PDA

Դիտել ողջ տարբերակը : Զանազան լեզվական հարցեր



Էջեր : 1 2 3 4 5 6 [7] 8 9 10

Interdenominational
23.11.2010, 19:34
Velvet Bride: Գուցե և ենթագիտակցաբար, բայց Դուք ճիշտ օրինակ բերեցիք՝ «կտրիճն» ու «պատիճը» իրար կողքի դնելով:
Բանն այն է, որ հենց «պատիճի» արմատը «պատ»-ն է… այսինքն՝ պատող, պարուրող…և այլն: Դեհ, իսկ «կտրիճը» նույն «կտրող»-ն է :)

AniwaR
23.11.2010, 22:55
Velvet Bride: Գուցե և ենթագիտակցաբար, բայց Դուք ճիշտ օրինակ բերեցիք՝ «կտրիճն» ու «պատիճը» իրար կողքի դնելով:
Բանն այն է, որ հենց «պատիճի» արմատը «պատ»-ն է… այսինքն՝ պատող, պարուրող…և այլն: Դեհ, իսկ «կտրիճը» նույն «կտրող»-ն է :)

Ենթագիտակցաբար չէր, գիտակցաբար էր: Արմատն էլ առնվազն ընկալելի է, բայց դա դեռ իմ էս հարցին պատասխան չի տալիս.


Ինձ ուղղակի հետաքրքրում է «իճ» վերջածանց լինել-չլինելու հարցը, որտեղից է ինքը բուսնել, ի՞նչ իմաստ ունի

Լավ, ես երևի Նաիրուհու ասածին կհետևեմ ու մի հատ քերականության գիրք կճարեմ, կարդամ՝ տեսնեմ՝ էդ աճականն ի՞նչ է ընդհանրապես իրենից ներկայացնում: Աղոտ եմ հիշում::mda

Interdenominational
24.11.2010, 20:31
Ենթագիտակցաբար չէր, գիտակցաբար էր: …

Իսկ ահա, «ենթագիտակցաբար»-ը ամենևին էլ «անգիտակցաբար»-ի հոմանիշը չէ ;)

AniwaR
24.11.2010, 20:45
Իսկ ահա, «ենթագիտակցաբար»-ը ամենևին էլ «անգիտակցաբար»-ի հոմանիշը չէ ;)

Ինչպես և «գիտակցաբար»-ի::pardon

SAS
29.11.2010, 18:14
Ժողովուրդ ջան երևի շատերին կհետաքրքրի проспект, պրոսպեկտ/պողոտա/ բառի ծագումնաբանությունը:
Շատերը գիտեն, որ Պետրոս Մեծ ցարը իր կրթությունն ստացել էր Հոլանդիայում: Գալով Ռուսաստան նա ձեռնամուխ եղավ դեպի Եվրոպա "պատուհանի" շինարարությանը:
Բալթիկ ծովի ափին ճահիճների մեջ ընտրվեցին նավահանգստի ու քաղաքի տեղերն ու հիմնադրվեց Պետրոգրադը 1706թվին /եթե չեմ սխալվում/ Ներկայիս Սանկտ-Պետերբուրգի Լիտեյնիյ պողոտայի տեղում գտնվում էին թնդանոթաձուլարանները, իսկ նավահանգիստը, որտեղ արագ թափով ծնվում էր Ռուսական ծովային նավատորմը գտնվում էր Նևայի ափին` այժմյան Ձմեռային պալատից մինչև "Պղնձե հեծյալն ընկած ափամերձ տարածքում: Ճահճոտ և ցեխոտ ճանապարհներով թնդանոթները ձուլարաններից դեպի նավերը տեղափոխելը սարսափելի դժվար ,եթե չասենք անհնար գործ էր: Ձուլված թնդանոթները դեպի նավերը շտապ հասցնել( հոլանդերեն` պռոս շպեկտ )-ու համար պատրաստվեց հիմնարար լայն ճանապարհ`ճահիճների մեջ մի քանի շերտ գերաններ շարելով, այն ձգվում էր ձուլարաններից մինչև Նևայի ափին գտնվող նավահանգիստը: Հենց այդ պատճառով էլ ճանապարհը կոչվեց Նևայի(Невский),իսկ պրոսպեկտ բառը գալիս է հոլանդերեն "շտապ տեղ հասցնել" բառակապակցությունից:
Smergh,

դա կոչվում է ժողովրդական ստուգաբանություն և ոչ մի կապ չունի պրոսպեկտ բառի հետ: Ահա այդ բառի գիտական ստուգաբանությունը:


prospectus
1765, from Fr. prospectus (1723), from L. prospectus "view, outlook" (see prospect).

prospect (n.)
early 15c., "act of looking into the distance," from L. prospectus "view, outlook," prop. pp. of prospicere "look out on, look forward," from pro- "forward" (see pro-) + specere "look at" (see scope (1)). Meaning "extensive view of the landscape" is from 1530s; transf. sense of "mental view or survey" is from 1620s. Sense of "person or thing considered promising" is from 1922. Verbal meaning "explore for gold" is first recorded 1841, from noun sense of "spot giving prospects of ore" (1839). Prospector in this sense is from 1857. Prospects "expectations" is from 1660s.
Իսկ ԳՈՒԳԼ-ը( հոլանդերենից ռուսերեն) տալիս է հետևյալ թարգմանությունները.

pros spekt = плюсы пунктирная
pros spect = ОФЭКТ профи
prospekt = Проспект
prospect = Перспектива
pro spekt = Pro перцем :)

krunk Hayastani
30.11.2010, 11:49
Իսկ կարելի՞ է ասել, որ բա և հապա ձայնարկությունները նույն ծագումն ունեն, ասենք՝ «ապա» («այնուհետև») մակբայից: Թե՞ սա էլ է ժող. ստուգաբանություն:
Շնորհակալություն:

Նաիրուհի
30.11.2010, 12:04
Իսկ կարելի՞ է ասել, որ բա և հապա ձայնարկությունները նույն ծագումն ունեն, ասենք՝ «ապա» («այնուհետև») մակբայից: Թե՞ սա էլ է ժող. ստուգաբանություն:
Շնորհակալություն:

բա-ն չգիտեմ, բայց հապա-ն հապ-ի (այնուհետև, հետո) ձևերից մեկն է, և լեզվաբանները հապա-ի և ապա-ի միջև տարբերություն չեն դնում։ Բայց պիտի որ բա-ն ևս սրանց բարբառային տարբերակներից մեկը լինի, ինչպես հըպը, հապա, աբա, ըբը և այլ բարբառային ձևերը։

krunk Hayastani
01.12.2010, 12:30
Հետաքրքիր բառախումբ է: «Ապա/հապա»ն այնուհետ իմաստով մակբայ է, սպասողական հըլը իմաստով՝ ձայնարկություն և ապան ու հապան ոչ բարբառային, այլ խսկց. լեզվում կարելի է օգտագործել մեկը մյուսի փոխարեն: Իսկ «բա»-ն՝ իբրև ձայնարկություն, առանձին իմաստներ է ստացել և այն ապա/հապայով փոխարինելը ինձ շինծու է թվում շատ դեպքերում. «բա որ ասում եմ», «բա էսպես բան կլինի՞», «բա ես էլ նույնն եմ ասում» և այլն: Ճիշտ ե՞մ:
Շնորհակալություն:

Եղիայեան
04.12.2010, 22:42
Ո՞ր տարբերակն է ճիշտ՝

ա. Նա ցանկանում է ընկերանալ Ձեր հետ.
բ. Նա ցանկանում է ընկերանալ Ձեզ հետ:

Շնորհակալություն:

Կը կարծեմ, որ այս երկու ձևերն ալ անշնորհք ոճեր են և զուրկ են հայեցիութենէ: Պէտ է ըսել՝
- Արևելահայերէն՝ ...ընկերանալ քեզ (առանց հետ կապի ).
- Արևմտահայերէն՝ ...ընկերանալ քեզի (նմանապէս առանց հետ կապի):

Հայկօ
05.12.2010, 00:53
Կը կարծեմ, որ այս երկու ձևերն ալ անշնորհք ոճեր են և զուրկ են հայեցիութենէ: Պէտ է ըսել՝
- Արևելահայերէն՝ ...ընկերանալ քեզ (առանց հետ կապի ).
- Արևմտահայերէն՝ ...ընկերանալ քեզի (նմանապէս առանց հետ կապի):

Ճիշտը ընկերանալ ինչ-որ մեկի հետ ձևն է: Ընկերակցել ինչ-որ մեկին, բայց ընկերանալ ինչ-որ մեկի հետ:

Rammstein
05.12.2010, 01:45
Ճիշտը ընկերանալ ինչ-որ մեկի հետ ձևն է: Ընկերակցել ինչ-որ մեկին, բայց ընկերանալ ինչ-որ մեկի հետ:

Անկեղծ ասած` չգիտեմ` հաստատված ձեւը ոնց է (գուցե եւ քո ասածն է), բայց զուտ տրամաբանորեն ճիշտը Եղիայեան ասած ձեւն է, որովհետեւ ընկերանալ բառացիորեն նշանակում է ընկեր դառնալ, իսկ ընկեր դառնում են ոչ թե ինչ-որ մեկի հետ, այլ ինչ-որ մեկին:

Tornado
07.12.2010, 16:33
Ժողովո՛ւրդ ջան, ինչպե՞ս կարելի է որոշել, թե էս ձևերից որն է ճիշտ, այսինքն՝ ե՞րբ գրել ու-ով և ե՞րբ առանց ու-ի. պատրաստվում եմ գրել/գրելու, օգնում է պաշտպանվել/պաշտպանվելու և այլն: :think

Ամպ
07.12.2010, 22:22
Ժողովո՛ւրդ ջան, ինչպե՞ս կարելի է որոշել, թե էս ձևերից որն է ճիշտ, այսինքն՝ ե՞րբ գրել ու-ով և ե՞րբ առանց ու-ի. պատրաստվում եմ գրել/գրելու, օգնում է պաշտպանվել/պաշտպանվելու և այլն: :think

Կարծում եմ ճիշտ են պատրաստվում եմ գրել, որոշել եմ գնալ, խոստացել է կանչել… տարբերակները, որովհետև տվյալ դեպքում նախադասությունների ստորոգյալներն են՝ պատրաստվում եմ, որոշել եմ, խոստացել է…, իսկ գրել, գնալ, կանչել դերբայները ստորոգյալների լրացումներն են, ցույց են տալիս գործողության ընդհանուր գաղափարը և պետք է լինեն -ել, -ալ վերջավորությամբ.
ի՞նչ եմ անում - պատրաստվում եմ
պատրաստվում եմ ի՞նչ անել - գրել
պատրաստվում եմ գրել
որոշել եմ գնալ
խոստացել է կանչել

Իսկ -ելու, -ալու վերջավորությամբ դերբայը օժանդակ բայի հետ կազմում է դիմավոր ձևեր և նախադասության մեջ դառնում է ստորորգյալ՝ ցույց տալով գործողությունը չսկսված, կատարելի վիճակում /ապակատար դերբայ/.
գրելու եմ
գնալու եմ
կանչելու է

սխալ կլինի երկու ստրոգյալ միասին գործածել.
պատրաստվում եմ գրելու
որոշել եմ գնալու
խոստացել է կանչելու

Հ.Գ. կխնդրեի՝ լեզվաբաններն ավելի մանրամասն բացատրեն և եթե բացառություններ կան, դրանց մասին էլ գրեն:

Rammstein
07.12.2010, 22:39
Կարծում եմ ճիշտ են պատրաստվում եմ գրել, որոշել եմ գնալ, խոստացել է կանչել… տարբերակները, որովհետև տվյալ դեպքում նախադասությունների ստորոգյալներն են՝ պատրաստվում եմ, որոշել եմ, խոստացել է…, իսկ գրել, գնալ, կանչել դերբայները ստորոգյալների լրացումներն են, ցույց են տալիս գործողության ընդհանուր գաղափարը և պետք է լինեն -ել, -ալ վերջավորությամբ.
ի՞նչ եմ անում - պատրաստվում եմ
պատրաստվում եմ ի՞նչ անել - գրել
պատրաստվում եմ գրել
որոշել եմ գնալ
խոստացել է կանչել

Իսկ -ելու, -ալու վերջավորությամբ դերբայը օժանդակ բայի հետ կազմում է դիմավոր ձևեր և նախադասության մեջ դառնում է ստորորգյալ՝ ցույց տալով գործողությունը չսկսված, կատարելի վիճակում /ապակատար դերբայ/.
գրելու եմ
գնալու եմ
կանչելու է

սխալ կլինի երկու ստրոգյալ միասին գործածել.
պատրաստվում եմ գրելու
որոշել եմ գնալու
խոստացել է կանչելու

Հ.Գ. կխնդրեի՝ լեզվաբաններն ավելի մանրամասն բացատրեն և եթե բացառություններ կան, դրանց մասին էլ գրեն:

Փոքրիկ հավելում.
Ինձ թվում է շատերը շփոթում են հետեւյալ դեպքի հետ, օրինակ.
Ես անհրաժեշտություն չեմ տեսնում գրելու:

Բոլոր դեպքերում կարելի է հարցադրման միջոցով հեշտությամբ պարզել` որն է ճիշտ.
Պատրաստվում եմ ի՞նչ անելու` գրելու:
Ես ի՞նչ անելու անհրաժեշտություն չեմ տեսնում` գրելու:

CactuSoul
08.12.2010, 12:05
Փոքրիկ հավելում.
Ինձ թվում է շատերը շփոթում են հետեւյալ դեպքի հետ, օրինակ.
Ես անհրաժեշտություն չեմ տեսնում գրելու:

Իսկ ինձ թվում է, որ շատերը շփոթում են այն դեպքի հետ, երբ բայը գործածվում է իբրև գոյական (պատրաստվում եմ գրելուն):

Ասենք՝ էսպես.

Ես պատրաստվում եմ վեպ գրել, դրա համար հիմա պատրաստվում եմ վեպս գրելուն: (Սրա զուգահեռը՝ գոյականով. Պատրաստվում եմ քննություն հանձնել, հետևաբար պատրաստվում եմ քննությանը: )

Անձրևանոցն օգնում է պաշտպանվել անձրևից:
Անձրևանոցն օգնեց իմ՝ անձրևից պաշտպանվելուն: (օգնեց ոչ թե ինձ, այլ պաշտպանվելու պրոցեսը խթանեց)

Rammstein
08.12.2010, 17:55
Իսկ ինձ թվում է, որ շատերը շփոթում են այն դեպքի հետ, երբ բայը գործածվում է իբրև գոյական (պատրաստվում եմ գրելուն):

Գուցե եւ այդպես: Ամեն դեպքում ես Tornado-ի փոխարեն ոչինչ չեմ կարող ասել, միայն կարող եմ ենթադրել, որ ինքը քո ասած դեպքը նկատի չուներ: :)
Անձամբ ես «պատրաստվում եմ գրելուն» դեպքում երբեք չեմ կասկածի` գրելու թե գրելուն, բայց «պատրաստվում եմ գրել» տիպի դեպքերում մի քիչ կմտածեմ` վերջում «ու» կա, թե ոչ, նոր կգրեմ: :)

Փոքրիկ
11.12.2010, 22:57
Ժող, կարծում եմ ճիշտ թեմայում եմ գրում :)): Սխալները կուղղե՞ք, որ խնդրեմ:oy Հատկապես մատնահետքերի պահը:))


Computer Center " Meshok PaPi" LTD
1- Անվտանգության տեսախցիկների տեղադրում
2- Հակահրդեհային անվտանգության համակարգեր
3- ADSL Գծերիտեղադրում
4- Համակարգիչներ, նոութբուքներ, սերվերներ և ցանցային
սարքավորումների տեղադրում
5- Ինտերնետային էջերի դիզայն և ծրագրավորում
6- Մուտքի և ելքի մատնահետքերի վերահսկման
համակարգ
7- Տպիչների տեխնիկական սպասարկում
8- Սուպերմարկետների, դեղատների, բանկերի և
պահեստների համար նախատեսված հաշվապահական
ծրագրեր (Barcode)
9- Խաղասրահների և ավտոկանգառների էլեկտրոնային
վճարման համակարգ (EPPS) էլեկտրոնային քարտերի
միջոցով
10- Q համակարգեր

Rammstein
11.12.2010, 23:26
Ժող, կարծում եմ ճիշտ թեմայում եմ գրում :)): Սխալները կուղղե՞ք, որ խնդրեմ:oy Հատկապես մատնահետքերի պահը:))


Computer Center " Meshok PaPi" LTD
1- Անվտանգության տեսախցիկների տեղադրում
2- Հակահրդեհային անվտանգության համակարգեր
3- ADSL Գծերիտեղադրում
4- Համակարգիչներ, նոութբուքներ, սերվերներ և ցանցային
սարքավորումների տեղադրում
5- Ինտերնետային էջերի դիզայն և ծրագրավորում
6- Մուտքի և ելքի մատնահետքերի վերահսկման
համակարգ
7- Տպիչների տեխնիկական սպասարկում
8- Սուպերմարկետների, դեղատների, բանկերի և
պահեստների համար նախատեսված հաշվապահական
ծրագրեր (Barcode)
9- Խաղասրահների և ավտոկանգառների էլեկտրոնային
վճարման համակարգ (EPPS) էլեկտրոնային քարտերի
միջոցով
10- Q համակարգեր

3. ADSL գծերի տեղադրում (գծերի-ն փոքրատառով ու տեղադրումից առանձին :)))
4. Անհասկանալի է, թե ինչու է որոշակի ապրանքների թվարկումից հետո գալիս գործողություն` «ցանցային սարքավորումների տեղադրում»: Գուցե առանձին կետով նշվի: :think
5. Վեբ կայքերի ձեւավորում եւ ծրագրավորում: (էջ ասելով անձամբ ես հասկանում եմ կայքի կոնկրետ էջ)
6. Ունեմ 3 տարբերակ.

ա. Մուտքի եւ ելքի` մատնահետքով վերահսկման համակարգ
բ. Մատնահետքի միջոցով մուտքի եւ ելքի վերահսկման համակարգ
գ. Մուտքի եւ ելքի մատնահետքային վերահսկման համակարգ

9. Կարծում եմ` «էլեկտրոնային» բառը երկու տեղ գրելու կարիք չկա:

Եղիայեան
12.12.2010, 04:03
Կարծում եմ ճիշտ են պատրաստվում եմ գրել, որոշել եմ գնալ, խոստացել է կանչել… տարբերակները, որովհետև տվյալ դեպքում նախադասությունների ստորոգյալներն են՝ պատրաստվում եմ, որոշել եմ, խոստացել է…, իսկ գրել, գնալ, կանչել դերբայները ստորոգյալների լրացումներն են, ցույց են տալիս գործողության ընդհանուր գաղափարը և պետք է լինեն -ել, -ալ վերջավորությամբ.
ի՞նչ եմ անում - պատրաստվում եմ
պատրաստվում եմ ի՞նչ անել - գրել
պատրաստվում եմ գրել
որոշել եմ գնալ
խոստացել է կանչել

Իսկ -ելու, -ալու վերջավորությամբ դերբայը օժանդակ բայի հետ կազմում է դիմավոր ձևեր և նախադասության մեջ դառնում է ստորորգյալ՝ ցույց տալով գործողությունը չսկսված, կատարելի վիճակում /ապակատար դերբայ/.
գրելու եմ
գնալու եմ
կանչելու է

սխալ կլինի երկու ստրոգյալ միասին գործածել.
պատրաստվում եմ գրելու
որոշել եմ գնալու
խոստացել է կանչելու

Հ.Գ. կխնդրեի՝ լեզվաբաններն ավելի մանրամասն բացատրեն և եթե բացառություններ կան, դրանց մասին էլ գրեն:

Այստեղ շփոթուած են լեզուական երկու տարբեր երևոյթներ՝ խնդիր անորոշ դերբայը և ապառնի դերբայը:
ա) Պատրաստւում եմ գրել, խոստացել է կանչել, որոշել եմ գնալ...
Այս երեք օրինակներուն մէջ գրել, կանչել և գնալ դերբայները կ'ընկալուին իբրև խնդիր լրացումներ ստորոգեալներուն. ըստ այսմ՝ պատրաստուիլ բայը կը պահանջէ տրական հոլով յանգման խնդիր, ուրեմն կը պատրաստուիմ գրելՈՒ. այստեղ երկու ստորոգեալ չունինք, այլ ստորոգեալ մը և տրական հոլով խնդիր մը: Խոստանալ և որոշել կը պահանջեն հայցական հոլով ուղիղ խնդիր, ուրեմն խոստացել է կանչել, որոշել եմ գնալ:
բ) Գրելու եմ, կանչելու եմ, գնալու եմ ձևերու մէջ գրելու, կանչելու և գնալու ապառնի դերբայ են, որոնք իրօք ալ օժանդակ բայի հետ կըե կազմեն ՄԷԿԱԿԱՆ դիմաւոր բայեր, ուրեմն անորոշ դերբայի տրական հոլովները չեն ասոնք:

Moonwalker
13.12.2010, 20:04
Նոր մտքովս անցավ, որ կարելի է դիմել ակումբցիների օգնությանը::))
Կուզենայի իմանալ, որն է «սավոկ»-ի հայերեն համարժեքը: Ծանոթներիցս մեկը առաջարկեց աքանդաս (եթե ճիշտ եմ հիշում) տարբերակը, բայց ինքն էլ էդքան վստահ չէր: Դրա համար էլ ասեցի մի հատ էլ ստեղ գրեմ:

Rammstein
13.12.2010, 20:46
Նոր մտքովս անցավ, որ կարելի է դիմել ակումբցիների օգնությանը::))
Կուզենայի իմանալ, որն է «սավոկ»-ի հայերեն համարժեքը: Ծանոթներիցս մեկը առաջարկեց աքանդաս (եթե ճիշտ եմ հիշում) տարբերակը, բայց ինքն էլ էդքան վստահ չէր: Դրա համար էլ ասեցի մի հատ էլ ստեղ գրեմ:

Թիակ: :)

Moonwalker
13.12.2010, 20:51
Թիակ: :)

Հմմ...:think
Չէի սպասում, որ սենց պարզ բառ կլիներ: Խելքին էլ մոտ ա:)
Մերսի;)

Tornado
14.12.2010, 15:28
Ժող, էս դարձվածքները ի՞նչ են նշանակում.
օձիք թափ տալ, ձվի մեջ մազ փնտրել, վարդագույն երազներ: :think

A.r.p.i.
14.12.2010, 16:54
Ժող, էս դարձվածքները ի՞նչ են նշանակում.
օձիք թափ տալ, ձվի մեջ մազ փնտրել, վարդագույն երազներ: :think
օձիք թափ տալ- դժգոհություն արտահայտել
ձվի մեջ մազ փնտրել-ինչ -որ մի բանի մեջ վտանգներ փնտրել
վարդագույն երազներ-դե կարելի ա մի բառով ասել` ֆանտաստիկա:)

