Հայոց բանակ

[Lion]

Գլոբալ՝ համարում եմ սխալ բան ֆունկցիոնալ առումով: Եթե ուզում ենք իրենց ռեսուրսն օգտագործենք, պիտի իրենց ստատուսը փոխենք...

[Գաղթական]

«Times of India». Հայաստանը հետաքրքրություն է ցուցաբերում հնդկական արտադրության հրթիռային համակարգերի հանդեպ

Times of India (https://timesofindia.indiatimes.com/city/pune/procurement-of-indian-rocket-system-on-armenias-radar/articleshow/65536066.cms)

Ազատություն (https://www.azatutyun.am/a/29452841.html)


Հայաստանը լուրջ հետաքրքրություն է ցուցաբերում հնդկական արտադրության Pinaka հրթիռային համակարգերի հանդեպ: Այս մասին գրել է հնդկական խոշորագույն պարբերականներից մեկը` Times of India-ն:

Թերթի տեղեկություններով` անցած ամիս Հնդկաստան ժամանած հայկական պատվիրակության անդամները հնարավորություն են ստացել դիտել հրթիռային համակարգով իրականացվող ցուցադրական կրակային վարժանքները: Այս մասին թերթին փոխանցել է երկրի ռազմաարդյունաբերական գերատեսչության ներկայացուցիչ Կ.Մ. Ռաջանը:

«Ռաջհաստան նահանգում իրկանացված վարժանքները գերազանց ընթացան: Այժմ մենք սպասում ենք [Հնդկաստանի և Հայաստանի] կառավարությունների միջև պայմանավորվածությանը»,- նշել է հնդիկ պաշտոնյան` հավելելով, որ Երևանը հետաքրքրություն է ցուցաբերել Pinaka համակարգերի երկու տարբերակների` 40 և 80 կիլոմետր հեռահարության հրթիռների հանդեպ:

Հնդկական պարբերականի փոխանցմամբ՝ Pinaka համակարգերն առաջին անգամ մարտական պայմաններում կիրառվել են 90-ականների վերջին՝ բարձր լեռնային պայմաններում: Այսպես կոչված «Քարգիլի պատերազմի» ժամանակ հնդկական բանակը Pinaka համակարգերի միջոցով կարողացել է ոչնչացնել պակիստանյան բանակի հենակետերը:


https://youtu.be/zYCUu6Eums0

[Gayl]

Սաղ հեչ: Հայաստանում բացվելու է ԱԿ_12 և ԱԿ_15 ի գործարան: Մէ հզորություն, մէ վստահություն, մւ թազություն: Վայ զարգանանք մենք:ճճ

[Lion]

https://www.youtube.com/watch?v=UGPgr4ktBg0

Սու-30, Գրիպպեն, թե՞...: ՀՀ բանակի նոր կործանիչների մասին:

[Lion]

Սու-27-ների պահով....:

Ո՞նց պահի տակ շփոթեցի, Սու-27 ասացի ՄիԳ-25-ի փոխարեն: Ցավն էնա, որ ասելիս աչքիս առաջ հենց ՄիԳ-25-ներն էին, նույնիսկ ուզում էի ավելացնել, թե իրենք բարոյապես արդեն հնացած են: Բայց դե ինչ արած, ամեն դեպքում նեղ մասնագետ չլինելով սխալվում ես..

Ներող եղեք... ;)

[Գիտունիկ]

Ազատված եմ

[Lion]

ՀՀ օդուժի վերջին զարգացումների մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=oINjctgkyDQ

[Տրիբուն]

ՀՀ օդուժի վերջին զարգացումների մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=oINjctgkyDQ

Էս Արծրունի հետևի համայնապատկերը Երևանն ա, թե՞ Հոնկոնգը :think

[Lion]

Օդաչուները չեն զոհվում, իրենք ճախրում են երկինք և այլևս... չեն վերադառնում: Պատիվ ունեմ, տղերք...

[Lion]

Նախորդ զրույցի շարունակությունը՝ ռազմական ուղղվածությամբ - բանակ, պատերազմ, մեր և ադրբեջանցիների համեմատությունը:


https://www.youtube.com/watch?v=Af_xSCKOCxg

[Lion]

Հայոց բանակի տոնը. Շնորհավոր հայ զինվոր ;)


https://www.youtube.com/watch?v=6GYbkTO5XPM&feature=share

[Lion]

Սու-30-ները և՛ կուժեղացնեն մեր ՀՕՊ-ը, և՛ «կճզմեն» հակառակորդին․ օդուժը Հայաստանի ապագան է (https://www.1in.am/2508155.html?fbclid=IwAR1x5bp-mYcSf0QlDJyFAamlmtOW-RazuI-07JPapuqoXKwgCThsRWqyIag)

Հայաստանի կողմից ռուսական ժամանակակից մարտական ինքնաթիռների՝ Սու-30ՍՄ բազմաֆունկցիոնալ կործանիչների ձեռքբերման մասին լուրը վերջապես հաստատվեց։ ՀՀ պաշտպանության նախարարության մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասել է, որ Հայաստանը Սու-30 կործանիչներ է գնել Ռուսաստանի Դաշնությունից։ Նրա խոսքերով՝ պայմանագրի «նախնական փուլում» Հայաստանին կմատակարարվի չորս միավոր կործանիչ։ Դրանք Հայաստանում կլինեն այս տարվա ընթացքում։ Բայց ակնհայտ է, որ այս չորսը «Հայաստանի վերջնական ցանկությունը չեն»։ Այսինքն՝ հետագայում դրանց թիվը կարող է ավելանալ։ Հովհաննիսյանն ընդգծել է, որ սա մեծ ձեռքբերում է Հայաստանի համար։ Ինչ վերաբերում է գներին՝ ռուսական «Կոմերսանտ» պարբերականում հրապարակված հոդվածում նշվում էր, թե իրենց տեղեկություններով՝ չորս կործանիչների ընդհանուր արժեք կազմում է 100 մլն ԱՄՆ դոլար։ Սակայն ՀՀ ՊՆ մամուլի խոսնակն ասել է, որ կործանիչների գինը դասակարգված տեղեկություն է և ինքը չի կարող գաղտնիքներ բացել։

Բոլոր դեպքերում սա շատ լուրջ ձեռքբերում է, որը կուժեղացնի և՛ մեր երկրի հակաօդային պաշտպանությունը (ՀՕՊ), և՛ օդուժը, այսպես ասած՝ «կործանիչ ավիացիան»։ Խոսելով այն հարցի շուրջ, թե կործանիչների ձեռքբերումը որքանով կազդի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական հավասարակշռության վրա՝ Արծրուն Հովհաննիսյանն ասել է, որ նման բազմաֆունկցիոնալ ծանր, հզոր կործանիչը կարող է բալանս փոխել իր տեսակով՝ անկախ քանակից։


http://forumimage.ru/uploads/20190214/155012841203554084.jpg

Իսկ ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ կործանիչներն, ըստ էության, ձեռք են բերվում մեր զինված ուժերի պաշտպանական քաղաքականության հայեցակարգային, ստրատեգիական փոփոխությունների շրջանակներում։ Այլ խոսքերով՝ սովետական դպրոցից ժառանգված պաշտպանական ռազմավարությունը, որում շեշտը դրվում է ՀՕՊ-ի ամրապնդման վրա, ռազմական փորձագետի համոզմամբ՝ վաղուց սպառել է իրեն։ Ժամանակակից աշխարհում հաղթում են այն բանակները, որոնք շեշտը դնում են օդուժի, անօդաչու թռչող սարքերի (ԱԹՍ), ռոբոտաշինության, նորագույն տեխնոլոգիաների զարգացման վրա։ Դրա լավագույն օրինակներից մեկը իսրայելական բանակն է։ Ու հիմա հայկական զինված ուժերն աստիճանաբար անցում են կատարում այս նոր ռազմավարությանը։

– Պարոն Հակոբյան, այս կործանիչները որքանո՞վ կուժեղացնեն Հայաստանի օդուժը և որքանո՞վ են ընդհանրապես դրանք անհրաժեշտ։ Կան զինվորականներ, օրինակ՝ Արթուր Աղաբեկյանը, Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը, որոնք կարծում են, թե Հայաստանի պայմաններում «կործանիչ ավիացիան» մեծ դերակատարում չի կարող ունենալ։ Ինչպե՞ս եք վերաբերվում նման տեսակետներին։

– Խնդիրը կոնցեպտուալ մոտեցումների տարբերության մեջ է։ Կան գեներալներ կամ ռազմական մասնագետներ, որոնք սովետական դպրոցի ներկայացուցիչներ են, և կան մասնագետներ, որոնք մեկ այլ դպրոց են ներկայացնում։ Այն մասնագետները, որոնք իրենց արմատներով գնում են դեպի սովետական դպրոցը,- իսկ սովետական դպրոցն իր արմատներով գնում է դեպի ասիականություն,- սիրում են ցամաքային զորքերի վրա շեշտադրել։ Իսկ այն մասնագետները, որոնք իրենց արմատներով, կրթությամբ գնում են դեպի արևմտյան հասարակարգեր, շեշտադրում են օդուժը։ Ինչո՞ւ է այդպես․ որովհետև ամեն մի դպրոց իր արմատներում ունի իր պետության սոցիալ-տնտեսական անցած ուղին։ Պատկերավոր ասած՝ ասիական երկրները վերջին հարյուրամյակներում տեխնիկապես միշտ զիջել են արևմտյան երկրներին և դրան հակառակ ունեցել են քանակ։ Այդ պատճառով նրանք սիրում են ցամաքային զորքեր։ Արևմտյան հասարակարգերը, որոնք ունեն տեխնիկական առաջընթաց և քանակային առումով զիջում են, շեշտը դնում են տեխնիկական զարգացման վրա՝ ի դեմս օդուժի։ Խորհրդային միությունը, որը կրկին տեխնիկապես հետամնաց էր, շեշտը դնում էր ցամաքի բաղադրիչի վրա, որովհետև չէր կարողանում այնպիսի կործանիչներ արտադրել, որոնք կհասնեին արևմտյան օրինակներին։ Սառը պատերազմի ժամանակ ԽՍՀՄ-ն ասում էր՝ «հարկ եղած դեպքում իմ երկաթե բռունցքը կհասնի մինչև Լա Մանշ»։ Արևմուտքն էլ ասում էր՝ «հնարավոր է՝ քո երկաթե բռունցքը Լա Մանշ հասնի, բայց ես այդ ընթացքում էնպես արյունաքամ կանեմ քեզ, որ քո բռունցքն ինչպես եկել է, այնպես էլ հետ կգնա»։ Այս հայեցակարգը կիրառվում էր 20-րդ դարում, բայց 21-րդ դարը տեխնոլոգիաների թռիչքային զարգացման դար է։ 1991 թ․ Պարսից ծոցի պատերազմը նոր սերնդի պատերազմների առաջնեկն էր, բայց այսօր նույնիսկ այդ պատերազմում կիրառված զենքերն ու հնարքներն են հնացել։ Նույնիսկ 2003 թ․ իրաքյան պատերազմը 2019-ի դրությամբ սկսում է հնանալ։

Հիմա փորձենք հասկանալ, թե ինչ միտումներ կան այսօր։ Այս ընդհանուր համատեքստը ներկայացնում եմ այն պատճառով, որ ավելի հստակ պատկերացում լինի, որովհետև ձեր պարզ հարցն իրականում բարդ պատասխան ունի։ Այսօր աշխարհում տեխնոլոգիական այնպիսի զարգացումներ են լինում, որ օդուժը ձեռք է բերում հարվածային մեծ հզորություն։ Ասեմ ավելին՝ եթե ունես օդուժ՝ հակառակորդի ցամաքային զորքը հաճախ կամ մեծապես արժեզրկվում է, և արդեն բանը հասել է նրան, որ մենք դրա պրակտիկ օրինակներն էլ ունենք։ Օրինակ՝ Իսրայելը վերջերս արդեն երկու Պանցիր (զենիթային հրթիռահրետանային համալիր) է խոցել Սիրիայի հարավում։ Տեսեք՝ մոտեցումը որն է։ Ռուսաստանը, որպես Խորհրդային միության ժառանգորդ ու ցամաքակենտրոնության կողմնակից, հավատացած է, որ ինչքան էլ հակառակորդը ուժեղ օդուժ ունենա, ինքն իր ՀՕՊ-ով, «երկիր-երկինք» հրթիռներով «կփակի երկինքը»։ Արևմտյան հայեցակարգն ասում է՝ ինչքան ուզում ես ունեցի «երկիր-երկինք» հրթիռներ, եթե ես երկնքում գերակշռեցի՝ քո գետնի հրթիռները կոչնչացնեմ և երկնքում կգերակայեմ։ Այս երկու հայեցակարգերը գալիս են Սառը պատերազմից։ Հիմա Ռուսաստանն իր ցամաքային, հրթիռային զորքերն է զարգացնում, պայմանական ասած՝ Ս-300-ները։ Արևմուտքն էլ զարգացնում է իր հարվածային ինքնաթիռները։

Հիմա, նույն Արթուր Աղաբեկյանը, մեր դասական գեներալները, որոնք սովետական դպրոցից են սերում, Արցախյան պատերազմ են տեսել, չեն տեսել ուժեղ օդուժ, դրա համար են այդպես մտածում։ Բայց որոշ մասնագետներ, այդ թվում՝ ես, պնդում ենք, որ Հայաստանի ապագան օդուժն է և արևմտյան տիպի մոդելը։ Ինչո՞ւ․ որովհետև մեր ռեսուրսները սահմանափակ են, այդ թվում՝ մարդկային ռեսուրսները։ Մենք պետք է շեշտադրենք քիչ արյունով հաղթանակը և հիշենք, որ կռվում ենք շատ ռեսուրսներ ունեցող հակառակորդի դեմ։ Հակառակորդը և՛ մարդկային ռեսուրս շատ ունի, և՛ նյութատեխնիկական, բայց թույլ օդուժ ունի։ Եթե մենք ուժեղ օդուժ ունենանք՝ կկարողանանք նրան շատ բան պարտադրել։ Սա հարցի կոնցեպտուալ մասն է։ Պատերազմում նախաձեռնությունը շատ կարևոր է, և եթե շեշտը դնում ես հակաօդային պաշտպանության վրա՝ նախաձեռնությունը զիջում ես հակառակորդին։ Այսինքն, պայմանական ասած՝ նստած սպասում ես՝ երբ հակառակորդի ինքնաթիռը կմոտենա քեզ ու սպառնալիք կլինի, ու կա՛մ իրեն կվնասազերծես, կա՛մ ոչ։ Կկարողանաս նրան վնասազերծել, թե ոչ՝ այլ հարց է։ Բայց նույնիսկ կոնցեպտուալ առումով նախաձեռնությունն իր ձեռքում է։ Այսինքն, կոնցեպտուալ առումով, պայմանական ասած՝ Ս-300-ը նախաձեռնությունը զիջող զենք է։ Դրանք ընդամենը վահաններ են։ Բայց եթե կարողանաս օդային գերակայություն ապահովել ինքնաթիռների միջոցով՝ և՛ ՀՕՊ-ի միջոցն ես ապահովում, և՛ հարվածային միջոցը։

[Lion]

– Այսինքն՝ կործանիչները և՛ հակաօդային պաշտպանության համար են, և՛ հարձակմա՞ն։

– Այո, այն երկկողմանի զենք է։ Ընդ որում, եթե Ս-300-ը կոնցեպտուալ առումով միայն վահան է, ապա կործանիչն այդ վահանի ֆունկցիան կատարում է՝ հակառակորդին ճզմելով։ Այն և՛ նախաձեռնություն է տալիս, և՛ ճկունություն։ Սա հարցի երկրորդ ասպեկտն էր։

Եվ կա երրորդ հանգամանքը։ Վերջին 50 տարվա ընթացքում Վիետնամական պատերազմից ի վեր կուտակված փորձը ցույց է տալիս, որ հակաօդային հրթիռները շատ ցածր արդյունավետություն ունեն։ Պայմանականորեն ասած՝ լավագույն դեպքում երեք հրթիռ արձակելու դեպքում կարելի է խոցել մեկ թիրախ։ Դա առավելագույն արդյունքն է։ Իսկ իրական կյանքում հարաբերակցությունը կարող է հասնել 7, 8, 9-ը հրթիռի մեկ թիրախի համար։ Իսկ դա նախ և առաջ տնտեսապես է թանկ։ Հակահրթիռային համալիրներն արդյունավետ չեն նաև ռազմական առումով:

– Իսկ մեր ՀՕՊ-ը միայն Ս-300-ի վրա՞ է հիմնված։

– Ոչ, դա պայմանական է ասված։ Ս-300 է, «Բուկ» թե «Տոռ»՝ կոնցեպտուալ առումով տարբերություն չկա։ Իսկ կոնցեպտուալ խնդիրն այն է, որ դու սպառվում ես։ Հրթիռային հարձակման ժամանակ հակառակորդը կարող է միանգամից 120 հրթիռ արձակել։ Դրանք չեզոքացնելու համար պիտի կարողանաս մոտ 300-400 հրթիռի համազարկ ապահովել, ինչը հնարավոր չէ առկա միջոցներով։ Ս-300-ի դիվիզիոնն ունի 48 կրակոցի հնարավորություն, իսկ կրակելուց հետո այն մոտ 30 րոպե է պահանջում վերալիցքավորման համար։ Այսինքն՝ պարզ հաշվարկը ցույց է տալիս, որ այդ դեպքում հակառակորդը կարող է ճնշել քեզ քանակով, հյուծել։ Այսպիսով, ճկունության առումով ևս օդուժը շատ կարևոր է։ Այսինքն՝ գրեթե չկա որևէ չափանիշ, որով օդուժը զիջի ցամաքային ՀՕՊ-ին։ Ընդ որում, կործանիչն ունի ֆունկցիաներ, որը չունի ցամաքային ՀՕՊ-ը։ Օրինակ՝ Սու-30-ը կարող է օդում անօդաչու թռչող սարքերի կառավարման կենտրոն լինել։ Նրա ուղեղն այնպիսին է, որ օդում լինելով ու չկռվելով՝ կարող է մի քանի հարյուր ԱԹՍ կառավարել։

Եթե ավելի լայն նայենք հարցին՝ 2010 թ․ դրությամբ մենք ունեինք ռուսական բանակի տիպի լավ բանակ։ Բայց հիմա նման բանակը պրոբլեմներ ունի աշխարհում։ Բանակն առանց օդուժի արդեն իսկ խնդիր է։ Մաքուր ցամաքային բանակի մոդելը փակուղային է։ Եվ լավ է, որ բանակի հրամանատարությունը, պաշտպանության նախարարը, այս ամենը գիտակցելով, զարկ են տալիս օդուժի հզորացմանը։ Մենք կտրվում ենք ցամաքային կոմպոնենտից (բաղադրիչից)։ Մենք հիմա շեշտը դնում ենք հետևյալ ռազմավարության վրա՝ ավելի քիչ արյունով կռվել, ավելի նախաձեռնող լինել, ավելի վտանգավոր լինել թշնամու համար։

– Դուք խոսեցիք ԱԹՍ-ների մասին։ Որքան հասկանում ենք՝ հակառակորդն առայժմ ավելի լավ է դրանցով զինված։ Դրա դեմ ինչպե՞ս պետք է պայքարել։

– Կախված է նրանից, թե որ տեսակի ԱԹՍ-ների մասին ենք խոսում։ Այո, հակառակորդն ունի հարվածային կամիկաձեներ, բայց դա փողի հարց է։ Եթե մենք էլ փող ունենայինք՝ մենք էլ դրանցից ձեռք կբերեինք։ Բայց մենք դրանց ավելի պարզունակ տարբերակներն ենք արտադրում, ու մեր առավելությունն այն է, որ կարող ենք դրանցից շատ արտադրել։ Դրանք կարող են հարվածային չլինել կամ թույլ հարվածային լինել, բայց երկինքը լցնել, կեղծ թիրախներ ստեղծել հակառակորդի համար, խաբել նրա ռադարներին։ Սա բլեֆ է, պոկերի պես մի խաղ է։ Բայց խնդիրն այն է, որ այս ամենի հակակշիռն առայժմ մեր ունեցած Ս-300-ներն են։

– Իսկ եթե զարգացնենք ռոբոտաշինությունը՝ դա և՞ս կուժեղացնի օդուժը։

– Միանշանակ։ Երբ մենք խոսում էինք օդուժի հզորացման մասին, մենք չէինք ասում՝ միայն կործանիչ։ Կործանիչն առաջին փուլն է, առաջին մակարդակը, որն ապահովելու է այլ սարքերի ու տեխնիկայի ապահով գործունեությունը։ Օրինակ, եթե մենք 12 կործանիչ ունենք երկնքում, որոնք օդային գերակայություն են ապահովել մեզ, ապա կարող ենք հասարակ Մի-24 ուղղաթիռներով խնդիր ստեղծել հակառակորդի համար։ Օրինակ՝ Ապրիլյան պատերազմի օրերին ինչո՞ւ ռիսկ չարեցինք օդ հանել մեր Մի-24-ներն ու Սու-25 գրոհիչ ինքնաթիռները․ որովհետև հակառակորդն ուներ ՄԻԳ-29 կործանիչներ, որոնք նա կարող էր օդ բարձրացնել և ոչնչացնել մեր Սու-25-ները։

Այսպիսով, խնդիրը կոնցեպտուալ է, և նոր ոճի մասնագետներն ուզում են բանակաշինությունը տանել արևմտյան մոդելի ճանապարհով։ Հեռու չգնանք։ Տեսեք՝ ինչ է անում Իսրայելը Սիրիայի հարավում։ Բանը հասցրել է նրան, որ իր հզոր օդուժով Ռուսաստանին ու Իրանին է ճնշում։ Օրինակը մեր աչքի առաջ է։

– Իսկ հակառակորդի օդուժը, «կործանիչ ավիացիան» որքանո՞վ է ուժեղ։

– Խնդիրը հետևյալն է՝ քանի որ իրենք մեզնից ավելի շատ փող ունեն, բնականաբար, մեզնից ավելի շատ կործանիչներ կարող են ձեռք բերել։ Պայմանականորեն ասած՝ եթե մենք 10 միավոր գնենք, նրանք կարող են 40-ը ձեռք բերել։ Այսինքն՝ չենք կարող նրանց հետ հավասար մրցել։ Բայց նախ հարց է, թե արդյոք հակառակորդը շուտ կգիտակցի դրա անհրաժեշտությունը։ Երկրորդը, եթե ստիպում ենք մեկ կործանիչի դիմաց չորսը գնել՝ դա էլ է հաջողություն, քանի որ դրանով փաստորեն սպառում ենք նրա միջոցները։ Երրորդը, երբ թվերը մեծանում են, դա ևս մեր օգտին է։ Այլ խոսքերով՝ եթե մենք ունենք մեկ միավոր, իսկ նա՝ չորս, իր առավելությունը ավելի շատ է, քան այն դեպքում, երբ մենք ունենք 10 միավոր, իսկ նա՝ 40։ Մեծ թվերի դեպքում կառավարման, էֆեկտիվության, տակտիկական և այլ բնույթի խնդիրներ են առաջանում։ Կա այդպիսի ռազմական կանոն՝ եթե դու մենակ ես ու քո դեմ երեք հոգի են՝ նրանք կծեծեն քեզ։ Բայց եթե դուք 100 հոգով եք, իսկ հակառակորդը՝ 300 հոգով՝ դեռ հարց է, թե ով կհաղթի։ Իսկ եթե դուք 1000 հոգով եք ու ավելի լավ կազմակերպված եք, քան հակառակորդի 3000-ը, ապա կարող եք նույնիսկ հաղթել նրան։ Մեծ թվերի դեպքում կազմակերպչական գործոնը շատ է կարևորվում։ Եթե այս պահին մենք չունենք օդուժ, իսկ հակառակորդն ունի ՄԻԳ-29՝ առավելությունն իր կողմն է։ Իսկ եթե մենք ունենք 10 միավոր, իսկ հակառակորդը՝ 30, ապա կրկին առավելությունը հակառակորդի կողմն է, բայց մենք այդ դեպքում շատ հնարավորություններ ենք ունենում։ Ոչ ոք չի ասում՝ Սու-30-ները եկան՝ մեր բանակը դառնում է անհաղթ, կամ Սու-30-ները բերենք, այլ բան չանենք։ Ոչ ոք չի ասում՝ Սու-30-ները անխոցելի են։ Բայց Սու-30-ները զարգացման նոր ուղին են նախանշում։ Իսկ նախկին ուղուց քամել ենք առավելագույնը։ Այդ ուղին դրանից ավելին չի տա մեզ։

[Lion]

1-ին am տաղավարում զրուցում ենք ՀՀ պաշտպանական նոր դոկտրինալ զարգացումների մասին:


https://www.youtube.com/watch?v=vfc4JlRFcGE

[Gayl]

Լիոն ախպեր պարոն Հակոբյանը դու ես?

[Varzor]

1-ին am տաղավարում զրուցում ենք ՀՀ պաշտպանական նոր դոկտրինալ զարգացումների մասին:


Ցավալի է, բայց սպայի կերպարը հասարակության մեջ չի վայելում բավարար հարգանք և որևէ հեռանկար չի տալիս։
Շատ ազգերի նման, հայ ազգի մոտ նույնպես, "քաջարի ռազմիկի" կերպարը ժամանակին բարձր է գնահատվել։ Բա ի՞նչ եղավ դա։ Արդյո՞ք դա միայն պետության թերացումն է։ Կարծում եմ, որ բոլոր կողմերի թերացումն է՝ թե հասարակության, թե սպաների և թե պետական համակարգի։

Նախանցած տարի ամռանը, հերթական անգամ կարճաժամկետ սպայական հավաքների-դասընթացների էի։ Չեք պատկերացնի, թե որոշ սպաներ ոնց էին բողոքում իրենց իրավիճակից և իրենց հանդեպ վերաբերմունքից (փոխանակ դաս անց կացնեին)։ Այն աստիճան, որ հավաքի մասնակիցներից ոմանք, որոնք դեռ նոր էին ցանկանում սպայական ծառայության անցնել, նույնիսկ վրդովվեցին, թե " ․․․հատուկ եք անում, որ էլ չուզենք սպա դառնա՞լ․․․"։

[Lion]

Լիոն ախպեր պարոն Հակոբյանը դու ես?

