PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Բասքերն Առաջացել են Հայերից



Գաղթական
03.07.2007, 23:00
Ես ձեռքիս տակ ունեմ Ռուսերեն լեզվով մի նյութ, որը, մատնանշելով մի շարք գիտնականների աշխատություններ և տեսություններ՝ ապացուցում է Բասքերի՝ «Արմենոիդ»-ների անթրոպոլոգիական տիպի Եվրոպայի ազգությունների շարքում միակ ներկայացուցիչների, Հայկական ծագումը:


Միջազգային Լեզվաբանական Ակադեմիայի նախագահ, Լեզուների Բասքյան Թագավորական Ակադեմիայի պատվավոր անդամ, Երևանի Պետական Համալսարանի Ռոմանո-ֆիլոլոգիական (?) ամբիոնի վարիչ Վահան Սարգսյանի խոսքերով՝ Բասքերի Հայկական ծագումը հաշվի առնելով, կարելի է ենթադրել, որ Հին Հայերի արտագաղթը Պիրենեյան թերակղզի՝ սկսվել է առնվազն 5 հազար տարի առաջ:

Անցյալ դարի վերջերում, հայտնի Անգլիացի գիտնական Էդվարդ Սփենսեր Դոջսոնը, լրիվ պատահական, շատ հետաքրքիր բացահայտություն կատարեց: Լինելով բավականին հայտնի բասքոլոգ, Դոջսոնը՝ սեփական զարգացվածությունն ընդլայնելու շրջանակներում, որոշեց սովորել Հայերեն, և, այդ նպատակով, ընդունվեց փարիզյան «Էկոլ սփեսիալ»: Ընդամենը երկամսյա ուսումնասիրություններից հետո, նա հայտնաբերեց, որ շատ Հայերեն բառեր համապատասխանում են Բասքերենին: Սրան վերաբերող նրա ենթադրությունների ձեռնարկը լույս տեսավ 1884թ.ին «Էուսքերա» («Բասքերեն լեզու») ամսագրում՝ «Բասքերեն բառերը Հայերեն լեզվում» խորագրով: Երկու լեզուներում Դոջսոնին հանդիպած զուգահեռների ցուցակն իր մեջ ընդգրկում էր 50-ից ավելի բառեր:

Սա նման էր կայծակի՝ պարզ երկնքում, հատկապես այն գիտնականների համար, ովքեր գտնվում էին Բասքո-Վրացական հիպոթեզի հիպնոսի ազդեցության ներքո: Ինքը՝ Է.Դոջսոնը՝ չկարողանալով բացատրել Բասքո-Հայկական բազում բառերի համապատասխանությունը, ենթադրեց, որ այդ բառերը կարող էին առաջանալ Հայերենում.. Վրացական լեզվի ազդեցության ներքո… չնայած այն հանգամանքի, որ դրանք չունեին իրենց համարժեքը Վրացերենում: Այնուամենայնիվ՝ խոսքը բառերի մի այնպիսի կարևոր հատվածի մասին էր, որը տրադիցիոն համարվում է ցանկացած լեզվի ավանդական և պատմական հիմքը:

Եվ ամենահետաքրքիրն այն է, որ հայտնաբերված Բասքո-Հայկական համապատասխանությունները երկու լեզուներում էլ պահպանվել են համարյա լրիվ փոխհամաձայնության մակարդակի վրա:

Ներկայումս Բասքերենում և Հայերենում գոյություն ունեն հայտնաբերված իրար 600 համապատասխանող բառեր:

Դրանցից են օրինակ՝
Բասք. չար (վատ, ջղային) - Հայ. չար (վատ, չար),
Բասք. անտի (այնտեղից) - Հայ. անտի (այնտեղից),
Բասք. այիս (քամի) - Հայ. այիս (քամի),
Բասք. զատի (առանձին) - Հայ. զատ (առանձին),
Բասք. տեղի (տեղ, վայր) - Հայ. տեղի (տեղ, վայր),
Բասք. արդի (ոչխար) - Հայ. արդի (ոչխար),
և այլն…


Բասքերի և Հայերի էթնոլեզվաբանական կապերի տեսությունում երկրորդ կարևոր հայտնագործությունը արվեց ավելի քան քառորդ դար անց: 20-ական թվականներին երիտասարդ Բասք ֆիլոլոգ Բեռնարդո Էստորնէս Լասան, հետագայում՝ նշանավոր գիտնական և ակադեմիկոս, զբաղվում էր Բասքական ֆոլկլյորի հավաքագրումով Ռոպկալյան հարթավայրում՝ Նավարրա պրովինցիայի արևելքում: Այսպիսով՝ Նավարրայի համարյա ամենաարևելյան սահմանին գտնվող Իսաբա գյուղում, Էստորնես Լասան գրառեց տեղական պատումը այն մասին, որ Իսաբա գյուղը հիմնել են Հայերը, որոնք Նավարրայի առաջին բնակիչներն էին ու Բասքերի նախահայրերը: Պատումում ճշտվում է, որ Բասքերի նախահոր անունը Հայթոռ էր և նա եկել էր Հայաստանից՝ իր 7 որդիների հետ, որոնց պատվին էլ հիմնել էր Նավարրայում առաջին յոթ բնակավայրերը: Ասվում է նաև, որ եկվոր Հայերին՝ Բասքերի նախնիներին, հայտնի էին մետաղամշակման գաղտնիքները:

Արդյունքում, գյուղի արխիվներում հայտնաբերվեց մի մագաղաթ՝ պատմական փաստաթուղթ, որը հաստատեց բերանացի պատումը:

Հատկանշական է նաև, որ Բասքերենից «Իսաբա» թարգմանվում է ինչպես «Նախնիների հետք», և, չնայած որ դա կարող է լիովին անհավանական թվալ՝ փաստը մնում է փաստ, որ Իսաբա գյուղում մինչև այժմ էլ գոյություն ունի ճանապարհ՝ «Էրմինիա» անվանումով: Ազգային ավանդույթը կապում է այդ անունը «Արմենիա» («Հայաստան») անվան հետ՝ կոչված Նավարրայի առաջին տեղաբնակների պատվին:

Այս ամենը կարող էր հանդիսանալ Բասք ծերունիների պատկերացումների ծնունդ, ինչպես երկար ժամանակ համարում էին ուսումնասիրողները, բայցևայնպես՝ գործին լծվեցին լեզվաբանությունը և պատմագիտությունը, ինչպես նաև՝ միֆոլոգիան:

Պարզվեց, որ Բասքերենում լեգենդար նախահոր Հայթոռի անունը բառացի նշանակում է «Հայից եկած», ինչը բավականին ճիշտ արտահայտում է Հայերեն լեզվում «հայ թոռ» (Հայի թոռ) բառակազմությունը, ինչպես դա ցույց տվեց հայտնի Գերմանացի գիտնական Յոզեֆ Կարստը:

Պարզվեց նաև, որ Հայերի հայտնի նախահայր Հայկը իրոք ունեցել է թոռ, որի անունն էր՝ Պասկամ: Առաջին անգամ Հայկական Պասկամ անվան և Բասքերի ինքնանվանման հավանական կապը մատնանշել է Ն.Մարրը: Հետաքրքրաշարժ է, որ Բասքերենում գոյություն ունի «հայթոռէն սէմէ» («մաքրարյուն») արտահայտությունը՝ ինչը բառացի նշանակում է՝ «Հայթոռի որդի»: Սա վկայում է այն մասին, որ հնում Բասքերի մոտ մաքրարյուն էին համարվում միայն նրանք, ովքեր ունեին ծագումնաբանական ուղիղ կապ՝ Հայաստանից եկած Հայթոռի ժառանգներից որևէ մեկի հետ:


Բացի այս ամենը՝ Հայկական Լեռնաշխարհում և Բասքոնիայում գոյություն ունեն ահռելի քանակության տոպոնիմ էլեմենտների նմանություններ, որոնք երբեմն հասնում են սովորական նմականակումների մակարդակի:

Դրանցից են օրինակ՝
Հայկ. Աշտարակ (քաղաք Հայաստանում) - Բասք. Աստարակ (բնակավայր Ֆրանսիայի հարավում),
Հայկ. Գորիս (քաղաք հարավ-արևելյան Հայաստանում) - Բասք. Գորիս (բնակավայր Բասքոնիայում),
Հայկ. Դեբա (գետ հյուսիսային Հայաստանում) - Բասք. Դեբա (գետի անվանում Բասքոնիայում),
Հայկ. Շուբրիա (Սասունի նահանգի հնագույն անվանումը) - Բասք. Շուբերոա (Բասքյան նահանգի անվանում՝ Ֆրանսիայում),
Հայկ. Արաքս (հայտնի գետի անվանում) - Բասք. Արաքս (գետի անվանում Բասքոնիայում),
Հայկ. Արան (բնակավայր Հայաստանում) - Բասք. Արան (տարածված տոպոնիմ Բասքոնիայում),
Հայկ. Քարքար (տեղանք Արևմտյան Հայաստանում) - Բասք. Քարքար (հայտնի տոպոնիմ Բասքոնիայում),
Հայկ. Արարատ (լեռ Արևմտյան Հայաստանում) - Բասք. Արալար (լեռ Բասքոնիայում)
և այլն…

Առաջ՝ նման տոպոնիմ համապատասխանությունները կարող էին համարվել ուղղակի համընկում: Բայց Հայ-Բասքյան զուգահեռները ունեն կարևոր նշանակություն և, հիմնականում, երկու լեզուներում էլ թարգմանվում են նույն նշանակությամբ և իմաստով:

Բոլորին հայտնի է, որ Բասքերը Արևմտյան Եվրոպայի ամենահին ազգությունն են: Ամեն դեպքում՝ նրանք հայտնվել են այդ տարածքներում շատ ավելի վաղ, քան՝ հնդեվրոպացիները, որոնց առաջին արշավանքները վերաբերվում են մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակին: Հետևաբար՝ Հայկական էթնոլեզվաբանական էլեմենտը, մինչ այդ, արդեն վաղուց գոյություն ուներ Արևմտյան Եվրոպայում, և, արդյունքւմ, զգալի ազդեցություն է գործել Եվրոպական քաղաքակրթության զարգացման գործընթացում:


3 դարերի ընթացքում Բասքերի Հայկական ծագման մասին գաղափարները դարձել են ազգային ավանդույթներ և բավականին լայն տարածում են գտել:

Սկզբնաղբյուրների ցանկը լրացնում է նաև XVII-րդ դարի Իսպանացի պատմաբան Գասպար Էսքոլանոն, որը իր Վալենսիա քաղաքի պատմության մասին գրքում (1610 թ.) գրում է, որ Համաշխարհային Ջրհեղեղից հետո՝ նախահայր Տուբալը՝ իր մարդկանցով, ափ իջավ Իսպանիայի արևելյան ափեզրին և նրանք բոլորը խոսում էին Հայերեն լեզվով:

Նույն Գասպար Էսքոլանոն արտակարգ ճշգրտությամբ նկարագրում է այն տեղանքները, որտեղ, ըստ պատումների, թաղված են Հայերի՝ Իսպանիայի առաջին բնակիչների, մասունքները: Այժմ այդ տեղանքներում, հիմնականում՝ այժմյան Կատալոնիայի տարածքում, կառուցված են Եկեղեցիներ, և այս հանգամանքը մատնանշում է, որ այդ տեղանքները դեռ շատ վաղ ժամանակներից համարվում էին Սուրբ:


Հ.Գ. Նյութերը շատ ու շատ ծավալուն են: Ես փորձեցի թարգմանել ըստ իս կարևորագույն մասերը:

Angelina
04.07.2007, 10:09
Բավականին հետաքրքիր նյութ ես գտել: Գոնե դա հաստատվեր::think

Sergey
04.07.2007, 10:19
Եկեք նախօրոք դիմենք ՈՒԵՖԱ և ՖԻՖԱ, որպեսզի թույլ տրվի Բիլբաոյի «Ատլետիկի» անխտիր բոլոր ֆուտբոլիստներին հանդես գալ ՀՀ հավաքականի կազմում:D

Annushka
04.07.2007, 13:14
Շատ հետաքրքիր նյութ է:) Այս տեսակետի մասին ես նախկինում էլի եմ լսել և կարդացել.. և զարմանալի չէ,որ այդպիսի ապացույցներ կան, քանի որ հայտնի է, որ հայերը համարվում են տարբեր ազգերի նախահայեր.. :)
Ես կարդացել եմ մի գիրք, որտեղ հեղինակը բերում էր ապացույցներ այն փաստի վերաբերյալ, թե հայերը իռլադացիների նախահայրերն են .. պետք է ասեմ, որ գրքում բերված փաստարկները բավական համոզիչ էին ու հետաքրքիր.. ցավոք հեղինակի անունը մոռացել եմ...

Vishapakah
04.07.2007, 14:38
Ապրես Գաղթական ջան.;)

Շուտ լսել էի այս մասին. Անկեղծ ասաց հաճելի է.:roll


Սկզբնաղբյուրների ցանկը լրացնում է նաև XVII-րդ դարի Իսպանացի պատմաբան Գասպար Էսքոլանոն, որը իր Վալենսիա քաղաքի պատմության մասին գրքում (1610 թ.) գրում է, որ Համաշխարհային Ջրհեղեղից հետո՝ նախահայր Տուբալը՝ իր մարդկանցով, ափ իջավ Իսպանիայի արևելյան ափեզրին և նրանք բոլորը խոսում էին Հայերեն լեզվով:

Նույն Գասպար Էսքոլանոն արտակարգ ճշգրտությամբ նկարագրում է այն տեղանքները, որտեղ, ըստ պատումների, թաղված են Հայերի՝ Իսպանիայի առաջին բնակիչների, մասունքները: Այժմ այդ տեղանքներում, հիմնականում՝ այժմյան Կատալոնիայի տարածքում, կառուցված են Եկեղեցիներ, և այս հանգամանքը մատնանշում է, որ այդ տեղանքները դեռ շատ վաղ ժամանակներից համարվում էին Սուրբ:

Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն, դա լավ է որ իմացա, Իսպանիա մեկնելուցս առաջ. Այնտեղ ինձ օտար չեմ զգա.


Ես կարդացել եմ մի գիրք, որտեղ հեղինակը բերում էր ապացույցներ այն փաստի վերաբերյալ, թե հայերը իռլադացիների նախահայրերն են .. պետք է ասեմ, որ գրքում բերված փաստարկները բավական համոզիչ էին ու հետաքրքիր.. ցավոք հեղինակի անունը մոռացել եմ...

Ոչ միայն իռլանդացիները.:)
Գոյություն ունի հին հայերեն, որը որոշակի տարբերվում ներկա խոսվող հայերենից, եթե չեմ սխալվում, անգամ գրաբարից. Այդ լեզուն վերականգնվում է, պեղումների ժամանակ արձանագրությունների գտածոներով. Լեզվաբանակ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ ներկա գերմանական լեզուների անմիջական ծակումնաբանությունը, գալիս է հին հայերենից, իսկ ինչ վերաբերվում է կելտական (Իռլանդացիներ, Շոտլանդացիներ.) ցեղերին, նրանք ավելի շուտ են ի հայտ եկել Եվրոպայում, քան նույն գերմանները.