Լեո
14.12.2010, 16:58
ձվի մեջ մազ փնտրել-ինչ -որ մի բանի մեջ վտանգներ փնտրել

Սա ավելի շատ գծուծ մարդկանց մասին են ասում, ովքեր փորձում են «կեղտ» գտնել այնտեղ, որտեղ այն բացառվում է:

Ուլուանա
14.12.2010, 21:19
Սա ավելի շատ գծուծ մարդկանց մասին են ասում, ովքեր փորձում են «կեղտ» գտնել այնտեղ, որտեղ այն բացառվում է:
Երևի նկատի ունեիր՝ բծախնդիր, մանրախնդիր, «քթի մազ»։ Որովհետև «գծուծը» լրիվ ուրիշ իմաստ ունի. նշանակում է ժլատ։

Rammstein
21.12.2010, 16:19
Մեզնից մեկն իր դրամապանակը «մոռացավ» զուգարանում, ունիտազի ջրի տարայի վրա (դե արի ու բաչոկ բառի հայերենը գտի), հետո եկավ մեր բոմժը, նույնքան կեղտոտ շորերով, ինչքան առաջ, նույնքան անթրաշ, ինչքան առաջ:

Տակառիկ: :)
Ի դեպ, բառը վաղուց գիտեի, բայց նոր եմ նկատում որ հենց бочок-ի բառացի թարգմանությունն է:

Հիդրոգեն
07.01.2011, 01:13
Բերված հատվածում “ներառել”-ի հետ կապված թվարկման տարրերը ճի՞շտ են հոլովված:
“Ահմադինեժադի ընտրազանգվածը 2005 թ. ներառում էր՝ Իրանի ծայրահեղական պահպանողականները, «Միլիցիայի» ուսանողությունը, կառավարական կազմակերպությունների աշխատակիցները, գյուղական և ծայրամասային բնակչությունը և միջինից ցածր խավի ներկայացուցիչները, որոնք ձգտում էին ավելի լավ կենսապայմաններ ունենալ և բարելավել իրենց ֆինանսական իրավիճակը: Այդ ամենին նաև ավելանում էր բնակչության այն մասը, որը ձգտում էր փոխել հոգևորական նախագա ունենալու ավանդույթը:”

Պանդուխտ
07.01.2011, 01:39
Բերված հատվածում “ներառել”-ի հետ կապված թվարկման տարրերը ճի՞շտ են հոլովված:
“Ահմադինեժադի ընտրազանգվածը 2005 թ. ներառում էր՝ Իրանի ծայրահեղական պահպանողականները, «Միլիցիայի» ուսանողությունը, կառավարական կազմակերպությունների աշխատակիցները, գյուղական և ծայրամասային բնակչությունը և միջինից ցածր խավի ներկայացուցիչները, որոնք ձգտում էին ավելի լավ կենսապայմաններ ունենալ և բարելավել իրենց ֆինանսական իրավիճակը: Այդ ամենին նաև ավելանում էր բնակչության այն մասը, որը ձգտում էր փոխել հոգևորական նախագա ունենալու ավանդույթը:”

Կը ներէք անկապ միջամտութեան համար. նախագահ ---> նախագահը

Հայկօ
07.01.2011, 03:13
Բերված հատվածում “ներառել”-ի հետ կապված թվարկման տարրերը ճի՞շտ են հոլովված:
“Ահմադինեժադի ընտրազանգվածը 2005 թ. ներառում էր՝ Իրանի ծայրահեղական պահպանողականները, «Միլիցիայի» ուսանողությունը, կառավարական կազմակերպությունների աշխատակիցները, գյուղական և ծայրամասային բնակչությունը և միջինից ցածր խավի ներկայացուցիչները, որոնք ձգտում էին ավելի լավ կենսապայմաններ ունենալ և բարելավել իրենց ֆինանսական իրավիճակը: Այդ ամենին նաև ավելանում էր բնակչության այն մասը, որը ձգտում էր փոխել հոգևորական նախագա ունենալու ավանդույթը:”

Չէ: Ներառել ինչ-որ մեկին, ուրեմն՝ պահպանողականներին, ուսանողությանը, աշխատակիցներին, բնակչությանը և ներկայացուցիչներին: «Ներառում էր»-ից հետո բութ չկա: Ոչ թե «ֆինանսական իրավիճակ», այլ «ֆինանսական վիճակ»: «Նախագահ» բառի մասին Պանդուխտը արդեն գրեց: Կառաջարկեի նաև վերանայել «այլ ամենին» արտահայտությունը:

Հիդրոգեն
07.01.2011, 11:31
>Ներառել ինչ-որ մեկին, ուրեմն՝ պահպանողականներին...
Հա, թե չէ նույն տրամաբանությունով էլ, ոնց հասկանում եմ, պետք կլիներ գրել “ներառելով նա”, այլ ոչ “նրան”: Շատ շնորհակալ եմ:
>Ոչ թե «ֆինանսական իրավիճակ», այլ «ֆինանսական վիճակ»
Հնարավոր է, որ հեղինակի մտադրությունն էր այդպիսով ընդգծել “միջինից ցածր խավի” ֆինանսական պայմանների ծանրությունը:

Կը ներէք անկապ միջամտութեան համար. նախագահ ---> նախագահը
Դե էտ ավելի շուտ բացթողում երևի լինի:

Rammstein
12.01.2011, 17:23
Չնայած` էս սխալը ակումբցու գրառման մեջ է, բայց իր սխալը չի, դրա համար «Ակումբցիների գրառումներում հաճախակի հանդիպող լեզվական սխալներ» թեմայում չեմ գրում:



Պատարագ` մարտի 1-ի զոհերի հիշատակին

http://www.1in.am/upld_img/arm129483424225.JPG

Ինչպես «Առաջին լրատվական»-ին տեղեկացրին Հայ ազգային կոնգրեսից, վաղը՝ ժամը 12.30-ին, Սուրբ Կաթողիկե եկեղեցում (Աբովյան և Սայաթ-Նովա փողոցների խաչմերուկ) կմատուցվի պատարագ` ի հիշատակ մարտի 1-ի զոհերի:

Առաջին (http://www.1in.am/arm/armenia_society_6539.html)

Կա՛մ պարզապես «Կաթողիկե», կա՛մ` «Սուրբ Աստվածածին»: Սուրբը ոչ թե եկեղեցուն են ասում, այլ այն մարդուն, ում անունը եկեղեցին կրում է (ամեն եկեղեցի մի սրբի անուն կրում է): Իսկ «Կաթողինկե»-ն եկեղեցու անունն է ու «Սուրբ Կաթողիկե» ձեւը սխալ է:

Նույն ձեւով սխալ են «Սուրբ Զորավոր», «Սուրբ Գնդեվանք», «Սուրբ Սաղմոսավանք», «Սուրբ Նորավանք» եւ այլ անալոգ «Սուրբ»-երը:

Պանդուխտ
12.01.2011, 21:45
Ս. Ղազանչեցոց :)

Chuk
01.02.2011, 16:18
Քիչ առաջ ընկերներիցս մեկը հարցրեց, ու չկարողացա պատասխանել: Ժող, ինչու՞ «հեռուստացույց»: Ինչու՞ ոչ «հեռացույց», ինչպես օրինակ «հեռախոս»:

Ֆոտոն
01.02.2011, 16:33
Քիչ առաջ ընկերներիցս մեկը հարցրեց, ու չկարողացա պատասխանել: Ժող, ինչու՞ «հեռուստացույց»: Ինչու՞ ոչ «հեռացույց», ինչպես օրինակ «հեռախոս»:
երևի տպագրական սխալ է, հեռացույց պիտի լինի: :esim

Ariadna
01.02.2011, 16:34
Քիչ առաջ ընկերներիցս մեկը հարցրեց, ու չկարողացա պատասխանել: Ժող, ինչու՞ «հեռուստացույց»: Ինչու՞ ոչ «հեռացույց», ինչպես օրինակ «հեռախոս»:

Չուկ ջան, երևի շատ սպառիչ չկարողանամ պատասխանել, ես ասեմ դու տեղը բեր էլի, մի անգամ հեռուստացույցով լսել եմ դրա բացատրությունը, էդ ուստ–ը կարծեմ նշանակում ա որտեղից, էն որ ասում ա՝ Կռունկ, ուստի կուգաս, ու էդ ուստը ասում էին որ էդ ա :) Երևի հեռուն որտեղից ասես ցույց ա տալիս, մի խոսքով արմատը էդ ուստն ա հաստատ ։

Chuk
01.02.2011, 16:37
Չուկ ջան, երևի շատ սպառիչ չկարողանամ պատասխանել, ես ասեմ դու տեղը բեր էլի, մի անգամ հեռուստացույցով լսել եմ դրա բացատրությունը, էդ ուստ–ը կարծեմ նշանակում ա որտեղից, էն որ ասում ա՝ Կռունկ, ուստի կուգաս, ու էդ ուստը ասում էին որ էդ ա :) Երևի հեռուն որտեղից ասես ցույց ա տալիս, մի խոսքով արմատը էդ ուստն ա հաստատ ։

Ան էդ հաստա՞տ ա: Որտև ենթադրում եմ, որ էստեղ ուստ-ն արմատ չի, այլ ածանց :think

Ariadna
01.02.2011, 16:38
Ան էդ հաստա՞տ ա: Որտև ենթադրում եմ, որ էստեղ ուստ-ն արմատ չի, այլ ածանց :think

Չուկ ջան, անձամբ իմ ականջով եմ լսել, չեմ հիշում կամ Արտեմ Սարգսյանն էր կամ նման մեկը ։ՃՃ ու էդ կռունկի մասն ա մեջս տպավորվել, որ էդ նույն ուստն ա, մնացածը չգիտեմ։

Ռուֆուս
01.02.2011, 16:40
Չուկ ջան, երևի շատ սպառիչ չկարողանամ պատասխանել, ես ասեմ դու տեղը բեր էլի, մի անգամ հեռուստացույցով լսել եմ դրա բացատրությունը, էդ ուստ–ը կարծեմ նշանակում ա որտեղից, էն որ ասում ա՝ Կռունկ, ուստի կուգաս, ու էդ ուստը ասում էին որ էդ ա :) Երևի հեռուն որտեղից ասես ցույց ա տալիս, մի խոսքով արմատը էդ ուստն ա հաստատ ։

Մի անգամ ինչ-որ հաղորդում էի նայում, սովետի ժամանակների հաղորդավարներն էին հավաքված, իրենցից մեկը պատմում էր հեռուստացույց բառի պատմությունը: Մանրամասները չեմ հիշում, բայց ասում էր, որ հեռուստաընկերության աշխատողներով որոշել են, թե տելեվիզր բառին հայերեն ինչ համարժեք բառ հորինեն ու բոլորը տարբերակներ էին առաջարկել, բայց կարծեմ հեռացույց տարբերակ էլ էր եղել մեջները: Հետո որոշել են, որ հեռուստացույց տարբերակն է ամենալավը ու էդ են ընտրել, ափսոս չեմ հիշում ինչ պատճառաբանությամբ էին էս տարբերակի վրա կանգ առել: «ուստի» հետ կարծեմ կապ չունի, ընդամենը պատահական բառ են ընտրել :))

Ariadna
01.02.2011, 16:43
Մի անգամ ինչ-որ հաղորդում էի նայում, սովետի ժամանակների հաղորդավարներն էին հավաքված, իրենցից մեկը պատմում էր հեռուստացույց բառի պատմությունը: Մանրամասները չեմ հիշում, բայց ասում էր, որ հեռուստաընկերության աշխատողներով որոշել են, թե տելեվիզր բառին հայերեն ինչ համարժեք բառ հորինեն ու բոլորը տարբերակներ էին առաջարկել, հիմա չեմ հիշում տարբերակները, բայց կարծեմ հեռացույց տարբերակ էլ էր եղել մեջները: Հետո որոշել են, որ հեռուստացույց տարբերակն է ամենալավը ու էդ են ընտրել, ափսոս չեմ հիշում ինչ պատճառաբանությամբ էին էս տարբերակի վրա կանգ առել: «ուստի» հետ կարծեմ կապ չունի, ընդամենը պատահական բառ են ընտրել :))

Ռուֆ, չի կարա պատահական լինի, էդ դեպքում հաստատ հեռացույց կանեին, էդքան չէին երկարացնի բառը։

Ռուֆուս
01.02.2011, 16:46
Ռուֆ, չի կարա պատահական լինի, էդ դեպքում հաստատ հեռացույց կանեին, էդքան չէին երկարացնի բառը։

Պատահական ասելով ի նկատի ունեի էն, որ հեռուստացույցի փոխարեն ցանկացած ուրիշ բառ կարող էր լինել :)

Chuk
01.02.2011, 16:46
Ռուֆ, չի կարա պատահական լինի, էդ դեպքում հաստատ հեռացույց կանեին, էդքան չէին երկարացնի բառը։

Էդ դեպքում «հեռուստատեսությանը» կասեին «հեռատեսություն», իսկ «հեռուստաընկերությանը»՝ «հեռաընկերություն»: Ես ենթադրում եմ, որ առաջին հերթին «հեռուստ» բառն ա մշակվել, հետո նոր ձևավորվել ա «հեռուստացույց» բառը:

Արշակ
01.02.2011, 16:48
Հետո որոշել են, որ հեռուստացույց տարբերակն է ամենալավը ու էդ են ընտրել, ափսոս չեմ հիշում ինչ պատճառաբանությամբ էին էս տարբերակի վրա կանգ առել:
Որովհետև հեռացույց բառն ընտրելու դեպքում հեռուստատեսության փոխարեն պիտի լիներ հեռատեսություն, իսկ այդ բառն արդեն զբաղված էր։ :8

Chuk
01.02.2011, 16:48
Որովհետև հեռացույց բառն ընտրելու դեպքում հեռուստատեսության փոխարեն պիտի լիներ հեռատեսություն, իսկ այդ բառն արդեն զբաղված էր։ :8
Դե հազար եմ ասել, էդքան դանդաղ մի հավաքի տեքստը :))

Ariadna
01.02.2011, 16:49
http://en.wiktionary.org/wiki/հեռուստ#Armenian

Ռուֆուս
01.02.2011, 16:50
Որովհետև հեռացույց բառն ընտրելու դեպքում հեռուստատեսության փոխարեն պիտի լիներ հեռատեսություն, իսկ այդ բառն արդեն զբաղված էր։ :8

Հնարավոր ա :) Բայց թե ինչի հենց հեռուստ, էդ չեմ կարող ասել: Հնարավոր ա, ելուստ բառի նմանությամբ են -ուստ ածանցը ավելացրել

Արշակ
01.02.2011, 16:57
Հնարավոր ա :) Բայց թե ինչի հենց հեռուստ, էդ չեմ կարող ասել: Հնարավոր ա, ելուստ բառի նմանությամբ են -ուստ ածանցը ավելացրել
Ես հումոր էի անում :))



Դե հազար եմ ասել, էդքան դանդաղ մի հավաքի տեքստը :))
:))
Ուղղակի սովորաբար բիրիք բացում եմ մի քանի էջ, հետո սկսում կարդալ/պատասխանել :P

Ariadna
01.02.2011, 16:58
Հնարավոր ա :) Բայց թե ինչի հենց հեռուստ, էդ չեմ կարող ասել: Հնարավոր ա, ելուստ բառի նմանությամբ են -ուստ ածանցը ավելացրել

Որովհետև ըստ սրա http://en.wiktionary.org/wiki/հեռուստ#Armenian հենց հեռ+ուստ նշանակում ա from afar.

CactuSoul
01.02.2011, 18:00
Որովհետև ըստ սրա http://en.wiktionary.org/wiki/հեռուստ#Armenian հենց հեռ+ուստ նշանակում ա from afar.

«Կռո՛ւնկ, ուստի՞ կուգաս…»:8

Ariadna
01.02.2011, 19:58
«Կռո՛ւնկ, ուստի՞ կուգաս…»:8

Ան, էդ մի քանի գրառում վերև գրել եմ :)

Չուկ ջան, երևի շատ սպառիչ չկարողանամ պատասխանել, ես ասեմ դու տեղը բեր էլի, մի անգամ հեռուստացույցով լսել եմ դրա բացատրությունը, էդ ուստ–ը կարծեմ նշանակում ա որտեղից, էն որ ասում ա՝ Կռունկ, ուստի կուգաս, ու էդ ուստը ասում էին որ էդ ա Երևի հեռուն որտեղից ասես ցույց ա տալիս, մի խոսքով արմատը էդ ուստն ա հաստատ ։

Ամպ
02.02.2011, 06:14
Իմ կարծիքով հեռուստացույց բառի մեջ ուստ-ը գոյականակերտ ածանց է.
ՈՒՍՏ - կազմում է գործողություն, հետևանք կամ միջոց ցույց տվող գոյականներ:
Հեռուստացույցն էլ հեռուն (աշխարհի տարբեր ծայրերը) ցույց տվող միջոցն է, էլի:

Բայց, այ, երբ մտածում եմ, թե ինչու հեռուստախոս չի, ուստի տարբերակն էլ եմ հավանական համարում :unsure

Rammstein
02.02.2011, 13:46
Մալխասյանցի բացատրական բառարանում սենց բան գտա.


ՀԵՌՈՒՍՏ, Ի ՀԵՌՈՒՍՏ,
մկ. Հեռուից, հեռուանց:

Գուցե սրա հե՞տ է կապված հեռուստացույցը, որովհետեւ այն ոչ թե հեռուն է ցույց տալիս, այլ հեռվից է ցույց տալիս:

Արևածագ
02.02.2011, 14:09
Իմ կարծիքով հեռուստացույց բառի մեջ ուստ-ը գոյականակերտ ածանց է.


Միանշանակ՝ այո: Բայց գրառման մնացած մասը կարծում եմ ճիշտ չէ: Ուստ- ը նշանակում է տեղ, վայր: Օրինակ. թաքուստ, պահուստ, ներքուստ, վերուստ բառերը նշանակում են թաքնվելու տեղ, պահելու տեղ, ներսի տեղ... և այլն: Հեռուստացույց, իմ կարծիքով, նշանակում է հեռու տեղից ցույց տվող :

Ամպ
02.02.2011, 21:21
Միանշանակ՝ այո: Բայց գրառման մնացած մասը կարծում եմ ճիշտ չէ: Ուստ- ը նշանակում է տեղ, վայր: Օրինակ. թաքուստ, պահուստ, ներքուստ, վերուստ բառերը նշանակում են թաքնվելու տեղ, պահելու տեղ, ներսի տեղ... և այլն: Հեռուստացույց, իմ կարծիքով, նշանակում է հեռու տեղից ցույց տվող :

Արևածագ ջան, բայց ուստ-ը միայն տեղ, վայր չի նշանակում: Օրինակ -ուստ գոյականակերտ ածանցով կարելի է կազմել.
գործողություն ցույց տվող գոյականներ՝ փախուստ,
հետևանք ... ՝ պահուստ (պահուստը ոչ միայն տեղ է ցույց տալիս, այլ պահելու հետևանքով կուտակվածը. օրինակ՝ պահած, կուտակած գումարն ասում են պահուստ),
միջոց … ՝ հագուստ, ապրուստ:

Բայց հեռուստացույցի դեպքում, հավանաբար, և՛ Դուք, և՛ Rammstein-ը, ճիշտ եք. ոչ թե հեռուն ցույց տալու միջոց, այլ հեռվից ցույց տվող:

Adam
05.02.2011, 23:40
ժողովուրդ, խնդրում եմ ինձ օգնեք՝ տալով մի քանի բառերի հայերեն համարժեքները, եթե հնարավոր ա:

Паровой
Унитаз - իմ հիշելով զուգարանակոնքն ա, բայց կասկածում եմ:

Մի քիչ շտապ ա պետք:
Նախորոք մերսի:

Rammstein
05.02.2011, 23:54
ժողովուրդ, խնդրում եմ ինձ օգնեք՝ տալով մի քանի բառերի հայերեն համարժեքները, եթե հնարավոր ա:

Паровой
Унитаз - իմ հիշելով զուգարանակոնքն ա, բայց կասկածում եմ:

Մի քիչ շտապ ա պետք:
Նախորոք մերսի:

Առաջինը ոնց հասկացա ջեռուցման մարտկոցի հետ ես: Կարճ կարելի ա ասել «ջեռուցիչ»: :)
Երկրորդը ճիշտ ես հիշում: :)

Նախօրոք` խնդրեմ: :))

Adam
06.02.2011, 00:18
Առաջինը ոնց հասկացա ջեռուցման մարտկոցի հետ ես: Կարճ կարելի ա ասել «ջեռուցիչ»: :)
Երկրորդը ճիշտ ես հիշում: :)

Նախօրոք` խնդրեմ: :))

Շնորհակալ եմ շատ :)

Հիդրոգեն
06.02.2011, 14:42
ԱրևածագԲայց հեռուստացույցի դեպքում, հավանաբար, և՛ Դուք, և՛ Rammstein-ը, ճիշտ եք. ոչ թե հեռուն ցույց տալու միջոց, այլ հեռվից ցույց տվող:
Իսկ հեռու վայրեր ցույց տվող միջո՞ցը ոնց կլիներ։ Հեռուստա...(??)
Հա՝ մեկել.
Առ այսօր = Մինչև այսօ՞ր
Եթե այո, ապա ստացվու՞մ է արդյոք, որ “մինչև առ այսօր” գործածությունը ավելորդ սխալ է պարունակում։

Rammstein
06.02.2011, 15:20
Հա՝ մեկել.
Առ այսօր = Մինչև այսօ՞ր
Եթե այո, ապա ստացվու՞մ է արդյոք, որ “մինչև առ այսօր” գործածությունը ավելորդ սխալ է պարունակում։

Այո, «մինչեւ առ այսօր» ձեւը սխալ է, կա՛մ` «մինչեւ այսօր», կա՛մ` «առ այսօր»: :)

Ամպ
06.02.2011, 22:16
Իսկ հեռու վայրեր ցույց տվող միջո՞ցը ոնց կլիներ։ Հեռուստա...(??)

Հը՞ :think
Նախորդ գրատռմանս մեջ արդեն նշել էի, որ հեռուստացույցի առավել հավանական մեկնաբանությունը հեռվից ցույց տվող տարբերակն է: Բայց այս մեկնաբանությունն էլ ես դեռ վերջնական չեմ համարում. դեռ բառարաններ կքրքրեմ, լեզվաբանների կհարցնեմ:

Հ.Գ. հեռու վայրեր ցույց տվող միջոցն էլ հեռադիտակն է, էլի: ;)

Հիդրոգեն
07.02.2011, 15:24
Նախորդ գրատռմանս մեջ արդեն նշել էի, որ հեռուստացույցի առավել հավանական մեկնաբանությունը հեռվից ցույց տվող տարբերակն է:
Ես ոնց հասկացա տրամաբանությունն այն էր, որ “հեռուստ”-ը նշանակում է հեռու վայրը, իսկ “ցույց”-ը կորոշի, որ այդ հեռու վայրից է ցույց տրվում։ Դրա համար էլ ենթադրեցի, որ նույն կերպ պետք է հնարավոր լինի հեռուստը ցույց տվող սարք նշանակող մի բառ էլ կազմել։

Հ.Գ. հեռու վայրեր ցույց տվող միջոցն էլ հեռադիտակն է, էլի:
Հեռադիտակն, ավելի շուտ, միջոց է, որով դու ես հեռուն դիտում։ Որտև եթե մի տեղ տեսախցիկ տեղադրես ու հետո մեկ այլ վայրից դրանից պատկեր քաղես, այդ տեսախցիկը հեռադիտակ անվանելը ճիշտ չի զգացվի (ակտիվն առաջին հերթին խցիկն է, որ ցույց է տալիս, և հետո նոր դիտողը, որ միանում է ու դիտում)։

Ամպ
07.02.2011, 21:03
Իսկ հեռու վայրեր ցույց տվող միջո՞ցը ոնց կլիներ։ Հեռուստա...(??)


