Քրդական շարժում

[Marduk]

Լրագրող Ջաստին Հագլերը բրիտանական «Ինդիփենդենտ» թերթի օգոստոսի 30-ի համարում քննարկում է Թուրքիայում կատարվող ահաբեկչական գործողությունները

Կարծես Թուրքիան ռմբակոծումների նոր տարափի է դիմակայում, եւ այս անգամ թիրախ են դարձել զբոսաշրջիկները: Ստամբուլում եւ զբոսաշրջության առումով երկու կարեւոր կենտրոններում իրականացված պայթյունների հետեւանքով սպանվել են առնվազն 3 եւ վիրավորվել 47 հոգի, այդ թվում՝ 10 բրիտանացիներ:

Ստամբուլը «Ալ Ղաիդայի» ոճի ռմբակոծումների թիրախ էր դարձել 2003 թ.-ին, բայց այս անգամ, ինչպես երեւում է, կատարվածը իսլամ ծայրահեղականների գործը չէ: Ավելի հին մի թշնամի՝ Քուրդ անջատողականների խմբակցությունը դարձյալ գլուխ է բարձրացրել: Նրանք իրենց անվանում են «Քուրդիստանի ազատության բազեներ» (ՔԱԲ) եւ պայթյունների պատասխանատվությունը իրենց վրա են վերցրել, սեփական կայքէջում հայտարարելով. «Մենք զգուշացրել էինք, որ Թուրքիան անվտանգ երկիր չէ: Զբոսաշրջիկները չպետք է այցելեն Թուրքիա»:

Վերջին պայթյունները հաստատում են ավելի վաղ շրջանառվող լուրերը, որ Թուրքիան արդեն բավական ժամանակ փորձում է քողարկել զբոսաշրջիկության հանգստավայրերի դեմ ուղղված պայթյունների շարքի վտանգը: Իրականում ամբողջ տարվա ընթացքում Ստամբուլում եւ հայտնի հանգստավայրերում պայթյուններ են տեղի ունեցել: Երբ հունիսին Մանավ-Գատում պայթյունից չորս հոգի սպանվեց, իշխանությունները հայտարարեցին, թե գազաբալոնի թերության պատճառով էր առաջացել պայթյունը, մինչդեռ ՔԱԲ-ը ստանձնեց պատասխանատվությունը, եւ թուրքական թերթերն էլ գրեցին, որ հավանաբար այնտեղ ռումբ էր զետեղված եղել:

Ովքե՞ր են «Քուրդիստանի ազատության բազեները»

Շատ հստակ չէ, բայց որոշ դիտորդներ կասկածում են, որ դա Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության (PKK) մարտական ճակատն է: Ուրիշները հավատացած են, որ PKK-ից անջատված հրամանատարների խմբակցություն է՝ հար եւ նման IRA-ին եւ նրանից անջատված «իսկական» IRA-ին (Իռլանդիայի ազգային ազատագրական բանակ): Բազեներն առաջին անգամ հայտնվեցին 2004 թ.-ին՝ այն ժամանակ, երբ PKK-ն հրաժարվեց միակողմանի հրադադարից: Ուղղակի զբոսաշրջիկներին հարվածելը նորություն էր PKK-ի մարտավարության մեջ: Մինչ այդ, նույնիսկ PKK-ի ամենաակտիվ ժամանակաշրջանում, հարվածներն ընդհանրապես ուղղված էին թուրքական զինվորականության դեմ, չնայած հազվադեպ հարձակումներ իրականացվում էին նաեւ քաղաքացիների, զբոսաշրջիկների վրա:

Ենթադրվում է, որ ցարդ առնվազն 30 հազար հոգի է սպանվել PKK-ի եւ Թուրքիայի միջեւ մղված պատերազմի հետեւանքով: Բայց այսօր նախկինում հզոր PKK-ից միայն ստվերն է մնացել: Վճռականորեն տրամադրված բանակը, որը 1990-ականներին կռվում էր հարավարեւելյան թուրքական քաղաքներն իր հսկողության տակ վերցնելու համար, հիմնականում քայքայված է թուրքական բանակի բիրտ ուժի գործադրման, 1999 թ.-ին նրանց առաջնորդ Օջալանի ձերբակալման եւ հեռուստաէկրանների առաջ նրան շղթայակապ բանտ առաջնորդելու հետեւանքով:

Երբ Օջալանը դատարանի դահլիճից կոչ արեց «խաղաղ կարգավորման» օգտին, PKK-ն միակողմանի հրադադար հայտարարեց, որը տեւեց մինչեւ 2004 թ.-ը: Այդ ժամանակից PKK-ն վերսկսել է բռնությունները հիմնականում թուրք զինվորականության դեմ: Իսկ «Բազեները» իրականացնում են հարձակումներ քաղաքացիների վրա:

Ո՞րն է այսօր քրդերի կարգավիճակը Թուրքիայում

Կազմելով Թուրքիայի բնակչության մեկ քառորդ կամ մեկ երրորդ մասը, քրդերն աշխարհի ամենաբազմաքանակ ժողովուրդն են, որոնք դեռեւս պետականություն չունեն: Մի ժամանակ Թուրքիայում անօրինական էր քուրդ լինելը հավաստելը կամ քրդերեն խոսելը: Այս վերջինը նշանակում էր, մանավանդ գյուղաբնակ կանանց համար, ընդհանրապես չխոսել, քանի որ նրանք քրդերենից բացի ուրիշ լեզու չգիտեն: Ապստամբներին ճնշելու իրենց գազանային քաղաքականությունը իրականացնելիս թուրք զինվորականներն այրել են եւ գետնին հավասարեցրել ավելի քան 3000 քրդական գյուղեր, անտուն եւ առանց գոյության նվազագույն միջոցների թողնելով հարյուր հազարավոր մարդկանց:

Ճիշտ է, ծայրահեղ գործողությունները նրանց դեմ արդեն դադարեցվել են մեծապես Եվրոմիությանն անդամակցելու Թուրքիայի ցանկության շնորհիվ, քանի որ ԵՄ-ն հատուկ հասկացրել է, որ քրդական փոքրամասնության իրավունքները պետք է բավարարվեն նախքան անդամակցությունը, սակայն, դիտորդների գնահատմամբ, քրդերի հանդեպ վերաբերմունքի փոփոխությունը դեռեւս զուտ «կոսմետիկական» բնույթ է կրում եւ բռնությունների վերսկսումը ապացուցել է, որ քրդերը դեռ դժգոհ են իրենց հանդեպ ցուցաբերված վերաբերմունքից:

Ի՞նչ է այս ամենը նշանակում

ԵՄ-ին անդամակցելու Թուրքիայի ձգտումներին ընդդիմացողները (եւ նրանք քիչ չեն) կարող են կառչել վերջին իրադարձություններից ցույց տալու համար, որ Թուրքիան դեռ չի լուծել քրդական հարցը: ԵՄ-ն մտադիր չէ իր շարքերում ընդգրկել էթնիկական ապստամբության խնդիրներ ունեցող մի երկիր:

Բայց, մյուս կողմից, պայթյուններն իրականացնողները (ովքեր էլ լինեն նրանք), պետք է հասկանան, որ աշխարհն այլեւս (9/11-ից հետո) չի հանդուրժում նման մարտավարություններ: Այդ պայթյունների հետեւանքով Թուրքիան ամբողջական աջակցություն կարող է ստանալ (չնայած միշտ էլ ստացել է) Մ. Նահանգներից:

Ինչ վերաբերում է Եվրոմիության հակազդեցությանը, դա կարող է կախված լինել Թուրքիայի ձեռնարկած միջոցներից: 90-ականներին Թուրքիային հաջողվեց ճզմել PKK-ին անասելի բռնություններով եւ գազանություններով: Պարզ է, որ ԵՄ-ն այժմ չի հանդուրժի նման մարտավարություն:

Իրա՞քն է պատճառը

PKK-ի կողմից պայթյունների վերսկսումն արդյոք պայմանավորվա՞ծ է Իրաքում քրդերի դրությամբ: Թուրքերն այս հարցին անկասկած «այո» են պատասխանում: PKK-ն տարիներ շարունակ Հյուսիսային Իրաքի քրդական լեռները օգտագործել էր որպես ռազմական «ապահով ապաստարան»: Սադդամի տապալումով նրանց պետք է դուրս քշեին այդ վայրերից, բայց իրաքյան ներկա անիշխանության պայմաններում, ըստ Թուրքիայի, նրանք դեռեւս զբաղեցնում են իրենց նախկին դիրքերը:

Նախկինում թուրքական բանակը ժամանակ առ ժամանակ սահմանն անցնելով «որսում էր» քուրդ ապստամբներին, բայց հիմա դրությունն այլ է: Իրաքի կառավարությունը թույլ չի տալիս նման գործողություններ, վախենալով թուրքերի տարածքային նկրտումներից: Իսկ Իրաքի անվտանգության զորամիավորումներն ի վիճակի չեն վերահսկելու PKK-ի գործողությունները: Ավելին, իրաքյան քրդերի ներկայիս վայելած որոշակի ինքնավարությունը օրինակ է ծառայում Թուրքիայում ապրող քրդերի համար: Նրանք էլ են ցանկանում ձեռք բերել ինքնավարություն:

Ի՞նչ կասեք քրդական շարժման նպատակների մասին

[Parvana]

Ի՞նչ կասեք քրդական շարժման նպատակների մասին

Քրդերը նպատակներ առանձնապես չունեն… Նրանց ուրիշները անընդհատ իրենց սեփական նպատակների համար են օգտագործում։

[dvgray]

Անկապ ու անմեղ մարդկանց սպանելը ինչ նպատակի համար ուզում է լինի (քրդական, հայկական, արաբական, սոցիալական...) - դա ստորություն է, իսկ կատարողները զոմբիներ են. Նրանց պետք է չեզոքացնել , ինչ գնով էլ լինի (ինչ որ անում է ամերիկան). Նրանց բացահայտելու, և եթե պետք է վերացնելու համար պետք է միանան բոլորը -հայ,վրացի,թուրք,ուզբեկ...

[Sergey]

Եկեք այս իրողությանը չնայենք թուրքերի կողմից ցեղասպանվածի աչքերով, քրդերը պարզապես չեն հասել զարգացման այնպիսի աստիճանի, որ ունենան անկախ պետականություն, ընդամենը։

[Marduk]

Եկեք այս հարցին մեր ազգային անվտանգության տեսանկյունից: Արդյո՞ք մենք մեզ ավելի ապահով կզգանք եթե մեր հարևանը չլինի Թուրքիան այլ ասենք Քրդստանը

[Parvana]

Անկապ ու անմեղ մարդկանց սպանելը ինչ նպատակի համար ուզում է լինի (քրդական, հայկական, արաբական, սոցիալական...) - դա ստորություն է, իսկ կատարողները զոմբիներ են. Նրանց պետք է չեզոքացնել , ինչ գնով էլ լինի (ինչ որ անում է ամերիկան). Նրանց բացահայտելու, և եթե պետք է վերացնելու համար պետք է միանան բոլորը -հայ,վրացի,թուրք,ուզբեկ...
Այս մոտեցման խաղաղասիրական կողմը իհարկե գովելի է, բայց դրա իրականացումն անիրական է։ Ինչպե՞ս պիտի “բոլորը -հայ,վրացի,թուրք,ուզբեկ” միանան ճնշելու համար “անմեղ մարդկանց սպանող […] քրդական, հայկական, արաբական, սոցիալական” ուժերին։

Դրանից բացի, մենք` Հայերս շատ փոքր քաղակական միավոր ենք։ Եթե մենք երկփեղկվենք եւ ամեն փեղկը մի բանի ձգտի, ապա ոչինչի էլ չենք հասնի…

[dvgray]

Այս մոտեցման խաղաղասիրական կողմը իհարկե գովելի է, բայց դրա իրականացումն անիրական է։ Ինչպե՞ս պիտի “բոլորը -հայ,վրացի,թուրք,ուզբեկ” միանան ճնշելու համար “անմեղ մարդկանց սպանող […] քրդական, հայկական, արաբական, սոցիալական” ուժերին։

Առաջին հերթին հասարակական կարծիքով. Ժողովուրդը ինքը էտ դեպքերը պետք է դատապարտի, այլ ոչ թե անմեղ մարդ սպանողին դարձնի հերոս: Դա հերիք է, որ պատանիները ետ ճանապարհով չգնան, ինչ գաղափարական համեմունքով էլ դա մատուցվի:

Դրանից բացի, մենք` Հայերս շատ փոքր քաղակական միավոր ենք։ Եթե մենք երկփեղկվենք եւ ամեն փեղկը մի բանի ձգտի, ապա ոչինչի էլ չենք հասնի…
Չիշտ է: Եվ մենք բոլորս պետք է միանանք կառուցելու, այլ ոչ թե քանդելու նպատակով:
Մերը դա է, և միայն կառուցելով արժանի տեղ կունենանք քարտեզի վրա.

[Vive L'Armenie]

Այս պահին Ստրասբուրգում քրդերը շատ ուժեղ բունտեր են անում թուրքերի դեմ ու գիտե՞ք թե ի՞նչ նպատակով, "իրանց" :lolհողերն են պահանջում, :Pորոնք "ժամանակին" :lolիրենց են պատկանել: Ինչ ծիծաղելի չէ՞ : :lol Մի որոշ ժամանակ հետո էլ մեր պատմությունն իրենց անունով կփոխեն: Առանց այդ էլ անցնում էի ցուցարարների կողքով, փորձեցի հետաքրքրվել ցույցի պատճառն ու իրենց ակնկալիքները ........ինձ ի՞նչ պատմեն լավ լինի........Մեր պատմությունը :angry, Հայոց Ցեղասպանությունը :angry Ի՞նչ եք մտածում սրա մասին

[քաղաքացի]

Համենայնդեպս քրդերը ավելի շատ իրավունք ունեն հողեր պահանջել, քան հայերը: Մարդիկ հենց այն հողերն են պահանջում որտեղ բնակվում են, այսինքն ուզում են անկախանալ Թուրքիայից: Իսկ ինչ վերաբերում է պատմությանը, իրենք էլ են ջարդվել, աքսորվել երիտթուրքերի օրոք, ինչպես նաև հույները և հայերը: Կա նաև վարկածներ, որ քրդերը օգնում էին թուրքերին հայերին ջարդելու համար, բայց նաև կան վարկածներ, որ փրկում էին հայերին: Ինձ թվում է դա արել են թուրքերի հրամանով, իսկ եթե չանեին քրդերը կկոտորվեին:

Հ.Գ. Բոլոր ազգերը, անկախ նրանց ռասսայից, կրոնից՝ մարդ են, բոլորն էլ այս երկրագնդում են ծնվում և մահանում: Պետք չէ իրար դեմ լինել և պրովոկացիաներին էլ պետք չէ պատասխանել: Սա իմ սուբյեկտիվ կարծիքն է:

[Vive L'Armenie]

Համենայնդեպս քրդերը ավելի շատ իրավունք ունեն հողեր պահանջել, քան հայերը: Մարդիկ հենց այն հողերն են պահանջում որտեղ բնակվում են, այսինքն ուզում են անկախանալ Թուրքիայից: Իսկ ինչ վերաբերում է պատմությանը, իրենք էլ են ջարդվել, աքսորվել երիտթուրքերի օրոք, ինչպես նաև հույները և հայերը: Կա նաև վարկածներ, որ քրդերը օգնում էին թուրքերին հայերին ջարդելու համար, բայց նաև կան վարկածներ, որ փրկում էին հայերին: Ինձ թվում է դա արել են թուրքերի հրամանով, իսկ եթե չանեին քրդերը կկոտորվեին:

Հ.Գ. Բոլոր ազգերը, անկախ նրանց ռասսայից, կրոնից՝ մարդ են, բոլորն էլ այս երկրագնդում են ծնվում և մահանում: Պետք չէ իրար դեմ լինել և պրովոկացիաներին էլ պետք չէ պատասխանել: Սա իմ սուբյեկտիվ կարծիքն է:

Իհա՛րկե ես շա՜տ լավ գիտեմ այն ամենն ինչ դու ասեցիր, բայց ես երևի ավելի կոնկրետացնեմ: Նրանք պատմում էին հենց մեր propre պատմությունը:
Այս դեպքու՞մ ի՞նչ կասես

[Պանդուխտ]

Արդէն արել են: «Դերսիմ» անունով մի կայք ունեն, որտեղ հայոց պատմութինը ներկայացուած է, բայց Հայ անունի փոխարէն «քուրմանչիա» անունը տեղադրել են:
Նրանք մեր պապենական հողերի վրայ բնակում են: Նրանք մեր թշնամիներն են, թուրքերի նման, մի քիչ էլ աւելին:

[քաղաքացի]

Իհա՛րկե ես շա՜տ լավ գիտեմ այն ամենն ինչ դու ասեցիր, բայց ես երևի ավելի կոնկրետացնեմ: Նրանք պատմում էին հենց մեր propre պատմությունը:
Այս դեպքու՞մ ի՞նչ կասես
Չէ, չեմ հասկանում: Ի՞նչ նկատի ունես մեր propre (մաքուր, ճիշտ) պատմությունը: Կարո՞ղ է ասում են Տիգրան Մեծը իրանց առաջին թագավորն էր :esim : Եթե ասում են, որ իրենց տարածքը ժամանակին Ուրարտու է կոչվել, ապա դա ճիշտ է: Ախր, ո՞նց ասեմ, քրդերը ապրել են այս շրջաններում և պատմաբաններն ասում են, որ քրդերի նախնիները մեդիաներն են: Մի հատ քո կատարած «հարցազրույցից» մեջբերում արա տեսնեմ ի՞նչ պատմություն են պատմում:

[Vive L'Armenie]

Չէ, չեմ հասկանում: Ի՞նչ նկատի ունես մեր propre (մաքուր, ճիշտ) պատմությունը: Կարո՞ղ է ասում են Տիգրան Մեծը իրանց առաջին թագավորն էր :esim : Եթե ասում են, որ իրենց տարածքը ժամանակին Ուրարտու է կոչվել, ապա դա ճիշտ է: Ախր, ո՞նց ասեմ, քրդերը ապրել են այս շրջաններում և պատմաբաններն ասում են, որ քրդերի նախնիները մեդիաներն են: Մի հատ քո կատարած «հարցազրույցից» մեջբերում արա տեսնեմ ի՞նչ պատմություն են պատմում:

Հենց ինքդ շա՜տ լավ օրինակ բերեցիր :ok, կարծում եմ հիմա պարզ դարձավ մեր propre պատմություն ասելը..........

[Array]

Այս պահին Ստրասբուրգում քրդերը շատ ուժեղ բունտեր են անում թուրքերի դեմ ու գիտե՞ք թե ի՞նչ նպատակով, "իրանց" հողերն են պահանջում, որոնք "ժամանակին" իրենց են պատկանել: Ինչ ծիծաղելի չէ՞ : Մի որոշ ժամանակ հետո էլ մեր պատմությունն իրենց անունով կփոխեն: Առանց այդ էլ անցնում էի ցուցարարների կողքով, փորձեցի հետաքրքրվել ցույցի պատճառն ու իրենց ակնկալիքները ........ինձ ի՞նչ պատմեն լավ լինի........Մեր պատմությունը , Հայոց Ցեղասպանությունը Ի՞նչ եք մտածում սրա մասին
Է, ժողովու՛րդ,հիմա ծիծաղելի է թվում,բայց աչքներս կթարթենք ու մեզ հարևան կտեսնենք մեծ և հզոր Քրդաստանը;Հետո էլ ի՞նչ իրավունքով ենք նրանցից հող պահանջելու,կարծում եմ՝ամեն հնարավորը պետք է անել,որ Քրդերը թուլացնեն Թուրքիան,բայց չանկախանան,չնայած չգիտեմ,որքանով է ասածս իրատեսական,առավել ևս,որ Քրդաստանի առաջացումը ԱՄՆ-ի պլանների մեջ է մտնում

[wagamaffia]

Այս պահին Ստրասբուրգում քրդերը շատ ուժեղ բունտեր են անում թուրքերի դեմ ու գիտե՞ք թե ի՞նչ նպատակով, "իրանց" :lolհողերն են պահանջում, :Pորոնք "ժամանակին" :lolիրենց են պատկանել: Ինչ ծիծաղելի չէ՞ : :lol Մի որոշ ժամանակ հետո էլ մեր պատմությունն իրենց անունով կփոխեն: Առանց այդ էլ անցնում էի ցուցարարների կողքով, փորձեցի հետաքրքրվել ցույցի պատճառն ու իրենց ակնկալիքները ........ինձ ի՞նչ պատմեն լավ լինի........Մեր պատմությունը :angry, Հայոց Ցեղասպանությունը :angry Ի՞նչ եք մտածում սրա մասին

Հա իսկապես. բա որ ասենք թե թուրքերը ընդունեն գենոցիդը, էդ հողերը ոնց ենք պահանջելու՞. դրանք քրդերին քսի կտան մեր վրա մի հատ էլ թշնամի ավել կունենանք... իսկ ես մեր հողերից մենակ Արարատն եմ հետ ուզում մեկել Անին. բայց չեն տա ...

[Vive L'Armenie]

Հա իսկապես. բա որ ասենք թե թուրքերը ընդունեն գենոցիդը, էդ հողերը ոնց ենք պահանջելու՞. դրանք քրդերին քսի կտան մեր վրա մի հատ էլ թշնամի ավել կունենանք... իսկ ես մեր հողերից մենակ Արարատն եմ հետ ուզում մեկել Անին. բայց չեն տա ...