Այսինքն, ներկա եվրոպացիները, դրանք հյուսիս արշաված Հայկի թոռներն են, կամ ավելի շուտ հյուսիս առշաված հնդեվրոպալեզու Հայկական ցեղեր.

Վարպետ
04.07.2007, 14:41
Ժողովուրդ... եթե իհարկե հպարտանում եք էս ամեն ինչով էլի... Իսկ ավելի լավ չէր լինի` թողնեինք բասկերը գրեին էս մասին ու հպատրանային? Մենք էլ մեծավարի ժպտայինք... գոնե, էլի... Ավելի... մմմ... համեստ չէր լինի?:))

Vishapakah
04.07.2007, 15:09
Ժողովուրդ... եթե իհարկե հպարտանում եք էս ամեն ինչով էլի... Իսկ ավելի լավ չէր լինի` թողնեինք բասկերը գրեին էս մասին ու հպատրանային? Մենք էլ մեծավարի ժպտայինք... գոնե, էլի... Ավելի... մմմ... համեստ չէր լինի?:))

Տարծված արտահայտություն եք անում, բայց այստեղ բերված տվյալները օտար ազգի գիտնականների աշխատություններ են. Մենք չենք հպարտանում, ուղղակի ցանկանում ենք վերգտնել մեր եղբայրներին, որոնք ժամանակի ընթացկում կտրվել են իրենց արմատներից, բայց չեն մոռացվել եւ ցանկանում են վերգտնել իրենց սկզբնաղբյուրը.

Վարպետ
04.07.2007, 15:27
Լօլ... երաշխավորում եմ, որ բասկերը երջանիկ կլինեն` վերգտնելով իրենց աղբյուրները:) Մենք իրականում փորձ ենք անում հեշտ Իսպանիա ընկնելու, էնտեղ գործ ճարելու, բնակության իրավունք ստանալու;)

Vishapakah
04.07.2007, 19:08
Լօլ... երաշխավորում եմ, որ բասկերը երջանիկ կլինեն` վերգտնելով իրենց աղբյուրները:) Մենք իրականում փորձ ենք անում հեշտ Իսպանիա ընկնելու, էնտեղ գործ ճարելու, բնակության իրավունք ստանալու;)

Կարծեմ թեման Բասքերի Հայկական ծակման մասին էր, ոչ թե Հայերն Իսպանիայում/աշխատանք կտրվացքը.

Ի դեպ, ես էլ եմ շուտով այնտեղ մեկնելու տուրիստի կարգավիճակով եւ Եվրոպաբնակ Հայերի համար, երբեք աշխատանք/բնակություն առորյան չեն կարող Բասքերի ծակումնաբանության հետ ընդանուրություններ ունենալ.

Իհարկե մարդիկ Հայաստանում իրական Եվրոպայի մասին այդքան ճիշտ պատկերացում չունեն, ուր մնաց Եվրոպաբնակ Հայերի զբաղմունքների եւ հետաքրքրությունների ոլորտի մասին, չհաշված մի քանիսի Եվրոպա եկած սոված բարեկամները, որոնցով կարծիք են կազմում Բասքերի ծակման մասին եւ Եվրոպաբնակ Հայերի առհասարակ.

Աբելյան
04.07.2007, 19:15
Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն
ուր էր իսպանացիներին տենց բախտ...
Իսպանացիները ու բասկերը իրար հետ ոչ մի կապ չունեցող ազգեր են:


Բասք. չար (վատ, ջղային) - Հայ. չար (վատ, չար),
Բասք. անտի (այնտեղից) - Հայ. անտի (այնտեղից),
Բասք. այիս (քամի) - Հայ. այիս (քամի),
Բասք. զատի (առանձին) - Հայ. զատ (առանձին),
Բասք. տեղի (տեղ, վայր) - Հայ. տեղի (տեղ, վայր),
Բասք. արդի (ոչխար) - Հայ. արդի (ոչխար),
և այլն…

katu-կատու
ur-ջուր
erre-այրել
zu-դու
ու բացի դրանից հայերենի ու բասկերենի քերականությունները իրար ահագին նման են


Եկեք նախօրոք դիմենք ՈՒԵՖԱ և ՖԻՖԱ, որպեսզի թույլ տրվի Բիլբաոյի «Ատլետիկի» անխտիր բոլոր ֆուտբոլիստներին հանդես գալ ՀՀ հավաքականի կազմում

Լավ միտք էր :D Հիշում ե՞ս էն վայրենի աֆրիկացիներին վախտին բերում խաղացնում էին հավաքականում:

Ձայնալար
05.07.2007, 14:16
Ժող իսկ գիտեք, որ վրացիների կարծիքով բասկերը վրացիներ են :D

Էլի ինչ-որ լեզվական նմանություններ են գտել չնայած չգիտեմ որտեղից, որովհետև վրացերենը հնդեվրոպական լեզու չի:

Vishapakah
05.07.2007, 18:05
որովհետև վրացերենը հնդեվրոպական լեզու չի:

Անշուշտ.

Վրացերեն լեզուն շատ բառեր (Տերմիներ, կամ քերականական արմատներ) վերցրել է հենց Հայերենից, եւ հենց այդ բառերի վրա հենվելով է ջանում Բասքերի ծակումը վրացիների հետ կապել, արդյունքում նրանց ջանքերը հանգեցնում են նրան, որ ապացուցվում է որոշ վրացական ներկա ցեղերի Հայկական ծակումը.

Bergmann
05.07.2007, 20:00
Անշուշտ.
Վրացերեն լեզուն շատ բառեր (Տերմիներ, կամ քերականական արմատներ) վերցրել է հենց Հայերենից, եւ հենց այդ բառերի վրա հենվելով է ջանում Բասքերի ծակումը վրացիների հետ կապել



Бабочка: Пепела (Груз) Пепела (баск)
Колесо: Борбали (Груз) Борбал (Баск)
Палец: Тити (Груз) титура (Баск)
Равнина: Бари (Груз) Ибар (Баск)

Սրանք էլ ե՞ն հայերենից անցել վրացերենին :)

Artgeo
05.07.2007, 20:33
Վրացերեն լեզուն շատ բառեր (Տերմիներ, կամ քերականական արմատներ) վերցրել է հենց Հայերենից,
Տնաշեն գոնե անգլերենից ու ռուսերենից ասեիր, կասեի հա :D միակ բառը որ միանման ա հնչում «անձրև» նա, պարզապես վրացերենում լրիվ ուրիշ նշանակություն ունի :D
Ի դեպ, այդպիսի բան ասելու հիմքեր պիտի լինեն: Մի քանի բառ ասա, մենք էլ իմանանք: ;)

Bergmann
05.07.2007, 21:03
Վիշապաքաղը երևի նկատի ուներ սա :)

..Дело дошло до того, что с баскскими начали сопоставляться такие грузинские слова, которые были очевидными заимствованиями из армянского, как в свое время указал баскский академик Бернардо Эсторнэс Ласа.

Գաղթական
05.07.2007, 22:20
Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն, դա լավ է որ իմացա, Իսպանիա մեկնելուցս առաջ. Այնտեղ ինձ օտար չեմ զգա.

Վիշապաքաղ ջան, ինձ թվում ա Գասպար Էսքոլանոն խոսում էր այժմյան Իսպանիայի տարածքում առաջինը բնակություն հաստատած Բասքերի մասին, քանի որ նույն Վալենսիան ու Կատալոնիան գտնվում են Բասքոնիայիում (որի մեծ մասը գտնվում է այժմյան Իսպանիայի տարածքում, բայց գոյություն ունեն նաև Բասքոնական պրովինցիաներ՝ Ֆրանսիայում: մի խոսքով՝ Եվրոպան Եվրոպա, բայց Հայերի սերունդները հեռու չեն փախել ճակատագրից… Բասքոնիան էլ է բաժանված մեծ տերությունների մեջ :)))

Ավելացվել է 4 րոպե անց

Ժողովուրդ... եթե իհարկե հպարտանում եք էս ամեն ինչով էլի... Իսկ ավելի լավ չէր լինի` թողնեինք բասկերը գրեին էս մասին ու հպատրանային? Մենք էլ մեծավարի ժպտայինք... գոնե, էլի... Ավելի... մմմ... համեստ չէր լինի?:))



3 դարերի ընթացքում Բասքերի Հայկական ծագման մասին գաղափարները դարձել են ազգային ավանդույթներ և բավականին լայն տարածում են գտել

Ի միջի այլոց՝ 1993թ.-ից գոյություն ունի Հայ-Բասքյան միջազգային գիտական ամսագիրը՝ «Արաքս» անվանմամբ, որի խմբագրությունում աշխատում են հայտնի արմենոլոգներ ու բասքոլոգներ՝ աշխարհի տարբեր երկրներից:

Գաղթական
05.07.2007, 22:54
Տնաշեն գոնե անգլերենից ու ռուսերենից ասեիր, կասեի հա :D միակ բառը որ միանման ա հնչում «անձրև» նա, պարզապես վրացերենում լրիվ ուրիշ նշանակություն ունի :D
Ի դեպ, այդպիսի բան ասելու հիմքեր պիտի լինեն: Մի քանի բառ ասա, մենք էլ իմանանք: ;)

Ճիշտ է՝ «անձրև» բառի իրար բացարձակապես հակասող երկու լեզուներում թարգմանությունների տարբերության վրա ես էլ եմ երկար ծիծաղացել, բայց լիովին ճիշտ է այն պնդումը, որ Հայերենում ու Վրացերենում գոյություն ունեն բազում բառեր, որոնք իրար նման են՝ թե՛ արտասանությամբ և թե՛ իմաստով:

Չնայած, որ Վրացերենս շատ է խղճուկ՝ ինձ իրոք շատ էր հետաքրքրում էդ նմանությունների հանգամանքը, ու, որոշ ժամանակ ապրելով Վրացիների հետ, անընդհատ փնտրում ու գտնում էի նորանոր նմանություններ…


ես, նույնիսկ, այդպիսի մտադրություն ունեյի՝ այս ֆորումի բաժիններից մեկում նման թեմա բացել՝ «Հայերեն բառերի նմանակները օտար լեզուներում» ..կամ դրա նման մի բան.. ու տեղադրել էդ թեմայում բոլոր այն Հայերեն բառերը, որոնց նմանակները այլ լեզուներում ունեն բացարձակապես նույն նշանակությունը ինչ և Հայերենում… գուցե շատ հետաքրքրվող ու այլ արտահայտվողներ էլ լինեին…
իսկ ինքս դեռ մեծ հաջողությունների չեմ հասել, բայց, շփվելով առօրյա կյանքում բազմաթիվ ու բազմազան ազգությունների ներկայացուցիչների հետ, ուղղակի սեփական հետաքրքրությունից դրդված, «ուսումնասիրում եմ» էդ ազգերին և/կամ ազգություններին բնորոշ մենթալիտետային գծերը, ու, բացի դա, մինչև այժմ հասցրել եմ «հայտնաբերել» Հայերեն բառերի բազմաբնույթ նմանակումներ օրինակ Վրացերենում, Քրդերենում, Պարսկերենում [խոսքը այն բազմաթիվ Պարսկերեն բառերի մասին չէ, որոնք Հայերս օգտագործում ենք մեր առօրյա խոսակցականում, այլ՝ բուն լեզվին պատկանող բառերի մասին…], Գերմաներենում, Անգլերենում, նույն Իսպաներենում և այլն… ԲԱՅՑ, չնայած բոլոր այս թվարկված լեզուների, ինձ ամենաշատը հանկարծակիի բերեցին… Չեչեներենում Հայերեն բառերի նմանակումները…

իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.
օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն)
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն)
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն)
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն)
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն)
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն)
կարգին (Հայերեն) - կարգի (Վրացերեն)
դանակ (Հայերեն) - դանա (Վրացերեն)
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն)
[հինգ]շաբթի (Հայերեն) - [խուդ]շաբաթի (Վրացերեն); [շաբաթ - Հրեերեն..]
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն)
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն)
մուգ (Հայերեն) - մուգի (Վրացերեն)

և այլն…

Lion
06.07.2007, 17:43
Ես լիովին կողմնակից բասքերի հայկական ծագման տեսակետին. Ինքս էլ մի քանի հետաքրքիր հայտնագործություններ ունեմ այդ թեմայով, բայց ... հիմա չեմ ասի...

Մոտ 1 ամիսց լույս կտեսնի իմ գրքի հերթական հատորը և այնտեղ դուք շատ այլ հետաքրքիր փաստերի թվում կգտնեք նաև բասքերի հայկական ծագման հիմնավորումը:)

Vishapakah
06.07.2007, 18:49
Սրանք էլ ե՞ն հայերենից անցել վրացերենին :)

Ես արդեն նշել էի, որ գոյություն է ունեցել Հին Հայերեն եւ չի կարելի բացառել, որ քո մեջբերված բառերը ունեն Հին Հայկական պատկանելիություն. Ահա ինչու վրացիների Հայերենից վերցված բառերը պահպանվել են վրացերեն լեզվում եւ հանդիպում են Բասքերի մոտ, իսկ Հայկական լեզվի ասիմուլյացիայի պատճառպվ տվյալ բառերը մեզ մոտ ցավոք գործածությունից դուրս են եկել.


Վիշապաքաղը երևի նկատի ուներ սա :)

Հենց դա ի նկատի ունեի, բայց այդ մասին ոչ թե կարդացել եմ, այլ լսել իմ վրացաբնակ ընկերներից, որոնք տիրապետում են Հայերեն եւ վրացերեն լեզուներին միառժամանակ եւ դրա հետ մեկտեղ ազգությամբ Հայեր չեն. Այսինքն այլ ազգիների այս հաստատող բերված փաստերի հետ մեկ տեղ, մենք կարող ենք Բասքերի Հայկական ծակման հարցում եւ վրացական ներկա մի շարք ցեղերի Հայկական ծակումնաբանության հարցում, վստահ լինել.


ԲԱՅՑ, չնայած բոլոր այս թվարկված լեզուների, ինձ ամենաշատը հանկարծակիի բերեցին… Չեչեներենում Հայերեն բառերի նմանակումները…

Դրանք ոչ թե նմանակումներ են, այլ Չեչենական (Նոխչի) ազգ/ցեղի ծակումնաբանությունը ապացուցող եւ Նախճավան(ք) ցեղի նախնական խոսացված բառբարից պահպանված բառեր.

Իրենք Չեչենները (Նոխչի) պնդում են, որ իրենք իրենց ներկա տարացք եկել են այնտեղից, որտեղ իջել է Նոյը (Նախիջեւան) եւ այդ տարացքը համարում են իրենց պատմական Հայրենիք.

