Դիտել ողջ տարբերակը : Հայկական անձնանուններ։ Հետաքրքիր է իմանալ
Մեզնից շատերը :B չգիտեն, թե հայկական անունները որտեղից են առաջացել։ Մասնավորապես, կան մի շարք անուններ, որոնք կարծեցյալ զուլալ–մաքուր հայկական են, բայց արի ու տես, որ շատ հայկական անուններ ծագում են հին ժամանակներում մեր հարևան ազգերից։
Մի քանի օրինակ :)
Արտաշես – Ծագում է պարսկական Արտաքսերքսես թագավորի անվանից
Արթուր– բրիտանական ակունքներ
Ազատ – հայերեն ազատ բառից, որ իրանական ծագում ունի (զենդ. azata)
Բագրատ – պարս. baga “աստված” և data “տուրք”, “պարգև” բառերից. նշանակում է “աստծու պարգևած”: Սրանից ունենք Բագրատունի, Բագրատյան ազգանունները
Տիգրան – հին պարսկերենTigrana անունն է, որով հայտնի են պարսից մի քանի զորավարներ և իշխաններ:
Կարեն– պարսկերեն Karen անձնանունից, որ անհիշելի ժամանակներից տարածված է հայերի մեջ:
Բաղդասար – ասորերեն Baltasar անունն է։ ԵՐ ստուգաբանում է իբրև “անստուգություն երանության” (ԵՐ-65): ՀԲ մեկնաբանում է որպես “Բելա գանձ” կամ “գաղտնապես գանձող”
Մնացածը դուք նայեք՝ ;) հղում (http://armenian.name/index.php?a=list&d=5&t=dict&w1=%D4%B1)
հղում (http://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%B8)
հղում (http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6_(%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6))
հղում (http://hyeforum.com/index.php?showtopic=7991)
Լուսաբեր
08.07.2010, 17:13
Մենք ինչա անուն չունենք, որ մերը լինի :cry2 սաղ ուրիշներին են վերագրել
Լրիվ էլ մերնա, ուղղակի իրենք իրենցով են արել ընդհանրապես :angry
Մենք ինչա անուն չունենք, որ մերը լինի :cry2 սաղ ուրիշներին են վերագրել
Լրիվ էլ մերնա, ուղղակի իրենք իրենցով են արել ընդհանրապես :angry
Չե, ունենք, Լուսաբեր ջան, օրինակ, Լուսաբերը, Անին ;) :)) Ար–ով սկսվող անունները, Արամ, Արմեն, Արա... Հայկը, Արաքս /հույս ունեմ/, ոչ Աստվածաշնչյան անունները, հայկական արմատ ունեցող բառերը, օրինակ, Կարապետ, Անդրանիկ, Եղնիկ, Աղավնի... /դե կարող է, արմատը հայկական բառ չլինի, բայց դե... Հայերենը հնդևրոպական ընտանիքին է պատկանում ու բառերի զգալի մասը օտար ծագում ունեն/…
Ո՜նց եմ անունիցս (http://armenian.name/index.php?a=term&d=5&t=579) զզվում... :[
:)) Բայց չէր ասում, թե ինչ ա նշանակում...
:)) Բայց չէր ասում, թե ինչ ա նշանակում...
Մի տեղ աչքովս ա ընկել, թե նշանակում ա «երկնային» /համարյա՝ երկնագույն/... :[ :cry
Yellow Raven
08.07.2010, 17:37
Վահե- լավագույն, վեհ:pioneer:oy:lol
Դե լավ, էլ մի.. :D Կարևորը՝ մարդը մարդ լինի :))
Ավելի վատ էլ ա լինում :D Ասենք՝ Դրաստամատ :)) Իդեպ, դա էլ հայկական չի
Չեմ ջոգում, մեջներից արիադավան ազգապահպան անունը իմնա՞:))
հայ. X բառից նշանակում է “ավագ”, “մեծ”, “երեց”: Իբրև անձնանուն հանդիպում ենք տակավին X դարից:Այժմ էլ շատ գործածական անուն է:
խայտառակություն::D Սորոսի ու գերագույն քրմապետի ականջը խուլ:oy
Պանդուխտ
08.07.2010, 18:42
1. ԱՆԴՐԱՆԻԿ (http://armenian.name/index.php?a=term&d=5&t=224) հայ. անդրանիկ բառից, որ նշանակում է “ավագ”, “մեծ”, “երեց”: Իբրև անձնանուն հանդիպում ենք տակավին X դարից:Այժմ էլ շատ գործածական անուն է: Բայց կայ նաեւ Անդրոնիկոս (http://en.wikipedia.org/wiki/Andronicus) յունական անունը:
Արամ
ՀԲ մեկնում է իբրև “վսեմություն” կամ “բարձրություն”
ՀըԲը՞:
Էս հայկական անունների ցուցակը նայելուց հետո ահագին հնացած անունների հանդիպեցի, որոնք հիմա արդեն համարյա չեն գործածվում, կամ արտասովոր են հնչում։
Ինչ եք կարծում, իմաստ ունի, որ դրանք շարունակվեն, թե չարժի ամեն դեպքում երեխային ծանրաբեռնել այդպիսի բեռով, ինչպես արտասովոր կամ անբարեհունչ անունը՞
Օրինակ, /ոչ միայն հայկական/ սովորույթը երեխաներին տատիկ–պապիկների պատվին անվանելու կարող է աղետալի լինել... :}
Սիրան- ըստ Աճառյանի անձնանունների բառարանի՝ Սիրանուշ անվան կարճ ձևն է: Զարմանալի է «ՍԵՐ» արմատի հետ կապ չունի, նշանակում է չքնաղ...
Բայց վերջերս համացանցում փնտրտեցի, գտա , որ ինչ-որ հույն աստվածուհու անունից է ծագել...