Նախ ասեմ, որ այդ ազգը միշտ էլ թշնամի է եղել մեզ, ինչի նոր պիտի՞ թշնամանան :[ինչքան գետնի վերևում են 2 էտքան էլ գետնի տակն են, ըտենց բարի աչքերով մի նայի քրդերին: Իրանք գիտեն ինչ են անում:think Համ էլ մենակ Արարատով ուԱնիով հարց չի լուծվում, բա մեր Բայազեթը, Մուշը,Մակուն,Մալաթիան, Սանահինը ու մնացած-մնացա՞ծը, կարողա՞ պիտի նվիրատվություն անենք: Ո՛չ մի դեպքում, դրանք էլ են մեր հողերը, ի՞նչ տարբերություն: :angry Բոլորն էլ գիտեն, որ դրանք ՄԵ՛Ր-ն են և ու՛շ թե շու՛տ ՄԵ՛Զ պիտի վերադարձնեն:angry

[Array]

Հա իսկապես. բա որ ասենք թե թուրքերը ընդունեն գենոցիդը, էդ հողերը ոնց ենք պահանջելու՞. դրանք քրդերին քսի կտան մեր վրա մի հատ էլ թշնամի ավել կունենանք... իսկ ես մեր հողերից մենակ Արարատն եմ հետ ուզում մեկել Անին. բայց չեն տա ...

Գրածդ մեկին հիշեցրեց.են օրը նստած ենք,Ղարաբաղից խոսք գնաց,մեկ էլ մեկը բա դաշտայինը պահում ենք ինչ անենք,մեկ ա ընդեղ մարդ չի ապրում:Ֆազերս խփել էր

[Vive L'Armenie]

Գրածդ մեկին հիշեցրեց.են օրը նստած ենք,Ղարաբաղից խոսք գնաց,մեկ էլ մեկը բա դաշտայինը պահում ենք ինչ անենք,մեկ ա ընդեղ մարդ չի ապրում:Ֆազերս խփել էր

Ես որ էդտեղ լինեի հա՛ստատ կբորբոքվեի ու կռիվ կանեի :angry
ընդհանրապես ես շա՜՜՜տ զուսպ եմ :roll, բայց, որ հարցը գնումա Մե՛ր հողերի՜ց :noti, ............ :aggressive............. աման, Աստված չա՛նի :goblin:diablo

[dvgray]

Քրդերի էսպես շարունակական օգտագործելով որպես գործիք թուրքերից տարբեր քվոտաներ խլելու գործում, գլխներն վերջում մի ահավոր բան էն սարքելու : Ինչպես մեր գլխին սարքեցին:

Հետաքրքիր է էս կոնտեկստում դիտարկել թուրքերի պահվածքի կտրուկ փոփոխությունը վերջին 20 տարում , կապված Վանի նահանգում քրդական գործոնը հավասարակշռելու քաղաքականության հետ: Թուրքերի վերջին 20 տարիների քայլերը էս հարցում վկայում են էն մասին, որ նրանք դեմ չեն /և ավելին, կողմ են ու կօժանդակեն/ ,որ հայերը քիչ-քիչ վերադառնան ու բնակեցնեն Վանն ու հարակից տարածքները:
Իսկ ի՞նչ է լինելու մեր սփյուրքահայ հայ ազգի ջոչերի և/կամ ՀՀ քաղաքական մտքի պատասխանը "Չեմբեռլենին":) :
Պատրա՞ստ ենք արդյոք մենք գրավելու թուրքերի առաջարկաց էտ նիշան ու դառնալու Վանի տնտեսական ու տարածաշրջանային իրական տերերը:

[Vive L'Armenie]

Քրդերի էսպես շարունակական օգտագործելով որպես գործիք թուրքերից տարբեր քվոտաներ խլելու գործում, գլխներն վերջում մի ահավոր բան էն սարքելու : Ինչպես մեր գլխին սարքեցին:

Հետաքրքիր է էս կոնտեկստում դիտարկել թուրքերի պահվածքի կտրուկ փոփոխությունը վերջին 20 տարում , կապված Վանի նահանգում քրդական գործոնը հավասարակշռելու քաղաքականության հետ: Թուրքերի վերջին 20 տարիների քայլերը էս հարցում վկայում են էն մասին, որ նրանք դեմ չեն /և ավելին, կողմ են ու կօժանդակեն/ ,որ հայերը քիչ-քիչ վերադառնան ու բնակեցնեն Վանն ու հարակից տարածքները:
Իսկ ի՞նչ է լինելու մեր սփյուրքահայ հայ ազգի ջոչերի և/կամ ՀՀ քաղաքական մտքի պատասխանը "Չեմբեռլենին":) :
Պատրա՞ստ ենք արդյոք մենք գրավելու թուրքերի առաջարկաց էտ նիշան ու դառնալու Վանի տնտեսական ու տարածաշրջանային իրական տերերը:

Իհա՛րկե, որ հերթը հասնի դրան, մենք պատրաստ ենք, (չէ՛ չեմ կարող խոսել բոլորի անունից) : Ինչքա՜ն էլ ուզում ես ապրիր օտար երկրում, միևնույն է դու քեզ շա՜տ օտար ես զգում այնտեղ, այն մի բուռ հողը, որ հայրենիքից է բերված՝ ավելի հարազատ է, ավելի՛ քոնն է քան քան օտար երրի բարեկեցիկ կյանքը::( Կարծում եմ, որ բոլորն էլ համամիտ կլինեն ինձ հետ: Հայրեի՛քը երկրորդ մա՛յր է, առանց որի շա՜տ տխուր է, ամեն ինչ դառնում է մելոնքոլիկ :(:cry Մնում են միա՜յն հիշողություննե՜ր, հիշողություննե՜ր և անվե՜րջ հիշողություննե՜ր :cry

[Array]

Իհա՛րկե, որ հերթը հասնի դրան, մենք պատրաստ ենք, (չէ՛ չեմ կարող խոսել բոլորի անունից) : Ինչքա՜ն էլ ուզում ես ապրիր օտար երկրում, միևնույն է դու քեզ շա՜տ օտար ես զգում այնտեղ, այն մի բուռ հողը, որ հայրենիքից է բերված՝ ավելի հարազատ է, ավելի՛ քոնն է քան քան օտար երրի բարեկեցիկ կյանքը: Կարծում եմ, որ բոլորն էլ համամիտ կլինեն ինձ հետ: Հայրեի՛քը երկրորդ մա՛յր է, առանց որի շա՜տ տխուր է, ամեն ինչ դառնում է մելոնքոլիկ Մնում են միա՜յն հիշողություննե՜ր, հիշողություննե՜ր և անվե՜րջ հիշողություննե՜ր
Բոլորը չէ,որ էդքանը հասկանում են:Հեն ա էն օրը մեկին տեսա,ընտանիքով պատրաստվում են Ամերիկա տեղափոխվել:Հես ա Քրդերը մեր հիմիկվա հողերնել,կարող են հանգիստ պահանջել,մեկ ա ամայի,անբնակ վայր ա դառնալու մի 20 տարի հետո

[Vishapakah]

PKK-ԱԿԱՆՆԵՐԻ ՏԵՂԱԿԱՅՈՒՄԸ ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂՈՒՄ ՈՐԵՎԷ ԻՄԱՍՏ ՉՈՒՆԻ ՀԱՅԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Տեղակայման պատրանքով, սակայն, Թուրքիան փորձում է շանտաժի ենթարկել Հայաստանին

Թուրքական մամուլի համար յուրահատուկ է ժամանակ առ ժամանակ մեղադրել Հայաստանին հակաթուրքական գործունեության մեջ: Մեղադրանքները երբեմն պայմանավորվում են Թուրքիայի նկատմամբ Հայաստանին վերագրվող դավադրական մոտեցումներով, իսկ մտացածին այս մոտեցումները՝ ցանկատեսությամբ:

Խոսքը տվյալ դեպքում «Հյուսիսային Իրաքում անբարենպաստ կացության մեջ հայտնված PKK-ի շփումների մասին է Հայաստանի հետ՝ նոր հենակետերի ձեռքբերման համար»: Դեկտեմբերի 3-ի համարում այդ մասին մոտավորապես նույն վերնագրով հոդված է հրապարակել թուրքական «Զաման» թերթը, ընդ որում հոդվածի համար հիմք է ընդունել «Աքշամի» հրապարակումը:

Ինֆորմացիայի արտահոսքի առումով «Աքշամը» բավականին հարմար թերթ է, այսինքն՝ թուրքական համապատասխան ծառայությունները մյուսներին խնայելու մղումով այս թերթն են օգտագործում: Ինչ վերաբերում է «Զամանին», ապա կենտրոնական այս թերթը, որն ունի պատկառելի տպաքանակ, հրատարակվում է նաեւ Ադրբեջանում: «Զամանին» էր թղթակցում մեր հայրենակից Էթիեն Մահճուպյանը: Նկատի ունենալով նաեւ Ադրբեջանում հրատարակվելու պարագան, «Զամանն», այնուամենայնիվ, հայերի եւ Հայաստանի հարցերում ավելի զուսպ է, քան կենտրոնական մյուս թերթերը:

Համենայն դեպս, ըստ «Զամանի» վերոհիշյալ հոդվածի, թուրքական զինված ուժերի ռազմական գործողություններն ստիպել են PKK-ին դատարկել Հյուսիսային Իրաքը, ստեղծված իրավիճակում կազմակերպության հայկական ծագումով ահաբեկիչներն իրենց հայացքն ուղղել են Անդրկովկաս, ապա եւ ծրագրել են հաստատվել «Հայաստանի օկուպացման տակ գտնվող Լեռնային Ղարաբաղում», ինչը հաջողվել է բացահայտել Թուրքիային:

Ավելին, թուրքական թերթի տվյալներով, երկրի հետախուզական կառույցներին հայտնի է դարձել հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչների հետ PKK-ի հաստատած կապը եւ որոշվել է ահաբեկիչներին տեղափոխել որեւէ եվրոպական երկիր, որտեղից՝ Անդրկովկաս, ապա՝ Լեռնային Ղարաբաղ: Իբր Հայաստանը վերջին տարիներին Իրաքից եւ Սիրիայից գաղթած քրդերին արդեն տեղաբաշխել էր Լեռնային Ղարաբաղում, որտեղ PKK-ն ունի թերթեր եւ ռադիոհաղորդումներ:

Ինչո՞վ է «Զամանը» հիմնավորում այս զրպարտությունը: Նոյեմբերին Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլահ Գյուլի Ադրբեջան, ապա եւ Վրաստան այցերով, թե դրանց ընթացքում քննարկել են Անդրկովկասում PKK-ի գործունեությանն առնչվող խնդիրներ, Իլհամ Ալիեւն ու Միխեիլ Սաակաշվիլին խոսք են տվել, որ Թուրքիայի կողքին կլինեն: Այդ ընթացքում Միլի մեջլիս է ներկայացվել PKK-ականների մուտքն Ադրբեջան արգելելու օրինագիծը, որը կքննարկվի օրերս:

Այս «հիմնավորումը» որեւէ առնչություն չունի PKK-ի հարցում Հայաստանին վերագրվող վերոհիշյալ մեղադրանքի հետ: Դա ավելի շուտ բխում է տարածաշրջանում PKK-ի դեմ ընդհանուր ճակատ կազմելու եւ դրանում անդրկովկասյան հանրապետություններին եւս ընդգրկելու Անկարայի հաշվարկներից: Քանի որ Թուրքիան չունենալով դիվանագիտական հարաբերություններ, չի կարող նաեւ Հայաստանին ներառել այդ ճակատում, ուստի նախապես շանտաժի է դիմում, որպեսզի այդ շանտաժն օգտագործի իբրեւ ճնշման հավելյալ լծակ, PKK-ի միջոցով փորձի ցույց տալ Հայաստանի կապն ահաբեկչության հետ, վերջինին դարձնի ահաբեկչությանն աջակցող երկիր եւ մտացածին այդ ահաբեկչության մեջ, ներգրավելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը, նախադրյալներ ստեղծի նրա մեղադրման համար եւս:

Ինչո՞ւ: Այն պարզ պատճառով, որ Թուրքիայում PKK-ն համարվում է ոչ միայն ահաբեկչական, այլեւ անջատողական կազմակերպություն, այսինքն՝ երկրում տիրող կարծիքի համաձայն, քրդական այս կազմակերպության նպատակը թուրքական պետության մասնատումն է, դրա համար էլ հենակետեր ունի սահմանակից Հյուսիսային Իրաքում:

Ի՞նչ իմաստ կարող է ունենալ PKK-ականների տեղակայումը Լեռնային Ղարաբաղում, հատկապես հայերի եւ Հայաստանի համար: Այնտեղ նրանք ո՞ւմ դեմ ինչպիսի՞ անջատողական գործունեություն են ծավալելու: Հարցերի պատասխանը թուրքերին հայտնի է, թե ոչ, չգիտենք, բայց որ PKK-ն Թուրքիայում քրդական հարցի կարեւորագույն բաղադրիչն է, իսկ հարցը՝ մեծ քաղաքականության մեծ խնդիր, ակնհայտ է բոլորին:

ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

http://cpanel.host.am/~azg/?lang=AR&num=2007120404