Մի անգամ ես իմ ընկերոջ հետ, հին պատմական քարտազներում ուսումնասիրություն է կատարում (Իհարկե սիրողական մակարդակի) ապացուցելու համար, որ Խեթերը (Հեթիթի) եւ Միտանները ունեն Հին Հայկական պատկանելիություն, դեռ Հայկական Ցեղերի չմիավորված ժամանակաշրջանում. Ինչպես ավելի ուշ իմացանք, որոշ գիտնականներ արդեն խոսում են Միտանների Հայկական պատկանելիության մասին եւ այդ ուսումնասիրության ժամանակ նկատեցինք մի ուշագրավ փաստ. Ներկայիս Չեչնիայի տարածքը, անվանակոչված էր Նախճավանք.:) Չեչենների իսկական անվանումը կամ ինքնաանվանումը Նոխչի, Նոխչա եւ եթե չեմ սխալվում Նոխչու եւ Չեչենների պնդումը, որ իրենք իրենց ներկա տարացք են եկել Նախիջեւանից, իհարկե ուշագրավ էր. Այս բացահայտումը իհարկե ինձ ցնցեց եւ ես հիշեցի ազգությամբ ինգուշ մի կնոջ, որի չեչեն ամուսինը զոհվել էր հայտնի չեչենական պատերազմի ժամանակ. Նա ինձ ասել էր, որ իսկական Չեչենները կամ Ինգուշները ունեն կամ ունեցել են բաց գույնի աչքեր եւ մազեր. Այսինքն նա նկարագրում էր այն նույն արտաքին տեսքը, ինչը մեր պատմիչները հին մատյաններում, Հայ ազգը նկարագրելու ժամանակ.

Ի դեպ, «չեչեն» բառը կիրգիզական թյուրքական լեզվից, թարգմանվում է որպես «քաղցրալեզու» «բարեխոս» այս մասին Նոխչիներին (Նախիջեւանցիներ) ասել եմ եւ նրանք «չեչեն» բառի հետ կապված ոչինչ չգիտեին, շարունակելով պնդել, որ իրենք Նոխչիներ են. Այսինքն այդ «չեչեն» ոչ Նոխչիական անվանումը, հավանաբար եկել է իսլամ ընդունելու ժամանակ, ահա թե ինչու են Նոխչիական խոսակցականում հայտնվել օտարահունչ բառեր.

Իսկ թե ինչպես մենք կարող ենք բացատրել մի շարք Հայկական ցեղերի Բասքեր, Նոխչիներ, Սվաններ բուն մայր Հայկականից տարանջատումը, թերեւս սրա պատասխաները կարողանան տալ, ներկա Հնդեվրոպական պատմություն եւ մշակույթ ուսումնասիրողները, որոնք պնդում են, որ հին Հնդեվրոպացիները հավատացել են իրենց կրոնի հետ կապված, որ իրենք աշխարհում մեծ առաքելություն ունեն, իրենց մշակույթը տարածելու եւ այլ էթնոսներին հասցնելու եւ կրթելու գործում. Ահա թե ինչու այդպիսի ճանապարհորդությունները, ավարտվել են որոշ Հնդեվրոպական ազգերի տարանջատումով.

wagamaffia
06.07.2007, 22:03
Հետո ի՞նչ, որ հայերից կամ վրացիներից են առաջացել... այս փաստը ինչ-որ մի դրական փոփոխություն կատարու՞մ է մեր առօրյա կյանքում կամ ՀՀ-ի ներկայիս վիճակի բարելավման գործում:

Artgeo
07.07.2007, 14:09
իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.
օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն)
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն)
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն)
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն)
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն)
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն)
կարգին (Հայերեն) - կարգի (Վրացերեն)
դանակ (Հայերեն) - դանա (Վրացերեն)
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն)
[հինգ]շաբթի (Հայերեն) - [խուդ]շաբաթի (Վրացերեն); [շաբաթ - Հրեերեն..]
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն)
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն)
մուգ (Հայերեն) - մուգի (Վրացերեն)

և այլն…
Մկրատը իմ գիտենալով հայերեն էլ չի: Չնայած համոզված չեմ: «Կարգի» բառ վրացերենում չկա: «Մոդի յակ»-ն էլ «մոդի աք» է: «Լոբիա» չէ, այլ «լոբիո»:
Բացի դրանից, այս նմանությունները որևէ կերպ չեն հաստատում այդ բառերի հայկական կամ վրացական լինելը: Պարզ է, որ դարեր շարունակ միասին ապրելով յուրահատուկ փոխանակություն է կատարվում լեզվի ու բարքերի միջև: Նույնը այսօր էլ կարող ենք տեսնել, երեկ վերցնում էինք խորհրդային բարքերն ու բառերը, այսօր եվրոպական ու ամերիկական:

Հ.Գ. Բայց «լոբին» ավելի վրացական ա :D Հայերը էդքան չեն ուտում լոբի, որքան վրացիները :P

Աբելյան
07.07.2007, 15:24
Մկրատ, բալ, լոբի, ձեթ... Էտ կարգի բառերը հայերենին ու վրացերենին են անցել արաբերենից: Էտի են վախտերն էին, երբ որ արաբները գրավել էին Կովկասը:

Գաղթական
07.07.2007, 19:15
Դրանք ոչ թե նմանակումներ են, այլ Չեչենական (Նոխչի) ազգ/ցեղի ծակումնաբանությունը ապացուցող եւ Նախճավան(ք) ցեղի նախնական խոսացված բառբարից պահպանված բառեր.

Վիշապաքաղ ջան,

էդ տարբերակի մասին ես վաղուց էի լսել, բայց, ճիշտն ասած՝ այնքան էլ վստահ չեմ, որ դա կապ ունի ճշմարտության հետ:

Չի բացառվում, որ Չեչենները պատմական կապ ունենան Հայերի հետ, բայց դա չի նշանակում, որ նրանք անպայման պետք է հին Նախիջևանցիները լինեն (հույս ունեմ՝ գիտես, որ Նախիջևան անվանումը՝ համեմատաբար նոր է, քանզի հին Հայերը այդ նահանգը կոչել են բոլորովին այլ կերպ):

Չեչենների ինքնանվանումը՝ Նոխչի, կապել Նախիջևանի անվան հետ՝ ինձ առնվազմ ծիխաղելի է թվում: Այնուամենայնիվ՝ այս տարբերակը տարածում է գտել Չեչենների շարքերում՝ վերջին 15-20 տարիների ընթացքում՝ մեր բարի դրացիների հակահայկական հիսթերիայի արդյունքում: Ճիշտ նույն տրամաբանությամբ՝ ՀՀ-ի տարածքը այսօր «համարվում» է "Արևմտյան Ադրբեջան" և անվանվում է իրենց պատմական հայրենիքը……

Եթե քեզ հետաքրքիր է՝ Չեչենները կապելով իրենց ինքնանվանումը Նախիջևանի հետ՝ բոլորովին չեն ուզում ընդունել, որ եթե դա այդպես է, ուրեմն իրենք պիտի որ ազգակցական կապեր ունենան Հայերիս հետ, քանի որ, ըստ իրենց՝ երբ իրենք այդտեղ էին, ոչ մի Հայի մասին էլ խոսք չկար, քանի որ… քանի որ՝ Հայերը եկվոր քոչվոր ցեղ են եղել… բա՛…

Այնուամենայնիվ՝ որքան որ ես զրուցել եմ Չեչեն տարիքով մարդկանց հետ (ինձ այդ թեման իրոք շատ էր հետաքրքրում ), ոչ մեկ տեղյակ չի սեփական պատմությունից… հա դե՝ ինչ է եղել 50-100 տարի առաջ՝ բոլորը լավ պատմում են, բայց դե օրինակ ովքեր էին Չեչենները և ինչպես էին նրանք ապրում ասենք մի 600-700 տարի առաջ՝ ոչ մեկ չի գտնում պատասխան… Գուցե հատուկենտ մարդիկ իմանան… բայց մասսաներին դա հայտնի չէ… հայտնի չէ նաև այն պարզ պատճառով, որ Չեչեն պատմաբանի պես մի երևույթի մասին ոչ ոք չի լսել… մի ժամանակ Ռուսները նեղացնում էին, հիմա էլ՝ ճնշող մեծամասնությունը դեռ չի հասունացել այն աստիճանի, որ զբաղվի գիտությամբ…

Սեփական որոնումներս Ինտերնետում ինձ հանգեցրին մի միջազգային սայթի, ըստ որի՝ Չեչենների նախահայրերը Խուրրիթներն ու ՈՒրարտներն էին… երբ ես հարցրեցի նույն Չեչեններին, թե ինչ կապ կարող են նրանք ունենալ Ուրարտների հետ՝ ոչ մեկ տեղյակ էլ չէր, թե ովքեր են ընդհանրապես եղել էդ Ուրարտները, կամ էլ՝ Խուրրիթները…

Ասեմ ավելին՝ քո մատնանշած «Նոխչի» անվանումը, համեմատաբար ավելի նոր է: Չեչեններն ունեն մեկ այլ ինքնանվանում ևս, որը, ըստ իմ տվյալների, շատ շատ ավելի հին է, քան «նոխչի»-ն: Նրանց ինքնանվանումը նաև «Վայնախ» է… բայց… էստեղ մի նրբություն էլ կա… Չեչեններն ու Ինգուշները՝ դա միևնույն ազգի 2 մասերն են… ինչպես ասենք Ուկրաինացիներն ու Ռուսները նույն Սլավոններն են… բայց, ի տարբերություն Ուկրաինացիների ու Ռուսների, Չեչեններն ու Ինգուշները դեռ մի բան էլ խոսում են նույն լեզվով՝ բարբառների թեթև տարբերությամբ… և այսպես՝ «Նոխչի» դա միայն Չեչենների ինքնանվանումն է, իսկ Չեչեններն ու Ինգուշները, իրար հետ, դա արդեն «Վայնախներն» են, ինչպես և միշտ եղել է հնում.. նրանք էլ են համեմատաբար «վերջերս» բաժանվել «տարբեր» էթնոսների…

իսկ ինչ էլ վերաբերվում է նրանց երբեմնի «սպիտակամորթ» լինելուն՝ Վիշապաքաղ ջան, Կովկասում, ըստ իս, չկա էդպիսի ազգություն կամ ազգ, որի ներկայացուցիչները չպնդեն, թե իրենց նախնիները բլոնդիններ են եղել ու ունեցել են կապույտ աչքեր… չգիտեմ ինչով է դա բացատրվում՝ կոմպլեքս թե իրականություն, բայց դա այդպես է…


Հ.Գ. Ուրարտների մասին էլ… վերջերս որոշ Հայ գիտնականներ ապացույցներ են սկսել հավաքել, որ «ՈՒրարտու»-ն գոյություն չի ունեցել և դա Սովետական գիտնականների հորինածն է… Ըստ նրանց՝ Հայերի պատմության նախահայր համարվող Մովսես Խորենացին ավելի ճիշտ էր և Հայերը միշտ էլ եղել են Հայեր, այլ որ Ուրարտուն բնակեցնող բազում ցեղերի միախառնման արդյունք… և նրանք պնդում են՝ հենվելով Խորենացու պնդման վրա, որը Հայերն ունեն 5000 և ավել տարվա պատմություն հենց որպես ՀԱՅ…

Vishapakah
07.07.2007, 20:36
Շնորհակալ եմ Գաղթական ջան, շատ կարեւոր տեղեկություններ ներկայացնելու համար.

Ես նշել էի, որ դա իմ անձնական ուսումնասիրության արդյունքն է եւ եղել է սիրողական մակարդակով. Ուրախ եմ, որ ի շնորհիվ Քեզ, հնարավորություն ստացա կասկածներս հերքելու.

Ի դեպ, լավ նշեցիր «սպիտակամորթության» հետ կապված վարկածը, որպես կոմպլեկս. Անկեղծ ասաց որպես իդեալ, իմ գենետիկական պատկերացման համար, ավելի ընդունելի է սեւ մազերով մարդու կերպարը. Գուցէ ելնելով մեր ներկա արտաքին տեսկից.;)

Ուրարտու հետ կապված ասեմ, որ այս ֆորումում մի շատ հարգարժան պատմաբանի եմ ճանաչում, նիկը Lion. Նա շատ ուշագրավ գրքեր է գրում, որոնք առիթ եմ ունեցել կարդալու եւ ասում է, որ ավելի ճիշտ կլինի Ուրարտուն անվանել Արարատյան թագավորություն.
http://www.akumb.am/showpost.php?p=239309&postcount=29

docart
07.07.2007, 22:25
Բասքերը հայերի բախտը բերած տեսակն, որոնց բախտը բերել է նրանով, որ ապրում են Իսպանիայում

Hrestak
08.07.2007, 16:53
ՇՆՈՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

բիթի հարիֆ
08.07.2007, 17:46
Դե իհարկե «Նու պագադի» նելա հայ, միայն չեմ հասկանում թե դրանից ինչա կոնկռետ փոխվում:

Գաղթական
08.07.2007, 22:07
Մկրատը իմ գիտենալով հայերեն էլ չի: Չնայած համոզված չեմ: «Կարգի» բառ վրացերենում չկա: «Մոդի յակ»-ն էլ «մոդի աք» է: «Լոբիա» չէ, այլ «լոբիո»:
Բացի դրանից, այս նմանությունները որևէ կերպ չեն հաստատում այդ բառերի հայկական կամ վրացական լինելը: Պարզ է, որ դարեր շարունակ միասին ապրելով յուրահատուկ փոխանակություն է կատարվում լեզվի ու բարքերի միջև: Նույնը այսօր էլ կարող ենք տեսնել, երեկ վերցնում էինք խորհրդային բարքերն ու բառերը, այսօր եվրոպական ու ամերիկական:

Հ.Գ. Բայց «լոբին» ավելի վրացական ա :D Հայերը էդքան չեն ուտում լոբի, որքան վրացիները :P

Դե ես հիմք չունեմ պնդելու, որ այդ բառերը անպայման հորինած կլինեն Հայերը: Ըստ իս՝ սա ավելի լեզվաբանների ուսումնասիրության առարկա պիտի լինի:

Ինձ ուղղակի հետաքրքրում էր հենց այդ բառանմանությունների առկայության փաստը: Ու, քանի որ խոսքը գնում էր այդ բառերի գոյություն ունենալու մասին, գրեցի մի քանի բառեր, որոնք լրիվ նույնն են ու նույն իմաստն են արտահայտում:

Բայց իրոք հետաքրքիր կլիներ լսել մի լեզվաբանի կարծիք սրա մասին… :)

Ավելացվել է 5 րոպե անց

Շնորհակալ եմ Գաղթական ջան, շատ կարեւոր տեղեկություններ ներկայացնելու համար.