Հաճելի է, երբ քո անունով տեղանուններ էլ կան(ափսոս՝ Թուրքիայում), չնայած ՝ Ֆրանսիայում էլ կա...
Բայց ամենահաճելին սա է՝ http://www.superyachts.com/motor-yacht-3775/siran.htm , բացի դրանից իմ հասակակիցն է:)
Ինչ եք կարծում, իմաստ ունի, որ դրանք շարունակվեն, թե չարժի ամեն դեպքում երեխային ծանրաբեռնել այդպիսի բեռով, ինչպես արտասովոր կամ անբարեհունչ անունը՞
Օրինակ, /ոչ միայն հայկական/ սովորույթը երեխաներին տատիկ–պապիկների պատվին անվանելու կարող է աղետալի լինել... :}
Անբարեհունչ անունը իհարկե չարժի նորից օգտագործել: Իսկ եթե արտասովոր անուն ա, բայց գեղեցիկ ա, արժի :):
Տատիկ-պապիկների անունները դնելը ինձ համար էնքան էլ ընդունելի չի, որովհետև հաճախ մի տեսակ ստիպված են դնում էդ անունը: Օրինակ` եթե պապիկի անունը Ցոլակ ա կամ տատիկի անունը` Փառանձեմ, ինչի՞ պիտի երեխան տուժի դրանից: Հազար ներողություն, չեմ ուզում ոչ մեկին վիրավորել, բայց ինձ համար էս անունները տգեղ են:
Հ.Գ. Իսկ ես չեմ կարողանում պարզել, թե իմ անունը /Մանե/ ինչ ծագում ունի :think:
My World My Space
09.07.2010, 16:37
Հովհաննես - հին եբրայերեն անուն, նշանակում է` Եհովան ողորմած է:
Գուցե ամեն ժամանակաշրջան իր անունները ունի.. գուցե օրինակ թագուհու ժամանակներում Փառանձեմ անունը շատ կանացի է եղել, բայց հիմա, իսկապես, թվում է, որ կոպիտ է շատ, միայն կոպիտ ձայներից է բաղկացած։
Նույն կերպ, օրինակ, Աղավնի անունը շատ կոպիտ չի հնչում, բայց կարող է ծաղրի առարկա դառնալ զուտ ասենք, երեխաների ֆանտազիային զոռ տալով :)
Հիմա գեղեցիկ կանացի հայկական անուններից մտաբերում եմ Արաքսյան, հույս ունեմ՝ հայկական է :) իսկ մնացած անունները մի տեսակ կոպիտ են հնչում, կրկին, օրինակ Շաքե, Շահանե, Սանդուխտ, Շահանդուխտ... Մեկ էլ ահավոր չեմ սիրում, երբ տղամարդկանց անուններն են "կանացի դարձնում"
Գուցե ամեն ժամանակաշրջան իր անունները ունի.. գուցե օրինակ թագուհու ժամանակներում Փառանձեմ անունը շատ կանացի է եղել, բայց հիմա, իսկապես, թվում է, որ կոպիտ է շատ, միայն կոպիտ ձայներից է բաղկացած։
Նույն կերպ, օրինակ, Աղավնի անունը շատ կոպիտ չի հնչում, բայց կարող է ծաղրի առարկա դառնալ զուտ ասենք, երեխաների ֆանտազիային զոռ տալով :)
Հիմա գեղեցիկ կանացի հայկական անուններից մտաբերում եմ Արաքսյան, հույս ունեմ՝ հայկական է :) իսկ մնացած անունները մի տեսակ կոպիտ են հնչում, կրկին, օրինակ Շաքե, Շահանե, Սանդուխտ, Շահանդուխտ... Մեկ էլ ահավոր չեմ սիրում, երբ տղամարդկանց անուններն են "կանացի դարձնում"
Բա ու՞ր մնաց մեր ազատամտությունը, ինքնուրույն լինելը, շրջապատի կարծիքի նկատմամբ անտարբեր լինելը:) Շաքե անունը ինձ դուր է գալիս, ընդհանրապես սիրում եմ կարճ անուններ՝ 3-4 տառ, որ կրճատել չլինի՝ Արա, Գոռ, Անի, Շաքե, Նանե, Մհեր, Սոս, Սոսե:)
Պանդուխտ
09.07.2010, 18:48
Փարելի
ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
հայ. հարություն (յարութիւն ) բառից՝ իբրև “վերածնունդ”:Այս անվան տարաձևություններն են՝ Հարութ (Արութ ),Արութին, Հարդեն, Հարո, Հարութիկ,Արթին, Թունի (որից և Թունյան) և այլն: Այդ բոլոր ձևերից կազմվում են ազգանուններ: Հաճախ Արտյոմ են կոչում Հարություն անունը կրողներին, որ սխալ է: Շատ տարածված է Հարությունյան ազգանունը:
Ես հպարտ եմ:
Հիմա գեղեցիկ կանացի հայկական անուններից մտաբերում եմ Արաքսյան, հույս ունեմ՝ հայկական է :) իսկ մնացած անունները մի տեսակ կոպիտ են հնչում, կրկին, օրինակ Շաքե, Շահանե, Սանդուխտ, Շահանդուխտ... Մեկ էլ ահավոր չեմ սիրում, երբ տղամարդկանց անուններն են "կանացի դարձնում"
Կոպիտ? Շահանեն կոպիտ? Իմ ամենասիրած անուններից ա:
Ֆրեյա, առաջին հղումում մենակ արական անուններ են?
Կոպիտ? Շահանեն կոպիտ? Իմ ամենասիրած անուններից ա:
Ֆրեյա, առաջին հղումում մենակ արական անուններ են?
