պայքարի" մեթոդն վերլուծենք, օգտակար արդյունք կարծում եմ կտա։ Ինչքան էլ որ արդեն գիտեմ, շատերը խտրնում են վախենում են դրանից առաջին անգամը չէ, որ լսում էմ «պայքար բազմաթիվ ճակատներում անիմաստ է պետք է մի տեղի մեծ ուժով հարվածել»։

Եթե համատարած պայաքարի մեթոդի հզորությունը հնարավոր լինի հասկացնել լավ կլինի...

[Բիձա]

Ախր հենց այդ առաջարկածդ մեթոդները, որ օր ու գիշեր կյանք չտան ամեն անկյունում մարդիկ վատ զգան որ օրենք են խաղտել, համարձակություն ունենան բոլորը դիմադրեն համակարգին վկայում է վերացական-աբստրակտ արժեքների ներդրման մասին։

Օրենքը նույնպես վերացական արժեք է նա սուբյեկտներից անկախ է ու այդ արժեքը գերակայող դարձնելը հանգեցնում է ժողովրդավարության, խոսքի ազատզության ու ամեն տեսակի անձի պաշտամունքից ձերբազատման։

Լոսում եղել եմ գիտեմ, որ հայերը իրենց հենց այդ վերացական արժեքները չգնահատելու պատճառով չեն կարողանում ամերիկյան իրականությունում իրենց տեղը գտնել հա ման են գալիս ինչ որ անձանց, որոնց հետ լավ լինելով հույս են դնում որ հարց չեն ունենա։ Արդյունքում բանտերն են լցնում իրենցով փորձելով քցել, ֆռցնել առավել ևս երբ կարծում են լավ կապեր ունեն ու արդեն կարան օրենքի վրա թքած ունենա....

Սկզբունքայնորեն պայքարի մեթոդի հարցում մենք նույն բանն ենք պնդում - համատարած պայքար ամեն տեղ ու ամենուր, ուղղակի հետագա ՆՊԱՏԱԿԸ «ինչու համար պայքարը պիտի մղվի» քեզ մոտ թվում է թե բացակայում է ու զուտ պայքարը ինքնին արժեք ես համարում ու խիստ ցանկանում ես որ փլվի անկախ նրանից ինչ է գալու տեղը, դրա համար տակից պայքարը բավարար ես համարում։ Կամ ուղղակի միայն մեթոդն, պրոցեսն է հետաքրքիր, գիտականորեն իսկ արդյունքի մասին չես խորհել...

Իսկ իմ ասածը նույն մեթոդը կոնկրետ նպատակի ժառայեցնելու համար պիտի կիրառվի - օրենքի գերակայության մենթալիտետ ներշնչվի...

Կարելի է մնալ մեթոդի քննարկման սահմաններում այնպես վերլուծի ներկայացրու։ Առայժմ հենց առաջարկած "համատարած պայքարի" մեթոդն վերլուծենք, օգտակար արդյունք կարծում եմ կտա։ Ինչքան էլ որ արդեն գիտեմ, շատերը խտրնում են վախենում են դրանից առաջին անգամը չէ, որ լսում էմ «պայքար բազմաթիվ ճակատներում անիմաստ է պետք է մի տեղի մեծ ուժով հարվածել»։

Եթե համատարած պայաքարի մեթոդի հզորությունը հնարավոր լինի հասկացնել լավ կլինի...

Մտնում ենք իսկապես քննարկման ռեժիմ:
Օրենքը վերացական արժեք չէ, այն պահպանում է իր ազդեցությունը տվյալ դաշտում, եթե համապատասխանում է դաշտի մեծամասնության արժեհամակարգին: Կենսունակ ազգերի մոտ ռեակցիան շատ արագ է, ամեն մի ոչ մրցունակ, զառամյալ միտք, սուբյեկտ, ձեռնարկ իսկույն դուրս է մղվում ասպարեզից: Չհամապատասխանելու դեպքում այն մերժվում է: Կարևորը հինը, իր կյանքն ապրածը, անիմաստը գնահատելն է և նրանից ժամանակին հրաժարվելը: Կոնսերվատիզմի բացասական կողմը հենց դրանում է: կայանում- անկախ արդյունքներից, կարծրացած ուղեղը անընդունակ է տեսնելու իրական արդյունքը և շարունակում է պաշտպանել եղածը: Մյուս ծայրահեղականությունը դա հեղափոխականությունն է, երբ ամբողջությամբ մերժվում է եղածը և ինչ որ գոյություն չունեցող նորի մասին է բարբաջվում:
Հայ քաղաքական միտքը լռվել է այս հանգույցում ու չի շարժվում առաջ:
Այո, ես համարում եմ որ եղածը պետք է փլվի, որ տեղը մի ուրիշը գա: Լավ- վատ կարևոր չէ, կարևորն այն է, որ ռեսուրս լինի հինը փլելու: Սա հեղափոխականություն չի, այլ դեպի առաջ շարժվելու միակ ուղին է: : Միայն այս դեպքում է, որ ամեն նոր իշխանության եկած կիմանա, որ ինքն էլ է փլվելու-եթե դեբիլ եղավ:
Ի վերջո ոչ թե ես, այլ բնությունն է գտել այս մեխանիզմը – ամեն մի ոչ ադեկվատ գո- պետք է վերանա, և իր տեղը զիջի առավել կենսունակ ձևերին:
Դու կողմնակից ես, որ հասարակությունը ինչ որ անգո ջերմոցային պայմաններում զարգանա ու հետո վերցնի իշխանությունը: Ես էլ կարծում եմ, որ դա անհնարին է:
Նա պետք է ընթացքում զարգանա, որպես առանցք ունենալով քաղաքակրթության հասած ժողովուրդների փորձը: Միայն այդ դեպքոււմ է, որ կձևավորվի դեմոկրատիայի պատրաստ և նրան որպես արժեք դիտարկող և ընդունող հասարակություն:
Այսօր նույնիսկ ամերկյան դեմոկրատիան է դեգրադացվում , որովհետև հին, իր իրավունքները զենքով պաշտպանելու պատրաստ սերնդին փոխարինելու է գալիս անողնաշար, միայն փողով տարված ինֆանտիլ մի սերունդ, որը ընդունակ չէ հասկանալու, թէ ինչ է պետությունը, ազգը, կամ դեմոկրատիան:

[Mephistopheles]

Ինչ անեմ, Մեֆ ջան, ես էլ երկար գրող եմ: Երևի մի քիչ էլ թանձրամիտ եմ, որ համառորեն չեմ հասկանում ընդիմության շատ ու շատ դիրքորոշումներ: Այ օրինակ չեմ հասկանում, թե ավազակապետության «բարոյական ու իրավական իրավունքս» որն է, կամ էլ «նրանք հենց դրան էլ սպասում են,որ էս հարցը տենց էլ լուծեն ու Եվրոպան, որ հիմա կցկտուր օգնություն ա ցույց տալիս էդ էլ կվերանա ու քո բանտարկյալներն արդեն լրիվ օրինական կդառնան քրեական հանցագործ» : Այ ըսենց բաները չեմ հասկանում: Ինչ է, Հայաստանում մարդկանց փոխարեն հավեր են ապրում, որ էդ մի քանի լակոտը բռնեն բոլորիմ մորթէեն՞:
............................................:

Ասեմ Բիձա ջան, ոչ մի երկրում չկա օրենք որ կարելի է հարձակվել ու պետական կառույցները ուժով գրավել, այսինքն եթե որևէ մեկը հարձակվում է ապա իշխանությունը իրավունք ունի ուժ գործադրելու և դա համարվում է օրինական ու արդարացված… կարան սպանեն ու չբացահայտեն և դա օրինակն է…Եվրոպան դրա դեմ ոչինչ չի ասի, որովհետև նույնը իրենք կանեի եթե իրենց մոտ այդպիսի սիտուացիա լիներ… այդ քայլի կարելի է դիմել եթե զոհերի պատրաստ ես և անպայման պիտի հաղթես, հակառակ դեպքում հետագայում քեզ որպես պետական հանցագործ կպատժեն և դա լրիվ ճիշտ կլինի… Հիմա եթե դու կարծում ես որ դա է ճանապարհը ապա ուզում եմ որ դու աես, (իհարկե գիտենալով հանդերձ ինչ իշխանությունների հետ գործ ունես), որ դու ամենայն պատասխանատվությամբ ժողովրդին կոչ կանեիր այդ քայլին դիմել … Բիձա՛, դու էդ հրամանը կտայի՞ր… գիտես չէ, անգամ հաղթանակից հետո դու լինելու ես մի մարդ որը ժողովրդի արյան գնով եկավ իշխանության ու պետք է պատրաստ լինես այդ նույն ձևով էլ հեռանալու… սրանից պարզ էլ ոնց գրեմ. բռատ

[dvgray]

Բիձա՛, դու էդ հրամանը կտայի՞ր… գիտես չէ, անգամ հաղթանակից հետո դու լինելու ես մի մարդ որը ժողովրդի արյան գնով եկավ իշխանության ու պետք է պատրաստ լինես այդ նույն ձևով էլ հեռանալու… սրանից պարզ էլ ոնց գրեմ. բռատ
հարցը Բիձաին է եղել, բայց ես էլ եմ ուզում պատասխանեմ:
եթե ես լինեի հայաստանյան ընդիմության լիդերը, ապա …
մի քիչ կարող ա մեծ-մեծ բաներից խոսամ, բայց ոչինչ, քանի որ մեծ-մեծ բաներից են գալիս փոքր-փոքր բաների:
ուրեմն:
Նապալիոն ու Լենին:
Երկուսն էլ եկան արյունով, ու երկուսն էլ գնացին / …/
հետո՞ ինչ: ով՞ չի գնում:
կարևորը, թե քո գնալը ինչ հետք ա թողնում պատմության ու քո ժողովրդի ճակատագրի վրա:
Նապալիոնը լիքը առաջ քցեց Ֆրանիսնա:
Լենինը փրկեց ցանարական Ռուսաստանի մնացորդները կործանումից:
…
հիմա
եթե մարդ մտածում ա ժողովրդի արյան մասին, ապա առաջին հերթին պետք ա զինված հարձակում ձեռնարկի ու փրկի ժողովրդի մնացած "արյունը":
իսկ եթե մարդը ընդամենը հայելու առաջ իրա ֆասոնն ա ուսումնասիում ու արվեստաբանական գործեր գրում, ապա իհարկե, նա պետք է վախենա…
…
աշխարհում մի միլիոն հատ զորավար ա եղել որ արշավել ու կոտորել ա, կամ պաշտպանվել ու կոտորվել ա: Ու բորոլը գոռացել են հանուն "xxx"-ի ու արշավել:
մենակ մեր բոլորիս սիրած Դ՛Արտանյանը, բոլորիս կողմից երկրպագվելով հավեսով սուսեր էր բանեցնում աջ ու ձախ:
…
եթե հիմա որոշել ես Դաստաևսկի երկրորդ դառնաս, ապա քաղաքականության մեջ չի որ պետք է ասելիք ասես, այլ արվեստի:

[dvgray]

իմիջայլոց ետխորհրդային բոլոր հանրապետություններիում նոր ուժերը իշխանության եկան ժողովրֆի արյունը թափելուց հետո: ու դա բնական էր:
Հայաստանում ու Ազրբեջանում նոր ուժերը իշխանության եկան ամենադաժան՝ ազգամիջյան արյունահեղությունների վրա կանգնած: Այսինքն Լևոնը մի անգամ արդեն դա արել էր, ու դրանից չի որ նա վախենում է:
կարծում եմ իր վախը բավականին նյութական ոլորտից է

[Rammer]

ԳՈՆԵ ԱՅԼ ՍԽԱԼ

Սխալվելու իրավունք ունեն բոլորը: Երբ սխալվում է բժիշկը, օրենքի առջեւ պատասխան է տալիս: Երբ սխալվում է վարորդը, ավտոտեսուչին կաշառք է տալիս, որ նույնն է, թե պատասխանատվության է ենթարկվում: Իրենց սխալների համար անձամբ չեն պատժվում միայն առաջնորդողները. նրանց սխալների համար պատասխան են տալիս ժողովուրդները: Այդպիսի սխալների արդյունքում երկրի երեսից վերացել են Ասորեստանից սկսած մինչեւ Խորհրդային Միություն: Ի՜նչ փույթ, թե Հիտլերն ինքնասպանություն գործեց, իսկ ոմանք էլ դատապարտվեցին. այդպիսի սխալի հետեւանքով գերմանացի ժողովուրդը մինչեւ վերջերս կիսկսված էր: Ի՜նչ փույթ, թե հայ վրիժառուները, իրականացնելով քեմալական դատարանի որոշումը, աշխարհի տարբեր անկյուններում մահապատժի ենթարկեցին թալեաթներին. երիտթուրքերի սխալի պատճառով Օսմանյան կայսրությունը մի քանի անգամ փոքրացավ, իսկ ցեղասպանություն իրականացրած թուրքերի ներկա սերունդներն էլ ստացան Եվրոպայի դռները մուրացիկի պես բախելու ստորացուցիչ կարգավիճակ:

Նույնն է մեզանում: Մեզ առաջնորդող հեղափոխականների սխալմունքի հետեւանքով 1915-ին ունեցանք իսպառ հայազրկված մի ամբողջ Պատմական Հայրենիք, ազգի գենոֆոնդի պաշարի մահացու անդամահատում, 1920-ին` Կարսի, Նախիջեւանի, Արցախի, Ջավախքի փաստացի կորուստ: Սխալվելու իրավունք ունեն բոլորը, սակայն նույն սխալը կրկնելու իրավունքից բնությունը զրկել է նույնիսկ կենդանիներին: Նույն սխալը կրկնելու առումով` հայերս, հիրավի, անզուգական երեւույթ ենք: Գոնե տարբեր սխալներ գործեինք, գոնե պատժվեինք մեր տարբեր սխալների համար:

Այսպես. 1915-ը մեր գլխին պայթեց առաջին հերթին մեր ռուսականության պատճառով: Հետո մերոնք որոշեցին ետին թվով սրբագրել այդ սխալը` 1920-ին դառնալով հակառուս. մինչդեռ հենց այդ ժամանակ էր պետք սերտորեն դաշնակցել Ռուսաստանի հետ: Եվ հետեւանքը եղավ պետականության կորուստը, մինչեւ իսկ` Երեւանի նահանգի Նախիջեւանի գավառից հրաժարման պարտադրանքը: Մենք չէինք հասկացել մի պարզ բան. դաշնակիցները հավերժ չեն, հավերժ է միայն ժամանակը, որում դաշնակիցները փոխվում են, երբեմն` 180 աստիճանով: Փոխվում են, քանի որ մեզ պես չեն, որ առաջնորդվեն ամեն բանով, բացի սեփական շահի սթափ ըմբռնումից:

Այսօր էլ, ցավոք, շատ քիչ բան է փոխվել: Մեր շահերի` ժամանակի հետ արդյունավետ ու ներդաշնակ ռեզոնանսի մեջ մտցնելը մեզ համար դարձել է մի աներեւակայելի անհնարինություն: Խորհրդային Միության փլուզումից առաջ էր, որ աշխարհի համար կարող էր լինել Ղարաբաղի հարց, այն էլ` ոչ մեր պատկերացրածով: Այժմ գրեթե 20 տարի է անցել, փոխվել են ժամանակները, եւ աշխարհի համար մոլորակի այս անկյունում կա ընդամենը մեկ հարց` Հարավային Կովկասի հարցը, ուր Ղարաբաղը միայն միջոց է եւ ոչ երբեք նպատակ: Այն հզորների կողմից օգտագործվում է որպես տարածաշրջանն անվտանգության, քաղաքակրթական, ազդեցությունների այս կամ այն բեւեռում տեղավորելու, սեփական ներկայությունն անշրջելի դարձնելու միջոց: Եթե մենք շարունակենք չհասկանալ ժամանակը, ապա մեզ համար կենսական այդ հարցը մեր փոխարեն վճռելու են նրանք, որոնց անունն այսօր եռանախագահող երկրներ է: Ոչ մի ողջախոհ անհատ չի կասկածում, որ երբեւէ Հարավային Կովկասը դառնալու է արեւմտյան համակարգի լիարժեք մաս, ինչպես որ քրիստոնեական քաղաքակրթության արեւելյան պատվար Ռուսաստանը: Բայց մինչ գա այդ եւբեւէ-ն, ապրել է պետք, պետականությունը պահպանել ու զարգացնել է պետք: Մի՞թե ուզում ենք, որ թեկուզ համաշխարհային ամենալուսավոր մի ծրագրի գինը դառնա մեր ամբողջ ժողովրդի լինելությունը. պետք է դադարել այլոց հաշիվը փակողը լինելուց: Այսօր այդ ընթացքի մեջ են մեր իշխանություններն ու ինքնահռչակ ընդդիմությունը, որ կրկնում են ժամանակը չհասկացողի նույն սխալները: Իսկ արդյո՞ք տարբեր են հասարակության զանազան շերտերը, որ նույն անհամբերի զգացմունքայնությամբ են ընկալելում ժամանակը, ինչպես դա արեցին 1914-ին` կարծելով, որ կսկսվի եւ 20 րոպե հետո կավարտվի Առաջին համաշխարհային պատերազմը` հայերիս ընծայաբերելով այսպես կոչված ծովից ծովը: Իսկ պատերազմը երկարեց մինչեւ 1918, երբ արդեն Արեւմտյան Հայաստանում հայ չկար, իսկ այդ ընծայաբերողներից մեկն էլ փլուզվել էր ու ժամանակավորապես ինքնամփոփվել սեփական քաղաքացիական արյունահեղության մեջ: Իհարկե, չեն սխալվում բոլոր նրանք, ովքեր այսօր տեսնում են մեր մոտալուտ կորուստեների բուն աղբյուրը` ժամանակը չընկալող ՀՀ իշխանություններին, բայց կրում են նույն հիվանդության բացիլը այլ հարթության մեջ` կարծելով, թե կարելի է ցանկացած գին վճարել այն արագ փոխելու համար: Մենք դա էլ ենք տեսել ոչ հեռավոր 1920-ի մայիս ամսին, երբ համակործանման տանող դաշնակցական իշխանության դեմ ելած բոլշեւիկներն է՛լ ավելի բարդացրին վիճակը, երբ նրանց արյան մեջ խեղդած իշխանություններն է՛լ ավելի մոտեցրին մեր բոլոր կորուստների շղթան` սկսած պետականությունից մինչեւ Կարս, Նախիջեւան, Արցախ: Փառք Աստծո, այսօրվա իրական ընդդիմությունը նման սխալ չի արել առ այսօր` չնայած իշխանությունների 100-ամյա սխալների տառացի կրկնությանը: Փառք Աստծո, մոտալուտ վտանգների առողջ բնազդից անառողջ անհամբերությամբ բռնված հասարակության շերտերի կողքին 2008-ի փետրվարից հաջողվել է կերտել նաեւ այնպիսի մի զանգված, որ, անհամբեր լինելով հանդերձ, կրում է պատասխանատվության զգացողություն եւ կարողանում է հաշվարկային համակարգ ներածել նաեւ ժամանակի ամենանուրբ ու ամենակարող միավորը: Հենց այս զանգվածն է լինելու կորուստների կրկնությունը թույլ չտվողը, քանի որ նույն սխալը կրկնելու հիվանդությունից ձերբազատված է:

ՄԻՔԱՅԷԼ ՀԱՅՐԱՊԵՏԵԱՆ
Պահպանողական կուսակցության նախագահ

[Mephistopheles]

հարցը Բիձաին է եղել, բայց ես էլ եմ ուզում պատասխանեմ:
եթե ես լինեի հայաստանյան ընդիմության լիդերը, ապա …
մի քիչ կարող ա մեծ-մեծ բաներից խոսամ, բայց ոչինչ, քանի որ մեծ-մեծ բաներից են գալիս փոքր-փոքր բաների:
ուրեմն:
Նապալիոն ու Լենին:
Երկուսն էլ եկան արյունով, ու երկուսն էլ գնացին / …/
հետո՞ ինչ: ով՞ չի գնում:
կարևորը, թե քո գնալը ինչ հետք ա թողնում պատմության ու քո ժողովրդի ճակատագրի վրա:
Նապալիոնը լիքը առաջ քցեց Ֆրանիսնա:
Լենինը փրկեց ցանարական Ռուսաստանի մնացորդները կործանումից:
…
հիմա
եթե մարդ մտածում ա ժողովրդի արյան մասին, ապա առաջին հերթին պետք ա զինված հարձակում ձեռնարկի ու փրկի ժողովրդի մնացած "արյունը":
իսկ եթե մարդը ընդամենը հայելու առաջ իրա ֆասոնն ա ուսումնասիում ու արվեստաբանական գործեր գրում, ապա իհարկե, նա պետք է վախենա…
…
աշխարհում մի միլիոն հատ զորավար ա եղել որ արշավել ու կոտորել ա, կամ պաշտպանվել ու կոտորվել ա: Ու բորոլը գոռացել են հանուն "xxx"-ի ու արշավել:
մենակ մեր բոլորիս սիրած Դ՛Արտանյանը, բոլորիս կողմից երկրպագվելով հավեսով սուսեր էր բանեցնում աջ ու ձախ:
…
եթե հիմա որոշել ես Դաստաևսկի երկրորդ դառնաս, ապա քաղաքականության մեջ չի որ պետք է ասելիք ասես, այլ արվեստի:

wrong answer… որպեսզի չօֆտոպենք, արի մի հատ լավ ուսումնասիրի Լենինի ու Նապոլեոնի տարբերակները… Հայաստանը էդ րեսուրսները չունի որ սխալվի Դիվ ջան, դու խոսում ես ժողովուրդներիմասին որոնք 60-120 միլիոն են ու մոտ 1000 տարի է կայուն հզոր պետություն են ունեցել… ստեղ են ասում, "հավը սագի ածած ձվին նայում ոռն ա ճղում"

[voter]

Մտնում ենք իսկապես քննարկման ռեժիմ:
Օրենքը վերացական արժեք չէ, այն պահպանում է իր ազդեցությունը տվյալ դաշտում, եթե համապատասխանում է դաշտի մեծամասնության արժեհամակարգին: Կենսունակ ազգերի մոտ ռեակցիան շատ արագ է, ամեն մի ոչ մրցունակ, զառամյալ միտք, սուբյեկտ, ձեռնարկ իսկույն դուրս է մղվում ասպարեզից: Չհամապատասխանելու դեպքում այն մերժվում է: Կարևորը հինը, իր կյանքն ապրածը, անիմաստը գնահատելն է և նրանից ժամանակին հրաժարվելը: Կոնսերվատիզմի բացասական կողմը հենց դրանում է: կայանում- անկախ արդյունքներից, կարծրացած ուղեղը անընդունակ է տեսնելու իրական արդյունքը և շարունակում է պաշտպանել եղածը: Մյուս ծայրահեղականությունը դա հեղափոխականությունն է, երբ ամբողջությամբ մերժվում է եղածը և ինչ որ գոյություն չունեցող նորի մասին է բարբաջվում:
Հայ քաղաքական միտքը լռվել է այս հանգույցում ու չի շարժվում առաջ:
Այո, ես համարում եմ որ եղածը պետք է փլվի, որ տեղը մի ուրիշը գա: Լավ- վատ կարևոր չէ, կարևորն այն է, որ ռեսուրս լինի հինը փլելու: Սա հեղափոխականություն չի, այլ դեպի առաջ շարժվելու միակ ուղին է: : Միայն այս դեպքում է, որ ամեն նոր իշխանության եկած կիմանա, որ ինքն էլ է փլվելու-եթե դեբիլ եղավ:
Ի վերջո ոչ թե ես, այլ բնությունն է գտել այս մեխանիզմը – ամեն մի ոչ ադեկվատ գո- պետք է վերանա, և իր տեղը զիջի առավել կենսունակ ձևերին:
Դու կողմնակից ես, որ հասարակությունը ինչ որ անգո ջերմոցային պայմաններում զարգանա ու հետո վերցնի իշխանությունը: Ես էլ կարծում եմ, որ դա անհնարին է:
Նա պետք է ընթացքում զարգանա, որպես առանցք ունենալով քաղաքակրթության հասած ժողովուրդների փորձը: Միայն այդ դեպքոււմ է, որ կձևավորվի դեմոկրատիայի պատրաստ և նրան որպես արժեք դիտարկող և ընդունող հասարակություն:
Այսօր նույնիսկ ամերկյան դեմոկրատիան է դեգրադացվում , որովհետև հին, իր իրավունքները զենքով պաշտպանելու պատրաստ սերնդին փոխարինելու է գալիս անողնաշար, միայն փողով տարված ինֆանտիլ մի սերունդ, որը ընդունակ չէ հասկանալու, թէ ինչ է պետությունը, ազգը, կամ դեմոկրատիան:
Մոլախոտների խաղհան կազմակերպել հույս դնելով, որ տեղը ինքն իրեն լավ բան կաճի անբնական է։
Սկզբից պետք է սերմը հայթայթե պատրաստ ունենալ, հետո տարածքը դատարկել ու միանգամից ցանել, թե չէ հա խաղհան ես անելու, փլելու ես ու տեղը նորից ուրիշ մոլախոտներ կաճեն ու անկապ շինություններ կստեղծվեն, ինչպես և հայաստանում արվում է - ձեռի հետ հա սարքում են առանց նախագիծ առանց ճարտարապետական լուծումների, առանց պլանավորման, դրանից էլ ուր նայում ես հավերժ շինարարություն է գնում 10-20 տարի կիսակառույցները ոնց կային նենց էլ շարունակում են մնալ կիսակառույց....

Բայց սկզբունքայնորեն ես պնդում եմ որ պետք չէ նույնիսկ քանդել եղածը, ապականած հողը վերականգնելու վրա ավելի շատ կտանջվենք, քան սկզբունքայնորեն նոր համակարգ ստեղծելով։ Հաճախակի իմաստ չունի հին կառույցները քանդել եթե ազատ տարածքներ շատ կան ու այնտեղ կարելի է կառուցել ու զարգանալ։ Քաղաքական ոդաշտը ԴԱՏԱՐԿ է, այնտեղ եթե զարգացում տեղի ունենա ու սկսեն առաջանալ հասրակական խմբավորումներ, որոնք առկա օրենքները կկիռարեն, դրանցով կղեկավարվեն, դրնաք կլավացնեն, այդ տարածքում մարդիկ / համախոհները կսկսեն շատանալ ու մի օր ավելին կլինի քան հինը։ Հինն էլ երեխա են մածունա թող ուտեն, կմեկուսացնենք ոչ մեկին չեն խանգարի։

Նարարարության համար հինը քանդել պարտադիտ պայման չի, ինքը կփտի կորի կգնա...

[Mephistopheles]

իմիջայլոց ետխորհրդային բոլոր հանրապետություններիում նոր ուժերը իշխանության եկան ժողովրֆի արյունը թափելուց հետո: ու դա բնական էր:
Հայաստանում ու Ազրբեջանում նոր ուժերը իշխանության եկան ամենադաժան՝ ազգամիջյան արյունահեղությունների վրա կանգնած: Այսինքն Լևոնը մի անգամ արդեն դա արել էր, ու դրանից չի որ նա վախենում է:
կարծում եմ իր վախը բավականին նյութական ոլորտից է

ե՞րբ

[Բիձա]

Ասեմ Բիձա ջան, ոչ մի երկրում չկա օրենք որ կարելի է հարձակվել ու պետական կառույցները ուժով գրավել, այսինքն եթե որևէ մեկը հարձակվում է ապա իշխանությունը իրավունք ունի ուժ գործադրելու և դա համարվում է օրինական ու արդարացված… կարան սպանեն ու չբացահայտեն և դա օրինակն է…Եվրոպան դրա դեմ ոչինչ չի ասի, որովհետև նույնը իրենք կանեի եթե իրենց մոտ այդպիսի սիտուացիա լիներ… այդ քայլի կարելի է դիմել եթե զոհերի պատրաստ ես և անպայման պիտի հաղթես, հակառակ դեպքում հետագայում քեզ որպես պետական հանցագործ կպատժեն և դա լրիվ ճիշտ կլինի… Հիմա եթե դու կարծում ես որ դա է ճանապարհը ապա ուզում եմ որ դու աես, (իհարկե գիտենալով հանդերձ ինչ իշխանությունների հետ գործ ունես), որ դու ամենայն պատասխանատվությամբ ժողովրդին կոչ կանեիր այդ քայլին դիմել … Բիձա՛, դու էդ հրամանը կտայի՞ր… գիտես չէ, անգամ հաղթանակից հետո դու լինելու ես մի մարդ որը ժողովրդի արյան գնով եկավ իշխանության ու պետք է պատրաստ լինես այդ նույն ձևով էլ հեռանալու… սրանից պարզ էլ ոնց գրեմ. բռատ

Բռատ ջան, քո ասածը կոչվում է պացիֆիզմ, որը նեքին կյանքում բերում է ես փալասիզմին: Եթե նկատած կլինես, ես ոչ մի անգամ չեմ խոսել, քարոզել դեմ հանդիման հարձակման, իշխանությունը քյասար գրավելու մասին: Դու դա բերում հանգեցնում ես մարդկանց կոտորել տալու հրամանի բարոյական կողմերին ու հետևանքներին. Դեմագոգիայի հոտ չես առնում՞ . Ես առաջարկել եմ քաղաքացիական ակտիվություն- դիմադրության էլեմենտներով: Տեսնում եմ, որ նույնիսկ դա է քեզ անհանգստացնում:
Ես ուղղակի քեզ պատասխանել էի, որ չեմ հասկանում ավազակապետության մեջ օրենք հարգելու քո մոլեռանդ մոտեցումը: Քո պատկերացրածով ցանկացած օրենք աստված է ու պետք է կռապաշտորեն պաշտպանվի: Եթե այդպես է, ինչ մեխանիզմով երբևէ վիճակ պետք է փոխվի ես երկրում: Քո էդ օրենք ասածը էս իշխանությունների կվալդն է ժողովրդի գլխին: Իրենք իրենց ուրույն օրենքով են շարծվում-գողական, անվերջ անամոթության, բանդիտիզմի օրենքներով: Հիմա դու էդ բարդիտիզմին քաղաքակիրթ օրենքի ուժ ես տվել, մեզ էլ քարոզում ես, թե դրան ենթարկվեք՞: Բռատ ջան, ինչ որ մի բան շատ սխալ է քո քարոզում: Հոյակապ նկարագրում ես կաշառքի ու օրենքի տարբերություններն ու գուրծողության շրջանակները: Հիմա հասկանում եմ, որ քո պատկերացրածով ամերիկայում պետք է օրենք լինի իսկ մեզանում միայն կաշառք: Քո պատկերացրածով հայը հավերժ է մնալու կաշառք տվող ու ամերիկայի մասին երազող:
Ըսենց բաներ բռատ:

[Բիձա]

ԳՈՆԵ ԱՅԼ ՍԽԱԼ

Սխալվելու իրավունք ունեն բոլորը: Երբ սխալվում է բժիշկը, օրենքի առջեւ պատասխան է տալիս: Երբ սխալվում է վարորդը, ավտոտեսուչին կաշառք է տալիս, որ նույնն է, թե պատասխանատվության է ենթարկվում: Իրենց սխալների համար անձամբ չեն պատժվում միայն առաջնորդողները. նրանց սխալների համար պատասխան են տալիս ժողովուրդները: Այդպիսի սխալների արդյունքում երկրի երեսից վերացել են Ասորեստանից սկսած մինչեւ Խորհրդային Միություն: Ի՜նչ փույթ, թե Հիտլերն ինքնասպանություն գործեց, իսկ ոմանք էլ դատապարտվեցին. այդպիսի սխալի հետեւանքով գերմանացի ժողովուրդը մինչեւ վերջերս կիսկսված էր: Ի՜նչ փույթ, թե հայ վրիժառուները, իրականացնելով քեմալական դատարանի որոշումը, աշխարհի տարբեր անկյուններում մահապատժի ենթարկեցին թալեաթներին. երիտթուրքերի սխալի պատճառով Օսմանյան կայսրությունը մի քանի անգամ փոքրացավ, իսկ ցեղասպանություն իրականացրած թուրքերի ներկա սերունդներն էլ ստացան Եվրոպայի դռները մուրացիկի պես բախելու ստորացուցիչ կարգավիճակ:

Նույնն է մեզանում: Մեզ առաջնորդող հեղափոխականների սխալմունքի հետեւանքով 1915-ին ունեցանք իսպառ հայազրկված մի ամբողջ Պատմական Հայրենիք, ազգի գենոֆոնդի պաշարի մահացու անդամահատում, 1920-ին` Կարսի, Նախիջեւանի, Արցախի, Ջավախքի փաստացի կորուստ: Սխալվելու իրավունք ունեն բոլորը, սակայն նույն սխալը կրկնելու իրավունքից բնությունը զրկել է նույնիսկ կենդանիներին: Նույն սխալը կրկնելու առումով` հայերս, հիրավի, անզուգական երեւույթ ենք: Գոնե տարբեր սխալներ գործեինք, գոնե պատժվեինք մեր տարբեր սխալների համար:

Այսպես. 1915-ը մեր գլխին պայթեց առաջին հերթին մեր ռուսականության պատճառով: Հետո մերոնք որոշեցին ետին թվով սրբագրել այդ սխալը` 1920-ին դառնալով հակառուս. մինչդեռ հենց այդ ժամանակ էր պետք սերտորեն դաշնակցել Ռուսաստանի հետ: Եվ հետեւանքը եղավ պետականության կորուստը, մինչեւ իսկ` Երեւանի նահանգի Նախիջեւանի գավառից հրաժարման պարտադրանքը: Մենք չէինք հասկացել մի պարզ բան. դաշնակիցները հավերժ չեն, հավերժ է միայն ժամանակը, որում դաշնակիցները փոխվում են, երբեմն` 180 աստիճանով: Փոխվում են, քանի որ մեզ պես չեն, որ առաջնորդվեն ամեն բանով, բացի սեփական շահի սթափ ըմբռնումից:

Այսօր էլ, ցավոք, շատ քիչ բան է փոխվել: Մեր շահերի` ժամանակի հետ արդյունավետ ու ներդաշնակ ռեզոնանսի մեջ մտցնելը մեզ համար դարձել է մի աներեւակայելի անհնարինություն: Խորհրդային Միության փլուզումից առաջ էր, որ աշխարհի համար կարող էր լինել Ղարաբաղի հարց, այն էլ` ոչ մեր պատկերացրածով: Այժմ գրեթե 20 տարի է անցել, փոխվել են ժամանակները, եւ աշխարհի համար մոլորակի այս անկյունում կա ընդամենը մեկ հարց` Հարավային Կովկասի հարցը, ուր Ղարաբաղը միայն միջոց է եւ ոչ երբեք նպատակ: Այն հզորների կողմից օգտագործվում է որպես տարածաշրջանն անվտանգության, քաղաքակրթական, ազդեցությունների այս կամ այն բեւեռում տեղավորելու, սեփական ներկայությունն անշրջելի դարձնելու միջոց: Եթե մենք շարունակենք չհասկանալ ժամանակը, ապա մեզ համար կենսական այդ հարցը մեր փոխարեն վճռելու են նրանք, որոնց անունն այսօր եռանախագահող երկրներ է: Ոչ մի ողջախոհ անհատ չի կասկածում, որ երբեւէ Հարավային Կովկասը դառնալու է արեւմտյան համակարգի լիարժեք մաս, ինչպես որ քրիստոնեական քաղաքակրթության արեւելյան պատվար Ռուսաստանը: Բայց մինչ գա այդ եւբեւէ-ն, ապրել է պետք, պետականությունը պահպանել ու զարգացնել է պետք: Մի՞թե ուզում ենք, որ թեկուզ համաշխարհային ամենալուսավոր մի ծրագրի գինը դառնա մեր ամբողջ ժողովրդի լինելությունը. պետք է դադարել այլոց հաշիվը փակողը լինելուց: Այսօր այդ ընթացքի մեջ են մեր իշխանություններն ու ինքնահռչակ ընդդիմությունը, որ կրկնում են ժամանակը չհասկացողի նույն սխալները: Իսկ արդյո՞ք տարբեր են հասարակության զանազան շերտերը, որ նույն անհամբերի զգացմունքայնությամբ են ընկալելում ժամանակը, ինչպես դա արեցին 1914-ին` կարծելով, որ կսկսվի եւ 20 րոպե հետո կավարտվի Առաջին համաշխարհային պատերազմը` հայերիս ընծայաբերելով այսպես կոչված ծովից ծովը: Իսկ պատերազմը երկարեց մինչեւ 1918, երբ արդեն Արեւմտյան Հայաստանում հայ չկար, իսկ այդ ընծայաբերողներից մեկն էլ փլուզվել էր ու ժամանակավորապես ինքնամփոփվել սեփական քաղաքացիական արյունահեղության մեջ: Իհարկե, չեն սխալվում բոլոր նրանք, ովքեր այսօր տեսնում են մեր մոտալուտ կորուստեների բուն աղբյուրը` ժամանակը չընկալող ՀՀ իշխանություններին, բայց կրում են նույն հիվանդության բացիլը այլ հարթության մեջ` կարծելով, թե կարելի է ցանկացած գին վճարել այն արագ փոխելու համար: Մենք դա էլ ենք տեսել ոչ հեռավոր 1920-ի մայիս ամսին, երբ համակործանման տանող դաշնակցական իշխանության դեմ ելած բոլշեւիկներն է՛լ ավելի բարդացրին վիճակը, երբ նրանց արյան մեջ խեղդած իշխանություններն է՛լ ավելի մոտեցրին մեր բոլոր կորուստների շղթան` սկսած պետականությունից մինչեւ Կարս, Նախիջեւան, Արցախ: Փառք Աստծո, այսօրվա իրական ընդդիմությունը նման սխալ չի արել առ այսօր` չնայած իշխանությունների 100-ամյա սխալների տառացի կրկնությանը: Փառք Աստծո, մոտալուտ վտանգների առողջ բնազդից անառողջ անհամբերությամբ բռնված հասարակության շերտերի կողքին 2008-ի փետրվարից հաջողվել է կերտել նաեւ այնպիսի մի զանգված, որ, անհամբեր լինելով հանդերձ, կրում է պատասխանատվության զգացողություն եւ կարողանում է հաշվարկային համակարգ ներածել նաեւ ժամանակի ամենանուրբ ու ամենակարող միավորը: Հենց այս զանգվածն է լինելու կորուստների կրկնությունը թույլ չտվողը, քանի որ նույն սխալը կրկնելու հիվանդությունից ձերբազատված է:

ՄԻՔԱՅԷԼ ՀԱՅՐԱՊԵՏԵԱՆ
Պահպանողական կուսակցության նախագահ


Էս մի շաբաթվա մեջ արդեն 2-րդ անգամ եմ հանդիպում պահպանողական կուսակցության լայնածավալ նյութի զետեղմանը ես կայքում:
Ասեմ, ես այդ ազգանունով կլասիկ չեմ ճանաչում: Ավելին, դոգմատիզմը որպես կլասիկա մատուցելն էլ չեմ ընդունում:
Մեծ եղեռնին մենք անխնա կոտորվեցինք ոչ թե որ ռուսամետ էինք, այլ որ հայամետ չէինք ու փալաս էինք ամեն մեկս որպես վրիժառու մարդ: Հավ էինք մեր մտածելակերպով: Նրանք շատ էլ լավ գիտեին, որ կոտորեն մարսելու են, այ դրա համար էլ կոտորվեցինք:
Հիմա էլ էս իշխանությունն է եկել, հայտարարել, որ քանի էստեղ տղամարդ չկա, մենք տիրություն կանենք, և անում են: Էստեղ լուրջ տեսություն լինել չի կարող: Հավ- աղվես հարաբերությունների հարց է:
Ես շատ էլ լավ գիտեմ էս դրվածքը, դրա համար ել ասում էի, եկեք փորձենք թաքուն, մեր հավ հալով մի քիչ աղվեսություն անեք: Իսկույն դեմս հավային տեսություններ են սարքվում, մեծ- մեծ մատերիաներից են խոսում: Հերիք չի լեթարգիայի մեջ մնալը՞: 100 տարի հետո Եղեռնն էլ ոչ մի բան չի սովորեցնելու՞:

[Բիձա]

Մոլախոտների խաղհան կազմակերպել հույս դնելով, որ տեղը ինքն իրեն լավ բան կաճի անբնական է։
Սկզբից պետք է սերմը հայթայթե պատրաստ ունենալ, հետո տարածքը դատարկել ու միանգամից ցանել, թե չէ հա խաղհան ես անելու, փլելու ես ու տեղը նորից ուրիշ մոլախոտներ կաճեն ու անկապ շինություններ կստեղծվեն, ինչպես և հայաստանում արվում է - ձեռի հետ հա սարքում են առանց նախագիծ առանց ճարտարապետական լուծումների, առանց պլանավորման, դրանից էլ ուր նայում ես հավերժ շինարարություն է գնում 10-20 տարի կիսակառույցները ոնց կային նենց էլ շարունակում են մնալ կիսակառույց....

Բայց սկզբունքայնորեն ես պնդում եմ որ պետք չէ նույնիսկ քանդել եղածը, ապականած հողը վերականգնելու վրա ավելի շատ կտանջվենք, քան սկզբունքայնորեն նոր համակարգ ստեղծելով։ Հաճախակի իմաստ չունի հին կառույցները քանդել եթե ազատ տարածքներ շատ կան ու այնտեղ կարելի է կառուցել ու զարգանալ։ Քաղաքական ոդաշտը ԴԱՏԱՐԿ է, այնտեղ եթե զարգացում տեղի ունենա ու սկսեն առաջանալ հասրակական խմբավորումներ, որոնք առկա օրենքները կկիռարեն, դրանցով կղեկավարվեն, դրնաք կլավացնեն, այդ տարածքում մարդիկ / համախոհները կսկսեն շատանալ ու մի օր ավելին կլինի քան հինը։ Հինն էլ երեխա են մածունա թող ուտեն, կմեկուսացնենք ոչ մեկին չեն խանգարի։

Նարարարության համար հինը քանդել պարտադիտ պայման չի, ինքը կփտի կորի կգնա...

Ի տարբերություն բուսական դաշտերի մարդկային տարածքները մի քիչ այլ տրամաբանություն ունեն: Մարդկային դաշտը իրենից բարձր այլ բնական էակ, որպես ֆերմեր չունի: Եղածներից մի քանիսը ֆերմեր են աշխատում, մնացածը- բույս:
Քո պատկերացրածով հայկական մարդկային-բուսական դաշտում հայկական ֆերմեր չկա, և չի էլ լինելու: Դրսից ինչ որ մեկը իր բահ ու քլուգով պետք է գա բեջարի, մենք էլ կամաց-կամաց դառնանք կուլտուրական: Կամ էլ թե չէ օրենքն ինքը ֆերմերն է, ինքն իրեն կկիրառի ու Հայաստանն էս ցեխից կհանի:
Հասկանում եմ և շատ լուրջ վերաբերվում խնդրին, քանի որ սա է մեր տարակարծությունների արմատը:
Սկզբունքային վերլուծության համար պարզեցնենք խնդիրը: Գնանք նախնադար, էնտեղից մեզ հայտնի քաղաքակրթական մեծ փոփոխությունները գրանցելով հասկանանք դրանց էությունը: Դա արագ պրոցես է, շատ արագ հետ կգանք կհասնենք մեր օրերը մի քիչ ավելի շատ բան հասկացած: Կփորձեմ խորը հարցերը մի փոքր ազատ-հումորախառն քննարկել, որ տաղտկալի չլինի:
Նախապես ներող կլինես, եթե քո համար սա մերժված պրիմիտիվիզմ է- գրել էի, թանձրամիտ եմ:

Նախնադարում, քո նկարագրած տարբեր մարդկային- բուսական դաշտերը աշխարհի տարբեր կետերում սկսեցին ինքնակուլտիվացվել և տարբեր ցիվիլիզացիաներ ստեղծվեցին ըստ ներքին ռեսուրսների: Քանի որ արտաքին խելոքներ չկային, միայն ներքին զոռբաներ էին, իսկույն ստրկատիրություն առաջացավ: Ագրեսիվ երկրները հարևաններին էին հոշոտում, հարիֆներն էլ հոշոտվում, վերանում էին երկրի երեսից: Մարդ էակի էությունն էր սա, որը ղեկավարվում էր առավել բարձր բնական օրենքով- էքսպանսիայի պահանջով:
Բայց հետաքրքիրն այն էր, որ անկախ արտաքին հաջողություններից, էդ ագրեսսիվներն էլ իրենց ներքին պրոբլեմն ունեին, թէ ով վերցներ հաղթանակի դափնիները՞:
Հաղթող երկրների ներսում դաժան կռիվ կար ներքին իշխանության համար ևս: Եթե դրսում հարևանին բոլորով էին հոշոտում, ապա ներսում էլ թայֆեքով- իրար: Ժողովուրդն էլ իր մասնակցությունն ուներ այս գործին. Կախված նրանից, թե ինչ դրսի հարևանների հետ պետք է գործ ունենային, ժողովուրդը նեսի իշխանական կռվում օգնում էր տվյալ հարևանության դեմ առավել օգտակար հատկություններ ունեցողներին: Արդյունքում ընդհանուր ջանքերով հաղթում էին կամ շուստրիները, կամ տականքները, կամ անվերջ բարբարոսները:
Բոլոր իշխանության հասած «բջերը» մի բան ունեին ընդհանուր- խելոք մարդը էդ երկներում հարգվում էր: Մասնագետը, գիտնականը, բանիմաց մարդը էդ երկրի ամենալավ վարձատրվող մարդիկ էին: Կարող է, մեկ -մեկ խելառ բռնապետեր իրենց այդ հենարաններին էլ վառեին, կամ կախեին, բայց հիմնական տրամաբանությունը սա էր:
Զարմանալի բան է, չէ, Վայրի առաջնորդներն էին երկրներ- կայսրություններ ստեղծում, բայց էդ ամեն ինչի իրական հիմքը, հիմարի համար իբր թե ետին պլան մղված, մարդկային գրագետ- պրպտող միտքն էր: Այսինքն երկիրը զարգանում էր վայրի առաջնորդի, ներսի խելոք գիտնականների, մասնագետների և ընդհանուր առմամբ ագրեսսիվ փիլիսոփայություն ունեցող ժողովրդի շնորհիվ:
Էքսպանսիայի և ներքին զարգացման այս տրամաբանությունը անկասելի էր, քանի կար հարևան: Երկրի ու նրա ժողովրդի միակ ուշքն ու միտքը եղած հարևանին հոշոտելն էր, բայց հենց որ վերջանում էին հարևանները /սարերի, անանցանելի արգելքների, ծովերի ու օվկիանոսների պատճառով/ ներքին լճացում էր սկսում, -իրարից դժգոհություն, քֆուր, թշնամություն, եղբայրասպանություն:
Արտաքին թշնամի չկար, որ բռնեին հոշոտեին, ստիպված էին ներսում յոլա գնալ: Ամենաշուտը այս վիճակն իրեն զգացնել տվեց կղզիներում, թերակղզիներում: Քանի որ մինչ հարևաններին լրիվ հոշոտելը ու էդ սահմանափակ տարածքում մենակ մնալը այդ մարդիկ շատ ագրեսիվ փիլիսոփայության տեր էին, մեկուսացվելով ինչ որ մի տարածքում, նրանք սկսում էին իրար կրծել: Ու քանի որ պարզ էր, որ եթե մի լուծում չգնեն- իրար լրիվ կհոշոտեն, մտցնում էին անհատի հավասար իրավունքների պաշտպանության սկզբունքներ: Լիակար չէր դա, բայց էլի բան էր: Հունաստանում քաղաքացիներն ու ստրուկներն իրար հետ լավ էլ յոլա էին գնում, որովհետև այլ ելք չունեին: Թողնենք կոնկրետ օրինակների վերլուծությունը, գանք հասնենք քո գնահատականով տկարամիտ Չերչիլի հայրենիք:
Այ էդ կզղում մեկուսացումից բացի իրար համընկան մի քանի այլ պարամետրեր ևս- զարգացած տնտեսություն, եգոկենտրոն, հավատացյալ, բայց ագրեսսիվ, իր արժանապատվությունը հարգող անհատը: Մի խոսքով էդ մարդիկ նորից «հայտնաբերեցին» ու կիրառեցին «դավայտե ժիտ դրուժնօ ս կամնեմ զա պազուխոյ» սկզբունքը նոր պառլամենտի ձևով:
Սկզբում 3 տոկոսը ստացավ քվեարկելու իրավունք: Կամաց-կամաց, երբ տեսան որ որ օրենք ասածը հարգվում է, ու ամեն հաբռգած սատկացվում է հենց տեղում օրենքով ապրող այլոց կողմից, գործերը լավ գնացին: Երկիրը զարգացավ, դուրս եկավ իր սահմաններից ու դարձավ կայսրություն: Այս կայսրությունը տարօրինակ պահվածք որդեգրեց ներսի և դրսի համար: Իր ներսում նա քաղաքակիրթ էր,-ժողովրդավար ու օրինապաշտ, իսկ դրսում նույն նախնադարյան արյունարբու գազանն էր: Ներսի մարդիկ էլ գիտեին այս դուալիզմը ու գտան դրա լուծումն էլ: Մտցրին կրկնակի ստանդարտների հոգեբանությունը, և հարցը մինչև հիմա էդպիսին էլ մնացել է:
Հետագայում այս մոդելը մտավ աշխարհի այլ, ցամաքային հոգոբանության երկրներ էլ ու սկսվեց կիրառվել զուտ տեսական հիմքերի վրա: Օրինակ գերմանացու հոգեբանության մեջ օրենքը կա, բայց դեմոկրատիան չի եղել, այն նոր է մտել կյանք, որովհետև գերմանական իշխանները մինչը 20 դար իրար հոշոտելով էին զբաղված:
Օրենքն ու դեմոկրատիան իրար հետ կապ չունեն:
Օրենք կիրառվում է ցանկացած վայրենի բռնապետի կողմից էլ: Այդ օրենքի ուժով է նա իր բռնապետությունը պահում: Դեկլարատիվ օրենքներ ու իրական աշխատող օրենքներ աշխարհի 90 տոկոս երկրներում էլ կան: Հայաստանում օրենքը 100 տոկոս է դեկլարատիվ:
Ոչ մի օրենք դեմոկրատիա չի ծնում: Դեմոկրատիա ծնում է ամեն անհատի ինքնագիտակցությունն ու ագրեսսիվությունը: Հավերի մոտ մի միլիարդ տարի էլ մնա, դեմոկրատիա չի ծնվի, իսկ 2 գիշատիչ չնայած իրենց կենադանական սահմանափակ խելքին արդեն կարող են համագործակցել ու կիսել ավարը: Դեմոկրատիան դա լավ իմաստով գիշատիչ մարդու բան է: Այ Հայաստանյան իշխանական վերխուշկի մեջ լավ էլ իրենց ներքին, թայֆայական դեմոկրատիան ունեն: Բոլորի իրավունքներն էլ հարգված են ու պաշտպանված:
Տարօրինակ չի, որ գեղցի տղերքը շարժվում են վայրի դեմոկրատիայի օրենքներով, իսկ գիտնական ընդիմությունը մնացել է տգետ՞
Իմ աչքին հեչ էլ տարօրինակ չէ, որովհետև գիտնական ընդիմության մոտ պացիֆիստների ու սահմանափակ մարդկանց գերակշռության շնորհիվ ի սպառ է բացակայում ագրեսսիվությունն ու սեփական արժանապատվությանը տեր կանգնելը- թեկուզ կիրպիչով:
Մենք ներքին ֆերմերներ ունենք, պետք չի թերագնահատել: Այսօրվա էդ գյադա-գյուդան, հենց որ տեսան մյուսներն էլ իրենց իրավունքին են տեր կանգնել, հանգիստ կգան կհարցնեն- բռատ ջան պրոբլեմ ունես, արի լուծենք: Եթե կիրպիչ վերցնողներն ավելի շատ եղան, կասեն լավ տղերք, դավայ նստենք խոսանք, լեզու գտնենք: Ու այդ լեզուն դեմոկրատիան է լինելու, քանի որ Հայաստանը հիմա լրիվ մեկուսացած կղզի է դարձել ու պատրաստ է դեմոկրատիա ընդունելու, եթե դրան տղամարդավարի պահանջողը և տեր կանգնողը գտնվի:
Եթե շարունակենք գլխներս կախ, մի թուշին խփելուց հետո մյուսը դեմ անենք, ապա էսքանից հետո էդ գյադեքին մեղադրողն արդեն իդիոտ պետք է համարվի:
Մեֆ ջան- լսում եմ նաև քեզ:

[Mephistopheles]

Բռատ ջան, քո ասածը կոչվում է պացիֆիզմ, որը նեքին կյանքում բերում է ես փալասիզմին: Եթե նկատած կլինես, ես ոչ մի անգամ չեմ խոսել, քարոզել դեմ հանդիման հարձակման, իշխանությունը քյասար գրավելու մասին: Դու դա բերում հանգեցնում ես մարդկանց կոտորել տալու հրամանի բարոյական կողմերին ու հետևանքներին. Դեմագոգիայի հոտ չես առնում՞ . Ես առաջարկել եմ քաղաքացիական ակտիվություն- դիմադրության էլեմենտներով: Տեսնում եմ, որ նույնիսկ դա է քեզ անհանգստացնում:
Ես ուղղակի քեզ պատասխանել էի, որ չեմ հասկանում ավազակապետության մեջ օրենք հարգելու քո մոլեռանդ մոտեցումը: Քո պատկերացրածով ցանկացած օրենք աստված է ու պետք է կռապաշտորեն պաշտպանվի: Եթե այդպես է, ինչ մեխանիզմով երբևէ վիճակ պետք է փոխվի ես երկրում: Քո էդ օրենք ասածը էս իշխանությունների կվալդն է ժողովրդի գլխին: Իրենք : Հիմա դու էդ բարդիտիզմին քաղաքակիրթ օրենքի ուժ ես տվել, մեզ էլ քարոզում ես, թե դրան ենթարկվեք՞: Բռատ ջան, ինչ որ մի բան շատ սխալ է քո քարոզում: Հոյակապ նկարագրում ես կաշառքի ու օրենքի տարբերություններն ու գուրծողության շրջանակները: Հիմա հասկանում եմ, որ քո պատկերացրածով ամերիկայում պետք է օրենք լինի իսկ մեզանում միայն կաշառք: Քո պատկերացրածով հայը հավերժ է մնալու կաշառք տվող ու ամերիկայի մասին երազող:
Ըսենց բաներ բռատ:

Քաղաքական ակտիվությանը ես դեմ չեմ եղել և կարծում եմ դա անհրաժեշտություն ա, …բայց ակտիվությունը դա անօրինականության հոմանիշը չի… իմ ասածն էն ա որ ժողովուրդը ակտիվությամբ պետք ա պարտադրի օրինականություն… օրենքը աստված չի և պետք չի այն պաշտել, բայց օրենքը ամեն ինչից վեր ա և հարկավոր է հարգել այն: կարծում եմ տեղյակ ես որ էս սաղ ղալմաղալը օրինականության հաստատման համար ա: եթե սա քեզ համար դեմագոգիա է ուրեմն շատ երկրների հիմքում, այն էլ զարգացած, դեմագոգիան է ընկած… եթե դու ուզում ես բանդիտիզմը վերացնել բանդիրիզմով ուրեմն ժողովրդի պոչից պտի թողես գնաս բանդիտ հավաքագրես, ժողովրդին էլ համոզես որ էս բանդիտներն ավելի լավն են քան մյուսները ու քեզ վստահեցնում եմ որ էդ դուբինկեն հետո ֆռռալու ա ժողովրդի գլխին… եթե դու ինձ դեմ ես տալիս նույն գալավարեզին, ինչի՞ ես քո կողմից լինեմ, որովհետև ուզում ես պրեզիդենտ ըլնես ու ասում ես որ ավելի լավն ե՞ս … ըտենց գալավարեզներ արդեն կան, լիքն են … մեզ պետք չի մեկը մյուսով փոխարինել… Բիձա ջան, էսի Բրոնսոնի ու Իստուդի կինոները չեն որ "ազնիվները" պիստալետը ձեռներին հանցագործներին առանց դատի-դատաստանի նյուխով գյուլլում են…

ապեր քեզ թվում ա ես "պիոներական" մոտեցում եմ առաջարկու… չէ… քաղաքական ակտիվություն ես հասկանում եմ, ցույցեր, հանրահավաքներ, պիկետներ, նստացույցեր, երթեր, ձվով խփել (իմ համար ընդունելի ա), քաղաքացիական անհնազանդություն, գործադուլ… սրանք օրինական են… զենք ու մահացու միջոցներ չեմ ընդունում…

Բիձա ջան, եթե անօրինակնությունը քո համար պրոբլեմ չի, բա ի՞նչ նա պրոբլեմ… էս ամեն ինչը անօրինականության արդյունք ա… օրենքը չի ժողովրդի գլխին կվալդ, այլ անօրենությունը… ժողովուրդը եթե օրենքով շարժվեց դա արդեն դիմադրություն ու առճակատում ա իշխանության հետ, որովհետև դրանք, ոնց որ դու ես ասում, "իրենց ուրույն օրենքով են շարժվում-գողական, անվերջ անամոթության, բանդիտիզմի օրենքներով"

[Բիձա]

քաղաքացիական անհնազանդություն, "

Մեֆ ջան, սաղ հեչ, այ էս "քաղաքացիական անհնազանդություն" ասելով ինչ ես հասկանում՞

[Բիձա]

Բիձա ջան, եթե անօրինակնությունը քո համար պրոբլեմ չի, բա ի՞նչ նա պրոբլեմ… էս ամեն ինչը անօրինականության արդյունք ա… օրենքը չի ժողովրդի գլխին կվալդ, այլ անօրենությունը… ժողովուրդը եթե օրենքով շարժվեց դա արդեն դիմադրություն ու առճակատում ա իշխանության հետ, որովհետև դրանք, ոնց որ դու ես ասում, "իրենց ուրույն օրենքով են շարժվում-գողական, անվերջ անամոթության, բանդիտիզմի օրենքներով"

Ինձ հուզող պրոբլեմը երկար- բարակ նկարագրել էի Վոտերի պատասխանում, մի երկու գրառում վերև. ու հույս ունեի. դրանով ինչ որ բան պարզաբանել… հենա բան չի ստացվել

[Mephistopheles]

Ի տարբերություն բուսական դաշտերի մարդկային տարածքները մի քիչ այլ տրամաբանություն ունեն: Մարդկային դաշտը իրենից բարձր այլ բնական էակ, որպես ֆերմեր չունի: Եղածներից մի քանիսը ֆերմեր են աշխատում, մնացածը- բույս:
Քո պատկերացրածով հայկական մարդկային-բուսական դաշտում հայկական ֆերմեր չկա, և չի էլ լինելու: Դրսից ինչ որ մեկը իր բահ ու քլուգով պետք է գա բեջարի, մենք էլ կամաց-կամաց դառնանք կուլտուրական: Կամ էլ թե չէ օրենքն ինքը ֆերմերն է, ինքն իրեն կկիրառի ու Հայաստանն էս ցեխից կհանի:
Հասկանում եմ և շատ լուրջ վերաբերվում խնդրին, քանի որ սա է մեր տարակարծությունների արմատը:
Սկզբունքային վերլուծության համար պարզեցնենք խնդիրը: Գնանք նախնադար, էնտեղից մեզ հայտնի քաղաքակրթական մեծ փոփոխությունները գրանցելով հասկանանք դրանց էությունը: Դա արագ պրոցես է, շատ արագ հետ կգանք կհասնենք մեր օրերը մի քիչ ավելի շատ բան հասկացած: Կփորձեմ խորը հարցերը մի փոքր ազատ-հումորախառն քննարկել, որ տաղտկալի չլինի:
Նախապես ներող կլինես, եթե քո համար սա մերժված պրիմիտիվիզմ է- գրել էի, թանձրամիտ եմ:

Նախնադարում, քո նկարագրած տարբեր մարդկային- բուսական դաշտերը աշխարհի տարբեր կետերում սկսեցին ինքնակուլտիվացվել և տարբեր ցիվիլիզացիաներ ստեղծվեցին ըստ ներքին ռեսուրսների: Քանի որ արտաքին խելոքներ չկային, միայն ներքին զոռբաներ էին, իսկույն ստրկատիրություն առաջացավ: Ագրեսիվ երկրները հարևաններին էին հոշոտում, հարիֆներն էլ հոշոտվում, վերանում էին երկրի երեսից: Մարդ էակի էությունն էր սա, որը ղեկավարվում էր առավել բարձր բնական օրենքով- էքսպանսիայի պահանջով:
Բայց հետաքրքիրն այն էր, որ անկախ արտաքին հաջողություններից, էդ ագրեսսիվներն էլ իրենց ներքին պրոբլեմն ունեին, թէ ով վերցներ հաղթանակի դափնիները՞:
Հաղթող երկրների ներսում դաժան կռիվ կար ներքին իշխանության համար ևս: Եթե դրսում հարևանին բոլորով էին հոշոտում, ապա ներսում էլ թայֆեքով- իրար: Ժողովուրդն էլ իր մասնակցությունն ուներ այս գործին. Կախված նրանից, թե ինչ դրսի հարևանների հետ պետք է գործ ունենային, ժողովուրդը նեսի իշխանական կռվում օգնում էր տվյալ հարևանության դեմ առավել օգտակար հատկություններ ունեցողներին: Արդյունքում ընդհանուր ջանքերով հաղթում էին կամ շուստրիները, կամ տականքները, կամ անվերջ բարբարոսները:
Բոլոր իշխանության հասած «բջերը» մի բան ունեին ընդհանուր- խելոք մարդը էդ երկներում հարգվում էր: Մասնագետը, գիտնականը, բանիմաց մարդը էդ երկրի ամենալավ վարձատրվող մարդիկ էին: Կարող է, մեկ -մեկ խելառ բռնապետեր իրենց այդ հենարաններին էլ վառեին, կամ կախեին, բայց հիմնական տրամաբանությունը սա էր:
Զարմանալի բան է, չէ, Վայրի առաջնորդներն էին երկրներ- կայսրություններ ստեղծում, բայց էդ ամեն ինչի իրական հիմքը, հիմարի համար իբր թե ետին պլան մղված, մարդկային գրագետ- պրպտող միտքն էր: Այսինքն երկիրը զարգանում էր վայրի առաջնորդի, ներսի խելոք գիտնականների, մասնագետների և ընդհանուր առմամբ ագրեսսիվ փիլիսոփայություն ունեցող ժողովրդի շնորհիվ:
Էքսպանսիայի և ներքին զարգացման այս տրամաբանությունը անկասելի էր, քանի կար հարևան: Երկրի ու նրա ժողովրդի միակ ուշքն ու միտքը եղած հարևանին հոշոտելն էր, բայց հենց որ վերջանում էին հարևանները /սարերի, անանցանելի արգելքների, ծովերի ու օվկիանոսների պատճառով/ ներքին լճացում էր սկսում, -իրարից դժգոհություն, քֆուր, թշնամություն, եղբայրասպանություն:
Արտաքին թշնամի չկար, որ բռնեին հոշոտեին, ստիպված էին ներսում յոլա գնալ: Ամենաշուտը այս վիճակն իրեն զգացնել տվեց կղզիներում, թերակղզիներում: Քանի որ մինչ հարևաններին լրիվ հոշոտելը ու էդ սահմանափակ տարածքում մենակ մնալը այդ մարդիկ շատ ագրեսիվ փիլիսոփայության տեր էին, մեկուսացվելով ինչ որ մի տարածքում, նրանք սկսում էին իրար կրծել: Ու քանի որ պարզ էր, որ եթե մի լուծում չգնեն- իրար լրիվ կհոշոտեն, մտցնում էին անհատի հավասար իրավունքների պաշտպանության սկզբունքներ: Լիակար չէր դա, բայց էլի բան էր: Հունաստանում քաղաքացիներն ու ստրուկներն իրար հետ լավ էլ յոլա էին գնում, որովհետև այլ ելք չունեին: Թողնենք կոնկրետ օրինակների վերլուծությունը, գանք հասնենք քո գնահատականով տկարամիտ Չերչիլի հայրենիք:
Այ էդ կզղում մեկուսացումից բացի իրար համընկան մի քանի այլ պարամետրեր ևս- զարգացած տնտեսություն, եգոկենտրոն, հավատացյալ, բայց ագրեսսիվ, իր արժանապատվությունը հարգող անհատը: Մի խոսքով էդ մարդիկ նորից «հայտնաբերեցին» ու կիրառեցին «դավայտե ժիտ դրուժնօ ս կամնեմ զա պազուխոյ» սկզբունքը նոր պառլամենտի ձևով:
Սկզբում 3 տոկոսը ստացավ քվեարկելու իրավունք: Կամաց-կամաց, երբ տեսան որ որ օրենք ասածը հարգվում է, ու ամեն հաբռգած սատկացվում է հենց տեղում օրենքով ապրող այլոց կողմից, գործերը լավ գնացին: Երկիրը զարգացավ, դուրս եկավ իր սահմաններից ու դարձավ կայսրություն: Այս կայսրությունը տարօրինակ պահվածք որդեգրեց ներսի և դրսի համար: Իր ներսում նա քաղաքակիրթ էր,-ժողովրդավար ու օրինապաշտ, իսկ դրսում նույն նախնադարյան արյունարբու գազանն էր: Ներսի մարդիկ էլ գիտեին այս դուալիզմը ու գտան դրա լուծումն էլ: Մտցրին կրկնակի ստանդարտների հոգեբանությունը, և հարցը մինչև հիմա էդպիսին էլ մնացել է:
Հետագայում այս մոդելը մտավ աշխարհի այլ, ցամաքային հոգոբանության երկրներ էլ ու սկսվեց կիրառվել զուտ տեսական հիմքերի վրա: Օրինակ գերմանացու հոգեբանության մեջ օրենքը կա, բայց դեմոկրատիան չի եղել, այն նոր է մտել կյանք, որովհետև գերմանական իշխանները մինչը 20 դար իրար հոշոտելով էին զբաղված:
Օրենքն ու դեմոկրատիան իրար հետ կապ չունեն:
Օրենք կիրառվում է ցանկացած վայրենի բռնապետի կողմից էլ: Այդ օրենքի ուժով է նա իր բռնապետությունը պահում: Դեկլարատիվ օրենքներ ու իրական աշխատող օրենքներ աշխարհի 90 տոկոս երկրներում էլ կան: Հայաստանում օրենքը 100 տոկոս է դեկլարատիվ:
Ոչ մի օրենք դեմոկրատիա չի ծնում: Դեմոկրատիա ծնում է ամեն անհատի ինքնագիտակցությունն ու ագրեսսիվությունը: Հավերի մոտ մի միլիարդ տարի էլ մնա, դեմոկրատիա չի ծնվի, իսկ 2 գիշատիչ չնայած իրենց կենադանական սահմանափակ խելքին արդեն կարող են համագործակցել ու կիսել ավարը: Դեմոկրատիան դա լավ իմաստով գիշատիչ մարդու բան է: Այ Հայաստանյան իշխանական վերխուշկի մեջ լավ էլ իրենց ներքին, թայֆայական դեմոկրատիան ունեն: Բոլորի իրավունքներն էլ հարգված են ու պաշտպանված:
Տարօրինակ չի, որ գեղցի տղերքը շարժվում են վայրի դեմոկրատիայի օրենքներով, իսկ գիտնական ընդիմությունը մնացել է տգետ՞
Իմ աչքին հեչ էլ տարօրինակ չէ, որովհետև գիտնական ընդիմության մոտ պացիֆիստների ու սահմանափակ մարդկանց գերակշռության շնորհիվ ի սպառ է բացակայում ագրեսսիվությունն ու սեփական արժանապատվությանը տեր կանգնելը- թեկուզ կիրպիչով:
Մենք ներքին ֆերմերներ ունենք, պետք չի թերագնահատել: Այսօրվա էդ գյադա-գյուդան, հենց որ տեսան մյուսներն էլ իրենց իրավունքին են տեր կանգնել, հանգիստ կգան կհարցնեն- բռատ ջան պրոբլեմ ունես, արի լուծենք: Եթե կիրպիչ վերցնողներն ավելի շատ եղան, կասեն լավ տղերք, դավայ նստենք խոսանք, լեզու գտնենք: Ու այդ լեզուն դեմոկրատիան է լինելու, քանի որ Հայաստանը հիմա լրիվ մեկուսացած կղզի է դարձել ու պատրաստ է դեմոկրատիա ընդունելու, եթե դրան տղամարդավարի պահանջողը և տեր կանգնողը գտնվի:
Եթե շարունակենք գլխներս կախ, մի թուշին խփելուց հետո մյուսը դեմ անենք, ապա էսքանից հետո էդ գյադեքին մեղադրողն արդեն իդիոտ պետք է համարվի:
Մեֆ ջան- լսում եմ նաև քեզ:

Բիձա ջան էսքան գրեցիր վերջը եկար էն եզրակացության որ Օրենքն ու դեմոկրատիան իրար հետ կապ չունեն: , Օրենք կիրառվում է ցանկացած վայրենի բռնապետի կողմից էլ: Այդ օրենքի ուժով է նա իր բռնապետությունը պահում:

… էս երկուսը շատ ֆունդամենտալ պնդումներ են որոնք հիմնովին սխալ են. (1) Օրենքի գերակայությունը դեռ անպայման դեմոկրատիա չի, բայց առանց օրենքի գերակայության դեմոկրատիա չի լինում… իզուր մի վիճի, չի կարող լինել… ըտենց երկիր կա այն կոչվում է "Մայր Հայաստան" ու դրան դեմոկրատական չես ասի… (2) Բռնապետը օրենքի ուժով չի պահում այլ բռնությամբ, դրա համար էլ անունը բռնապետություն ա…

օրենքի գերակայություն ապահովելը դա ամենաբարդ բաներից մեկն է, այն հատուկ է բարձր գիտակցության հասարակարգերին… առանց օրենքի գերակայության դեմոկրատիա անհնար է և դրան էլ գումարած օրենքները պետք է մշակվեն ժողովրդի կողմից ընտրված օրենսդիր մարմինների միջոցով …

Խնդիրը մեր մոտ օրենքի գերակայության հասնելն ա… ու Հայաստանում օրենքի տառին հետևելու պահանջը կարող է նայվել որպես քաղաքացիական անհնազանդություն… ու դա հենց տենց էլ կա… ամբողջ առճակատումը հենց դրա շուրջն ա… հավատա ահագին ագրեսիվություն ա պետք դրա համար…

չեմ ուզում ձևացնել թե ինձ չի անհանգստացնում էս ամենաթողությունև ու շատ ժամանակ մտածում եմ միգուցե ավելի լավ ա շտուռմով գրավեն եթա պրծնի, բայց էդ իմ կարծիքով հարց չի լուծում

[Mephistopheles]

Մտնում ենք իսկապես քննարկման ռեժիմ:
Օրենքը վերացական արժեք չէ, այն պահպանում է իր ազդեցությունը տվյալ դաշտում, եթե համապատասխանում է դաշտի մեծամասնության արժեհամակարգին: Կենսունակ ազգերի մոտ ռեակցիան շատ արագ է, ամեն մի ոչ մրցունակ, զառամյալ միտք, սուբյեկտ, ձեռնարկ իսկույն դուրս է մղվում ասպարեզից: Չհամապատասխանելու դեպքում այն մերժվում է: Կարևորը հինը, իր կյանքն ապրածը, անիմաստը գնահատելն է և նրանից ժամանակին հրաժարվելը: Կոնսերվատիզմի բացասական կողմը հենց դրանում է: կայանում- անկախ արդյունքներից, կարծրացած ուղեղը անընդունակ է տեսնելու իրական արդյունքը և շարունակում է պաշտպանել եղածը: Մյուս ծայրահեղականությունը դա հեղափոխականությունն է, երբ ամբողջությամբ մերժվում է եղածը և ինչ որ գոյություն չունեցող նորի մասին է բարբաջվում:
Հայ քաղաքական միտքը լռվել է այս հանգույցում ու չի շարժվում առաջ:
Այո, ես համարում եմ որ եղածը պետք է փլվի, որ տեղը մի ուրիշը գա: Լավ- վատ կարևոր չէ, կարևորն այն է, որ ռեսուրս լինի հինը փլելու: Սա հեղափոխականություն չի, այլ դեպի առաջ շարժվելու միակ ուղին է: : Միայն այս դեպքում է, որ ամեն նոր իշխանության եկած կիմանա, որ ինքն էլ է փլվելու-եթե դեբիլ եղավ:
Ի վերջո ոչ թե ես, այլ բնությունն է գտել այս մեխանիզմը – ամեն մի ոչ ադեկվատ գո- պետք է վերանա, և իր տեղը զիջի առավել կենսունակ ձևերին:
Դու կողմնակից ես, որ հասարակությունը ինչ որ անգո ջերմոցային պայմաններում զարգանա ու հետո վերցնի իշխանությունը: Ես էլ կարծում եմ, որ դա անհնարին է:
Նա պետք է ընթացքում զարգանա, որպես առանցք ունենալով քաղաքակրթության հասած ժողովուրդների փորձը: Միայն այդ դեպքոււմ է, որ կձևավորվի դեմոկրատիայի պատրաստ և նրան որպես արժեք դիտարկող և ընդունող հասարակություն:
Այսօր նույնիսկ ամերկյան դեմոկրատիան է դեգրադացվում , որովհետև հին, իր իրավունքները զենքով պաշտպանելու պատրաստ սերնդին փոխարինելու է գալիս անողնաշար, միայն փողով տարված ինֆանտիլ մի սերունդ, որը ընդունակ չէ հասկանալու, թէ ինչ է պետությունը, ազգը, կամ դեմոկրատիան:

Բիձա ջան դու քեզ հակասում ես, մեկ գրում ես. "Մյուս ծայրահեղականությունը դա հեղափոխականությունն է, երբ ամբողջությամբ մերժվում է եղածը և ինչ որ գոյություն չունեցող նորի մասին է բարբաջվում:" ու մի երկու տող նետո գրում ես "Այո, ես համարում եմ որ եղածը պետք է փլվի, որ տեղը մի ուրիշը գա: Լավ- վատ կարևոր չէ, կարևորն այն է, որ ռեսուրս լինի հինը փլելու" (փլելու ռեսուրս կա ընգեր, դրան երբեմն ռեսուրս էլ պետք չի… սարքելու ռեսուրսն ա պրոբլեմը) ու հենց անմիջապես հետո էլ ասում ես "Սա հեղափոխականություն չի, այլ դեպի առաջ շարժվելու միակ ուղին է"…… հիմա քո առաջարկը հեղափոխությունից ինչով ա տարբեր… մեկ էս ես ասում մեկ էլ լրիվ ուրիշ բան ...Moving target-ես ընգեր…

Ապեր դու ձախ ոտովդ ուզում ես աջ ականջդ քորել… հնարավոր ա, բայց բարդ ա

[Լեռնցի]

ԳՈՆԵ ԱՅԼ ՍԽԱԼ

Սխալվելու իրավունք ունեն բոլորը: Երբ սխալվում է բժիշկը, օրենքի առջեւ պատասխան է տալիս: Երբ սխալվում է վարորդը, ավտոտեսուչին կաշառք է տալիս, որ նույնն է, թե պատասխանատվության է ենթարկվում: Իրենց սխալների համար անձամբ չեն պատժվում միայն առաջնորդողները. նրանց սխալների համար պատասխան են տալիս ժողովուրդները:
Պատժվելն էլ հարաբերական է... ավելի լավ է տեղում ինչ որ մեկը արած սխալի համար վրեժխնդիր լինի, քան թե յոթ պորտ սերունդներն անիծեն սխալ անողին ու նրա սերնդին:

Հարգելիներս, ինչ ուզում եք արեք, ոչ մի այլ ժողովուրդների վրա կիրառված փորձեր էստեղ չի անցնի... մեքն հայերս շատ տարբեր ենք այլ ժողովուրդներից:
Մեզ կփրկի միայն փոքր Մհերը, որ փակվել է քարաձավում... Նա գալու է, և վերականգնելու է այն բոլոր արժեքներն ու օրենքները, որոնք ժամանակին եղել են աշխարհիս վրա, և որոնց օրոք մարդիկ ապրել են երջանիկ:

[Բիձա]

Բիձա ջան էսքան գրեցիր վերջը եկար էն եզրակացության որ Օրենքն ու դեմոկրատիան իրար հետ կապ չունեն: , Օրենք կիրառվում է ցանկացած վայրենի բռնապետի կողմից էլ: Այդ օրենքի ուժով է նա իր բռնապետությունը պահում:

… էս երկուսը շատ ֆունդամենտալ պնդումներ են որոնք հիմնովին սխալ են. (1) Օրենքի գերակայությունը դեռ անպայման դեմոկրատիա չի, բայց առանց օրենքի գերակայության դեմոկրատիա չի լինում… իզուր մի վիճի, չի կարող լինել… ըտենց երկիր կա այն կոչվում է "Մայր Հայաստան" ու դրան դեմոկրատական չես ասի… (2) Բռնապետը օրենքի ուժով չի պահում այլ բռնությամբ, դրա համար էլ անունը բռնապետություն ա…

օրենքի գերակայություն ապահովելը դա ամենաբարդ բաներից մեկն է, այն հատուկ է բարձր գիտակցության հասարակարգերին… առանց օրենքի գերակայության դեմոկրատիա անհնար է և դրան էլ գումարած օրենքները պետք է մշակվեն ժողովրդի կողմից ընտրված օրենսդիր մարմինների միջոցով …

Խնդիրը մեր մոտ օրենքի գերակայության հասնելն ա… ու Հայաստանում օրենքի տառին հետևելու պահանջը կարող է նայվել որպես քաղաքացիական անհնազանդություն… ու դա հենց տենց էլ կա… ամբողջ առճակատումը հենց դրա շուրջն ա… հավատա ահագին ագրեսիվություն ա պետք դրա համար…

չեմ ուզում ձևացնել թե ինձ չի անհանգստացնում էս ամենաթողությունև ու շատ ժամանակ մտածում եմ միգուցե ավելի լավ ա շտուռմով գրավեն եթա պրծնի, բայց էդ իմ կարծիքով հարց չի լուծում

Մեֆ ջա, օրենքը դա առաջին հերթին իշխանության ու ժողովրդի, և ապա երկրորդ հերթին հասարակության ներսում հարաբերման սկզբունքներն են, պայմաններն ու չափերը: Իսկ դեմոկրատիան դա կառավարման ձև է:
Սկսզբունքորեն մեկը մյուսին չի կարելի կապել, նրանք ածանցյալ են կապված այն էլ այն առումով, որ օրենքը սկզբունքորեն կապ չունի դեմոկրատիայի հետ, իսկ դեմոկրատիայի ժամանակ դեմոկրատական օրենքներ են գործում:
Դու հույս ունես, որ հենց էս թայֆայանոցում օրենք գործեց դեմոկրատիա կլինի: Ես էլ ասում եմ, որ մի հատ նորմալ, իսկապես դեմոկրատան օրենք չկա էս երկրում: Որն էլ քչփորես, կտեսնես, որ իրենց համար է գրված: Նույնիսկ դեկլարատիվ իբր դեմոկրատական օրենքների մեջ իրենք իրենց բոլոր ստրախովկեքն ու պրախոդները լրիվ ունեն:
Իհարկե լավ չի, որ հիմնականը թողած երկրորդականն ես քննարկում: Ինձ անհայտ մնաց նաև քաղաքացիական անհնազանդություն ասածի քո պատկերացումն ու պարունակությունը:
Ոնց հասկանում եմ, էդ պոզիցիայով էլ մենք ընդհանուր հայտարար չունենք:

[Բիձա]

Բիձա ջան դու քեզ հակասում ես, մեկ գրում ես. "Մյուս ծայրահեղականությունը դա հեղափոխականությունն է, երբ ամբողջությամբ մերժվում է եղածը և ինչ որ գոյություն չունեցող նորի մասին է բարբաջվում:" ու մի երկու տող նետո գրում ես "Այո, ես համարում եմ որ եղածը պետք է փլվի, որ տեղը մի ուրիշը գա: Լավ- վատ կարևոր չէ, կարևորն այն է, որ ռեսուրս լինի հինը փլելու" (փլելու ռեսուրս կա ընգեր, դրան երբեմն ռեսուրս էլ պետք չի… սարքելու ռեսուրսն ա պրոբլեմը) ու հենց անմիջապես հետո էլ ասում ես "Սա հեղափոխականություն չի, այլ դեպի առաջ շարժվելու միակ ուղին է"…… հիմա քո առաջարկը հեղափոխությունից ինչով ա տարբեր… մեկ էս ես ասում մեկ էլ լրիվ ուրիշ բան ...Moving target-ես ընգեր…

Ապեր դու ձախ ոտովդ ուզում ես աջ ականջդ քորել… հնարավոր ա, բայց բարդ ա

Մեֆ ջան դու շատ էլ լավ հասկանում ես թե ինչի մասին էր գրված-քաղաքակրթության պատմական զարգացման, երբ պատմականորեն հասարակությունները դեմ էին առնում տուպիկի ու պետք է լրիվ նոր բան գտնեին, որը դեռ որևէ մեկը գտած չկար:
Այ դրանից մի տող ներքև ես հենց նշել եմ, որ հայերը էս 21 դարում լռվել են հին տուպիկի մեջ, քանի որ աշխարհի մյուս կետերում եղածի մասին են անտեղյակ: Գրել եմ, որ էս բռնապետությունը պետք է ջարդել որ տեղը մի նոր բան բուսնի: Ինչ էլ որ բուսնի, աշխարհին արդեն 2000 տարի հայտնի մի բան է բուսնելու, եթե մենք ուրիշներից սովորել և մարդավարի ձևով դեմոկրատիա սերմանել չենք կարողանում:
Քո սոփեստությունն ու իմ ականջ քորելը իրար չեն բռնում:
Ես հասկանում եմ, որ քո համար անհարմար թարգետ եմ, բայց փորձիր մի քիչ ավելի լուրջ մոտենալ հարցերին:

[voter]

Բիձա գրառումդ մեծ է արի մեջբերում չանեմ,,,,

Անկասկած պնդումներդ «կիրառվող օրենը կախված է կիրառողից» անժխտելի է եթե համակարգը ՓԱԿ է ու այլընտրանք չկա ավելի ճիշտ ոչ մեկ պատկերացում չունի ինչ այլընտրանք կարող է լինել։

Դա իհարկե հին դարերից սկսած այդպես էր ու տասնյակ հազարավոր տարիներ եղել է մարդկության համար այդպես։ Բայց դա զուտ ինֆորմացիայի պակասի - խոսքի ազատության բացակության պատճառով է եղել, որ ամեն մեկը փակ մի իր երկրում իր սահմանների ներսում իր օրենքները իր զոռբաները ու իր անիվն էր հնարում ու կիրառում էր ոնց ստացվում էր։

Բայց հերիք է հաղորդակցման աղբյուրներ ստեղծվեն ու մարդիկ իմացել են որ ավելի լավը կա, այիսնք ինֆորմացիայի ազատ շրջանառություն է սկսվել համակագի անխուսափելի փոփոխություն է տեղի ունեցել։ Ամենատպավորիչ օրինակը կրոնն է, որը քարոզիչները միշտ դրսից են բերում ու ներսում չի որ ծնվում է։ Օրինակ քրիստոնեությունը - մի հատ նայի նրա մասին ԻՆՖՕՐՄԱՑԻԱՅԻ տարածումը ինչպես է հնգեցրել աշխարհի ձևափոխման։ Դրա դեմ միայն հնարավոր է ինֆորմացիայի տարածման արգելք դնելով պայքարել, ինչ արվել է քրիստոնյա քարոզիչների բանտարկելով սպանելով...

Մեր առօրյան նույնպես շատ տպավորչ բեկում է բերում իր հետ - ինտեռնետի ու մյուս հաղորդակցման միջոցները ուղղակի անհընար են դարձնումը փակ պահել որևէ համակարգ ու կիրառել միայն այն օրենքները, որ հնարում է բռնապետը։ Ամենավերջին օրինակը Իրանի ընտրությունները - ինչքան էլ փակեցին ինֆորմացիան տարածվում է ու դա ոչ միայն հնարավորություն է տալիս խպայքարել ներքին բռնապետի դեմ, այլ նաև անհնար է դարձնում արտաքին բռնապետների իրենց օրենքների կիռառումը Իրանում, հենց այդպես Վիետնամի ժամանակների նման չեն կարող ասել, որ իրանում բոլորը բոբո էին պետք է սաղին բամբիտ անել։

Այնպես որ անձնավորությունների, զոռբաների, բնռնապետների կամ ոնց ցանկանում ես անվանիր - ինչ որ անձերի կամ խմբավորումների կողմից իրենց հաճո օրենքների պարտադրումը մարդկությանը նույնիսկ առանձին հասարակությանը կամ առանձին պետության քաղաքացիներին անհընար է դառնում օր օրի մեր աջքի առաջ։

Եթե բոլոր հեռուստաալիքներով ու թերթերով ու միտինգներով ասեն աֆրիկական մածունը սեվ ա, մեկ է կարող ես միշտ այլընտրանքային աղբյուր գտնել ու ստուգել, զանգել, նամակ գրել սկայփով վիդո հաղորդակցություն կազմակերպել ու նայել իսկապես աֆրիկայում մածուն կա ու այն սև է։

Իսկապես դեմոկրատիան նոր է մտել ու կասեին նոր է մտնում մարդկանց մեջ նաև ամենա օրինապաշտ գերմանացիների։
ՈՒ իհարկե օրենքը դեմոկրատիայի-ժողովրդավարության հետ կապ չի ունեցել շատ երկար տարիներ, նույնիսկ կասեի մինչւ վերջերս ԱՄՆում Բուշի օրոք դեռ օրենքը ժողովրդի ցանկությամբ չեր, այսինքն ժողովրդավարության շնորհիվ չէր այլ միապետի կողմից պարտադրված էր - ուղեղները լվացել, խաբել, համոզ էլ էին ու Բուշին պետք եղած օրենքն էր ընդնունվել։

Բայց - կրկնվեմ խոսքի ու ինֆորմացիայի տարածման ազատությունը ու օր օրի անկախացումը ստիպում է նույնիսկ ԱՄՆի նման ուժեղ եկրներին ծնկի գալ ու ստորագրել բնության պահպանմանն ուղղված պայմանագրեր, ինչքան էլ որ դա ֆինանսապես վնասաբեր լինի իրեն ու իր արտադրությանը - ԱՄՆում մարդիկ ԳԻՏԵՆ իմացել են լսել են տեսել են, որ իսկապես վիճակը պալաժենիա....