Ես նշել էի, որ դա իմ անձնական ուսումնասիրության արդյունքն է եւ եղել է սիրողական մակարդակով. Ուրախ եմ, որ ի շնորհիվ Քեզ, հնարավորություն ստացա կասկածներս հերքելու.

Ի դեպ, լավ նշեցիր «սպիտակամորթության» հետ կապված վարկածը, որպես կոմպլեկս. Անկեղծ ասաց որպես իդեալ, իմ գենետիկական պատկերացման համար, ավելի ընդունելի է սեւ մազերով մարդու կերպարը. Գուցէ ելնելով մեր ներկա արտաքին տեսկից.;)

Ուրարտու հետ կապված ասեմ, որ այս ֆորումում մի շատ հարգարժան պատմաբանի եմ ճանաչում, նիկը Lion. Նա շատ ուշագրավ գրքեր է գրում, որոնք առիթ եմ ունեցել կարդալու եւ ասում է, որ ավելի ճիշտ կլինի Ուրարտուն անվանել Արարատյան թագավորություն.
http://www.akumb.am/showpost.php?p=239309&postcount=29

Խնդրեմ Վիշապաքաղ ջան,

իսկ Ուրարտույի մասին, մոտս մի էդպիսի ծավալուն նյութ էլ կա՝ գիտական հիմունքների հիման վրա ապացուցող ու պարզաբանող, թե ինչպես է ծնվել ՈՒրարտույի վերաբերյալ թեզը, և ինչու դա չէր կարող գոյություն ունենալ…

բայց այդ նյութն էլ է Ռուսերեն լեզվով ու հիմա թարգմանության համար ժամանակ ցավոք չունեմ… գուցե հետագայում, եթե Հայերեն լեզվով նման նյութ չգտնվի, կարողանամ թարգմանել ու այստեղ գցել ;)

Ավելացվել է 16 րոպե անց
Շվեյցարիայում ուսանելուս տարիներին իմ հետ նույն խմբում ուսանում էր նաև մի Բասք տղա՝ Իսպանիայից: Երբ իմացավ Հայ լինելս, շատ ուրախացավ: Միշտ ինչ-որ բառեր էր խնդրում, որ թարգմանեմ ու իր համար Հայերեն տառերով գրեմ դրանք՝ իր ծոցատետրում ու նշեմ դրանց արտասանությանը եղանակը՝ Լատիներեն տառերով: Ես էլ իր համար Հայերենի այբուբենն էլ էի առանձին էջի վրա տպել ու տառերի արտասանությունը: Անընդհատ էլ ինչ-որ նորանոր հարցեր էր տալիս Հայաստանի վերաբերյալ:

Հետո պարզվեց, որ միայն ինձ չի պաշարում Հայաստանի վերաբերյալ հարցերով: Հենց նրա միջոցով էլ ծանոթացա Հայաստանից մի մասնագետի հետ, որն այդ ժամանակ աշխատում էր Շվեյցարիայի գիտության բնագավառում, որի հետ էլ, հետագայում, ջերմ բարեկամներ դարձանք:

Բայց ես այն ժամանակ, ցավոք, չգիտեի էլ Բասքերի Հայկական ծագմանը վերաբերող վարկածը, հիմա էլ, տարիներ անց, արդեն կորցրել եմ այն Բասք ուսանող տղայի հետ կապը: Բայց, հույս ունեմ, որ դեռ կհասցնեմ հանդիպել տարբեր Բասքերի, որոնց էլ, այս անգամ արդեն ես, կպաշարեմ ինձ հետաքրքրող հարցերով :))

Պանդուխտ
10.07.2007, 13:56
Աննուշկա-Շատ հետաքրքիր նյութ է: Այս տեսակետի մասին ես նախկինում էլի եմ լսել և կարդացել.. և զարմանալի չէ,որ այդպիսի ապացույցներ կան, քանի որ հայտնի է, որ հայերը համարվում են տարբեր ազգերի նախահայեր..
Ես կարդացել եմ մի գիրք, որտեղ հեղինակը բերում էր ապացույցներ այն փաստի վերաբերյալ, թե հայերը իռլադացիների նախահայրերն են .. պետք է ասեմ, որ գրքում բերված փաստարկները բավական համոզիչ էին ու հետաքրքիր.. ցավոք հեղինակի անունը մոռացել եմ...
Կեցցե՛ս սիրելի Գաղթական: Հաճելի է կարդալ նման գիրք: Արդարեւ ես էլ կարդացել քանիցս այս նիւթի մասին: Մտքումս մնացել է մի քանի օրինակ Հայ-Բասքեան առնչումից:
Անդորր (հայերէն՝ խաղաղ)-Անդորրա (լեռնային փոքր երկիր, Իսպանիա-Ֆրանսիա սահմանում)
Արամանիակ (քաղաք Ֆրանսիայի հարաւում, կարծեմ Կոնիակ անունով քաղաքն էլ մօտն է)
Արդարեւ Բասկերի երկիրը ֆրանսիայի հարաւում կոչւում է Գասկոնիա:

Վիշապաքաղ-Փաստորեն Իսպանացիներն էլ Հայկական ծակում ունեն, դա լավ է որ իմացա, Իսպանիա մեկնելուցս առաջ. Այնտեղ ինձ օտար չեմ զգա.
Բասկերից ոմանք ազգային ազատագրական պայքար են մղում իսպանացիների դէմ: Այդ իսպանացի պատմաբանի գրածից հասկացայ, որ կատալոնացիների նախահայրերը Թուբալ (արդարեւ Կիլիկիոյ հիւսիսում, հիթիթների ժամանակ կար այդ անունով ուժեղ ցեղախումբ) անունով մի մարդու ժողովրդից ծնուել են: Կատալոնացի-Իսպանացի յարաբերանքը այնքան էլ բարեկամական չէ: Այսինքն՝ Կատալոնացիները թէեւ չեն կռւում բասկերի նման, բայց ցանկանում են քաղաքական ազատութիւն Իսպանիայից: Սա մեր գործը չէ, ով, ում, ինչ կը տայ, չի տար. պարզապէս գիտութեան եւ յստակեցման համար գրեցի:

Hayko
katu-կատու- Կարծում եմ սա միջազգային բառ է
Ur-Ջուր – հայերէն որոգել, առու բառերը աւելի ճիշտ չէի՞ն լիներ այստեղ
Erre-այրել –Արարատեան բարբառի նման. Էրւում է-այրւում է

Ձայնալար- Էլի ինչ-որ լեզվական նմանություններ են գտել չնայած չգիտեմ որտեղից, որովհետև վրացերենը հնդեվրոպական լեզու չի:
Բասկերէնն էլ հնդեւրոպական չէ, իսկ հայերէնը մեծաթիւ ոչ հնդեւրոպական բաղադրիչներ ունենալով հանդերձ- հնդեւրոպական լեզու է:
Ոչ հնդեւրոպական բասկերն ու հնդեւրոպական կելտերն ու գերմանները ազգական չեն (առնուազն լեզուական իմաստով):

Արտգէո-Ի դեպ, այդպիսի բան ասելու հիմքեր պիտի լինեն: Մի քանի բառ ասա, մենք էլ իմանանք
Ուբնոբա (խօսակցութիւն)-բան
Բորբոքի (զայրանալ,բարկանալ)-բորբոք
Հումի-հում
Մխիէ (գորշ)-մուխ
Նավի-նաւ
Մաշկաթեւ-ջղջիկ
Ազնաւուր-Ազուն (ազնիւ ցեղ)+ աւոր (ածանց) = ազնաւոր: Հայերէն են՝ ազնիւ, ազնուազարմ, Հայկազուն, վիշապազուն անունները:
Կան եւ ուրիշ բառեր, այսքանը բաւ է:

իսկ ինչ վերաբերվում են Վրացերեն բառերի, կարող եմ թվել դրանցից մի քանիսը.
օրինակ՝ վարդ (Հայերեն) - վարդի (Վրացերեն) - վուարդի (Արաբերեն)-«Վարդ» ի ծագումը հայ-պահլաւական է:
արծիվ (Հայերեն) - արծիվի (Վրացերեն) «Արծիւ»ի ծագումը Արարատեան է (Ուրարտական), այսինքն՝ հայկական:
գիժ (Հայերեն) - գիժի (Վրացերեն) կարծում են պարսկերէն է, իսկ հայերէնը՝ խենթ:
մկրատ (Հայերեն) - մակրատելի (Վրացերեն) արաբերէնից հայերէնի անցած (ի դէպ արաբները կորցրել են այս բառը), հայերէնից էլ վրաց լեզուին:
ձեթ (Հայերեն) - զեթի (Վրացերեն) միջազգային բառ, բուն Հայաստանում ձիթենու ծառ չի աճում, այլ՝ միջերկրական ծովի աւազանում, տաք եւ ջրարատ վայրերում:
լոբի (Հայերեն) - լոբիա (Վրացերեն) ոմանք ասում են հակառակը:
կարագ (Հայերեն) - կարագի (Վրացերեն) Հայերն ունեն մի այլ բառ եւս. «կոգի»:
մոտ եկ (Հայերեն) - մոդի յակ (Վրացերեն) ակնյայտօրէն հայերէն:
օջախ (Հայերեն) - օջախի (Վրացերեն) թուրքերէն
քաղաք (Հայերեն) - քալաքի (Վրացերեն) հին բառ (կարծեմ ակկադական):

Հետո ի՞նչ, որ հայերից կամ վրացիներից են առաջացել... այս փաստը ինչ-որ մի դրական փոփոխություն կատարու՞մ է մեր առօրյա կյանքում կամ ՀՀ-ի ներկայիս վիճակի բարելավման գործում:
Ցաւօք, 1915ի Տէրզօրի 200 000 հայերի կոտորածը կատարուեց Ռուսատանից գաթած չեչենների ձեռքով: Նրանց թշնամին ռուսն էր, իսկ ռուսի թշնամին այդ ժամանակ ոսմանցի թուրքը, յետեւաբար հայը պիտի դառնար չեչեն հրոսակայինների զոհը:

Եթե քեզ հետաքրքիր է՝ Չեչենները կապելով իրենց ինքնանվանումը Նախիջևանի հետ՝ բոլորովին չեն ուզում ընդունել, որ եթե դա այդպես է, ուրեմն իրենք պիտի որ ազգակցական կապեր ունենան Հայերիս հետ, քանի որ, ըստ իրենց՝ երբ իրենք այդտեղ էին, ոչ մի Հայի մասին էլ խոսք չկար, քանի որ… քանի որ՝ Հայերը եկվոր քոչվոր ցեղ են եղել… բա՛…[quote]
Կարծում եմ երբ Արտաշէսեան եւ Արշակունի հայ արքաները նուաճում էին կովկասեան վայրենիներին. Դարիալի կիրճում, կամ Դերբենդում, իրենց հետ բերում էին գերիներին եւ բնակեցնում իրենց քթի տակ, անմիջական հսկողութեան ներքոյ: Այդպիսիներից կարողէին լինել Նախճաւանի (ընդամէնը մի աւան է եղել, եւ ոչ ողջ տարածքի անունը) առաջին 200 բնակիչները, որոնք Հայոց առաջին Տիկին՝ Սաթենիկի ազգականները կարող էին լինել (ալաններ): Բայց ալանները ոսերի նախահայրերն են եւ արիացի (իրանական), մինչ չեչենները կովկասեան են: Ինչեւէ, նման երեւոյթներ միշտ եղել են: Գուգլով փնտռէ՛ք Armenia անունը, եւ պիտի նկատէք աշխարհի չորս դին տարածուած քաղաքներ. այդ անունով: Սակայն դա չի նշանակում, որ հայերը եկել են Բոլիվիայից կամ Պապուա Նոր գվինիայից:
[quote]Այնուամենայնիվ՝ որքան որ ես զրուցել եմ Չեչեն տարիքով մարդկանց հետ (ինձ այդ թեման իրոք շատ էր հետաքրքրում ), ոչ մեկ տեղյակ չի սեփական պատմությունից… հա դե՝ ինչ է եղել 50-100 տարի առաջ՝ բոլորը լավ պատմում են, բայց դե օրինակ ովքեր էին Չեչենները և ինչպես էին նրանք ապրում ասենք մի 600-700 տարի առաջ՝ ոչ մեկ չի գտնում պատասխան… Գուցե հատուկենտ մարդիկ իմանան… բայց մասսաներին դա հայտնի չէ… հայտնի չէ նաև այն պարզ պատճառով, որ Չեչեն պատմաբանի պես մի երևույթի մասին ոչ ոք չի լսել… մի ժամանակ Ռուսները նեղացնում էին, հիմա էլ՝ ճնշող մեծամասնությունը դեռ չի հասունացել այն աստիճանի, որ զբաղվի գիտությամբ
Իսլամը ջնջել է իրենց ուղեղներից սեփական ժողովուրդի օրագրութիւնը, յիշողութիւնը: Նրանք նախապէս քրիստոոնեայ եղել են: Հարցրու նրանց մեքքայում 1400 տարի առաջ պատահած դէպքերի մասին, մանրամասն կը պատմեն քեզ:

Սեփական որոնումներս Ինտերնետում ինձ հանգեցրին մի միջազգային սայթի, ըստ որի՝ Չեչենների նախահայրերը Խուրրիթներն ու ՈՒրարտներն էին… երբ ես հարցրեցի նույն Չեչեններին, թե ինչ կապ կարող են նրանք ունենալ Ուրարտների հետ՝ ոչ մեկ տեղյակ էլ չէր, թե ովքեր են ընդհանրապես եղել էդ Ուրարտները, կամ էլ՝ Խուրրիթները…
Ուզեցել են իմանալ, թէ իրենց պորտակապը որտեղի՞ց է փրթել: Ամէնամօտիկ քաղաքակիրթ ժողովուրդները եղել են Վանեցիներն ու Միտանեցիները, դրա համար էլ այդ պէս գրել են (յօրինել են) այդ կայքում տեղադրուած առասպելը (հեքիաթ): Ուրարտուի, Միտանի եւ չեչենների բնակավայրի միջեւ ահագին տարածք եւ ժողովուրդներ ապրում են: Չլինի՞ նրանք էլ չեչեն են:
Վայնախ անունը ամէնաշատ Ծանախ անուան նման է:

Բասքերը հայերի բախտը բերած տեսակն, որոնց բախտը բերել է նրանով, որ ապրում են Իսպանիայում
Ամերիկաներն էլ ազգութեամբ բասկ նաւաստիներն են հետախուզել:

Darkened
10.07.2007, 14:05
Artgeo-ի հետ գործ չունեք, ինքը չի սիրում, երբ վրացիներին ավելի ցած են դասում, քան որեւէ մեկ ուրիշին, էլ ուր մնաց Հայերին:

Cesare
10.07.2007, 15:57
Ես մի մարդ եմ ճանաչում և ինքը ասում էր, որ ընդհանրապես ամբողջ մարդկությունը առաջացել է հայերից : Նրա կարծիքով սկզբում եղել են հայերը և հրեաները : Հրեաների պատճառով է մարդկությունը բաժանվել ազգերի : Ընդ որում ի տարբերություն ինձ նա խոսում էր փաստերով և ապացույցներով : Նշեմ դրանցից մի քանիսը Պարսկերենում շատ ու շատ բառեր նույնն են ինչ որ հայերենում միայն հակարակ կարգով , մյունխենից ոմն պատմաբան այցելելով Կիլիկիա զարմացել էր, որ այնտեղ Բավարերեն են խոսում : Ես շատ բաներ չեմ հիշում, բայց ետ մարդը լա~վ ապացույցներ եր տալիս, չնայած ես դրան այնքան ել լուրջ չեմ վերաբերվում :
Իսկ ինչ վերաբերվում է բասկերին, այո նրանք ընդհանրապես իրենց խառնվածքով շաատ նման են հայերին :

Bergmann
10.07.2007, 17:08
Ես մի մարդ եմ ճանաչում և ինքը ասում էր, որ ընդհանրապես ամբողջ մարդկությունը առաջացել է հայերից:

Օրինակ նեգրերն ու չինացիները :D

Ընդ որում ի տարբերություն ինձ նա խոսում էր փաստերով և ապացույցներով

եթե ապացուցի Նոբելյան մրցանակ կստանա :) :D

մյունխենից ոմն պատմաբան այցելելով Կիլիկիա զարմացել էր, որ այնտեղ Բավարերեն են խոսում
այսինքն Կիլիկիայում գերմաներեն են խոսացե՞լ :blin, մի մրցանակ էլ ստեղ :))

Cesare
10.07.2007, 20:35
Օրինակ նեգրերն ու չինացիները :D
Ինչի չե որ քանի քանի տարիների պատճառով փոխվել ա մաշկի գույնը ու ձևը :

եթե ապացուցի Նոբելյան մրցանակ կստանա :) :D
Ես ել եմ այս ամենին քո պես անլուրջ վերաբերվում :

այսինքն Կիլիկիայում գերմաներեն են խոսացե՞լ :blin, մի մրցանակ էլ ստեղ :)) ոչ թե գերմաներեն այլ հին բավարերեն :

Գաղթական
10.07.2007, 22:14
ՇՆՈՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

եթե ի նկատի ունեիք թեման՝ ԽՆԴՐԵՄ :)

Ավելացվել է 2 րոպե անց


Կեցցե՛ս սիրելի Գաղթական: Հաճելի է կարդալ նման գիրք:

Հաճելի՛ է լսել նման գնահատական :)

Ավելացվել է 10 րոպե անց

Պարսկերենում շատ ու շատ բառեր նույնն են ինչ որ հայերենում միայն հակարակ կարգով

եթե շատ Հայեր, խոսելու ժամանակ, օգտագործում են բազում Պարսկերեն բառեր, դա դեռ չի նպաստում այդ բառերի Հայերենի վերածվելուն..



մյունխենից ոմն պատմաբան այցելելով Կիլիկիա զարմացել էր, որ այնտեղ Բավարերեն են խոսում

շատ հնարավոր է…
Կիլիկյան Հայերն ունեցել են շատ սերտ կապեր տասնյակ Եվրոպական երկրների հետ: Նույնիսկ տեղի են ունեցել բազում ամուսնություններ Եվրոպայի մի շարք երկրների և Կիլիկյան Հայաստանի թագավորական ընտանիքների ներկայացուցիչների միջև: Այստեղից էլ այսօր ունենք փաստարկներ, որ Հայ թագավորական ժառանգի արյունը դեռ չի վերացել և այսօր կենդանի՛ է Եվրոպայում…

Չնայած այս պաշտոնական հարաբերություններին՝ գոյություն ունեին նաև բազմատեսակ կապեր նաև հասարակ քաղաքացիների միջև՝ սկսած առևտուրից, վերջացրած ճամփորդություններով և ուսման մեկնող երիտասարդներով: Եվ ինչու՞ չպետք է Կիլիկիայում լինեին մարդիկ, որոնք կտիրապետեին Եվրոպական տարբեր լեզուների…

John
10.07.2007, 22:33
Շատ հետաքրքիր էր… Ես էլ ապացույց ունեմ, որ բասկերը առաջացել են գյումրեցիներից… շատ փաստարկներ չեմ բերի, միայն մեկը :)
Բիլբաոյի «Ատլետիկում» խաղում են ՄԻԱՅՆ ազգությամբ բասկ ֆուտբոլիստներ, իսկ Գյումրիի «Շիրակում»՝ ՄԻԱՅՆ գյումրեցիներ… փորձեք նշել աշխարհի որևէ այլ թիմ, որտեղ խաղում են միայն տեղաբնիկներ… շատ ու շատ թիմերի գիտեմ, բայց նման բանի դեռ չեմ հանդիպել… նույնիսկ Կապանի «Գանձասարում» խաղում են երևանցիներ… Սա իհարկե կատակով եմ գրել, բայց դե ամեն կատակի մեջ էլ ճշմարտություն կա :) Ես իմ ասածին սկսեցի հավատալ… :)

Bergmann
11.07.2007, 14:46
ոչ թե գերմաներեն այլ հին բավարերեն :

Տարբերությունը շատ չի բավարերենը հարավգերմանական բարբառա

Կիլիկյան Հայերն ունեցել են շատ սերտ կապեր տասնյակ Եվրոպական երկրների հետ: Նույնիսկ տեղի են ունեցել բազում ամուսնություններ Եվրոպայի մի շարք երկրների և Կիլիկյան Հայաստանի թագավորական ընտանիքների ներկայացուցիչների միջև:
Հիմնականում ֆրանսիացիների հետ, բայց դե դա հեչ կապ չունի "կիլիկիացիների բավարերեն խոսալու" հետ, համ էլ երբվանից հայերենը դարձավ բավարերե՞ն, մի խոսքով սխալա

Գաղթական
11.07.2007, 17:10
Հիմնականում ֆրանսիացիների հետ, բայց դե դա հեչ կապ չունի "կիլիկիացիների բավարերեն խոսալու" հետ, համ էլ երբվանից հայերենը դարձավ բավարերե՞ն, մի խոսքով սխալա

ի՞նչնա սխալ :think
ո՞վ ասեց, թե Հայերենը դարձելա "բավարերեն" :think

խոսքը նրա մասին էր, թե ինչ-որ մյունխենցի զարմացել էր, թե Կիլիկիայում կային մարդիկ՝ խոսացող օտար լեզուներով, մասնավորապես՝ "բավարերեն"-ով..
ես էլ, իմ կօղմից, պատասխանեցի, թե ինչպես դա կարող էր լինել..

իսկ կապել այդ լեզուներին տիրապետող մարդկանց առկայությունը՝ աշխարհի ազգերի Հայերից առաջանալու հետ՝ վերին աստիճանի անհեթեթություն եմ համարում...

Vishapakah
11.07.2007, 17:25
Հին Հայերենը եւ Նախնական Գերմաներենի ուսումնասիրությունները հանգեցնում են նրան, որ հին ժամանակներում այս խոսով լեզուները ունենալով ՀնդԵվրոպական ծակում, ավելի ընդանուրություններ են ունեցել, քան հիմա.

Լեզվաբաները ասում են, որ ըստ իրենց նախնական լեզվաբանակ կառուցվացքի, Գերմաներենով խոսվող ողջ լեզվաընտանիքը, հենց կարող էր ծակել Պրոտո-Հայերենից.

Այսինքն խոսքը միայն առանձին բարբառների մասին չէ, այլ ՀենդԵվրոպական լեզվաընտանիքի ճուղավորման պատմության մասին.

Գերմանները բնակվելով հիմնականում ՀնդԵվրոպացիներով շրջապատված, նախնական Գերմաներենը համեմատած մեզ, այդքան շատ չի ասիմուլյացվել, իսկ Հայերը բնակվելով սեմիթների հարեւանությամբ, Իրանական ժողովուրդների, որոնք ինչ ազգ ասես իրենց մեջ չեն ընդունել, գումարած Մոնղոլոիդ ռասաների արշավանքները, Հին Հայերենը շատ-շատ է սկսել տարբերվել ժամանակակից ասիմուլյացվաց Հայերենից.

Հ. Գ.
Սրանք թեզ էր են, որոնք գտնվում են ուսումնասիրման փուլում.

Bergmann
11.07.2007, 19:39
ի՞նչնա սխալ :think
ո՞վ ասեց, թե Հայերենը դարձելա "բավարերեն" :think

խոսքը նրա մասին էր, թե ինչ-որ մյունխենցի զարմացել էր, թե Կիլիկիայում կային մարդիկ՝ խոսացող օտար լեզուներով, մասնավորապես՝ "բավարերեն"-ով..
ես էլ, իմ կօղմից, պատասխանեցի, թե ինչպես դա կարող էր լինել

Կիլիկյան Հայերն ունեցել են շատ սերտ կապեր տասնյակ Եվրոպական երկրների հետ: Նույնիսկ տեղի են ունեցել բազում ամուսնություններ Եվրոպայի մի շարք երկրների և Կիլիկյան Հայաստանի թագավորական ընտանիքների ներկայացուցիչների միջև: Այստեղից էլ այսօր ունենք փաստարկներ, որ Հայ թագավորական ժառանգի արյունը դեռ չի վերացել և այսօր կենդանի՛ է Եվրոպայում…

Չնայած այս պաշտոնական հարաբերություններին՝ գոյություն ունեին նաև բազմատեսակ կապեր նաև հասարակ քաղաքացիների միջև՝ սկսած առևտուրից, վերջացրած ճամփորդություններով և ուսման մեկնող երիտասարդներով: Եվ ինչու՞ չպետք է Կիլիկիայում լինեին մարդիկ, որոնք կտիրապետեին Եվրոպական տարբեր լեզուների…

Եթե Կիլիկյան Հայաստանում տիրապետեին էլ բավարերենին կարծում ես մի քանի դար հետո, երբ թագավորությունը վաղուց չկար , Մյունխենից "պատմաբանը" երբ եկավ նրանք էլի տիրապետու՞մ էին այդ լեզվին: :blin
Ի դեպ խոսում ենք մի պատմաբանի մասին, որի ոչ անունը գիտենք, ոչ այն թե երբ է եղել Կիլիկիայում, ոչ էլ հավաստի տեղեկություններ նրա գոյության մասին :))

!!Sinner!!
13.05.2008, 14:11
Անկեխծ ասած այս թեման կարդալով արդեն համոզվեցի, որ եթե մի քիչ խորը «ուսումնասիրենք», երևի Ամերիկայի հնդկացիներն ու Նոր Զելանդիայի մաորիներն էլ կարողա հայ դուրս գան :D
Վերջերս մի փաստագրական կինոնկար էի դիտում, National Geografic-ի կողմից նկարահանված, որտեղ երկու գենետիկներ փորձում էին հին փյունիկացիների գեները գտնել այժմյան Լիբանանի բնակիչների արյան մեջ:
Կարծում եմ միայն այդ ճանապարհով կարելի է ապացուցել այս կամ այն ազգի ծագումնաբանության հարցը, ոչ թե լեզվական կամ մշակութային առանձնահատկություններով: Հետաքրքիր է, այդպիսի հետազոտություններ արվե՞լ են:

Արիացի
14.05.2008, 00:48
Գաղթական ջան, շնորհակալություն ջատ կարևոր ինֆորմացիայի համար: Ես իհարկե չեմ կասկածում այդ բոլոր փաստերի ճշմարտացիության մեջ, քանի-որ ես հավատում եմ, որ Հայերը իրականում ավելի հանճարեղ ու մեծ ազգ են, քան ներկայացնում է ներկայիս պատմությունը: Իրականում շատ ավելի մեծ ու հաճարեղ բաներ են կապված Հայերի հետ, մասնավորապես Քարահունջի աստղադիտարանի առեղծվածը, որը բացահայտել է Հերունին: Այս ամենը փոխկապակցված է և եթե մենք կարողանանք բոլոր փաստերը ի մի բերել, ապա կարող ենք բացահայտել մեր ով լինելը և ես վստահ եմ` մենք մի օր կհանգենք այն եզրակացության, որ Հայերն են քաղաքակրթության օրրան և քաղաքակրթությունը հիմնվել է Հայաստանում:

Արիս
17.05.2008, 03:28
Ես ձեռքիս տակ ունեմ Ռուսերեն լեզվով մի նյութ, որը, մատնանշելով մի շարք գիտնականների աշխատություններ և տեսություններ՝ ապացուցում է Բասքերի՝ «Արմենոիդ»-ների անթրոպոլոգիական տիպի Եվրոպայի ազգությունների շարքում միակ ներկայացուցիչների, Հայկական ծագումը:


:

լավ նյութ է հավանեցի...
հետաքրքիրը որնա, որ եթե արտասահմանյան հեղինակներ ու գիտնականներ են գրում ու ապացուցում մարդկանց մեծ մասն հավատումա , էդ թվում և առաջին հերթին հայերի... իսկ եթե էդ նույն նյութը դու գրեիր, որ հայ գիտնականներն են ապացուցել, շատ էչերը լուրջ կվերաբերվեին....
ամենացավալի հարցերից մեկնա իմ կարծիքով մեր իրականության մեջ...

Երվանդ
17.05.2008, 10:50
Ես լիովին կողմնակից բասքերի հայկական ծագման տեսակետին. Ինքս էլ մի քանի հետաքրքիր հայտնագործություններ ունեմ այդ թեմայով, բայց ... հիմա չեմ ասի...

Մոտ 1 ամիսց լույս կտեսնի իմ գրքի հերթական հատորը և այնտեղ դուք շատ այլ հետաքրքիր փաստերի թվում կգտնեք նաև բասքերի հայկական ծագման հիմնավորումը:)

Գիրքը լույս տեսավ? եթե հա վերնագիրը ոնցա?

Գաղթական
08.06.2008, 06:25
լավ նյութ է հավանեցի...
հետաքրքիրը որնա, որ եթե արտասահմանյան հեղինակներ ու գիտնականներ են գրում ու ապացուցում մարդկանց մեծ մասն հավատումա , էդ թվում և առաջին հերթին հայերի... իսկ եթե էդ նույն նյութը դու գրեիր, որ հայ գիտնականներն են ապացուցել, շատ էչերը լուրջ կվերաբերվեին....
ամենացավալի հարցերից մեկնա իմ կարծիքով մեր իրականության մեջ...