Դե ուղղակի անձնական ասսոցացիա է... Շահան անունից է Շահանեն, իսկ ես չեմ սիրում դա... աղջկա անունը պետք է օրիգինալ լինի եւ ինչ–որ կանացի բան նշանակի :)
Ահա։ Ես այդպես էլ չգտա կանացի անուններ
Արաքս... հալալ-զուլալ հայկական անուն է... /հույս ունեմ :) /
Անչափ շնորհակալ եմ իմ ծնողներին, որ ինձ չեն անվանել ԱրաքսՅԱ/-ԻԿ/-Ի....
Շատ եմ սիրում իմ անունը, չնայած` փոքր ժամանակ մտադրվել էի անունս փոխել` Էլիզե անվան հետ... Բայց ժամանակի ընթացքում գնահատեցի իմ անվան յուրահատկությունը, իսկ Էլիզեն չկորավ, այլ մնաց ինտերնետային էջերում որպես մականուն :)
Երվանդ- պարսկական ծագում ունի, նշանակում է՝ արագ վազող ձի:)), չնայած դրան:)), ես իմ անունը շատ եմ սիրում:love
Ձայնալար
15.07.2010, 11:43
Դե ուղղակի անձնական ասսոցացիա է... Շահան անունից է Շահանեն, իսկ ես չեմ սիրում դա... աղջկա անունը պետք է օրիգինալ լինի եւ ինչ–որ կանացի բան նշանակի :)
Ահա։ Ես այդպես էլ չգտա կանացի անուններ
Հրես հղում (http://armenian.name/index.php)՝ համ կանացի համ տղամարդու, համ էլ ազգանունների մասին:
Հրես հղում (http://armenian.name/index.php)՝ համ կանացի համ տղամարդու, համ էլ ազգանունների մասին:
ազգանունս չգտավ :beee չափից դուրս ունիկալ եմ, դրանից ա :))
Ձայնալար
15.07.2010, 11:57
ՇԱՔԵ թուրք. saki բառից, որ նշանակում է “տարաբախտ”, “անբախտ”, “ապերջանիկ”: Հնում այս անունը չի եղել հայերի մեջ, միայն վերջերս է տարածվել սփյուռքահայերի միջոցով:
Ափսոս, որ թուրքական ա, ու փիս-փիս բաներ ա նշանակում:
ՇԱՔԵ թուրք. saki բառից, որ նշանակում է “տարաբախտ”, “անբախտ”, “ապերջանիկ”: Հնում այս անունը չի եղել հայերի մեջ, միայն վերջերս է տարածվել սփյուռքահայերի միջոցով:
Ափսոս, որ թուրքական ա, ու փիս-փիս բաներ ա նշանակում:
Ես մի հատ Շաքե եմ ճանաչում :о Էդ բառը թուրքերեն ինչ–որ նշանակում ա, լրիվ իրա մասին ա :oy
Սոֆիա-հունական ծագում ունի, ստուգաբանվումա`" իմաստություն":Հայերի մոտ հիշատակվում ա դեռ 9-րդ դարից, որպես Սոփիա, դրա փաղաքշական ձևերն են ու այժմ տարածված են Սոֆի, Սոֆիկ, Սոֆո: Բայց հետաքրքիրն էն ա, որ իմ ծննդականի մեջ Սոֆի անունը չէին գրում, ասում էին հայկական չի, պիտի "Կ" տառն ավելացվի ,դառնա Սոֆիկ, որ հայկական լինի: Ու տենց հիմա պասպորտով մնացել եմ Սոֆիկ, բայց էդ 3 ձևերով էլ դիմում են::)
Mephistopheles
15.07.2010, 12:24
....................
Հիմա գեղեցիկ կանացի հայկական անուններից մտաբերում եմ Արաքսյան, հույս ունեմ՝ հայկական է :) իսկ մնացած անունները մի տեսակ կոպիտ են հնչում, կրկին, օրինակ Շաքե, Շահանե, Սանդուխտ, Շահանդուխտ... Մեկ էլ ահավոր չեմ սիրում, երբ տղամարդկանց անուններն են "կանացի դարձնում"
լավ չի հնչում էլի ոնց որ ասես "նարդիվան", կամ "փիլաքյան"
Սոֆիա-հունական ծագում ունի, ստուգաբանվումա`" իմաստություն":Հայերի մոտ հիշատակվում ա դեռ 9-րդ դարից, որպես Սոփիա, դրա փաղաքշական ձևերն են ու այժմ տարածված են Սոֆի, Սոֆիկ, Սոֆո: Բայց հետաքրքիրն էն ա, որ իմ ծննդականի մեջ Սոֆի անունը չէին գրում, ասում էին հայկական չի, պիտի "Կ" տառն ավելացվի ,դառնա Սոֆիկ, որ հայկական լինի: Ու տենց հիմա պասպորտով մնացել եմ Սոֆիկ, բայց էդ 3 ձևերով էլ դիմում են::)
Ոնց եմ զզվում էդ Սոֆիկ ձևից: Իբր ինչ հենց էդ իկը ավելացրիք դարձավ հայկական հա:
Մանիկ , Խասիկ, Վարսիկ ... ախր հեչ լավը չեն
Mephistopheles
15.07.2010, 12:34
Նապոլեոն, Ռոբինզոն, Ժուլվեռն… անձամբ եմ ճանաչում… սկզբից չէի հավատում… ընկերս ասեց որ մեր պրակտիկայի դասատուի անունը Ժուլվեռն ա… չհավատացի, ասաց "արի գնանք իրանից հարցնենք" գնացինք, ընկերս ասաց "ընկեր Սահակյան, ձեր անունն ի՞նչ է" նա էլ ասաց "Ժուլվեռն"… ես չդիմացա ու անմիջապես պպզեցի ու երեսս ձեռքերով ծածկեցի ու կախեցի… ծիծաղս մի կերպ խեղտեցի… իհարկե Ժուլվեռն ասաց "էս ի՞նչ ա եղել" լավ ա ընկերս ճարպիկ գտնվեց ու ասաց "դասերը չի սովորել, դրա համար լաց ա լինում" … 12 տարեկան երեխեն հազիվ էլ տենց բան հորիներ…
Ոնց եմ զզվում էդ Սոֆիկ ձևից: Իբր ինչ հենց էդ իկը ավելացրիք դարձավ հայկական հա:
Մանիկ , Խասիկ, Վարսիկ ... ախր հեչ լավը չեն
Ես էլ եմ զզվում "Սոֆիկ"-ից, բայց ինչ արած, որ դպրոցի մատյանում տենց գրվում էր, արդեն երեխեքը, դասատուները տենց էին ասում: Հիմա էլ ով Սոֆիկա ասել տենց էլ շարունակումա ասել ու արդեն ականջս սովորելա, սկի չեմ նեղանում::)
Բայց ինչ գործ են ունեցել անձնագրայինի աշխատողները գրանցեն, կամ չգրանցեն՞ :o Դա քիչ ա, մի հատ էլ լրիվ սխալ բան են ասել, գուցե վրացական՝ Սոֆիկո ձևի հետ են խառնել....