Ունեմ այդ թերությունը ;) Ապեր, իրական կյանքում հանդիպել ենք, ինձ արդեն մոռացել ե՞ս:

[Lion]

Քննարկում ենք Մեղրու զորամասի հետ կապված միջադեպը...


https://www.youtube.com/watch?v=bQJd14ZZJvM&feature=share

[Varzor]

Քննարկում ենք Մեղրու զորամասի հետ կապված միջադեպը...
Հարցը նրանումն է, որ սա նմանատիպ առաջին դեպքը չէ` տարբեր տարիների, տարբեր զորամասերում նույնատիպ միջադեպեր տեղի են ունեցել:
Ու պատճառները վաղուց և լավ հայտնի են, բայց լուծման ուղիները բոլորին չի, որ դուր կգան:

[Lion]

ԹԵ ԻՆՉՈՒ ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ ՀԱԿԱԴՐԵԼ «……ՐՆ» ՈՒ «ՍՈՒ-30ՍՄ»-Ը (https://www.banak.info/2019/04/te-inchu-chi-kareli-hakadrel-su-30.html?fbclid=IwAR0m8ItGJQkiAD5NhLkknNONDXNoghgdj0YuXTuPMkngbOaNaaUbsl4wCq4)
Արծրուն Հովհաննիսյան

http://forumimage.ru/uploads/20190406/155453759130402974.jpg

01.04.2019թ․-ին, Ինժեներ-ֆիզիկոս Լևոն Պողոսյան-ը Yerevan.today կայքում հրապարակել է հոդված «Արդյո՞ք Հայաստանին պետք են Սու-30ՍՄ կործանիչները․ համակողմանի վերլուծություն (https://yerevan.today/all/heghinak/30082/ardyo-q-hayastanin-petq-en-su-30sm-kortsanichnery-hamakoghmani-verlutsutyun?fbclid=IwAR3aJkXpWZEiO73YOpU2zTPJ_VgIYjOfOvY0pERTE69MgHlEULe4ipsjFRA)» վերնագրով։ Ելնելով թեմայի արդիականությունից, կարևորությունից և սոցցանցերում տարածված քննարկումներից, Banak.info-ի հարցմանն ի պատասխան, թեմային անդրադարձել է ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղար, ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանը, ով պատրաստել է «ԹԵ ԻՆՉՈՒ ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ ՀԱԿԱԴՐԵԼ «……ՐՆ» ՈՒ «ՍՈՒ-30ՍՄ»-Ը» վերնագրով հոդված, որը ստորև ներկայացնում ենք ամբողջական և առանց խմբագրման։

Որոշել էի “Արդյո՞ք Հայաստանին պետք են Սու-30ՍՄ կործանիչները․ համակողմանի վերլուծություն” հոդվածին չանդրադառնալ, սակայն, քանի որ մասնագիտական առումով այս ամենի հետ ունեմ ուղիղ առնչություն և առկա են նաև որոշ այլ հանգամանքեր, որոշեցի ամեն դեպքում արձագանքել: Արձագանքս արագ չստացվեց, քանի որ զբաղված էի ավելի կարևոր բաներով:

Միանգամից ասեմ, որ նյութը կառուցված է սխալ ոչ միայն որոշ կոնկրետ հաշվարկների առումով, այլև իր մեջ պարունակում է նաև կոնցեպտուալ սխալներ: Չեմ հավակում այս արձագանքում տալ ամեն ինչի պատասխան զուտ հոդվածի սահմանները հաշվի առնելով, սակայն հիմնական շեշտադրումներն այնուհանդերձ կանեմ: Խնդրին ավելի մանրամասն ծանոթանալ ձգտողներին կխնդերի ուսումնասիրել գիրքս, որը հասանելի է շատերին և այն առնվազն կա Երևանի մեծ գրադարաններում: Գիրքը կոչվում է` Ռազմարվեստ. Հատոր Առաջին: Օդային գերակայություն, Երևան 2017:

Մինչև բուն նյութին անցնելը, ասեմ, որ ասելիքը, որը շարադրել է ինժեներ-ֆիզիկոս Լևոն Պողոսյանը, իր մեջ ոչ մի նորություն չունի և այն ընդամենը մակերեսորեն կրկնում է այսպես կոչված ՙպաշտպանական՚ կամ, առավելագույնը, ՙպատասխան հարվածի՚ տեսությունը, որն ունի իր նախահայրերը ի դեմս ամենից առաջ ԽՍՀՄ մարշալ Օգարկովի դպրոցի: Թե ինչով է աչքի ընկնում այս դպրոցը, մասնագետները լավ գիտեն, ես այդքանը այստեղ շարադրել չեմ ուզում, միայն կարճ կասեմ, որ դա նշանակում է լինել մաքսիմում զգույշ և ունենալ շատ միջոցներ պաշտպանվելու ու պատասխան հարվածի համար, ինչը, ծախսատար լինելուց զատ, նաև մեր պայմանների համար էլ որոշակիորեն անընդունելի է: Միաժամանակ հասկանալի է նաև, որ դրանով նախ և առաջ կորում է նախաձեռնողականությունը և ճկունությունը, այն ճկունությունը որը այդքան աղավաղել է պարոն Պողոսյանը:

Ամեն դեպքում անցնենք նյութին ու վերլուծենք այն:

Նախ և առաջ նշենք, որ Հայաստանի Հանրապետության համար երբեք էլ կործանիչները չեն դիտարկվել որպես որևէ հրթիռային կամ այլ միջոցի այլընտրանք, չնայած կարող էին այդպես դիտվել, և իրականում կործանիչների ձեռքբերման պատճառով որևէ միջոց հետ չի մղվելու կամ անտեսվելու: Եվ, ինչպես գիտեք, դրանք կործանիչներից ավելի շուտ են ձեռքբերվել: Ավելին կործանիչների ձեռբերումը, ըստ ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանի հայեցակարգի, անպայման պետք է ուղեկցվի այլ միջոցների հետ համադրմամբ՝ հրթիռային, անօդաչու, ՀՕՊ, ՌԷՊ միջոցների զարգացմամբ:

Անցնելով առաջ և անդրադառնալով հեղինակի մեկ այլ թեզին, նշենք, որ 2016 թ-ի Ապրիլյան պատերազմում օդային գերակայության համար պայքար առհասարակ չի եղել, ընդ որում ուղղաթիռների մասնակի կիրառությունը և ԱԹՍ-ների կիրառությունն ինքնին չի կարող վկայել նման պայքարի մասին, քանի որ դրանց առջև դրված էր սահմանափակ, մարտավարական խնդիրներ: Իրականում ռազմա-տեսական գրականության մեջ հստակորեն հիմնավորված է, որ օդային գերակայությունը, որպես երևույթ, սկսվում է առնվազն կորպուսի և ավելի բարձր մակարդակի օպերատիվ ռազմագործողությունից: Եթե ավելի հասկանալի լեզվով ասեմ, միտքը կարելի է ձևակերպել այսպես. ամեն մի թռչող սարքի կիրառությունը չէ, որ ենթադրում է պայքար օդային գերակայության համար և, մինչև մասսայական օդային հարվածներ չկիրառվեն, օդային հարձակման միջոցները չէշելոնավորվեն ու չլինի կործանիչների կիրառություն, խոսք չի կարող լինել օդային գերակայության կամ դրա համար մղվող պայքարի մասին:

Ահա այս սխալ հարթակից էլ բխեցնելով՝ հեղինակը, մեղմ ասած, հետագայում շարունակել է իր մոդելավորումը և, հիմքում լինելով արդեն իսկ սխալ, գալիս է անհիմն եզրակացությունների: Իրոք, հետագայում հեղինակը շարունակում է օրինաչափություններ փնտրել հենց նման սխալ հիմքի վրա և արդյունքում զարմանալի չէ, որ նա դրանք գտնում է այն լոկալ կոնֆլիկտներում, որոնք որպես օրինակ չի կարելի վերցնել: Չի կարելի հստակ մարտավարական բնագծեր, զորակազմ, արտահայտված ենթակառուցվածքներ և համազորային մարտի համար նախատեսված այլն պայմաններ չունեցող անկանոն մարտական խմբերի ուժերը և վարած մարտական գործողությունները համեմատել Ադրբեջանի և Հայաստանի ԶՈւ-երի ու դրանց կողմից վարված և վարվելիք ռազմական գործողությունների հետ: Ներկայումս նշված երկու երկրների ԶՈւ-երի հագեցվածությունը, կրակային միջոցների խտությունը և այլ հատկանիշները պահանջում են լրիվ այլ չափումներ, որոնց մասին նշված հոդվածում ոչ մի խոսք չկա:

Պարզ ասած՝ իհարկե, միշտ էլ կարելի է առանձին ջոկատներ կազմած վազվզել լեռներում ու անտառներում և նույնիսկ ունենալ ամենագնացների վրա դրված խոշոր տրամաչափի գնդացիրներ, սակայն սա առավելագույնն է, որին կարելի է այդ պարագայում հասնել, քանզի ժամանակակից համազորային մարտում հաջող պաշտպանական կամ հարձակողական գործողություններ իրականացնելու համար սա վճռականորեն բավարար չէ: Այս առումով ավելորդ էլ է ասել, որ ՀՀ Զինված ուժերը, ի տարբերություն Աֆղանստանում գործող թալիբների կամ Մերձավոր Արևելքում գտնվող Իսլամական պետության անկանոն մարտական խմբավորումների և նույնիսկ, ինչու չէ՝ 1992-1994թթ. Արցախյան ազատամարտի հայկական զինված ուժերի կառուցվածքային տիպի, բարեբախտաբար վաղուց արդեն ունեն ժամանակակից ու կանոնավոր տեսք՝ զրահատանկային, հրթիռահրետանային, ՌԷՊ, մոտոհրաձգային և օդային տարրերի համակարգային կիրառմամբ: Այս առումով հասկանալի է, որ, աճած լինելով ընդհուպ մինչև այս մակարդակ և սա համարելով իսկական մի ձեռքբերում, մենք սրա հետ միասին նաև ուղղակի դատապարտված ենք ունենալ հզոր օդուժ և ապահովել կայուն օդային գերակայություն, քանզի հակառակ պարագայում, կրկնեմ, մենք կիջնենք անընդունելի այն մակարդակին, որն առկա է անկանոն պայքարի հակված իսլամական նույն մոջահեդների ջոկատների պարագայում: Սա, բնականաբար, հետքայլ է և սկզբունքորեն իսկ անընդունելի է մեզ համար, մանավանդ այն պարագայում, երբ, ի տարբերություն նույն թալիբների կամ Իսլամական պետության գրոհայինների, մեր զինված ուժերը խնդիր ունեն տարածք պահել, այլ ոչ թե ուժեղ հարված ստանալու պարագայում ցրվել և դիմադրություն կազմակերպել անկանոն մարտավարությամբ: Բացի այս մեր Զինված ուժերի առջև խնդիր է դրված նաև առիթի դեպքում զրահատանկային և հրթիռահրետանային հարվածներիի կոմբինացված ու արդյունավետ կիրառմամբ հաջող հակահարձակման անցնել: Հասկանալի է, որ այս պարագայում թալիբյան կամ իսլամական պետության գրոհայիններին բնորոշ մարտավարությունը մեզ համար ոչ միայն հետքայլ է, այլ այն նաև մեզ կդատապարտի անհեռանկար մի մարտի ու ցավալի պարտության, քանի որ այդ պարագայում սկզբունքորեն իսկ կբացառվեն նույն զրահատանկային, հրթիռահրետանային կամ նույնիսկ ՌԵՊ միջոցների համալիր կիրառումը, իսկ այդ դեպքում ժամանակակից համազորային մարտում անհնար է կյանքի կոչել այն խնդիրները, որոնց մասին արդեն խոսվեց և որոնք դրված են մեր Զինված ուժերի առջև: Ի վերջո ամենագնացների վրա դրված խոշոր տրամաչափի գնդացիրներով հարձակման չես գնա և չես կարողանա հույս ունենալ ապահովել հակառակորդի էշելոնացված պաշտպանության ճեղքում ու դա, կրկնենք, այն պարագայում, երբ օդից քեզ կհարվածեն հակառակորդի օդային միջոցները:

[Lion]

Այժմ ճկունության մասին: Այս հատկանիշը, որը ռազմարվեստում միշտ ու հատկապես այսօր որոշիչ դեր ունի, հարգելի Լևոն Պողոսյանի կողմից աղավաղվել է և նույնիսկ ավելին՝ հեղինակի մոտ այն նույնիսկ հեգնական երանգավորում է ստացել: Այս ամենին ես ընդամենը կարճ մի հարցով կարող եմ պատասխանել՝ իսկ այս լարվածության ու հագեցվածության պարագայում սովորական հաուբիցով կրակելը չի՞ կարող բերել էսկալացիայի: Վերջապես չմոռանանք, որ, եթե կողմերի կամ կողմերից նույնիսկ մեկի կողմից կա պատերազմ սկսելու ցանկություն, ապա պատերազմը ցանկացած դեպքում կսկսվի և այստեղ նույնիսկ հաուբիցային կրակոցը չէ, այլ ընդամենը Բրաունինգ տիպի ատրճանակի մեկ կրակոցը կարող է պատերազմի բերել, ինչպես եղավ 1914 թ-ի հունիսի 28-ին Գավրիլո Պրինցիպի, Ֆրանց Ֆերդինադի և Առաջին Համաշխարհային պատերազմի պարագայում: Այսպիսով, այո, մեկ կրակոցը իհարկե կարող է էսկալացիայի բերել, ավելին՝ այն դրան բերել է մի քանի անգամ, անկախ առաջին կիրառողի հանգամանքից, սակայն, առհասարակ արդեն ընթացող էսկալացիայից խուսափելը կանխավ սեփական երկիրը պարտության դատապարտել է նշանակում և հասկանալի այս մոտեցումը, կարծում եմ, հետագայում քննարկելու կարիք ուղղակի չունի: Եվ, դրան հակառակ, քիչ չեն դեպքերը երբ մեկ պետություն անգամ խոցել է մյուսի ինքնաթիռը չգտնվելով նույնիսկ պատերազմի մեջ, սակայն այդ դեպքերը պատերազմի չեն բերել, քանի որ եղել են բալանսի ու այլ հարցեր:

Ինչ վերաբերվում է իրական ճկունությանը, ապա այն այլ տեղում է, որտեղ հեղինակի մտքով իսկ չի անցել այն փնտրել և, հավանաբար, նա չէր էլ կարող այդ անել զուտ մասնագիտորեն: Իրական ճկունությունը հստակ գործակիցներ ունի, որն արտահայտվում է ի դեմս օպերատիվ պատրաստության ու կիրառման ժամանակահաշվարկի, միաժամանակյա հարվածների ուղղությունների, կիրառման խորությամբ, դիրքի փոփոխությամբ և բազում այլ հանգամանքներով:

Սրանք ռազմական գիտության աքսիոմներ են և, որպեսզի ավելի հասկանալի լինեմ, ասեմ կարճ` բազմաֆունկցիոնալ կործանիչը դա միաժամանակ և “Իսկանդեր” ու “Ս-300” է, և ՌԷՊ-ի միջոց է: Ասվածը հիմնավորենք մի պարզ համեմատությամբ՝ “Իսկանդեր”, “Լոռա”, “Պոլոնեզ” և նման այլ միջոցների մարտական վիճակի բերման ժամանակը զգալիորեն ավելի մեծ է, դրանց արձակման վայրի փոփոխությունը հնարավոր չէ արագ կյանքի կոչել և կախված է բազում այլ հանգամանքներից, իսկ կործանիչը, ընդհակառակը, դա անում է անհամեմատ ավելի արագ, ընդ որում վերջինիս թևերի տակ եղած “իսկանդերանման” միջոցները հակառակորդի ՀՕՊ-ի համար ավելի բարդ է հայտնաբերելը: Ասեմ ավելին և միգուցե պարոն Պողոսյանը կզարմանա, սակայն կործանիչը այսօր արդեն և ապագայում կարող է կիրառել նաև բալիստիկ հրթիռներ, ընդ որում՝ միանգամից երկու և ավելի հատ: Ավելին, միգուցե ֆիզիկոսի համար զարմանալի է, բայց կործանիչից արձակված բալիստիկ հրթիռը, շնորհիվ արձակման բարձրության և արագության, ավելի մեծ հեռահարություն է ստանում:

Ինչ վերաբերվում է օդային գերակայությունը ապահովելուն ուղղված այն թեզին, որ վերջինս կարող է հասուն լինել զուտ միայն ցամաքային ՀՕՊ միջոցներով, ապա այս կապակցությամբ կան հստակ թվեր: Իրոք, փորձը ցույց է տալիս, որ բարդ-կոմբինացված օդային հարձակման միջոցներով հասցված հարվածների դեպքում ամենահագեցած ՀՕՊ-ը այսօր կարողանում է խոցել միջոցների առավելագույնը մինչև 2-3 տոկոսը: Այսինքն չի կարելի “Իսկանդերին”, “Սմերչին” և նման այլ միջոցներին դիտարկել առանձին ՙսուպերմեններ՚, ինչպես թերևս նաև կործանիչին, որը, սակայն, այնուհանդերձ ավելի մեծ հնարավորություներ ունի: Սիրիայում իրականացված ցամաքային ՀՕՊ-կործանիչ հակամարտության վերջին թարմ օրինակները միայն հաստատում են այս տեսակետը: Այս կապակցությամբ ավելացնենք, որ իրական կյանքում դուելային մարտեր օդուժի, հրթիռի և ՀՕՊ-ի միջև գրեթե չեն լինում: Այստեղ կա մի ավելի կարևոր այս ամենը իրար հետ միասին ավելի հզոր են, քան առանձին առանձին:

Տեղեկանք. Ի դեպ “Պանցիրով” “Լոռա” խոցելը հին հեքիաթ է: Կարծում եմ ֆիզիկոսը լավ պետք է իմանա, որ 1000 մ/վ թիրախների արագության դեմ ստեղծված հրթիռը չի կարող խոցել 2-4 կմ/վ արագությամբ ուղիղ անկում ապրող հրթիռին, որ ընդամենը հիսուն կգ-ից էլ պակաս քաշ ունեցող հրթիռը չի կարող արդյունավետ լինել մեկ տոննայից ավելի հրթիռի դեմ: Որպես օրինակ հիշացնենք որ MIM-104 հրթիռը իր 90 կգ մարտական մասով հարվածում էր 5 տոննանոց հրթիռին, բայց արագության պայմաններում վնաս չէր կարողանում պատճառել, դրա համար այլ լուծումներ գտնվեցին: Ու դեռ չեմ ասում, որ “Պանցիրի” արդյունավետությունը առհասարակ շատ կասակածելի է անգամ իր տիրույթում և դրա մասին բազմիցս ենք մասնագիտական որակումներ տվել: Ֆիզիկոսը պետք է իմանա, որ “Պանցիրի” հրթիռը բիկալիբրային է և ակտիվ էներգիա չունի, հետևաբար մեծ ճկունության ու արագության թիրախների դեմ պայքարելու այն ունակ չէ:

Ողջ վերոգրյալի կապակցությամբ պետք է ավելացնել նաև հետևյալը: Կործանիչը վերգետնյա հարվածային և պաշտպանական միջոցների ցանցային կառավարման օղակ է, որի դերը չի փոխարինում վերգետնյա միջոցը: Սա բարդ և մասնագիտական հարց է և, կրկին հաշվի առնելով հոդվածի ծավալները, այս հարցով շատ տարածվել չեմ կարող:

“Օրինակ՝ ջախջախիչ հարված հասցնի կառավարման համակարգին ու ռազմավարական օբյեկտներին: Այդ խնդիրը լավագույնս լուծում է «Իսկանդեր» օպերատիվ-մարտավարական հրթիռների համալիրը, իսկ կործանիչ-ռմբակոծիչ ավիացիայիան ոչ”: Այս միտքը պարոն Լ. Պողոսյանինն է: Պատասխանենք - ռազմավարական օբյեկտներին մեկ զենքով հասցված հարվածները երբեք չեն կարող արդյունավետ լինել: Դրանց համար հարկավոր են կոմբինացված հարվածներ: Հաշվի առնելով հոդվածի ծավալները և հետաքրքրիվողներին խորհուրդ տալով դիտարկել մեր այլ աշխատանքը, Ա. Հովհաննիսյան. Ռազմավարական օբյեկտներին օդային հարձակման միջոցներով հասցվող հարվածների արդյունավետության հարցի շուրջ: ՀԲ. 2018. 1-2 (95-96), էջ. 185-203, այստեղ ընդամենը մի կարճ դիտարկում անենք: Իրոք, եթե անգամ չհաշվենք “Իսկանդերի” հրթիռների քանակն ու կրող մարտագլխիկի քաշի սահմանափակումը, դրանով հասցված հարվածը պահանջում է միաժամանակյա կամ հետագա լրահետախուզում, որը հիմնականում արվում է թռչող սարքերի միջոցով: Սրան հակառակ, կործանիչի դեպքում, որը կարող է այդ հարվածը հասցնել տարբեր միջոցներով, այդ լրահետախուզումը անում է անձամբ կամ իր ղեկավարությամբ աշխատող ԱԹՍ-ով: Այսինքն այս գործողության ժամանակ առնվազն մեկ օղակ պակասեց և, հարվածի կրկնության անհրաժեշտության դեպքում, ինչը նման դեպքերում ավելի շատ օրինաչափություն է քան բացառություն, հակառակորդը շանս չունի դիրքը լքել, քանզի կործանիչը վերահսկողության տակ է պահում իրավիճակը:

[Lion]

Պարոն Պողոսյանի արդեն իսկ հիշատակված հոդվածի կապակցությամբ հատուկ քննարկման է արժանի վերջին 20-30 տարիների ըթացքում ՀՕՊ-Օդուժ պայքարի մասին թեզը:

Ամենից առաջ ասեմ, որ սա ընդամենը հնացած ու մաշված մի երգ է: Իրականում վերջին 20-30 տարում ամերիկյան և իսրայելական օդուժը առնվազն մի քանի անգամ կոտրել են Սիրտի, Բեքքայի, Բաղդադի և Սերբիայի լավագույն ՀՕՊ համակարգերն իրենց լավագույն մարտավարական լուծումներով, համակարգեր, որոնց կրակի խտությունը զիջում էր միայն ԽՍՀՄ-ՌԴ Մոսկովյան օկրուգի հագեցվածությանը: Եվ առհասարակ, 1967-1968 թվականներից սկսած ՀՕՊ համակարգերի արդյունավետությունը, միջինը 10 հրթիռի ծախսով մեկ թիրախի վրա, կազմում է 2-3 տոկոս: Սա բարդ է ընդունելը, բայց ինչպես ասում են թվերը զորեղ են, իսկ փաստերը՝ համառ: Այս խնդրի կապակցությամբ հիմնական տեղեկատվությունը կրկին ամփոփել եմ արդեն իսկ հիշատակված գրքումս և առիթի դեպքում պատրաստ եմ շարունակել այս քննարկումը գրքումս բերված օրինակների հիման վրա:

Իրական պատերազմը դա զորավարժություն չէ, երբ ՀՕՊ միջոցը մեկ-երկու հրթիռով թիրախ է խոցում: Պետք է հասկանալ, որ իրական պատերազմի դեպքում մենք մտնում ենք այլ դաշտ: Պարոն Լ.Պողոսյանը բերում է տարատեսակ ՀՕՊ համակարգերի պարամետրեր և այլն: Կարճ ասեմ, դրանք բոլորը հետաքրքիր են, սակայն ռազմի գործը միշտ առաջ են տանում հարձակման միջոցները: Ավելին, եթե նույնիսկ խնդիրը դիտարկենք զուտ կոնցեպտուալ հարթության մեջ, ապա թվարկվածները բոլորը պատասխաններ են, ոչ թե մարտահրավերներ: Ռազմական գործում հայտնի կանոն է, որ հաղթում է միայն մարտահրավեր ստեղծողը, իսկ պատասխան տվողը կարող է առավելագույնը հույս ունենալ միայն հավասարակշռության պահպանման վրա: Ի դեպ ասեմ, որ իրականում Ադրբեջանը 18 հատ “Ս-300ՊՄՈւ-2 (С-300ПМУ-2)” զենիթա-հրթիռային համալիր չունի:

Նույն հոդվածում պարոն Պողոսյանը սխալ թվեր է ներկայացնում նաև կործանիչի շահագործման արժեքի և օդաչուների պատրաստման մասով: Այդպիսի թվեր ուղղակի չեն կարող լինել նույնիսկ զուտ տեսականորեն: Իրոք, եթե հիմնվենք հեղինակի թվերի վրա, ապա կստացվի որ ՌԴ օդուժում եղած մոտավորապես մոտ 550 միավոր “T-10C” պլատֆորմի ինքնաթիռների երկու անձնակազմ ունենալու դեպքում միայն թիռչքների կազմակերպման համար ծախսերը, չհաշված ոչ մի այլ ծախս, կազմում են ավելի քան 5 միլիարդ դոլար: Հասկանալի է, որ սա անհնար է, քանի որ ՌԴ օդուժում կան թվով եռակի անգամ ավելի շատ այլ ինքաթիռներ, օրինակ ավելի թանկարժեք սպասարկվող “МиГ-31”-երը, ծանր ռմբակոծիչները և այլն, որոնց փաստացի շահագործումը, սպառազինության կիրառությունը ոչ պատերազմում և այլն կարող են դառնալ մի քանի տասնյակ միլիարդ դոլար: Իրականում ՌԴ ողջ օդուժի բյուջեն չի գերազանցում երկու տասնյակ միլիարդ դոլարը, որը բաշխվում է ավելի քան 1.100 միավոր մարտական ինքնաթիռների և նույնքան մարտական ուղղաթիռների միջև՝ չհաշված տրանսպորտային ավիացիան, ռազմաբազաները ու բազում այլ սպասարկման ծախսերը: Ավելին, այս զորատեսակում միայն 150.000 զինծառայող ստանում է միջինը 40-50 հազար ռուբլի աշխատավարձ: Դժվար չէ հաշվելը թե սա որքան գումար է կազմում:

Պարոն Պողոսյանի բերված 5 միլիարդի մասին պնդումը չի հիմնավորվում նաև հարցը մեկ այլ կողմից դիտարկելիս: Իրոք, ամերիկյան հինգերրորդ սերնդի “F-22”-ի մեկ ժամվա թռիչքային ծախսը կազմում է 19.750 դոլար: Պարզ է, չէ՞, որ ամերիկյան նոր սերնդի կործանիչի շահագործումը ավելի թանկ է, քանի որ այն նոր սերնդի մեքենա է, ավելի քիչ է արտադրվել, հագեցած է ավելի թարմ սարքավորումներով, շահագործվում է ավելի լայն տիրույթներում, ընդ որում օգտագործելով օդային լիցքավորման կետեր, և այլն: Համեմատության համար նշենք, որ ամերիկյան կործանիչի քանակը կազմում է 190 միավոր, իսկ “Սու-30”-երի քանակն աշխարհում անցնում է 1000-ից, եթե չհաշվենք, որ շարժիչների ու այլ ծախսատար սարքավորումների հիման վրա ստեղծված “T-10C” պլատֆորմների ընդհանուր քանակը անցնում է մի քանի հազարը: Եվ վերջապես նշենք, որ “Սու-30ՍՄ”-ը 7-8 տոննա վառելիքը ծախսում է ոչ թե մեկ ժամում այլ՝ չորս-հինգ անգամ ավելի ժամանակահատվածում, ընդ որում նա կարող է թռչել ավելի քան երկու հազար կմ: Ինչ վերաբերվում փոքր տարածքի խնդրին, որը հեղինակը բարձրացնում է Հայաստանի Հանրապետության պարագայում, ապա դա առհասարակ ծիծաղելի է: Նշված կործանիչի կտրուկ շրջադարձի շառավիղը կազմում է մի քանի հարյուր մետր, իսկ ոչ կտրուկ շրջադարձինը՝ երեք-չորս հազար մետր:

Ողջ վերոգրյալի կապակցությամբ ուզում եմ ավելացնել նաև հետևյալը: Միանշանակ է, որ Սու-30ՍՄ-ները չեն գործելու միայնակ, այլ դրանք պետք է կիրառվեն օդային այլ միջոցների հետ միասին մեկ համակարգում: Այսպես և ճիշտ է, և ապահովվում է անհրաժեշտ ճկունություն, և այս ուղին ավելի քիչ ծախսատար է: Իրոք, ի դեմս Սու-30ՍՄ-ների, լավագույն հարվածային միջոցներով հակառակորդի ռազմական մեքենայի մեջքը կոտրելուց ու օդային ամուր գերակայություն հաստատելուց հետո մենք կարիք կունենաք գրոհիչների և նույնիսկ հարվածային ուղղաթիռների, որոնք ավարտին կհասցնեն հակառակորդի ջախջախումը: Այս առումով հատկանշական է, սակայն, որ ոչ մի գրոհիչ, առավել ևս՝ հարվածային ուղղաթիռ, չի կարող արդյունավետ գործել առանց օդային հստակ գերակայության հաստատման, քանզի հակառակ պարագայում այդ մեքենաները հակառակորդի կործանիչների համար ուղղակի շարժական թիրախներ կդառնան:

Այսպիսով անկասկած է, ու սա հստակորեն արտահայտված է ՀՀ զինված ուժերի զարգացման հայեցակարգում, որ մարտական ինքնաթիռներն ու ուղղաթիռները ևս պետք է կատարելագործվեն ու թարմացվեն, սակայն ամբողջ խնդիրն կրկին նրանում է, որ, եթե ունես նման մարտական սարքեր, ապա դրանց արդյունավետ կիրառման համար հարկավոր է գլխավոր շարակազմի մարտական պահապանման ապահովումն ի դեմս բազմաֆունկցիոնալ-կործանիչի, առանց որի բոլոր այլ սարքերը դատապարտված են: Եվ վերջապես պետք չէ, մոռանալ, որ մեր հակառակորդը ևս կործանիչներ ունի:

Որպես վերջաբան կրկին նշենք, որ պարոն Պողոսյանի ողջ հոդվածը հիմնված է Լյուդենդորֆյան “պատրաստվել անցած պատերազմին” և Օգարկովյան “պատասխան կործանարար հարվածի” հայեցակարգերի խառնուրդի վրա: Այդ հոդվածում ոչ մի խոսք չկա այն մասին, որ պետք է զարգացնել համալիր գործիքակազմ, միավորել օդուժն ու ՀՕՊ-ը, այնտեղ չի խոսվում այն մասին, որ ԱԹՍ-ները պետք է զարգանան և, ցանցահարթակակենտրոն կիրառմամբ, այլ հարձակման միջոցների հետ միասին ենթարկեցվեն օդային գերակայության թագավորներին ի դեմս ապագա պատերազմների գլխավոր հարվածային հերոսի՝ բազմաֆունկցիոնալ կործանիչի: Այդ հոդվածում նաև ոչ մի խոսք չկա այն մասին, որ ՌԷՊ-ը վաղուց արդեն ընդամենը միայն մարտական ապահովում չէ, այլ առանձին մարտի մի տեսակ և, եթե այն չի իրականացվում վերևից ներքև, ապա քիչ արդյունավետ է: Պարոն Պողոսյանի մոտ նաև ոչ մի խոսք չկա համակարգային զարգացման մասին, չի ասվում, որ ակտիվ նախաձեռնողական ռազմավարությունը ենթադրում է նաև ցամաքային զորքերի այլ մոդել, որի կիրառությունը իր հերթին փոխում է շատ բան: Ցավոք նման բաներ պարոն Պողոսյանի մոտ չկան և չէին էլ կարող լինել, քանի որ դրա համար պետք է լինել համապատասխան մասնագետ:

Վերջում ավելացնեմ, որ, բնականաբար պետական գաղտնիքի պահպանման պայմանների ապահովմամբ, ՀՀ ՊՆ-ը միշտ բաց է նմանատիպ քննարկումների համար՝ ականջալուր լինելով և առնվազն պատրաստ լինելով քննարկել ՀՀ զինված ուժերի հզորացմանը միտված ամեն մի ողջամիտ առաջարկ:

[Անվերնագիր]

Ռազմական ուսումնական հաստատություններում կդասավանդվեն ռազմապարեր, հետո դրանք կներմուծվեն բանակ

https://armtimes.com/hy/article/158965
Մարտական դիրքում ծառայելու ժամանակ, գիշերները, մեկ-մեկ, մտածում էի՝ «լավ, ի՞նչն ա մեր բանակի անմխիթար վիճակի պատճառը․ սնունդը՞- երբ տուշոնկի համից ներգանգային ճնշումդ բարձրանում էր, համազգեստը՞-երբ 8 ամիս մեկ էին տալիս, իսկ որակն էլ նենց էր, որ ձմեռվա ցրտին դողղացնելով մտածում էիր՝ տենաս էս գիրշերը կլուսացնե՞ս․ մայկա-տռուսիկը՞- որ 24 ամսվա մեջ 10 անգամ չփոխեցինք։ Սպաները՞- որ ով ոնց հասցնում թալանում էր, թե՞ նույն սպաների տգիտությունը, որ նույնիսկ Գալուստ Սահակայնը կնախանձեր։ Միգուցե զենքն ու զինամթե՞րքն էր խնդիրը, որ օրինակը իմ ավտոմատը 1988 թվականի էր, ու ակոսները նենց էր մաշել, որ 500 մետր հեռավորության վրա գտնվող թիրախը խոցելու համար հարկավոր էր 10սմ փողը ձախ պահել․․․ պարզվում ա՝ չէ ախպեր ջան։ Մեզ պարն էր պակասում, գրողը տանի՝ ՌԱԶՄԱՊԱՐԸ:

Ապագա սպաներին ու զինծառայողներին սովորեցնելու են օրինակ, «Յարխուշտա», քոչարիների մեծ տեսականի՝ Կարնո քոչարի, Սասնա քոչարի, Մշո քոչարի, Ալաշկերտի քոչարի, «Քաջաց խաղ», «Իշխանաց պար», Շատախի «Ռազմապար», Շատախի «Քերծի», Սասունի «Պոզարե»:

Պատկերացնո՞ւմ եք գիշերվա 3-ին պոստում տղերքով Սասունի «Պոզարե» բռնեն, կամ ասենք Շատախի «Քերծի»։ Բա հլը թուրքի վիճակը պատկերացրերք․ Խեղճերին վայթե մանանեխի սերմն էլ չփրկի․․․ Եվ, միգուցե, հենց այդ ժամանակ թուրքերը հասկանան, որ մենք հավերժ ենք մեր լեռների պես,իրենք հողմերի պես կկորչեն վայրագ․․․»:


Ընդհանրապես, կարելի ա հետևել ու տեսնել թե էս մեթոդը ինչքանո՞վ արդյունավետ կլինի, ու հետագայում կիրառել ՀՀ մնացած ոլորտներում։ Այ օրինակ, դասատուները մինչև դասը սկսելը առավտովա 9-ի կոմերը մի հատ ու ուսի տան «Քաջաց խաղ» պարեն, որ դպրոցը թնդա․ կամ ասենք ազգային ժողովում մինչև նիստ սկսելը՝ սաղովի «Ալաշկերտի քոչարի» բռնեն, դիմացից պարողն ու թաշկինակ բռնողն էլ լինի ազգային ժողովի նախագահը․․․:

[Վիշապ]

Մարտական դիրքում ծառայելու ժամանակ, գիշերները, մեկ-մեկ, մտածում էի՝ «լավ, ի՞նչն ա մեր բանակի անմխիթար վիճակի պատճառը․ սնունդը՞- երբ տուշոնկի համից ներգանգային ճնշումդ բարձրանում էր, համազգեստը՞-երբ 8 ամիս մեկ էին տալիս, իսկ որակն էլ նենց էր, որ ձմեռվա ցրտին դողղացնելով մտածում էիր՝ տենաս էս գիրշերը կլուսացնե՞ս․ մայկա-տռուսիկը՞- որ 24 ամսվա մեջ 10 անգամ չփոխեցինք։ ...

Էս դու բանակում անհատական տուշոնկա ես կերել, համազգեստդ 8 ամիսը մեկ փոխել են, հլը նույնիսկ տռուսիկ մայկա էլ են տվել ու դեռ դժգոհ ես :Ճ Վոտ մալաձյոժ...

[Աթեիստ]

Էս եզությունը դեռ չեք քննարկո՞ւմ։


Հայաստանում գործող ռազմական ուսումնական հաստատությունների կրթական ծրագրերում նախատեսվում է ներառել ռազմապարեր: Այնուհետեւ այդ պարերը կներմուծվեն նաեւ զինված ուժեր:

Նախաձեռնության հեղինակը ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, «Կարին» ավանդական երգի-պարի հիմնադիր Գագիկ Գինոսյանն է: Ծրագիրը նախ կփորձարկվի Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանում, կորոշվի դրա բարոյահոգեբական ազդեցությունը այնտեղ կրթություն ստացող երիտասարդների վրա, կգնահատվեն ծրագրի թերություններն ու առավելությունները եւ անհրաժեշտ շտկումներից հետո այն կներդրվի առավել մեծ ծավալով:

Ամբողջական հոդվածը՝ https://armtimes.com/hy/article/158965

Էսօր նոր իմանում եմ, որ նույն «տրամաբանությամբ» բանակում կիրակի օրերին պարտադիր են կինոդիտումները, անկախ նրանից, թե քանի անգամ ես տեսել, կամ ինչքանով ա կոնկրետ քեզ դա հետաքրքիր։
Իմ վերաբերմունքն արդեն պարզ ա։ Հետաքրքիր են մյուսներինը։

[Անվերնագիր]

Էս եզությունը դեռ չեք քննարկո՞ւմ։



Ամբողջական հոդվածը՝ https://armtimes.com/hy/article/158965

Էսօր նոր իմանում եմ, որ նույն «տրամաբանությամբ» բանակում կիրակի օրերին պարտադիր են կինոդիտումները, անկախ նրանից, թե քանի անգամ ես տեսել, կամ ինչքանով ա կոնկրետ քեզ դա հետաքրքիր։
Իմ վերաբերմունքն արդեն պարզ ա։ Հետաքրքիր են մյուսներինը։

Աթեիստ ջան կինոդիտումենրը միշտ էլ եղել են ու կլինեն, ու ոչ միայն կիրակի օրերին։ Ինչ կինո էլ դնեն, ինչպիսի ռազմահայրենասիրական բնույթ էլ որ կրի, մեկա վերջում գալու են կանգնեն պոռնոյի վրա :D ։ Ոչ մի աֆիցեռ խելքը հացի հետ չի կերել նստի զորքի հետ կինո նայի, իսկ եթե զորքի հետ աֆիցեռ չեղավ՝ կապիտանից բարձր կոչումով, ապա հին ու բարի ավանդույթով, մի հոգի կանգնելու ա դռան կողքը կառաուլ, մնացածը իրար հետ համերաշխ նստելու են՝ լուռ, թախծոտ ու բաղձալի հայացքով նայելու են Գերմանացիների աչքերին :oy :

[Աթեիստ]

Դրանից երևույթը երևի չի դադարում, չէ՞, եզություն լինել ։)

Ես նոր եմ իմանում սենց բանի մասին։ Ես ինքս կինո սիրում եմ, բայց եթե իմանայի դնելու են պոռնո նայեն, դրա տեղը հաճույքով գիրք կկարդայի։
Կամ եթե պտի անհետաքրքիր ֆիլմ լինի, էլի խի՞ պտի գրքի փոխարեն ստիպված դա նայեմ։

Եթե զզվում եմ պարելուց, խի՞ պտի բանակում զոռով պարեմ։

[Անվերնագիր]

Դրանից երևույթը երևի չի դադարում, չէ՞, եզություն լինել ։)

Ես նոր եմ իմանում սենց բանի մասին։ Ես ինքս կինո սիրում եմ, բայց եթե իմանայի դնելու են պոռնո նայեն, դրա տեղը հաճույքով գիրք կկարդայի։
Կամ եթե պտի անհետաքրքիր ֆիլմ լինի, էլի խի՞ պտի գրքի փոխարեն ստիպված դա նայեմ։

Եթե զզվում եմ պարելուց, խի՞ պտի բանակում զոռով պարեմ։

Բանակում ամեն ինչ էլ զոռով ա լինում․ Բա հո Ջերմուկի հանգստյան գոտի չեն գնացել, որ մեկը գիրկ կարդա, մեկը կինո նայի, մեկն էլ Նաբուկովի պես թիթեռնիկներ ուսումնասիրի։
Եթե զզվում եմ պարելուց, խի՞ պտի բանակում զոռով պարեմ։ -էս հարցը ու ընդհանրապես բանակում «խի՞ պտի»-ով սկսվող հարցերը ունեն մեկ ընդհանուր ու լիարժեք պատասխան- Հանուն Հայերնիքի՛

Բանակում դժվար ա նենց մի բան մտածել, որ վերջում եզություն չլինի :)

[Աթեիստ]

Այսինքն եթե դու համակերպվել ես էշության հետ, դա դառնում ա նորմա՞լ ։)

[Գաղթական]

Ոչ մի աֆիցեռ խելքը հացի հետ չի կերել նստի զորքի հետ կինո նայի

Ինչի՞ բայց:
Դրանից սուբօրդինացիանա խառնվո՞ւմ, թե՞ «պանյատ»-ներովա տենց..

[Արամ]

Ինչի՞ բայց:
Դրանից սուբօրդինացիանա խառնվո՞ւմ, թե՞ «պանյատ»-ներովա տենց..

Չէ պրոստո էդ աֆիցեռը նստել կինո նայելու փոխարեն գնալու իրա կաբինետում Կապի Վաշտի Գայուշիկի հետ կինո նկարի։

[Յոհաննես]

Չէ պրոստո էդ աֆիցեռը նստել կինո նայելու փոխարեն գնալու իրա կաբինետում Կապի Վաշտի Գայուշիկի հետ կինո նկարի։

Չեմ ջոգում,սաղ տեղերը Գայուշա :D

[Յոհաննես]

Այսինքն եթե դու համակերպվել ես էշության հետ, դա դառնում ա նորմա՞լ ։)

Դե հո սաղս յախշի չենք,որ չհամակերպվենք ու որոշ բաների չմասնակցենք )))

[Աթեիստ]

Դե հո սաղս յախշի չենք,որ չհամակերպվենք ու որոշ բաների չմասնակցենք )))

Առաջին անգամ հրամանը կատարի, համոզվի որ էշություն ա, ու բարձրացրա էդ հարցը։
Օրենքի տառին համապատասխան։

Հիմի հարց, քանի՞ հոգի ա բանակում էդ հարցը բարձրացրել ու լուծում չի ստացել։
Ու քանի՞ հոգի ա պարզապես համակերպվել էշության հետ։

[Յոհաննես]

Առաջին անգամ հրամանը կատարի, համոզվի որ էշություն ա, ու բարձրացրա էդ հարցը։
Օրենքի տառին համապատասխան։

Հիմի հարց, քանի՞ հոգի ա բանակում էդ հարցը բարձրացրել ու լուծում չի ստացել։
Ու քանի՞ հոգի ա պարզապես համակերպվել էշության հետ։

Ո՞վ ասեց չի ստացել,ստացելա մի քանի քաղցր խոսք,շարունակելու դեպքում թաթալոշ :D չնայած,եթե խոսքը կինոդիտումների մասինա,ապա սաղ ծառայությանս մեջ 3 անգամ են տարել կինոդիտման էդ էլ լուսակերտ ու մի այլ տիպի դզում էր սաղին,քանի որ եզակի շանսերից էր չայնի մտնելու :D

[Աթեիստ]

Խոսքը ոչ թե պարզապես կինոդիտման մասին ա, այլ էն դեպքերի, երբ ազատ ժամանակին հաշվին քեզ զոռով, քո կամքին հակառակ տանում են կինոդիտման։ Էն, որ չես ուզում գնաս։
Ու էն որ բանակի, երկրի պաշտպանության, զինվորական պատրաստվածության, հայրենիքի հետ կապ չունի։ Ինչ որ մեկի էշ հրամանով ա արվել։

[Յոհաննես]

Խոսքը ոչ թե պարզապես կինոդիտման մասին ա, այլ էն դեպքերի, երբ ազատ ժամանակին հաշվին քեզ զոռով, քո կամքին հակառակ տանում են կինոդիտման։ Էն, որ չես ուզում գնաս։
Ու էն որ բանակի, երկրի պաշտպանության, զինվորական պատրաստվածության, հայրենիքի հետ կապ չունի։ Ինչ որ մեկի էշ հրամանով ա արվել։

Ազատ ժամանակ հասկացություն կա՞ բանակում։Ես որ չեմ հիշում, երկու տարին էլ մեկը մեկից ուստավ տեղեր եմ ծառայել։

[Աթեիստ]

Զինծառայողի օրվա կարգացուցակը.
6:20-դասակի հրամանատարների վերկաց – օրվա վերակարգը արթնացնում է սերժանտներին
6:20 – 6:30 – անձնակազմի վերկաց – ընդհանուր անձնակազմի վերկաց, անձնակազմը շարվում նէ առավոտյան մարզանքի
6:40 – 7:10 անձնակազմը զբաղվում է մարմնամարզությամբ,կատարում է ընդհանուր զարգացնող և համալիր մարզումներ, վազք 1000 և 3000մ
7:10 – 7:40 անձնակազմը հարդարում է անկողինները և զբաղվում է զորանոցի մաքրությամբ
7:40 – 7:50 ստուգվում է անձնակազմի առկայությունը , արտաքին տեսքը և առողջական վիճակը
7:50 – 8:15 անձնակազմը շարքով մեկնում է ճաշարան նախաճաշի
8:15 – 8:45 շարահրապարակում անցկացվում է տեղեկատվություն և շարային մարզումներ
8:45 – 9:00 տողանի ժամանակ հրամանատարը դնում է օրվա խնդիրները
9:00 – 14:50 անձնակազմը զբաղվում է համազորային կանոնադրությունների, կրակային պատրաստության, տեղագրության, ռազմաբժշկական, տեխնիկական պատրաստությամբ և այլ առարկաների ուսումնասիրությամբ, որոնք անհրաժեշտ են զինծառայողին մարտում հաջողության հասնելւ համար: Յուրաքանչյուր դասաժամ տևում է 50 րոպե 10 րոպեանոց ընդմիջումներով
15:00 – 16:00 ճաշ, որից հետո տրվում է հետճաշյա հանգիստ
16: 00- 17:00 անձնակազմը զբաղվում է ինքնապատրաստությամբ , որի ընթացքում զինծառայողները ուսումնասիրում են չյուրացված թեմաները
18:00 — 18:50 անձնակազմի հետ տարվում են դաստիարակչական, իրավական և սպորտ-մասսայական աշխատանքներ
19:00 – 19:30 ընթրիք
19:30 – 21:00 անձնակազմին տրվում է ժամանակ անձնական կարիքները հոգալու համար:
21:00 – 21:50 ՀԱՅԼՈՒՐ ծրագրի դիտում (WTF???)
21:50 – 22:00 երեկոյան զբոսանք
22:00 – 22:15 ստուգվում է անձնակազմի առկայությունը, հայտարարվում են մարտական հաշվարկները
22:15 – 22:30 տրվում է ժամանակ հիգիենայի և քնելուն պատրաստվելու համար
22:30 անձնակազմին հայտարարվում է քուն:

Բոլդ արած մասերս ազատ ժամանակ են ենթադրում։
Կիրակի օրերը կարծեմ էդ ազատ ժամանակն ավելի շատ ա, որտև սպաներն էդ օրը ամբողջ կազմով չեն աշխատում, այլ հերթապահությունով։ Այսինքն դասեր պտի որ չլինեն։

Ուղղեք, եթե սխալվում եմ։

[Varzor]

Էսօր նոր իմանում եմ, որ նույն «տրամաբանությամբ» բանակում կիրակի օրերին պարտադիր են կինոդիտումները, անկախ նրանից, թե քանի անգամ ես տեսել, կամ ինչքանով ա կոնկրետ քեզ դա հետաքրքիր։
Իմ վերաբերմունքն արդեն պարզ ա։ Հետաքրքիր են մյուսներինը։

Ռազմական ուսումնական հաստատություններում ռազմապարերի դասավանդման մեջ վատ բան չեմ տեսնում, ավելի՝ դրական է։ Այլ հարց է, թե ինչու են դա ուզում անել՝ իրականում ի՞նչ կամ ու՞մ խնդիր են դրանով լուծում։

Հաշվի առնելով, որ կիրակի օրերը զորամասերում մեծ մասամբ "պարապ օր է" ու զինվորների մեծ մասն էլ չգիտի, թե այդ օրն ինչպես "ծախսի", կարծում եմ կինոդիտումը վատ բան չի։ Իմ ծառայության ընթացքում մի քանի անգամ կազմակերպել ենք՝ սեփական միջոցներով։ Ու ասեմ, որ պարապ-սարապ ֆռֆռալուց ու անիմաստ կոնֆլիկնտների մեջ ընկնելուց լավ էր։

[Արամ]

16: 00- 17:00
Ազատ ժամանակ չի, պետք ա լսարանում նստեն անցած դասերը կրկնեն։


19:30 – 21:00
Ժամ ու կես, լվացվելու, լողանալու, թրաշվելու, պադշիվ եսիմինչ փոխելու, մի հատ ծխելու։ Քիթս կտրեմ թե ստեղ ազատ ժամանակ ա մնում։

[Varzor]

21:00 – 21:50 ՀԱՅԼՈՒՐ ծրագրի դիտում (WTF???)


Սովետից մնացած հոտած "ավանդույթ", որի հնարավոր իմաստի ու նշանակության մասին իմացողները վաղուց արդեն լուռ են։

[Յոհաննես]

Ազատ ժամանակ չի, պետք ա լսարանում նստեն անցած դասերը կրկնեն։


Ժամ ու կես, լվացվելու, լողանալու, թրաշվելու, պադշիվ եսիմինչ փոխելու, մի հատ ծխելու։ Քիթս կտրեմ թե ստեղ ազատ ժամանակ ա մնում։
Մենք շարային էինք անում,կամ ավտոպառկ գործ ։Դ
իսկ 15։00֊ 16։00 10֊15րոպե ազատ ժամանակ ունես,մի դասամիջոց էլի :D

[Աթեիստ]

Ռազմական ուսումնական հաստատություններում ռազմապարերի դասավանդման մեջ վատ բան չեմ տեսնում, ավելի՝ դրական է։ Այլ հարց է, թե ինչու են դա ուզում անել՝ իրականում ի՞նչ կամ ու՞մ խնդիր են դրանով լուծում։

Հաշվի առնելով, որ կիրակի օրերը զորամասերում մեծ մասամբ "պարապ օր է" ու զինվորների մեծ մասն էլ չգիտի, թե այդ օրն ինչպես "ծախսի", կարծում եմ կինոդիտումը վատ բան չի։ Իմ ծառայության ընթացքում մի քանի անգամ կազմակերպել ենք՝ սեփական միջոցներով։ Ու ասեմ, որ պարապ-սարապ ֆռֆռալուց ու անիմաստ կոնֆլիկնտների մեջ ընկնելուց լավ էր։

Այսինքն կիրակի օրվա մասին ճիշտ գիտեի։

Ես ինքս շատ բաներում վատ բան չեմ տեսնում, քանի դեռ դա չեն դարձնում պարտադիր։
Եթե մարդուն դզում ա լամբադա պարելը, ինչքան ուզում ա կարա պարի, քանի դեռ ինձ էլ չի ստիպում հետը պարել ;)

[Անվերնագիր]

Այսինքն եթե դու համակերպվել ես էշության հետ, դա դառնում ա նորմա՞լ ։)

Ի՞նչից ենթադրեցիր, որ համակերպեվել եմ)): Ես ընդհանուր ձևն եմ ասում սովորաբար ինչպես ա լինում, իսկ կոնկրետ իմ դեպքում՝ փառք Աստծո Աթեսիտ ջան, ես իմ ժամանակը գրեթե միշտ իմ ուզած ձևով օգտագործել եմ՝ ֆուտբոլների կազմակերպումից սկսած, ամենաթույն կինոների դիսկերով, լիքը գիրք դարակում, հլը մի 6 ամիս էլ Kindle եմ ունեցել ;)

[Varzor]

Ես ինքս շատ բաներում վատ բան չեմ տեսնում, քանի դեռ դա չեն դարձնում պարտադիր։
Եթե մարդուն դզում ա լամբադա պարելը, ինչքան ուզում ա կարա պարի, քանի դեռ ինձ էլ չի ստիպում հետը պարել ;)

Արի սկսենք նրանից, որ ժամկետային զինվորական ծառայությունը պարտադիր է զորակոչի ենթակա արական սեռի ներկայացուցիչների համար ;)
Ու էդ մի "պարտադիրից" շատ ուրիշ "պարտադիրներ" են բխում` առավոտյան վեր կացից մինչև քուն, մազերի երկարությոնից, մինչև թևքերի երկարություն:
Նույնիսկ ազատ և ինքնապատրաստման ժամերը կարող են պարունակել "պարտադիր" տարրեր:

Բանակում չի դիտարկվում, թե ով է ուզում լամբադա պարել, ով` ոչ :)

Բայց անշուշտ անիմաստ ու անարդյունավետ "պարտադիրներից" անհրաժեշտ է հրաժարվել: Բայց էդ արդյունավետությունը մասնագետները պիտի գնահատեն:
Ըստ իս, կիրակնօրյա կինոդիտումները լավ էլ արդյունավետ էին, եթե ճիշ էին կազմակերպված:

[Աթեիստ]

Այ, հիմա ինձ հետաքրքրում ա թե ակումբցիներից ով ա համարում պարտադիր պարը արդյունավետ, ու ինչ տրամաբանական բացատրություն կարա դրա համար ներկայացնի։

Նախօրոք ասեմ, որ նույնիսկ ֆիլմի պարտադրումը համարում եմ եզություն։

[Վիշապ]

Էրնեք մեր վախտ ֆիլմի դիտում լիներ, դրանից հետո հավեսով հայլուր էլ կնայեինք ու կպարեինք էլ:
Մեր հանգիստը ակումլյատորից միացրած ավտոյի մագով Սթինգ կամ Ալեգեռովա լսելն էր ու ընթացքում բլոտ խաղալը:

[Varzor]

Այ, հիմա ինձ հետաքրքրում ա թե ակումբցիներից ով ա համարում պարտադիր պարը արդյունավետ, ու ինչ տրամաբանական բացատրություն կարա դրա համար ներկայացնի։
Նախօրոք ասեմ, որ նույնիսկ ֆիլմի պարտադրումը համարում եմ եզություն։

Եկ երկակի ստանդարտներով չնայենք: Բանակ երևույթի հիմնադրույթներից մեկը պարտադրանքն է` դրանից չես խուսափի:
Նույն կերպ կարելի է եզություն համարել պարտադիր շարային պարապմունքները, ճաշարան գնալուց երգելը և այլն:
Բանակում ծառայության ընթացքում զինվորի առաջնային խնդիրը մարտական առաջադրանքը կատարելն է և յուրաքանչյուր գործողություն պիտի բխի այդ առաջադրանքից և նպաստի առաջադրանքի կատարմանը:
Բայց չմոռանանք նաև, որ բանակային ծառայության ժամկետը երիտասարդի, պետության քաղաքացու, հասարակակության անդամի և վերջապես ժողովրդի ներկայացուցչի կյանքի էական ժամանակահատված է և այդ ընթացքում հնարավորինս արդյունավետ պիտի օգտագործվի:

[Varzor]

Եթե մի փոքր իդեալիստական նայենք ապա, քիչ, թե շատ լիարժեք ռազմական հմտություններ և պատկերացումներ ունենալու համար անհրաժեշտ է ուսումնասիրել և ուսուցանել ոչ միայն բուն ռազմական առաջադրանքը կատարելու հետ կապված հմտույթունները, այլև.
Հայ ժողովրդի պատմություն, մասնավորապես ռազմարվեստի պատմություն
Զինվորական հոգեբանություն, այդ թվում` գաղափարախոսություն և քարոզչություն, նաև ֆիլմերի տեսքով ;)
Ազգային և զինվորական ավանդույթներ
Ազգային և զինվորական մշակույթ, այդ թվում` ռազմական երգ և պար:
Այլ երկների ռազմական հաստատությունների փորձ, կառուցվածք, ռազմավարություն և այլն:
Օրինակ, ճապոնական սամուրայական ուսմունն ասում է, որ "այն մարտիկը, որը գիտի միայն լավ կռվել` հեշտ խոցելի է", այդ իսկ պատճառով բանաստեղծություներ էին գրում, պարում ու նվագում էին:

Ռազմական պարերը, մասնավորապես հայկական ռազմական պարերը, հնում զուտ կիրառական նշանակություն են ունեցել. մարտակարգի պահպանում և վերադասավորում, համահունչ և կորդինացված գործողություններ, նախավարժանք, մարտական ոգու բարձրացում, նույնիսկ տրանսային վիճակի ստեղծում:
Միգուցե Ներկայիս հրաձգային հետևակի պարագայում այդ իմաստների մեծ մասը կիրառական չէ, բայց ռազմական պարի միջոցով նույն արդյունքին կարելի է հասնել, ինչին ձգտում են հասնել շարաին պարապմունքների միջոցով` ռեֆլեքսային մակարդակի կոլեկտիվ համաձայնեցված գործողությունների իրականացում:

Հ.Գ.
ԻՀԿ եզություն էր դպրոցում աշխատանքի ուսուցում, ինժեներական բուհում սոցիոլոգիա "պարտադրելը", բայց դե ամեն հաստատությունն ունի իր կանոնները, ճարներս ինչ` քնությունն էր, տալիս էինք :D

[Վիշապ]

Աշխարհի ամենահզոր բանակի զինվորները ինչ հիմարություն ասես պարում են, իսկ հայերս՝ հպարտ ու կոմպլեքսավորված.


https://www.youtube.com/watch?v=PZlfaMc-Atk

(էն անեկդոտի պես՝ Հայաստանի ծանդռամարտիկները օլիմպիագան խաղերին իրենց ծանդռ կպահեին... ոչ թե ուրիշների պես՝ թեթևսոլիկավարի ռեկոռդներ կխփեին)

[Աթեիստ]

Աշխարհի ամենահզոր բանակի զինվորները ինչ հիմարություն ասես պարում են, իսկ հայերս՝ հպարտ ու կոմպլեքսավորված.