Համաձայն եմ..
Անձամբ ինձ՝ շատ ու շատ առավել վստահություն են ներշնչում, նախ և առաջ, հենց Հայազգի գիտնականների ուսումնասիրությունները..
իսկ շատերի թերահավատությունը, ըստ իս, պայմանավորված է այն հումորի հետ, որով շատ Հայեր փորձում են տարբեր երևույթներ վերագրել հենց մեզ՝ Հայերիս.. :)



Ավելացվել է 3 րոպե անց

Գաղթական ջան, շնորհակալություն ջատ կարևոր ինֆորմացիայի համար:

Խնդրեմ ;)



Իրականում շատ ավելի մեծ ու հաճարեղ բաներ են կապված Հայերի հետ, մասնավորապես Քարահունջի աստղադիտարանի առեղծվածը, որը բացահայտել է Հերունին:

Ի միջի այլոց՝ գիտե՞ս, որ մեր "Քարահունչ"-ը համահունչ է Բրիտանական "Սթոնհենչ"-ին.. նաև՝ նման..
բայց.. եթե "սթոն" Անգլերենից թքրգմանվում է հենց "քար", ապա՝ "հենչ" մասնիկը ընդհանրապես չի բացատրվում Անգլերենում..
:B

Արիացի
09.06.2008, 01:57
Ի միջի այլոց՝ գիտե՞ս, որ մեր "Քարահունչ"-ը համահունչ է Բրիտանական "Սթոնհենչ"-ին.. նաև՝ նման..
բայց.. եթե "սթոն" Անգլերենից թքրգմանվում է հենց "քար", ապա՝ "հենչ" մասնիկը ընդհանրապես չի բացատրվում Անգլերենում..
:B

Տեղյակ եմ այս ամենին: "Ով ենք մենք իրականում" թեմայում հենց այս հարցերն ենք քննարկում: Եթե հետաքրքիր է մտիր:

Lion
09.06.2008, 12:19
Այս թեմայով մի գրառում ունեմ այստեղ

http://www.akumb.am/showthread.php?p=887989#post887989

Հետաքրքիր է Ձեր կարծիքը...

Վարդանանք
01.10.2008, 15:49
Բասկերը հյուսիսային Իսպանիայում և հարավ-արևմտյան Ֆրանսիայում բնակվող ժողովուրդ են: Իսպանիայում բասկերը բնակվում են Բիսկայա, Գիպուսկոա, Ալավա և Նավարրա մարզերում, իսկ Ֆրանսիայում Լաբուր, Սուլ և Ներքին Նավարրա շրջաններում: Տարբեր հաշվարկներով Իսպանիայում բասկերի թիվը կազմում է 600 հազարից 1մլն, իսկ Ֆրանսիայում 90-150 հազար մարդ:
Բասկերի պատմության, նրանց առաջացման, լեզվի և Պիրենեյան թերակղզում հայտնվելու մասին հազարավոր էջեր են գրվել, բայց, այնուամենայնիվ, այդ հարցերում դեռ որոշակի հստակություն չկա: Մի մասը բասկերին համարում է իբերների և կելտերի խառնուրդ: Մի մասը կարծում է, որ նրանք կովկասյան և նույնիսկ բերբերական արմատներ ունեն, իսկ ահա ամերիկացի ուսումնասիրող Գորդոն Լևինը հակված է կարծելու, որ նրանք սերում են հրեական քոչվոր ցեղերից մեկից:
Դրա հետ մեկտեղ, որոշ երկրաբանական ուսումնասիրություններ թույլ են տալիս կարծելու, որ բասկերը որպես հանրույթ կազմավորվել են Ք.Ա. 14 հազար տարի առաջ և դրա համար էլ երբեմն նրանց անվանում են «երկրագնդի ամենահին ժողովուրդը»: Հետաքրքրական է, որ վերջերս արված գենետիկական հետազոտությունները ապացուցում են բասկերի ինքնատիպությունը: Բասկերի շրջանում վերջերս արված արյան անալիզները ցույց են տալիս, որ նրանք կտրուկ տարբերվում են իրենց հարևաններից և հատկապես իսպանացիներից:
Բասկերի լեզուն շատ ինքնատիպ է և տարբերվում մնացած լեզուներից: Բասկերը այն անվանում են էսկուերա: Այն չի մտնում ոչ մի լեզվաընտանիքի մեջ: Լեզվաբանների մի մասը հակված է կարծելու, որ բասկերի լեզվի արմատները հասնում են մինչև պալեոլիթի շրջան: Տարբեր երկրների պատմաբաններ և լեզվաբաններ արդեն 200 տարի է անարդյունք փորձում են վերծանել բասկյան լեզվի ծագումնաբանությունը: Լուի-Լյուսիեն Բոնապարտը կարծում էր, որ այն մոտ է ուգրո-ֆիննական լեզվաընտանիքին, իսկ Մենդելեևը, Կիկնաձեն, տւլենբեկը և Մառը առաջ են քաշել բասկյան լեզվի և կովկասյան լեզուների ընդհանուր ծագման թեզը: Եղել են նաև լեզվաբաններ, որոնք բասկերի լեզուն կապել են Ամերիկայի հնդկացիների (Ման, Աբադդի) և էտրուսկների (Արանա Գոյրի) լեզվի հետ: Փորձեր են նույնիսկ կատարվել ընդհանրություններ գտնել ճապոներենի, կորեերենի և սեմա-քամյան լեզվաընտանիքի լեզուների հետ:


Սակայն 1937 թ.-ին Ֆրանկոն հատուկ դեկրետով վերացրեց Բասկերի Երկրի ինքնավարությունը: Բասկերենը արգելվեց, մտավորականներին բանտերը գցեցին: Կրթությունը սկսվեց իսպաներենով իրականացվել: Գրքերը և թերթերը միայն իսպաներենով էին լույս տեսնում, հեռուստառադիո հաղորդումները նույնպես իսպաներենով էին: Նրանք, ովքեր փորձում էին կախել ազգային դրոշը, նետվում էին բանտերը: Բասկյան Գիպուսկոա և Բիսկայա մարզերը, որոնք մարտնչում էին հանրապետականների կողմում, հայտարարվեցին «դավաճան մարզերե և դիտարկվում էին որպես թշնամական տարածքներ: 1937 թ.-ի ապրիլի 26-ին երկրի երեսից վերացվեց Գերնիկան` բասկերի սրբավայրը, որը դարեր շարունակ համարվում էր բասկերի ազատության խորհրդանիշը: 1939 թ.-ին ի հայտ եկավ մի փաստաթուղթ-դեկրետ, որն իր նախադեպը չէր ունեցել համաշխարհային պատմության մեջ: Այդ դեկրետով Ֆրանկոն Գիպուսկոա և Բիսկայա մարզերի ողջ բնակչությանը պաշտոնապես անվանեց «հայրենիքի դավաճաններ» և մեծ քանակությամբ զորք ուղարկեց այդ շրջաններ:

Երբ Բասկերի Երկիրը հայտնվեց նման աննախանձելի վիճակում, բասկերի գլխավոր քաղաքական ուժը` Բասկյան Ազգայնական Կուսակցությունը (Partido Nacioaalista Vasco), որը հիմնադրվել էր դեռ 1894 թ.-ին, որոշում էր, թե ի՞նչ անել: Մեծամասնությունը որոշեց ոչինչ չանել, իսկ նրանք ովքեր համաձայն չէին կուսակցության գործելաոճի հետ, 1959 թ.-ին դուրս եկան կուսակցությունից և ստեղծեցին ԷՏԱ-ն («Euskadi Ta Azkatasunaե` «Բասկերի Երկիր և Ազատություն»):

Սկզբնական շրջանում ԷՏԱ-ն, որի խորհրդանիշը օձով փաթաթված կացինն էր, դիտարկվում էր որպես քաղաքական կազմակերպություն: Մի քանի տարի շարունակ կազմակերպությունը ենթակառուցվածքներ էր ստեղծում: Նրանք վերջնականապես ձևավորվեցին 1962 թ.-ին ձախ ազգայնականների համագումարի ժամանակ, որոնք ձգտում էին համատեղել օրինական և ընդհատակյա գործունեությունը: Հայտարարվեց քաղաքական, ռազմական, աշխատավորական և մշակութային ճակատների ստեղծման մասին: Գործունեության նպատակ հայտարարվեց անկախ պետության ստեղծումը, որը պետք է կոչվեր Էուսկադի:

Ի դեպ, այդ անվանումը ստեղծվել էր բասկյան անջատողականության գաղափարի հիմնադիրներ Արանա եղբայրների կողմից (19-րդ դար), որոնք դեռ 19-րդ դարում հայտարարում էին, որ Իսպանիան Բասկերի Երկիրը վերածել է իր գաղութի և լիակատար անկախություն էին պահանջում իսպանական չորս (Բիսկայա, Գիպուսկոա, Ալավա, Նավարրա) և ֆրանսիական երեք (Սուլ, Լավուր, Ստորին Նավարրա) նահանգների համադաշնության ստեղծման ճանապարհով: Արդյունքում Էուսկադի անվանումը դուրս մղեց մյուս բոլոր անվանումները: Արանա եղբայրների կողմից են ստեղծվել նաև բասկյան դրոշը և ազգային տոները: Բասկյան ազգայնականության նշանաբանն էր` «Աստված և ֆուերոսե կամ «Աստված և հին օրենքներե:

ԷՏԱ-ն մի քանի անգամ բաժանման է ենթարկվել: 1966 թ.-ին 15-րդ կոնֆերանսի ժամանակ կազմակերպությունը բաժանվեց ԷՏԱ- V-ի (ազգայնականներ) և ԷՏԱ-VI-ի, որոնք նախընտրում էին մարքսիստա-լենինյան գաղափարախոսությունը: 1966թ.-ին լույս տեսավ «Puntos Basicosե» փաստաթուղթը («Հիմնարար դրույթներ»), որտեղ շեշտը դրվում էր սոցիալիստական հեղափոխություն կատարելու վրա, որը կարելի էր իրականացնել միայն աշխատավոր դասի միջոցով: Ֆաշիստական վարչակարգը փորձում էր վերջ դնել ԷՏԱ-ի գործունեությանը և արդեն 1969-1970 թթ.-ին ձերբակալվեցին և դատապարտվեցին ԷՏԱ-ի մի քանի ղեկավարներ: 1970-ական թթ-ին ԷՏԱ-ն սկսում է քաղաքական գործիչների, դիվանագետների և գործարարների առևանգումը: 1973 թ.ին ԷՏԱ-ի կողմից սպանվում է Իսպանիայի վարչապետ ծովակալ Կառեռո Բլանկոն:

2006 թ.-ի մարտին ԷՏԱ-ն հայտարարեց կրակի դադարեցման մասին: ԷՏԱ-ի ներկայացուցիչները հայտնեցին, որ կրակից հոժարակամ հրաժարվելու փոխարեն նրանք պատրաստվում են ամնիստիա պահանջել իշխանություններից կազմակերության մի քանի հարյուր բանտարյալների համար, որոնք դատապարտվել էին ահաբեկչություններին մասնակցելու համար, ինչպես նաև ԷՏԱ-ի քաղաքական թևի` «Բատասունա»-ի օրինականացման համար: Իսպանական կառավարությունը որոշեց նրանց ընդառաջ գնալ և շուտով սկսեցին պաշտոնական խաղաղ բանակցությունները իշխող Իսպանական Սոցիալիստական Աշխատավորական Կուսակցության և արգելված «Բատասունաե-ի ներկայացուցիչների միջև:
Ինչպես ցույց են տալիս հարցման արդյունքները, ԷՏԱ-ի հետ խաղաղ բանակցությունների օգտին հանդես են գալիս իսպանացիների ճնշող մեծամասնությունը, բայց կան նաև այնիսիները, որոնք գտնում են, որ ԷՏԱ-ի դեմ պետք է պայքարել միայն ուժային մեթոդներով: Այպես, բանակցություններից մի քանի օր առաջ ծայրահեղ պահպանողական «Արժանապատվություն և արդարությունե կազմակերպությունը դիմել էր դատարան` պահանջելով արգելել հանդիպումը ահաբեկիչների հետ: Նրանց էին միացել նաև ահաբեկչության զոհերի հարազատների կազմակերությունը:
Բայց բանակցությունները ընդհատվեցին 2006 թ.-ին Մադրիդի Բարախաս օդանավակայանի ավտոկայանում տեղի ունեցած պայթյունից հետո, որի արդյունքում Էկվադորի երկու քաղաքացի զոհվեց, իսկ չորսը վիրավորվեցին:
2007 թ.-ի հունիսին ԷՏԱ-ն հայտարարեց, որ դադարեցնում է զինադադարը իսպանական իշխանությունների հետ, որի մասին հայտարարվել էր մեկ տարի առաջ: Իր հերթին Իսպանիայի վարչապետը հայտարարեց, որ ահաբեկիչները առաջ էին քաշել անընդունելի քաղաքական պահանջներ, որից շատ չանցած ձերբակալվեց «Բատասունաե-ի ղեկավար Առնալդո Օտեգին:
Պետք է նկատել, որ ԷՏԱ-ի դեմ պայքարի փորձը ցույց է տալիս, որ կազմակերպության դեմ անհնար է պայքարել ուժային մեթոդներով: Մասնագետները կարծում են, որ վերջին տարիներին Ֆրանսիայի և Իսպանիայի իրավապահ մարմինների համատեղ իրականացրած գործողությունների արդյունքում ԷՏԱ-ն սպառել է իր ուժերը, բայց այն դեռ մեծ աջակցություն ունի Բասկերի Երկրի երիտասարդության շրջանում, որոնցից էլ հիմնականում նրանք պատրաստում են իրենց մարտիկներին: Հետաքրքիրը այն է, որ նույն բասկերը, որոնք կտրականապես հանդես են գալիս ահաբեկչության, «հեղափոխական հարկ»-ի դեմ, հոգու խորքում աջակցում են ոչ այնքան ԷՏԱ-ին, որքան այն բանին, որ նրանք ձեռնոց են նետել ամենակարող Մադրիդին և նրանց դեմ չհայտատարարված պատերազմ են մղում:
Առաջին հերթին դա վերաբերում է երիտասարդությանը, որոնց համար ԷՏԱ-ի մարտիկները հերոսներ են և որոնց նրանք փորձում են նմանվել: Բասկյան քաղաքների և գյուղերի փողոցներում շատ հաճախ կարելի է տեսնել խաղալիք հրացաններով խաղացող երեխաների, որոնք ահաբեկիչ-ոստիկան են խաղում և նրանց ավելի դուր է գալիս հանդես գալ ահաբեկչի դերում, քանզի նրանք իրենց զգում են որպես ժամանակակից Ռոբին Հուդներ: Հենց այդ երեխաներից շատերն էլ չափահաս դառնալով ընկնում են ազգայնական կազմակերպությունների ազդեցության տակ, որոնք էլ իրենց հերթին գործում են ԷՏԱ-ի գաղափարաբանների ուղիղ հրամանով: Սկզբում նրանք գնում են հանրահավաքների ԷՏԱ-ի մարտիկներին ազատելու պահանջով, իսկ հետո էլ սկսում են ծանոթանալ «կալե բարոկկաե-ին` «բասկյան ինտիֆադաե-ին:
ԷՏԱ-ն իր միջոցները հայթայթում է հիմնականում մարդկանց առևանգելու միջոցով գումար պահանջելով, ինչպես նաև «հեղափոխական հարկ»-ից, որը նրանք կորզում են խոշոր գործարարներից: Գումար են հայթայթում նաև բանկեր թալանելով: Լինում են նաև նվիրատվություններ: «Հեղափոխական հարկե-ից ստացաված տարեկան գումարը կազմում է 1,5 մլրդ պեսետ:
Բասկերի երկիրը որպես ինքնավար շրջան մեծ իրավասություններ և արտոնություններ ունի: Նրա բնակիչները ընտրում են սեփական նախագահին և խորհրդարանը, շրջանում գործում է սեփական հարկային համակարգը, շրջանը ունի սեփական ոստիկանական ուժերը, շրջանի իշխանությունները անձամբ են իրականացնում կրթության ոլորտի վերահսկողությունը, իսկ դպրոցներում ուսուցումը բասկերենով է, հեռուստառադիո հաղորդումները նույնպես, բայց նույնիսկ չնայած այս ամենին` էթնոքաղաքական հակամարտությունը ամենասուրն է ժամանակակից Արևմտյան Եվրոպայի տարածքում:
Բասկերի Երկրում Mundo թերթի էլեկտրոնային տարբերակի անցկացրած արդյունքների համաձայն, հարցվածների միայն 22%-ն է կողմնակից անկախության, իսկ 32%-ն էլ նշում են, որ իրենց դիրքորոշումը կախված կլինի տվյալ պահին գոյություն ունեցող քաղաքական իրավիճակից:
Բասկերի Երկրի խորհրդարանը հունիսի 27-ին հավանություն է տվել շրջանային կառավարության որոշմանը այս տարվա հոկտեմբերի 25-ին հանրաքվե անցկացնելու համար, որտեղ բասկերը պետք է իրենց կարծիքը հայտնեն երկրի նախագահ Իբարրեչեի պլանի վերաբերյալ, որը նախատեսում է 2010 թ.-ին հանրաքվե անցկացնել Բասկերի Երկրում` Իսանիայից լիակատար անջատվելու համար:
Մինչև օրս էլ բասկերի տների արտաքին պատերին առկա է 4+3=1 խորհրդավոր հավասարումը: Դա Իսպանիայում գտնվող 4 բասկյան նահանգների և Ֆրանսիայում գտնվող 3 բասկյան նահանգների հանրագումարից ստացվող մեկ երկիրն է` ԲԱՍԿԵՐԻ ԵՐԿԻՐԸ:
Վարդան Հովսեփյան
http://www.natnews.info/index.php?news=441