Երևի թե՝ անունների ծագումնաբանությունն էլ լեզվի ուսումնասիրման առանձին ճյուղ է։ Ամեն անուն իր ժամանակաշրջանին է բնորոշ, կենցաղին, նորաձևությանը։
Անուններն էլ, ինչպես լեզվում այլ սովորական բառերը, ծնվում են, տարածվում են, հետո քիչ–քիչ անհետանում։
Դրա համար, անուններ կան, որ կոպիտ են, օրինակ, Շահանդուխտը, կամ Փառանձեմը, կամ Գեղեցիկը... բայց երևի թե իրենց ժամանակաշրջանում կանացիության, կամ էլ վեհության հետ են ասսոցացվել... հիմա հաստատ որ չեն հնչում։
Ավելի շատ նորաձև են "երգող" անունները, որոնց մեջ ձայնրը ելևէջում են, սահուն են։
Մեկ էլ՝ չեմ սիրում, որ Գոհարին Գոգա են ասում :8
Ֆրեյա ջան ես շատ գիտեմ ,թե էդ ապուշները ինչի հետ են խառնել: Բա որ մամաս հետո տեսել էր էդ Կ-ն արդեն գրած, ջղայնացել էր, փակագծերի մեջ էր առել:D, իրանք էլ ասել էին, որ հիմա վաբշե անվավերա, դե գնացեք թազա ծննդական հանեք, բայց էլի Կ-ով: Բաաա, անձնագրայիններ-ում մինչև հիմա էլ անգրագետներ շատ են նստում ու մարդու անունները պասպորտ հանելու վախտ էլ սխալ են գրում, ու պետքա մի 20 տարի տենց յոլա գնաս, մինչև պասպորտ փոխելու ժամանակը գա::(
Հ.Գ. Իսկ ես չեմ կարողանում պարզել, թե իմ անունը /Մանե/ ինչ ծագում ունի :think:
Մա արմատը չգիտեմ ինչ է նշանակում, բայց «նե» վերջածանցը հուշում է, որ անունը հայկական ծագում ունի: Իմ իմանալով (լեզվաբան ակումբցիները կճշտեն եթե սխալվում եմ) «նե»-ն դա երրոդ դեմք «նա»-ի իգական ձևն ա հին հայերենում:
Ի միջի այլոց Մանե անունը շատ եմ սիրում:
---------- Ավելացվել է՝ 13:48 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 13:46 ----------
Հիմա գեղեցիկ կանացի հայկական անուններից մտաբերում եմ Արաքսյան, հույս ունեմ՝ հայկական է :) իսկ մնացած անունները մի տեսակ կոպիտ են հնչում, կրկին, օրինակ Շաքե, Շահանե, Սանդուխտ, Շահանդուխտ... Մեկ էլ ահավոր չեմ սիրում, երբ տղամարդկանց անուններն են "կանացի դարձնում"
Էս դուխտը պարսկերեն կամ պահլավերեն դուստր կամ աղջիկ ա նշանակում կարծեմ: Շահանի աղջիկ տեսակ, կամ էլ Շահանի դուստր, չէ՞:
Բա ի՞նչ կասես, Բուրաստանի մասին:
Էս դուխտը պարսկերեն կամ պահլավերեն դուստր կամ աղջիկ ա նշանակում կարծեմ: Շահանի աղջիկ տեսակ, կամ էլ Շահանի դուստր, չէ՞:
Բա ի՞նչ կասես, Բուրաստանի մասին:
Ահա, նշանակում ա դուստր... ախր ոնց կարա աղջկա անունը ...դուխտ–ով վերջանա... ես կգժվեի...
Իդեպ, շանսեր ունեի Սանդուխտ լինելու, պապայիս տատիկի անունն ա Սանդուխտ եղել.. ու ինձ նշում էին, որպես բարեհունչ անուն, բայց փառք աստծո, իմ վրա չեն փորձարկել :))
Մենք պարի տեղը մի հատ աղջիկ ունեինք, մականունը Բուրաստան էին դրել... վրայից հոտ էր գալիս :} անտանելի...
Եսիմ... մի տեսակ տատիների հետ ա ասոցացվում էդ անունները... :think
Երկնային
29.07.2010, 19:09
Մի տեղ աչքովս ա ընկել, թե նշանակում ա «երկնային» /համարյա՝ երկնագույն/... :[ :cry
կարամ նիքս փոխեմ :D
A.r.p.i.