(էն անեկդոտի պես՝ Հայաստանի ծանդռամարտիկները օլիմպիագան խաղերին իրենց ծանդռ կպահեին... ոչ թե ուրիշների պես՝ թեթևսոլիկավարի ռեկոռդներ կխփեին)

Մենակ չասես, թե սա լուրջ-լուրջ դրել ես, որպես պարտադիր առարկայի օրինակ ;)

[Varzor]

Աշխարհի ամենահզոր բանակի զինվորները ինչ հիմարություն ասես պարում են, իսկ հայերս՝ հպարտ ու կոմպլեքսավորված.


Ում հըմար հիմարութունա, ում հըմար էլ "ազգային" մշակույթ ;)
Համ էլ սրանք ոնց որ ծովայիններից են։ մերոնք որ ծով են գնում ավելի լավ են պարում :D

[Freeman]

Շատ երկար գրառում

Արտ, Արամի ասածին ավելացնեմ, որ եթե դու պահանջես քո հետճաշյա հանգիստը, իրանք էլ կպահանջեն քո օրենքով առավոտվա մարզանքների գերճշգրիտ կատարումն ու Հայլուր նայելը։
Համ էլ չեմ ջոկում, տենց զինվոր կա՞, որ բողոքում ա կինո նայելուց, հազիվ ինչ որ փակ տեղ կարաս քնես ։դ

[Աթեիստ]

Ես ոչ թե ասում եմ պահանջեք ձեր հանգիստը, այլ բարձրաձայնեք (գոնե բանակից հետո), որ ընտեղ տենց եզություն կա։
Մի եզությունը որ մնում ա, Գինոսյանի նման հիվանդները մյուսն են առաջ բրդում։

Իմ համար պարտադիր ֆիլմը, պարտադիր երգը (ոչ քայլերգը, դա հատուկ քայլքի տեսակ ա կարծեմ), պարտադիր հայլուրը ու պարտադիր մաքրամեն (օրինակի համար) հավասարազոր եզություններ են։

[Lion]

Այ, հիմա ինձ հետաքրքրում ա թե ակումբցիներից ով ա համարում պարտադիր պարը արդյունավետ, ու ինչ տրամաբանական բացատրություն կարա դրա համար ներկայացնի։

Նախօրոք ասեմ, որ նույնիսկ ֆիլմի պարտադրումը համարում եմ եզություն։

Ես դեմ եմ: Պարը հոգևոր, հուզական վիճակից բխող երևույթ է: Եթե վիճակը հասավ դրան, անձը կպարի, եթե ոչ... բայց ստիպես՝ կդառնա այլանդակություն: Մոտավորապես այնպես, որ, բոլորս էլ երևի եղել ենք նման վիճակներում - հարսանիքում քո համար հանգիստ լռված ես, մի աներես ազգական գալիս, զոռով պարի է քաշում: Որևէ մեկը նորմալ պարած կա՞ նման պայմաններում:

[Freeman]

Ես դեմ եմ: Պարը հոգևոր, հուզական վիճակից բխող երևույթ է: Եթե վիճակը հասավ դրան, անձը կպարի, եթե ոչ... բայց ստիպես՝ կդառնա այլանդակություն: Մոտավորապես այնպես, որ, բոլորս էլ երևի եղել ենք նման վիճակներում - հարսանիքում քո համար հանգիստ լռված ես, մի աներես ազգական գալիս, զոռով պարի է քաշում: Որևէ մեկը նորմալ պարած կա՞ նման պայմաններում:

Վատը էն ա, որ էդ աներեսը արդեն կարա հրամայի ։դ

[Գաղթական]

Խոսքը մեր մեջ՝ հոդվածից նենց տպավորություն չստացա, թե սաղ օրը զորքին ստիպողաբար պարացնելու են:

Խոսքը գնում էր պարել սովորացնելու մասին, էն էլ՝ ծրագիրը դեռ փորձնական ա լինելու ու լիքը հղկվելու տեղ ունի:

Պարը երաժշտությունա, քեֆա, ուրախությունա, դրա համար հատկացված ժամանակա:
Ի՞նչ վատ բան կա սրա մեջ:

Երևի ինչ-որ պետական տոներին հավաքվելու են պարեն, ուրախանան:
Ավելի լավ չի լինի՞ ազգային պարեր պարեն, քոչարի ու գովենդ բռնեն՝ ռաբիզի տակ ձեռքերն օդում անկապ թափ տալու փոխարեն:

Վերջապես՝ Արցախյան պատերազմի ժամանակ անգամ մերոնք պարում ու երգում էին ու հենց դրանով էլ տարբերվում էին հակառակորդի մթագնած երեսներից, որոնք երևում են վիդեոներում:

ՈՒ միշտա հայ զորքը երգել ու պարել:
Էստեղից էլ՝ էդ ռազմապարերի առկայությունն ու բազմազանությունը:
Հիմա էլ փորձում են վերականգնել մշակույթի կորսված էդ հատվածը:

Ես միայն ողջունում եմ:

[Աթեիստ]

Խոսքը մեր մեջ՝ հոդվածից նենց տպավորություն չստացա, թե սաղ օրը զորքին ստիպողաբար պարացնելու են:

Խոսքը գնում էր պարել սովորացնելու մասին, էն էլ՝ ծրագիրը դեռ փորձնական ա լինելու ու լիքը հղկվելու տեղ ունի:

Պարը երաժշտությունա, քեֆա, ուրախությունա, դրա համար հատկացված ժամանակա:
Ի՞նչ վատ բան կա սրա մեջ:

Երևի ինչ-որ պետական տոներին հավաքվելու են պարեն, ուրախանան:
Ավելի լավ չի լինի՞ ազգային պարեր պարեն, քոչարի ու գովենդ բռնեն՝ ռաբիզի տակ ձեռքերն օդում անկապ թափ տալու փոխարեն:

Վերջապես՝ Արցախյան պատերազմի ժամանակ անգամ մերոնք պարում ու երգում էին ու հենց դրանով էլ տարբերվում էին հակառակորդի մթագնած երեսներից, որոնք երևում են վիդեոներում:

ՈՒ միշտա հայ զորքը երգել ու պարել:
Էստեղից էլ՝ էդ ռազմապարերի առկայությունն ու բազմազանությունը:
Հիմա էլ փորձում են վերականգնել մշակույթի կորսված էդ հատվածը:

Ես միայն ողջունում եմ:

1. Ծրագրի մեջ ներառելը ենթադրում ա պարտադրանք։
2. Էդ քո բերած պուպուշ օրինակներից քանի՞սն ա զոռով եղել։

Մի հատ էլ ՊԱՐԶ գրեմ։
Սաղ խոսքը վերաբերում ա ՊԱՐՏԱԴՐԵԼՈւՆ։

Եթե քննարկելու ես պարտադրանքի հետ կապ չունեցող թեմա, դա իմ հարցի հետ կապ չունի։
Ըստ ցանկության ինչ ուզում են թող կազմակերպեն, թեկուզ մաքրամե ու ասեղնագործություն։

[Գաղթական]

1. Ծրագրի մեջ ներառելը ենթադրում ա պարտադրանք։


Աթեիստ ջան, ինձ թվումա անտեղի բարդացնում ես:
Վերևում արդեն ասվեց, որ բանակն ինքը արդեն պարտադրանքա:
Դպրոցն էլա պարտադրանք:
Դրանց դեմ էլ ե՞ս հանդես գալիս..



2. Էդ քո բերած պուպուշ օրինակներից քանի՞սն ա զոռով եղել։

Հարցը չհասկացա:



Եթե քննարկելու ես պարտադրանքի հետ կապ չունեցող թեմա, դա իմ հարցի հետ կապ չունի։

Եղբայր դու հարց ես գրել, քեզնից առաջ էլ Անվերնագիրն էլի հետաքրքիր վերլուծություն էր գրել:

Ինձ մոտ էլ ցանկություն առաջացավ թեմայի շրջանակներում արտահայտվել, ի՞նչ անեմ, լռե՞մ ))

[Աթեիստ]

Աթեիստ ջան, ինձ թվումա անտեղի բարդացնում ես:
Վերևում արդեն ասվեց, որ բանակն ինքը արդեն պարտադրանքա:
Դպրոցն էլա պարտադրանք:
Դրանց դեմ էլ ե՞ս հանդես գալիս..


Դպրոցը ինֆորմացիա ստանալու համար ա, ու ես դեմ եմ պարտադիր կրոնական քարոզին, շախմատին ու ազգայնականությանը։

Բանակը երկիրը պաշտպանելու համար ա, ու արդեն գրել եմ թե ինչին եմ դեմ։

Ամեն տեղ էլ ինչ որ բան պարտադիր ա լինում, բայց դա չի նշանակում, որ դրա տակ ինչ ուզեն պտի սղցնեն։
Բանկերում էլ աշխատողների համար պարտադիր հագուստի ձև կա, բայց դա տնօրենին իրավունք չի տալիս հելնել նստել գլխներին։

[Գաղթական]

Դպրոցը ինֆորմացիա ստանալու համար ա, ու ես դեմ եմ պարտադիր կրոնական քարոզին, շախմատին ու ազգայնականությանը։

Բանակը երկիրը պաշտպանելու համար ա, ու արդեն գրել եմ թե ինչին եմ դեմ։

Ամեն տեղ էլ ինչ որ բան պարտադիր ա լինում, բայց դա չի նշանակում, որ դրա տակ ինչ ուզեն պտի սղցնեն։
Բանկերում էլ աշխատողների համար պարտադիր հագուստի ձև կա, բայց դա տնօրենին իրավունք չի տալիս հելնել նստել գլխներին։

Օքեյ:

[Աթեիստ]

Իմ ծառայության վախտ էլ հոսպիտալի պետը որոշել էր էր, որ ընտրությունների ժամանակ ինքը կարա որոշի, թե ես ում ընտրեմ։

[Skeptic]

Իմ ծառայության վախտ էլ հոսպիտալի պետը որոշել էր էր, որ ընտրությունների ժամանակ ինքը կարա որոշի, թե ես ում ընտրեմ։

Մեզ 2013թ․ ընտրությունների ժամանակ տարան Չինարի, ու գյուղապետը բոլոր զինծառայողների գլխին կանգնած ասում էր՝ «Սերժ Սարգսյանը 7-րդն ա, էդտեղ պծիչկա դրեք»։ Փորձեցի գործ տալ, էն ընտրությունների թափանցիկությանն ու խախտումներն իբր թե արձանագրող կայքին գրեցի, իրանք էլ ստուգելու համար կապնվեցին գուշակեք ում հետ․ Չինարիի գյուղապետի, իհարկե։




Թեմայից մի փոքր դուրս, բայց ոչ շատ․


https://www.youtube.com/watch?v=QbC6dLG_dQY

[Վիշապ]

Մենակ չասես, թե սա լուրջ-լուրջ դրել ես, որպես պարտադիր առարկայի օրինակ ;)

Աթեիստ ջան, երգն ու պարը ժողովրդին սոցիալացնող, միավորող, ջերմացնող ու միևնույն ժամանակ սրեսները ու հիմար մտքերը ցրող կարգին միջոցներ են:
Հետևաբար, եթե զորքին կարելի է ստիպել առավոt կանուխ սառը ջրով ցնցուղ ընդունել ու մի 30կմ մարշ բրասոկ անել, ապա պարն ինչ խ... մի խոսքով, ինչի՞ չպարել :Ճ
Վատ կլինե՞ր, որ զինվորները գողագանության, թզբեխ սարքելու ու իրար ստորացնելու տեղը յարխուշտա ու akwaaba պարեին:

[Աթեիստ]

Իհարկե վատ կլիներ։
Իմ համար նույնիսկ էդ պարերին նայելն ա տհաճ, սեփական մասնակցության մասին ընդհանրապես խոսք չի գնում։

Ու հա, ես կյանքում գողագանություն չեմ արել, թզբեխ չեմ սարքել, ոչ մեկին չեմ ստորացրել։ Թույլ կտա՞ս ինձ էլ նման բան անել ստիպելով չստորացնեն։
Իհարկե, եթե մարդուն Թաթայի տակ թվռվռալը դզում ա, флаг ему в руки. Բայց, ախպոր պես, դա բանակ ա։ Այսինքն մարդու կյանքից սենց թե նենց 2 տարի գողացող համակարգ, կլնի՞ գոնե ստորացումը մինիմումի հասցվի։

[Վիշապ]

Ես դեմ եմ: Պարը հոգևոր, հուզական վիճակից բխող երևույթ է: Եթե վիճակը հասավ դրան, անձը կպարի, եթե ոչ... բայց ստիպես՝ կդառնա այլանդակություն: Մոտավորապես այնպես, որ, բոլորս էլ երևի եղել ենք նման վիճակներում - հարսանիքում քո համար հանգիստ լռված ես, մի աներես ազգական գալիս, զոռով պարի է քաշում: Որևէ մեկը նորմալ պարած կա՞ նման պայմաններում:

Հարսանիքն ու ծառայությունը վայթե տարբեր են, հարսանիքում մասսան դասակարգված է. Հարսի մոտիկ բարեկամներ, փեսի մոտիկ բարեկամներ, քավորի մոտիկ բարեկամներ, և մնացած անկապ մասսա: Անկապ մասսայի հուզական պարը էն առաջին երեք դասակարգերի կողմից չի խրախուսվում: Իսկ ծառայության կայֆը էն ա, որ սաղ անկապ մասսա է, որը առանց կոմպլեքսավորվելու կարող է արխային տժժալ՝ հանգիստ և նամանավանդ հոՔնաՁ ու նամռոտված լռվելու փոխարեն:
Մեր պրոբլեմն էն ա, որ ախմախ դաստիարակության արդյունքում, ծառայության մեջ էլ են սաղ փորձում դասակարգվել: Պարը հնարավոր է, որ օգնի:

[Վիշապ]

Իհարկե վատ կլիներ։
Իմ համար նույնիսկ էդ պարերին նայելն ա տհաճ, սեփական մասնակցության մասին ընդհանրապես խոսք չի գնում։

Ու հա, ես կյանքում գողագանություն չեմ արել, թզբեխ չեմ սարքել, ոչ մեկին չեմ ստորացրել։ Թույլ կտա՞ս ինձ էլ նման բան անել ստիպելով չստորացնեն։
Իհարկե, եթե մարդուն Թաթայի տակ թվռվռալը դզում ա, флаг ему в руки. Բայց, ախպոր պես, դա բանակ ա։ Այսինքն մարդու կյանքից սենց թե նենց 2 տարի գողացող համակարգ, կլնի՞ գոնե ստորացումը մինիմումի հասցվի։

Քո տրամաբանությունը լրիվ յախշու տրամաբանություն է, էն որ զզվում են ծառայությունից ու դրա հետ կապ ունեցող ամեն ինչից, էկել են բանակ ու ուզում են հանգիստ լռվեն, երկու տարի անցկացնեն գնան:
Էդ մարդկանց համար նույնիսկ պլացի վրա շարք կանգնելը ստորացում ա: Արդյունքում հանգիստ ծառայելու տեղը սաղ օրը չափալախ էին ուտում ու սաղի ներվերը քայքայում: Անիմաստ:

[Varzor]

Իմ համար պարտադիր ֆիլմը, պարտադիր երգը (ոչ քայլերգը, դա հատուկ քայլքի տեսակ ա կարծեմ), պարտադիր հայլուրը ու պարտադիր մաքրամեն (օրինակի համար) հավասարազոր եզություններ են։

Բարձրաձայնում եմ.
Ինձ համար էլ պարտադիր քիմիան, պարտադիր հին աշխարհի պատմությունը, պարտադիր փիլիսոփայությունը եզություն են:

Մյուսի համար պարտադիր ֆիզիկան կամ ազտղագիտությունն ա եզություն… Մեկի համարն էլ պարտադիր հարկեր մուծելն ա եզություն…

Բա ո՞նց անենք: Սենց համատարած եզությունների մեջ ոնց էլ ապրում ենք :think

[Varzor]

Ես դեմ եմ: Պարը հոգևոր, հուզական վիճակից բխող երևույթ է: Եթե վիճակը հասավ դրան, անձը կպարի, եթե ոչ... բայց ստիպես՝ կդառնա այլանդակություն: Մոտավորապես այնպես, որ, բոլորս էլ երևի եղել ենք նման վիճակներում - հարսանիքում քո համար հանգիստ լռված ես, մի աներես ազգական գալիս, զոռով պարի է քաշում: Որևէ մեկը նորմալ պարած կա՞ նման պայմաններում:

Լիոն ձյա, բա պարտադիր շարային պարապմու՞նքը: Պատկերացրու, թե մեկը յազվայա լինում, թե արի գնանք զբոսնելու, բայց դու ոչ տրամադրություն ունես, ոչ էներգիա… Ու որ չգնաս կարգապահական տույժ են տալու ;)

[Աթեիստ]

Բարձրաձայնում եմ.
Ինձ համար էլ պարտադիր քիմիան, պարտադիր հին աշխարհի պատմությունը, պարտադիր փիլիսոփայությունը եզություն են:

Մյուսի համար պարտադիր ֆիզիկան կամ ազտղագիտությունն ա եզություն… Մեկի համարն էլ պարտադիր հարկեր մուծելն ա եզություն…

Բա ո՞նց անենք: Սենց համատարած եզությունների մեջ ոնց էլ ապրում ենք :think

Ոնց որ արդեն գրել էի, բայց կրկնվեմ։
Դպրոցում պարտադիր ա ինֆորմացիա տալը։
Բանակում պարտադիր ա երկրի անվտանգության համար անհրաժեշտ գիտելիք ու փորձառություն տալը։
Աշխատավայրում պարտադիր են մասնագիտական գիտելիքները, պարտաճանաչություն և այլն։

Ամեն վայր իրա պարտադիր կետերն ունի։
Ու բանակում պարտադիր պարը անելիք չունի։ Ինչպես դպրոցում կրոնի քարոզը։

[Varzor]

Ու բանակում պարտադիր պարը անելիք չունի։ Ինչպես դպրոցում կրոնի քարոզը։

Ես էլ ասում եմ՝ բանակում պարտադիր շարայինը անելիք չունի, պարտադիր մարմնամարզությունը անելիք չունի, առավոտ պարտադիր ժամը 6-ին զարթնելը ու սենց լիքը "մասնագիտական պրոֆեսորական" բաներ եմ ասում: Ու ի՞նչ
Հիմա իմ կամ քո ասածը իրականում ինչ են, եթե ոչ չստուգված ու ոչ մասնագիտական կարծիքներ:

Հավատացյալի համար էլ էվոլուցիան անհավատության քարոզա՝ չի ուզում: Հետո՞
Հերիքա ամեն ինչ անձնական կամ անհատների պրիզմայով նայենք: Բանակը անհատի, նույնիսկ հասարակարգի պրիզմաներից դուրս պիտի լինի, մանավանդ մեր իրավիճակում:

Եթե փորձը ցույց տա և/կամ մասնաետները գտնեն ու փորձով ապացուցեն , որ մի ոտքի վրա 5 րոպե "պարտադիր" թռվռալով "ծուղրուղու" կանչելը նպաստելու է զորքի կողմից մարտական առաջադրանքի կատարմանը, ապա ես դրա դեմ արգումենտ չունեմ: Ուղղակի չմոռանանք, որ ռազմական գործը շատ հին ու դարերով տաշված-փորձված, բայց չկարծրացած է…

ՄԻ հարցում համամիտ եմ. Որքան էլ Գինոսյանը ազգագրական պարի ռահվիրա է, միևնույն է զորքի "դաստիարակման" գծով մասնագետ չի և ճիշտ չեմ համարում նրա կողմից նման առաջարկներով հանդես գալը: Լավ ենք պրծել լատինոամերիկյան պարերի, մասնավորապես կիզոմբայի մասնագետ չի :D
Էլ եչմ ասում, որ էն "համբալը", որն ընդունում է նման ոչ մասնագետների առաջարկը ու սարքում պարտադիր՝ համբալի քառակուսի է:

Մեր երկրի հիմնական խնդիրներից մեկը հենց դա է. մարդիկ իրենց գործով չեն զբաղվում, իրենց տեղում չեն: Ամեն մեկը ամեն ասպարեզում պրոֆեսոր ա:

[Freeman]

Աթեիստ ջան, երգն ու պարը ժողովրդին սոցիալացնող, միավորող, ջերմացնող ու միևնույն ժամանակ սրեսները ու հիմար մտքերը ցրող կարգին միջոցներ են:
Հետևաբար, եթե զորքին կարելի է ստիպել առավոt կանուխ սառը ջրով ցնցուղ ընդունել ու մի 30կմ մարշ բրասոկ անել, ապա պարն ինչ խ... մի խոսքով, ինչի՞ չպարել :Ճ
Վատ կլինե՞ր, որ զինվորները գողագանության, թզբեխ սարքելու ու իրար ստորացնելու տեղը յարխուշտա ու akwaaba պարեին:

Էդ գողագանություն անող, մյուսներին ստորացնողների կորիզը ոչ առավոտ հելնում ա մարշ բրասոկի, ոչ էլ պարելու ա։

[Freeman]

Ժող, հիմա որ մի քանի բան պարտադիր ա, ուրեմն նորմալ ա՞ լիքը էշություններ պարտադիր սարքելը։ Նենց տպավորություն ա, որ ուղղակի կողմ եք, որ նոր պարտադիր բան ավելանա ։Դ բա դրա իմա՞ստը։

Էն մնացածը նորմալ անելը թող հսկվի, որ ՍՎԴ ունեցողը կրակել իմանաս դրանից, ոչ թե հավայի թղթի վրա մի քանի ավել բան գրեն, հենց ձեռքերն տա մեկին պատժել, էդ չանելու համար դնեն պատժեն, բայց գործնականում ոչ մեկ ոչ անի, ոչ էլ իմանա էդ ինչ ա։

Ոչ մի բան նենց չի բարձրացնում զինվորի մարտունակությունը, ինչքան կրակել իմանալը ։դ

[Վիշապ]

Էդ գողագանություն անող, մյուսներին ստորացնողների կորիզը ոչ առավոտ հելնում ա մարշ բրասոկի, ոչ էլ պարելու ա։
Կախված ա զորամասից ու հրամանատարից։ Սովետաշենի ուսումնականում մարշ բրասոկ չանող չկար, ու ես վստահ եմ՝ սաղ զորքը պարող էր, որովհետև պարացնող կար ։Ճ

[Freeman]

Կախված ա զորամասից ու հրամանատարից։ Սովետաշենի ուսումնականում մարշ բրասոկ չանող չկար, ու ես վստահ եմ՝ սաղ զորքը պարող էր, որովհետև պարացնող կար ։Ճ

Նու հա, շատ քիչ դեպքերում/տեղերում տենց էլ կարա լինի ։դ

[Lion]

Եթե Թուրքիան ու Ադրբեջանը համատեղ ուժերով վրա տվեցին՝ մեզ շատ ծանր օրեր կսպասվեն. պիտի պատրաստ լինենք «սև օրվան» (https://www.1in.am/2551721.html?fbclid=IwAR1Y9lHulwEXmrOMMefccjYk3C6m7NdUa4Kk1MxMpRRCQxrOZwLOPuGrPH0)

«Մի բան հստակ է. երբ Թուրքիան վստահ եղավ իր ռազմական ու քաղաքական հաշվարկներով, որ կկարողանա մեզ հարված հասցնել ու մնալ անպատիժ, նա այդ հարվածը կհասցնի։ Առիթի դեպքում Էրդողանի վարչակազմը չի հապաղի դիմելու սահմանափակ գործողությունների։ Աստված չանի, եթե Թուրքիան ու Ադրբեջանը համատեղ ուժերով վրա տվեցին, քանի որ այդ դեպքում մեզ շատ ծանր օրեր կսպասվեն։ Սակայն դեռ հարց է՝ կպարտվե՞նք արդյոք՝ ինչպես շատերը սպասում են։ Դա իրոք մեծ հարց է, որովհետև բոլորս էլ գիտենք՝ եթե մեզ սեղմեցին երկու կողմից՝ կենաց ու մահու խնդիր է լինելու: Ես միշտ ասում եմ, որ մեր ղեկավարությունը պետք է պատրաստ լինի այն «սև օրվան», երբ Հայաստանը մենակ կլինի, և իրեն երկու կողմից կսեղմեն։ Ցանկացած ազգ պետք է իր անվտանգության երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և այլ պահեստային տարբերակներ ունենա։ Այսինքն՝ չի կարելի բոլոր ձվերը դնել մի զամբյուղի մեջ և ասել՝ Ռուսաստան կա և վերջ»։