Shauri
01.10.2008, 15:57
«Euskadi Ta Azkatasunaե` «Բասկերի Երկիր և Ազատություն»
Ուշադրություն դարձրեք նշված բառերի նմանության վրա :ok

Պանդուխտ
01.10.2008, 18:38
Ուշադրություն դարձրեք նշված բառերի նմանության վրա :ok
Նախ՝ Azkatasuna ազկատասունա եւ ազատություն. շատ հեռու են իրարից, յետոյ՝ «ազատ» բառը հայերէնը փոխ է առել պահլաւերէնից: ինչպէս հայերէնը, այնպէս էլ պարսկերէնը, քրդերէնը, բելուջերէնը, աֆղաներէնը, արեւելեան թուրքերէնը ունին այս բառը. դարձեալ պահլաւ լեզուից՝ կամ նրանից փոխառած լեզուից փոխ առնելով: Այսինքն բառը արիական է (Իրանեան), ու եթէ նմանութիւն լինէր բասկ բառի հետ, ապա այդ պատիւը պիտի երթար Պարթեւաստանին (Իրանին):

Lion
02.10.2008, 18:51
Իսկ չեք կարժում, որ Բասքերն ևս ունեն արիական արմատներ և նրանց մոտ այդ բառը ևս պիտի լինի: Ի դեպ - եթե երբևէ նայեք Բասքյան դինաստիայի առաջին արքաներին... կզարմանք: 7-8 հատ իրար հաջորդող ՀԱՅԿԱԿԱՆ անուններ են:)

Մեղապարտ
02.10.2008, 19:29
Նախ՝ Azkatasuna ազկատասունա եւ ազատություն. շատ հեռու են իրարից, յետոյ՝ «ազատ» բառը հայերէնը փոխ է առել պահլաւերէնից: ինչպէս հայերէնը, այնպէս էլ պարսկերէնը, քրդերէնը, բելուջերէնը, աֆղաներէնը, արեւելեան թուրքերէնը ունին այս բառը. դարձեալ պահլաւ լեզուից՝ կամ նրանից փոխառած լեզուից փոխ առնելով: Այսինքն բառը արիական է (Իրանեան), ու եթէ նմանութիւն լինէր բասկ բառի հետ, ապա այդ պատիւը պիտի երթար Պարթեւաստանին (Իրանին):

«Ազատ» բառը կապված է այնքանով Փահլավունիերենի հետ, որ այն փոխ է առնվել հայերենից :Այսինքն բառը հայկական է այլ ոչ իրանական :Ինչ մնում է արիական տերմին այն չի կարելի նույնացնել իրանցիների հետ քանի որ « արիականությունը» գաղափարական և կրոնական ծագում ունի և ունի լայն աշխարհագրություն:
Բասկերի լեզվական հիմքի մի մասը կազմում է հայերեն լեզուն սա փաստ է ,լեզուն է որոշում պատկանելիությունը այս կամ այն խմբին:

Պանդուխտ
02.10.2008, 20:22
Իսկ չեք կարժում, որ Բասքերն ևս ունեն արիական արմատներ և նրանց մոտ այդ բառը ևս պիտի լինի: Ի դեպ - եթե երբևէ նայեք Բասքյան դինաստիայի առաջին արքաներին... կզարմանք: 7-8 հատ իրար հաջորդող ՀԱՅԿԱԿԱՆ անուններ են:)
Երբ «Արի» բառը օգտագործում եմ, որպէս լեզուաբանական եզրաբանում (տերմին), հասկանում եմ հնդիրանական լեզուներն ու դրանք խօսող ժողովուրդները:

Ավելացվել է 1 րոպե անց

«Ազատ» բառը կապված է այնքանով Փահլավունիերենի հետ, որ այն փոխ է առնվել հայերենից :Այսինքն բառը հայկական է այլ ոչ իրանական :Ինչ մնում է արիական տերմին այն չի կարելի նույնացնել իրանցիների հետ քանի որ « արիականությունը» գաղափարական և կրոնական ծագում ունի և ունի լայն աշխարհագրություն:
Բասկերի լեզվական հիմքի մի մասը կազմում է հայերեն լեզուն սա փաստ է ,լեզուն է որոշում պատկանելիությունը այս կամ այն խմբին:
Ուրեմն, ինձ մնում է ափսոսալ, որ Ձեր ունեցած տեղեկութիւններին եւ գիտական աղբիւրներին ծանօթ չեմ:

Ֆրեյա
02.10.2008, 20:26
Իսկ Բասքերը գիտեն այդ մասին՞՞ :o

Պատկերացնում եմ՝ ինչքան կզարմանան, երբ իմանան :D

Պանդուխտ
02.10.2008, 20:26
Ի դէպ, իմ կարծիքով, հնամենի (անտիկ) արիները ոչ անպայման բաց գոյնի աչք ու մազ են ունեցել:
Եւ, երբէ'ք չեմ կարողանում հիւսիային եւրիոպացիներին Արի անուանել:
Սա էլ թող լինի Պանդուխտի մարդկային տկարութիւնը...

Մեղապարտ
03.10.2008, 00:35
Երբ «Արի» բառը օգտագործում եմ, որպէս լեզուաբանական եզրաբանում (տերմին), հասկանում եմ հնդիրանական լեզուներն ու դրանք խօսող ժողովուրդները:

Ավելացվել է 1 րոպե անց

Ուրեմն, ինձ մնում է ափսոսալ, որ Ձեր ունեցած տեղեկութիւններին եւ գիտական աղբիւրներին ծանօթ չեմ:

Փահլավերնեը ձևավորվել է մ.թ.առաջ 500 սկսված ,պարսիկները որպես էթնոս սկսել են ձևավորվել այդ ժամանակաշրջանից հետո:
Իրանցիներից 250 տարի առաջ , Հայկական Կիլիկիայում «ազատ» անունը արդեն հայտնի էր: Այդ անունով ամրոցը պատկանել է Azatiwataya/Azatiwadda անունով թագավորին, այն կառուցվել է մոտավորապես մ.թ.առաջ 745 թվականին, համարվել է թագավորանիստ և կոչվել է Azatiwada, այդ տարածքների ժամանակակից հայտնի քաղաքը՝ Ադանան է:

Պանդուխտ
03.10.2008, 11:09
Փահլավերնեը ձևավորվել է մ.թ.առաջ 500 սկսված ,պարսիկները որպես էթնոս սկսել են ձևավորվել այդ ժամանակաշրջանից հետո:
Իրանցիներից 250 տարի առաջ , Հայկական Կիլիկիայում «ազատ» անունը արդեն հայտնի էր: Այդ անունով ամրոցը պատկանել է Azatiwataya/Azatiwadda անունով թագավորին, այն կառուցվել է մոտավորապես մ.թ.առաջ 745 թվականին, համարվել է թագավորանիստ և կոչվել է Azatiwada, այդ տարածքների ժամանակակից հայտնի քաղաքը՝ Ադանան է:

Նախ պէտք է ստուգել Azatiwataya-ի իմաստը: Azat եւ wataya անջատ բառեր լինելու են:
Երկրորդ, պէտք է հասկանալ, թէ ինչ լեզուով է գրուել Ամրոցի մասին յիշատակութիւնը, որպէսզի հասկանանք Ազատիուատայայի իմաստը:
Երրորդ, որեւէ լեզու, որոշակի թուականներում չի ստեղծւում, այսինքն՝ չկայ այդպիսի եղելոյթ, որ մի ժողովուրդի լեզու ձեւաւորուի 500 թուին: Լեզուները ձեւաւորւում են հարիւրամեակների ընթացքում:
Մ.թ.ա. 745ի Կիլիկիան, ինչքանո՞վ է հայկական այդ էլ հարց է: Ու հայ լեզուն, ինչքանո՞վ էր ձեւաւորուել այդ թուականներում:

Մեղապարտ
03.10.2008, 13:07
Նախ պէտք է ստուգել Azatiwataya-ի իմաստը: Azat եւ wataya անջատ բառեր լինելու են:
Երկրորդ, պէտք է հասկանալ, թէ ինչ լեզուով է գրուել Ամրոցի մասին յիշատակութիւնը, որպէսզի հասկանանք Ազատիուատայայի իմաստը:
Երրորդ, որեւէ լեզու, որոշակի թուականներում չի ստեղծւում, այսինքն՝ չկայ այդպիսի եղելոյթ, որ մի ժողովուրդի լեզու ձեւաւորուի 500 թուին: Լեզուները ձեւաւորւում են հարիւրամեակների ընթացքում:
Մ.թ.ա. 745ի Կիլիկիան, ինչքանո՞վ է հայկական այդ էլ հարց է: Ու հայ լեզուն, ինչքանո՞վ էր ձեւաւորուել այդ թուականներում:

Հարգելիս հնագույն մշակութային երևույթները քննարկելու ժամանակ հարկավոր է հնա րավորինս ձեռնպահ մնալ մշակութային այս կամ այն արժեքները առանց որևէ լուրջ փաստարկի ներկայացնել որպես կոնկրետ էթնոսի մշակույթի մաս:
Ես շեշտեցի որ «ազատ» բառը ավելի հին ծագում ունի և մատնանշեցի նրա առաջին անգամ գրավոր ֆիքսացման վայրը և ձևը:
Լեզվի այն ձևավորված տեսակը որի միջոցով մենք կոնտակտի ենք մտնում իրար հետ մոտավորապես 10 000 տարեկան է :
Լեզվի այն տեսակը որի միջոցով հաղորդակցվում են հայերը 7500 տարեկան է
Լեզվի այն տեսակը որի միջոցով հաղորդակցվում են ֆարսիները 5000 տարեկան է:
Եթե անհրաժեշտություն կա այս նյութի հետ ծանոթանալ (այն անգլերեն է իսկ հեղինակ ները այլ ազգի են իսկ նրանց կատարած ուսումնասիրությունները հայանպաստ նպատակ չենունեցել):

Պանդուխտ
03.10.2008, 13:45
Փահլավերնեը ձևավորվել է մ.թ.առաջ 500 սկսված ,պարսիկները որպես էթնոս սկսել են ձևավորվել այդ ժամանակաշրջանից հետո:
Իրանցիներից 250 տարի առաջ , Հայկական Կիլիկիայում «ազատ» անունը արդեն հայտնի էր: Այդ անունով ամրոցը պատկանել է Azatiwataya/Azatiwadda անունով թագավորին, այն կառուցվել է մոտավորապես մ.թ.առաջ 745 թվականին, համարվել է թագավորանիստ և կոչվել է Azatiwada, այդ տարածքների ժամանակակից հայտնի քաղաքը՝ Ադանան է:

Մի այլ պատմական թեմայում պատասխան պատրաստելիս, պատահմամբ նայեցի քո նշած թուականների Կիլիկիայի քարտէսին, Ադանայի անունն է
Adanavana
Աղբիւր՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆ պատմութեան ատլաս: Կարող ես գնել Երիտասարդական մետրոկայանից: Հեղինակները՝ պրոֆեսոր Բաբկեն Յարութիւնի Յարութիւնեան, Վարդան Գառնիկի Մխիթարեան, Վ. Բ. Բարխուդարեան, Պ. Մ. Մուրադեան:

Lion
03.10.2008, 18:52
Իսկ սրան ինչ կասեք?? Անունները Հայկական չեն?

Սկզբում ողջ Իբերիայում (Իսպանիա), մայրաքաղաք ունենալով Տարսիսը, իսկ մ.թ.ա. 500 թ-ից Կարթագենի նվաճումներից նահանջած և միայն Հյուսիսային Իբերիայում իշխած առաջին արքայական` Բասքյան դինաստիայի, գահացանկն ունի հետևյալ տեսքը (արքաների տիրապետության տարիները վիճելի են, իսկ փակագծերում տրվում է անունների 'միջազգային-ընդունված' ձևը).
1. Գրիգոր (Գորգորիս) (մ.թ.ա. 522 - մոտ 470)
2. Գաբրիել (Գաբիս) (մ.թ.ա. մոտ 470-410)
3. Նորիկ (Նորակս) (մ.թ.ա. մոտ 410-350)
4. Տարոն (Տերոն) (մ.թ.ա. մոտ 350-290)
5. Արգամ (Արգանտոն) (մ.թ.ա. մոտ 290 - ուղ. 250)

Պանդուխտ
03.10.2008, 20:18
Իսկ սրան ինչ կասեք?? Անունները Հայկական չեն?