30.07.2010, 11:28
Արփինե-անունս մաքուր հայկական է` բաղկացած արփի "արև" բառից+ նե վերջածանցից:
Գասպարյան- այն տեղեկությունը գտա, որ Գասպարը ավետարանական մոգերից մեկի անունն է, որ հանդիպում է նաև այլ քրիստոնյա ազգերի մեջ: Հայերի մոտ այս անունը տարածվել է XIII-XV դարերից և մինչև օրս էլ գործածական է: Սրա կրճատ ձևերից է Գսպե: Դե բնականաբար էլ էլ հենց յան վերջածանցն էլ ավելացնելով ստանում ենք ազգանունս:;)
Մեր բառերի և անձնանունների մեծ մասի ստուգաբանությունը և ծագումնաբանությունը, միտումնավոր ասեմ, թե միամտաբար, խեղաթյուրված են։ Չգիտեմ, ավելի շատ ցավեմ, թե ծիծաղեմ, որ Արարատ անունը «հայերենով չի ստուգաբանվում»։ Պատկերացնում եք, մեր Սուրբ սարի անունը հայերենով չի ստուգաբանվում։ Եթե հարակից լեզուների մի բառի հետ հեռավոր իսկ նմանություն լիներ կամ ծագումնաբանական մի թեթև սքողված կապ, անպայման կստուգաբանվեր, ինչպես ասենք «Բագրատ»–ի պարագայում։ Ով է ասել, որ Բագրատը պարսկերեն է։ Գոնե ասեին, որ Բագրատ անունը ծագում է ընդհանուր հնդեվրոպական նախալեզվից և պահպանվել է բազմաթիվ լեզուներում, այդ թվում՝ հայերենում, օրինակ՝ «Բագարան», «Բագին» բառերով։ Երևի ռուսներն էլ են աստված (бог) բառը (ու երևի թե երևույթը) վերցրել պարսիկներից։ Անհեթեթություն է։ Անհեթեութոյւն է նաև այն, որ մենք մինչև հիմա Արարատ–ը չենք կարողանում ընկալել, որպես մեր կողմից հազարամյակներ առաջ պաշտված Ար աստծո սուրբ սար՝ Ար–Ար–ատ ասելով հասկանալ Ար աստծո գտնվելու, ապրելու տեղ։ Ու սրա նման հարյուրավոր ու հազարավոր բառեր ու անվանումներ։
Ասածս ուղղված չէ գրառումների հեղինակներին, այլ բոլորիս ու բոլոր առումներով։
Մենուա, կան լեզվաբաններ, որոնք զբաղվում են անունների, տեղանունների ստուգաբանթյամբ։ Կոնկրետ Աճարյանը նման բառարան ունի եւ նա տաղանդավոր գիտնական է եղել, խելացի մարդ... դժվար թե սխալ ստուգաբաներ բառերը։
Իսկ գուցե պատճառն այն է, որ հայերը Մասիս են ասում լեռանը, ոչ թե Արարատ ու Արարատը անունը օտարազգիների մոտ է առաջացել՞
Ամեն ինչ հնարավոր է։
Մասիս բառի արմատը «մաս»–ն է, որից ունենք «մասունք» բառը, որը նունպես նշանակում է սուրբ, ինչպես և սրբազան իմաստ ունի Արարատը։
Մենք զուգահեռաբար օգտագործում ենք և Մասիս, և Արարատ անունները, որոնք ենթատեքստում նույն իմաստն են արտահայտում։ Էնպես որ անթույլատրելի է մեզնից արհեստականորեն օտարել թե Մասիսը, թե Արարատը, առանց այն էլ շատ բան ենք կորցրել։
Արփինե-անունս մաքուր հայկական է` բաղկացած արփի "արև" բառից+ ինե վերջածանցից:
Անունս արդեն ասվեց, մաքուր հայկականը չգիտեմ, որովհետև ասում ա նոր անուն ա:
Ազգանունս չկար, դժվար էլ լիներ…Ճ
Լևոն - հուն. Leon, որ նշանակում է “առյուծ” /լատ. leo, ֆր. Leon և այլն/: Հայերի մեջ գործածական է 10-րդ դարից:
Լևոն - հուն. Leon, որ նշանակում է “առյուծ” /լատ. leo, ֆր. Leon և այլն/: Հայերի մեջ գործածական է 10-րդ դարից:
Դե դա պաշտոնական տարբերակն է, սակայն խիստ կասկածելի: "լեո", "լեվ", "լեոհ" արմատներն առկա են բազմաթիվ հնդևրոպական լեզուներում: Բայց առանձնակի հետաքրքիր է` այն առկա է նաև բասկերենում` "լեոհի" - առյուծ:
Ըստ որոշ կարծիքների այն ուղղակի կապված է` "լավ" արմատի հետ, և հնդևրոպական, հին հայկական տարբերակով ուղղակի նշանակում է` ազնիվ կամ բարձր ծագում ունեցող:
Իսկ հոյւները հնդևրոպական ազգ են, սակայն հունական կղզիներում ու թերակղզում առյուծների բնակության մասին տեղեկություննր չկա, ի տարբերություն դրան Հայկական լեռնաշխարհում առյուծներ բնակվել են:
Moonwalker
20.01.2012, 20:29
Թեմայի առաջին գրառման հղումը իմ անվան մասին՝
պարս. ara “արջ” բառից՝ հայ. ակ փաղքշական ածանցով: Նշանակում “արջուկ”: Սրանից Արշակունյաց տոհմանունը, ինչպես և Արշակունի, Արշակյան ազգանուններ:
:sad