Այս շաբաթ՝ մայիսի 1-3-ը, Ադրբեջանում տեղի կունենան «Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրք-2019» թուրք-ադրբեջանական մարտավարական զորավարժությունները, որոնք, շատ փորձագետների կարծիքով, զուտ ռազմական միջոցառում լինելուց բացի՝ նաև ունեն ռազմաքաղաքական որոշակի ենթատեքստ և արժանի են ուշադրության Հայաստանի կողմից։ Ընդհանրապես թուրք-ադրբեջանական ռազմական, քաղաքական և տնտեսական սերտաճումը Հայաստանին բավական վտանգավոր սպառնալիք ներկայացնելու լուրջ ներուժ ունի՝ այս երկու երկրներում հակաժողովրդավարական, բռնապետական միտումների ուժգնացմանը զուգահեռ և անձնապես ու քաղաքականապես իրար շատ հոգեհարազատ Էրդողանի ու Ալիևի վարչակարգերի ագրեսիվ, անկանխատեսելի ու անպատասխանատու արտաքին քաղաքական վարքագծի խորապատկերին։


http://forumimage.ru/uploads/20190503/155690187720722117.jpg

[Lion]

Թեմայի շուրջ «Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Մհեր Հակոբյանը։

– Պարոն Հակոբյան, կայանալիք թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններն ի՞նչ սցենար ունեն և ի՞նչ նշանակություն ունեն մեր երկրի անվտանգության տեսանկյունից։

– Թուրք-ադրբեջանական ցանկացած ռազմաքաղաքական ու հատկապես ռազմական համագործակցությունը հիմնականում ուղղված է մեր դեմ։ Սա հիմնական թեզիսն է։ Այս զորավարժությունները թե՛ մարտավարական և թե՛ ռազմավարական առումներով վկայում են Հայաստանին ուղղված որոշակի սպառնալիքների մասին։ Մարտավարական մակարդակում մեր դեմ են ուղղված, քանի որ միտված են բարձրացնելու ադրբեջանական զինված ուժերի մարտունակությունը։ Ու նաև ռազմավարական մակարդակում կա խնդիր, քանի որ այս երկու ռազմական մեքենաները սովորում են համատեղ գործել, ու բնականաբար, առաջնային թիրախը կրկին մենք ենք։

Կոնցեպտուալ առումով մտահոգիչ հանգամանքն այն է, որ ադրբեջանական բանակը սկսում է ՆԱՏՕ-ի չափանիշների հետ առնչվել, այսինքն՝ ՆԱՏՕ-ական չափանիշներով գործող բանակի հետ է շփվում։ Իսկ լավն այն է, որ իրենց մոտ այդ փոփոխությունները համակարգային չեն, և արդյունքում՝ կոնցեպտուալ մակարդակով ադրբեջանցիներն ունեն սովետա-ՆԱՏՕ-ասիական ինչ-որ խառնուրդ։

Ես այստեղ վտանգավոր եմ համարում երկու հանգամանք։ Առաջինը հատուկ ստորաբաժանումների մասնակցությունն է, որի գործողությունները մենք տեսանք 2016 թվականի ապրիլին։ Խնդիրն այն է, որ և՛ սրանց պատրաստությունն է ավելի պարզ, և՛ կարելի ավելի արագ արդյունք ստանալ, այսինքն՝ թուրքական ռազմական տեսաբանները կրթում են Ադրբեջանի հատուկ ստորաբաժանումներին։

Երկրորդ խնդիրը մի քիչ թաքնված է, և նույնիսկ ընդունված չէ դրա մասին խոսել, բայց ես այստեղ խնդիր եմ տեսնում՝ կապված Նախիջևանի հետ, որովհետև եթե ապագայում ռազմական գործողություններ սկսվեն՝ ՀՀ զինված ուժերի առաջնային խնդիրը, իմ կարծիքով, կլինի Նախիջևանի հարցը լուծելը, սակայն այս դեպքում մենք խնդիր կունենանք, որովհետև բացառված չէ, որ նույնիսկ եթե Թուրքիան պաշտոնապես չմասնակցի էլ ռազմական գործողություններին՝ վախենալով բացահայտ ընդհարման մեջ մտնել ՀԱՊԿ անդամ երկրի հետ, այնուհանդերձ, բացառված չէ այն, որ իր զինված ուժերի դրոշն ու համազգեստը փոխելով ադրբեջանական դրոշով ու համազգեստով՝ փաստացի մարտնչի մեր դեմ։ Պատերազմի դաշտում մենք չենք կարողանա հասկանալ՝ այդ պահին մեր դեմ թուրքակա՞ն գումարտակ է կռվում, թե՞ ադրբեջանական։ Ըստ իս՝ այս զորավարժությունների թաքնված իմաստն այն է, որ այս երկու երկրների զինվորականները շփվեն իրար հետ հոգեբանական, մարտավարական մակարդակներում ու փորձեն համագործակցել՝ հատկապես կապված Նախիջևանի հետ։ Սա է հիմնական խնդիրը, բայց մանրամասները դժվար է ասել այս պահին, քանի որ ինֆորմացիան փակ է, ինչ էլ որ գալիս է, գալիս է դոզավորված և իրենց ուզած ինֆորմացիան, որի շուրջ շատ խոսելը ևս հնարավոր չէ։

[Lion]

– Հենց Նախիջևանի հարցն է այս համատեքստում շատ կարևոր։ Կարո՞ղ ենք ասել, որ Թուրքիան ամրապնդում է իր ռազմական և քաղաքական ներկայությունը այս շրջանում։

– Միանշանակ, Նախիջևանի խնդիրը կա։ Այն շատ ընդգծված ռազմավարական նշանակություն ունի Թուրքիայի համար, ընդ որում՝ ոչ այնքան Ադրբեջանի, որքան նեոօսմանական քաղաքականությունը կյանքի կոչելու տեսանկյունից, որն Էրդողանն այսօր համառորեն առաջ է մղում։ Այս առումով խնդիրը նաև մեկ այլ թաքնված կողմ ունի, որովհետև, ճիշտ է, Ալիևը և Ադրբեջանը համարում են Թուրքիային իրենց դաշնակիցը Հայաստանի դեմ, բայց միաժամանակ խանդով են վերաբերվում Նախիջևանում Թուրքիայի դիրքերի՝ չափից դուրս ուժեղացմանը։ Նախիջևանը, ինչպես գիտեք, անկլավ է, չունի ցամաքային կապ Ադրբեջանի հետ, և չի բացառվում, որ կրիտիկական իրավիճակներում կարող է կորցնել նաև օդային և այլ տեսակի կապերը «մայր Ադրբեջանի» հետ, իսկ եթե ճգնաժամը շատ խորանա այնտեղ՝ Թուրքիան կարող է իրենով անել Նախիջևանը։ Այս առումով Ալիևը և՛ կողմ է Թուրքիայի դիրքերի ուժեղացմանը, և՛ զգուշանում է դրանից։ Ալիևը դոզավորված է թուրքերին Նախիջևանում ուժեղացնում՝ այն դեպքում, երբ Էրդողանը ձգտում է հնարավորինս շատ ուժեղանալ։ Ահա այսպիսի բարդ խաղ կա մեր հակառակորդների ճամբարում, ինչը մենք առիթի դեպքում և՛ պիտի հաշվի առնենք, և՛ փորձենք օգտագործել։

– Իսկ Ռուսաստանի թվացյալ անտարբերությունը Թուրքիայի այս ակտիվության և հատկապես Նախիջևանում նրա դիրքերի ամրապնդման հանդեպ ինչո՞վ է բացատրվում։

– Հաշվի առնելով նախորդ շաբաթ տարածված այն տեղեկությունը, որ Ռուսաստանը առաջիկայում վերազինելու է «Էրեբունիում» տեղակայված իր ավիաբազան 18 միավոր Սու-30ՍՄ ժամանակակից բազմաֆունկցիոնալ կործանիչներով, ես չէի ասի, թե Ռուսաստանը անտարբեր է։ Հնարավոր է, որ Ռուսաստանի այս քայլը այդ թվում նաև այդ մարտահրավերի դեմ է ուղղված։ Այսինքն՝ ռուսական ռազմաքաղաքական վերլուծաբանները ակնհայտորեն հասկանում են, որ հնարավոր է՝ իրենք այս պահին մարտավարական գործընկերներ են Թուրքիայի հետ, բայց աշխարհաքաղաքական մակարդակում իրենք ունեն խոր հակասություններ, և բացառված չէ, որ ապագայում ևս Ռուսաստանը և Թուրքիան մտնեն հակասությունների մեջ։ Այս առումով ես կարծում եմ, որ այդ թվում և Նախիջևանի հարցի հեռահար սրացումները հաշվի առնելով են «Էրեբունի» օդանավակայանում տեղակայված ռուսական ավիապարկը ուժեղացնում։ Ուղղակի Նախիջևանի խնդիրն այս պահին որոշակիորեն սառեցված է, և քաղաքական խաղացողներն այսօր տարածաշրջանում ավելի այժմեական խնդիրներով են զբաղված՝ չբացառելով հետագա զարգացումներն այս ուղղությամբ և չմոռանալով անել որոշակի կանխարգելիչ քայլեր։ Հիմա և՛ Թուրքիայի ուժեղացումը Նախիջևանում կարող է այդ կանխարգելիչ քայլերից լինել, և՛ ռուսական բազայի ուժեղացումը, և՛ Ադրբեջանի ուժեղացումը։ Այսինքն՝ այն ժամանակ, երբ հիմնական խաղացողները զբաղված են հիմնական խաղատախտակի վրա ընթացող խաղով, երկրորդական խաղատախտակի վրա, կարծես, մեկ ուրիշ խաղ է ընթանում՝ չբացառելով, որ մի օր այս հիմնականը կվերջացնեն, կանցնեն երկրորդականին, որն այդ պահին արդեն հիմնական դարձած կլինի։

– Ադրբեջանի ՊՆ-ի հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ զորավարժությունների նպատակներից մեկը Ադրբեջանի և Թուրքիայի ռազմական ստորաբաժանումների փոխգործակցության համակարգումն է։ Այս դասընթացները նրանք անցկացնում են՝ նկատի ունենալով, որ, տեսականորեն, այդ գործողությունները կարող են իրականացնել որևէ հակառակորդի դե՞մ։

– Որպես կանոն, զորավարժություններում հակառակորդը չի կոնկրետացվում։ Թեև վերջին տարիներին և՛ Ադրբեջանն է նշում, որ իր հակառակորդը Հայաստանն է, և՛ հայկական կողմերն են հստակորեն նշում, որ իրենց հակառակորդը Ադրբեջանն է։ Բայց դա երկրորդական մի խնդիր է։ Բոլորս էլ հասկանում ենք, թե այս երկու երկրների հիմնական հակառակորդներն ովքեր են։ Բոլորս էլ հասկանում ենք, որ եթե, օրինակ, ադրբեջանական բանակը զորավարժություններում խաղարկում է լեռնային պայմաններում հաջող հարձակողական գործողություն, այդ լեռները չեն լինելու Դաղստանի լեռները, այլ լինելու են, ենթադրենք, Մռավի լեռները։ Այսինքն՝ երկրորդական է՝ զորավարժությունների սցենարում հակառակորդիդ անունը ինչ կդնես։ Բացարձակ նշանակություն չունի։ Դա նույնիսկ քաղաքական նշանակություն չունի, որովհետև այս պահին մեր երկու երկրների միջև հարաբերություններն այնքան լարված են, որ եթե, ենթադրենք, Ադրբեջանի Հանրապետությունը զորավարժություն անի՝ որոշելով, որ ըստ զորավարժության պլանի՝ իրենք ջախջախում են «Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժեր» անունը կրող միավորը, ոչ ոք չի կարող նրանց մեղադրել։ Կասեն՝ «մեր տարածքներն օկուպացված են, մենք էլ պատրաստվում ենք դրանք հետ բերել»։

[Lion]

– Այսինքն՝ քաղաքական վերահսկողությունից, կոպիտ ասած, դուրս է, ու չենք կարող դիվանագիտական խողովակներով մեր դժգոհությունը հայտնել։

– Իհարկե, դուրս է։ Գիտե՞ք, ռազմական ոլորտն այնպիսի ոլորտ է, որտեղ ընդհանրապես քաղաքական վերահսկողության մեխանիզմները շատ սահմանափակ են։ Օրինակ, մոտ մեկուկես ամիս առաջ ադրբեջանական կողմը լայնածավալ զորավարժություններ անցկացրեց։ Ըստ առկա միջազգային համաձայնության՝ եթե զորավարժություններում «X» քանակից ավելի է լինում տեխնիկան և մարդկային ներուժը, ապա պետք է մյուս կողմին տեղեկացնել։ Բայց ադրբեջանական կողմը չտեղեկացրեց մեզ։ Ե՞վ։ Մենք էլ աղմկեցինք մամուլով, բանակը, բնականաբար, եկավ մարտական պատրաստության, հետախուզությունը սկսեց գործել։ Բայց ի՞նչ բացասական բան եղավ դրանից Ադրբեջանի համար. ոչինչ էլ չեղավ։ Հասկանո՞ւմ եք, երկու կողմերի հարաբերություններն այնքան կոպիտ են… Սրանք երկու բարեկամական երկրների հարաբերություններ չեն, երկու խաղաղ երկրների հարաբերություններ չեն, որ նման բանը մենք համարենք «նոնսենս» և աղմուկ բարձրացնենք։ Իրականում դա էական չէ։ Պարզապես մենք պետք է մեր վառոդը չոր պահենք, միշտ հաշվի առնենք, որ ցանկացած սրացման դեպքում, եթե ռազմաքաղաքական իրավիճակը թույլ տվեց, Թուրքիան մեզ թիկունքից հարվածելու է արևմտյան ճակատից։ Մենք պետք է երբեք սա չմոռանանք։ Եվ այն վայ-վերլուծաբանները, որոնք հակառուսական էքստազի մեջ ռուսական ռազմաբազայի դեմ են խոսում… Թող ոչ ոք ինձնից ավելի հայրենասեր և Հայաստանի անկախությունը սիրող չլինի։ Բայց ես լավ հասկանում եմ, որ այս պահին հենց ռուսական գործոնն է մեծապես զսպում Թուրքիային արևմտյան ճակատում և թույլ է տալիս մեր գլխավոր շտաբին իր ուժերի հիմնական մասը արևելյան ճակատում պահել։

– Իսկ հայ-ռուսական, այսպես կոչված, միացյալ զորախումբը այս հարցում ի՞նչ դերակատարում կարող է ունենալ տեսականորեն և գործնականում։ Վերջերս, կարծեմ, այս զորամիավորումը զորավարժություններ իրականացրեց։

– Շատ հետաքրքիր հարց տվեցիք, և ես հնարավոր է՝ մի քիչ անսովոր պատասխան տամ այդ հարցին։ Հայ-ռուսական համատեղ զորախումբը, հաշվի առնելով իր քանակական և տեխնիկական հագեցվածությունը, առայժմ, մեծ հաշվով, նախատեսված է միայն սահմանապահ ծառայության և ոչ մեծ մակարդակի ընդհարումների համար։ Եթե մենք ապրիորի վերցնենք այն սցենարը, որ Թուրքիայի Հանրապետությունն իր ռազմական մեքենայի հիմնական մասով կորոշի Արաքսի ափով հարված հասցնել մեզ, ապա հայ-ռուսական զորախմբի մի քանի հազար հոգին լուրջ ռազմական նշանակություն չեն կարող ունենալ։ Բայց այստեղ շատ մեծ մի «բայց» կա, ու հենց այդ «բայց»-ի համար են իրենք այս պահին գտնվում Հայաստանի Հանրապետությունում։ Խնդիրն այն է, որ, այնուահանդերձ, իրենք որոշակիորեն կզսպեն հակառակորդին, և հնարավոր է, որ մարտերի մեջ մտնելով՝ կորուստներ կրեն, այսինքն՝ կզոհվեն ռուսաստանցի զինվորականներ,- իսկ մենք շատ լավ գիտենք, թե պուտինյան վարչակազմն ինչքան ծանր է տանում այդ խնդիրը,- և դա կստիպի Ռուսաստանին՝ ավելի ակտիվ գործել այս սահմանում՝ մոտավորապես այն տեսքով, ինչ 2008 թվականին, երբ Հարավային Օսիայում զոհվեցին ռուս խաղաղապահներ, ու նաև դա էր պատճառը, որ Ռուսաստանը սկսեց, այսպես կոչված, խաղաղության պարտադրման գործողությունը Վրաստանի դեմ։

Այսպիսով, ընդհանրացնելով խոսքս՝ հայ-ռուսական զորախմբի ուժերը սահմանապահ ծառայության, սահմանափակ պատերազմական գործողությունների համար հերիք են, իսկ լայնամասշտաբ գործողությունների համար, երբ 100 կամ 200 հազարանոց ուժեր կբախվեն Արաքսի ափերին, բնական է՝ այդ 3-4 հազար հոգին էական նշանակություն չեն կարող ունենալ։

[Lion]

– Այս թեման շոշափելիս՝ շատ դժվար է խուսափել պատմաքաղաքական հարցերին անդրադառնալուց։ Իհարկե, հայտնի փաստ է այն, որ թե՛ սովետական քարոզչամեքենան և թե՛ ներկայիս ռուս կայսերապաշտներն ու Կրեմլին հարող որոշ հայկական շրջանակներ շատ են շահարկել ու շահարկում թուրքական հնարավոր ներխուժման վտանգի հարցը, թեև մյուս կողմից էլ ակնհայտ է, որ թուրքական սպառնալիքը չի կարելի ամբողջությամբ անտեսել։ Կա վարկած այն մասին, որ 92-93 թթ. Թուրքիան ծրագրել է միջամտել հայ-ադրբեջանական հակամարտությանը և ներխուժել Հայաստան Նախիջևանի կողմից։ Դա որքանո՞վ է համապատասխանում իրականությանը։

– Քանի որ նույնիսկ 25 տարի անց այդ փակ փաստաթղթերը իմ ձեռքի տակ չկան, ինչ էլ այս պահին մտածենք, պիտի հիմնվենք 92-93 թթ. մամուլի հրապարակումների վրա։ Ամեն դեպքում որոշ տվյալներ կան։ Օրինակ՝ մենք տվյալներ ունեինք, որ արցախյան ազատամարտի թեժ օրերին թուրքական 3-րդ դաշտային բանակը Արաքսի սահմանին բերվեց մարտական վիճակի։ Թուրքական գլխավոր շտաբը ունե՞ր իրականում մեզ հարված հասցնելու նպատակ, թե՞ դա ուղղակի ինչ-որ ժեստ էր. այդ հարցը մեզ համար բաց է մնում։ Մենք նաև չգիտենք՝ դիվանագիտական խողովակներով ի՞նչ է այդ ժամանակ խոսվել Հայաստանի, Թուրքիայի և Ռուսաստանի նախագահների միջև, խոսվե՞լ է, թե՞ չի խոսվել։ Սրանք բաց հարցեր են, և մենք դրանց պատասխանները կունենանք այն ժամանակ, երբ տարիներն անցնեն կողմերի արխիվները բացվեն։ Բայց հաշվի առնելով քաղաքական և աշխարհաքաղաքական զարգացումները՝ մի բան հստակ է՝ երբ Թուրքիայի Հանրապետությունը վստահ եղավ իր ռազմական ու քաղաքական հաշվարկներով, որ կկարողանա մեզ հարված հասցնել ու մնալ անպատիժ, նա այդ հարվածը կհասցնի, նույնիսկ եթե նպատակ չունենա վերջնականապես ոչնչացնել Հայաստանի Հանրապետությունը, այլ ցանկանա մեզ թեկուզ միայն ծանր կորուստներ պատճառել, ենթադրենք՝ ավերել Երևանը, ոտնատակ տալ Արմավիրը, Գյումրին և այլն։ Առիթի դեպքում Էրդողանի այս պահի վարչակազմը չի հապաղի դիմելու նման սահմանափակ գործողությունների։ Հեռու չգնանք. նայեք՝ ինչ է կատարվում Սիրիայում։ Էրդողանի վարչակազմը ինքնիշխան մի պետության ամբողջ հյուսիսային հատվածի մի զգալի շերտ հայտարարել է իր հետաքրքրությունների գոտի և, օգտվելով այն հանգամանքից, որ Սիրիայի կառավարությունը չունի բավարար ռազմական ռեսուրսներ այդ տարածքներում իր ինքնիշխան անվտանգությունը ապահովելու համար, Թուրքիայի Հանրապետությունը փաստացի գործողություններ է իրականացնում և ռազմական ներկայություն ունի Սիրիայի հյուսիսում։

Հիմա, երբ ռուսատյացները այդպես խոսում են ռուսական ռազմաբազայի դեմ, չգիտես ինչու՝ մենք ընդունում ենք այն կանխավարկածը, որ Արաքսի ափերին Թուրքիան միշտ խաղաղ կլինի։ Բայց արդյո՞ք խաղաղ կլինի, եթե ռուսական ռազմաբազան սահմանին կանգնած չլինի, արդյո՞ք կրակոցներ չի կազմակերպի մի ափից մյուս ափ ու չի ասի, թե «Ես հակաահաբեկչական գործողություն պետք է իրականացնեմ Արմավիրի մարզում»։

Ժամանակակից պետություններում, հատկապես ասիական պետությունների համար միջազգային զսպման մեխանիզմները շատ թույլ են գործում։ Պետք է փաստացի ուժեղ լինես նման վտանգները չեզոքացնելու համար։ 2000 թվականին Թուրքիան, բնականաբար, չէր համարձակվի խախտել Բաշար Ասադի Սիրիայի սահմանները, բայց 2018-19 թթ., երբ նույն Բաշար Ասադը դժվարությամբ է պահում իր իշխանությունը Սիրիայի հիմնական մասում, հյուսիսային սահմաններում Թուրքիան իրեն զգում է՝ ինչպես ձուկը ջրում։ Եվ այս տեսանկյունից, Աստված մի արասցե, եթե մենք թուլանանք՝ կարող է նույն իրավիճակը լինել։

Դրա համար ես նորից եմ ասում՝ Սու-30 կործանիչները ճկունություն են տալիս մեր բանակին այն, պատկերավոր ասած, «սև օրվա» համար, երբ մենք ստիպված կլինենք երկու ճակատով պատերազմել, որովհետև մինչև մեր ռազմաքաղաքական հրամանատարությունը բանակային ուժերը արևելքից բերի արևմուտք, կարող է ուշ լինել։ Իսկ Սու-30 տիպի ինքնաթիռի համար մի քանի րոպեի հարց է Հայաստանը արևելքից արևմուտք կտրելը և թե՛ այս, թե՛ այն կողմում ռազմական գործողություններին մասնակցելը։ Նորից եմ ասում՝ Աստված չանի, եթե Թուրքիան ու Ադրբեջանը համատեղ ուժերով վրա տվեցին, քանի որ այդ դեպքում մեզ շատ ծանր օրեր կսպասվեն։ Սակայն այս առումով դեռ նույնիսկ հարց է՝ արդյո՞ք մենք կպարտվենք՝ ինչպես շատերը սպասում են։ Դա իրոք մեծ հարց է, որովհետև բոլորս էլ գիտենք՝ եթե մեզ սեղմեցին երկու կողմից՝ կենաց ու մահու խնդիր է լինելու։ Իսկ եթե կենաց ու մահու խնդիր եղավ՝ բոլորս զենք ենք վերցնելու։ Սա ինքնին լուրջ գործոն է:

[Lion]

Իր հերթին, Թուրքիայի բանակի հզորությունը ևս ամենևին էլ պետք չէ գերագնահատել։ Իրենք էլ խնդիրներ ունեն։ Մենք միշտ սովոր ենք ասել՝ մեկ միլիոնանոց թուրքական բանակ։ Նախ, մեկ միլիոնանոց չի, 700-800 հազարանոց է, հետո՝ այդ բանակի զգալի մասը երկրի արևմտյան մասում է (այնտեղ Հունաստանի հետ խնդիրներ կան), Սիրիայում է, Իրաքում է, քրդաբնակ շրջաններում է, ու այդ 700-800 հազարի կեսից ավելին այդ պարագայում, այնուհանդերձ, կազմված կլինի աշխարհազորայիններից՝ քաղաքացիական կյանքից կտրված ու զենք վերցրած մարդկանցից։ Այսինքն՝ մեր դեմ Թուրքիան ուժերի գերլարման դեպքում կարող է մոտ 400-500 հազարանոց բանակ կիրառել։ Այդ պարագայում մենք կարող ենք արցախյան լեռներում շատ սահմանափակ ուժերով անցնել ամուր պաշտպանության՝ ինչպես 92 թվականին էր, և հիմնական ու ռեզերվային ուժերը բերել արևմտյան սահման։ Իհարկե, հնարավոր է, որ թուրքական բանակը որոշ առաջխաղացում ունենա, բայց դա շատ ծանր կարող է նստել իր վրա։ Համենայնդեպս, մի քանի օրվա խնդիր չի լինի։

Թուրքիայի հարձակման պարագայում մենք, անկասկած, ազգովի զենք կվերցնենք, երբ խոսք լինի առնվազն 200-250 հազար հայ ռազմիկի մասին, և այս պարագայում ընդամենը միայն կրկնակի գերակշռություն ունեցող թուրքական կողմի համար, հատկապես նման մեծ թվերի պարագայում, ամենևին էլ հեշտ չի լինի: Իսկ եթե մենք 10-20 օր, մեկ ամիս դիմացանք՝ համաշխարհային ռեզոնանս կլինի, միջազգային մեծ աղմուկ կբարձրանա, հայկական սփյուռքը կարձագանքի, Միացյալ Նահանգները, Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, Հունաստանը և մյուս ազդեցիկ խաղացողները կարձագանքեն, կմիջամտեն։ Ռուսներն ասում են՝ «береженого Бог бережет»: Մենք կանցնենք ամուր պաշտպանության ու, թող ներվեն նման խոսքերը, կխմենք թուրքական բանակի արյունը, կխմենք՝ հիմնավորապես։ Սրանում թող ոչ ոք չկասկածի, իսկ այդ պարագայում դեռ հարց է՝ որն ինչպես կլինի:

Այսինքն՝ այնպես չէ, որ Թուրքիան մի թեթև ուժերը, մկանները ցուցադրեց ու մեզ կհաղթի։ Բայց մենք, իհարկե, պիտի զերծ մնանք այդ օրից, մինչև որ ծայրահեղ ուժեղանանք և արդյունքում լինենք Իսրայել, որի վրա Եգիպտոսի նման պետությունը, օրինակ, զգուշանում է հարձակվել։ Եվ եթե հիմա մենք ունենայինք 50-60 կործանիչ, և Թուրքիայի պես պետությունը նույնիսկ Ադրբեջանի հետ միաժամանակ հարձակվի՝ խնդիրներ կունենա։ Չեմ ասում՝ մենք կհաղթենք, կամ Թուրքիան ու Ադրբեջանը, բայց մենք ամեն դեպքում լուրջ խնդիրներ կստեղծենք, որովհետև 50-60 կործանիչներին հաղթելն ու հետո առաջ գալը այս պայմաններում խնդիր է։

Ես միշտ ասում եմ, որ մեր ղեկավարությունը պետք է պատրաստ լինի այն «սև օրվան», երբ Հայաստանը մենակ կլինի, և նրան երկու կողմից կսեղմեն։ Դա ամենաանցանկալի սցենարն է, որ կարող է ընդհանրապես լինել՝ ամենասև օրը, բայց մենք պետք է դրան պատրաստ լինենք, որովհետև ոչինչ չես կարող բացառել։ 1905 թվին ոչ ոք չգիտեր, որ 1918 թվին Նիկոլայ Երկրորդին կգնդակահարեն, ու Ռուսաստանը կփլուզվի քաղաքացիական պատերազմի քաոսում։ Պուտինը մի քանի տարուց կլինի 70 տարեկան։ Մենք ի՞նչ գիտենք՝ եթե Պուտինը, ենթադրենք, 10 տարի անց մահացավ, Ռուսաստանում ի՞նչ կլինի։ Մենք պիտի պատրաստ լինենք մենակ դիմադրելուն։ Սա է միտքս։

[Lion]

– Դուք արդեն, կարելի է ասել, պատասխանեցիք այն հարցին, որն ուզում էի տալ։ Ձեր խոսքում Դուք ակնարկեցիք, որ ինչպես պատմության դասերն են ցույց տալիս՝ ուշ թե շուտ, ինչ-որ մի պահի Ռուսաստանը կարող է հեռանալ այս տարածաշրջանից, և մենք կմնանք մեն-մենակ թուրքական վտանգի դեմ։

– Այս միտքս հետևյալ կերպ եմ ուզում վերջացնել՝ ցանկացած ազգ պետք է իր անվտանգության երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և այլ պահեստային տարբերակներն ունենա։ Այսինքն՝ չի կարելի բոլոր ձվերը դնել մի զամբյուղի մեջ և ասել՝ Ռուսաստան կա, և վերջ։

Մեր ազգն այս պահին այնպիսի պայթյունավտանգ իրավիճակում է ապրում, որ նոր 1915 թվականը կարող է կործանարար լինել հինգհազարամյա հայ ժողովրդի համար։ Կարող ես այնպիսի մահացու հարված ստանալ, որից զուտ ֆիզիկապես այլևս ուշքի չես գա։ Դրա համար, ինչպես Իսրայել Պետությունն է անում, մենք պետք է երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և այլ պաշտպանական գոտիներ ստեղծենք՝ ոչ թե ֆիզիկապես, այլ ծրագրային մակարդակում։ Այսինքն՝ Իսրայելն ի՞նչ է ասում. ասում է՝ Ամերիկան կա, ինձ չեն թողնի՝ նեղացնեն։ Բայց եթե Ամերիկան չեղավ՝ ես ունեմ հզոր օդուժ, հզոր զրահատանկային զորքեր։ Եթե դրանց էլ հաղթեցին՝ ես ունեմ ատոմային զենք, կպայթեցնեմ ամբողջ Մերձավոր Արևելքը։

Իսրայելը առնվազն երեք պաշտպանական գոտի ունի։ Ընդ որում՝ երրորդին նույնիսկ տեսականորեն չես կարող հաղթել։ Իհարկե, Սաուդյան Արաբիան ու Եգիպտոսը հարուստ պետություններ են, կարող են մի օր Իսրայելին գերազանցող օդուժ ունենալ։

Տեսականորեն հնարավոր է։ Բայց ի՞նչ կարող են անել ատոմային զենքի դեմ։ Դրանից զգուշանալով՝ իրենք կխուսափեն Իսրայելի հետ բախումից։ Էլ չեմ ասում, որ դեռ հարց է՝ առաջին ու երկրորդ գոտիները կհաղթահարե՞ն, թե՞ ոչ։

[Lion]

Խոսում ենք 2019 թ-ին սպասվող սպառազինության նոր ձեռքբերումների մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=eQk1HObfOZk

[Lion]

Քննարկում ենք 2019 թ-ին սպասվող սպառազինության նոր ձեռքբերումները...


https://www.youtube.com/watch?v=bjgpxY8U32E&t=10s&fbclid=IwAR2E89rQTLU134bfhTw9De413uBk4MK2jEKF_t9pgeia6raoQC6d5Mi0eeI

[Varzor]

Քննարկում ենք 2019 թ-ին սպասվող սպառազինության նոր ձեռքբերումները...