Հ.Գ. հեռու վայրեր ցույց տվող միջոցն էլ հեռադիտակն է, էլի:


Հեռադիտակն, ավելի շուտ, միջոց է, որով դու ես հեռուն դիտում։

Հիդրոգեն ջան, համաձայն եմ, եթե բառն արմատ առ արմատ դիտարկենք, ապա այսպես կլինի. հեռ(ու)+ա+դիտ(ել)ակ: Այսինքն հեռադիտակը միջոց է, որով դու հեռու վայրերը դիտում ես: Բայց եթե դու այդ սարքով դիտում ես հեռու վայրերը, դա չի նշանակո՞ւմ, որ այդ սարքն էլ քեզ հեռու վայրերը ցույց տվող միջոց է:
Հեռադիտակով նայում եմ հեռուն:
Հեռադիտակը ցույց է տալիս հեռուն:
Իմաստային առումով նույն բանն է: Նախադասությունների տարբեր ձևակերպումներով հեռադիտակն իր ֆունկցիաները չի փոխում. միևնույնն է՝ հեռուն է ցույց տալու:

CactuSoul
07.02.2011, 21:09
Հեռադիտակով նայում եմ հեռուն:
Հեռադիտակը ցույց է տալիս հեռուն:
Իմաստային առումով նույն բանն է:
Նույնը չեն, ըստ իս: Հեռադիտակը ոչինչ ցույց չի տալիս, ինքդ ես դիտում հեռուն, որ կողմը կամենաս: Իսկ ինչ վերաբերում է հեռուստացույցին, այն ցույց է տալիս: Նույնիսկ եթե չես դիտում:

Ամպ
07.02.2011, 21:18
Նույնը չեն, ըստ իս: Հեռադիտակը ոչինչ ցույց չի տալիս, ինքդ ես դիտում հեռուն, որ կողմը կամենաս: Իսկ ինչ վերաբերում է հեռուստացույցին, այն ցույց է տալիս: Նույնիսկ եթե չես դիտում:

Հեռադիտակը ցույց է տալիս այն ժամանակ, երբ դու դիտում ես, իսկ հեռուստացույցը՝ դիտես-չդիտես, միևնույնն է, ցույց է տալիս:
Ախր, եթե հեռադիտակը հեռուն ցույց չտա, դու ո՞նց կարող ես այդ հեռուն դիտել: :esim

Հիդրոգեն
09.02.2011, 00:40
Ախր, եթե հեռադիտակը հեռուն ցույց չտա, դու ո՞նց կարող ես այդ հեռուն դիտել: :esim
Երկուսն էլ ցույց են տալիս իհարկե։ Ես նրա մասին եմ, որ կախված նրանից, թե ինչպիսի բառ է օգտագործվում նախադասության մեջ, որոշվում է թե ինչն է լինելու այդ նախադասության ուշադրության կենտրոնում՝ ինչը առաջնային, իսկ ինչը հետին պլան։ Ու եթե քեզ պետք լինի ընդգծել հենց այն, որ այն հեռուն է ցույց տալիս (այլ ոչ այն, որ այն հեռվից է ցուցադրվում, կամ դու դրանով հեռուն ես դիտում), քեզ պետք կլինի արդեն յուրահատուկ կազմավորվածությամբ մի առանձին բառ, որի մասին էլ ես հարցնում էի։

StrangeLittleGirl
10.02.2011, 14:17
Ժող, լատիներենի ch-ն հայերենում խ ա դառնում, թե ք: Խնդրում եմ՝ համոզիչ օրինակներով բացատրել:

Moonwalker
10.02.2011, 15:09
Ժող, լատիներենի ch-ն հայերենում խ ա դառնում, թե ք: Խնդրում եմ՝ համոզիչ օրինակներով բացատրել:

Բյուր, իմ իմանալով լատիներենում ch, ph, th, rh տառակապակցություններով գրվող բառերը հունական փոխառություններ են ու լատիներենում հունական հնչողություն են ունեցել, այսինքն՝

Charta - [խարտա] - թուղթ
կամ քո ոլորտից՝
Stomachus - [ստոմախուս] - ստամոքս: :)

StrangeLittleGirl
10.02.2011, 19:55
Բյուր, իմ իմանալով լատիներենում ch, ph, th, rh տառակապակցություններով գրվող բառերը հունական փոխառություններ են ու լատիներենում հունական հնչողություն են ունեցել, այսինքն՝

Charta - [խարտա] - թուղթ
կամ քո ոլորտից՝
Stomachus - [ստոմախուս] - ստամոքս: :)

Լավ, կարճ կապեմ: Վերջը քորիո՞ն ա, թե՞ խորիոն

Moonwalker
10.02.2011, 20:02
Լավ, կարճ կապեմ: Վերջը քորիո՞ն ա, թե՞ խորիոն

Chorion - [խորիոն] :)

Հիշեցի ասում են, որ նման բառերի արտասանությունը հիշելու լավագույն ձևը character/առանձնահատկություն/ բառի ռուսերեն արտասանությունը հիշելն է: :8

Ձայնալար
10.02.2011, 20:07
Բյուր, ինձ թվում ա հայերենում ք ա, ռուսերենում՝ խ: Սինքրոն, մոնոքրոմատիկ, քրոնոս, բաքոս, քիմիա …

Moonwalker
10.02.2011, 20:13
Բյուր, ինձ թվում ա հայերենում ք ա, ռուսերենում՝ խ: Սինքրոն, մոնոքրոմատիկ, Քրոնոս, բաքոս …

Տվյալ դեպքում պտղին շրջապատող թաղանթը հայերենում կարող ա համարժեք չունենալու պատճառով քորիոն կամ նույնիսկ հորիոն (:crazy) կոչվի: Բայց լատիներեն կարդալուց էդ տառակապակցությունը հնչում ա «խ»: Համենայն դեպս տենց գիտեմ: :think

Հայկօ
10.02.2011, 20:27
Հին փոխառությունները բոլորը «ք»-ով են, նորերի մեջ արդեն ահագին «խ»-եր էլ կան: Գրի ոնց ուզում ես :)):

Morg
16.02.2011, 14:51
Մառոլը հայերեն ոնցա կոչվում ու անգլերեն ոնցա թարգմանվում?

Ռուֆուս
16.02.2011, 15:00
Մառոլը հայերեն ոնցա կոչվում ու անգլերեն ոնցա թարգմանվում?

Հայերեն՝ սալաթ, հազարաթերթիկ (չնայած կարող ա սխալվեմ), անգլերեն lettuce

Chuk
18.02.2011, 12:19
Ժող, «հեղափոխություն», «հեղաշրջում» բառերի արմատը ո՞րն ա: Այդ բառի բուն ու կոնկրետ նշանակությունն ա հետաքրքրում:

My World My Space
18.02.2011, 12:30
Ժող, «հեղափոխություն», «հեղաշրջում» բառերի արմատը ո՞րն ա: Այդ բառի բուն ու կոնկրետ նշանակությունն ա հետաքրքրում:

Կարծում եմ, էստեղ գործ ունենք հեղեղ բառի հետ, կարող ա ասխալվում եմ, եսի՞մ....

Նաիրուհի
18.02.2011, 12:35
Ժող, «հեղափոխություն», «հեղաշրջում» բառերի արմատը ո՞րն ա: Այդ բառի բուն ու կոնկրետ նշանակությունն ա հետաքրքրում:

Չուկ ջան, հեղ-ը (յեղ) առանձին չգործածվող արմատ է, նշանակում է փոխել, մի վիճակից մի ուրիշի դարձնել։ Դրանից է կազմված գրաբարյան յեղուլ (փոխել, դարձնել, վերածել) բայը։ Նույն արմատից է փոփոխական նշանակող հեղհեղուկ բառը։

Chuk
18.02.2011, 12:36
Կարծում եմ, էստեղ գործ ունենք հեղեղ բառի հետ, կարող ա ասխալվում եմ, եսի՞մ....

Ես էլ եմ այդպես ենթադրում, բայց ուզում եմ ավելի հստակ ու կոնկրետ իմանալ:

ars83
18.02.2011, 12:54
Չուկ ջան, հեղ-ը (յեղ) առանձին չգործածվող արմատ է, նշանակում է փոխել, մի վիճակից մի ուրիշի դարձնել։ Դրանից է կազմված գրաբարյան յեղուլ (փոխել, դարձնել, վերածել) բայը։ Նույն արմատից է փոփոխական նշանակող հեղհեղուկ բառը։
Սրան կարող եմ ավելացնել անհեղլի բառը, որը նշանակում է անսասանելի, մի բան, որ անհնար է (տեղա)շարժել:
Նարեկացու «Մատեան ողբերգութեանի» մեջ կա «անհեղլի կնիք» կապակցությունը:

Ֆոտոն
25.02.2011, 15:46
Չեք ասի՞, սարք և սարքավորում բառերն իրարից ինչո՞վ են տարբերվում:

Հայկօ
25.02.2011, 20:09
Չեք ասի՞, սարք և սարքավորում բառերն իրարից ինչո՞վ են տարբերվում:

Երկրորդը ավելի խելոք ա հնչում :)):

Դե, սարքավորումը նաև հավաքական արժեք ունի :8: Այսինքն՝ կարող ա ինչ-որ սարքերի ու գործիքների ամբողջություն նշանակել:

Եղիայեան
28.02.2011, 03:39
Սարքը ինչ որ իր է, նիւթական յարմարանք որ կը ծառայէ ինչ որ նպատակի, կիրարկութեան, արտադրանքի և այլն: Սարքաւորումը սարքով կամ սարքերով օժտելու գործողութիւնն է:

Նետ
28.02.2011, 03:58
Ժող. ջան սենց մի հարց էլ ես ունեմ՝
ո՞ր կանոնով է խոսելաոճ բառի ո տառը ո կարդացվում. եթե բառամիջի ո-ն օ - է կարդացվում

Հիդրոգեն
06.03.2011, 20:03
Ժող. ջան սենց մի հարց էլ ես ունեմ՝
ո՞ր կանոնով է խոսելաոճ բառի ո տառը ո կարդացվում. եթե բառամիջի ո-ն օ - է կարդացվում
Բարդ բառերի արմատները ձայնավորից հետո իրենց արտասանությունը չեն փոխու՞մ։
Նաև ևս մեկ հարց իմ կողմից.
“Ինչպես դուք գիտեք, վաղը կկատարվի[1][2] արևի խավարում, իսկ դա կատարվում[2] է ոչ ամեն օր։ Հավաքեք անձնակազմին[3] դաշտային հագուստով,[4] առավոտյան ժամը 5-ին,[4] վարժահրապարակում։ Նրանք կարող են դիտել այդ երևույթը, իսկ ես կտամ անհրաժեշտ բացատրությունները[5]։ Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա[6] և պետք է[7] մարդկանց թողնել զորանոցում։”


[1] — “կկատարվի” և “կատարվելու է”՝ այստեղ երկու տարբերակներն էլ ընդունելի՞ են։ Ո՞րն է նրբությունը դրանց միջը։ Երկուսն էլ, կարծես, հասկանալի են, բայց տարբերությունը սահմանել չի հաջողվում։
[2] — խավարման համար ավելի ճիշտ է ասել “կկատարվի”, թե՞ “տեղի կունենա”։
[3] — հավաքել “անձնակազմին”, թե՞ “անձնակազմը”։
[4] — ստեղ առանց կետադրության կարելի է՞ բավարարվել։ Եթե ոչ, ապա առաջին ստորակետը չպիտի՞ բութ լինի։
[5] — վերչի “ը”-ը ավելորն չի՞ (Ին՞չ կանեմ՝ բացատրություններ կտամ)։
[6] — բաց թողնված ստորակետի մասին
[7] — “պետք է”, թե “պետք կլինի” (կասկածում եմ, որ սա կարգադրություն է և այդ պատճառով է “պետք է”)։ Մեկ էլ “պետք է մարդկանց թողնել”, թե՞ “մարդկանց պետք է թողնել”

Նույն կարգի հարցեր հաճախ են առաջանում, ստեղ էլ որ միանգամից շատ էին հավաքված, ասեցի բիրիկով սաղ տամ։ ։ )

Հիդրոգեն
06.03.2011, 20:56
Մի հարց էլ՝
“Հարցը այն մասին, թե որքանո՞վ է ճիշտ առաջին տպավորությունը, կարիք ունի բավականին հանգամանալից քննարկման։”
և
“Բավականին հանգամանալից քննարկման կարիք ունի այն հարցը, թե որքանո՞վ է ճիշտ առաջին տպավորությունը։”
Որքանո՞վ է ճիշտ և գրագետ կազմված առաջին տարբերակը։ Բնորո՞շ է արդյոք նման կազմն ու հերթականությունը հայոց լեզվին, թե՞ դա անհաջող թարգմանության արդյունք է հանդիսանում։ Որտև կարդալուց մոտավորապես այսպիսի նախադասություն է միտքս գալիս.
"В весьма основательном обсуждении нуждается вопрос насколько точным является первое впечатление."

Ամպ
06.03.2011, 22:30
Նաև ևս մեկ հարց իմ կողմից.
“Ինչպես դուք գիտեք, վաղը կկատարվի[1][2] արևի խավարում, իսկ դա կատարվում[2] է ոչ ամեն օր։ Հավաքեք անձնակազմին[3] դաշտային հագուստով,[4] առավոտյան ժամը 5-ին,[4] վարժահրապարակում։ Նրանք կարող են դիտել այդ երևույթը, իսկ ես կտամ անհրաժեշտ բացատրությունները[5]։ Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա[6] և պետք է[7] մարդկանց թողնել զորանոցում։”


[2] — խավարման համար ավելի ճիշտ է ասել “կկատարվի”, թե՞ “տեղի կունենա”։
Խավարման (բնության երևույթների) դեպքում իհարկե ավելի ճիշտ է ասել «տեղի կունենա», որովհետև կատարել բայի դեպքում մեծ է մարդկային գործոնը:
Ասում ենք՝ կատարվել է թարգմանություն, բայց չենք ասում կատարվել է երկրաշարժ, հրաբուխ:


[1] — “կկատարվի” և “կատարվելու է”՝ այստեղ երկու տարբերակներն էլ ընդունելի՞ են։ Ո՞րն է նրբությունը դրանց միջը։ Երկուսն էլ, կարծես, հասկանալի են, բայց տարբերությունը սահմանել չի հաջողվում։
«Կատարել» բայը փոխարինենք «տեղի ունենալ»-ով:
Կարծում եմ՝ երկու ձևերն էլ ընդունելի են, բայց որպեսզի գլխավոր և երկրորդական նախադասություններիդ բայաձևերը չտարբերվեն և երկուսն էլ օժանդակ բայերով լինեն, ավելի ճիշտ է «տեղի է ունենալու» տարբերակը (օրինակը վերջում կգրեմ և ավելի պարզ կլինի):


[3] — հավաքել “անձնակազմին”, թե՞ “անձնակազմը”։
«անձնակազմին»::unsure


[4] — ստեղ առանց կետադրության կարելի է՞ բավարարվել։
Ո՛չ:


Եթե ոչ, ապա առաջին ստորակետը չպիտի՞ բութ լինի։
Բութը բացառվում է, որովհետև դու տրոհում ես.
ժամանակի

առավոտյան ժամը 5-ին
և տեղի

վարժահրապարակում
պարագաներ:
Եթե երկուսն էլ տեղ կամ երկուսն էլ ժամանակ ցույց տային, այդ դեպքում պետք է բութով տրոհեիր:
Օրինակ՝ Անձնակազմին հավաքել բաց երկնքի տակ՝ վարժահրապարակում:


[5] — վերչի “ը”-ը ավելորն չի՞ (Ին՞չ կանեմ՝ բացատրություններ կտամ)։
Ավելորդ է:


[6] — բաց թողնված ստորակետի մասին
Կարծում եմ՝ այստեղ ստորակետ պետք չի:


[7] — “պետք է”, թե “պետք կլինի” (կասկածում եմ, որ սա կարգադրություն է և այդ պատճառով է “պետք է”)։
Տվյալ դեպքում «պետք է», որոհետև խոսքը գնում է անհրաժեշտության մասին, իսկ «պետք կլինին» ավելի շատ ապագայում պիտանելություն է մատնանշում:


Մեկ էլ “պետք է մարդկանց թողնել”, թե՞ “մարդկանց պետք է թողնել”
«մարդկանց պետք է թողնել». հայերենում սկզբում դրվում է ենթական, իսկ հետո ստորոգյալը (իհարկե ոչ միշտ):

Ընդհանրապես նախադասությանդ մեջ ռուսաբանությունները շատ էին: Ես, օրինակ, այսպես կձևակերպեի.


Ինչպես գիտեք, վաղը տեղի է ունենալու արևի խավարում, ինչը լինում է ոչ ամեն օր։ Անձնակազմին դաշտային հագուստով հավաքե՛ք առավոտյան ժամը 5-ին, վարժահրապարակում։ Նրանք կարող են դիտել այդ երևույթը, իսկ ես անհրաժեշտ բացատրություններ կտամ։ Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա և մարդկանց պետք է թողնել զորանոցում։
Չնայած՝ իմ ձևակերպումն էլ ինձ այնքան էլ դուր չի գալիս: :))



Մի հարց էլ՝
“Հարցը այն մասին, թե որքանո՞վ է ճիշտ առաջին տպավորությունը, կարիք ունի բավականին հանգամանալից քննարկման։”
և
“Բավականին հանգամանալից քննարկման կարիք ունի այն հարցը, թե որքանո՞վ է ճիշտ առաջին տպավորությունը։”
Որքանո՞վ է ճիշտ և գրագետ կազմված առաջին տարբերակը։ Բնորո՞շ է արդյոք նման կազմն ու հերթականությունը հայոց լեզվին, թե՞ դա անհաջող թարգմանության արդյունք է հանդիսանում։ Որտև կարդալուց մոտավորապես այսպիսի նախադասություն է միտքս գալիս.
"В весьма основательном обсуждении нуждается вопрос насколько точным является первое впечатление."

Նախ նշածդ նախադասության մեջ հարցականը բացառվում է, որովհետև պատմողական նախադասություն է:

Առաջին տարբերակը ճիշտ չէ: («Հարցը այն մասին» - ռուսաբանություն է):
Երկրորդ տարբերակն ավելի ճիշտ է:
Կարելի է նաև այսպես.


Առաջին տպավորության ճիշտ լինելու հարցը բավականին հանգամանալից քննարկման կարիք ունի:

Հիդրոգեն
07.03.2011, 01:13
Շնորհակա՛լ եմ արագ ու ընդարձակ պատասխանելու համար։ Որոշ տեղեր, փաստորեն, կասկածներս անհիմն չէին։
»«անձնակազմին»::unsure
Հասկացա ոնց որ՝ շնչավորների բազմություն է, դրա համար. անձնակազմին, ուսանողներին, մարդկանց, կենդանիներին, խոսացող ծառերին և այլն։
»Բութը բացառվում է, որովհետև դու տրոհում ես ժամանակի և տեղի պարագաներ:
Այսինքն ողջ նախադասությունը պայմանների թվարկման նման մի բան է՞ր. “հավաքեք, մաքրեք, շարեք, այսինչ ժամին, այսինչ վայրում, այսինչ վիճակում և այլն”, հա՞։ Իսկ ինչպե՞ս էր հարկավոր կազմել, որպեսզի կետադրության կարիք չառաջանար։ Սենց կանցնե՞ր։

Առավոտյան ժամը 5-ին հավաքեք անձնակազմին դաշտային հագուստով վարժահրապարակում։
»Տվյալ դեպքում «պետք է», որոհետև խոսքը գնում է անհրաժեշտության մասին, իսկ «պետք կլինին» ավելի շատ ապագայում պիտանելություն է մատնանշում:
Իսկ այս մասը լավ չկարողացա պատկերացնել։ Հատկապես պիտանելիության մատնանշման պահը։ Հա, իմիջիայլոց՝ “կարողանացա\ուզեցա անել՞, չէ՞։
»Նախ նշածդ նախադասության մեջ հարցականը բացառվում է, որովհետև պատմողական նախադասություն է:
Էդ հա, ուղակի չուզեցա հանել, որ բնօրինակից չտարբերվի։
»Առաջին տարբերակը ճիշտ չէ: («Հարցը այն մասին» - ռուսաբանություն է):
Կարո՞ղ է արդյոք ֆորումում (գուցե հենց այս թեմայում) ռուսաբանություններն արդեն քննարկված և հավաքված եղած լինեն։ Ամեն առանձին օրինակի համար հարց բարձրացնելը ժամանակատար կստացվի երկու կողմերի համար էլ, սակայն որոշելն էլ, թե որն է ճիշտ գրված, իսկ որը՝ ոչ հաճախ չի հաջողվում (ես արդեն մտածում էի սեփական նախադասությունների կազմավորման շաբլոնը սկսել ձևափոխել)։

Ամպ
07.03.2011, 14:52
Շնորհակա՛լ եմ արագ ու ընդարձակ պատասխանելու համար։
Խնդրեմ :)


Իսկ ինչպե՞ս էր հարկավոր կազմել, որպեսզի կետադրության կարիք չառաջանար։ Սենց կանցնե՞ր։
Ինչո՞ւ ես կետադրությունից խուսափում:
Բայց եթե կետադրություն չես ուզում լինի, ապա այսպես գրիր.

Առավոտյան ժամը 5-ին անձնակազմին դաշտային հագուստով հավաքեք վարժահրապարակում։
Միշտ աշխատիր ստորոգյալը վերջում դնել:


Իսկ այս մասը լավ չկարողացա պատկերացնել։ Հատկապես պիտանելիության մատնանշման պահը։
Հիդրոգեն ջան, ընդհանրապես, «պետք կլինի» արտահայտությունը մի տեսակ գեղեցիկ չի, էլի:
Օրինակ, երբ ինչ-որ գործողության անհրաժեշտության մասին ենք խոսում (ինչպես նշածդ նախադասության մեջ էր), ավելի ճիշտ է օգտագործել «պետք է» բառը: Ասում ենք՝ պետք է կարդալ, պետք է հեռանալ, բայց պետք կլինի կարդալ, պետք կլինի հեռանալը գեղեցիկ չի հնչում:
Իսկ, այ, երբ ինչ-որ առարկայի պիտանելիության մասին խոսք գնա, կարող ենք ասել. Այս գիրքն ինձ ապագայում պետք կգա (տե՛ս, «պետք կլինի»ն չի հնչում):


Հա, իմիջիայլոց՝ “կարողանացա\ուզեցա անել՞, չէ՞։
Հարցդ բայի վերջավորությա՞նն է վերաբերում:
Կարողացա անել
Կարողացա՝ անեմ
Նշածս երկու ձևերն էլ ճիշտ են, բայց, տե՛ս, երկրորդի դեպքում կետադրության անհրաժեշտություն կա, որովհետեև երկրորդի դեպքում որ ստորադասական շաղկապը զեղչված է, Կարողացա՝ (որ) անեմ


Կարո՞ղ է արդյոք ֆորումում (գուցե հենց այս թեմայում) ռուսաբանություններն արդեն քննարկված և հավաքված եղած լինեն։
Ճիշտն ասած՝ չգիտեմ, չեմ հանդիպել:
Այդ հարցով երևի ավելի վաղ գրանցված ակումբցիներին դիմես:

Ուլուանա
09.03.2011, 22:23
Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա[6] և պետք է[7] մարդկանց թողնել զորանոցում։
Կարծում եմ՝ այստեղ ստորակետ պետք չի:
Ստորակետ պետք է, քանի որ ենթական փոխվում է։

Քանի որ հարց էր տրվել Ակումբում ռուսաբանությունների՝ առանձին թեմայով գոյություն ունենալու մասին, ասեմ, որ չկա առանձին այդպիսի թեմա. ռուսաբանությունների մասին հարցերն այս թեմայում են քննարկվում։

Ամպ
10.03.2011, 09:34
Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա[6] և պետք է[7] մարդկանց թողնել զորանոցում։”

[6] — բաց թողնված ստորակետի մասին


Կարծում եմ՝ այստեղ ստորակետ պետք չի:

Ստորակետ պետք է, քանի որ ենթական փոխվում է։

Երեկ այս հարցի շուրջ Ուլուանայի հետ կարճ զրույց ունեցանք: Երկուսիս տեսակետն էլ անբեկանելի մնաց:
Ուլուանան իր տեսակետը հիմնավորել է:
Հիմնավորեմ նաև ես, թե ինչու ստորակետ պետք չի դնել:

Նշված նախադասությունը բարդ համադասական նախադասություն է՝ կազմված գլխավոր և երկրորդական նախադասություններից.
Եթե անձրև գա - գլխավոր նախադասություն,
ապա դիտելը կդժվարանա և պետք է մարդկանց թողնել զորանոցում - երկրորդական նախադասություն:
Ընդ որում, երկրորդական նախադասությունը շաղկապում է երկու պարզ, անենթակա նախադասություն, հետևաբար և շաղկապից առաջ ստորակետ պետք չի դնել:

Նաիրուհի
10.03.2011, 10:48
Ընդ որում, երկրորդական նախադասությունը շաղկապում է երկու պարզ, անենթակա նախադասություն, հետևաբար և շաղկապից առաջ ստորակետ պետք չի դնել:

Մի՞թե երկու պարզ անենթակա, Ամպ ջան… ;)
Առնվազն առաջին նախադասության մեջ
ապա դիտելը կդժվարանա ես պարզորոշ տեսնում եմ ենթական, որն արտահայտված է գոյականաբար գործածված անորոշ դերբայով… Որ դիտելը ի8ոք ենթական է, կարելի է պարզել ամենահեշտ եղանակով՝ ենթակային տրվող հարցով՝ ի՞նչը (ո՞վ) կդժվարանա…
Երկրորդ նախադասությունն իրոք անենթակա է, բայց եթե նախադասություններից գոնե մեկը ենթակա ունի, ուրեմն արդեն իսկ ենթակաը նույնը չէ, և պետք է ստորակետ դնել:
Երկու անենթակա նախադասությունների միջև ստորակետ դնել-չդնելու հարցն էլ կարելի է մեկ ուրիշ անգամ քննարկել...;)

Ամպ
10.03.2011, 11:09
Հա, իրոք, առաջին պարզ նախադասությունը ենթակա ունի :oy
Իբրև գործողության անուն՝ անորոշ դերբայը կատարում է գոյական անվան դեր և հոլովվում է՝ ենթարկվելով ու հոլովման:

Հիդրոգեն
10.03.2011, 23:18
Ինչո՞ւ ես կետադրությունից խուսափում:
Չգիտեմ, հայերենում գերկետադրված նախադասությունները մոտս սոսնձված բեկորների հետ են ասոցիացվում։ Բացի դրանից սովորական տեքստում “գեղագրական” դասավորումը անսովորությունից միտք է շեղում։

Եթե անձրև գա, ապա դիտելը կդժվարանա, և պետք է մարդկանց թողնել զորանոցում։

Ասում ենք՝ պետք է կարդալ, պետք է հեռանալ, բայց պետք կլինի կարդալ, պետք կլինի հեռանալը գեղեցիկ չի հնչում: Իսկ, այ, երբ ինչ-որ առարկայի պիտանելիության մասին խոսք գնա, կարող ենք ասել. Այս գիրքն ինձ ապագայում պետք կգա (տե՛ս, «պետք կլինի»ն չի հնչում):
Լավ, հասկացա՝ “պետք է”\“հարկ է”\“հարկավոր է”. “Պետք է թողնել”, և դրա պայման պարունակող մասնակի դեպքը՝ “Պետք է թողնել, եթե ...”։ Այդ նոր տեսանկյունից խնդիրը զննելիս ինձ սկզբից չէր հաջողվում պահպանել հինը՝ այսինքն այն, թե ինչով էի ես ուղղորդվում “պետք կլինի”-ին նախապատվություն տալուց։ http://a0.twimg.com/profile_images/1087706138/NeckerCube_normal.jpg
Վերջում սակայն կարողացա գալ այսպիսի արդյունքի հին ընդունման մասին՝
Պարբերության մեջ սկզբից խոսք էր գնում մի իրավիճակի մասին, որում մարդկանց զորանոցից դուրս բերել պետք չէր։ Բայց հետո ընդունվում է անձրև տեղալու հնարավորությունը և դիտարկվում այն՝ իրեն բնորոշ հետևանքներով։ Այլ կերպ ասած, դիտակրվող իրավիճակում մարդկանց զորանոցում թողնել պետք չի, սակայն պետք կլինի, եթե իրավիճակը փոխվի և անձրև գա։
Քո օրինակի վրա կլիներ

Ինձ պետք չի այդ գիրքը կարդալ, սակայն պետք կլինի, եթե գիրքը ներառվի ուսումնական ծրագրում։

երկրորդի դեպքում կետադրության անհրաժեշտություն կա, որովհետեև երկրորդի դեպքում որ ստորադասական շաղկապը զեղչված է, Կարողացա՝ (որ) անեմ
“Կարողացա, որ անե՞մ։” :think :o Լավ, էս թող դեռ մնա։ Մի գիրք կճարեմ, մեջը կնայեմ, թե չէ աչքիս մի գլխի չափ մեկնաբանություն է ստացվելու։ :P
Նաիրուհի, շնորհակալություն մեկնաբանության համար՝ կարողացար գերազանց արտահայտել այն, ինչի մասին իմ մոտ թույլ կասկածներից բացի ոչինչ չէր հաջողվում ձևավորել։

Նաիրուհի
10.03.2011, 23:40
Հարցդ բայի վերջավորությա՞նն է վերաբերում:
Կարողացա անել
Կարողացա՝ անեմ
Նշածս երկու ձևերն էլ ճիշտ են, բայց, տե՛ս, երկրորդի դեպքում կետադրության անհրաժեշտություն կա, որովհետեև երկրորդի դեպքում որ ստորադասական շաղկապը զեղչված է, Կարողացա՝ (որ) անեմ


Կարողանալ բայը պահանջում է ուղղական/հայցական հոլովով տրված լրացում (ուղիղ խնդիր)՝ կարողանալ ի՞նչ/ի՞նչ անել:
Տվյալ դեպքում խոսք անգամ չի կարող լինել երկու դիմավոր բայի գործածության մասին. ճիշտ է միանշանակ կարողացա անել-ը:
Ամպ ջան, ճիշտ ես նկատես, որ որ շաղկապի զեղչման դեպքում բութ ենք դնում, բայց այս նախադասության մեջ այդ դեպքը չէ:

Ամպ
11.03.2011, 15:55
Կարողանալ բայը պահանջում է ուղղական/հայցական հոլովով տրված լրացում (ուղիղ խնդիր)՝ կարողանալ ի՞նչ/ի՞նչ անել:
Տվյալ դեպքում խոսք անգամ չի կարող լինել երկու դիմավոր բայի գործածության մասին. ճիշտ է միանշանակ կարողացա անել-ը:
Ամպ ջան, ճիշտ ես նկատես, որ որ շաղկապի զեղչման դեպքում բութ ենք դնում, բայց այս նախադասության մեջ այդ դեպքը չէ:
Նաիրուհի ջան, իմ ասածը այն դեպքերի համար է ճիշտ, երբ երկու դիմավոր բայերի արաքում խոսքի այլ մասեր էլ են լինո՞ւմ:

Հիդրոգեն
20.03.2011, 12:56
“Անվտանգության ծառայությունը շահագրգռված չէ մեծ ծավալի պաշարների ձևավորմանը։”
Ճի՞շտ է արդյոք։

Ariadna
20.03.2011, 13:02
“Անվտանգության ծառայությունը շահագրգռված չէ մեծ ծավալի պաշարների ձևավորմանը։”
Ճի՞շտ է արդյոք։

Իմ կարծիքով պետք է լինի ձևավորմամբ։

Հիդրոգեն
20.03.2011, 15:23
Շահագրգռված լինել ինչ-որ բանո՞վ (գործիական հոլով)։ Իսկ ինչ որ բանի մե՞ջ (ներգոյական հոլով)։ Թ՞ե ներգոյականի համար պետք կլիներ արդեն “ինչ որ բանում շահագրգռվածություն ունենալ” ձևով կառուցել։
հ.գ. Նույնն էլ “հետաքրքրված”-ի մասին։

Rammstein
20.03.2011, 16:15
Շահագրգռված լինել ինչ-որ բանո՞վ (գործիական հոլով)։ Իսկ ինչ որ բանի մե՞ջ (ներգոյական հոլով)։ Թ՞ե ներգոյականի համար պետք կլիներ արդեն “ինչ որ բանում շահագրգռվածություն ունենալ” ձևով կառուցել։
հ.գ. Նույնն էլ “հետաքրքրված”-ի մասին։

Չէ, «շահագրգռված լինել ինչ որ բանում»-ը ռուսերեն ա, հայերեն չի: ;)

Հիդրոգեն
20.03.2011, 22:12
Այսինքն միտքը ոչ թե այն է, որ “դրանում ես շահագրգռման աղբյուր եմ տեսնում”, այլ որ “դա ինձ շահագրգռե՞լ է”։ Իսկ վերաբերու՞մ է արդյոք դա “ինչ որ բանում շահագրգռվածություն ունենալ”-ուն նույնպես։ Եթե այո, ապա ինչպե՞ս ճիշտ ասել հենց շ. ունենալու մասին։
Մեկ էլ՝ ստացվու՞մ է նույն սկզբունքով “դրանով զայրացած եմ”՝ ի փոխարեն “դրանից զարյացած եմ”-ի։

Rammstein
20.03.2011, 23:10
Այսինքն միտքը ոչ թե այն է, որ “դրանում ես շահագրգռման աղբյուր եմ տեսնում”, այլ որ “դա ինձ շահագրգռե՞լ է”։

Շահագրգռման աղբյուր տեսնելը ուրիշ ա, եթե տենց ես ասում, ապա ամեն ինչ կարա փոխվի ու գուցե հենց ներգոյական հոլովն էլ ճիշտ կլինի (չեմ մտածել, հաստատ չեմ ասում):


Իսկ վերաբերու՞մ է արդյոք դա “ինչ որ բանում շահագրգռվածություն ունենալ”-ուն նույնպես։ Եթե այո, ապա ինչպե՞ս ճիշտ ասել հենց շ. ունենալու մասին։

Ախր ի՞նչ կարիք կա բարդացնելու, ավելի հեշտ չի՞ «Ինչ-որ բանով շահագրգռված լինել» ձեւը: ;)

Քո ասած ձեւն էլ գուցե սխալ չի, հաստատ չգիտեմ, բայց ես դա չէի կիրառի:


Մեկ էլ՝ ստացվու՞մ է նույն սկզբունքով “դրանով զայրացած եմ”՝ ի փոխարեն “դրանից զարյացած եմ”-ի։

Այո:

AniwaR
11.04.2011, 10:24
անգլերեն "hangover", ռուսերեն "похмелье" (նույն ինքը՝ խմելուց հետո "պախմելը") բառերի հայերեն համարժեքը ո՞րն է։

Skeptic
11.04.2011, 10:29
անգլերեն "hangover", ռուսերեն "похмелье" (նույն ինքը՝ խմելուց հետո "պախմելը") բառերի հայերեն համարժեքը ո՞րն է։

Խումար:

AniwaR
11.04.2011, 10:34
Խումար:

Հա, շնորհակալություն, արդեն ֆեյսբուքում էլ ասեցին։ Իսկ ճիշտը «խումհա՞րն» է, թե՞ «խումարը»։

Ներսես_AM
11.04.2011, 10:36
Խումար:

թե՞ խումհար :think

Ռուֆուս
11.04.2011, 10:37
Հա, շնորհակալություն, արդեն ֆեյսբուքում էլ ասեցին։ Իսկ ճիշտը «խումհա՞րն» է, թե՞ «խումարը»։

Ինչքան գիտեմ «Խումհարն» է ճիշտը :)

AniwaR
11.04.2011, 10:41
Ինչքան գիտեմ «Խումհարն» է ճիշտը :)

Լավ, բոլորին շնորհակալություն։ :)

Ուլուանա
11.04.2011, 20:40
...Իսկ ճիշտը «խումհա՞րն» է, թե՞ «խումարը»։
Թեև երկու տարբերակներն էլ հանդիպել եմ, ու «խումհարը» կարծես ավելի տրամաբանական է («խում» և «հարվել» բառերից, այսինքն՝ խմելուց հարված), բայց ավելի շատ «խումար» տարբերակն եմ հանդիպել։ Քիչ առաջ էլ մի քանի բառարաններում նայեցի, բոլորում էլ միայն «խումարը» կար։ Բայց համարյա համոզված եմ, որ Աղայանի բացատրականում երկուսն էլ կլինեն։

Մանուլ
11.04.2011, 20:48
Թեև երկու տարբերակներն էլ հանդիպել եմ, ու «խումհարը» կարծես ավելի տրամաբանական է («խում» և «հարվել» բառերից, այսինքն՝ խմելուց հարված), բայց ավելի շատ «խումար» տարբերակն եմ հանդիպել։ Քիչ առաջ էլ մի քանի բառարաններում նայեցի, բոլորում էլ միայն «խումարը» կար։ Բայց համարյա համոզված եմ, որ Աղայանի բացատրականում երկուսն էլ կլինեն։

Աղայանի բացատրականում միայն «խումար» կա, «խումհար» չկա:

Moonwalker
11.04.2011, 20:59
Իսկ ճիշտը «խումհա՞րն» է, թե՞ «խումարը»։

Ճիշտը խումարն է: Հիմքը արաբերեն xumar («հարբեցողությանը հաջորդող թմրություն, զարթխում») բառն է, որը ծագում է xamr («գինի») բառից: Բառը սեմական է (հմմ. ասորական և արամեական xamra, եբրայական xemer՝ «գինի» բառը. հատկանշական է բոլորն էլ ծագումնաբանական կապի մեջ են նախալեզվի այն նույն բառի հետ, որից ծագել է մեր «խմորը»:
Աղբյուրը՝ Աճառյանի արմատական բառարան:

Ռուֆուս
11.04.2011, 21:03
Հետաքրքիր ա, բա ես ինչի՞ էի մտածում, որ խումհարը գրական տարբերակն ա, իսկ խումարը՝ խոսակցական...

Freeman
14.04.2011, 17:10
Chorion - [խորիոն] :)

Հիշեցի ասում են, որ նման բառերի արտասանությունը հիշելու լավագույն ձևը character/առանձնահատկություն/ բառի ռուսերեն արտասանությունը հիշելն է: :8
Նոր իլիականն էի բզբզում,մտքովս անցավ
Էդ դեպքում Աքայացինե՞ր,թե՞ Ախայացիներ

Ռուֆուս
14.04.2011, 17:17
Նոր իլիականն էի բզբզում,մտքովս անցավ
Էդ դեպքում Աքայացինե՞ր,թե՞ Ախայացիներ

Աքայացիներ, որովհետև հին փոխառություն է, դեռևս գրաբարից ու ավելի նախընտրելի է:

Moonwalker
14.04.2011, 17:22
Նոր իլիականն էի բզբզում,մտքովս անցավ
Էդ դեպքում Աքայացինե՞ր,թե՞ Ախայացիներ

Էդ բառի աքայացիներ արտասանությունը արդեն արմատավորվել է հայերենում ու ընդհանրապես «ք»-ով բառերը շատ են: Ես ընդհամենը ասում էի, որ էդ կապակցությունները հունարենում են «խ» կարդացվել/ում, ինչը չի նշանակում, որ հայերենը նույնությամբ է փոխառել դրանք: Հունարենում Ἀχαιοί (լատիներեն Achaei), կարդացվում է «խ»-ով (նույնը նաև ռուսերենում ахеяне): Հայերենում կոնկրետ էս բառը «ք»-ով է, այլ փոխառություններում հանդիպում են և «խ»-ով և «ք»-ով նմուշներ: Բայց բնօրինակով կարդալիս տվյալ տառը (լատիներենում տառակապակցությունը) հնչում է «խ»::)

Freeman
14.04.2011, 17:30
Էդ բառի աքայացիներ արտասանությունը արդեն արմատավորվել է հայերենում ու ընդհանրապես «ք»-ով բառերը շատ են: Ես ընդհամենը ասում էի, որ էդ կապակցությունները հունարենում են «խ» կարդացվել/ում, ինչը չի նշանակում, որ հայերենը նույնությամբ է փոխառել դրանք: Հունարենում Ἀχαιοί (լատիներեն Achaei), կարդացվում է «խ»-ով (նույնը նաև ռուսերենում ахеяне): Հայերենում կոնկրետ էս բառը «ք»-ով է, այլ փոխառություններում հանդիպում են և «խ»-ով և «ք»-ով նմուշներ: Բայց բնօրինակով կարդալիս տվյալ տառը (լատիներենում տառակապակցությունը) հնչում է «խ»::)

Իսկ sch-Ն ճիշտ կլինի արտասանել սխ,թե շ,օրինակ՝ Ischias` Իշիազ,թե՞ իսխիազ

Ռուֆուս
14.04.2011, 17:36
Իսկ sch-Ն ճիշտ կլինի արտասանել սխ,թե շ,օրինակ՝ Ischias` Իշիազ,թե՞ իսխիազ

նայած ինչ բառ ա: Եթե սա հիվանդության անունն է, հայերեն ճիշտ տարբերակը իշիազն ա: Բայց օրինակ լատիներեն scholastica բառը հայերեն սխոլաստիկ է ու էլի տենց բաներ: Ինձ թվում ա հիմնականում «սխ»-ն ավելի ճիշտ ա, բայց որոշ դեպքերում շ-ն է նախընտրելի: Իսկ գերմանական փոխառություններից միանշանակորեն միայն «շ»ն է ճիշտ:

Freeman
14.04.2011, 17:39
նայած ինչ բառ ա: Եթե սա հիվանդության անունն է, հայերեն ճիշտ տարբերակը իշիազն ա: Բայց օրինակ լատիներեն scholastica բառը հայերեն սխոլաստիկ է ու էլի տենց բաներ: Ինձ թվում ա հիմնականում «սխ»-ն ավելի ճիշտ ա, բայց որոշ դեպքերում խ-ն է նախընտրելի:

Ավելի կոնկրետ համապատասխան ոսկրի անունն էր հետաքրքրում. Ես էդ հիվանդության անվանման պատճառով ասում էի օս իշիի,դասախոսն ասում էր սխալ ա,պետք ա լինի օս իսխիի

Moonwalker
14.04.2011, 17:41
Իսկ sch-Ն ճիշտ կլինի արտասանել սխ,թե շ,օրինակ՝ Ischias` Իշիազ,թե՞ իսխիազ

sch-ն լատիներենում հնչում է «սխ», օրինակ՝ schema [սխեմա]:
Իսկ իշիաՍ-ը ծագել է մեջքի նյարդի անունից՝ ishiadicus, դրա համար էլ հնչում է «շ»::)

Freeman
14.04.2011, 17:50
sch-ն լատիներենում հնչում է «սխ», օրինակ՝ schema [սխեմա]:
Իսկ իշիաՍ-ը ծագել է մեջքի նյարդի անունից՝ ishiadicus, դրա համար էլ հնչում է «շ»::)

Կոնկրետ էդ հիվանդությունը հաստա՞տ իշիաս ա,թե՞ իշիազ,կապված էն բանի հատ,որ վերջում asis վերջածանցն ա՝ ոչ բորբոքային հիվանդություն ցույց տվող,իսկ s-ը երկու ձայնավորների արանքում(ու էլի մի քանի դեպքում) զ ա կարդացվում,թե՞ այստեղ ուրիշ ա վերջածանցը

Moonwalker
14.04.2011, 17:57
Կոնկրետ էդ հիվանդությունը հաստա՞տ իշիաս ա,թե՞ իշիազ,կապված էն բանի հատ,որ վերջում asis վերջածանցն ա՝ ոչ բորբոքային հիվանդություն ցույց տվող,իսկ s-ը երկու ձայնավորների արանքում(ու էլի մի քանի դեպքում) զ ա կարդացվում,թե՞ այստեղ ուրիշ ա վերջածանցը

Իհարկե էդ քո պրոֆիլն է, բայց կարծես թե, ոչ թե Ischiasis է, այլ Ischias::think Համենայն դեպս գրական հայերենում 100% իշիաս է::)

Freeman
14.04.2011, 18:02
Իհարկե էդ քո պրոֆիլն է, բայց կարծես թե, ոչ թե Ischiasis է, այլ Ischias::think Համենայն դեպս գրական հայերենում 100% իշիաս է::)

Դե ես էլ հաստատ չեմ հիշում բայց եթե հայերենում ս է,ուրեմն -asis չի:)

Moonwalker
14.04.2011, 18:03
Իհարկե էդ քո պրոֆիլն է, բայց կարծես թե, ոչ թե Ischiasis է, այլ Ischias::think Համենայն դեպս գրական հայերենում 100% իշիաս է::)