Վերջում կանխատեսում անեմ միգուցե դրա իականանալու կամ չիրականանալու շնորհիվ հնարավոր կլինի ստուգել ինչի մասին եմ բարբաջում - Արցախի կամ Եղեռնի հարցը լուծվելու է այն օրը, երբ դեմ հանդիման կանգնած ժողովուրդները ազատ իրավունք է ունենալու խոսել այդ մասին ամեն տեղ համատարած ու ինֆորմացիա փոխանակեն, ոչ մի զոռբեքի, իշխաների կամ պապաների կողմից ընդունված որոշում չի աշխատելու, ով էլ լինի ինչ լավ մարդ էլ լինի ինչ լավ նպատակներով էլ այդ կարգավորման օրենքը չհնարի։

[Բիձա]

Անկասկած պնդումներդ «կիրառվող օրենը կախված է կիրառողից» անժխտելի է եթե համակարգը ՓԱԿ է ու այլընտրանք չկա ավելի ճիշտ ոչ մեկ պատկերացում չունի ինչ այլընտրանք կարող է լինել։

Դա իհարկե հին դարերից սկսած այդպես էր ու տասնյակ հազարավոր տարիներ եղել է մարդկության համար այդպես։ Բայց դա զուտ ինֆորմացիայի պակասի - խոսքի ազատության բացակության պատճառով է եղել, որ ամեն մեկը փակ մի իր երկրում իր սահմանների ներսում իր օրենքները իր զոռբաները ու իր անիվն էր հնարում ու կիրառում էր ոնց ստացվում էր։

Բայց հերիք է հաղորդակցման աղբյուրներ ստեղծվեն ու մարդիկ իմացել են որ ավելի լավը կա, այիսնք ինֆորմացիայի ազատ շրջանառություն է սկսվել համակագի անխուսափելի փոփոխություն է տեղի ունեցել։ Ամենատպավորիչ օրինակը կրոնն է, որը քարոզիչները միշտ դրսից են բերում ու ներսում չի որ ծնվում է։ Օրինակ քրիստոնեությունը - մի հատ նայի նրա մասին ԻՆՖՕՐՄԱՑԻԱՅԻ տարածումը ինչպես է հնգեցրել աշխարհի ձևափոխման։ Դրա դեմ միայն հնարավոր է ինֆորմացիայի տարածման արգելք դնելով պայքարել, ինչ արվել է քրիստոնյա քարոզիչների բանտարկելով սպանելով...

Մեր առօրյան նույնպես շատ տպավորչ բեկում է բերում իր հետ - ինտեռնետի ու մյուս հաղորդակցման միջոցները ուղղակի անհընար են դարձնումը փակ պահել որևէ համակարգ ու կիրառել միայն այն օրենքները, որ հնարում է բռնապետը։ Ամենավերջին օրինակը Իրանի ընտրությունները - ինչքան էլ փակեցին ինֆորմացիան տարածվում է ու դա ոչ միայն հնարավորություն է տալիս խպայքարել ներքին բռնապետի դեմ, այլ նաև անհնար է դարձնում արտաքին բռնապետների իրենց օրենքների կիռառումը Իրանում, հենց այդպես Վիետնամի ժամանակների նման չեն կարող ասել, որ իրանում բոլորը բոբո էին պետք է սաղին բամբիտ անել։

Այնպես որ անձնավորությունների, զոռբաների, բնռնապետների կամ ոնց ցանկանում ես անվանիր - ինչ որ անձերի կամ խմբավորումների կողմից իրենց հաճո օրենքների պարտադրումը մարդկությանը նույնիսկ առանձին հասարակությանը կամ առանձին պետության քաղաքացիներին անհընար է դառնում օր օրի մեր աջքի առաջ։

Եթե բոլոր հեռուստաալիքներով ու թերթերով ու միտինգներով ասեն աֆրիկական մածունը սեվ ա, մեկ է կարող ես միշտ այլընտրանքային աղբյուր գտնել ու ստուգել, զանգել, նամակ գրել սկայփով վիդո հաղորդակցություն կազմակերպել ու նայել իսկապես աֆրիկայում մածուն կա ու այն սև է։

Իսկապես դեմոկրատիան նոր է մտել ու կասեին նոր է մտնում մարդկանց մեջ նաև ամենա օրինապաշտ գերմանացիների։
ՈՒ իհարկե օրենքը դեմոկրատիայի-ժողովրդավարության հետ կապ չի ունեցել շատ երկար տարիներ, նույնիսկ կասեի մինչւ վերջերս ԱՄՆում Բուշի օրոք դեռ օրենքը ժողովրդի ցանկությամբ չեր, այսինքն ժողովրդավարության շնորհիվ չէր այլ միապետի կողմից պարտադրված էր - ուղեղները լվացել, խաբել, համոզ էլ էին ու Բուշին պետք եղած օրենքն էր ընդնունվել։

Բայց - կրկնվեմ խոսքի ու ինֆորմացիայի տարածման ազատությունը ու օր օրի անկախացումը ստիպում է նույնիսկ ԱՄՆի նման ուժեղ եկրներին ծնկի գալ ու ստորագրել բնության պահպանմանն ուղղված պայմանագրեր, ինչքան էլ որ դա ֆինանսապես վնասաբեր լինի իրեն ու իր արտադրությանը - ԱՄՆում մարդիկ ԳԻՏԵՆ իմացել են լսել են տեսել են, որ իսկապես վիճակը պալաժենիա....

Վերջում կանխատեսում անեմ միգուցե դրա իականանալու կամ չիրականանալու շնորհիվ հնարավոր կլինի ստուգել ինչի մասին եմ բարբաջում - Արցախի կամ Եղեռնի հարցը լուծվելու է այն օրը, երբ դեմ հանդիման կանգնած ժողովուրդները ազատ իրավունք է ունենալու խոսել այդ մասին ամեն տեղ համատարած ու ինֆորմացիա փոխանակեն, ոչ մի զոռբեքի, իշխաների կամ պապաների կողմից ընդունված որոշում չի աշխատելու, ով էլ լինի ինչ լավ մարդ էլ լինի ինչ լավ նպատակներով էլ այդ կարգավորման օրենքը չհնարի։

Շատ մանրամասն և տեղին քննարկել ես ինֆորմացիայի մեծ դերի մեր օրերում: Իհարկե դա այդպես է, բայց դու անտեսել ես հարցի ժամանակային կողմը:
Համաձայն եմ, փոխվելու է, բայց հենց նույն սկզբունքով մի քանի համեմատություններ անեմ, որ պարզ լինի թե մեր գարունը երբ կգա:
Գազայի հատվածում բնակչության 700 մարդ/ մեկ քառ կմ վրա խտության դեպքում , ամեն 3-րդ արաբ կոմպյուտեր ունի և ինտերնետ /Այսինքն ամեն ընտանիք մեկից ավել կոմպ ունի/: Գազան աշխարհի ամենազարգացած կետը չես համարի: Ադրբեջանն ու Վրաստանը շատ ավելի առաջ են մեզանից այս հարցում: Ինչ է, հայ գյադեքը չեն հասկանում դա՞: Շատ էլ լավ հասկանում են, նրանք են հենց այդ ինֆորմացիայի ճամփին կանգնել ու դրանով են խեղդում երկիրը:
ԱՄՆ-ում ինքնաթիռի տոմս բացի ինտերնետից այլ տեղ չես կարող գնել: Ավելին, մարդիկ գալիս են և ինքնաթիռ նստում ինտեռնետից քաշած ու պրինտերով տանը թղթի կտորի վրա տպած պոսադօչնի տալոններով:
Է հա, մի 50 տարուց Հայաստանն էլ էդպես կլինի ու ռոբի, սերժի կամ դոդի ու լֆի թոռներն էլ կլինեն Օքսֆորդ ավարտած բայց Հայաստան ետ եկաց ու էլի քյաբաբով ապրով Հայաստանի քյաբաբակեր վարչապետն ու պրեզիդենտը:
Իմ նախորդ երկար-բարակ ասելիքի իմաստն այն էր, որ ազգը դուխ, ինքնասիրություն, խիզախություն, կամք, տղամարդկություն պետք է ունենա գոյատևելու համար: Մենք հոգեբանությամբ նման եք հեզ կնոջ- ինչ կպարտադրեն, նա էլ կընդունենք:
Էդպիսի ազգերը ինքնությույն չեն կարող մնալ, վերջ- շուտ ձուլվում- վերջանում են, ինչպես կնոջ դերն ու ազգանունն է վերանում ոչ հրեաների մոտ:

[voter]

Շատ մանրամասն և տեղին քննարկել ես ինֆորմացիայի մեծ դերի մեր օրերում: Իհարկե դա այդպես է, բայց դու անտեսել ես հարցի ժամանակային կողմը:
Համաձայն եմ, փոխվելու է, բայց հենց նույն սկզբունքով մի քանի համեմատություններ անեմ, որ պարզ լինի թե մեր գարունը երբ կգա:
Գազայի հատվածում բնակչության 700 մարդ/ մեկ քառ կմ վրա խտության դեպքում , ամեն 3-րդ արաբ կոմպյուտեր ունի և ինտերնետ /Այսինքն ամեն ընտանիք մեկից ավել կոմպ ունի/: Գազան աշխարհի ամենազարգացած կետը չես համարի: Ադրբեջանն ու Վրաստանը շատ ավելի առաջ են մեզանից այս հարցում: Ինչ է, հայ գյադեքը չեն հասկանում դա՞: Շատ էլ լավ հասկանում են, նրանք են հենց այդ ինֆորմացիայի ճամփին կանգնել ու դրանով են խեղդում երկիրը:
ԱՄՆ-ում ինքնաթիռի տոմս բացի ինտերնետից այլ տեղ չես կարող գնել: Ավելին, մարդիկ գալիս են և ինքնաթիռ նստում ինտեռնետից քաշած ու պրինտերով տանը թղթի կտորի վրա տպած պոսադօչնի տալոններով:
Է հա, մի 50 տարուց Հայաստանն էլ էդպես կլինի ու ռոբի, սերժի կամ դոդի ու լֆի թոռներն էլ կլինեն Օքսֆորդ ավարտած բայց Հայաստան ետ եկաց ու էլի քյաբաբով ապրով Հայաստանի քյաբաբակեր վարչապետն ու պրեզիդենտը:
Իմ նախորդ երկար-բարակ ասելիքի իմաստն այն էր, որ ազգը դուխ, ինքնասիրություն, խիզախություն, կամք, տղամարդկություն պետք է ունենա գոյատևելու համար: Մենք հոգեբանությամբ նման եք հեզ կնոջ- ինչ կպարտադրեն, նա էլ կընդունենք:
Էդպիսի ազգերը ինքնությույն չեն կարող մնալ, վերջ- շուտ ձուլվում- վերջանում են, ինչպես կնոջ դերն ու ազգանունն է վերանում ոչ հրեաների մոտ:
Բնություն կստիպի կփոխվեն ուղղակի բնության օրենքներից օգտվել է պետք

Եթե խնձորը բաց թողնելուց ընգնում է գետնին, ինչ հաբռգած, զոռբա, պապա էլ չլինի չի կարողանա համոզել մի ժողովրդի, որ խնձորը բաց թողես թռնելու է, ԵԹԵ այդ ժողովուրդը ցանկություն ունի ու դա կփորձի կ բաց թողի կիմանա ընգնում ա թե թռնում ա.

Կարծում եմ հայերը օրենքներից օգտվող են, իզուր չի որ սովետական ժամանակ Հայաստանում ֆիզիկոս ու քիմիկոսների խտությունը մեկ քառակուսու վրա Գազայի բնակչության խտությունից էլ մեծ էր, մարդիկ գիտակցում էին, կա օրենքներ որի դեմ խաղ չկա։

ՈՒղղակի այն ժամանակ փողը եական դեր չեր խաղում ունեցողն էլ աշխատում էր չունեվոր երևար, իսկ հիմա չտեսության շրջանն է վախենում են փող կորցնեն ու ամեն ինչ փողի համար պատրաստ են անեն, ֆիզիկայի ու քիմիայի օրենքներն էլ պատրաստ են սրփագրեն։

Կանցնի, հիվանդություն է – փողային, լոխ լավ կլի...

[Mephistopheles]

Մեֆ ջա, օրենքը դա առաջին հերթին իշխանության ու ժողովրդի, և ապա երկրորդ հերթին հասարակության ներսում հարաբերման սկզբունքներն են, պայմաններն ու չափերը: Իսկ դեմոկրատիան դա կառավարման ձև է:
Սկսզբունքորեն մեկը մյուսին չի կարելի կապել, նրանք ածանցյալ են կապված այն էլ այն առումով, որ օրենքը սկզբունքորեն կապ չունի դեմոկրատիայի հետ, իսկ դեմոկրատիայի ժամանակ դեմոկրատական օրենքներ են գործում:
Դու հույս ունես, որ հենց էս թայֆայանոցում օրենք գործեց դեմոկրատիա կլինի: Ես էլ ասում եմ, որ մի հատ նորմալ, իսկապես դեմոկրատան օրենք չկա էս երկրում: Որն էլ քչփորես, կտեսնես, որ իրենց համար է գրված: Նույնիսկ դեկլարատիվ իբր դեմոկրատական օրենքների մեջ իրենք իրենց բոլոր ստրախովկեքն ու պրախոդները լրիվ ունեն:
Իհարկե լավ չի, որ հիմնականը թողած երկրորդականն ես քննարկում: Ինձ անհայտ մնաց նաև քաղաքացիական անհնազանդություն ասածի քո պատկերացումն ու պարունակությունը:
Ոնց հասկանում եմ, էդ պոզիցիայով էլ մենք ընդհանուր հայտարար չունենք:

Սխալ ես ասում ընգեր դեմոկրատիայի օրոք իշխանությունը ապահովում է օրենսդրությունը այն իկատար ածում և ապահովում արդարադատությունը, իսկ օրենքն առաջին հերթին հասարակության համար է և իշխանությունն ինքը հասարակության մաս է կազմում քանի որ այն կազմվում է ժողովրդի միջոցով և նրա անդամները ժողովրդի միջից են… իշխանությունը դա այն գործիքն է որի միջոցով օրենքներ ու իրավունքները կյանքի են կոչվում և եթե պետք է պարտադրվում է… իհարկե հասարակություն-իշխանություն հարաբերություններն էլ են կարգավորվում և ընթանում օրենքի և իրավունքների շրջանակներում, բայց սա ամենագլխավորը չի… օրենքը արաջին հերթին հասարակության համար է նամանավանդ դեմոկտրատիայի պայմաններում…իշխանությունը ստեզծվում է ժողովրդի միջոցով և ժողովրդի համար, նույնը և օրենքը…

որ ասում ես "Սկսզբունքորեն մեկը մյուսին չի կարելի կապել" ինչ ինկատի ունես… օրենքը դեմոկրատաիայի պայմաններում լրիվ ուրիշ կերպ է ձևավորվում ու դա չի կարող կապ չունենալ… նախկինում օրենքը ձևավորվում էր բարձր խավի կողմից իրենց շահերը հիմնականում հաշվի առնելով. էդ մարդիկ սերունդներով ազնվականներ են եղել… իսկ հիմա օրնսդիրները ընտրվում են ժողովրդի կողմից ու օրենքը գրվում է ժողովրդի շահերից ելնելով ու ասել որ մեկը մյուսի հետ սկզբմունքորեն չի կարելի կապել, սխալ է… բա դեմոկրատիան ո՞րն է … ժողովրդի իշժանություն ինքնին ոչին չի նշանակում եթե օրենքը դիտում ես անկապ մնացածից…

Տեսականորեն այո, "հենց էս թայֆայանոցում օրենք գործեց դեմոկրատիա կլինի"… մեր օրենքներն էդքան էլ վատը չեն, պրոբլեմը դրանց անտեսումն է… չեմ կարծում որ թայֆեն կգա իրավական դաշտ, կակ ռազ իրանք ամեն ինչ կանեն դրանից դուրս մնալու համար ու հենց դրա համար էլ կարծում եմ որ օրենքի տառին հետևելու պահանջը տանում է լուրջ (զինված) առճակատման ու մենք "ամեն գնով" պիտի հասնենք դրան… սրանք կրիմինալ են ու ավելի շուտ կանեն ամեն ինչ բացի իրավական դաշտ մտնելուց, բառի իրական իմաստով իհարկե…

հիմա ինչ վերաբերվում է մեթոդներին… եկա քո էդ շատ սպասված "Ինձ անհայտ մնաց նաև քաղաքացիական անհնազանդություն ասածի քո պատկերացումն ու պարունակությունը" հարցին…քաղաքացիական անհնազանդությունը դա ակտիվ մերժումն է ենթարկվելու որոշակի օրենքներին և իշխանության որոշակի պահանջներին ու հրամաններին բացարձակապես խաղաղ միջոցներով… սա սահմանումն է, իսկ մեր պայմաններում ես կարծում եմ որ օրենքի տառի կարատման պահանջը կարող է դիտվել որպես քաղաքացիական անհրազանդություն … ուշադիր որ լինեսբոլոր առճակատումները հենց էս հողի վրա է

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան դու շատ էլ լավ հասկանում ես թե ինչի մասին էր գրված-քաղաքակրթության պատմական զարգացման, երբ պատմականորեն հասարակությունները դեմ էին առնում տուպիկի ու պետք է լրիվ նոր բան գտնեին, որը դեռ որևէ մեկը գտած չկար:
Այ դրանից մի տող ներքև ես հենց նշել եմ, որ հայերը էս 21 դարում լռվել են հին տուպիկի մեջ, քանի որ աշխարհի մյուս կետերում եղածի մասին են անտեղյակ: Գրել եմ, որ էս բռնապետությունը պետք է ջարդել որ տեղը մի նոր բան բուսնի: Ինչ էլ որ բուսնի, աշխարհին արդեն 2000 տարի հայտնի մի բան է բուսնելու, եթե մենք ուրիշներից սովորել և մարդավարի ձևով դեմոկրատիա սերմանել չենք կարողանում:
Քո սոփեստությունն ու իմ ականջ քորելը իրար չեն բռնում:
Ես հասկանում եմ, որ քո համար անհարմար թարգետ եմ, բայց փորձիր մի քիչ ավելի լուրջ մոտենալ հարցերին:

Բիձա ջան, հայերը տուպիկի առաջ չեն, տուպիկի առաջ լինում են կազմավորված ու հաստատված հասարակությունները և ելքը լինում է հեղափոխությունը կամ ինչպես ասում ես հինը քանդելը, ջհանդամը թե նորը չի լինի… հայաստանյան հասարակությունը դեռ կազմավերված ու կայացած չէ. մենք գտնվում են կազմավորման շրջանում և էս վիճակը էդ պրոցեսի մասն է կազմում… մենք քանդելու բան չունենք … էս բռնապետության ոչնչացումը, ես էլ եմ կարծում որ առաջնային է այս պարագային, բայց ոչ ցանկացած գնով (չնայած մեկ-մեկ էդէլ եմ մտածում)… հա բուսնի ապեր, ու լինի հայտնի բան, բայց հայտնի բաների մեջ սրանից ահավորներն էլ են շատ… Լևոնի ժամանակ էլ էին դա ասում, պարզվեց լավ էլ կա…

Անհարմար չես ապեր, շարժվող ես… շարժվողը անհստակության նշան է, իսկ "անհարմարը" կոմպլիմենտ ա որ պահում եմ որ հարմար առիթով անեմ (քեզ)…

Բիձա ջան ես լուրջ եմ մոտենում ու դրա համար էլ քո պես չեմ առաջարկում տալ ու ա,մեն ինչ քարուքանդ անել … այ սա անլրջություն ա

իմը ինչ սոփեստությում բռատ, դու #131 գրառումը կարդա… այ էտի "գլուխգործոց ա"

[Բիձա]

Բիձա ջան, հայերը տուպիկի առաջ չեն, տուպիկի առաջ լինում են կազմավորված ու հաստատված հասարակությունները և ելքը լինում է հեղափոխությունը կամ ինչպես ասում ես հինը քանդելը, ջհանդամը թե նորը չի լինի… հայաստանյան հասարակությունը դեռ կազմավերված ու կայացած չէ. մենք գտնվում են կազմավորման շրջանում և էս վիճակը էդ պրոցեսի մասն է կազմում… մենք քանդելու բան չունենք … էս բռնապետության ոչնչացումը, ես էլ եմ կարծում որ առաջնային է այս պարագային, բայց ոչ ցանկացած գնով (չնայած մեկ-մեկ էդէլ եմ մտածում)… հա բուսնի ապեր, ու լինի հայտնի բան, բայց հայտնի բաների մեջ սրանից ահավորներն էլ են շատ… Լևոնի ժամանակ էլ էին դա ասում, պարզվեց լավ էլ կա…

Անհարմար չես ապեր, շարժվող ես… շարժվողը անհստակության նշան է, իսկ "անհարմարը" կոմպլիմենտ ա որ պահում եմ որ հարմար առիթով անեմ (քեզ)…

Բիձա ջան ես լուրջ եմ մոտենում ու դրա համար էլ քո պես չեմ առաջարկում տալ ու ա,մեն ինչ քարուքանդ անել … այ սա անլրջություն ա

իմը ինչ սոփեստությում բռատ, դու #131 գրառումը կարդա… այ էտի "գլուխգործոց ա"

Լրիվ հասկացա քեզ:
Դու օրենքի տառին հպատակի դերի մեջ ես մտել ու որպես մեֆ կայֆ ես բռնում:
Ոչ թե քեզ, այլ օրենքի գերբնական ուժերին իրապես հավատացող շփոթվածներին կասեմ հետևյալը-
Գիշերով, թե ցերեկով, ցրտին թե շոգին, էս չոլերում շարունակեք գերմենացի խաղալ ու սպասել, թե հայկական խաչմերուկների կարմիր լույսը երբ է կանաչելու: Ըտենց լավ էլ ինքնիրեն դեմոկրատիա կհաստատվի Հայաստանում:

[dvgray]

Հազարավոր «անհայտներ»

Քաղաքական հայացքների համար հետապնդվող գործիչները, ընդդիմության ղեկավարները մշտապես գտնվում էին եւ գտնվում են լրատվամիջոցների, հասարակության, միջազգային կառույցների ուշադրության կենտրոնում: Դատավարությունների ընթացքին հետեւող լրագրողներին եւ, հետեւաբար, ընթերցողներին հայտնի էր, թե ովքեր էին ցուցմունքներ տալիս քաղբանտարկյալների դեմ եւ ինչ միջոցներով էին այդ ցուցմունքները կորզվում: Ցանկացողները կարող էին իմանալ, թե ինչպիսի միջնորդություններ էին անում պաշտպանները, ինչպես էին դատավորներն այդ միջնորդությունները մերժում, եւ ինչ էին հայտարարում ամբաստանյալները: Իհարկե, հասարակությանը հայտնի դեմքերը պաշտպանության կարիք ունեն, երբ նրանց դեմ փուչ գործեր են թխվում, ինչպես որ մարտի 1-ի դեպքում էր: Բայց պետք է ասել, որ նրանք ինչ-որ չափով արդեն իսկ պաշտպանված են՝ հենց այդ համընդհանուր ուշադրությամբ:

Իսկ ի՞նչ անեն հազարավոր «անհայտ» մարդիկ: Ի՞նչ անեն նրանք, ում ընդդիմության ամեն մի հանրահավաքից առաջ եւ հետո քարշ են տալիս քաղմաս եւ ահաբեկում: Ի՞նչ անի, օրինակ, այն ուսուցիչը, որին ընտրություններից առաջ իր մոտ է կանչում դպրոցի տնօրենը եւ ասում՝ «եթե Լեւոնին ձայն տաս, խնդիրներ կունենաս»: Բողոքի՞ եւ դրանից հետո համալրի գործազուրկ մանկավարժների բանա՞կը: Ի՞նչ անի ՀԱԿ-ի վստահված անձ 20 տարեկան աղջիկը, ում ընտրական տեղամասում «պատին է դեմ տալիս» 6 հաստավիզ՝ օլիգարխի թիկնազորից: Ի՞նչ անի սովորական, շարքային քաղծառայողը, որին հանրահավաքին մասնակցելու համար իրավապահների պահանջով (ուշադրությո՛ւն դարձրեք) ազատում են աշխատանքից: Այդպիսի դեպք նկարագրված է մեր այսօրվա համարում: Վստահ եմ, որ կան հարյուրավոր նման դեպքեր, բայց բողոքողները հատուկենտ են՝ մարդիկ վախենում են նույն ոստիկանների, նույն հաստավիզների, զինվորականների, հարկայինի, մաքսայինի, կադաստրի եւ այլոց ահաբեկումներից: Եթե կա խնդիր, որի շուրջ իսկապես պետք է համախմբվի մեր հասարակությունը՝ անկախ քաղաքական հայացքներից, ապա դա վախի հաղթահարումն է, հետագա զոմբիացումից խուսափումը:

Երբ Վարդան Ջհանգիրյանին հենակներով քարշ են տալիս դատարան եւ մեղադրում ոստիկանին ծեծելու մեջ, դա, իհարկե, սահմռկեցուցիչ է: Բայց նա գոնե հնարավորություն ունի արտասահմանում բուժվելու: Ավելի սարսափելի է, երբ խեղճուկրակ ընտանիքի երեխային հենակներով քարշ են տալիս բանակ: Կամ՝ երբ կերած-խմած զինկոմը զորակոչում է 42 կիլոգրամ քաշ ունեցող տղային: Դա ավելի սարսափելի է, որովհետեւ այդ երեխայի մասին թերթերն ամեն օր չեն գրելու:


ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ

www.aravot.am

[Mephistopheles]

Լրիվ հասկացա քեզ:
Դու օրենքի տառին հպատակի դերի մեջ ես մտել ու որպես մեֆ կայֆ ես բռնում:
Ոչ թե քեզ, այլ օրենքի գերբնական ուժերին իրապես հավատացող շփոթվածներին կասեմ հետևյալը-
Գիշերով, թե ցերեկով, ցրտին թե շոգին, էս չոլերում շարունակեք գերմենացի խաղալ ու սպասել, թե հայկական խաչմերուկների կարմիր լույսը երբ է կանաչելու: Ըտենց լավ էլ ինքնիրեն դեմոկրատիա կհաստատվի Հայաստանում:

Բիձա ջան, օրենքն ինքնին գերբնական ուժ չունի… ըտենց բան ոչ ոք չի ասել… օրենքը պիտի օգտագործես որ օգուտ տա ոնց որ դեղը…ու սա շփոթություն չի… որ կուզես իմանալ առանց օրինականության դեմոկրատիային հասնելն է շփոթություն ու շատ հետաքրքիր է դու ո՞նց ես դա պատկերացնում էդ պրոցեսը…

…Ինձ երբեմն թվում է թե դու տեղյակ չես թե էս երկու տարի է մարդիկ ինչից են բողոքում ու ինչն է պրոբլեմը…

[Բիձա]

Բիձա ջան, օրենքն ինքնին գերբնական ուժ չունի… ըտենց բան ոչ ոք չի ասել… օրենքը պիտի օգտագործես որ օգուտ տա ոնց որ դեղը…ու սա շփոթություն չի… որ կուզես իմանալ առանց օրինականության դեմոկրատիային հասնելն է շփոթություն ու շատ հետաքրքիր է դու ո՞նց ես դա պատկերացնում էդ պրոցեսը…

…Ինձ երբեմն թվում է թե դու տեղյակ չես թե էս երկու տարի է մարդիկ ինչից են բողոքում ու ինչն է պրոբլեմը…
Էն քո սոփեստություն համարած գրառման մեջ երկար բարակ փորձել էի ցույց տալ, որ օրենքն էլ, օրենքի կիրառումն էլ քաղաքացիական ճնշման տակ կատարվող պրոցեսներ են, որ դա ներքին խմորման պրոցես է: Որ հենց տվյալ հասարակության ստիպելով պետք է օրենքն ընդունվի և կոնտրոլի տակ էլ, ստիպելով պետք է կիրառվի:
Էս բանը ես կրկնում եմ էստեղ գրառումներ սկսելու առաջին օրվանից: :Դու և մյուսները դա չեք ընդունում:
Հայաստանը դեկլարատիվ դեմոկրատական օրենքներ էը ընդունել ոչ թե ներքին պահանջով, այլ արտաքին պարտադրանքով, որոնց վրա բոլոր նախորդ և ներկա իշխանությունները թքած ունեն: Ամբողջ աֆրիկան, ասիան հետսովետական երկրները հենց մեր պես արեցին, մոդային համընթաց, դրսի պարտադրանքով կամ չգիտեմ էլ ինչ մղումներով ընդունեցին դեմոկրատական ֆասադը:
Պրիբալտները շատ արագ սկսեցին ապրել հիմնականում էդ օրենքներով, որովհետև պատմականորեն տրադիցիաներ կային: Մյուսների մոտ տարբեր ձևով ընթացավ -կախված եղած հին հասարակական մենթալիտետից: Որոշների մոտ էդ ընդունած օրենքները վեր ածվեցին կոշմարի հասարակ ժողովրդի համար, որովհետե թույլ հասարակական վերահսկման կուլտուրա ունեին: Իմ կարծիքով հայերը հենց էդ կատեգորիայի մեջ հայտնվեցին: Հայերի մոտ այնքան է շեղված ճշմարտության առանցքը, որ մեր բարեկան լրբի լակոտը ոչ թե մեր բարեկամ լրբի լակոտն է, այլ աստված է:
Ես էսպես եմ տեսնում վիճակը, դուք ձեր ձևով: Ես այլևս նոր արգումենտ բերելու իմաստ չեմ տեսնում: Տեղապտույտի մեջ ենք ընկել:
Դուք ժխտում եք դեմոկրատայի գոյության հիմնական պայմանը- իշխանությանը հնարավոր բոլոր ձևերով մշտապես կզած պահելը- որ հարգի օրենքը: Սկզբում դա զենքով ու սատկացնելով է կատարվում, հետո արդեն երբ հաբռգածությունը քչանում է, ժողովուրդը անցնում է քո պատկերացրած հասարակական ակտիվության թույլ ձևերին: Նայած կաք, անգլիական պառլամենտի նիստերը՞: Եթե ոչ, ապա նայեք ու կտեսնեք թե էդ պրեմյերը ոնց է ամեն չորեքշաբթի կզած գալիս,-կզած գնում: Պրեմյերն էնտեղ առաջին դեմքն է: Ինչ է, նա չէր կարող հայ նախագահների պես ձեռները ջեբը դրած միայն լենտոչկեք կտրելով հայտնվել էկրաններին և ձեռ առներ, թե էստեղ ինքն է միակ տղամարդը ու աջ ու ձախ քաջ -նազար խաղար՞: Չի անում ոչ թէ որ շատ կուլտուրական անգլիացի է, այլ գիտի որ արեց, կսատկացնեն:
Մեր տարբերությունը հենց այս սկզբունքային կետում է:
Ես ընդունում եմ իմ լիակատար պարտությունը ձեզնից:
Իմ մեխը երևի դիմացի պատի համար է:

[Բիձա]

www.aravot.am
ԴՎ, Արամ Աբրահամյանը մեկ մեկ շատ ճիշտ բաներ է գրում…
Ինքն էլ է եղել իշխանության մեջ և շատ էլ լավ թացը չորից ջոկում է… Իր առօրյա ցինզմը այս առումնով իմաստավորված է…
Ի տարբերություն Ջահանգիրյանի, որը 1996 թվին կենտրոնական ընտրահանձնաժողովում են ջահել նախագահ Բեզիրջյանին մի կողմ հրեց, նստեց նախագահողի աթոռին, ատրճանակը հանեց դրեց սեղանին ու ասեց դե հիմա հաշվենք.
Կոստոլոմ Մուշեղն այսօր դարձել է դեմոկրատիայի առաջամարտիկ, հավասարվել Նիկոլին.
Աբսուրդն էլ չափ պետք է ունենա ոչ միայն իշխանական, այլև ընդիմադիր ճամբարում.

[Լեռնցի]

Այ սա է մեր պրոբլեմը-"մեծ պայթյուներ չլինեն որ թշնամիները մեր դեմ չօգտագործեն… լավ ա՜՜՜՜՜՜, Է դու էլ փորձիր մի անգամ էդ պայթունները քո թշնամիների դեմ օգտագործել…
"Մեզ պետք է ազգայնամետ իշխանություն, բայց պետք չէ հեղափոխություն, քանզի որ այնտեղ արյուն է թափվում"… Սա առհասարակ լավ ա և շատ լուրջ…


պետք չէ հեղափոխություն, քանզի որ այնտեղ արյուն է թափվում, իսկ մեզ էլ արյուն չունենք էլ թափելու, իսկ առանց արյուն հեղափոխությունը, դա բարեփոխություն է
Բիձա ջան, էդ խոսքերը ժամանակին ասել է Պարույր Սևակը...

[Լեռնցի]

Բաց նամակ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆԸ

Ո~վ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ… …Անտե~ր եմ ես` ՀԱՅ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՍ, անտե~ր է ՀԱՅ ժողովուրդը: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ թուլանում է: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ մոլորված թափառում է ու նրա գերեզմանը մոլորությունն է:

Ես դարձել եմ թափառական ու գաղթական, անգործունյա ու անպետք մի արարած և հայացքս հառած երկնքին, ողորմություն եմ խնդրում: Ումից?:

Հայելին է ծիծաղում վրաս բարբարոսաբար, Չեմ ճանաչում էլ ԻՆՁ…

Թույլ մի տվեք:
Ձեր լռությունն ու անիմաբանությունն և նույնսիկ արդեն անգործությունն այսօր գերեզման է ուղարկում ԻՆՁ:

Հայելին է ծիծաղում վրաս բարբարոսաբար, դիմագծերս ամբողջովին այլանդակվել են և շարունակվում են այլանդակվել …

Դուք լավ գիտեք, որ ՀԱՅի փրկությունը եղել է, կա և կլինի միայն նրա ստեղծագործ, մտավոր ուժը:

Չէ որ ՁԵԶ է ուղղված Մեծն բանաստեղծի ուղղերձը` հավաքական ուժի ուղղերձը, քանզի Հայ ժողովուդի միաբանությունը դա ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ միաբանությունն է:

Թույլ մի տվեք: Ուշքի եկեք: Մեռնում է ՀԱՅի ոգին… Մեռնում ենք ՄԵՆՔ: Անհատ պայքարողներին անհատական գնդակներով կլռեցնեն:

ՁԵՐ օգնությունն եմ խնդրում, հանեցեք ինձ այս ճահճից, շատ խորն եմ խրված: Աղաչում եմ ՁԵԶ, մեկնեցեք Ինձ ՁԵՐ փրկության Ձեռքը…

[Մարկիզ]

Բաց նամակ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆԸ

Ո~վ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ… …Անտե~ր եմ ես` ՀԱՅ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՍ, անտե~ր է ՀԱՅ ժողովուրդը: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ թուլանում է: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ մոլորված թափառում է ու նրա գերեզմանը մոլորությունն է:

Ես դարձել եմ թափառական ու գաղթական, անգործունյա ու անպետք մի արարած և հայացքս հառած երկնքին, ողորմություն եմ խնդրում: Ումից?:

Հայելին է ծիծաղում վրաս բարբարոսաբար, Չեմ ճանաչում էլ ԻՆՁ…

Թույլ մի տվեք:
Ձեր լռությունն ու անիմաբանությունն և նույնսիկ արդեն անգործությունն այսօր գերեզման է ուղարկում ԻՆՁ:

Հայելին է ծիծաղում վրաս բարբարոսաբար, դիմագծերս ամբողջովին այլանդակվել են և շարունակվում են այլանդակվել …