Շատ վատ է, որ տեսանյութը բուքմեյքերի գովազդով է սկսվում։
Բուքմեյքերի փողերո՞վ են առնելու նոր զինատեսակները :D

Հ․Գ․
ԴՇԿ գնդացիրը մինչ այժմ էլ կիրառվում է մեր բանակում ;)

[John]

Զորահավաքի կանչվելու դեպքում որևէ օրինական տարբերակ կա՞ խուսափելու։ Մի տեսակ հեչ հավես չկա անիմաստ 10 օր լռվելու:

[_Հրաչ_]

Զորահավաքի կանչվելու դեպքում որևէ օրինական տարբերակ կա՞ խուսափելու։ Մի տեսակ հեչ հավես չկա անիմաստ 10 օր լռվելու:

Եթե պատշաճ ծանուցված ես, ինձ թվում ա չես կարա խուսափես, որովհետև՝


ՀՀ քրեական օրենսգիրք
Հոդված 327.
1. Ժամկետային զինվորական կամ այլընտրանքային ծառայության հերթական զորակոչից, վարժական հավաքից կամ զորավարժանքից խուսափելը՝ այդ ծառայությունից ազատվելու՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հիմքերի բացակայության դեպքում՝
պատժվում է կալանքով՝ առավելագույնը երկու ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով:

Բայց կփորձեմ ճշտել, ավելի կոնկրետ կասեմ:

[Յոհաննես]

հլը մի րոպե,բա ինձ խի՞ չեն կանչել

[Lion]

Հարևանիս էլ են կանչել՝ ինըք սպաով է զորացրվել - ոնց որ կանչում են միայն սպաներին կամ մոտիկ կարգավիճակ ունեցողներին...

[Varzor]

Հարևանիս էլ են կանչել՝ ինըք սպաով է զորացրվել - ոնց որ կանչում են միայն սպաներին կամ մոտիկ կարգավիճակ ունեցողներին...
Բայց ինձ էլ չեն կանչել

[Freeman]

Եթե պատշաճ ծանուցված ես, ինձ թվում ա չես կարա խուսափես, որովհետև՝



Բայց կփորձեմ ճշտել, ավելի կոնկրետ կասեմ:

Հմմ, պատշաճը ոնց ա որոշվում, եթե նամակը չստանաս ու զանգին չպատասխանես, ի՞նչ են անելու

[Աթեիստ]

Զորահավաքի կանչվելու դեպքում որևէ օրինական տարբերակ կա՞ խուսափելու։ Մի տեսակ հեչ հավես չկա անիմաստ 10 օր լռվելու:

Ես զինկոմիսարիատի կոմպերը դզեցի, ջրեցին :D

Էն դեպքում, որ նախագահականից թուղթ էի տարել, որ իրանց աշխատող եմ, ու չեմ կարա բացակայեմ, բայց դա հաշվի չէին առել :D

[_Հրաչ_]

Հմմ, պատշաճը ոնց ա որոշվում, եթե նամակը չստանաս ու զանգին չպատասխանես, ի՞նչ են անելու

Եթե զահլա ունենան քեզ հանգիստ չտալու, մի հատ էլ ոստիկանություն կդիմեն, որ քեզ գտնեն, ապահովեն ներկայությունդ: Իսկ եթե ոստիկանությունն էլ եկավ, տանը չհայտնաբերեց քեզ, զինկոմիսարիատին պատասխանեց, որ չի գտել, երևի արդեն հանգիստ կթողան:

Իսկ նենց, կարծում եմ, որ վարժահավաքների ցուցակագրումը կոնկրետ անձանց շրջանակ չի նախատեսում, ինչքան որ առնչվել եմ, ոնց որ աչքաչափով որոշեն՝ էս մարդուն կանչեն, էն մյուսին չէ, առանց որևէ օրինաչափության, պատահականության սկզբունքով: Մարդիկ կան, ընդհանրապես կանչված չկան: Հասարակ օրինակ, Աթեիստի դեպքը:
Եթե ճիշտ եմ հիշում, մինչև անձի 50 տարեկան դառնալը վերջինս ենթակա ա վարժահավաքի կանչման, 50-ից հետո էլ չեն կանչում:

Հ. Գ. Էս թեմայի վրա մի զվարճալի դեպք հիշեցի: ))
Մի գործընկեր ունեինք, մի քիչ գալուստոտ դրսևորումներ ուներ, մի օր հեռախոսը վերցրեց, համար հավաքեց ու մեկ էլ «Ալյօ՜՜՜, բարո՜վ ձեզ, զինկոմիսարիատը տեղում ա՞՜՜՞՜» (տենց ծոր տալով ու խիստ բարբառային տոնայնությամբ: Իրա տրամաբանության աշխատանքին քաջածանոթ լինելով՝ հասկացա, որ պահի տակ ուզեցել ա «վաենկոմ» չասի, գրագետ հայերեն ասի, տենց մեխանիկորեն «զինկոմիսարիատ» ա ստացվել): Ուրախացանք, ծիծաղեցինք, անցավ, գնաց: Մի օր էլ զինկոմիսարիատից մեկը մեր մոտ էր եկել, կատակով հարցրի՝ «Ա՞նչ կա, ձեր հիմնարկը տեղում ա՞», սա էլ զարմացած նայեց դեմքիս, թե՝ «Բա դո՞ւք որտեղից գիտեք էդ բոցը»: Դու մի ասա՝ էդ զանգից հետո զինկոմիսարիատում էլ ա խինդ ու ուրախություն տիրել:

[Varzor]

Իսկ նենց, կարծում եմ, որ վարժահավաքների ցուցակագրումը կոնկրետ անձանց շրջանակ չի նախատեսում, ինչքան որ առնչվել եմ, ոնց որ աչքաչափով որոշեն՝ էս մարդուն կանչեն, էն մյուսին չէ, առանց որևէ օրինաչափության, պատահականության սկզբունքով:


Երկու տարի առաջ, որ ինձ կանչել էին` պատահական չէր, այլ կարելի է ասել "հրահանգ" էին ստացել, որ ինձ կանչեն: Ու հետաքրքիրն այն է, որ ես էլ գիտեի այդ սպասվող կանչի մասին և բնավ դեմ չէի, քանի որ ինքս էի դժգոհել, որ գոնե տարին մեկ անգամ հնարավորություն չունեմ մարտավարական և կրակային գիտելիքներս թարմացնելու :)

[Աթեիստ]

Երկու տարի առաջ, որ ինձ կանչել էին` պատահական չէր, այլ կարելի է ասել "հրահանգ" էին ստացել, որ ինձ կանչեն: Ու հետաքրքիրն այն է, որ ես էլ գիտեի այդ սպասվող կանչի մասին և բնավ դեմ չէի, քանի որ ինքս էի դժգոհել, որ գոնե տարին մեկ անգամ հնարավորություն չունեմ մարտավարական և կրակային գիտելիքներս թարմացնելու :)

Երկու տարվի մեջ մի հատ հրացան չտեսա, չեմ հավատում, որ էդ 10 օրում ինչ որ պետքական բան պտի սովորեի, նախընտրեցի չգնալ։

[Varzor]

Երկու տարվի մեջ մի հատ հրացան չտեսա, չեմ հավատում, որ էդ 10 օրում ինչ որ պետքական բան պտի սովորեի, նախընտրեցի չգնալ։
Քանի որ չես տեսել, դրա համար էլ չես հաավատում ;)
Ես պատրաստ եմ յուրաքանչյուր տարի մասնակցել զորահավաքների, քանզի.
1. Մենք պատերազմական վիճակում գտնվող երկիր ենք և ցանկացած պահի կարող են սկսվել լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ և զորահավաք իրականացվի: Բնականաբար զորահավաքից անմասն չեմ մնալու:
2. Մարտի դաշտում մարտական խնդիրը լավագույնս կատարելու, բայց ամենակարևորը` ողջ մնալու շանսերը մեծացնելու համար, խիստ կարևոր են զենքի հետ հմուտ վարվելն ու մարտավարական գիտելիքները:

Բայց անցած և այս տարի չեն կանչել:

[Աթեիստ]

Քանի որ չես տեսել, դրա համար էլ չես հաավատում ;)
Ես պատրաստ եմ յուրաքանչյուր տարի մասնակցել զորահավաքների, քանզի.
1. Մենք պատերազմական վիճակում գտնվող երկիր ենք և ցանկացած պահի կարող են սկսվել լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ և զորահավաք իրականացվի: Բնականաբար զորահավաքից անմասն չեմ մնալու:
2. Մարտի դաշտում մարտական խնդիրը լավագույնս կատարելու, բայց ամենակարևորը` ողջ մնալու շանսերը մեծացնելու համար, խիստ կարևոր են զենքի հետ հմուտ վարվելն ու մարտավարական գիտելիքները:

Բայց անցած և այս տարի չեն կանչել:

Ես հարցրի, թե ինչով են զբաղվում, նենց պատասխան տվեցի, որ կարճ կարելի ա բնութագրել, որպես ժամանակի կորուստ։
Հետո ես տարվա մեջ 1 շաբաթ ժամանակ զոռով եմ գտնում, որ արձակուրդ գնամ, էդ էլ անպայման նոթբուքով, որ միշտ կապի մեջ լինեմ, իսկ իրանք ուզում են 10 օրով լրիվ կտրվեմ աշխարհից։
Երբ հասնենք էդ գիտելիքներն ու փորձը փոխանցելու ցիվիլ տարբերակին, ես էլ հաճույքով կմիանամ։

[Varzor]

Ես հարցրի, թե ինչով են զբաղվում, նենց պատասխան տվեցի, որ կարճ կարելի ա բնութագրել, որպես ժամանակի կորուստ։
Հետո ես տարվա մեջ 1 շաբաթ ժամանակ զոռով եմ գտնում, որ արձակուրդ գնամ, էդ էլ անպայման նոթբուքով, որ միշտ կապի մեջ լինեմ, իսկ իրանք ուզում են 10 օրով լրիվ կտրվեմ աշխարհից։
Երբ հասնենք էդ գիտելիքներն ու փորձը փոխանցելու ցիվիլ տարբերակին, ես էլ հաճույքով կմիանամ։
:)
Ընդհանուր առմամբ ճիշտ ես` 10 օրից հազիվ 2-3-ն են որևէ կերպ արդյունավետ օգտագործվում: Ու էդ հարցն անձամբ բարձրացրել եմ, քանի որ ակնհայտ պետական միջոցների վատնման և նույնիսկ յուրացման հոտ էր գալիս: Մեր վերջին հավաքին մենակ 1մլն-ից ավել օրապահիկ չտվեցին: Ինձ էլ ասեցին, որ չի հասնում, քանի որ աշխատող եմ ու էդ 10 օրվա աշխատավարձս պահպանվում է: Բայց մոռացան, որ գործի տեղը 24 ժամից պակաս եմ մնում ու գոնե շաբաթ-կիրակի ունեմ :D
Բայց մինչև հասնենք էդ քո ուզած ցիվիլ տարբերակին` կռիվը կսկսվի: Ու էդ ժամանակ լավ կլինի, որ նոթբուքդ հետդ չբերես :D

[Աթեիստ]

Առանց նոթբուք գալիս եմ ի՞նչ անեմ ։D

[John]

Ինձ զանգեցին, ասեցին, որ զինկոմիսարիատները միավորվում են, պետք ա վերագրանցվել։ Ժամանակ գտա, գնացի, թե բա «զինգրքույկդ թող, ինչ պետք ա կլրացնենք, վաղն ա, մյուս օրն ա հարմարացրու, արի վերցրու»։ Մի 4 օր հետո գնացի, թե բա «զորահավաք ա, բլա-բլա»։ Ծանուցագիրը տվեցին, ստորագրեցի, տվեցին ժանուցագիրը, հարցնում եմ բա զինգրքու՞յկս։ Թե բա «զինգրքույկդ մեր մոտ պետք ա մնա»։ Ահագին խառն էի, հավես չարի գլուխ դնեմ, մանավանդ որ շտապում էի, բայց մի տեսակ անօրինականության մոմենտ ա մտքովս անցնում։ Նույնիսկ զին.ծառայության ժամանակ էր զինգրքույկը մոտներս մնում, խի՞ հիմա ինչ-որ առիթով պետք ա մի ամիս իրանց մոտ մնա) եսիմ է

[Varzor]

Առանց նոթբուք գալիս եմ ի՞նչ անեմ ։D
Էդ էլ կա, առաջիկա սպասվող պատերազմում տեղեկատվական և թվային ճակատը նույնպես փոքր չի լինելու:

[_Հրաչ_]

...Բայց կփորձեմ ճշտել, ավելի կոնկրետ կասեմ:

Ճշտեցի, փաստորեն, եթե ներառել են ցուցակում, խուսափել, թաքնվելը խնդիր ա: Բայց և այնպես, իրանց ձեռքին ա. կարան պատճառ գտնեն վարժահավաքին չտանելու համար, օրինակ, փոխարինեն մեկ ուրիշով: Ավելի շատ ըստ մասնագիտությունների, մասնագիտական հմտությունների են որոշում կանչվողների շրջանակն ու քանակը, բայց էլի համընդհանուր բնույթ չի կրում, անհրաժեշտ քանակով անձանց ցուցակները երբ կազմում են, լրանում ա անհրաժեշտ քանակը, մյուսներին էլ չեն անհանգստացնում:

[John]

Ճշտեցի, փաստորեն, եթե ներառել են ցուցակում, խուսափել, թաքնվելը խնդիր ա: Բայց և այնպես, իրանց ձեռքին ա. կարան պատճառ գտնեն վարժահավաքին չտանելու համար, օրինակ, փոխարինեն մեկ ուրիշով: Ավելի շատ ըստ մասնագիտությունների, մասնագիտական հմտությունների են որոշում կանչվողների շրջանակն ու քանակը, բայց էլի համընդհանուր բնույթ չի կրում, անհրաժեշտ քանակով անձանց ցուցակները երբ կազմում են, լրանում ա անհրաժեշտ քանակը, մյուսներին էլ չեն անհանգստացնում:

Որոշեցի գնամ ամեն դեպքում ) մանավանդ որ 8 տարի առաջ եմ զորացրվել ու 1ին անգամ են կանչում)

[Աթեիստ]

Կպատմես ։)

[John]

Կպատմես ։)

Անպայման )))

[Lion]

https://www.youtube.com/watch?time_continue=8&v=yJ3K--JUCVg&feature=emb_logo

Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ...

Բանակը քանդելու ուղիղ ճանապարին ենք։

[Lion]

Գրում եմ հանգիստ բայց հոգիս խռովված է...

Հազվադեպ եմ ինձ նման կերպ վատ զգացել կամ նման անհանգստությամբ պատված եղել։

Եվ խնդիրն ամենևին էլ այն չէ, որ նոյեմբերի 30-ից վարորդներն այլևս չեն կարողանա ուղիղ դատարան դիմել, ոչ էլ այն է, որ վերջին օրերին ինձ պատռելով ու օրական 12 ժամ աշխատելով, ինձ դիմած բոլոր վարորդների գործերը հենց նոր ու ժամանակին դատարան ուղարկեցի, իսկ հիմա անչափ հոգնած եմ...

Հայկ... էս ի՞նչ ես անում – ՀԱԱԱԱԱՅՅՅՅԿԿԿԿ էս ի՞նչ ես անում??!!

Այսինքն ԷԴ Ո՞ՆՑ, թե մեկը կարող է 10 միլիոն դրամ վճարել և իր որդուն 24 ամսվա փոխարեն 1 ամսվա ծառայություն ապահովել, իսկ մյուսը, որի հայրը չունի այդ 10 միլիոնը, պետք է գնա սահմանին ծառայելու։ Ապեր, դու գժվե՞լ ես։ Անձնապես ծանոթ չեմ Հայկի հետ և չէի էլ ուզենա, որ ինքը հանկարծ վիրավորվեր այս խոսքերիցս, սակայն այլ կերպ արտահայտվել չեմ կարող։ Բա ո՞ւր մնաց մարդկանց ԻՐԱՎԱՀԱՎԱՍԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ, հը՞, պարոն պատգամավոր, այսինքն, դուրս է գալիս, մեկը, որ փող ունի, պիտի իր որդուն խնայի, ապահով ծերություն ապրի որդիների և թոռների հետ միասին, իսկ մյուսը, որ... փող չունի, պիտի իր որդուն վտանգի՞։ էս ի՞նչ եք անում...

ՀՈՐ և ՈՐԴՈՒ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՆ Ե՞Ս ՓՉԱՑՆՈՒՄ, հա՞, որ 24 ամիս ծառայության մեկնած ու, աստված չանի, այնտեղ նեղված կամ մի փորձանքի եկած որդին հետ գա և հորն ասի՝ պապ, էդ է՞ր կարեցածդ, մի 10 միլիոն չկարացիր ճարեիր, որդուդ տեր կանգնեիր։

Կամ, ավելին ասեմ - բոլոր նորմալ հայերն իրենց ՈՐԴԻՆԵՐԻՆ ՍԻՐՈՒՄ ԵՆ ԱՇԽԱՐՀԻ, ԻՐԵՆՑ ԿՅԱՆՔԻ ՉԱՓ, և ուրեմն մտքիդ ծայրով չի անցնո՞ւմ, պարոն պատգամավոր, որ արդյունքում մարդիկ տուն-տեղ կծախեն, պարտքեր կվերցնեն և այդ գնով կհեռացնեն իրենց որդիներին ծառայությունից։ Այդ դեպքում սահմանը ո՞վ պիտի պահի, հը՞ - ԷՍ Ի՞ՆՉ ԵՍ ԱՆՈՒՄ ՀԱՅԿ։

Էս ի՞նչ եք անում, էս Ի՞ՆՉ ՄԻ ԹՇՆԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ԵՔ ԱՆՈՒՄ Հայոց բանակին և հայ ժողովրդին…

Բանակը քանդելու ուղիղ ճանապարհին ենք...

Սովորենք պատմությունից, խոսքը վերաբերվում է Անիի թագավորության հենց անկմանը հաջորդած ժամանակաշրջանին, երբ սելջուկների հորդաներն արդեն մոտենում էին Հայաստանին, 1040-ական թվականների վերջ, 1050-ական թվականների սկիզբ -

<Կայսրը (Բյուզանդիայի կայսր Կոնստանդին IX Մոնոմախոսը (1042-1055) – Մ.Հ.) Մանգանա կոչված վայրում մեծ վկա Գեորգիոսի անվան վանք կառուցելով և շինարարությունների վրա անխնա դրամ ծախսելով, մեկ՝ կառուցելով, մեկ՝ քանդելով, մեծ կարիքի առաջ կանգնեց, որից դուրս գալու համար ամեն տեսակ փերեզակության դիմեց, հրեշային ու խաբեբա հարկապահանջություն հորինեց։ Նա պետական հոգացողների պաշտոնում նշանակեց ամբարիշտ ու մեղսագործ մարդկանց, որոնց միջոցով ապօրինի ճանապարհով դրամական միջոցներ էր հավաքում։ Նա Լևոն Սերվիասի միջոցով լուծարքի ենթարկեց շուրջ 50.000 հոգու հասնող իբերական (խոսքը վերաբերում է Իբերիա բանակաթեմի ռազմուժին, որի կազմում ճնշող գերակշիռը հայկական հողերն էին, հայ ռազմիկները և բնականաբար Հայոց բանակը - Մ.Հ) զորքը և ԶԻՆՎՈՐՆԵՐԻ ՓՈԽԱՐԵՆ այդ վայրերից բազում հարկեր էր հավաքում...> (Հովհաննես Սկիլիցես <Համառոտություն պատմության>, <Կոնստանդին Մոնոմախոս>, մաս 29)։

<Այսպիսով, ինչպես տեսնում ենք, Մոնոմախի օրենքի էությունը՝ կայսրության ենթակա տեղական զորքերի լուծարքն էր։ Ի՞նչն էր դրա պատճառը: Եթե հավատանք բյուզանդական աղբյուրներին, ապա դրա պատճառը կայսեր ագահությունն էր ու շռայլությունը, դրամ կորզելու ու խնայելու նրա մարմաջը...։ Բայց այդպե՞ս Էր արդյոք իրականում: Եթե ուշադիր կարդանք Հայկական աղբյուրները, ապա կարելի Է գալ միանգամայն այլ եզրակացության, համոզվել, որ Բյուզանդական կայսրությունն այլ շարժառիթներ ուներ...։ Մոնոմախի ռեֆհրմի ՆՊԱՏԱԿԸ Հայաստանում հնարավոր ապստամբությունների առաջն առնելն էր, բյուզանդական վարչության գործը հեշտացնելն էր>,- այս կապակցությամբ իրավացի հետևության է գալիս վաստակաշատ ակադեմիկոս Հ. Բարթիկյանը։

Սովորե...ք պատմությունից, արաաաաաա..., ձեռներդ հեռու բանակից!

[Տրիբուն]

https://www.youtube.com/watch?time_continue=8&v=yJ3K--JUCVg&feature=emb_logo

Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ...

Բանակը քանդելու ուղիղ ճանապարին ենք։

Թող հոգիդ շատ չխռովվի, Լիո՛ն :D

Սա ոչխար նախագիծ ա, ու հեղինակն էլ տկարամիտ ա ու ակնհայտորեն զբաղված ա ինքնագործունեությամբ՝ սեփական անիմաստ անձի վրա ուշադրություն գրավելու նպատակով։

Կարճ ասած, բացառվում ա, որ էս նախագիծը նույնիսկ ԱԺ օրակարգ հասնի, ուր մնաց թե ընդունվի։ Տակ չտո, լաց ու կոցդ թարգի :D

[Lion]

Փառք Աստծո, Բալայանի զուսպ, բայց կտրուկ հակադարձումն ինձ մեծապես հանգստացրեց։ Սենց բան մտածել իսկ չպետք է համարձակվեն։

[Chuk]

Շարքային իձյոտ ա։ Երևի կանչել ասել են, հերիք ա անկապ նստես, մի գործ էլ դու արա, նստել սենց «հանճարեղ» միտք ա հղացել։ Հիմա էլ կկանչեն, կասեն էն նախորդ ասածը մոռացի, հանգիստ նստիր տեղդ, տխմար ։ճ

[Lion]

Ցավն էնա, որ վախենում ես... հանկարծ ու ընթացք տան սենց բաներին։ Լավ էր, Բալայանը հստակ արտահայտվեց, Անդրանիկ Քոչարյանն ասաց, որ նման հարց չկա օրակարգում, Մակունցը դեմ խոսեց, ՀԺ օրաթերթն էլ զուսպ քննադատեց այս ամենը։ Հուսանք հարցը փակվեց և նման կոնտեքստով այլևս երբեք չի բացվի։

Իսկ ընդհանրապես, այո, մեր մոբ համակարգը խորքային բարեփոխման կարիք ունի։ Սա դեռևս 18-րդ դարի պրուսական համակարգն է, անցած Ռուսական կայսրությանը, հետո՝ ԽՍՀՄ-ին, իսկ հիմա էլ մեզ։ Առանձին քննարկման և մի շաաատ մեծ թեմա է, բայց կարծում եմ, որ մենք պետք է նմանակենք իսրայելական, իսկ մասամբ նաև շվեյցարական փորձը։ Այն, ինչ ունենք, կայսերական համակարգ է, որը հարմար չէ մեզ ոչ սոցիալական, ոչ ազգային, ոչ էլ նույնիսկ հոգեբանական առումով։

[Վիշապ]

Էհ․․․ բանակը պիտի էնպիսին լինի, որ մարդիկ ոչ թե փող տան պատասխանատվությունից խուսափեն, այլ փող ծախսեն, տոմս առնեն, գան ընդունվեն բանակ։ Էն 2005 թվի օրենքն էլ ա ախմախ օրենք։ Բանակը պիտի մարդուն կյանքից հետ չգցի, այլ հակառակը՝ առաջ մղի, գիտելիք ու փորձ տա, ընկերություն, ծանոթություն, կարիերա ստեղծելու հնարավորություն, հաճելի միջավայր։ Կիսաբանակային երկիրը էդքան էլ սարսափելի բան չի, եթե խելացի է կազմակերպվում, մեզ համար վայթե կենսական անհրաժեշտություն է։

[Lion]

Միանշանակ - ավելին, մեր տիպի երկրում պետք է հետևողական քաղաքականություն վարել, որ բանակ ծառայողները հետագա կյանքում առավելություն ունենան չծառայողների համեմատ՝ աշխատավարձ, կարիերայի առաջընթաց և այլն։ Բանակ ծառայած չլինելը պետք է համարվի ամոթ։

[Varzor]

.. որ բանակ ծառայողները հետագա կյանքում առավելություն ունենան չծառայողների համեմատ՝ աշխատավարձ, կարիերայի առաջընթաց և այլն...

Որքանով տեղյակ եմ, Իրանում մի տենց լավ բան ունեն մտածած:
Այն քաղաքացին, որ բանակում չի ծառայել` անձնագիր չի ստանում, դրա բոլոր բացասական հետևանքներով: Այսինքն բանակում չծառայած տղամարտը չի կարող իր անունով սեփականություն ունենալ, պայմանագրեր վավերացնել (բանկային հաշիվ ունենալ, աշխատանքի ընդունվել և այլն ), երկրի սահմանը հատել և այլն: Ու եթե որևէ մեկը հանամձայն է այդպիսի կարգավիճակով ձգել մինչև 50 թե 55 տարեկան, ապա դրանից հետո կստանա իր անձնագիրը:

ԻՀԿ մեզ էլ նման մի բանը չէր խանգարի, բայց պիտի ավել լավ մտածված լինի` մենք Իրանի չափ մարտկային ռեսուրնսեր չունենք:
Բանակում անցկացված երկու տարին պիտի որոշակի առավելություններ և հնարավորոթյուններ տան, նաև պիտի հաշվի առնվի մարտական հերթապահությունը: Դա որոշակիորեն նաև կկոտրի այն կարծրատիպը, որ "բանակը` կյանքի տարիների անիմաստ կորուստ է":

[Lion]

Ես գիտեմ, որ նաև Իսրայելում է այս հարցը նման կերպ, շատ լուրջ դրված։ Այսպես անարդար է՝ իմ փորձիեց ասեմ։ Ինձ հետ լրիվ նույն ստարտային պայմաններով սկսած ընկերներցս մեկը գնաց ասպիրանտուրա, ես՝ բանակ։ հետագա 15 տարում ինքն իր կարիերայի աճով ինձնից մշտապես 1 քայլ առաջ էր՝ իմ «կորսված» երկու տարվա հաշվին։

[Varzor]

Ես գիտեմ, որ նաև Իսրայելում է այս հարցը նման կերպ, շատ լուրջ դրված։ Այսպես անարդար է՝ իմ փորձիեց ասեմ։ Ինձ հետ լրիվ նույն ստարտային պայմաններով սկսած ընկերներցս մեկը գնաց ասպիրանտուրա, ես՝ բանակ։ հետագա 15 տարում ինքն իր կարիերայի աճով ինձնից մշտապես 1 քայլ առաջ էր՝ իմ «կորսված» երկու տարվա հաշվին։

Ներող, բայց էդ քո ասածը լրիվ հավասարահնարավոր դեպքի մասին է: ԻՀԿ հավասարահնարավոր կյանք չկա` կան ծգտում, ընդունակություններ, աշխատասիրություն և ճիշտ պահին ճիշտ տեղում գտնվելու գործոնը:

[Lion]

Այսինքն՝ ինքը ճիշտ կողմնորոշվեց, որ ասպիրանտուրա գնաց - էդ հետագայում հաշվի առնե՞մ և մարդկանց ասեմ, որ հաշվի առնե՞ն...

[Varzor]

Այսինքն՝ ինքը ճիշտ կողմնորոշվեց, որ ասպիրանտուրա գնաց - էդ հետագայում հաշվի առնե՞մ և մարդկանց ասեմ, որ հաշվի առնե՞ն...

Ոչ, ճիշտ հետևություն չես անում իմ ասածից:
Մարդ կա, ասպիրանտորայից հետո էլ որևէ շոշափելի արդյունքի չի հասնում, մյուսն էլ բանակից հետո, առանց ասպիրանտուրայի ավելի լուրջ հաջողությունների է հասնում:
Նորից ասեմ. մասնագիտական աճն առավելապես պայմանավորված է ձգտումով, ցանկությամբ, ընդունակություններով և աշխատասիրությամբ, դե էլ չեմ ասում բախտի գործոնի մասին ;)

[Lion]

Նաև՝ ժամանակով և հնարավորություններով։ Ես հպարտանում եմ, որ 2 տարի ծառայել եմ բանակում, բայց, զուտ օբեկտիվորեն, դա ինձ երկու տարի հետ գցեց նույն իմ այդ ընկերոջից։ Արդար չի։

[Varzor]

Ես հպարտանում եմ, որ 2 տարի ծառայել եմ բանակում, բայց, զուտ օբեկտիվորեն, դա ինձ երկու տարի հետ գցեց նույն իմ այդ ընկերոջից։ Արդար չի։

Ապ, ԻՀԿ ընդգծածս բառը սխալ է։ Պիտի լիներ սուբյեկտիվորեն։
Իմ ընկերներից մարդ կա չի ծառայել, բայց դա նրան չի օգնել մասնագիտական աճի հարցում։ Մարդ էլ կա՝ հակառակը, ինձ հետ միասին ծառայել է, բայց դա նրան չի խանգարել ներկայումս ինձանից ավելի բարձր վարձատրվող աշխատանք ունենալուն։

Ինչ վերաբերվում է արդարությանը, ապա օրենքի տեսանկյունից՝ լրիվ արդար է։

Ուղղակի չեմ հասկանում, թե ի՞նչ սկզբունքներով ես քեզ և ընկերոջդ նույն նժարի վրա դնում։
Նույն ունակություններն ու ձգտումներն ունեք, նույն աշխատասիրությունը, նույն հաջողակությունը ???

Միայն այն փաստը, որ նա ձգտում է ունեցել ասպիրանտուրայի և իրականացրել է, իսկ դու ինչ-որ պատճառներով դա չես արել՝ արդեն արդար է ;)

[Lion]

Հենց օբյեկտիվորեն, ապեր - ես ձգտում ունեի երկրիս ծառայել, ինքը ձգտում ուներ բանակից խուսափել։ Արդյունքում օբյեկտիվորեն լավն ու դրականը՝ երկրին ծառայելը, արդյունքում հայտնվեց վատ վիճակում։ Ավելին ասեմ, եթե ես ասպիրանտուրա գնայի, հենց ես կգնայի, ոչ ինքը...

[Varzor]

Հենց օբյեկտիվորեն, ապեր - ես ձգտում ունեի երկրիս ծառայել, ինքը ձգտում ուներ բանակից խուսափել։ Արդյունքում օբյեկտիվորեն լավն ու դրականը՝ երկրին ծառայելը, արդյունքում հայտնվեց վատ վիճակում։ Ավելին ասեմ, եթե ես ասպիրանտուրա գնայի, հենց ես կգնայի, ոչ ինքը...

Օբյեկտիվորեն․
Երկուսով էլ իրականացրել եք ձեր ձգտումները՝ ասպիրանտուրա և բանակ։ Ետադարձ "եթե"-ները բացի մտավոր վարժանքներից ուրիշ բան չեն տալիս՝ ինձանից լավ գիտես։
Եթե տենց շատ էիր ուզում, ապա բանակից հետո ասպիրանտուրա ընդունվեիր :esim

[Lion]

Ես, եթե ուզեի հենց ասպիրանտուրա գնալ, կգնայի - ինքը բանակ կգնար։ Հիմա, սական, ինչքանո՞վ է արդար, որ ես, զուտ բանակ գնալու համար, իրենից միշտ մեկ քայլ հետ եմ, որովհետև կորցրել եմ 2 տարի։

[Varzor]

Ես, եթե ուզեի հենց ասպիրանտուրա գնալ, կգնայի - ինքը բանակ կգնար։ Հիմա, սական, ինչքանո՞վ է արդար, որ ես, զուտ բանակ գնալու համար, իրենից միշտ մեկ քայլ հետ եմ, որովհետև կորցրել եմ 2 տարի։
Մհեր ջան, ինչու՞ ես կարծում, որ դու իրենից հետ ես։
Սխալ դաշտում ես համեմատություն անում։ Նույն սկզբունքով, եթե ջութակի չես գնացել, ապա ջութակահար դասարանցուցդ էլ երաժշտական ասպարեզում ես 5 քայլ հետ ։)
Աստված չանի, բայց երբ ընդհանուր մոբիլիզացիայի ժամանակը գա, ապա մարտի դաշտում ողջ մնալու շանսերով բանակ գնացածները 10 քայլ առաջ կլինեն ասպիրանտուրա ավարտած իրավաբաններից։

[Lion]

Ապեր, կարծում եմ, որ սոցիալական մակարդակում հետ եմ՝ հաշվի առնելով ներկայիս իմ «ազատ փաստաբան» ստատուսն ու իր՝ ՀՀ բարձրագույն պաշտոնյաներից մեկը լինելու հանգամանքը։

Փակագծեր բնականաբար չեմ բացում, նաև ոչ մի բան չունեմ իմ այդ ընկերոջ դեմ, որ չստացվի, թե իրենցի բամբասում եմ։ Ավելին, ես հիմա իմ կյանքից ավելի գոհ եմ, քան ինքն իր, սակայն հարցը սկզբունքն է՝ խի՞ ես պիտի հետ մնայի...

Ընկերներ ենք և ստեղ հարցը ես և ինքը չենք, հարցը երևույթն է։ Ինքը, կարիերայի աճի բոլոր աստիճաններում ինձնից ուղիղ 2 տարի առաջ էր՝ զուտ ժամանակային գործոնը հաշվի առնելով։ Օրինակ, որ պարզ լինի - մինչ ես ստաժ էի լրացնում, որ գլխավոր մասնագետ դառնամ, ինքը, գլխավոր մասնագետ, ստաժ էր լրացնում արդեն բաժնի պետի համար։ Ես դարձա գլխավոր, ինքը, բաժնի պետ։ Ու սենց՝ մինչև հիմա...

[Varzor]

Ապեր, կարծում եմ, որ սոցիալական մակարդակում հետ եմ՝ հաշվի առնելով ներկայիս իմ «ազատ փաստաբան» ստատուսն ու իր՝ ՀՀ բարձրագույն պաշտոնյաներից մեկը լինելու հանգամանքը։

Փակագծեր բնականաբար չեմ բացում, նաև ոչ մի բան չունեմ իմ այդ ընկերոջ դեմ, որ չստացվի, թե իրենցի բամբասում եմ։ Ավելին, ես հիմա իմ կյանքից ավելի գոհ եմ, քան ինքն իր, սակայն հարցը սկզբունքն է՝ խի՞ ես պիտի հետ մնայի...

Ընկերներ ենք և ստեղ հարցը ես և ինքը չենք, հարցը երևույթն է։ Ինքը, կարիերայի աճի բոլոր աստիճաններում ինձնից ուղիղ 2 տարի առաջ էր՝ զուտ ժամանակային գործոնը հաշվի առնելով։ Օրինակ, որ պարզ լինի - մինչ ես ստաժ էի լրացնում, որ գլխավոր մասնագետ դառնամ, ինքը, գլխավոր մասնագետ, ստաժ էր լրացնում արդեն բաժնի պետի համար։ Ես դարձա գլխավոր, ինքը, բաժնի պետ։ Ու սենց՝ մինչև հիմա...

Լիոն ձյա, բա ինչ էի՞ր ուզում։ Ուզում էիր, որ բանակում անցկացված յուրաքանչյուր տարին հաշվեր որպես դասավանդող/գործող իրավաբանի 2 տարվա ստաժ ???

Իրավաբանների հետ դժվար է :)
Էլի ճիշտ համեմատություն չես անում։
Կարճ ասեմ․ եթե խոսքդ գնում է այն մասին, որ որպես իրավաբան ունես ավելի քիչ ստաժ և ավելի ցածր "աստիճան և ստատուս", ապա դա ոչ միայն արդար է, այլ նաև բնական։ Եթե այդպես չի, ապա ես բողոքում եմ, որ իմ իրավաբանական ստաժը շատ ավելի պակաս է, քան քոնը, չնայած ես էլ եմ բանակում ծառայել։

Է ով է մեղավոր մեր իսկ կատարած ընտրության համար։ Ստեղ ի՞նչ անարդարության մասին ենք խոսում, ես ուղղակի չեմ հասկանում։

Ու քեզ ասեմ, որ էդ հեչ լավ չի, որ ազատ իրավաբանը սոցիալական առումով իրեն ետ է զգում պետական պաշտոնյայից։ Ավելին ասեմ՝ լավ հոտ չի գալիս, քանզի բոլորս էլ գիտենք պետական համակարգի աշխատավարձերի չափերը, մասնավոր իրավաբանական ծառայությունների շուկայական արժեքները։

[Տրիբուն]

Ապեր, կարծում եմ, որ սոցիալական մակարդակում հետ եմ՝ հաշվի առնելով ներկայիս իմ «ազատ փաստաբան» ստատուսն ու իր՝ ՀՀ բարձրագույն պաշտոնյաներից մեկը լինելու հանգամանքը։

Փակագծեր բնականաբար չեմ բացում, նաև ոչ մի բան չունեմ իմ այդ ընկերոջ դեմ, որ չստացվի, թե իրենցի բամբասում եմ։ Ավելին, ես հիմա իմ կյանքից ավելի գոհ եմ, քան ինքն իր, սակայն հարցը սկզբունքն է՝ խի՞ ես պիտի հետ մնայի...

Ընկերներ ենք և ստեղ հարցը ես և ինքը չենք, հարցը երևույթն է։ Ինքը, կարիերայի աճի բոլոր աստիճաններում ինձնից ուղիղ 2 տարի առաջ էր՝ զուտ ժամանակային գործոնը հաշվի առնելով։ Օրինակ, որ պարզ լինի - մինչ ես ստաժ էի լրացնում, որ գլխավոր մասնագետ դառնամ, ինքը, գլխավոր մասնագետ, ստաժ էր լրացնում արդեն բաժնի պետի համար։ Ես դարձա գլխավոր, ինքը, բաժնի պետ։ Ու սենց՝ մինչև հիմա...

Ապեր, դու էլ իրանից 2 տարի ավել կապրես:

[Varzor]

Ապեր, դու էլ իրանից 2 տարի ավել կապրես:

Մենակ չբռնենք, ու էսօր-վաղը մյուսին սըբանեք։

Հ․Գ․
Լիոն ձյա, ներող ցինիկ հումորի համար։

ԱԱԾ, խնդրում եմ որպես բռնության կոչ չընդունել։

Օօօ, Մեծն Ադմին, ողորմեա և ոչ տուգանեա մեղսավորիս․․․

[Lion]

Ես կուզենայի, ապեր, որ, օրինակ - եթե բանակ չծառայածը ընդունվում է պետական ծառայության որպես կրտսեր մասնագետ, ապա ծառայածը ընդունվեր միանգամից որպես առաջատար մասնագետ կամ, եթե դա հնարավոր չէ, ապա ծառայածը գոնե աշխատավարձը ու հատուկ կոչումները մի աստիճան ավել ստանար...

Կրկնեմ, եղբայր, մեր, կոնկրետ դեպքում իմ կատարած ընտրությունից ես գոհ եմ՝ իրավունք ունենալով ասպիրանտուրա գնալ, ես բանակ եմ գնացել՝ իմ պատճառներով։ Գոհ չեմ երևույթից, որպես այդպիսին, քանի որ բանակ ծառայողը պետք է փոխհատուցում ստանա՝ չծառայողի համեմատ...

[Varzor]

Ես կուզենայի, ապեր, որ, օրինակ - եթե բանակ չծառայածը ընդունվում է պետական ծառայության որպես կրտսեր մասնագետ, ապա ծառայածը ընդունվեր միանգամից որպես առաջատար մասնագետ կամ, եթե դա հնարավոր չէ, ապա ծառայածը գոնե աշխատավարձը ու հատուկ կոչումները մի աստիճան ավել ստանար...
Ապ, ահավոր վատ օրինակ ես ուզում՝ հաստիքի մասով։ Բանակում ծառայած լինելը դեռ չի նշանակում, որ որպես իրավաբան (կարդա՝ մասնագետ) առաջատար ես։ Էդ նույն "փայլուն" սկզբունքով էլ Մանվելն ու Սեյրանը գեներալ դառան։
Ինչ վերաբերվում է բանակ ծառայածի աշխատավարձին լրացուցիչ "բոնուսային" հավելում կատարելուն, ապա ողջամիտ առաջարկ է։ Բայց, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ մեր երկրում ծառայածները չծառայածներից շատ են, առաջարկում եմ մտցնել լրացուցիչ հարկ՝ բանակում չծառայելու համար։ Բա էդ պարագայում ինչ են անելու գիտական աստիճան ստացած և բանակում չծառայած մասնագետները :think


Կրկնեմ, եղբայր, մեր, կոնկրետ դեպքում իմ կատարած ընտրությունից ես գոհ եմ՝ իրավունք ունենալով ասպիրանտուրա գնալ, ես բանակ եմ գնացել՝ իմ պատճառներով։ Գոհ չեմ երևույթից, որպես այդպիսին, քանի որ բանակ ծառայողը պետք է փոխհատուցում ստանա՝ չծառայողի համեմատ...
Աշխատանքի մեջ դա էլ է սխալ մոտեցում։ Պետական համակարգում յուրաքանչյուրը պիտի վարձատրվի ըստ իր կատարած աշխատանքի՝ անկախ տարիքից, բանակում ծառայած-չծառայած լինելուց և այլն։
Պատկերացնու՞մ ես, որ ես ու դու նույն հաստիքում գործն անենք, բայց քեզ ավելի շատ փող տան, որովհետև դու բանակ ես ծառայել։

Հիպոտետիկ լավ միտք է՝ փոխհատուցում տալ։ Բայց ինչպե՞ս և ի՞նչ սկզբունքներով դա հաշվարկել։ Օրկնակ, ես իմ բանակում անց կացրած յուրաքանչյուր օրը գնահատում եմ 50,000դր, մեկ ուրիշը 500,000դր, դե մեկն էլ՝ $1000,000 :D

ԻՀԿ, էդ փոխհատուցումը պիտի լինի որևէ արտոնության և/կամ լրացուցիչ հնարավորության տեսքով։ Բայց դե որ խորանանք, ապա դա նույնպես փողի է վերածվում։ Ըստ այդմ դա պիտի լինի այնպիսի մի բան, որը հնարավոր չլինի փողով ձեռք բերել։ Բայց տեսնես դա ի՞նչն է, որ փողով չեն առնում, բայց պետությունը կարող է ապահովել․․․
Ոնց մտածում եմ՝ քաղաքացիական իրավունքների/արտոնությունների հետ կապված մի բան պիտի լինի՝ ուրիշ բան մտքովս չի անցնում։

[Lion]

Մի խոսքով, եղբայր, առանձին քննարկման հարց է, բայց ես սկզբունքն ասացի - չպիտի ծառայածը հետ մնա չծառայածից, այլ, ընդհակառակը, պիտի մի բան էլ բոնուս ունենա, էսա ասածս։

[Varzor]

Մի խոսքով, եղբայր, առանձին քննարկման հարց է, բայց ես սկզբունքն ասացի - չպիտի ծառայածը հետ մնա չծառայածից, այլ, ընդհակառակը, պիտի մի բան էլ բոնուս ունենա, էսա ասածս։

Էդ դրան սըվթուց էլ հըմո էի։

[Chuk]

Էսօր տաքսիստս (ծանոթ ա), հարցնում էր՝ կարո՞ղ ա իմանամ, ոմց կարա անի, որ իրա երկքաղաքացի տղան (դեռ 13 տարեկան ա) հայոց բանակում չծառայի։ Ասում րէ սկզբունքորեն դեմ ա, որ հայկական բանակում ծառայի, Ռուսաստանում պրոբլեմ չկա։ Ասում էր որ եթե ուրիշ տարբերակ չլինի, Հայաստանի քաղաքացիությունից կհրաժարվեն, մենակ ՌԴինը կթողնեն։

Տաքսուս վարորդը... 18 տարի ծառայել ա Հայոց Բանակում։

[Տրիբուն]

Էսօր տաքսիստս (ծանոթ ա), հարցնում էր՝ կարո՞ղ ա իմանամ, ոմց կարա անի, որ իրա երկքաղաքացի տղան (դեռ 13 տարեկան ա) հայոց բանակում չծառայի։ Ասում րէ սկզբունքորեն դեմ ա, որ հայկական բանակում ծառայի, Ռուսաստանում պրոբլեմ չկա։ Ասում էր որ եթե ուրիշ տարբերակ չլինի, Հայաստանի քաղաքացիությունից կհրաժարվեն, մենակ ՌԴինը կթողնեն։

Տաքսուս վարորդը... 18 տարի ծառայել ա Հայոց Բանակում։

Ոռիյա

[Տրիբուն]

Բայց ասեմ, որ ես էլ մարդ գիտեմ հեղափոխությունից հետո տղու ՌԴ անձնագիր ստանալու պրոցեսը հեչ ա արել, որ գնա հայկական բանակում ծառայի:

[Տրիբուն]

Համ էլ ասեմ, որ Լիոնի հետ համաձայն եմ, ծառայածը չծառայածի նկատմամբ պիտի առավելություն ունենա: Ես օրինակ օրենքով կարգելեի չծառայածներին վաբշե պետական ծառայության ընդունելը, բոլոր մակարդակներում:

[Chuk]

Բայց ասեմ, որ ես էլ մարդ գիտեմ հեղափոխությունից հետո տղու ՌԴ անձնագիր ստանալու պրոցեսը հեչ ա արել, որ գնա հայկական բանակում ծառայի:

Սա էլ հեչ կանի ))
Էսօրվանից իմ անձնական քարոզչության գերին ա ։ճ

[Գաղթական]

Էսօր տաքսիստս (ծանոթ ա), հարցնում էր՝ կարո՞ղ ա իմանամ, ոմց կարա անի, որ իրա երկքաղաքացի տղան (դեռ 13 տարեկան ա) հայոց բանակում չծառայի։ Ասում րէ սկզբունքորեն դեմ ա, որ հայկական բանակում ծառայի, Ռուսաստանում պրոբլեմ չկա։ Ասում էր որ եթե ուրիշ տարբերակ չլինի, Հայաստանի քաղաքացիությունից կհրաժարվեն, մենակ ՌԴինը կթողնեն։

Տաքսուս վարորդը... 18 տարի ծառայել ա Հայոց Բանակում։

Իսկ ինչո՞վ էր բացատրում ռուսական բանակում ծառայելու առավելությունը հայկականի համեմատ:

[Chuk]

Իսկ ինչո՞վ էր բացատրում ռուսական բանակում ծառայելու առավելությունը հայկականի համեմատ:

Ոչ մի բանով։ Հայկական բանակից ա դժգոհ, իրա նկատմամբ վերաբերմունքից, իրա տեսածներից և այլն։

[Գաղթական]

Ոչ մի բանով։ Հայկական բանակից ա դժգոհ, իրա նկատմամբ վերաբերմունքից, իրա տեսածներից և այլն։

Բայց, եթե սահմանին զոհվելու հավանականությունը հանենք, ինչո՞վ ա վստահ, որ ռուսական դեդավշինան ավելի դաժան չի:

[Տրիբուն]

Բայց, եթե սահմանին զոհվելու հավանականությունը հանենք, ինչո՞վ ա վստահ, որ ռուսական դեդավշինան ավելի դաժան չի:

Դե էս էն դեպքն ա, որ ավելի լավ ա Լոսում մառոժնի ծախես կամ Օմըսկ տեղ գաջ քաշես, քան նույն կամ ավել փողի համար Թալինում կով պահես։ Ձևի մեջ ենք, ախպեր ․․․

[Chuk]

Բայց, եթե սահմանին զոհվելու հավանականությունը հանենք, ինչո՞վ ա վստահ, որ ռուսական դեդավշինան ավելի դաժան չի:

Ի՞նձ ես համոզում ։ճ
Սենց լիքը բաներ ես եմ իրան բացատրել

[Գաղթական]

Ի՞նձ ես համոզում ։ճ
Սենց լիքը բաներ ես եմ իրան բացատրել

Քեզ ինչո՞ւմ համոզեմ ))
18տ բանակում ծառայելուց հետո տաքսիստ դարձած ծանոթիդ պատմությունն էիր գրել:
Ենթադրեցի, թե ասելիք կար մեջը ու դա էի փորձում հասկանալ:

[Chuk]

Քեզ ինչո՞ւմ համոզեմ ))
18տ բանակում ծառայելուց հետո տաքսիստ դարձած ծանոթիդ պատմությունն էիր գրել:
Ենթադրեցի, թե ասելիք կար մեջը ու դա էի փորձում հասկանալ:

Պատմությունն էն ա, որ նույնիսկ հեղափոխությունից հետո կա հասարակական անվստահություն բանակի նկատմամբ, էդ թվում՝ համակարգում եղածներից։

[Աթեիստ]

Էսօր տաքսիստս (ծանոթ ա), հարցնում էր՝ կարո՞ղ ա իմանամ, ոմց կարա անի, որ իրա երկքաղաքացի տղան (դեռ 13 տարեկան ա) հայոց բանակում չծառայի։ Ասում րէ սկզբունքորեն դեմ ա, որ հայկական բանակում ծառայի, Ռուսաստանում պրոբլեմ չկա։ Ասում էր որ եթե ուրիշ տարբերակ չլինի, Հայաստանի քաղաքացիությունից կհրաժարվեն, մենակ ՌԴինը կթողնեն։

Տաքսուս վարորդը... 18 տարի ծառայել ա Հայոց Բանակում։

Ես էլ որ էնքան լավ էի ծառայում, որ պատրաստ էի մնալ, մեկ ա զորացրվելուց հետո ասում էի, «կարա՞ս չծառայես, մի ծառայի, երբեք չեմ մեղադրի»։

[Varzor]

Դե, ոնց որ էս էլ կառավարության պատասխանը "փողով ազատվելու" օրինագծին։
Սահմանված կարգի խախտմամբ զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացիների մասին օրենքի ժամկետը չերկարացվեց (https://news.am/arm/news/549424.html)

[Lion]

Մարդիկ երկրին ծառայում են տարբեր կերպ՝ կա հայրենասեր և խիզախ զինվոր, կա իր գործը հիանալի կատարող պետական ծառայող, աշխատասեր բանվոր ու ժրաջան գյուղացի, կա նաև... արհեստավարժ և հայրենասեր գիտնական...

Հայոց բանակի հզորությանը նպաստելը մեր բոլորիս սրբազան պարտականությունն է, քանզի կա՞ բանակ, կա հայ ժողովուրդ և Հայոց պետականություն, չկա՞ բանակ, չկան նաև հայ ժողովուրդն ու Հայոց պետականությունը։ Սա մեր պատմության արյունով գրված ճշմարտություններից մեկն է և չի վիճարկվում։

Տարիներ առաջ, երբ Արծրունը դեռևս հասարակ մի կապիտան էր և մենք, ընդամենը միայն մի քանի տարի ծանոթացած, բայց միմյանց մեջ հարազատ ընկերական հոգիներ գտած ամենից առաջ հենց հայ ժողովրդի պատմության և Հայոց պետականության ամրապնդման հարցերում, անհավատալիորեն երկարատև քննարկումներ էինք ունենում Հաոց բանակի ներկայի ու հատկապես ապագայի վերաբերյալ։ Քննարկում էինք, ծանր ու թեթև էինք անում ներկան և ապագան ու... երազում էինք։ Նայում էինք հաճախ ջինջ երկնքին և երազում էինք, որ Հայկական բանակը մի օր այնքան առաջադեմ կլինի, որ հզոր օդուժ կունենան, այսինքն կտիրապետի օդային գերակայությանը, իսկ արդյունքում էլ ՈՉ ՄԻԱՅՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ, ԱՅԼԵՎ ՔԻՉ ԱՐՅՈՒՆՈՎ ԿԿՌՎԻ՝ խնայելով Հայ ռազմիկի այնքան թանկարժեք արյունը։

Գիտնական-տեսաբանի համար իր գաղափարների բյուրեղացումը գրքի տեսքով հիանալի արդյունք է, սակայն նույն այդ գիտնական-տեսաբանի առավել ցանկալի արդյունք է իր կանխատեսումների իրականացումը, ընդ որում այն հանգամանքը, որ դրանք իրականանում են ոչ լրիվ, քան տաս տարում, ոչ միայն հիանալի արդյունք է, այլև, զուտ մարդկայնորեն, երջանկության գագաթնակետն է։

«Զարգացած պետությունները ՀՕՊ ապահովման համար օգտագործում են տարատեսակ կործանիչներ, օդային մարտի ղեկավարման ու հետախուզման թռչող համակարգեր և, ինչու չէ, նաև հետախուզական արբանյակներ: ՌՕՈւ և ՀՕՊ միավորման մասին նման քննարկում ծավալելով` մենք պարտավոր ենք հատուկ նշել նաև կործանիչային ավիացիայի մասին, առանց որի անհնար է ունենալ հզոր ՌՕՈւ և ՀՕՊ: ԱՄՆ ՀՕՊ հիմնական գործիքը մնում են ԿՈՐԾԱՆԻՉՆԵՐԸ: Հայկական ՌՕՈւի համար անհրաժեշտ է մի այնպիսի կործանիչ ինքնաթիռ, որը, օդային պայքարի և օդային հարձակման միջոցների խնդիրների համատեղումից զատ, իր ՈՐԱԿՈՎ ՆԱև ՀԱԿԱԿՇԻՌ ԿՀԱՆԴԻՍԱՆԱ ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆԻՆ: ՄԻ ՔԱՆԻ ՏԱՐԲԵՐԱԿՆԵՐԻ ՄԵՋ ԱՄԵՆԱՀԱՐՄԱՐԸ ՌՈՒՍԱԿԱՆ «ՍՈՒ-30» ԿՈՐԾԱՆԻՉՆ Է, ՈՐԸ ԿԱՐՈՂ Է ԼՈՒԾԵԼ ԱՌԱՋԱԴՐՎԱԾ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ: Վերջինս ունի մինչև 8 տոննա ռմբատարողություն և թռիչքի բավական մեծ հեռահարություն: Կործանիչը հաջողությամբ կարող է խոցել և´ օդային, և´ վերգետնյա նշանակետեր: Կատարելով օդային գերազանցության ապահովման խնդիր` կարող է միաժամանակ հրթիռային հեռահար հարվածներ հասցնել կարևոր վերգետնյա նշանակետերին: Երկու խնդիրների կատարման համար այն կարող է զինվել մինչև 100 կմ և ավելի հեռահարության ճշգրիտ հրթիռներով (X28, X31, X35, X58, X59, Р27, Р77 և այլն) [13, с. 47]: Այսինքն` կործանիչը, գտնվելով ՀՀ օդային տարածքում, ԿԱՐՈՂ Է ԽՆԴԻՐՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼ ԼՂՀ և ՆՈՒՅՆԻՍԿ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ: Վերգետնյա նշանակետերին հարվածելու համար «Սու-30»ը կրում է նաև գերճշգրիտ ռումբեր: «Սու-30»ը, բոլոր խնդիրների լուծման հետ միաժամանակ, այլ միջոցների համար ՕԴԱՅԻՆ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԱԿԱՆ ԿԵՏ Է, ինչը հենց զորատեսակների համատեղման համար առանցքային հատկանիշ է: Օդային հարվածներ հասցնելու ժամանակ այն կարող է կազմակերպել ամբողջ մարտը` միաժամանակ տեղեկությունը փոխանցելով հրամանատարական կետերին: Այն կարող է և´ հարվածել, և´ օգնել այլ թռչող սարքերին` կատարելու ճշգրիտ հարվածներ, և´ միաժամանակ պաշտպանել այդ սարքերն օդային հակառակորդից, ներառյալ ուղղաթիռները [14, с. 156157]: Կործանիչը ղեկավարում է երկու օդաչու, ինչը շատ կարևոր է նմանատիպ խնդիրների փնջի լուծման համար: «ՍՈՒ-30»Ն ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ «ՄԻԳ»ԵՐԻՆ ԳԵՐԱԶԱՆՑՈՒՄ Է ԳՐԵԹԵ ԲՈԼՈՐ ՏՎՅԱԼՆԵՐՈՎ և ՀԱՏԿԱՊԵՍ ԹՌԻՉՔԻ ՀԵՌԱՎՈՐՈՒԹՅԱՄԲ, ինչը շատ կարևոր է մարտերը հակառակորդի տարածք տեղափոխելու տեսանկյունից [14]:»

(«Արդյո՞ք պետք է միավորել ռազմաօդային ուժերն ու հակաօդային պաշտպանության զորքերը», Արծրուն Հովհաննիսյան, 21-ՐԴ ԴԱՐ տեղեկատվական-վերլուծական հանդես, 2 (30), Երևան 2010, էջ 96-97)։

Նույն այս միտքը առկա է նաև Արծրունի այլ գրքերում և հոդվածներում՝ ամենահետևողական կերպով, սկսած դեռևս 2009 թ-ից...

ՇՆՈՐՀԱՎՈՐՈՒՄ ԵՄ, եղբայր, սա մեր բոլորիս ձեռքբերումն է, բայց ամենից առաջ սա հենց ՔՈ անձնական, գործնական և մասնագիտական հաջողությունն է, դու երջանիկ մարդ ես՝ բացառիկ հնարավորություն ունեցար սեփական կյանքիդ ընթացքում ոչ միայն տեսնել քո տեսական դատողությունների գործնական կիրառումը, այլև՝ դրանով օգտակար լինել պետությանդ և բանակիդ։

... Ես քեզ հետ էի, երբ մենք երազում էինք սրա մասին և այն ժամանակ սա մեզ անհավատալի, անհասանելի մի բարձունք, հեռավոր մի երազանք էր թվում։ Հիմա սա գործնականում արդեն իրականություն է։ Ապրենք մենք, ապրե...Ս դու՝ Պատիվ ունեմ։

Ու թող Հայկական բանակի հզորությունը վեր ճախրի գեղեցիկ այս Սու-30СМ-ի նման, առաջինը լինի, վերջինը չլինի՝ պահանջում ենք ևս 23 հատ :)

http://forumimage.ru/uploads/20191219/15767565074057159.jpg

[Գաղթական]

http://forumimage.ru/uploads/20191219/15767565074057159.jpg

Բա ՀՀ դրոշը չպիտի՞ լինի վրան:

[Lion]

Դեռ չկա, բայց էդ... ուղղվող պահա :)

[Տրիբուն]

Բա ՀՀ դրոշը չպիտի՞ լինի վրան:

Թևի տակի էն կլոր եռագույն շարիկը հենց դրոշն ա: Իմ իմանալով, սաղ աշխարհի օդուժի, կամ գրեթե սաղի, դրոշները տենց են լինում: Հատկապես եթե եռագույն ա դրոշը:

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Опознавательные_знаки_военно-воздушных_сил

Թե չէ ուրիշ ո՞նց էին նկարը շրջանառության մեջ դնողներ իմանալու որ սա հենց հայկականն ա ու ոչ թե ասենք հնդկականը:

[Lion]

Էս ամենալավ գործերից մեկն էր, որ Նիկոլն արեց՝ ապրի ինքը։ էս շատ կարևոր էր...

[Lion]

Հայոց բանակի նոր զինատեսակների մասին՝ Տոռ (Тор) և Սու-30ՄՍ...

Խոսում ենք Հայոց բանակի ռազմական նոր ձեռքբերումների մասին, քննարկում ենք իրականացնում Տոռ (Тор) համակարգերի և Սու-30ՄՍ-ների, նրանց տեխնիկական հնարավորությունների և կիրառման նրբությունների մասին։


https://www.youtube.com/watch?v=2ayVs81yTrg

[Lion]

Հունվարի 28՝ մեր բանակի տոնը, Հայոց 5.000-ամյա հրաշքի ոչ թե ծննդյան օրը, այլ ուղղակի՝ տոնը...

Կա՞ բանակ, կա Հայոց պետականություն, կա՞ Հայոց պետականություն, կա հայ ժողովուրդ - և ուրեմն շնորհավոր տոնդ, մեր բանակ՝ իմ բանակ, դու մեր զավակն ես ու նաև մեր պաշտպանը, դու մեր ուժն ես և մեր հպարտությունը, դու մեր ապրելու գրավականն ես ու մեր հպարտությունը։

Այս տոնական օրով ես Հայոց բանակին ցանկանում եմ մեծ ուժ և հսկայական հաջողություն, այնպես, որ ազգային մեր բոլոր իղձերն իրականացնի։

Շնորհավոր տոնդ, Հայոց բանակ, անփորձանք, հաջող ծառայություն՝ Հայ ռազմիկ :)


https://www.youtube.com/watch?v=j3TkvEezO9o&t=12s&fbclid=IwAR2ezN8okYdu7Qzq1QZI5oUS3u3wRx7qxER5L6dBxAEa5s7Jbz8VuNYMpDI

[Varzor]

Հայաստանն «ամենառազմականացված» երկիրն է Եվրոպայում, 3-րդը՝ աշխարհում․ BICC (https://www.bicc.de/uploads/tx_bicctools/BICC_GMI_2019_EN.pdf)

Կարծում եմ բավականին խոսուն վերլուծություն է, որը նաև ցույց է տալիս, թե ՀՀ սեփական մարտունակ ԶՈՒ ունենալը որքան ծանր բեռ է պետության և ժողովրդի համար։
Ցավոք, նաև այլ բացերի մասին է վկայում։ Մասնավորապես դեմոգրաֆիկ և տնտեսական խնդիրներ։

Բայց դե, էլի ցավոք, արժանապատիվ և ռացիոնալ այլընտրանք այս պահին չունենք։

[Lion]

ենք մազապուրծ չենք...

Իմը հունվարի 28-ն է, բայց քանի որ այս օրով շնորհավորելու եք տղամարդկանց, առիթն օգտագործելով ևս մեկ անգամ շնորհավորեմ Հայոց բանակին։ Բարի ծառայություն ծառայողներին և տղամարդկություն տղամարդկանց։

Այս ամենի մասին խոսեցինք 1-ինի տաղավարում


https://www.youtube.com/watch?v=DXLTuoZRpfE&fbclid=IwAR2x11iLXEhRno6Oa1Vvy4FdXh2BlQTCP9qoDg6mv8sxIRTpr9ljpmWCs3k

[Lion]

Մենք պետք է կռվենք և հաղթենք, քանզի խեղճերի արցունքներից և թույլերի վախից են կործանվում հայրենիքները...

http://forumimage.ru/uploads/20200724/15956128633092434.jpg
http://forumimage.ru/uploads/20200724/159561286965224073.jpg

[Տրիբուն]

Առաքել Մովսիսյանի` Շմայսի որդուն, տեղափոխել են հեռավոր ու դժվար զորամաս. նոր մանրամասներ (https://armlur.am/1033582/)

Այսինքն, ի՞նչ ա ստացվում, հանցագործության մեջ մեղադրվողին ուղարկում են հեռավոր ու դժվար զորամաս, որ էտ պատասխանատու տեղում հիմա էլ համը հանի՞։ Կամ, էն երեխեքը որ ընկել էն հենց սկզբից էտ հեռավոր ու դժվար զորամաս, պատի՞ժ են կրում, Շմայսի տղու պես երեխեքեն հա՞ սաղ ընդեղ։ Ոչխա՞ր են արա սրանք լրիվ։

[Lion]

Սովետից մնացած հին, հիմար մոտեցումն է՝ չի կարելի որևէ զորամասում ծառայություն շարունակելը խափանման կամ պատժի միջոց համարվել, հակառակ դեպքում կստացվի, որ այդ զորամասում բոլոր ծառայողները խափանման կամ պատժի միջոցներ են կրում:

[Տրիբուն]

Սովետից մնացած հին, հիմար մոտեցումն է՝ չի կարելի որևէ զորամասում ծառայություն շարունակելը խափանման կամ պատժի միջոց համարվել, հակառակ դեպքում կստացվի, որ այդ զորամասում բոլոր ծառայողները խափանման կամ պատժի միջոցներ են կրում:

Իմ ասածն էլ ա էտ էլի, ապեր։ Փոխանակ հակառակ պրոպագանդան լինի, որ լավագույն տղեքն են մենակ կարում սահմանին ու հեռավոր, դժվար զորամասերում ծառայեն, մեղադրյալին կամ կասկածյալին են ուղարկում, յանի տեսեք-տեսեք էս ինչ արդար որոշում ենք կայացրել։ Ահավոր կատաղած եմ էսօր էս լուրը կարդալուց։

[Lion]

Ես հաճախ եմ խոսում պատմական ռազմիկներից, տղերքից, որ հազարամյակներով բերել, մեր ազգն ու պետությունը հանձնել են մեզ, բայց այս անգամ, ահա` ժամանակակից Հայ ռազմիկը:

Սենց տղերքն են պահել ու պահպանել մեր ազգը դարերի ընթացքում, կռվել են Բելի դեմ, հետ են մղել ասորեստանցիներին ու հռոմեացիներին, պարսիկներին ու արաբներին, սանձել քոչվորների եռանդը խորանալ Հայոց լեռներում, սենց տղերքն են արել այդ ամենը, ահա իրենցից մեկը՝

ՀՀ ազգային հերոս, «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանակիր, կապիտան Ռուբեն Սանամյան:

Պատիվ ունեմ!

http://forumimage.ru/uploads/20200821/159802795782357529.jpg

[Lion]

Հայոց բանակի տոնը: Պատերազմից հետո...


https://youtu.be/1LJ0GrmHMkg

[Lion]

Խոսում ենք ռազմական կրթության, Հայոց բանակի անցյալի, ներկայի և ապագայի մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=0lU9j3_HdL0

[Varzor]

Խոսում ենք ռազմական կրթության, Հայոց բանակի անցյալի, ներկայի և ապագայի մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=0lU9j3_HdL0

Գեղեցիկ ես ամեն ինչ ներկայացնում։

Բայց մի կարծիք հայտնեմ։
ԻՀԿ խնդիրը ոչ թե ֆինանսների անբավարարությունն է, այլ իրական բանակաշինության ցանկության և պետականամետ մտածելակերպի բացակայությունը, որոնց հետևանքով այդ սուղ միջոցները յուրացվում են և ծախսվում են անարդյունավետ։
Քանի դեռ չունենք պետականամետ իշխանություններ (ԻՀԿ, չենք ունենա առնվազն այնքան ժամանակ, քանի դեռ մեր ոխերիմ բարեկամը քթներից բռնած ման է տալիս թուրքական յաթաղանով սպառնալով), ժամանակակից և մարտունակ բանակի մասին կարող ենք միայն երազել։

Մի բան էլ ավելացնեմ, որ ռուսական բանակի մոդելի հիմնական վատ կողմն այն է, որ իշխանության համար զինվորը որպես մարդ արժեք չունի և ընդամենը ռեսուրս է ռազմական խնդիր լուծելու և հարստանալու համար։
ՀՀ դեմոգրաֆիկ և տնտեսական պայմաններում այդ մոդելն ուղղակի կործանարար է, ինչում մենք ցավոք համոզվեցին։

[Lion]

Համաձայն եմ, եղբայր՝ այդ ամենը կարող է լինել միայն համապատասխան կամքի առկայության դեպքում, որը, գոնե առայժմ, չկա...

[Varzor]

Համաձայն եմ, եղբայր՝ այդ ամենը կարող է լինել միայն համապատասխան կամքի առկայության դեպքում, որը, գոնե առայժմ, չկա...

Ափսոս, որ ես քո լավատեսությունը չունեմ :(

[Lion]

Բանակային վերջին զարգացումների մասին...


https://www.youtube.com/watch?v=uYFTciZjTW0

[Աթեիստ]

Ավելի հարմար թեմա չգտա։
Շատ տգեղ երևույթ ա, բայց հաշվի առնելով մեր կողքին ապրող լիքը համբալների էգոիզմը, նորմալ ա, որ ամեն ինչը օրենքով կարգավորվի։


https://www.youtube.com/watch?v=MBgpfm5Yqew

[Վիշապ]

Հայկական բանակի կապիտանը վայթե չգիտի, որ բենզինը կրակի վրա չեն լցնում, էն էլ 5 լիտրանոց տարայով:
Հայկական բանակի ժամանակավոր զորամասերում կրակմարիչի առկայություն ու կանոնադրական պահանջ ու օգտագործման կարգ վայթե չկա։
Զինվորները հրդեհի դեպքում գործողությունների պլան, պլան չունենալու դեպքում փրկվելու տարրական կանոններ վայթե չգիտեն:
Պատճառնե՞ր… տգիտություն, քթի ծակի ու առողջ ուղեղի դեֆիցիտ ու թքած վերաբերմունք: Վայթե նոր պրոբլեմ չի:

[Աթեիստ]

Բայանդուրը մի քանի գրառում ուներ էս թեմայով։
Հիմնական միտքը, որ ոչ թե պետք էր ընկել մեղավոր փնտրելու հետևից, այլ մշակել մեխանիզմներ, որոնք հաշվի կառնեին բոլոր հնարավոր վտանգները, ու մինիմումի կհասցնեին դրանցից կորուստները։

ՃԵԿ-ի օրինակը բերեմ։
Եվրոպական երկրները ունեն Zero Vision նախագիծ, որի նպատակը ՃՏՊ-ներից զոհերի թիվը մինիմումի հասցնելն ա։

Բանակում դա շատ ավելի խիստ ու հստակ պտի լիներ։

[Overdose]

@անձնագրակից ու Վիշապ ջան, "տգիտություն, քթի ծակի ու առողջ ուղեղի դեֆիցիտ"-ը zero vision-ը հլը քցենք մի կողմ։ Կոնկրետ հարց եմ տալիս՝ էդ 15 տղերքի մահվան պատասխանատուների մեջ նիկոլը մտնու՞մ ա, թե՞ ոչ։ Չմտնեք մետաֆիզիկական խորխորատներն ու դիալեկտիկայի չոլերը, կոնկրետ ասեք հա կամ չէ։

[Վիշապ]

@անձնագրակից ու Վիշապ ջան, "տգիտություն, քթի ծակի ու առողջ ուղեղի դեֆիցիտ"-ը zero vision-ը հլը քցենք մի կողմ։ Կոնկրետ հարց եմ տալիս՝ էդ 15 տղերքի մահվան պատասխանատուների մեջ նիկոլը մտնու՞մ ա, թե՞ ոչ։ Չմտնեք մետաֆիզիկական խորխորատներն ու դիալեկտիկայի չոլերը, կոնկրետ ասեք հա կամ չէ։

Ո՞նց չի մտնում։ Նախրի պատասխանատուն չոբանը չի՞

[Վիշապ]

Բայանդուրը մի քանի գրառում ուներ էս թեմայով։
Հիմնական միտքը, որ ոչ թե պետք էր ընկել մեղավոր փնտրելու հետևից, այլ մշակել մեխանիզմներ, որոնք հաշվի կառնեին բոլոր հնարավոր վտանգները, ու մինիմումի կհասցնեին դրանցից կորուստները։

ՃԵԿ-ի օրինակը բերեմ։
Եվրոպական երկրները ունեն Zero Vision նախագիծ, որի նպատակը ՃՏՊ-ներից զոհերի թիվը մինիմումի հասցնելն ա։

Բանակում դա շատ ավելի խիստ ու հստակ պտի լիներ։

Պատճառահետևանքային կապեր որոնելն ու արմատական պատճառները ուղղելը երևի թե պիտի լինի ճանապարհը։ Բայց ճիշտ արմատական պատճառներ գտնելու մեթոդաբանություն էլ է պետք ունենալ։ Ասենք factor.am (https://factor.am/602262.html)-ը խորացել է օրենքի ու պատասխանատուների մեջ, բայց հարց է առաջանում, իսկ պատասանատուները կարգն ու օրենքը գիտեի՞ն։ Ինչու կապիտանը չգիտեր, որ բենզինը կրակ թեժացնելու արգելված միջոց է։ Ինչու կրակմարիչ չկար։ Ինչու ադեկվատ ջեռուցման միջոց չունեին։ Ինչու էին ընտրել այդ քարե տունը որպես ոչ ստանդարտ ժամանակավոր կացարան։ Ինչու բանակը չունի համապատասխան շարժական կացարաններ ու վրաններ։ Ինչու տարրական անվտանգության կանոններ մարդիկ չգիտեն։ Ինչու ենք մենք էսքան տգետ։

[Արամ]

Ո՞նց չի մտնում։ Նախրի պատասխանատուն չոբանը չի՞

Վիշապ, քեզ ոնց ես իրավունք վերապահում, նման համեմատություն անել, մի կառույցի նկատմամբ, որը Հայաստանում ապրող մարդկանց անվտանգության երաշխիքն ա։ Թե հիմա լավ երաշխիք ա, թե վատ, ինչքանով ա ֆունկցիոնալ, ինչքանով չէ, դա ուրիշ քննարկման հարց ա։ Ու էդ ուրիշ քննարկում կարելի ա ու պետք ա անել, առանց սենց ՈՉ ԿՈՌՌԵԿՏ համեմատությունների։

Ցավում եմ, որ էս համեմատությունը էն տիրույթում չի արվել, որտեղ ես գործելու հնարավորություններ ունեմ, բայց այնուամենայնիվ խնդրում եմ ադմինիստրատորներ/մոդերատորներին հեռացնել էս գրառումը ու պատժել գրառողին։

[Վիշապ]

Վիշապ, քեզ ոնց ես իրավունք վերապահում, նման համեմատություն անել, մի կառույցի նկատմամբ, որը Հայաստանում ապրող մարդկանց անվտանգության երաշխիքն ա։ Թե հիմա լավ երաշխիք ա, թե վատ, ինչքանով ա ֆունկցիոնալ, ինչքանով չէ, դա ուրիշ քննարկման հարց ա։ Ու էդ ուրիշ քննարկում կարելի ա ու պետք ա անել, առանց սենց ՈՉ ԿՈՌՌԵԿՏ համեմատությունների։

Ցավում եմ, որ էս համեմատությունը էն տիրույթում չի արվել, որտեղ ես գործելու հնարավորություններ ունեմ, բայց այնուամենայնիվ խնդրում եմ ադմինիստրատորներ/մոդերատորներին հեռացնել էս գրառումը ու պատժել գրառողին։

Էս... կոնցլագերից ա՞։
Ապեր, վայթե սխալ հասցեատեր ես գտել։ Երկիրն ու բանակը նախրի հետ հավասարեցնողները բոլոր մեծ ու փոքր էշությունների համար վարչապետին մեղադրողներն են։ Իմ ցինիզմը դրա մասին էր։ Բայց եթե շատ կուզես, կարամ ձենս առհասարակ կտրեմ, մեկ ա անիմաստ ա, բոլոր նշանները վկայում են, որ մենք անհույս ենք։

[Արամ]

Էս... կոնցլագերից ա՞։
Ապեր, վայթե սխալ հասցեատեր ես գտել։ Երկիրն ու բանակը նախրի հետ հավասարեցնողները բոլոր մեծ ու փոքր էշությունների համար վարչապետին մեղադրողներն են։ Իմ ցինիզմը դրա մասին էր։ Բայց եթե շատ կուզես, կարամ ձենս առհասարակ կտրեմ, մեկ ա անիմաստ ա, բոլոր նշանները վկայում են, որ մենք անհույս ենք։

Ինչքան ուզում ես խոսա, ինչ ուզում ես խոսա, ինչքան մանրուք ու մեծ հարց ուզում եք քննարկեք փորձեք ստեղ լուծել, բայց ցինիզմին սահման կա։
Երթույթներ կան, որոնց մասին ցինիզմը ընդունելի չի։ Բանակը էդ երևույթներից մեկն ա, խնդրում եմ նմանատիպ հարցերում, սահմանները չանցնել։ Անկախ որ ակումբ, մեկ ես եմ մտնում, մեկ դու, մեկ օվեռդոզը, մեկ-մեկ էլ յոհանը։

[Varzor]

Բայանդուրը մի քանի գրառում ուներ էս թեմայով։
Հիմնական միտքը, որ ոչ թե պետք էր ընկել մեղավոր փնտրելու հետևից, այլ մշակել մեխանիզմներ, որոնք հաշվի կառնեին բոլոր հնարավոր վտանգները, ու մինիմումի կհասցնեին դրանցից կորուստները։

ՃԵԿ-ի օրինակը բերեմ։
Եվրոպական երկրները ունեն Zero Vision նախագիծ, որի նպատակը ՃՏՊ-ներից զոհերի թիվը մինիմումի հասցնելն ա։

Բանակում դա շատ ավելի խիստ ու հստակ պտի լիներ։

Աթեիստ ջան,

Ցավալի է, բայց իրականություն, որ ՀՀ հանրային, հասարակական և պետական շատ հաստատություններում անվտանգության նվազագույն նորմերն ապահովված չեն։ Բանակը բացառություն չէ։ Մինչև մեխանիզմ մշակելը դեռ պետք է եղած նորմերն ապահովել ըստ պատշաճի։ Դրա համար ահրաժեշտ է, որ պետությունն իր տեղում լինի, քաղաքացին՝ իր։ Երկուսն էլ բողոքում են, փնովում են, մեղադրում են, բայց էլի տեղում չեն՝ բացակայում են։
Երկու մոտեցում կա։
Եթե պետությունը ձախողվում է, ապա դա առավելապես ղեկավարության թերացումն է։
Ղեկավարությանն ընտրողն ու ֆինանսավորողը քաղաքացիներն են։ Եթե վերջիններս իրենց տեղում չեն, հոգ չեն տանում իրենց պետության մասին, ապա լավ ղեկավարության մասին նույնիսկ չի էլ կարելի երազել։
Հանգում ենք հակասությա՞ն։ Կարծում եմ ոչ, քանզի չենք մոռանում որ պետության և քաղաքացիների վրա հնարավեր է ազդել երրոդ կետից։

Եվ ըստ էության բոլոր փոքր և նվազող ժողովուրդները դատապարտված են ձուլման, կլանման, կործանման, քան դեռ չեն սկսել մեծանալ կամ դեռ չեն մեծացել։