Լավ նայեցի, փաստորեն բառը ծագել է հունարեն ischion (ազդր) բառի ածանցյալներից մեկից: Այսինքն հունարեն ischias (ազդրային): Մի խոսքով ամեն դեպքում ճիշտը իշիասն է:

ars83
26.04.2011, 04:47
Բարև: :) Կբացատրե՞ք, թե ինչ իմաստով է Համո Սահյանը գործածում «մեղանչել» բառն իր այս բանաստեղծությունում:

Ախ, ինձ ծլել չթողին,
Էլ ուր մնաց կանաչել,
Ծանոթանալ չթողին,
Էլ ուր մնաց ճանաչել:
Սովորեցի չգործած
Մեղքիս համար մեղանչել,
Իմ տվածով գոհանալ,
Վարձիս համար ամաչել:
Ինձ հառաչել չթողին,
Էլ ուր մնաց շառաչել:

Շնորհակալություն:

Ariadna
26.04.2011, 08:57
Բարև: :) Կբացատրե՞ք, թե ինչ իմաստով է Համո Սահյանը գործածում «մեղանչել» բառն իր այս բանաստեղծությունում:

Ախ, ինձ ծլել չթողին,
Էլ ուր մնաց կանաչել,
Ծանոթանալ չթողին,
Էլ ուր մնաց ճանաչել:
Սովորեցի չգործած
Մեղքիս համար մեղանչել,
Իմ տվածով գոհանալ,
Վարձիս համար ամաչել:
Ինձ հառաչել չթողին,
Էլ ուր մնաց շառաչել:

Շնորհակալություն:

Արս ջան,մարդ ա էլի, իմ կարծիքով ինքն էլ, ինչպես հայերի 97%-ը, պարզապես սխալ է իմացել մեղանչել բառի իմաստը՝ օգտագործելով այն որպես ապաշխարել։

ars83
26.04.2011, 12:54
Արս ջան,մարդ ա էլի, իմ կարծիքով ինքն էլ, ինչպես հայերի 97%-ը, պարզապես սխալ է իմացել մեղանչել բառի իմաստը՝ օգտագործելով այն որպես ապաշխարել։

Դե, տարօրինակ ա, որ բանաստեղծը շփոթի բառերի նշանակությունները:

Պանդուխտ
26.04.2011, 15:58
Դե, տարօրինակ ա, որ բանաստեղծը շփոթի բառերի նշանակությունները:

Նրա ուսուցիչն է մեղաւորը. սովետական կրթական համակարգի պաշտօնեան:

Աբելյան
11.05.2011, 14:13
Ժողովուրդ, որ խնդրեմ, էս նախադասության հարցերը կլուծե՞ք:
Օրինակ.
Երազող երիտասարդը գործիքներով լի տոպրակը տարավ խոհանոց՝ հոգոց հանելով:
Երիտասարդը ենթական ա, ու ինքը գոյական ա:
Տարավ-ստորոգյալ ա, անցյալ ժամանակի բայ:
Տոպրակը լրացում ա, էլի գոյական…
Հարցեր.
1. Երազողը հատկացուցիչ ա ու դերբա՞յ:
2. Մրգերով լի-ն ի՞նչ ա: Ու էդ բառերը ի՞նչ խոսքի մաս են:
3. Արձակելով-ը իրանից ի՞նչ ա ներկայացնում:
4. Խոհանոց-ի դերը նախադասության մեջ ո՞րն ա:

_Հրաչ_
11.05.2011, 20:31
Ժողովուրդ, որ խնդրեմ, էս նախադասության հարցերը կլուծե՞ք:
Օրինակ.
Երազող երիտասարդը գործիքներով լի տոպրակը տարավ խոհանոց՝ հոգոց հանելով:
Երիտասարդը ենթական ա, ու ինքը գոյական ա:
Տարավ-ստորոգյալ ա, անցյալ ժամանակի բայ:
Տոպրակը լրացում ա, էլի գոյական…
Հարցեր.
1. Երազողը հատկացուցիչ ա ու դերբա՞յ:
2. Մրգերով լի-ն ի՞նչ ա: Ու էդ բառերը ի՞նչ խոսքի մաս են:
3. Արձակելով-ը իրանից ի՞նչ ա ներկայացնում:
4. Խոհանոց-ի դերը նախադասության մեջ ո՞րն ա:

Երազող_որոշիչ, լրացնում է ենթակային: Ենթակայական դերբայ է:
մրգերով (թե՞ գործիքներով) լի_որոշիչ, լրացնում է տոպրակ բառին: Միրգ (գործիք)՝ գոյական, լի՝ ածական:
արձակելով (հանելով)_ձևի պարագա: Անկատար դերբայ գործիական հոլովով:
խոհանոց_տեղի պարագա, գոյական:

Աբելյան
12.05.2011, 16:18
Պարզ ա::) Իսկ հատկացուցիչն ու բացահայտի՞չը որոնք են:

Ուլուանա
12.05.2011, 17:36
Պարզ ա::) Իսկ հատկացուցիչն ու բացահայտի՞չը որոնք են:
Հատկացուցիչը գոյականական անդամի այն լրացումն է, որը ցույց է տալիս, թե ինչին է պատկանում, վերաբերում կամ ինչից է ծագում, սերում լրացյալը, արտահայտվում է հիմնականում գոյականով կամ դերանունով՝ դրված սեռական հոլովով.

Հայկոյի գրառումները
նրանց աշխատանքները

Վերոնշյալ օրինակներում «գրառումները» և «աշխատանքները» հատկացյալներ են։


Բացահայտիչը ցույց է տալիս լրացյալի ով կամ ինչ լինելը, այլ կերպ ասած՝ բացահայտում է նրան։ Օրինակ.
Հայկոն՝ Ակումբի հնաբնակներից մեկը...

Բայց պարտադիր չէ, որ բացահայտիչը լրացնի գոյականական անդամի. կարող է լրացնել նաև ածականով, թվականով բայով, մակբայով արտահայտված անդամներին։ Օրինակ.

Կարդացե՞լ ես ամսագրի վերջին՝ 135-րդ համարը։
Հիմա՝ այս վճռական պահին, նա կարողացավ մեծ կամք դրսևորել։

Աբելյան
12.05.2011, 18:24
Հատկացուցիչը գոյականական անդամի այն լրացումն է, որը ցույց է տալիս, թե ինչին է պատկանում, վերաբերում կամ ինչից է ծագում, սերում լրացյալը, արտահայտվում է հիմնականում գոյականով կամ դերանունով՝ դրված սեռական հոլովով.

Հայկոյի գրառումները
նրանց աշխատանքները

Վերոնշյալ օրինակներում «գրառումները» և «աշխատանքները» հատկացյալներ են։


Բացահայտիչը ցույց է տալիս լրացյալի ով կամ ինչ լինելը, այլ կերպ ասած՝ բացահայտում է նրան։ Օրինակ.
Հայկոն՝ Ակումբի հնաբնակներից մեկը...

Բայց պարտադիր չէ, որ բացահայտիչը լրացնի գոյականական անդամի. կարող է լրացնել նաև ածականով, թվականով բայով, մակբայով արտահայտված անդամներին։ Օրինակ.

Կարդացե՞լ ես ամսագրի վերջին՝ 135-րդ համարը։
Հիմա՝ այս վճռական պահին, նա կարողացավ մեծ կամք դրսևորել։
Լրիվ պարզ էր: Մերսի::)

Ուլուանա
19.05.2011, 21:16
Ի՞նչ է նշանակում տավտոլոգիա

Վերջին տարիներին խիստ տարածվել է «տավտոլոգիա» լեզվական տերմինի կիրառությունը բառի իսկական իմաստի հետ կապ չունեցող ինչ–որ «նոր»՝ կենցաղային իմաստով։ Գրավոր խոսքում այն հաճախ գրվում է տառասխալով՝ տաֆտոլոգիա, ու ենթադրաբար «տուֆտա» (ռուսերեն туфта բառից) ժարգոնային բառի նմանությամբ գործածվում է որպես «տուֆտություն», այլ կերպ ասած՝ անկապություն, անիմաստություն, հիմարություն, անհեթեթություն իմաստով։ Իսկ «–լոգիա» վերջավորությունն, ըստ երևույթին, գործածողների աչքում լրջության ու ուժգնության էֆեկտ է հաղորդում «տուֆտա» ժարգոնային բառին։

Իսկ իրականում տավտոլոգիան լրիվ այլ բան է նշանակում։
Տավտոլոգիան կամ կրկնաբանությունը (հանդիպել եմ նաև «նույնաբանություն» ձևին) մի արտահայտության կամ նախադասության մեջ տարբեր բառերով նույն իմաստն արտահայտելն է, այսինքն՝ նույնիմաստ կամ մերձիմաստ բառերի անհարկի գործածությունը, ինչը համարվում է ոճական սխալ, խոսքային անփութություն։ Ճիշտ է, հատկապես բանավոր խոսքում ցանկացած մարդ էլ կարող է երբեմն անուշադրության հետևանքով տավտոլոգիա թույլ տալ, բայց հաճախ կրկնվելու դեպքում, հատկապես գրավոր խոսքում, այն արդեն բառապաշարի աղքատության ու անգրագիտության նշան է։ Հայերենում տավտոլոգիայի տարածված օրինակներ են «էժան գներ», «բարետես արտաքին», «ամենալավագույն» բառերն ու արտահայտությունները։

Հիմա՝ բերված օրինակների մասին հերթով։

«Էժան» բառն արդեն ներառում է գին իմաստը, նշանակում է ցածր գին ունեցող, իսկ «էժան գներ» արտահայտությունը, համապատասխանաբար, կնշանակի էժան գին ունեցող գներ, ինչը, բնականաբար, անգրագետ ձևակերպում է։

«Բարետես» բառը կազմված է «բարի» և «տես(ք)» բառերից, հետևաբար բարետես արտաքինը կնշանակի բարի տեսք ունեցող տեսք։ Կրկին անճարակ ձևակերպում։

«Ամենալավագույն» բառը հաճախ գործածվում է «լավ» ածականի գերադրական աստիճանն արտահայտելու համար, այնինչ «ամենա–» նախածանցն ու «–ագույն» վերջածանցը լրիվ նույն իմաստն ունեն, հետևաբար դրանք միաժամանակ գործածելու կարիք բնավ չկա։

Տավտոլոգիայի մասին ավելի լավ պատկերացում տալու համար բերեմ ևս մի քանի օրինակ.
մտքում պատկերացնել
լրացուցիչ հավելավճար
կարճ համառոտագիր
շիկահեր մազեր
երկկողմանի երկխոսություն
ուժեղ ներուժ։

Այնուամենայնիվ, գրականության մեջ տավտոլոգիան երբեմն կիրառվում է նպատակադրված՝ խոսքին հատուկ հուզական երանգավորում հաղորդելու համար։

Yeghoyan
23.05.2011, 11:24
Ժողովուրդ ջան, սրանցից որնա՞ ճիշտ

ալյումին - այլումին
պլաստմասա - պլասմասա

My World My Space
23.05.2011, 11:30
Ժողովուրդ ջան, սրանցից որնա՞ ճիշտ

ալյումին - այլումին
պլաստմասա - պլասմասա


առաջինները

Moonwalker
23.05.2011, 11:43
Ժողովուրդ ջան, սրանցից որնա՞ ճիշտ

ալյումին - այլումին
պլաստմասա - պլասմասա

Ճիշտ տարբերակներն են
ալյումինը (լատիներեն Aluminium բառից /l-ից հետո u-ն փափկում է` lupus [լյուպուս]-գայլ/, որը իր հերթին ծագել է alum (դառը աղ /alumen/) արմատից)
պլաստմասսան (ռուսերեն пластическая масса հապավված բառակապակցության փոխառված տարբերակը):

Skeptic
23.05.2011, 11:52
պլաստմասսան (ռուսերեն пластическая масса հապավված բառակապակցության փոխառված տարբերակը):

Արշ, բայց ինձ հանդիպել ա նաև մեկ «ս»-ով տարբերակը /ճիշտ ա` հազվադեպ/: Իմ կարծիքով, հայերենի կանոններին էս մեկն ավելի համապատասխան ա /հմմտ.` пассив(ный) - պասիվ/

My World My Space
23.05.2011, 11:56
Արշ, բայց ինձ հանդիպել ա նաև մեկ «ս»-ով տարբերակը /ճիշտ ա` հազվադեպ/: Իմ կարծիքով, հայերենի կանոններին էս մեկն ավելի համապատասխան ա /հմմտ.` пассив(ный) - պասիվ/

սովորաբար հայերենում օտարալեզու բառերի կրկնակ բաղաձայնները չեն գրվում... օր՝ Ռուսո, Ռոսիա և այլն, ինչպես նաև պլաստմասան

Moonwalker
23.05.2011, 12:06
Արշ, բայց ինձ հանդիպել ա նաև մեկ «ս»-ով տարբերակը /ճիշտ ա` հազվադեպ/: Իմ կարծիքով, հայերենի կանոններին էս մեկն ավելի համապատասխան ա /հմմտ.` пассив(ный) - պասիվ/


սովորաբար հայերենում օտարալեզու բառերի կրկնակ բաղաձայնները չեն գրվում... օր՝ Ռուսո, Ռոսիա և այլն, ինչպես նաև պլաստմասան

Իհարկե նման տենդենց դիտվում է արդի հայերենում, բայց ԻՄԿ այս դեպքի բանալին ուրիշ տեղում է. հայերենում առկա է ռուսերենով միջնորդավորված փոխառություն մասսան /մասսայական, մասսիվ ևն/ (հուն. μάζα ->լատ. massa -> ռուս. масса -> հայ. մասսա): Ուստի կարծում եմ այս դեպքում ևս նույն արմատը պիտի 2 «ս»-ով գրվի::8

Կխնդրեի՝ մեկը բառարանով ստուգի:;)

Moonwalker
23.05.2011, 12:07
---

Skeptic
23.05.2011, 12:20
Իհարկե նման տենդենց դիտվում է արդի հայերենում, բայց ԻՄԿ այս դեպքի բանալին ուրիշ տեղում է. հայերենում առկա է ռուսերենով միջնորդավորված փոխառություն մասսան /մասսայական, մասսիվ ևն/ (հուն. μάζα ->լատ. massa -> ռուս. масса -> հայ. մասսա): Ուստի կարծում եմ այս դեպքում ևս նույն արմատը պիտի 2 «ս»-ով գրվի::8

Կխնդրեի՝ մեկը բառարանով ստուգի:;)

Ես պոլիտեխնիկական բառարանով նայեցի (:))), «պլաստմասսա» էր գրված` հավանաբար հաշվի առնելով «մասսա» բառարմատը:
Իսկ միգուցե շեշտադրությո՞ւնը կապ ունի. պասիվ, կլասիկ բառերի դեպքում շեշտը դրվում ա վերջին վանկի վրա, որի դեպքում, եթե ճիշտ եմ նկատում, մեկ կամ երկու «ս»-երի արտասանական տարբերությունն առանձնապես չի նկատվում: Իսկ «մասսայի» դեպքում, քանի որ շեշտը դրվում ա առաջին վանկի վրա... :unsure

Լավ, վստահ չեմ: :pardon

Rammstein
23.05.2011, 13:29
Հայերեն-անգլերեն բառարանում գրած էր պլաստմասսա, բայց իմ կարծիքով վերջին «ա»-ն հայերենում չպետք է լինի: Ես կյանքում չէի ասի «պլաստմասսայե»: :{

Ariadna
23.05.2011, 13:32
Հայերեն-անգլերեն բառարանում գրած էր պլաստմասսա, բայց իմ կարծիքով վերջին «ա»-ն հայերենում չպետք է լինի: Ես կյանքում չէի ասի «պլաստմասսայե»: :{

Ռամշ ջան, բայց ինչ գրեին՝ պլաստմա՞ս, էդ համարյա կալբաստ ա դառնում, մի տեսակ :)) Արմատը մասսա–ն ա, ոնց կարող ա վերջին ա–ն չլինի։

Rammstein
23.05.2011, 13:35
Ռամշ ջան, բայց ինչ գրեին՝ պլաստմա՞ս, էդ համարյա կալբաստ ա դառնում, մի տեսակ :)) Արմատը մասսա–ն ա, ոնց կարող ա վերջին ա–ն չլինի։

Թող «պլաստիկ» թարգմանեին` ինչպես որ անգլերենում ա: :)

Ariadna
23.05.2011, 13:44
Թող «պլաստիկ» թարգմանեին` ինչպես որ անգլերենում ա: :)

Հա, ինձ թվաց կռիվդ մասսայի վերջին ա–ի հետ ա, ճիշտ ես, պլաստիկ լավ ա ավելի :)

Մինա
23.05.2011, 13:50
Ուլուանա-ի խոսքերից
Բառարանում գտա հետևյալը.
рожок - թիակ, հագնելաթի (ոտնամանի)

Մի 20 տարի առաջ լսել եմ այդ բառի «ԳՈԳԱԹԻ» տարբերակը, այսինքն՝ գոգավոր թիակ: Ըստ իս շատ ավելի լավ է հնչում և «գործիքն» էլ ավելի ճիշտ է նկարագրում:


Ինչքան գիտեմ գոգաթիակը совок-ի թարգմանությունն է:

Ուլուանա
23.05.2011, 17:57
Թող «պլաստիկ» թարգմանեին` ինչպես որ անգլերենում ա: :)
Կամ էլ պլաստիկ զանգված :))։

StrangeLittleGirl
23.05.2011, 19:02
Ժող, մեր տանը քանի օր ա՝ պատերազմ ա մի հարցի շուրջ: Տեսնեմ՝ դուք ինչ կարծիքի ա:

Ո՞նց ա ճիշտ. պառկացնե՞լ, թե՞ պառկեցնել:
Էն հիմնավորումը, որ ե խոնարհման բայ ա, չի անցնում, որովհետև նման շատ բայեր ստանում են ացն ներգործական սեռում:

Ուլուանա
23.05.2011, 19:08
Ժող, մեր տանը քանի օր ա՝ պատերազմ ա մի հարցի շուրջ: Տեսնեմ՝ դուք ինչ կարծիքի ա:

Ո՞նց ա ճիշտ. պառկացնե՞լ, թե՞ պառկեցնել:
Էն հիմնավորումը, որ ե խոնարհման բայ ա, չի անցնում, որովհետև նման շատ բայեր ստանում են ացն ներգործական սեռում:
Իմ իմանալով՝ հենց խոնարհումն է որոշում էդ հարցը, իսկ էդ ասածդ բայերն ամենայն հավանականությամբ ուղղակի սխալ են գործածվում։ Օրինակներ կբերե՞ս էդպիսի բայերի։

StrangeLittleGirl
23.05.2011, 19:14
Իմ իմանալով՝ հենց խոնարհումն է որոշում էդ հարցը, իսկ էդ ասածդ բայերն ամենայն հավանականությամբ ուղղակի սխալ են գործածվում։ Օրինակներ կբերե՞ս էդպիսի բայերի։

Ծաղկել - ծաղկացնել

Moonwalker
23.05.2011, 19:19
Ծաղկել - ծաղկացնել

Չէ, ճիշտը «ծաղկեցնել»-ն է: Օրինակ իմ ռուսերեն-հայերեն ակադեմիական բառարանը «ծաղկացնելու» համար տալիս է ժխսց. նշումն ու հղում տալիս դեպի ծաղկեցնելը:
Ընդհանրապես, Ուլուանան ճիշտ նշեց, բայերի պատճառական կերպը կազմվում է համաձայն նրանց խոնարհման::)

StrangeLittleGirl
23.05.2011, 19:25
Չէ, ճիշտը «ծաղկեցնել»-ն է: Օրինակ իմ ռուսերեն-հայերեն ակադեմիական բառարանը «ծաղկացնելու» համար տալիս է ժխսց. նշումն ու հղում տալիս դեպի ծաղկեցնելը:
Ընդհանրապես, Ուլուանան ճիշտ նշեց, բայերի պատճառական կերպը կազմվում է համաձայն նրանց խոնարհման::)

Ախր սաղ հարցն էն ա, որ դա հնացած կանոն ա, ու լեզվի մեջ արդեն մտել ա ա-ով տարբերակը: Ու եթե բառարանի մեջ դա կա, արդեն խոսում ա էն մասին, որ ամեն դեպքում էդ ձևը սխալ չի: Եթե պառկացնել-պառկեցնելու վերաբերյալ կարելի ա անվերջ վիճել, ապա ծաղկացնելն արդեն հանգիստ մտել ա գրական լեզվի մեջ:

Moonwalker
23.05.2011, 19:30
Ախր սաղ հարցն էն ա, որ դա հնացած կանոն ա, ու լեզվի մեջ արդեն մտել ա ա-ով տարբերակը: Ու եթե բառարանի մեջ դա կա, արդեն խոսում ա էն մասին, որ ամեն դեպքում էդ ձևը սխալ չի: Եթե պառկացնել-պառկեցնելու վերաբերյալ կարելի ա անվերջ վիճել, ապա ծաղկացնելն արդեն հանգիստ մտել ա գրական լեզվի մեջ:

Համաձայն չեմ, որևէ ժամանակակից հայերենի ձեռնարկ առնվազն չի ողջունում նշածդ տարբերակը ու համանման ձևերը:
Չնայած, չեմ վիճի որ տարբեր լեզվաշրջանների բառաձևերի միջև պայքարը բավական ակտիվ է ընթանում (ինչպես անցյալ դարի կեսերին գեղագիտություն - գեղեցկագիտություն /հաղթեց ինչպես հասկանում ես առաջինը/ ևն) ու չեմ էլ բացառում, որ մի քանի տասնամյակ հետո «ա»-ով ձևերը գերակշռեն::8

StrangeLittleGirl
23.05.2011, 19:33
Համաձայն չեմ, որևէ ժամանակակից հայերենի ձեռնարկ առնվազն չի ողջունում նշածդ տարբերակը ու համանման ձևերը:
Չնայած, չեմ վիճի որ տարբեր լեզվաշրջանների բառաձևերի միջև պայքարը բավական ակտիվ է ընթանում (ինչպես անցյալ դարի կեսերին գեղագիտություն - գեղեցկագիտություն /հաղթեց ինչպես հասկանում ես առաջինը/ ևն) ու չեմ էլ բացառում, որ մի քանի տասնամյակ հետո «ա»-ով ձևերը գերակշռեն::8

Օրինակ մի 15 տարի առաջ գրեցեք ձևն էր ճիշտ, բայց հիմա ավելի ճիշտ են համարում գրեք ձևը: Ուզում եմ ասել՝ ամեն դեպքում որոշ փոփոխություններ խոսակցականից անցնում են գրականին:

Նաիրուհի
23.05.2011, 19:34
Բյուր, ծաղկացնելը գրական լեզվի մեջ չի մտել։ Բառարաններում խոսակցական ձևերը հիմնականում ընդգրկվում են՝ համապատասխան նշումով։

Հայկօ
23.05.2011, 19:35
Պատճառական «եցն»-ը ստանում են «ե» խոնարհման բայերը, մեկ էլ «են» սոսկածանց ունեցող բայերը:
Պատճառական «ացն»-ը ստանում են «ա» խոնարհման բայերը, մեկ էլ «ան» սոսկածանց ունեցող բայերը:

Հնարավոր ա, որ բայը լինի «ա» խոնարհման, բայց ունենա «են» սոսկածանցը ու ստանա «եցն» պատճառական: Օրինակ՝ մոտենալ-մոտեցնել, հագենալ-հագեցնել:


Հ.Գ. Խոսակցականը հիմք չի: Էն ամեն ինչը, որ խախտում ա լեզվի համակարգայնությունը, ենթակա ա անխնա քարկոծման ու ցցի հանվելու: Վառե՛լ:

Moonwalker
23.05.2011, 19:42
Օրինակ մի 15 տարի առաջ գրեցեք ձևն էր ճիշտ, բայց հիմա ավելի ճիշտ են համարում գրեք ձևը: Ուզում եմ ասել՝ ամեն դեպքում որոշ փոփոխություններ խոսակցականից անցնում են գրականին:

Բնականաբար, ասածս էլ հենց էն էր, որ լեզուն ապրող օրգանիզմ ա: Հին ձևերը դուրս եմ մղվում, ասենք՝ «հորական» (գրաբարյան «հորենական»ից) դուրս մղվեց գրական լեզվից «հայրական»-ի կողմից: Բայց ասենք գրաբարից եկող «կենսական»-ը հաղթեց «կյանքային»-ին: Ուստի, տեսնում ենք, որ լեզուն բարդ օրինաչափությամբ ա զարգանում ու հպանցիկ հայացքը հաճախ խաբուսիկ ա: Ի դեպ «-եցեք», «-ացեք»-ով ձևերը ավելի եմ սիրում, թեև դրանք դարձել են անցյալի գեղեցիկ հուշ՝ դիպվածային հնաբանության տեսքով:
Բայց պատճառականի ձևերի համար մի 10-20 տարի շուտ ես եկել::))

Shah
23.05.2011, 19:47
չգիտեմ որտեղ գրեմ, ամենահարմարը ստեղ գտա:
խնդրում եմ հաստատեք որ «Յ» տառը կիսաձայն ա: երկրորդ օրն ա մարդամեկի հետ կռիվների մեջ եմ...