Դուք լավ գիտեք, որ ՀԱՅի փրկությունը եղել է, կա և կլինի միայն նրա ստեղծագործ, մտավոր ուժը:

Չէ որ ՁԵԶ է ուղղված Մեծն բանաստեղծի ուղղերձը` հավաքական ուժի ուղղերձը, քանզի Հայ ժողովուդի միաբանությունը դա ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ միաբանությունն է:

Թույլ մի տվեք: Ուշքի եկեք: Մեռնում է ՀԱՅի ոգին… Մեռնում ենք ՄԵՆՔ: Անհատ պայքարողներին անհատական գնդակներով կլռեցնեն:

ՁԵՐ օգնությունն եմ խնդրում, հանեցեք ինձ այս ճահճից, շատ խորն եմ խրված: Աղաչում եմ ՁԵԶ, մեկնեցեք Ինձ ՁԵՐ փրկության Ձեռքը…
Տուրոջան ջան:hands, քո թույլտվությամբ ստորագրում եմ գրածդ բոլոր բառերի տակ::(

[Մեղապարտ]

Բաց նամակ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆԸ

Ո~վ ՀԱՅ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ… …Անտե~ր եմ ես` ՀԱՅ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՍ, անտե~ր է ՀԱՅ ժողովուրդը: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ թուլանում է: Եվս մի սերունդ Ձեր աչքի առաջ մոլորված թափառում է ու նրա գերեզմանը մոլորությունն է:

Հայ մտավորականություն ,մոռացված կաստա կանգնած ոչնչացման եզրին:
Երբ սկսվեց այսօրվա մեր հանրապետության կառուցումը Լեվոն ,Ռոբերտ և Սերժ առաջինների կողմից մտավորականությունը համարվեց և համարվում է անպետք դասակարգ:
Մենք հեռացանք ,մենք պետք չէինք մեր հասարակությանը, մնացին նրանք ովքեր «բնական ընտրության» շնորհիվ մի դեպքում և անելանելիության պայմաններում մյուս դեպքում մնացին և որպես միաբջիջ բակտերիա սկսեցին հարմարվել նոր միջավայրին:
Մտավորականության նոր տեսակը հարմարվում էր շրջակա միջավայրին և ձեռք էր բերում նոր վորակներ որոնք հնարավորություն պետք է տային նրան բիոլոգիական կենսաձև պահպանել առանց ողնաշարի կամ ողնաշարով էական չէր:
Դարվինիզմի տեսությունը շատ արագ արդյունք տվեց և արդյունքում առաջացավ մտավորականի անողնաշար տեսակը որը իր ողնաշարի բացակայության պատճառով շատ լավ հարմարվում է առկա միջավայրում:
Մի ոմն մտավորական ասում է «ամեն ինչ վաճառվում է» շատ լուրջ միտք է հայտնում :
Այս է նրա և մյուսների լեյբ մոտիվը առուծախի մտավոռական գործնթացը հասել է իր գագաթնակետին :
Չգիտեմ ,չգիտեմ մեր դեպքում «ձուկը նեխել է բոլոր կողմերից» :
Մի բան կարող եմ ասել ճահճից փրկություն մի սպասեք զարկ տուր քո արմատին «քոքտ հաստացրու» միտքդ պահիր պայծառ ,դիր քո առառջ հաղթելու խնդիրը դու մենակ չես :
Իսկ մտավոռականներին մոռացիր:

[Hayazn]

Սիրելիներս
Մինչև ինչ որ բանի շուրջ հավաքվելը հարկավոր է ինչ որ բան ունենալ.
Նախ և արաջ մեզ հարկավոր է oրինավոր և բարգավաոգ երկիր որի նախապայմանները հետևյալներն են.

1- անձնական անձեռնմխելիություն.

2- ազատ շուկա.

3- հարկային սիստեմի ճշգրիտ աշխատանք.

Սա հիմքն է, որի վրա պետք է կառուցել օրինավոր և բարգավաճ պետություն , որից հետո կարելի է մտածել մյուս
անհրաժեշտությունների մասին.


Մոդերատորական: Կարդացեք Ակումբի կանոնադրությունը (http://www.akumb.am/rules.php)։ Մասնավորապես ֆորումում արգելվում են լատիներեն տառերով հայերեն գրառումները: Եթե ինչ-որ պատճառով հայերեն մեքենագրելու հետ կապված դժվարություններ կան, ապա կարող եք օգտագործել ֆորումում ներդրված հայերեն մեքենագրման համակարգը (http://www.akumb.am/showthread.php?t=497), Տրանսլիտի ձևափոխիչը (http://www.akumb.am/showthread.php?t=42)կամ կարդացեք «Ինչպե՞ս գրել հայերեն (http://www.akumb.am/showthread.php?t=279)» թեման: Կամ էլ օգտվեք Փոխարկիչից։ (http://hayeren.am/?p=convertor)

[Rammer]

Եկեք միանանք ձվաձեղի շուրջ ու կշտանալու հարցը լուծենք....Այսինքն արդեմ միացած է; Երևի ժամանակն է անջատվելու...:8

[Լեռնցի]

ՀԱՅ ԴԱՍԱԿԱՆ ԱՐԻՈՒԹԻՒՆԸ

Ա

Ես էլ թագաւորազն եմ*)

ՇԱՒԱՍՊ


… Պարզել անցեալի իրենց պարտութեանց պատճառները, նորէն մոռացութեան տալ պատմութեան խրատականը եւ ապա, նոր աղէտներից զարնուած` վերստին սերտել պատմութեան դասերը - ահա՛ անհեռատես ազգերի ճակատագիրը:
Որքան մոռացկոտ, այնքան տկար ու դժբախտ է դա: Մոռացա՞ւ իր պատմութիւնը, ասել է` անխրատ է ժողովուրդը եւ պատժի արժանի:
Միշտ էլ ուժեղին պիտի պատկանի երկիրը. Յովբի այդ խօսքերով է ազգերին խրատում պատմութիւնը:
Ուժեղը, ճշմարտօրէն ուժեղը, որ արժանաւորն է, արի՛ն: Ճշմարիտ ոյժը, որ ոգու ոյժն է: Հզօր ոգին, որ քանակօրէն տկար Հելլադայի առջեւ ծունկի բերեց անծայրածիր Պարսկաստանը: Դա իտալական փոքրիկ երկրամասի ձեռքը դրեց աշխարհի բախտը: Դա Տիգրան Մեծի Հայաստանը վերածեց հզօրագոյն թագաւորութեան: Քաղաքապետութիւնը, որ Սպարտա կը կոչուէր, մնաց անխոցելի, քանի դեռ - հաւատարիմ Լիկուրգոսի սահմանադրութեան - կը գերադասէր պատերազմներում կորցնել իր կեա՛նքը եւ ոչ թէ վահանը, Հռոմը, որ պատգամներ կ’արձակէր աշխարհին, ընկաւ, որովհետեւ նրա զօրավարները, որոնք մի ժամանակ կաւէ անօթներ կը գործածէին, այլեւս կը դժուարանային իրենց կաշառել փորձող ազգերի ներկայացուցիչ-ներին ասելու. ՙԿը գերադասենք իշխել արծաթեայ եւ ոսկէ անօթներ գործածողների վրայ, քան թէ ոսկի եւ արծաթ ունենալ՚: Ընկաւ եւ Հայաստանը, որովհետեւ անմիաբանութեան ոգին մեր ժողովրդից խլել էր իր անօրինակ արիութիւնից ազատօրէն օգտուելու կարելիութիւնը:
Երբե՛ք, ո՛չ ազգային թագաւորութեան դարերում, ո՛չ էլ այն ժամանակ, երբ Հայաստանը դաստակերտ կայսերաց եւ երկրորդ թագաւորութիւն պարսից կը կոչուէր, երբե՛ք տիրութեան ոգին չտկարացաւ Հայութեան մէջ:
Ճիշտ է սակայն եւ այն, որ այդ ձիգ դարերի ընթացքում չեղաւ մի դէպք, որ հայութիւնը ընտանի պատճառներով կարողանար լիուլի օգտուել այդ ոգուց:
Հենց սրանում է մեր ժողովրդի ողբերգականութիւնը:

Բ

Արիութի՛ւն:
Միակ ճշմարիտ կրօնը, առանց որի ոչինչ արժեն կրօնները:
Կեղծ է ամեն մի գրականութիւն, բարոյական, քաղաքական վարդապետութիւն, որ ոյժ եւ արիութիւն չէ ներշնչում իր դաւանողին:
Դատապարտելի է ամեն մի դպրոց, եկեղեցի, կուսակցութիւն, որը արիադաւան եւ արի չէ դարձնում մարդը որպէս անհատ եւ հաւաքա-կանութիւն:
Արիութի՛ւն - միակ ճշմարիտ բարոյականը:
Կորցնելով իրենց արիութիւնը - իմա իրենց դրական բոլոր առաքինութիւնները - ժողովուրդները կորցնում են իրենց գոյութեան բարոյական իրաւունքը: Անարին կորցնում է պատմութիւնից իրեն տրուած մասնաւոր առաքելութիւնը` իրագործելու մարդկային ցեղին օգտակար լինելու կարելիութիւնը: Այդպիսին դառնում է ընդունակ միայն անստեղծագործ եւ անփառունակ կեանքի, կարօտ արտաքին օգնութեան: Նմանը ժամանակի ընթացքում դառնում է միջազգային պարազիտ, մինչդեռ ժողովուրդների կոչումն է լինել միջազգային արժէք եւ ազդակ:
Այդ տխուր եւ անարգական վիճակից ազգերին հետու է պահում արիապաշտութիւնը:
Աիրութի՛ւն, ժողովուրդներին բարոյապէս նեխելու վտանգից փրկող հոգեւոր աղն է դա:
Երբ կայ դա` չկայ վատը, ստորը, կամ առնուազը աննշան է դառնում սրանց ազդեցութիւնը անհատի թէ ժողովուրդների կեանքում:
Բարոյական արեւ է դա, որ կ’առողջագործէ իր շրջապատը: Երբ կայ դա` կայ ե՛ւ մեծագործութիւն, ե՛ւ վեհութիւն, ե՛ւ անձնուիրութիւն: Պակասո՞ւմ է դա` այլեւս ոչինչ արժեն բարձր գաղափարները, ծրագիր-ները, տեսութիւնները, քանզի պակասում է նրանց իրականացնող ոյժը: Անարիութի՛ւն, ասել է` հոգեւոր սնանկութիւն:
Անարին ոչինչ է աւելացնում աշխարհի անկորնչելի հարս-տութեան: Դա յաճախ բարոյական մուրացիկ է, այլոց ճիգերից օգտուող: Անարին չէ ծառայում մարդկային քաղաքակրթութեան:
Յանձին Ալեքսանդր Մեծի` արիութիւնն էր, որ յունական մշակոյթը Ասիա մտցրեց: Դա էր - նախվկաների յաղթական արիութիւնը - որ Նազովրեցու վարդապետութիւնը պարտադրեց բարբարոսներին: Դա էր, որ նոր հորիզոնների տէր դարձրեց մարդկութիւնը, սանձելով ծովերի ամեհութիւնը, մեղմելով դաժանութիւնն անապատների եւ նուաճելով օդը:
Արին է յանդգնողը, անձնազոհը, մարդասէրը:
Արիութիւնն է շարժում պատմութեան ընթացքը:
Մեծ սիրտ, ազնիւ նկարագիր, վսեմ մտածում - արիութեան հարազատներն են այդ բոլորը, ճառագայթները միեւնոյն արեւի:
Արիութի՛ւն: Կորցնելով այդ բարձր յատկութիւնը` ժողովուրդները կորցնում են իրենց կարողութիւնները անկաշկանդ կերպով զարգացնելու եւ կատարելագործելու կարելիութիւնը: Անարիանալով` նրանք ընկնում են օտար լծերի տակ, կորցնում իրենց անկախութիւնը - միակ հոգեւոր մթնոլորտը, որի մէջ միայն հնարաւոր է ցեղերի առանձնայատուկ հանճարի փթթումը:


Գ

ՙԴուք ինքնին գիտէք զքաջութիւն աշխարհի Հայոց՚: (*)
Այդ դիւցազնական առաքինութիւնը երբեք չտկարացաւ մեր ժողովրդի հոգու մէջ, մինչեւ մեր քաղաքական անկախութեան վախճանը, որից յետոյ հայ ձեռքը պիտի զրկուէր դարերով զէնք կրելու իրաւունքից:
Հայութիւնը չգիտէ իր պատմութիւնը, ասել է` չգիտէ օգտուել իր պատմութիւնից - ահա՛ իր դժբախտութեան ակն ու աղբիւրը: Նա ծանօթ չէ իր արիական անցեալին, իր հաւաքական դիւցազնականին եւ դրա համար էլ - յուրախութիւն իր գոյութեան թշնամիներին - նա հաւատում է ամեն ինչի, միայն ոչ իր սեփական բազկի ոյժին, դրա համար էլ իր ամբողջութեան մէջ նա պարտուողական է: Նրա համար Աւարայրի Մամիկոնեանը աւելի նահատակ է, սուրբ, քան ռազմիկ եւ հերոս:
Պատմագիտօրէն տգէտ` նա իր նախնիքներին համարում է իրեն բնութենակից, որոնց, սակայն, հոգւով այնքան կը նմանի, որքան աղաւնին` արծուին: ՙՄեզ պէս անռազմասէր է եղել եւ հին հայը, այլապէս ինչո՞ւ պիտի կործանուէր մեր թագաւորութիւնը՚,- այսպէս է տրամաբանում օրուայ հայութիւնը - մասնաւորապէս նրա հակայեղափո-խական մասը - եւ իրեն ոչինչ չհամարելով, ոչինչ է ուզում աշխարհից, բացի օտար դռներում իր անստեղծագործ գոյութիւնը քարշ տալու իրաւունքից:
Նա չգիտէ, որ հայկական բոլոր արքայացեղերը կործանուել են ո՛չ թէ արիութեան պակասի պատճառով, այլ` մեր ցեղի ղեկավար տարրերի առանձին երկպառակտութիւնների եւ այլ պատճառների երեսից: Ինքնակործան են եղել գրեթէ մեր բոլոր թագաւորութիւնները:
Նա ոչինչ, կամ շատ քիչ բան գիտէ իր ցեղի հնաւանդ ռազմունակութեան ու ռազմական մեծագործութիւնների մասին, եւ դրա համար էլ անհաւատ է դէպի իր բազուկը, անյոյս` դէպի իր ապագան: Նա չգիտէ, որ հայ արիութիւնը հայոց աշխարհի համար դարերով կատարել է հոգեւոր շանթարգելի դեր` չէզոքացնելով ու զինաթափելով բազում արտաքին վտանգներ: Եթէ Հայաստան արշաւող թշնամի հորդաները ծով ալիքներ էին, ապա հայկական արիութիւնը ծովափեայ ժայռ էր, որին կը զարնուէին ու կը ցնդէին արտաքին թշնամութեան յորձանքները: Օրուայ հայութիւնը, այո՛, չի՛ ճանաչում իր դասական արիների համաստե-ղութիւնը. նա պաշտամունք չունի դէպի անմահ արիները. նա չի՛ դաստիարակւում նրանց մեծագործութիւններով - ահա` մեր դժբախ-տութիւնը:
Եւ մեղաւորը ժողովուրդը չէ, այլ` այն տարրը, որի ջանքերով ցեղային ինքնաճանաչութեան է բերւում ժողովուրդը - մեր մտաւորակա-նութիւնն է մեղաւոր:
Մէկից աւելի անգամ դժբախտութիւն եմ ունեցել լսելու ազգային պատմութիւն դասաւանդող հայ ուսուցչին եւ խորապէս ցաւել եմ մեր աշակերտող սերունդի համար: Մի կենդանի մեռել, մեռեալ շեշտերով խօսում է մեռելների մասին: Պատմութիւնը նրա համար անհոգի կմախք է եւ ո՛չ թէ բաբախուն սիրտ: Նա հետեւակ գիտելիքներ ունի մեր պատմութեան այս կամ շրջանի մասին. գիտէ ցամաք անցքեր, թուեր, անուններ, այսքանը միայն: Նա սիրտ չունի եւ սիրտ չէ՛ դնում իր դասերի մէջ: Միեւնոյն տրամադրութեամբ նա խօսում է ե՛ւ Տիգրան Մեծի եւ Վեստ Սարգիսի մասին:
Հպարտանքից չեն դողում, չեն լայնանում նրա ռունգերը, երբ պատմում է, թէ ինչպէ՛ս պարսից արքան, հայ սպարապետի անօրինակ քաջագործութիւններից հիացած, ամեն անգամ երբ գինու բաժակը շրթունքներին կը մօտեցնէր` կը դժուարանար չբացագանչել` ՙՃերմակաձին գինի խմէ՚:
Ամօթի զգացումը չէ՛ այրում նրան, երբ իր խօսքը հայ խռովասէր նախարարի չարագործութիւնների մասին է:
Սեղմ ասած` ստեղծագործ վերապրում չէ՛ նրա աւանդած պատմութիւնը, այլ` անհոգի հնախօսութիւն, քանզի իրեն կը պակսի ազգային հպարտանքի նուիրական զգացումը:
Գերազանցօրէն հայրենապաշտ - ահա՛ թէ ինչպիսի՛ն պիտի լինի պատմութեան դասատուն: Այդպիսին չէ՞ - ասել է` նրա տեղը դպրոցը չէ: Ասել է` բարոյապէս ազատ չէ իր ձեռքն առնելու մեր ցեղի կեանքի սրբազան գիրքը:


ՙԱրաքս՚, 1930թ., թիւ 25, 26, 27

Գ. ՆԺԴԵՀ