Նախ պարսկերեն չի, հին պարսկերեն է, հետո «ara» չի «arša» է (հմմ. «rkša» /սանս./, «αρχτος» /հուն./, «ursus» /լատ./): Ենթադրյալ «արջուկն» էլ հռոմեական Ursula-ին է նույնական (ինչը, բնականաբար, կանացի անուն է): Նման մեկնությունը լայն տարածում ունի: Բոլորն էլ Աճառյանի «Հայոց ազգանունների բառարան» 5-ահատորյակից են մեջբերում: Բայց ոչ ոք չի նշում, որ նույն Աճառյանն ավելի հավանական է համարում «arša» («արու, տղամարդ») բառից ծագելու հնարավորությունը՝ էս տեսակետից համապատասխանեցնելով Արսեն անվանը: Պարթևների մոտ «Արշակ» անունը գործածվում է իբրև մակդիր ամեն մի թագավորի անվանը կից (Արշակ Ա, Արշակ Բ, ... Արշակ Ծ): Հայկական հին մատենագրության մեջ (մինչև 11-րդ դարը, երբ անունը ժամանակավորապես դուրս է գալիս գործածությունից) այլ անձերի վերաբերմամբ գրեթե չի գործածվում («կարծես զգալիս լինեին, թե այս բառը միայն թագավորի կհամարի» Ստ. Մալխասյան):
http://rugame.mobi/smile/emotion/dovolen2.gif
Թեմայի առաջին գրառման հղումը իմ անվան մասին՝
:sad
Նախ պարսկերեն չի, հին պարսկերեն է, հետո «ara» չի «arša» է (հմմ. «rkša» /սանս./, «αρχτος» /հուն./, «ursus» /լատ./): Ենթադրյալ «արջուկն» էլ հռոմեական Ursula-ին է նույնական (ինչը, բնականաբար, կանացի անուն է): Նման մեկնությունը լայն տարածում ունի: Բոլորն էլ Աճառյանի «Հայոց ազգանունների բառարան» 5-ահատորյակից են մեջբերում: Բայց ոչ ոք չի նշում, որ նույն Աճառյանն ավելի հավանական է համարում «arša» («արու, տղամարդ») բառից ծագելու հնարավորությունը՝ էս տեսակետից համապատասխանեցնելով Արսեն անվանը: Պարթևների մոտ «Արշակ» անունը գործածվում է իբրև մակդիր ամեն մի թագավորի անվանը կից (Արշակ Ա, Արշակ Բ, ... Արշակ Ծ): Հայկական հին մատենագրության մեջ (մինչև 11-րդ դարը, երբ անունը ժամանակավորապես դուրս է գալիս գործածությունից) այլ անձերի վերաբերմամբ գրեթե չի գործածվում («կարծես զգալիս լինեին, թե այս բառը միայն թագավորի կհամարի» Ստ. Մալխասյան):
Գրածդ ու ունեցածս ինֆորմացիան համադրելով կարող եմ ասել, որ Արշակ անձնանունը միանշանակ հնդևրոպական ձագում ունի: Ի դեպ "արշա" - արջ տարբերակն, իմ կարծիքով ավելի հավանական է: Բանը նրանումն է, որ հնում կենդանիների թագավոր էր համարվում ոչ թե առյուծը, այլ արջը, մասնավորապես դա դրսևորվում է եվրոպական ցեղերի մոտ, կելտերի, գերմանական ցեղերի, ինչպես նաև վաղ պարթևների մոտ (այս առումով տեղեկություններն ու նյութերն այնքան սուղ են, որ սա ընդամենը ենթադրություն կարելի է համարել): Ու պատահական չէ, որ "արջ" նշանակությամբ անձնանուններ ունեն գրեթե բոլոր հնդևրոպական ազգերը: Մի քանի տարբերակներ արդեն նշել ես, մեկն էլ ես նշեմ` սկանդինավյան Օռսո: Ի դեպ լատիներենը որքան հիշում եմ համաստեղություններից Ursa տարբերակն էլ ունի: Արջի հետ են կապում, ինչպես արդեն նշել ես Արսեն անձնանունը (բնավ պատահական չի ս-շ հնչյունափոխությունը "սովորական" բան է), նաև Արթուր անձնանունը (համարելով այն հունական "արջ"-ի հռոմեա-բիտացված տարբերակը):
Դատելով որոշ լեզվական զարգացումներից ու հայոց լեզվում առկա բառերից միանգամայն հնարավոր է տրամաբանել, որ "արջ" հայերենում նշանակել է ուղղակի մեծ, խոշոր: Սրան համադրելով աճառյանական տարբերակը, հնարավոր եմ համարում, որ այս ձևով (որպես մեծ, խոշոր) տարբերակով սկսել է գործածվել, քանի որ հզորությունն ու մեծությունը տղամարդկային կարևոր հատկանիշներից էին հին աշխարհում: Ուստի պատահական չի, որ թագավորներին Արշակ են կոչել` մեծ, հզոր: Այս հանգամանքի օգտին է խոսում նաև արիական ազգերի մոտ պահպանված ռազմա-դասակարգային աստիճանավորման մեջ արջի մորթի կրելու իրավունք ստանալը կամ արջի մորթին որպես պարգև ստանալը: Արջի մորթի կրող ռազմիկը-պաշտոնյան, բավականին բարձր դիրք էր զբաղեցնում: հետաքրքիր է, որ այդ երևույթը իր արտահայտումն է գտել նաև ամերիկյան մայրցամաքի հնդկացիների մոտ:
Ի դեպ արջի "թագավորությունը" անկում ապրեց միջնադարյան քրիստոնյա Եվրոպայի պատկերացումների հետևանքով: Արջը սկսեց համարվել չարի մարմնացում ու սատնայական կենդանի: Ի դեպ հավանական է, որ հենց նույն պատճառով էլ հայկական միջնադարյան մատենագրության մեջ չի հիշատակվում` որպես չար արարած կամ չար ոգի: Հատկանշական է, որ առակագրության, հեքիաթագրության մեջ էլ հիմնականում հանդես է գալիս որպես բացասական կերպար:
Այ այսպես «arša»-տղամարդը դարձավ մեծ, հզոր, թագավոր` Արշակ :)
ինձ շատ է դուր գալիս Շաքէ, նանէ ,Գայանէ անունները:
Գիտեմ Շաքէ անվան ծագումը ըստ հայկական շատ բառարանների անյայտ է թեւ հին կտակարանում ես պատահաբար հանդիպեցի Շաքէ իհարկէ ռաբ- շաքէ տարբերակ ձեւով բառին որ հարց ու փորձերից հետո հասկացա որ արամական -ակկադական արմատով իշխանական անվանակոչում է եղել իսկ հանդիպել եմ թրքական ծագում ունեցող գաղափարին ինչ որ saki թրքական բառից եկած որ նշանակում է տարաբախտ թեւ ինձ հեռու է թվում այդ մօտեցումը նախ այն պարճառով որ թրքերէն իմացող ընկերուհուց իմանալով Saki բառի իմաստը ու ինքս նաեւ փնտրելով բառարաններում հասկացա որ saki տարբերակը որ լրիվ Շաքէի նման չի հնչվում նշանակում է նվագ նաեւ արժէք ու բոլորովին տարաբախտ ու նման բաներ չի նշանակում նաեւ Շաքէ անունը գոյութիւն է ունեցել շատ ավելի վաղ ժամանկներում հավանաբար իր արամկան աքքադական ծագման միտքը ավելի ճիշտ է :
Նանէ անունը անունը նաեւ շատ եմ սիրում ու գիտեմ հայկական դիցուհի է նշանակում:
Գաղթական
01.09.2016, 04:18
Ժողովուրդ ջան, շատ անունների ստուգաբանությանը ծանոթանալիս մեկ-մեկ մարդ ապշումա..
իսկ կարող էր էնպես ստացվել, որ որևէ անուն ուղղակի հորինած լինեյին` առանց ստույգ իմաստի..
ինչ է` մեր պապերի երևակայություն չէր հերիքի ))
ու ինչ պարտադիր էր, դարեր հետո, այս կամ այն անվան բացատրությունը որոնել այլ լեզուների մեռած ու գործածությունից դուրս եկած արմատներում...
իմ վրա օրինակ բերեմ.
2 որդիներիս անունները ինքնուրույն եմ որոշել:
հիմա էլ դստեր գալուն ենք սպասում, որի անունը, ըստ նախնական պայմանավորվածության, կարող էր ընտրել կինս` միակ պայմանով, որ հայկական լինի..
ինքն էլ շատ Պեպա անունն էր հավանում (վստահ չեմ, բայց կարծեմ իտալական է..)
վերջը` գցեցինք-բռնեցինք ու հայկական <-ինե>-ով նոր անուն ստացանք.
Պեպինե-Սիրանուշ
դե թող ապացուցեն, որ հայկական չի )))
Հ.Գ. ստուգաբանության սիրահարների համար` Պեպինե = պապայի աղջիկ )))))
Գաղթական
30.11.2016, 18:36
վերջը` գցեցինք-բռնեցինք ու հայկական <-ինե>-ով նոր անուն ստացանք.
Պեպինե-Սիրանուշ
մի քիչ ուշացումով, բայց ոչ շատ ուշացած, հասկացանք, որ վտանգ կա, որ հետագայում ոմանք «ձեռ առնեն»..
էս ֆլամանները շատ ֆրանսերեն բառեր են օգտագործում ու, հոլանդերեն «օպա»-ի հետ մեկտեղ, «պեպե» էլ են ասում պապիկին..
մի խոսքով՝ նոր որոնումներ..
ֆավորիտներից Ձյունիկն ու Ծիրանեն, ցավոք, ջնջվեցին, քանի որ լատիներեն այբուբենով այն գրելու խնդիր կառաջանա..
Նռանե, Սոսե, Արաքսի, Լեռնուհի, Մերինե...
ուֆ, չիդեմ է...
Նաիրուհի
01.12.2016, 02:27
վերջը` գցեցինք-բռնեցինք ու հայկական <-ինե>-ով նոր անուն ստացանք.
Պեպինե-Սիրանուշ
Էդ կողմերում երեխեքին երկու անուն դնելը նորմա՞լ է :)
Գաղթական
01.12.2016, 02:58
Էդ կողմերում երեխեքին երկու անուն դնելը նորմա՞լ է :)
Ավելի քան )))
Մի շվեյցարացի ընկեր ունեյի, ով 5 անուն ուներ..
Ասեմ ավելին`
երբ առաջին որդուս անունն էի գրանցում` Արա,
անչափ զարմացան, որ էդքան կարճ ու մեկ անուն...
Ինձ շատ են դուր գալիս Փաթիլը և Հյուլեն։
Լատիներեն տարբեր կարող են գրվել․
Patile, Patille, Patil
Huleh, Hiulé
Չգիտեմ որտեղ ես ապրում, Գաղթական, բայց Փաթիլը ֆրանսերեն հնչեղ է։
Գաղթական
01.12.2016, 03:46
Ինձ շատ են դուր գալիս Փաթիլը և Հյուլեն։
Լատիներեն տարբեր կարող են գրվել․
Patile, Patille, Patil
Huleh, Hiulé
Չգիտեմ որտեղ ես ապրում, Գաղթական, բայց Փաթիլը ֆրանսերեն հնչեղ է։
Փաթիլ հետաքրքիր էր,
շնորհակալ եմ..
Հյուլե-ի բացատրությունը կտաք?
Բելգիայում եմ, Ֆլամանական զոնայում (հոլանդախոս)
Հյուլե նշանակում է ատոմ, շատ փոքրիկ մասնիկ։
Ի դեպ, սրանք որպես անձնանուն գոյություն ունեն, նոր չեն հնարվել, պարզապես, չգիտես ինչու, տարածված չեն։
Գաղթական
01.12.2016, 04:17
հենց ատոմ-ի թարգմանությունն է, թե նեյտրոնի, պրոտոնի կամ այլ մասնիկի..
չեմ լսել երբևէ; բայց ինձ համար կարևոր է հենց հայկականությունն ու օրիգինալությունը միաժամանակ )))
հենց ատոմ-ի թարգմանությունն է, թե նեյտրոնի, պրոտոնի կամ այլ մասնիկի..
չեմ լսել երբևէ; բայց ինձ համար կարևոր է հենց հայկականությունն ու օրիգինալությունը միաժամանակ )))
Այդ դեպքում երկուսն էլ առկա են՝ հայկականություն և օրիգինալություն։
Ի դեպ, անձամբ ես մի քիչ վերապահումով եմ վերաբերվում վերջում "է" գրվող հայկական անձնանուններին, երբ դրանք պիտի կիրառվեն արտերկրում։ Այդ առումով, թեև Հյուլեն նուրբ ու գեղեցիկ է հնչում, բայց խնդիր է գրելն այնպես, որ ճիշտ կարդան։ Թեև եթե ֆրանսախոս միջավայրում ես, é փրկում է իրավիճակը, այ իսկ անգլախոս միջավայրում, որպեսզի վերջին ե-ն արտասանվի, ստիպված են լինում դնել լատիներեն "h" e-ից հետո, որը կոպտացնում է անվան տեսքը։ Մյուս կողմից էլ, ինձ համար կարևոր է, որ անունից գլխի ընկնեն սեռը, կամ գոնե մոտավորապես կանացի հնչի։
Գաղթական
01.12.2016, 04:38
Արփին էլ է պրինցիպի գեղեցիկ հնչում,
բայց որ մտածում ես, որ <Առպի> են ասելու`
մազերդ բիզ-բիզ են կանգնում..
Արփին էլ իմ ֆավորիտներից է, ընդ որում, եթե աղջկաս անունը չդնեի այն, ինչ պետք է դնեի, Արփի էի դնելու։
Արփին նաև լավ է նրանով, որ պարզ գրելաձև ունի և աղավաղված չի հնչի։ Ֆլամանդական գոտում երևի թե կոպիտ հնչի, հա, ու ֆրանսերեն էլ "ղ"-ն լրիվ փչացնում է անունը։
Արփիի մեկ այլ օրիգինալ ձև է Արփենը։ Բայց մի տեսակ կանացի չի հնչում իմ ականջին։
Ես կարող եմ քեզ հուշել այլ անուններ, որ սփյուռքահայերը սիրում են դնել, գուցե դրանց մեջ հետաքրքիրները գտնես․
Թալին
Սալբի
Նանոր
Բիայնա
Ի դեպ, Բիայնան նույնիսկ շատ հետաքրքիր է։ Պրոտո-Հայաստանի անվանումն է և կանացի էլ հնչում է։ Բիայնան շատ հազվագյուտ անուն է, միայն մեկ հոգի գիտեմ այդ անունով, այն էլ փոքր երեխա․ հավանաբար ծնողների գյուտն է :)
Կարող ես նաև դիտարկել Ոսկե-ն։
Նոր բաներ հիշեմ, կգրեմ։
Լուսե :love
Լուսեն շատ լավն է, այո․ պայծառ, երկնային անուն է։
Գաղթական
01.12.2016, 14:47
Թալին
Սալբի
Նանոր
Բիայնա
Սալբի հայկականա՞..
մի տեսակ քրդերենի հոտա գալիս..
Նանոր չէի լսել ))
լավն է երևում
Բիայնա, ճիշտն ասած, մտքովս անցել էր՝ որպես Հայաստանի այլընտրանք, բայց միտքը մի կողմ դրեցի..
մի քիչ կոպիտ էր հնչում ականջիս..
Նոր բաներ հիշեմ, կգրեմ։
մերսի
StrangeLittleGirl
01.12.2016, 15:51
Բիայնա Սուխուդյանը Հայաստանի լավագույն մանկական նյարդաբանն ա։ Ընդհանրապես, բացառիկ լավ մասնագետ :)
Սալբի հայկականա՞..
մի տեսակ քրդերենի հոտա գալիս..
Նանոր չէի լսել ))
լավն է երևում
Բիայնա, ճիշտն ասած, մտքովս անցել էր՝ որպես Հայաստանի այլընտրանք, բայց միտքը մի կողմ դրեցի..
մի քիչ կոպիտ էր հնչում ականջիս..
մերսի
Սելբի կա միջինասիացիների մոտ օրինակ: Սիրուն անուն ա:
Փաթիլն էլ հնդիկների մոտ տարածված ազգանուն ա, նշանակում ա գյուղապետ։ Նենց որ եթե հնդիկ շատ կա էդ կողմերը կարող ա թյուրիմացություն առաջացնել։
Sent from my Nexus 6P using Tapatalk
Գաղթական
01.12.2016, 19:45
Փաթիլն էլ հնդիկների մոտ տարածված ազգանուն ա, նշանակում ա գյուղապետ։ Նենց որ եթե հնդիկ շատ կա էդ կողմերը կարող ա թյուրիմացություն առաջացնել։
Sent from my Nexus 6P using Tapatalk
խեղճ Սասունը Ռուսաստանում քրտնելա,
դու ընկել ես հնդիկ գյուղապետների հետևից ))