Ուլուանա
23.05.2011, 19:50
չգիտեմ որտեղ գրեմ, ամենահարմարը ստեղ գտա:
խնդրում եմ հաստատեք որ «Յ» տառը կիսաձայն ա: երկրորդ օրն ա մարդամեկի հետ կռիվների մեջ եմ...
Հաստատում եմ :))։ Բայց եթե դասելու լինենք կա՛մ բաղաձայնների, կա՛մ ձայնավորների շարքին, ապա բաղաձայն է համարվում։
Իսկ մարդամեկդ ի՞նչ կարծիքի էր։

Shah
23.05.2011, 19:55
Հաստատում եմ :))։ Բայց եթե դասելու լինենք կա՛մ բաղաձայնների, կա՛մ ձայնավորների շարքին, ապա բաղաձայն է համարվում։
Իսկ մարդամեկդ ի՞նչ կարծիքի էր։
այ էստեղ ես քաշվա...
ես գիտեի թե կիսաձայն համարվելով դասվում ա ոչ ձայնավորներին ոչ բաղաձայններին:
մարդամեկը ասում էր որ բաղաձայն ա, ես էլ ասում էի թե չէ՝ կիսաձայն ա... խառն ա..

Moonwalker
23.05.2011, 19:56
չգիտեմ որտեղ գրեմ, ամենահարմարը ստեղ գտա:
խնդրում եմ հաստատեք որ «Յ» տառը կիսաձայն ա: երկրորդ օրն ա մարդամեկի հետ կռիվների մեջ եմ...

Կիսաձայնը կարգին լեզվաբանական բնորոշիչ չի::))
Յ-ն հայերենում բաղաձայն ա, ավելի կոնկրետ՝ձայնորդ (ձայնորդները ձայնի պարունակության առումով միջին դիրք են գրավում ձայնավորների ու բաղաձայների միջև, սրանց կազմավորման ժամանակ գործում են ձայնալարերը, ու սրանց մեջ ձայնի պարունակությունն ավելի զգալի ա, քան ձայնեղ բաղաձայների մեջ):
Իսկ էլ ավելի կոնկրետ՝Յ-ն հայերենի միակ միջնալեզվային ձայնորդն ա, որը արտաբերվում ա, երբ նեղվածքը ստեղծվում ա լեզվի լեզվի և քիմքի միջին մասերի միջոցով:;)

Shah
23.05.2011, 20:01
Կիսաձայնը կարգին լեզվաբանական բնորոշիչ չի::))
Յ-ն հայերենում բաղաձայն ա, ավելի կոնկրետ՝ձայնորդ (ձայնորդները ձայնի պարունակության առումով միջին դիրք են գրավում ձայնավորների ու բաղաձայների միջև, սրանց կազմավորման ժամանակ գործում են ձայնալարերը, ու սրանց մեջ ձայնի պարունակությունն ավելի զգալի ա, քան ձայնեղ բաղաձայների մեջ):
Իսկ էլ ավելի կոնկրետ՝Յ-ն հայերենի միակ միջնալեզվային ձայնոդն ա, որը արտաբերվում ա, երբնեղվածքը ստեղծվում է լեզվի լեզվի և քիմքի միջին մասերի միջոցով:;)
ինձ զգացի երկար շիկահեր հյուսած մազերով...
հիմա ի՞նչ, բաղաձա՞յն ա, հա՞..
դավաճաննե՛ր: ավելի ճիշտ, ինձ դավաճանել ա իմ հայոց լեզվի դասատուն, դեռ առաջին դասարանում... նոր եմ իմանում..

Ուլուանա
23.05.2011, 20:07
այ էստեղ ես քաշվա...
ես գիտեի թե կիսաձայն համարվելով դասվում ա ոչ ձայնավորներին ոչ բաղաձայններին:
մարդամեկը ասում էր որ բաղաձայն ա, ես էլ ասում էի թե չէ՝ կիսաձայն ա... խառն ա..
Մի օրինակ բերեմ։ Նախկինում, բառը վանկերի բաժանելիս յ–ից առաջ եղած բաղաձայնն էլ հետն էր գնում հաջորդ վանկ, քանի որ յ–ն բաղաձայն չէր համարվում, օրինակ՝ օգ–նու–թյուն, քա–ռյակ, հետո կարգը փոխվեց, ճիշտ էր համարվում վանկատման հետևյալ ձևը. օգ–նութ–յուն, քառ–յակ։ Մի շրջան կարծեմ երկուսն էլ ճիշտ էին համարվում, բայց երկրորդն ավելի նախընտրելի էր :)), հիմա, ինչքան գիտեմ, միայն երկրորդ ձևն է ճիշտ համարվում, ինչը նշանակում է, որ յ–ն ընդունված է համարել բաղաձայն։

հովարս
27.05.2011, 22:49
մի հարց ունեմ, ամպայման թե անպայման, որն է ճիշտ:

Շնորհակալություն:

Նարե91
27.05.2011, 22:53
մի հարց ունեմ, ամպայման թե անպայման, որն է ճիշտ:

Շնորհակալություն:
Անպայմանն է ճիշտ տարբերակը, ան-ը այստեղ ժխտական նածախանց է, անպայման= առանց պայման

AniwaR
28.05.2011, 00:13
Մի օրինակ բերեմ։ Նախկինում, բառը վանկերի բաժանելիս յ–ից առաջ եղած բաղաձայնն էլ հետն էր գնում հաջորդ վանկ, քանի որ յ–ն բաղաձայն չէր համարվում, օրինակ՝ օգ–նու–թյուն, քա–ռյակ, հետո կարգը փոխվեց, ճիշտ էր համարվում վանկատման հետևյալ ձևը. օգ–նութ–յուն, քառ–յակ։ Մի շրջան կարծեմ երկուսն էլ ճիշտ էին համարվում, բայց երկրորդն ավելի նախընտրելի էր :)), հիմա, ինչքան գիտեմ, միայն երկրորդ ձևն է ճիշտ համարվում, ինչը նշանակում է, որ յ–ն ընդունված է համարել բաղաձայն։

քա-ռյակ ? Առաջին անգամ եմ լսում, որ այդպես կարելի է տողադարձել: Նույնիսկ վանկերի չի բաժանվում այդպես (-ռյակ դժվար է արտասանել): Իմ հիշելով, երբ որ վիճում էին՝ -թյուն-ը տանել, թե -յուն-ը, -թյուն-ի կողմնակիցների գլխավոր արգումենտն էն էր, որ վանկերի բաժանելիս բնականորեն -թյուն-ն ես առանձնացնում: Իմ անձնական կարծիքը կարևոր չի, բայց դե ես մինչև հիմա էլ համաձայն եմ դրա հետ ու -թյուն եմ տողադարձում: :)

StrangeLittleGirl
28.05.2011, 10:40
Ժողովուրդ, ի դեպ, եթե հետաքրքրում ա պառկեցնել-պառկացնելու պատմությունը :))

Մի անվանի, վաստակաշատ լեզվաբանի դիմեցինք (այ տենց ծավալվել էր վեճը): Ինքը ասեց եթե տեքստը խոսակցական ա կամ եթե ցանկություն կա ոչ շատ գրական տեքստ գրելու, կարելի ա պառկացնել գրել, բայց առայժմ պառկեցնելն ա գրական: Նենց որ կրեցի :)) Ձեզ էլ շատ շնորհակալություն իմ տարբերակին աջակցելու համար:

Ուլուանա
28.05.2011, 20:11
քա-ռյակ ? Առաջին անգամ եմ լսում, որ այդպես կարելի է տողադարձել: Նույնիսկ վանկերի չի բաժանվում այդպես (-ռյակ դժվար է արտասանել): Իմ հիշելով, երբ որ վիճում էին՝ -թյուն-ը տանել, թե -յուն-ը, -թյուն-ի կողմնակիցների գլխավոր արգումենտն էն էր, որ վանկերի բաժանելիս բնականորեն -թյուն-ն ես առանձնացնում: Իմ անձնական կարծիքը կարևոր չի, բայց դե ես մինչև հիմա էլ համաձայն եմ դրա հետ ու -թյուն եմ տողադարձում: :)
Կոնկրետ ռ–ով բառերը գուցե իրոք անհաջող օրինակ են, բայց սկզբունքը դա է եղել։ Ու իմ իմանալով՝ դա միայն –ություն–ին չի վերաբերել։
Իսկ էդ ասածիդ մեջ, ճիշտն ասած, արգումենտ չտեսա, ընդամենը նախընտրություն։ Ո՞վ ասեց, թե բնականորեն վանկատելիս –ու–թյուն ենք գրում։ Նույն հաջողությամբ կարելի է և ութ–յուն գրել։

AniwaR
28.05.2011, 20:54
Կոնկրետ ռ–ով բառերը գուցե իրոք անհաջող օրինակ են, բայց սկզբունքը դա է եղել։ Ու իմ իմանալով՝ դա միայն –ություն–ին չի վերաբերել։
Իսկ էդ ասածիդ մեջ, ճիշտն ասած, արգումենտ չտեսա, ընդամենը նախընտրություն։ Ո՞վ ասեց, թե բնականորեն վանկատելիս –ու–թյուն ենք գրում։ Նույն հաջողությամբ կարելի է և ութ–յուն գրել։

Գրել, բայց ոչ արտասանել: Երբ ասում ես վանկ առ վանկ "գը-րա-կա-նու-թյուն" ես ասում: Իսկ "գը-րա-կա-նութ-յուն" վանկատելու դեպքում "-նութ" ասելիս շունչդ կտրվում է մի տեսակ, սահուն չի:

Kanamar
28.05.2011, 22:18
Զուգահեռ ձևերով տողադարձելիս կարևոր է,թե տողի վրա որքա'ն տեղ է մնացել և տողադարձ կատարողի համար ո'ր տարբերակն է բարեհունչ:Հավասարապես ճիշտ են համարվում քառ-յակ և քա-ռյակ,արդ-յոք և ար-դյոք ձևերը:
Զուգահեռ ձևերն ընդունելի չեն այն դեպքերում,երբ յ-ն արմատի երկրորդ հնչյունն է(որևէ բաղաձայնից հետո):Օրինակ`հենա-սյուն(սխալ է հենաս-յուն ձևը),ոսկե-հյուս,խեղա-թյուրել:
Թյուն-ը ածանց է,հետևաբար զուգահեռ ձևերը ընդունելի են:

krunk Hayastani
29.05.2011, 09:36
Թյուն-ը ածանց է,հետևաբար զուգահեռ ձևերը ընդունելի են:
Թյուն-ը արմատ չէ, բայց դարձյալ միավոր է, այդ իմաստով «ութ-յուն»-ը նույնպես աղճանում է (ոչ թե արմատի, այլ ածանցի): Ինձ համար ու-թյուն ավելի բարեհունչ է:

Lionne_en_Chasse
30.05.2011, 23:14
Ո՞րն է ճիշտ` քրիստոնեա թե՞ քրիստոնյա
Ինչքանով հիշում եմ ( ամաչում եմ ասել, բայց արդեն շատ քիչ բան եմ հիշում) յ-ն գրվում էր ա-ից ու ո-ից հետո....:think

Մանուլ
30.05.2011, 23:22
Ո՞րն է ճիշտ` քրիստոնեա թե՞ քրիստոնյա
Ինչքանով հիշում եմ ( ամաչում եմ ասել, բայց արդեն շատ քիչ բան եմ հիշում) յ-ն գրվում էր ա-ից ու ո-ից հետո....:think

Քրիստոնյա-ն է ճիշտը:

Իսկ էդ կանոնը, ըստ որի` յ գրվում է ա-ից ու ո-ից հետո, նշանակում է, որ երկու ձայնավորների միջև գրվում է յ այն դեպքում, երբ դրանցից առաջինը ա կամ ո է: Այս կանոնը բաղաձայններին չի վերաբերում :):

StrangeLittleGirl
31.05.2011, 12:03
Հայերենում աղվեսի պոչն անուն ունի՞

Vaio
31.05.2011, 20:44
Հայերենում աղվեսի պոչն անուն ունի՞

"Աղվեսի պոչ" այդպիսի բույս կա:

AniwaR
31.05.2011, 21:25
Հայերենում աղվեսի պոչն անուն ունի՞

Իսկ ո՞ր լեզվում կոնկրետ անուն ունի: :ԴԴԴ

Lionne_en_Chasse
31.05.2011, 21:44
Հայերենում աղվեսի պոչն անուն ունի՞

Ագի՞ :think : Թումանյանի հեքիաթներում հաճախ գործածվում էր, բայց չեմ հիշում կոնկրետ աղվեսի պոչն էր թե ուրիշ կենդանու

Moonwalker
31.05.2011, 21:47
Ագի՞ :think : Թումանյանի հեքիաթներում հաճախ գործածվում էր, բայց չեմ հիշում կոնկրետ աղվեսի պոչն էր թե ուրիշ կենդանու

Պոչի հոմանիշներից է /գործածվում ա ձարավորների համար/, կա նաև ձետ կոչվածը /թավամազ տեսակի համար/, բայց ամեն ինչ պայմանական է ու մանավանդ գեղարվեստական գործերում աղվեսի պոչին հաճախ են ագի ասում:

AniwaR
31.05.2011, 23:31
Ագին մենակ աղվեսի պոչին չեն ասում: Ուղղակի պոչ ա նշանակում: Կենգուրուին էլ «ագեվազ» են ասում՝ պոչով վազվզող: :))

StrangeLittleGirl
01.06.2011, 02:33
Իսկ ո՞ր լեզվում կոնկրետ անուն ունի: :ԴԴԴ
Անգլերենում :D

Ձետը դուրս էկավ, երևի դա օգտագործեմ:

AniwaR
01.06.2011, 09:40
Անգլերենում :D

Ձետը դուրս էկավ, երևի դա օգտագործեմ:

Իսկ ի՞նչ են ասում::unsure

Skeptic
01.06.2011, 09:50
Իսկ ի՞նչ են ասում::unsure

Foxtail, fox-brush: :unsure

AniwaR
01.06.2011, 11:41
Foxtail, fox-brush: :unsure
:{ Էդ չեղավ նոր բառ::)) Ցանկացած կենդանու համար կարելի ա ասել. wolftail, tigertail... Ուղղակի անգլերենը շատ ճկուն ա, բառերը հավեսով կպնում են իրար: :Պ Նույնն ա, ինչ հայերեն ասեմ «աղվեսապոչ»: :D

p.s. cocktail!!! :D

Varzor
01.06.2011, 13:56
Քրիստոնյա-ն է ճիշտը:

Իսկ էդ կանոնը, ըստ որի` յ գրվում է ա-ից ու ո-ից հետո, նշանակում է, որ երկու ձայնավորների միջև գրվում է յ այն դեպքում, երբ դրանցից առաջինը ա կամ ո է: Այս կանոնը բաղաձայններին չի վերաբերում :):

Ներկայիս հայարենի կանոննների շրջանակներում` լիովին ճիշտ ես:
Սակայն գրաբարյան, ինչպես նաև արևմտահայերեն և հետևապես եկեղեցական տարբերակում` քրիստոնեա: Պահպանվել է "քրիստոնեություն" տարբերակում` "քրիստոնեաություն" ա-ն սղվում է:

Varzor
01.06.2011, 14:00
Հայերենում աղվեսի պոչն անուն ունի՞

Խոսակցական կիրառական է "աղվեսապոչ", սակայն կա նաև քիչ կիրառվող, բայց հին ծագմամբ "աղվեսագի" բառը` "աղվես"+"ագի" (պոչ):
Ներկայումս "ագիներից" մնացել է գործածության մեջ միայն "առյուծագի" տարբերակը` пустырник դեղագործական բույսի հայերեն անվանումն է (ի դեպ սրտին շատ օգուտ է :) )
Ագի բառը դեռևս շատ է կիրառվում բարբառներում, մասնավորապես Արցախի, Սյունիքի և Տավուշի բառբառներում:
Կան նաև "աղվեսատուտ" բառը` "աղվես"+"տուտ" (պոչ):

StrangeLittleGirl
01.06.2011, 16:24
Իսկ ի՞նչ են ասում::unsure

Չէ, հենց brush էլ են ասում:

_Հրաչ_
06.06.2011, 21:37
Ժողովուրդ, ճիշտը ո՞րն ա. սափրե՞լ, թե՞ սաբրել: :think

Ինքս հակված եմ ընդունել առաջին տարբերակը: Բա էդ դեպքում ինչո՞ւ են ասում, թե. «Գիշերվա սաբրը խեր է...»: :))
Ինձ թվում է՝ սաբր արմատը լրիվ ուրիշ նշանակություն ունի ու սափրելու հետ կապ չունի: :esim

Skeptic
06.06.2011, 21:42
Ժողովուրդ, ճիշտը ո՞րն ա. սափրե՞լ, թե՞ սաբրել: :think

Ինքս հակված եմ ընդունել առաջին տարբերակը: Բա էդ դեպքում ինչո՞ւ են ասում, թե. «Գիշերվա սաբրը խեր է...»: :))
Ինձ թվում է՝ սաբր արմատը լրիվ ուրիշ նշանակություն ունի ու սափրելու հետ կապ չունի: :esim

Սափրելը ածիլել, թրաշելն ա, իսկ սաբրը փռշտոցն ա: :)

_Հրաչ_
06.06.2011, 21:44
Սափրելը ածիլել, թրաշելն ա, իսկ սաբրը փռշտոցն ա: :)

Աղայանը հաստատում ա՞ գրածդ: :)

Skeptic
06.06.2011, 21:49
Աղայանը հաստատում ա՞ գրածդ: :)

Աղայանը չգիտեմ, բայց հեքիաթներում «սաբրը» հաճախ հանդիպող բառ ա: :)

Ինչ-որ անծանոթ սայթ (http://www.museum.am/glossary/display-armrus.php?action=view&id=52700&from=action=search|by=%D5%8D%7Cnr_page=5) հաստատում ա:

Moonwalker
06.06.2011, 21:53
Աղայանը չգիտեմ, բայց հեքիաթներում «սաբրը» հաճախ հանդիպող բառ ա: :)

Ինչ-որ անծանոթ սայթ (http://www.museum.am/glossary/display-armrus.php?action=view&id=52700&from=action=search|by=%D5%8D%7Cnr_page=5) հաստատում ա:

Ես էլ ուզում էի գրել, որ համբերությունն իմաստն էլ ունի::8
Իսկ էդ անծանոթ սայթը կարծեմ Հայ-ռուսերեն ակադեմիական բառարանի/գլխ. խմբ. Գալստյան/ օնլայն համառոտ տարբերակն ա::think

Պանդուխտ
07.06.2011, 04:17
Ես էլ ուզում էի գրել, որ համբերությունն իմաստն էլ ունի::8
Իսկ էդ անծանոթ սայթը կարծեմ Հայ-ռուսերեն ակադեմիական բառարանի/գլխ. խմբ. Գալստյան/ օնլայն համառոտ տարբերակն ա::think

Սաբր ـــ համբերութիւն:

_Հրաչ_
07.06.2011, 19:22
Սաբր ـــ համբերութիւն:

Մի՞թե: :think
Ո՞ր բառարանում նայենք:

Skeptic
07.06.2011, 19:30
Մի՞թե: :think
Ո՞ր բառարանում նայենք:

Եթե նշածս անծանոթ սայթը Moonwalker-ի ասած բառարանի օնլայն տարբերակն ա, էնտեղ էդ նշանակությունն էլ կա: :)

_Հրաչ_
07.06.2011, 19:44
Եթե նշածս անծանոթ սայթը Moonwalker-ի ասած բառարանի օնլայն տարբերակն ա, էնտեղ էդ նշանակությունն էլ կա: :)

Հա, դա գիտեմ, պարզ ա էդ բառերի նշանակությունները, բայց որ Պանդուխտ եղբայրը սաբր բառի նոր նշանակություն ա առաջարկում, դրա մասին էի հարցնում, թե որևէ բառարանում ամրագրվա՞ծ ա, որ սաբրը համբերությունն ա: :)

Պանդուխտ
08.06.2011, 00:40
Հա, դա գիտեմ, պարզ ա էդ բառերի նշանակությունները, բայց որ Պանդուխտ եղբայրը սաբր բառի նոր նշանակություն ա առաջարկում, դրա մասին էի հարցնում, թե որևէ բառարանում ամրագրվա՞ծ ա, որ սաբրը համբերությունն ա: :)
Արաբսկի-Արմեանսկի բառարանում:

«Սաբր» արաբերէն բառ է: Մեր բարբառներում շատ են արաբերէն բառերը:
Այսինքն՝ հայերէն-հայերէն բառարանում չէք գտնի::)

Պանդուխտ
08.06.2011, 00:47
Ներկայիս հայարենի կանոննների շրջանակներում` լիովին ճիշտ ես:
Սակայն գրաբարյան, ինչպես նաև արևմտահայերեն և հետևապես եկեղեցական տարբերակում` քրիստոնեա: Պահպանվել է "քրիստոնեություն" տարբերակում` "քրիստոնեաություն" ա-ն սղվում է:

Գրաբար, արեւմտահայերէն եւ արեւելահայերէն Դասական ուղղագրութեամբ գրւում են քրիստոնեայ, Քրիստոնէութիւն:

Պանդուխտ
08.06.2011, 00:56
Արաբսկի-Արմեանսկի բառարանում:

«Սաբր» արաբերէն բառ է: Մեր բարբառներում շատ են արաբերէն բառերը:
Այսինքն՝ հայերէն-հայերէն բառարանում չէք գտնի::)

http://translate.google.com/#ar|hy|%D8%B5%D8%A8%D8%B1

Freeman
10.06.2011, 22:06
Ժող. Մարտիրոսյան ազգանունը տրանսլիտով ո՞նց ա ճիշտ գրելը ՝ Martirosyan, թե՞ Martyrosyan,Ես մենակ առաջին տարբերակն եմ հանդիպել,բայց ենթադրում եմ,որ տենց սխալ ա՝ մարտիրոսը martyr-ը չի՞

Rammstein
10.06.2011, 22:52
Ժող. Մարտիրոսյան ազգանունը տրանսլիտով ո՞նց ա ճիշտ գրելը ՝ Martirosyan, թե՞ Martyrosyan,Ես մենակ առաջին տարբերակն եմ հանդիպել,բայց ենթադրում եմ,որ տենց սխալ ա՝ մարտիրոսը martyr-ը չի՞

Տրանսլիտ` նշանակում է տառադարձել: Իսկ եթե տառադարձում ենք, չենք կարող «y» տառով միաժամանակ գրել ե՛ւ «յ»-ն, ե՛ւ «ի»-ն, հետեւաբար` կլինի Martirosyan (կամ այլ տառադարձման կանոնների դեպքում` այլ ձեւով):

Այլ հարց է, եթե գրենք ոչ թե տրանսլիտով, այլ, օրինակ` անգլերեն. էդ դեպքում արդեն միանշանակ չի լինի որոշել, կարելի է առաջնորդվել թարգմանելու, հնչողությունը պահպանելու կամ ինչ-որ այլ եղանակով: Թարգմանելու դեպքում էլ Martyrosyan գրելն էլ այդքան ճիշտ չեմ համարում, որովհետեւ, ինչպես ասեցիր, մարտիրոսը martyr-ն է, ոչ թե martyros-ը: Եթե անգլերեն ենք գրում (ոչ թե տրանսլիտով), ամենաշատ հակված եմ Martirosian տարբերակին:

Ռուֆուս
11.06.2011, 01:04
Տրանսլիտ` նշանակում է տառադարձել: Իսկ եթե տառադարձում ենք, չենք կարող «y» տառով միաժամանակ գրել ե՛ւ «յ»-ն, ե՛ւ «ի»-ն, հետեւաբար` կլինի Martirosyan (կամ այլ տառադարձման կանոնների դեպքում` այլ ձեւով):

Այլ հարց է, եթե գրենք ոչ թե տրանսլիտով, այլ, օրինակ` անգլերեն. էդ դեպքում արդեն միանշանակ չի լինի որոշել, կարելի է առաջնորդվել թարգմանելու, հնչողությունը պահպանելու կամ ինչ-որ այլ եղանակով: Թարգմանելու դեպքում էլ Martyrosyan գրելն էլ այդքան ճիշտ չեմ համարում, որովհետեւ, ինչպես ասեցիր, մարտիրոսը martyr-ն է, ոչ թե martyros-ը: Եթե անգլերեն ենք գրում (ոչ թե տրանսլիտով), ամենաշատ հակված եմ Martirosian տարբերակին:

Ըստ լեզվի տեսչության, անձնագրերի մեջ գրելու ընդունված ձևերի և այլն և այլն, հայկական անուններն ու ազգանունները ուղղակիորեն տառադարձվում են անգլերեն առանց հայերենի ճիշտ հնչողությունը պահպանելու: Տվյալ դեպքում ճիշտ ու ընդունված տարբերակը Martirosyan-ն ա, իսկ -ian վերջավորությունը Սփյուռքում ա մենակ տարածված:

Rammstein
11.06.2011, 11:22
Ըստ լեզվի տեսչության, անձնագրերի մեջ գրելու ընդունված ձևերի և այլն և այլն, հայկական անուններն ու ազգանունները ուղղակիորեն տառադարձվում են անգլերեն առանց հայերենի ճիշտ հնչողությունը պահպանելու: Տվյալ դեպքում ճիշտ ու ընդունված տարբերակը Martirosyan-ն ա, իսկ -ian վերջավորությունը Սփյուռքում ա մենակ տարածված:

Ռուֆ, նկատենք, որ որպես տառադարձման ճիշտ ձեւ` ես էլ եմ Martirosyan-ը նշել :B: Իսկ դրանից հետո ես խոսել եմ ոչ թե տառադարձման, այլ անգլերեն գրելու մասին, ինչի հետ քո ասածը կապ չուներ: Մարդ իր անունը կարա գրի ինչպես տրանսլիտով, այնպես էլ իր ուզած լեզվով, ու ոչ մի լեզվի չտեսություն չի կարող ասել` «ճիշտը տրանսլիտն ա»: Կարող ա ինչ-որ դեպքում ճիշտը տրանսլիտն ա, բայց եթե ես ուզում եմ անունս անգլերեն գրել, ապա հաստատ ճիշտը տրանսլիտը չի: :) Երեւի լեզվի տեսչության հըմար ճիշտը մի հատ ա: :apeape:D


Իսկ ian-ը ու yan-ը լրիվ ուրիշ թեմա ա, ես իմ տեսակետն ունեմ, քեզ էլ չեմ փորձի համոզել, որ ian-ը ավելի լավ ա, կամ չգիտեմ ինչ: :)

Varzor
11.06.2011, 15:27
Ռուֆ, նկատենք, որ որպես տառադարձման ճիշտ ձեւ` ես էլ եմ Martirosyan-ը նշել :B: Իսկ դրանից հետո ես խոսել եմ ոչ թե տառադարձման, այլ անգլերեն գրելու մասին, ինչի հետ քո ասածը կապ չուներ: Մարդ իր անունը կարա գրի ինչպես տրանսլիտով, այնպես էլ իր ուզած լեզվով, ու ոչ մի լեզվի չտեսություն չի կարող ասել` «ճիշտը տրանսլիտն ա»: Կարող ա ինչ-որ դեպքում ճիշտը տրանսլիտն ա, բայց եթե ես ուզում եմ անունս անգլերեն գրել, ապա հաստատ ճիշտը տրանսլիտը չի: :) Երեւի լեզվի տեսչության հըմար ճիշտը մի հատ ա: :apeape:D
Իսկ ian-ը ու yan-ը լրիվ ուրիշ թեմա ա, ես իմ տեսակետն ունեմ, քեզ էլ չեմ փորձի համոզել, որ ian-ը ավելի լավ ա, կամ չգիտեմ ինչ: :)

Այո, պաշտոնական տարբերակը անձնագրերում կիրառվող տարբերակն է: Ի դեպ անձնագրային տրանսլիտերացիան կատարվում է ծրագրային և օրենքով ենթակա չէ փոփոխման: Սակայն հնարավոր է նաև փոփոխել` ինչպես ասում են փողին մունաթ :)

Իսկ անգլերեն կամ այլ լեզվով անունը գրելու համար առաջին հերթին այդ լեզվում պետք է համապատասխան տառերի արտահայտման ձևը գտնել :)
Թարգմանություններն էլ ոչ միշտ են ստացվում` տվյալ լեզվում չկա հայերենի համարժեքը: Սակայն ոչ մի օրենք չի արգելում մարդուն կոչվել իր ուզած ձևով և տարբերակով :)

Օրինակ. Քրիստինե, անգլերեն համարժեքը Christina, անձնագրային տարբերակը Qristine: Բայց ժողովրդական ասած Քիսո :)

Skeptic
11.06.2011, 18:56
Քրիստինե, անգլերեն համարժեքը Christina, անձնագրային տարբերակը Qristine: Բայց ժողովրդական ասած Քիսո :)

Ներողություն միջամտելու համար, բայց անգլերեն համարժեքը կլինի Christine: :hi

Varzor
12.06.2011, 14:11
Ներողություն միջամտելու համար, բայց անգլերեն համարժեքը կլինի Christine: :hi

Ներողության կարք չկա :) չես միջամտում :) մասնակցում ես :)
Քո ասած տարբերակը անգլերեն (ֆրանսիական ծագմամբ) անձնանվան գրելաձևերեից մեկն է:
Christine - հնչում է "Քրիստին"

Մինա
13.06.2011, 13:36
Բարի օր բոլորին:ՈՒլուանա ջան մի շիշ մածնի,թե մի շիշ մածունի պատմություն?:Իմ կարծիքով առաջին տարբերակն է ճիշտը,բայց կարդալուց լավ չի լսվում:Էլի բառեր կան,որ ու-ն սղվելուց դուրս չեն գալիս:Բայց իմ դուր գալով հո չի:Խնդրում եմ դուրս բեր ինձ այս տանջալի երկմտանքից ::)
Հ.գ. էստեղ շատ լրջորեն պիտի գրեմ,թե կարող եմ նաև մի քիչ կատակել?:

Varzor
13.06.2011, 14:50
Բարի օր բոլորին:ՈՒլուանա ջան մի շիշ մածնի,թե մի շիշ մածունի պատմություն?:Իմ կարծիքով առաջին տարբերակն է ճիշտը,բայց կարդալուց լավ չի լսվում:Էլի բառեր կան,որ ու-ն սղվելուց դուրս չեն գալիս:Բայց իմ դուր գալով հո չի:Խնդրում եմ դուրս բեր ինձ այս տանջալի երկմտանքից ::)
Հ.գ. էստեղ շատ լրջորեն պիտի գրեմ,թե կարող եմ նաև մի քիչ կատակել?:

Ինչքանով տեղյակ եմ մածուն բառի սեռական հոլովի կազմման ժամանակ ու-ն սղվում է` "մածնի": Նույնը տեղի է ունենում նաև բարդ բառերի կազմման ժամանակ` "մածնաբրդոշ":
Այս երևույթը բնորոշ է "ուն" վերջածանցով բաղմաթիվ բառերի :)

StrangeLittleGirl
18.06.2011, 23:09
Ժողովուրդ, հունիսի 21-ին՝ ամենաերկար օրվան հայերեն ո՞նց են ասում: Խնդրում եմ՝ ձգտեք բառարանային տարբերակներ չառաջարկել. ես դրանք արդեն նայել եմ:

Skeptic
18.06.2011, 23:13
Ժողովուրդ, հունիսի 21-ին՝ ամենաերկար օրվան հայերեն ո՞նց են ասում: Խնդրում եմ՝ ձգտեք բառարանային տարբերակներ չառաջարկել. ես դրանք արդեն նայել եմ:

Արևադարձից բացի էլի՞ բառ կա: :unsure

StrangeLittleGirl
18.06.2011, 23:16
Արևադարձից բացի էլի՞ բառ կա: :unsure

դե արևադարձը մի տեսակ չի հնչում:

Skeptic
18.06.2011, 23:34
դե արևադարձը մի տեսակ չի հնչում:
Մի քիչ թեմայից շեղվեմ. մինչև հիմա ուշադրություն չէի դարձրել էդ հասկացությունն արտահայտող հայերեն բառի տարբերությանը ռուսերեն ու անգլերեն համարժեքներից: Մեր տարբերակում ուշադրությունը դարձվում ա ոչ թե նրա վրա, որ արևի` սովորականից երկար հորիզոնում երևալու պատճառով տպավորություն ա ստեղծվում, թե նա «կանգնում ա», այլ նրա վրա, որ արևը մոտենում ա, վերադառնում ա մեզ մոտ:
Չնայած ոչ հեթանոս եմ, ոչ էլ` հելիոցենտրիզմի կողմնակից, բայց էս փաստը սրտովս ա:

:love










:pardon

StrangeLittleGirl
18.06.2011, 23:36
Մի քիչ թեմայից շեղվեմ. մինչև հիմա ուշադրություն չէի դարձրել էդ հասկացությունն արտահայտող հայերեն բառի տարբերությանը ռուսերեն ու անգլերեն համարժեքներից: Մեր տարբերակում ուշադրությունը դարձվում ա ոչ թե նրա վրա, որ արևի` սովորականից երկար հորիզոնում երևալու պատճառով տպավորություն ա ստեղծվում, թե նա «կանգնում ա», այլ նրա վրա, որ արևը մոտենում ա, վերադառնում ա մեզ մոտ:
Չնայած ոչ հեթանոս եմ, ոչ էլ` հելիոցենտրիզմի կողմնակից, բայց էս փաստը սրտովս ա:

:love










:pardon
:) լավն էր
դե օրինակ մի տեղ թարգմանել են ամառային գիշերահավասար, որը երևույթի իմաստը չի արտահայտում, բայց մի տեսակ զգում եմ, որ ականջիս խորթ չի:

Skeptic
18.06.2011, 23:47
:) լավն էր
դե օրինակ մի տեղ թարգմանել են ամառային գիշերահավասար, որը երևույթի իմաստը չի արտահայտում, բայց մի տեսակ զգում եմ, որ ականջիս խորթ չի:

Նախապես ասեմ, որ ներքոհիշյալը քիչ առաջ մտքովս անցավ, Վիքին մի թեթև փորփրելուց հետո:
Ինձ թվում ա, որ գիշերահավասարը /անգլերեն համարժեքը` equinox, լատիներենից թարգմանաբար նույն բանն ա/ սկզբունքորեն սխալ ա, որովհետև ստուգաբանորեն նշանակում ա «ցերեկվա ու գիշերվա հավասարություն» /հմմտ. ռուսերեն равноденствие - ցերեկահավասարություն, եթե բառացի թարգմանենք/, այնինչ արևադարձի ժամանակ ցերեկվա ու գիշերվա տևողությունների տարբերությունը ամենամեծն ա: :)

Varzor
19.06.2011, 00:02
:) լավն էր
դե օրինակ մի տեղ թարգմանել են ամառային գիշերահավասար, որը երևույթի իմաստը չի արտահայտում, բայց մի տեսակ զգում եմ, որ ականջիս խորթ չի:

Գիշերահավասարը ամառային չի լինում :) Կան գարնանային և աշնանային գիշերահավասարներ` այն օրերն են, երբ ցերեկվա և գիշերվա տևողությունների հավասար են:
Այս տարի գարնանային գիշերահավասարը սովորականից մեկ օր շուտ է եղել` մարտի 20-ին, 21-ի փոխարեն (աստղագետներն ասում են վերջին 10 տարիներին մեկ օր առաջ է ընկեր):
Հունիսի 21-ի համար ճիշտ տարբերակն է արևադարձը: Իմաստային տեսանկյունից լիովին համընկնում է :)
Բայց ինչպես են կոչում դեկտեմբերի 21-ը ?? Ռուսերեն ասում են зимнее солнцестояние (հունիսի 21-ն էլ летнее):

Skeptic
19.06.2011, 00:12
Բայց ինչպես են կոչում դեկտեմբերի 21-ը ?? Ռուսերեն ասում են зимнее солнцестояние (հունիսի 21-ն էլ летнее):

Նույնը` արևադարձ: :)

Varzor
19.06.2011, 01:14
Նույնը` արևադարձ: :)

Լավ, բա հնում ոնց ենք կոչել, չէ որ հայերը միշտ էլ զարգացած աստագիտություն ունեցող ազգ են եղել ?

AniwaR
23.06.2011, 13:33
Առաջարկում եմ քննարկել «բացօթյա» և «բացօդյա» բառերի իմաստային նրբությունները և թե որտեղ որն է ճիշտ գործածել: Եթե ինչ-որ մեկը բացատրական բառարան ունի, խնդրում եմ արտագրել, թե դրանցից ամեն մեկի դիմաց ինչ է գրված: Հայերենի ուղղագրական, ուղղախոսական, տերմինաբանական բառարանը տալիս է հետևյալը միայն՝

Բացօդյա, [-օթյա] բաց օդում
Բացօթյա, բաց երկնքի տակ

Ամպ
23.06.2011, 13:45
Առաջարկում եմ քննարկել «բացօթյա» և «բացօդյա» բառերի իմաստային նրբությունները և թե որտեղ որն է ճիշտ գործածել: Եթե ինչ-որ մեկը բացատրական բառարան ունի, խնդրում եմ արտագրել, թե դրանցից ամեն մեկի դիմաց ինչ է գրված: Հայերենի ուղղագրական, ուղղախոսական, տերմինաբանական բառարանը տալիս է հետևյալը միայն՝

Բացօդյա, [-օթյա] բաց օդում
Բացօթյա, բաց երկնքի տակ

Ես էլ էի ուզում հենց էս բառերի մասին հարցնել: Վերջերս նկատել եմ, որ գրեթե բոլորը բաց երկնիքի տակ արտահայտության համար բացօդյա բառն են օգտագործում: Ես միշտ օգտագործել եմ բացօթյա տարբերակը (բաց+օթյա/կ/ (օթյակ - սենյակ), այսինքն բաց երկնքի տակ) : Բացօդյա տարբերակը սխալ եմ համարում, բացատրությունն էլ չեմ կարողանում գտնել. բաց օ՞դ :}: Ուղղագրական բառարանում նայել եմ, կար միայն բացօթյան:

AniwaR
23.06.2011, 13:59
Ես էլ էի ուզում հենց էս բառերի մասին հարցնել: Վերջերս նկատել եմ, որ գրեթե բոլորը բաց երկնիքի տակ արտահայտության համար բացօդյա բառն են օգտագործում: Ես միշտ օգտագործել եմ բացօթյա տարբերակը (բաց+օթյա/կ/ (օթյակ - սենյակ), այսինքն բաց երկնքի տակ) : Բացօդյա տարբերակը սխալ եմ համարում, բացատրությունն էլ չեմ կարողանում գտնել. բաց օ՞դ :}: Ուղղագրական բառարանում նայել եմ, կար միայն բացօթյան:

Համաձայն եմ: Ես էլ՝ նույնը ու կարծում էի, թե «բացօդյա» բառ ընդհանրապես չկա: Իմ ձեռքի տակ եղած բառարանը 2-ն էլ տալիս է, բայց սրա մեջ շատ են նաև բարբառային, «ոչ ճիշտ» (դիմացը համապատասխան նշումով), նույնիսկ գռեհիկ, մի խոսքով՝ գրեթե բոլոր բառերը, որ կարելի է հանդիպել հայերենում: Դրա համար լավ կլիներ էն մեծ բացատրական բառարանով ճշտել (որը ես չունեմ): :/

Moonwalker
23.06.2011, 14:39
Համաձայն եմ: Ես էլ՝ նույնը ու կարծում էի, թե «բացօդյա» բառ ընդհանրապես չկա: Իմ ձեռքի տակ եղած բառարանը 2-ն էլ տալիս է, բայց սրա մեջ շատ են նաև բարբառային, «ոչ ճիշտ» (դիմացը համապատասխան նշումով), նույնիսկ գռեհիկ, մի խոսքով՝ գրեթե բոլոր բառերը, որ կարելի է հանդիպել հայերենում: Դրա համար լավ կլիներ էն մեծ բացատրական բառարանով ճշտել (որը ես չունեմ): :/

Կարծեմ հիմա երկուսն էլ գրական են: «Բացօթյա»-ն, երբ երկրի վրա կանգնած ես (Ամպի ասածով բաց օթյակում), իսկ «բացօդյա»-ն երբ օդում ես, ազատ անկման մեջ: Բայց արհեստականությունը աչք է ծակում:

Ի դեպ Աճառյանը գրում է «բացօթեայ (սխալ է գրել բացօդեայ՝ ինչպէս տարածուած է Կովկասում, տգէտ գրողների մոտ)» /«Հայերեն արմատական բառարան» հ. 1, էջ 403/:
Իմա՝ 1926թ.-ին այդ գործի տպագրության ժամանակ «բացօդյա»-ն «բացօթյա»-յի սխալ /ուղղագրության տեսակետից/ տարբերակն է եղել, հետո բառը վերաիմաստավորվել է::think

Մանուլ
23.06.2011, 16:18
Աղայանի բացատրական բառարանում նայեցի:

Բացօդյա - 1. Բաց օդում, շենքերից դուրս: 2. Տե՛ս Բացօթյա:
Բացօթյա - Բաց օդում, բաց երկնքի տակ:

Կարծում եմ՝ ընդունելի ձևը թ-ովն է, բայց դ-ովն էլ սխալ չէ :think: Չնայած դպրոցում սովորեցնում էին, որ թ-ով է գրվում էդ բառը:

Հայկօ
23.06.2011, 18:03
Համաձայն եմ: Ես էլ՝ նույնը ու կարծում էի, թե «բացօդյա» բառ ընդհանրապես չկա: Իմ ձեռքի տակ եղած բառարանը 2-ն էլ տալիս է, բայց սրա մեջ շատ են նաև բարբառային, «ոչ ճիշտ» (դիմացը համապատասխան նշումով), նույնիսկ գռեհիկ, մի խոսքով՝ գրեթե բոլոր բառերը, որ կարելի է հանդիպել հայերենում: Դրա համար լավ կլիներ էն մեծ բացատրական բառարանով ճշտել (որը ես չունեմ): :/

Ճիշտը թ-ովն ա: Համենայն դեպս Աղայանով ստուգեցի, «բացօդյա» ձև կա, բայց դիմացը գրված ա տես՝ բացօթյա: Այսինքն՝ ճիշտ ու հանձնարարելի ձևը հենց «բացօթյան» ա: Բառարանում դ-ով բառի առկայությունը զարմանալի չի, ոչ էլ չափանիշ ա, որովհետև կան նաև սենց բաներ. «զավոդ - տես՝ գործարան», «սվիստոկ - տես՝ սուլիչ» և լիքը այլն:

«Օթ» արմատը նշանակում ա «ծածկ»: Օթոց, օթյակ, օթևան և այլն:

Rammstein
21.07.2011, 19:25
Բայց ինչով է սխալ? Արեվմտահայերը Տ-ին Դ կասեն, ինչպես Դ-ին Տ: Կանադա=Գանատա, Տարոն=Դարոն, Տերյան=Դերյան

Էստեղ եմ պատասխանում, թե չէ Թանգյանի թեման արդեն կարիք կլիներ տեղափոխելու էս բաժին: :D

Արեւմտահայերը այլ կերպ կարդում են, բայց գրում են նույն ձեւով ոնց որ մենք (դե չհաշված ուղղագրությունը): Հայերենում Դարոն անուն չկա, կա Տարոն, թե ով ոնց կկարդա, այլ հարց է: Տերյանի մասին ընդհանրապես չխոսեմ` Դերյան գրելը անգրագիտություն է:

Իսկ Գանատան ու այլ ոչ հայկական անունների նման «արեւմտահայ» գրությունը եկել ա նրանից, որ Հայաստանից դուրս հայոց լեզուն կարգավորող որեւէ կառույց չկա ու դրսի հայերը ոնց լսել, էնպես էլ գրել են: Ճիշտը կլիներ, որ իրենք էլ գրեին «Կանադա» ու կարդային «Գանաթա»:

Հիդրոգեն
30.07.2011, 21:06
Երկու հարց չակերտների մասին։
1. Հայերենում նրանց ո՞ր տեսակներն են կիրառվում, և ո՞ր դեպքում՝ որը։ Hayastan.com (http://hayeren.hayastan.com/english/gravorxosq.html)-ում նշված է “” ձևը, Աղայանի բառարանում՝ „“ և «» ձևերը, իսկ ինտերնետում (օր ասյտեղ) առավել հաճախ հանդիպում են ֆրանսիական եղևնիները («»)։
2. Ի՞նչ է պետք անել, երբ մի զույգի մեջ մյուսը ներառելու հարկ կա (մեջբերում կամ անվանում ընդգրկող քաղվածք ևն)։
Գուցե մեկը նման թեմատիկ ձեռնա՞րկ ունենա ձեռքի տակ։

Ameli
30.07.2011, 22:18
Երկու հարց չակերտների մասին։
1. Հայերենում նրանց ո՞ր տեսակներն են կիրառվում, և ո՞ր դեպքում՝ որը։ Hayastan.com (http://hayeren.hayastan.com/english/gravorxosq.html)-ում նշված է “” ձևը, Աղայանի բառարանում՝ „“ և «» ձևերը, իսկ ինտերնետում (օր ասյտեղ) առավել հաճախ հանդիպում են ֆրանսիական եղևնիները («»)։
2. Ի՞նչ է պետք անել, երբ մի զույգի մեջ մյուսը ներառելու հարկ կա (մեջբերում կամ անվանում ընդգրկող քաղվածք ևն)։
Գուցե մեկը նման թեմատիկ ձեռնա՞րկ ունենա ձեռքի տակ։

1.Ըստ իս հայերենում ամենաճիշտը հետևյալ տարբերակն է՝ « », ես այստեղ հաճախ այսպիսի չակերտներ եմ օgտագործում՝ " ", դա այն պատճառով, որ լեզուն կոմպով եմ կարգավորում:
2.Ուղղակի ներառել :pardon

Moonwalker
31.07.2011, 10:09
Երկու հարց չակերտների մասին։
1. Հայերենում նրանց ո՞ր տեսակներն են կիրառվում, և ո՞ր դեպքում՝ որը։ Hayastan.com (http://hayeren.hayastan.com/english/gravorxosq.html)-ում նշված է “” ձևը, Աղայանի բառարանում՝ „“ և «» ձևերը, իսկ ինտերնետում (օր ասյտեղ) առավել հաճախ հանդիպում են ֆրանսիական եղևնիները («»)։
2. Ի՞նչ է պետք անել, երբ մի զույգի մեջ մյուսը ներառելու հարկ կա (մեջբերում կամ անվանում ընդգրկող քաղվածք ևն)։
Գուցե մեկը նման թեմատիկ ձեռնա՞րկ ունենա ձեռքի տակ։

Գրական հայերենում առկա է չակերտների միայն մի տեսակ՝ «/»: Մյուսները օտարաբանության բնորոշ դրսևորումներ են: «/»-ը կիրառվում է նաև ձեր նշած կրկնակի չակերտավորման դեպքում: Hayastan.com (http://hayeren.hayastan.com/english/gravorxosq.html)-ի կետադրության տվյալ հատվածը անվստահելի է, օրինակ՝ ենթամնայի իրական նշանն է` ~ (իրենց նշած - -ի փոխարեն): Իսկ Աղայանի մոտ ենթադրում եմ չակերտները նաև իմաստային առանձնահատկություն են ստացել և տարբեր չակերտները գործածվել են շփոթությունից խուսափելու համար: Դա ընդհանրապես բավական բնորոշ է բառարանային ոճին (հատկապես միալեզվյան ու ստվարածավալ բառարաններին)՝ զանազան (հաճախ աչքի համար անսովոր) նշաննրի օգտագործում՝ տվյալ ոլորտին բնորոշ մասնավոր նշանակությամբ:

Հիդրոգեն
31.07.2011, 16:35
Այսինքն, “...”, „...“ և ‘...’ ձևերից ոչ մեկը հայերենում չի գործածվում, և բոլոր հնարավոր դեպքերում (բառի կամ բառեզրի մեջբերում, մասնիկի կամ նիշի (սիմվոլի) առանձնացում ևն) օգտագործվում է միայն «...» զույգը։
Շնորհակալ եմ օգնության համար։ Ցավոք, մոտս Hayastan.com-ի տարբերակին ծանոթանալուց հետո բունկերային սինդրոմ էր զարգացել։
հ.գ. Հա, մի բան էլ մոռացա. հեգնական չակերտների (Scare quotes) հետ հայերենում ի՞նչ են անում։ Նրանք իրենց հաստատված զուգահեռ ուղղահայաց արտահայտումն (http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/AirQuotes.jpg) (նկար) ունեն մարմնի լեզվում և «...»-ներով փոխարինելու դեպքում իմ կարծիքով իմաստազրկվելու են։

Մանուլ
18.08.2011, 02:41
«Միջի՞ց», թե՞ «մեջից»:

Նարե91
18.08.2011, 11:37
«Միջի՞ց», թե՞ «մեջից»:

Կարծում եմ, որ միջից տարբերակն է ճիշտ, քանի որ որքան որ հիշում եմ, երբ հոլովական վերջավորություն է ավելանում, ապա այդ ժամանակ տեղի է ունենում հնչյունափոխություն՝ ե<ի
Հ.Գ. Եթե սխալ եմ հիշում, ուղղեք լա՞վ:

Moonwalker
18.08.2011, 11:55
«Միջի՞ց», թե՞ «մեջից»:

Ճիշտը «միջիցն» է: Ընդհանրապես բառամիջի փակ վանկի է(ե) ձայնավորը «սովորություն ունի» «ի»-ի հնչյունափոխվելու: Հետաքրքիր է, որ բառաբարդման կամ ածանցման դեպքերում, նաև հոլովվելիս նման հատկություն են դրսևորում հիմնականում գրաբարում (դասական ուղղագրությամբ էլի) «է»-ով գրած բառերը. դրա համար էլ սեր - սիրուց (զգացմունքը գրաբարում գրվել է «սէր»), բայց սեր - սերից (սերուցքը գրաբարում գրվել է «սեր»)::8

ars83
18.08.2011, 13:40
Հենց նոր լրագրերից մեկում կարդացի այսպիսի մի նախադասություն. «Աշնանը ստիպված չենք լինի լարախաղացի նման քայլել այդ մայթերով, որ ցեխաջուրը դեմքներիս չթռչի»: Արդյո՞ք «դեմքներիս» բառը ճիշտ է: Թե՞ պետք է լինի «դեմքերիս» կամ «մեր դեմքերին»:

Կանխավ շնորհակալություն պատասխանների համար:

Kanamar
18.08.2011, 17:44
Դեմքներիս ձևը ճիշտ է:Սա հոգնակիի ուրույն կազմություն է և կոչվում է ստացական հոգնակի/պատկանելություն ցույց տվող ս կամ դ հոդը պարտադիր է.սխալ է դեմքների ձևը/,այս կերպ նաև՝ուսներս,մեջքներս, աչքներս և այլն:Արևմտահայերենում ասում են՝ձեռքերնիս,ուսերնիս,գլուխնիս և այլն:Ճիշտ է, իհարկե,նաև մեր դեմքերին ձևը,իսկ դեմքերիս ձևը չի կարող փոխարինել դեմքներիս ձևին:

John
19.08.2011, 00:28
կներեք արտահայտությանս, բայց <<բոզ>> բառը եթե հապավում է ու բացվում է որպես <<բարոյական օրենքներից զուրկ>>, ինչո՞ւ չի գրվում կլոր օ-յով...

Freeman
19.08.2011, 01:01
կներեք արտահայտությանս, բայց <<բոզ>> բառը եթե հապավում է ու բացվում է որպես <<բարոյական օրենքներից զուրկ>>, ինչո՞ւ չի գրվում կլոր օ-յով...
Բոզ բառը հապավում չի,ինչքան գիտեմ գույն ա ու առաջ ամենահին մասնագիտության մասնագետները մազերն էդ գույն էին ներկում,որ երևան,բայց համոազված չեմ

John
19.08.2011, 01:06
Բոզ բառը հապավում չի,ինչքան գիտեմ գույն ա ու առաջ ամենահին մասնագիտության մասնագետները մազերն էդ գույն էին ներկում,որ երևան,բայց համոազված չեմ
տենց բան կա, լսել եմ, մուգ շագանակագույնն է կարծեմ))) բայց էդ բառը իմ ասած իմաստով էլ է օգտագործվում, բայց տրամաբանություն չկա գրության էդ ձևի մեջ...

Rammstein
19.08.2011, 01:09
տենց բան կա, լսել եմ, մուգ շագանակագույնն է կարծեմ))) բայց էդ բառը իմ ասած իմաստով էլ է օգտագործվում, բայց տրամաբանություն չկա գրության էդ ձևի մեջ...

Ես էլ եմ լսել, որ գույն ա եղել ու դա բնականաբար «ո»-ով ա գրվում: Իսկ եթե որպես հապավում ենք գրում, ինքնաբերաբար պիտի «օ»-ով գրենք: :pardon

Արէա
19.08.2011, 08:33
կներեք արտահայտությանս, բայց <<բոզ>> բառը եթե հապավում է ու բացվում է որպես <<բարոյական օրենքներից զուրկ>>, ինչո՞ւ չի գրվում կլոր օ-յով...

Բարոյական որակներից զուրկ :)

Չնայած հապավում չի, ի սկզբանե շեկ գույն ա նշանակել (рыжий), հապավումը հորինել են հետո, որպես հումոր:

John
19.08.2011, 11:35
Բարոյական որակներից զուրկ :)

Չնայած հապավում չի, ի սկզբանե շեկ գույն ա նշանակել (рыжий), հապավումը հորինել են հետո, որպես հումոր:
պարզ է, շնորհակալ եմ :)

Moonwalker
19.08.2011, 12:55
պարզ է, շնորհակալ եմ :)

Ի դեպ, ուզում եմ ուշադրություն հրավիրել բառի ծագման վրա: Հայերը այդ բառը փոխառել են նրանցից, ովքեր հիմնականում մասնագիտացած էին էդ գործում՝ հյուսիսային Կովկասի ժողովուրդներից՝ վրացիներից ու լազերից (վրաց. ბოზი, «բոզի»՝ բոզ և ბოზება, «բոզեբա»՝ բոզություն): Ըստ երևույթին սրանց նախաբառը լազական bozomot'a՝ «սիրունիկ աղջիկ» (bozo -աղջիկ, կույս) բառն է:
Ոնց որ միշտ գործող զբաղվողների հետ երկիր է մտնում նաև նրանց ինքնանվանումը մայրենիով (հմմ. «պոռնիկը» փոխառվել է հույներից, «կավատը»՝ արաբներից)::8

Freeman
19.08.2011, 16:08
(bozo -աղջիկ, կույս) բառն է:

Բացել ա :D բոզ նշանակում ա կու՞յս :D
Որ գրառումս օֆֆտոպ չհամարվի, համ էլ հետաքրքրությունից դրդված հարց՝ լազերենը ո՞ր լեզուն ա,ի՞նչ ազգի ա եղել,մինչև ե՞րբ ա գործածվել (եթե հիմա չկա)

Moonwalker
19.08.2011, 17:13
Բացել ա :D բոզ նշանակում ա կու՞յս :D
Որ գրառումս օֆֆտոպ չհամարվի, համ էլ հետաքրքրությունից դրդված հարց՝ լազերենը ո՞ր լեզուն ա,ի՞նչ ազգի ա եղել,մինչև ե՞րբ ա գործածվել (եթե հիմա չկա)

Լազերենը Լազստանի (հունական Լազիկան՝ մոտավորապես նախկին Տրապիզոնի վիլայեթի մի մասն ու հվ. արմ. Վրաստանը՝ Աբխազիան) բնիկների լեզուն է: Վրացերենի ու մեգրելերենի հետ մտնում է քարթվելական լեզվաընտանիքի մեջ: Հիմա էլ գործածական է ու մի 100,000-ի չափ լազերի մայրենի լեզուն է:::pardon

Vaio
21.08.2011, 13:28
Հովհաննես Թումանյանի «Սասունցի Դավիթ» էպոսում կան այսպիսի տողեր.

Մի բոզ նապաստակ, ականջները ցից,
Խրտնեց ու ահից դուրս պրծավ հանկարծ։

Որքան որ ես գիտեմ այստեղ «բոզ» բառը համարժեք է «սպիտակ» բառին, այսինքն՝ մի սպիտակ նապաստակ:

Vaio
21.08.2011, 13:33
Ի դեպ, նույն էպոսում գործածվում է նաև «բոզալուկ» բառը՝ բոզալուկ ուլեր չարչարում են քեզ:

«Բոզալուկ» ինչ է նշանակում?

Moonwalker
21.08.2011, 13:56
Հովհաննես Թումանյանի «Սասունցի Դավիթ» էպոսում կան այսպիսի տողեր.

Մի բոզ նապաստակ, ականջները ցից,
Խրտնեց ու ահից դուրս պրծավ հանկարծ։

Որքան որ ես գիտեմ այստեղ «բոզ» բառը համարժեք է «սպիտակ» բառին, այսինքն՝ մի սպիտակ նապաստակ:

Իրականում «բոզ»-ն այստեղ նշանակում է մոխրագույն/մոխրագույնին խփող: Հատկապես արլ. բարբառներում տարածված էր, բայց հիմա պիտի որ գործածությունից դուրս եկած լինի: Գրական հայերենում կիրառություն չունի (հնաբանությունը չհաշված)::))


Ի դեպ, նույն էպոսում գործածվում է նաև «բոզալուկ» բառը՝ բոզալուկ ուլեր չարչարում են քեզ:

«Բոզալուկ» ինչ է նշանակում?

Ճիշտն ասած էս բառին անծանոթ եմ, բայց նման շատ բառեր կան, ովքեր լրիվ այլ ծագում ու նշանակություն ունեն: Ասենք՝ բոզի («արեգակ»), բոզոկան («վատթարություն»), բոզպայիտ («մեղքերի քավարան») ևն:
Այստեղ ենթադրելով կոնտեքստից պիտի որ դարձյալ «մոխրագույն» նշանակի, որովհետև ուլերը բաժանվում են ըստ գույնի՝ սև և բոզալուկ՝

«Աստված օխնել է էն սև-սև ուլեր,
Ամա բոզալուկ էս ուլեր, որ կան...»

:esim

Lion
24.08.2011, 22:34
Ի դեպ, որն է ճիշտ - "Ետ գնալ, ետ մղել և այլն", թե` "Հետ գնալ, հետ մղել"?

Հայկօ
25.08.2011, 00:08
Ի դեպ, որն է ճիշտ - "Ետ գնալ, ետ մղել և այլն", թե` "Հետ գնալ, հետ մղել"?

Միայն երկրորդ տարբերակը (հետ):

Հիդրոգեն
06.09.2011, 19:11
Հարցերը մեկ-մեկ տալուց խուսափելու համար նրանք որոշ ժամանակ կուտակում էի։ ՛)

«գրականությունով», թե՞ «գրականությամբ»;
«Կառավարել»-ը «կառք» և «վարել» բառերի հետ կապ ունի՞;
պոպոքի միջուկը մեկ բառով արտահայտող հասկացություն կա՞;
եթե «ալ»-ը վառ կարմիր է նշանակում, ապա ինչու՞ է «ալեհեր»-ը գույնը կորցրած մազեր նշանակում;
ճի՞շտ է արդյոք «կարիք ունենալ» արտահայտության կիրառումը, թե՞ դա փոխառում է ռուսերեն «нуждаться в ...»-ից;
«ր» տառով սկսվող բառերը հայերենում ինչու՞ են այդքան քիչ;
հայերենում ցուցակի ենթակետերը (բացի վերջինից) կետ-ստորակետո՞վ է պետք ամփոփել, թե՞ սովորական ստորակետով։

Rammstein
06.09.2011, 19:42
«գրականությունով», թե՞ «գրականությամբ»;

Կարծում եմ` առաջինը: Վստահ չեմ:


եթե «ալ»-ը վառ կարմիր է նշանակում, ապա ինչու՞ է «ալեհեր»-ը գույնը կորցրած մազեր նշանակում;

Դա «ալ»-ի, այսինքն` կարմիրի հետ կապ չունի, հակառակ դեպքում կլիներ «ալահեր»:
Եթե գրեինք դասական ուղղագրությամբ, կգրվեր «ալէհեր» ու «է» տառից կեզրակացնեինք, որ արմատը «ալի»-ն է:
Ըստ Աճառյանի` Ալի նշանակում է սպիտակած մորուք կամ մազ:


«Կառավարել»-ը «կառք» և «վարել» բառերի հետ կապ ունի՞;

Այո, ունի: :)


հայերենում ցուցակի ենթակետերը (բացի վերջինից) կետ-ստորակետո՞վ է պետք ամփոփել, թե՞ սովորական ստորակետով։
Կետ ստորակետ ասելով նկատի ունես սա՞` «;»: Այդպիսի կետադրական նշան հայերենում չկա: Ցուցակի ենթակետերի վերջում իմ հիշելով միջակետ է դրվում, կամ եթե նախադասության ավարտ է` վերջակետ:

Հիդրոգեն
06.09.2011, 20:14
Շնորհակալ եմ արագ արձագանքի համար։
>Ըստ Աճառյանի` Ալի նշանակում է սպիտակած մորուք կամ մազ:
>ալի = սպիտակած մորուք\մազ
>ալեհեր = ալի + հեր՝ գլխի մազ (Աղայան)
Բայց ալեհերն այդ դեպքում չի դառնու՞մ, կոպիտ ասած, «սպիտակամազամազ»։
>>«Կառավարել»-ը «կառք» և «վարել» բառերի հետ կապ ունի՞;
>Այո, ունի: :)
Եվ հետևաբար եթե մեկը պնդեր, որ այդ բառը իրականում գալիս է նրանից, որ «հնում շինարարական կամ նմանատիպ այլ “խմբային” աշխատանքների ժամանակ ղեկավարող անձի գլխին արևի տակ փայլփլող (որ լավ երևա) թանկարժեք քարով թագանման բան էին ամրացնում, որ մյուսներն իրեն ճանաչեն», և հետևաբար նա կոչվում էր «քար վարող» ... ապա նա շատ սխալ կլիներ, չէ՞։

Moonwalker
06.09.2011, 20:22
«գրականությունով», թե՞ «գրականությամբ»;

Զուգաձևություն է, որ հանդիպում է -ում և -ություն ածանցներով կազմության դեպքում, ինչպես՝ ծագում-ծագմամբ-ծագումով կամ քաջություն-քաջությամբ-քաջությունով-: Երկու ձևերն էլ նույնական են, ըստ որում առաջի դեպքում գործիականը կազմվում է տրականից, իսկ երկրորդ դեպքում՝ ուղղականից::esim


«Կառավարել»-ը «կառք» և «վարել» բառերի հետ կապ ունի՞;

Այո, ինչքան գիտեմ նույնարման են: Բայց երևի թե զարգացման տարբեր ուղղիներով են անցել: Երկու իմաստներն էլ բավական հին են: Ասենք Ագաթանգեղոսի ու Կողբացու մոտ կառավարել նշանակում է «կառքը քշել» («կառքով կռուիլ»), իսկ ասենք Խորենացու մոտ՝ «երկիրը կառավարել»: Հիշեցի թրքախոս հայերի garavellemek՝ «կառավարել» ձևը:


եթե «ալ»-ը վառ կարմիր է նշանակում, ապա ինչու՞ է «ալեհեր»-ը գույնը կորցրած մազեր նշանակում;

«Ալեհեր»-ը ծագում է ալի՝ «սպիտակ մորուս» բառից (հմմ. ալևոր, ալեզարդ, ալեխառն կամ Բուզանդի մոտ հանդիպող ալևույթ՝ ծերություն բառերը): Բնիկ հայկական ծագում ունի՝ ալի[ք] բառից (թե ծովի և թե մազի): Հետաքրքրորեն նույն օրինաչափությունը նկատվում է նաև հունարենում՝ πολιος - ալիք, αι πολιαι - «ճերմակ մազեր»:
Իսկ «ալ»-ի կարմիր իմաստը ուշ շրջանի փոխառություն է. հին հայերենում այդ բառը նշանակել է ընդհանրապես չարք կամ չարք որը մասնագիտացած է ծննդկան մայրերին և նորածին մանուկներին վնասելու գործում (հունական αλης-ի համարժեքը): Ալ/հալ ձևը ազգակից է անգլերենի hell «դժոխք» ձևին:


ճի՞շտ է արդյոք «կարիք ունենալ» արտահայտության կիրառումը, թե՞ դա փոխառում է ռուսերեն «нуждаться в ...»-ից;

Կարիք /կար ձևի հոգնակին/ ( հմմ. լատ. careo - կարիք ունենալ, թուրք. gerek - հարկավորություն) , պետք, հարկավորություն կամ «պիտոյք» հայերը ռուսների հետ շփվելուց շատ ավելի առաջ են ունեցել::))


հայերենում ցուցակի ենթակետերը (բացի վերջինից) կետ-ստորակետո՞վ է պետք ամփոփել, թե՞ սովորական ստորակետով

Հայերենի կետադրության նշանների (մասնավորապես տրոհության նշանների) թվում նշածդ կետ-ստորակետը չկա::pardon

Rammstein
06.09.2011, 20:25
Հիդրոգեն ջան, մեջբերելու համար գոյություն ունի հատուկ ձեւ: Մանրամասների համար կարող ես կարդալ այս (http://www.akumb.am/showthread.php/55014-Ֆորումի-տեխնիկական-ուղեցույց) թեման: :)


Բայց ալեհերն այդ դեպքում չի դառնու՞մ, կոպիտ ասած, «սպիտակամազամազ»։

Բայց հենց բանն այն է, որ ալին առանձին չի օգտագործվում:


Եվ հետևաբար եթե մեկը պնդեր, որ այդ բառը իրականում գալիս է նրանից, որ «հնում շինարարական կամ նմանատիպ այլ “խմբային” աշխատանքների ժամանակ ղեկավարող անձի գլխին արևի տակ փայլփլող (որ լավ երևա) թանկարժեք քարով թագանման բան էին ամրացնում, որ մյուսներն իրեն ճանաչեն», և հետևաբար նա կոչվում էր «քար վարող» ... ապա նա շատ սխալ կլիներ, չէ՞։

Էդ կարող ա՞ Պարիս Հերունին ա տենց բաներ ասել: :D

Հիդրոգեն ջան, չգիտեմ` ում համար ոնց, իմ համար դա աբսուրդ ա: :)