Սկզբում ողջ Իբերիայում (Իսպանիա), մայրաքաղաք ունենալով Տարսիսը, իսկ մ.թ.ա. 500 թ-ից Կարթագենի նվաճումներից նահանջած և միայն Հյուսիսային Իբերիայում իշխած առաջին արքայական` Բասքյան դինաստիայի, գահացանկն ունի հետևյալ տեսքը (արքաների տիրապետության տարիները վիճելի են, իսկ փակագծերում տրվում է անունների 'միջազգային-ընդունված' ձևը).
1. Գրիգոր (Գորգորիս) (մ.թ.ա. 522 - մոտ 470)
2. Գաբրիել (Գաբիս) (մ.թ.ա. մոտ 470-410)
3. Նորիկ (Նորակս) (մ.թ.ա. մոտ 410-350)
4. Տարոն (Տերոն) (մ.թ.ա. մոտ 350-290)
5. Արգամ (Արգանտոն) (մ.թ.ա. մոտ 290 - ուղ. 250)

Գրիգոր, այժմ, անշուշտ որ հայկական անուն է, բայց երբ ազգերի ծագումնաբանութեան մասին ենք խօսում, պէտք է խօսենք անձնանունների ծագման մասին եւս, այս պարագայում Գրիգորի, որ յունարէն բառ է:
Գաբրի Էլ հրէական է, ինչպէս՝ Սամու Էլ, Մանու Էլ, Բեթ Էլ եւ մասամբ սոցին:
Նորիկ, համեմատաբար նոր ժամանակներում կազմուած անձնանուն է, Նորայրից:
Աճառեանի անձնանունների բացատրական բառարանում նշուել է նոր ժամանակներում կազմուած անձնանունների մասին, որոնցից է եւ Ժիրայր, Հրայր, Զօրայր, Խաժակն եւն:
Տարօն անունը հայերը սկսկել են օգտագործել Տարօնի կորստից ետք:
Արգամ անունը եւ Արգանտոն, պատահական նմանութիւն ունեն եւ ոչ այնքան շատ:

Ավելացվել է 4 րոպե անց
Մի ուրիշ պարագայ էլ կայ,
Եթէ բասկերը առաջացել են հայերից, սա հայերին դարձնում է ինքնաբերաբար ոչ հնդեւրոպական, քանզի բոլորի վկայութեամբ, բասկերէն լեզուն հնդեւրոպական չէ:
Հնդեւրոպական ասելով անպայման սպիտակամորթ չհասկանալ: Կովկասցիների լեզուներն էլ հնդեւրոպական չէ, այնուհանդերձ սպիտակամորթ են համարւում Caucasian,

Մեղապարտ
04.10.2008, 02:35
Մի ուրիշ պարագայ էլ կայ,
Եթէ բասկերը առաջացել են հայերից, սա հայերին դարձնում է ինքնաբերաբար ոչ հնդեւրոպական, քանզի բոլորի վկայութեամբ, բասկերէն լեզուն հնդեւրոպական չէ:
Հնդեւրոպական ասելով անպայման սպիտակամորթ չհասկանալ: Կովկասցիների լեզուներն էլ հնդեւրոպական չէ, այնուհանդերձ սպիտակամորթ են համարւում Caucasian,

Ընդհանրապես լեզուների այն խումբը որոնք առ ասյսօր օգտագործվում են Եվրոպայի տարածքում և իրենց ծագումով կապված չեն կոնտինենտային եվրոպական մշակույթի հետ կասկած են հարուցում : Համաձայն որոշ տեսությունների ցիվիլիզացիան արևմուտքից տեղափոխվել է արևելք : Բասկերի լեզուն և նրա ծագում նաբանությունը ոչնչացնում է այդ հիմնական տեսությունը և հաստատում է հակառակը , որ ցիվիլիզացիան արևելքից անցել է արևմուտք, իսկ նրա կենդանի ներկայացուցիչը Բասկերն են:
Եթե Բասկերի լեզուն պաշտոնապես կապվում է Հայերենի հետ, նշանակում է առաջ է գալիս նոր խնդիրներ ,վերջնականապես հերքվում է Հայերի բալկանյան ծագումը և նորից մեկ անգամ հաստատվում է Հայերի ավտոխոն լինելու, ինչպես նաև հնագույնը լինելու փաստը քանի որ Բասկերը այդ տարածքում ապրում են արդեն 3000 տարի :

Պանդուխտ
04.10.2008, 11:58
Վանական, դադարում եմ կարծիք յայտնելուց, որովհետեւ բասկերէն չգիտեմ:
Մինչ այժմ գրեցի այնինչ գիտեմ:

Պանդուխտ
04.10.2008, 15:48
Վանական, դադարում եմ կարծիք յայտնելուց, որովհետեւ բասկերէն չգիտեմ:
Մինչ այժմ գրեցի այնինչ գիտեմ:

Այս պարագայում աւելի յարգելի ու տրամաբանական կլինի ասելը. «Բասկերն առաջացել են նախահայերից»:

Lion
07.10.2008, 18:00
Գրիգոր, այժմ, անշուշտ որ հայկական անուն է, բայց երբ ազգերի ծագումնաբանութեան մասին ենք խօսում, պէտք է խօսենք անձնանունների ծագման մասին եւս, այս պարագայում Գրիգորի, որ յունարէն բառ է:

Ինչով կհիմնավորես? Հետո մի մոռացիր, որ հույները նույն արիական արմատներն ունեին...


Գաբրի Էլ հրէական է, ինչպէս՝ Սամու Էլ, Մանու Էլ, Բեթ Էլ եւ մասամբ սոցին:

Հրեաները առաջացել են Եգիպտոսից փախուստի դիմած հայերից /հակոսոներ/ և Պաղեստինում նրանց խառնված սեմիտական տարրեից, այնպես որ դեռ հարց է այդ անունները որ ազգի մոտ են շուտ ի հայտ եկել...


Նորիկ, համեմատաբար նոր ժամանակներում կազմուած անձնանուն է, Նորայրից: Տարօն անունը հայերը սկսկել են օգտագործել Տարօնի կորստից ետք:

Չէի ասի:)


Արգամ անունը եւ Արգանտոն, պատահական նմանութիւն ունեն եւ ոչ այնքան շատ:

Այսքան պատահականություն?


Մի ուրիշ պարագայ էլ կայ,
Եթէ բասկերը առաջացել են հայերից, սա հայերին դարձնում է ինքնաբերաբար ոչ հնդեւրոպական, քանզի բոլորի վկայութեամբ, բասկերէն լեզուն հնդեւրոպական չէ:
Հնդեւրոպական ասելով անպայման սպիտակամորթ չհասկանալ: Կովկասցիների լեզուներն էլ հնդեւրոպական չէ, այնուհանդերձ սպիտակամորթ են համարւում Caucasian,

Բասկերի ծագումը մինչև հիմա վիճելի է...


Այս պարագայում աւելի յարգելի ու տրամաբանական կլինի ասելը. «Բասկերն առաջացել են նախահայերից

Ես կտրականապես դեմ եմ <նախահայ> արտահայտությանը: Սա արհեստական մի տերմին է...

REAL_ist
07.10.2008, 18:21
Հրեաները առաջացել են Եգիպտոսից փախուստի դիմած հայերից
:o կարողա եգիպացիք էլ են հայերից առաջացել?:o

Lion
07.10.2008, 18:31
:o կարողա եգիպացիք էլ են հայերից առաջացել?:o

Դե լավ, այդքան զարմացած հայացք մի ընդունիր...:) Հրեաների "հակսոսներ" լինելու հանգամանքը վաղուց ի վեր է շրջանառվում գիտության մեջ: Ուղղակի "հակսոսներ-ի" հայ լինելու հանգամանքն է, որ... ծիծաղելիորեն չի ընդունվում:)

http://www.akumb.am/showthread.php?p=1223529#post1223529

Պանդուխտ
07.10.2008, 20:59
Ինչով կհիմնավորես? Հետո մի մոռացիր, որ հույները նույն արիական արմատներն ունեին...
Կհիմնաւորեմ տարիների ուսումնասիրութեամբս, Անձնանունների Բացատրական բառարանով, այս կայքում տրուած մեկնութեամբ
http://armenian.name/index.php?a=srch&id_srch=5cc92fc9201db1b20c9af8169baa6a1a&il=en&p=1&visualtheme=gw_silver

1. GRIGOR
From Greek name Grigorios (Latin Grigorius), which means "awake", "watcher". This name is used by almost all the Christian nations. In Armenia it is used in the forms: Grigorios, Grigoris
«Արիական ազգերը» հաւասարարժէք ժողովուրդներ են: Կայ եւ պատմահամեմատական լեզուաբանութիւնը, որի մասին երկու տողով չեմ կարող բացատրել:
Գրիգոր անունը առաջին անգամ Հայաստան մուծեց, հաւանաբար, Կեսարիայում յունական ծէսով քրիստոնեայ մկրտուած ու դաստիարակուած Անակի որդին:
Հայերէն է օրինակ Գառնիկ անունը, ու քանի որ ժողովուրդների ծագման մասին ենք խօսում, ինչպէս վերեւ ասի, պիտի անպայման իմանալ բառերի ծագումը:
Օրինակ Գէորգ, ի հարկէ հայի անուն է, բայց ոչ ծագմամբ: Յունարէն "geo" եւ "org"-ից է, նշանակում է հողագործ:

Հրեաները առաջացել են Եգիպտոսից փախուստի դիմած հայերից /հակոսոներ/ և Պաղեստինում նրանց խառնված սեմիտական տարրեից, այնպես որ դեռ հարց է այդ անունները որ ազգի մոտ են շուտ ի հայտ եկել...
Այդ անունները արամէական եւ եբրայական լեզուներով են մեկնւում, որոնք հեռու չեն նոյն ընտանիքին պատկանող արաբերէնից: Արաբերէն իմանալով, օրինակ, գիտեմ որ Մանուէլ նշանակում է «էլը մեզ հետ է» (Էլ-ը սեմացիների աստուածն է, գուցէ Ալլահի հօբարորդին...): Ի դէպ՝ «գաբր» բառը արաբերէնում էլ կայ, նրանից ածանցւում է շատ բառեր ու անուններ տարբեր սեմական լեզուներում ու բարբառներում. Գաբեր, Ջաբեր, ալ-ջեբրա, Ջաբրա, Ջիբրայիլ, Գաբրիէլ, Ջաբբա՜ր: Հիմնական իմաստը՝ ճարտար, կարող:

Մեղապարտ
07.10.2008, 22:12
Այդ անունները արամէական եւ եբրայական լեզուներով են մեկնւում, որոնք հեռու չեն նոյն ընտանիքին պատկանող արաբերէնից: Արաբերէն իմանալով, օրինակ, գիտեմ որ Մանուէլ նշանակում է «էլը մեզ հետ է» (Էլ-ը սեմացիների աստուածն է, գուցէ Ալլահի հօբարորդին...): Ի դէպ՝ «գաբր» բառը արաբերէնում էլ կայ, նրանից ածանցւում է շատ բառեր ու անուններ տարբեր սեմական լեզուներում ու բարբառներում. Գաբեր, Ջաբեր, ալ-ջեբրա, Ջաբրա, Ջիբրայիլ, Գաբրիէլ, Ջաբբա՜ր: Հիմնական իմաստը՝ ճարտար, կարող:

Հետաքրքիր պարբերություն է ,մի քանի նկատառումներ , հարկավոր է նկատի ունենալ որ «Արամեական» լեզուն իր մեջ շատ հարցեր ունի , այն ուսումնասիրված է որոշակի գաղափարական տեսանկյունից ելելով:
Այս լեզվի ուսումնասիրողները պետք է հաստատեին որ , այն հնդեվրոպական չէ և ավելի շատ հարում է հեբրայական ճյուղին , այսինքն սեմիթական է , ինչպես տեսնում ենք պատմա համաեմատական լեզվաբանության մեջ հստակ կա երկու մոտեցում, լեզվա ընտանիքի մի խումբը կոչվում է պատմա աշխար հագրական կատեգորիայով(հնդ -եվրոպական) իսկ մյուսը կրոնա գաղափարական (սեմական կամ սեմիթական) անունով, բացակայում է համարժեքությունը և խառնված է իրար գիտականը և կրոնականը:
Մանուել բառը մնացել է Մերձավոր Արևելքի մշակույթի մեջ , սակայն այն իր ծագումով և բառակազմությամբ հայկական է, այն նույնպես այլ լեզուներում օգտագործվում է գրաբարի տառահնչյունային կանոնների համաձայն Մանուէլ>Մանվել :
«էլը մեզ հետ է» իմաստը այնքան էլ ճիշտ չէ , չխորանալով բառակազմական երևույթների մեջ ասենք միայն , որ բառը կազմված է ՄԱՆ +Ու+ԷԼ ձևով , որտեղ «մանը» հայտնի հնդ եվրոպական բառ է և նշանակում է «մարդ, տղա, տղամարդ» «Էլ» իր այս ձևով արդեն արաբական է սակայն ծագումնաբանությամբ այն կապ ված է հայկական լեզվական մշակույթի հետ և նշանակում է «հայ» :
Այլ տիպի մեկնաբանություններից խուսափելու համար տալիս եմ «հայր» -«էլ» անցումը:
«Հայր >հէր> էր> էլի> էլ »: Այս անցման մեջ ամեն ինչ հասկանալի է մեկ պարզաբանում ՝ր>լ անցումը կապված է բառակազմական և հնչյունային ներքին չկարգավորվող խնդիրների հետ որոնք առկա են տարածամրջանի բառբառներում:

«գաբր» բառը կապված է Գաբեր, Ջաբեր, ալ-ջեբրա, Ջաբրա, Ջիբրայիլ, Գաբրիէլ, Ջաբբա՜ր: Հիմնական իմաստը՝ ճարտար, կարող:
Այս ընդգծումը կատարել եմ ՀԱՅԿՈՅԻ համար մի գուցե կարդա և կարողանա իմի բերել Քրիստոս բառի իմաստը::)

Lion
08.10.2008, 12:17
Պանդուխտ ջան

Ըստ իս ասածս բացատրում է, թե ինչպես են հանկարծ հայերենում <հայտնվել> հրեական կոչված անուններ: Չեմ խորանում... Մնացածը թողնում եմ Վանական-ին:)

Պանդուխտ
08.10.2008, 15:32
Պանդուխտ ջան

Ըստ իս ասածս բացատրում է, թե ինչպես են հանկարծ հայերենում <հայտնվել> հրեական կոչված անուններ: Չեմ խորանում... Մնացածը թողնում եմ Վանական-ին:)
Վանականի ոճը ճգնաւորական է, ցաւօք շատ չեմ հասկանում: :(

Lion
08.10.2008, 19:03
Չէ դե լաավվ… ուղղակի մի քիչ շատ է ամեն ինչ <աստվածային> լույսի տակ դիտարկում: